1
00:00:17,851 --> 00:00:20,895
KUBA ROZPRUWACZ
1959
2
00:00:20,979 --> 00:00:23,565
Rozpruwacz! Znowu to zrobił!
3
00:00:23,648 --> 00:00:25,567
Rozpruwacz znów zaatakował!
4
00:00:27,318 --> 00:00:28,903
KUBA ROZPRUWACZ
5
00:00:29,529 --> 00:00:30,739
SZLAKIEM ROZPRUWACZA
6
00:00:30,822 --> 00:00:36,119
Ludzie słyszeli o Kubie Rozpruwaczu,
nawet jeśli nie wiedzą, co zrobił.
7
00:00:36,202 --> 00:00:38,830
Był strasznym mordercą, owszem.
8
00:00:38,913 --> 00:00:42,250
I nie został złapany ani ukarany.
Co za sprytny gość!
9
00:00:43,501 --> 00:00:46,629
Działo się to w Londynie
w epoce wiktoriańskiej,
10
00:00:46,713 --> 00:00:49,507
ale książki o nim
wydano w języku japońskim,
11
00:00:49,591 --> 00:00:53,720
chińskim, włoskim i hiszpańskim,
więc był znany wszędzie.
12
00:00:54,304 --> 00:00:56,931
{\an8}Nadszedł kres Kuby Rozpruwacza!
13
00:00:57,015 --> 00:00:58,850
Ani słowa o nim!
14
00:00:59,726 --> 00:01:04,731
Jego legenda zaczęła żyć własnym życiem
w oderwaniu od jego czynów.
15
00:01:05,315 --> 00:01:09,444
Jeśli jednak poznać jego okrucieństwo,
perspektywa się zmienia.
16
00:01:10,945 --> 00:01:12,363
To straszne zbrodnie.
17
00:01:12,447 --> 00:01:15,408
Próbował odciąć jej nos oraz ucho.
18
00:01:15,492 --> 00:01:17,577
Masakrował całe jej ciało.
19
00:01:18,161 --> 00:01:19,704
Wyciął jej serce.
20
00:01:19,788 --> 00:01:22,165
To naprawdę szokuje.
21
00:01:23,124 --> 00:01:25,794
Ta zagadka jest popularna z kilku powodów.
22
00:01:25,877 --> 00:01:28,129
Po pierwsze: Kuba Rozpruwacz przerażał
23
00:01:28,213 --> 00:01:33,093
bardziej niż jakikolwiek morderca,
który działał przed nim i pewnie po nim.
24
00:01:33,176 --> 00:01:37,263
Po drugie: ta popularność
wynika z ciągle ewoluującej historii.
25
00:01:37,347 --> 00:01:42,644
To się wydarzyło ponad 135 lat temu,
a mimo to wciąż rozwiązujemy tę zagadkę.
26
00:02:10,088 --> 00:02:15,802
NIEWYJAŚNIONE TAJEMNICE
27
00:02:22,725 --> 00:02:26,938
{\an8}31 SIERPNIA 1888
28
00:02:31,067 --> 00:02:33,611
{\an8}DZIELNICA WHITECHAPEL
29
00:02:33,695 --> 00:02:37,866
{\an8}TRZY KILOMETRY NA WSCHÓD
OD CENTRUM LONDYNU
30
00:02:39,450 --> 00:02:42,245
Wczesnym rankiem 31 sierpnia 1888 roku
31
00:02:42,328 --> 00:02:45,039
policjant patroluje dzielnicę Whitechapel.
32
00:02:47,458 --> 00:02:50,044
Nagle zauważa coś w bramie.
33
00:02:50,128 --> 00:02:52,839
{\an8}Gdy się zbliża,
widzi kobietę leżącą na ziemi.
34
00:02:53,548 --> 00:02:58,887
Świeci na nią swoją latarnią i zauważa,
że poderżnięto jej gardło.
35
00:03:01,556 --> 00:03:06,269
Ale przez zakrwawione ubranie nie widać,
że została wypatroszona.
36
00:03:07,187 --> 00:03:09,272
Okolica była zamieszkana.
37
00:03:09,355 --> 00:03:14,944
{\an8}W domu obok tej bramy byli obecni ludzie,
ale niczego nie słyszeli ani nie widzieli.
38
00:03:15,028 --> 00:03:17,322
Najwyraźniej stało się to po cichu,
39
00:03:17,405 --> 00:03:22,202
tuż pod oknem domu,
w którym spali poczciwi ludzie.
40
00:03:23,369 --> 00:03:25,830
To był bardzo zaciekły atak.
41
00:03:28,541 --> 00:03:32,921
W kostnicy zauważono,
że głęboka i postrzępiona rana
42
00:03:33,004 --> 00:03:36,007
{\an8}ciągnęła się od mostka aż do brzucha,
43
00:03:36,090 --> 00:03:39,260
{\an8}całkowicie przecinając tkankę brzucha.
44
00:03:41,804 --> 00:03:45,266
Gdy policjanci popytali w okolicy,
czy ktoś ją rozpoznaje,
45
00:03:45,350 --> 00:03:47,769
została zidentyfikowana jako Polly.
46
00:03:49,395 --> 00:03:52,774
{\an8}Mary Ann Nichols,
powszechnie znana jako Polly,
47
00:03:52,857 --> 00:03:55,610
{\an8}miała w chwili śmierci 43 lata.
48
00:03:56,736 --> 00:04:00,156
Polly nie przebywała od dawna
na londyńskim East Endzie,
49
00:04:00,240 --> 00:04:03,409
ale alkoholizm
pogorszył jej sytuację życiową.
50
00:04:03,493 --> 00:04:04,577
ZDJĘCIE Z KOSTNICY
51
00:04:04,661 --> 00:04:06,996
Żyła samotnie w wielkim ubóstwie,
52
00:04:07,080 --> 00:04:10,541
zarabiając na życie
dzięki okazjonalnej prostytucji.
53
00:04:16,714 --> 00:04:20,551
Tamtej nocy piła
i nie miała pieniędzy na nocleg,
54
00:04:20,635 --> 00:04:23,346
{\an8}więc została wyrzucona z noclegowni.
55
00:04:23,429 --> 00:04:26,391
{\an8}GODZINA 2.10
POLLY OPUSZCZA NOCLEGOWNIĘ
56
00:04:26,474 --> 00:04:29,811
{\an8}Wyszła, by zarobić ciałem na nocleg.
57
00:04:31,187 --> 00:04:34,732
Ostatnie słowa Polly
do pracownika noclegowni brzmiały:
58
00:04:34,816 --> 00:04:36,609
„Spójrz na mój piękny czepek”.
59
00:04:36,693 --> 00:04:38,945
{\an8}Co w zasadzie znaczyło:
60
00:04:39,028 --> 00:04:42,323
{\an8}„Wychodzę, by zdobyć dżentelmena,
61
00:04:42,407 --> 00:04:44,200
bo pięknie wyglądam.
62
00:04:44,284 --> 00:04:47,203
Trzymaj dla mnie łóżko. Niedługo wrócę”.
63
00:04:48,121 --> 00:04:52,375
Wtedy została zaatakowana
i strasznie okaleczona.
64
00:04:55,128 --> 00:04:57,672
Morderca zacisnął palce wokół jej gardła.
65
00:04:57,755 --> 00:05:00,216
Zabił ją, zanim zdążyła krzyknąć.
66
00:05:01,342 --> 00:05:06,723
Morderstwa w East Endzie nie były
aż tak częste w latach 80. XIX wieku.
67
00:05:07,640 --> 00:05:12,353
{\an8}Policja zapewne uznała śmierć Polly
za jednorazowe zabójstwo.
68
00:05:12,437 --> 00:05:14,981
{\an8}GODZINA 3.45
ZNALEZIENIE CIAŁA POLLY
69
00:05:17,859 --> 00:05:20,903
W 1888 roku Londyn
był największym miastem świata.
70
00:05:20,987 --> 00:05:22,989
West End zasiedlali bogaci,
71
00:05:23,072 --> 00:05:25,074
a East End - biedni.
72
00:05:25,867 --> 00:05:28,703
Whitechapel było dzielnicą
w obrębie East Endu.
73
00:05:28,786 --> 00:05:29,704
{\an8}ANGLIA - LONDYN
74
00:05:29,787 --> 00:05:33,499
{\an8}Panowało tam skrajne ubóstwo.
Trzeba było walczyć o przetrwanie.
75
00:05:33,583 --> 00:05:37,211
{\an8}Ludzie dosłownie umierali tam z głodu.
76
00:05:38,713 --> 00:05:44,010
Poza głównymi arteriami
były tam zaszczurzone uliczki i podwórka.
77
00:05:44,093 --> 00:05:46,846
Ludzie żyli tam w okropnych warunkach.
78
00:05:49,140 --> 00:05:53,019
Wiele tamtejszych samotnych kobiet
nie stać było na własne lokum.
79
00:05:53,102 --> 00:05:56,939
Każdego dnia musiały uzbierać
cztery dawne pensy,
80
00:05:57,023 --> 00:06:01,194
aby opłacić łóżko
w dzielonym pomieszczeniu noclegowni.
81
00:06:01,277 --> 00:06:05,448
Czasami zamiast łóżek
można było zastać tam trumny,
82
00:06:05,531 --> 00:06:07,992
ustawione w rzędzie pod ścianami.
83
00:06:08,743 --> 00:06:11,454
Wiele kobiet
doraźnie zarabiało na prostytucji.
84
00:06:11,537 --> 00:06:16,209
To była kwestia zarobienia na przetrwanie.
85
00:06:16,751 --> 00:06:17,877
KOBIETY
86
00:06:17,960 --> 00:06:23,174
Kobiety te nazywano „nieszczęśniczkami”,
bo wypadały poza obręb społeczeństwa.
87
00:06:25,593 --> 00:06:28,304
Myślę, że Rozpruwacz
wybierał w te kobiety,
88
00:06:28,388 --> 00:06:33,142
bo były łatwym celem
ze względu na trudnienie się prostytucją.
89
00:06:33,226 --> 00:06:38,106
Jeśli prostytuowały się, by przetrwać,
znały wszystkie ulice od podszewki.
90
00:06:38,898 --> 00:06:42,235
Właściwie to ofiary
wybrały miejsce zbrodni.
91
00:06:42,318 --> 00:06:45,696
Wiedziały, dokąd zabierać klientów,
92
00:06:45,780 --> 00:06:47,865
aby nikt im nie przeszkodził.
93
00:06:47,949 --> 00:06:52,537
Nieświadomie wybrały więc
idealne miejsce na własną śmierć.
94
00:07:00,420 --> 00:07:03,131
Polly Nichols zginęła 31 sierpnia.
95
00:07:03,214 --> 00:07:08,428
Tydzień później, 8 września,
zamordowana została Annie Chapman.
96
00:07:09,303 --> 00:07:12,598
Ciało Annie zostało znalezione
na krańcu Hanbury Street.
97
00:07:13,141 --> 00:07:17,395
{\an8}Czyli także w East Endzie,
blisko miejsca zabójstwa Polly.
98
00:07:18,646 --> 00:07:23,192
Leżała na plecach na podwórzu,
twarzą skierowaną do schodów.
99
00:07:24,360 --> 00:07:27,780
Okaleczono ją tak samo jak Polly.
100
00:07:28,906 --> 00:07:30,450
Morderca zabrał trofeum.
101
00:07:30,533 --> 00:07:33,035
Wyciął jej łono.
102
00:07:33,953 --> 00:07:36,497
To sugerowało, że motywem morderstwa
103
00:07:36,581 --> 00:07:40,668
może być chęć pozyskania
tej konkretnej części ciała.
104
00:07:40,751 --> 00:07:44,422
{\an8}Annie była najstarszą ofiarą.
Miała 47 lat.
105
00:07:45,506 --> 00:07:49,677
{\an8}Według raportów policyjnych
Annie nie miała żadnych dochodów.
106
00:07:50,511 --> 00:07:53,848
Żeby przetrwać,
sprzedawała błyskotki na ulicach.
107
00:07:55,266 --> 00:07:59,520
Gdy to nie wystarczało,
uciekała się do prostytucji.
108
00:08:01,564 --> 00:08:04,317
Podobnie jak Polly Nichols,
109
00:08:04,400 --> 00:08:07,862
Annie tuż przed morderstwem
nie ma pieniędzy na nocleg.
110
00:08:09,071 --> 00:08:12,909
{\an8}GODZINA 1.45
ANNIE OPUSZCZA NOCLEGOWNIĘ
111
00:08:12,992 --> 00:08:17,246
{\an8}Świadkowie mówili,
że chodziła i szukała klienta.
112
00:08:17,872 --> 00:08:21,584
{\an8}Tej nocy inna kobieta widziała Annie,
jak rozmawia z mężczyzną
113
00:08:21,667 --> 00:08:24,879
{\an8}przed drzwiami przy Hanbury Street 29.
114
00:08:24,962 --> 00:08:26,589
{\an8}Nie widziała jego twarzy.
115
00:08:27,089 --> 00:08:31,302
Zeznała, że wyglądał jak obcokrajowiec,
sądząc po jego ubiorze.
116
00:08:31,385 --> 00:08:33,679
Uważa się, że był to Kuba Rozpruwacz.
117
00:08:34,722 --> 00:08:36,349
Według akt policyjnych
118
00:08:36,432 --> 00:08:41,979
weszli wspólnie pod numer 29,
gdzie nigdy nie było zamknięte.
119
00:08:42,730 --> 00:08:47,527
Był tam ciemny korytarz,
który prowadził na podwórko.
120
00:08:47,610 --> 00:08:49,070
Tam Kuba zabił Annie.
121
00:08:50,821 --> 00:08:53,115
ILUSTRACJA Z GAZETY
UMIESZCZENIE CIAŁA
122
00:08:53,199 --> 00:08:58,704
W chwili zabójstwa Annie tuż obok,
przy Hanbury Street 27,
123
00:08:58,788 --> 00:09:01,290
mieszkał niejaki Albert Cadosch.
124
00:09:01,374 --> 00:09:05,419
Szedł do toalety,
która była na końcu ogrodu,
125
00:09:05,503 --> 00:09:10,341
kiedy usłyszał krzyk: „Nie!”
i uderzenie o płot.
126
00:09:10,424 --> 00:09:13,135
Wielu uważa,
że to ciało Annie uderzyło o płot.
127
00:09:13,219 --> 00:09:16,138
{\an8}GODZINA 5.30
ANNIE WIDZIANA Z MĘŻCZYZNĄ
128
00:09:16,222 --> 00:09:22,019
{\an8}Możliwe, że gdyby spojrzał przez płot,
byłby świadkiem morderstwa Annie Chapman.
129
00:09:27,567 --> 00:09:31,737
{\an8}Gardło Annie
zostało poderżnięte aż do kręgosłupa.
130
00:09:31,821 --> 00:09:33,823
{\an8}Ciało rozpruto aż po mostek.
131
00:09:33,906 --> 00:09:37,034
Wycięto jej jelita i umieszczono na barku.
132
00:09:37,118 --> 00:09:40,746
U jej stóp leżało kilka przedmiotów
z perkalowej kieszeni,
133
00:09:40,830 --> 00:09:42,415
która została rozcięta.
134
00:09:42,498 --> 00:09:47,837
Był tam grzebień i skrawek papieru.
Wszystko, co miała przy sobie.
135
00:09:48,588 --> 00:09:51,424
Rozłożył to u jej stóp
bardzo skrupulatnie.
136
00:09:51,507 --> 00:09:52,508
To bardzo dziwne.
137
00:09:54,594 --> 00:09:58,472
A ponieważ została okaleczona
tak jak Polly,
138
00:09:59,140 --> 00:10:02,351
policja przypisała oba morderstwa
temu samemu sprawcy.
139
00:10:04,353 --> 00:10:08,941
Na miejscu zbrodni szukano śladów,
które mógł zostawić zabójca.
140
00:10:09,567 --> 00:10:13,863
W rogu ogrodu znaleziono
świeżo wyprany skórzany fartuch.
141
00:10:13,946 --> 00:10:16,282
Pomyśleli wtedy: „Mamy mordercę”.
142
00:10:17,575 --> 00:10:20,119
A powodem tej ekscytacji był fakt,
143
00:10:20,202 --> 00:10:22,246
że po zabójstwie Polly Nichols
144
00:10:22,330 --> 00:10:26,459
policja miała już podejrzanego
ochrzczonego mianem „Skórzany Fartuch”.
145
00:10:27,251 --> 00:10:29,211
Wtedy prostytutki w Whitechapel
146
00:10:29,295 --> 00:10:32,840
zaczęły mówić
o tym złowieszczym Skórzanym Fartuchu.
147
00:10:32,923 --> 00:10:35,343
Były przekonane, że to on jest sprawcą.
148
00:10:35,426 --> 00:10:39,013
Skórzany Fartuch to John Pizer,
mieszkaniec Whitechapel.
149
00:10:39,096 --> 00:10:42,475
Był szewcem.
Skórzanego fartucha używał do pracy.
150
00:10:43,726 --> 00:10:47,897
Gdy znaleźli skórzany fartuch,
zabrali Pizera na posterunek,
151
00:10:47,980 --> 00:10:50,024
gdzie szczegółowo go przesłuchali.
152
00:10:50,650 --> 00:10:53,444
Okazało się,
że znaleziony skórzany fartuch
153
00:10:53,527 --> 00:10:55,571
nie ma nic wspólnego ze zbrodnią.
154
00:10:55,655 --> 00:11:01,035
Mieszkaniec wyczyścił skórzany fartuch
i położył go na płocie, żeby wysechł.
155
00:11:01,994 --> 00:11:05,164
Pizer miał żelazne alibi
na czas obu morderstw,
156
00:11:05,247 --> 00:11:07,333
więc go wypuścili.
157
00:11:07,833 --> 00:11:12,797
Okazuje się, że był pierwszym
z wielu podejrzanych w tej sprawie.
158
00:11:14,048 --> 00:11:16,467
Policja miała świadomość,
159
00:11:16,550 --> 00:11:20,054
że coś jest nie tak w Whitechapel.
160
00:11:20,137 --> 00:11:23,057
{\an8}Dwa okrutne morderstwa
i straszne okaleczenia,
161
00:11:23,140 --> 00:11:25,351
dokonane pewnie przez tę samą osobę.
162
00:11:26,644 --> 00:11:32,775
Przerażająca była świadomość,
że ktoś czyha, by cię zabić.
163
00:11:33,943 --> 00:11:36,946
Mimo że nie znacie się
i nie macie żadnej zwady.
164
00:11:37,655 --> 00:11:42,410
{\an8}Dana osoba nie stawała się celem
z jakiegoś konkretnego powodu.
165
00:11:42,493 --> 00:11:43,619
{\an8}CZWARTE MORDERSTWO
166
00:11:43,703 --> 00:11:46,205
{\an8}Morderstwa wywołują przerażenie.
167
00:11:47,498 --> 00:11:50,710
Ludzie zachodzili w głowę:
„Co za potwór to zrobił?”.
168
00:11:51,961 --> 00:11:54,338
POTWÓR Z WHITECHAPEL
169
00:11:56,716 --> 00:11:59,427
Zabójca zapewne znał Whitechapel.
170
00:11:59,510 --> 00:12:02,680
Dzielnica ta składała się
z wielu wąskich uliczek
171
00:12:02,763 --> 00:12:04,974
i krętych przejść między budynkami.
172
00:12:06,517 --> 00:12:09,270
Wystarczy znać
miejsca najbliższych kryjówek,
173
00:12:09,353 --> 00:12:12,606
w których można szybko zabić
i zbiec z miejsca zbrodni.
174
00:12:13,399 --> 00:12:16,235
{\an8}Potem wystarczy dotrzeć
do Whitechapel Road,
175
00:12:16,318 --> 00:12:20,448
{\an8}która jest sercem dzielnicy
i gwarnym skupiskiem handlu,
176
00:12:20,531 --> 00:12:23,492
{\an8}by łatwo rozpłynąć się w tłumie.
177
00:12:30,624 --> 00:12:34,003
Policja postanowiła nie rozmawiać z prasą
178
00:12:34,086 --> 00:12:37,631
o podjętych działaniach
i szczegółach śledztwa.
179
00:12:37,715 --> 00:12:42,094
Prasa oczywiście szukała sensacji
180
00:12:42,636 --> 00:12:44,221
i była sfrustrowana,
181
00:12:44,305 --> 00:12:47,641
że nie było żadnych tropów
poza Skórzanym Fartuchem.
182
00:12:47,725 --> 00:12:48,559
UPIORNY MORD
183
00:12:48,642 --> 00:12:49,769
WRZESIEŃ
184
00:12:49,852 --> 00:12:54,148
27 września 1888 roku
Centralna Agencja Prasowa
185
00:12:54,231 --> 00:12:57,902
otrzymała bardzo ciekawy list
napisany czerwonym atramentem.
186
00:12:57,985 --> 00:13:02,656
{\an8}„Drogi szefie, ciągle słyszę,
że policja mnie złapała.
187
00:13:02,740 --> 00:13:04,575
{\an8}Jeszcze mnie nie złapiecie”.
188
00:13:05,117 --> 00:13:09,288
Potem przechwał się tym, co zrobił,
pisząc, że policja go nie złapie.
189
00:13:10,664 --> 00:13:14,710
Na końcu napisał:
„Z poważaniem, Kuba Rozpruwacz”.
190
00:13:18,297 --> 00:13:23,093
{\an8}Ten list to najważniejszy dokument,
jaki mamy,
191
00:13:23,177 --> 00:13:26,388
{\an8}bo to wtedy nadał sobie przydomek
„Kuba Rozpruwacz”.
192
00:13:26,472 --> 00:13:29,475
Opisał to, co zrobił tym kobietom.
193
00:13:29,558 --> 00:13:30,893
Że zostały rozprute.
194
00:13:30,976 --> 00:13:33,854
Tego rodzaju krwawy pseudonim
195
00:13:34,730 --> 00:13:37,149
to marzenie każdego dziennikarza!
196
00:13:37,733 --> 00:13:41,153
Morderca przestaje więc być
mglistą postacią.
197
00:13:41,237 --> 00:13:44,031
Nazwał się „Kubą Rozpruwaczem”.
198
00:13:44,114 --> 00:13:45,783
Z POWAŻANIEM
KUBA ROZPRUWACZ
199
00:13:45,866 --> 00:13:49,119
Problem w tym,
że większość policjantów uznała,
200
00:13:49,203 --> 00:13:53,123
że list napisał londyński reporter,
znany w Scotland Yardzie.
201
00:13:53,207 --> 00:13:57,336
Czyli miała to być
dziennikarska mistyfikacja.
202
00:13:57,419 --> 00:14:01,090
W tamtym czasie wiele osób,
także w policji, sądziło,
203
00:14:01,173 --> 00:14:04,593
że znało tożsamość autora tego listu.
204
00:14:04,677 --> 00:14:08,264
Sądzono, że to ktoś
z Centralnej Agencji Prasowej,
205
00:14:08,347 --> 00:14:11,183
kto chciał wywołać
niezdrowe zainteresowanie.
206
00:14:11,851 --> 00:14:16,230
{\an8}Osobiście nie sądzę,
by autorem listu był Kuba Rozpruwacz.
207
00:14:16,939 --> 00:14:18,274
{\an8}Gdy dostali ten list,
208
00:14:18,357 --> 00:14:21,318
nie było chyba nawet
solidnego podejrzanego
209
00:14:21,402 --> 00:14:24,697
ani wyznaczonego
konkretnego kierunku śledztwa.
210
00:14:24,780 --> 00:14:28,701
Policja desperacko pragnęła przełomu,
więc upubliczniła ten list.
211
00:14:29,577 --> 00:14:33,831
Został powielony na plakatach,
ale też w gazetach.
212
00:14:35,124 --> 00:14:40,254
Upublicznienie okazało się błędem,
bo pseudonim był niezwykle adekwatny.
213
00:14:40,337 --> 00:14:42,840
„Kuba Rozpruwacz” się przyjął.
214
00:14:42,923 --> 00:14:46,218
Żartownisie z całego świata
zaczęli sięgać po pióra.
215
00:14:46,302 --> 00:14:50,139
Przez cały październik
policja była zasypywana listami
216
00:14:50,222 --> 00:14:52,057
rzekomo od Kuby Rozpruwacza.
217
00:14:52,141 --> 00:14:56,186
Podawanie się za niego w listach
stało się wręcz narodową rozrywką.
218
00:14:56,270 --> 00:14:59,440
Każdy list trzeba było
przeczytać i ocenić.
219
00:14:59,523 --> 00:15:02,234
No i spróbować namierzyć autora.
220
00:15:02,318 --> 00:15:07,489
Już zawaleni pracą detektywi
praktycznie się nie wyrabiali.
221
00:15:09,408 --> 00:15:14,663
Następnie, 30 września,
parę dni po pojawieniu się listu,
222
00:15:14,747 --> 00:15:19,251
morderca uderzył ponownie,
zabijając dwie osoby w niecałą godzinę.
223
00:15:19,335 --> 00:15:22,671
Tamta noc jest dziś znana
jako „podwójne wydarzenie”.
224
00:15:26,050 --> 00:15:28,928
To było tutaj o pierwszej w nocy.
225
00:15:29,011 --> 00:15:33,349
{\an8}Louis Diemschutz podjechał ze swoim wozem
dokładnie w to miejsce.
226
00:15:34,808 --> 00:15:36,393
{\an8}Zobaczył ciało kobiety.
227
00:15:36,477 --> 00:15:39,855
{\an8}To była Elizabeth Stride,
trzecia ofiara Kuby Rozpruwacza.
228
00:15:42,358 --> 00:15:44,777
{\an8}Elizabeth była Szwedką.
229
00:15:44,860 --> 00:15:48,530
{\an8}Przez jakiś czas pracowała
jako niania i sprzątaczka,
230
00:15:48,614 --> 00:15:51,075
a potem niestety jako prostytutka.
231
00:15:52,785 --> 00:15:55,287
Przybyła do Anglii, mając 20 lat z hakiem.
232
00:15:55,371 --> 00:16:01,418
Na początku trafiła na Brick Lane,
pomieszkując w tamtejszych noclegowniach.
233
00:16:01,502 --> 00:16:03,462
Wreszcie pod koniec września
234
00:16:03,545 --> 00:16:08,008
zarabiała po kilka szylingów,
sprzątając te noclegownie.
235
00:16:08,092 --> 00:16:11,929
Zaczęła wychodzić wieczorami
i przepuszczać zarobione pieniądze.
236
00:16:13,681 --> 00:16:16,266
{\an8}DRUGA OFIARA - PIERWSZA OFIARA
237
00:16:16,350 --> 00:16:19,478
{\an8}Znaleziono ją w szalu
obwiązanym wokół szyi.
238
00:16:19,561 --> 00:16:23,857
Związano go bardzo ciasto z jednej strony.
239
00:16:23,941 --> 00:16:28,570
A wzdłuż szala biegło
długie i postrzępione cięcie,
240
00:16:28,654 --> 00:16:32,408
jakby morderca celowo ciął wzdłuż niego.
241
00:16:32,491 --> 00:16:38,080
Do rynsztoku po drugiej stronie ulicy
spływała struga krwi z jej gardła.
242
00:16:38,163 --> 00:16:41,792
W odróżnieniu od innych ofiar
miała tylko poderżnięte gardło.
243
00:16:42,835 --> 00:16:44,712
Nie okaleczono jej.
244
00:16:45,838 --> 00:16:49,466
Niektórzy sądzą,
że poprzestał na poderżnięciu jej gardła,
245
00:16:49,550 --> 00:16:53,303
bo spłoszył go wspomniany wóz,
który pojawił się w podwórzu.
246
00:16:53,846 --> 00:16:59,143
Jako że nie mógł jej okaleczyć,
od razu poszukał kolejnej ofiary.
247
00:17:00,686 --> 00:17:03,313
{\an8}DRUGA OFIARA - PIERWSZA OFIARA
TRZECIA OFIARA
248
00:17:03,397 --> 00:17:08,652
{\an8}I 45 minut później Catherine Eddowes
zostaje znaleziona martwa na Mitre Square.
249
00:17:10,320 --> 00:17:14,950
{\an8}ZAMORDOWANA 30 WRZEŚNIA 1888
WIEK: 46 LAT
250
00:17:15,034 --> 00:17:17,036
To właśnie mniej więcej tutaj
251
00:17:17,119 --> 00:17:21,498
{\an8}natrafiono na ciało Catherine Eddowes
podczas „podwójnego wydarzenia”.
252
00:17:22,875 --> 00:17:24,918
Urodziła się w Wolverhampton.
253
00:17:25,002 --> 00:17:29,673
Po śmierci obu rodziców
przewijała się przez sierocińce.
254
00:17:29,757 --> 00:17:31,175
Trafiła do Londynu,
255
00:17:31,258 --> 00:17:36,388
gdzie zajęła się prostytucją,
choć możliwe, że tylko okazjonalnie.
256
00:17:36,472 --> 00:17:42,102
Jej ciało o 1.45
znalazł policjant nazwiskiem Watkins,
257
00:17:42,186 --> 00:17:44,646
który patrolował wtedy Mitre Street.
258
00:17:44,730 --> 00:17:48,067
Wszedł na plac w ramach patrolu okolicy.
259
00:17:49,109 --> 00:17:54,531
{\an8}Zszokowany oświetlił latarnią ciało,
którego nie było tam 15 minut wcześniej.
260
00:17:54,615 --> 00:17:57,117
{\an8}GODZINA 1.45
ODNALEZIENIE CIAŁA CATHERINE
261
00:17:57,201 --> 00:18:01,705
{\an8}Była najbardziej okaleczoną
z dotychczasowych ofiar.
262
00:18:01,789 --> 00:18:05,626
To była kolejna eskalacja.
Poderżnięte gardło, rozprute ciało.
263
00:18:05,709 --> 00:18:08,462
Nacięcia na policzkach i powiekach.
264
00:18:08,545 --> 00:18:11,673
Ucho i nos częściowo odcięte.
265
00:18:12,508 --> 00:18:15,761
Wyciął i zabrał macicę oraz lewą nerkę.
266
00:18:17,554 --> 00:18:21,391
Na placu mieszkał
tylko policjant Richard Pearce,
267
00:18:21,475 --> 00:18:23,185
który spał z całą rodziną.
268
00:18:23,268 --> 00:18:24,978
Niczego nie słyszał.
269
00:18:25,062 --> 00:18:28,565
I, co jeszcze dziwniejsze,
patrolujący policjant też nie.
270
00:18:28,649 --> 00:18:31,193
Jakby zabił ją tu jakiś duch.
271
00:18:34,196 --> 00:18:37,741
{\an8}Gdy Catherine została zabrana do kostnicy
i tam rozebrana,
272
00:18:37,825 --> 00:18:43,831
zauważono, że jej fartuch
był oczywiście cały we krwi,
273
00:18:43,914 --> 00:18:46,542
ale jego fragment został odcięty.
274
00:18:47,709 --> 00:18:52,756
Po znalezieniu ciała Catherine Eddowes
policjant przemierzał Goulston Street.
275
00:18:52,840 --> 00:18:58,887
Oświecał kolejne wejścia,
wypatrując ludzi i broni.
276
00:18:58,971 --> 00:19:03,976
Przy wejściu do jednego z domów
zobaczył ślady krwi.
277
00:19:04,059 --> 00:19:06,937
Pośród krwi tkwił kawałek materiału.
278
00:19:07,020 --> 00:19:12,985
Należał do fartucha Catherine Eddowes
i został odcięty na Mitre Square.
279
00:19:14,027 --> 00:19:17,698
Niektórzy sądzą, że kawałek ten
został tam porzucony po tym,
280
00:19:17,781 --> 00:19:21,535
jak morderca wytarł w niego ręce i nóż.
281
00:19:21,618 --> 00:19:24,663
Ale nie wiadomo,
dlaczego wyrzucił go akurat tam.
282
00:19:25,831 --> 00:19:31,003
Oczywiście mogła to być krew Catherine,
zważywszy na jej potworne rany.
283
00:19:31,086 --> 00:19:35,549
Ale mogła też należeć do mordercy,
który niechcący się skaleczył.
284
00:19:36,758 --> 00:19:41,972
Niestety wtedy nie rozróżniano grup krwi,
więc odkrycie to było bezużyteczne.
285
00:19:42,055 --> 00:19:44,057
TAJEMNICA WHITECHAPEL
286
00:19:44,141 --> 00:19:49,188
W wielu listach rzekomo od Rozpruwacza
były groźby wysłania policji części ciał.
287
00:19:52,816 --> 00:19:57,529
Dwa tygodnie po „podwójnym wydarzeniu”
i zamordowaniu Elizabeth i Catherine
288
00:19:57,613 --> 00:20:00,824
mieszkający w okolicy George Lusk
otrzymał list.
289
00:20:01,408 --> 00:20:06,830
16 października usiadł przy stole w kuchni
i otworzył wieczorną przesyłkę.
290
00:20:06,914 --> 00:20:10,292
W środku był list „Z piekieł”.
291
00:20:11,418 --> 00:20:15,255
Dołączono do niego połowę ludzkiej nerki.
292
00:20:17,216 --> 00:20:21,970
{\an8}George Lusk był szefem
straży sąsiedzkiej z Whitechapel.
293
00:20:22,054 --> 00:20:27,809
Patrolowali nocami ulice,
monitorując podejrzane osoby.
294
00:20:29,269 --> 00:20:31,897
W liście napisano:
295
00:20:31,980 --> 00:20:37,277
„Panie Lusk, wysyłam panu
połowę nerki z jednej kobiety.
296
00:20:37,361 --> 00:20:39,112
Zachowałem ją dla pana.
297
00:20:39,196 --> 00:20:42,950
Drugą usmażyłem i zjadłem.
Była bardzo smaczna.
298
00:20:43,033 --> 00:20:48,163
Jeśli poczeka pan nieco dłużej,
mogę wysłać panu nóż, którym ją wyciąłem.
299
00:20:48,247 --> 00:20:51,416
Niech mnie pan złapie,
jeśli jest pan w stanie”.
300
00:20:53,669 --> 00:20:55,754
Twierdzi, że jest kanibalem.
301
00:20:56,338 --> 00:20:59,800
I że zjadł resztę nerki swojej ofiary.
302
00:21:00,467 --> 00:21:01,385
Coś okropnego.
303
00:21:03,220 --> 00:21:09,851
{\an8}W policji zastanawiano się,
czy to nerka Catherine.
304
00:21:09,935 --> 00:21:13,105
Lekarze nie byli wtedy zgodni.
305
00:21:13,855 --> 00:21:19,611
Ale była to lewa nerka
i z ciała Catherine też wycięto lewą.
306
00:21:20,237 --> 00:21:24,533
Gdyby to faktycznie była jej nerka,
potwierdzałoby to autentyczność listu.
307
00:21:24,616 --> 00:21:29,121
Szanse to praktycznie 50%.
Ja wierzę w prawdziwość tego listu.
308
00:21:29,204 --> 00:21:32,499
Uważam, że był autentyczny,
choć inni się nie zgadzają.
309
00:21:32,582 --> 00:21:36,586
Niektórzy sądzą, że to jedyny
prawdziwy list od Rozpruwacza.
310
00:21:36,670 --> 00:21:38,255
Ja w to nie wierzę.
311
00:21:38,338 --> 00:21:41,341
Uważam, że był to żart
jakiegoś studenta medycyny.
312
00:21:41,425 --> 00:21:45,345
Tacy studenci
mieli dostęp do części ciała.
313
00:21:46,013 --> 00:21:49,683
Wszyscy dali się ponieść
tej przerażającej fali.
314
00:21:49,766 --> 00:21:54,980
Stało się to wręcz obsesją.
Wszyscy chcieli się w to zaangażować.
315
00:21:59,860 --> 00:22:02,029
W październiku 1888 roku
316
00:22:02,821 --> 00:22:06,825
policja przeprowadziła przeszukania
wszystkich domów w Whitechapel.
317
00:22:06,908 --> 00:22:12,539
Sprawdzono kilkaset domów
i przyjrzano się kilku tysiącom osób.
318
00:22:12,622 --> 00:22:17,002
Ale nadal brakowało
choćby jednego konkretnego tropu.
319
00:22:18,920 --> 00:22:23,550
Trzeba pamiętać, że w 1888 roku
policja była bardzo ograniczona,
320
00:22:23,633 --> 00:22:26,511
jeśli chodzi o dostępne środki.
321
00:22:27,596 --> 00:22:32,476
Nie było o mowy o odciskach palców
i oczywiście o monitoringu,
322
00:22:32,559 --> 00:22:36,688
co pozwoliłoby sprawdzać różne rejony.
323
00:22:38,565 --> 00:22:42,277
Ich praca polegała
na przeszukiwaniu danego obszaru.
324
00:22:42,361 --> 00:22:45,364
Mogli liczyć, że znajdą odcisk stopy.
325
00:22:45,447 --> 00:22:50,118
Ale żadne tradycyjne metody
nie sprawdzały się.
326
00:22:51,745 --> 00:22:54,873
Świadkowie mówili o różnych rzeczach,
327
00:22:54,956 --> 00:22:58,085
ale nie było pewności,
czy widzieli mordercę.
328
00:22:58,960 --> 00:23:02,297
Mówiono, że miał 165-170 cm wzrostu.
329
00:23:02,381 --> 00:23:06,134
Ale w tamtych czasach
pewnie był to średni wzrost u mężczyzn.
330
00:23:06,218 --> 00:23:07,761
KIEDY TO SIĘ SKOŃCZY?
331
00:23:07,844 --> 00:23:11,598
Od dwudziestu paru lat
do czterdziestu paru i o różnym ubiorze.
332
00:23:12,307 --> 00:23:17,145
Problem z identyfikacją polegał na tym,
że oświetlenie ulic było bardzo słabe.
333
00:23:17,229 --> 00:23:20,690
Druga albo trzecia w nocy.
Panował lekko rozświetlony mrok.
334
00:23:20,774 --> 00:23:22,317
Jak coś rozpoznać?
335
00:23:22,401 --> 00:23:26,238
Często świadkowie zwyczajnie się mylą.
336
00:23:27,364 --> 00:23:31,410
Dlatego nikt nie wiedział,
jak wygląda Kuba Rozpruwacz.
337
00:23:35,330 --> 00:23:39,501
Na tym etapie policja
szukała mordercy na terenie East Endu.
338
00:23:41,044 --> 00:23:46,508
Co ciekawe, wielu ludzi przebierało się,
próbując schwytać Rozpruwacza.
339
00:23:47,008 --> 00:23:51,471
Trzech studentów medycyny
posłużyło za przynętę.
340
00:23:52,305 --> 00:23:55,767
Przebrani za kobiety mężczyźni
przemierzali East End,
341
00:23:55,851 --> 00:23:59,938
licząc, że Rozpruwacz ich zaatakuje,
a wtedy oni go schwytają.
342
00:24:00,647 --> 00:24:02,983
Kobiety zaczęły się uzbrajać.
343
00:24:03,066 --> 00:24:07,696
{\an8}Na materiałach widać je z nożami,
bronią palną i nożycami.
344
00:24:08,280 --> 00:24:14,077
Wiedziały, że muszą wyjść na ulice,
aby zarobić na noclegownię.
345
00:24:14,161 --> 00:24:19,541
Musiały czuć się okropnie, wiedząc,
że następny klient może być ostatnim.
346
00:24:26,047 --> 00:24:28,383
Październik minął bez nowych morderstw.
347
00:24:28,467 --> 00:24:29,384
LIST „Z PIEKŁA”
348
00:24:29,468 --> 00:24:33,138
Pewnie także dzięki
wzmożonym patrolom całej okolicy.
349
00:24:33,805 --> 00:24:38,310
Spokój został przerwany 9 listopada,
gdy doszło do kolejnego morderstwa.
350
00:24:38,852 --> 00:24:41,438
Najstraszliwszego do tej pory.
351
00:24:46,193 --> 00:24:50,697
Mary Jane Kelly miała dwadzieścia parę lat
i była najmłodszą z ofiar.
352
00:24:52,365 --> 00:24:58,997
Także potrzebowała pieniędzy
i parała się prostytucją.
353
00:25:00,165 --> 00:25:02,959
Mieszkała w Whitechapel we własnej izbie.
354
00:25:05,212 --> 00:25:10,717
Przyszedł do niej Thomas Bowyer,
by pobrać od niej czynsz.
355
00:25:10,800 --> 00:25:13,303
Zapukał, ale nikt nie otwierał.
356
00:25:13,386 --> 00:25:15,931
Podszedł do rozbitej szyby.
357
00:25:16,014 --> 00:25:19,893
Odsunął zasłonę i jego oczom
ukazał się przerażający widok.
358
00:25:19,976 --> 00:25:21,561
To było wstrząsające.
359
00:25:23,438 --> 00:25:28,026
Po zamknięciu się w tej izbie
morderca mógł działać bez zahamowań.
360
00:25:28,860 --> 00:25:31,154
Całkowicie ją wypatroszył.
361
00:25:31,238 --> 00:25:34,533
Zdarł z niej całą twarz i odciął piersi.
362
00:25:34,616 --> 00:25:37,827
Leżała na łóżku
we własnych wnętrznościach.
363
00:25:39,746 --> 00:25:44,251
Jako jedyna z ofiar Rozpruwacza
została zamordowana w domu.
364
00:25:44,334 --> 00:25:46,461
{\an8}ZAMORDOWANA 9 LISTOPADA 1888
WIEK: 25
365
00:25:46,545 --> 00:25:48,922
{\an8}Sfotografowano ciało na miejscu zbrodni.
366
00:25:49,005 --> 00:25:51,216
To jedno z pierwszych takich zdjęć.
367
00:25:52,050 --> 00:25:55,887
Nie przypominała już człowieka.
Straszliwy widok.
368
00:25:57,222 --> 00:26:01,893
Odciął trzy długie płaty ciała
i ułożył je na stoliku obok łóżka.
369
00:26:01,977 --> 00:26:08,316
Wyciął też kilka fragmentów podbrzusza
i rozłożył wokół ciała.
370
00:26:08,400 --> 00:26:12,404
Odciął też ciało wokół uda,
371
00:26:13,697 --> 00:26:15,282
odsłaniając kość udową.
372
00:26:16,408 --> 00:26:18,868
Wreszcie wyciął jej serce.
373
00:26:19,995 --> 00:26:23,331
Niestety serca Mary Jane Kelly
nigdy nie znaleziono.
374
00:26:24,374 --> 00:26:27,127
{\an8}DRUGA - PIERWSZA
CZWARTA - TRZECIA
375
00:26:27,210 --> 00:26:31,172
{\an8}Policyjny chirurg, doktor Thomas Bond,
376
00:26:31,256 --> 00:26:34,676
{\an8}przeprowadził sekcję Mary Kelly
w jej własnej izbie.
377
00:26:36,177 --> 00:26:42,017
Ustalono, że Mary mogła spać,
gdy została zaatakowana.
378
00:26:42,601 --> 00:26:47,105
{\an8}Sir Robert Anderson,
ówczesny zastępca szefa Scotland Yardu,
379
00:26:47,188 --> 00:26:51,026
{\an8}zasięgnął opinii doktora Thomasa Bonda
w sprawie pięciu morderstw.
380
00:26:51,526 --> 00:26:53,778
{\an8}Anderson wysłał mu raporty ze śledztwa
381
00:26:53,862 --> 00:26:56,698
w sprawie Mary Nichols, Annie Chapman,
382
00:26:56,781 --> 00:26:59,159
Elizabeth Stride i Catherine Eddowes.
383
00:26:59,242 --> 00:27:02,454
Doktor Bond przedstawiał swoje opinie
384
00:27:02,537 --> 00:27:06,291
w wielu znanych sprawach
z lat 70. i 80. XIX wieku.
385
00:27:06,374 --> 00:27:08,418
I to w całym kraju.
386
00:27:08,501 --> 00:27:11,963
Po latach pracy w Scotland Yardzie
387
00:27:13,048 --> 00:27:16,217
zainteresował się
kwestią psychiki mordercy.
388
00:27:16,301 --> 00:27:19,846
Próbował ustalać,
w jaki sposób dochodziło do morderstwa,
389
00:27:19,929 --> 00:27:22,724
wykraczając
poza kwestie fizyczno-medyczne.
390
00:27:24,309 --> 00:27:29,105
Stworzył coś, co można uznać
za pierwszy profil seryjnego mordercy.
391
00:27:29,981 --> 00:27:35,070
10 listopada
wysłał do Scotland Yardu swój raport,
392
00:27:35,153 --> 00:27:39,908
który mocno ukształtował
nasze obecne wnioski na temat Rozpruwacza.
393
00:27:39,991 --> 00:27:41,284
TE SAME OKALECZENIA…
394
00:27:41,368 --> 00:27:44,120
Bond opisał podobieństwa
między morderstwami.
395
00:27:44,621 --> 00:27:50,043
Zaznaczał, że były to ataki z zaskoczenia
i że ofiary się ich nie spodziewały.
396
00:27:50,126 --> 00:27:51,836
Dowody sugerowały,
397
00:27:51,920 --> 00:27:57,258
że sprawca szybko obezwładniał ofiary
i pozbawiał je przytomności.
398
00:27:57,342 --> 00:27:58,843
…NIE MOGŁY KRZYCZEĆ…
399
00:27:59,678 --> 00:28:02,972
Założenie, że ofiary ginęły,
leżąc na ziemi,
400
00:28:03,056 --> 00:28:05,892
to wniosek z raportu doktora Bonda.
401
00:28:05,975 --> 00:28:07,477
Wydaje się to możliwe,
402
00:28:07,560 --> 00:28:11,648
bo na ich szyjach znajdywano
odciski kciuków i pozostałych palców,
403
00:28:11,731 --> 00:28:15,819
co wskazuje, że morderca dusił je
do utraty sił lub przytomności,
404
00:28:15,902 --> 00:28:18,947
a następnie układał na ziemi
i podrzynał im gardło.
405
00:28:21,324 --> 00:28:23,785
Okaleczał je już po śmierci.
406
00:28:30,959 --> 00:28:33,169
Z pewnością w latach 80. XIX wieku
407
00:28:33,253 --> 00:28:37,090
koncepcja seryjnego mordercy
po prostu jeszcze nie istniała.
408
00:28:37,966 --> 00:28:41,261
Dopiero w latach 70. XX wieku
409
00:28:41,344 --> 00:28:45,974
ukuto termin „seryjny morderca”.
410
00:28:46,057 --> 00:28:51,271
Ale w roku 1888 roku
opinia publiczna zwyczajnie nie wierzyła,
411
00:28:51,354 --> 00:28:57,068
że istnieją ludzie,
którzy zabijają bez konkretnego motywu.
412
00:28:57,736 --> 00:29:03,908
Dlatego wymyślano takich podejrzanych
jak obłąkany lekarz,
413
00:29:04,868 --> 00:29:08,163
położna czy rzeźnik,
414
00:29:08,955 --> 00:29:13,460
bo takie osoby miały umiejętności,
które posiadał Rozpruwacz.
415
00:29:14,586 --> 00:29:19,007
{\an8}Rzeźnik miałby wiedzę anatomiczną,
ale niekoniecznie zdolności chirurgiczne.
416
00:29:19,549 --> 00:29:21,509
{\an8}Lekarz miałby jedno i drugie.
417
00:29:22,969 --> 00:29:28,433
Ale wtedy opinia środowiska lekarskiego
była podzielona co do tego,
418
00:29:28,516 --> 00:29:33,062
czy sprawca miał umiejętności chirurgiczne
i wiedzę na temat anatomii.
419
00:29:33,146 --> 00:29:37,484
Wyglądało jednak,
że miał pewne pojęcie na temat tego,
420
00:29:37,567 --> 00:29:43,573
gdzie w ciele znajdują się różne narządy,
dzięki czemu mógł je wycinać.
421
00:29:44,908 --> 00:29:47,786
W dodatku w niektórych przypadkach
422
00:29:47,869 --> 00:29:51,080
musiałby działać w półmroku
albo całkowitej ciemności.
423
00:29:52,040 --> 00:29:57,712
Według mnie musiał posiadać
dostateczną wiedzę i umiejętności,
424
00:29:57,796 --> 00:29:59,380
aby móc robić coś takiego.
425
00:30:02,759 --> 00:30:06,721
Wiemy, że nie były to
morderstwa na tle rabunkowym.
426
00:30:06,805 --> 00:30:08,389
Nie była to zemsta.
427
00:30:08,473 --> 00:30:12,185
Nie dla zysku, nie z zazdrości,
nie pod wpływem alkoholu.
428
00:30:12,268 --> 00:30:17,232
Robił to dla czystej satysfakcji,
jaką czerpał z okaleczania tych kobiet.
429
00:30:18,942 --> 00:30:22,362
{\an8}Z każdą ofiarą okaleczenia
stawały się coraz poważniejsze,
430
00:30:22,445 --> 00:30:28,451
{\an8}bo ich poprzedni poziom
przestawał go zaspokajać.
431
00:30:29,202 --> 00:30:31,996
Podniecało go to seksualnie.
432
00:30:34,499 --> 00:30:40,922
Nikt wcześniej nie analizował sprawcy
pod właśnie takim kątem.
433
00:30:41,005 --> 00:30:42,298
…HIPERSEKSUALNOŚĆ…
434
00:30:43,591 --> 00:30:49,472
W swoim raporcie Bond opisał także
potencjalne cechy charaktery mordercy.
435
00:30:50,306 --> 00:30:54,853
Miał być cichym i szanowanym mężczyzną,
zapewne dbającym o dobry wygląd.
436
00:30:54,936 --> 00:30:57,188
Opisał też, jak mógł żyć.
437
00:30:57,272 --> 00:31:02,944
Prawdopodobnie miał własną izbę,
w której mógł się schronić i umyć.
438
00:31:03,528 --> 00:31:08,283
Mógł otrzymywać prywatną emeryturę
lub inny prywatny dochód.
439
00:31:08,366 --> 00:31:11,703
A także mieszkać z rodziną,
która mu pomaga.
440
00:31:13,580 --> 00:31:17,417
Wtedy sądzono,
że Rozpruwacz może być obłąkany.
441
00:31:17,500 --> 00:31:20,628
Że to ktoś, komu leci piana z ust.
442
00:31:20,712 --> 00:31:24,549
Kto wygląda jak zło wcielone
i że jest to osoba wyraźnie chora.
443
00:31:24,632 --> 00:31:29,512
Uważano, że prostytutki są bystre
i nie zbliżą się do kogoś takiego.
444
00:31:33,683 --> 00:31:37,729
Przedstawienie Kuby Rozpruwacza
jako niezidentyfikowanego napastnika,
445
00:31:37,812 --> 00:31:42,609
który przemierza nad ranem puste ulice
w cylindrze i z czarną torbą,
446
00:31:42,692 --> 00:31:45,737
to obraz, który towarzyszył nam
przed ponad 100 lat.
447
00:31:47,572 --> 00:31:49,741
Spójrzmy na pierwsze filmy nieme,
448
00:31:49,824 --> 00:31:52,911
gdzie mamy kobietę przywiązaną do torów.
449
00:31:52,994 --> 00:31:56,331
Złoczyńca zawsze ma cylinder
i czarny płaszcz,
450
00:31:56,414 --> 00:31:57,790
często też gęste wąsy.
451
00:31:57,874 --> 00:32:01,002
Dziś tak sobie wyobrażamy
Kubę Rozpruwacza.
452
00:32:01,085 --> 00:32:05,214
Pasuje do takiego obrazu
straszliwego mordercy.
453
00:32:10,178 --> 00:32:13,848
Doniesienia o czarnej torbie
wzięły się od mężczyzny
454
00:32:13,932 --> 00:32:17,977
widzianego niedaleko miejsca,
w którym zamordowano Elizabeth Stride.
455
00:32:18,770 --> 00:32:20,897
Miał czarną torbę.
456
00:32:20,980 --> 00:32:26,069
I choć wracał tylko do domu z pracy,
mając żelazne alibi,
457
00:32:26,152 --> 00:32:29,072
to zawsze już mówiono o czarnej torbie.
458
00:32:30,990 --> 00:32:35,453
Kuba Rozpruwacz w cylindrze,
z torbą i w złowieszczej pelerynie?
459
00:32:36,371 --> 00:32:41,542
Ktoś taki bardzo by się wyróżniał
w ówczesnym East Endzie.
460
00:32:41,626 --> 00:32:45,338
Prawdziwy Kuba Rozpruwacz
musiał być w stanie przemierzać ulice
461
00:32:45,421 --> 00:32:48,007
bez zwracania na siebie uwagi.
462
00:32:50,468 --> 00:32:53,554
W tamtych czasach było tam wiele rzeźni.
463
00:32:53,638 --> 00:32:57,350
Często widywało się ludzi pokrytych krwią,
464
00:32:57,433 --> 00:32:59,936
którzy przemierzali rano okolicę.
465
00:33:03,189 --> 00:33:06,734
Zaraz po morderstwie Mary Kelly
dzieje się coś niezwykłego.
466
00:33:06,818 --> 00:33:11,030
Mija sporo czasu i nie ginie nikt kolejny.
467
00:33:13,116 --> 00:33:15,535
Dlaczego miałby przestać?
468
00:33:18,204 --> 00:33:22,917
Czyżby zaspokoił swoją żądzę krwi
przez bestialskie zmasakrowanie Mary?
469
00:33:23,960 --> 00:33:26,379
Coś musiało stać się z mordercą.
470
00:33:26,462 --> 00:33:27,797
Czyżby umarł?
471
00:33:28,423 --> 00:33:32,969
Mógł opuścić kraj, udać się na wypoczynek
albo trafić za kratki za coś innego.
472
00:33:33,052 --> 00:33:37,015
Niektórzy snuli domysły,
że mógł być poważnie chory.
473
00:33:38,683 --> 00:33:41,853
Podejrzewano też, że mógł być marynarzem.
474
00:33:42,812 --> 00:33:46,149
Mógł popełniać dane morderstwo
i wypływać na morze.
475
00:33:47,483 --> 00:33:51,404
To niemal idealne warunki
do zamordowania kogoś.
476
00:33:52,363 --> 00:33:55,283
Jest też teoria
o zakładzie dla obłąkanych.
477
00:33:55,366 --> 00:33:59,245
Morderstwa ustały,
bo sprawca trafił do takiego miejsca.
478
00:34:03,791 --> 00:34:08,337
Na początku śledztwa
policja miała wielu podejrzanych.
479
00:34:08,421 --> 00:34:13,593
Mnóstwo osób zostało prześwietlonych.
480
00:34:13,676 --> 00:34:14,677
{\an8}ARESZTOWANY
481
00:34:14,761 --> 00:34:19,098
Każda wymieniona na zeznaniach osoba,
która podejrzanie się zachowywała
482
00:34:19,182 --> 00:34:24,228
albo pasowała do opisu od światka,
musiała zostać sprawdzona.
483
00:34:24,312 --> 00:34:25,938
SZKICE DIABELSKICH CZYNÓW
484
00:34:26,022 --> 00:34:29,484
Przez te wszystkie lata
pojawiło się wiele osób,
485
00:34:29,567 --> 00:34:32,653
które prowadziły śledztwa
i wskazywały podejrzanych.
486
00:34:33,571 --> 00:34:36,908
Nad kilkoma z nich
warto się poważnie zastanowić.
487
00:34:37,950 --> 00:34:41,662
{\an8}Jedną z tych osób
jest Montague John Druitt.
488
00:34:43,790 --> 00:34:46,334
Druitt był londyńskim adwokatem.
489
00:34:47,418 --> 00:34:48,628
Oraz nauczycielem.
490
00:34:51,714 --> 00:34:54,342
Około listopada 1888 roku
został zwolniony.
491
00:34:57,637 --> 00:35:02,433
Jego ciało wyłowiono z Tamizy
31 grudnia 1888 roku.
492
00:35:04,352 --> 00:35:08,648
Policja sądziła, że Rozpruwacz
mógł popełnić samobójstwo.
493
00:35:08,731 --> 00:35:13,528
Sprawdzali więc wszystkie samobójstwa
niedługo po śmierci Mary Kelly.
494
00:35:14,362 --> 00:35:16,989
Wśród takich osób
był Montague John Druitt.
495
00:35:18,991 --> 00:35:23,246
Według raportów o bycie Rozpruwaczem
podejrzewała go jego własna rodzina.
496
00:35:24,330 --> 00:35:29,043
Według jego brata
miewał zaburzenia psychiczne.
497
00:35:29,127 --> 00:35:32,880
Miał on napisać, że chyba wariuje
i lepiej będzie, jeśli umrze.
498
00:35:35,007 --> 00:35:39,512
Ale nie ma mocnych dowodów na to,
by Druitt odwiedzał Whitechapel,
499
00:35:39,595 --> 00:35:43,141
nie mówiąc o byciu zauważonym
z którąkolwiek z ofiar.
500
00:35:43,224 --> 00:35:47,979
Pewne jest tylko to,
że znaleziono go w Tamizie
501
00:35:48,062 --> 00:35:50,439
pod koniec tamtego roku.
502
00:35:56,696 --> 00:36:00,158
{\an8}Doktor Francis Tumblety
to bardzo intrygujący podejrzany.
503
00:36:01,117 --> 00:36:04,745
{\an8}To jedyny podejrzany aresztowany
w związku z morderstwami
504
00:36:04,829 --> 00:36:06,914
{\an8}tuż przed zabójstwem Mary Kelly.
505
00:36:06,998 --> 00:36:09,709
Był Amerykaninem
i został zwolniony za kaucją.
506
00:36:09,792 --> 00:36:13,212
Wtedy uciekł z powrotem do Stanów.
507
00:36:13,296 --> 00:36:16,924
W Nowym Jorku zaczął udzielać wywiadów,
508
00:36:17,008 --> 00:36:20,303
twierdząc, że aresztowano go
w związku z morderstwami.
509
00:36:21,179 --> 00:36:27,518
Twierdził, że interesował się tą sprawą
i dlatego odwiedzał miejsca morderstw.
510
00:36:28,311 --> 00:36:30,771
{\an8}I wtedy został aresztowany,
511
00:36:30,855 --> 00:36:33,858
będąc podejrzanym
o bycie Kubą Rozpruwaczem.
512
00:36:34,483 --> 00:36:37,570
Ale oczywiście nie ma dowodów,
że to on był mordercą.
513
00:36:40,990 --> 00:36:45,870
Ostatni główny podejrzany
opisany został tylko nazwiska - Kośmiński.
514
00:36:47,955 --> 00:36:52,835
Nazwisko „Kośmiński”
prawdopodobnie pochodzi z policyjnych akt.
515
00:36:53,461 --> 00:36:58,257
Miał to być polski Żyd,
który trafił do zakładu dla obłąkanych.
516
00:36:59,258 --> 00:37:01,135
Nie wiemy, kim był Kośmiński,
517
00:37:01,219 --> 00:37:04,639
ale badacze nie ustawali w poszukiwaniach.
518
00:37:04,722 --> 00:37:10,895
Przeszukano kompleksowo archiwa zakładu
w poszukiwaniu właśnie Kośmińskiego.
519
00:37:11,812 --> 00:37:17,109
Udało się natrafić
tylko na niejakiego Aarona Kośmińskiego.
520
00:37:18,236 --> 00:37:20,947
Aaron Kośmiński mieszkał w Whitechapel.
521
00:37:21,030 --> 00:37:23,366
Był młodym polskim Żydem.
522
00:37:24,617 --> 00:37:28,162
Ale do zakładu trafił dopiero w 1891 roku.
523
00:37:28,246 --> 00:37:31,666
Przebywał w Whitechapel
trzy lata po śmierci Mary Kelly.
524
00:37:31,749 --> 00:37:34,835
Nie pasuje to więc do teorii o tym,
525
00:37:34,919 --> 00:37:38,923
że sprawca zniknął
tuż po ostatnim morderstwie.
526
00:37:40,633 --> 00:37:44,512
{\an8}Sir Robert Anderson
i nadinspektor Donald Sutherland Swanson.
527
00:37:44,595 --> 00:37:46,847
{\an8}Najwyżsi rangą policjanci w śledztwie.
528
00:37:46,931 --> 00:37:51,060
{\an8}Obaj najwyraźniej sądzili,
że mordercą mógł być Kośmiński.
529
00:37:51,143 --> 00:37:55,147
Mieli wgląd do wszystkich dowodów
na temat wszystkich podejrzanych.
530
00:37:55,231 --> 00:38:00,403
Jeśli uważali, że dowody
najbardziej wskazują na Kośmińskiego,
531
00:38:00,486 --> 00:38:03,489
to jest on wysoko na liście podejrzanych.
532
00:38:04,407 --> 00:38:08,995
Jedyny szkopuł w tym,
że nie możemy być pewni,
533
00:38:09,078 --> 00:38:13,332
że „Kośmiński”, o którym wspominali,
to na pewno Aaron Kośmiński.
534
00:38:19,880 --> 00:38:25,428
Przez kolejne lata
mnożyli się podejrzani i różne teorie.
535
00:38:26,012 --> 00:38:32,601
Mamy też Z piekła rodem z Johnnym Deppem
i serial z Michaelem Cainem z 1988 roku.
536
00:38:32,685 --> 00:38:37,690
To chyba dwie najbardziej znane
fikcyjne opowieści o Rozpruwaczu.
537
00:38:37,773 --> 00:38:40,401
W obu Rozpruwaczem był sir William Gull.
538
00:38:45,323 --> 00:38:50,202
{\an8}Sir William Gull, uznany za mordercę
w niemal wszystkich filmach,
539
00:38:50,286 --> 00:38:54,665
od lat 70. XX wieku wiązany jest
z tzw. „królewską teorią spiskową”.
540
00:38:55,958 --> 00:38:59,795
Według niej wnuk królowej Wiktorii,
książę Albert Wiktor,
541
00:38:59,879 --> 00:39:02,798
miał dziecko z prostytutką z East Endu.
542
00:39:02,882 --> 00:39:06,677
Była to córka imieniem Alice,
której nianią była Mary Jane Kelly,
543
00:39:06,761 --> 00:39:11,057
{\an8}która z Polly Nichols, Annie Chapman,
Elizabeth Stride i Catherine Eddowes
544
00:39:11,140 --> 00:39:16,771
szantażowała rodzinę królewską
swoją wiedzą o dziewczynce.
545
00:39:16,854 --> 00:39:19,648
Dlatego królewski lekarz,
sir William Gull,
546
00:39:19,732 --> 00:39:23,569
miał je wymordować,
aby tajemnica nie została ujawniona.
547
00:39:25,029 --> 00:39:28,949
Problem w tym, że w 1887 roku
sir William Gull dostał udaru.
548
00:39:29,033 --> 00:39:34,789
Nie byłby w stanie grasować po Whitechapel
i brutalnie mordować i okaleczać kobiety.
549
00:39:35,289 --> 00:39:37,541
Nikt go wtedy nie podejrzewał.
550
00:39:37,625 --> 00:39:41,087
Nie ma o nim wzmianek
w źródłach policyjnych i gazetach
551
00:39:41,170 --> 00:39:44,256
ani żadnych innych ówczesnych dokumentach.
552
00:39:45,132 --> 00:39:49,804
I oczywiście teoria ta nadal istnieje,
choć została całkowicie obalona.
553
00:39:49,887 --> 00:39:53,808
Wiele osób zdaje się obwiniać
dosłownie każdego z tamtych czasów.
554
00:39:53,891 --> 00:39:57,728
Wielu ludzi zostało obwinionych
bez jakichkolwiek dowodów,
555
00:39:57,812 --> 00:40:00,189
bo niestety zachowało się mało zapisków.
556
00:40:02,817 --> 00:40:08,322
Większość osób sądzi, że Rozpruwacz
zabijał tylko jesienią 1888 roku.
557
00:40:08,406 --> 00:40:11,534
Pięć ofiar w ciągu paru tygodni.
558
00:40:11,617 --> 00:40:14,620
Ale jest też sprawa
tzw. „morderstw na Whitechapel”,
559
00:40:14,703 --> 00:40:18,791
czyli zabójstw popełnionych
między 1888 a 1891 rokiem
560
00:40:18,874 --> 00:40:21,627
i dotyczących
znacznie więcej niż pięć ofiar.
561
00:40:21,710 --> 00:40:27,216
Nie wiemy, ile z tych ofiar,
które obejmują morderstwa na Whitechapel,
562
00:40:27,299 --> 00:40:29,176
mógł zabić Rozpruwacz.
563
00:40:36,475 --> 00:40:39,812
Istniały tzw. „akta podejrzanych”.
564
00:40:40,479 --> 00:40:44,358
Ludzi, którzy byli przesłuchiwani
w sprawie Rozpruwacza
565
00:40:44,442 --> 00:40:46,944
{\an8}i być może przez jakiś czas podejrzewani.
566
00:40:47,027 --> 00:40:48,028
{\an8}PISARZ I HISTORYK
567
00:40:48,112 --> 00:40:51,282
{\an8}Akta te zniknęły i nie wiemy,
co się z nimi stało.
568
00:40:51,365 --> 00:40:55,953
Wiadomo, że w kolejnych latach,
począwszy już od lat 90. XIX wieku,
569
00:40:56,036 --> 00:40:59,415
policjanci mieli swobody dostęp
do dokumentów tej sprawy.
570
00:41:00,040 --> 00:41:01,959
I od tamtego czasu
571
00:41:02,042 --> 00:41:06,213
dokumenty, raporty i zdjęcia ofiar,
których kopie dziś mamy,
572
00:41:06,297 --> 00:41:11,302
były powoli rozkradane
i zabierane przez łowców pamiątek.
573
00:41:12,303 --> 00:41:15,473
Raport Bonda zaginął na kilka lat.
574
00:41:15,556 --> 00:41:19,185
Później anonimowy nadawca
odesłał go Scotland Yardowi.
575
00:41:19,977 --> 00:41:24,607
List „Drogi szefie” także zaginął,
ale na szczęście udało się go odzyskać.
576
00:41:24,690 --> 00:41:27,485
Natomiast kilka zdjęć ofiar
577
00:41:28,194 --> 00:41:32,072
odnaleziono dopiero
w ostatnich paru dekadach.
578
00:41:33,282 --> 00:41:35,367
To jak układanie puzzli.
579
00:41:35,451 --> 00:41:36,994
Masz wiele elementów,
580
00:41:37,786 --> 00:41:41,707
ale niektóre nie pasują do układanki.
581
00:41:41,790 --> 00:41:45,336
W końcu daje mi się zebrać te,
które są jej częścią.
582
00:41:45,419 --> 00:41:49,215
Wtedy patrzysz na całość i widzisz,
że nadal jest niekompletna.
583
00:41:55,471 --> 00:42:00,184
To dla mnie jako historyka frustrujące,
że nie mogę ustalić sprawcy.
584
00:42:00,267 --> 00:42:05,147
Zwłaszcza kiedy należałoby to zrobić
dla rodzin i potomków ofiar,
585
00:42:05,231 --> 00:42:06,774
którzy nadal żyją.
586
00:42:06,857 --> 00:42:08,192
ZMARŁA 8 WRZEŚNIA 1888
587
00:42:08,275 --> 00:42:11,403
Im więcej osób się tym zajmie,
tym więcej się dowiemy,
588
00:42:11,487 --> 00:42:15,783
a wtedy ta historia będzie się rozwijać
589
00:42:15,866 --> 00:42:21,455
i prezentować różne aspekty,
sugerując niespodziewane kierunki.
590
00:42:22,122 --> 00:42:25,251
Oczywiście chcielibyśmy poznać
tożsamość Rozpruwacza.
591
00:42:25,334 --> 00:42:27,753
Cudownie byłoby rozwiązać tę zagadkę.
592
00:42:27,836 --> 00:42:33,884
Chcielibyśmy poznać
jakiekolwiek nowe informacje.
593
00:42:34,885 --> 00:42:39,223
Dokumenty mogą czekać na odkrycie
na strychach i w piwnicach.
594
00:42:41,016 --> 00:42:47,273
Wierzę, że mogą pojawić się nowe tropy,
które pozwolą rozwiązać tę sprawę.
595
00:42:47,356 --> 00:42:50,985
Ktoś może kiedyś otworzyć
jakąś skrzynię albo walizkę
596
00:42:51,068 --> 00:42:53,404
i ujawnić tożsamość Kuby Rozpruwacza.
597
00:42:55,823 --> 00:42:58,450
Ale do tego czasu pozostaje ona tajemnicą.
598
00:43:00,369 --> 00:43:05,165
Jeśli masz jakieś dokumenty lub pamiątki
związane z Kubą Rozpruwaczem,
599
00:43:05,249 --> 00:43:07,626
odwiedź stronę unsolved.com.
600
00:44:17,237 --> 00:44:21,909
Napisy: Krzysiek Igielski