1
00:00:26,443 --> 00:00:28,987
AKSİ BELİRTİLMEMİŞSE
MÜZİKLERİ MILES DAVIS SERGİLEMİŞTİR.

2
00:00:29,070 --> 00:00:31,781
MILES'IN SÖZLERİ KENDİNE AİTTİR,
CARL LUMBLY SESLENDİRMİŞTİR

3
00:00:33,992 --> 00:00:37,412
Müzik benim için
her zaman bir lanet olmuştur.

4
00:00:37,704 --> 00:00:39,664
Çalma arzum hep vardı.

5
00:00:40,874 --> 00:00:42,500
Hayatımdaki ilk şey bu.

6
00:00:42,584 --> 00:00:45,462
Uyurken de uyandığımda da
aklımda müzik var.

7
00:00:46,129 --> 00:00:47,672
Her zaman var.

8
00:00:48,423 --> 00:00:50,467
Müzik her şeyden önce geliyor.

9
00:01:28,296 --> 00:01:30,673
Yaşamak bir macera ve bir mücadeledir.

10
00:01:31,508 --> 00:01:34,344
Olay yerinde sayıp güvende olmak değil.

11
00:01:35,929 --> 00:01:39,891
Ama ben hep böyleydim,
ömrüm boyunca böyle oldum.

12
00:01:41,267 --> 00:01:45,188
İnsan dur durak bilmeden üretmek istiyorsa
değişime açık olmalıdır.

13
00:02:14,968 --> 00:02:17,637
Alton, Illinois'da
Mississippi Nehri yanındaki

14
00:02:17,762 --> 00:02:20,140
küçük bir nehir kasabasında doğdum.

15
00:02:22,100 --> 00:02:24,853
Babam ailemizi Doğu St. Louis'e taşıdı.

16
00:02:27,313 --> 00:02:31,151
Doğu St. Louis ve St. Louis
taşralılarla dolu taşra kasabalarıydı.

17
00:02:31,734 --> 00:02:34,237
Özellikle bölgeden gelen beyaz insanlarla.

18
00:02:34,362 --> 00:02:35,363
Gerçekten taşralı

19
00:02:36,322 --> 00:02:37,866
ve ölümüne ırkçılardı.

20
00:02:40,451 --> 00:02:42,453
Miles varlıklı bir ortamda büyüdü.

21
00:02:43,496 --> 00:02:45,165
Babası dişçiydi.

22
00:02:45,707 --> 00:02:48,960
Ayrıca çiftliği vardı, büyükbaş hayvan,

23
00:02:49,669 --> 00:02:51,796
ve domuz falan yetiştirirdi.

24
00:02:52,172 --> 00:02:54,340
Şehirde üst tabakaydılar.

25
00:02:54,591 --> 00:02:57,552
Illinois eyaletinin
en zengin ikincisi adamıydı.

26
00:02:57,635 --> 00:02:58,761
Siyahiydi.

27
00:02:58,845 --> 00:03:04,184
Ama büyüdüğü dönem
hâlâ Jim Crow Amerika'sıydı

28
00:03:04,267 --> 00:03:07,395
ve varlığı, babasının varlığı

29
00:03:07,478 --> 00:03:12,108
onu Doğu St. Louis gibi bir yerde
ayrımcılıktan

30
00:03:12,192 --> 00:03:14,110
ve ırkçılıktan korumadı.

31
00:03:16,696 --> 00:03:19,991
13. doğum günümde
babam bana yeni bir trompet aldı.

32
00:03:21,451 --> 00:03:25,163
Annem keman çalmamı istemişti
ama babam onu dinlemedi.

33
00:03:26,372 --> 00:03:28,875
Bu yüzden aralarında büyük tartışma çıktı.

34
00:03:30,001 --> 00:03:33,087
Küçüklüğümden beri
kedi köpek gibi didişirler.

35
00:03:34,339 --> 00:03:38,176
Anne ve babasının tartışmalarını duyardı.

36
00:03:38,551 --> 00:03:43,598
Ve bence küçüklüğünde aklına bu kazındı.

37
00:03:44,015 --> 00:03:46,893
Miles bunu sindirdi, hepsini sindirdi.

38
00:03:47,435 --> 00:03:51,564
Öfkeyi, kadınlara karşı bu tarz bir tavrı.

39
00:03:54,025 --> 00:03:57,779
Annemin eline geleni alıp
babama attığını hatırlıyorum.

40
00:03:58,529 --> 00:04:03,493
Babam öyle sinirlendi ki ona yumruk attı.
Birkaç dişini kırdı, ağzından fırladı.

41
00:04:04,994 --> 00:04:06,746
Annemi elbet etkilemiş olmalı

42
00:04:07,372 --> 00:04:09,457
ama nasıl etkiledi, tam bilmiyorum.

43
00:04:11,251 --> 00:04:13,586
Miles bir dâhi olarak görülüyordu

44
00:04:14,545 --> 00:04:16,297
ama aynı zamanda onun için

45
00:04:17,298 --> 00:04:18,383
tuhaf da denirdi.

46
00:04:18,466 --> 00:04:19,884
LINCOLN LİSESİ
DOĞU ST. LOUIS

47
00:04:19,968 --> 00:04:21,678
Miles ormana gider,

48
00:04:22,387 --> 00:04:25,515
hayvanları veya kuşları dinler

49
00:04:25,598 --> 00:04:28,559
ve duyduklarını çalardı.

50
00:04:31,229 --> 00:04:34,524
Her konuda kendine has bir tarzı vardı.

51
00:04:36,943 --> 00:04:38,736
Miles çok küçük yaşta başladı,

52
00:04:38,820 --> 00:04:42,657
Eddie Randle's Blue Devils'daki
trompet bölümünün bir üyesi oldu.

53
00:04:43,533 --> 00:04:45,994
Miles genç ve çok minyondu.

54
00:04:46,077 --> 00:04:49,998
Konserlerde giymesi gereken
takımların içinde kayboluyordu.

55
00:04:50,081 --> 00:04:53,960
Eddie Randle'ın grubundaki diğer üyelerin
meslekleri varken

56
00:04:54,043 --> 00:04:55,628
genç Miles Davis

57
00:04:55,712 --> 00:04:59,465
hızlı bir biçimde ünlü bir dans grubunun
müzik yönetmeni oldu.

58
00:05:00,008 --> 00:05:04,762
"I LOVE THE RHYTHM IN A RIFF"
BILLY ECKSTINE VE ORKESTRASI

59
00:05:08,349 --> 00:05:11,602
Miles'ın gerçekten sükse yaptığı an

60
00:05:11,686 --> 00:05:13,980
lise bitiminden sonraki yazdı.

61
00:05:14,063 --> 00:05:18,234
Billy Eckstine grubuyla
sahne almaya davet edildi.

62
00:05:22,530 --> 00:05:25,366
Charlie Parker da Dizzy Gillespie de
o gruptaydı.

63
00:05:26,242 --> 00:05:28,619
Yani modern cazın laboratuvarı, geleceği

64
00:05:28,703 --> 00:05:32,582
o büyük müzik grubunda duruyordu.

65
00:05:37,628 --> 00:05:40,256
Hayatımda yaşadığım en müthiş an,

66
00:05:40,840 --> 00:05:42,091
tabii giyinikken,

67
00:05:42,425 --> 00:05:44,677
Diz ve Bird'le tanıştığım andı.

68
00:05:45,720 --> 00:05:46,929
18 yaşındaydım.

69
00:05:48,514 --> 00:05:52,685
New York'ta, 52. Sokak'ta,
olayın yaşandığı yere gitmem gerektiğine

70
00:05:53,019 --> 00:05:54,312
orada, o an karar verdim.

71
00:06:14,540 --> 00:06:15,917
Ben Walter Cronkite.

72
00:06:16,167 --> 00:06:19,128
Savaş döneminde hep yeni meraklar
ve zevkler gelir.

73
00:06:19,212 --> 00:06:21,839
Buradaki en tuhaf zevk de caz adlı

74
00:06:21,923 --> 00:06:24,300
melodik sesin yarattığı heyecan.

75
00:06:24,384 --> 00:06:26,886
Kötü hava ve günümüzdeki ahlaksızlık dâhil

76
00:06:26,969 --> 00:06:29,931
her şeyin suçu bu tuhaf müziğe atılıyor.

77
00:06:34,477 --> 00:06:39,273
52. Sokak
caz kulüplerinin cazibe merkeziydi.

78
00:06:39,732 --> 00:06:43,027
Sokağın iki tarafında da
caz kulüpleri vardı.

79
00:06:47,407 --> 00:06:50,785
52. Sokak'ta çalan müzikler gibisini
hiç duymamıştım.

80
00:06:51,953 --> 00:06:54,497
Gidip büyük bir hayranlıkla dinlerdik.

81
00:06:55,665 --> 00:06:58,251
O müzik öyle güzeldi ki
insanı korkutuyordu.

82
00:07:01,963 --> 00:07:04,132
Her mekânın dışında hoparlör vardı.

83
00:07:04,215 --> 00:07:10,012
-İçeride çalan müziği dinleyebiliyordunuz.
-Ama dışarıda dikilip

84
00:07:10,096 --> 00:07:12,598
müziği dinleyebilirdiniz,
ta ki kapı görevlisi...

85
00:07:12,682 --> 00:07:15,643
Kulüplerde insanları kovan
kapı görevlileri olurdu.

86
00:07:20,857 --> 00:07:24,318
Miles müziği öğrenmek istediği için
ve annesi Miles'ın

87
00:07:25,236 --> 00:07:29,490
eğitimli bir müzisyen olmasını
istediğinden Juilliard'a kaydoldu.

88
00:07:30,867 --> 00:07:34,579
Juilliard konusunda ciddiydi,
kendini oraya adamıştı

89
00:07:34,662 --> 00:07:37,874
ve Juilliard'ın sunabileceklerine
değer veriyordu.

90
00:07:39,292 --> 00:07:42,295
Çoğu ihtiyarın düşüncesine göre
okula gitmek

91
00:07:42,378 --> 00:07:44,505
beyazmış gibi çalmana sebep olurmuş.

92
00:07:45,173 --> 00:07:48,885
Bir şeyin teorisini öğrenince
çalışındaki hissi kaybedermişsin.

93
00:07:50,052 --> 00:07:51,637
Ben kütüphaneye gidip

94
00:07:51,721 --> 00:07:54,348
büyük bestecilerin bestelerini
ödünç alırdım.

95
00:07:55,349 --> 00:07:58,144
Müziğin genelinde neler olduğunu
görmek istedim.

96
00:07:59,312 --> 00:08:01,647
Ama başka bir şey olduğunu biliyordu.

97
00:08:01,731 --> 00:08:03,399
O şey Juilliard'da değildi.

98
00:08:04,442 --> 00:08:08,279
Eskiden gündüzleri Juilliard'a,

99
00:08:08,362 --> 00:08:11,574
geceleri de 52. Sokağa giderdi.

100
00:08:13,659 --> 00:08:17,163
New York'ta ilk haftamı
Bird ve Dizzy'yi arayarak geçirdim.

101
00:08:17,705 --> 00:08:20,124
Tüm paramı harcadım ama onları bulamadım.

102
00:08:21,209 --> 00:08:24,170
Sonra bir gece arkamdan bir ses işittim,

103
00:08:24,253 --> 00:08:26,923
"Miles, baksana.
Duydum ki beni arıyormuşsun."

104
00:08:28,090 --> 00:08:30,760
Arkamı döndüm, Bird karşımdaydı.

105
00:08:37,517 --> 00:08:40,311
Bebop yapan müzisyenler birer Einstein'dı.

106
00:08:41,354 --> 00:08:44,899
Bebop'ı nükleer deneylerle
bir tutabilirsiniz.

107
00:08:46,359 --> 00:08:50,071
Bu türü çok ciddi ses fizikçileri
olabildiğince ileri

108
00:08:51,113 --> 00:08:54,283
götürebilmek için
beyin patlatarak geliştirdi.

109
00:08:57,662 --> 00:09:01,874
Yani Miles müziksel araştırma,
geliştirmenin beşiğine düştü sayılır.

110
00:09:09,882 --> 00:09:12,134
Bebop siyahi bir müzikti.

111
00:09:12,218 --> 00:09:14,929
Âşık edebiyatının herhangi bir şeklinden

112
00:09:15,012 --> 00:09:18,224
kaçmak isteyen
siyahi müzisyenlerin müziğiydi.

113
00:09:22,728 --> 00:09:26,649
Gülümseme, kahkaha,
sırıtmak, dans etmek falan yok.

114
00:09:27,066 --> 00:09:28,359
Eğlence yok dostum.

115
00:09:29,777 --> 00:09:32,321
Stravinsky gibi
bir sanatçı olmak istediler.

116
00:09:32,822 --> 00:09:35,199
Saf sanattan oluşan Stravinsky gibi.

117
00:09:36,867 --> 00:09:41,205
Miles çok şık giyimli kişileri gördü.

118
00:09:41,706 --> 00:09:46,586
Bununla gelen itibarı, asaleti
ve de tarzı gördü.

119
00:09:51,465 --> 00:09:55,803
Miles, Juilliard çalışmalarına başladıktan
çok kısa süre sonra

120
00:09:56,220 --> 00:09:58,973
lise aşkı Irene çocuğuyla geldi

121
00:09:59,473 --> 00:10:03,060
ve başka bir çocuğa daha hamileydi.

122
00:10:04,687 --> 00:10:09,650
Birden bire kapımda beliriverdi,
amına koyayım.

123
00:10:10,192 --> 00:10:11,861
Gelmesini annem söylemişti.

124
00:10:12,695 --> 00:10:17,158
O yaşta ne yapmaya çalıştığını anlamak
imkâsıza yakın görünüyor.

125
00:10:17,366 --> 00:10:21,162
Çocuklarla ailesel bir mevzu var.

126
00:10:21,871 --> 00:10:25,249
Juilliard'daki her ciddi öğrencinin
okula ayırması gereken

127
00:10:25,333 --> 00:10:26,542
belli bir zaman var.

128
00:10:26,626 --> 00:10:30,838
Bir de bu müziğe ayırması gereken
belli bir zaman ve önem var.

129
00:10:31,339 --> 00:10:33,924
Ve bir noktada
bir şeyin karşılığını almalı.

130
00:10:36,302 --> 00:10:38,971
Müzik her şeydi. Gerçekten her şeydi.

131
00:10:39,221 --> 00:10:42,308
Müzik cinsel arzuya,
hislere her şeye hitap ediyordu.

132
00:10:42,391 --> 00:10:43,267
Güce.

133
00:10:43,351 --> 00:10:44,602
Her şeye. Mizaha.

134
00:10:45,436 --> 00:10:47,855
Ve bunu paylaşamadı.

135
00:10:48,731 --> 00:10:51,567
Bu yüzden birinin
geri plana düşmesi gerekiyordu.

136
00:10:54,445 --> 00:10:59,283
Bir gün öğretmen blues'un
ezilen kölelerin acılarından,

137
00:10:59,367 --> 00:11:03,954
kölelikten, inlemekten, sızlanmaktan falan

138
00:11:04,163 --> 00:11:07,917
doğduğunu,
bunun esaret altındaki insanların

139
00:11:08,000 --> 00:11:11,337
blues'u olduğunu söyletmişti.

140
00:11:11,420 --> 00:11:13,589
Arkada bir yerde oturan Miles

141
00:11:13,673 --> 00:11:15,800
öğretmen konuşurken elini kaldırdı.

142
00:11:17,259 --> 00:11:18,594
Öğretmen "Evet?" dedi.

143
00:11:19,053 --> 00:11:19,887
Miles da

144
00:11:21,472 --> 00:11:24,183
"Yalancının önde gidenisin." deyip

145
00:11:26,185 --> 00:11:27,561
sınıftan çekip gitti.

146
00:11:30,064 --> 00:11:34,026
Miles aylar içinde Bird'le takılmaya,

147
00:11:34,110 --> 00:11:35,861
onunla kayıt yapmaya başladı.

148
00:11:36,404 --> 00:11:37,738
Gerçekten

149
00:11:38,155 --> 00:11:39,281
birden geldi.

150
00:11:40,032 --> 00:11:42,576
Her gece Bird'le sahneye çıkardı.

151
00:11:42,660 --> 00:11:45,788
Bird melodiyi verir,
Miles'ı sahnede yalnız bırakırdı.

152
00:11:46,247 --> 00:11:48,207
Miles'ın her gece kustuğunu söylerdi.

153
00:11:48,791 --> 00:11:52,586
Çok stres yapıp çok aşağılanıyormuş.

154
00:11:53,295 --> 00:11:56,215
O adamlar
Miles'ı trompette her gece ezebilirdi

155
00:11:57,633 --> 00:11:59,176
ama Miles başka çözüm buldu.

156
00:12:11,814 --> 00:12:16,110
Kişiliğini
tamamen yansıtan bir tarz buldu.

157
00:12:16,485 --> 00:12:19,280
Tonu belirgin, şiirsel...

158
00:12:20,281 --> 00:12:24,201
Bu kendisiydi, eşsiz,
hakiki biçimde kendisiydi.

159
00:12:32,501 --> 00:12:36,881
Miles, Gil Evans'la tanıştı.
Aralarında birbirlerine karşı bir saygı

160
00:12:37,339 --> 00:12:40,092
ve müziğe ortak bir bağlılıkları vardı.

161
00:12:40,509 --> 00:12:43,053
Bu da ömür boyu sürdü.

162
00:12:45,055 --> 00:12:48,851
Gil'in müzik besteleme şeklini sevdim,
o da benim çalışımı sevdi.

163
00:12:49,101 --> 00:12:50,895
Müziği aynı şekilde duyardık.

164
00:12:52,354 --> 00:12:55,483
40'ların sonuna doğru
birlikte bir projede çalıştılar.

165
00:12:55,566 --> 00:12:57,193
İsmi Birth Of The Cool'du.

166
00:12:57,610 --> 00:13:00,529
Modern klasik fikirleri

167
00:13:00,613 --> 00:13:05,326
cazla harmanlayan bir yapımdı.

168
00:13:13,000 --> 00:13:16,754
Hanımlar, baylar; şimdi
karşınızda modern müzikten yeni bir şey.

169
00:13:16,837 --> 00:13:19,965
Büyük Miles Davis
ve muhteşem yeni ekibinden

170
00:13:20,049 --> 00:13:21,842
"Impressions in Modern Music".

171
00:13:25,137 --> 00:13:29,517
Bence amaçları dinlenilecek,
konserde çalınacak,

172
00:13:29,600 --> 00:13:33,479
52. Sokak'taki müziklerde olan heyecanı,
enerjiyi kasten

173
00:13:34,063 --> 00:13:37,066
içermeyen bir müzik ortaya çıkarmaktı.

174
00:13:45,908 --> 00:13:48,452
Ama amaç
çoğunlukla yeni renkler yaratmaktı.

175
00:13:49,286 --> 00:13:51,997
Caz paletini genişletmekti.

176
00:13:58,671 --> 00:14:02,883
Ve bence Miles müziğe adım attırmak için
hiç gidilmemiş yerlere

177
00:14:03,300 --> 00:14:06,303
gitmek gerektiği gerçeğinin bilincindeydi.

178
00:14:13,352 --> 00:14:16,605
Avrupa toplumunun kalbi
bir kez daha kuvvetle atıyor.

179
00:14:17,189 --> 00:14:18,440
Paris özgür.

180
00:14:19,316 --> 00:14:22,111
Paris'te dört yıldır süren Nazi hükmü
sona erdi.

181
00:14:23,070 --> 00:14:25,114
Paris bir kez daha "Işık Kenti."

182
00:14:34,790 --> 00:14:39,003
Fransa için çok eşsiz bir dönemdi.

183
00:14:39,712 --> 00:14:40,546
Hem de çok.

184
00:14:42,006 --> 00:14:43,883
Çünkü havada bir coşku vardı.

185
00:14:43,966 --> 00:14:45,551
Savaş sonrası coşkusu.

186
00:14:49,680 --> 00:14:52,641
İki bomba vardı.
Atom bombası ve özgür kalma.

187
00:14:55,853 --> 00:14:59,940
Savaştan sonra Fransa değişti,
Avrupa değişti

188
00:15:00,024 --> 00:15:03,277
ve bu dönem için
yeni bir müziğe ihtiyaç vardı.

189
00:15:04,153 --> 00:15:05,237
O müzik de cazdı.

190
00:15:05,321 --> 00:15:09,283
Tadd Dameron
ve Miles Davis Quintet'i dinliyorsunuz.

191
00:15:10,534 --> 00:15:11,535
İşte Miles Davis.

192
00:15:14,580 --> 00:15:16,707
İlk yurt dışı seyahatimdi.

193
00:15:17,458 --> 00:15:21,337
Paris'te olmaya,
gördüğüm muameleye bayıldım.

194
00:15:22,546 --> 00:15:26,300
Paris'te yemeğin bile daha leziz olduğunu,

195
00:15:26,800 --> 00:15:32,014
Paris'te havanın kokusunun bile
daha güzel olduğunu söyledi.

196
00:15:33,140 --> 00:15:36,393
O an Miles için
heyecanın tavan yaptığı bir andı.

197
00:15:38,646 --> 00:15:40,522
Tüm hayatım müzik oldu.

198
00:15:40,940 --> 00:15:45,861
Kendimi müziğe öyle kaptırmıştım ki
herhangi bir ilişkiye vaktim olmadı.

199
00:15:46,779 --> 00:15:49,031
Ta ki Juliette Gréco'yla tanışana dek.

200
00:15:58,082 --> 00:16:01,710
Miles'ın ilk konserini izlediğimde
onu profilden izledim.

201
00:16:05,381 --> 00:16:09,718
Sıra dışıydı. Çok güzeldi.
Estetik olarak güzeldi. Miles güzeldi.

202
00:16:12,012 --> 00:16:13,806
İngilizcem hâlâ kötü

203
00:16:13,889 --> 00:16:15,933
ama o dönem çok ama çok kötüydü.

204
00:16:16,016 --> 00:16:17,142
Ve...

205
00:16:17,935 --> 00:16:19,937
Ama birbirimizi anlamayı başardık.

206
00:16:21,438 --> 00:16:22,439
Mucizeydi.

207
00:16:23,816 --> 00:16:25,776
Aşkın mucizesi işte budur.

208
00:16:32,408 --> 00:16:35,577
Juliette'le eskiden
Sen Nehri'nde birlikte yürürdük.

209
00:16:36,203 --> 00:16:37,663
El ele tutuşur, öpüşür,

210
00:16:37,746 --> 00:16:40,833
birbirimizin gözünün içine bakar,
daha çok öpüşürdük.

211
00:16:41,917 --> 00:16:43,711
Irene'in yeri kalbimde büyüktü

212
00:16:44,128 --> 00:16:47,131
ama hayatımda hiç böyle hissetmemiştim.

213
00:16:48,632 --> 00:16:54,096
Juliette, Miles'ı diğer sanatçılarla,
entelektüel insanlarla, filozoflarla,

214
00:16:54,179 --> 00:16:57,850
o dönemin en büyük dehalarıyla tanıştırdı.

215
00:16:58,308 --> 00:17:02,646
Fransız entelektüelleri
ve< sanatçılar camiasında

216
00:17:02,730 --> 00:17:06,358
caz o dönem
sanatın tepe noktası olarak görülüyordu.

217
00:17:07,443 --> 00:17:11,113
Pablo Picasso,
Jean-Paul Sartre'la tanıştı...

218
00:17:11,822 --> 00:17:15,743
Dönemin en büyük sanatçıları
Miles'a dengi olarak davrandı.

219
00:17:17,494 --> 00:17:23,042
Paris, Miles için yeni fırsatların,
potansiyellerin kapısı oldu.

220
00:17:23,500 --> 00:17:27,588
İnsanın ırkın koyduğu sınırların ötesinde

221
00:17:28,088 --> 00:17:30,758
tamamen kendisi olabileceğini,

222
00:17:31,258 --> 00:17:33,886
ırkın insan için bir engel olmadığını,

223
00:17:33,969 --> 00:17:37,890
hatta insana yükselme fırsatı sunabilecek
bir şey olduğunu anladı.

224
00:17:38,766 --> 00:17:42,770
Tüm beyazların aynı olmadığını
Paris'te anladım.

225
00:17:43,687 --> 00:17:46,190
Kimilerinin ön yargılı olmadığını anladım.

226
00:17:47,483 --> 00:17:49,526
Daha birkaç hafta olmuştu

227
00:17:50,360 --> 00:17:52,905
ama ihtimaller sanrısında yaşıyordum.

228
00:17:53,489 --> 00:17:55,074
Belki bir mucize olmuştur.

229
00:17:56,325 --> 00:18:00,788
Sartre, Miles'a sordu
"Neden Gréco'yla evlenmiyorsun?"

230
00:18:02,539 --> 00:18:06,043
Miles da şu cevabı verdi,
"Çünkü ona âşığım. Onu seviyorum."

231
00:18:17,596 --> 00:18:21,183
Uçağa binip bu ülkeye döndüğüm için
o kadar üzgündüm ki

232
00:18:21,266 --> 00:18:24,186
dönüş yolu boyunca ağzımı bıçak açmadı.

233
00:18:25,104 --> 00:18:27,940
Bu durumun
beni böyle etkileyeceğini bilmiyordum.

234
00:18:34,822 --> 00:18:38,784
Yurt dışında vakit geçirmiş
her Afrikalı Amerikalı sanatçı

235
00:18:39,118 --> 00:18:42,579
ABD'ye dönünce büyük hayal kırıklığı
yaşadığından bahseder.

236
00:18:42,663 --> 00:18:44,957
Farklı bir deneyim yaşadığınız için

237
00:18:45,040 --> 00:18:47,835
tanıdığınız ülkeyi
daha net bir bakış açısıyla

238
00:18:47,918 --> 00:18:49,878
görürsünüz.

239
00:18:53,257 --> 00:18:55,050
Bu ülkede beyazların

240
00:18:55,134 --> 00:18:59,096
siyahlara çektirdiği saçmalıklara
dönmek benim için zordu.

241
00:19:00,013 --> 00:19:01,974
Disiplin anlayışımı,

242
00:19:02,641 --> 00:19:06,478
hayatımı zapt etme gücümü kaybettim
ve sürüklenmeye başladım.

243
00:19:07,938 --> 00:19:11,024
Sonra bir baktım eroin bağımlısı olmuşum.

244
00:19:12,067 --> 00:19:16,613
Yani gece gündüz, sürekli eroin bulup
kullanmam anlamına geliyordu.

245
00:19:18,073 --> 00:19:19,324
Bunun için yaşadım.

246
00:19:24,037 --> 00:19:26,331
Kariyeri kontrolden çıkıyordu.

247
00:19:27,749 --> 00:19:30,752
Tekrar başarılı bir müzisyen olmak
bir kenara

248
00:19:30,836 --> 00:19:35,465
Miles'ın hayatta kalabileceğine dair
bir beklenti bile yoktu.

249
00:19:40,762 --> 00:19:44,308
Şeyde küçük bir kulübüm vardı...
Sanırım Hartford'taydı.

250
00:19:45,017 --> 00:19:47,019
Symphony Sid All Stars'ı getirdim.

251
00:19:48,145 --> 00:19:51,398
Symphony Sid
"Miles'a hiç para verme." dedi.

252
00:19:52,816 --> 00:19:57,154
Miles ilk gece bana gelip
"George, bana beş dolar ver." dedi.

253
00:19:57,237 --> 00:19:59,406
"Miles, yapma dostum." dedim.

254
00:20:00,490 --> 00:20:02,201
"George, bana iki dolar ver."

255
00:20:02,826 --> 00:20:04,828
"Yapma Miles."

256
00:20:05,329 --> 00:20:07,289
"George, bana 50 sent ver."

257
00:20:08,582 --> 00:20:09,958
"Dostum, biliyorsun..."

258
00:20:10,584 --> 00:20:12,586
"George, bana bir peni ver."

259
00:20:13,420 --> 00:20:15,297
Miles'la ilk buluşmam buydu.

260
00:20:19,134 --> 00:20:21,929
New York'ta bir kulüpte çalıyorduk.

261
00:20:23,222 --> 00:20:25,474
Babası Doğu St. Louis'ten geldi.

262
00:20:25,557 --> 00:20:27,267
Kulübe girdi,

263
00:20:27,351 --> 00:20:30,395
Miles'ı sahneden indirdi,
trompetini falan bıraktı.

264
00:20:30,479 --> 00:20:32,439
"Yürü, eve dönüyoruz." dedi.

265
00:20:38,487 --> 00:20:40,781
Babasıyla giden
küçük bir çocuk gibi hissettim.

266
00:20:42,783 --> 00:20:47,120
Daha önce hiç öyle hissetmemiştim
ve o andan beridir de hissetmemişimdir.

267
00:20:48,789 --> 00:20:51,917
Yolda ona uyuşturucuyu bırakacağımı,

268
00:20:52,000 --> 00:20:54,253
biraz dinlenmemin yeteceğini söyledim.

269
00:20:55,921 --> 00:20:58,507
Sonra bir bakmışım
yine eroin kullanıyorum,

270
00:20:59,466 --> 00:21:02,469
bağımlılığımı sürdürmek için
babamdan para alıyorum.

271
00:21:06,181 --> 00:21:09,184
Geceleri avare dolaştığını görebilirdiniz.

272
00:21:10,269 --> 00:21:13,981
Bir yerlerde ona rastlardınız.
Miles olduğunu bile anlamazsınız.

273
00:21:14,064 --> 00:21:17,609
Hatta üzerinde
onu evsiz biri gibi gösterecek kıyafetler

274
00:21:19,152 --> 00:21:20,904
bile olabilirdi.

275
00:21:21,530 --> 00:21:23,240
Superman olmasını istemiştik.

276
00:21:25,909 --> 00:21:27,327
Ve işler

277
00:21:27,828 --> 00:21:28,996
böyle gelişmiyor.

278
00:21:34,251 --> 00:21:38,297
Bu duruma geldiğini görmek
gerçekten çok üzücüydü.

279
00:21:40,424 --> 00:21:41,466
Ama...

280
00:21:42,426 --> 00:21:44,136
Bundan bahsetmek istemiyorum.

281
00:21:48,765 --> 00:21:51,476
Babamın Millstadt'teki çiftliğine gittim.

282
00:21:52,811 --> 00:21:54,062
Hastaydım.

283
00:21:55,397 --> 00:21:59,943
Birisi iki saniyeye öleceğimin garantisini
verebilseydi kabul ederdim.

284
00:22:02,571 --> 00:22:04,698
Bu durum yedi, sekiz gün sürdü.

285
00:22:05,741 --> 00:22:06,742
Yemek yiyemedim.

286
00:22:07,909 --> 00:22:10,454
Sonra bir gün bitti, öylece.

287
00:22:10,871 --> 00:22:11,705
Bitti.

288
00:22:13,248 --> 00:22:14,374
Daha iyi hissettim.

289
00:22:15,083 --> 00:22:16,543
İyi, saf.

290
00:22:21,214 --> 00:22:25,844
Genç bir beyaz Prestige adında
bir caz plak şirketi kurmuştu

291
00:22:26,428 --> 00:22:29,097
ve onun için albüm çıkarmamı istiyordu.

292
00:22:30,724 --> 00:22:33,101
İşlerin artık düzeleceğini düşündüm.

293
00:22:33,894 --> 00:22:35,729
Zaten en dibe vurmuştum.

294
00:22:36,772 --> 00:22:40,192
Zenci camiası olarak
otobüslere binmemeye karar verdik...

295
00:22:40,275 --> 00:22:42,402
-Bayan Amerika Yarışması.
-Dodgers çıldırdı.

296
00:22:42,486 --> 00:22:44,071
Emmett Till'ı...

297
00:22:44,154 --> 00:22:46,323
Muhteşem yeni Motoramic Chevrolet.

298
00:22:50,452 --> 00:22:52,746
Tüm Betty Crocker kek karışımı...

299
00:22:52,829 --> 00:22:55,916
Bu akşam Disneyland,
dünyanın en şaşalı krallığı...

300
00:23:12,849 --> 00:23:17,604
New York'ta bir kulüpteydim
ve Miles kulübün arkasındaydı.

301
00:23:19,147 --> 00:23:21,566
Ben kulüpten çıkarken Miles beni durdurup

302
00:23:21,650 --> 00:23:24,361
"Newport'ta
caz festivali mi düzenliyorsun?" dedi.

303
00:23:24,611 --> 00:23:26,363
"Evet Miles." dedim.

304
00:23:27,072 --> 00:23:29,699
"Bensiz festival düzenleyemezsin." dedi.

305
00:23:30,700 --> 00:23:32,869
"Katılmak mı istiyorsun?" dedim.

306
00:23:32,953 --> 00:23:35,372
"Bensiz festival düzenleyemezsin." dedi.

307
00:23:35,872 --> 00:23:38,291
"Tamam, menajerini ararım." dedim.

308
00:23:47,592 --> 00:23:49,719
Newport oyuncu seçmeleri gibiydi.

309
00:23:51,471 --> 00:23:55,725
Dinleyen seyirciler arasında
Columbia Records'ın yöneticileri vardı.

310
00:23:55,809 --> 00:23:59,855
Columbia Records o dönem
plak şirketlerinin Tiffany'siydi.

311
00:23:59,938 --> 00:24:01,606
Bunun anlamını biliyordu.

312
00:24:01,857 --> 00:24:04,401
Kendisi için
ne anlama geleceğini biliyordu.

313
00:24:05,235 --> 00:24:08,321
Yani eline
Newport'taki gibi bir fırsat geçince

314
00:24:08,405 --> 00:24:10,532
değerlendirecekti, büyük bir şevkle.

315
00:24:20,709 --> 00:24:26,131
Miles trompetinin ucunu
tam mikrofona dayadı

316
00:24:27,632 --> 00:24:31,011
ve caz dünyasını oracıkta değiştirdi,

317
00:24:31,094 --> 00:24:33,180
kariyerini oracıkta değiştirdi.

318
00:24:33,763 --> 00:24:38,101
Çünkü o şarkının güzelliği,
Miles'ın trompetinin güzelliği

319
00:24:38,810 --> 00:24:42,981
bebop türünü herkes tarafından
kabul görebilecek bir müzik yaptı.

320
00:24:51,656 --> 00:24:55,785
Artık insanlar Miles'ın müziğini
sevişirken dinleyebilirdi.

321
00:25:28,693 --> 00:25:30,946
Bir halk şarkısı çalmak cesaret ister.

322
00:25:31,780 --> 00:25:34,908
Her yere notalar serpiştirip
arkasına saklanmak

323
00:25:34,991 --> 00:25:39,371
ve "Bakın, ne çalabiliyorum?" demek
daha kolaydır. Bilirsiniz işte... Peki.

324
00:25:47,254 --> 00:25:51,716
Çoğu erkek
savunmasız duruma düşmekten korkar.

325
00:25:52,968 --> 00:25:55,053
Kadınlar erkekte en çok bunu sever.

326
00:26:08,692 --> 00:26:12,862
Bence Miles bir yandan bu şekilde çıktı...

327
00:26:13,405 --> 00:26:15,782
Ama sonra çalmaya başlayınca insanlar...

328
00:26:16,658 --> 00:26:18,702
İnsanın kalbini yumuşatıyor.

329
00:26:29,629 --> 00:26:34,509
Miles'ın çalışı
ilk notadan itibaren eşsizdir.

330
00:26:36,136 --> 00:26:37,512
Bir zevk,

331
00:26:38,221 --> 00:26:40,348
bir güzellik hissiyatı vardır.

332
00:26:42,225 --> 00:26:44,102
Çok romantik bir yönü vardır.

333
00:26:45,186 --> 00:26:47,564
Ama duygusallık içermeyen bir romantizm.

334
00:27:04,956 --> 00:27:07,626
Size içini döker.

335
00:27:08,335 --> 00:27:10,795
Doğruca kalbinize döker.

336
00:27:11,796 --> 00:27:14,090
Can elinize döker işte.

337
00:27:24,934 --> 00:27:29,356
Miles'ın çalışı gibi hissetmek istiyorum.

338
00:27:40,700 --> 00:27:42,285
Miles öyle çalardı ki

339
00:27:43,036 --> 00:27:48,583
su birikintisi üzerinde seken bir taşın
çıkardığı ses gibi ses çıkarırdı.

340
00:27:53,380 --> 00:27:56,216
Dalgalara dokunurdu sadece.

341
00:28:09,979 --> 00:28:11,564
Bazen bir notayı basmazdı.

342
00:28:12,190 --> 00:28:14,275
Ve insanların sonraki notayı cidden

343
00:28:14,859 --> 00:28:16,111
şöyle beklediğini gördüm.

344
00:28:27,038 --> 00:28:29,124
Çalışı inanılmaz saf,

345
00:28:29,958 --> 00:28:31,042
zarif

346
00:28:32,335 --> 00:28:33,628
ve lezizdi.

347
00:28:34,879 --> 00:28:36,381
Müziksel anlamda lezizdi.

348
00:28:43,138 --> 00:28:47,392
Miles bir notayı öyle çalabilir ki...
Şunu gördüm, bir notayla...

349
00:28:47,767 --> 00:28:49,978
Kulübe para babaları gelirdi,

350
00:28:50,061 --> 00:28:52,480
bu para babaları bir notayı duyup

351
00:28:53,022 --> 00:28:56,025
"Ben ikna oldum.
Paramın karşılığını aldım." derdi.

352
00:28:56,109 --> 00:28:57,485
Gitmeye hazırlardı.

353
00:28:58,653 --> 00:29:01,614
Miles "Bam!" derdi,
onlar da "Yeter dostum." derdi.

354
00:29:05,034 --> 00:29:07,620
1956'nın şubat veya mart ayında

355
00:29:07,704 --> 00:29:11,499
gırtlağımda kanserli olmayan bir uru
aldırmak zorunda kaldım.

356
00:29:12,375 --> 00:29:14,335
Bir süredir canımı sıkıyordu.

357
00:29:14,919 --> 00:29:17,881
On gün boyunca
tek kelime etmemem gerekiyordu.

358
00:29:19,132 --> 00:29:21,843
Bir hafta geçtikten sonra
gayet iyi durumdaydı.

359
00:29:22,802 --> 00:29:23,762
İkinci hafta

360
00:29:25,513 --> 00:29:27,140
konuşmayı bırakamadı.

361
00:29:28,516 --> 00:29:30,643
Herkes orospu çocuğunun alasıydı.

362
00:29:33,271 --> 00:29:34,105
Olan bu.

363
00:29:34,939 --> 00:29:36,441
Sesine o hışırtı geldi.

364
00:29:37,442 --> 00:29:38,610
Ve hiç iyileşmedi.

365
00:29:39,778 --> 00:29:43,823
O dönem Miles'ın ameliyat olduğunu,
sesinin bundan zarar gördüğünü

366
00:29:43,907 --> 00:29:45,909
kimse bilmiyordu.

367
00:29:46,201 --> 00:29:47,744
Sahneye çıktı

368
00:29:47,827 --> 00:29:50,246
ve o puslu sesiyle o akşam ne çalacağını

369
00:29:50,330 --> 00:29:51,998
söylemeye başladı.

370
00:29:52,081 --> 00:29:54,959
Sanırım iki, üç cümle söyledikten sonra

371
00:29:55,043 --> 00:29:58,213
seyirciler, büyük bir çoğunluğu
ona gülmeye başladı.

372
00:29:59,255 --> 00:30:01,049
Ve Miles arkasını döndü,

373
00:30:01,591 --> 00:30:05,220
seyircilere baktı,
yüzünde çok tuhaf bir ifade vardı.

374
00:30:05,804 --> 00:30:06,888
Sonra çıkıp gitti.

375
00:30:15,522 --> 00:30:19,150
Sadece belli şekilde bakışarak
grupla iletişim kurabiliyordum.

376
00:30:20,151 --> 00:30:23,488
Seyirciye arkamı döndüğümde
bunu yapıyorum.

377
00:30:24,322 --> 00:30:27,784
Çalarken konuşmak gibi saçmalıklarla
uğraşamam.

378
00:30:28,952 --> 00:30:31,955
Çünkü her şey yolundayken
seyirciyle müzik konuşur.

379
00:30:43,633 --> 00:30:47,220
George Avakian,
Columbia Records'ın caz yapımcısı

380
00:30:47,470 --> 00:30:49,597
özel bir sözleşme imzalamamı istedi.

381
00:30:50,557 --> 00:30:52,725
Bana teklif ettikleri şeyler için

382
00:30:52,809 --> 00:30:55,144
Columbia'yı seçmek istediğimi söyledim.

383
00:30:57,397 --> 00:30:58,940
George Avakian şöyle dedi,

384
00:30:59,023 --> 00:31:02,110
"Senden karşılamanı istediğim
taleplerin listesi.

385
00:31:03,069 --> 00:31:06,531
Uyuşturucu kullanmamalısın.
Düzenli bir grubun olmalı."

386
00:31:07,740 --> 00:31:11,202
Ve son olarak
Prestige sözleşmesini feshetmesi.

387
00:31:11,286 --> 00:31:13,454
Önce çalarım, adını sonra söylerim.

388
00:31:26,509 --> 00:31:31,472
John Coltrane'in tenor saksafoncu olduğu
yeni bir beşli kurdu

389
00:31:31,556 --> 00:31:36,936
ve o beşliyi
Rud Van Gelder'ın stüdyolarına götürüp

390
00:31:37,520 --> 00:31:40,940
art arda şarkılar çalıp

391
00:31:41,482 --> 00:31:45,278
Prestige sözleşmesinin yükümlülüğünden
kurtulmaya yetecek müziği

392
00:31:45,695 --> 00:31:48,072
birkaç günde kaydetti.

393
00:31:57,123 --> 00:32:01,586
Müzisyenlerin kelepçelerini çıkarıp
şöyle dedi sayılır, "Buyurun.

394
00:32:02,921 --> 00:32:05,131
Kafanıza göre takılın. Kendiniz olun.

395
00:32:05,965 --> 00:32:10,553
Müziğin hissettiğimiz gibi yaşamasına,
soluk almasına ve gelişmesine

396
00:32:11,220 --> 00:32:12,221
izin vereceğim."

397
00:32:20,396 --> 00:32:24,776
Miles yükümlülüğünden
olabildiğince hızlıca kurtulduğunu sandı

398
00:32:25,276 --> 00:32:28,988
ama aslında bunlar
spontane caz müziğin parıltılarıydı.

399
00:32:33,326 --> 00:32:37,413
Aralıksız iki oturumda üç saat
veya daha fazla müzik kaydedildi.

400
00:32:39,958 --> 00:32:42,710
Caz tarihinin en usta eserlerinden.

401
00:33:03,481 --> 00:33:05,108
Miles Davis'le tanıştığımda

402
00:33:05,191 --> 00:33:08,069
Katherine Dunham Company'yle
sahne alıyordum.

403
00:33:10,780 --> 00:33:14,575
O dönem bu şov dünyasında
çok farklı insanlarla

404
00:33:14,659 --> 00:33:16,369
tanıştım.

405
00:33:18,579 --> 00:33:21,791
Yani Paris'e, Berlin'e, her yere gittim.

406
00:33:23,209 --> 00:33:25,878
Bacaklarım için
sektörün en iyileri deniyordu.

407
00:33:29,507 --> 00:33:31,592
Hugh O'Brian benimle çıkmak istedi.

408
00:33:32,427 --> 00:33:35,430
Rory Calhoun
beni Las Vegas'a götürmek istedi.

409
00:33:37,223 --> 00:33:41,394
Tanrım, tüm o farklı erkekleri
düşünmeye çalışıyorum...

410
00:33:44,022 --> 00:33:47,692
Dansçı olarak o sahnede muazzamdım.

411
00:33:47,775 --> 00:33:50,862
Ve beni
daha yakından tanımak istediler sanırım.

412
00:33:53,072 --> 00:33:55,908
Cazdan pek fazla anlamazdım.

413
00:33:56,909 --> 00:33:59,787
Ben asıl Johnny Mathis'i bilirdim.

414
00:34:13,968 --> 00:34:16,471
Ciro's'ta sahne almıştım

415
00:34:17,263 --> 00:34:19,557
ve Miles performansımı izlemiş,

416
00:34:20,141 --> 00:34:22,393
anında aklı başından alınmış.

417
00:34:22,477 --> 00:34:24,520
Ama herkesin alınmıştı zaten.

418
00:34:28,232 --> 00:34:30,860
Frances'le birlikte
olmak isteyen erkeklerde

419
00:34:32,028 --> 00:34:33,404
başka bir sayfaydı.

420
00:34:39,327 --> 00:34:42,246
Sammy Davis Jr.

421
00:34:42,330 --> 00:34:45,875
Mr. Wonderful adlı yeni oyununa
katılmamı istedi.

422
00:34:47,251 --> 00:34:49,212
Bir gün provaya giderken

423
00:34:50,088 --> 00:34:52,090
sokakta Miles'ı gördüm

424
00:34:52,924 --> 00:34:55,927
ve birbirimize baktık. Bana bakıp dedi ki

425
00:34:56,552 --> 00:34:59,013
"Seni buldum, bir daha asla bırakmam."

426
00:35:00,932 --> 00:35:04,435
Ve sonra şu oldu, onun yanına taşındım.

427
00:35:17,448 --> 00:35:21,869
Frances Taylor gerçekten bir ilham perisi,
ilham kaynağıydı.

428
00:35:22,745 --> 00:35:27,375
Miles'ın birlikte olduğu
en ilham verici insandı.

429
00:35:27,750 --> 00:35:29,710
En uzun süreli ilişkisini onunla yaşadı.

430
00:35:30,253 --> 00:35:33,381
Miles çığır açan
ve en popüler eserlerinden bazılarını

431
00:35:33,464 --> 00:35:34,674
ürettiği dönemde

432
00:35:34,757 --> 00:35:37,468
ona dayanak olup sevgi gösterdi.

433
00:35:42,557 --> 00:35:44,642
Paris'e gitmesi gerekti

434
00:35:45,977 --> 00:35:47,562
ve bana müziği bıraktı.

435
00:35:49,897 --> 00:35:51,858
Çalışına âşık oldum.

436
00:35:52,108 --> 00:35:53,568
Beni etkiledi.

437
00:35:56,696 --> 00:35:58,531
Ve defalarca çaldım.

438
00:36:00,199 --> 00:36:03,119
Ve müziğiyle böyle tanıştım.

439
00:36:12,170 --> 00:36:14,881
1956'da Miles Avrupa'ya geldiğinde

440
00:36:15,590 --> 00:36:17,550
prova yapmamız gerekiyordu.

441
00:36:18,050 --> 00:36:21,804
Avrupa ritim bölümüyle hiç çalmamıştı.

442
00:36:23,055 --> 00:36:25,308
Ve selam vermedi.

443
00:36:25,516 --> 00:36:27,560
Hiç de gülümsemiyordu.

444
00:36:28,352 --> 00:36:31,856
Ve tek kelime etmeden
sadece çalmaya başladı.

445
00:36:42,700 --> 00:36:46,412
Ve hemen ona ayak uydurdum
çünkü müziğini biliyorduk.

446
00:36:46,996 --> 00:36:48,497
Müziğinin hayranlarıydık.

447
00:36:49,707 --> 00:36:52,335
Kendime hep şu soruyu sorarım,

448
00:36:52,418 --> 00:36:55,880
"Affedersin, ne çalıyorsun?

449
00:36:55,963 --> 00:36:57,840
Onu bilmiyoruz da." deseydik

450
00:36:58,841 --> 00:37:02,261
bence bundan hoşlanmazdı
ama çaldık.

451
00:37:02,845 --> 00:37:07,350
Ve "Pekâlâ." dedi, sonra...
Bu kadar. Hepsi bu.

452
00:37:07,725 --> 00:37:09,477
Tüm dikkatimizi vermiştik.

453
00:37:12,688 --> 00:37:13,773
Seni seviyorum.

454
00:37:16,025 --> 00:37:17,777
Seni bırakmayacağım Julien.

455
00:37:18,527 --> 00:37:19,528
Seni seviyorum.

456
00:37:20,529 --> 00:37:23,866
Senin sesin olmadan
sessizlik diyarında kaybolurdum.

457
00:37:25,201 --> 00:37:26,452
Pek cüretkârca değil.

458
00:37:26,535 --> 00:37:28,079
Louis Malle, filmi

459
00:37:28,162 --> 00:37:31,749
Ascenseur pour l'Échafaud,
yani İdam Sehpası'nı bitirdiğinde

460
00:37:32,375 --> 00:37:35,336
Miles da Paris'teydi.

461
00:37:38,631 --> 00:37:40,341
Bu nasıl bir şaka böyle?

462
00:37:40,925 --> 00:37:42,593
Malle çok genç biriydi

463
00:37:42,677 --> 00:37:45,680
ve kariyerinin gerçekten daha başındaydı.

464
00:37:46,055 --> 00:37:46,889
Para mı?

465
00:37:46,973 --> 00:37:50,393
O da farklı bir sinema çekmek,

466
00:37:50,643 --> 00:37:53,145
film çekme şeklini değiştirmek istiyordu.

467
00:37:53,229 --> 00:37:58,401
Mesela gerçek mekânlarda
gerçek insanlara yer vererek.

468
00:38:02,989 --> 00:38:04,991
Ve Miles'a şu fikri sundu,

469
00:38:05,241 --> 00:38:08,577
"Caz film müziği yapmak ister misin?"

470
00:38:14,917 --> 00:38:17,586
Eskiden bir filmin müzisyeni

471
00:38:17,670 --> 00:38:22,008
gelir, 30 kişinin gelmesini ister.

472
00:38:22,091 --> 00:38:26,304
Keman, perküsyon,
bakır nefesli çalgılar vesaire.

473
00:38:26,387 --> 00:38:29,307
Ve "Üç-dört.
Baylar, hazır mısınız? Üç-dört."

474
00:38:31,892 --> 00:38:36,605
Müziği besteleyen adamlar her sekansın
ne kadar süreceğini tam olarak bilir.

475
00:38:36,689 --> 00:38:39,108
İki dakika 40 saniye vesaire.

476
00:38:39,400 --> 00:38:40,818
Miles'da işler değişik.

477
00:38:51,829 --> 00:38:54,498
Miles hiç beste yazmadı.

478
00:38:56,375 --> 00:38:58,961
Tüm müziği doğrudan

479
00:38:59,712 --> 00:39:02,340
film gösterilirken çaldı.

480
00:39:13,184 --> 00:39:19,565
Filmdeki görüntülere verdiği tepkiye göre
Sadece doğaçlama yaptı, müziği yarattı.

481
00:39:32,370 --> 00:39:36,415
Çalarken aynı anda da filme bakmak

482
00:39:36,499 --> 00:39:39,585
çok önemliydi,
çünkü Jeanne Moreau olmuştu.

483
00:39:41,921 --> 00:39:45,299
Miles'ın müziği olsa da
Jeanne Moreau'nun acısıydı.

484
00:39:52,598 --> 00:39:55,184
Orada mükemmel, gerçekten mükemmel bir şey

485
00:39:55,768 --> 00:39:58,229
yaptığımızı hemen fark ettik.

486
00:40:04,235 --> 00:40:06,278
O müzik filmi ünlü yaptı.

487
00:40:08,030 --> 00:40:11,325
Çoğu insan önce müzik albümünü dinledi.

488
00:40:11,409 --> 00:40:13,994
Ve sonrasında filmi izlemek istedi.

489
00:40:19,834 --> 00:40:22,420
İdam Sehpası'nın kaydı sırasında

490
00:40:22,503 --> 00:40:26,215
Miles doğaçlamaya yaklaşmanın
yeni bir yolunu deneyimledi.

491
00:40:27,007 --> 00:40:30,386
Önündeki birkaç senede bunu geliştirdi.

492
00:40:31,720 --> 00:40:35,099
Yani İdam Sehpası'nın kayıt stüdyosunda

493
00:40:35,724 --> 00:40:37,810
bir şeyler başladı.

494
00:40:42,189 --> 00:40:43,441
Baştan lütfen.

495
00:40:45,192 --> 00:40:46,193
Başlıyoruz.

496
00:40:46,318 --> 00:40:48,362
0-62-291.

497
00:40:48,446 --> 00:40:50,656
-İkinci sayı, kayıt bir.
-Bir dakika.

498
00:40:51,949 --> 00:40:54,702
İlk giden benimdir
çünkü bateriyi kurmalıydım.

499
00:40:56,620 --> 00:41:01,000
Bateriyi taşıdım, kurdum,
herkesin gelmesini bekledim.

500
00:41:04,753 --> 00:41:07,548
Miles elinde küçük notlarla geldi.

501
00:41:07,631 --> 00:41:09,091
Nota kâğıdı bile yoktu.

502
00:41:10,968 --> 00:41:12,678
Ve bana söylediği tek şey

503
00:41:12,761 --> 00:41:14,180
"Akışına bırak."

504
00:41:15,014 --> 00:41:16,307
Sadece "Akışına bırak."

505
00:41:19,894 --> 00:41:22,146
Kind of Blue'nun bestelerini yazmadım,

506
00:41:22,813 --> 00:41:26,942
eskizler getirdim çünkü çalarken
bolca spontanelik hissi olsun istedim.

507
00:41:28,986 --> 00:41:33,657
Müthiş müzisyenler olduğu sürece durumu
kontrol altına alıp orada olanların,

508
00:41:33,741 --> 00:41:37,578
becerilerinin ötesinde
çalabileceklerini biliyordum.

509
00:41:39,538 --> 00:41:41,123
"So What"ın ilk kısmı...

510
00:41:48,380 --> 00:41:50,799
Sonra Paul şöyle basa girdi...

511
00:41:56,680 --> 00:41:59,391
Dostum,
Miles'dan dinlediğim ilk şey buydu.

512
00:41:59,892 --> 00:42:03,020
Babamın plak koleksiyonundan
o plağı alıp taktım.

513
00:42:05,272 --> 00:42:08,901
Kulağınıza takılan ilk şey
Paul Chambers'ın bas dizilimiydi.

514
00:42:16,492 --> 00:42:19,453
Kutsal metinler sorgulanmaz
ama elimizdeler, değil mi?

515
00:42:19,537 --> 00:42:22,206
Yani İncil neden İncil?

516
00:42:22,289 --> 00:42:25,209
İncil işte.
Kind of Blue niye Kind of Blue?

517
00:42:25,292 --> 00:42:30,673
Kind of Blue işte, öyle
ve cazın şeklini değiştirdi.

518
00:42:38,639 --> 00:42:42,268
"So What"ın başındaki zil vuruşlarını
aşırıya kaçırdım sandım.

519
00:42:42,685 --> 00:42:45,437
Bana olması gerektiğinden
daha yüksek geldi.

520
00:42:48,440 --> 00:42:53,195
Ve çınlaması bitmek bilmiyor gibi
ama insanı tam şarkıya sokuyor.

521
00:42:54,196 --> 00:42:56,073
Otobana ulaşıyorsunuz sanki

522
00:42:56,782 --> 00:42:59,118
ve parçanın gerisi oradan devam ediyor.

523
00:43:12,506 --> 00:43:15,843
Kind of Blue'da Miles grup elemanlarından

524
00:43:16,385 --> 00:43:20,431
yaratabilecekleri sesi
daha derin düşünmelerini istedi.

525
00:43:24,643 --> 00:43:28,272
"Şöyle birkaç fikrim var. Hadi." dedi.

526
00:43:31,025 --> 00:43:34,945
Ve Miles bunu hayatı boyunca yaptı.

527
00:43:47,458 --> 00:43:51,170
Kind of Blue
Miles'ın tutkusunu birden göstermiyor

528
00:43:51,253 --> 00:43:53,756
ama aynı zamanda
müzisyenler kendini açınca

529
00:43:54,882 --> 00:43:59,345
ne kadar yenilikçi, dahiyane
ve kışkırtıcı olabileceklerini

530
00:43:59,803 --> 00:44:01,555
gösteriyor.

531
00:44:25,371 --> 00:44:27,581
Kind of Blue müziği düşünmenin

532
00:44:27,665 --> 00:44:32,920
müziği çalmanın ve müziğe yaklaşmanın
farklı bir yönünün önemini vurguladı.

533
00:44:33,504 --> 00:44:36,757
Ve bu da
Coltrane'in kendi kişiliğini bulması için

534
00:44:37,383 --> 00:44:39,301
ihtiyacı olan bir şeydi.

535
00:44:45,349 --> 00:44:48,977
John Coltrane'in potansiyelini
çok az insan görmüştür

536
00:44:49,853 --> 00:44:54,358
ama Miles, Coltrane'i yanında götürüp
ona daha sonra insanların seveceği,

537
00:44:54,441 --> 00:44:58,570
hayranlık duyacağı bir sanatçı olması için
gereken ortamı sağladı.

538
00:45:18,048 --> 00:45:20,551
Cazı sevmeyen insanlar bile
o albümü sever.

539
00:45:21,385 --> 00:45:25,764
Her on yılda Kind of Blue'dan
bahseden yeni şeyler, yeni insanlar çıkar.

540
00:45:25,889 --> 00:45:28,517
"Beni caza başlatan albüm bu."

541
00:45:33,522 --> 00:45:35,357
Yüzlerce kez dinleseniz de

542
00:45:35,441 --> 00:45:37,943
söyleyecek yeni bir şey hep çıkar.

543
00:45:39,611 --> 00:45:43,449
Ve bu da bana göre şaheserin tanımı.

544
00:45:57,671 --> 00:46:01,341
O albümün caz müzik tarihinde

545
00:46:01,425 --> 00:46:03,761
en çok satılan albüm olacağını

546
00:46:03,844 --> 00:46:06,013
Miles'ın bildiğini düşünmüyorum.

547
00:46:06,930 --> 00:46:11,477
Miles durumun böyle olacağını bilseydi
binanın üstüne yapılmasını isterdi,

548
00:46:12,519 --> 00:46:16,273
dışarıya hemen iki Ferrari isterdi.

549
00:46:16,356 --> 00:46:18,317
Gerçekten çıldırırdı.

550
00:46:19,109 --> 00:46:21,528
Böyle bir şeyin olacağını düşünseydi

551
00:46:21,612 --> 00:46:22,905
üzerilerine giderdi.

552
00:46:40,547 --> 00:46:43,467
Kind of Blue anında başarıya ulaştı.

553
00:46:44,259 --> 00:46:47,888
Miles revaçta olan,
popüler bir yıldız oluyordu.

554
00:46:49,515 --> 00:46:53,393
Columbia anlaşması Miles'ın müziğini
Amerika'nın geneline

555
00:46:53,477 --> 00:46:55,187
görülmemiş şekilde yaydı.

556
00:46:59,441 --> 00:47:03,862
İsmini müzik efsaneleri arasına yazdırdı.

557
00:47:10,828 --> 00:47:14,706
Tek yapmak istediğim
hislerimi müzik vasıtasıyla aktarmaktı.

558
00:47:16,416 --> 00:47:19,294
Colombia'yı seçmek daha çok para demekti

559
00:47:19,378 --> 00:47:23,090
ama yaptığın iş için para almanın,
iyi para almanın nesi yanlış?

560
00:47:33,350 --> 00:47:35,644
Siyahların döneminde

561
00:47:36,019 --> 00:47:39,898
kişiliği hakkında duyduğu gururu
göstermek istedi

562
00:47:40,399 --> 00:47:42,901
ve Miles bunun en büyük örneğiydi.

563
00:47:42,985 --> 00:47:45,988
Olabildiğince şık görünürdü.

564
00:47:57,666 --> 00:48:00,586
Miles Davis havalılığın
vücut bulmuş hâliydi.

565
00:48:01,503 --> 00:48:03,630
Mitolojik kahramanıydı.

566
00:48:08,218 --> 00:48:10,304
Siyahi Superman'imiz oldu.

567
00:48:14,808 --> 00:48:16,852
Miles'ın yeni albümü çıktığında

568
00:48:17,519 --> 00:48:20,105
albüm elimizde dolaşırdık dostum.

569
00:48:21,231 --> 00:48:22,900
Miles sevmek

570
00:48:22,983 --> 00:48:26,528
başlı başına tarz olmak demekti.

571
00:48:32,951 --> 00:48:37,039
Miles Davis fiyakalı giyinir,
hızlı arabalara biner,

572
00:48:37,122 --> 00:48:38,999
kadınlar ona bayılırdı falan.

573
00:48:39,625 --> 00:48:43,670
Miles Davis'le çalmakla kalmak istemedik.
Miles Davis olmak istedik.

574
00:48:49,968 --> 00:48:53,180
"Miles, çocuklarını
dışarı çıkarmak istediğinde

575
00:48:53,263 --> 00:48:55,933
ne yapıyorsun?" diye sordum.

576
00:48:56,016 --> 00:48:58,435
Dedi ki "Taksiye binmelerini söylüyorum."

577
00:49:08,195 --> 00:49:11,657
Miles bir nevi havalı olmanın,

578
00:49:11,990 --> 00:49:16,036
bir nevi entelektüelliğin,
bir nevi maskülenliğin temsilcisi oldu.

579
00:49:17,621 --> 00:49:20,999
Hiçbir saçmalığa gelemeyen siyahi adam.

580
00:49:28,757 --> 00:49:33,470
Havalı, tarz, öfkeli, entelektüel
ve aşırı şık olmak.

581
00:49:34,179 --> 00:49:36,348
Ben bunların hepsiydim, fazlasıydım

582
00:49:37,099 --> 00:49:40,102
ama trompette müthiştim
ve harika bir grubum vardı.

583
00:49:40,686 --> 00:49:44,189
Yani sadece isyankâr imajımla
tanınır hâle gelmedim.

584
00:49:45,774 --> 00:49:49,319
Miles Davis'in mistik becerisi
konuşulmaya başlandı.

585
00:49:55,534 --> 00:49:59,079
Miles Davis bence ten renginin koyuluğunu

586
00:49:59,162 --> 00:50:02,249
bir yükümlülük olarak görmek yerine

587
00:50:02,332 --> 00:50:03,875
bir kazanç olarak gördü.

588
00:50:06,920 --> 00:50:08,672
O dönem televizyonda

589
00:50:08,755 --> 00:50:12,634
veya filmlerde gösterilen
her şeyden farklıydı.

590
00:50:13,593 --> 00:50:18,432
Miles bunu havalı,
arzulanan bir şeye dönüştürdü.

591
00:50:19,891 --> 00:50:23,145
İnsanların karşısına her çıktığımda
jilet gibiydim,

592
00:50:23,228 --> 00:50:24,563
Frances de öyleydi.

593
00:50:25,564 --> 00:50:30,610
Böyle göz alıcı güzellikte bir kadınla
benim gibi sapına kadar siyahi bir adam.

594
00:50:31,028 --> 00:50:32,738
Gerçekten bambaşka bir şeydi.

595
00:50:32,946 --> 00:50:35,866
İnsanlar durup ağzı açık bize bakardı.

596
00:50:43,248 --> 00:50:47,127
Miles bana kıyafetler alırdı.

597
00:50:47,627 --> 00:50:50,130
Bacaklarımın harika olduğunu herkes bilir.

598
00:50:52,340 --> 00:50:54,426
Miles şıktı, ben şıktım.

599
00:50:56,595 --> 00:50:59,681
Sonra tabii
bir Ferrari'ye binip çıkıyorduk.

600
00:50:59,765 --> 00:51:02,684
Yani seksi bir çifttik,
bu konuda şüphe yok.

601
00:51:03,602 --> 00:51:05,937
Miles ve Frances. Yakıyorduk.

602
00:51:37,928 --> 00:51:40,514
Çocukken onları birlikte gördüğümde

603
00:51:41,056 --> 00:51:42,891
"Vay canına." derdim.

604
00:51:43,225 --> 00:51:46,978
Jilet gibi giyinirlerdi,
tek kelimeyle şıklardı.

605
00:51:48,230 --> 00:51:49,106
Ve âşıktılar.

606
00:51:50,690 --> 00:51:52,901
Prens ve prenses gibiydiler.

607
00:51:59,699 --> 00:52:02,702
Yazar bir arkadaşım vardı.
İsmi George Frazier.

608
00:52:03,578 --> 00:52:05,163
Ve Miles için kullandığı

609
00:52:06,123 --> 00:52:08,041
bir kelime vardı.

610
00:52:10,544 --> 00:52:15,549
İspanyol matadorlarla,
boğa güreşçileriyle ilgiliydi.

611
00:52:18,051 --> 00:52:19,970
Boğaları çoğu adam öldürebilirdi

612
00:52:20,345 --> 00:52:22,681
ve kimi çok heyecan verici güreşçilerdi

613
00:52:22,973 --> 00:52:26,935
ama diğerleri ringe girer,
öylece durur ve pelerini tutardı,

614
00:52:27,561 --> 00:52:29,020
boğa da saldırır

615
00:52:29,771 --> 00:52:32,691
seyircilerin yürekleri ağızlarına gelirdi.

616
00:52:35,318 --> 00:52:37,863
O güreşçide "duende" vardı.

617
00:52:40,782 --> 00:52:43,702
Ve Miles'da duende vardı.

618
00:52:47,497 --> 00:52:50,959
Miles şey biriydi... Sevdiği şeyler vardı.

619
00:52:51,042 --> 00:52:54,212
Sizi severse severdi.
Sevmezse de sevmezdi.

620
00:52:54,296 --> 00:52:56,798
Yani öyle biriydi.

621
00:52:57,090 --> 00:52:59,801
Sizi gözü tuttuysa

622
00:53:00,343 --> 00:53:01,845
sizi daima severdi.

623
00:53:01,928 --> 00:53:05,265
Ve gözü tutmazsa
fikrini değiştirmeniz mümkün olmazdı,

624
00:53:05,599 --> 00:53:06,433
anladınız mı?

625
00:53:09,394 --> 00:53:12,063
Çoğunlukla herkese çok soğuk davranırdım.

626
00:53:12,939 --> 00:53:15,066
Kendimi böyle korudum.

627
00:53:15,358 --> 00:53:18,695
Hislerimi
ve duygularımı kimseye açmayarak.

628
00:53:19,613 --> 00:53:21,656
Ve uzun süre işime yaradı.

629
00:53:24,034 --> 00:53:29,414
Miles, Village Vanguard'da sahne alırken
oraya gittim.

630
00:53:30,373 --> 00:53:36,087
Ve dedim ki
"Bay Davis, benim ismim Archie Shepp,

631
00:53:36,713 --> 00:53:38,715
sahne almama izin verir misiniz?"

632
00:53:39,424 --> 00:53:41,760
"Archie ne?" dedi.

633
00:53:43,386 --> 00:53:44,387
Ve

634
00:53:44,930 --> 00:53:46,264
"Archie Shepp." dedim.

635
00:53:46,723 --> 00:53:48,683
Dedi ki "Siktir git.

636
00:53:49,809 --> 00:53:51,353
Benimle sahne alamazsın."

637
00:53:51,853 --> 00:53:53,230
Miles umursamazdı.

638
00:53:54,397 --> 00:53:57,108
Miles'ın kendinden başka kimseyi
memnun etmesi

639
00:53:57,567 --> 00:53:58,735
gerekmezdi.

640
00:54:02,989 --> 00:54:06,076
Miles kayıtsızdı.

641
00:54:08,119 --> 00:54:11,164
Anlatabiliyor muyum?
İnsanlara karşı kayıtsızdı.

642
00:54:12,123 --> 00:54:13,875
Çünkü o, Miles Davis'ti.

643
00:54:16,962 --> 00:54:19,673
Kişiliğinde bir sürü tuhaflıklar vardı.

644
00:54:20,799 --> 00:54:23,385
Sinirli, antisosyaldi.

645
00:54:24,844 --> 00:54:28,139
Ama genelde bu öz güvensizlikler,
bu kötülükler

646
00:54:28,640 --> 00:54:31,601
sanatın temelini oluşturan şeylerdir,

647
00:54:31,685 --> 00:54:34,854
böylece sanat bir iyileşme yöntemi olur.

648
00:54:36,815 --> 00:54:41,820
Sanat ona savunmasızlığını,
gerçek dünyada gösteremeyeceği bir yönünü

649
00:54:42,153 --> 00:54:44,281
gösterebilme fırsatı verdi.

650
00:54:54,749 --> 00:54:56,710
Birdland'de çalışıyorduk.

651
00:54:57,752 --> 00:55:01,965
Setimizi bitirdik,
Miles sigara içmek için yukarı çıktı.

652
00:55:05,343 --> 00:55:08,346
Birdland'in önünde
sırılsıklam hâlde duruyordum,

653
00:55:08,680 --> 00:55:11,474
çok nemli,
sıcak bir Ağustos gecesiydi çünkü.

654
00:55:12,726 --> 00:55:16,604
Judy adında çok güzel bir beyaz kızı
taksiye bindirmiştim.

655
00:55:18,189 --> 00:55:21,901
Beyaz bir polis yanıma gelip
bana yürümemi söyledi.

656
00:55:24,321 --> 00:55:27,157
Miles da
"Neden ki? Sigara içiyorum." dedi.

657
00:55:27,240 --> 00:55:32,120
Alt katta çalışıyorum, sigara içiyorum.
Ve isminin yazdığı tabelanın yanındaydı.

658
00:55:32,203 --> 00:55:36,166
M, I, L, E, S. Miles.

659
00:55:36,624 --> 00:55:38,501
Bu benim. Sen kimsin?

660
00:55:39,002 --> 00:55:40,503
Kind of Blue yeni çıkmıştı.

661
00:55:40,587 --> 00:55:45,842
Kasabanın dilindeydi,
tabelada ismi yazıyordu.

662
00:55:47,010 --> 00:55:48,303
Ünü tavan yapmıştı.

663
00:55:50,388 --> 00:55:54,934
Adam "Bana ne? Burada dikilemezsin." der.
Miles "Gitmiyorum." der.

664
00:55:55,518 --> 00:55:58,480
Açıkça ve sertçe adamın yüzüne baktım

665
00:55:58,938 --> 00:56:00,190
ve bir yere gitmedim.

666
00:56:01,816 --> 00:56:04,778
O an Miles öyle fiyakalıydı ki

667
00:56:05,362 --> 00:56:07,739
ona el sürmek aslında zordu.

668
00:56:09,783 --> 00:56:12,369
Birden bire bu beyaz dedektif koşup

669
00:56:12,452 --> 00:56:14,412
kafama vurdu.

670
00:56:15,747 --> 00:56:17,123
Geldiğini hiç görmedim.

671
00:56:18,666 --> 00:56:20,543
Bir telefon geldi,

672
00:56:20,627 --> 00:56:23,129
karakola gitmem söylendi.

673
00:56:24,464 --> 00:56:26,049
Ve Miles'ın yüzünü gördüm.

674
00:56:28,510 --> 00:56:30,428
Korkunçtu.

675
00:56:31,429 --> 00:56:32,806
Göz yaşlarına boğuldum.

676
00:56:39,771 --> 00:56:43,900
Bu tarz bir saçmalığı
Doğu St. Louis'de beklerdim

677
00:56:43,983 --> 00:56:46,152
ama New York'ta beklemezdim.

678
00:56:46,236 --> 00:56:50,031
Güya burası dünyanın en şekil,
en havalı şehri olacak.

679
00:56:52,534 --> 00:56:55,537
Irk yüzündendi. Tüm olay ırk yüzündendi.

680
00:56:55,620 --> 00:56:59,290
Tüm şehir ırkçıydı,
tüm dünya ırkçıydı sanırım.

681
00:56:59,374 --> 00:57:00,375
Yani...

682
00:57:01,084 --> 00:57:02,168
Ne olacak yani?

683
00:57:03,253 --> 00:57:05,380
Başka bir ihtimal veremiyorum.

684
00:57:09,092 --> 00:57:14,639
Hiçbir başarının, hiçbir kazanımın,
hiçbir parasal üstünlüğün

685
00:57:14,722 --> 00:57:19,310
hatta hiçbir ünün insanı
Amerika Birleşik Devletleri'nin

686
00:57:20,395 --> 00:57:25,900
ırksal düşmanlığından
korumayacağını hatırlattı.

687
00:57:26,943 --> 00:57:28,486
Vay anasını, yani

688
00:57:29,320 --> 00:57:31,239
bu meseleden kurtuluş yok.

689
00:57:34,951 --> 00:57:37,162
O hadise beni sonsuza dek değiştirdi.

690
00:57:38,037 --> 00:57:41,583
Olduğumdan daha sert,
daha kuşkucu yaptı.

691
00:57:48,089 --> 00:57:51,176
Eskiden o olayı anardı.
Konuşurken durduk yere

692
00:57:51,259 --> 00:57:52,969
"Siktiğimin polisleri" derdi.

693
00:57:53,303 --> 00:57:56,389
Birden bire, kimse hiç beklemezken

694
00:57:56,473 --> 00:57:58,016
o adamı anardı.

695
00:57:59,350 --> 00:58:00,935
Bu olay birden başarı

696
00:58:01,019 --> 00:58:03,229
elde ettiniz diye unutulmaz.

697
00:58:03,313 --> 00:58:05,565
Gençken başınıza gelen bu olayı

698
00:58:05,648 --> 00:58:08,026
ömrünüz boyunca unutmazsınız.

699
00:58:21,915 --> 00:58:26,586
Miles Ahead; Miles Davis'in,
Columbia Records'la anlaştıktan sonra

700
00:58:26,669 --> 00:58:29,047
Gil Evans'la yaptığı ilk ortak projeydi.

701
00:58:29,297 --> 00:58:32,717
Miles'ın Columbia Records'a gitmesinin
sebeplerinden biri de buydu.

702
00:58:32,800 --> 00:58:35,970
Columbia'nın böyle projeleri
mümkün kılacak bütçesi

703
00:58:36,054 --> 00:58:38,139
ve araçları olması.

704
00:58:50,151 --> 00:58:53,363
Müzik anlamında Gil'le ikimiz çok özeldik.

705
00:58:54,155 --> 00:58:58,368
Gil'le çalışmaya bayılırdım
çünkü çok titiz ve yaratıcıydı.

706
00:58:59,285 --> 00:59:02,038
Müzik aranjmanına gözüm kapalı güvenirdim.

707
00:59:07,252 --> 00:59:10,922
Hep piyanoda çalışırdık.
"Şuna ne dersin? Şu nasıl?" derdik.

708
00:59:12,048 --> 00:59:15,426
Şarkılarını yorumlamaya bayılırdım.

709
00:59:16,177 --> 00:59:17,887
Ve doğal biçimde otururlardı.

710
00:59:28,940 --> 00:59:30,733
Miles Ahead çıktığında

711
00:59:30,817 --> 00:59:36,197
başta plak kapağında
yelkenli güvertesinde duran

712
00:59:37,073 --> 00:59:39,325
genç, beyaz bir kadın model vardı.

713
00:59:42,245 --> 00:59:47,000
Bu bence lüks yaşam, iyi yaşam algısı
uyandırmak içindi

714
00:59:47,458 --> 00:59:49,752
ve albümün daha geniş, beyaz camiasına

715
00:59:49,836 --> 00:59:52,505
pazarlanmasına imkân tanırdı.

716
00:59:53,715 --> 00:59:57,343
Miles, George Avakian'ın yanına gidip

717
00:59:58,177 --> 01:00:01,180
"Albümümün kapağında
bu beyaz kancığın işi ne?" der.

718
01:00:05,351 --> 01:00:07,061
Plak şirketine de

719
01:00:07,353 --> 01:00:10,565
inanılmaz bir gelir elde ettiren
bir sanatçı olarak

720
01:00:10,648 --> 01:00:14,736
kendi gücünü öyle bilir ki
bu kararlar üzerinde söz hakkı olur.

721
01:00:15,945 --> 01:00:18,990
Ve aynı müziğin sonraki basımı

722
01:00:19,073 --> 01:00:22,201
farklı bir isim
ve farklı bir kapakla çıkar.

723
01:00:22,285 --> 01:00:24,537
Kapakta Miles Davis'in kendisi vardır.

724
01:00:31,127 --> 01:00:35,632
Miles Davis'in Gil Evans
ve 19 üyeli orkestrayla yaptığı

725
01:00:35,715 --> 01:00:38,259
üç büyük ortak projenin ilki
Miles Ahead'ti.

726
01:00:38,676 --> 01:00:41,679
Miles Ahead'ten iki sene sonra
Porgy and Bess çıktı.

727
01:00:43,765 --> 01:00:45,683
Ve ondan iki sene sonra da...

728
01:00:53,566 --> 01:00:57,111
Barselona'da vakit geçirmiştim.

729
01:00:59,572 --> 01:01:02,075
Gösterilerimizi bitirdikten sonra

730
01:01:02,158 --> 01:01:05,495
Flamenko müziği ve dans dinleyip izlerdik

731
01:01:05,578 --> 01:01:07,288
ve aklımı başımdan alırdı.

732
01:01:10,792 --> 01:01:11,751
Miles'a dedim ki

733
01:01:11,834 --> 01:01:16,506
"Flamenkoda gördüklerimi görmeni
ve hissettiklerimi hissetmeni istiyorum."

734
01:01:16,589 --> 01:01:19,050
Gitmeyi hiç istemedi
ama sonra dayanamadı.

735
01:01:20,134 --> 01:01:23,721
Ve Flamenko müziği
ve dansı izlemeye gittik.

736
01:01:29,060 --> 01:01:30,436
Tiyatrodan çıktığımızda

737
01:01:31,562 --> 01:01:32,480
doğruca

738
01:01:33,272 --> 01:01:36,067
Colony plak dükkânına gittik

739
01:01:37,318 --> 01:01:40,196
ve alabileceği her Flamenko albümünü aldı.

740
01:02:00,967 --> 01:02:04,512
Sketches of Spain'de
yapmam gereken en zor şey şuydu,

741
01:02:05,638 --> 01:02:09,308
vokalin olması gerektiği kısımda
trompet çalmak,

742
01:02:09,684 --> 01:02:11,561
özellikle doğaçlamayken.

743
01:02:13,438 --> 01:02:18,526
Bu parçada sesim hem neşeli hem de üzgün
olması gerekiyordu, bunu yapmak çok zordu.

744
01:02:20,153 --> 01:02:22,613
Üç, dört kez böyle şarkı yaparsanız

745
01:02:23,072 --> 01:02:25,324
oraya ulaşma isteğinizi kaybedersiniz.

746
01:02:30,830 --> 01:02:32,457
Gayet iyi olmuş gibiydi.

747
01:02:33,040 --> 01:02:34,834
O albüme herkes bayıldı.

748
01:02:38,463 --> 01:02:42,175
-Bir zamanlar bir prenses varmış.
-O prenses sen miydin?

749
01:02:42,258 --> 01:02:43,593
Ve âşık olmuş.

750
01:02:43,676 --> 01:02:45,595
Zor muydu?

751
01:02:45,678 --> 01:02:47,388
Çok kolaydı.

752
01:02:48,097 --> 01:02:51,142
Prensin yakışıklı olduğunu
herkes görebilmiş.

753
01:02:51,934 --> 01:02:53,436
Benim için tek olduğunu.

754
01:03:07,784 --> 01:03:10,036
Miles vurucu melodileri hep sevmiştir.

755
01:03:12,914 --> 01:03:17,668
O melodilerin kendisine konuşma fırsatı
verdiğini, "Tanıdığınız bir şey.

756
01:03:18,044 --> 01:03:20,630
Ne kadar güzel olabileceğini
göstereceğim."

757
01:03:21,214 --> 01:03:24,634
deme imkânı sunduğunu düşünürdü.

758
01:03:28,471 --> 01:03:33,267
Yani Walt Disney filminden
"Someday My Prince Will Come"ı alıp

759
01:03:34,143 --> 01:03:38,564
buna muhteşem bir his
ve derinlik katabilirdi.

760
01:03:38,981 --> 01:03:42,276
"Karım Frances için çalıyorum." dedi.

761
01:03:43,027 --> 01:03:48,366
Ve çalışındaki aşkı,
düşkünlüğü hissedebilirsiniz.

762
01:03:56,749 --> 01:03:58,501
Someday My Prince Will Come

763
01:03:58,584 --> 01:04:01,254
kapağında yer aldığım
ilk Miles albümüydü.

764
01:04:02,255 --> 01:04:04,340
Miles şehir dışındaydı.

765
01:04:05,049 --> 01:04:07,760
Çekimlere gittiğimi hatırlıyorum,

766
01:04:08,594 --> 01:04:11,430
ne giydiğimi,
nasıl göründüğümü sormak için

767
01:04:11,514 --> 01:04:17,144
her iki dakika bir arardı.
Kusursuz göründüğümden emin olmak istedi.

768
01:04:18,145 --> 01:04:20,606
Ve elbette, bence kusursuz görünüyordum.

769
01:04:26,529 --> 01:04:31,826
Elmacık kemiğimdeki beni ben yaptım,
bir tat kattığını düşündüm.

770
01:04:37,540 --> 01:04:41,377
Columbia'dan albüm kapaklarımda
siyahi kadınları kullanmasını

771
01:04:41,460 --> 01:04:44,589
Someday My Prince Will Come'la
talep etmeye başladım.

772
01:04:46,215 --> 01:04:49,677
Sonuçta benim albümümdü,
ben de Frances'in prensiydim.

773
01:04:50,136 --> 01:04:52,471
Yani kapağa Frances'i koyabildim.

774
01:04:54,473 --> 01:04:58,269
Siyahi kadınların güzelliğinin hakkını
savunuyordu.

775
01:04:58,352 --> 01:05:02,523
Bu müzikle, bu trompetle bu güzelliği

776
01:05:02,607 --> 01:05:04,609
aktarıyorum, diyordu.

777
01:05:04,692 --> 01:05:06,360
Çok vurucu bir mesaj.

778
01:05:07,445 --> 01:05:11,073
Ve eminim karısını seksi
ve güzel bulduğu için de yapmıştır.

779
01:05:20,541 --> 01:05:23,294
Herkes Batı Yakasının Hikâyesi'nde
oynamak isterdi.

780
01:05:23,502 --> 01:05:25,922
Jerome Robins, Steve Sondheim işte.

781
01:05:26,422 --> 01:05:28,007
En gözdesi gibiydi.

782
01:05:33,346 --> 01:05:37,183
Seçmelere katılan en az 300 kız vardı.

783
01:05:39,101 --> 01:05:43,147
Sahneye çıktım, dikiliyordum
ve parmaklarımı şıklatıp şöyle yaptım,

784
01:05:47,652 --> 01:05:51,280
Ella Fitzgerald bölümü yaptım
ve Jerome Robbins...

785
01:05:51,364 --> 01:05:52,865
Hepsi şaşkına döndü.

786
01:05:53,240 --> 01:05:54,992
Alındım.

787
01:06:07,505 --> 01:06:11,133
O dönem geçmişe göre daha çok içiyordum

788
01:06:11,425 --> 01:06:13,427
ve çok fazla kokain çekiyordum.

789
01:06:14,720 --> 01:06:17,306
Bu ikili insanı fena asabi yapabilir.

790
01:06:19,684 --> 01:06:22,853
Frances hayatımda kıskandığım tek kadındı.

791
01:06:24,146 --> 01:06:27,233
Ve uyuşturucu kullanıp içerken
kıskançlık yaptığımdan

792
01:06:27,316 --> 01:06:29,276
bana deliymişim gibi bakardı.

793
01:06:29,902 --> 01:06:31,696
O dönem gerçekten de deliydim.

794
01:06:33,531 --> 01:06:36,617
Aklımın başında olduğunu,
en iyisi olduğumu sanırdım.

795
01:06:38,828 --> 01:06:40,997
Konu ben olunca kıskanç biriydi.

796
01:06:41,956 --> 01:06:46,877
O insanlarla olup bu kadar ilgi çekmemi

797
01:06:48,713 --> 01:06:49,839
kaldıramıyordu.

798
01:06:51,507 --> 01:06:55,011
Ve işte o an tiyatro salonuna geldi,
beni Ferrari'siyle aldı

799
01:06:55,428 --> 01:06:58,389
ve "Batı Yakasının Hikâyesi'nden
çıkmanı istiyorum.

800
01:06:58,889 --> 01:07:00,891
Kadının yeri erkeğinin yanıdır." dedi.

801
01:07:05,062 --> 01:07:06,188
Donakaldım.

802
01:07:11,569 --> 01:07:12,945
Ama ona âşıktım

803
01:07:13,738 --> 01:07:15,072
ve dediğini yaptım.

804
01:07:16,365 --> 01:07:17,450
Gösteriden çıktım.

805
01:07:20,786 --> 01:07:22,496
Çocuklarını gönderdi.

806
01:07:22,830 --> 01:07:25,875
Cheryl Ann, Gregory ve küçük Miles.

807
01:07:28,085 --> 01:07:31,797
En sonunda da
mutfakta sahne almaya başladım.

808
01:07:34,633 --> 01:07:38,637
New York'a geldim,
Frances bizi okullara yazdırdı.

809
01:07:38,721 --> 01:07:42,933
Okula gitmeye, eve dönmeye,
ödevlerimizi yapmaya başladık.

810
01:07:44,310 --> 01:07:46,020
Onun için büyük değişiklikti.

811
01:07:48,397 --> 01:07:52,068
Yemek yapmayı falan bilmiyordum.
Yollarda olurdum. Bilmiyorum.

812
01:07:54,111 --> 01:07:55,071
Bana dedi ki

813
01:07:55,946 --> 01:07:57,740
"Bak, dinle,

814
01:07:58,491 --> 01:08:00,618
ne yaptığımı izle ve yap."

815
01:08:03,204 --> 01:08:04,580
Yemek yapmayı öğrendim.

816
01:08:06,707 --> 01:08:08,334
Alt katta yemek yapardı,

817
01:08:08,626 --> 01:08:11,545
arada sırada
üst kata çıkıp ortadan kaybolurdu.

818
01:08:11,837 --> 01:08:14,632
Sonra dedi ki
"Eskiden ortadan kaybolurdum,

819
01:08:14,715 --> 01:08:17,051
üst kata çıkardım ya?" Evet, dedim.

820
01:08:17,134 --> 01:08:20,304
"Bale patiklerime bakmak için
çıkardım." dedi.

821
01:08:25,559 --> 01:08:28,979
O an yapabileceği başka şeyler hakkında...

822
01:08:31,148 --> 01:08:32,608
...belli hislerini

823
01:08:34,026 --> 01:08:35,611
saklıyor gibi görünürdü.

824
01:08:40,282 --> 01:08:44,245
Mayıs 1965'te kalçamdan ameliyat oldum,

825
01:08:44,328 --> 01:08:47,248
femur başımı alıp
inciğimden kemik yerleştirdiler

826
01:08:47,915 --> 01:08:48,916
ama işe yaramadı.

827
01:08:49,291 --> 01:08:51,460
O ağustos tekrarlamaları gerekti.

828
01:08:52,670 --> 01:08:54,880
Sürekli büyük acı çekiyordum.

829
01:08:55,881 --> 01:08:58,551
Geçmişe göre daha fazla içmeye başlamıştım

830
01:08:58,634 --> 01:09:00,302
ve ağrı kesici alıyordum.

831
01:09:01,220 --> 01:09:03,639
Ve daha fazla kokain kullanmaya başladım.

832
01:09:04,306 --> 01:09:06,183
Depresyon yüzündendi sanırım.

833
01:09:08,185 --> 01:09:10,396
Şunların karışımıydı; kıskançlık,

834
01:09:11,397 --> 01:09:12,398
kokain,

835
01:09:13,691 --> 01:09:14,692
Percodan,

836
01:09:15,651 --> 01:09:17,695
viski ve süt. Daha sonra

837
01:09:19,029 --> 01:09:20,531
öğrendiğim karışım buydu.

838
01:09:21,991 --> 01:09:22,867
Ve

839
01:09:23,534 --> 01:09:27,288
bu karışım insanın kafasını attırır.

840
01:09:29,248 --> 01:09:30,666
Miles'ın da kafası attı.

841
01:09:38,132 --> 01:09:41,594
Bir akşam Birdland'te Miles'laydım.

842
01:09:50,144 --> 01:09:53,397
Ve Quincy Jones da oradaydı.

843
01:10:06,243 --> 01:10:07,703
O gece eve döndüğümüzde

844
01:10:08,204 --> 01:10:13,083
Miles'a Quincy Jones'un
yakışıklı olduğundan bahsettim.

845
01:10:19,173 --> 01:10:20,507
Ve sonra bir baktım...

846
01:10:22,593 --> 01:10:23,677
Çok hızlı gelişti.

847
01:10:25,804 --> 01:10:28,182
Ve kafamda yıldızlar belirdi. Yerdeydim.

848
01:10:30,726 --> 01:10:35,898
Başıma gelen inanması en güç olaydı
çünkü hayatımda bana kimse vurmamıştı.

849
01:10:39,193 --> 01:10:40,444
İlk o an vurdu

850
01:10:41,654 --> 01:10:43,405
ve devamı da geldi.

851
01:10:44,323 --> 01:10:45,449
Ne yazık ki.

852
01:10:50,704 --> 01:10:53,415
Onu terk etmeye yakın olduğumu
o an bilmiyordum

853
01:10:54,667 --> 01:10:55,542
ama

854
01:10:56,669 --> 01:10:58,170
o an oldu.

855
01:11:05,511 --> 01:11:07,179
Bunu şu an söyleyebilirim.

856
01:11:08,347 --> 01:11:11,100
Frances sahip olduğum en iyi eşimdi.

857
01:11:13,310 --> 01:11:17,231
Ona ne kadar kötü davrandığımı fark ettim
ve ilişkimiz bitti.

858
01:11:18,691 --> 01:11:22,778
Bunu artık biliyorum,
keşke o an da bilseydim.

859
01:11:25,781 --> 01:11:27,533
Hep Frances'ten bahsediyordu.

860
01:11:28,284 --> 01:11:31,245
Hatta her şey bittikten sonra.

861
01:11:31,328 --> 01:11:33,998
Dört, beş sene sonrasında şöyle derdi,

862
01:11:35,332 --> 01:11:37,084
"Şu kızın elbisesi var ya?

863
01:11:37,501 --> 01:11:40,004
Bir ara Frances'e benzer elbise almıştım."

864
01:11:43,215 --> 01:11:44,466
Onu bıraktıktan sonra

865
01:11:45,217 --> 01:11:47,970
Miles'ın
fena batırdığını söylediğini duydum.

866
01:11:48,929 --> 01:11:50,180
Ayrıca şöyle dedi,

867
01:11:50,973 --> 01:11:52,099
"Onu kapan erkek

868
01:11:52,975 --> 01:11:54,768
tam bir şanslı orospu çocuğu."

869
01:11:59,356 --> 01:12:01,066
Böyle dediğini duydum.

870
01:12:03,444 --> 01:12:04,403
Haklıydı tabii.

871
01:12:31,138 --> 01:12:33,974
Trane'in grubumda olduğu son senelerde

872
01:12:34,058 --> 01:12:35,893
kendi çalmaya başladı.

873
01:12:37,227 --> 01:12:40,314
Böyle olduğunda gruptaki büyü yok oldu

874
01:12:40,397 --> 01:12:44,234
ve eskiden birlikte çalmaya bayılanlar
artık umursamamaya başladı.

875
01:12:45,069 --> 01:12:47,279
İşte bir grup o an dağılmaya başlar.

876
01:12:48,530 --> 01:12:51,367
Buna üzülmediğimi söylemek yalan olurdu

877
01:12:51,450 --> 01:12:53,702
çünkü bu grupla çalmayı çok seviyordum

878
01:12:55,287 --> 01:12:57,956
ve bence
tüm zamanların en iyi küçük grubuydu.

879
01:12:59,625 --> 01:13:02,586
Veya en azından o ana kadar dinlediğim
en iyisiydi.

880
01:13:03,796 --> 01:13:06,757
Her zaman çalacak yeni şeyler aradım,

881
01:13:06,840 --> 01:13:09,468
müzik fikirlerim için
yeni zorluklar aradım.

882
01:13:10,636 --> 01:13:12,679
Artık farklı bir şeyin zamanıydı.

883
01:13:20,729 --> 01:13:23,107
Half Note adlı bir mekânda çalışıyordum.

884
01:13:23,649 --> 01:13:25,442
Miles bir set sırasında

885
01:13:25,526 --> 01:13:29,279
Siyah pelerini, siyah şapkasıyla geldi,
gizemli bir kılıktaydı.

886
01:13:29,863 --> 01:13:33,492
Ve "Basçı arıyorum.
İlgilenir misin?" dedi.

887
01:13:33,951 --> 01:13:37,538
O dönem
Miles Davis'ten revaçta hiçbir şey yoktu.

888
01:13:40,207 --> 01:13:41,375
Telefonum çaldı.

889
01:13:42,042 --> 01:13:43,419
Bir gitar duydum.

890
01:13:44,378 --> 01:13:46,880
Gitar vardı. Birisi gitar tıngırdatıyordu.

891
01:13:47,631 --> 01:13:49,174
Sonra şöyle bir ses geldi,

892
01:13:49,550 --> 01:13:51,885
"Gitar adamın amına koyuyor, değil mi?"

893
01:13:53,262 --> 01:13:55,764
Yarın 1.30'da evime gel.

894
01:13:56,682 --> 01:13:57,683
Tıkırt.

895
01:13:58,559 --> 01:14:00,060
İsmini söylemedi.

896
01:14:00,727 --> 01:14:03,730
Adresini, telefon numarasını,
hiçbir şey vermedi.

897
01:14:04,148 --> 01:14:05,566
Ama Miles beni aradı.

898
01:14:09,611 --> 01:14:11,822
Bana first-class bilet gönderdi

899
01:14:11,905 --> 01:14:14,867
ve smokin yaptırmam için
beni terzisine yolladı.

900
01:14:15,742 --> 01:14:17,703
Kaliforniya'ya uçtum.

901
01:14:18,620 --> 01:14:20,414
Miles, bu sefer ne çalacaksın?

902
01:14:21,874 --> 01:14:24,293
Birisi söylesin, Miles larenjit.

903
01:14:27,087 --> 01:14:31,049
Bir tür blues. Peki, tekrar
alkışlarınızla, Miles Davis Quintet.

904
01:14:36,722 --> 01:14:39,600
Miles'ın 1960'lardaki büyük beşlisi

905
01:14:39,683 --> 01:14:43,187
müziğe girmekte
demokrasiye inanılmaz boyutta imkân veren

906
01:14:43,270 --> 01:14:48,775
yepyeni bir doğaçlama tarzı yarattı

907
01:14:49,276 --> 01:14:52,738
ve herkes
müziği istediği yere çekebiliyordu.

908
01:15:04,166 --> 01:15:10,380
Çevresine daima genç, yeni çıkan,
bilinmeyen sesler katıyordu.

909
01:15:10,881 --> 01:15:15,260
O grupta müziksel kişiliklerini
geliştirmelerine imkân verdi.

910
01:15:15,761 --> 01:15:18,847
Ve kariyeri boyunca

911
01:15:18,931 --> 01:15:21,266
baştan başlamaya devam etti, defalarca.

912
01:15:25,145 --> 01:15:28,273
Miles'ın grubuna katıldığımda
23 yaşındaydım.

913
01:15:28,357 --> 01:15:31,318
Tony Williams, baterist 17 yaşındaydı.

914
01:15:32,903 --> 01:15:35,322
Çocuktuk. Daha çocuktuk.

915
01:15:48,752 --> 01:15:53,006
Sanatın herhangi bir dalında
yaratıcılık ve deha

916
01:15:53,090 --> 01:15:54,967
yaşa katiyen bakmaz.

917
01:15:55,050 --> 01:15:56,718
Ya vardır ya yoktur.

918
01:15:58,345 --> 01:16:00,847
Yaş ilerledikçe eksik şey
yoktan var olmaz.

919
01:16:03,267 --> 01:16:06,353
Her gece laboratuvara gitmeyi
iple çekiyorduk.

920
01:16:07,354 --> 01:16:08,730
Miles baş kimyagerdi.

921
01:16:09,356 --> 01:16:14,611
İşimiz bileşenleri, değişiklikleri,
tempoyu birbirine karıştırıp

922
01:16:15,362 --> 01:16:19,408
her gece biraz tehlikeyle
güvenli şekilde patlayan bir şey yapmaktı.

923
01:16:20,826 --> 01:16:22,119
Bunu her gece başardık.

924
01:16:34,464 --> 01:16:39,761
Miles sahnede, insanların önünde
yaşamamızı, insanların önünde

925
01:16:39,845 --> 01:16:41,638
yaratmamızı istedi.

926
01:16:42,514 --> 01:16:45,976
Bir başka deyişle
bildiklerinize bel bağlamayın.

927
01:16:46,685 --> 01:16:49,229
Miles insanın bilmediğini arıyordu.

928
01:16:56,987 --> 01:16:59,156
Bu fikre bayılmıştım. Prova sevmezdim.

929
01:16:59,531 --> 01:17:00,907
İyi fikirlere şans veriliyor.

930
01:17:00,991 --> 01:17:03,702
Ben sahnede hata yapıp
orada düzeltmek istiyorum.

931
01:17:05,537 --> 01:17:07,039
Miles hatta bize dedi ki,

932
01:17:07,122 --> 01:17:12,419
"Size sahnede, insanların önünde
pratik yapmanız için para veriyorum."

933
01:17:12,919 --> 01:17:15,130
"İnsanlar bunu sevmez." dedim.

934
01:17:15,213 --> 01:17:18,050
"İnsanları ben hallederim.

935
01:17:19,635 --> 01:17:20,969
Sen çalmaya bak." dedi.

936
01:17:30,604 --> 01:17:32,731
Teo, bunu çalamıyorum, biliyorsun.

937
01:17:32,814 --> 01:17:33,857
Çalabilirsin.

938
01:17:35,859 --> 01:17:36,693
Oluyor.

939
01:17:36,777 --> 01:17:39,780
Anlatabildim mi? Herbie, böyle yapsak?

940
01:17:41,239 --> 01:17:43,784
-Böleceğiz.
-Evet, iyi fikir.

941
01:17:44,993 --> 01:17:46,203
Altı.

942
01:17:46,953 --> 01:17:49,790
Bir dakika Teo.
Orada ne çalacağımı bilmiyorum.

943
01:17:49,873 --> 01:17:52,125
-O ilk kısmı çalma.
-Çal Teo.

944
01:17:53,418 --> 01:17:55,712
Tüm trompetçilerin

945
01:17:55,796 --> 01:18:01,885
tüm melodileri hatasız çaldığı,

946
01:18:01,968 --> 01:18:04,638
büyük hata yapmadan
çaldığı bir kayıt alınca

947
01:18:04,721 --> 01:18:06,807
o kayıttan albüm yapıyordu.

948
01:18:21,947 --> 01:18:23,532
Yanımda orduda kullandığım

949
01:18:24,282 --> 01:18:26,410
bir defter olurdu.

950
01:18:26,910 --> 01:18:30,789
Biraz bir şeyler yazmıştım,
Miles dedi ki "Hiç besten var mı?"

951
01:18:31,331 --> 01:18:33,750
"Evet, defterde birkaç beste var." dedim.

952
01:18:33,834 --> 01:18:36,253
Defteri açtı ve "Şunu deneyelim." dedi.

953
01:18:36,336 --> 01:18:38,046
-Adı ne?
-"Footprints."

954
01:18:38,505 --> 01:18:39,506
"Footprints" mi?

955
01:18:43,260 --> 01:18:45,011
Sonra prova yapmadan

956
01:18:45,262 --> 01:18:48,557
notalara baktık, biraz üzerinden geçtik,
sonra kaydettik.

957
01:18:54,479 --> 01:18:56,815
Ve kayıt stüdyosuna gideceğimiz zaman

958
01:18:56,898 --> 01:19:00,777
"Haftaya çarşamba kayıt alacağız.
Defteri getir." derdi.

959
01:19:24,551 --> 01:19:29,139
1969'da tarihi açıdan konuşmak gerekirse
Ay'da bir insan yürüdü,

960
01:19:30,140 --> 01:19:36,813
Amerika hâlâ
şu kanlı Vietnam Savaşı'ndaydı.

961
01:19:36,897 --> 01:19:43,361
Bence Miles genç neslin önemini hissetti
çünkü her zaman ileriyi düşünüyordu.

962
01:19:46,573 --> 01:19:51,161
1969'da rock
ve funk türü kapış kapış gidiyordu.

963
01:19:51,703 --> 01:19:55,248
İnsanlar yıldızları bizzat dinleyip
görmek için stadyumları dolduruyor,

964
01:19:55,791 --> 01:19:58,710
caz müzik de ölüyor gibiydi.

965
01:19:59,336 --> 01:20:03,089
1969'da yarısı boş kulüplerde çaldığımız
çok olurdu.

966
01:20:04,299 --> 01:20:05,801
Bu bana bir şey gösterdi.

967
01:20:13,600 --> 01:20:17,229
Jimi Hendrix,
Sly Stone ve James Brown'ın müzikleri

968
01:20:17,729 --> 01:20:23,109
Miles'a bir konser yapıp
birçok insanı etkileyebileceğini gösterdi.

969
01:20:25,862 --> 01:20:29,533
Bir konserde 45 dakika çalarak
aldığınız para bir kulüpte

970
01:20:29,616 --> 01:20:33,912
gecede üç kez sahne alarak bir haftada
kazanacağınız paradan çok olabilir.

971
01:20:35,205 --> 01:20:40,544
Elektronik grup kurmasının bir sebebi de
Sly ve Family Stone'la takılmasıydı.

972
01:20:42,295 --> 01:20:46,049
Sly ona ne kadar kazandığını söyledi,
Miles şöyle dedi, "Ne?"

973
01:20:47,884 --> 01:20:51,680
Ondan sonra
Miles tarzını değiştirdi denilebilir.

974
01:20:53,890 --> 01:20:55,642
Çoğu rock müzisyeninin

975
01:20:55,725 --> 01:20:58,478
müzikten anlamadığını
fark etmeye başladım.

976
01:20:59,521 --> 01:21:03,525
Onlar yapabiliyorsa, ne yaptıklarını
bilmeden onca insana ulaşıp

977
01:21:03,608 --> 01:21:05,694
o kadar albüm satabiliyorlarsa

978
01:21:05,777 --> 01:21:09,155
ben daha iyisini
yapabilirim diye düşündüm.

979
01:21:11,616 --> 01:21:18,039
Miles benimle görüşmek istedi.
Çok ama çok gergin bir toplantıydı.

980
01:21:19,249 --> 01:21:22,210
Ve dedi ki
"O siktiğimin uzun saçlı beyaz çocukları

981
01:21:22,294 --> 01:21:26,882
müziğimi, riflerimi çalıyor."

982
01:21:27,507 --> 01:21:31,011
Küplere binmişti, şirketten çıkmak istedi.

983
01:21:32,178 --> 01:21:35,432
"Bak, sana tarihler ayarlarım,

984
01:21:35,849 --> 01:21:40,395
farklı neslin müzisyenleriyle çalarsın,

985
01:21:40,854 --> 01:21:42,939
farklı türde müzik çalarsın.

986
01:21:43,398 --> 01:21:49,195
O tarihlerde çalarsan
bir şeyler olacak, biliyorum işte." dedim.

987
01:21:58,079 --> 01:22:01,833
Bu dönemde Betty Marbry adlı çok güzel,
genç bir solist

988
01:22:01,917 --> 01:22:03,585
ve şarkı yazarıyla tanıştım.

989
01:22:04,210 --> 01:22:09,174
Yeni şeyler ve sürprizlerle doluydu
ve gideceğim yöne gitmeme yardım etti.

990
01:22:10,008 --> 01:22:15,347
Betty Davis tüm o New York
ve Kaliforniya rock âleminin parçası olan

991
01:22:15,430 --> 01:22:19,059
çok güçlü, dinamik bir kadındı.

992
01:22:20,477 --> 01:22:24,898
Miles'ın müzikte
olanlara karşı bakışını değiştirdi.

993
01:22:30,528 --> 01:22:32,322
Betty'nin hem kişisel yaşamıma

994
01:22:32,405 --> 01:22:35,450
hem de müzik yaşamıma büyük etkisi oldu.

995
01:22:35,533 --> 01:22:38,203
Giyim tarzımı değiştirmeme de yardım etti.

996
01:22:39,621 --> 01:22:42,707
Evine uğradım,
dolabında komik görünen birkaç takımı,

997
01:22:42,791 --> 01:22:48,838
ayakkabıları, şapkaları falan vardı.
"Ne oluyor dostum?" dedim.

998
01:22:49,756 --> 01:22:52,425
Değişti, tarzını değiştirdi.

999
01:23:04,646 --> 01:23:06,481
Gidişatımı değiştirmek istedim.

1000
01:23:06,564 --> 01:23:10,610
Müziğime inanıp sevmeye devam etmem için
değiştirmek zorundaydım.

1001
01:23:13,697 --> 01:23:16,992
Elektronik basçı ilgimi çekiyordu.

1002
01:23:17,075 --> 01:23:20,787
Kontrbasın aksine
duymak istediğim şeyi veriyordu.

1003
01:23:25,375 --> 01:23:28,753
Beni arayıp
"Seninle konuşmak istiyorum." dedi.

1004
01:23:28,837 --> 01:23:33,008
"Bak, tek yapacağın kontrbas gibi çalmak."
Dedim ki "Aynı şey değil.

1005
01:23:33,842 --> 01:23:35,885
Notalar farklı. Ses farklı.

1006
01:23:35,969 --> 01:23:38,888
Tepkisi farklı.
Nota uzunluğu farklı. Yerleri...

1007
01:23:38,972 --> 01:23:41,725
Aynı olan tek şey
amına koyduğumun notaları.

1008
01:23:44,644 --> 01:23:47,439
Bunu 18 yaşından beri dinliyorum dostum.

1009
01:23:47,981 --> 01:23:49,566
Ne diye bırakacakmışım?

1010
01:23:49,858 --> 01:23:52,235
Sana katılmak için mi? Olmaz, yapmam."

1011
01:23:53,319 --> 01:23:54,320
"Peki." dedi.

1012
01:23:57,991 --> 01:24:00,160
Şapkamı taktım, kapıyı çekip çıktım.

1013
01:24:08,043 --> 01:24:13,006
Ron elektronik bas çalmak istemeyip
temelli ayrılmak istediğinde grup dağıldı.

1014
01:24:13,715 --> 01:24:16,426
Müziğe yaklaşmamın farklı yollarını

1015
01:24:16,509 --> 01:24:18,094
düşünmeye başlamıştım.

1016
01:24:20,180 --> 01:24:23,725
Ağustos, 1969'da stüdyoya gittim.

1017
01:24:26,019 --> 01:24:30,065
Miles "10.00'da Columbia'da ol." dedi.

1018
01:24:31,066 --> 01:24:34,527
Oraya 9.30'da gittim.
Temizlikçi kadın beni içeri aldı.

1019
01:24:37,572 --> 01:24:40,700
Görülmemiş nota eskizlerini götürdüm.

1020
01:24:41,284 --> 01:24:43,369
Kind of Blue'da yaptığım gibi.

1021
01:24:44,871 --> 01:24:47,874
Müzisyenlere istediklerini yapıp

1022
01:24:48,875 --> 01:24:52,921
duyduklarını çalabileceklerini söyledim.
Sözümü dinlediler.

1023
01:24:58,009 --> 01:25:00,970
Dört perküsyon aynı anda çalıyordu.

1024
01:25:01,262 --> 01:25:03,598
İki basçı aynı anda çalıyordu.

1025
01:25:03,681 --> 01:25:07,852
İki veya üç klavye aynı anda çalıyordu.
Bir gitar vardı.

1026
01:25:09,562 --> 01:25:12,857
Müthiş, devasa bir doğaçlamaydı.

1027
01:25:18,613 --> 01:25:21,449
Getirmemi istediği tek şey bir zil
ve trampetti.

1028
01:25:22,075 --> 01:25:27,163
Ve Bitches Brew'un ilk kısmının
üzerinden geçtik.

1029
01:25:30,625 --> 01:25:31,501
Ve sonra...

1030
01:25:39,384 --> 01:25:45,265
Gece 3.00'te
Miles'ın trompetinin sesinin binalardan

1031
01:25:45,348 --> 01:25:47,267
yankılandığını duyardınız.

1032
01:25:49,394 --> 01:25:53,064
New York binalardan oluşan
Büyük Kanyon'du sanki.

1033
01:26:05,285 --> 01:26:07,996
Hiç hayra alamet olmayan bir şey bu.

1034
01:26:08,079 --> 01:26:10,874
Sanki bir şey hazırlanıyor gibi.

1035
01:26:23,928 --> 01:26:28,391
Sürüklenip gitmiş bir amip gibi
hareket ediyor.

1036
01:26:29,142 --> 01:26:32,770
Böyle gidiyor, sonra bir şey göze batıyor.

1037
01:26:33,271 --> 01:26:38,902
Ama tüm şey bir bütün hâlinde
bu şekilde hareket ediyor.

1038
01:26:56,169 --> 01:26:58,546
Caz kanalı açıktı ve spiker

1039
01:26:58,630 --> 01:27:01,674
"Aman Tanrım,
yeni Miles parçası geldi." dedi.

1040
01:27:08,932 --> 01:27:10,391
TARİH: 14 KASIM 1969

1041
01:27:10,475 --> 01:27:12,810
MILES ARAYIP
BU ALBÜMÜN ADININ ŞU OLMASINI İSTEDİ:

1042
01:27:12,894 --> 01:27:14,312
"BITCHES BREW"

1043
01:27:14,395 --> 01:27:15,813
YÖNERGENİZİ BEKLİYORUM.

1044
01:27:17,065 --> 01:27:18,358
Sonra ismini söyledi.

1045
01:27:18,441 --> 01:27:20,860
"Bunu yayında söyleyebilir misin?" dedim.

1046
01:27:20,944 --> 01:27:24,739
"Müziği boş verin,
bu albüm kapağını görmelisiniz." dedi.

1047
01:27:28,368 --> 01:27:33,206
Bitches Brew diğer tüm albümlerimden
daha hızlı sattı

1048
01:27:33,289 --> 01:27:36,668
ve tarihteki tüm caz albümlerinden
daha çok sattı.

1049
01:27:39,712 --> 01:27:41,464
Ve Bitches Brew'u çıkardı.

1050
01:27:41,547 --> 01:27:44,217
Fillmore East'te falan başladı.

1051
01:27:45,343 --> 01:27:48,179
Kulisteydik, Miles çek aldı.

1052
01:27:49,681 --> 01:27:52,350
Çeke bakıyordu, şöyle dediğini duyduk,

1053
01:27:53,601 --> 01:27:55,186
"Hırsız gibi hissediyorum."

1054
01:28:00,525 --> 01:28:03,569
125. Sokak'ta Hint restoranındaydık.

1055
01:28:04,696 --> 01:28:07,907
Orada yaklaşık iki saat oturup
yemek yedik, konuştuk.

1056
01:28:08,074 --> 01:28:10,910
Kalktık, çıkarken

1057
01:28:11,995 --> 01:28:13,997
Miles dedi ki "Ne düşünüyorsunuz?"

1058
01:28:14,539 --> 01:28:18,376
"Öncelikle
ne hakkında ne düşünüyoruz?" dedim.

1059
01:28:18,459 --> 01:28:21,337
Sohbeti düşünüp bulmaya çalışıyorum...

1060
01:28:21,421 --> 01:28:23,840
"Müzik hakkında ne düşünüyorsunuz?" dedi.

1061
01:28:25,383 --> 01:28:29,178
Şöyle yaptım...
Hint müziği çalıyorlardı çünkü.

1062
01:28:29,762 --> 01:28:34,350
Miles, "Yeni albüm On the Corner'da
buraya gireceğiz." dedi.

1063
01:28:34,434 --> 01:28:39,689
Tablaları, sitarı, elektronik sitarı
funk türüyle harmanlayacağım." dedi.

1064
01:28:57,623 --> 01:29:00,501
On the Corner albümünde belirsizlik yok.

1065
01:29:00,585 --> 01:29:01,669
Hedefimiz bu.

1066
01:29:04,589 --> 01:29:06,382
Daha da şiddetlendi.

1067
01:29:06,466 --> 01:29:09,135
Dört, bir, iki. Funk işte bu.

1068
01:29:16,476 --> 01:29:19,395
Uçup gidiyorlardı.
Büyük Patlama oluşturuyorlardı.

1069
01:29:19,479 --> 01:29:21,397
Çıtayı her gece yükseltiyorlardı.

1070
01:29:21,481 --> 01:29:25,651
Perküsyon
ve distorsiyon kullanımı açısından

1071
01:29:25,735 --> 01:29:29,697
müthiş bir iş çıkarıp
tehlikeli adımlar atıyorlardı.

1072
01:29:37,080 --> 01:29:38,706
Bu kozmik jungle müziğiydi.

1073
01:29:41,709 --> 01:29:44,379
İşte o an Miles'ın

1074
01:29:44,462 --> 01:29:48,299
müziğin hoodoo, voodoo büyücüsü
olduğunu düşündük.

1075
01:29:52,637 --> 01:29:55,098
Buna acid müzik türü denir.

1076
01:29:56,391 --> 01:30:01,354
Esrar içip oraya kafası iyi giden insanlar
birden ayılıyor, anlatabiliyor muyum?

1077
01:30:01,437 --> 01:30:03,815
Ve ayık insanların da kafası iyi oluyor.

1078
01:30:04,440 --> 01:30:07,443
Sadece çalış şekliyle her şeyi değiştirdi.

1079
01:30:14,659 --> 01:30:18,037
Miles'ın müzik tarzı değiştiğinden
kitlesi de değişiyordu.

1080
01:30:18,663 --> 01:30:20,665
Şu an olanları sindiriyordu.

1081
01:30:21,332 --> 01:30:25,461
Şu an olanları,
on sene önce olanları değil, şu an.

1082
01:30:30,675 --> 01:30:34,971
O kadar insana neyin
o kadar çekici geldiğini hiç anlayamadım.

1083
01:30:37,974 --> 01:30:41,269
Onda ne duyduğunu anlamaya çalıştım.
Anlayamadım.

1084
01:30:42,186 --> 01:30:43,938
Ayrıca güzel gelmiyordu.

1085
01:30:48,276 --> 01:30:49,735
Öyle diyenler için,

1086
01:30:49,819 --> 01:30:52,864
onlara hep şöyle bakmışımdır,
"Çok cahilsin

1087
01:30:52,947 --> 01:30:55,533
ve öyle demene sebep olan şey kıskançlık.

1088
01:30:55,616 --> 01:30:58,953
Asla öyle olamayacaksın veya sınırlı,

1089
01:30:59,745 --> 01:31:04,375
sapkın zihninin ötesindeki bir şeyi
kavrayamayacaksın bile."

1090
01:31:05,334 --> 01:31:07,587
"Vay anasını Carlos, biraz sert oldu."

1091
01:31:07,670 --> 01:31:08,796
Ama doğru.

1092
01:31:16,345 --> 01:31:20,349
1969, 1975 arası
art arda hızlıca çıkardığı

1093
01:31:20,433 --> 01:31:25,521
pek çok albümü dinlediğinizde

1094
01:31:25,605 --> 01:31:28,858
hip-hop, house, drum and base,
elektronika türlerinin

1095
01:31:28,941 --> 01:31:30,985
şablonlarını duyabilirsiniz.

1096
01:31:31,694 --> 01:31:34,572
Miles hepsini 70'lerin başında yapıyordu.

1097
01:31:35,490 --> 01:31:39,619
Yeni müzikler yaratıyor
ve bir bakıma temeli değiştiriyordu.

1098
01:31:51,923 --> 01:31:55,051
Onunla birlikteyken gayet sağlıklıydı.
İyi durumdaydı.

1099
01:31:56,552 --> 01:31:59,514
Sağlıklı besleniyordu,
zararlı şeyler almıyordu.

1100
01:32:00,723 --> 01:32:04,143
Neredeyse her gün salonda spor yapıyordu,
daha çok boks.

1101
01:32:04,644 --> 01:32:07,313
Tüm bunlar o dönem çok önemliydi

1102
01:32:07,396 --> 01:32:08,731
ve bu çok güzeldi.

1103
01:32:18,115 --> 01:32:21,118
Yanımda kullanmasa da
Miles'ın uyuşturucuya

1104
01:32:21,369 --> 01:32:23,913
tekrar başladığını biliyordum

1105
01:32:23,996 --> 01:32:25,998
çünkü çok paranoyak oluyordu.

1106
01:32:27,500 --> 01:32:30,169
Şiddete meyilli, saldırgandı.

1107
01:32:32,213 --> 01:32:34,715
"Bu şekilde yaşayacak değilim." dedim.

1108
01:32:39,637 --> 01:32:43,766
Ekim, 1972'de
direksiyon başında uyuyakaldım

1109
01:32:43,849 --> 01:32:46,435
ve Lamborghini'mi bariyere çarptım.

1110
01:32:47,520 --> 01:32:50,398
Neredeyse üç ay hastanede yattım,
eve döndüğümde

1111
01:32:50,481 --> 01:32:54,694
bir süre değnek kullanmam gerekti,
bu da ameliyatlı kalçamı sikip attı.

1112
01:32:56,612 --> 01:33:00,074
Hayatının en önemli anı muhtemelen oydu.

1113
01:33:01,534 --> 01:33:05,329
Uyanık olduğu her an çektiği devasa acı

1114
01:33:06,038 --> 01:33:10,167
onu reçeteli ilaçlar,
kokain, alkol, sigara, ağrıyı dindirecek

1115
01:33:10,251 --> 01:33:15,256
herhangi bir şey kullanmaya zorladı;
dikkat edin, zorladı diyorum.

1116
01:33:16,340 --> 01:33:20,428
Kabul ettiği işleri
ve turları giderek azaltmaya başladı.

1117
01:33:21,929 --> 01:33:25,433
Eninde sonunda bir grubu kalmadı.
Miles Davis grubu kalmadı.

1118
01:33:28,227 --> 01:33:32,231
Onca sene yaşadığım tüm saçmalıklardan

1119
01:33:32,315 --> 01:33:33,733
ruhen yorulmuştum artık.

1120
01:33:34,567 --> 01:33:36,694
Sanatsal anlamda tükenmiş hissettim.

1121
01:33:38,321 --> 01:33:40,948
Müzik alanında söyleyeceklerim bitmişti.

1122
01:33:41,824 --> 01:33:44,869
Dinlenmem gerektiğini anladım,
ben de ara verdim.

1123
01:33:45,828 --> 01:33:49,290
Hayatımda en çok sevdiğim şeyi,
müziğimi bıraktım.

1124
01:33:50,583 --> 01:33:52,376
Ve uzak kaldıkça

1125
01:33:52,460 --> 01:33:55,463
başka bir karanlık dünyada
daha da derine battım.

1126
01:33:57,882 --> 01:34:03,054
Dairesi onun mağarasıydı

1127
01:34:03,888 --> 01:34:06,390
ve orada inzivaya çekildi.

1128
01:34:07,266 --> 01:34:10,645
Günlerce,
haftalarca dışarı çıkmadığı olurdu.

1129
01:34:13,481 --> 01:34:14,940
15 veya 16 yaşındayken

1130
01:34:15,024 --> 01:34:18,611
o karanlık dönemde
gidip New York'ta kalırdım.

1131
01:34:19,945 --> 01:34:23,032
Evin içinin her zaman
karanlık olduğunu hatırlıyorum.

1132
01:34:23,324 --> 01:34:28,746
Hatırladığım tek şey sigaralar,
bira şişeleri, kokain.

1133
01:34:32,375 --> 01:34:35,670
Onu birkaç kez
ziyaret ettiğimi hatırlıyorum.

1134
01:34:36,212 --> 01:34:37,838
Onun için kötü bir dönemdi.

1135
01:34:38,923 --> 01:34:40,716
Şeydi... Yani ben hiç...

1136
01:34:42,677 --> 01:34:43,886
Ondan biraz korktum.

1137
01:34:46,430 --> 01:34:50,267
Orada bir başına acıyla boğuşuyor,
trompetini çalmıyordu.

1138
01:34:51,519 --> 01:34:54,105
Çalmamanın onun için su içmeyi bırakmak

1139
01:34:54,730 --> 01:34:56,732
gibi olduğunu biliyorum.

1140
01:35:00,194 --> 01:35:01,821
Sadece bitmesini istedim.

1141
01:35:01,904 --> 01:35:03,698
Karanlığın bitmesini istedim.

1142
01:35:05,157 --> 01:35:06,867
Hiç tanımadığım biri gibiydi.

1143
01:35:07,326 --> 01:35:12,832
Amcama,
süper kahramanıma dönmesini istedim.

1144
01:35:20,923 --> 01:35:22,883
Hatırlıyorum, Harlem'e gitmiştik,

1145
01:35:22,967 --> 01:35:25,261
arabada yanımızda bir kadın vardı.

1146
01:35:26,470 --> 01:35:27,930
Yanımda oturuyordu,

1147
01:35:28,013 --> 01:35:31,559
Miles bizi oraya götürüp "Bekleyin" dedi.

1148
01:35:34,395 --> 01:35:37,440
Girdiği binadan çıktı, kafası

1149
01:35:38,441 --> 01:35:39,483
bir milyondu.

1150
01:35:41,694 --> 01:35:44,655
Yüzünde kokain izleri vardı.

1151
01:35:44,739 --> 01:35:48,159
Bir şeyler söylemek istedim
ama çok korkuyordum.

1152
01:35:50,453 --> 01:35:55,249
Bana hafifçe dürtüp "Onu siktin." dedi.

1153
01:35:56,208 --> 01:35:58,794
"Onu sikmedim." dedim.

1154
01:35:58,878 --> 01:36:02,089
"Onu siktiğini söylemeden gitmiyoruz."
dedi.

1155
01:36:04,175 --> 01:36:05,468
Motoru kapattı.

1156
01:36:06,635 --> 01:36:09,096
"Tamam, kaportada siktim.
Gidebilir miyiz?"

1157
01:36:09,180 --> 01:36:12,057
"Bir de seni arkadaşım sanmıştım." dedi.

1158
01:36:12,892 --> 01:36:15,853
Miles'la bir akşam geçirmek böyle bir şey.

1159
01:36:23,944 --> 01:36:26,781
Miles o dönem gelirdi. İkimiz...

1160
01:36:26,864 --> 01:36:29,617
Paraya ihtiyacı olurdu,
biraz borç verirdik.

1161
01:36:29,700 --> 01:36:32,870
Parasının bittiğini düşünmüştük.

1162
01:36:34,330 --> 01:36:37,458
Durum neyse bir gün oradan çıktık,
Marie'ye dedim ki

1163
01:36:38,125 --> 01:36:39,376
"Bence sonu geldi.

1164
01:36:39,460 --> 01:36:41,587
Bundan düzelmesi mümkün değil.

1165
01:36:42,630 --> 01:36:45,549
Ama hiç bilemezsin."

1166
01:36:47,968 --> 01:36:49,678
Aynı dönemlerde

1167
01:36:49,762 --> 01:36:52,765
Cicely Tyson beni tekrar görmeye geldi.

1168
01:36:53,849 --> 01:36:56,477
Tüm bunlar yaşanırken hep uğrardı

1169
01:36:56,560 --> 01:36:59,021
ama artık daha sık uğramaya başladı.

1170
01:37:00,940 --> 01:37:04,401
O yıllarda
Miles'ın sağlık durumu berbattı.

1171
01:37:05,069 --> 01:37:09,406
O kadar kötü hâldeydi ki çoğu insan
bir daha çalamayacağını düşünürdü.

1172
01:37:09,490 --> 01:37:11,575
Kendisi bile böyle düşündü.

1173
01:37:12,827 --> 01:37:16,413
Cicely, Miles'a ilham verip
bir kez daha sunacağı bir şeyler

1174
01:37:16,497 --> 01:37:18,290
olduğunu görmesini sağladı.

1175
01:37:18,874 --> 01:37:23,879
Yaratıcılığının, yaratıcı sesinin sonuna
gelmediğine inandırdı.

1176
01:37:26,006 --> 01:37:28,676
Tüm o insanları
evimden çıkarmama yardım etti.

1177
01:37:28,884 --> 01:37:31,011
Beni koruyup düzgün beslenmemi,

1178
01:37:31,095 --> 01:37:33,848
alkolü azaltmamı sağladı.

1179
01:37:33,931 --> 01:37:35,850
Kokaini bırakmama yardım etti.

1180
01:37:36,934 --> 01:37:41,981
Bana sağlıklı yemekler yedirirdi,
bolca sebze ve bol bol meyve suyu verirdi.

1181
01:37:43,524 --> 01:37:48,529
Sahilde koşturuyordu,
vejetaryen olmaya çalışıyordu.

1182
01:37:48,612 --> 01:37:52,408
Müthiş bir şeydi, olamadı çünkü.

1183
01:37:53,951 --> 01:37:56,996
Miles "Evime uğra, beni al dostum.

1184
01:37:57,079 --> 01:37:59,123
Beni et olan bir yere götür.

1185
01:38:01,208 --> 01:38:06,755
Kokuları koklayayım,
sonra sosisli sandviç yiyelim."

1186
01:38:10,384 --> 01:38:14,221
Uyuşturucuyu bırakacak, tekrar çalacak;

1187
01:38:14,930 --> 01:38:21,645
insanların görüşünü, tura çıkmayı,
eleştirileri kaldıracak; yaşayacak gücü

1188
01:38:22,187 --> 01:38:24,565
toplamak için o yıllara

1189
01:38:25,608 --> 01:38:26,525
ihtiyacı vardı.

1190
01:38:28,485 --> 01:38:33,115
1975'ten 1980'lerin başına kadar
trompetimi elime almadım.

1191
01:38:33,949 --> 01:38:37,411
Dört yılı aşkındır
bir kez bile elime almadım.

1192
01:38:39,622 --> 01:38:42,291
Sonunda neredeyse altı olmuştu.

1193
01:38:45,085 --> 01:38:47,212
Farklı türden grupların,

1194
01:38:48,005 --> 01:38:51,216
elektronik grupların kayıtlarını
ofisime getirip durdu.

1195
01:38:52,301 --> 01:38:57,932
Avery Fisher Sahnesi'nde iki konser için
sana 70.000 dolar veririm." dedim.

1196
01:38:59,391 --> 01:39:02,353
Bana deliymişim gibi baktı.
Kimse böyle yapmazdı.

1197
01:39:04,438 --> 01:39:10,569
Ve 35.000 dolarlık çek yazıp ona verdim.

1198
01:39:14,949 --> 01:39:16,158
Nefesimi tuttum.

1199
01:39:18,118 --> 01:39:25,084
Targa tavanlı, kanarya sarısı,
yepyeni 308 GTSi Ferrari spor kupe

1200
01:39:25,167 --> 01:39:26,585
satın aldım.

1201
01:39:28,170 --> 01:39:30,422
Müziğe dönmeye hazırdım.

1202
01:39:34,259 --> 01:39:37,888
O arabayı sırf o konsere gitmek için aldı.

1203
01:39:37,972 --> 01:39:40,307
Ve evet, ben de yeni bir gömlek aldım.

1204
01:39:42,559 --> 01:39:43,644
O Ferrari aldı.

1205
01:39:47,147 --> 01:39:48,607
Miles dönmüştü.

1206
01:39:55,614 --> 01:39:58,867
Ve bir sürü genç müzisyenle
yeni bir tarzı vardı.

1207
01:40:06,667 --> 01:40:09,503
Yedi yıl yoktu ve birden bire döndü.

1208
01:40:10,671 --> 01:40:14,633
Bu herif tamamen bırakıp
"Yaptıklarım yetsin." diyebilirdi.

1209
01:40:14,717 --> 01:40:18,470
Herkes "Kesinlikle." derdi.
Ama devam etmek istedi.

1210
01:40:31,066 --> 01:40:35,696
Sadece bir sanatçının dönüşü değildi.

1211
01:40:35,779 --> 01:40:37,322
Bir insanın dönüşüydü.

1212
01:40:41,035 --> 01:40:43,620
Onun gibi yapan birini hiç görmedim.

1213
01:40:46,874 --> 01:40:49,418
Avrupa'da caz festivallerinde çalmayı
seviyor musunuz?

1214
01:40:49,501 --> 01:40:52,546
Evet, Avrupa'da
caz festivallerinde çalmaya bayılıyorum.

1215
01:40:52,629 --> 01:40:54,965
Peki ya Molde? Geç geliyorsunuz.

1216
01:40:55,591 --> 01:40:56,925
Bu sabah hastaydım.

1217
01:40:57,551 --> 01:40:59,136
İlk turun başından beri

1218
01:40:59,219 --> 01:41:03,474
her geçen gün ya farklı bir şehirde
ya da farklı bir ülkedeydik.

1219
01:41:06,351 --> 01:41:08,729
Bir gösteri 20.00'de başlıyor, diyelim.

1220
01:41:10,397 --> 01:41:13,567
Gece yarısında otele dönerdik.

1221
01:41:14,151 --> 01:41:15,861
Sonra resim yapmak isterdi.

1222
01:41:18,197 --> 01:41:22,284
Elinde hangi çizim aracı varsa alıp
çizmeye başlardı.

1223
01:41:26,205 --> 01:41:32,419
Yoldayken uçakta çizerdi, arabada çizerdi.
Bekleme salonunda uçağı beklerken çizerdi.

1224
01:41:32,711 --> 01:41:35,631
Konsere giderdik, kuliste çizerdi.

1225
01:41:36,507 --> 01:41:40,177
Gerçekten kolundan eline,
oradan da kâğıda boşalıyordu.

1226
01:41:42,137 --> 01:41:44,014
Yanlış bir çizgi çizdiğinizde

1227
01:41:44,098 --> 01:41:46,975
müzikteki gibi mi hissettiriyor?

1228
01:41:47,684 --> 01:41:50,896
Kötü olduğunu düşündüğünüz notanın
önündeki nota

1229
01:41:51,980 --> 01:41:54,066
o kötü notayı telafi eder.

1230
01:42:02,866 --> 01:42:05,244
Sabah erkendi, koşuya çıkıyordum.

1231
01:42:05,327 --> 01:42:10,624
Asansörün yanında bekliyordum,
asansörün kapısı açıldı, karşımdaydı.

1232
01:42:11,458 --> 01:42:13,585
Kalbim küt küt atıyordu, sanki...

1233
01:42:15,546 --> 01:42:18,173
Filmlerde
vampirle karşılaşılan an gibiydi.

1234
01:42:18,257 --> 01:42:20,592
Öleceğinizi bilirsiniz ama takmazsınız.

1235
01:42:21,635 --> 01:42:25,639
Arkama döndüm, şöyle dedi,
"Hızlı koş, dönünce seni yakalayacağım."

1236
01:42:26,473 --> 01:42:29,351
Ve bu yetti.
Birlikte resim çizmeye başladık.

1237
01:42:36,441 --> 01:42:40,988
Her alanda yaptığı her şeye
büyük bir ilgi duyuyordu.

1238
01:42:41,071 --> 01:42:42,865
Miles, seni resme ne soktu?

1239
01:42:42,948 --> 01:42:44,908
Hiç olmadığı kadar talep görüyordu.

1240
01:42:44,992 --> 01:42:46,076
Siz kimsiniz?

1241
01:42:46,952 --> 01:42:49,746
Sanki kim olduğunu unutmuş gibiydi.

1242
01:42:49,830 --> 01:42:51,331
Benim için yepyeni bir sayfa.

1243
01:42:51,415 --> 01:42:52,791
Talk showlara çıkıyordu.

1244
01:42:52,875 --> 01:42:55,544
Merhaba, iyi akşamlar. Ben Miles Davis.

1245
01:42:55,627 --> 01:42:56,879
Gece programlarına.

1246
01:42:56,962 --> 01:42:58,380
-Miles Davis.
-Miles Davis.

1247
01:42:58,463 --> 01:43:00,132
-Miles Davis.
-Miles Davis.

1248
01:43:00,215 --> 01:43:01,383
Miles Davis.

1249
01:43:02,426 --> 01:43:06,471
Çaldığı her şehirde
röportajlar kabul ediyordu.

1250
01:43:07,181 --> 01:43:10,017
Bambaşka görünen biriydi.

1251
01:43:17,816 --> 01:43:20,944
Hatta Prince'le birlikte sahne alıyordu.

1252
01:43:21,028 --> 01:43:25,324
Prince'e bayılırdı.
Birlikte çalışmak kaderlerinde vardı.

1253
01:43:32,122 --> 01:43:34,791
Tommy LiPuma beni aradı,

1254
01:43:34,875 --> 01:43:38,462
Warner Bros.'ta
yetenek avcısı başkan yardımcısıydı.

1255
01:43:38,545 --> 01:43:42,424
Dedi ki "Miles Davis Columbia'yı bıraktı,
Warner Bros.'a geliyor."

1256
01:43:42,507 --> 01:43:45,719
"Cidden mi? Tebrikler." dedim.
"Besten var mı?" dedi.

1257
01:43:51,558 --> 01:43:55,103
Telefonu kapattığım an
"Tutu"nun bas dizimi kafamda canlandı.

1258
01:44:05,864 --> 01:44:08,408
Birine beste yaparken şunu yaparlarsa...

1259
01:44:09,034 --> 01:44:11,745
Şarkıya kaptırırsa
"Tamam, bu ona göre." derim.

1260
01:44:17,626 --> 01:44:20,337
Stüdyonun karşısına, Miles'a bakıyorum.

1261
01:44:20,754 --> 01:44:23,465
Sonra piyanoda
bana bir şeyler çalmaya başladı.

1262
01:44:25,717 --> 01:44:30,722
Şimdi dönüp bakınca adamın
hiç öyle kayıt almadığını fark ettim.

1263
01:44:30,806 --> 01:44:35,894
Kulaklıkla, davul makinesiyle falan
şarkı üzerine çalmazdı.

1264
01:44:39,064 --> 01:44:43,527
Kendini kaptırmış gibiydi.
İhtiyatlı davranmıyordu. Kendini vermişti.

1265
01:44:43,610 --> 01:44:44,611
Evet.

1266
01:44:46,863 --> 01:44:49,950
Özünde hâlâ tarz olan müziği
yapmak için

1267
01:44:50,033 --> 01:44:53,745
New York'a gelen o genç çocuktu.
O hissi kaybetmek istemedi.

1268
01:44:57,833 --> 01:45:01,044
Miles eski albümlerinden hiç bahsetmedi.

1269
01:45:01,128 --> 01:45:03,714
Evinde yoktu. Hiçbiri yoktu.

1270
01:45:04,047 --> 01:45:07,009
Bir tanesi bile yoktu, istemezdi.

1271
01:45:07,092 --> 01:45:09,219
Sadece çalıştığı şeyleri isterdi.

1272
01:45:19,730 --> 01:45:22,566
Gruba ilk girdiğimde Miles iyiydi.

1273
01:45:22,649 --> 01:45:26,236
Gözü açık, en iyi hâlindeydi

1274
01:45:26,320 --> 01:45:30,240
ama çok geçmeden
pek de iyi görünmemeye başladı.

1275
01:45:31,283 --> 01:45:34,077
Saturday Night Live'daki
konserimize bakarsanız.

1276
01:45:34,161 --> 01:45:39,333
neden bahsettiğimi görürsünüz.
Öylece dolanıyor, çok kırılgan çalışıyor.

1277
01:45:41,084 --> 01:45:44,129
Tonu tutturamadığı için acı çekiyordu.

1278
01:45:44,212 --> 01:45:45,464
Tonu tutturamadı.

1279
01:45:47,299 --> 01:45:50,469
Bazen sahnede topallayarak yürürdü

1280
01:45:51,303 --> 01:45:52,346
ama hâlâ Miles'dı.

1281
01:45:57,059 --> 01:46:00,937
Miles Davis ve Quincy Jones
ilk defa bu gece

1282
01:46:01,021 --> 01:46:03,690
aynı sahnede birlikte çalacak.

1283
01:46:04,608 --> 01:46:06,443
15 yıldır uğraşıyorum.

1284
01:46:07,611 --> 01:46:11,740
Miles'ın başının etini yedim.
Bu konuda başının etini yedim.

1285
01:46:11,823 --> 01:46:14,076
"Tamam orospu çocuğu." dedi.

1286
01:46:15,243 --> 01:46:17,371
Tek bir notaya basması gerekmezdi

1287
01:46:17,454 --> 01:46:22,334
çünkü son 50 senedir
en iyisi olmakta çıta kendisiydi.

1288
01:46:22,417 --> 01:46:25,087
65 yaşındayken 25 yaşındaki hâlini

1289
01:46:25,170 --> 01:46:28,090
baştan yaratmaya çalıştığını görmek

1290
01:46:28,173 --> 01:46:29,591
muhteşem bir şeydi.

1291
01:46:30,175 --> 01:46:31,927
Bayıldığım insan, kardeşim,

1292
01:46:32,010 --> 01:46:35,514
en sevdiğim müzisyenlerden biri,
idölüm; Miles Davis.

1293
01:46:37,099 --> 01:46:38,517
Evet, ona bayılırdım be.

1294
01:46:39,684 --> 01:46:42,896
Ruhumda gülümseme oluştururdu.

1295
01:46:47,859 --> 01:46:49,861
"The Pan Piper" adlı bir parçaydı.

1296
01:46:50,612 --> 01:46:54,282
Ve zor bir parça olduğunu biliyordum.

1297
01:46:54,991 --> 01:46:58,245
Onu çalabileceğinden pek emin değildim.

1298
01:47:04,584 --> 01:47:05,877
Bunu asla söylemezdi.

1299
01:47:11,758 --> 01:47:16,012
Yani bizim devreye girme vaktimiz gelince
ortaya atıldığımı hatırlıyorum.

1300
01:47:29,943 --> 01:47:33,321
Şöyle dediğini hatırlıyorum,
"Geçmişe dönüp o eski şeyleri

1301
01:47:33,405 --> 01:47:34,573
yaparsam ölürüm."

1302
01:47:36,491 --> 01:47:39,703
TV'nin önünde otururken şunu dedim,
"Adam hasta.

1303
01:47:41,121 --> 01:47:42,122
Adam hasta."

1304
01:47:53,633 --> 01:47:57,888
Şöyle dedi, "Tanrı
insanı cezalandırdığında istediğini..."

1305
01:48:00,056 --> 01:48:01,308
Çok üzücü.

1306
01:48:02,309 --> 01:48:04,561
"...istediğini yine de elde edersin.

1307
01:48:06,229 --> 01:48:08,064
İstediğin her şeyi elde edersin

1308
01:48:08,857 --> 01:48:10,358
ama vakit kalmaz."

1309
01:48:18,658 --> 01:48:19,659
Miles Davis!

1310
01:48:20,827 --> 01:48:21,995
Quincy Jones!

1311
01:48:28,752 --> 01:48:32,839
Miles 1991'in İşçi Bayramı hafta sonunda
hastaneye kaldırıldı.

1312
01:48:34,508 --> 01:48:36,593
Konuşuyor, müzik dinliyorduk.

1313
01:48:37,177 --> 01:48:41,598
Ona baktım, tuhaf görünüyordu,
hareketsiz gibiydi.

1314
01:48:41,973 --> 01:48:45,310
Sonra başımı kaldırdım,
kapıdan bir doktor girdi.

1315
01:48:45,393 --> 01:48:48,939
Geçti, saniyeler içinde oldu.

1316
01:48:49,022 --> 01:48:51,191
Miles'ın başı kucağımdaydı,

1317
01:48:52,025 --> 01:48:54,027
doktor ona dürtmeye başladı.

1318
01:48:54,110 --> 01:48:56,780
Sonra bir cihaza bastı,
bir doktor daha geldi.

1319
01:48:56,863 --> 01:48:59,241
Sonra bir sürü doktor ve hemşire geldi.

1320
01:48:59,324 --> 01:49:02,953
Hâlâ yataktaydım, Miles hareketsizdi.

1321
01:49:03,036 --> 01:49:05,413
Yani nefes alıyordu,
ölmediğini biliyordum.

1322
01:49:05,497 --> 01:49:08,041
Yani bilemedim... Çok korkunçtu.

1323
01:49:08,124 --> 01:49:12,212
Ona bir şeyler yapıyorlardı,
ona dürtüyor, iğneler yapıyorlardı,

1324
01:49:12,295 --> 01:49:17,133
sonra ikimizi de o şekilde asansöre,
oradan koridora aldılar.

1325
01:49:17,217 --> 01:49:19,844
Miles'ın başı hâlâ kucağımdayken

1326
01:49:19,928 --> 01:49:22,222
yatakta olduğumu fark etmediler bile.

1327
01:49:22,305 --> 01:49:25,183
Ve etrafımız insanlarla çevriliydi.

1328
01:49:25,267 --> 01:49:31,356
Asansördeydik
ve o an şöyle söylediler, "Felç geçirdi."

1329
01:49:46,788 --> 01:49:49,291
Deborah, eski karım beni arayıp
şöyle dedi,

1330
01:49:49,374 --> 01:49:52,043
"Bir yere otursan iyi edersin."

1331
01:49:52,127 --> 01:49:53,420
"Ne oluyor?" dedim.

1332
01:49:53,503 --> 01:49:54,379
Şöyle dedi,

1333
01:49:55,755 --> 01:49:57,257
"Miles Davis vefat etti."

1334
01:50:06,725 --> 01:50:08,602
Ve şöyle bir histi...

1335
01:50:13,023 --> 01:50:14,149
Sanki birisi kafama

1336
01:50:16,526 --> 01:50:18,236
balyozla vurmuş gibiydi.

1337
01:50:30,165 --> 01:50:31,625
Bence Miles şüphesiz

1338
01:50:31,708 --> 01:50:34,461
tanıdığım en eşsiz insandı.

1339
01:50:39,924 --> 01:50:43,345
Bir şeyleri
herkesten çok farklı şekilde yapardı.

1340
01:50:43,428 --> 01:50:46,348
Farklı açıdan bakar,
farklı şekilde görürdü.

1341
01:50:49,142 --> 01:50:52,937
İnsan kendine dürüst olmalı.
Bence felsefesi kesinlikle buydu.

1342
01:51:00,820 --> 01:51:05,950
Bir insanın farklı bir yüzü varken
nasıl böyle güzel müzikler besteleyebilir?

1343
01:51:07,285 --> 01:51:09,245
Bazen kaldıramadım,

1344
01:51:09,329 --> 01:51:11,706
bazen tek kelimeyle kusursuzdu.

1345
01:51:16,127 --> 01:51:21,925
Pişman değilim, unutmuyorum
ama hâlâ seviyorum.

1346
01:51:28,723 --> 01:51:32,185
Onu özlüyorum.
Onu özlüyorum. Onu rüyamda çok görüyorum.

1347
01:51:34,729 --> 01:51:35,730
Miles...

1348
01:51:37,399 --> 01:51:38,525
Etkisi ne büyüktü?

1349
01:51:49,577 --> 01:51:50,912
Onu elbette severdim.

1350
01:51:52,956 --> 01:51:54,374
Kardeşim gibiydi.

1351
01:51:55,125 --> 01:51:58,378
Aptalca şeyler yapmasına rağmen
bunu kabul edersiniz.

1352
01:52:05,969 --> 01:52:07,053
Gerçek biriydi.

1353
01:52:11,766 --> 01:52:12,767
Hem de ne gerçek?

1354
01:52:15,979 --> 01:52:18,773
İleride çok fazla Miles'lar çıkmayacak.

1355
01:52:20,817 --> 01:52:22,902
Bu kadar yeter. Benden bu kadar.

1356
01:55:00,977 --> 01:55:05,189
Alt yazı çevirmeni: Ömür Gencer