1 00:01:48,400 --> 00:01:53,815 Lang geleden leefde er een uniek volk: de Maya's. 2 00:01:53,976 --> 00:01:57,711 Griekenland en Rome waren legendarisch geworden. 3 00:01:57,840 --> 00:02:02,175 De Europese beschaving was geëindigd in de tijd der barbaren. 4 00:02:02,320 --> 00:02:08,423 Maar in Midden-Amerika was een beschaving tot grote bloei gekomen. 5 00:02:08,640 --> 00:02:11,375 Zonder metaal, paarden en het wiel... 6 00:02:11,535 --> 00:02:17,639 bouwde dit volk wegen en piramiden die in Egypte niet zouden misstaan. 7 00:02:17,720 --> 00:02:22,255 Ze brachten de hemel in kaart, waren uitmuntende wiskundigen... 8 00:02:22,400 --> 00:02:26,455 en schiepen een kalender die even accuraat is als de onze. 9 00:02:28,400 --> 00:02:31,295 Ondanks al hun kennis... 10 00:02:31,440 --> 00:02:37,240 bleven ze primitief als het op het aanbidden van hun goden aankwam. 11 00:02:42,560 --> 00:02:46,855 Balam de jaguar acht keer koning 12 00:02:56,720 --> 00:02:59,215 Balam de prins 13 00:02:59,720 --> 00:03:03,812 De goden waren inhalig en wreed voor de Maya's. 14 00:03:04,000 --> 00:03:08,655 Voor hen had alles een prijs, en die prijs was bloed. 15 00:03:08,800 --> 00:03:11,975 Om de gunst van de goden af te dwingen... 16 00:03:12,120 --> 00:03:15,695 werd het mensenoffer cruciaal voor hun religie. 17 00:03:16,440 --> 00:03:22,255 Sterven om de goden een boodschap over te brengen was de hoogste eer. 18 00:03:22,400 --> 00:03:28,879 Want wie werd verkozen om zich op te offeren, werd zelf een god. 19 00:03:28,960 --> 00:03:33,295 Hij werd aanbeden als een god en al zijn wensen werden uitgevoerd... 20 00:03:33,376 --> 00:03:36,391 tot het moment dat hij werd gedood. 21 00:04:50,520 --> 00:04:56,415 Eeuwenlang leefden ze in kleine koninkrijkjes in vrede met hun goden. 22 00:04:56,760 --> 00:04:59,135 Maar toen kwamen veroveraars. 23 00:04:59,280 --> 00:05:03,295 Tegen hun metalen zwaarden waren de Maya's kansloos. 24 00:05:03,440 --> 00:05:10,162 De koninkrijkjes werden veroverd en uiteindelijk viel ook Chichén Itzá. 25 00:05:10,360 --> 00:05:16,767 Hun leider Hunac Ceel was wreed als een god, en voelde zich even machtig. 26 00:05:53,760 --> 00:05:57,308 Ik diende uw vader en hield van u als een zoon. 27 00:05:57,389 --> 00:06:01,604 Nu dien ik u en hou van u als mijn koning. 28 00:06:03,560 --> 00:06:10,455 Balam, negen keer koning -Ba|am de jaguar, negen keer koning 29 00:06:11,975 --> 00:06:16,790 Wij kunnen Hunac Ceel nog steeds bewijzen dat we mannen zijn. 30 00:06:16,950 --> 00:06:21,205 U moet vluchten. - Zodat Ceel weet dat ik 'n Iafaard ben? 31 00:06:21,320 --> 00:06:25,935 U dient nu uw volk te dienen. -Door te deserteren? 32 00:06:26,080 --> 00:06:28,495 Als u sterft, deserteert u. 33 00:06:30,240 --> 00:06:34,695 Er is een tijd om te vechten en een tijd om u daarop voor te bereiden. 34 00:06:35,440 --> 00:06:39,855 Een wijs woord. We likken onze wonden en verslaan de indringers. 35 00:06:40,000 --> 00:06:46,175 Ceel en z'n mannen zullen het land afstropen. Laat ons dan hier sterven. 36 00:06:46,720 --> 00:06:51,295 Ik zei dat uw leven u niet langer toebehoort. 37 00:06:51,440 --> 00:06:55,455 U bent een koning, handel als een koning. 38 00:06:56,000 --> 00:07:00,295 We gaan uit elkaar, en komen bijeen als we weer sterk zijn. 39 00:07:03,920 --> 00:07:08,215 We moeten juist niet uit elkaar gaan. 40 00:07:08,360 --> 00:07:13,295 M'n vader vertelde ooit een legende uit de tijd van de grote aardbeving. 41 00:07:13,597 --> 00:07:17,695 We varen naar het noorden. -Dan vallen we van de wereld. 42 00:07:17,840 --> 00:07:23,975 Er is geen bewijs voor de legenden. -Mijn vader zei het, priester Ah HaIeb. 43 00:07:24,520 --> 00:07:29,975 Er is een vissersdorp op tien dagen reizen. We vertrekken van daaruit. 44 00:08:26,135 --> 00:08:30,110 Ze zijn niet in rook opgegaan, vind de verborgen uitweg. 45 00:08:30,240 --> 00:08:33,255 En het lichaam van de koning en z'n zoon. 46 00:08:33,571 --> 00:08:40,216 Pas als ze allemaal dood zijn, ben ik ook koning van Chichén |lza'. 47 00:10:29,446 --> 00:10:31,783 Is je dorp vlakbij? 48 00:10:34,000 --> 00:10:37,455 Dit is uw koning Balam. Geef antwoord. 49 00:10:39,048 --> 00:10:41,503 Het is net voorbij die Iandpunt. 50 00:11:24,600 --> 00:11:29,695 We steken de grote zee over. - Maar u zult allen sterven. 51 00:11:31,000 --> 00:11:33,295 Er keerden nooit boten terug. 52 00:11:33,440 --> 00:11:36,815 Er was land gevonden. Iemand is teruggekomen. 53 00:11:37,160 --> 00:11:39,135 Waarom nemen jullie onze vis? 54 00:11:39,280 --> 00:11:44,255 Voor onderweg, hoeveel boten heeft u? -U ziet ze daar liggen. 55 00:11:46,360 --> 00:11:51,695 We nemen ze allemaal. -Kan de koning ervoor betalen? 56 00:11:52,304 --> 00:11:57,159 Nee, het zal de goden behagen. -Maar de booteigenaren niet. 57 00:11:57,640 --> 00:12:01,055 Grijp 'm, hij stelt mensen boven goden. - Wacht. 58 00:12:03,160 --> 00:12:05,975 Erkent u mij als uw koning? 59 00:12:06,120 --> 00:12:10,295 Koningen leken altijd zo ver weg. 60 00:12:10,840 --> 00:12:17,095 En daarom zo klein, nel als oorlogen. -Een verslagen koning is nog kleiner. 61 00:12:19,240 --> 00:12:26,569 Laad alles wat we in het nieuwe land kunnen gebruiken in de boten. 62 00:12:26,800 --> 00:12:30,215 Hoe zullen wij dan leven? - Jullie gaan mee. 63 00:12:30,360 --> 00:12:35,491 Dat wordt hun dood. -Dan kennen ze Hunac Ceel nog niet. 64 00:12:35,760 --> 00:12:39,375 Er waren honderd keer zoveel soldaten, hun vrouwen zijn nu slaven. 65 00:12:39,520 --> 00:12:42,735 Slavernij lijkt ons beter dan het onbekende. 66 00:12:42,880 --> 00:12:47,655 Ik gaf bevel dat u en uw volk mee zouden gaan. Zeg het ze. 67 00:12:48,079 --> 00:12:52,975 U bent gewend bevelen uit te delen, maar dat is niet genoeg. 68 00:12:53,120 --> 00:12:57,639 Negeert u zijn bevel? Hij is de negende generatie koning. 69 00:12:57,720 --> 00:13:01,135 En hij is hier een vreemde. 70 00:13:01,295 --> 00:13:04,150 Zeg hetze. -En als ik weiger? 71 00:13:04,280 --> 00:13:07,119 Ik dood alleen als het moet. -Laat hem. 72 00:13:07,200 --> 00:13:09,495 Wie is zij? -M'n dochter lxchel. 73 00:13:09,640 --> 00:13:15,175 Zeg je vader de koning te gehoorzamen. -Mag hij ons de dood in jagen? 74 00:13:16,560 --> 00:13:22,495 Dit was tot vandaag een vredig dorp. - Ik geef me niet over aan Hunac Ceel. 75 00:13:22,640 --> 00:13:26,575 We moeten sterk worden, en dan terugkeren. 76 00:13:27,328 --> 00:13:29,903 Mannen kunnen dat niet alleen. 77 00:13:30,040 --> 00:13:34,695 We hebben uw volk nodig, de vrouwen en kinderen. 78 00:13:34,840 --> 00:13:39,855 U bent een nieuwe koning. Jong en dapper, maar niet op de proef gesteld. 79 00:13:40,000 --> 00:13:44,495 Als m'n volk meeging, zou het grote twijfels over u hebben. 80 00:13:45,040 --> 00:13:51,415 U heeft iemand nodig die ze kennen. -Ik zal de kroon niet met u delen. 81 00:13:51,560 --> 00:13:59,115 Niet met mij, maar met uw koningin. Mijn dochter lxchel. 82 00:14:02,263 --> 00:14:05,595 Ik zal ooit m'n eigen koningin kiezen. 83 00:14:05,680 --> 00:14:09,091 Voor mijn volk ben ik even koninklijk als u, net als m'n dochter. 84 00:14:09,172 --> 00:14:13,535 Priesters en soldaten in een land zonder vrouwen... 85 00:14:13,680 --> 00:14:18,975 wilt u koning zijn van een uitstervend volk, Balam? 86 00:14:26,520 --> 00:14:29,695 Hunac Geel is nog geen vijf kilometer weg. 87 00:14:35,400 --> 00:14:40,455 U heeft Hunac Ceels toorn niet gevoeld, maar wij wel. 88 00:14:41,000 --> 00:14:45,935 Hij is meedogenloos en heeft metalen zwaarden waartegen we kansloos zijn. 89 00:14:46,080 --> 00:14:50,855 Als jullie het willen overleven, moeten jullie meteen meegaan. 90 00:14:51,200 --> 00:14:55,455 Ik beveel u, pak uw bezittingen en ga naar de boten. 91 00:14:57,800 --> 00:15:02,535 Gehoorzaam uw koning. -Alleen als u mij uw woord geeft. 92 00:15:02,680 --> 00:15:06,295 Neemt u met niets minder genoegen, oude man? 93 00:15:06,440 --> 00:15:09,095 We kunnen z'n mannen uitschakelen. 94 00:15:10,480 --> 00:15:13,415 En net zijn als Hunac Geel? 95 00:15:14,954 --> 00:15:20,982 Als ik in leven blijf, zal ik in het nieuwe land met haar trouwen. 96 00:15:21,120 --> 00:15:24,175 Zweert de koning dat? - Bij de goden. 97 00:15:26,000 --> 00:15:28,215 Gehoorzaam de koning. 98 00:15:33,520 --> 00:15:36,895 Waarom deed u dat? Ik heb m'n trots. 99 00:15:37,040 --> 00:15:41,175 Als je naast hem op de troon zit, betekent trots niets meer. 100 00:15:46,320 --> 00:15:49,295 Laad ze zo snel mogelijk in. 101 00:15:54,120 --> 00:15:56,695 Naar de boten. 102 00:15:58,080 --> 00:16:01,855 Sneller, schiet op. 103 00:17:04,000 --> 00:17:06,655 Laat hem hier. 104 00:17:13,160 --> 00:17:15,095 Afduwen. 105 00:17:38,080 --> 00:17:41,295 Ook de zee zal ons niet uit elkaar houden. 106 00:17:41,440 --> 00:17:44,855 Waar je ook heen gaat, ik zal je vinden. 107 00:18:17,040 --> 00:18:23,455 Ik heb je al zo vaak gezegd dat ook ik om de dood van je vader treur. 108 00:18:25,520 --> 00:18:28,420 Maar je had hem bijna zelf gedood. 109 00:18:35,960 --> 00:18:41,255 De vijand doodde hem, niet hij. -Wie bracht de vijand naar ons toe? 110 00:18:46,120 --> 00:18:51,055 Als je over zovelen moet waken, denk je niet aan een enkeling. 111 00:19:12,000 --> 00:19:16,215 God van de zee, de wind laat ons in de steek. 112 00:19:16,360 --> 00:19:22,695 Onze mannen verzwakken en sterven. Ik smeek u, laat ons niet alleen. 113 00:19:23,560 --> 00:19:26,855 Golf van Mexico 114 00:20:10,727 --> 00:20:12,742 We zijn weer een boot kwijt. 115 00:20:12,880 --> 00:20:17,455 De god van de zee verzaakt ons. Keer om voor het te laat is. 116 00:20:17,600 --> 00:20:21,495 Het gevaar vóór ons is niet groter dan dat achter ons. 117 00:20:22,048 --> 00:20:26,143 Ceel is niet uit op onze levens, maar op het uwe. 118 00:20:26,480 --> 00:20:30,815 De angst slaat toe, priester. Gebruik je macht en bid om wind. 119 00:20:30,960 --> 00:20:34,695 Luister zoals u naar uw vader had moeten luisteren. 120 00:20:35,047 --> 00:20:39,302 Deze reis was verdoemd omdat we geen offer hebben gebracht. 121 00:20:39,840 --> 00:20:43,495 Sommige zaken zijn van de goden. -Andere van mensen. 122 00:20:43,640 --> 00:20:47,895 Geef het bevel om om te keren. Anders doe ik het. 123 00:20:48,336 --> 00:20:52,935 Het zou je laatste bevel zijn. -Waarheen zouden we terugkeren? 124 00:20:53,080 --> 00:20:56,375 Een eervolle dood. Ooit wilden we dat beiden. 125 00:20:56,682 --> 00:21:02,095 Moeten we allemaal voor u sterven? Ook de vrouwen en kinderen? 126 00:22:17,526 --> 00:22:22,581 We staan op nieuw land, een nieuw leven ligt voor ons. 127 00:22:24,800 --> 00:22:29,335 Laten we met nieuwe gevoelens in ons hart beginnen. 128 00:22:29,480 --> 00:22:33,095 Oude angsten en herinneringen vergeten we. 129 00:22:33,240 --> 00:22:37,295 Van nu af aan zullen we als herboren zijn. 130 00:22:39,360 --> 00:22:42,295 Ik legde voor we vertrokken een eed af. 131 00:22:42,440 --> 00:22:46,735 Als we veilig zouden aankomen, zou lxchel m'n koningin worden. 132 00:22:46,880 --> 00:22:52,215 Waar jullie allemaal bijzijn, hou ik me aan m'n woord. 133 00:22:52,760 --> 00:22:58,975 Priester, je eerste daad hier is dit huwelijk zo snel mogelijk inzegenen. 134 00:22:59,520 --> 00:23:04,479 U werd tot die eed gedwongen. -Maar hij blijft heilig. 135 00:23:04,560 --> 00:23:11,055 U zwoer het m‘n vader. U zwoer het aan iedereen, maar niet aan mij. 136 00:23:11,200 --> 00:23:15,415 Voel u niet langer de gevangene van een belofte. 137 00:23:15,960 --> 00:23:20,495 M'n vader is dood, ik ontsla u van die eed. 138 00:23:30,559 --> 00:23:33,534 We moeten het land ontginnen... 139 00:23:33,640 --> 00:23:38,695 een tempel voor de goden en huizen voor onszelf bouwen. 140 00:23:38,840 --> 00:23:41,215 Het zal zwaar worden... 141 00:23:43,720 --> 00:23:47,615 maar met ons geloof zullen we het doorstaan. 142 00:23:53,320 --> 00:23:58,575 God, Heer van heuvels en dalen, wees geduldig met ons. 143 00:23:58,720 --> 00:24:01,455 We gaan uw schoonheid vernietigen. 144 00:24:01,756 --> 00:24:05,975 Onderga het, opdat wij ons dagelijks brood krijgen. 145 00:24:06,120 --> 00:24:12,255 Want we lijden honger. Laat ons van uw overvloed genieten. 146 00:24:12,538 --> 00:24:18,194 Van de zon, de gezegende regen en de vruchtbare grond. 147 00:24:19,120 --> 00:24:25,375 We bidden dat geen dier ons aanvalt, geen vijand ons doodt. 148 00:26:53,655 --> 00:26:55,590 Het is wat ik voel. 149 00:26:55,720 --> 00:27:00,375 Eén kano betekent nog niet dat er indringers zijn gekomen. 150 00:27:00,520 --> 00:27:03,599 Zo'n kano hebben we nog nooit gezien. 151 00:27:04,520 --> 00:27:08,815 Waar er één is, zullen er vele zijn. 152 00:27:08,960 --> 00:27:15,029 Als jullie opperhoofd zeg ik: Vreemde boten vervoeren vreemde mensen. 153 00:27:16,280 --> 00:27:21,375 Als de raad het ermee eens is, zal ik de vreemden zoeken. 154 00:27:21,520 --> 00:27:25,935 Als we ze vinden, zal ik er één mee terug nemen. 155 00:27:26,453 --> 00:27:31,308 Isatai, jij gaai mee. Eén man moet op wacht staan... 156 00:27:31,680 --> 00:27:34,797 de ander moet terugkeren en verslag uitbrengen. 157 00:27:44,998 --> 00:27:50,107 We hebben al zoveel dagen gezocht. -We zoeken nog langer. 158 00:27:50,188 --> 00:27:54,302 Misschien zijn er geen vreemden, en was er alleen een kano. 159 00:27:54,440 --> 00:27:56,547 Dan zullen we daarachter komen. 160 00:28:54,640 --> 00:28:58,009 Dit hoef je niet te doen. -Ik hoor bij m'n volk. 161 00:28:58,113 --> 00:29:02,918 Het is nu Balams volk, jij zou hun koningin moeten zijn. 162 00:29:03,040 --> 00:29:09,039 Je vader was wijs, een koning is de eenzaamste man op aarde. 163 00:29:09,120 --> 00:29:14,255 Balam kan alleen een goede heerser zijn met iemand aan z'n zijde. 164 00:29:14,415 --> 00:29:18,910 Iemand op wie hij kan vertrouwen, en wie hij liefheeft. 165 00:29:20,160 --> 00:29:25,775 Jullie zijn allebei eenzaam. -Waarom vertelt hij me dat zelf niet? 166 00:31:51,144 --> 00:31:56,079 Hoelang moeten we nog modder vervoeren in plaats van mais zaaien? 167 00:31:56,160 --> 00:32:00,855 Pas als de tempel klaar is, weet ik wanneer de goden dat wensen. 168 00:32:01,400 --> 00:32:05,175 Het heeft niet geregend, misschien regent het hier nooit. 169 00:32:05,320 --> 00:32:08,895 We hoeven niet op regen te wachten. Kom mee. 170 00:32:18,920 --> 00:32:22,415 lxchel werkt hard, ze hoon bij u te zijn. 171 00:32:22,560 --> 00:32:26,215 Het gaatje niet aan. -Iedereen gaai mij aan, ook de koning. 172 00:32:26,363 --> 00:32:29,535 Ik vroeg haar ten huwelijk, en ze... 173 00:32:29,680 --> 00:32:32,975 Om een eed. Ze is een vrouw, vraag haar nog eens. 174 00:32:33,120 --> 00:32:35,824 Een koning smeekt niet. -Ze zal luisteren. 175 00:32:35,905 --> 00:32:38,600 En me weer vernederen? 176 00:32:55,040 --> 00:33:01,015 Ik wil hier een stenen muur bouwen, zodat het water wordt tegengehouden. 177 00:33:01,160 --> 00:33:07,655 Dan graven we sloten naar de akkers en zijn we onafhankelijk van de regen. 178 00:33:10,320 --> 00:33:13,055 Hier moeten we beginnen. 179 00:33:15,840 --> 00:33:20,255 Het is mogelijk, maar eerst moeten we offeren. 180 00:33:20,793 --> 00:33:26,975 Deze beek wordt onze Ievensader. De goden moeten in ruil 'n leven krijgen. 181 00:33:27,120 --> 00:33:31,050 AI het werk aan de piramide moet worden stilgelegd... 182 00:33:31,640 --> 00:33:36,815 tot de stenen muur klaar is, en we de akkers kunnen inzaaien. 183 00:33:36,960 --> 00:33:39,055 Dat is m'n bevel. 184 00:33:57,720 --> 00:34:01,175 Vertel je volk dat Zwarte Adelaar jullie opperhoofd heeft. 185 00:34:01,320 --> 00:34:03,975 M'n krijgers zullen de anderen doden. 186 00:35:11,640 --> 00:35:15,975 Laat hem leven. - We hebben ons godenoffer. 187 00:37:49,640 --> 00:37:54,775 De barbaar heeft een dodelijke wond, maar is te sterk om te sterven. 188 00:37:55,120 --> 00:37:58,455 Hoe weten we of hij de goden zal bevallen? 189 00:37:58,800 --> 00:38:03,575 Wij zijn hier vreemden, hij niet. Hij is bijzonder geschikt. 190 00:38:03,720 --> 00:38:06,775 We moeten zorgen dat hij herstelt. 191 00:38:10,655 --> 00:38:16,095 Misschien zijn er nog wel duizenden. En ze zoeken hun opperhoofd. 192 00:38:16,240 --> 00:38:20,495 Plaats wachten en stuur meer verkenners op pad. 193 00:38:28,480 --> 00:38:31,415 Genoeg voor vandaag, je kunt gaan. 194 00:38:46,160 --> 00:38:47,714 lxchel... 195 00:38:54,840 --> 00:38:56,815 Er is... 196 00:38:59,880 --> 00:39:03,105 Er is iets wat ik je wilde vertellen. 197 00:39:06,714 --> 00:39:10,495 Ik wilde je zeggen dat ik weet hoe hard je werkt. 198 00:39:12,160 --> 00:39:16,632 Jullie werken allemaal hard, ik ben jullie dankbaar. 199 00:39:18,120 --> 00:39:20,375 Ik zal het ze zeggen. 200 00:39:44,520 --> 00:39:47,775 Hij laat niemand bij zich. -Net een wild dier. 201 00:39:47,920 --> 00:39:51,975 Verzorg z'n wonden, de goden verdienen een gezond leven. 202 00:39:52,120 --> 00:39:55,575 Ik word bang van hem. -Ik zal het proberen. 203 00:39:58,320 --> 00:40:03,975 Zeg niets over het offer. Hij zal het op het juiste moment te horen krijgen. 204 00:43:32,103 --> 00:43:36,839 Hij wordt behandeld als een wilde. -Hij wilde de koning doden. 205 00:43:36,920 --> 00:43:41,855 De hogepriester wil hem offeren, dan moet hem eer bewezen worden. 206 00:43:44,768 --> 00:43:49,183 Als er barbaren zijn, zullen de verkenners hen vinden. 207 00:43:49,320 --> 00:43:52,991 Ik weet nog dat Zwarte Adelaar wel een geest leek... 208 00:43:54,077 --> 00:43:55,499 die uit het niets kwam. 209 00:44:03,360 --> 00:44:07,655 Als ik slaap, kunnen m'n ogen je niet zien. 210 00:44:11,400 --> 00:44:16,575 Tijdens de lange duisternis leek het of ik stierf. 211 00:44:17,975 --> 00:44:22,870 Ik haatte de dood, en ik herinnerde me de levenden. 212 00:44:23,000 --> 00:44:26,095 Ik was kwaad dat het me afgenomen was. 213 00:44:28,438 --> 00:44:30,333 Toen zag ik een vrouw. 214 00:44:32,400 --> 00:44:35,175 Ik reikte naar haar, en raakte haar aan. 215 00:44:38,480 --> 00:44:40,703 Toen wist ik dat ik leefde. 216 00:44:47,400 --> 00:44:49,255 Maar waarom? 217 00:44:51,640 --> 00:44:56,255 Waarom leef ik nog, waarom genees je me? 218 00:44:57,720 --> 00:44:59,495 Waarom? 219 00:45:31,560 --> 00:45:33,575 Ga nu slapen. 220 00:45:56,553 --> 00:45:58,768 Nu zal ik slapen. 221 00:46:02,680 --> 00:46:07,575 Zwarte Adelaar had gelijk. We hebben zulke mensen nooit eerder gezien. 222 00:46:07,720 --> 00:46:10,135 Ze leven vlak bij de zee. 223 00:46:10,280 --> 00:46:14,375 Hun huizen zijn van houten steen en zitten vast aan de grond. 224 00:46:14,520 --> 00:46:17,495 Ze hebben een hoge berg van aarde opgericht. 225 00:46:19,120 --> 00:46:24,055 Die berg zal ons wijzen waar we ons opperhoofd zullen wreken. 226 00:47:33,400 --> 00:47:36,775 Hoe is het met hem? -Nog even gewelddadig. 227 00:47:36,920 --> 00:47:39,655 Alleen lxchel kan hem aanraken. 228 00:48:08,160 --> 00:48:10,055 Je ziet er moe uit. 229 00:48:13,720 --> 00:48:18,495 Ik hoor dat hij dankzij jou nog leeft. -Ik zal blijven leven. 230 00:48:29,494 --> 00:48:31,629 Ik zal je niet teleurstellen. 231 00:48:33,200 --> 00:48:37,575 Ik zal veel beter vechten dan de laatste keer. 232 00:48:40,009 --> 00:48:45,037 Jullie vaardigheden ken ik niet. Waar komen jullie vandaan? 233 00:48:45,118 --> 00:48:48,557 Van overzee. -Wat willen jullie op mijn land? 234 00:48:48,638 --> 00:48:52,413 We willen hier leven. -Het land is van mijn volk. 235 00:48:53,021 --> 00:48:58,436 Er zijn veel indringers geweest, we hebben ze altijd verjaagd. 236 00:48:59,120 --> 00:49:02,807 Als je krijgers net zo vaardig zijn als jij... 237 00:49:04,040 --> 00:49:06,752 wordt dit ons zwaarste gevecht. 238 00:49:10,120 --> 00:49:16,575 Balam, oefen metje zwaard. Het zal nodig zijn. 239 00:49:27,880 --> 00:49:30,255 Je vrouw is heel mooi. 240 00:49:40,600 --> 00:49:42,901 Waarom noemde je me z'n vrouw? 241 00:49:44,448 --> 00:49:49,839 Omdat hij het opperhoofd is, en jij hier de mooiste vrouw bent. 242 00:49:51,600 --> 00:49:54,495 Je hebt de andere vrouwen niet gezien. 243 00:49:57,320 --> 00:50:01,175 Ik hoef ze niet te zien, ik weet het. 244 00:50:04,440 --> 00:50:06,655 Je moet nu gaan liggen. 245 00:50:12,943 --> 00:50:15,038 Wat geef je me? 246 00:50:15,160 --> 00:50:18,495 Het komt uit ons land, het zal je beter maken. 247 00:50:23,280 --> 00:50:25,655 Balam is een goede krijger. 248 00:50:27,520 --> 00:50:32,095 Maar hij is een stommeling. -Waarom zeg je dat? 249 00:50:36,400 --> 00:50:41,863 Als jij niet z'n vrouw bent, is hij een stommeling. 250 00:50:51,960 --> 00:50:55,175 Het zou goed zijn ook daarom te vechten. 251 00:51:10,240 --> 00:51:12,895 Ik ben een gelovig mens, priester. 252 00:51:14,600 --> 00:51:19,575 Maar ik offer niet graag mensenlevens. 253 00:51:20,960 --> 00:51:25,855 Ik twijfelde er in ons land al aan, en hier nog meer. 254 00:51:27,555 --> 00:51:30,222 Waarom moet hij ter dood worden gebracht? 255 00:51:30,880 --> 00:51:34,695 Een offer aan de goden is geen persoonlijke zaak. 256 00:51:34,840 --> 00:51:39,503 Het is een heilige daad voor het hele volk. Uw gevoelens doen er niet toe. 257 00:51:40,840 --> 00:51:45,300 Als koning moet u veel dingen doen die u niet aanstaan. 258 00:51:46,720 --> 00:51:51,615 Als u ze zonder aarzeling voor uw volk doet... 259 00:51:51,760 --> 00:51:55,575 zult u waarlijk hun koning zijn. 260 00:52:07,000 --> 00:52:09,847 Draag hem op deze aan te trekken. 261 00:52:10,840 --> 00:52:12,775 Hij zal vragen waarom. 262 00:52:12,920 --> 00:52:16,650 Zodra hij juist is aangekleed, geven we hem antwoord. 263 00:52:47,892 --> 00:52:50,775 Je was zo lang weg. 264 00:52:52,720 --> 00:52:56,820 Voor jou. -Voor mij? Waarom? 265 00:52:57,440 --> 00:53:00,655 We hebben het van overzee meegenomen. 266 00:53:01,200 --> 00:53:03,195 Het is prachtig. 267 00:53:03,720 --> 00:53:08,255 Mijn volk kan heel veel. -Jouw volk? 268 00:53:08,800 --> 00:53:12,615 Kunnen ze op een bizon rijden? -Wat is een bizon? 269 00:53:12,760 --> 00:53:18,554 Een rund zo hoog als dit huis, met horens net zo lang als m'n armen. 270 00:53:18,840 --> 00:53:25,655 De grond trilt als ze langs rennen, onze baby's leiden ze bij de neus. 271 00:53:26,520 --> 00:53:29,415 Hoe kunnen de baby's zo hoog reiken? 272 00:53:30,601 --> 00:53:33,250 Je hebt ze niet gezien. 273 00:53:41,880 --> 00:53:44,095 Waarom krijg ik dit? 274 00:53:51,840 --> 00:53:54,495 Om je te eren. -Eren? 275 00:53:55,720 --> 00:53:57,695 Een ceremonie? 276 00:54:04,120 --> 00:54:10,775 Ik weet het al, je koning heeft besloten dat ik mag terugkeren naar m'n volk. 277 00:54:12,960 --> 00:54:18,460 Het is dus waar. Balam is niet alleen dapper, maar ook heel wijs. 278 00:54:19,200 --> 00:54:21,895 Ik zal goed over hem spreken. 279 00:54:27,120 --> 00:54:31,095 Als ik vertrek, wil ik dat je met me meegaat. 280 00:54:35,600 --> 00:54:39,215 Niemand is ooit zo teder voor me geweest. 281 00:54:40,531 --> 00:54:45,700 Ik ben van je gaan houden. Ik wil dat je m'n vrouw wordt. 282 00:54:46,840 --> 00:54:53,930 Op een dag zullen onze baby’s de bizons bij de neus leiden. 283 00:56:15,321 --> 00:56:17,895 Spreek, priester. 284 00:56:19,321 --> 00:56:21,165 Hoe gaat de ceremonie? 285 00:56:22,080 --> 00:56:27,695 We sturen boodschappers naar de goden, ze brengen onze wensen over. 286 00:56:28,040 --> 00:56:34,095 We vragen hen goed te doen. Jij bent gekozen om de bede over te brengen. 287 00:56:34,640 --> 00:56:39,055 Het is de grootste eer die een man kan overkomen. 288 00:56:39,200 --> 00:56:41,735 Hij wordt zelf een god. 289 00:56:41,880 --> 00:56:47,055 Ons volk ziet je als meer dan menselijk, en zegt gebeden voor je op. 290 00:56:52,023 --> 00:56:55,198 Gebeden? - Je wordt naar de offersteen gebracht. 291 00:56:55,320 --> 00:56:58,655 Daarna leef je voor eeuwig bij de goden. 292 00:57:07,823 --> 00:57:09,878 Jij wist het. 293 00:57:16,000 --> 00:57:20,832 En lxchel wist het ook. 294 00:57:22,360 --> 00:57:25,335 Morgen zal het offer plaatsvinden. 295 00:57:25,480 --> 00:57:29,095 Tot dan krijg je alles wat we kunnen geven. 296 00:57:30,720 --> 00:57:36,335 Een kind van je zoude eigenschappen van een god hebben. 297 00:57:36,480 --> 00:57:41,255 Elk meisje zou zich gezegend voelen om tot bruid te worden gekozen. 298 00:57:50,728 --> 00:57:52,000 lxchel. 299 00:57:59,040 --> 00:58:01,255 Stuur lxchel naar me toe. 300 00:58:14,080 --> 00:58:17,718 Het is tijd om lxchel bij Zwarte Adelaar te brengen. 301 00:58:22,656 --> 00:58:24,591 Ik sta het niet toe. 302 00:58:24,720 --> 00:58:29,495 Uw volk vertrouwt u. Laat ze niet in de steek. 303 00:58:48,840 --> 00:58:54,375 Als je koning moet ik je meedelen... 304 00:58:56,080 --> 00:59:00,576 dat Zwarte Adelaar om jou vraagt. -Ik weet het. 305 00:59:07,334 --> 00:59:09,920 Je zult je zeer vereerd voelen. 306 00:59:10,683 --> 00:59:14,778 Heel erg. -Ga dan. 307 00:59:38,120 --> 00:59:43,775 Als hij ook maar één woord had gezegd, een enkel woord... 308 00:59:43,920 --> 00:59:47,255 dat hij wilde dat hij een ander had gekozen... 309 00:59:53,720 --> 00:59:58,655 Ze ging zonder iets te vragen. -Wat zou ze moeten vragen? 310 00:59:59,338 --> 01:00:04,972 Ze had kunnen zeggen dat ze liever niet was geëerd. 311 01:00:05,215 --> 01:00:07,342 Probeert u haar niet tegen te houden? 312 01:00:10,760 --> 01:00:13,255 U bent waarlijk een koning. 313 01:00:46,000 --> 01:00:52,055 De vorige keer bracht je me een cape met veel veren. 314 01:00:54,000 --> 01:00:59,255 Ik hield je in m'n armen en vroeg je m'n vrouw te worden. 315 01:01:02,535 --> 01:01:06,310 Nu kom je hier als m'n bruid... 316 01:01:10,800 --> 01:01:13,655 maar niet op de manier zoals ik je vroeg. 317 01:01:16,455 --> 01:01:18,710 Mijn bruid... 318 01:01:21,133 --> 01:01:26,828 tot morgen, als je priesters komen om me te vermoorden. 319 01:01:29,440 --> 01:01:33,575 Geëerd, en afgeslacht. 320 01:01:34,335 --> 01:01:39,270 Voor een bijgeloof. Maar eerst moet ik een god verwekken. 321 01:01:39,400 --> 01:01:43,923 Dan zullen de gewassen dankzij mijn bloed groeien, en ben ik geëerd. 322 01:01:44,560 --> 01:01:48,055 Je wordt geëerd, het is ons geloof. 323 01:01:51,280 --> 01:01:53,368 Het gaai niet om het sterven... 324 01:01:55,912 --> 01:01:58,337 maar de manier waarop. 325 01:02:02,400 --> 01:02:05,295 Je berooft me van de dood van een krijger. 326 01:02:07,487 --> 01:02:10,182 Je gaf me m'n leven terug. 327 01:02:11,600 --> 01:02:15,775 Je liet me denken dat ik naar m'n volk zou terugkeren. 328 01:02:19,120 --> 01:02:21,455 Je liet me van je houden. 329 01:02:23,407 --> 01:02:29,005 Een god verwekken... Ik wil geen zoon die een god is. 330 01:02:29,520 --> 01:02:32,005 Ik wil een zoon... 331 01:02:33,160 --> 01:02:39,055 die als kind dapper is, die bizons bij de neus leidt. 332 01:02:41,040 --> 01:02:43,895 Waarom vroeg je dan om mij? 333 01:02:49,288 --> 01:02:52,303 Ik wilde datje m'n haat zou voelen. 334 01:02:58,088 --> 01:03:01,703 Zoals ik eerder wilde datje m'n liefde zou voelen. 335 01:03:33,647 --> 01:03:35,982 Je hebt haar weggestuurd. 336 01:03:38,600 --> 01:03:43,695 Ik wil niets, van wie ook van jullie. 337 01:04:39,240 --> 01:04:42,975 De tijd is gekomen. -Hij weigert het aan te trekken. 338 01:04:44,200 --> 01:04:48,644 Je wordt een Maya-god, het is gepast om je ook zo te kleden. 339 01:04:51,728 --> 01:04:56,663 Als de geesten in de hemel me in een god kunnen veranderen... 340 01:04:58,284 --> 01:05:01,619 kunnen ze m'n kleren ook veranderen. 341 01:07:36,904 --> 01:07:40,879 Neem deze smeekbede mee, uit naam van onze koning en volk. 342 01:07:40,960 --> 01:07:46,335 We vragen om vrede, de zegen van de zon en de regen... 343 01:07:46,480 --> 01:07:48,855 en de rijkdom van de aarde. 344 01:08:06,120 --> 01:08:08,855 De zegen van de zon en de regen... 345 01:08:11,127 --> 01:08:16,262 en de rijkdom van de aarde. Jullie zijn stommelingen. 346 01:08:18,080 --> 01:08:24,375 Kijk om je heen, Balam. Het gras heeft altijd voor ons gegroeid. 347 01:08:25,120 --> 01:08:31,135 De bomen spreiden hun takken uit, en de rivieren stromen. 348 01:08:31,280 --> 01:08:35,547 En m'n volk heeft altijd van z'n zegeningen genoten. 349 01:08:36,920 --> 01:08:39,895 Mijn volk is het meest vreeswekkende op aarde. 350 01:08:40,040 --> 01:08:43,672 Ons land is rood van het bloed van onze vijanden. 351 01:08:45,040 --> 01:08:51,766 Maar nooit hebben we ook maar één druppel bloed geofferd. 352 01:08:52,520 --> 01:08:55,633 En nooit hebben we ons verlaagd tot angst. 353 01:09:00,880 --> 01:09:02,922 Ik zal je dit zeggen: 354 01:09:04,200 --> 01:09:08,164 Zolang er ook maar een spoor van leven in mij is... 355 01:09:09,000 --> 01:09:12,055 zal ik me nooit hieraan onderwerpen. 356 01:09:22,415 --> 01:09:24,711 Je zult onze boodschap overbrengen. 357 01:09:27,000 --> 01:09:31,655 Niet aan onze goden, maar aan je volk. 358 01:09:32,560 --> 01:09:37,455 We vroegen om vrede. Daar vragen we nog steeds om. 359 01:09:42,320 --> 01:09:43,697 Vrede? 360 01:09:45,520 --> 01:09:51,924 Mijn volk zal daarover beslissen. -Breng m'n woorden over. 361 01:09:54,607 --> 01:09:56,525 Ik geef je de vrijheid. 362 01:10:01,000 --> 01:10:02,377 Neem het aan. 363 01:10:15,127 --> 01:10:18,942 Ik heb geprobeerd het u duidelijk te maken. 364 01:10:19,480 --> 01:10:24,291 U kunt het volk geen nieuw leven geven zonder er eerst een te nemen. 365 01:10:24,720 --> 01:10:31,275 Die wet eerbiedigen we al duizend jaar. De goden mogen niet bedrogen worden. 366 01:11:29,319 --> 01:11:33,486 De barbaren. Soldaten op hun post, vrouwen naar de huizen. 367 01:11:36,200 --> 01:11:40,455 Ik heb hem vrijgelaten. -Laat hem gaan. 368 01:12:04,520 --> 01:12:10,415 Hun kracht zal met hem verdubbelen. - Hij is vrij, doe de poort open. 369 01:12:42,573 --> 01:12:45,932 De manier waarop hij het zei, maakt dat ik hem vertrouw. 370 01:12:47,680 --> 01:12:51,018 Maar de man die me het meest nabij was, is dood. 371 01:12:53,040 --> 01:12:56,260 En de man die zwoer ons te vernietigen leeft. 372 01:13:59,680 --> 01:14:04,295 Voor het eerst in veel dagen zijn m'n ogen gelukkig. 373 01:14:04,640 --> 01:14:09,287 Waarom lieten ze je gaan? -Omdat hun opperhoofd vrede wil. 374 01:14:09,368 --> 01:14:14,383 De Iafaards, ze wezen ons. -Het zijn geen Iafaards. 375 01:14:14,520 --> 01:14:16,859 Zij vrezen alleen hun goden. 376 01:14:20,720 --> 01:14:23,038 Jullie hebben mij tot opperhoofd gekozen. 377 01:14:23,640 --> 01:14:27,217 Niet om jullie aan te voeren, maar om te leiden. 378 01:14:29,520 --> 01:14:32,756 En dit is wat ik te zeggen heb. 379 01:14:38,800 --> 01:14:44,695 Er zijn andere indringers geweest, maar nooit mensen zoals zij. 380 01:14:45,720 --> 01:14:50,015 Ze hebben een wijsheid die anders is dan de onze. 381 01:14:51,335 --> 01:14:55,006 Ze hebben vaardigheden en kennis. 382 01:14:59,015 --> 01:15:03,510 Ik denk dat we van dit volk kunnen leren... 383 01:15:05,135 --> 01:15:09,150 als we naast elkaar in vrede leven. 384 01:15:09,303 --> 01:15:14,478 We hebben nooit naast indringers geleefd, ik ben voor oorlog. 385 01:15:14,600 --> 01:15:16,975 oorlog, oorlog 386 01:15:20,040 --> 01:15:26,215 Zolang ik jullie opperhoofd ben, luisteren jullie naar wat ik zeg. 387 01:15:26,360 --> 01:15:29,655 Als die woorden jullie hanen niet raken... 388 01:15:30,880 --> 01:15:33,975 dan is het jullie recht... 389 01:15:34,120 --> 01:15:38,855 om uit jullie midden een nieuw opperhoofd te kiezen. 390 01:16:22,160 --> 01:16:23,968 Ga naar je huis. 391 01:16:46,154 --> 01:16:48,127 Ze hebben voor oorlog gekozen. 392 01:16:50,338 --> 01:16:51,861 Laden. 393 01:16:56,280 --> 01:16:57,541 Wacht. 394 01:17:12,287 --> 01:17:13,611 Balam. 395 01:18:43,495 --> 01:18:47,230 We noemen ons 'zwervers der aarde'. 396 01:18:47,360 --> 01:18:52,215 Waar het grote vuur brandt, daar is Zwarte Adelaar... 397 01:18:52,960 --> 01:18:55,615 en zijn de zwervers aan het rusten. 398 01:18:55,760 --> 01:18:59,695 Maar het hout ervoor komt van onze palissade. 399 01:18:59,840 --> 01:19:04,975 We hadden hout nodig. We nemen altijd wat we nodig hebben. 400 01:19:06,880 --> 01:19:12,375 Als we in vrede willen leven, mag er geen muur tussen ons in staan. 401 01:19:18,160 --> 01:19:24,695 Ik zal m'n volk uitleggen dat ze enkele gewoonten moeten veranderen... 402 01:19:25,240 --> 01:19:29,400 en die van jullie moeten Ieren. -Wij kunnen ook van jullie leren. 403 01:19:30,040 --> 01:19:32,868 De vorige keer was ik een gevangene in je dorp. 404 01:19:33,680 --> 01:19:36,375 Nu wil ik het met andere ogen zien. 405 01:19:43,600 --> 01:19:47,975 Dit is het schrift waarover ik sprak. -Wat staat daar? 406 01:19:48,342 --> 01:19:53,677 Dat we over zee naar nieuw land reisden, en een volk ontmoetten. 407 01:19:53,800 --> 01:19:56,055 Het gaai over mij? 408 01:20:00,598 --> 01:20:02,235 Welke ben ik? 409 01:20:02,720 --> 01:20:08,455 De gewassen groeien in het nieuwe land. 410 01:21:23,720 --> 01:21:25,335 Laat ze oppassen. 411 01:21:25,480 --> 01:21:30,255 De goden hebben de bede ontvangen, ook al bracht Zwarte Adelaar hem niet. 412 01:21:30,400 --> 01:21:35,813 Het groeit hier sneller dan thuis. -En zonder bloedvergieten. 413 01:21:36,016 --> 01:21:40,351 Bent u Ah Min dan vergeten? -En dat hij z'n leven gaf? 414 01:21:40,520 --> 01:21:43,175 Ik ben Ah Min niet vergeten. 415 01:21:43,320 --> 01:21:47,375 Maar wij hebben de akker bewerkt, het zaad geplant... 416 01:21:47,920 --> 01:21:53,455 en voor water gezorgd. Dit gewas groeit zonder offers. 417 01:21:54,280 --> 01:21:59,575 Hoe kunt u Ah Mins dood zo nutteloos doen voorkomen? Hij hield van u. 418 01:21:59,720 --> 01:22:06,781 En ik hield van hem. Ik zou willen dat hij hier was en dit kon zien. 419 01:22:11,400 --> 01:22:14,433 Zie je hoe de koning onze religie bezoedelt? 420 01:22:14,840 --> 01:22:18,449 We moeten hem stoppen voor we allen ten onder gaan. 421 01:23:02,400 --> 01:23:06,295 Wat een vreemde huiden. Waar komen ze vandaan? 422 01:23:06,440 --> 01:23:10,444 We hebben op ze gejaagd. -Ze zijn echt prachtig. 423 01:23:10,525 --> 01:23:12,380 Als je ervan houdt 424 01:23:18,080 --> 01:23:23,255 Als je zelf op ze had gejaagd, zou je deze dieren meer waarderen. 425 01:23:59,591 --> 01:24:03,886 Ik zie je als een van ons, of je tot mijn volk behoort. 426 01:24:07,720 --> 01:24:11,775 Denk aan de tijd in m'n hut, toen we alleen waren. 427 01:24:11,920 --> 01:24:16,215 Ik vroeg je m'n vrouw te worden, en m'n zonen te baren. 428 01:24:16,632 --> 01:24:20,991 Je gaf geen antwoord. Maar nu hoef je niet meer te zwijgen. 429 01:24:21,120 --> 01:24:23,703 Zeg datje m'n bruid zult zijn. 430 01:24:36,200 --> 01:24:40,695 Ga naar hem, wees z'n vrouw en schenk hem zonen. 431 01:24:41,240 --> 01:24:43,975 Je ging eerder vrijwillig naar hem toe. 432 01:24:44,120 --> 01:24:47,203 Nu weet ik dat het niet voor het eerst was. 433 01:24:47,880 --> 01:24:49,495 Wacht... 434 01:25:32,320 --> 01:25:37,415 Onze volken kunnen niet samenleven. Er is toch een muur die ons scheidt. 435 01:26:25,320 --> 01:26:30,695 Ergens geworteld zijn als bomen, dat ligt niet in onze aard. 436 01:26:31,840 --> 01:26:37,575 Ik breng m'n volk waar we horen, waar de hemel ons dak is. 437 01:26:38,320 --> 01:26:41,429 Waar aan de randen van de aarde geen muren zijn. 438 01:26:42,320 --> 01:26:45,250 Ik breng m'n volk waar de vogels voor ons zingen. 439 01:26:46,200 --> 01:26:50,615 Waar we vrij leven, net als de herten. 440 01:26:51,320 --> 01:26:55,855 Ik zou met je meegaan en nooit van je zijde wijken... 441 01:26:56,407 --> 01:26:59,582 ware het niet voor... -Ba|am. 442 01:27:01,087 --> 01:27:05,377 Ik ben trots datje voor me vocht, en dankbaar. 443 01:27:05,997 --> 01:27:12,255 Maar ik weet wat ik voor hem voel. -Hij had moeten sterven na wat hij zei. 444 01:27:12,400 --> 01:27:17,255 Het was de eerste keer dat hij me vertelde dat hij van me hield. 445 01:28:27,520 --> 01:28:28,861 Hunac Geel. 446 01:28:56,511 --> 01:29:00,107 Balams vijand met metalen zwaarden heeft hem gevonden. 447 01:29:03,760 --> 01:29:05,824 Ze zullen Balam ombrengen. 448 01:29:08,720 --> 01:29:11,965 Sla de oorlogstrom. -Je wilde toch dat hij stierf? 449 01:29:17,840 --> 01:29:19,457 Ja, tot dit moment. 450 01:29:36,113 --> 01:29:42,105 Onze koning trotseert de goden, hij is de oorzaak van al onze ellende. 451 01:29:42,496 --> 01:29:49,015 Als Balam dood is, kun jij ons leiden, en sluiten we vrede met Hunac Ceel. 452 01:31:40,196 --> 01:31:45,451 Balam, als je je overgeeft, spaar ik je volk. 453 01:31:48,200 --> 01:31:52,215 Jouw leven voor die van je volk. 454 01:31:52,360 --> 01:31:59,055 Als je je niet overgeeft, zullen we iedereen ombrengen. 455 01:34:40,360 --> 01:34:45,266 Pitz... Boogschutters, opzij. 456 01:36:46,640 --> 01:36:48,695 Houd stand. 457 01:39:48,800 --> 01:39:50,455 Balam... 458 01:42:56,160 --> 01:42:58,523 Ook jij kunt me niet beter maken. 459 01:43:15,400 --> 01:43:17,624 Spreek je volk toe. 460 01:43:34,480 --> 01:43:36,495 Hunac Geel is dood. 461 01:43:38,120 --> 01:43:40,855 We kunnen terug naar ons vaderland. 462 01:43:42,680 --> 01:43:46,905 Maar ik kijk naar wat we hier hebben. 463 01:43:47,960 --> 01:43:53,855 Het gras groeit, de bomen spreiden hun takken uit en de rivieren stromen. 464 01:43:54,720 --> 01:44:00,655 En we hebben niet één druppel bloed aan de goden geofferd. 465 01:44:03,760 --> 01:44:07,855 Is het niet zo dat de goden tevreden zijn... 466 01:44:08,000 --> 01:44:13,167 met de opofferingen die we ons allemaal dagelijks getroosten? 467 01:44:14,112 --> 01:44:18,706 Een volk wordt op de proef gesteld door te leven, niet door te sterven. 468 01:44:19,960 --> 01:44:25,215 Leven in waardigheid, fatsoen en respect... 469 01:44:25,360 --> 01:44:27,972 is alles wat de goden verlangen. 470 01:44:33,575 --> 01:44:37,910 Ik zal hier blijven. 471 01:44:38,440 --> 01:44:42,558 Maar net als Zwarte Adelaar geef ik jullie de keus. 472 01:44:43,680 --> 01:44:49,295 Je mag blijven of je mag gaan. Maar als je verkiest te blijven... 473 01:44:51,080 --> 01:44:53,895 zal het zonder deze zijn. 474 01:45:19,840 --> 01:45:24,175 Balam de jaguar, negen keer koning 475 01:45:43,080 --> 01:45:48,375 Jij hebt mij nooit Ieren schrijven, en ik jou nooit Ieren jagen. 476 01:45:49,920 --> 01:45:54,575 En toch hebben we veel van elkaar geleerd. 477 01:45:57,840 --> 01:46:01,292 Wees de rest van je leven geen stommeling. 478 01:46:02,160 --> 01:46:07,495 lxchel is je vrouw, dat is ze altijd geweest. 479 01:46:10,440 --> 01:46:15,215 Nu meer dan ooit tevoren.