1
00:00:31,100 --> 00:00:34,100
I amar prestar aen.
2
00:00:34,400 --> 00:00:36,400
De wereld is veranderd.
3
00:00:36,500 --> 00:00:37,400
Han mathon ne nen.
4
00:00:37,600 --> 00:00:39,700
Ik voel het in het water.
5
00:00:39,800 --> 00:00:41,100
Han mathon ne chae.
6
00:00:41,400 --> 00:00:43,800
Ik voel het in de aarde.
7
00:00:44,000 --> 00:00:45,700
A han noston ned 'wilith.
8
00:00:45,900 --> 00:00:48,800
Ik ruik het in de lucht.
9
00:00:49,300 --> 00:00:51,100
Veel dat eens was...
10
00:00:51,400 --> 00:00:52,900
...is verloren.
11
00:00:53,700 --> 00:00:56,600
Er leeft niemand meer,
die zich herinnert hoe het was.
12
00:01:09,600 --> 00:01:13,800
Het begon met het smeden
van de Grote Ringen.
13
00:01:14,100 --> 00:01:16,000
Drie werden er gegeven
aan de Elfen:
14
00:01:16,300 --> 00:01:19,900
Onsterfelijk, de wijste
en schoonste aller wezens.
15
00:01:21,400 --> 00:01:23,700
Zeven aan de Dwergvorsten:
16
00:01:23,900 --> 00:01:28,200
Grootse mijnwerkers
en handwerkslieden van de Bergzalen.
17
00:01:28,800 --> 00:01:30,000
En negen...
18
00:01:30,300 --> 00:01:33,100
...negen Ringen werden
geschonken aan het Mensenras:
19
00:01:33,500 --> 00:01:37,200
Dat, boven alles,
verlangt naar macht.
20
00:01:38,400 --> 00:01:43,400
Want de Ringen bezaten de kracht
en de wil om ieder Ras te regeren.
21
00:01:45,200 --> 00:01:48,200
Maar zij allen werden misleid.
22
00:01:48,600 --> 00:01:50,600
Want er was nóg een Ring gemaakt.
23
00:01:51,500 --> 00:01:54,900
In het land Mordor,
in het vuur van de Doemberg...
24
00:01:55,500 --> 00:01:59,800
...smeedde de Donkere Vorst Sauron
in het geheim één Meester-Ring...
25
00:02:00,200 --> 00:02:02,100
...om alle andere te beheersen.
26
00:02:02,400 --> 00:02:06,200
En in deze Ring goot hij zijn wreedheid,
zijn boosaardigheid...
27
00:02:06,600 --> 00:02:10,600
...en zijn wil
om alle leven te domineren.
28
00:02:11,800 --> 00:02:15,500
Eén Ring om allen te regeren.
29
00:02:16,500 --> 00:02:18,100
Eén voor één...
30
00:02:18,300 --> 00:02:22,800
...vielen de Vrije Landen van Midden-aarde
voor de macht van de Ring.
31
00:02:23,200 --> 00:02:26,100
Maar sommigen boden verzet.
32
00:02:26,800 --> 00:02:31,200
Een laatste Alliantie van Mensen
en Elfen nam het op tegen Mordor.
33
00:02:31,600 --> 00:02:36,100
Op de Doemberg vochten zij
voor de vrijheid van Midden-aarde.
34
00:02:48,800 --> 00:02:51,200
Blijf in positie!
35
00:02:51,300 --> 00:02:54,900
Vuur de pijlen!
36
00:03:06,600 --> 00:03:09,100
De overwinning was nabij.
37
00:03:13,900 --> 00:03:16,200
Maar de macht van de Ring...
38
00:03:16,500 --> 00:03:18,300
...kon niet ongedaan worden gemaakt.
39
00:03:42,600 --> 00:03:44,400
Het was op dit moment...
40
00:03:44,700 --> 00:03:47,000
...toen alle hoop vervlogen was...
41
00:03:47,300 --> 00:03:51,200
...dat Isildur, zoon van de koning,
zijn vaders zwaard oppakte.
42
00:04:22,500 --> 00:04:28,700
Sauron, de vijand van de Vrije Volkeren
van Midden-aarde, werd verslagen.
43
00:04:35,900 --> 00:04:38,000
De Ring ging naar Isildur...
44
00:04:38,300 --> 00:04:42,300
...die slechts één kans kreeg
om het Kwaad voor eeuwig te vernietigen.
45
00:04:43,200 --> 00:04:45,200
Maar de harten van Mensen...
46
00:04:45,500 --> 00:04:47,900
...zijn makkelijk te corrumperen.
47
00:04:48,300 --> 00:04:52,700
En de Ring van Macht
heeft een eigen wil.
48
00:05:18,100 --> 00:05:20,600
Hij bedroog Isildur...
49
00:05:22,600 --> 00:05:24,900
...wat tot zijn dood leidde.
50
00:05:29,200 --> 00:05:32,900
En sommige zaken, die niet vergeten
zouden mogen worden....
51
00:05:33,200 --> 00:05:35,400
...raakten verloren.
52
00:05:36,300 --> 00:05:38,500
Geschiedenis werd legende...
53
00:05:38,800 --> 00:05:40,700
...legende werd mythe.
54
00:05:41,000 --> 00:05:43,700
En twee-en-een-half duizend jaar lang...
55
00:05:44,100 --> 00:05:47,700
...raakte de Ring in de vergetelheid.
56
00:05:48,400 --> 00:05:51,100
Totdat, toen de kans zich voordeed...
57
00:05:51,900 --> 00:05:54,900
...hij een nieuwe drager strikte.
58
00:05:56,400 --> 00:06:01,000
Mijn Lieveling.
59
00:06:01,500 --> 00:06:03,900
De Ring kwam naar
het schepsel Gollem...
60
00:06:04,200 --> 00:06:07,900
... die hem diep in de tunnels
van de Nevelbergen leidde.
61
00:06:08,400 --> 00:06:11,200
En daar verteerde de Ring hem.
62
00:06:11,500 --> 00:06:13,400
Hij kwam naar mij toe...
63
00:06:13,700 --> 00:06:18,000
... mijn eigendom, mijn Lieveling...
Mijn eigendom.
64
00:06:18,400 --> 00:06:22,900
Mijn Lieveling...
65
00:06:26,700 --> 00:06:30,000
De Ring gaf Gollem
een onnatuurlijk lang leven.
66
00:06:30,400 --> 00:06:34,000
Vijfhonderd jaar lang
vergiftigde hij zijn geest.
67
00:06:34,300 --> 00:06:38,700
En in de duisternis van Gollems grot,
wachtte hij.
68
00:06:39,100 --> 00:06:42,300
Duisternis kroop terug naar
de wouden van de wereld.
69
00:06:42,700 --> 00:06:45,400
Geruchten groeiden over een schaduw
in het oosten...
70
00:06:45,700 --> 00:06:48,400
...gefluister over een naamloze angst.
71
00:06:48,700 --> 00:06:51,900
En de Ring van Macht bespeurde...
72
00:06:52,300 --> 00:06:54,900
...dat zijn tijd nu gekomen was.
73
00:06:57,500 --> 00:07:00,000
Hij verliet Gollem.
74
00:07:00,800 --> 00:07:05,000
Maar er gebeurde iets dat
de Ring niet voorzag.
75
00:07:06,100 --> 00:07:10,500
Hij werd opgeraapt door de
meest onwaarschijnlijke persoon.
76
00:07:10,900 --> 00:07:11,900
Wat is dit?
77
00:07:12,200 --> 00:07:13,600
Een hobbit.
78
00:07:13,700 --> 00:07:16,400
Bilbo Balings uit de Gouw.
79
00:07:16,800 --> 00:07:18,500
Een Ring.
80
00:07:18,700 --> 00:07:20,500
Weg!
81
00:07:23,300 --> 00:07:26,600
Mijn Lieveling is weg!
82
00:07:27,000 --> 00:07:29,200
Want de tijd is nabij...
83
00:07:29,600 --> 00:07:34,500
...dat de Hobbits de toekomst
voor allen zullen bepalen.
84
00:07:39,700 --> 00:07:42,700
De 22e september...
85
00:07:42,700 --> 00:07:45,800
...in het jaar 1400...
86
00:07:46,200 --> 00:07:48,400
...naar Gouwrekening.
87
00:07:48,600 --> 00:07:54,200
Balingshoek, Balingslaantje.
Hobbitstee, Westerkwartier...
88
00:07:54,600 --> 00:07:56,500
...de Gouw...
89
00:07:56,800 --> 00:07:59,500
...Midden-aarde.
90
00:08:04,200 --> 00:08:07,400
De Derde Era van deze wereld.
91
00:08:09,800 --> 00:08:14,800
De Reisgenoten.
92
00:08:19,200 --> 00:08:21,700
Daarheen En Weer Terug.
93
00:08:23,700 --> 00:08:25,400
Een Hobbit Verhaal.
94
00:08:25,700 --> 00:08:29,500
Door Bilbo Balings.
95
00:08:34,400 --> 00:08:36,000
Nu...
96
00:08:36,900 --> 00:08:38,800
...waar zal ik eens beginnen?
97
00:08:40,200 --> 00:08:41,200
Ah, ja...
98
00:08:45,700 --> 00:08:47,500
"Betreffende...
99
00:08:48,700 --> 00:08:50,200
...Hobbits."
100
00:08:51,400 --> 00:08:54,800
Hobbits hebben al vele honderden
jaren geleefd en gewerkt...
101
00:08:55,100 --> 00:08:57,100
...in de 4 Kwartieren van de Gouw...
102
00:08:57,300 --> 00:09:00,400
...tevreden met hun isolement...
103
00:09:00,500 --> 00:09:03,500
...ver van de Grote Mensenwereld.
104
00:09:04,000 --> 00:09:09,400
In een Midden-aarde dat wemelt
van vreemde wezens...
105
00:09:09,800 --> 00:09:12,900
...moeten Hobbits wel
onbelangrijk lijken...
106
00:09:13,200 --> 00:09:17,000
...daar ze niet bekend staan
als grote krijgers...
107
00:09:17,400 --> 00:09:21,400
...noch beschouwd worden
als grote wijzen.
108
00:09:25,900 --> 00:09:28,800
Frodo! Er is iemand aan de deur.
109
00:09:30,100 --> 00:09:32,600
Iemand zei ooit eens...
110
00:09:32,900 --> 00:09:37,100
...dat eten de enige passie van Hobbits is.
111
00:09:37,700 --> 00:09:39,800
Een oneerlijke observatie...
112
00:09:40,100 --> 00:09:43,500
...daar we ook bekend staan als bierbrouwers...
113
00:09:44,200 --> 00:09:46,800
...en pijptabakrokers.
114
00:09:47,400 --> 00:09:50,100
Maar waar ons hart echt naar uitgaat...
115
00:09:50,400 --> 00:09:52,400
...is rust en vrede...
116
00:09:53,300 --> 00:09:55,300
...en goede, vruchtbare aarde.
117
00:09:55,600 --> 00:10:00,600
Want alle Hobbits delen
een liefde voor alles dat groeit.
118
00:10:03,900 --> 00:10:08,100
Ongetwijfeld beschouwen anderen
ons als wonderlijk.
119
00:10:08,500 --> 00:10:13,500
Maar juist vandaag
besef ik terdege...
120
00:10:14,300 --> 00:10:20,000
...dat er niets boven
een simpel leventje gaat.
121
00:10:24,400 --> 00:10:27,500
Frodo, de deur!
122
00:10:31,400 --> 00:10:33,300
Drommels. Waar is die jongen nou?
123
00:10:33,500 --> 00:10:35,200
Frodo!
124
00:10:41,000 --> 00:10:44,400
♫ Vanaf de deur waar hij begon ♫
125
00:10:49,400 --> 00:10:53,000
♫ en ik moet volgen als ik kan. ♫
126
00:10:54,200 --> 00:10:58,200
♫ De Weg gaat verder, steeds maar door, ♫
127
00:10:58,500 --> 00:11:01,700
♫ vanaf de deur waar hij begon. ♫
128
00:11:02,200 --> 00:11:06,900
♫ Nu is de Weg me al heel ver voor, ♫
129
00:11:07,800 --> 00:11:10,900
♫ en ik moet volgen als ik kan. ♫
130
00:11:11,000 --> 00:11:18,500
Je bent laat.
- Een tovenaar is nooit laat, Frodo Balings.
131
00:11:19,400 --> 00:11:23,900
Noch is hij vroeg. Hij arriveert
precies wanneer dat de bedoeling is.
132
00:11:35,400 --> 00:11:38,300
Het is geweldig je te zien, Gandalf.
133
00:11:42,300 --> 00:11:45,900
De verjaardag van je Oom Bilbo
wil ik toch niet missen?
134
00:11:47,700 --> 00:11:49,800
Hoe is het met de oude deugniet?
135
00:11:50,500 --> 00:11:53,900
Ik hoor dat het een speciaal feest wordt.
136
00:11:54,200 --> 00:11:56,500
Je kent Bilbo. Alles is in rep en roer.
137
00:11:56,800 --> 00:11:58,700
Dat zal hem plezier doen.
138
00:11:58,900 --> 00:12:00,700
De halve Gouw is uitgenodigd.
139
00:12:01,100 --> 00:12:03,600
En de rest komt uit zichzelf.
140
00:12:06,800 --> 00:12:10,000
En zo verstrijkt het leven in de Gouw...
141
00:12:10,400 --> 00:12:13,300
...zoals de afgelopen Era.
142
00:12:13,600 --> 00:12:18,900
Vol van eigen doen en laten,
zonder veel veranderingen.
143
00:12:19,200 --> 00:12:21,100
Als die al komen.
144
00:12:22,500 --> 00:12:25,800
Want in de Gouw
moet alles blijven zoals 't is...
145
00:12:26,100 --> 00:12:29,400
...van generatie op generatie.
146
00:12:30,000 --> 00:12:34,800
Er heeft altijd een Balings
hier onder de Heuvel geleefd....
147
00:12:35,200 --> 00:12:36,500
...in Balingshoek.
148
00:12:39,300 --> 00:12:42,000
En dat blijft voor altijd zo.
149
00:12:42,800 --> 00:12:46,000
Om eerlijk te zijn, Bilbo doet
een beetje raar, de laatste tijd.
150
00:12:47,400 --> 00:12:49,600
Ik bedoel, meer dan anders.
151
00:12:50,700 --> 00:12:52,500
Hij sluit zichzelf op
in z'n studeerkamer.
152
00:12:54,200 --> 00:12:58,200
Hij tuurt uren naar oude kaarten
als hij denkt dat ik niet kijk.
153
00:13:11,100 --> 00:13:12,700
Waar is 'ie nou?
154
00:13:39,300 --> 00:13:41,500
Hij is iets van plan.
155
00:13:49,700 --> 00:13:52,100
Ok dan, hou je geheimpje maar voor je.
- Wat?
156
00:13:52,400 --> 00:13:54,000
Jij hebt er vast wat mee te maken.
157
00:13:54,400 --> 00:13:55,400
Lieve help.
158
00:13:55,900 --> 00:13:58,500
Voor jij verscheen,
werden wij Balingsen hoog geacht.
159
00:13:58,900 --> 00:13:59,700
Inderdaad.
160
00:14:00,100 --> 00:14:02,200
Nooit gekke avonturen,
of onverwachte dingen.
161
00:14:02,900 --> 00:14:08,500
Als je het hebt over die draak,
daar was ik amper bij betrokken.
162
00:14:08,900 --> 00:14:12,400
Ik gaf je oom alleen een duwtje
om op pad te gaan.
163
00:14:12,700 --> 00:14:16,700
Wat je ook deed, je staat officieel
te boek als verstoorder van de rust.
164
00:14:17,300 --> 00:14:19,100
Echt?
165
00:14:24,800 --> 00:14:26,700
Gandalf! Gandalf!
166
00:14:32,900 --> 00:14:34,100
Vuurwerk, Gandalf!
167
00:14:37,200 --> 00:14:39,700
Gandalf!
- Vuurwerk, Gandalf!
168
00:14:58,700 --> 00:14:59,700
Gandalf?
169
00:15:00,300 --> 00:15:04,200
Ik ben blij dat je terug bent.
- Ik ook, beste jongen.
170
00:15:08,800 --> 00:15:10,600
Ik ook.
171
00:15:34,900 --> 00:15:39,400
Geen toegang,
behalve voor feestzaken.
172
00:15:42,500 --> 00:15:43,900
Nee, bedankt!
173
00:15:44,100 --> 00:15:47,800
We willen niet nóg meer bezoekers,
beste wensen of verre familie!
174
00:15:48,300 --> 00:15:51,600
En hoe zit het met hele oude vrienden?
175
00:15:55,000 --> 00:15:56,600
Gandalf?
176
00:15:57,300 --> 00:16:00,600
Bilbo Balings.
- Mijn beste Gandalf.
177
00:16:01,000 --> 00:16:05,900
Goed je te zien.
111 Jaar oud. Wie zou dat geloven?
178
00:16:07,900 --> 00:16:09,800
Je bent geen dag ouder geworden.
179
00:16:16,500 --> 00:16:18,400
Kom binnen. Kom binnen.
Welkom. Welkom.
180
00:16:18,700 --> 00:16:21,000
Welkom. Welkom.
181
00:16:22,300 --> 00:16:24,700
Oh, daar gaat ie.
182
00:16:26,500 --> 00:16:28,900
Thee... Of iets sterkers?
183
00:16:29,100 --> 00:16:32,800
Ik heb nog wat flessen
Oude Wijngaarden over. - 1296.
184
00:16:33,100 --> 00:16:36,900
Een heel goed jaar.
Bijna net zo oud als ik.
185
00:16:38,300 --> 00:16:42,600
Nog door mijn vader gebotteld.
Zullen we er eentje openmaken?
186
00:16:43,000 --> 00:16:45,500
Alleen thee, dank je.
187
00:16:52,100 --> 00:16:53,600
Ik verwachtte je vorige week.
188
00:16:53,900 --> 00:16:57,100
Niet dat dat iets uitmaakt. Je komt
en gaat naar believen. Zoals altijd.
189
00:16:57,400 --> 00:17:02,400
Ik ben nogal onvoorbereid. We hebben
alleen koude kip en ingemaakt zuur...
190
00:17:02,800 --> 00:17:06,000
Er is wat kaas hier.
Nee, die is niet goed genoeg.
191
00:17:06,400 --> 00:17:10,200
We hebben frambozenjam
en appeltaart...
192
00:17:11,000 --> 00:17:14,900
Maar niet genoeg als dessert.
Oh, nee, dit gaat wel.
193
00:17:15,200 --> 00:17:17,900
Ik heb nog wat cake gevonden.
194
00:17:21,000 --> 00:17:22,200
Ik kan nog eieren koken, als je w...
195
00:17:26,100 --> 00:17:28,700
Alleen thee, dank je.
- Goed dan.
196
00:17:29,800 --> 00:17:32,000
Bezwaar als ik wat eet?
- Helemaal niet.
197
00:17:33,300 --> 00:17:35,100
Bilbo! Bilbo Balings!
198
00:17:35,400 --> 00:17:36,900
Ik ben niet thuis.
199
00:17:43,000 --> 00:17:45,500
Het zijn die Rooflo-Balingsen.
200
00:17:45,800 --> 00:17:47,800
Ik weet dat je er bent.
- Ze zitten achter het huis aan.
201
00:17:48,500 --> 00:17:50,900
Ze hebben me nooit vergeven dat ik zo lang leef.
202
00:17:51,200 --> 00:17:53,900
Ik moet af van die familieleden,
die de hele dag aan de deur staan...
203
00:17:54,100 --> 00:17:56,000
...me nooit een moment rust gunnen.
204
00:17:56,900 --> 00:18:00,300
Ik wil weer bergen zien.
Bergen, Gandalf.
205
00:18:00,600 --> 00:18:05,000
En dan een rustig plekje vinden waar ik
mijn boek kan afmaken. Oh ja, thee.
206
00:18:05,300 --> 00:18:09,100
Je wilt je plan dus doorzetten?
- Ja, ik heb besloten.
207
00:18:09,500 --> 00:18:11,600
Alle voorbereidingen zijn getroffen.
208
00:18:13,800 --> 00:18:15,200
Oh, dank je.
209
00:18:16,000 --> 00:18:18,000
Frodo vermoedt iets.
210
00:18:18,300 --> 00:18:20,700
Natuurlijk. Hij is een Balings...
211
00:18:21,000 --> 00:18:23,500
...niet zo'n leeghoofd van een Brasgordel.
212
00:18:24,200 --> 00:18:26,900
Je vertelt het hem toch wel?
213
00:18:27,800 --> 00:18:29,800
Ja, ja.
- Hij is erg op je gesteld.
214
00:18:32,100 --> 00:18:33,600
Dat weet ik.
215
00:18:36,000 --> 00:18:39,300
Hij zou waarschijnlijk meegaan
als ik 't hem vroeg.
216
00:18:40,000 --> 00:18:43,200
Ik denk dat Frodo, diep in zijn hart,
nog steeds verliefd is op de Gouw.
217
00:18:44,900 --> 00:18:47,200
De wouden, de velden.
218
00:18:47,500 --> 00:18:49,700
De riviertjes.
219
00:18:54,300 --> 00:18:56,900
Ik ben oud, Gandalf.
220
00:18:58,400 --> 00:19:03,400
Ik weet dat ik er niet naar uitzie,
maar ik begin het te voelen in mijn hart.
221
00:19:05,800 --> 00:19:08,300
Ik voel me dun.
222
00:19:08,500 --> 00:19:10,200
Min of meer uitgerekt...
223
00:19:11,500 --> 00:19:14,700
...als boter die over te veel
brood is uitgesmeerd.
224
00:19:15,100 --> 00:19:19,400
Ik heb vakantie nodig.
Een heel lange vakantie.
225
00:19:19,700 --> 00:19:22,800
En ik verwacht niet terug te keren.
226
00:19:25,200 --> 00:19:28,300
Eigenlijk ben ik dat ook niet van plan.
227
00:19:31,000 --> 00:19:34,900
Oude Toby.
De beste tabak in het Zuiderkwartier.
228
00:19:52,500 --> 00:19:55,000
Gandalf, mijn oude vriend...
229
00:19:55,200 --> 00:19:57,900
...dit wordt een gedenkwaardige avond.
230
00:20:20,800 --> 00:20:21,900
Hallo, hallo.
231
00:20:22,200 --> 00:20:26,100
Dikke Bolder. Leuk je te zien.
Welkom, welkom.
232
00:20:27,300 --> 00:20:29,700
Toe dan, Sam.
Vraag Roosje voor een dans.
233
00:20:32,400 --> 00:20:35,800
Ik neem nog maar een biertje.
- Oh nee, dat doe je niet.
234
00:20:37,000 --> 00:20:38,800
Toe dan.
235
00:20:49,000 --> 00:20:50,700
Daar stond ik dan...
236
00:20:51,000 --> 00:20:55,000
...overgeleverd aan drie monsterachtige trollen.
237
00:20:55,300 --> 00:20:57,200
Die ruzie maakten met elkaar...
238
00:20:57,400 --> 00:20:59,700
...over hoe ze ons zouden koken.
239
00:21:00,000 --> 00:21:04,900
Aan het spit, of bovenop ons gaan zitten.
Om ons tot pudding te pletten.
240
00:21:06,100 --> 00:21:09,500
Hun ruzie nam zoveel tijd in beslag...
241
00:21:09,800 --> 00:21:13,300
...dat de eerste zonnestralen
al over de boomtoppen kropen...
242
00:21:14,400 --> 00:21:16,800
...and turned them all to stone!
243
00:21:22,300 --> 00:21:23,600
Snel.
244
00:21:27,800 --> 00:21:29,800
Daar gaan ze!
245
00:21:32,700 --> 00:21:34,000
Nee, die grote - die grote.
246
00:21:43,100 --> 00:21:45,900
Mevrouw Brasgordel, leuk u te zien.
Welkom, welkom.
247
00:21:46,100 --> 00:21:48,000
Zijn al die kinderen van u?
248
00:21:48,200 --> 00:21:51,100
Lieve help, u bent productief geweest.
249
00:21:53,200 --> 00:21:54,500
Bilbo?
250
00:21:56,200 --> 00:21:57,900
Rooflo-Balingsen!
251
00:21:58,200 --> 00:21:59,200
Snel, verberg je!
252
00:22:09,200 --> 00:22:11,300
Dank je, jongen.
253
00:22:12,900 --> 00:22:15,100
Je bent een goede jongen, Frodo.
254
00:22:16,500 --> 00:22:19,200
Ik ben heel egoïstisch, weet je.
255
00:22:19,700 --> 00:22:23,100
Jazeker. Heel egoïstisch.
256
00:22:23,600 --> 00:22:25,700
Ik weet niet waarom ik je heb opgenomen,
nadat je vader en moeder stierven...
257
00:22:26,000 --> 00:22:27,400
...maar het was niet uit liefdadigheid.
258
00:22:28,100 --> 00:22:29,400
Ik denk dat het was omdat...
259
00:22:29,600 --> 00:22:31,800
...van al mijn vele familieleden...
260
00:22:32,200 --> 00:22:35,600
...jij de Balings was met de meeste pit.
261
00:22:36,100 --> 00:22:37,800
Bilbo, heb je aan Gabbers eigen brouwsel gezeten?
262
00:22:38,100 --> 00:22:39,700
Nee.
263
00:22:40,000 --> 00:22:42,500
Nou, ja, maar daar gaat het niet om.
264
00:22:42,900 --> 00:22:46,000
Het punt is, Frodo...
265
00:22:49,200 --> 00:22:51,100
...je redt je wel.
266
00:22:54,600 --> 00:22:56,500
Klaar!
- Nee, in de grond.
267
00:22:56,800 --> 00:22:58,300
Hij staat in de grond.
- Buiten!
268
00:22:58,500 --> 00:23:00,000
Dit was jouw idee.
269
00:23:15,900 --> 00:23:17,400
Bilbo.
270
00:23:18,600 --> 00:23:21,200
Bilbo, kijk uit voor de draak!
271
00:23:21,500 --> 00:23:24,800
Nonsens. Er is hier in geen
duizenden jaren een draak gezien.
272
00:23:38,400 --> 00:23:41,800
Die was mooi.
- Laten we er nog eentje pakken.
273
00:23:43,300 --> 00:23:47,600
Meriadoc Brandebok en Peregrijn Toek.
274
00:23:48,000 --> 00:23:49,800
Ik had het kunnen weten.
275
00:23:55,800 --> 00:23:57,800
Toespraak, Bilbo!
276
00:23:58,800 --> 00:24:00,100
Toespraak!
277
00:24:00,300 --> 00:24:01,300
Toespraak!
278
00:24:06,600 --> 00:24:08,800
Mijn waarde Balingsen en Boffers...
279
00:24:09,600 --> 00:24:11,700
...Toeken en Brandebokken...
280
00:24:12,000 --> 00:24:14,400
...Graften, Goedharten...
281
00:24:14,700 --> 00:24:15,700
...Hoornblazers...
282
00:24:16,900 --> 00:24:18,500
...Bolders...
283
00:24:19,000 --> 00:24:20,500
...Brasgordels...
284
00:24:20,800 --> 00:24:23,300
...en Trotsvoets.
- Trotsvoeten!
285
00:24:25,600 --> 00:24:28,600
Vandaag is het mijn
111e verjaardag!
286
00:24:30,500 --> 00:24:32,000
Gefeliciteerd!
287
00:24:32,200 --> 00:24:36,300
Maar helaas, 111 jaar is veel
te kort om door te brengen...
288
00:24:36,700 --> 00:24:39,500
...met zulke bewonderenswaardige
Hobbits.
289
00:24:40,600 --> 00:24:43,200
De helft van jullie ken ik niet
half zo goed als ik zou willen...
290
00:24:43,500 --> 00:24:47,900
...en van minder dan de helft
hou ik half zoveel als ze verdienen.
291
00:24:58,100 --> 00:25:00,300
Ik heb dingen te doen.
292
00:25:06,800 --> 00:25:08,800
Ik heb dit veel te lang uitgesteld.
293
00:25:12,800 --> 00:25:16,600
Helaas moet ik aankondigen
dat dit het einde is.
294
00:25:17,900 --> 00:25:19,000
Ik moet gaan.
295
00:25:20,200 --> 00:25:23,000
Ik zeg u allen hartelijk vaarwel.
296
00:25:25,400 --> 00:25:26,600
Gegroet.
297
00:25:59,900 --> 00:26:02,900
Dat vond je zeker heel erg slim.
298
00:26:03,300 --> 00:26:06,500
Kom op nou, Gandalf.
Zag je hun gezichten?
299
00:26:06,800 --> 00:26:09,600
Er zijn vele magische ringen in deze wereld,
Bilbo Balings...
300
00:26:09,700 --> 00:26:11,900
...en geen enkele mag lichtvaardig
gebruikt worden.
301
00:26:12,100 --> 00:26:14,100
Het was maar een lolletje.
302
00:26:14,400 --> 00:26:18,000
Maar je hebt vast gelijk,
zoals gewoonlijk.
303
00:26:19,500 --> 00:26:22,900
Je houdt wel een oogje op Frodo, toch?
- Twee.
304
00:26:23,300 --> 00:26:25,800
Zo vaak als ik ze kan missen.
305
00:26:26,100 --> 00:26:29,200
Ik laat alles aan hem na.
- En die ring van je?
306
00:26:29,500 --> 00:26:32,700
Blijft die ook hier?
- Ja, ja.
307
00:26:33,500 --> 00:26:37,200
Hij ligt in een envelop
op de schoorsteen.
308
00:26:38,400 --> 00:26:41,300
Nee, wacht. Hij zit...
309
00:26:43,900 --> 00:26:46,500
...hier in mijn zak.
310
00:26:51,100 --> 00:26:54,300
Is dat niet--? Is dat niet vreemd?
311
00:26:56,100 --> 00:26:59,500
En waarom eigenlijk niet?
312
00:27:01,100 --> 00:27:05,800
Waarom zou ik hem niet houden?
- Je moet de ring hier achterlaten, Bilbo.
313
00:27:06,400 --> 00:27:08,500
Is dat zo moeilijk?
314
00:27:08,800 --> 00:27:10,100
Nou, nee.
315
00:27:12,600 --> 00:27:14,000
Toch wel.
316
00:27:16,000 --> 00:27:19,000
Nu het er op aan komt,
wil ik er liever niet van scheiden.
317
00:27:19,400 --> 00:27:21,100
Hij is van mij. Ik vond hem! Hij kwam naar mij!
318
00:27:21,400 --> 00:27:25,400
Je hoeft niet kwaad te worden.
- Nou, als ik kwaad ben, is dat jouw schuld.
319
00:27:25,900 --> 00:27:27,600
Hij is van mij.
320
00:27:29,100 --> 00:27:31,500
Mijn eigendom.
321
00:27:31,900 --> 00:27:35,700
Mijn Lieveling...
- Lieveling?
322
00:27:36,100 --> 00:27:38,800
Zo is hij eerder genoemd,
maar niet door jou.
323
00:27:39,200 --> 00:27:41,600
Dat zijn jouw zaken niet,
wat ik doe met mijn eigendom!
324
00:27:41,900 --> 00:27:44,600
Je hebt die ring lang genoeg bezeten.
325
00:27:44,900 --> 00:27:47,600
Jij wilt hem zelf hebben!
- Bilbo Balings!
326
00:27:47,900 --> 00:27:52,000
Houd me niet voor een of andere
goochelaar met armzalige trucjes.
327
00:27:52,400 --> 00:27:55,900
Ik probeer je niet te beroven.
328
00:28:01,100 --> 00:28:02,700
Ik probeer je te helpen.
329
00:28:11,200 --> 00:28:14,400
We zijn altijd vrienden geweest.
330
00:28:14,900 --> 00:28:17,000
Vertrouw me zoals je eens deed.
331
00:28:19,000 --> 00:28:20,700
Laat hem los.
332
00:28:21,900 --> 00:28:24,200
Je hebt gelijk, Gandalf.
333
00:28:26,400 --> 00:28:29,000
De ring moet naar Frodo overgaan.
334
00:28:30,500 --> 00:28:33,400
De ring moet op Frodo overgaan.
335
00:28:33,700 --> 00:28:36,100
Ja, het is tijd.
336
00:28:38,900 --> 00:28:43,700
Bilbo, je hebt de ring nog steeds in je zak.
337
00:29:18,700 --> 00:29:21,600
Ik heb een einde voor
mijn boek bedacht.
338
00:29:23,300 --> 00:29:28,100
"En hij leefde nog lang en gelukkig,
tot het einde van zijn dagen."
339
00:29:28,600 --> 00:29:31,900
Ongetwijfeld, mijn goede vriend.
340
00:29:33,000 --> 00:29:34,400
Vaarwel, Gandalf.
341
00:29:37,000 --> 00:29:39,700
Vaarwel, beste Bilbo.
342
00:29:47,600 --> 00:29:51,700
♫ De weg gaat verder, steeds maar door... ♫
343
00:29:54,400 --> 00:29:56,800
Tot onze volgende ontmoeting.
344
00:30:24,200 --> 00:30:27,700
Hij is van mij. Mijn eigendom.
345
00:30:28,000 --> 00:30:31,400
Mijn Lieveling...
346
00:30:31,700 --> 00:30:34,500
Raadsels in het donker.
347
00:30:34,900 --> 00:30:36,300
Bilbo!
348
00:30:36,500 --> 00:30:37,900
Bilbo!
349
00:30:41,700 --> 00:30:44,600
Mijn Lieveling.
350
00:30:46,200 --> 00:30:48,300
Lieveling...
351
00:30:48,600 --> 00:30:51,000
Hij is vertrokken, nietwaar?
352
00:30:54,000 --> 00:30:56,900
Hij heeft het zo lang over weggaan gehad...
353
00:30:57,200 --> 00:30:59,800
...ik dacht niet dat hij het echt zou doen.
354
00:31:04,400 --> 00:31:06,300
Gandalf?
355
00:31:14,600 --> 00:31:16,200
Bilbo's ring.
356
00:31:16,600 --> 00:31:18,900
Hij is weg om bij de Elfen te gaan wonen.
357
00:31:19,200 --> 00:31:22,100
Hij heeft je Balingshoek nagelaten.
358
00:31:25,900 --> 00:31:28,400
Samen met al zijn bezittingen.
359
00:31:28,600 --> 00:31:31,400
De ring is nu van jou.
360
00:31:34,100 --> 00:31:37,500
Bewaar hem ergens uit het zicht.
- Waar ga je naartoe?
361
00:31:37,700 --> 00:31:39,900
Ik heb dingen te doen.
- Wat voor dingen?
362
00:31:40,200 --> 00:31:44,300
Vragen. Vragen die een antwoord behoeven.
- Je bent er pas net.
363
00:31:45,400 --> 00:31:47,900
Ik begrijp het niet.
364
00:31:51,300 --> 00:31:52,300
Ik ook niet.
365
00:31:55,600 --> 00:31:57,900
Houd hem verborgen.
366
00:31:58,100 --> 00:31:59,900
Houd hem veilig.
367
00:32:34,900 --> 00:32:37,000
Gouw!
368
00:32:37,400 --> 00:32:40,400
Balings!
369
00:33:29,000 --> 00:33:31,800
Het jaar 3434 van de Tweede Era.
370
00:33:32,100 --> 00:33:36,300
Hier volgt het verslag van Isildur,
Hoge Koning van Gondor...
371
00:33:36,700 --> 00:33:40,300
...en de vondst van
de Ring van Macht.
372
00:33:43,900 --> 00:33:45,700
Hij is in mijn bezit gekomen.
373
00:33:46,000 --> 00:33:49,300
De Ene Ring.
Het zal een erfstuk van mijn koninkrijk zijn.
374
00:33:49,600 --> 00:33:52,900
Al mijn opvolgers in bloedlijn
zijn verbonden aan zijn lot...
375
00:33:53,300 --> 00:33:56,900
...want de Ring mag geen risico lopen.
376
00:33:57,300 --> 00:33:59,700
Hij is mij lief...
377
00:34:00,700 --> 00:34:03,200
...hoewel ik het met grote pijn bekoop.
378
00:34:06,400 --> 00:34:10,400
De tekens op de Ring
beginnen te vervagen.
379
00:34:10,900 --> 00:34:15,400
Het schrift dat eerst helder scheen
als een rode vlam, is nog niet vervaagd.
380
00:34:15,900 --> 00:34:19,700
Een geheim dat nu alleen
het vuur nog kan onthullen.
381
00:34:36,500 --> 00:34:39,400
Gouw...
382
00:34:39,600 --> 00:34:41,500
...Balings.
383
00:34:42,100 --> 00:34:46,000
Er zijn hier geen Balingsen.
Die zijn allemaal in Hobbitstee.
384
00:34:47,800 --> 00:34:49,200
Die kant op.
385
00:34:53,000 --> 00:34:55,100
♫ Hei hei! Die slok is voor mij. ♫
386
00:34:55,300 --> 00:34:57,500
♫ Ik verdrink mijn leed en mijn zorgen erbij. ♫
387
00:34:57,700 --> 00:35:00,000
♫ De regen valt en de wind waait vrij, ♫
388
00:35:00,200 --> 00:35:02,100
♫ Maar veel mijlen... ♫
389
00:35:02,400 --> 00:35:03,700
♫ ...te gaan hebben wij. ♫
390
00:35:04,000 --> 00:35:05,900
♫ Zoet is het geluid der stromend' regen ♫
391
00:35:06,200 --> 00:35:08,200
♫ En 't water dat valt op heuvels en wegen ♫
392
00:35:08,600 --> 00:35:10,300
♫ Beter dan regen, een natte broek ♫
393
00:35:10,600 --> 00:35:12,900
♫ Is een pul vol bier, in deze Toek! ♫
394
00:35:16,400 --> 00:35:19,100
Er is vreemd volk in de Gouw.
395
00:35:19,600 --> 00:35:23,300
Dwergen en ander, nog veel
onaangenamer volk.
396
00:35:24,000 --> 00:35:25,400
Er dreigt oorlog.
397
00:35:26,200 --> 00:35:28,800
In de bergen wemelt het van aardmannen.
398
00:35:29,100 --> 00:35:31,800
Ouwewijvenpraat en kinderverhaaltjes,
dat is alles.
399
00:35:31,900 --> 00:35:36,400
Je begint te klinken als die
ouwe Bilbo Balings. Die was gek.
400
00:35:36,600 --> 00:35:39,400
En die jongeheer Frodo ook.
401
00:35:39,800 --> 00:35:41,200
En daar ben ik trots op.
402
00:35:41,300 --> 00:35:43,800
Proost, Gabber.
- Ja, proost.
403
00:35:43,900 --> 00:35:47,800
Het gaat ons niet aan
wat er over de grens gebeurt.
404
00:35:48,200 --> 00:35:52,200
Zoek geen moeilijkheden,
dan overkomt je niks.
405
00:35:55,800 --> 00:35:57,900
Goeienacht, jongens.
- Goeienacht.
406
00:35:58,100 --> 00:36:02,500
Goedenacht, schone vrouwe
van het gouden gerstenat.
407
00:36:02,800 --> 00:36:05,100
Kijk uit met je mooie praatjes.
408
00:36:05,400 --> 00:36:09,700
Geen paniek, Sam. Roosje herkent
een idioot op mijlen afstand.
409
00:36:10,900 --> 00:36:12,000
Is dat zo?
410
00:36:12,700 --> 00:36:15,600
Goeienacht, Sam.
- Goeienacht, meneer Frodo.
411
00:36:40,500 --> 00:36:42,900
Is hij verborgen?
Is hij veilig?
412
00:36:51,900 --> 00:36:53,900
Wat doe je?
413
00:37:06,600 --> 00:37:09,100
Houd je hand op, Frodo.
414
00:37:09,400 --> 00:37:10,500
Het is best koud.
415
00:37:14,000 --> 00:37:15,700
Wat zie je?
416
00:37:17,600 --> 00:37:19,900
Kan je iets zien?
417
00:37:22,800 --> 00:37:24,100
Niets.
418
00:37:24,700 --> 00:37:26,600
Er is niets.
419
00:37:27,900 --> 00:37:29,300
Wacht.
420
00:37:33,400 --> 00:37:35,600
Er zijn tekens.
421
00:37:37,200 --> 00:37:40,500
Iets in het Elfs.
Ik kan het niet lezen.
422
00:37:40,800 --> 00:37:43,200
Er zijn weinigen die dat kunnen.
423
00:37:43,900 --> 00:37:48,500
De taal is die van Mordor,
die ik hier niet zal uitspreken.
424
00:37:49,400 --> 00:37:50,400
Mordor!
425
00:37:50,700 --> 00:37:52,600
In gewone taal staat er:
426
00:37:52,900 --> 00:37:56,300
"Een Ring om alle te regeren...
427
00:37:56,700 --> 00:37:58,900
...Een Ring om hen te vinden...
428
00:37:59,200 --> 00:38:01,300
...Een Ring die ze brengen zal...
429
00:38:01,700 --> 00:38:04,600
...En in duisternis zal binden."
430
00:38:06,400 --> 00:38:08,300
Dit is de Ene Ring...
431
00:38:08,500 --> 00:38:13,600
...gesmeed door de Donkere Vorst
Sauron in het vuur van de Doemberg.
432
00:38:14,100 --> 00:38:17,900
Afgenomen van de hand
van Sauron zelf, door Isildur.
433
00:38:18,900 --> 00:38:21,300
Bilbo vond hem.
434
00:38:21,800 --> 00:38:23,700
In Gollems grot.
- Ja.
435
00:38:24,000 --> 00:38:28,400
Zestig jaar lang, rustte de ring
in het bezit van Bilbo...
436
00:38:28,800 --> 00:38:32,000
...zijn leven verlengend, de
ouderdom uitstellend.
437
00:38:32,800 --> 00:38:37,000
Maar nu niet meer, Frodo.
Kwaad roert zich in Mordor.
438
00:38:37,400 --> 00:38:39,700
De Ring is ontwaakt.
439
00:38:40,000 --> 00:38:42,600
Hij heeft de roep van zijn
meester gehoord.
440
00:38:42,900 --> 00:38:46,600
Maar hij werd vernietigd.
Sauron werd vernietigd.
441
00:38:52,500 --> 00:38:54,500
Nee, Frodo.
442
00:38:55,600 --> 00:38:58,800
Saurons geest is blijven bestaan.
443
00:38:59,100 --> 00:39:04,200
Zijn levenskracht is verbonden met
de Ring, en die heeft het overleefd.
444
00:39:04,700 --> 00:39:06,800
Sauron is teruggekeerd.
445
00:39:07,900 --> 00:39:09,800
Zijn Orks hebben zich vermenigvuldigd.
446
00:39:10,200 --> 00:39:14,000
Zijn fort in Barad-dûr is herbouwd
in het land Mordor.
447
00:39:14,300 --> 00:39:18,900
Sauron heeft alleen deze Ring nodig om
alle landen weer in duisternis te hullen.
448
00:39:19,300 --> 00:39:21,300
Hij zoekt hem.
449
00:39:21,600 --> 00:39:25,200
Hij zoekt - Al zijn gedachten
zijn daar op gericht.
450
00:39:25,700 --> 00:39:28,300
Want de Ring wil bovenal...
451
00:39:28,600 --> 00:39:31,900
...terugkeren naar de hand van zijn meester.
452
00:39:32,300 --> 00:39:34,000
Zij zijn een...
453
00:39:34,100 --> 00:39:37,100
...de Ring en de Donkere Vorst.
454
00:39:37,500 --> 00:39:38,500
Frodo...
455
00:39:39,000 --> 00:39:40,800
...hij mag hem nooit vinden.
456
00:39:41,100 --> 00:39:42,100
Ok.
457
00:39:42,500 --> 00:39:46,700
We stoppen hem weg en verbergen hem.
We spreken er nooit meer over.
458
00:39:47,100 --> 00:39:49,600
Niemand weet dat hij hier is, toch?
459
00:39:55,400 --> 00:39:56,500
Toch, Gandalf?
460
00:39:57,600 --> 00:40:00,900
Er is nog iemand die wist
dat Bilbo de Ring had.
461
00:40:02,300 --> 00:40:05,100
Ik zocht overal naar het schepsel Gollem.
462
00:40:05,500 --> 00:40:07,500
Maar de vijand vond hem het eerst.
463
00:40:09,400 --> 00:40:11,800
Ik weet niet
hoe lang ze hem martelden.
464
00:40:12,100 --> 00:40:16,400
Maar tussen het eindeloos geschreeuw
en geklets, ontwaarden zij twee woorden...
465
00:40:16,700 --> 00:40:18,800
Gouw!
466
00:40:19,100 --> 00:40:20,600
Balings!
467
00:40:20,900 --> 00:40:22,700
Gouw.
468
00:40:22,900 --> 00:40:25,600
Balings.
Maar dat leidt ze hier naartoe!
469
00:40:28,600 --> 00:40:29,600
Wie is daar?
470
00:40:31,400 --> 00:40:32,600
Neem hem, Gandalf.
471
00:40:33,100 --> 00:40:34,100
Neem hem!
- Nee, Frodo.
472
00:40:34,200 --> 00:40:36,500
Je moet hem nemen.
- Je mag me deze Ring niet geven.
473
00:40:36,800 --> 00:40:40,000
Ik geef hem aan jou.
- Breng me niet in verleiding, Frodo.
474
00:40:41,700 --> 00:40:43,800
Ik durf hem niet te nemen.
475
00:40:44,200 --> 00:40:46,600
Zelfs niet om hem veilig te bewaren.
476
00:40:47,800 --> 00:40:49,800
Begrijp het dan, Frodo...
477
00:40:50,500 --> 00:40:54,000
...Ik zou hem gebruiken vanuit het
verlangen om goed te doen.
478
00:40:59,500 --> 00:41:05,000
Maar door mij, zou het
een onvoorstelbare macht uitoefenen.
479
00:41:05,900 --> 00:41:08,700
Maar hij kan niet in de Gouw blijven.
- Nee.
480
00:41:10,700 --> 00:41:12,200
Nee, inderdaad niet.
481
00:41:17,600 --> 00:41:19,000
Wat moet ik doen?
482
00:41:20,700 --> 00:41:24,000
Je moet vertrekken. En snel.
- Waarheen? Waar moet ik naartoe?
483
00:41:24,500 --> 00:41:27,600
Weg uit de Gouw. Ga naar Breeg.
484
00:41:28,000 --> 00:41:29,000
Breeg.
485
00:41:29,300 --> 00:41:31,900
En jij?
- Ik wacht op je...
486
00:41:32,200 --> 00:41:34,600
...in herberg
"de Steigerende Pony".
487
00:41:34,900 --> 00:41:38,500
Zal de Ring daar veilig zijn?
- Weet ik niet.
488
00:41:38,800 --> 00:41:40,700
Ik heb geen antwoorden.
489
00:41:42,300 --> 00:41:47,600
Ik moet het hoofd van mijn orde spreken.
Hij is wijs en machtig. Vertrouw me, Frodo.
490
00:41:48,000 --> 00:41:50,100
Hij weet wat te doen.
491
00:41:50,800 --> 00:41:53,500
Je moet de naam Balings niet gebruiken.
492
00:41:53,900 --> 00:41:56,300
Die naam is niet veilig buiten de Gouw.
493
00:41:57,000 --> 00:42:00,200
Reis alleen overdag.
En blijf van de weg.
494
00:42:01,000 --> 00:42:04,100
Ik kan gemakkelijk
over het land afsteken.
495
00:42:06,700 --> 00:42:08,000
Mijn beste Frodo.
496
00:42:08,300 --> 00:42:11,300
Hobbits zijn echt
verbazingwekkende wezens.
497
00:42:11,500 --> 00:42:14,300
Je kunt ze binnen een maand
leren kennen.
498
00:42:14,600 --> 00:42:16,900
En toch, na honderd jaar...
499
00:42:17,200 --> 00:42:19,100
...kunnen ze je nog steeds verrassen.
500
00:42:20,900 --> 00:42:22,200
Ga liggen.
501
00:42:34,400 --> 00:42:37,700
Schaam je, Sam Gewissies.
Heb je luistervink staan spelen?
502
00:42:38,100 --> 00:42:39,500
Er zitten hier geen luistervinken.
Eerlijk.
503
00:42:39,800 --> 00:42:42,400
Ik was het gras aan 't snoeien...
Begrijpt u?
504
00:42:42,800 --> 00:42:45,100
Een beetje laat om gras te maaien, niet?
505
00:42:45,400 --> 00:42:48,200
Ik hoorde opgewonden stemmen.
- Wat heb je gehoord, spreek op?
506
00:42:48,400 --> 00:42:49,500
Niks belangrijks.
507
00:42:50,100 --> 00:42:52,500
Nou ja, wat over een ring,
en een Donkere Vorst...
508
00:42:52,600 --> 00:42:54,200
...en het einde van de wereld...
509
00:42:54,300 --> 00:42:58,900
Meneer Gandalf, doe me geen kwaad.
Tover me niet in iets onnatuurlijks.
510
00:42:59,900 --> 00:43:01,400
Nee?
511
00:43:02,700 --> 00:43:03,800
Misschien niet.
512
00:43:05,100 --> 00:43:08,400
Ik heb iets beters bedacht voor jou.
513
00:43:10,200 --> 00:43:13,100
Kom op, Sam. Blijf bij.
514
00:43:14,800 --> 00:43:16,900
Voorzichtig, jullie allebei.
515
00:43:17,300 --> 00:43:19,900
De vijand heeft vele spionnen in dienst:
516
00:43:20,200 --> 00:43:23,000
Vogels, beesten.
517
00:43:24,900 --> 00:43:26,700
Is hij veilig?
518
00:43:28,400 --> 00:43:29,700
Draag hem nooit...
519
00:43:30,000 --> 00:43:33,300
...want zijn macht trekt
de dienaren van de Donkere Vorst aan.
520
00:43:33,500 --> 00:43:35,000
Onthoud altijd, Frodo...
521
00:43:35,600 --> 00:43:38,600
...dat de Ring naar z'n meester terug wil keren.
522
00:43:39,200 --> 00:43:41,200
Hij wil gevonden worden.
523
00:44:21,800 --> 00:44:23,900
Dit is het.
524
00:44:24,400 --> 00:44:26,400
Dit is wat?
525
00:44:26,800 --> 00:44:28,800
Als ik nog een stap zet...
526
00:44:29,400 --> 00:44:33,100
...ben ik nog nooit zo ver van huis geweest.
527
00:44:37,600 --> 00:44:39,000
Kom op, Sam.
528
00:44:47,500 --> 00:44:49,300
Bedenk wat Bilbo altijd zei:
529
00:44:49,900 --> 00:44:53,500
"Het is een gevaarlijke zaak, Frodo,
om je deur uit te gaan.
530
00:44:53,800 --> 00:44:58,100
Je gaat op weg, en als je
niet op je voeten let...
531
00:44:58,400 --> 00:45:02,400
...heb je geen idee
waar je in verzeild raakt."
532
00:45:16,500 --> 00:45:18,200
Sam?
533
00:45:21,800 --> 00:45:22,900
Bos Elfen.
534
00:45:36,600 --> 00:45:40,000
Op weg naar de haven
achter de Witte Torens.
535
00:45:40,700 --> 00:45:42,300
Naar de Grijze Havens.
536
00:45:43,000 --> 00:45:45,000
Ze verlaten Midden-aarde.
537
00:45:45,200 --> 00:45:47,300
Om nooit meer terug te keren.
538
00:45:50,300 --> 00:45:52,300
Ik weet niet waarom...
539
00:45:53,200 --> 00:45:55,500
...dat me droevig stemt.
540
00:45:57,600 --> 00:46:02,000
Overal waar ik lig steekt er
een smerige wortel in m'n rug.
541
00:46:03,000 --> 00:46:04,700
Sluit gewoon je ogen...
542
00:46:04,900 --> 00:46:07,500
...en stel je voor
dat je in je eigen bed ligt...
543
00:46:07,900 --> 00:46:11,700
...met een zacht matras en
een heerlijk verenkussen.
544
00:46:21,100 --> 00:46:23,700
Het werkt niet, meneer Frodo.
545
00:46:23,900 --> 00:46:26,700
Ik zal hier nooit kunnen slapen.
546
00:46:29,100 --> 00:46:31,400
Ik ook niet, Sam.
547
00:47:00,000 --> 00:47:03,000
Rook stijgt op uit de Doemberg.
548
00:47:03,300 --> 00:47:04,900
De tijd dringt.
549
00:47:05,100 --> 00:47:08,500
En Gandalf de Grijze rijdt naar Isengard...
550
00:47:09,000 --> 00:47:11,300
...om mij te raadplegen.
551
00:47:11,600 --> 00:47:15,400
Want daarom ben je gekomen, niet?
552
00:47:15,700 --> 00:47:16,900
Mijn oude vriend.
553
00:47:17,300 --> 00:47:18,800
Saruman.
554
00:47:23,700 --> 00:47:26,600
Ben je er zeker van?
- Zonder enige twijfel.
555
00:47:27,500 --> 00:47:29,700
Dus de Ring van Macht is gevonden.
556
00:47:30,000 --> 00:47:33,000
Al die lange jaren, was hij in de Gouw.
557
00:47:33,400 --> 00:47:36,500
Vlak onder mijn eigen neus.
- Toch was je niet zo slim om dat te zien.
558
00:47:37,200 --> 00:47:41,400
De tabak van de halflingen
heeft je geest trager gemaakt.
559
00:47:42,300 --> 00:47:46,300
Er is nog tijd genoeg om Sauron te
weerstaan als we snel handelen.
560
00:47:46,700 --> 00:47:48,100
Tijd?
561
00:47:49,200 --> 00:47:51,700
Hoeveel tijd denk je dat we hebben?
562
00:47:52,200 --> 00:47:55,900
Sauron heeft veel van zijn
vroegere kracht terug.
563
00:47:56,300 --> 00:47:58,400
Hij kan nog geen fysieke vorm aannemen...
564
00:47:58,700 --> 00:48:01,300
...maar zijn geest heeft niets aan kracht verloren.
565
00:48:02,000 --> 00:48:06,900
Verborgen in zijn fort,
ziet de Heer van Mordor alles.
566
00:48:07,700 --> 00:48:13,400
Zijn blik doorboort wolken,
schaduw, aarde en vlees.
567
00:48:15,200 --> 00:48:18,200
Weet je waarover ik spreek, Gandalf?
568
00:48:19,200 --> 00:48:24,200
Een groot oog, zonder lid,
omkranst door vlammen.
569
00:48:25,400 --> 00:48:27,100
Het Oog van Sauron.
570
00:48:27,400 --> 00:48:29,900
Hij verzamelt al het kwaad rondom hem.
571
00:48:30,400 --> 00:48:32,100
Spoedig heeft hij een leger...
572
00:48:32,400 --> 00:48:35,200
...groot genoeg om Midden-aarde aan te vallen.
573
00:48:35,600 --> 00:48:37,900
Jij weet dit?
574
00:48:38,500 --> 00:48:40,000
Hoe?
575
00:48:40,600 --> 00:48:42,200
Ik heb het gezien.
576
00:48:42,700 --> 00:48:45,800
Een palantír is een gevaarlijk
stuk gereedschap, Saruman.
577
00:48:46,700 --> 00:48:48,100
Waarom?
578
00:48:48,600 --> 00:48:51,200
Waarom moeten we bang zijn
het te gebruiken?
579
00:48:54,000 --> 00:48:57,800
Ze zijn niet allemaal terug gevonden,
de Kijk-Stenen.
580
00:48:58,100 --> 00:49:01,200
Wie weet wie er meekijkt.
581
00:49:03,900 --> 00:49:06,600
Het uur is nader dan je denkt.
582
00:49:06,800 --> 00:49:09,100
Saurons troepen roeren zich al.
583
00:49:11,400 --> 00:49:14,100
De Negen hebben Minas Morgul verlaten.
584
00:49:14,500 --> 00:49:15,500
De Negen?
585
00:49:15,700 --> 00:49:18,600
Ze zijn de rivier Isen
midzomernacht overgestoken...
586
00:49:19,000 --> 00:49:21,600
...vermomd als zwarte ruiters.
587
00:49:21,900 --> 00:49:25,700
Hebben ze de Gouw bereikt?
- Ze zullen de Ring vinden.
588
00:49:27,400 --> 00:49:29,600
En degene die hem draagt doden.
589
00:49:30,100 --> 00:49:31,500
Frodo!
590
00:49:44,300 --> 00:49:48,500
Je dacht toch niet echt
dat een Hobbit Sauron kon weerstaan?
591
00:49:49,400 --> 00:49:52,100
Dat kan niemand.
592
00:49:54,700 --> 00:49:57,300
Tegen de macht van Mordor...
593
00:49:57,700 --> 00:50:00,200
...bestaat geen overwinning.
594
00:50:02,300 --> 00:50:05,300
We moeten ons met hem verenigen,
Gandalf.
595
00:50:06,700 --> 00:50:08,900
We moeten ons bij Sauron aansluiten.
596
00:50:11,700 --> 00:50:14,200
Dat zou wijs zijn, mijn vriend.
597
00:50:14,900 --> 00:50:16,300
Vertel me...
598
00:50:16,500 --> 00:50:18,000
...vriend...
599
00:50:18,500 --> 00:50:22,900
...wanneer gaf Saruman de Wijze
verstand op voor krankzinnigheid?
600
00:51:02,600 --> 00:51:04,200
Ik gaf je de kans...
601
00:51:05,400 --> 00:51:08,000
...om me vrijwillig te helpen...
602
00:51:08,300 --> 00:51:12,300
...maar je hebt gekozen
voor de pijnlijke weg!
603
00:51:35,800 --> 00:51:37,200
Meneer Frodo?
604
00:51:37,900 --> 00:51:39,600
Frodo? Frodo!
605
00:51:41,100 --> 00:51:44,200
Ik dacht dat ik u kwijt was.
- Waar heb je het over?
606
00:51:44,400 --> 00:51:47,300
Iets wat Gandalf zei.
- Wat zei hij dan?
607
00:51:48,300 --> 00:51:52,000
"Raak hem niet kwijt, Sam Gewissies."
En dat doe ik ook niet.
608
00:51:52,500 --> 00:51:56,000
Sam, we zijn nog steeds in de Gouw.
Wat kan er gebeuren?
609
00:51:59,000 --> 00:52:00,000
Frodo.
610
00:52:00,300 --> 00:52:02,500
Merijn, het is Frodo Balings.
- Hallo, Frodo.
611
00:52:02,800 --> 00:52:04,100
Ga van hem af.
612
00:52:04,700 --> 00:52:06,100
Kom op, Frodo.
613
00:52:06,300 --> 00:52:08,100
Wat is hier de bedoeling van?
614
00:52:08,600 --> 00:52:11,600
Dat is boer Van der Made's oogst!
615
00:52:12,900 --> 00:52:15,000
Kom terug jij!
616
00:52:16,000 --> 00:52:17,300
Uit mijn veld!
617
00:52:17,600 --> 00:52:20,200
Pas maar op als ik je te pakken krijg!
618
00:52:20,600 --> 00:52:23,400
Ik weet niet waarom hij zo boos is.
Het zijn maar een paar wortelen.
619
00:52:23,700 --> 00:52:24,800
En een paar kolen.
620
00:52:25,000 --> 00:52:27,900
En drie zakken aardappelen
van vorige week.
621
00:52:28,100 --> 00:52:32,000
En de champignons van de week daarvoor.
- Ja, Pepijn. Ik bedoel...
622
00:52:32,400 --> 00:52:34,500
...hij overdrijft duidelijk.
623
00:52:34,800 --> 00:52:36,200
Rennen!
624
00:52:49,700 --> 00:52:52,200
Oh, dat was op het nippertje.
625
00:52:53,400 --> 00:52:56,400
Ik denk dat ik iets gebroken heb.
626
00:52:57,500 --> 00:52:59,800
Vertrouw vooral een Brandebok
en een Toek.
627
00:53:00,000 --> 00:53:03,500
Wat? Dat was een omweg.
Een kortere weg.
628
00:53:03,900 --> 00:53:06,100
Kortere weg naar wat?
- Champignons.
629
00:53:14,900 --> 00:53:16,300
Die is van mij.
630
00:53:19,100 --> 00:53:20,700
Dat is een mooie, Merijn.
631
00:53:21,300 --> 00:53:23,300
Hier is een goeie, Sam.
632
00:53:23,500 --> 00:53:25,900
Ik denk dat we van de weg af moeten.
633
00:53:35,300 --> 00:53:36,600
Ga van de weg af!
634
00:53:36,800 --> 00:53:38,200
Snel!
635
00:53:51,000 --> 00:53:52,400
Stil.
636
00:54:58,800 --> 00:55:00,900
Wat was dat?
637
00:55:33,700 --> 00:55:35,100
Zie je iets?
638
00:55:35,900 --> 00:55:37,300
Niets.
639
00:55:38,100 --> 00:55:40,300
Wat is er aan de hand?
640
00:55:40,900 --> 00:55:44,500
Die Zwarte Ruiter zocht iets.
Of iemand.
641
00:55:46,000 --> 00:55:47,400
Frodo?
642
00:55:48,200 --> 00:55:49,200
Ga liggen!
643
00:56:06,100 --> 00:56:08,300
Ik moet weg uit de Gouw.
644
00:56:09,400 --> 00:56:11,700
Sam en ik moeten naar Breeg.
645
00:56:11,900 --> 00:56:13,300
Juist.
646
00:56:14,700 --> 00:56:16,900
De Bokkelburg Pont. Volg mij.
647
00:56:25,300 --> 00:56:26,500
Rennen!
648
00:56:27,800 --> 00:56:29,700
Deze kant op! Volg mij!
649
00:56:33,500 --> 00:56:34,400
Rennen!
650
00:56:47,700 --> 00:56:49,400
Pak het touw, Sam!
651
00:56:52,100 --> 00:56:53,600
Frodo!
652
00:56:54,400 --> 00:56:55,700
Ren, Frodo!
653
00:56:56,200 --> 00:56:57,200
Ga!
- Snel!
654
00:56:57,400 --> 00:56:59,900
Frodo, kom op!
655
00:57:01,000 --> 00:57:03,000
Kom op! Sneller!
- Spring!
656
00:57:18,000 --> 00:57:22,000
Hoe ver is de volgende oversteek?
- De Brandewijn Brug. 30 Kilometer.
657
00:57:36,800 --> 00:57:38,300
Kom op.
658
00:57:49,500 --> 00:57:52,800
Wat willen jullie?
- We zijn op weg naar de Steigerende Pony.
659
00:57:56,400 --> 00:57:59,200
Hobbits. Vier Hobbits!
660
00:57:59,400 --> 00:58:03,200
Uit de Gouw, zo te horen.
Wat brengt jullie naar Breeg?
661
00:58:03,900 --> 00:58:06,900
We willen overnachten in de herberg.
Waarom is onze eigen zaak.
662
00:58:08,100 --> 00:58:10,500
Ok, jongeheer. Ik bedoelde er niets mee.
663
00:58:10,800 --> 00:58:13,200
Het is mijn taak vragen te stellen 's nachts.
664
00:58:13,600 --> 00:58:18,700
Er loopt vreemd volk rond.
Men kan niet voorzichtig genoeg zijn.
665
00:58:38,500 --> 00:58:41,800
Aan de kant!
Kijk waar je loopt.
666
00:58:46,500 --> 00:58:48,700
[De Steigerende Pony]
667
00:59:06,000 --> 00:59:07,500
Pardon?
668
00:59:08,600 --> 00:59:11,300
Goedenavond, kleine heren.
Wat kan ik voor u doen?
669
00:59:11,600 --> 00:59:17,400
Als u onderdak zoekt,
we hebben gezellige hobbitkamers.
670
00:59:17,900 --> 00:59:22,400
Altijd fijn om voor het Kleine Volk
te zorgen, Meneer...?
671
00:59:23,600 --> 00:59:25,600
Onderheuvel. De naam is Onderheuvel.
672
00:59:27,000 --> 00:59:29,400
Onderheuvel, ja.
- We zijn vrienden van Gandalf de Grijze.
673
00:59:29,700 --> 00:59:32,700
Kunt u hem zeggen dat we er zijn?
- Gandalf?
674
00:59:33,200 --> 00:59:34,900
Gandalf.
675
00:59:35,800 --> 00:59:37,400
Oh, ja...
676
00:59:37,700 --> 00:59:39,700
...ik weet het weer. Oudere kerel.
677
00:59:40,100 --> 00:59:43,000
Lange grijze baard, punthoed.
678
00:59:43,400 --> 00:59:45,200
Ik heb hem in geen zes maanden gezien.
679
00:59:52,100 --> 00:59:53,400
Wat doen we nu?
680
01:00:00,600 --> 01:00:01,800
Sam...
681
01:00:02,000 --> 01:00:03,800
...hij komt wel. Hij komt.
682
01:00:06,700 --> 01:00:08,700
Uit m'n weg!
683
01:00:11,200 --> 01:00:12,800
Wat is dat?
684
01:00:13,000 --> 01:00:15,400
Dit, mijn vriend, is een pint.
685
01:00:15,800 --> 01:00:17,300
Schenken ze dat zo?
686
01:00:17,700 --> 01:00:21,200
Ik neem er een.
- Je hebt al een hele halve!
687
01:00:27,700 --> 01:00:31,400
Die kerel zit al naar u te staren
sinds we hier zijn.
688
01:00:35,200 --> 01:00:36,600
Neem me niet kwalijk.
689
01:00:38,500 --> 01:00:41,300
Die man in de hoek. Wie is dat?
690
01:00:42,700 --> 01:00:46,900
Dat is een van die Dolers. Gevaarlijk
volk, zwerft rond in de wildernis.
691
01:00:47,200 --> 01:00:51,600
Zijn echte naam ken ik niet, maar
hier staat hij bekend als Stapper.
692
01:00:54,100 --> 01:00:55,300
Stapper.
693
01:01:08,400 --> 01:01:11,500
Balings...
694
01:01:14,700 --> 01:01:17,600
Balings...
695
01:01:22,000 --> 01:01:24,300
Balings...
696
01:01:25,600 --> 01:01:28,000
Balings...
697
01:01:28,700 --> 01:01:31,600
Balings...
Balings? Die ken ik wel.
698
01:01:32,300 --> 01:01:34,900
Daar is 'ie. Frodo Balings.
699
01:01:35,100 --> 01:01:38,200
Hij is m'n achterneef van moederskant...
700
01:01:38,300 --> 01:01:40,500
...maar eigenlijk m'n achter-achterneef...
701
01:01:45,100 --> 01:01:46,800
- Pepijn!
Rustig aan, Frodo.
702
01:02:16,400 --> 01:02:18,800
Je kunt je niet verbergen.
703
01:02:21,800 --> 01:02:24,800
Ik zie je.
704
01:02:26,700 --> 01:02:29,300
Er is geen leven...
705
01:02:29,500 --> 01:02:31,600
...in de leegte.
706
01:02:31,900 --> 01:02:33,300
Alleen...
707
01:02:34,300 --> 01:02:35,800
...dood.
708
01:02:41,800 --> 01:02:46,500
U trekt veel te veel aandacht,
"Meneer Onderheuvel".
709
01:02:51,400 --> 01:02:52,300
Wat moet je?
710
01:02:52,600 --> 01:02:54,600
Een beetje meer voorzichtigheid van jou.
Dat is geen sierraad dat je draagt.
711
01:02:55,100 --> 01:02:58,000
Ik draag niets.
- Inderdaad.
712
01:02:58,400 --> 01:03:00,800
Ik kan vermijden dat men mij ziet...
713
01:03:01,100 --> 01:03:04,600
...maar geheel verdwijnen,
dat is een zeldzame gave.
714
01:03:05,300 --> 01:03:07,800
Wie bent u?
- Ben je bang?
715
01:03:09,200 --> 01:03:10,100
Ja.
716
01:03:10,300 --> 01:03:14,100
Nog lang niet bang genoeg.
Ik weet wat er op u jaagt.
717
01:03:18,200 --> 01:03:20,600
Laat hem met rust!
Of ik grijp je, Langbeen.
718
01:03:22,500 --> 01:03:26,400
Je hebt een dapper hart, kleine Hobbit.
Maar dat zal je niet redden.
719
01:03:26,800 --> 01:03:29,600
Je kan niet langer wachten op de
tovenaar, Frodo.
720
01:03:29,900 --> 01:03:30,900
Ze komen er aan.
721
01:04:54,600 --> 01:04:56,000
Wat zijn zij?
722
01:04:58,200 --> 01:05:00,300
Eens waren ze Mensen.
723
01:05:00,600 --> 01:05:02,700
Grote Koningen der Mensen.
724
01:05:03,300 --> 01:05:06,300
Toen gaf Sauron ze
Negen Ringen van Macht.
725
01:05:07,100 --> 01:05:10,100
Verblind door hebzucht,
namen ze ze in ontvangst.
726
01:05:10,400 --> 01:05:13,600
Een voor een vielen ze voor de duisternis.
727
01:05:13,900 --> 01:05:16,300
Nu zijn ze zijn slaven.
728
01:05:18,800 --> 01:05:20,400
Zij zijn de Nazgûl.
729
01:05:20,600 --> 01:05:23,200
Ringgeesten. Levend noch dood.
730
01:05:24,200 --> 01:05:25,600
Altijd voelen ze...
731
01:05:25,700 --> 01:05:27,600
...de aanwezigheid van de Ring...
732
01:05:27,900 --> 01:05:32,200
...aangetrokken door de macht van de Ene.
Ze zullen de jacht op jou nooit opgeven.
733
01:05:42,400 --> 01:05:45,200
Waar breng je ons heen?
- De wildernis in.
734
01:05:53,600 --> 01:05:57,400
Hoe weten we of die Stapper
een vriend van Gandalf is?
735
01:05:57,800 --> 01:06:00,600
Een dienaar van de vijand
zou er mooier uitzien...
736
01:06:01,000 --> 01:06:04,800
...maar verdorvener aanvoelen.
- Nog verdorvener?
737
01:06:05,500 --> 01:06:08,300
We moeten hem wel vertrouwen.
738
01:06:08,600 --> 01:06:11,800
Maar waar leidt hij ons naartoe?
- Naar Rivendel, meneer Gewissies.
739
01:06:14,300 --> 01:06:17,500
Naar het Huis van Elrond.
- Hoorden jullie dat? Rivendel.
740
01:06:18,200 --> 01:06:20,900
We gaan de Elfen ontmoeten.
741
01:06:42,600 --> 01:06:46,700
Heren, we stoppen niet voor de nacht valt.
- En het ontbijt dan?
742
01:06:47,000 --> 01:06:49,700
Dat heb je al gehad.
- Eentje, ja.
743
01:06:49,900 --> 01:06:52,100
Wat dacht je van een tweede?
744
01:06:55,500 --> 01:06:58,500
Dat kent ie vast niet, Pep.
745
01:06:59,000 --> 01:07:04,000
En 't 11 uurtje? Lunch, middagthee, diner, souper?
746
01:07:04,400 --> 01:07:08,400
Die kent 'ie wel, toch?
- Ik zou er niet op rekenen.
747
01:07:14,000 --> 01:07:15,600
Pepijn!
748
01:07:32,100 --> 01:07:35,400
Wat eten ze als ze geen Hobbits
kunnen krijgen?
749
01:07:50,900 --> 01:07:54,200
♫ Tinúviel, schone Elfenmaagd, ♫
750
01:07:56,100 --> 01:08:02,400
♫ Onsterflijk kind van Elfen Hoog, ♫
751
01:08:03,800 --> 01:08:09,700
♫ Legde om hem heen haar donkere pracht ♫
752
01:08:10,200 --> 01:08:14,200
♫ En armen als zilver glimmerend. ♫
753
01:08:14,500 --> 01:08:16,600
Wie is zij?
754
01:08:17,400 --> 01:08:19,800
Die vrouw waar je over zingt?
755
01:08:23,300 --> 01:08:25,700
Vrouwe Lûthien.
756
01:08:25,900 --> 01:08:30,900
De Elfenmaagd die haar liefde
aan Beren schonk, een sterveling.
757
01:08:32,900 --> 01:08:35,000
Wat gebeurde er met haar?
758
01:08:37,300 --> 01:08:39,700
Ze stierf.
759
01:08:43,700 --> 01:08:46,000
Ga slapen, Frodo.
760
01:08:56,500 --> 01:09:00,400
De macht van Isengard
staat tot uw beschikking...
761
01:09:00,700 --> 01:09:04,900
...Sauron, Heer van de Aarde.
762
01:09:08,500 --> 01:09:14,100
Bezorg me een leger, Mordor waardig.
763
01:09:19,800 --> 01:09:24,100
Wat voor orders zijn er uit Mordor,
mijn Heer? Wat beveelt het Oog?
764
01:09:24,800 --> 01:09:26,600
We hebben werk te doen.
765
01:10:09,500 --> 01:10:13,900
De bomen zijn sterk, mijn Heer.
Hun wortels reiken diep.
766
01:10:14,500 --> 01:10:16,300
Haal ze allemaal neer.
767
01:10:43,800 --> 01:10:46,500
Dit was de grote Wachttoren van Amon Sûl.
768
01:10:48,300 --> 01:10:50,800
Vannacht zullen we hier rusten.
769
01:11:02,600 --> 01:11:05,900
Deze zijn voor jullie.
Houd ze dicht bij je.
770
01:11:06,300 --> 01:11:08,700
Ik ga de omgeving verkennen.
771
01:11:11,200 --> 01:11:13,000
Blijf hier.
772
01:11:15,600 --> 01:11:17,800
Mijn tomaat is geknapt.
773
01:11:18,000 --> 01:11:19,900
Mag ik wat spek?
774
01:11:20,000 --> 01:11:22,000
Wil je een tomaat, Sam?
775
01:11:22,400 --> 01:11:26,000
Wat doen jullie?!
- Tomaten, worstjes, knapperig spek.
776
01:11:26,300 --> 01:11:28,900
We hebben wat voor u bewaard, meneer Frodo.
- Maak dat vuur uit, dommerds!
777
01:11:29,200 --> 01:11:33,000
Maak het uit!
- Dat is lekker! As op mijn tomaten!
778
01:11:41,600 --> 01:11:43,300
Weg hier!
779
01:12:36,900 --> 01:12:38,300
Terug, jullie duivels.
780
01:14:01,800 --> 01:14:03,000
Frodo!
781
01:14:07,700 --> 01:14:08,900
Oh, Sam.
782
01:14:46,000 --> 01:14:47,000
Stapper!
783
01:14:49,700 --> 01:14:55,000
Help hem, Stapper.
- Hij is gestoken door een Morgul zwaard.
784
01:14:56,700 --> 01:15:01,400
Dit kan ik niet genezen.
Hij heeft een Elfenmedicijn nodig.
785
01:15:06,200 --> 01:15:07,200
Schiet op.
786
01:15:07,500 --> 01:15:11,300
Rivendel is nog 6 dagen reizen!
Dat haalt hij nooit!
787
01:15:11,600 --> 01:15:13,400
Hou vol, Frodo.
788
01:15:14,000 --> 01:15:16,000
Gandalf.
789
01:16:16,000 --> 01:16:21,200
Haal Gwaihir - Ga!
790
01:17:54,200 --> 01:17:57,100
Kijk, Frodo.
Dat zijn meneer Bilbo's trollen.
791
01:17:59,400 --> 01:18:02,100
Meneer Frodo?
Hij wordt koud.
792
01:18:05,100 --> 01:18:06,800
Gaat hij dood?
793
01:18:07,100 --> 01:18:11,800
Hij betreedt de Schaduwwereld.
Spoedig wordt hij ook een geest.
794
01:18:17,100 --> 01:18:20,800
Ze zijn dichtbij.
- Sam, ken je de Athelas plant?
795
01:18:21,200 --> 01:18:22,600
Athelas?
- Koningsfoelie.
796
01:18:22,800 --> 01:18:23,800
Koningsfoelie, ja, dat is een kruid.
797
01:18:24,100 --> 01:18:27,100
Het vertraagt misschien de vergiftiging.
Vlug!
798
01:18:41,600 --> 01:18:45,600
Wat is dit? Een Doler
die zich laat verrassen?
799
01:19:10,700 --> 01:19:12,000
Frodo.
800
01:19:13,300 --> 01:19:17,700
Ik ben Arwen - Ik kom om je te helpen.
801
01:19:18,800 --> 01:19:23,100
Hoor mijn stem, kom terug naar het licht.
802
01:19:28,500 --> 01:19:30,300
Wie is zij?
803
01:19:31,000 --> 01:19:32,700
Frodo.
804
01:19:33,000 --> 01:19:36,400
Ze is een Elf.
- Hij vervaagt.
805
01:19:39,000 --> 01:19:41,000
Hij houdt het niet vol.
806
01:19:41,300 --> 01:19:43,800
We moeten hem naar mijn vader brengen.
807
01:19:44,600 --> 01:19:47,400
Ik heb je twee dagen gezocht.
- Waar breng je hem heen?
808
01:19:47,700 --> 01:19:53,600
Er zitten vijf geesten achter je aan.
Waar de andere vier zijn, weet ik niet.
809
01:19:54,700 --> 01:19:57,500
Blijf bij de Hobbits. Ik stuur paarden voor jullie.
810
01:19:57,700 --> 01:20:00,100
Ik ben de snelste rijder. Ik breng hem.
811
01:20:00,400 --> 01:20:01,600
De weg is te gevaarlijk.
812
01:20:01,700 --> 01:20:02,800
Wat zeggen ze?
813
01:20:03,100 --> 01:20:05,200
Frodo is stervende. Als ik de rivier over kan steken...
814
01:20:05,200 --> 01:20:08,500
...zal de macht van mijn volk hem beschermen.
815
01:20:09,000 --> 01:20:10,500
Ik ben niet bang voor hen.
816
01:20:14,200 --> 01:20:15,700
Zoals je wil.
817
01:20:20,500 --> 01:20:21,900
Arwen...
818
01:20:22,000 --> 01:20:25,100
...rijd hard. Kijk niet om.
819
01:20:25,100 --> 01:20:27,300
Rijd hard, Asfaloth, rijd hard!
820
01:20:30,300 --> 01:20:34,500
Wat doe je?!
Die geesten zijn nog steeds in de buurt!
821
01:21:45,000 --> 01:21:47,000
Rijd snel, Asfaloth!
822
01:22:29,200 --> 01:22:32,600
Geef de halfling op, Vrouwelf.
823
01:22:33,000 --> 01:22:35,400
Als je hem wilt, kom hem halen.
824
01:22:47,300 --> 01:22:48,700
Wateren van de Nevelbergen...
825
01:22:48,700 --> 01:22:50,100
...luister naar het grote woord
826
01:22:50,200 --> 01:22:53,100
Stroom wateren van Luidwater tegen the Ringgeesten!
827
01:22:53,300 --> 01:22:54,700
Wateren van de Nevelbergen...
828
01:22:54,800 --> 01:22:56,200
...luister naar het grote woord
829
01:22:56,200 --> 01:23:00,100
Stroom wateren van Luidwater tegen the Ringgeesten!
830
01:23:29,400 --> 01:23:31,800
Nee. Nee!
831
01:23:35,100 --> 01:23:37,300
Frodo, nee.
832
01:23:37,600 --> 01:23:39,800
Frodo, geef niet op.
833
01:23:40,100 --> 01:23:42,000
Niet nu.
834
01:23:53,100 --> 01:23:55,500
De genade die mij is geschonken...
835
01:23:56,200 --> 01:23:58,000
...geef die ook hem.
836
01:23:58,300 --> 01:24:00,400
Spaar hem.
837
01:24:01,100 --> 01:24:03,000
Red hem.
838
01:24:05,200 --> 01:24:09,200
Hoor mijn stem, kom terug naar het licht.
839
01:24:15,500 --> 01:24:20,500
Waar ben ik?
- Je bent in het huis van Elrond.
840
01:24:21,100 --> 01:24:27,300
En het is 10 uur 's morgens
op 24 oktober, als je dat wilt weten.
841
01:24:29,600 --> 01:24:33,200
Gandalf!
- Ja, hier ben ik.
842
01:24:35,100 --> 01:24:38,000
En jij hebt geluk dat je hier ook bent.
843
01:24:38,700 --> 01:24:42,600
Nog een paar uur, en we hadden
je niet meer kunnen helpen.
844
01:24:43,000 --> 01:24:46,900
Maar je beschikt over veel kracht,
beste Hobbit.
845
01:24:54,700 --> 01:24:57,100
Wat is er gebeurd, Gandalf?
846
01:24:58,100 --> 01:25:03,400
Waarom ben je niet gekomen?
- Het spijt me, Frodo.
847
01:25:08,200 --> 01:25:09,900
Ik werd opgehouden.
848
01:25:11,000 --> 01:25:15,000
Sarumans vriendschap
wijs je niet zomaar af.
849
01:25:19,300 --> 01:25:23,800
Het ene kwaad verdient het andere.
Het is voorbij.
850
01:25:24,300 --> 01:25:26,900
Omhels de macht van de Ring...
851
01:25:27,600 --> 01:25:30,000
...of omhels je eigen ondergang!
852
01:25:32,400 --> 01:25:36,100
Er is slechts een Heer van de Ring.
853
01:25:36,600 --> 01:25:40,400
Slechts een die hem naar
zijn wil kan buigen.
854
01:25:41,400 --> 01:25:45,200
En hij deelt die macht niet.
855
01:25:59,600 --> 01:26:02,800
Dus jouw keuze is... de dood.
856
01:26:13,100 --> 01:26:16,700
Gandalf? Wat is er?
857
01:26:17,900 --> 01:26:19,600
Niets, Frodo.
858
01:26:20,300 --> 01:26:22,200
Frodo!
859
01:26:23,600 --> 01:26:25,800
Sam.
- Godzijdank, u bent weer wakker.
860
01:26:26,200 --> 01:26:28,800
Sam week nauwelijks van je zijde.
861
01:26:29,200 --> 01:26:31,200
We waren zo bezorgd om u.
Of niet, meneer Gandalf?
862
01:26:31,800 --> 01:26:36,700
Door de goede zorg van Heer Elrond
begin je te genezen.
863
01:26:38,300 --> 01:26:41,800
Welkom in Rivendel, Frodo Balings.
864
01:27:30,000 --> 01:27:33,100
Bilbo!
- Hallo, Frodo, mijn jongen.
865
01:27:33,500 --> 01:27:35,200
Bilbo.
866
01:27:40,100 --> 01:27:42,100
"Daarheen en Weer Terug
867
01:27:42,100 --> 01:27:44,800
Een Hobbit Verhaal
door Bilbo Balings."
868
01:27:48,000 --> 01:27:51,400
Dit is fantastisch.
- Ik wilde teruggaan,
869
01:27:51,800 --> 01:27:55,500
...me vergapen aan het Demsterwold...
870
01:27:56,100 --> 01:27:58,300
...Meerstad bezoeken...
871
01:27:58,600 --> 01:28:01,900
...de Eenzame Berg weer zien.
872
01:28:02,600 --> 01:28:07,200
Maar het lijkt of de ouderdom
me eindelijk heeft ingehaald.
873
01:28:19,600 --> 01:28:21,300
Ik mis de Gouw.
874
01:28:21,800 --> 01:28:26,700
Mijn hele jeugd deed ik
alsof ik ergens anders was.
875
01:28:27,200 --> 01:28:30,600
Op pad met jou,
op een van je avonturen.
876
01:28:33,600 --> 01:28:37,100
Maar mijn eigen avontuur
verloopt heel anders.
877
01:28:42,600 --> 01:28:45,600
Ik ben niet zoals jij, Bilbo.
878
01:28:47,000 --> 01:28:49,100
Mijn beste jongen.
879
01:28:53,400 --> 01:28:57,100
Ben ik iets vergeten?
- Al gepakt?
880
01:28:58,000 --> 01:28:59,700
Het kan geen kwaad om voorbereid te zijn.
881
01:29:00,000 --> 01:29:02,500
Ik dacht dat je de Elfen wilde zien.
- Dat klopt.
882
01:29:02,800 --> 01:29:05,500
Meer dan wat ook.
- Dat klopt.
883
01:29:05,900 --> 01:29:07,800
Maar...
884
01:29:08,600 --> 01:29:11,100
We deden toch wat Gandalf wilde?
885
01:29:11,400 --> 01:29:14,900
We hebben de Ring naar Rivendel gebracht.
En ik dacht...
886
01:29:15,400 --> 01:29:18,500
...nu u weer beter wordt, dat we snel
weer op weg moesten.
887
01:29:18,800 --> 01:29:20,400
Naar huis.
888
01:29:24,600 --> 01:29:26,500
Je hebt gelijk, Sam.
889
01:29:28,800 --> 01:29:31,500
We deden wat we moesten doen.
890
01:29:32,100 --> 01:29:34,600
De Ring zal veilig zijn in Rivendel.
891
01:29:38,800 --> 01:29:41,100
Ik ben klaar om naar huis te gaan.
892
01:29:41,900 --> 01:29:43,800
Zijn kracht keert terug.
893
01:29:44,100 --> 01:29:49,600
Die wond zal nooit helemaal genezen.
Hij zal het altijd mee dragen.
894
01:29:50,500 --> 01:29:52,900
En toch, zo ver gekomen met de Ring...
895
01:29:53,100 --> 01:29:56,700
...heeft hij een buitengewone
weerstand tegen het kwaad getoond.
896
01:29:57,100 --> 01:30:00,400
Die last had hij nooit mogen dragen.
897
01:30:00,700 --> 01:30:05,900
We kunnen niet meer van Frodo vragen.
- Gandalf, de vijand trekt op.
898
01:30:06,300 --> 01:30:10,800
Saurons troepen verzamelen zich in het
oosten. Zijn Oog is gericht op Rivendel.
899
01:30:11,200 --> 01:30:13,800
En Saruman, zeg je, heeft ons verraden.
900
01:30:14,200 --> 01:30:17,300
We hebben steeds minder bondgenoten.
901
01:30:18,100 --> 01:30:20,800
Zijn verraad gaat dieper dan je denkt.
902
01:30:21,100 --> 01:30:24,600
Hij heeft Orks met aardmannen gekruist.
903
01:30:25,000 --> 01:30:27,300
Hij kweekt een leger in Isengard...
904
01:30:27,700 --> 01:30:32,100
Een leger dat zich in het zonlicht kan bewegen
en snel grote afstanden aflegt.
905
01:30:32,500 --> 01:30:34,800
Saruman komt voor de Ring.
906
01:30:35,300 --> 01:30:39,200
Dit kwaad kan niet worden weerstaan
door de macht der Elfen.
907
01:30:39,600 --> 01:30:43,800
We kunnen niet zowel Mordor
als Isengard weerstaan.
908
01:30:47,800 --> 01:30:48,800
Gandalf...
909
01:30:50,200 --> 01:30:52,600
...de Ring kan hier niet blijven.
910
01:31:12,300 --> 01:31:15,400
Heel Midden-aarde wordt bedreigd.
911
01:31:15,700 --> 01:31:18,400
Zij moeten beslissen hoe dit te beëindigen.
912
01:31:19,500 --> 01:31:22,900
Het tijdperk der Elfen is voorbij.
Mijn volk verlaat deze kusten.
913
01:31:23,700 --> 01:31:27,200
Tot wie wend je je als wij weg zijn?
De Dwergen?
914
01:31:27,600 --> 01:31:32,500
Ze wonen in hun bergen en geven niet
om andermans moeilijkheden.
915
01:31:34,200 --> 01:31:37,000
Het zijn de Mensen op wie onze hoop rust.
916
01:31:37,500 --> 01:31:39,100
Mensen?
917
01:31:40,100 --> 01:31:43,100
Mensen zijn zwak.
Het ras der Mensen schiet tekort.
918
01:31:43,500 --> 01:31:47,700
Het bloed van Nûmenor is uitgeput,
zijn trots en waardigheid vergeten.
919
01:31:48,200 --> 01:31:51,600
Het is door de Mensen dat de Ring overleeft.
920
01:31:52,000 --> 01:31:53,500
Ik was erbij, Gandalf.
921
01:31:54,300 --> 01:31:57,000
Ik was daar, 3000 jaar geleden...
922
01:32:03,900 --> 01:32:06,200
...toen Isildur de Ring in bezit nam.
923
01:32:06,500 --> 01:32:10,200
Ik was erbij die dag, dat de
kracht van de Mensen tekort schoot.
924
01:32:12,900 --> 01:32:15,400
Isildur. Schiet op!
Volg me.
925
01:32:17,100 --> 01:32:20,600
Ik leidde Isildur naar
het hart van de Doemberg...
926
01:32:21,000 --> 01:32:24,400
...waar de Ring gesmeed was,
de enige plek waar hij vernietigd kon worden.
927
01:32:24,600 --> 01:32:27,100
Gooi hem in het vuur!
928
01:32:32,400 --> 01:32:36,000
Vernietig hem!
- Nee.
929
01:32:37,500 --> 01:32:39,600
Isildur!
930
01:32:40,100 --> 01:32:44,700
Het had die dag moeten eindigen,
maar het kwaad mocht overleven.
931
01:32:49,000 --> 01:32:53,100
Isildur hield de Ring, en de lijn
der koningen werd verbroken.
932
01:32:54,100 --> 01:32:57,700
De Mensenwereld is krachteloos.
933
01:32:58,100 --> 01:33:02,700
Ze zijn verspreid, verdeeld, missen leiderschap.
- Er is iemand die hen kan verenigen.
934
01:33:03,100 --> 01:33:06,300
Die de troon van Gondor kan opeisen.
935
01:33:08,200 --> 01:33:11,800
Dat pad heeft hij allang verlaten.
936
01:33:12,100 --> 01:33:14,200
Hij heeft voor ballingschap gekozen.
937
01:33:45,300 --> 01:33:47,200
Jij bent geen Elf.
938
01:33:47,500 --> 01:33:49,500
Mannen uit het zuiden zijn welkom.
939
01:33:50,200 --> 01:33:53,600
Wie ben jij?
- Een Vriend van Gandalf de Grijze.
940
01:33:55,200 --> 01:33:57,900
Dan zijn we hier met een
gemeenschappelijk doel...
941
01:33:58,300 --> 01:33:59,700
...vriend.
942
01:34:15,100 --> 01:34:17,900
De scherven van Narsil.
943
01:34:21,500 --> 01:34:25,700
Het zwaard dat de Ring van Saurons hand sneed.
944
01:34:28,800 --> 01:34:31,000
Het is nog steeds scherp.
945
01:34:40,000 --> 01:34:42,900
Maar niet meer dan een gebroken erfstuk.
946
01:35:09,900 --> 01:35:12,900
Waarom ben je bang voor het verleden?
947
01:35:13,800 --> 01:35:18,900
Je bent Isildurs erfgenaam, niet Isildur zelf.
948
01:35:19,400 --> 01:35:22,700
Jij draagt zijn noodlot niet in je.
949
01:35:23,300 --> 01:35:27,100
Hetzelfde bloed stroomt door mijn aderen.
950
01:35:30,300 --> 01:35:32,800
Dezelfde zwakheid.
951
01:35:35,600 --> 01:35:38,300
Jouw tijd komt nog.
952
01:35:38,600 --> 01:35:42,800
Jij zal hetzelfde kwaad ontmoeten.
En je zult het verslaan.
953
01:35:45,900 --> 01:35:49,300
De schaduw is nog niet over ons gekomen, Aragorn
954
01:35:49,300 --> 01:35:53,100
Niet over jou en niet over mij.
955
01:36:04,500 --> 01:36:08,200
Weet je onze eerste ontmoeting nog?
956
01:36:10,800 --> 01:36:15,000
Ik dacht in een droom gedwaald te zijn.
957
01:36:16,100 --> 01:36:18,600
Lange jaren zijn voorbij gegaan.
958
01:36:19,500 --> 01:36:23,300
Je droeg niet de lasten die je nu draagt.
959
01:36:25,500 --> 01:36:27,600
Weet je nog wat ik zei?
960
01:36:33,500 --> 01:36:36,100
Je zei dat je je aan mij zou binden...
961
01:36:38,300 --> 01:36:43,000
...en daarmee je onsterfelijkheid opgeven.
962
01:36:44,300 --> 01:36:46,200
En daar houd ik mij aan.
963
01:36:46,400 --> 01:36:49,900
Ik deel liever een leven met jou...
964
01:36:50,400 --> 01:36:54,000
...dan dat ik alle Era's van deze wereld
alleen moet trotseren.
965
01:37:02,900 --> 01:37:06,200
Ik kies voor een sterfelijk leven.
966
01:37:07,700 --> 01:37:11,800
Dat kan je me niet schenken.
- Het is mijn, te geven aan wie ik wil...
967
01:37:15,200 --> 01:37:17,600
...net als mijn hart.
968
01:37:33,500 --> 01:37:37,100
Vreemdelingen uit verre landen,
oude vrienden...
969
01:37:37,500 --> 01:37:41,200
...jullie moeten de bedreiging
van Mordor beantwoorden.
970
01:37:42,000 --> 01:37:46,700
Midden-aarde staat aan de rand van de afgrond.
Niemand kan er aan ontsnappen.
971
01:37:47,100 --> 01:37:50,500
Verenig je of ga ten onder.
972
01:37:50,900 --> 01:37:55,000
Elk ras is verbonden met dit ene noodlot.
973
01:37:57,000 --> 01:38:00,300
Breng de Ring naar voren, Frodo.
974
01:38:14,600 --> 01:38:16,200
Dus het is waar.
975
01:38:26,000 --> 01:38:27,500
De Ring van macht...
976
01:38:29,600 --> 01:38:31,100
De ondergang der Mensen...
977
01:38:33,700 --> 01:38:35,700
In een droom...
978
01:38:37,500 --> 01:38:40,600
...zag ik de oostelijke hemel donker worden...
979
01:38:40,900 --> 01:38:42,600
...maar in het westen volhardde een bleek licht.
980
01:38:43,400 --> 01:38:45,200
Een stem schreeuwde uit:
981
01:38:45,500 --> 01:38:48,300
"Jullie verdoemenis is nabij.
982
01:38:49,500 --> 01:38:52,100
Isildurs vloek is gevonden."
983
01:38:56,100 --> 01:38:57,900
Isildurs vloek.
984
01:38:58,500 --> 01:38:58,800
Boromir!
985
01:38:58,800 --> 01:39:02,200
"Een Ring om alle te regeren...
986
01:39:02,500 --> 01:39:06,000
...Een Ring om hen te vinden...
987
01:39:06,400 --> 01:39:09,600
...Een Ring die ze brengen zal...
988
01:39:12,400 --> 01:39:16,900
...En in de duisternis zal binden."
989
01:39:23,000 --> 01:39:26,700
Nooit tevoren sprak iemand
in Imladris deze taal.
990
01:39:27,100 --> 01:39:30,600
Ik vraag geen vergiffenis,
meester Elrond...
991
01:39:30,900 --> 01:39:32,900
...want de Zwarte Taal van Mordor...
992
01:39:33,300 --> 01:39:34,600
...zal spoedig gehoord worden...
993
01:39:34,900 --> 01:39:37,700
...overal in het westen!
994
01:39:38,000 --> 01:39:40,600
De Ring is een en al Kwaad.
995
01:39:41,100 --> 01:39:42,500
Het is een gift.
996
01:39:43,300 --> 01:39:45,200
Aan de vijanden van Mordor.
997
01:39:45,900 --> 01:39:47,900
Waarom gebruiken we de Ring niet?
998
01:39:48,200 --> 01:39:53,600
Lang heeft mijn vader, Stadhouder van Gondor,
Mordor's krachten kunnen tegenhouden.
999
01:39:53,700 --> 01:39:57,900
Door het bloed van onze mensen
zijn jullie landen veilig gebleven.
1000
01:39:59,700 --> 01:40:03,900
Geef Gondor het wapen van de vijand.
Laten we het tegen hem gebruiken.
1001
01:40:04,300 --> 01:40:07,900
Je kunt hem niet hanteren.
Niemand van ons.
1002
01:40:08,700 --> 01:40:12,600
De Ene Ring gehoorzaamt slechts Sauron.
Hij kent geen andere meester.
1003
01:40:13,000 --> 01:40:16,400
En wat weet een Doler van deze zaak?
1004
01:40:16,700 --> 01:40:18,600
Dit is niet zomaar een Doler.
1005
01:40:19,700 --> 01:40:23,200
Hij is Aragorn, zoon van Arathorn.
1006
01:40:23,900 --> 01:40:26,700
Je bent hem je trouw verschuldigd.
1007
01:40:30,900 --> 01:40:32,800
Aragorn?
1008
01:40:34,600 --> 01:40:37,400
Dit is Isildurs erfgenaam?
1009
01:40:39,800 --> 01:40:42,500
En erfgenaam van de troon van Gondor.
1010
01:40:44,100 --> 01:40:46,300
Ga zitten, Legolas.
1011
01:40:49,400 --> 01:40:52,200
Gondor heeft geen koning.
1012
01:40:54,200 --> 01:40:55,800
Gondor heeft geen koning nodig.
1013
01:41:02,500 --> 01:41:06,000
Aragorn heeft gelijk.
We kunnen hem niet gebruiken.
1014
01:41:07,200 --> 01:41:10,500
Jullie hebben maar een keus.
1015
01:41:10,800 --> 01:41:13,100
De Ring moet vernietigd worden.
1016
01:41:18,400 --> 01:41:20,900
Waar wachten we dan op?
1017
01:41:33,100 --> 01:41:36,000
De Ring kan niet worden vernietigd,
Gimli, zoon van Glóin...
1018
01:41:36,400 --> 01:41:40,500
...niet door een kracht die wij bezitten.
1019
01:41:41,200 --> 01:41:45,100
De Ring werd gemaakt in het vuur van de Doemberg.
1020
01:41:45,600 --> 01:41:49,200
Alleen daar kan hij worden vernietigd.
1021
01:41:50,500 --> 01:41:52,900
Hij moet diep in Mordor worden gebracht...
1022
01:41:53,200 --> 01:41:57,500
...om in de brandende afgrond, waar hij
vandaan kwam, te worden geworpen.
1023
01:41:57,700 --> 01:42:00,000
Een Ring om alle te regeren...
1024
01:42:00,200 --> 01:42:02,100
Een van jullie...
1025
01:42:02,700 --> 01:42:04,800
...moet dit doen.
1026
01:42:07,800 --> 01:42:11,400
Je loopt Mordor niet zomaar binnen.
1027
01:42:12,400 --> 01:42:15,900
Zijn zwarte poorten worden niet alleen
door Orks bewaakt.
1028
01:42:16,800 --> 01:42:20,800
Er is Kwaad daar, dat nooit slaapt.
1029
01:42:21,200 --> 01:42:25,300
Het Grote Oog waakt altijd.
1030
01:42:26,200 --> 01:42:28,100
Het is een bar niemandsland...
1031
01:42:28,500 --> 01:42:31,800
...bezaaid met vuur en as en stof.
1032
01:42:32,200 --> 01:42:36,000
De lucht die je inademt is giftig.
1033
01:42:36,300 --> 01:42:40,400
Met geen 10.000 man is dit te doen.
Het is dwaasheid.
1034
01:42:40,800 --> 01:42:45,100
Heb je Heer Elrond niet gehoord?
De Ring moet worden vernietigd.
1035
01:42:45,500 --> 01:42:47,900
En dat wil jij zeker gaan doen?!
1036
01:42:48,200 --> 01:42:52,700
En als we falen? Wat gebeurt er als
Sauron terugneemt wat van hem is?
1037
01:42:53,100 --> 01:42:58,200
Ik sterf nog liever dan dat ik de Ring
in handen van een Elf zie komen!
1038
01:43:00,400 --> 01:43:02,800
Vertrouw nooit een Elf!
1039
01:43:04,100 --> 01:43:09,700
Begrijpen jullie het dan niet?
Terwijl jullie ruziën groeit Saurons kracht!
1040
01:43:10,200 --> 01:43:13,000
Niemand ontkomt er aan!
Jullie zullen allen worden vernietigd!
1041
01:43:14,100 --> 01:43:16,400
Een Ring om alle te regeren...
1042
01:43:16,500 --> 01:43:18,900
...Een Ring om hen te vinden...
1043
01:43:19,000 --> 01:43:21,000
Een Ring om alle te regeren...
1044
01:43:21,100 --> 01:43:23,000
...Een Ring om hen te vinden...
1045
01:43:23,200 --> 01:43:25,000
Een Ring om alle te regeren...
1046
01:43:25,200 --> 01:43:27,200
...Een Ring om hen te vinden...
1047
01:43:27,300 --> 01:43:29,300
Een Ring om alle te regeren...
1048
01:43:31,800 --> 01:43:33,800
Ik zal hem brengen.
1049
01:43:36,100 --> 01:43:38,600
Ik zal hem brengen.
1050
01:43:44,400 --> 01:43:47,400
Ik zal de Ring naar Mordor brengen.
1051
01:43:55,700 --> 01:43:56,800
Hoewel...
1052
01:44:00,000 --> 01:44:01,800
...ik de weg niet ken.
1053
01:44:03,800 --> 01:44:07,900
Ik zal je helpen deze last te dragen, Frodo Balings...
1054
01:44:08,300 --> 01:44:11,600
...zolang jij die zult moeten dragen.
1055
01:44:12,800 --> 01:44:15,800
Als ik jou met mijn leven of mijn dood
kan beschermen...
1056
01:44:16,600 --> 01:44:17,900
...zal ik dat doen.
1057
01:44:21,200 --> 01:44:23,400
Je hebt mijn zwaard.
1058
01:44:25,300 --> 01:44:27,300
En je hebt mijn boog.
1059
01:44:28,000 --> 01:44:30,300
En mijn bijl.
1060
01:44:37,500 --> 01:44:40,300
Jij draagt het lot van ons allen, kleine.
1061
01:44:42,500 --> 01:44:46,000
Als dit de wil van de raad is...
1062
01:44:46,700 --> 01:44:49,100
...zal Gondor ervoor zorgen dat het gebeurt.
1063
01:44:51,700 --> 01:44:56,300
Meneer Frodo gaat nergens heen zonder mij.
- Inderdaad, jullie zijn nauwelijks te scheiden...
1064
01:44:56,700 --> 01:45:01,400
...zelfs wanneer hij naar een geheime
vergadering moet en jij niet.
1065
01:45:02,100 --> 01:45:03,900
Hey. Wij gaan ook mee!
1066
01:45:06,100 --> 01:45:08,800
Jullie zullen ons moeten vastbinden
om ons tegen te houden.
1067
01:45:09,000 --> 01:45:12,200
Jullie hebben lieden met verstand nodig
bij een dergelijke...
1068
01:45:12,700 --> 01:45:13,900
...missie.
1069
01:45:14,300 --> 01:45:15,700
Queeste.
1070
01:45:16,200 --> 01:45:17,200
Dinges.
1071
01:45:19,000 --> 01:45:21,700
Nou, dan kan jij sowieso niet mee, Pep.
1072
01:45:23,400 --> 01:45:25,200
Negen metgezellen.
1073
01:45:27,000 --> 01:45:28,800
Zo zal het zijn.
1074
01:45:29,200 --> 01:45:32,200
Jullie zijn: het Reisgenootschap van de Ring.
1075
01:45:32,900 --> 01:45:34,700
Geweldig!
1076
01:45:35,100 --> 01:45:37,200
Waar gaan we naartoe?
1077
01:46:20,100 --> 01:46:23,100
Ze wilde haar kind beschermen.
1078
01:46:24,400 --> 01:46:27,800
Ze dacht dat je in Rivendel veilig zou zijn.
1079
01:46:30,800 --> 01:46:34,200
In haar hart wist je moeder dat je
je hele leven opgejaagd zou worden.
1080
01:46:34,800 --> 01:46:36,500
Dat je nooit aan je lot zou ontsnappen.
1081
01:46:37,000 --> 01:46:40,400
De Elfen kunnen het Zwaard der Koningen
herstellen....
1082
01:46:41,100 --> 01:46:44,800
...maar alleen jij kan het hanteren.
1083
01:46:46,000 --> 01:46:48,400
Ik wil die macht niet.
1084
01:46:48,700 --> 01:46:51,300
Die heb ik nooit gewild.
1085
01:46:52,600 --> 01:46:55,100
Je bent de laatste van die bloedlijn.
Er is geen ander.
1086
01:46:59,800 --> 01:47:02,000
Mijn oude zwaard! Steker.
1087
01:47:02,400 --> 01:47:03,500
Hier, neem jij hem maar. Neem hem.
1088
01:47:08,900 --> 01:47:12,700
Het is zo licht.
- Ja, de Elfen hebben hem gemaakt.
1089
01:47:13,500 --> 01:47:17,500
Het lemmet gloeit blauw op
als er Orks in de buurt zijn.
1090
01:47:18,000 --> 01:47:22,400
Dat zijn de momenten
dat je extra voorzichtig moet zijn.
1091
01:47:22,700 --> 01:47:25,100
Hier is iets moois.
1092
01:47:25,600 --> 01:47:26,800
Mithril.
1093
01:47:27,700 --> 01:47:31,900
Licht als 'n veertje en zo hard als drakenschubben.
1094
01:47:32,300 --> 01:47:35,400
Trek maar aan. Kom op.
1095
01:47:43,600 --> 01:47:45,600
Mijn oude ring.
1096
01:47:46,900 --> 01:47:50,700
Ik zou hem heel graag...
1097
01:47:51,100 --> 01:47:54,900
...vast willen houden, een laatste keer.
1098
01:48:12,400 --> 01:48:15,900
Het spijt me dat ik je hiermee belast heb, jongen.
1099
01:48:16,400 --> 01:48:20,300
Het spijt me dat je deze last moet dragen.
1100
01:48:25,100 --> 01:48:28,000
Het spijt me van alles.
1101
01:48:43,000 --> 01:48:47,200
De Ringdrager vertrekt voor
zijn queeste naar de Doemberg.
1102
01:48:48,600 --> 01:48:51,100
Op jullie die met hem meereizen...
1103
01:48:51,500 --> 01:48:54,500
...rust geen eed of plicht tegen jullie wil.
1104
01:48:58,000 --> 01:49:00,400
Vaarwel. Hou vast aan je doel.
1105
01:49:00,900 --> 01:49:04,700
Moge de zegeningen van Elfen en Mensen...
1106
01:49:05,500 --> 01:49:08,000
...en alle Vrije Volken met jullie zijn.
1107
01:49:11,100 --> 01:49:15,000
Het Reisgenootschap wacht op de Ringdrager.
1108
01:49:33,700 --> 01:49:36,100
Is Mordor links of rechtsaf, Gandalf?
1109
01:49:36,700 --> 01:49:38,500
Linksaf.
1110
01:50:58,200 --> 01:51:02,300
We moeten deze koers, ten westen van
de Nevelbergen, 40 dagen volgen.
1111
01:51:02,800 --> 01:51:06,300
Met een beetje geluk, ligt de Kloof
van Rohan nog voor ons open.
1112
01:51:06,800 --> 01:51:10,300
Vanaf daar voert onze weg oostwaarts, naar Mordor.
1113
01:51:10,500 --> 01:51:14,200
Twee, een, vijf.
Goed! Heel goed.
1114
01:51:16,200 --> 01:51:17,200
Beweeg je voeten.
1115
01:51:17,400 --> 01:51:18,700
Dat zag er goed uit, Pepijn.
- Dank je.
1116
01:51:19,000 --> 01:51:20,400
Sneller!
1117
01:51:21,700 --> 01:51:25,400
Als iemand mijn mening zou vragen,
wat vast niet gebeurt...
1118
01:51:25,700 --> 01:51:28,300
...zou ik zeggen dat we de lange weg nemen.
1119
01:51:29,000 --> 01:51:31,900
Gandalf.
We zouden door de Mijnen van Moria kunnen gaan.
1120
01:51:32,600 --> 01:51:36,300
Mijn neef Balin zou ons hartelijk
welkom heten.
1121
01:51:36,700 --> 01:51:41,900
Nee Gimli, ik zou nooit door Moria gaan,
tenzij ik geen andere keus had.
1122
01:51:51,400 --> 01:51:52,500
Sorry!
1123
01:51:53,200 --> 01:51:54,700
Grijp hem!
1124
01:51:56,200 --> 01:51:58,500
Voor de Gouw!
- Hou 'm op de grond, Merijn!
1125
01:51:59,200 --> 01:52:01,400
Heren, zo is het wel genoeg.
1126
01:52:05,300 --> 01:52:06,800
Je hebt m'n arm!
Je hebt m'n arm!
1127
01:52:07,300 --> 01:52:09,900
Wat is dat?
- Gewoon een wolkenflard.
1128
01:52:10,300 --> 01:52:12,800
Het beweegt snel.
1129
01:52:13,200 --> 01:52:15,300
Tegen de wind in.
1130
01:52:16,100 --> 01:52:18,200
Crebain uit Donkerland.
- Verberg je.
1131
01:52:18,500 --> 01:52:21,100
- Snel!
- Zoek dekking!
1132
01:52:54,700 --> 01:52:56,300
Spionnen van Saruman.
1133
01:52:57,100 --> 01:53:00,200
De doorgang in het zuiden wordt bewaakt.
1134
01:53:01,500 --> 01:53:04,800
We moeten de Caradhras Pas nemen.
1135
01:53:17,400 --> 01:53:19,000
Frodo!
1136
01:53:38,100 --> 01:53:40,300
Boromir.
1137
01:53:40,600 --> 01:53:44,800
Wat een vreemd noodlot dat we
zoveel moeten lijden...
1138
01:53:45,000 --> 01:53:48,000
...vanwege zo'n klein ding.
1139
01:53:51,400 --> 01:53:53,300
Zo'n klein ding.
1140
01:53:53,600 --> 01:53:55,000
Boromir!
1141
01:53:55,700 --> 01:53:58,200
Geef de Ring aan Frodo.
1142
01:54:08,200 --> 01:54:10,100
Zoals je wilt.
1143
01:54:10,900 --> 01:54:12,900
Ik geef er niets om.
1144
01:54:48,300 --> 01:54:52,800
Zo, Gandalf, dus je probeert ze
over de Caradhras te leiden.
1145
01:54:53,200 --> 01:54:57,700
En als dat mislukt,
waar zul je dan naartoe gaan?
1146
01:54:59,200 --> 01:55:02,000
Als de berg je verslaat...
1147
01:55:02,300 --> 01:55:06,600
...riskeer je dan een veel gevaarlijkere weg?
1148
01:55:11,900 --> 01:55:18,900
Wordt wakker, wrede Roodhoorn!
1149
01:55:19,200 --> 01:55:21,900
Er klinkt een wrede stem in de lucht.
1150
01:55:22,000 --> 01:55:23,100
Moge je hoorn besmeurd zijn met blood!
1151
01:55:23,200 --> 01:55:24,600
Het is Saruman!
1152
01:55:33,600 --> 01:55:38,000
Hij probeert de berg tegen ons op te zetten.
Gandalf, we moeten terug.
1153
01:55:38,400 --> 01:55:40,200
Nee!
1154
01:55:42,300 --> 01:55:48,300
Slaap Caradhras, wees rustig, lig stil, hou je wraak in!
1155
01:55:48,600 --> 01:55:53,600
Wordt wakker, wrede Roodhoorn!
1156
01:55:53,800 --> 01:55:58,100
Moge je bloederige hoorn...
1157
01:55:58,300 --> 01:56:01,800
...op vijandige hoofden vallen!
1158
01:56:46,700 --> 01:56:48,500
We moeten van de berg af.
1159
01:56:49,000 --> 01:56:53,200
Naar de Kloof van Rohan.
En dan via het westen naar mijn stad.
1160
01:56:53,600 --> 01:56:56,800
De Kloof van Rohan brengt ons te dicht bij Isengard.
1161
01:56:57,100 --> 01:57:00,700
Over de berg kan niet.
Er onderdoor wel.
1162
01:57:01,100 --> 01:57:03,800
Laten we de Mijnen van Moria nemen.
1163
01:57:05,700 --> 01:57:09,300
Moria.
Je bent bang om die mijnen te betreden.
1164
01:57:10,200 --> 01:57:15,000
De Dwergen dolven te begerig en te diep.
1165
01:57:16,100 --> 01:57:20,800
Je weet wat ze hebben doen ontwaken
in de duisternis van Khazad-dûm...
1166
01:57:22,200 --> 01:57:25,500
...Schaduw en Vlammen.
1167
01:57:29,100 --> 01:57:31,700
Laat de Ringdrager beslissen.
1168
01:57:36,500 --> 01:57:38,600
We kunnen hier niet blijven!
1169
01:57:38,800 --> 01:57:41,500
Dit wordt de dood van de Hobbits.
1170
01:57:41,800 --> 01:57:43,400
Frodo?
1171
01:57:46,500 --> 01:57:49,200
We zullen door de mijnen gaan.
1172
01:57:50,200 --> 01:57:52,000
Het zij zo.
1173
01:57:58,700 --> 01:58:02,400
Frodo, help deze oude man eens.
1174
01:58:06,100 --> 01:58:08,200
Hoe is het met je schouder?
1175
01:58:08,500 --> 01:58:11,600
Beter dan voorheen.
- En de Ring?
1176
01:58:13,300 --> 01:58:15,800
Je voelt zijn kracht groeien, niet?
1177
01:58:16,300 --> 01:58:19,100
Ik voel het ook. Wees voorzichtig.
1178
01:58:19,700 --> 01:58:23,400
Het Kwaad zal je naderen van buitenaf.
1179
01:58:23,700 --> 01:58:26,200
En van binnenuit, vrees ik.
1180
01:58:29,000 --> 01:58:33,000
Wie moet ik dan vertrouwen?
- Vertrouw jezelf.
1181
01:58:33,300 --> 01:58:36,000
Vertrouw op je eigen kracht.
1182
01:58:36,400 --> 01:58:38,900
Wat bedoel je?
- Er zijn vele krachten in deze wereld...
1183
01:58:39,100 --> 01:58:41,100
...goede en kwade.
1184
01:58:41,400 --> 01:58:43,600
Sommige groter dan ik.
1185
01:58:44,200 --> 01:58:47,600
En met sommige heb ik mijn krachten nog niet gemeten.
1186
01:58:49,200 --> 01:58:50,500
De Muren...
1187
01:58:51,300 --> 01:58:53,300
...van Moria.
1188
01:58:59,100 --> 01:59:02,000
Dwergendeuren zijn onzichtbaar
als ze gesloten zijn.
1189
01:59:02,300 --> 01:59:06,500
Ja, Gimli, zelfs hun meesters kunnen ze niet
vinden als hun geheimen verloren zijn.
1190
01:59:07,100 --> 01:59:09,500
Waarom verbaast me dat niet?
1191
01:59:17,500 --> 01:59:20,700
Eens even kijken...
1192
01:59:21,100 --> 01:59:22,500
Ithildin.
1193
01:59:23,200 --> 01:59:26,400
Het weerspiegelt alleen sterrenlicht en maanlicht.
1194
01:59:40,600 --> 01:59:45,000
Er staat, "De Deuren van Durin, Heer van Moria.
1195
01:59:45,300 --> 01:59:50,000
Spreek, vriend, en treed binnen."
- Wat betekent dat?
1196
01:59:50,200 --> 01:59:54,700
Oh, dat is makkelijk. Als je een vriend bent,
zeg je het wachtwoord, en de deuren gaan open.
1197
01:59:55,400 --> 02:00:00,500
Poort der Elven, open nu voor mij!
1198
02:00:08,200 --> 02:00:11,100
Doorgang van het Dwergenvolk...
1199
02:00:11,200 --> 02:00:15,100
...luister naar het woord van mijn tong.
1200
02:00:18,600 --> 02:00:19,600
Er gebeurt niks.
1201
02:00:26,800 --> 02:00:30,800
Ik kende ooit elke toverspreuk
van Elfen...
1202
02:00:31,300 --> 02:00:34,000
...Mensen en Orks.
1203
02:00:34,300 --> 02:00:35,500
Wat ga je nou doen?
1204
02:00:35,700 --> 02:00:37,900
Jouw hoofd tegen de deur slaan,
Peregrijn Toek!
1205
02:00:38,200 --> 02:00:40,100
En als dat niet helpt...
1206
02:00:40,400 --> 02:00:43,000
...en ik gespaard mag
blijven van domme vragen...
1207
02:00:43,300 --> 02:00:46,600
...zal ik de Openingsspreuk proberen te vinden.
1208
02:00:50,200 --> 02:00:52,200
Poort der Elven...
1209
02:00:53,900 --> 02:00:56,400
...luister naar mijn woord...
1210
02:00:56,900 --> 02:00:59,100
...Drempel der Dwergen...
1211
02:00:59,600 --> 02:01:02,000
De mijnen zijn geen plek voor een pony.
1212
02:01:02,400 --> 02:01:06,200
Zelfs niet voor zo'n dappere als Willem.
- Tot ziens, Willem...
1213
02:01:06,400 --> 02:01:07,600
Doorgang van het dwergenvolk...
1214
02:01:07,700 --> 02:01:10,300
Ga maar, Willem. Toe maar.
1215
02:01:11,000 --> 02:01:14,500
Maak je geen zorgen, Sam, hij kent de weg naar huis.
1216
02:01:21,400 --> 02:01:23,800
Verstoor het water niet.
1217
02:01:24,100 --> 02:01:26,000
Oh, dit werkt niet.
1218
02:01:38,700 --> 02:01:40,800
Het is een raadsel.
1219
02:01:43,600 --> 02:01:46,700
"Spreek 'vriend' en treed binnen."
1220
02:01:47,200 --> 02:01:50,000
Wat is "vriend" in het Elfs?
1221
02:01:51,400 --> 02:01:52,700
Mellon.
1222
02:02:10,800 --> 02:02:15,500
Spoedig, Meester Elf, zul je de grote
gastvrijheid der Dwergen ondergaan.
1223
02:02:16,100 --> 02:02:21,600
Loeiende vuren, malt bier en gaar vlees, zo van 't bot.
1224
02:02:23,400 --> 02:02:26,300
Dit, mijn vriend, is het thuis van mijn neef Balin.
1225
02:02:26,900 --> 02:02:29,200
En dit noemen ze een mijn.
1226
02:02:29,400 --> 02:02:31,300
Een mijn!
1227
02:02:32,500 --> 02:02:35,600
Dit is geen mijn. Het is een tombe.
1228
02:02:41,900 --> 02:02:43,400
Nee...
1229
02:02:44,700 --> 02:02:46,300
Nee!
1230
02:02:49,100 --> 02:02:50,500
Aardmannen.
1231
02:02:54,500 --> 02:02:58,600
We moeten naar de Kloof van Rohan.
We hadden hier nooit moeten komen.
1232
02:02:59,800 --> 02:03:02,300
Snel! Ga weg hier! Weg!
1233
02:03:05,200 --> 02:03:07,500
Frodo!
- Help!
1234
02:03:07,900 --> 02:03:09,400
Stapper!
1235
02:03:09,600 --> 02:03:12,200
Help!
- Laat hem los!
1236
02:03:12,500 --> 02:03:13,500
Aragorn!
1237
02:03:24,000 --> 02:03:25,000
Frodo!
1238
02:03:51,300 --> 02:03:52,400
De mijnen in!
1239
02:03:52,600 --> 02:03:55,700
Legolas!
- Into the cave!
1240
02:04:00,100 --> 02:04:01,800
Rennen!
1241
02:04:18,800 --> 02:04:22,300
We hebben nu slechts een keus.
1242
02:04:22,600 --> 02:04:27,200
We moeten de duisternis van Moria onder ogen zien.
1243
02:04:27,700 --> 02:04:29,600
Wees op je hoede.
1244
02:04:29,900 --> 02:04:33,200
Er zijn oudere en boosaardiger dingen dan Orks...
1245
02:04:33,600 --> 02:04:36,900
...in de dieptes van de wereld.
1246
02:04:45,000 --> 02:04:48,700
Rustig nu.
Het is vier dagen reizen naar de andere kant.
1247
02:04:49,200 --> 02:04:52,800
Laten we hopen dat onze aanwezigheid onopgemerkt blijft.
1248
02:05:38,700 --> 02:05:42,300
De rijkdom van Moria zat niet in goud...
1249
02:05:42,700 --> 02:05:45,000
...of juwelen...
1250
02:05:45,200 --> 02:05:48,200
...maar in mithril.
1251
02:06:06,700 --> 02:06:11,300
Bilbo had een hemd van mithrilringen
dat Thorin hem ooit gaf.
1252
02:06:11,800 --> 02:06:15,600
Dat was een koninklijk geschenk.
- Ja.
1253
02:06:15,800 --> 02:06:17,700
Ik heb 't hem nooit verteld...
1254
02:06:18,000 --> 02:06:22,700
...maar het was meer waard dan de hele Gouw.
1255
02:06:35,200 --> 02:06:36,900
Pepijn.
1256
02:06:57,300 --> 02:07:00,100
Ik herinner me deze plek niet.
1257
02:07:02,300 --> 02:07:03,700
Zijn we verdwaald?
- Nee.
1258
02:07:04,000 --> 02:07:06,400
Ik denk het wel.
- Gandalf denkt na.
1259
02:07:06,700 --> 02:07:08,100
Merijn?
- Wat?
1260
02:07:08,400 --> 02:07:10,200
Ik heb honger.
1261
02:07:21,700 --> 02:07:25,900
Er is daar iets beneden.
- Dat is Gollem.
1262
02:07:26,300 --> 02:07:30,200
Gollem?
- Hij volgt ons al drie dagen.
1263
02:07:30,700 --> 02:07:34,700
Is hij ontsnapt uit de kerkers van Barad-dûr?
- Ontsnapt...
1264
02:07:35,500 --> 02:07:37,100
...of vrijgelaten.
1265
02:07:37,700 --> 02:07:41,200
Nu heeft de Ring hem hier gebracht.
1266
02:07:43,900 --> 02:07:46,600
Zijn verlangen ernaar gaat
nooit meer over.
1267
02:07:47,000 --> 02:07:52,400
Hij haat de Ring en houdt van hem,
gelijk zichzelf.
1268
02:07:52,800 --> 02:07:57,500
Sméagols leven is een droevig verhaal.
1269
02:07:57,900 --> 02:08:03,600
Ja, hij heette ooit Sméagol.
Voor de Ring hem vond.
1270
02:08:04,800 --> 02:08:07,500
Voor de Ring hem gek maakte.
1271
02:08:07,800 --> 02:08:10,600
Jammer dat Bilbo hem niet doodde toen hij de kans had.
1272
02:08:10,900 --> 02:08:12,000
Jammer?
1273
02:08:13,100 --> 02:08:16,000
Het was medelijden dat Bilbo tegenhield.
1274
02:08:17,000 --> 02:08:22,000
Velen die leven verdienen de dood.
En sommigen die sterven verdienen te leven.
1275
02:08:23,700 --> 02:08:26,100
Kan jij ze dat schenken, Frodo?
1276
02:08:28,600 --> 02:08:32,400
Wees terughoudend in je oordeel
over leven en dood.
1277
02:08:32,700 --> 02:08:35,500
Zelfs de zeer wijzen kunnen
niet alles doorgronden.
1278
02:08:36,200 --> 02:08:41,900
Mijn hart zegt me dat Gollem nog een rol heeft te vervullen,
ten goede of ten kwade...
1279
02:08:43,000 --> 02:08:45,700
...voor dit alles voorbij is.
1280
02:08:47,300 --> 02:08:51,000
Bilbo's medelijden beslist
wellicht over het lot van velen.
1281
02:08:57,900 --> 02:09:01,100
Was de Ring maar nooit naar
me toe gekomen.
1282
02:09:02,600 --> 02:09:04,600
Was dit maar nooit gebeurd.
1283
02:09:04,800 --> 02:09:09,600
Dat geldt voor allen in zulke tijden.
Maar die beslissing is niet aan hen.
1284
02:09:10,700 --> 02:09:16,000
Onze enige beslissing is wat we met
de tijd doen die ons gegeven is.
1285
02:09:17,700 --> 02:09:21,500
Er zijn meer krachten in deze wereld,
naast de wil van het kwaad.
1286
02:09:22,100 --> 02:09:24,500
Bilbo was voorbestemd om de Ring te vinden.
1287
02:09:25,000 --> 02:09:29,200
Waardoor jij ook voorbestemd was om hem te krijgen.
1288
02:09:29,600 --> 02:09:32,600
En dat is een bemoedigende gedachte.
1289
02:09:37,600 --> 02:09:39,500
Het is die kant op.
1290
02:09:39,800 --> 02:09:42,000
Hij weet het weer.
- Nee.
1291
02:09:42,300 --> 02:09:45,900
Maar de lucht ruikt hier niet zo smerig.
1292
02:09:46,200 --> 02:09:51,200
Als je twijfelt, Meriadoc,
volg dan altijd je neus.
1293
02:10:06,300 --> 02:10:10,300
Laat ik wat meer licht riskeren.
1294
02:10:15,100 --> 02:10:17,100
Aanschouw...
1295
02:10:17,600 --> 02:10:22,700
...het grote rijk en de dwergenstad Dwergerdelf.
1296
02:10:25,300 --> 02:10:28,600
Wat een gezicht.
1297
02:10:53,700 --> 02:10:55,400
Gimli!
1298
02:11:02,800 --> 02:11:04,400
Nee!
1299
02:11:07,000 --> 02:11:10,100
Oh, nee.
1300
02:11:12,000 --> 02:11:13,200
Nee.
1301
02:11:20,600 --> 02:11:22,500
"Hier ligt Balin...
1302
02:11:23,000 --> 02:11:25,000
...zoon van Fundin...
1303
02:11:25,400 --> 02:11:27,900
...Heer van Moria."
1304
02:11:29,000 --> 02:11:30,600
Hij is dus dood.
1305
02:11:32,500 --> 02:11:34,100
Het is zoals ik vreesde.
1306
02:11:52,400 --> 02:11:55,200
We moeten verder.
We mogen niet dralen.
1307
02:11:55,500 --> 02:12:00,000
"Ze hebben de brug en de tweede zaal ingenomen.
1308
02:12:01,300 --> 02:12:03,800
Wij hebben de poorten gebarricadeerd...
1309
02:12:04,500 --> 02:12:06,900
...maar kunnen ze niet lang tegenhouden.
1310
02:12:07,200 --> 02:12:09,900
De grond schudt.
1311
02:12:10,500 --> 02:12:11,900
Trommen...
1312
02:12:12,400 --> 02:12:15,600
...trommen in de diepte.
1313
02:12:19,400 --> 02:12:21,300
Wij kunnen er niet uit.
1314
02:12:23,400 --> 02:12:27,100
Een schaduw beweegt in het donker.
1315
02:12:28,900 --> 02:12:31,400
We kunnen er niet uit.
1316
02:12:34,500 --> 02:12:36,300
Ze komen er aan."
1317
02:13:19,500 --> 02:13:21,300
Dwaze Toek!
1318
02:13:21,600 --> 02:13:25,300
Gooi jezelf er de volgende
keer in en verlos ons van je domheid.
1319
02:13:51,500 --> 02:13:53,100
Frodo!
1320
02:13:55,500 --> 02:13:56,900
Orks.
1321
02:14:04,000 --> 02:14:05,900
Achteruit. Blijf dicht bij Gandalf.
1322
02:14:13,200 --> 02:14:14,900
Ze hebben een grot-trol.
1323
02:14:30,700 --> 02:14:31,900
Laat ze maar komen!
1324
02:14:32,300 --> 02:14:35,700
Er is in ieder geval
een Dwerg in Moria die nog ademhaalt.
1325
02:16:54,800 --> 02:16:57,500
Ik word er nogal handig in.
1326
02:17:02,300 --> 02:17:04,000
Frodo!
1327
02:17:37,500 --> 02:17:39,300
Aragorn! Aragorn!
1328
02:17:40,400 --> 02:17:42,200
Frodo!
1329
02:18:27,400 --> 02:18:29,300
Frodo!
1330
02:19:29,600 --> 02:19:30,900
Oh, nee!
1331
02:19:39,300 --> 02:19:41,100
Hij leeft nog.
1332
02:19:43,700 --> 02:19:46,500
Niks aan de hand.
Ik ben niet gewond.
1333
02:19:46,800 --> 02:19:48,900
Je had moeten dood zijn.
1334
02:19:49,300 --> 02:19:51,600
Die speer had een wild zwijn doorboord.
1335
02:19:51,900 --> 02:19:56,500
Er steekt meer in deze Hobbit
dan je zo zou denken.
1336
02:20:02,500 --> 02:20:03,600
Mithril.
1337
02:20:06,400 --> 02:20:08,900
Je zit vol verrassingen,
Meester Balings.
1338
02:20:14,900 --> 02:20:16,700
Naar de Brug van Khazad-dûm.
1339
02:20:31,900 --> 02:20:33,500
Deze kant op.
1340
02:21:44,000 --> 02:21:46,800
Wat is dit nu weer voor duivelskunst?
1341
02:22:03,000 --> 02:22:05,800
Een Balrog.
1342
02:22:06,100 --> 02:22:09,200
Een demon uit de oude wereld.
1343
02:22:11,500 --> 02:22:13,800
Een vijand die jullie niet aankunnen.
1344
02:22:15,100 --> 02:22:16,600
Ren!
1345
02:22:23,900 --> 02:22:25,400
Snel!
1346
02:22:42,100 --> 02:22:43,400
Gandalf.
1347
02:22:44,000 --> 02:22:45,500
Leid ze voort, Aragorn.
1348
02:22:47,000 --> 02:22:49,500
De brug is vlakbij.
1349
02:22:51,500 --> 02:22:55,500
Doe wat ik zeg!
Zwaarden helpen hier niet meer.
1350
02:23:24,700 --> 02:23:26,400
Gandalf!
1351
02:23:44,800 --> 02:23:46,000
Merijn! Pepijn!
1352
02:23:57,200 --> 02:23:58,600
Sam!
1353
02:24:01,400 --> 02:24:04,500
Niemand gooit een Dwerg.
1354
02:24:07,700 --> 02:24:09,100
Niet aan de baard!
1355
02:24:22,400 --> 02:24:24,300
Rustig.
1356
02:24:26,300 --> 02:24:27,900
Hou vol.
1357
02:24:49,100 --> 02:24:50,300
Hou vast!
1358
02:25:01,000 --> 02:25:02,700
Leun naar voren!
1359
02:25:05,800 --> 02:25:06,700
Rustig.
1360
02:25:08,100 --> 02:25:09,200
Kom op!
1361
02:25:09,500 --> 02:25:10,900
Nu!
1362
02:25:28,100 --> 02:25:29,800
De brug over!
1363
02:25:30,100 --> 02:25:31,600
Vlucht!
1364
02:26:16,300 --> 02:26:18,300
Jij gaat hier niet voorbij!
1365
02:26:18,600 --> 02:26:20,200
Gandalf!
1366
02:26:24,500 --> 02:26:29,200
Ik ben een dienaar van het Geheime Vuur,
drager van de Vlam van Anor.
1367
02:26:30,300 --> 02:26:34,000
Het donkere vuur zal je niet helpen,
vlam van Udûn!
1368
02:26:44,200 --> 02:26:46,100
Ga terug naar de schaduw.
1369
02:26:54,000 --> 02:26:58,200
Jij gaat hier - niet - voorbij!
1370
02:27:25,500 --> 02:27:29,200
Nee! Nee!
- Gandalf!
1371
02:27:37,000 --> 02:27:39,400
Vlucht, jullie dwazen.
1372
02:27:43,600 --> 02:27:45,700
Nee!
1373
02:27:51,900 --> 02:27:54,000
Aragorn!
1374
02:28:51,500 --> 02:28:54,200
Legolas, help ze overeind.
1375
02:28:58,300 --> 02:29:00,100
Laat ze toch even rouwen!
1376
02:29:00,400 --> 02:29:03,900
Wanneer de nacht valt wemelt het hier van de Orks.
1377
02:29:04,300 --> 02:29:07,400
We moeten naar de wouden van Lothlóriën.
1378
02:29:08,500 --> 02:29:11,700
Kom, Boromir. Legolas.
Gimli, help ze overeind.
1379
02:29:13,400 --> 02:29:15,500
Sta op, Sam.
1380
02:29:15,900 --> 02:29:17,300
Frodo?
1381
02:29:19,400 --> 02:29:21,000
Frodo!
1382
02:30:13,600 --> 02:30:16,000
Blijf dichtbij, jonge Hobbits!
1383
02:30:16,900 --> 02:30:20,900
Men zegt dat er een groot tovenares
in deze wouden woont.
1384
02:30:21,200 --> 02:30:23,600
Een Elfenheks...
1385
02:30:24,400 --> 02:30:27,100
...met verschrikkelijke macht.
1386
02:30:27,800 --> 02:30:29,900
Allen die haar aankijken...
1387
02:30:30,100 --> 02:30:31,900
...raken onder haar betovering.
1388
02:30:32,200 --> 02:30:33,400
Frodo!
1389
02:30:35,700 --> 02:30:37,700
En worden nooit meer gezien.
1390
02:30:37,900 --> 02:30:42,200
Je komst hier is als de voetstap van het noodlot.
1391
02:30:42,600 --> 02:30:46,200
Je brengt een groot kwaad hierheen, Ringdrager.
1392
02:30:46,600 --> 02:30:48,200
Meneer Frodo?
1393
02:30:53,700 --> 02:30:59,100
Er is tenminste een Dwerg die ze
niet gemakkelijk zal strikken.
1394
02:30:59,400 --> 02:31:03,800
Ik heb de ogen van een havik
en de oren van een vos.
1395
02:31:11,600 --> 02:31:16,000
De Dwerg ademt zo luid, dat we hem
in het donker hadden kunnen raken.
1396
02:31:20,300 --> 02:31:23,500
Welkom Legolas, zoon van Thranduil.
1397
02:31:24,200 --> 02:31:25,800
Wij zijn jullie veel verschuldigd.
1398
02:31:25,900 --> 02:31:27,700
Haldir van Lóriën.
1399
02:31:29,400 --> 02:31:31,500
Oh, Aragorn van de Dúnedain...
1400
02:31:31,600 --> 02:31:34,000
...jou kennen we.
1401
02:31:34,100 --> 02:31:34,800
Haldir.
1402
02:31:34,900 --> 02:31:36,500
Waar is nou die Elfengastvrijheid?
1403
02:31:36,800 --> 02:31:38,700
Spreek een taal die we allemaal verstaan.
1404
02:31:38,900 --> 02:31:43,300
Sinds de Donkere Dagen zijn we
nooit meer met Dwergen omgegaan.
1405
02:31:43,700 --> 02:31:46,100
En weet je wat deze Dwerg daarop te zeggen heeft?
1406
02:31:46,500 --> 02:31:51,100
Ik spuug op je graf!
1407
02:31:53,100 --> 02:31:55,000
Dat was niet zo hoffelijk.
1408
02:32:01,600 --> 02:32:05,500
Jullie brengen een groot Kwaad mee.
1409
02:32:07,500 --> 02:32:09,600
Jullie kunnen niet verder.
1410
02:32:15,800 --> 02:32:18,700
We hebben jullie bescherming nodig. De weg is gevaarlijk!
1411
02:32:21,600 --> 02:32:22,900
Ik smeek dat we met jullie mee mogen.
1412
02:32:23,300 --> 02:32:25,100
Alstublieft, begrijp het, we hebben jullie steun nodig!
1413
02:32:26,500 --> 02:32:29,300
Aragorn!
1414
02:32:39,800 --> 02:32:41,800
Ik smeek dat we met jullie mee mogen.
1415
02:32:44,500 --> 02:32:46,000
De weg is heel erg gevaarlijk.
1416
02:32:47,000 --> 02:32:49,500
Gandalfs dood was niet tevergeefs.
1417
02:32:50,800 --> 02:32:52,600
Noch had hij jullie je hoop laten verliezen.
1418
02:32:54,200 --> 02:32:57,400
Je draagt een zware last, Frodo.
1419
02:32:58,500 --> 02:33:01,500
Draag niet het gewicht van de doden mee.
1420
02:33:04,400 --> 02:33:06,400
Volg mij.
1421
02:33:18,200 --> 02:33:20,100
Caras Galadhon.
1422
02:33:20,700 --> 02:33:23,600
Het hart van het Elfendom op aarde.
1423
02:33:23,800 --> 02:33:29,300
Rijk van Heer Celeborn
en van Galadriël, Vrouwe van het Licht.
1424
02:34:48,700 --> 02:34:51,600
De vijand weet dat je hier bent.
1425
02:34:52,400 --> 02:34:57,300
De hoop op geheimhouding is nu weg.
1426
02:34:59,300 --> 02:35:03,500
Er zijn er hier acht, terwijl er negen
uit Rivendel op weg gingen.
1427
02:35:04,000 --> 02:35:05,800
Vertel me, waar is Gandalf?
1428
02:35:06,000 --> 02:35:09,000
Want ik wens met hem te spreken.
1429
02:35:09,300 --> 02:35:11,900
Ik zie hem niet langer van veraf.
1430
02:35:13,000 --> 02:35:17,900
Gandalf stak de grens van dit land niet over.
1431
02:35:18,400 --> 02:35:20,700
Hij is in de Schaduw gevallen.
1432
02:35:25,500 --> 02:35:29,800
Ten prooi gevallen
aan Schaduw en Vlammen.
1433
02:35:31,700 --> 02:35:35,200
Een Balrog van Morgoth.
1434
02:35:36,100 --> 02:35:39,400
Omdat we nodeloos Moria betraden.
1435
02:35:41,600 --> 02:35:44,700
Geen van Gandalfs daden waren ooit nodeloos.
1436
02:35:45,500 --> 02:35:48,700
We kennen zijn bedoelingen niet.
1437
02:35:53,500 --> 02:35:57,600
Laat de leegte van Khazad-dûm
je hart niet vullen...
1438
02:35:58,000 --> 02:36:00,200
...Gimli, zoon van Glóin.
1439
02:36:01,300 --> 02:36:04,700
Het gevaar in de wereld wordt groter...
1440
02:36:06,300 --> 02:36:08,900
...en in alle landen...
1441
02:36:09,200 --> 02:36:12,600
...vermengt liefde zich met droefenis.
1442
02:36:25,300 --> 02:36:28,000
Wat nu met het Reisgenootschap?
1443
02:36:28,700 --> 02:36:31,500
Zonder Gandalf is er geen hoop.
1444
02:36:34,600 --> 02:36:37,800
De queeste staat op het scherpst van de snede.
1445
02:36:38,000 --> 02:36:40,900
Dwaal af en ze zal falen...
1446
02:36:41,900 --> 02:36:44,600
...tot ons aller verderf.
1447
02:36:49,100 --> 02:36:54,600
Maar er is hoop, zolang het
Gezelschap trouw blijft.
1448
02:36:56,400 --> 02:37:00,900
Laat jullie hart niet ongerust zijn.
Rust nu...
1449
02:37:01,500 --> 02:37:05,100
...want u bent uitgeput van verdriet en inspanning.
1450
02:37:07,500 --> 02:37:09,500
Vannacht, zult u slapen....
1451
02:37:09,900 --> 02:37:13,200
Welkom, Frodo uit de Gouw...
1452
02:37:14,800 --> 02:37:16,500
...degene die het Oog heeft gezien!
1453
02:37:31,200 --> 02:37:33,700
Een klaagzang voor Gandalf.
1454
02:37:41,100 --> 02:37:42,500
Wat zeggen ze over hem?
1455
02:37:43,000 --> 02:37:45,400
Ik kan het jullie niet vertellen.
1456
02:37:48,400 --> 02:37:50,600
Het verdriet is nog te vers.
1457
02:37:53,600 --> 02:37:56,400
Ze hebben het vast niet over z'n vuurwerk.
1458
02:37:56,800 --> 02:37:59,600
Daar zou een vers over moeten zijn.
1459
02:38:03,100 --> 02:38:05,000
"De prachtigste vuurpijlen ooit gezien...
1460
02:38:06,200 --> 02:38:09,000
...met sterrenblauwen groen van dien...
1461
02:38:10,100 --> 02:38:15,100
...met donderend, zilver geraas...
1462
02:38:15,900 --> 02:38:18,600
...waardoor iedereen versteld was en verbaasd...
1463
02:38:19,000 --> 02:38:22,700
Oh, dat is niks, lang niet goed genoeg.
1464
02:38:33,600 --> 02:38:36,200
Rust wat uit.
1465
02:38:36,500 --> 02:38:39,100
Deze grenzen zijn goed beschermd.
1466
02:38:39,400 --> 02:38:41,800
Ik vind hier geen rust.
1467
02:38:44,800 --> 02:38:47,600
Ik hoorde haar stem in mijn hoofd.
1468
02:38:48,100 --> 02:38:51,600
Ze sprak over mijn vader en de val van Gondor.
1469
02:38:51,900 --> 02:38:57,100
Ze zei tegen me: "Zelfs nu is er nog hoop".
1470
02:38:58,800 --> 02:39:01,400
Maar ik zie het niet.
1471
02:39:02,900 --> 02:39:05,300
Het is zo lang geleden dat we nog hoop hadden.
1472
02:39:15,600 --> 02:39:17,700
Mijn vader is een nobel man.
1473
02:39:18,500 --> 02:39:20,700
Maar zijn bewind is falende...
1474
02:39:23,900 --> 02:39:26,300
...en ons volk verliest het vertrouwen.
1475
02:39:27,900 --> 02:39:31,300
Hij verwacht van mij dat ik de dingen
recht zet. Wat ik ook zou willen doen.
1476
02:39:31,600 --> 02:39:35,000
Ik zou graag de glorie van Gondor herstellen.
1477
02:39:38,000 --> 02:39:40,900
Heb jij het ooit gezien, Aragorn?
1478
02:39:41,600 --> 02:39:43,500
De Witte toren van Ecthelion.
1479
02:39:43,900 --> 02:39:47,500
Glinsterend als een naald
van paarlemoer en zilver.
1480
02:39:48,300 --> 02:39:51,700
De banieren wapperend
in de ochtendbries.
1481
02:39:54,800 --> 02:39:56,700
Ben je ooit huiswaarts geroepen...
1482
02:39:56,900 --> 02:40:00,700
...door het geschal van zilveren trompetten?
1483
02:40:01,500 --> 02:40:04,500
Ik heb de Witte Stad gezien...
1484
02:40:05,000 --> 02:40:06,400
...lang geleden.
1485
02:40:07,500 --> 02:40:12,300
Op een dag zullen onze paden
ons er heen leiden.
1486
02:40:13,400 --> 02:40:16,200
En de torenwachter zal roepen:
1487
02:40:16,900 --> 02:40:20,000
"De Heren van Gondor zijn terug."
1488
02:41:27,400 --> 02:41:29,800
Wil je in de spiegel kijken?
1489
02:41:30,100 --> 02:41:31,500
Wat zal ik zien?
1490
02:41:34,600 --> 02:41:36,900
Dat kan zelfs de meest wijze
niet zeggen.
1491
02:41:37,800 --> 02:41:39,600
Want de spiegel...
1492
02:41:39,900 --> 02:41:42,300
...laat vele dingen zien.
1493
02:41:45,400 --> 02:41:47,600
Dingen die eens waren...
1494
02:41:48,000 --> 02:41:50,500
...dingen die zijn...
1495
02:41:51,300 --> 02:41:53,100
...en sommige dingen...
1496
02:41:56,900 --> 02:42:00,100
...die nog niet zijn gebeurd.
1497
02:43:22,700 --> 02:43:25,500
Ik weet wat je zag.
1498
02:43:28,000 --> 02:43:30,300
Want het is ook in mijn gedachten.
1499
02:43:32,300 --> 02:43:36,100
Het is wat er zal gebeuren,
wanneer jij zou falen.
1500
02:43:38,700 --> 02:43:43,300
Het Reisgenootschap valt uit elkaar.
Het is reeds begonnen.
1501
02:43:44,200 --> 02:43:47,400
Hij zal de Ring proberen te pakken.
1502
02:43:47,700 --> 02:43:49,600
Je weet over wie ik spreek.
1503
02:43:50,700 --> 02:43:55,100
Een voor een, zullen allen
ten prooi vallen.
1504
02:43:56,900 --> 02:43:59,200
Als u er om vraagt...
1505
02:43:59,700 --> 02:44:02,600
...zal ik u de Ene Ring geven.
1506
02:44:03,900 --> 02:44:06,000
Je wilt hem mij
uit eigen keuze geven.
1507
02:44:10,500 --> 02:44:14,300
Ik ontken niet dat mijn hart
hier sterk naar verlangd heeft.
1508
02:44:21,000 --> 02:44:24,100
In plaats van de Donkere Vorst,
zul je een Koningin hebben...
1509
02:44:24,600 --> 02:44:28,200
...niet donker, maar mooi en
schrikwekkend als de zonsopgang!
1510
02:44:29,100 --> 02:44:32,000
Verraderlijk als de zee!
1511
02:44:32,500 --> 02:44:37,300
Sterker dan de fundamenten van de aarde!
1512
02:44:38,000 --> 02:44:40,300
Allen zullen van mij houden...
1513
02:44:40,600 --> 02:44:43,300
...en wanhopen!
1514
02:44:57,500 --> 02:45:01,700
Ik heb de proef doorstaan.
Ik zal vervagen...
1515
02:45:02,100 --> 02:45:04,400
...en westwaarts gaan...
1516
02:45:04,800 --> 02:45:09,100
...en Galadriël blijven.
- Ik kan dit niet alleen.
1517
02:45:12,800 --> 02:45:16,800
Jij bent een Ringdrager, Frodo.
Een Ring te dragen...
1518
02:45:17,900 --> 02:45:19,300
...betekend eenzaamheid.
1519
02:45:22,800 --> 02:45:25,500
Dit is Nenya, de Ring van Adamant.
1520
02:45:25,800 --> 02:45:27,300
En ik ben de Drager.
1521
02:45:30,600 --> 02:45:34,100
Deze taak is jou opgedragen.
1522
02:45:35,300 --> 02:45:38,000
En als jij de weg niet vindt...
1523
02:45:39,400 --> 02:45:41,300
...zal niemand dat doen.
1524
02:45:41,800 --> 02:45:44,800
Dan weet ik wat ik moet doen.
1525
02:45:45,500 --> 02:45:46,700
Het is alleen...
1526
02:45:50,000 --> 02:45:52,200
...ik ben bang om het te doen.
1527
02:45:55,700 --> 02:46:00,700
Zelfs de kleinste persoon kan
de loop van de toekomst veranderen.
1528
02:46:06,300 --> 02:46:11,800
Weet je hoe de Orks voor het eerst ontstaan zijn?
1529
02:46:12,800 --> 02:46:15,900
Eens waren ze Elfen...
1530
02:46:17,200 --> 02:46:20,400
...gevangen genomen door de Donkere Machten...
1531
02:46:20,900 --> 02:46:23,900
...gemarteld en verminkt.
1532
02:46:24,300 --> 02:46:29,400
Een verwoeste en vreselijke vorm van leven.
1533
02:46:29,800 --> 02:46:31,600
En nu...
1534
02:46:33,200 --> 02:46:35,000
...geperfectioneerd.
1535
02:46:35,800 --> 02:46:38,800
Mijn vechtende Uruk-hai...
1536
02:46:40,900 --> 02:46:43,100
...wie dienen jullie?
1537
02:46:43,400 --> 02:46:45,800
Saruman!
1538
02:47:06,700 --> 02:47:10,000
Jaag ze op.
Stop niet voor ze gevonden zijn.
1539
02:47:10,400 --> 02:47:13,200
Jullie kennen geen pijn.
Jullie kennen geen angst.
1540
02:47:13,500 --> 02:47:16,300
Jullie zullen Mensenvlees proeven.
1541
02:47:21,500 --> 02:47:25,000
Een van de halflingen
draagt iets bij zich van grote waarde.
1542
02:47:25,400 --> 02:47:29,400
Breng ze levend
en ongeschonden bij me.
1543
02:47:31,500 --> 02:47:32,700
Dood de anderen.
1544
02:47:51,900 --> 02:47:57,100
Nooit eerder hebben wij vreemdelingen
in onze kledij gestoken.
1545
02:47:58,400 --> 02:48:02,100
Moge deze mantels jullie beschermen
tegen vijandige ogen.
1546
02:48:09,400 --> 02:48:11,000
Lembas.
1547
02:48:11,300 --> 02:48:12,900
Elfenbrood.
1548
02:48:15,300 --> 02:48:18,200
Een hap en een volwassen
maag is gevuld.
1549
02:48:24,800 --> 02:48:26,700
Hoeveel heb jij er op?
1550
02:48:26,900 --> 02:48:28,500
Vier.
1551
02:48:34,400 --> 02:48:36,900
Elke kilometer zuidwaarts
wordt het gevaarlijker.
1552
02:48:37,200 --> 02:48:41,100
Mordors Orks beheersen de oostoever van de Anduin.
1553
02:48:41,500 --> 02:48:43,900
De westoever is ook niet veilig.
1554
02:48:44,200 --> 02:48:47,900
Vreemde wezens met het teken van de Witte Hand
zijn bij onze grens gezien.
1555
02:48:48,300 --> 02:48:53,100
Orks komen zelden in de volle zon,
maar deze wel.
1556
02:49:01,700 --> 02:49:03,900
Jullie worden gevolgd.
1557
02:49:06,000 --> 02:49:10,400
Over de rivier blijven jullie de vijand
voor tot de Watervallen van Rauros.
1558
02:49:27,900 --> 02:49:32,500
Mijn geschenk voor jou, Legolas,
is een boog van de Galadrim.
1559
02:49:32,900 --> 02:49:36,200
Die eer zal doen aan onze bosland verwant.
1560
02:49:41,800 --> 02:49:44,200
Dit zijn de dolken van de Noldorin.
1561
02:49:44,500 --> 02:49:48,300
Ooit gebruikt in de oorlog.
1562
02:49:48,600 --> 02:49:50,800
Geen angst, jonge Peregrijn Toek.
1563
02:49:51,100 --> 02:49:54,200
Je zal de moed vinden.
1564
02:49:56,200 --> 02:49:58,200
En voor jou, Sam Gewissies...
1565
02:49:58,400 --> 02:50:01,100
...Elfentouw gemaakt van hithlain.
1566
02:50:01,300 --> 02:50:03,300
Dank u, vrouwe.
1567
02:50:05,200 --> 02:50:08,400
Zijn die mooie, glimmende dolken op?
1568
02:50:14,900 --> 02:50:17,800
En wat zou een Dwerg vragen van de Elfen?
1569
02:50:18,200 --> 02:50:20,300
Niets.
1570
02:50:21,000 --> 02:50:24,200
Behalve om De Vrouwe van de Galadhrim
nog een laatste keer te zien...
1571
02:50:24,900 --> 02:50:29,900
...want zij is schoner dan
alle juwelen van de aarde.
1572
02:50:37,100 --> 02:50:38,600
Eigenlijk...
1573
02:50:38,900 --> 02:50:40,500
...er is toch iets.
1574
02:50:41,400 --> 02:50:43,900
Nee, nee, ik kan het niet vragen.
Het is onmogelijk.
1575
02:50:44,200 --> 02:50:46,900
Stom om te vragen.
1576
02:50:49,600 --> 02:50:51,600
Ik heb niets te geven dat groter is...
1577
02:50:51,800 --> 02:50:55,300
...dan wat je al meedraagt.
1578
02:50:56,300 --> 02:50:58,100
Met haar liefde...
1579
02:50:58,800 --> 02:51:03,700
...vrees ik dat Arwen Avondsters schittering afneemt.
1580
02:51:05,000 --> 02:51:09,500
Ik zou haar laten vertrekken...
1581
02:51:09,900 --> 02:51:13,100
...om met haar volk te zijn.
1582
02:51:14,800 --> 02:51:20,400
Ik zou haar de boot naar Valinor laten nemen.
1583
02:51:20,800 --> 02:51:23,700
Die keus is aan haar.
1584
02:51:24,600 --> 02:51:27,400
Jij staat voor je eigen keuze, Aragorn.
1585
02:51:27,800 --> 02:51:33,300
Om hoger te verrijzen dan je
voorvaderen sinds de dagen van Elendil...
1586
02:51:33,800 --> 02:51:38,000
...of ten onder te gaan in duisternis
met wat nog rest van je medemensen.
1587
02:51:45,500 --> 02:51:47,400
Vaarwel.
1588
02:51:50,900 --> 02:51:54,700
Er staat je veel te doen.
1589
02:51:56,400 --> 02:52:04,900
We zullen elkaar niet meer ontmoeten, Elessar.
1590
02:52:05,800 --> 02:52:08,900
Vaarwel, Frodo Balings.
1591
02:52:09,100 --> 02:52:12,400
Ik geef jou het licht van Eärendil...
1592
02:52:13,400 --> 02:52:15,600
...onze meest geliefde ster.
1593
02:52:24,800 --> 02:52:29,000
Moge het je pad verlichten
op donkere plaatsen...
1594
02:52:29,400 --> 02:52:33,400
...wanneer alle andere
lichten uitdoven.
1595
02:52:42,500 --> 02:52:45,500
Dit vertrek heeft me het diepst verwond...
1596
02:52:46,300 --> 02:52:50,300
...nu ik het mooiste voor het laatst heb zien.
1597
02:52:51,300 --> 02:52:54,500
Vanaf nu zal ik niets schoon noemen
behalve haar geschenk aan mij.
1598
02:52:54,900 --> 02:52:56,800
Wat was haar geschenk?
1599
02:52:57,100 --> 02:53:01,800
Ik vroeg haar om één haar van
haar gouden hoofd.
1600
02:53:02,700 --> 02:53:05,500
Ze gaf me er drie.
1601
02:54:47,800 --> 02:54:51,100
Gollem. Hij achtervolgt
ons al sinds Moria.
1602
02:54:55,000 --> 02:54:57,900
Ik had gehoopt hem via de rivier te ontlopen.
1603
02:54:58,300 --> 02:55:01,300
Maar hij is te slim.
1604
02:55:02,300 --> 02:55:05,500
Als hij de vijand gewaar maakt van ons...
1605
02:55:05,700 --> 02:55:07,800
...wordt de oversteek nog gevaarlijker.
1606
02:55:08,100 --> 02:55:10,100
Eet wat, meneer Frodo.
1607
02:55:10,400 --> 02:55:13,400
Nee, Sam.
- U heeft de hele dag nog niet gegeten.
1608
02:55:13,800 --> 02:55:16,700
Of geslapen.
Denk niet dat ik het niet merk.
1609
02:55:17,700 --> 02:55:20,600
Meneer Frodo
- Ik mankeer niks.
1610
02:55:20,900 --> 02:55:22,000
Wel waar.
1611
02:55:22,400 --> 02:55:24,900
Ik ben hier om te helpen.
1612
02:55:25,100 --> 02:55:26,700
Dat heb ik Gandalf beloofd.
1613
02:55:32,800 --> 02:55:35,300
Je kan me niet helpen, Sam.
1614
02:55:37,700 --> 02:55:39,300
Niet deze keer.
1615
02:55:42,300 --> 02:55:44,300
Ga maar slapen.
1616
02:55:50,700 --> 02:55:52,800
Minas Tirith is een veiligere route.
1617
02:55:53,400 --> 02:55:56,000
Dat weet je.
Daar kunnen we hergroeperen.
1618
02:55:56,800 --> 02:55:58,900
Op krachten komen
om naar Mordor te gaan.
1619
02:55:59,300 --> 02:56:02,000
In Gondor vinden we geen kracht.
1620
02:56:02,700 --> 02:56:04,600
De Elfen vertrouwde je wel.
1621
02:56:06,500 --> 02:56:09,300
Geloof je zo weinig in je eigen volk?
1622
02:56:09,500 --> 02:56:12,300
Ja, er heerst zwakte en broosheid.
1623
02:56:12,700 --> 02:56:15,900
Maar er is ook moed,
en eer te vinden in Mensen.
1624
02:56:16,200 --> 02:56:18,300
Maar dat wil je niet zien.
1625
02:56:18,800 --> 02:56:20,100
Je bent bang!
1626
02:56:20,500 --> 02:56:22,900
Je hele leven verberg je je in de schaduw.
1627
02:56:23,300 --> 02:56:26,600
Bang voor wie je bent,
voor wat je bent.
1628
02:56:29,200 --> 02:56:33,400
Ik breng de Ring niet in
de nabijheid van jouw stad.
1629
02:56:45,400 --> 02:56:46,700
Frodo.
1630
02:56:48,600 --> 02:56:50,000
De Argonath.
1631
02:56:53,600 --> 02:56:57,100
Hoe graag wilde ik de koningen
van weleer aanschouwen...
1632
02:56:58,000 --> 02:56:59,800
...mijn bloedverwanten.
1633
02:58:19,000 --> 02:58:21,000
We steken het meer in het donker over.
1634
02:58:21,400 --> 02:58:23,800
Verstoppen de boten en gaan te voet verder.
1635
02:58:24,100 --> 02:58:27,400
We benaderen Mordor vanuit het noorden.
- Oh, ja?
1636
02:58:28,000 --> 02:58:31,700
Gewoon een kwestie van
Emyn Muïl doorkruisen...
1637
02:58:32,000 --> 02:58:35,100
...een ondoordringbaar labyrint
van messcherpe rotsen.
1638
02:58:35,400 --> 02:58:38,400
En daarna wordt het zelfs nog beter.
1639
02:58:38,900 --> 02:58:43,600
Een zwerend en stinkend moerasland,
zo ver het oog reikt.
1640
02:58:44,100 --> 02:58:45,400
Dat is onze weg.
1641
02:58:47,000 --> 02:58:50,100
Rust wat en herwin je krachten,
Meester Dwerg.
1642
02:58:50,400 --> 02:58:52,000
Herwin mijn...
1643
02:58:55,200 --> 02:58:57,000
We moeten nu gaan.
- Nee.
1644
02:58:57,300 --> 02:59:01,500
Er zijn Orks op de oostelijke oever.
We moeten op de duisternis wachten.
1645
02:59:01,900 --> 02:59:05,300
Ik maak me geen zorgen over
de oostelijke oever.
1646
02:59:05,600 --> 02:59:09,400
Een schaduw en een bedreiging
beklemmen me.
1647
02:59:10,100 --> 02:59:14,100
Er nadert iets.
Ik voel het.
1648
02:59:16,300 --> 02:59:21,000
Krachten herwinnen?
Negeer dat maar, jonge Hobbit.
1649
02:59:21,800 --> 02:59:23,400
Waar is Frodo?
1650
02:59:49,100 --> 02:59:51,000
Niemand van ons moet alleen rondzwerven.
1651
02:59:52,300 --> 02:59:54,400
En jij zeker niet.
1652
02:59:54,700 --> 02:59:57,000
Er hangt zoveel van jou af.
1653
02:59:58,200 --> 03:00:00,100
Frodo?
1654
03:00:07,300 --> 03:00:09,800
Ik weet waarom je afzondering zoekt.
1655
03:00:10,600 --> 03:00:13,900
Je lijdt. Ik zie het iedere dag.
1656
03:00:14,800 --> 03:00:17,800
Lijd je niet onnodig?
1657
03:00:19,500 --> 03:00:22,100
Er zijn andere manieren, Frodo.
1658
03:00:22,400 --> 03:00:26,100
Andere paden te nemen.
- Ik weet wat je zegt.
1659
03:00:26,400 --> 03:00:30,000
En het lijkt wijs,
maar mijn hart waarschuwt me.
1660
03:00:30,400 --> 03:00:33,400
Waarschuwing... waarvoor?
1661
03:00:33,700 --> 03:00:35,700
We zijn allemaal bang, Frodo.
1662
03:00:36,000 --> 03:00:39,500
Maar om ons door angst te laten leiden,
en de hoop te vernietigen...
1663
03:00:39,900 --> 03:00:43,500
...zie je de dwaasheid daar niet van?
- Er is geen andere weg.
1664
03:00:45,500 --> 03:00:48,600
Ik vraag slechts de kracht
om mijn volk te verdedigen.
1665
03:00:50,400 --> 03:00:52,300
Als je me de Ring zou willen lenen...
- Nee.
1666
03:00:53,600 --> 03:00:57,100
Waarom deins je terug? Ik ben geen dief.
- Je bent jezelf niet.
1667
03:00:59,200 --> 03:01:02,300
Welke kans denk je dat je hebt?
1668
03:01:02,600 --> 03:01:07,100
Ze zullen je vinden.
Ze zullen de Ring afnemen.
1669
03:01:07,500 --> 03:01:11,100
En je zal uiteindelijk om de dood smeken.
1670
03:01:13,400 --> 03:01:15,400
Dwaas!
1671
03:01:15,600 --> 03:01:19,500
Jij hebt hem ook maar bij toeval gekregen.
Hij zou van mij kunnen zijn.
1672
03:01:19,800 --> 03:01:22,500
Hij zou van mij moeten zijn! Geef hem aan mij!
1673
03:01:22,800 --> 03:01:24,000
Geef hem!
- Nee!
1674
03:01:24,300 --> 03:01:26,100
Geef hem!
- Nee.
1675
03:01:33,800 --> 03:01:35,700
Ik zie wat je van plan bent.
1676
03:01:36,100 --> 03:01:38,900
Je zal de Ring naar Sauron brengen.
1677
03:01:39,200 --> 03:01:41,000
Je zult ons verraden!
1678
03:01:41,300 --> 03:01:44,400
Je gaat naar je dood, en die van ons allen.
1679
03:01:44,900 --> 03:01:48,400
Vervloekt ben je.
Jij en alle halflingen.
1680
03:01:55,600 --> 03:01:57,100
Frodo?
1681
03:02:01,400 --> 03:02:03,000
Frodo.
1682
03:02:07,000 --> 03:02:08,900
Wat heb ik gedaan?
1683
03:02:09,200 --> 03:02:10,900
Alsjeblieft, Frodo.
1684
03:02:11,200 --> 03:02:13,700
Frodo, het spijt me!
1685
03:02:44,100 --> 03:02:47,600
Ze zullen bezwijken
1686
03:03:02,400 --> 03:03:03,700
Frodo?
1687
03:03:05,000 --> 03:03:08,000
Hij heeft Boromir in z'n ban.
- Waar is de Ring?
1688
03:03:08,400 --> 03:03:10,100
Uit m'n buurt!
1689
03:03:10,500 --> 03:03:12,100
Frodo!
1690
03:03:14,400 --> 03:03:18,100
Ik heb gezworen je te beschermen.
- Ook tegen jezelf?
1691
03:03:28,000 --> 03:03:30,300
Zou jij hem vernietigen?
1692
03:03:35,500 --> 03:03:37,300
Aragorn.
1693
03:03:40,800 --> 03:03:43,000
Aragorn.
1694
03:03:45,000 --> 03:03:46,700
Elessar.
1695
03:03:54,400 --> 03:03:57,600
Ik zou je vergezeld hebben tot het einde.
1696
03:03:58,400 --> 03:04:01,200
Tot in de vuren van Mordor.
1697
03:04:04,700 --> 03:04:05,800
Dat weet ik.
1698
03:04:08,200 --> 03:04:13,500
Zorg voor de anderen. Vooral voor Sam.
Hij zal het niet begrijpen.
1699
03:04:17,500 --> 03:04:19,100
Ga, Frodo!
1700
03:04:22,200 --> 03:04:23,700
Ren.
1701
03:04:23,900 --> 03:04:25,500
Rennen!
1702
03:04:50,100 --> 03:04:51,700
Meneer Frodo!
1703
03:05:01,200 --> 03:05:02,800
Vind de halfling!
1704
03:05:04,500 --> 03:05:06,900
Vind de halfling!
1705
03:05:10,600 --> 03:05:12,200
Elendil!
1706
03:05:18,700 --> 03:05:20,200
Aragorn, ga!
1707
03:05:41,900 --> 03:05:43,200
Frodo!
1708
03:05:43,800 --> 03:05:45,400
Verberg je hier. Snel!
1709
03:05:46,100 --> 03:05:47,500
Kom op!
1710
03:05:50,000 --> 03:05:52,000
Wat doet 'ie nou?
1711
03:05:56,200 --> 03:05:58,200
Hij gaat weg.
1712
03:06:03,100 --> 03:06:05,900
Nee!
- Pepijn!
1713
03:06:10,900 --> 03:06:13,100
Ren, Frodo. Ga!
1714
03:06:13,800 --> 03:06:16,700
Hey! Hey, jullie!
- Hierheen!
1715
03:06:17,300 --> 03:06:18,800
Hiero!
- Deze kant op!
1716
03:06:29,800 --> 03:06:32,000
Het werkt!
- Ik weet dat het werkt! Rennen!
1717
03:07:27,400 --> 03:07:30,300
De hoorn van Gondor.
- Boromir.
1718
03:08:13,600 --> 03:08:14,600
Rennen!
1719
03:11:46,300 --> 03:11:47,800
Nee.
1720
03:11:51,900 --> 03:11:54,800
Ze hebben de kleintjes meegenomen.
- Stil.
1721
03:11:55,100 --> 03:11:57,100
Frodo. Waar is Frodo?
1722
03:11:59,100 --> 03:12:00,500
Ik liet Frodo gaan.
1723
03:12:01,200 --> 03:12:03,700
Dan deed jij wat ik niet kon.
1724
03:12:04,800 --> 03:12:08,000
Ik heb probeerde hem de Ring af te nemen.
1725
03:12:08,600 --> 03:12:12,700
De Ring is nu buiten ons bereik.
- Vergeef me.
1726
03:12:13,100 --> 03:12:15,300
Ik voorzag het niet.
1727
03:12:15,600 --> 03:12:18,700
Ik heb jullie in de steek gelaten.
- Nee, Boromir...
1728
03:12:19,300 --> 03:12:21,700
Je hebt dapper gevochten.
1729
03:12:22,100 --> 03:12:24,600
En je hebt je eer niet geschonden.
1730
03:12:25,400 --> 03:12:27,100
Laat het.
1731
03:12:27,600 --> 03:12:29,600
Het is voorbij.
1732
03:12:30,900 --> 03:12:36,000
De wereld der Mensen zal ten onder gaan,
alles zal in duisternis gehuld zijn
1733
03:12:36,600 --> 03:12:39,400
...en mijn stad geruïneerd.
1734
03:12:43,600 --> 03:12:46,300
Ik weet niet welke kracht mijn bloed bezit...
1735
03:12:46,500 --> 03:12:50,400
...maar ik zweer je, ik laat de
Witte Stad niet ten onder gaan...
1736
03:12:51,500 --> 03:12:53,900
...evenmin als ons volk.
1737
03:12:54,900 --> 03:12:56,300
Ons volk.
1738
03:13:00,200 --> 03:13:02,200
Ons volk.
1739
03:13:24,000 --> 03:13:26,900
Ik zou je hebben gevolgd, mijn broeder.
1740
03:13:28,600 --> 03:13:30,500
Mijn kapitein.
1741
03:13:33,300 --> 03:13:35,100
Mijn koning.
1742
03:13:54,800 --> 03:13:56,900
Rust in vrede...
1743
03:13:57,500 --> 03:13:59,300
...zoon van Gondor.
1744
03:14:15,800 --> 03:14:19,000
Ze zullen naar hem uitkijken
vanaf de Witte Toren.
1745
03:14:19,700 --> 03:14:22,600
Maar hij zal niet terugkeren.
1746
03:14:46,000 --> 03:14:47,900
Frodo!
1747
03:15:07,400 --> 03:15:10,600
Was de Ring maar nooit
naar me toe gekomen.
1748
03:15:11,900 --> 03:15:14,700
Was dit maar nooit gebeurd.
1749
03:15:17,900 --> 03:15:20,600
Dat geldt voor allen in zulke tijden...
1750
03:15:20,900 --> 03:15:24,200
...maar die beslissing is niet aan hen.
1751
03:15:24,600 --> 03:15:27,100
Jouw enige beslissing...
1752
03:15:27,400 --> 03:15:32,000
...is wat je doet met de tijd die je gegeven is.
1753
03:16:00,900 --> 03:16:02,900
Frodo, nee!
1754
03:16:03,700 --> 03:16:04,900
Frodo!
1755
03:16:05,600 --> 03:16:08,200
Meneer Frodo!
- Nee, Sam.
1756
03:16:11,900 --> 03:16:13,800
Ga terug, Sam!
1757
03:16:14,400 --> 03:16:17,800
Ik ga alleen naar Mordor.
- Natuurlijk.
1758
03:16:18,100 --> 03:16:20,800
En ik ga mee!
1759
03:16:21,500 --> 03:16:23,800
Je kan niet zwemmen!
1760
03:16:27,600 --> 03:16:29,300
Sam!
1761
03:16:34,900 --> 03:16:36,300
Sam!
1762
03:17:17,200 --> 03:17:19,900
Ik heb een belofte gedaan, meneer Frodo.
1763
03:17:20,300 --> 03:17:24,400
Een belofte:
"Laat hem niet alleen, Sam Gewissies."
1764
03:17:25,700 --> 03:17:28,200
En dat ben ik niet van plan.
1765
03:17:28,600 --> 03:17:30,700
Dat ben ik niet van plan.
1766
03:17:32,500 --> 03:17:34,200
Oh Sam.
1767
03:17:49,200 --> 03:17:50,800
Kom mee.
1768
03:18:19,200 --> 03:18:23,600
Snel, Frodo en Sam zijn
al bij de oostkust.
1769
03:18:38,700 --> 03:18:43,600
Je wilt ze niet volgen.
- Frodo's lot is niet meer in onze handen.
1770
03:18:47,100 --> 03:18:51,800
Dan is alles tevergeefs geweest.
Het Reisgenootschap heeft gefaald.
1771
03:19:03,800 --> 03:19:06,900
Niet als we elkaar trouw blijven.
1772
03:19:08,400 --> 03:19:12,700
We laten Merijn en Pepijn
niet over aan foltering en dood.
1773
03:19:13,800 --> 03:19:18,900
Niet zolang we nog kracht hebben.
Laat zoveel mogelijk achter.
1774
03:19:20,400 --> 03:19:22,300
We reizen licht.
1775
03:19:22,600 --> 03:19:24,500
We gaan op Orkjacht.
1776
03:19:27,500 --> 03:19:29,500
Ja!
1777
03:19:48,500 --> 03:19:49,900
Mordor.
1778
03:19:50,600 --> 03:19:53,800
Ik hoop dat de anderen een veiligere weg vinden.
1779
03:19:54,900 --> 03:19:57,400
Stapper zal op hen passen.
1780
03:19:58,500 --> 03:20:01,700
We zien ze vast niet meer terug.
1781
03:20:02,200 --> 03:20:04,500
Je kunt nooit weten, meneer Frodo.
1782
03:20:04,700 --> 03:20:06,200
Misschien.
1783
03:20:08,400 --> 03:20:09,500
Sam...
1784
03:20:13,100 --> 03:20:15,600
...ik ben blij dat je bij me bent.