1 00:00:26,443 --> 00:00:29,029 ALLE MUZIEK, TENZIJ ANDERS VERMELD, UITGEVOERD DOOR MILES DAVIS. 2 00:00:29,112 --> 00:00:31,531 WAT DOOR CARL LUMBLY WORDT UITGESPROKEN ZIJN MILES' EIGEN WOORDEN. 3 00:00:33,992 --> 00:00:37,412 Muziek is altijd een vloek voor me geweest. 4 00:00:37,704 --> 00:00:39,664 Ik moest spelen. 5 00:00:40,874 --> 00:00:45,462 Het is 't eerste in m'n leven. Ik ga ermee naar bed en ik sta ermee op. 6 00:00:46,129 --> 00:00:47,672 Het is er altijd. 7 00:00:48,423 --> 00:00:50,467 Het komt voor alles. 8 00:01:28,296 --> 00:01:30,715 Het leven is 'n avontuur en een uitdaging. 9 00:01:31,508 --> 00:01:34,344 Het ging niet om stilstaan en veilig zijn. 10 00:01:35,929 --> 00:01:39,891 Maar ik ben altijd geweest zoals ik ben, dit was mijn hele leven zo. 11 00:01:41,267 --> 00:01:44,979 Als iemand wil blijven creëren, moet het om verandering gaan. 12 00:02:14,968 --> 00:02:17,303 Ik ben geboren in Alton, Illinois. 13 00:02:17,762 --> 00:02:20,140 Een rivierstadje aan de Mississippi. 14 00:02:22,100 --> 00:02:24,853 Mijn vader verhuisde ons naar East St. Louis. 15 00:02:27,313 --> 00:02:30,984 East St.Louis en St.Louis waren dorpjes vol boeren... 16 00:02:31,860 --> 00:02:34,112 ...vooral de witte mensen daar. 17 00:02:34,362 --> 00:02:35,363 Echt plattelands. 18 00:02:36,322 --> 00:02:37,991 En racistisch tot op 't bot. 19 00:02:40,451 --> 00:02:42,370 Miles groeide welvarend op. 20 00:02:43,496 --> 00:02:45,165 Zijn vader was tandarts. 21 00:02:45,707 --> 00:02:48,960 Hij had ook een boerderij en fokte vee. 22 00:02:49,794 --> 00:02:51,629 En varkens en zo. 23 00:02:52,172 --> 00:02:54,340 Ze behoorden tot de welstand. 24 00:02:54,591 --> 00:02:57,552 Hij was de op een na rijkste man in Illinois. 25 00:02:57,635 --> 00:02:58,761 Zwarte man. 26 00:02:58,845 --> 00:03:04,184 Maar er was nog steeds segregatie. 27 00:03:04,267 --> 00:03:07,395 En dus zou zijn rijkdom, zijn vaders rijkdom... 28 00:03:07,478 --> 00:03:12,108 ...hem niet beschermen tegen segregatie en racisme... 29 00:03:12,192 --> 00:03:14,277 ...in 'n plaats als East St. Louis. 30 00:03:16,696 --> 00:03:20,074 Op mijn 13e verjaardag gaf m'n vader me 'n nieuwe trompet. 31 00:03:21,451 --> 00:03:25,163 Mijn moeder wilde me een viool geven, maar mijn vader won. 32 00:03:26,497 --> 00:03:28,499 Dit veroorzaakte ruzie tussen hen. 33 00:03:29,918 --> 00:03:33,087 Ze hadden altijd al ruzie. 34 00:03:34,339 --> 00:03:38,176 Hij hoorde zijn moeder en vader praten en ruziën. 35 00:03:38,551 --> 00:03:43,598 Dat bleef hem bij. 36 00:03:44,015 --> 00:03:46,893 Miles absorbeerde dat alles. 37 00:03:47,435 --> 00:03:51,564 De woede, die houding tegenover vrouwen. 38 00:03:54,025 --> 00:03:57,779 Ik herinner me dat mijn moeder dingen naar m'n vader gooide. 39 00:03:58,529 --> 00:04:00,823 Hij werd zo boos dat hij haar sloeg. 40 00:04:00,907 --> 00:04:03,493 Hij sloeg een paar tanden uit haar mond. 41 00:04:04,994 --> 00:04:06,788 Het moest haar geraakt hebben. 42 00:04:07,497 --> 00:04:09,165 Maar ik weet niet hoe. 43 00:04:11,251 --> 00:04:13,586 Miles werd beschouwd als een genie... 44 00:04:14,545 --> 00:04:16,297 ...maar ook als... 45 00:04:17,382 --> 00:04:18,383 Raar. 46 00:04:18,466 --> 00:04:19,884 MIDDELBARE SCHOOL EAST ST. LOUIS 47 00:04:19,968 --> 00:04:21,678 Miles ging naar het bos... 48 00:04:22,387 --> 00:04:25,515 ...luisterde naar de dieren of de vogels... 49 00:04:25,598 --> 00:04:28,559 ...en speelde wat hij hoorde. 50 00:04:31,229 --> 00:04:34,524 Hij had altijd zijn eigen manier van doen. 51 00:04:36,943 --> 00:04:38,736 Miles begon al vroeg... 52 00:04:38,820 --> 00:04:42,657 ...als trompettist in Eddie Randle's Blue Devils. 53 00:04:43,533 --> 00:04:45,994 Miles is jong en klein... 54 00:04:46,077 --> 00:04:49,998 ...en past amper in het pak dat hij moest dragen voor de optredens. 55 00:04:50,081 --> 00:04:52,208 Terwijl de anderen in de band... 56 00:04:52,292 --> 00:04:55,670 ...overdag werkten werd de tiener Miles Davis... 57 00:04:55,753 --> 00:04:59,465 ...al snel de muzikale leider van deze populaire dansband. 58 00:05:08,349 --> 00:05:11,602 Het echte keerpunt voor Miles komt... 59 00:05:11,686 --> 00:05:13,980 ...als hij na de middelbare in de zomer... 60 00:05:14,063 --> 00:05:18,234 ...mag meespelen in de Billy Eckstine band. 61 00:05:22,530 --> 00:05:25,408 In die band zitten Charlie Parker en Dizzy Gillespie. 62 00:05:26,242 --> 00:05:32,582 In die big band zit het laboratorium, de toekomst van de moderne jazz. 63 00:05:37,628 --> 00:05:40,256 Het beste gevoel dat ik ooit had... 64 00:05:40,840 --> 00:05:44,677 ...met m'n kleren aan, was toen ik ik Diz en Bird ontmoette. 65 00:05:45,720 --> 00:05:46,929 Ik was 18 jaar. 66 00:05:48,514 --> 00:05:52,685 Ik besloot toen dat ik in New York moest zijn op 52nd Street... 67 00:05:53,144 --> 00:05:54,354 ...waar 't gebeurde. 68 00:06:14,540 --> 00:06:15,917 Walter Cronkite hier. 69 00:06:16,209 --> 00:06:19,128 Oorlogsjaren brengen altijd nieuwe rages en smaak. 70 00:06:19,212 --> 00:06:24,300 En het vreemdste is de opwinding door het muzikale lawaai, dat jazz heet. 71 00:06:24,384 --> 00:06:29,931 Deze vreemde muziek wordt beschuldigd van het weer tot de dalende moraal. 72 00:06:34,477 --> 00:06:39,273 52nd Street was een mekka van jazzclubs. 73 00:06:39,732 --> 00:06:43,027 Er waren jazzclubs aan beide kanten van de straat. 74 00:06:47,407 --> 00:06:50,785 Ik had nog nooit zoiets gehoord als op 52nd Street. 75 00:06:51,953 --> 00:06:54,497 We luisterden vol verbazing. 76 00:06:55,665 --> 00:06:58,251 Dat was zo goed, het was eng. 77 00:07:01,963 --> 00:07:04,132 Elke tent had buiten 'n luidspreker. 78 00:07:04,215 --> 00:07:06,384 Zo kon je horen wat er binnen gebeurde. 79 00:07:06,467 --> 00:07:10,012 Maar je kon buiten staan en... 80 00:07:10,096 --> 00:07:12,598 ...luisteren tot de portier... 81 00:07:12,682 --> 00:07:15,435 De clubs hadden een portier die je wegjoeg. 82 00:07:20,857 --> 00:07:24,318 Miles schreef zich in op Juilliard om muziek te studeren. 83 00:07:25,236 --> 00:07:29,490 En omdat zijn moeder wilde dat hij opgeleid werd. 84 00:07:30,867 --> 00:07:34,579 Hij is erg serieus over Juilliard en toegewijd. 85 00:07:34,662 --> 00:07:37,874 Hij vindt de muziekopleiding waardevol. 86 00:07:39,292 --> 00:07:42,295 Veel oudgedienden dachten dat als je op school... 87 00:07:42,378 --> 00:07:44,505 ...leerde spelen als een witte. 88 00:07:45,173 --> 00:07:48,885 Dat als je de theorie zou leren, je niet met gevoel kon spelen. 89 00:07:50,052 --> 00:07:54,265 Ik ging naar de bieb en leende scores van alle grote componisten. 90 00:07:55,349 --> 00:07:57,935 Ik wilde alles weten over muziek. 91 00:07:59,312 --> 00:08:03,399 En toch wist hij dat er iets anders gaande was. En niet op Juilliard. 92 00:08:04,442 --> 00:08:07,987 Dus ging hij overdag naar Juilliard... 93 00:08:08,070 --> 00:08:11,574 ...en 's avonds zat hij op 52nd Street. 94 00:08:13,659 --> 00:08:17,205 De eerste week in New York zocht ik naar Bird en Dizzy. 95 00:08:17,705 --> 00:08:20,041 Ik gaf al m'n geld uit en vond ze niet. 96 00:08:21,209 --> 00:08:24,170 Op een avond hoorde ik een stem achter me: 97 00:08:24,253 --> 00:08:26,923 'Miles, ik hoorde dat je me zoekt.' 98 00:08:28,090 --> 00:08:30,760 Ik draaide me om en daar stond Bird. 99 00:08:37,517 --> 00:08:40,311 Bebop-muzikanten waren ruimtewetenschappers. 100 00:08:41,354 --> 00:08:44,899 Je kunt bebop vergelijken met het Manhattan Project. 101 00:08:46,359 --> 00:08:50,071 En het werd ontwikkeld door serieuze geluidsfysici... 102 00:08:51,113 --> 00:08:54,325 ...die deze muziek zo ver mogelijk probeerden te duwen. 103 00:08:57,662 --> 00:09:01,874 Dus Miles stapte in 'n kweekbak van muzikaal onderzoek en ontwikkeling. 104 00:09:09,882 --> 00:09:12,134 Bebop was zwarte muziek. 105 00:09:12,218 --> 00:09:15,054 Het was 'n muziek van zwarte muzikanten... 106 00:09:15,137 --> 00:09:18,224 ...die in niets wilden lijken op een minstrel show. 107 00:09:22,728 --> 00:09:26,649 Niet lachen en grijnzen en dansen en zo. 108 00:09:27,066 --> 00:09:28,359 Geen vermaak. 109 00:09:29,777 --> 00:09:32,196 Ze wilden musici zijn, net als Stravinsky. 110 00:09:32,822 --> 00:09:35,199 Net als Stravinsky, een pure kunstenaar. 111 00:09:36,867 --> 00:09:41,205 Miles zag deze elegant geklede figuren. 112 00:09:41,706 --> 00:09:46,586 Met de waardigheid die daarbij hoort en de houding die daarbij hoort. 113 00:09:51,465 --> 00:09:55,803 Kort nadat Miles aan zijn Juilliard-studie begon... 114 00:09:56,220 --> 00:09:58,973 ...kwam Irene, zijn schoolvriendinnetje... 115 00:09:59,473 --> 00:10:03,060 ...met hun kind en met nog een baby op komst. 116 00:10:04,687 --> 00:10:09,650 Ineens klopte ze op mijn deur. 117 00:10:10,192 --> 00:10:11,986 Mijn moeder had haar gestuurd. 118 00:10:12,695 --> 00:10:17,158 Het lijkt bijna onmogelijk wat hij op die leeftijd had willen doen. 119 00:10:17,366 --> 00:10:21,162 De huiselijke situatie, met kinderen. 120 00:10:21,871 --> 00:10:26,542 Er is de tijd die iemand nodig heeft als serieuze student op Juilliard... 121 00:10:26,626 --> 00:10:28,669 ...maar er is ook tijd nodig... 122 00:10:29,211 --> 00:10:30,838 ...voor zijn muziek. 123 00:10:31,339 --> 00:10:33,924 En iets gaat eronder lijden. 124 00:10:36,302 --> 00:10:38,971 Muziek was alles. Het was alles. 125 00:10:39,305 --> 00:10:42,308 Het was seksueel, sensueel, alles. 126 00:10:42,391 --> 00:10:43,267 Kracht. 127 00:10:43,643 --> 00:10:44,685 Alles. Humor. 128 00:10:45,436 --> 00:10:47,855 En dat kon hij niet delen. 129 00:10:48,731 --> 00:10:51,192 En dus moest iemand tweede viool spelen. 130 00:10:54,445 --> 00:10:59,283 Op een dag zei de lerares dat de blues voortkwam... 131 00:10:59,367 --> 00:11:03,954 ...uit het lijden van de slaven. 132 00:11:04,163 --> 00:11:07,917 Uit het huilen en jammeren en zo... 133 00:11:08,000 --> 00:11:11,337 ...dat dit de blues werd van de geketende mens. 134 00:11:11,420 --> 00:11:15,800 Miles zat ergens achterin en steekt zijn hand op terwijl ze praat. 135 00:11:17,259 --> 00:11:18,260 En ze zei: 'Ja?' 136 00:11:19,053 --> 00:11:20,054 Hij zei: 137 00:11:21,472 --> 00:11:24,183 'Vuile leugenaar.' 138 00:11:26,185 --> 00:11:27,561 En liep de klas uit. 139 00:11:30,064 --> 00:11:34,026 Binnen een paar maanden gaat Miles met Bird om... 140 00:11:34,110 --> 00:11:35,861 ...en neemt op met Bird. 141 00:11:36,404 --> 00:11:37,738 Hij is echt... 142 00:11:38,155 --> 00:11:39,281 ...gearriveerd. 143 00:11:39,990 --> 00:11:42,576 Elke avond stond hij op het podium met Bird. 144 00:11:42,660 --> 00:11:45,955 Bird speelde de kop van de melodie en liet 'm dan alleen. 145 00:11:46,288 --> 00:11:48,124 Hij zei dat hij elke avond overgaf. 146 00:11:48,791 --> 00:11:52,586 Omdat hij zo gestrest en vernederd was. 147 00:11:53,295 --> 00:11:56,215 Die lui bliezen hem er elke avond uit... 148 00:11:57,633 --> 00:11:59,176 ...maar hij bedacht iets. 149 00:12:11,814 --> 00:12:16,110 Hij bedenkt de stijl die echt weerspiegelt wie hij is. 150 00:12:16,485 --> 00:12:19,280 De toon, de teksten… 151 00:12:20,281 --> 00:12:24,201 Het is hem. Het is uniek. 152 00:12:32,501 --> 00:12:36,881 Miles ontmoet Gil Evans en er is wederzijds respect... 153 00:12:37,339 --> 00:12:40,092 ...en toewijding aan de muziek... 154 00:12:40,509 --> 00:12:43,053 ...die een leven lang zal duren. 155 00:12:45,055 --> 00:12:48,851 Ik hield van de manier waarop Gil schreef en hij van mijn manier van spelen. 156 00:12:48,934 --> 00:12:51,145 We hoorden geluid op dezelfde manier. 157 00:12:52,438 --> 00:12:57,193 Tegen 't einde van de jaren 40 werken ze samen aan 'n project. Birth Of The Cool. 158 00:12:57,610 --> 00:13:02,782 Een nonet dat moderne klassieke ideeën... 159 00:13:02,865 --> 00:13:05,326 ...met jazz vermengd. 160 00:13:13,125 --> 00:13:16,754 En nu, dames en heren, iets nieuws in de moderne muziek. 161 00:13:16,837 --> 00:13:21,801 'Impressions in Modern Music' met de grote Miles Davis en z'n nieuwe organisatie. 162 00:13:25,137 --> 00:13:29,517 Ik denk dat het de bedoeling was om concertmuziek te maken... 163 00:13:29,600 --> 00:13:33,479 ...die heel bewust niet de drive... 164 00:13:34,063 --> 00:13:37,066 ...en de funk van 52nd Street had. 165 00:13:45,991 --> 00:13:48,494 Het gaat om 't creëren van nieuwe kleuren. 166 00:13:49,286 --> 00:13:51,997 Waar je het palet van jazz verruimt. 167 00:13:58,671 --> 00:14:02,883 En ik denk dat hij zich bewust was dat om de muziek vooruit te duwen... 168 00:14:03,300 --> 00:14:06,303 ...je een nieuwe plek moet zoeken. 169 00:14:13,352 --> 00:14:16,605 Het hart van de Europese beschaving klopt weer. 170 00:14:17,189 --> 00:14:18,440 Parijs is bevrijd. 171 00:14:19,316 --> 00:14:21,986 Het einde van vier jaar Nazi-heerschappij in Parijs. 172 00:14:23,070 --> 00:14:25,114 Het is weer de Lichtstad. 173 00:14:34,790 --> 00:14:39,003 Het was een unieke tijd voor Frankrijk. 174 00:14:39,712 --> 00:14:40,546 Heel erg. 175 00:14:42,006 --> 00:14:43,883 Er heerste euforie... 176 00:14:43,966 --> 00:14:45,551 ...direct na de oorlog. 177 00:14:49,680 --> 00:14:52,641 Er waren twee bommen. De atoombom en de bevrijding. 178 00:14:55,853 --> 00:14:59,940 Na de oorlog was Frankrijk anders, Europa was anders. 179 00:15:00,024 --> 00:15:03,277 En voor dat tijdperk was een nieuw geluid nodig. 180 00:15:04,153 --> 00:15:05,237 En dat was jazz. 181 00:15:05,321 --> 00:15:09,283 U luistert nu naar het Tadd Dameron en Miles Davis Quintet. 182 00:15:10,534 --> 00:15:11,535 Hier is Miles Davis. 183 00:15:14,580 --> 00:15:16,790 Dit was m'n eerste buitenlandse reis. 184 00:15:17,458 --> 00:15:21,337 Ik vond 't heerlijk om in Parijs te zijn en hoe ik behandeld werd. 185 00:15:22,546 --> 00:15:26,300 Hij zei dat het eten zelfs beter smaakte in Frankrijk. 186 00:15:26,800 --> 00:15:32,014 Het rook zelfs heerlijker in Parijs. 187 00:15:33,140 --> 00:15:36,393 Dat maakte zo'n indruk op hem. 188 00:15:38,646 --> 00:15:40,522 Muziek was mijn hele leven. 189 00:15:40,940 --> 00:15:45,861 Ik zat altijd zo in de muziek, dat ik nooit tijd had voor romantiek. 190 00:15:46,779 --> 00:15:48,697 Tot ik Juliette Gréco ontmoette. 191 00:15:58,082 --> 00:16:01,877 Bij 't eerste concert waar ik Miles zag, zag ik 'm vanaf de zijkant. 192 00:16:05,381 --> 00:16:09,760 Het was heel bijzonder. Het was zo mooi. Esthetisch mooi. Hij was prachtig. 193 00:16:12,012 --> 00:16:15,933 Mijn Engels is nog steeds slecht, maar toen was het heel erg. 194 00:16:16,016 --> 00:16:17,142 En... 195 00:16:17,935 --> 00:16:19,812 Maar we begrepen elkaar toch. 196 00:16:21,438 --> 00:16:22,481 Het was 'n wonder. 197 00:16:23,816 --> 00:16:25,776 Het was een wonder van liefde. 198 00:16:32,408 --> 00:16:35,577 Juliette en ik liepen hand in hand langs de Seine. 199 00:16:36,203 --> 00:16:37,663 En zoenden elkaar... 200 00:16:37,746 --> 00:16:40,457 ...keken elkaar in de ogen en zoenden nog meer. 201 00:16:41,917 --> 00:16:43,460 Ik gaf veel om Irene... 202 00:16:44,128 --> 00:16:47,131 ...maar zo had ik me nog nooit gevoeld. 203 00:16:48,632 --> 00:16:54,096 Ze brengt hem in een kring van andere kunstenaars, intellectuelen.. 204 00:16:54,179 --> 00:16:57,850 ...filosofen, de beste geesten van die tijd. 205 00:16:58,308 --> 00:17:02,646 Jazz werd gezien als het toppunt van kunst in die tijd... 206 00:17:02,730 --> 00:17:06,358 ...in Franse intellectuele en creatieve kringen. 207 00:17:07,443 --> 00:17:11,113 Hij ontmoet Pablo Picasso, Jean-Paul Sartre… 208 00:17:11,822 --> 00:17:15,743 Hij wordt als 'n gelijke behandeld door de creatiefste giganten. 209 00:17:17,494 --> 00:17:23,042 Parijs opent voor Miles een scala aan mogelijkheden en potentieel. 210 00:17:23,500 --> 00:17:27,588 Het gevoel dat je volledig jezelf kunt zijn... 211 00:17:28,088 --> 00:17:30,758 ...voorbij de grenzen van ras... 212 00:17:31,258 --> 00:17:33,886 ...dat het je niet terughoudt... 213 00:17:33,969 --> 00:17:37,890 ...en 't je zelfs kan helpen in je klim naar de top. 214 00:17:38,766 --> 00:17:42,770 In Parijs begreep ik dat alle blanken niet hetzelfde waren. 215 00:17:43,687 --> 00:17:45,939 Dat de een geen vooroordeel had en 'n ander wel. 216 00:17:47,483 --> 00:17:49,526 Het was nog maar een paar weken... 217 00:17:50,360 --> 00:17:52,905 ...maar ik leefde in een illusie van kansen. 218 00:17:53,489 --> 00:17:55,282 Misschien was er 'n wonder gebeurd. 219 00:17:56,325 --> 00:18:00,788 Sartre vroeg aan Miles: 'Waarom trouw je niet met Gréco?' 220 00:18:02,664 --> 00:18:05,876 En Miles zei: 'Omdat ik verliefd op haar ben. Ik hou van haar.' 221 00:18:17,596 --> 00:18:24,186 Ik was zo depressief toen ik terug vloog naar dit land, dat ik niks kon zeggen. 222 00:18:25,229 --> 00:18:27,898 Ik wist niet dat het me zo zou raken. 223 00:18:34,822 --> 00:18:38,784 Elke Afro-Amerikaanse kunstenaar die in het buitenland is geweest... 224 00:18:39,159 --> 00:18:42,579 ...praat over de teleurstelling als hij terugkomt in de VS. 225 00:18:42,663 --> 00:18:44,957 Je ziet je land zoals je het kende, 226 00:18:45,040 --> 00:18:47,835 ...maar in een nog feller licht. 227 00:18:47,918 --> 00:18:49,878 Omdat je iets anders hebt gezien. 228 00:18:53,257 --> 00:18:55,050 Het was zwaar... 229 00:18:55,134 --> 00:18:59,138 ...om weer mee te maken wat witte mensen in dit land zwarten aandoen. 230 00:19:00,013 --> 00:19:01,974 Ik verloor m'n gevoel voor discipline. 231 00:19:02,641 --> 00:19:06,478 Mijn gevoel van controle over m'n leven en raakte op drift. 232 00:19:07,938 --> 00:19:11,024 Voor ik het wist had ik een heroïneverslaving. 233 00:19:12,067 --> 00:19:16,613 En gebruikte ik constant, dag en nacht. 234 00:19:18,073 --> 00:19:19,324 Daar leefde ik voor. 235 00:19:24,037 --> 00:19:26,331 Z'n carrière loopt uit de rails. 236 00:19:27,749 --> 00:19:30,752 Men verwacht niet dat Miles het zal overleven... 237 00:19:30,836 --> 00:19:35,465 ...laat staan dat hij weer met succes muziek zal maken. 238 00:19:40,762 --> 00:19:44,308 Ik had een kleine club. In Hartford, geloof ik. 239 00:19:45,017 --> 00:19:46,894 Ik boekte de Symphony Sid All Stars. 240 00:19:48,145 --> 00:19:51,398 En Symphony Sid zei: 'Geef Miles geen geld.' 241 00:19:52,816 --> 00:19:57,154 Dus Miles kwam naar me toe en zei: 'George, geef me vijf dollar.' 242 00:19:57,237 --> 00:19:59,406 Ik zei: 'Kom op, MIles.' 243 00:20:00,490 --> 00:20:02,117 'George, geef me twee dollar.' 244 00:20:02,826 --> 00:20:04,828 Ik: 'Kom op, Miles.' 245 00:20:05,329 --> 00:20:07,289 'George, geef me 50 cent.' 246 00:20:08,582 --> 00:20:09,875 'Hé, man. Weet je...' 247 00:20:10,584 --> 00:20:12,586 'George, geef me een cent.' 248 00:20:13,420 --> 00:20:15,297 Dat was onze eerste ontmoeting. 249 00:20:19,134 --> 00:20:21,929 We speelden in een club in New York. 250 00:20:23,222 --> 00:20:27,267 En zijn vader kwam uit East St. Louis naar de club... 251 00:20:27,351 --> 00:20:30,395 ...haalde hem van 't podium, liet de trompet liggen... 252 00:20:30,479 --> 00:20:32,439 ...en zei: 'Jjj gaat naar huis.' 253 00:20:38,528 --> 00:20:40,822 Ik voelde me net 'n jongetje dat met z'n vader mee ging. 254 00:20:42,783 --> 00:20:47,120 Ik had me nog nooit zo gevoeld en nooit meer zo daarna. 255 00:20:48,789 --> 00:20:51,917 Op weg naar huis zei ik dat ik de drugs zou opgeven... 256 00:20:52,000 --> 00:20:54,169 ...en dat ik alleen rust nodig had. 257 00:20:55,921 --> 00:20:58,507 Voor ik het wist, gebruikte ik weer... 258 00:20:59,466 --> 00:21:02,177 ...en leende geld van m'n vader om 't te kopen. 259 00:21:06,181 --> 00:21:09,184 Je kon hem 's nachts ergens zien. 260 00:21:10,352 --> 00:21:12,062 Je kon hem ergens tegenkomen. 261 00:21:12,396 --> 00:21:13,981 Je herkende hem niet. 262 00:21:14,064 --> 00:21:17,609 Hij had zelfs kleren kunnen dragen die eruitzagen... 263 00:21:19,152 --> 00:21:20,904 ...alsof hij dakloos was. 264 00:21:21,530 --> 00:21:23,365 We wilden dat hij Superman was. 265 00:21:25,909 --> 00:21:27,327 En zo... 266 00:21:27,828 --> 00:21:28,996 ...werkt het niet. 267 00:21:34,251 --> 00:21:38,297 Ik vond het vreselijk om hem zo te zien. 268 00:21:40,424 --> 00:21:41,466 Maar ik... 269 00:21:42,426 --> 00:21:44,052 Ik wil er niet over praten. 270 00:21:48,765 --> 00:21:51,476 Ik ging naar m'n vaders boerderij in Millstadt. 271 00:21:52,811 --> 00:21:54,062 Ik was ziek. 272 00:21:55,397 --> 00:22:00,027 Ik had 't aangenomen, als iemand had kunnen garanderen dat ik snel zou sterven. 273 00:22:02,571 --> 00:22:04,698 Dit duurde zo'n zeven of acht dagen. 274 00:22:05,741 --> 00:22:06,742 Ik kon niet eten. 275 00:22:07,909 --> 00:22:10,454 Toen, op een dag, was het voorbij, zomaar. 276 00:22:10,871 --> 00:22:11,705 Voorbij. 277 00:22:13,248 --> 00:22:14,166 Ik voelde me beter. 278 00:22:15,083 --> 00:22:16,543 Goed, zuiver. 279 00:22:21,214 --> 00:22:25,844 Er was een jonge witte man met een nieuw jazzlabel, Prestige... 280 00:22:26,428 --> 00:22:29,097 ...en hij wilde dat ik een plaat maakte. 281 00:22:30,724 --> 00:22:33,226 Ik kon toch alleen maar omhoog. 282 00:22:33,894 --> 00:22:35,729 Ik zat al tot op de bodem. 283 00:22:36,897 --> 00:22:40,192 Wij, de zwarte burgers, zullen niet met de bus gaan... 284 00:22:40,275 --> 00:22:42,402 Mrs Amerika wedstrijd. -De Dodgers worden gek. 285 00:22:42,486 --> 00:22:44,071 Emmett Till werd... 286 00:22:44,154 --> 00:22:46,323 De nieuwe Motoramic Chevrolet. 287 00:22:50,452 --> 00:22:52,746 Elke Betty Crocker taartmix... 288 00:22:52,829 --> 00:22:55,916 Vanmiddag is Disneyland, 's werelds mooiste koninkrijk... 289 00:23:12,849 --> 00:23:17,604 Ik was in een club in New York en Miles zat achterin. 290 00:23:19,231 --> 00:23:24,152 Miles vroeg me toen ik uit de club kwam: 'Doe je een jazzfestival in Newport?' 291 00:23:24,611 --> 00:23:26,363 Ik zei: 'Ja, Miles.' 292 00:23:27,072 --> 00:23:29,699 Hij zei: 'Ik hoor op dat festival.' 293 00:23:30,700 --> 00:23:32,869 'Wil je spelen op 't festival?' 294 00:23:32,953 --> 00:23:35,372 Hij zei: 'Ik hoor op dat festival.' 295 00:23:35,872 --> 00:23:38,291 Dus ik zei: 'Ik bel je impresario wel.' 296 00:23:47,592 --> 00:23:49,719 Newport was net een auditie. 297 00:23:51,471 --> 00:23:55,725 Er zaten leidinggevenden van Columbia Records in het publiek. 298 00:23:55,809 --> 00:23:59,855 Columbia Records was destijds de Tiffany van de platenlabels. 299 00:23:59,938 --> 00:24:01,606 Hij wist wat dat betekende. 300 00:24:01,982 --> 00:24:04,067 Hij wist wat 't voor hem betekende. 301 00:24:05,235 --> 00:24:10,532 Dus als hij die kans kreeg, zoals in Newport, ging hij er helemaal voor. 302 00:24:20,709 --> 00:24:26,131 Miles stopte zijn trompet bijna in de microfoon... 303 00:24:27,632 --> 00:24:31,011 ...en veranderde de hele jazzwereld die dag... 304 00:24:31,094 --> 00:24:33,180 ...en zijn carrière erbij. 305 00:24:33,763 --> 00:24:38,101 Want de schoonheid van dat lied en de schoonheid van Miles' trompet... 306 00:24:38,810 --> 00:24:42,981 ...maakte van bebop een muziek die iedereen kon accepteren. 307 00:24:51,656 --> 00:24:55,785 Ze konden nu Miles' muziek opzetten terwijl ze de liefde bedreven. 308 00:25:28,818 --> 00:25:31,029 Je hebt moed nodig om 'n ballad te spelen. 309 00:25:31,780 --> 00:25:34,908 Je kunt je makkelijk verstoppen met allerlei noten... 310 00:25:34,991 --> 00:25:37,369 ...en dan: 'Kijk mij nou.' 311 00:25:37,452 --> 00:25:39,371 Je weet wel. Weet je? Oké. 312 00:25:47,254 --> 00:25:51,716 De meeste mannen zijn bang om kwetsbaar te zijn. 313 00:25:52,884 --> 00:25:55,053 Daar houden vrouwen van bij een man. 314 00:26:08,692 --> 00:26:12,862 Aan de ene kant komt Miles zo op... 315 00:26:13,405 --> 00:26:15,615 Maar dan begint hij te spelen en... 316 00:26:16,658 --> 00:26:18,702 Hij ontwapent je meteen. 317 00:26:29,629 --> 00:26:34,509 Miles's geluid is uniek vanaf de eerste noot. 318 00:26:36,136 --> 00:26:37,512 Er is een gevoel van... 319 00:26:38,221 --> 00:26:40,348 ... plezier, schoonheid. 320 00:26:42,225 --> 00:26:44,102 Er is iets heel romantisch. 321 00:26:45,186 --> 00:26:47,564 Maar romantisch zonder sentimentaliteit. 322 00:27:04,956 --> 00:27:07,626 Hij geeft je alles... 323 00:27:08,335 --> 00:27:10,795 ...zo direct, recht in het hart... 324 00:27:11,796 --> 00:27:14,090 ...zo intens voelt het. 325 00:27:24,934 --> 00:27:29,356 Ik wil me voelen zoals Miles klinkt. 326 00:27:40,700 --> 00:27:42,285 Miles speelde als... 327 00:27:43,036 --> 00:27:48,583 ...het geluid van een steen die over het water stuitert. 328 00:27:53,380 --> 00:27:56,216 Hij raakte de golven amper aan. 329 00:28:09,979 --> 00:28:11,690 Soms laat hij 'n noot liggen. 330 00:28:12,190 --> 00:28:14,234 En ik zag mensen letterlijk... 331 00:28:14,776 --> 00:28:16,152 ...wachten op die noot. 332 00:28:27,038 --> 00:28:29,124 Zijn geluid was zo puur... 333 00:28:29,958 --> 00:28:31,042 ...en elegant... 334 00:28:32,335 --> 00:28:33,628 ...en smakelijk. 335 00:28:34,879 --> 00:28:36,381 Muzikaal smakelijk. 336 00:28:43,138 --> 00:28:44,806 Miles kon één noot spelen... 337 00:28:45,348 --> 00:28:47,392 Ik zag, maar één noot... 338 00:28:47,767 --> 00:28:52,480 ...en sommige grote jongens die naar de club kwamen zeiden: 339 00:28:53,148 --> 00:28:56,025 'Dat was genoeg. Ik kreeg waar voor m'n geld.' 340 00:28:56,109 --> 00:28:57,485 En dan konden ze weg. 341 00:28:58,653 --> 00:29:01,614 Miles kon 'bam' zeggen en zij: 'Geweldig.' 342 00:29:05,034 --> 00:29:07,328 In februari of maart 1956 moest ik... 343 00:29:07,412 --> 00:29:11,499 ...een goedaardig gezwel op mijn strottenhoofd laten verwijderen. 344 00:29:12,375 --> 00:29:14,335 Het zat me al een tijdje dwars. 345 00:29:14,919 --> 00:29:17,881 Ik mocht minstens tien dagen niet praten. 346 00:29:19,132 --> 00:29:21,718 Er ging een week voorbij. Het ging goed. 347 00:29:22,802 --> 00:29:23,803 De tweede week... 348 00:29:25,472 --> 00:29:27,307 ...kon ie z'n mond niet houden. 349 00:29:28,516 --> 00:29:30,643 En hij nam van niemand advies aan. 350 00:29:33,271 --> 00:29:34,314 En dat was het. 351 00:29:34,773 --> 00:29:36,566 Zo kreeg ie die raspende stem. 352 00:29:37,442 --> 00:29:38,610 En het genas nooit. 353 00:29:39,778 --> 00:29:43,823 In die tijd wist niemand dat Miles geopereerd was. 354 00:29:43,907 --> 00:29:47,744 En dat zijn stem eronder had geleden. Hij kwam het podium op. 355 00:29:47,827 --> 00:29:51,998 En begon aan te kondigen wat hij die avond zou spelen. 356 00:29:52,081 --> 00:29:58,254 Hij zei twee of drie zinnen en 't publiek, een groot aantal, begon 'm uit te lachen. 357 00:29:59,255 --> 00:30:01,049 En Miles draaide zich om... 358 00:30:01,591 --> 00:30:05,220 ...keek met een vreemde blik naar het publiek... 359 00:30:05,804 --> 00:30:06,763 ...en vertrok. 360 00:30:15,522 --> 00:30:19,108 Ik kon met een blik met de band communiceren. 361 00:30:20,151 --> 00:30:23,488 Dat doe ik als ik mijn rug naar het publiek heb gekeerd. 362 00:30:24,322 --> 00:30:27,784 Ik kan me geen zorgen maken over praten terwijl ik speel... 363 00:30:28,952 --> 00:30:31,955 ...omdat de muziek tegen ze praat als alles klopt. 364 00:30:43,633 --> 00:30:47,220 George Avakian, de jazzproducent van Columbia Records... 365 00:30:47,470 --> 00:30:49,597 ...wilde een exclusief contract. 366 00:30:50,557 --> 00:30:52,725 Ik zei dat ik Columbia koos... 367 00:30:52,809 --> 00:30:54,936 ...vanwege alles wat hij me bood. 368 00:30:57,522 --> 00:30:58,940 George Avakian zegt: 369 00:30:59,023 --> 00:31:02,110 'Hier is een lijst met eisen waaraan je moet voldoen. 370 00:31:03,069 --> 00:31:04,445 Geen drugs. 371 00:31:04,529 --> 00:31:06,531 Je moet een vaste band hebben.' 372 00:31:07,740 --> 00:31:11,202 En als laatste moet hij van zijn Prestige-contract af. 373 00:31:11,286 --> 00:31:13,454 Ik speel eerst en vertel 't later. 374 00:31:26,509 --> 00:31:31,472 Hij had een nieuw kwintet met John Coltrane op tenor-saxofoon... 375 00:31:31,556 --> 00:31:36,936 ...en hij nam dat kwintet mee naar de studio van Rudy Van Gelder. 376 00:31:37,520 --> 00:31:40,940 Liedje na liedje werd gespeeld... 377 00:31:41,482 --> 00:31:44,903 ...en hij nam in een paar dagen genoeg op... 378 00:31:45,695 --> 00:31:48,072 ...om van Prestige af te komen. 379 00:31:57,123 --> 00:32:01,586 Hij nam de musici de handboeien af en zei in feite: 380 00:32:02,921 --> 00:32:04,923 'Toe maar. Wees jezelf. 381 00:32:05,965 --> 00:32:12,221 Ik ga de muziek laten leven, laten ademen en 't laten ontwikkelen zoals wij willen.' 382 00:32:20,396 --> 00:32:24,776 Miles dacht het er alleen was om zijn plicht te vervullen... 383 00:32:25,276 --> 00:32:28,988 ...maar het zijn juweeltjes van spontane jazz. 384 00:32:33,326 --> 00:32:37,413 Twee marathonsessies, drie uur opgenomen muziek. 385 00:32:39,958 --> 00:32:42,710 Een van de grote prestaties in de jazzgeschiedenis. 386 00:33:03,606 --> 00:33:08,069 Ik ontmoette Miles Davis toen ik optrad met de Katherine Dunham Company. 387 00:33:10,780 --> 00:33:14,575 Ik ontmoette zo veel mensen in die tijd. 388 00:33:14,659 --> 00:33:16,369 Dit leek niet veel anders. 389 00:33:18,579 --> 00:33:21,791 Ik was in Parijs, in Berlijn, overal. 390 00:33:23,209 --> 00:33:25,795 Men zei dat ik de beste benen in 't vak had. 391 00:33:29,507 --> 00:33:31,342 Hugh O'Brian wilde met me uit. 392 00:33:32,427 --> 00:33:35,430 Rory Calhoun wilde me naar Las Vegas brengen. 393 00:33:37,223 --> 00:33:41,394 Alleen al de gedachte aan de heren die... 394 00:33:44,022 --> 00:33:47,692 Als danseres schitterde ik op het toneel. 395 00:33:47,775 --> 00:33:50,862 En ze wilden vast meer over me weten. 396 00:33:53,072 --> 00:33:55,908 Ik wist niet veel van jazz. 397 00:33:56,909 --> 00:33:59,787 Wie ik wel kende was Johnny Mathis. 398 00:34:13,968 --> 00:34:16,471 Ik trad op in Ciro's... 399 00:34:17,263 --> 00:34:19,557 ...en Miles zag het optreden... 400 00:34:20,141 --> 00:34:22,393 ...en was meteen verliefd. 401 00:34:22,477 --> 00:34:24,520 Maar dat was iedereen. 402 00:34:28,232 --> 00:34:30,860 Dit was weer een andere heer... 403 00:34:32,028 --> 00:34:33,404 ...die Frances wilde. 404 00:34:39,327 --> 00:34:45,875 Sammy Davis Jr. wilde me voor zijn nieuwe toneelstuk, Mr. Wonderful. 405 00:34:47,251 --> 00:34:49,212 Op weg naar een repetitie... 406 00:34:50,088 --> 00:34:52,090 ...kom ik Miles tegen. 407 00:34:52,924 --> 00:34:59,097 We keken elkaar aan en hij zei: 'Nu ik je heb gevonden, laat ik je nooit meer gaan.' 408 00:35:00,932 --> 00:35:04,435 En toen ben ik bij hem ingetrokken. 409 00:35:17,448 --> 00:35:21,869 Frances Taylor was echt een muze, een inspiratie. 410 00:35:22,745 --> 00:35:27,375 Ze was de meest inspirerende persoon met wie hij samenwerkte. 411 00:35:27,792 --> 00:35:29,752 Degene met wie hij 't langst was. 412 00:35:30,378 --> 00:35:34,674 Ze gaf hem stabiliteit en liefde in een tijd waar hij... 413 00:35:34,757 --> 00:35:37,468 ...zijn populairste en beste muziek maakte. 414 00:35:42,557 --> 00:35:44,642 Hij moest naar Parijs... 415 00:35:45,977 --> 00:35:47,645 ...en liet de muziek achter. 416 00:35:49,897 --> 00:35:51,858 Ik werd verliefd op zijn geluid. 417 00:35:52,108 --> 00:35:53,568 Het raakte me. 418 00:35:56,696 --> 00:35:58,531 En ik speelde het steeds weer. 419 00:36:00,199 --> 00:36:03,119 Dat was mijn kennismaking met zijn muziek. 420 00:36:12,170 --> 00:36:14,881 In 1956, toen Miles in Europa aankwam... 421 00:36:15,590 --> 00:36:17,550 ...hadden we een repetitie. 422 00:36:18,050 --> 00:36:21,804 Hij had nog nooit met een Europees ritmesectie gewerkt. 423 00:36:23,055 --> 00:36:27,560 En hij begroette ons niet. Hij lachte niet. 424 00:36:28,352 --> 00:36:31,856 En zonder iets te zeggen begon hij te spelen. 425 00:36:42,700 --> 00:36:46,412 En ik volgde meteen omdat we zijn muziek kenden. 426 00:36:46,996 --> 00:36:48,581 We waren fans van zijn muziek. 427 00:36:49,707 --> 00:36:52,335 Ik heb me altijd afgevraagd... 428 00:36:52,418 --> 00:36:55,880 Als we hadden gezegd: 'Wat speel je daar? 429 00:36:55,963 --> 00:36:57,840 Dat kennen we niet.' 430 00:36:58,841 --> 00:37:02,261 Dat had ie vast niet leuk gevonden, maar we speelden. 431 00:37:02,845 --> 00:37:07,350 En hij zei: 'Goed.' En toen.... Dat was alles. 432 00:37:07,725 --> 00:37:09,477 We waren ingehuurd. 433 00:37:12,688 --> 00:37:13,773 Ik hou van je. 434 00:37:16,025 --> 00:37:17,777 Ik verlaat je nooit, Julien. 435 00:37:18,527 --> 00:37:19,528 Ik hou van je. 436 00:37:20,404 --> 00:37:23,908 Zonder jouw stem zou ik verloren zijn in 'n land van stilte. 437 00:37:25,243 --> 00:37:26,452 Dat is niet erg dapper. 438 00:37:26,535 --> 00:37:31,749 Miles was in Parijs toen Louis Malle zijn film af had... 439 00:37:32,375 --> 00:37:35,336 ...Ascenseur pour l'Echafaud... 440 00:37:38,631 --> 00:37:40,341 Wat is dit voor grap? 441 00:37:40,925 --> 00:37:45,680 Malle was erg jong en stond aan het begin van zijn carrière. 442 00:37:46,055 --> 00:37:46,889 Geld? 443 00:37:46,973 --> 00:37:50,393 Hij wilde ook andere films maken. 444 00:37:50,643 --> 00:37:53,145 ...en de manier om films te maken veranderen. 445 00:37:53,229 --> 00:37:58,401 Zoals echte mensen in een echte omgeving zetten. 446 00:38:02,989 --> 00:38:04,991 En hij benaderde Miles: 447 00:38:05,241 --> 00:38:08,577 'Zou je een jazz-soundtrack willen maken?' 448 00:38:14,917 --> 00:38:17,586 Voor die tijd als musicus bij een film... 449 00:38:17,670 --> 00:38:22,008 ...nodigde hij 30 mensen uit. 450 00:38:22,091 --> 00:38:26,304 Viool, slagwerk, koper, enzovoort. 451 00:38:26,387 --> 00:38:29,307 En 'Drie-vier, heren. Klaar? Drie-vier.' 452 00:38:31,892 --> 00:38:36,605 De mannen die de muziek schrijven weten precies hoelang elke reeks duurt. 453 00:38:36,689 --> 00:38:39,108 Twee minuten veertig, enzovoort. 454 00:38:39,400 --> 00:38:40,818 Nou, niet met Miles. 455 00:38:51,829 --> 00:38:54,498 Miles schreef geen muziek. 456 00:38:56,375 --> 00:38:58,961 Hij speelde de muziek... 457 00:38:59,712 --> 00:39:02,340 ...rechtstreeks op de vertoning van de film. 458 00:39:13,184 --> 00:39:19,565 Gewoon improviseren en het geluid creëren in reactie op de beelden van de film. 459 00:39:32,370 --> 00:39:36,415 Het beeld bekijken op het moment dat we speelden... 460 00:39:36,499 --> 00:39:39,585 ...was erg belangrijk omdat hij Jeanne Moreau was. 461 00:39:41,921 --> 00:39:45,299 Zijn muziek, maar het lijden van Jeanne Moreau. 462 00:39:52,598 --> 00:39:55,184 We beseften heel snel dat het... 463 00:39:55,768 --> 00:39:58,229 ...iets geweldigs wat we deden. 464 00:40:04,235 --> 00:40:06,278 Die soundtrack maakte de film beroemd. 465 00:40:08,030 --> 00:40:13,994 Veel mensen hoorden eerst de plaat en wilden toen de film zien. 466 00:40:19,834 --> 00:40:22,420 Tijdens de opnames van de film... 467 00:40:22,503 --> 00:40:26,215 ...vond Miles een nieuwe manier van improviseren. 468 00:40:27,007 --> 00:40:30,386 Dat zou zich de komende jaren ontwikkelen. 469 00:40:31,720 --> 00:40:35,099 Dus er begon iets in de opnamestudio... 470 00:40:35,724 --> 00:40:37,810 ...voor Ascenseur pour l'Êchafaud. 471 00:40:42,189 --> 00:40:43,441 Begin opnieuw. 472 00:40:45,192 --> 00:40:46,193 Daar gaan we. 473 00:40:46,318 --> 00:40:48,362 0-62-291. 474 00:40:48,446 --> 00:40:50,656 Nummer twee, take één. -Wacht even. 475 00:40:51,824 --> 00:40:54,743 Ik was de eerste omdat ik de drums moest opzetten. 476 00:40:56,620 --> 00:41:01,000 Dus ik droeg m'n drums, zette ze neer en wachtte tot de rest kwam. 477 00:41:04,753 --> 00:41:09,091 Hij kwam binnen met aantekeningen. Hij had niet eens bladmuziek. 478 00:41:10,968 --> 00:41:12,678 En het enige wat hij zei was: 479 00:41:12,761 --> 00:41:14,180 'Gewoon swing.' 480 00:41:15,139 --> 00:41:16,307 Hij zei: 'Gewoon swing.' 481 00:41:19,894 --> 00:41:24,148 Ik schreef geen muziek voor Kind of Blue, slechts aantekeningen... 482 00:41:24,231 --> 00:41:26,901 ...want ik wilde spontaniteit. 483 00:41:28,986 --> 00:41:33,657 Geweldige musici kunnen daarmee omgaan. 484 00:41:33,741 --> 00:41:37,578 Die spelen meer dan wat er staat en wat ze denken te kunnen. 485 00:41:39,497 --> 00:41:41,123 Dat eerste van 'So What'... 486 00:41:48,380 --> 00:41:50,799 Dan Paul op bas met: 487 00:41:56,680 --> 00:41:59,391 Dat was het eerste wat ik van Miles hoorde. 488 00:41:59,892 --> 00:42:03,312 Ik haalde de plaat uit m'n vaders collectie en zette 'm op. 489 00:42:05,272 --> 00:42:08,901 Het eerste wat je opvalt is Paul Chambers op bas. 490 00:42:16,575 --> 00:42:19,453 We kunnen de heilige teksten toch niet in twijfel trekken? 491 00:42:19,537 --> 00:42:22,206 Ik bedoel, waarom is de Bijbel de Bijbel? 492 00:42:22,289 --> 00:42:23,415 Het is de Bijbel. 493 00:42:23,499 --> 00:42:25,209 Waarom is Kind of Blue Kind of Blue? 494 00:42:25,292 --> 00:42:30,673 Het is Kind of Blue en het heeft het geluid van jazz veranderd. 495 00:42:38,639 --> 00:42:42,101 Het bekken aan 't begin van 'So What' leek me te hard. 496 00:42:42,685 --> 00:42:45,437 Het klonk luider dan ik wilde. 497 00:42:48,440 --> 00:42:50,317 En het gaat maar door... 498 00:42:50,401 --> 00:42:53,195 ...maar het brengt je in de melodie. 499 00:42:54,196 --> 00:42:58,784 Het is alsof je op de snelweg zit en de melodie vaart maakt. 500 00:43:12,506 --> 00:43:15,843 Bij Kind of Blue vroeg hij ze om dieper... 501 00:43:16,385 --> 00:43:20,431 ...na te denken dan wat voor geluid je kunt maken? 502 00:43:24,643 --> 00:43:28,272 Hij zei: 'Ik heb een paar ideeën. Kom op.' 503 00:43:31,025 --> 00:43:34,945 En dit doet Miles de rest van zijn leven. 504 00:43:47,458 --> 00:43:53,756 Kind of Blue verraadt zijn passie niet zo makkelijk, maar evengoed laten... 505 00:43:54,882 --> 00:43:59,345 ...die musici zien hoe vindingrijk en aanstekelijk... 506 00:43:59,803 --> 00:44:01,555 ...ze kunnen zijn. 507 00:44:25,371 --> 00:44:27,581 Kind of Blue gaf aan... 508 00:44:27,665 --> 00:44:32,920 ...hoe anders je over je muziek kon denken, het kon spelen en benaderen. 509 00:44:33,504 --> 00:44:36,757 En voor Coltrane was dat de deur waarmee hij... 510 00:44:37,383 --> 00:44:39,301 ...zijn eigen identiteit kon vinden. 511 00:44:45,349 --> 00:44:48,977 Weinigen horen het potentieel in de jonge John Coltrane... 512 00:44:49,853 --> 00:44:54,358 ...maar Miles gaf Coltrane de ruimte... 513 00:44:54,441 --> 00:44:58,570 ...om de artiest te worden die we later zouden waarderen. 514 00:45:18,048 --> 00:45:20,467 Zelfs mensen die niet van jazz houden, vinden 't album leuk. 515 00:45:21,385 --> 00:45:25,764 Elk decennium zijn er nieuwe mensen die er iets over zeggen. 516 00:45:25,848 --> 00:45:28,559 'Daarom begon ik naar jazzmuziek te luisteren.' 517 00:45:33,522 --> 00:45:37,943 Je kunt 't honderden keren horen. Het heeft altijd iets nieuws te zeggen. 518 00:45:39,611 --> 00:45:43,449 En dat is voor mij de definitie van een meesterwerk. 519 00:45:57,671 --> 00:46:01,341 Volgens mij wist Miles niet dat 't een plaat zou worden... 520 00:46:01,425 --> 00:46:03,761 ...die meer platen zou verkopen dan welke plaat ook... 521 00:46:03,844 --> 00:46:06,013 ...in de geschiedenis van de jazz. 522 00:46:06,930 --> 00:46:11,477 Als Miles dat had voorzien had hij om het gebouw... 523 00:46:12,519 --> 00:46:16,273 ...en twee Ferrari's gevraagd. 524 00:46:16,356 --> 00:46:18,317 Hij zou gek geworden zijn. 525 00:46:19,109 --> 00:46:23,197 Als hij had gedacht dat zoiets zou gebeuren, had ie meer gevraagd. 526 00:46:40,547 --> 00:46:43,467 Kind of Blue wordt een onmiddellijk succes. 527 00:46:44,259 --> 00:46:47,888 Hij wordt een populaire ster. 528 00:46:49,515 --> 00:46:55,187 De Columbia-deal brengt zijn muziek naar Amerika als nooit tevoren. 529 00:46:59,441 --> 00:47:03,862 Hij wordt een muzikale maestro. 530 00:47:10,828 --> 00:47:14,706 Ik wilde alleen maar via muziek communiceren wat ik voelde. 531 00:47:16,416 --> 00:47:18,877 Naar Columbia gaan betekende meer geld... 532 00:47:19,336 --> 00:47:23,006 ...maar wat is er mis met goed betaald worden voor wat je doet? 533 00:47:33,350 --> 00:47:39,898 Het was het tijdperk van de zwarte man als hij zich met trots wilde laten zien... 534 00:47:40,399 --> 00:47:42,901 ...en Miles was bewijsstuk A. 535 00:47:42,985 --> 00:47:45,988 En hij wilde er op z'n best uitzien. 536 00:47:57,666 --> 00:48:00,586 Miles Davis was de personificatie van cool. 537 00:48:01,503 --> 00:48:03,630 Die mythologische held. 538 00:48:08,218 --> 00:48:10,304 Hij wordt onze zwarte Superman. 539 00:48:14,808 --> 00:48:16,852 Als er een nieuw album uitkwam... 540 00:48:17,519 --> 00:48:20,105 ...liepen we rond met dat album. 541 00:48:21,231 --> 00:48:22,900 Miles leuk vinden... 542 00:48:22,983 --> 00:48:26,528 ...maakte je vanzelf hip. 543 00:48:32,951 --> 00:48:37,039 Miles Davis droeg alle hippe kleren en reed in snelle auto's... 544 00:48:37,122 --> 00:48:38,999 ...en had alle vrouwen. 545 00:48:39,625 --> 00:48:42,419 We wilden niet alleen met Miles Davis spelen. 546 00:48:42,502 --> 00:48:43,670 We wilden Miles Davis zijn. 547 00:48:49,968 --> 00:48:53,180 Ik zei: 'Miles, wat doe je met je kinderen... 548 00:48:53,263 --> 00:48:55,933 ...als je ze mee uit wilt nemen?' 549 00:48:56,016 --> 00:48:58,268 Hij zei: 'Ik laat ze een taxi bellen.' 550 00:49:08,195 --> 00:49:11,657 Miles wordt de vertegenwoordiging van een soort coole... 551 00:49:11,990 --> 00:49:14,034 ...een verfijndheid... 552 00:49:14,117 --> 00:49:16,036 ...een soort mannelijkheid. 553 00:49:17,621 --> 00:49:20,999 Een zwarte man die weet wat ie wil. 554 00:49:28,757 --> 00:49:33,470 Cool en hip zijn, boos en verfijnd en ultra-clean. 555 00:49:34,179 --> 00:49:36,348 Ik was al die dingen en meer... 556 00:49:37,099 --> 00:49:40,102 ...maar ik blies de stukken er vanaf met 'n geweldige band... 557 00:49:40,686 --> 00:49:44,189 ...dus ik kreeg die erkenning niet alleen door m'n imago. 558 00:49:45,774 --> 00:49:49,319 Mensen begonnen te praten over de Miles Davis-mystiek. 559 00:49:55,534 --> 00:49:59,079 Ik denk dat hoe donker Miles' huid was... 560 00:49:59,162 --> 00:50:03,875 ...hij het niet als een hinder zag, maar als een aanwinst. 561 00:50:06,920 --> 00:50:12,634 Het was heel anders dan wat je in die tijd in films of op tv zag. 562 00:50:13,593 --> 00:50:18,432 Miles maakte er iets cools van, iets gewilds. 563 00:50:19,891 --> 00:50:23,145 Ik zag er elke dag piekfijn uit in het openbaar... 564 00:50:23,228 --> 00:50:24,563 ...en Frances ook. 565 00:50:25,564 --> 00:50:28,358 Een echte zwarte klootzak als ik... 566 00:50:28,442 --> 00:50:30,652 ...met deze verbluffende mooie vrouw. 567 00:50:31,028 --> 00:50:32,654 Man, het was iets. 568 00:50:32,946 --> 00:50:35,866 Mensen stopten en keken met open mond naar ons. 569 00:50:43,248 --> 00:50:47,127 Miles kocht kleren voor me omdat ik… 570 00:50:47,627 --> 00:50:50,005 Iedereen weet dat ik mooie benen heb. 571 00:50:52,340 --> 00:50:54,426 Hij was chic, ik was chic. 572 00:50:56,595 --> 00:51:02,684 En als we in en uit een Ferrari stapten, waren we een sexy stel. 573 00:51:03,602 --> 00:51:05,937 Miles en Frances, dat was wat. 574 00:51:37,928 --> 00:51:40,514 Als kind, als ik ze samen zag... 575 00:51:41,056 --> 00:51:42,891 ...viel m'n mond open. 576 00:51:43,225 --> 00:51:46,978 Ze zijn tot in de puntjes aangekleed, keurig... 577 00:51:48,230 --> 00:51:49,147 ...en verliefd. 578 00:51:50,690 --> 00:51:52,901 Ze waren net een prins en prinses. 579 00:51:59,699 --> 00:52:02,702 Ik had 'n vriend die schrijver was. George Frazier. 580 00:52:03,578 --> 00:52:05,163 En hij vond een woord... 581 00:52:06,123 --> 00:52:08,041 ...voor Miles. 582 00:52:10,544 --> 00:52:15,549 Het had te maken met de Spaanse matadors, de stierenvechters. 583 00:52:18,051 --> 00:52:22,681 Veel mannen kunnen de stier doden en sommige waren geweldige stierenvechters... 584 00:52:22,973 --> 00:52:29,020 ...maar anderen konden er gewoon staan met hun cape en de stier viel aan... 585 00:52:29,771 --> 00:52:32,816 ...en het publiek hield de adem in. 586 00:52:35,318 --> 00:52:37,863 Die stierenvechter had duende. 587 00:52:40,782 --> 00:52:43,702 En Miles had duende. 588 00:52:47,455 --> 00:52:50,959 Miles was 't soort  man... Hij had dingen die hij leuk vond. 589 00:52:51,042 --> 00:52:54,212 Als hij je mocht, mocht ie je. Maar zo niet, zo niet. 590 00:52:54,296 --> 00:52:56,798 Zo'n man was ie. 591 00:52:57,090 --> 00:52:59,801 Als je aan z'n goede kant stond... 592 00:53:00,343 --> 00:53:01,845 ...dan was dat zo. 593 00:53:01,928 --> 00:53:05,265 Maar stond je aan de verkeerde kant, dan bleef je... 594 00:53:05,599 --> 00:53:06,433 ...daar. 595 00:53:09,394 --> 00:53:12,063 Ik was onverschillig tegen bijna iedereen. 596 00:53:12,939 --> 00:53:15,066 Zo beschermde ik mezelf. 597 00:53:15,358 --> 00:53:18,695 Door niemand mijn gevoelens te laten zien. 598 00:53:19,613 --> 00:53:21,656 En lang werkte dat voor mij. 599 00:53:24,034 --> 00:53:29,414 Ik ging naar de Village Vanguard toen Miles optrad. 600 00:53:30,373 --> 00:53:36,087 Ik zei: 'Mr Davis, ik ben Archie Shepp en... 601 00:53:36,713 --> 00:53:38,715 ...mag ik meespelen?' 602 00:53:39,424 --> 00:53:41,760 En hij zei: 'Archie wie?' 603 00:53:43,386 --> 00:53:44,387 En ik... 604 00:53:44,930 --> 00:53:46,306 ...zei: 'Archie Shepp'. 605 00:53:46,723 --> 00:53:48,683 Hij zei: 'Rot op. 606 00:53:49,809 --> 00:53:51,353 Dat gebeurt niet.' 607 00:53:51,853 --> 00:53:53,230 Het boeide Miles niet. 608 00:53:54,439 --> 00:53:56,691 Miles hoefde 't niemand naar de zin... 609 00:53:57,567 --> 00:53:58,735 ...te maken. 610 00:54:02,989 --> 00:54:06,076 Miles was niet geïnteresseerd. 611 00:54:08,119 --> 00:54:11,164 Snap je? Hij was niet geïnteresseerd in mensen. 612 00:54:12,123 --> 00:54:13,875 Omdat hij Miles Davis was. 613 00:54:16,962 --> 00:54:19,673 Hij had allerlei eigenaardigheden. 614 00:54:20,799 --> 00:54:23,385 Hij was boos, asociaal... 615 00:54:24,844 --> 00:54:28,139 Maar vaak liggen die onzekerheden en die demonen... 616 00:54:28,640 --> 00:54:31,601 ...aan de basis van de kunst... 617 00:54:31,685 --> 00:54:34,854 ...en wordt de kunst helend. 618 00:54:36,815 --> 00:54:40,026 Het gaf hem de kans een kwetsbaarheid te tonen... 619 00:54:40,402 --> 00:54:44,281 ...en een kant van hem te tonen die hij in 't echt niet kon tonen. 620 00:54:54,749 --> 00:54:56,710 We werkten in Birdland. 621 00:54:57,752 --> 00:55:01,965 We hadden net een set gedaan en Miles kwam boven om te roken. 622 00:55:05,343 --> 00:55:08,346 Ik sta drijfnat voor Birdland... 623 00:55:08,680 --> 00:55:11,474 ...want het is een bloedhete avond in Augustus. 624 00:55:12,726 --> 00:55:16,604 Ik had net voor 'n knap wit meisje, Judy, een taxi geregeld. 625 00:55:18,189 --> 00:55:21,901 Een witte agent komt naar me toe en zegt dat ik weg moet. 626 00:55:24,321 --> 00:55:29,784 En Miles zei: 'Waarom?' Hij zei: 'Ik rook even. Ik werk beneden.' 627 00:55:29,868 --> 00:55:32,120 En hij stond bij 't bord met z'n naam. 628 00:55:32,203 --> 00:55:36,166 M-I-L-E-S. M-I-L-E-S. Miles. 629 00:55:36,624 --> 00:55:38,501 'Dat ben ik. Wie ben jij?' 630 00:55:39,002 --> 00:55:40,503 Kind of Blue was net uit. 631 00:55:40,587 --> 00:55:45,842 Iedereen praat over hem en zijn naam staat bovenaan. 632 00:55:47,010 --> 00:55:48,303 Op z'n populairst. 633 00:55:50,388 --> 00:55:52,766 En die man zegt: 'Nou en. Weg hier.' 634 00:55:52,849 --> 00:55:54,934 Miles zei: 'Ik ga niet weg.' 635 00:55:55,518 --> 00:55:58,480 Ik keek naar z'n gezicht... 636 00:55:58,938 --> 00:56:00,065 ...en bleef staan. 637 00:56:01,816 --> 00:56:04,778 Miles was op dat moment in zo'n goede vorm... 638 00:56:05,362 --> 00:56:08,198 ...dat hij niet even weg te duwen was. 639 00:56:09,783 --> 00:56:14,412 Vanuit het niets komt die witte agent op me af en slaat me op 't hoofd. 640 00:56:15,747 --> 00:56:17,165 Ik zag 'm niet aankomen. 641 00:56:18,666 --> 00:56:23,129 Ik werd gebeld dat ik naar het politiebureau moest komen. 642 00:56:24,464 --> 00:56:26,049 En ik zag zijn gezicht. 643 00:56:28,510 --> 00:56:30,428 Het was angstaanjagend. 644 00:56:31,429 --> 00:56:32,680 Ik was in tranen. 645 00:56:39,771 --> 00:56:42,232 Ik had dit soort onzin verwacht... 646 00:56:42,315 --> 00:56:46,152 ...in East St. Louis, maar niet hier in New York... 647 00:56:46,236 --> 00:56:50,031 ...wat de hipste stad ter wereld moest zijn. 648 00:56:52,534 --> 00:56:55,537 Het was racistisch. Gewoon racistisch. 649 00:56:55,620 --> 00:56:59,290 De hele stad was racistisch, de hele wereld. 650 00:56:59,374 --> 00:57:00,375 Wat... 651 00:57:01,084 --> 00:57:02,168 Wat is het, hè? 652 00:57:03,253 --> 00:57:05,380 Dat was het gewoon. 653 00:57:09,092 --> 00:57:13,138 Het laat zien dat wat je ook bereikt... 654 00:57:13,221 --> 00:57:19,310 ...wat voor niveau dan ook, wat voor financieel succes of erkenning zelfs... 655 00:57:20,395 --> 00:57:22,230 ...je maar kan beschermen... 656 00:57:22,856 --> 00:57:25,900 ...tegen de raciale vijandelijkheden van de VS. 657 00:57:26,943 --> 00:57:28,486 Verdomme... 658 00:57:29,320 --> 00:57:31,239 ...je ontkomt er niet aan. 659 00:57:34,951 --> 00:57:41,583 Dat incident veranderde me voor altijd, maakte me bitterder dan ik was. 660 00:57:48,089 --> 00:57:51,176 Hij had flashbacks. Midden in 'n gesprek zei hij dan: 661 00:57:51,259 --> 00:57:52,719 'Die verdomde agenten.' 662 00:57:53,303 --> 00:57:56,389 Zomaar. Uit het niets. 663 00:57:56,473 --> 00:57:58,016 Dan zag hij die man weer. 664 00:57:59,350 --> 00:58:00,935 Dat gedoe gaat nooit weg. 665 00:58:01,019 --> 00:58:03,229 Ook niet omdat je even succes had. 666 00:58:03,313 --> 00:58:05,565 Dat wat je overkomt als je jong bent... 667 00:58:05,648 --> 00:58:08,026 ...dat blijft je je hele leven bij. 668 00:58:21,915 --> 00:58:26,586 Miles Ahead was de eerste samenwerking tussen Miles Davis en Gil Evans... 669 00:58:26,669 --> 00:58:28,755 ...nadat Miles tekende bij Columbia Records. 670 00:58:29,297 --> 00:58:32,717 Het is een van de redenen waarom Miles naar Columbia Records ging. 671 00:58:32,800 --> 00:58:35,970 Want Columbia had het geld en de middelen... 672 00:58:36,054 --> 00:58:38,139 ...om zo'n project te maken. 673 00:58:50,151 --> 00:58:53,363 Gil en ik waren samen iets bijzonders, muzikaal gezien. 674 00:58:54,155 --> 00:58:58,409 Het was geweldig werken met Gil omdat hij zo nauwgezet en creatief was... 675 00:58:59,285 --> 00:59:02,080 ...en ik vertrouwde z'n muziekarrangementen volledig. 676 00:59:07,252 --> 00:59:08,878 We werkten altijd samen aan de piano. 677 00:59:08,962 --> 00:59:10,922 We zeiden altijd: 'Wat denk je?' 678 00:59:12,048 --> 00:59:15,426 Ik was gek op zijn interpretatie van de liedjes. 679 00:59:16,177 --> 00:59:17,887 Het paste zo natuurlijk. 680 00:59:28,940 --> 00:59:30,733 Als Miles Ahead uitkomt... 681 00:59:30,817 --> 00:59:36,197 ...staat er een jong, wit, vrouwelijk model op het dek van een zeilschip... 682 00:59:37,073 --> 00:59:39,325 ...op de hoes. 683 00:59:42,245 --> 00:59:47,000 Dat moest het goede leven oproepen... 684 00:59:47,458 --> 00:59:52,505 ...en het album zou zo een groter, dus wit publiek aanspreken. 685 00:59:53,715 --> 00:59:57,343 En Miles gaat naar George Avakian en zegt: 686 00:59:58,177 --> 01:00:01,264 'Wat doet die witte bitch op de hoes van mijn plaat?' 687 01:00:05,351 --> 01:00:10,565 Hij wordt zich bewust van zijn macht als 'n artiest die veel geld binnenbrengt. 688 01:00:10,648 --> 01:00:12,108 Ook voor zijn platenlabel... 689 01:00:12,191 --> 01:00:14,736 ...en dat hij daardoor mee kan beslissen. 690 01:00:15,945 --> 01:00:18,990 En de volgende persing van dezelfde muziek... 691 01:00:19,073 --> 01:00:22,201 ...heeft een andere titel en hoes... 692 01:00:22,285 --> 01:00:24,495 ...en Miles Davis staat er zelf op. 693 01:00:31,127 --> 01:00:35,632 Miles Ahead was de eerste van drie prachtige samenwerkingen... 694 01:00:35,715 --> 01:00:38,134 ...met Gil Evans en een 19-koppig orkest. 695 01:00:38,676 --> 01:00:41,679 Twee jaar na Miles Ahead kwam Porgy and Bess. 696 01:00:43,765 --> 01:00:45,683 En twee jaar daarna... 697 01:00:53,566 --> 01:00:57,111 Ik had een tijd in Barcelona doorgebracht. 698 01:00:59,572 --> 01:01:02,075 En na onze optredens... 699 01:01:02,158 --> 01:01:05,495 ...gingen we naar flamenco-muziek en dans kijken. 700 01:01:05,578 --> 01:01:07,288 Ik vond het zo mooi. 701 01:01:10,792 --> 01:01:11,751 Ik zei tegen Miles: 702 01:01:11,834 --> 01:01:14,087 'Ik wil dat je echt ziet wat ik zie... 703 01:01:14,170 --> 01:01:16,506 ...en voel wat ik voel bij flamenco-muziek.' 704 01:01:16,589 --> 01:01:19,050 Hij wilde niet mee, maar gaf toch toe. 705 01:01:20,134 --> 01:01:23,721 En we zagen flamenco-muziek en dans. 706 01:01:29,060 --> 01:01:30,436 Toen we eruit kwamen... 707 01:01:31,562 --> 01:01:32,480 ...gingen we... 708 01:01:33,272 --> 01:01:36,067 ...meteen naar de Colony platenzaak... 709 01:01:37,318 --> 01:01:40,196 ...en hij kocht elk flamenco-album dat er was. 710 01:02:00,967 --> 01:02:04,512 Dat was het moeilijkste voor mij op Sketches of Spain... 711 01:02:05,638 --> 01:02:09,308 ...de rol te spelen op de trompet waar iemand zou zingen. 712 01:02:09,684 --> 01:02:11,602 Vooral als 't geïmproviseerd was. 713 01:02:13,438 --> 01:02:18,526 Mijn stem moest zowel vrolijk als triest zijn en dat was ook heel moeilijk. 714 01:02:20,153 --> 01:02:22,697 Als je zo'n nummer drie of vier keer doet... 715 01:02:23,072 --> 01:02:25,241 ...dan verlies je de drang om er te komen. 716 01:02:30,830 --> 01:02:32,457 Het leek goed te zijn gaan. 717 01:02:33,040 --> 01:02:34,834 Iedereen was gek op die plaat. 718 01:02:38,463 --> 01:02:42,175 Er was ooit een prinses... -Was jij de prinses? 719 01:02:42,258 --> 01:02:43,593 En ze werd verliefd. 720 01:02:43,676 --> 01:02:45,595 Was het moeilijk? 721 01:02:45,678 --> 01:02:47,388 Het was heel makkelijk. 722 01:02:48,097 --> 01:02:51,142 Iedereen kon zien dat de prins charmant was. 723 01:02:51,934 --> 01:02:53,436 De enige voor mij. 724 01:03:07,784 --> 01:03:09,786 Miles hield altijd van 'n sterke melodie. 725 01:03:12,914 --> 01:03:17,668 Hij had het gevoel dat hij met die melodieën kon zeggen: 726 01:03:18,044 --> 01:03:20,630 'Hier heb je iets bekends. 727 01:03:21,214 --> 01:03:24,634 Nu laat ik je zien hoe mooi het werkelijk kan zijn. 728 01:03:28,471 --> 01:03:33,267 Dus hij kon in zoiets als 'Someday My Prince Will Come' uit 'n Disney-film... 729 01:03:34,143 --> 01:03:38,564 ...een geweldig gevoel en diepgang leggen. 730 01:03:38,981 --> 01:03:42,276 Hij zei: 'Ik speel het voor mijn vrouw, Frances.' 731 01:03:43,027 --> 01:03:48,366 En je voelt de liefde en zorg in zijn spel. 732 01:03:56,707 --> 01:03:58,501 Someday My Prince Will Come... 733 01:03:58,584 --> 01:04:01,254 ...was de eerste hoes waar ik op stond. 734 01:04:02,255 --> 01:04:04,340 En hij was de stad uit... 735 01:04:05,049 --> 01:04:07,760 ...en ik ging naar de fotoshoot... 736 01:04:08,594 --> 01:04:12,849 Hij belde om de twee minuten om te zien wat ik aanhad. Hoe ik eruitzag. 737 01:04:12,932 --> 01:04:17,144 Hij wilde dat ik er perfect uitzag. 738 01:04:18,145 --> 01:04:20,606 En ik dacht dat dat zo was. 739 01:04:26,529 --> 01:04:31,826 Ik deed de moedervlek op m'n wang, omdat ik vond dat 't flair had. 740 01:04:37,540 --> 01:04:41,377 Het was bij Someday My Prince Will Come dat ik begon te eisen... 741 01:04:41,460 --> 01:04:44,589 ...dat Columbia zwarte vrouwen zou gebruiken op mijn hoezen. 742 01:04:46,215 --> 01:04:49,677 Het was mijn album en ik was de prins van Frances. 743 01:04:50,136 --> 01:04:52,471 Dus ik kon Frances op de hoes zetten. 744 01:04:54,473 --> 01:04:58,269 Hij kwam op voor de schoonheid van zwarte vrouwen... 745 01:04:58,352 --> 01:05:02,523 ...en zei deze schoonheid hier is de schoonheid die ik projecteer... 746 01:05:02,607 --> 01:05:06,360 ...door m'n muziek, door deze trompet. Dat was een statement. 747 01:05:07,445 --> 01:05:11,073 En het was vast omdat hij dacht dat zijn vrouw sexy was. 748 01:05:20,666 --> 01:05:22,793 Iedereen wilde in West Side Story. 749 01:05:23,502 --> 01:05:25,922 Jerome Robbins, Steve Sondheim, hè? 750 01:05:26,422 --> 01:05:28,007 Het was 't toppunt. 751 01:05:33,346 --> 01:05:37,183 Er waren minstens 300 meiden die auditie deden. 752 01:05:39,101 --> 01:05:43,147 Ik kwam op, stond daar en knipte met mijn vingers... 753 01:05:47,652 --> 01:05:51,280 ...en ik deed een Ella Fitzgerald-scat en Jerome Robbins... 754 01:05:51,364 --> 01:05:52,865 Ze gingen door 't lint. 755 01:05:53,240 --> 01:05:54,992 Ik deed mee. 756 01:06:07,505 --> 01:06:11,133 Rond die tijd dronk ik meer dan vroeger... 757 01:06:11,425 --> 01:06:13,427 ...en ik snoof veel cocaïne. 758 01:06:14,720 --> 01:06:17,306 Die combinatie kan je prikkelbaar maken. 759 01:06:19,684 --> 01:06:22,853 Frances was de enige vrouw waar ik jaloers was. 760 01:06:24,271 --> 01:06:29,276 Met die jaloersheid en drugs keek ze naar me of ik gek was. 761 01:06:29,902 --> 01:06:31,487 Wat ook zo was destijds. 762 01:06:33,531 --> 01:06:36,617 Ik dacht dat er niets aan de hand was. 763 01:06:38,828 --> 01:06:40,997 Bij mij was hij jaloers. 764 01:06:41,956 --> 01:06:46,877 Hij kon er niet tegen dat ik met al die mensen omging... 765 01:06:48,629 --> 01:06:49,880 ...en die aandacht kreeg. 766 01:06:51,507 --> 01:06:55,011 Hij haalde me op van het theater in zijn Ferrari... 767 01:06:55,428 --> 01:06:58,305 ...en zei: 'Ik wil je uit West Side Story. 768 01:06:59,015 --> 01:07:00,891 Een vrouw hoort bij haar man.' 769 01:07:05,062 --> 01:07:06,188 Ik verstijfde. 770 01:07:11,569 --> 01:07:12,945 Maar ik was verliefd. 771 01:07:13,738 --> 01:07:15,072 En deed wat hij zei. 772 01:07:16,365 --> 01:07:17,366 Ik ben gestopt. 773 01:07:20,786 --> 01:07:25,875 Hij liet zijn kinderen komen: Cheryl Ann, Gregory en de kleine Miles. 774 01:07:28,085 --> 01:07:31,797 Wat ik uiteindelijk deed, was optreden in de keuken. 775 01:07:34,633 --> 01:07:38,637 Ik kwam naar New York en Frances liet ons inschrijven op scholen. 776 01:07:38,721 --> 01:07:42,933 En we gingen naar school, kwamen thuis en maakten ons huiswerk. 777 01:07:44,310 --> 01:07:45,895 Dat was 'n grote verandering. 778 01:07:48,397 --> 01:07:52,068 Ik kon niet koken. Ik was altijd onderweg. 779 01:07:54,111 --> 01:07:55,071 Hij zei: 780 01:07:55,946 --> 01:07:57,740 'Kijk, luister... 781 01:07:58,491 --> 01:08:00,618 Kijk wat ik doe en doe het.' 782 01:08:03,204 --> 01:08:04,413 Dus ik leerde koken. 783 01:08:06,707 --> 01:08:11,545 Ze kookte beneden en zo nu en dan ging ze naar boven en verdween. 784 01:08:11,837 --> 01:08:15,841 En later vertelde ze: 'Weet je nog toen ik naar boven verdween? 785 01:08:15,925 --> 01:08:17,051 Ja, zei ik. 786 01:08:17,134 --> 01:08:20,304 'Ik ging boven naar m'n balletschoenen kijken.' 787 01:08:25,559 --> 01:08:28,979 Ze leek altijd bepaalde gevoelens... 788 01:08:31,148 --> 01:08:32,608 ...achter te houden... 789 01:08:34,026 --> 01:08:35,611 ...over wat ze had kunnen doen. 790 01:08:40,282 --> 01:08:44,245 Ik werd in april 1965 aan mijn heup geopereerd. 791 01:08:44,328 --> 01:08:47,248 Ze gebruikten bot van m'n scheenbeen. 792 01:08:47,957 --> 01:08:51,460 Maar het werkte niet. Dus moest het opnieuw in augustus. 793 01:08:52,670 --> 01:08:54,880 Ik had constant pijn. 794 01:08:55,881 --> 01:09:00,302 Ik begon meer te drinken dan vroeger en ik slikte pijnstillers. 795 01:09:01,220 --> 01:09:03,180 Ik ging meer cocaïne gebruiken. 796 01:09:04,306 --> 01:09:06,183 Vanwege de depressie. 797 01:09:08,185 --> 01:09:10,396 Het was 'n combinatie van jaloezie... 798 01:09:11,397 --> 01:09:12,398 ...cocaïne... 799 01:09:13,691 --> 01:09:14,775 ...pijnstillers... 800 01:09:15,651 --> 01:09:17,695 ...whisky en melk... 801 01:09:19,029 --> 01:09:20,406 ...dat hoorde ik later. 802 01:09:21,991 --> 01:09:22,867 En... 803 01:09:23,534 --> 01:09:27,288 ...die combinatie... 804 01:09:29,248 --> 01:09:30,583 ...werd teveel. 805 01:09:38,132 --> 01:09:41,594 Ik was op een avond met Miles in Birdland... 806 01:09:50,144 --> 01:09:53,397 ...en Quincy Jones was er. 807 01:10:06,243 --> 01:10:13,083 Toen we thuiskwamen liet ik vallen dat ik Quincy Jones knap vond. 808 01:10:19,256 --> 01:10:20,507 En voor ik 't wist... 809 01:10:22,593 --> 01:10:23,677 Het ging zo snel. 810 01:10:25,804 --> 01:10:28,140 Ik zag sterretjes. Ik lag op de vloer. 811 01:10:30,684 --> 01:10:33,938 Het was 't meest ongelooflijke dat me ooit is overkomen. 812 01:10:34,021 --> 01:10:35,898 Want ik was nog nooit geslagen. 813 01:10:39,193 --> 01:10:40,444 Dat was de eerste keer. 814 01:10:41,654 --> 01:10:43,405 En niet de laatste keer. 815 01:10:44,323 --> 01:10:45,449 Helaas. 816 01:10:50,746 --> 01:10:53,415 Ik wist toen nog niet dat ik bijna weg zou gaan... 817 01:10:54,667 --> 01:10:55,542 ...maar... 818 01:10:56,669 --> 01:10:58,170 ...toen gebeurde het. 819 01:11:05,511 --> 01:11:07,179 Ik kan dit nu zeggen. 820 01:11:08,347 --> 01:11:11,183 Frances was de beste vrouw die ik ooit heb gehad. 821 01:11:13,310 --> 01:11:17,231 Ik besefte hoe slecht ik haar behandelde en dat het voorbij was. 822 01:11:18,691 --> 01:11:22,778 Ik weet dat nu en ik wou dat ik dat toen had geweten. 823 01:11:25,781 --> 01:11:27,533 Hij had het altijd over haar. 824 01:11:28,284 --> 01:11:31,245 Zelfs nadat het voorbij was... 825 01:11:31,328 --> 01:11:33,998 ...vier of vijf jaar later, zei hij: 826 01:11:35,332 --> 01:11:39,586 'Zie je dat pak dat meisje draagt? Ik kocht ooit zo'n pak voor Frances.' 827 01:11:43,215 --> 01:11:44,341 Na ik weg was... 828 01:11:45,217 --> 01:11:47,970 ...hoorde ik Miles zeggen dat hij 't verpest had. 829 01:11:48,929 --> 01:11:50,180 Hij zei ook: 830 01:11:50,973 --> 01:11:52,099 'Wie haar krijgt... 831 01:11:52,975 --> 01:11:54,601 ...is echt 'n geluksvogel.' 832 01:11:59,356 --> 01:12:01,066 Dat hoorde ik dat hij had gezegd. 833 01:12:03,444 --> 01:12:04,403 Hij had gelijk. 834 01:12:31,138 --> 01:12:35,893 In de laatste jaren dat Trane bij mijn groep was, ging hij voor zichzelf spelen. 835 01:12:37,227 --> 01:12:42,566 Als dat gebeurt, verdwijnt de magie van 'n band en mensen die graag samen speelden... 836 01:12:42,649 --> 01:12:44,193 ...geven er niet meer om. 837 01:12:45,069 --> 01:12:47,279 En dan valt een band uit elkaar. 838 01:12:48,530 --> 01:12:53,702 Ik zou liegen als ik zei dat ik 't niet erg vond, want ik speelde graag met ze. 839 01:12:55,287 --> 01:12:57,956 En ik denk dat 't de beste kleine band aller tijden was. 840 01:12:59,666 --> 01:13:02,169 Of 't beste wat ik tot dan toe had gehoord. 841 01:13:03,796 --> 01:13:06,757 Ik zocht altijd naar nieuwe dingen om te spelen... 842 01:13:06,840 --> 01:13:09,551 ...nieuwe uitdagingen voor m'n muzikale ideeën. 843 01:13:10,636 --> 01:13:12,679 Nu was het tijd voor iets anders. 844 01:13:20,729 --> 01:13:23,107 Ik werkte in de Half Note. 845 01:13:23,649 --> 01:13:25,442 Miles kwam tijdens de set binnen... 846 01:13:25,526 --> 01:13:29,279 ...met 'n zwarte cape en zwarte hoed, en zag er mysterieus uit. 847 01:13:29,863 --> 01:13:32,032 En hij zei: 'Ik zoek een bassist. 848 01:13:32,491 --> 01:13:33,575 Heb je interesse?' 849 01:13:33,951 --> 01:13:37,538 Er was niets beters dan Miles Davis. 850 01:13:40,207 --> 01:13:41,375 Mijn telefoon ging. 851 01:13:42,042 --> 01:13:43,419 Ik hoor een gitaar. 852 01:13:44,378 --> 01:13:46,755 Iemand speelt op een gitaar. 853 01:13:47,631 --> 01:13:49,007 Toen zei die stem: 854 01:13:49,550 --> 01:13:51,677 'Die gitaar kan er wat van, hè?' 855 01:13:53,262 --> 01:13:55,764 Kom morgen om half twee naar mijn huis. 856 01:13:56,682 --> 01:13:57,683 Klik. 857 01:13:58,559 --> 01:14:00,060 Hij zei nooit  z'n naam. 858 01:14:00,727 --> 01:14:03,730 Hij gaf me nooit z'n adres, telefoonnummer, niets. 859 01:14:04,148 --> 01:14:05,566 Maar Miles belde me. 860 01:14:09,611 --> 01:14:11,822 En hij stuurde me 'n eersteklas ticket. 861 01:14:11,905 --> 01:14:14,867 En stuurde me naar z'n kleermaker voor 'n smoking. 862 01:14:15,742 --> 01:14:17,703 En ik vloog naar Californië. 863 01:14:18,704 --> 01:14:20,497 Miles, wat speel je deze keer? 864 01:14:21,874 --> 01:14:24,293 Laat iemand het zeggen, want Miles heeft keelontsteking. 865 01:14:27,087 --> 01:14:28,338 Blues, of zoiets. 866 01:14:28,422 --> 01:14:31,049 Juist, hier is het Miles Davis Quintet. 867 01:14:36,722 --> 01:14:39,600 Het geweldige kwintet van Miles Davis... 868 01:14:39,683 --> 01:14:43,187 ...creëerde een nieuwe manier van improviseren... 869 01:14:43,270 --> 01:14:46,648 ...die het democratischer maakte... 870 01:14:46,732 --> 01:14:48,775 ...om de muziek in te komen... 871 01:14:49,276 --> 01:14:52,738 ...en iedereen  kon de muziek meenemen waarheen ze wilden. 872 01:15:04,166 --> 01:15:10,380 Hij bleef zich omringen met jonge, onbekende stemmen. 873 01:15:10,881 --> 01:15:15,260 Hij liet ze hun muzikale identiteit in die band ontwikkelen. 874 01:15:15,761 --> 01:15:18,847 ...en hij bleef maar regenereren... 875 01:15:18,931 --> 01:15:21,266 ...voor de rest van zijn carrière. 876 01:15:25,145 --> 01:15:28,273 Toen ik bij Miles' band kwam, was ik 23. 877 01:15:28,357 --> 01:15:31,318 Tony Williams, de drummer, was 17 jaar oud. 878 01:15:32,903 --> 01:15:35,322 We waren kinderen. Jongeren. 879 01:15:48,752 --> 01:15:53,006 De creativiteit en het genie in elke artistieke expressie... 880 01:15:53,090 --> 01:15:56,718 ...kent geen leeftijd. Je hebt 't of je hebt 't niet. 881 01:15:58,345 --> 01:16:00,764 En ouder zijn verandert daar niets aan. 882 01:16:03,267 --> 01:16:06,353 Het was of we elke avond in een laboratorium zaten. 883 01:16:07,312 --> 01:16:08,814 Miles was hoofd chemicus. 884 01:16:09,356 --> 01:16:14,611 Het was onze taak om deze componenten, deze veranderingen, dit tempo... 885 01:16:15,195 --> 01:16:19,449 ...te mengen in iets dat elke avond veilig ontploft met 'n beetje gevaar. 886 01:16:20,867 --> 01:16:22,160 En dat deed 't, elke avond. 887 01:16:34,464 --> 01:16:39,761 Miles wilde dat we elke avond live... 888 01:16:39,845 --> 01:16:41,638 ...iets creëerden. 889 01:16:42,514 --> 01:16:45,976 Oftewel, doe niet iets wat je kent. 890 01:16:46,685 --> 01:16:49,229 Hij zocht naar dat wat je niet kende. 891 01:16:56,987 --> 01:16:59,239 Ik vond dat prima. Ik wil niet repeteren. 892 01:16:59,364 --> 01:17:03,744 Alle goede ideeën gaan eraan. Ik wil fouten maken en ze ter plekke repareren. 893 01:17:05,621 --> 01:17:07,039 Miles zei zelfs: 894 01:17:07,122 --> 01:17:12,419 'Ik betaal je om op toneel te oefenen.' 895 01:17:12,919 --> 01:17:15,130 Ik zei: 'Dat wil het publiek niet.' 896 01:17:15,213 --> 01:17:18,050 Hij zei: 'Ik zorg voor het publiek. 897 01:17:19,718 --> 01:17:20,969 Speel jij nou maar.' 898 01:17:30,604 --> 01:17:33,857 Teo, je weet dat ik dit niet kan spelen. -Jawel. 899 01:17:35,859 --> 01:17:39,780 Je komt er wel. -Toch? Herbie, kan 't zo? 900 01:17:41,239 --> 01:17:43,784 We verdelen het. -Ja, dat is een goed idee. 901 01:17:44,993 --> 01:17:46,203 Zes. 902 01:17:46,953 --> 01:17:49,790 Wacht even, ik weet niet eens wat ik moet spelen. 903 01:17:49,873 --> 01:17:52,125 Niet die eerste beat. -Speel dat, Teo. 904 01:17:53,418 --> 01:17:55,712 Zodra hij een take doet... 905 01:17:55,796 --> 01:18:01,885 ...waar de hoornspelers de melodie correct spelen... 906 01:18:01,968 --> 01:18:04,638 ...zonder fouten... 907 01:18:04,721 --> 01:18:06,807 ...dan komt die take op de plaat. 908 01:18:21,947 --> 01:18:23,532 Ik had een boek bij me... 909 01:18:24,282 --> 01:18:26,410 ...dat ik in het leger gebruikte. 910 01:18:26,910 --> 01:18:30,789 Ik had dingen opgeschreven en hij zei: 'Heb je muziek?' 911 01:18:31,456 --> 01:18:33,750 Ik zei: 'Ja. Ik heb wat in dit boek.' 912 01:18:33,834 --> 01:18:36,253 Hij opende 't boek en zei: 'Probeer dit.' 913 01:18:36,336 --> 01:18:38,046 Hoe heet dit? -'Footprints.' 914 01:18:38,505 --> 01:18:39,506 'Footprints'? 915 01:18:43,260 --> 01:18:48,557 En toen... zonder te repeteren, even kijken, spelen en opnemen. 916 01:18:54,479 --> 01:18:56,815 De volgende keer in de opnamestudio... 917 01:18:56,898 --> 01:19:00,777 ...zei hij: 'We nemen het woensdag op. Neem 't boek mee.' 918 01:19:24,551 --> 01:19:29,139 In 1969 had een mens op de maan gelopen... 919 01:19:30,140 --> 01:19:36,813 ...en de VS zitten nog in die verdomde Vietnamoorlog. 920 01:19:36,897 --> 01:19:41,193 Ik denk dat Miles het belang van de jongere generatie inzag... 921 01:19:41,276 --> 01:19:43,361 ...want Miles kijkt altijd vooruit. 922 01:19:46,573 --> 01:19:51,161 1969 was het jaar waarin rock en funk als gekken verkochten. 923 01:19:51,703 --> 01:19:55,248 Mensen vulden stadions om sterren te horen en zien... 924 01:19:55,791 --> 01:19:58,710 ...en jazzmuziek leek te verwelken. 925 01:19:59,336 --> 01:20:03,089 We speelden vaak in halflege clubs in 1969. 926 01:20:04,299 --> 01:20:05,759 Dat zei me iets. 927 01:20:13,600 --> 01:20:17,229 De muziek van Jimi Hendrix, Sly Stone en James Brown... 928 01:20:17,729 --> 01:20:23,109 ...maakte Miles ervan bewust dat je met één concert veel mensen kon raken. 929 01:20:25,862 --> 01:20:29,908 Je kon meer verdienen met één concert van 45 minuten... 930 01:20:29,991 --> 01:20:33,453 ...dan met drie sets per avond in een week in een club. 931 01:20:35,205 --> 01:20:36,957 De Electric Band ontstond... 932 01:20:37,040 --> 01:20:40,544 ...omdat hij bevriend was met Sly and de Family Stone. 933 01:20:42,295 --> 01:20:46,049 Sly vertelde hem hoeveel geld hij verdiende. Miles zei, 'Wat?' 934 01:20:47,884 --> 01:20:51,680 Dus daarna veranderde Miles zijn opzet. 935 01:20:53,890 --> 01:20:58,478 Ik besefte dat de meeste rockmuzikanten niets van muziek wisten. 936 01:20:59,521 --> 01:21:03,525 Ik dacht dat als zij 't konden, al die mensen bereiken en platen verkopen... 937 01:21:03,608 --> 01:21:09,155 ...zonder echt te weten wat ze deden, dan kon ik het ook, en beter. 938 01:21:11,616 --> 01:21:18,039 Miles wilde me spreken en het was een heel gespannen ontmoeting. 939 01:21:19,374 --> 01:21:22,210 En hij zei dat die langharige, witte kids... 940 01:21:22,294 --> 01:21:26,882 ...zijn muziek en riffs stalen. 941 01:21:27,507 --> 01:21:31,011 Hij was woedend en wilde van z'n contract af. 942 01:21:32,178 --> 01:21:35,432 Ik zei: 'Luister, ik kan je laten optreden... 943 01:21:35,849 --> 01:21:40,395 ...met artiesten van een andere generatie... 944 01:21:40,854 --> 01:21:42,939 ...met een ander soort muziek. 945 01:21:43,398 --> 01:21:49,195 Ik weet dat als je dat doet, er iets zal gebeuren.' 946 01:21:58,079 --> 01:21:59,497 Rond die tijd... 947 01:21:59,581 --> 01:22:03,501 ...ontmoette ik 'n mooie jonge zangeres en songwriter, Betty Mabry. 948 01:22:04,210 --> 01:22:09,174 Ze zat vol nieuwe dingen en verrassingen en hielp me op weg. 949 01:22:10,008 --> 01:22:15,347 Betty Davis was gewoon een felle, dynamische vrouw... 950 01:22:15,430 --> 01:22:19,267 ...die deel uitmaakte van die rockscene in New York en Californië. 951 01:22:20,477 --> 01:22:24,898 Ze veranderde hoe hij dacht wat er in de muziek gebeurde. 952 01:22:30,528 --> 01:22:35,450 Betty was van grote invloed op mijn privéleven en mijn muzikale leven. 953 01:22:35,533 --> 01:22:38,203 Ze liet me ook anders kleden. 954 01:22:39,621 --> 01:22:42,666 Hij had een stel rare pakken... 955 01:22:42,749 --> 01:22:47,379 ...en rare schoenen en hoeden en zo. 956 01:22:47,462 --> 01:22:48,838 Ik zei: 'Wat is dit?' 957 01:22:49,756 --> 01:22:52,425 Dus hij veranderde. Hij ging van dat naar dat. 958 01:23:04,771 --> 01:23:10,610 Ik wilde van koers veranderen, ik moest, zodat ik nog kon geloven in wat ik deed. 959 01:23:13,697 --> 01:23:16,992 Mijn interesse ging uit naar een elektronische bassist. 960 01:23:17,075 --> 01:23:20,787 Het gaf me wat ik wilde horen in plaats van de gewone bas. 961 01:23:25,375 --> 01:23:28,753 Hij riep me en zei: 'Ik wil met je praten.' Ik zei: 'Oké.' 962 01:23:28,837 --> 01:23:31,506 Hij zei: 'Speel gewoon zoals 't vroeger ging.' 963 01:23:31,589 --> 01:23:36,011 Ik zei: 'Maar het is anders. De noten, het geluid. 964 01:23:36,094 --> 01:23:38,888 De impact. De nootlengte is anders. Hun plaats… 965 01:23:38,972 --> 01:23:41,725 Het enige wat hetzelfde is, zijn de noten. 966 01:23:44,644 --> 01:23:47,439 Ik hoor dit al sinds ik 18 was. 967 01:23:47,981 --> 01:23:49,566 Waarom zou ik het opgeven? 968 01:23:49,858 --> 01:23:52,235 Om mee te doen? Nee, laat maar.' 969 01:23:53,319 --> 01:23:54,320 Hij zei: 'Oké.' 970 01:23:57,991 --> 01:24:00,160 Dus ik vertrok. 971 01:24:08,043 --> 01:24:13,006 De groep ging uit elkaar toen Ron besloot dat hij geen elektrische bas wilde spelen. 972 01:24:13,715 --> 01:24:18,094 Nu begon ik te bedenken hoe ik de muziek anders kon benaderen. 973 01:24:20,180 --> 01:24:23,725 Ik ging in augustus 1969 de studio in. 974 01:24:26,019 --> 01:24:30,065 Miles had gezegd: 'Kom om tien uur bij Columbia Studios.' 975 01:24:31,066 --> 01:24:34,527 Ik was er om half tien. De schoonmaakster liet me binnen. 976 01:24:37,572 --> 01:24:40,700 Ik had muziekschetsen bij me, die niemand had gezien. 977 01:24:41,284 --> 01:24:43,369 Net als bij Kind of Blue. 978 01:24:44,871 --> 01:24:47,874 Ik zei tegen de musici dat ze alles konden doen... 979 01:24:48,875 --> 01:24:52,921 ...wat ze maar wilden, dus dat deden ze. 980 01:24:58,009 --> 01:25:00,970 Er waren vier percussionisten tegelijk... 981 01:25:01,262 --> 01:25:03,598 ...twee bassisten tegelijk... 982 01:25:03,681 --> 01:25:07,852 ...twee, drie keyboardspelers tegelijk, en gitaar. 983 01:25:09,562 --> 01:25:12,857 Het was een geweldige, grote improvisatie. 984 01:25:18,613 --> 01:25:21,449 Ik had alleen een cimbaal en een snaredrum nodig. 985 01:25:22,075 --> 01:25:27,163 En we deden het eerste deel van Bitches Brew. 986 01:25:30,625 --> 01:25:31,501 En toen... 987 01:25:39,384 --> 01:25:45,265 Je hoort Miles' trompet tegen de gebouwen stuiteren... 988 01:25:45,348 --> 01:25:47,267 ...om drie uur' s nachts. 989 01:25:49,394 --> 01:25:53,064 En het klinkt alsof New York een grote kloof van gebouwen is. 990 01:26:05,285 --> 01:26:07,996 Het heeft iets onheilspellends. 991 01:26:08,079 --> 01:26:10,874 Het is alsof er iets gaat gebeuren. 992 01:26:23,928 --> 01:26:28,391 Het beweegt als een amoebe... 993 01:26:29,142 --> 01:26:32,770 ...die zich voortbewoog en soms stak er iets uit. 994 01:26:33,271 --> 01:26:38,902 Maar het was alsof alles samen bewoog. 995 01:26:56,169 --> 01:26:58,546 Ik had de jazz-zender aan en die man zei: 996 01:26:58,630 --> 01:27:01,674 'Mijn god. De nieuwe Miles is binnen.' 997 01:27:08,932 --> 01:27:10,391 CBS MEMO DATUM: 14 NOVEMBER 1969 998 01:27:10,475 --> 01:27:12,852 MILES BELDE NET MET DE NIEUWE ALBUMTITEL: 999 01:27:14,395 --> 01:27:15,813 ADVIES GRAAG. 1000 01:27:17,065 --> 01:27:20,777 En toen zei hij 't. Ik zei: 'Mag je dat wel zeggen op de radio?' 1001 01:27:20,944 --> 01:27:24,739 Hij zei: 'Vergeet de muziek. Je moet die hoes zien.' 1002 01:27:28,368 --> 01:27:33,206 Bitches Brew verkocht sneller dan welk album ooit... 1003 01:27:33,289 --> 01:27:36,668 ...en verkocht meer exemplaren dan welk jazzalbum ooit. 1004 01:27:39,712 --> 01:27:41,464 Na Bitches Brew... 1005 01:27:41,547 --> 01:27:44,217 ...deed hij Fillmore East en zo. 1006 01:27:45,343 --> 01:27:48,221 We zijn in de kleedkamer en Miles krijgt de cheque. 1007 01:27:49,681 --> 01:27:52,350 Hij keek ernaar en zei: 1008 01:27:53,726 --> 01:27:55,186 'Ik voel me een dief.' 1009 01:28:00,525 --> 01:28:03,569 Het was een Indiaas restaurant op 125th Street. 1010 01:28:04,696 --> 01:28:07,907 En we zitten daar te eten en we praten zo'n twee uur. 1011 01:28:08,074 --> 01:28:10,910 Dus we staan op en terwijl we weglopen... 1012 01:28:11,995 --> 01:28:13,913 ...zegt hij: 'Wat denk je?' 1013 01:28:14,539 --> 01:28:18,376 Over wat? 1014 01:28:18,459 --> 01:28:21,337 Ik zit nog in het gesprek. 1015 01:28:21,421 --> 01:28:23,673 Hij zei: 'Wat vind je van de muziek?' 1016 01:28:25,383 --> 01:28:29,178 En ik doe dit... omdat ze Indiase muziek spelen. 1017 01:28:29,762 --> 01:28:34,350 En Miles zegt: 'Daar gaan we heen met 't nieuwe album On the Corner. 1018 01:28:34,434 --> 01:28:39,689 Hij zei: 'Ik ga tablas mengen met sitar, elektrische sitar met funk.' 1019 01:28:57,623 --> 01:29:00,501 Het On the Corner-album is recht door zee. 1020 01:29:00,585 --> 01:29:01,669 We gaan ervoor. 1021 01:29:04,589 --> 01:29:06,382 Het werd alleen maar intenser. 1022 01:29:06,466 --> 01:29:09,135 Vier, één, twee. Dat is funk. 1023 01:29:16,517 --> 01:29:19,395 Het begon net. Ze maakten impact. 1024 01:29:19,479 --> 01:29:21,397 Altijd een stukje heftiger... 1025 01:29:21,481 --> 01:29:25,651 ...een tikje gevaarlijker... 1026 01:29:25,735 --> 01:29:29,697 ...qua slagwerk en verstoring. 1027 01:29:37,080 --> 01:29:38,915 Dit is kosmische jungle muziek. 1028 01:29:41,709 --> 01:29:44,379 Toen zagen we Miles echt... 1029 01:29:44,462 --> 01:29:48,299 ...als onze hoodoo-voodoo-priester van muziek. 1030 01:29:52,637 --> 01:29:55,098 Dit is acid muziek. 1031 01:29:56,391 --> 01:30:01,354 Mensen die wiet roken en high worden en plotseling nuchter zijn. 1032 01:30:01,437 --> 01:30:03,564 En nuchtere mensen zijn high. 1033 01:30:04,440 --> 01:30:07,443 Hij veranderde alles door z'n manier van spelen. 1034 01:30:14,700 --> 01:30:18,037 Zijn publiek veranderde omdat zijn muziek veranderde... 1035 01:30:18,663 --> 01:30:20,665 ...en absorbeerde wat nu gebeurde. 1036 01:30:21,332 --> 01:30:25,461 Wat er nu gebeurde. Niet tien jaar geleden. 1037 01:30:30,675 --> 01:30:34,971 Ik heb nooit begrepen wat zo aantrekkelijk was voor zoveel mensen. 1038 01:30:37,974 --> 01:30:41,269 Ik wilde snappen wat hij hoorde. Ik begreep 't niet. 1039 01:30:42,186 --> 01:30:43,938 En het klonk niet goed. 1040 01:30:48,276 --> 01:30:49,735 Mensen die dat zeggen... 1041 01:30:49,819 --> 01:30:52,864 Ik zag ze altijd als: 'Je bent zo dom... 1042 01:30:52,947 --> 01:30:55,533 ...en je zegt het omdat je jaloers bent... 1043 01:30:55,616 --> 01:30:58,953 ...omdat je nooit kunt snappen... 1044 01:30:59,787 --> 01:31:04,375 ...wat er ver boven je stomme pet gaat.' 1045 01:31:05,334 --> 01:31:07,295 'Verdomme, Carlos, dat is hard.' 1046 01:31:07,670 --> 01:31:08,796 Maar het klopt. 1047 01:31:16,345 --> 01:31:20,349 Als je naar die platen luistert... 1048 01:31:20,433 --> 01:31:25,521 ...die hij achtereenvolgend maakte tussen '69 tot '75... 1049 01:31:25,605 --> 01:31:28,858 ...dan hoor je hip-hop, house... 1050 01:31:28,941 --> 01:31:30,985 ...drum en bas, elektronica. 1051 01:31:31,694 --> 01:31:34,572 Miles deed dat allemaal begin jaren 70. 1052 01:31:35,490 --> 01:31:39,619 Hij maakt nieuwe muziek en verstoorde wat er bestond. 1053 01:31:51,923 --> 01:31:55,051 Toen ik met hem was, was hij gezond. Het ging 'm goed. 1054 01:31:56,552 --> 01:31:59,514 Hij eet gezond en houdt zijn lichaam schoon. 1055 01:32:00,806 --> 01:32:04,143 Hij trainde elke dag, en bokste. 1056 01:32:04,644 --> 01:32:08,731 Die dingen waren toen heel belangrijk en dat was heel goed. 1057 01:32:18,115 --> 01:32:20,743 Ik wist dat Miles weer drugs gebruikte... 1058 01:32:21,369 --> 01:32:23,913 ...ook al deed hij dat niet waar ik bij was. 1059 01:32:23,996 --> 01:32:25,998 Maar hij werd erg paranoïde. 1060 01:32:27,500 --> 01:32:30,169 Hij was gewelddadig. Mishandelde me. 1061 01:32:32,213 --> 01:32:34,715 Ik zei: 'Zo wil ik niet leven.' 1062 01:32:39,637 --> 01:32:43,766 In oktober 1972 viel ik achter het stuur in slaap... 1063 01:32:43,849 --> 01:32:46,435 ...en reed mijn Lamborghini in de prak. 1064 01:32:47,520 --> 01:32:50,398 Ik lag drie maanden in 't ziekenhuis en thuis... 1065 01:32:50,481 --> 01:32:54,694 ...moest ik met krukken lopen, wat erg was voor mijn verdomde heup. 1066 01:32:56,612 --> 01:33:00,074 Dat was waarschijnlijk het grootste keerpunt in zijn leven. 1067 01:33:01,534 --> 01:33:05,329 Die constante ellendige pijn... 1068 01:33:06,038 --> 01:33:10,167 ...dwong hem, en ik zeg 'dwingen' aan de pijnstillers... 1069 01:33:10,251 --> 01:33:15,256 ...cocaïne, alcohol, sigaretten, om de pijn te stillen. 1070 01:33:16,340 --> 01:33:20,428 Hij nam steeds minder werk en tournees aan. 1071 01:33:21,929 --> 01:33:25,433 Uiteindelijk was er geen band. Er was geen Miles Davis-band. 1072 01:33:28,227 --> 01:33:33,733 Ik was geestelijk moe van al die onzin die ik al die jaren had doorstaan. 1073 01:33:34,567 --> 01:33:36,569 Ik voelde me artistiek uitgeput. 1074 01:33:38,321 --> 01:33:40,948 Ik had niets meer te zeggen, muzikaal gezien. 1075 01:33:41,824 --> 01:33:44,869 Ik wist dat ik rust nodig had en dus deed ik dat. 1076 01:33:45,828 --> 01:33:49,290 Ik legde neer wat ik 't meest liefhad, mijn muziek. 1077 01:33:50,583 --> 01:33:52,376 En hoe langer ik wegbleef... 1078 01:33:52,460 --> 01:33:55,463 ...hoe dieper ik in een andere duistere wereld zonk. 1079 01:33:57,882 --> 01:34:03,054 Zijn flatgebouw was zijn grot... 1080 01:34:03,888 --> 01:34:06,390 ...en hij trok zich daar terug. 1081 01:34:07,266 --> 01:34:10,645 Er waren dagen, weken, dat hij niet buitenkwam. 1082 01:34:13,481 --> 01:34:14,940 Toen ik 15 of 16 was... 1083 01:34:15,024 --> 01:34:18,611 ...ging ik in die donkere periode naar New York. 1084 01:34:19,945 --> 01:34:22,907 Het was altijd donker in huis. 1085 01:34:23,324 --> 01:34:28,746 Ik herinner me sigaretten, bierflesjes en cocaïne. 1086 01:34:32,375 --> 01:34:35,670 Ik weet nog dat ik hem een paar keer bezocht. 1087 01:34:36,295 --> 01:34:37,838 Dat was 'n donkere periode. 1088 01:34:38,923 --> 01:34:40,716 Hij was... Ik was niet... 1089 01:34:42,760 --> 01:34:43,928 Ik was 'n beetje bang. 1090 01:34:46,430 --> 01:34:50,267 Hij zat daar alleen, met die pijn en hij speelde niet. 1091 01:34:51,519 --> 01:34:54,105 Voor hem is niet spelen... 1092 01:34:54,730 --> 01:34:56,732 Alsof je zonder water zit. 1093 01:35:00,194 --> 01:35:01,821 Ik wilde dat het ophield. 1094 01:35:01,904 --> 01:35:03,698 Ik wilde die duisternis niet. 1095 01:35:05,157 --> 01:35:06,951 Hij was iemand die ik niet kende. 1096 01:35:07,326 --> 01:35:12,832 En ik wilde dat hij weer mijn oom, mijn superheld, werd. 1097 01:35:20,923 --> 01:35:25,261 We gingen een keer naar Harlem en er zat 'n vrouw bij ons in de auto. 1098 01:35:26,470 --> 01:35:27,930 Ze zat naast me... 1099 01:35:28,013 --> 01:35:31,559 ...en Miles stopte ergens en zei: 'Wacht'. 1100 01:35:34,395 --> 01:35:37,440 En hij kwam uit het gebouw... 1101 01:35:38,441 --> 01:35:39,483 Erg high. 1102 01:35:41,694 --> 01:35:44,655 Er zat cocaïne op z'n gezicht... 1103 01:35:44,739 --> 01:35:48,159 ...en ik wil iets zeggen, maar ik was te bang. 1104 01:35:50,453 --> 01:35:55,249 Hij gaf me een duwtje en zei: 'Je hebt haar geneukt.' 1105 01:35:56,208 --> 01:35:58,794 En ik zei: 'Ik heb haar niet geneukt.' 1106 01:35:58,878 --> 01:36:02,089 En hij zegt 'We gaan pas weg als je het toegeeft.' 1107 01:36:04,175 --> 01:36:05,509 Hij zette de motor af. 1108 01:36:06,635 --> 01:36:12,057 Ik zei: 'Ja, ik nam haar op de motorkap.' -En hij: 'Ik dacht dat we vrienden waren.' 1109 01:36:12,892 --> 01:36:15,853 Dat was een avond uit met Miles. 1110 01:36:23,944 --> 01:36:26,781 Miles kwam in die tijd langs. We... 1111 01:36:26,864 --> 01:36:29,617 Hij had geld nodig en we leenden hem wat. 1112 01:36:29,700 --> 01:36:32,870 Met het idee dat dat weg was en... 1113 01:36:34,330 --> 01:36:37,458 Hoe dan ook, dat was dat en ik zei tegen Marie: 1114 01:36:38,125 --> 01:36:41,587 'Dat is vast 't einde. Hier komt ie niet van terug.' 1115 01:36:42,630 --> 01:36:45,549 En ik zei: 'Maar je weet het nooit.' 1116 01:36:47,968 --> 01:36:49,678 Rond dezelfde tijd... 1117 01:36:49,762 --> 01:36:52,765 ...kwam Cicely Tyson me weer opzoeken. 1118 01:36:53,849 --> 01:36:56,477 Ze was altijd al blijven komen... 1119 01:36:56,560 --> 01:36:59,021 ...maar nu kwam ze vaker. 1120 01:37:00,940 --> 01:37:04,401 Hij was in die jaren in slechte gezondheid. 1121 01:37:05,069 --> 01:37:07,571 Veel mensen dachten dat hij... 1122 01:37:07,655 --> 01:37:09,406 ...nooit meer zou spelen. 1123 01:37:09,490 --> 01:37:11,575 Dat dacht hij zelf ook. 1124 01:37:12,827 --> 01:37:18,290 Cicely inspireert hem weer in te zien dat hij iets te bieden heeft. 1125 01:37:18,874 --> 01:37:23,879 Dat zijn creativiteit... Hij heeft zijn creatieve hoogtepunt nog niet bereikt. 1126 01:37:26,048 --> 01:37:28,551 Ze hielp me die lui uit m'n huis te zetten. 1127 01:37:28,884 --> 01:37:31,011 Ze beschermde me en zorgde... 1128 01:37:31,095 --> 01:37:33,848 ...dat ik gezond at en niet veel dronk. 1129 01:37:33,931 --> 01:37:35,850 Ze hielp me van de cocaïne af. 1130 01:37:36,934 --> 01:37:41,981 Ze gaf me gezonde voeding, veel groenten en vruchtensappen. 1131 01:37:43,524 --> 01:37:48,529 Hij jogde over het strand en probeerde vegetariër te worden... 1132 01:37:48,612 --> 01:37:52,408 ...wat geweldig was, want hij kon het niet. 1133 01:37:53,951 --> 01:37:59,123 Miles zei: 'Kom me halen. Breng me ergens waar ze vlees hebben. 1134 01:38:01,208 --> 01:38:06,755 Laat me het ruiken en breng me dan een broodje worst.' 1135 01:38:10,384 --> 01:38:14,221 Miles had die jaren nodig om de kracht op te roepen... 1136 01:38:14,930 --> 01:38:21,645 ...om met drugs te stoppen, weer te spelen en met het publiek om te gaan... 1137 01:38:22,187 --> 01:38:24,565 ...de tournees, de recensenten... 1138 01:38:25,608 --> 01:38:26,525 ...om te leven. 1139 01:38:28,485 --> 01:38:33,115 Van 1975 tot begin 1980 pakte ik mijn trompet niet op. 1140 01:38:33,949 --> 01:38:37,411 Meer dan vier jaar lang niet. 1141 01:38:39,622 --> 01:38:42,291 Uiteindelijk was het bijna zes jaar. 1142 01:38:45,085 --> 01:38:47,212 Hij bracht steeds tapes naar me... 1143 01:38:48,005 --> 01:38:51,175 ...van een andere band, de elektronische band. 1144 01:38:52,301 --> 01:38:57,932 Ik zei: 'Ik betaal je $70.000 voor twee concerten in Avery Fisher Hall.' 1145 01:38:59,391 --> 01:39:02,353 Hij keek me aan alsof ik gek was. Niemand deed dat. 1146 01:39:04,438 --> 01:39:10,569 En ik schreef een cheque uit voor 35.000 dollar en gaf die aan hem. 1147 01:39:14,949 --> 01:39:16,200 Ik hield m'n adem in. 1148 01:39:18,118 --> 01:39:25,084 Ik kocht een splinternieuwe, kanarie-gele Ferrari sportcoupé... 1149 01:39:25,167 --> 01:39:26,585 ...met een targa-top. 1150 01:39:28,170 --> 01:39:30,422 Ik was weer klaar voor de muziek. 1151 01:39:34,259 --> 01:39:37,888 Hij kocht die auto om bij dat optreden te komen. 1152 01:39:37,972 --> 01:39:40,307 Ik kocht een nieuw overhemd. 1153 01:39:42,518 --> 01:39:43,686 Hij kocht 'n Ferrari. 1154 01:39:47,147 --> 01:39:48,607 Miles was terug. 1155 01:39:55,614 --> 01:39:58,867 En hij had een nieuw geluid met al die jonge muzikanten. 1156 01:40:06,667 --> 01:40:09,503 Hij was zeven jaar weg en ineens was hij terug. 1157 01:40:10,671 --> 01:40:14,633 Hij had kunnen stoppen en zeggen: 'Ik heb genoeg gedaan.' 1158 01:40:14,717 --> 01:40:18,470 En iedereen zou zeggen: 'Nou en of.' Maar hij wilde doorgaan. 1159 01:40:31,066 --> 01:40:37,906 Het was niet alleen een comeback van een artiest. Maar van een mens. 1160 01:40:41,035 --> 01:40:43,620 Ik heb nog nooit iemand dat zo zien doen. 1161 01:40:46,874 --> 01:40:49,418 Speel je nog steeds graag op jazzfestivals in Europa? 1162 01:40:49,501 --> 01:40:52,546 Ja. Ik speel graag in Europa, op jazzfestivals. 1163 01:40:52,629 --> 01:40:54,965 En Molde dan? Je bent laat. 1164 01:40:55,591 --> 01:40:56,967 Ik was ziek vanochtend. 1165 01:40:57,551 --> 01:40:59,136 Al met de eerste tournee. 1166 01:40:59,219 --> 01:41:03,474 Elke dag of land waren we in een andere stad. 1167 01:41:06,351 --> 01:41:08,729 Stel dat een show om acht uur begint... 1168 01:41:10,397 --> 01:41:13,567 ...dan waren we om middernacht in het hotel. 1169 01:41:14,151 --> 01:41:15,861 Daarna wilde hij schilderen. 1170 01:41:18,197 --> 01:41:22,284 Hij pakte iets om te schrijven en begon te tekenen. 1171 01:41:26,205 --> 01:41:30,042 Hij tekende in het vliegtuig, in de auto. 1172 01:41:30,125 --> 01:41:32,419 Tijdens het wachten op de vlucht. 1173 01:41:32,711 --> 01:41:35,631 Voor het optreden, in de kleedkamer. 1174 01:41:36,507 --> 01:41:40,177 Het stroomde letterlijk door z'n arm in z'n hand, op 't papier. 1175 01:41:42,137 --> 01:41:46,975 Als je een verkeerde lijn maakt, is het dan net als bij muziek? 1176 01:41:47,684 --> 01:41:54,066 De noot naast die waarvan je denkt dat fout is, corrigeert de voorgaande. 1177 01:42:02,866 --> 01:42:05,285 Het was vroeg in de ochtend en ik ging joggen. 1178 01:42:05,536 --> 01:42:10,624 En ik wachtte bij de lift en de lift ging open en daar was hij. 1179 01:42:11,458 --> 01:42:13,585 Mijn hart klopte. Het was net als... 1180 01:42:15,546 --> 01:42:18,215 ...in een film als je de vampier ontmoet. 1181 01:42:18,298 --> 01:42:20,884 Je weet dat je doodgaat en het kan je niet schelen. 1182 01:42:21,635 --> 01:42:25,639 Ik keek om en hij zei: 'Ren snel, want als ik terugkom, krijg ik je.' 1183 01:42:26,473 --> 01:42:29,351 En dat was het. We zijn samen gaan schilderen. 1184 01:42:36,441 --> 01:42:39,528 Hij was erg geïnteresseerd in alles wat hij deed... 1185 01:42:39,611 --> 01:42:40,988 ...wat het ook was. 1186 01:42:41,071 --> 01:42:42,865 Waarom ben je gaan schilderen? 1187 01:42:42,948 --> 01:42:44,908 Hij was nooit meer gewild. 1188 01:42:44,992 --> 01:42:46,076 Wie zijn jullie? 1189 01:42:46,952 --> 01:42:49,746 Het leek alsof hij vergat wie hij was geweest. 1190 01:42:49,830 --> 01:42:51,331 Het is een nieuw begin. 1191 01:42:51,415 --> 01:42:52,791 Hij was in talkshows. 1192 01:42:52,875 --> 01:42:55,544 Goedenavond. Dit is Miles Davis. 1193 01:42:55,627 --> 01:42:56,879 Laat op tv. 1194 01:42:56,962 --> 01:42:58,380 Miles Davis. -Miles Davis. 1195 01:42:58,463 --> 01:43:00,132 Miles Davis. -Miles Davis. 1196 01:43:00,215 --> 01:43:01,383 Miles Davis. 1197 01:43:02,426 --> 01:43:06,471 Hij accepteerde interviews in elke stad waar hij speelde. 1198 01:43:07,181 --> 01:43:10,017 Hij leek totaal veranderd. 1199 01:43:17,816 --> 01:43:20,944 En hij ging op stap met Prince en speelde met hem. 1200 01:43:21,028 --> 01:43:25,324 Hij hield van Prince. Het was voorbestemd dat ze samenwerkten. 1201 01:43:32,122 --> 01:43:38,420 Ik kreeg een telefoontje van Tommy LiPuma, vicepresident bij Warner Bros. 1202 01:43:38,503 --> 01:43:42,424 Hij zei: 'Miles Davis is weg bij Columbia en komt bij Warner Bros.' 1203 01:43:42,507 --> 01:43:45,761 Ik zei: 'Echt? Gefeliciteerd.' Hij zei: 'Heb je muziek?' 1204 01:43:51,558 --> 01:43:55,020 Toen ik ophing, kwam de bas voor 'Tutu' in me op. 1205 01:44:05,864 --> 01:44:08,408 Als ik een lied voor iemand schrijf en... 1206 01:44:09,117 --> 01:44:11,787 ...ik zie ze erop swingen, weet ik: dit is 't. 1207 01:44:17,626 --> 01:44:20,337 Ik kijk door de studio en zie Miles. 1208 01:44:20,796 --> 01:44:23,715 En hij begint op de piano te spelen. 1209 01:44:25,717 --> 01:44:30,722 Terugkijkend realiseer ik me dat hij nog nooit zo heeft opgenomen... 1210 01:44:30,806 --> 01:44:35,894 ...met koptelefoons, op een track met drummachines en zo. 1211 01:44:39,064 --> 01:44:43,527 Hij was er dol op. Hij stapte er niet zomaar in. Hij maakte het zich eigen. 1212 01:44:46,863 --> 01:44:49,950 In de kern bleef hij gewoon die jongen... 1213 01:44:50,033 --> 01:44:53,745 ...die naar New York kwam om muziek te spelen. Hij wilde dat gevoel houden. 1214 01:44:57,833 --> 01:45:01,044 Miles praatte nooit over z'n oude platen. 1215 01:45:01,128 --> 01:45:03,714 Hij had ze niet in huis. Niet één. 1216 01:45:04,047 --> 01:45:07,009 Niet één en hij wilde ze niet. 1217 01:45:07,092 --> 01:45:09,219 Hij wilde alleen waar hij aan werkte. 1218 01:45:19,730 --> 01:45:22,566 Toen ik in de band kwam, leek Miles cool. 1219 01:45:22,649 --> 01:45:26,236 Weet je, hij was alert en bij de pinken. 1220 01:45:26,320 --> 01:45:30,240 Maar kort daarna zag hij er niet zo goed uit. 1221 01:45:31,366 --> 01:45:34,077 En als je het concert ziet van Saturday Night Live... 1222 01:45:34,161 --> 01:45:35,871 ...dan weet je wat ik bedoel. 1223 01:45:35,954 --> 01:45:39,333 Hij beweegt traag en zijn geluid is erg kwetsbaar. 1224 01:45:41,084 --> 01:45:44,129 Hij was gekweld omdat hij de toon niet kon krijgen. 1225 01:45:44,212 --> 01:45:45,464 Hij kreeg hem niet. 1226 01:45:47,299 --> 01:45:50,469 Soms hobbelde hij over het podium, maar... 1227 01:45:51,386 --> 01:45:52,346 ...toch Miles. 1228 01:45:57,059 --> 01:46:03,690 Het is voor het eerst vanavond dat Miles Davis en Quincy Jones samen spelen. 1229 01:46:04,608 --> 01:46:06,443 Ik probeer het al 15 jaar. 1230 01:46:07,611 --> 01:46:11,740 Ik bleef hem maar porren. 1231 01:46:11,823 --> 01:46:14,076 En hij zei: 'Oké, klootzak.' 1232 01:46:15,160 --> 01:46:17,371 Hij hoeft geen noot meer te spelen... 1233 01:46:17,454 --> 01:46:22,334 ...want hij liep al 50 jaar voorop. 1234 01:46:22,417 --> 01:46:28,090 Het was geweldig om hem op zijn 65e te zien proberen zijn 25-jarige zelf... 1235 01:46:28,173 --> 01:46:29,591 ...weer te creëren. 1236 01:46:30,175 --> 01:46:31,927 Mijn liefde, mijn broer... 1237 01:46:32,010 --> 01:46:35,514 ...en een van mijn favoriete musici en idolen, Miles Davis. 1238 01:46:37,099 --> 01:46:38,517 Ja, ik hield van hem. 1239 01:46:39,684 --> 01:46:42,896 Mijn ziel wordt er blij van. 1240 01:46:47,859 --> 01:46:49,986 Er was een melodie, 'The Pan Piper'. 1241 01:46:50,612 --> 01:46:54,282 Het was een moeilijk nummer... 1242 01:46:54,991 --> 01:46:58,245 ...en ik wist niet of hij het wel zou kunnen spelen. 1243 01:47:04,584 --> 01:47:06,002 Hij zou 't nooit zeggen. 1244 01:47:11,758 --> 01:47:15,762 Dus toen het tijd was om het te doen, weet ik nog dat ik erin sprong. 1245 01:47:29,985 --> 01:47:34,573 Ik weet nog dat hij zei:  'Luister, ik wil nooit meer dat oude doen.' 1246 01:47:36,491 --> 01:47:39,703 Ik zat voor de tv en zei: 1247 01:47:41,121 --> 01:47:42,122 'Hij is ziek.' 1248 01:47:53,633 --> 01:47:57,888 Hij zei: 'Als God je straft, is het niet dat je... 1249 01:48:00,056 --> 01:48:01,308 Het is zo triest. 1250 01:48:02,309 --> 01:48:04,561 ...niet krijgt wat je wil. 1251 01:48:06,229 --> 01:48:08,023 Je krijgt alles wat je wilt... 1252 01:48:08,857 --> 01:48:10,358 ...en dan is je tijd om.' 1253 01:48:18,658 --> 01:48:19,659 Miles Davis. 1254 01:48:20,827 --> 01:48:21,995 Quincy Jones. 1255 01:48:28,752 --> 01:48:32,839 Miles ging op Labor Day weekend 1991 naar 't ziekenhuis. 1256 01:48:34,508 --> 01:48:36,593 We praatten en luisterden naar muziek. 1257 01:48:37,177 --> 01:48:41,598 En ik keek naar hem en hij zag er grappig uit. Stil. 1258 01:48:41,973 --> 01:48:45,310 Ik keek op en de dokter... 1259 01:48:45,393 --> 01:48:48,939 ...kwam binnen, het was maar een tel. 1260 01:48:49,022 --> 01:48:51,191 Hij had z'n hoofd op mijn schoot. 1261 01:48:52,025 --> 01:48:54,027 De dokter begon op hem te beuken. 1262 01:48:54,110 --> 01:48:59,241 En toen piepte hij iets op en kwam er een andere en nog meer. 1263 01:48:59,324 --> 01:49:02,953 En ik zat nog steeds op het bed en hij was uitdrukkingsloos. 1264 01:49:03,036 --> 01:49:08,041 Hij ademde. Ik wist dat hij niet dood was. Ik wist niet... Het was vreselijk. 1265 01:49:08,124 --> 01:49:09,751 En ze werken aan hem... 1266 01:49:09,834 --> 01:49:12,212 ...en slaan en geven hem injecties... 1267 01:49:12,295 --> 01:49:17,133 ...en rollen ons naar de lift. 1268 01:49:17,217 --> 01:49:22,222 En ze merkten niet eens dat ik op 't bed lag, met hem naast me. 1269 01:49:22,305 --> 01:49:25,183 En we waren omringd door mensen... 1270 01:49:25,267 --> 01:49:31,356 ...en in de lift zeiden ze: 'Hij had een beroerte.' 1271 01:49:46,788 --> 01:49:49,291 Deborah, mijn ex-vrouw, belde me en ze zei: 1272 01:49:49,374 --> 01:49:52,043 'Hou je maar vast.' 1273 01:49:52,127 --> 01:49:53,420 Ik zei: 'Wat is er?' 1274 01:49:53,503 --> 01:49:54,379 Ze zegt: 1275 01:49:55,755 --> 01:49:57,382 'Miles Davis is overleden.' 1276 01:50:06,725 --> 01:50:08,602 En het voelde alsof... 1277 01:50:13,023 --> 01:50:14,232 ...iemand me... 1278 01:50:16,526 --> 01:50:18,236 ...met 'n moker had geslagen. 1279 01:50:30,165 --> 01:50:31,625 Miles was zeker weten... 1280 01:50:31,708 --> 01:50:34,461 ...de meest unieke mens die ik ooit kende. 1281 01:50:39,924 --> 01:50:43,345 Hij deed dingen totaal anders dan de rest. 1282 01:50:43,428 --> 01:50:46,348 Hij keek anders. Hij zag dingen anders. 1283 01:50:49,142 --> 01:50:52,937 Je moet trouw zijn aan jezelf. Dat was zijn filosofie. 1284 01:51:00,820 --> 01:51:03,740 Hoe kan iemand zulke mooie muziek bedenken... 1285 01:51:04,240 --> 01:51:05,950 ...met die heel andere kant? 1286 01:51:07,285 --> 01:51:09,245 Soms kon ik het niet aan. 1287 01:51:09,329 --> 01:51:11,706 Soms was het gewoon perfect. 1288 01:51:16,127 --> 01:51:21,925 Ik heb geen spijt, ik vergeet 't niet, maar de liefde blijft. 1289 01:51:28,723 --> 01:51:30,183 Ik mis hem. 1290 01:51:30,266 --> 01:51:32,268 Ik mis 'm. Ik droom vaak over hem. 1291 01:51:34,729 --> 01:51:35,730 Hij... 1292 01:51:37,399 --> 01:51:38,650 Wat 'n aanwezigheid. 1293 01:51:49,577 --> 01:51:51,037 Natuurlijk hield ik van hem. 1294 01:51:52,956 --> 01:51:54,374 Hij was als een broer... 1295 01:51:55,125 --> 01:51:58,378 ...die domme dingen deed en je accepteerde het. 1296 01:52:05,969 --> 01:52:07,053 Hij was echt. 1297 01:52:11,766 --> 01:52:12,767 Heel echt. 1298 01:52:15,979 --> 01:52:18,773 Er zullen niet veel Miles-en meer zijn. 1299 01:52:20,817 --> 01:52:22,902 Genoeg. Ik kan niet meer. 1300 01:55:00,977 --> 01:55:05,189 Ondertiteld door: Gerrie Timmerman