1 00:00:02,000 --> 00:00:07,000 Downloaded from YTS.MX 2 00:00:08,000 --> 00:00:13,000 Official YIFY movies site: YTS.MX 3 00:00:37,412 --> 00:00:41,791 มีสิ่งหนึ่งที่ทำให้ผมงงงวยและทำให้โลกสับสน… 4 00:00:42,667 --> 00:00:46,296 ที่พวกเยอรมันทุ่มเทกำลังคน 5 00:00:46,379 --> 00:00:51,217 รถไฟ รถบรรทุกและพลังงาน 6 00:00:51,301 --> 00:00:54,888 เพื่อทำลายล้างชาวยิวจนถึงวันสุดท้าย 7 00:00:54,971 --> 00:01:01,853 ถ้าพวกเขาหยุดหกเดือนก่อนสงครามจบ และทุ่มเทพลังนั้น 8 00:01:01,936 --> 00:01:04,105 เพื่อเสริมความแข็งแกร่งให้ตัวเอง 9 00:01:04,189 --> 00:01:06,566 พวกเขาอาจทำสงครามต่อได้นานอีกหน่อย 10 00:01:06,649 --> 00:01:10,653 แต่สำหรับพวกเขา การฆ่าชาวยิวสำคัญ 11 00:01:10,737 --> 00:01:12,489 กว่าการชนะสงครามด้วยซ้ำ 12 00:01:29,839 --> 00:01:31,341 (ช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง 13 00:01:31,424 --> 00:01:36,054 ขณะที่นาซีเยอรมนีของอดอล์ฟ ฮิตเลอร์ ยึดครองประเทศต่างๆ 14 00:01:36,137 --> 00:01:41,101 ชาวยิวในยุโรปถูกริดรอนสิทธิ บังคับให้อยู่ในชุมชนแออัด 15 00:01:41,184 --> 00:01:44,687 เนรเทศไปยังค่ายกักกันและสังหาร 16 00:01:45,939 --> 00:01:49,984 แม้แต่ในปี 1944 เมื่อเป็นที่ชัดเจนแล้วว่า เยอรมนีจะแพ้สงคราม 17 00:01:50,068 --> 00:01:54,197 ฮิตเลอร์และผู้สนับสนุน ก็ไม่ยอมแพ้สงครามกับชาวยิว 18 00:01:54,280 --> 00:01:56,658 กองกำลังของเขาได้รีบเร่งทำการสังหาร 19 00:01:56,741 --> 00:02:01,454 กลุ่มประชากรชาวยิวที่เหลืออยู่มากที่สุดในยุโรป ซึ่งก็คือชาวยิวในฮังการี 20 00:02:02,664 --> 00:02:05,375 นี่คือเรื่องราวของผู้รอดชีวิตชาวฮังการีห้าคน 21 00:02:05,458 --> 00:02:07,752 ในช่วงปีสุดท้ายของสงครามโลกครั้งที่สอง) 22 00:02:22,684 --> 00:02:27,230 ฉันโตมาในเมืองที่ชื่อโพลีอานา บนภูเขาคาร์เพเทียน 23 00:02:27,313 --> 00:02:30,150 มันเป็นเมืองเล็กๆ ที่มีถนนสายหลักสองสาย 24 00:02:30,233 --> 00:02:34,028 ถนนเส้นนี้นำไปสู่... มีโบสถ์อยู่ตรงนั้น... 25 00:02:34,112 --> 00:02:40,410 เรามีที่ทำการไปรษณีย์ ศาลากลางเมือง โบสถ์และวัดยิว 26 00:02:40,493 --> 00:02:42,370 ทุกคนรู้จักกันหมด 27 00:02:42,453 --> 00:02:43,454 มันสวยงามมาก 28 00:02:44,247 --> 00:02:47,125 ฉันอาศัยในเมืองที่ชื่ออุชโฮรอด 29 00:02:48,334 --> 00:02:49,919 มันเป็นเมืองเล็กๆ 30 00:02:50,545 --> 00:02:55,508 แต่ก็ให้ความรู้สึกเหมือนเมืองใหญ่ ที่มีความหลากหลาย 31 00:02:56,426 --> 00:03:02,682 ตรงนี้เป็นร้านอาหารเล็กๆ ตรงนั้น... แถวนี้แหละ และ... 32 00:03:06,519 --> 00:03:11,566 เราเคยมากินแซนด์วิชที่นี่ในยามบ่าย 33 00:03:14,194 --> 00:03:17,197 เราอยู่ในเมืองที่ชื่อว่าซาร์วาร์ 34 00:03:17,280 --> 00:03:22,827 มันอยู่ในฮังการี ใกล้กับชายแดนของประเทศออสเตรีย 35 00:03:24,037 --> 00:03:29,626 ทุกๆ วันชาวนาจะนำสินค้าของพวกเขา มาจากหมู่บ้านใกล้เคียง 36 00:03:29,709 --> 00:03:31,502 ใส่ตะกร้าใบใหญ่ 37 00:03:31,586 --> 00:03:35,632 และพวกเขาจะวางมันไว้บนหัว หรือสะพายมันบนไหล่ 38 00:03:39,219 --> 00:03:42,013 ซัสโซโวเป็นชุมชนเล็กๆ 39 00:03:42,096 --> 00:03:44,057 ที่มีประชากร 3,000 คน 40 00:03:44,140 --> 00:03:47,644 ไม่มีไฟฟ้า ไม่มีระบบสาธารณูปโภคใดๆ 41 00:03:47,727 --> 00:03:52,106 ผมจึงใช้ชีวิตเรียบง่าย น่าเบื่อ ไม่มีอะไรน่าตื่นเต้น 42 00:03:53,399 --> 00:03:59,113 แต่ที่บูดาเปสต์ ที่ที่ผมไปลงหลักปักฐาน นั้นเป็นชีวิตที่แตกต่างอย่างสิ้นเชิง 43 00:03:59,197 --> 00:04:01,407 มันเป็นการปรับตัวครั้งใหญ่ 44 00:04:02,033 --> 00:04:05,036 ผมมองดูเมืองนี้แล้วก็ร้อง "ว้าว!" 45 00:04:05,119 --> 00:04:09,582 ผมไม่เคยเชื่อว่ามีอะไรแบบนี้มาก่อน 46 00:04:12,543 --> 00:04:16,422 บูดาเปสต์เป็นเมืองที่งดงามระดับโลก 47 00:04:16,923 --> 00:04:22,262 พอๆ กับกรุงเวียนนา ปารีสหรือลอนดอน ในฐานะเมืองหลวงที่ยิ่งใหญ่ของยุโรป 48 00:04:22,887 --> 00:04:26,057 อาคารรัฐสภาอันงดงามแห่งนี้ 49 00:04:26,140 --> 00:04:30,061 ตั้งอยู่ในทั้งช่วงเวลาที่ดีที่สุดและแย่ที่สุด ในประวัติศาสตร์ของชาวฮังการี 50 00:04:30,144 --> 00:04:33,648 ชาวยิวส่วนใหญ่ในบูดาเปสต์ 51 00:04:33,731 --> 00:04:37,443 มีความกลมเกลียว รักชาติอย่างสุดซึ้ง 52 00:04:37,527 --> 00:04:42,282 และภูมิใจในมรดกทางวัฒนธรรมของพวกเขา 53 00:04:42,365 --> 00:04:47,036 ในเมืองของเรามีครอบครัวชาวยิว ประมาณ 800 ครอบครัว 54 00:04:47,120 --> 00:04:53,584 และฉันคิดว่าทั้งเมืองมีคนที่ไม่ได้เป็นชาวยิว ราวๆ 10,000 หรือ 11,000 คน 55 00:04:54,294 --> 00:04:58,131 ฉันมีเพื่อนที่ไม่ใช่ชาวยิว ฉันเคยเดตกับหนุ่มที่ไม่ใช่ชาวยิว 56 00:04:58,214 --> 00:05:00,425 พ่อแม่ฉันมีเพื่อนที่ไม่ใช่ชาวยิว 57 00:05:00,508 --> 00:05:03,678 เรารู้สึกถึงความเป็นชาวฮังการี ในเวลาเดียวกันด้วย 58 00:05:04,387 --> 00:05:05,555 ไม่ใช่แค่เป็นชาวยิว 59 00:05:05,638 --> 00:05:08,349 ศาสนายิวเป็นศาสนาของเรา 60 00:05:09,183 --> 00:05:10,560 แต่เราเป็นชาวฮังการี 61 00:05:13,438 --> 00:05:17,567 (เมื่อวันที่ 2 สิงหาคม 1934 เจ้าหน้าที่และทหารกล่าวคำปฏิญาณตน 62 00:05:17,650 --> 00:05:20,820 ไม่ใช่ต่อเยอรมนี แต่ต่อฮิตเลอร์) 63 00:05:20,903 --> 00:05:24,032 (ขณะที่ฮิตเลอร์ปกครองเยอรมนีได้โดยสมบูรณ์ 64 00:05:24,824 --> 00:05:27,368 ฮิตเลอร์สัญญาว่าจะไม่ยุ่ง 65 00:05:27,452 --> 00:05:29,662 กับเพื่อนบ้านที่ตื่นตระหนกอย่างออสเตรีย) 66 00:05:29,746 --> 00:05:32,623 ในปี 1938 ตอนผมอายุสิบขวบ 67 00:05:33,166 --> 00:05:34,917 ผมซื้อหนังสือพิมพ์ฉบับแรกในชีวิต 68 00:05:35,668 --> 00:05:38,129 และผมเห็นพาดหัวข่าว 69 00:05:38,671 --> 00:05:40,923 "ฮิตเลอร์เดินทัพเข้ามาในออสเตรีย" 70 00:05:41,007 --> 00:05:46,387 และผมรู้สึกได้ว่าช่วงเวลาแห่งประวัติศาสตร์นี้ 71 00:05:46,471 --> 00:05:52,602 จะมีผลกระทบอย่างมากต่อชีวิต ของชาวยิวในฮังการี ครอบครัวผมและตัวผม 72 00:05:55,855 --> 00:05:58,107 (เยอรมนีรุกรานโปแลนด์และดันซิก 73 00:05:58,191 --> 00:06:00,777 วอร์ซอถูกระเบิดและถูกทำลาย 74 00:06:00,860 --> 00:06:02,862 โปแลนด์เสียหายราบคาบ) 75 00:06:02,945 --> 00:06:05,365 (โปแลนด์ถูกบุก) 76 00:06:11,788 --> 00:06:16,542 มีผู้ลี้ภัยหนีออกจากโปแลนด์เข้ามาในฮังการี 77 00:06:16,626 --> 00:06:22,006 และครอบครัวชาวยิวส่วนใหญ่ จะไปที่วัดกันในคืนวันศุกร์ 78 00:06:22,090 --> 00:06:24,634 เพื่อพาคนเหล่านี้มาที่บ้าน และให้ที่พักพิงแก่พวกเขา 79 00:06:24,717 --> 00:06:26,969 พวกเขาจะมาเล่าเรื่องราวต่างๆ 80 00:06:27,929 --> 00:06:30,515 และฉันจำได้ว่าบ่อยครั้ง... 81 00:06:32,725 --> 00:06:34,394 เราไม่เชื่อพวกเขา 82 00:06:34,477 --> 00:06:38,856 ฉันได้ยินบทสนทนาระหว่างพ่อของฉันกับชายอีกคน 83 00:06:38,940 --> 00:06:43,194 เขาบอกพ่อของฉันว่า พวกนาซีทำอะไรบ้างในโปแลนด์ 84 00:06:43,277 --> 00:06:46,239 และสิ่งหนึ่งที่ฉันได้ยินและจะไม่มีวันลืมเลย 85 00:06:46,322 --> 00:06:51,702 เขาบอกว่าพวกนาซีจะเอาตัวเด็กทารกชาวยิวไป 86 00:06:51,786 --> 00:06:55,623 แล้วฉีกเด็กออกเป็นสองส่วนจากทางขา 87 00:06:55,706 --> 00:07:00,002 แล้วจากนั้นพวกเขาก็โยนเด็กลงไป ในแม่น้ำนีสเตอร์ในยูเครน 88 00:07:00,086 --> 00:07:02,046 แล้วแน่นอนว่าหลังจากนั้น 89 00:07:02,130 --> 00:07:04,757 เรื่องราวก็แย่ลงเรื่อยๆ 90 00:07:04,841 --> 00:07:10,555 เราเริ่มได้ยินเรื่องการยิงหมู่และการฝังหมู่ 91 00:07:10,638 --> 00:07:13,641 แต่มันก็มีความไร้เดียงสา… 92 00:07:14,434 --> 00:07:17,437 ผมไม่อยากใช้คำนี้ แต่ผมก็ต้องใช้มัน… 93 00:07:17,520 --> 00:07:23,067 ความรู้สึกรักชาติที่ว่า พวกเราชาวฮังการีด้วยกันจะไม่ทำแบบนั้น 94 00:07:23,151 --> 00:07:28,448 ฮิตเลอร์อยู่ในเยอรมนี ดังนั้นสิ่งที่เกิดขึ้น ในเยอรมนีไม่ได้ส่งผลถึงเราหรอก 95 00:07:28,531 --> 00:07:31,534 ฉันว่าเราอยู่ห่างไกลจากเรื่องนี้ 96 00:07:54,849 --> 00:07:56,476 มีสงครามสองแบบ 97 00:07:57,435 --> 00:07:59,395 หนึ่งคือสงครามทางทหาร 98 00:07:59,479 --> 00:08:01,689 และสองคือความร่วมมือกับสงครามนั้น 99 00:08:01,772 --> 00:08:03,232 มีสงครามครั้งที่สอง 100 00:08:03,316 --> 00:08:06,777 สงครามของหน่วยเอสเอสที่มุ่งโจมตีชาวยิว 101 00:08:47,568 --> 00:08:52,114 ด้านมืดของลักษณะประจำชาติฮังการี 102 00:08:52,198 --> 00:08:54,367 เริ่มชัดเจนขึ้นเรื่อยๆ 103 00:08:54,450 --> 00:08:57,620 การข่มเหงชาวยิวเริ่มชัดเจนขึ้นเรื่อยๆ 104 00:08:57,703 --> 00:09:01,123 ชาวยิวเริ่มตกงาน ปิดกิจการของพวกเขา 105 00:09:01,207 --> 00:09:04,627 มีการเคลื่อนไหวของนาซีที่เป็นชาวฮังการี พวกขบวนการนิยมฮังการี 106 00:09:04,710 --> 00:09:07,421 และแน่นอนว่ามันกลายเป็น 107 00:09:07,505 --> 00:09:13,094 กลุ่มที่ชาวฮังการีเชื้อสายยิว เกลียดและหวาดกลัวมากที่สุด 108 00:09:17,265 --> 00:09:21,185 ผู้คนสงสัยว่า "ทำไมเราถึงไม่ทำอะไรสักอย่าง" 109 00:09:21,269 --> 00:09:23,354 เราไม่ได้หนี เราไม่ได้ซ่อน 110 00:09:24,063 --> 00:09:26,607 นั่นก็เพราะมันไม่ได้เกิดขึ้นพร้อมกัน 111 00:09:26,691 --> 00:09:29,527 ทุกอย่างเกิดขึ้นอย่างช้าๆ 112 00:09:29,610 --> 00:09:33,864 แต่ละครั้งจะมีกฎหมายใหม่ออกมา มีข้อห้าม 113 00:09:33,948 --> 00:09:38,286 เราพูดกันว่า "ก็แค่อีกเรื่องเดียว เดี๋ยวมันก็หยุด" 114 00:09:42,957 --> 00:09:46,377 ฮิตเลอร์ย้ายเข้ามาในฮังการี เมื่อวันที่ 19 มีนาคมปี 1944 115 00:09:47,753 --> 00:09:49,171 ตอนนั้นผมอายุ 16 ปี 116 00:09:49,672 --> 00:09:53,259 วันที่ 19 มีนาคม ปี 1944 117 00:09:53,342 --> 00:09:57,096 พวกเยอรมันเข้ามา หน่วยเอสเอสเข้ามายังเมืองของเรา 118 00:09:57,638 --> 00:10:02,727 มอเตอร์ไซค์สองคัน คือสิ่งที่นาซีใช้ยึดครองเมืองเรา 119 00:10:02,810 --> 00:10:07,690 เพราะพวกเขาร่วมมือกับคนที่อาศัยอยู่ที่นั่นอยู่แล้ว และยินดีทำงานสกปรกให้พวกเขา 120 00:10:08,399 --> 00:10:12,528 พวกเขาส่วนใหญ่เป็นคนที่เรา คิดว่าเป็นพวกเดียวกับเรามาหลายปี 121 00:10:12,612 --> 00:10:15,281 แต่พวกเขาหันหลังให้เราเพียงข้ามคืน 122 00:10:15,364 --> 00:10:18,034 และไปร่วมมือกับอีกฝ่าย 123 00:10:18,117 --> 00:10:21,329 และข้อห้ามต่อมาก็คือ 124 00:10:21,412 --> 00:10:25,374 ห้ามเดินออกไปข้างนอกโดยไม่มีป้ายดาวสีเหลือง 125 00:10:25,458 --> 00:10:28,753 เราได้ยินว่าในเยอรมนี พวกเขาต้องติดป้ายดาวสีเหลืองสองดวง 126 00:10:28,836 --> 00:10:30,630 ไม่งั้นพวกเขาจะถูกจับ 127 00:10:30,713 --> 00:10:33,299 และในโปแลนด์ พวกเขาก็ทำแบบนั้น 128 00:10:33,382 --> 00:10:36,677 เมื่อถึงจุดนั้นเราถึงได้กังวล 129 00:10:37,345 --> 00:10:40,306 ผมไม่ได้ติดป้ายดาวสีเหลือง 130 00:10:40,389 --> 00:10:42,683 และผมถูกจับ 131 00:10:44,060 --> 00:10:46,687 ผมถูกส่งไปอยู่ในค่ายแรงงาน 132 00:10:47,313 --> 00:10:49,940 ที่ตั้งอยู่ทางเหนือของบูดาเปสต์ 133 00:10:50,024 --> 00:10:52,360 ซึ่งมีสะพานรถไฟที่สำคัญ 134 00:10:53,444 --> 00:10:59,784 และงานของเราคือซ่อมทางรถไฟ 135 00:11:00,785 --> 00:11:04,163 ซ่อมเส้นทาง ซ่อมสะพาน โดยไม่หยุดพัก 136 00:11:04,246 --> 00:11:08,250 ในระหว่างที่อังกฤษและอเมริกา ทิ้งระเบิดทั้งวันทั้งคืน 137 00:11:08,334 --> 00:11:11,379 แน่นอนว่าเรากลัวตาย 138 00:11:11,462 --> 00:11:12,838 แต่เราก็หวังด้วยว่า 139 00:11:12,922 --> 00:11:17,009 เครื่องบินทิ้งระเบิดของอเมริกาและอังกฤษ จะโจมตีเป้าหมายได้ทั้งหมด 140 00:11:17,093 --> 00:11:19,136 และทำลายสะพานนี้ซะ 141 00:11:19,220 --> 00:11:22,682 เพราะนั่นคือวิธีเอาชนะฮิตเลอร์ 142 00:11:23,557 --> 00:11:25,768 ผมหนีออกมาจากค่ายแรงงานนั้น 143 00:11:26,352 --> 00:11:30,272 และเข้าร่วมกลุ่มต่อต้านนาซีใต้ดิน 144 00:11:30,773 --> 00:11:36,362 และคำสั่งต่อมาก็คือ เราต้องเก็บข้าวของ 25 กิโลกรัม 145 00:11:36,445 --> 00:11:39,615 ในตอนแรกฉันก็ไม่เข้าใจหรอก ว่าจะเอาอะไรไป 146 00:11:39,699 --> 00:11:42,993 คิดถึงบ้านตัวเองสิ บ้านของตัวคุณเอง 147 00:11:43,077 --> 00:11:44,912 คุณจะเอาอะไรไปเป็นน้ำหนัก 25 กิโล 148 00:11:44,995 --> 00:11:47,164 25 กิโลนั้นคืออะไร 149 00:11:47,248 --> 00:11:49,500 25 กิโลจะเป็นของมากเท่าไหร่ 150 00:11:50,376 --> 00:11:52,878 เอาหมอนไปไหม เอาผ้าคลุมเตียงไปไหม 151 00:11:52,962 --> 00:11:55,297 เอาจานไปไหม เอา... 152 00:11:55,381 --> 00:11:57,007 เอาอะไรไป 153 00:11:57,091 --> 00:11:58,509 ตอนเราเก็บของ 154 00:12:00,761 --> 00:12:05,141 ฉันอยากเอาของที่ทำให้นึกถึงช่วงเวลาดีๆ 155 00:12:05,808 --> 00:12:09,979 ฉันหดหู่และกังวลมาก 156 00:12:11,230 --> 00:12:14,608 แล้วฉันก็เจอชุดว่ายน้ำ 157 00:12:14,692 --> 00:12:19,572 ชุดว่ายน้ำที่พ่อฉันนำมาให้ 158 00:12:24,452 --> 00:12:25,870 ฉันไม่อยากพูดเรื่องนี้เลย 159 00:12:37,923 --> 00:12:41,927 ในการเดินทางไปทำงานครั้งหนึ่งของเขา ประมาณสามปีก่อนหน้านั้น 160 00:12:42,011 --> 00:12:43,554 พ่อฉันกลับมาที่บ้าน 161 00:12:44,180 --> 00:12:47,558 และ... เขามักจะเอาของมาฝากเราเสมอ 162 00:12:47,641 --> 00:12:49,435 ให้น้องสาวฉันและฉัน 163 00:12:52,938 --> 00:12:55,941 แน่นอนว่าเราจะถามตลอดว่า "พ่อเอาอะไรมา" 164 00:12:56,025 --> 00:12:58,027 แล้วเขาก็เปิดกล่อง 165 00:12:58,694 --> 00:13:02,948 ในกล่องนั้นมีชุดว่ายน้ำที่สวยมากๆ 166 00:13:03,032 --> 00:13:05,868 มันเป็นผ้าซาตินมันวาว 167 00:13:05,951 --> 00:13:09,663 และพิมพ์ลายดอกไม้หลากสี 168 00:13:10,831 --> 00:13:17,463 แล้วพอตอนบ่ายเมื่อฉันได้ยิน เสียงรองเท้าทหารเดินขึ้นบันไดมา 169 00:13:18,339 --> 00:13:22,092 ฉันก็วิ่งกลับไปด้านหลัง และสวมชุดว่ายน้ำนั้นไว้ภายใต้ชุดกระโปรง 170 00:13:23,427 --> 00:13:25,346 และฉันออกจากบ้านมาในชุดนั้น 171 00:13:25,846 --> 00:13:30,309 พวกเขาพังประตูหน้าบ้านเข้ามา ให้เวลาเราไม่กี่นาที 172 00:13:30,392 --> 00:13:33,312 พวกเขาบอกว่าให้เวลาครึ่งชั่วโมง แต่มันไม่ถึงครึ่งชั่วโมง 173 00:13:33,395 --> 00:13:35,940 เพื่อรวบรวมของมีค่าของเรา 174 00:13:36,023 --> 00:13:39,109 แล้วพวกเขาก็พาเราเดินเรียงแถวออกจากบ้าน 175 00:13:43,697 --> 00:13:47,618 ฉันนึกภาพไม่ออกเลยล่ะ ว่าพวกเขาจะต้อนผู้คนออกจากบ้าน 176 00:13:50,871 --> 00:13:52,248 เพราะว่าเราเป็นชาวยิว 177 00:13:52,331 --> 00:13:55,084 เพื่อนของเราที่เป็นเพื่อนบ้านกัน 178 00:13:55,626 --> 00:13:58,546 พวกเขายืนเรียงแถวอยู่ข้างถนน 179 00:13:59,213 --> 00:14:00,840 และพวกเขาตะโกนว่า 180 00:14:00,923 --> 00:14:06,262 "ได้เวลาแล้ว ออกไปจากที่นี่ซะ เราไม่ต้องการชาวยิวในเมืองของเรา 181 00:14:06,345 --> 00:14:08,514 เราต้องกำจัดพวกยิวให้หมด" 182 00:14:09,723 --> 00:14:12,601 ฉันยืนงงและแทบไม่เชื่อสายตาตัวเอง 183 00:14:13,435 --> 00:14:18,190 ลูกๆ ของพวกเขาเรียนโรงเรียนเดียวกับฉัน เราเป็นเพื่อนกัน 184 00:14:18,274 --> 00:14:20,025 เราแบ่งปันสิ่งต่างๆ ร่วมกัน 185 00:14:20,109 --> 00:14:23,654 ทำไมพวกเขาถึงใจร้ายจัง ทำไมอยู่ดีๆ พวกเขาถึงเกลียดเราขึ้นมาล่ะ 186 00:14:23,737 --> 00:14:28,200 มันเหมือนในหนังสือที่กล่าวถึง การอพยพของชาวยิวออกจากอียิปต์ 187 00:14:28,284 --> 00:14:30,452 เราต่างแบกสัมภาระทั้งหมดไว้ 188 00:14:30,536 --> 00:14:33,706 หมอนกับผ้าห่มถูกมัดรวมกัน 189 00:14:33,789 --> 00:14:37,918 และเด็กๆ อย่างพวกเราก็ช่วยกันอุ้ม และฉันรู้สึกกระดากใจมาก 190 00:14:38,002 --> 00:14:43,757 เราอยากเชื่อว่าพวกเขาจะพาเรา ไปเยอรมนีและเราจะได้ทำงาน 191 00:14:43,841 --> 00:14:45,384 เราอยากจะเชื่ออย่างนั้นจริงๆ 192 00:14:45,968 --> 00:14:52,641 และตอนนั้น ชาวยุโรปเชื้อสายยิวทั้งหมด ก็อยู่ในค่ายกักกันแล้ว 193 00:14:52,725 --> 00:14:54,143 ซึ่งเราไม่รู้ตัวเลย 194 00:14:54,727 --> 00:14:57,730 การกักกัน ชุมชนแออัดและการเนรเทศ 195 00:14:57,813 --> 00:15:03,110 เกิดขึ้นอย่างเข้มข้นภายใน 12 สัปดาห์ 196 00:15:04,028 --> 00:15:10,492 และไม่มีที่ไหนที่การเนรเทศถูกบังคับใช้ 197 00:15:11,911 --> 00:15:17,958 อย่างป่าเถื่อนและเร่งรัดเท่าที่เคยเกิดในฮังการี 198 00:15:18,042 --> 00:15:20,711 พวกเขาบอกว่าจะพาเราไปที่ "เก็ตโต้" 199 00:15:20,794 --> 00:15:23,130 เราไม่เคยได้ยินคำนั้น 200 00:15:23,213 --> 00:15:26,050 "เก็ตโต้" ไม่ใช่คำในภาษาฮังการี 201 00:15:26,133 --> 00:15:28,010 เราไม่รู้ว่าเราอยู่ที่ไหน 202 00:15:28,636 --> 00:15:31,096 ในตอนเช้า เมื่อเราตื่นขึ้นมา 203 00:15:31,180 --> 00:15:34,767 ฉันก็ได้รู้ว่าเราอยู่ในลานอิฐ 204 00:15:34,850 --> 00:15:36,393 ลานโรงงานอิฐ 205 00:15:38,729 --> 00:15:42,107 และในเดือนเมษายนฝนก็ตก ฝนตกหนักมาก 206 00:15:42,191 --> 00:15:43,984 และเราก็จะ... 207 00:15:44,068 --> 00:15:47,112 เราต้องเปลี่ยนที่นอน เพราะหลังคาเป็นที่นอน 208 00:15:47,196 --> 00:15:49,031 และเราก็ตัวเปียกตลอด 209 00:15:49,114 --> 00:15:53,869 มีคนหลายพันคนอยู่ที่นั่น เพราะพวกเขามาจากทั้งเขต 210 00:15:54,536 --> 00:15:57,456 และมียามเฝ้าอยู่ทุกที่กับพวกหมา 211 00:15:57,539 --> 00:16:00,709 เดินตรวจตราตลอดเวลา กับหมาเยอรมันเชฟเพิร์ดตัวใหญ่ 212 00:16:00,793 --> 00:16:03,837 กับสายจูงแน่นหนา 213 00:16:03,921 --> 00:16:08,092 เพราะที่นี่เป็นที่พักที่มีคนอยู่เต็มไปหมด 214 00:16:08,175 --> 00:16:10,511 - คุณรู้ไหมว่าที่พักของคุณคือหลังไหน - รู้ค่ะ 215 00:16:10,594 --> 00:16:14,056 กระท่อมของฉันอยู่ตรงนี้ ที่เป็นกองอิฐพวกนี้ 216 00:16:15,349 --> 00:16:17,184 แล้ววันหนึ่งพวกเขาก็ประกาศ 217 00:16:17,267 --> 00:16:21,188 ว่าคนที่อยากไปทำงานที่โทไก 218 00:16:21,271 --> 00:16:24,566 ไปทำไวน์ที่ไร่องุ่น ให้มารวมกันที่นี่ 219 00:16:24,650 --> 00:16:29,530 และทุกคนก็สมัครใจขึ้นรถไฟ 220 00:16:29,613 --> 00:16:31,198 เพราะที่นี่มันนรกชัดๆ 221 00:16:31,782 --> 00:16:35,703 และการไปทำงานในไร่องุ่นก็เหมือนได้ขึ้นสวรรค์ 222 00:16:35,786 --> 00:16:40,541 เราถูกทหารฮังการีพาตัวไปที่สถานีรถไฟ 223 00:16:40,624 --> 00:16:42,167 แม่บอกฉันว่า 224 00:16:42,251 --> 00:16:47,006 "แม่ห่อเพชรไว้ในกระโปรงของลูก ในขอบกระโปรงของลูก 225 00:16:47,756 --> 00:16:52,803 และถ้าลูกมีเงินไม่พอกิน ก็เอามันไปซื้อขนมปัง" 226 00:16:52,886 --> 00:16:54,930 พอเรามาถึงสถานี 227 00:16:55,014 --> 00:16:59,727 เราก็ได้รู้ว่าจะไม่ได้นั่งตู้รถไฟโดยสาร 228 00:16:59,810 --> 00:17:02,396 มีตู้รถขนวัวควายรอเราอยู่ 229 00:17:02,479 --> 00:17:06,400 พ่อฉันบอกว่า "พวกเขามีตู้รถไฟไม่เพียงพอ เพราะเป็นช่วงสงคราม 230 00:17:06,483 --> 00:17:09,987 พวกเขาไม่มีตู้รถไฟแล้ว พวกเขาเลยต้องใช้สิ่งที่มีไปก่อน" 231 00:17:10,070 --> 00:17:14,033 ใครที่ไม่ขยับหรือเคลื่อนที่ช้าก็จะถูกทำร้าย 232 00:17:14,116 --> 00:17:17,953 เมื่อพวกเขาปิดประตู ฉันก็ได้ยินเสียงเคาะที่ด้านนอก 233 00:17:18,037 --> 00:17:20,205 เหมือนสลักประตูที่ขังเราไว้ในนั้น 234 00:17:20,956 --> 00:17:23,000 มันไม่ปกติเลยสักนิด 235 00:17:23,083 --> 00:17:26,295 ฉันไม่เชื่อว่าพวกเขา มีขบวนรถไฟไม่เพียงพอหรอก 236 00:17:30,215 --> 00:17:34,344 ในบูดาเปสต์ ช่วงเวลานี้เริ่มแย่ลงเรื่อยๆ 237 00:17:34,428 --> 00:17:38,348 ผมต้องไปหาเอกสารรับรองว่าไม่ใช่คนยิว 238 00:17:38,432 --> 00:17:40,476 ผมไม่ได้มีตัวตนในฐานะชาวยิว 239 00:17:41,226 --> 00:17:43,645 ไม่งั้นผมคงถูกยิง ผมคงถูกฆ่า 240 00:17:43,729 --> 00:17:50,360 คุณเป็นสัตว์ที่ถูกล่าในทุกวันตลอด 24 ชั่วโมง 241 00:17:51,111 --> 00:17:53,864 และคุณไม่รู้เลยว่าคนที่คุณพบเจอ 242 00:17:53,947 --> 00:17:56,116 อยู่ข้างคุณจริงหรือเปล่า 243 00:17:56,200 --> 00:17:58,118 ถ้าไม่ใช่เพราะวอลเลนเบิร์ก 244 00:17:58,202 --> 00:18:03,791 ทั้งผมและคนอื่นๆ อีกหลายหมื่นคนก็คงไม่รอด 245 00:18:03,874 --> 00:18:08,087 ราอูล วอลเลนเบิร์กมาถึงเมื่อทุกเมืองในฮังการี 246 00:18:08,170 --> 00:18:11,799 เนรเทศชาวยิวออกไปแล้ว ยกเว้นบูดาเปสต์ 247 00:18:12,466 --> 00:18:16,136 เขาไปที่บูดาเปสต์ในช่วงเวลาที่ชาวยิวในชนบท 248 00:18:16,220 --> 00:18:19,681 ถูกนำขึ้นตู้รถไฟขนวัว 249 00:18:19,765 --> 00:18:21,683 และส่งออกไปนอกฮังการีแล้ว 250 00:18:21,767 --> 00:18:25,270 และเขาตัดสินใจเข้าร่วมสถานทูตสวีเดนที่นั่น 251 00:18:25,354 --> 00:18:28,816 เพื่อจุดประสงค์เดียวที่จะช่วยชีวิตชาวยิว 252 00:18:29,942 --> 00:18:33,403 ด้วยการออกเอกสารที่เรียกว่า หนังสือเดินทางคุ้มครองคนสวีเดน 253 00:18:33,487 --> 00:18:36,615 เขาประกาศว่าผู้ที่มีเอกสารนี้ 254 00:18:36,698 --> 00:18:39,535 มีแผนจะไปสวีเดนเมื่อจบสงคราม 255 00:18:39,618 --> 00:18:44,915 นี่เป็นเรื่องที่แต่งขึ้นล้วนๆ แต่ในความวุ่นวาย และความสับสนของสงคราม 256 00:18:44,998 --> 00:18:49,378 เอกสารปลอมที่แสนมหัศจรรย์นี้ใช้ได้ผล 257 00:18:49,461 --> 00:18:53,423 พวกเราหลายคนทำหน้าที่ เป็นผู้แจกจ่ายหรือผู้นำส่ง 258 00:18:53,507 --> 00:18:56,969 เพื่อนำหนังสือเดินทางปลอมนี้ไปส่ง 259 00:18:57,052 --> 00:18:59,847 ให้ผู้คนที่กำลังรออยู่ที่บ้านที่ได้รับการคุ้มครอง 260 00:19:00,514 --> 00:19:04,059 วอลเลนเบิร์กเช่าอพาร์ตเมนต์ขนาดใหญ่ 261 00:19:04,143 --> 00:19:09,356 ติดป้ายสัญลักษณ์ของสวีเดน เพื่อบ่งบอกว่าผู้อยู่อาศัยทั้งหมด 262 00:19:09,439 --> 00:19:12,818 อยู่ภายใต้การคุ้มครองของรัฐบาลสวีเดน 263 00:19:12,901 --> 00:19:17,364 ผมพักอยู่ที่บ้านเลขที่ 25 เซนต์สตีเฟน พาร์ก 264 00:19:20,617 --> 00:19:25,122 บ้านพวกนี้ส่วนใหญ่เป็นอพาร์ตเมนต์มีระดับ 265 00:19:25,205 --> 00:19:27,457 และอพาร์ตเมนต์สามห้องนอน 266 00:19:27,541 --> 00:19:32,921 ซึ่งอาจมีคนสี่ถึงหกคนพักอาศัยก่อนเกิดวิกฤต 267 00:19:33,005 --> 00:19:35,382 แต่อยู่ๆ มันก็กลายเป็นรังหนู 268 00:19:35,465 --> 00:19:40,971 มีคน 60 ถึง 70 คนเบียดเสียดกันอยู่ ในอพาร์ตเมนต์สามห้องนอน 269 00:19:41,054 --> 00:19:42,598 น่าอึดอัดมาก 270 00:19:42,681 --> 00:19:44,641 มันอึดอัดมากที่รัก 271 00:19:44,725 --> 00:19:47,728 แต่ที่สำคัญกว่านั้นคือมันอันตรายมากจนเหลือเชื่อ 272 00:19:47,811 --> 00:19:51,190 เห็นได้ชัดว่าคำว่า "บ้านที่ได้รับการคุ้มครอง" เป็นการเรียกชื่อผิด 273 00:19:52,482 --> 00:19:57,487 เพราะหลายคนที่อาศัยอยู่ในที่ๆ เรียกว่า "บ้านที่ได้รับการคุ้มครอง" นี้ 274 00:19:57,571 --> 00:20:01,783 ถูกไล่จับ พาไปยังริมฝั่งแม่น้ำดานูบและถูกสังหาร 275 00:20:05,329 --> 00:20:11,627 การเข้าไปอยู่ในบ้านที่ได้รับการคุ้มครองนั้น ไม่ใช่เรื่องยาก 276 00:20:11,710 --> 00:20:13,462 ทหารไม่สนเลย 277 00:20:13,545 --> 00:20:16,048 พวกเขายืนอยู่ข้างหน้า บอกว่า "เข้าไปสิ" 278 00:20:16,131 --> 00:20:17,674 แต่ว่าการออกมา... 279 00:20:18,592 --> 00:20:20,594 เป็นเรื่องที่ยากมาก 280 00:20:20,677 --> 00:20:27,351 ถ้าทหารเยอรมันหรือทหารนาซีฮังการีสงสัย 281 00:20:27,893 --> 00:20:30,520 พวกเขาจะสั่งให้เราถอดกางเกง 282 00:20:30,604 --> 00:20:34,566 เพราะเราเป็นเชื้อสายเดียวที่ขลิบปลายองคชาติ 283 00:20:35,108 --> 00:20:39,238 วันหนึ่งผมติดหนังสือเดินทางปลอมไว้รอบๆ ตัว 284 00:20:39,363 --> 00:20:43,033 เพื่อนำไปส่งคนเหล่านี้ เพื่อให้พวกเขาสามารถออกจากตึกได้ 285 00:20:43,116 --> 00:20:45,327 และผมคำนวณผิดพลาด 286 00:20:45,410 --> 00:20:49,498 ผมจะเดินผ่านท่อระบายน้ำไป และผมรู้ว่าควรโผล่ออกไปตอนไหน 287 00:20:49,581 --> 00:20:51,458 แต่ผมทำผิดพลาด 288 00:20:51,541 --> 00:20:55,587 แทนที่จะโผล่ออกมาช่วงกลางตึก 289 00:20:55,671 --> 00:20:57,881 ผมกลับโผล่ออกมาหน้าตึก 290 00:20:57,965 --> 00:21:01,260 ที่มีทหารสองคนเฝ้าตึกอยู่ 291 00:21:01,343 --> 00:21:03,845 ผมรีบวิ่งให้เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้ 292 00:21:03,929 --> 00:21:06,014 ข้ามถนนไปมา 293 00:21:06,098 --> 00:21:08,225 ขณะนั้นกำลังมีการเนรเทศชาวยิวกลุ่มหนึ่ง 294 00:21:08,308 --> 00:21:10,560 ไม่รู้ว่าพวกเขาจะพาชาวยิวกลุ่มนี้ไปที่ไหน 295 00:21:10,644 --> 00:21:14,106 ผมกระโดดเข้าไปหลบในกลุ่มชาวยิวนั้น แล้วคิดว่า 296 00:21:14,189 --> 00:21:18,360 "ผมเอาตัวรอดมาได้หลายครั้งแล้ว ผมจะต้องรอดไปได้สักครั้งสิ 297 00:21:18,443 --> 00:21:19,945 อีกแค่ครั้งเดียว" 298 00:21:20,028 --> 00:21:22,864 เราถูกพามาที่บูเคนวัลด์ในอีกห้าวันต่อมา 299 00:21:27,703 --> 00:21:30,247 เราอยู่บนรถไฟประมาณห้าวัน 300 00:21:30,330 --> 00:21:33,750 นั่งอยู่บนกองสัมภาระที่เราแบกไปด้วย 301 00:21:33,834 --> 00:21:37,796 ตู้รถไฟขนวัวที่ฉันโดยสาร มีคนประมาณ 120 คน 302 00:21:37,879 --> 00:21:41,466 เบียดเสียดกันเหมือนปลากระป๋อง และมันร้อนมากๆ 303 00:21:41,550 --> 00:21:45,262 พวกเขามีถังไว้ให้หนึ่งถังสำหรับเข้าห้องน้ำ 304 00:21:45,345 --> 00:21:49,933 แล้วจู่ๆ ถังก็เต็ม แล้วก็มีกลิ่นที่เกินจะทนได้ 305 00:21:50,017 --> 00:21:53,228 พวกเขาไม่เคยเปิดประตูให้เราขับถ่าย 306 00:21:53,312 --> 00:21:56,690 พวกเขาไม่เคยให้น้ำเรา พวกเขาไม่เคยให้อาหารเรา 307 00:21:56,773 --> 00:21:59,192 เด็กๆ ร้องไห้งอแงอยากกลับบ้าน 308 00:21:59,276 --> 00:22:02,195 "พวกเขาจะพาเราไปที่ไหน" 309 00:22:02,696 --> 00:22:03,739 ไม่มีใครตอบเรา 310 00:22:03,822 --> 00:22:06,283 มันมืดมาก 311 00:22:06,366 --> 00:22:11,079 มีแค่แสงที่ส่องผ่านรอยแตกของตู้รถไฟขนวัว 312 00:22:11,163 --> 00:22:14,291 พ่อฉันเจอรอยแตก ในตู้รถไฟขนวัว 313 00:22:14,374 --> 00:22:16,501 เขามองออกไปและพูดออกมาเสียงดังว่า 314 00:22:16,585 --> 00:22:19,588 "ฉันไม่คิดว่าเรากำลังไปไร่องุ่นหรอก 315 00:22:19,671 --> 00:22:23,675 เพราะเราเพิ่งข้ามชายแดนมา และเรากำลังมุ่งหน้าไปโปแลนด์" 316 00:22:24,343 --> 00:22:25,594 ตอนเขาพูดว่าโปแลนด์ 317 00:22:25,677 --> 00:22:29,056 ฉันก็นึกถึงเรื่องที่ผู้ชายคนนั้น เล่าถึงเด็กทารกให้ฟัง 318 00:22:29,139 --> 00:22:31,350 สิ่งที่พวกเขาทำกับเด็กๆ 319 00:22:32,059 --> 00:22:35,937 ฉันกำลังอุ้มน้องชายอยู่ เขาอายุสองขวบครึ่ง 320 00:22:36,021 --> 00:22:37,481 ฉันกอดเขาแน่นมาก 321 00:22:38,273 --> 00:22:40,901 และฉันบอกเขา ฉันบอกตัวเองว่า 322 00:22:40,984 --> 00:22:44,488 "ฉันจะไม่มีวันปล่อยเขาไป พวกเขาจะไม่มีวันพรากเขาไปจากฉัน" 323 00:22:44,571 --> 00:22:46,907 เมื่อพวกเขาเปิดประตู 324 00:22:48,200 --> 00:22:50,786 แล้วจู่ๆ แสงก็สาดเข้ามาใส่คุณ 325 00:22:52,329 --> 00:22:55,874 และเพราะคุณอยู่ในความมืดมาสี่ห้าวัน 326 00:22:55,957 --> 00:22:57,959 หรือเคยชินกับความมืดแล้ว 327 00:22:58,043 --> 00:22:59,795 คุณแทบมองอะไรไม่เห็น 328 00:22:59,878 --> 00:23:02,881 เรามีความสุขมากเพราะเราจะได้สูดอากาศ 329 00:23:02,964 --> 00:23:06,510 เราจะได้ลงจากรถไปเข้าห้องน้ำเหมือนคนทั่วไป 330 00:23:06,593 --> 00:23:08,678 ได้ดื่มน้ำหรือกินอาหาร 331 00:23:08,762 --> 00:23:13,392 และทุกคนจะถามว่า "เราอยู่ไหน มันชื่อเมืองอะไร" 332 00:23:13,475 --> 00:23:15,268 และมันเป็นชื่อที่แปลกมาก 333 00:23:16,436 --> 00:23:17,396 เอาช์วิทซ์ 334 00:23:28,031 --> 00:23:30,325 เราต้องหยุดกันตรงนี้ 335 00:23:30,409 --> 00:23:33,120 ที่นี่จะมีการคัดเลือกหลายอย่างเกิดขึ้น 336 00:23:33,203 --> 00:23:36,331 - พวกคุณทุกคนยืนต่อแถวกัน... - คนเป็นพันคนเลย 337 00:23:36,415 --> 00:23:38,625 อยู่กันแบบเนืองแน่น 338 00:23:38,708 --> 00:23:40,168 ผู้คนสับสนและเสียงดัง 339 00:23:40,710 --> 00:23:43,380 แล้วก็มีเสียงสั่งห้ามขยับ ห้าม... 340 00:23:44,047 --> 00:23:46,550 ให้ยืนตรงเหมือนทหาร 341 00:23:47,717 --> 00:23:50,762 และตรงกลางจะเป็นหน่วยเอสเอส 342 00:23:50,846 --> 00:23:52,722 เพื่อตรวจสอบเราทุกคน 343 00:23:52,806 --> 00:23:55,392 เอาหมาไปเดินขู่ 344 00:23:55,475 --> 00:23:59,187 - แถวเดียวหรือว่ายืนข้างๆ กัน... - ห้าแถว 345 00:23:59,271 --> 00:24:00,230 ห้าแถวติดกัน 346 00:24:00,313 --> 00:24:02,482 เพื่อให้นับได้ง่าย 347 00:24:03,108 --> 00:24:05,569 เมื่อฉันลงมาจากตู้รถขนวัว 348 00:24:05,652 --> 00:24:08,947 ฉันก็รู้ทันทีว่าสิ่งที่พวกเขาสัญญาไว้ 349 00:24:09,030 --> 00:24:11,408 สิ่งที่พวกเขาบอกเรา มันเป็นเรื่องโกหก 350 00:24:11,491 --> 00:24:17,539 เราเห็นคนจำนวนมาก ใส่เสื้อผ้าลายทางและโกนหัว 351 00:24:17,622 --> 00:24:21,626 ล้อมรอบไปด้วยทหารนาซีและหมาที่ดุร้าย 352 00:24:21,710 --> 00:24:24,671 พวกเขาตะคอกและตะโกนว่า 353 00:24:24,754 --> 00:24:27,966 "เร็วๆ เข้า ทิ้งกระเป๋าให้หมด ทิ้งทุกอย่างไว้" 354 00:24:28,049 --> 00:24:31,428 จู่ๆ ก็มีการแยกกัน 355 00:24:32,012 --> 00:24:33,847 แม่ของฉันกับ... 356 00:24:39,144 --> 00:24:40,896 แม่ของฉันกับ… 357 00:24:42,939 --> 00:24:45,150 พี่สาวและน้องชายของฉัน... 358 00:24:45,233 --> 00:24:48,695 เธออุ้มน้องชายฉันไว้ในอ้อมแขน 359 00:24:48,778 --> 00:24:53,283 และจูงน้องสาววัยสี่ขวบครึ่งของฉันไว้อีกมือ และฉันจับมือน้องสาวไว้อีกด้าน 360 00:24:53,366 --> 00:24:55,619 เราเดินไปข้างหน้าแบบนี้ 361 00:24:55,702 --> 00:24:58,747 พวกเขาดันเราให้เดินหน้าไปยังจุดหมาย 362 00:25:02,834 --> 00:25:06,588 เมื่อรถขนส่งมาถึงค่ายกักกัน 363 00:25:06,671 --> 00:25:10,926 ผู้คนจะถูกคัดแยก 364 00:25:11,009 --> 00:25:15,972 โดยใช้วิธีที่ไม่ซับซ้อน เป็นวิธีง่ายๆ 365 00:25:16,681 --> 00:25:19,518 ผู้คนต้องต่อแถวยาวเหยียด 366 00:25:19,601 --> 00:25:26,107 ที่หน้าแถวจะมีเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์คอยบอกว่า 367 00:25:26,191 --> 00:25:30,570 "คนนี้แก่เกินไป อายุมากกว่า 50 ปี" 368 00:25:30,654 --> 00:25:36,409 "คนนี้ไปทางขวา คนนี้ไปทางซ้าย" 369 00:25:37,536 --> 00:25:41,331 แม่ของฉันถูกเลือกที่สถานีรถไฟ 370 00:25:41,414 --> 00:25:44,960 ให้ไปทางซ้าย ส่วนฉันกับน้องสาวไปทางขวา 371 00:25:45,043 --> 00:25:46,378 แม่ของฉันถูกพาตัว 372 00:25:46,461 --> 00:25:49,798 ไปยังห้องรมแก๊สทันทีที่ออกจากสถานีรถไฟ 373 00:25:49,881 --> 00:25:53,802 ตอนที่ฉันกับน้องสาวเข้ามาอยู่ในค่าย 374 00:25:53,885 --> 00:25:56,012 แม่ฉันก็ไม่มีชีวิตอยู่แล้ว 375 00:26:25,625 --> 00:26:28,003 เราถูกพาตัวไปที่ห้องแต่งตัว 376 00:26:29,004 --> 00:26:32,632 มีคนบอกว่าเราจะได้อาบน้ำหลังจากเปลี่ยนชุด… 377 00:26:33,633 --> 00:26:37,137 หลังจากการเดินทางที่น่ากลัวนี้ 378 00:26:37,220 --> 00:26:39,472 เราจะได้พักผ่อน 379 00:26:39,556 --> 00:26:42,183 และจากนั้นเราจะได้รับมอบหมายให้ทำงาน 380 00:26:42,267 --> 00:26:48,064 พวกเขาสั่งให้เราถือรองเท้าและเสื้อผ้า ไว้ในมืออย่างละข้าง 381 00:26:48,148 --> 00:26:50,066 และฉันจำเรื่องเพชรได้ 382 00:26:50,150 --> 00:26:54,154 ฉันเลยคว้ากระโปรงสีน้ำเงินของฉันไว้ และในท่ามกลางฝูงคน 383 00:26:54,237 --> 00:26:57,741 ฉันเอาเพชรออกมาอย่างรวดเร็ว และกำมันไว้ในมือ 384 00:26:57,824 --> 00:26:59,534 เพราะฉันไม่มีเสื้อผ้าบนตัวแล้ว 385 00:26:59,618 --> 00:27:03,997 และฉันจำได้ว่าฉันถอดเสื้อผ้าออก พร้อมกับคนที่เหลือ 386 00:27:04,080 --> 00:27:07,917 ฉันถอดออกจนเหลือแต่ชุดว่ายน้ำ 387 00:27:14,883 --> 00:27:16,343 ฉันมีลางสังหรณ์ 388 00:27:18,428 --> 00:27:21,765 ฉันรู้สึกว่าถ้าฉันถอดชุดว่ายน้ำออก 389 00:27:22,724 --> 00:27:25,268 ถ้าฉันทิ้งชุดว่ายน้ำเอาไว้ 390 00:27:26,227 --> 00:27:30,231 ความทรงจำที่แสนวิเศษทั้งหมด ที่มีอยู่ในชุดว่ายน้ำนี้… 391 00:27:31,024 --> 00:27:34,653 ฉันจำได้ว่าฉันเดินไปรอบๆ สระว่ายน้ำ 392 00:27:34,736 --> 00:27:39,282 และพวกผู้ชายผิวปากใส่ฉัน เพื่อนๆ อิจฉาฉันมาก 393 00:27:40,617 --> 00:27:44,329 และตอนนี้ฉันจะถอดมันทิ้งไว้ตรงนี้ 394 00:27:44,913 --> 00:27:49,876 ฉันกำลังจะทิ้งทุกอย่าง ที่มีความหมายกับฉันไว้ข้างหลัง 395 00:27:54,047 --> 00:27:55,298 พวกเขาเอาแต่พูดว่า 396 00:27:55,382 --> 00:27:58,802 ถ้าใครมีของมีค่าก็ให้ฝากพวกเขาเอาไว้ 397 00:27:58,885 --> 00:28:00,845 มีแผนกสำหรับจัดเก็บ 398 00:28:00,929 --> 00:28:05,266 ฉันกำเพชรเอาไว้แน่น เพราะมันต้องใช้สำหรับซื้อขนมปัง 399 00:28:05,350 --> 00:28:06,893 ฉันเลยอมมันไว้ในปาก 400 00:28:07,811 --> 00:28:09,938 แล้วพอฉันเดินหน้าไปอีก 401 00:28:10,021 --> 00:28:13,900 ฉันเห็นเจ้าหน้าที่ให้ผู้คนอ้าปากเพื่อส่องดูข้างใน 402 00:28:13,983 --> 00:28:18,154 แต่ฉันอยู่ในจุดที่หันหลังกลับไม่ได้แล้ว 403 00:28:18,238 --> 00:28:20,740 ฉันยอมแพ้ไม่ได้เพราะฉันอาจถูกยิง 404 00:28:20,824 --> 00:28:22,992 ทำไมฉันถึงไม่ทิ้งมันไว้ด้านหลังนะ 405 00:28:23,076 --> 00:28:24,828 ตอนนี้ฉันอมมันไว้ในปาก 406 00:28:24,911 --> 00:28:27,580 และฉันไม่รู้จะทำยังไง ฉันเลยกลืนมันลงไป 407 00:28:27,664 --> 00:28:29,958 เมื่อเราเดินเข้าไปในห้องอาบน้ำ 408 00:28:30,041 --> 00:28:33,002 ห้องเปลี่ยนชุดด้านหลังเราก็ถูกล็อก 409 00:28:33,086 --> 00:28:37,716 และมีทหารเข้ามา เอาข้าวของของเราออกไปทันที 410 00:28:38,299 --> 00:28:42,846 พวกเขาให้เราอาบน้ำแค่กระปริดกระปรอย และจากนั้นพวกเขาก็... 411 00:28:42,929 --> 00:28:45,014 มีประตูอีกบานอยู่อีกฝั่ง 412 00:28:45,098 --> 00:28:48,810 ที่จะพาเราไปยังลานที่อยู่อีกด้านของอาคารหลังนี้ 413 00:28:48,893 --> 00:28:51,563 และที่ประตูมีเสื้อผ้าอยู่กองโต 414 00:28:51,646 --> 00:28:55,233 และพวกเขาสั่งให้ทุกคนหยิบเสื้อผ้าหนึ่งชิ้น 415 00:28:55,316 --> 00:28:57,110 เรารอจนถึงเที่ยงคืน 416 00:28:57,193 --> 00:29:01,114 พวกเขาถึงอนุญาตให้เรา เดินเข้าไปในโรงเรือนไม้ 417 00:29:01,698 --> 00:29:03,658 คนเป็นพันพักอยู่ภายในหนึ่งโรงเรือน 418 00:29:04,367 --> 00:29:09,038 ถ้าใครคนหนึ่งหันตัว ทุกคนก็ต้องหันด้วย 419 00:29:09,122 --> 00:29:11,499 เพราะเรานอนอยู่ใกล้กันมาก 420 00:29:12,167 --> 00:29:14,377 ฉันเคยตื่นมากลางดึกด้วยความหนาว 421 00:29:15,253 --> 00:29:16,087 และฉัน… 422 00:29:17,338 --> 00:29:19,591 เคยฝันวนเวียนเรื่องเดิม 423 00:29:19,674 --> 00:29:21,509 ว่าฉันอยู่ที่บ้าน 424 00:29:21,593 --> 00:29:23,178 และฉันหนาวมาก 425 00:29:23,261 --> 00:29:25,972 แต่พ่อฉันจะมาปลอบฉัน… 426 00:29:26,848 --> 00:29:28,475 และจากนั้นฉันก็ตื่น 427 00:29:29,100 --> 00:29:30,185 เพราะเสียงนกหวีด 428 00:29:30,268 --> 00:29:31,728 ข้างนอกมืดไปหมด 429 00:29:32,312 --> 00:29:34,439 นี่มันคือนรกที่มนุษย์สร้างขึ้นชัดๆ 430 00:29:40,320 --> 00:29:44,991 เราเห็นชายกลุ่มหนึ่งประมาณ 20 คนมาที่ค่าย 431 00:29:45,074 --> 00:29:47,952 และในขณะที่พวกเขาเดินเข้ามา ฉันจะมองดู 432 00:29:48,036 --> 00:29:49,496 เผื่อว่าฉันจะรู้จักใครสักคน 433 00:29:50,830 --> 00:29:53,291 แล้วจู่ๆ ฉันก็เห็นพ่อของฉัน 434 00:29:57,545 --> 00:30:00,048 และความคิดแรกของฉันคือหลบหน้า 435 00:30:02,050 --> 00:30:04,469 มันเจ็บปวดมากที่เห็นเขา 436 00:30:04,552 --> 00:30:08,389 ในสภาพโกนหัวกับเครื่องแบบเหมือนนักโทษ 437 00:30:08,473 --> 00:30:10,934 ชายคนนี้คือผู้ที่คอยช่วยเหลือทุกคน 438 00:30:11,851 --> 00:30:13,812 ผู้ซึ่งเป็นมนุษย์ที่ใจดีที่สุด 439 00:30:13,895 --> 00:30:18,858 ฉันนึกไม่ออกเลยว่า เขาจะรู้สึกยังไงถ้าเขาเห็นเรา 440 00:30:18,942 --> 00:30:21,027 ในสภาพที่โกนหัวกับใส่ชุดผ้าขี้ริ้วนี่ 441 00:30:22,237 --> 00:30:25,615 ฉันเลยอยากซ่อนตัวเพื่อที่เขาจะได้ไม่เห็นฉัน 442 00:30:26,616 --> 00:30:28,993 และในตอนนั้น ตาของเราก็ประสานกัน 443 00:30:35,333 --> 00:30:38,628 และฉันเห็นน้ำตาของเขาไหลอาบแก้ม 444 00:30:45,510 --> 00:30:48,263 นั่นเป็นครั้งสุดท้ายที่ฉันเห็นพ่อของฉัน 445 00:30:56,479 --> 00:30:59,023 ฉันเห็นรถบรรทุกวิ่งเข้ามา 446 00:30:59,107 --> 00:31:01,860 มีเสียงกรีดร้องอยู่บนรถบรรทุก 447 00:31:01,943 --> 00:31:05,488 และฉันเห็นเด็กสองคนตกลงมาจากรถ 448 00:31:11,744 --> 00:31:13,162 แล้วรถบรรทุกก็หยุด 449 00:31:15,748 --> 00:31:18,251 และรถบรรทุก... 450 00:31:18,334 --> 00:31:21,504 และมีหน่วยเอสเอสคนหนึ่ง เดินออกมาจากด้านหน้า 451 00:31:21,588 --> 00:31:24,966 แล้วเขาก็จับเด็กๆ แบบนี้ 452 00:31:25,049 --> 00:31:27,719 แล้วเขาก็ฟาดเด็กไปที่รถบรรทุก 453 00:31:27,802 --> 00:31:31,973 มีเลือดไหลออกมา และเขาก็โยนเด็กขึ้นไปบนรถบรรทุก 454 00:31:33,099 --> 00:31:35,310 ตั้งแต่นั้นฉันก็เลิกเชื่อในพระเจ้า 455 00:31:43,443 --> 00:31:45,945 พวกเขาบอกว่าเรามีหมายเลข 456 00:31:47,363 --> 00:31:48,907 เลขประจำตัวของนักโทษ 457 00:31:48,990 --> 00:31:53,077 แน่นอนว่าเราจะต้องติดเลขประจำตัวนักโทษ 458 00:31:53,161 --> 00:31:55,246 อยู่บนเสื้อผ้าหรือที่ไหนสักแห่ง 459 00:31:55,330 --> 00:31:57,916 พวกเขาจัดโต๊ะขึ้นมา 460 00:31:57,999 --> 00:32:01,002 และแต่ละโต๊ะมีผู้คุมสองสามคน 461 00:32:01,085 --> 00:32:04,839 กับหนังสือเล่มใหญ่ที่เปิดอยู่ตรงหน้าพวกเขา 462 00:32:05,548 --> 00:32:10,803 และเราสันนิษฐานว่า พวกเขาจะเขียนชื่อของเราลงไปในนั้น 463 00:32:10,887 --> 00:32:13,681 พร้อมกับเลขประจำตัวที่พวกเขาจะให้เรา 464 00:32:15,350 --> 00:32:19,187 แต่แล้วเราก็ได้รู้ว่าพวกเขาจะสักเลขประจำตัวนี้ 465 00:32:20,104 --> 00:32:22,065 ลงบนเนื้อของเรา 466 00:32:22,148 --> 00:32:23,483 บนแขนของเรา 467 00:32:33,242 --> 00:32:35,954 พวกเขาพาเราไปห้าคนแล้วเอายาหยอดตาเรา 468 00:32:36,037 --> 00:32:40,249 เราไม่รู้ว่าทำไม พวกเขาไม่ได้บอกเรา และพวกเขาพาเราไปยังห้องใต้ดิน 469 00:32:41,000 --> 00:32:42,752 พวกเขาขังเราไว้ในนั้น 470 00:32:42,835 --> 00:32:46,798 เรายืนเบียดเสียดกันแน่นอยู่ในน้ำที่ท่วมถึงเข่า 471 00:32:47,423 --> 00:32:49,968 และมันกินเวลานานมาก 472 00:32:50,051 --> 00:32:53,805 เหมือนติดอยู่ในนั้นตลอดกาล พวกเขาไม่เปิดประตูเลย 473 00:32:53,888 --> 00:32:57,266 พวกไม่ให้อาหารและน้ำกับเรา 474 00:32:57,350 --> 00:32:59,477 เราจึงดื่มน้ำที่เราแช่อยู่ 475 00:32:59,560 --> 00:33:02,730 เราขับถ่ายลงในน้ำที่เราแช่อยู่ 476 00:33:02,814 --> 00:33:05,775 แล้วพวกเขาก็เปิดประตูและพาเราออกไป 477 00:33:06,484 --> 00:33:11,406 พวกเขาพาเราขึ้นไปบนลาน 478 00:33:11,489 --> 00:33:13,282 และตรวจดูดวงตาของเรา 479 00:33:14,158 --> 00:33:18,079 และบางคนก็มองไม่เห็นไปหลายวันหลังจากนั้น 480 00:33:18,997 --> 00:33:21,207 พวกเขาพาเรากลับไปที่โรงเรือน 481 00:33:21,290 --> 00:33:24,085 เราจึงมารู้ทีหลังว่าพวกเขาทำอะไร 482 00:33:24,168 --> 00:33:26,838 พวกเขาพยายามเปลี่ยนสีตาเรา 483 00:33:26,921 --> 00:33:32,093 สำหรับคนที่อยากทำการทดลองกับมนุษย์ 484 00:33:32,176 --> 00:33:35,388 ที่นี่เป็นที่ที่เอื้อต่อการทำเช่นนั้น 485 00:33:36,180 --> 00:33:40,810 มีการทดลองหลายอย่างในค่ายเอาชวิทซ์ เพื่อหาทางทำหมันให้กับผู้หญิง 486 00:33:40,893 --> 00:33:44,480 โดยเฉพาะผู้หญิงชาวยิวเพื่อลดการขยายเชื้อชาติ 487 00:33:45,481 --> 00:33:50,111 โดยที่ไม่ต้องลงแรงมากนัก 488 00:33:50,194 --> 00:33:56,784 แล้วผู้หญิงพวกนี้ก็ถูกส่งกลับไปที่ค่าย 489 00:33:57,785 --> 00:34:00,705 บางครั้งพวกเธอก็ถูกย้ายอย่างฉับพลัน 490 00:34:00,788 --> 00:34:05,501 เพราะพวกเธอถูกเรียกว่า "ผู้ถือครองความลับ" 491 00:34:06,252 --> 00:34:11,883 พวกเขาทำการทดสอบ แล้วส่งพวกเธอกลับไปรมแก๊สที่เบียร์เคอเนา 492 00:34:13,634 --> 00:34:19,098 วันหนึ่งมีนักโทษที่รู้จักกันมาถามผมว่า 493 00:34:19,182 --> 00:34:21,517 ผมพอจะทำอะไรได้บ้าง... 494 00:34:23,061 --> 00:34:27,815 ผมพอจะทำอะไรได้บ้างไหม เพื่อที่พวกเขาจะได้ไม่ถูกส่งไปยังห้องรมแก๊ส 495 00:34:27,899 --> 00:34:34,238 ทางเดียวที่จะทำได้คือ ทำให้พวกเขาเข้ารับการทดสอบ 496 00:34:34,322 --> 00:34:40,119 เพื่อช่วยพวกเขา เราต้องทำการทดสอบ ที่ไม่เป็นอันตรายต่อพวกเขา 497 00:34:40,203 --> 00:34:44,916 นี่คือสิ่งที่เราวางแผนไว้และมันได้ผล 498 00:34:44,999 --> 00:34:50,963 และนั่นคือเหตุผลที่ผมพ้นผิด… 499 00:34:51,714 --> 00:34:52,715 ในค่ายเอาชวิทซ์ 500 00:34:56,385 --> 00:34:59,847 หลังจากที่รอดมาได้ ในช่วงสี่ปีครึ่งแรกของสงคราม 501 00:34:59,931 --> 00:35:03,559 ชาวฮังการีเชื้อสายยิวจำนวนมาก ถูกฆ่าตายในช่วงสุดท้าย 502 00:35:03,643 --> 00:35:07,563 ของสงครามที่ฮิตเลอร์ทำกับชาวยิว เมื่อหลายประเทศผู้นำของโลก 503 00:35:07,647 --> 00:35:11,943 รู้รายละเอียดทั้งหมดของค่ายเอาชวิทซ์แล้ว 504 00:35:12,026 --> 00:35:14,028 ตอนที่เรามาที่ค่ายเอาชวิทซ์ 505 00:35:14,112 --> 00:35:16,656 มันเป็นช่วงมาตราการขั้นสุดท้าย 506 00:35:16,739 --> 00:35:19,909 ซึ่งเป็นช่วงที่ฮิตเลอร์หมดหวังแล้ว 507 00:35:19,992 --> 00:35:22,870 เขากำลังจะแพ้สงคราม ฮิตเลอร์กำลังจะแพ้สงคราม 508 00:35:22,954 --> 00:35:26,165 แต่เขาจะไม่ยอมแพ้ต่อสงครามที่มีกับชาวยิว 509 00:35:26,249 --> 00:35:30,044 ความซาดิสม์ ความโหดร้าย 510 00:35:30,128 --> 00:35:34,799 ความไร้เหตุผลของนาซีเยอรมันและนาซีฮังการี 511 00:35:35,383 --> 00:35:39,679 ที่ฆ่าชาวยิวที่เหลืออยู่หลังจากสงครามสงบลงแล้ว 512 00:35:40,847 --> 00:35:44,559 ในตอนที่พวกเขาสามารถ ทำคะแนนกับฝ่ายพันธมิตรได้ 513 00:35:44,642 --> 00:35:47,812 ด้วยการทำตัวเป็นผู้มีอารยธรรมกว่านี้ต่อชาวยิว 514 00:35:48,521 --> 00:35:52,358 แต่ก็ไม่มีเลย เพราะความเกลียดชัง ทำให้พวกเขาจิตใจมืดบอด 515 00:35:53,109 --> 00:35:57,697 พวกนาซีเปลี่ยนเส้นทางรถไฟ และการใช้วิธีการขนส่งอื่นๆ 516 00:35:57,780 --> 00:35:59,490 เป็นประโยชน์กับพวกเยอรมัน 517 00:35:59,574 --> 00:36:02,243 ในการเนรเทศชาวยิว 518 00:36:02,326 --> 00:36:04,829 เพื่อทำโครงการมาตรการสุดท้ายให้สำเร็จ 519 00:36:04,912 --> 00:36:06,455 ระหว่างที่อยู่ในค่ายเอาชวิทซ์ 520 00:36:06,539 --> 00:36:10,334 มีการขนส่งเข้ามาตลอด วันละสองสามครั้ง 521 00:36:11,085 --> 00:36:13,087 พร้อมคนอีกหลายพันคน 522 00:36:13,921 --> 00:36:15,548 ภายในไม่ถึงหกสัปดาห์ 523 00:36:16,215 --> 00:36:20,595 ชาวฮังการีเชื้อสายยิวกว่า 438,000 คน 524 00:36:20,678 --> 00:36:22,471 ถูกเนรเทศไปยังค่ายเอาชวิทซ์ 525 00:36:22,972 --> 00:36:26,142 ห้องรมแก๊สและเตาเผาศพรับคนได้ไม่เพียงพอ 526 00:36:27,018 --> 00:36:29,854 จนหน่วยเอสเอสต้องขุดหลุมพิเศษ 527 00:36:30,646 --> 00:36:32,231 เพื่อเผาศพ 528 00:36:33,191 --> 00:36:37,570 โดยใช้ไขมันของชาวยิวเป็นเชื้อเพลิง 529 00:36:38,070 --> 00:36:43,409 ฉันเห็นตอนที่พวกเขาโยนคนลงไปในหลุมไฟพวกนี้ 530 00:36:44,619 --> 00:36:48,623 แล้วฉันก็พูดกับตัวเองว่า "ฉันสติฟั่นเฟือน ฉันคิดไปเอง " 531 00:36:49,415 --> 00:36:50,958 ฉันไม่เชื่อสายตาตัวเอง 532 00:36:51,542 --> 00:36:55,630 หลุมศพหมู่นั้น 533 00:36:56,672 --> 00:37:02,470 กว้างประมาณแปดคูณสิบหรือสิบคูณสิบเมตร 534 00:37:03,846 --> 00:37:08,517 มีไม้กองอยู่ข้างล่างแล้วจุดไฟเผา 535 00:37:09,518 --> 00:37:14,023 จากนั้นศพก็จะถูกโยนลงไปกองไฟ 536 00:37:14,106 --> 00:37:18,986 ถ้าไขมันเผาไหม้แสดงว่าหลุมใช้การได้ 537 00:37:20,529 --> 00:37:23,199 จากนั้นก็จะมีการโยนศพลงไปเรื่อยๆ 538 00:37:25,326 --> 00:37:26,160 ง่ายๆ แค่นั้น 539 00:37:30,122 --> 00:37:33,960 ภูมิทัศน์อันกว้างไกลที่คุณเห็นอยู่นี้ 540 00:37:34,710 --> 00:37:39,131 คนดีๆ ที่ไหนที่จะกลับบ้านได้อย่างเป็นปกติ... 541 00:37:40,341 --> 00:37:42,051 หลังจากทำงานที่นี่ 542 00:37:42,134 --> 00:37:44,136 หรือคนที่วางแผนสร้างมัน 543 00:37:44,220 --> 00:37:45,972 ต้องมีคนวางแผนสร้างมันขึ้นมา 544 00:37:46,055 --> 00:37:48,975 ต้องมีคนที่เป็นวิศวกร 545 00:37:49,058 --> 00:37:55,773 ต้องมีใครสักคนที่ตั้งใจสร้างมัน ได้อย่างมีประสิทธิภาพแบบนี้ 546 00:37:58,526 --> 00:38:02,613 ตลอดเวลาที่ฉันอยู่ในค่ายและเข้ารับการทดลอง 547 00:38:02,697 --> 00:38:05,741 ทุกครั้งที่ฉันถูกเลือก ฉันจะกลืนเพชรเข้าไป 548 00:38:06,450 --> 00:38:09,745 ทุกครั้งที่ฉันกลืนมันลงไป ฉันต้องหามันใหม่ 549 00:38:10,454 --> 00:38:13,249 เราได้รับอนุญาตให้ไปที่ส้วมวันละครั้ง 550 00:38:13,332 --> 00:38:17,920 และฉันไม่เคยถ่ายลงในหลุมเลย เพราะฉันต้องหาเพชร 551 00:38:18,004 --> 00:38:22,758 และวันหนึ่งตอนที่หน่วยเอสเอสหญิง เดินผ่านประตูมาเห็นฉันตรงหัวมุม 552 00:38:22,842 --> 00:38:26,554 ฉันมีเพชรอยู่ในมือแล้ว ปกติฉันจะรอจนกว่า... 553 00:38:26,637 --> 00:38:30,433 ตอนขากลับฉันจะล้างมันออกด้วยโคลน 554 00:38:30,516 --> 00:38:32,101 หรือถ้าไม่มีโคลน 555 00:38:32,184 --> 00:38:34,687 ฉันจะล้างมันในซุปที่เราจะได้กิน 556 00:38:34,770 --> 00:38:36,856 แต่ฉันไม่มีเวลาแล้ว ฉันเลยต้องกลืนมันเข้าไป 557 00:38:39,233 --> 00:38:42,403 พระเจ้า นี่คือห้องส้วม 558 00:38:44,613 --> 00:38:46,032 โอ้พระเจ้า 559 00:38:48,117 --> 00:38:51,370 ฉันมาที่นี่กับพี่สาวฉัน 560 00:38:51,454 --> 00:38:52,997 อีดิธอยู่ข้างๆ ฉัน 561 00:38:53,080 --> 00:38:56,000 แล้วก็กระซิบบอกฉันว่า 562 00:38:57,335 --> 00:39:00,588 ใกล้ถึงวันสะบาโตแล้ว วันนี้วันศุกร์ ใกล้จะถึงวันสะบาโตแล้ว 563 00:39:01,339 --> 00:39:04,008 เราเคยฉลองวันสะบาโตในบ้าน 564 00:39:04,091 --> 00:39:07,678 ด้วยการกินอาหาร ร้องเพลง สวดมนต์ 565 00:39:07,762 --> 00:39:10,848 และจุดเทียน 566 00:39:10,931 --> 00:39:15,061 ฉันเลยบอกเธอว่า "ทำไมเราไม่ฉลองกันในนั้น ในห้องส้วม" 567 00:39:16,437 --> 00:39:21,025 เราวิ่งกลับไปที่ท้ายห้องส้วมและฉลองวันสะบาโต 568 00:39:21,108 --> 00:39:22,860 และเราก็เริ่มร้องเพลง 569 00:39:27,114 --> 00:39:29,158 และขณะที่เราร้องเพลง 570 00:39:29,241 --> 00:39:33,371 เด็กคนอื่นๆ ก็เข้ามาและเริ่มร้องเพลงกับเรา 571 00:39:33,454 --> 00:39:36,665 มีคนที่มาจากฮอลแลนด์ มีคนที่มาจากเยอรมนี 572 00:39:36,749 --> 00:39:40,419 มีคนมาจากฮังการี เช็กโกสโลวาเกีย ต่างเข้ามาร่วมกัน 573 00:39:40,503 --> 00:39:45,049 และทันใดนั้น เพลงฮิบรู บทสวดมนต์ วันสะบาโต 574 00:39:45,633 --> 00:39:48,219 ก็รวมพวกเราเป็นหนึ่งในห้องส้วมที่เอาชวิสซ์ 575 00:39:53,224 --> 00:39:55,434 ผู้คนทนความเจ็บปวดเหล่านี้ไม่ได้ 576 00:39:55,518 --> 00:39:58,479 ทั้งสภาพแวดล้อม ความหิวโหยและเหา 577 00:39:58,562 --> 00:40:02,108 เหามีขนาดกับเล็บนิ้วก้อยฉัน 578 00:40:02,191 --> 00:40:03,692 กัดลงบนร่างกายของเรา 579 00:40:03,776 --> 00:40:07,780 และเราเจ็บแสบจากการเกาและการติดเชื้อ 580 00:40:07,863 --> 00:40:10,282 พอระบบไฟฟ้าทำงาน 581 00:40:10,366 --> 00:40:13,786 พวกเขาก็วิ่งเข้าใส่รั้วลวดหนามเพื่อฆ่าตัวตาย 582 00:40:13,869 --> 00:40:17,540 แล้วพวกเขาก็ลงโทษเรา ทุกครั้งที่มีคนวิ่งเข้าใส่สายไฟ 583 00:40:17,623 --> 00:40:19,959 พวกเขาจะจับนักโทษไป 100 คน 584 00:40:20,042 --> 00:40:24,004 และฆ่าพวกเขาต่อหน้าทุกคนเพื่อเป็นตัวอย่าง 585 00:40:24,088 --> 00:40:26,966 พวกเขาไม่ยอมให้เราตาย ในแบบที่เราต้องการด้วยซ้ำ 586 00:40:27,049 --> 00:40:28,968 แล้วฉันก็คิดอะไรบางอย่างได้ 587 00:40:29,051 --> 00:40:31,262 พวกเขาพรากพ่อแม่ฉันไป 588 00:40:31,345 --> 00:40:33,222 พวกเขาพรากตัวตนของฉันไป 589 00:40:33,305 --> 00:40:35,474 พวกเขาพรากพี่น้องของฉันไป 590 00:40:35,558 --> 00:40:37,518 พวกเขาเอาสมบัติของฉันไป 591 00:40:38,602 --> 00:40:41,188 มีอะไรอีกที่พวกเขาต้องการจากฉัน 592 00:40:41,897 --> 00:40:43,774 แล้วฉันก็คิดถึงจิตวิญญาณของฉัน 593 00:40:45,067 --> 00:40:47,111 "ฉันจะไม่ยอมให้พวกเขาเอาจิตวิญญาณไป" 594 00:40:49,029 --> 00:40:51,157 และฉันตัดสินใจทันทีว่า 595 00:40:51,240 --> 00:40:54,577 "ฉันจะลุกขึ้นจากโคลนนี้และฉันจะสู้ต่อ 596 00:40:54,660 --> 00:40:57,121 เพราะฉันจะไม่ยอมกลายเป็นเถ้าถ่าน" 597 00:40:58,914 --> 00:41:01,292 ตอนเราไปถึงค่ายเอาชวิสซ์ 598 00:41:01,375 --> 00:41:06,088 มีศพถูกเผาวันละหลายพันคน 599 00:41:06,172 --> 00:41:09,592 พวกนาซีใช้นักโทษชาวยิว 600 00:41:09,675 --> 00:41:11,802 ที่เรียกว่าซอนเดอร์คอมมานโด 601 00:41:11,886 --> 00:41:14,805 เพื่อเอาศพออกจากห้องรมแก๊ส 602 00:41:14,889 --> 00:41:18,225 และเอาศพไปไว้ในเตาเผาศพ 603 00:41:18,309 --> 00:41:21,854 เท่าที่ผมรู้ ปัจจุบันนี้มีแค่เราสี่คน 604 00:41:21,937 --> 00:41:26,400 ที่เคยทำงานเป็นซอนเดอร์คอมมานโด และยังมีชีวิตอยู่ 605 00:41:27,026 --> 00:41:29,820 และเราเป็นพยานเพียงกลุ่มเดียว 606 00:41:30,362 --> 00:41:34,492 ที่เห็นเหตุการณ์ทุกอย่างตั้งแต่ต้นจนจบ 607 00:41:34,575 --> 00:41:37,286 มีการดำเนินมาตรการขั้นสุดท้ายอย่างไร 608 00:41:39,914 --> 00:41:42,166 ผมเป็นชาวยิวจากกรีซ 609 00:41:42,249 --> 00:41:48,422 และผมอาศัยอยู่ที่กรีซ จนกระทั่งพวกเขาพาผมไปที่ค่ายกักกัน 610 00:41:48,506 --> 00:41:51,967 สัปดาห์แรกของเดือนเมษายนปี 1944 611 00:41:52,718 --> 00:41:55,054 ผมมาถึงค่ายเอาชวิทซ์ 612 00:41:56,222 --> 00:42:00,559 พวกเขาเลือกชาวกรีซบางคน ไปทำงานในเตาเผาศพ 613 00:42:00,643 --> 00:42:02,394 วันแรกที่ผมไปทำงานที่นั่น 614 00:42:02,478 --> 00:42:04,355 ผมไม่รู้ว่าเกิดอะไรขึ้นเลย 615 00:42:04,438 --> 00:42:07,483 ผมเห็นคน 2,500 คน ทุกคนเปลือยกาย 616 00:42:07,566 --> 00:42:10,528 เดินเข้าไปในห้องใหญ่ ซึ่งในท้ายที่สุด... 617 00:42:10,611 --> 00:42:14,657 พวกเขารับคนแค่ 500 คน ส่วนอีก 2,000 คนให้เดินเข้าห้องรมแก๊ส 618 00:42:14,740 --> 00:42:18,452 ไม่มีใครทำอะไรได้นอกจากยืนข้างลูกๆ 619 00:42:18,536 --> 00:42:22,456 และอีก 15 นาทีต่อมา หลังจากที่พวกเขาปิดห้อง 620 00:42:22,540 --> 00:42:25,584 หน่วยเอสเอสก็โยนถังแก๊สเข้าไปในช่องสี่ช่อง 621 00:42:25,668 --> 00:42:27,670 พวกเขาพ่นแก๊สออกมา 622 00:42:27,753 --> 00:42:31,298 ผมเห็นอะไรน่ะเหรอ ผมเห็นคนที่ผมเห็นเมื่อ 15 นาทีก่อน 623 00:42:31,382 --> 00:42:35,386 ผมเห็นพวกเขาตายทั้งๆ ที่ยืนอยู่ ตัวกลายเป็นสีม่วง ข้างลูกๆ ของพวกเขา 624 00:42:36,053 --> 00:42:40,266 แล้วผมก็พูดกับตัวเองว่า "เกิดอะไรขึ้นที่นี่" 625 00:42:41,141 --> 00:42:44,645 มีคนโปแลนด์ที่เคยอยู่ที่นั่นก่อนผม 626 00:42:44,728 --> 00:42:46,939 ผมพูดว่า "พระเจ้าอยู่ที่ไหน" 627 00:42:47,022 --> 00:42:50,025 เขาตอบกลับว่า "พระเจ้านั้นอยู่ในที่ที่คุณ มีความแข็งแกร่ง" 628 00:42:52,611 --> 00:42:58,325 มีเตาเผาศพสี่แห่งและทำงานตลอด 24 ชั่วโมง 629 00:42:58,409 --> 00:43:01,078 และมีคนใหญ่คนโตหลายคนจากเบอร์ลิน 630 00:43:01,161 --> 00:43:03,706 มาดูว่าชาวยิวตายกันยังไง 631 00:43:03,789 --> 00:43:08,002 มันมีรูส่องที่ปิดไม่ให้อากาศเล็ดรอดได้ 632 00:43:08,085 --> 00:43:11,755 และพวกเขาส่องเข้าไปในนั้น เพื่อดูว่าชาวยิวตายยังไง 633 00:43:11,839 --> 00:43:14,675 ใช้เวลาสองถึงสี่นาทีก็ตาย ขึ้นอยู่กับว่าคุณยืนอยู่จุดไหน 634 00:43:15,634 --> 00:43:19,555 หลายคนคิดว่าพวกเรา ที่ทำงานเป็นซอนเดอร์คอมมานโด 635 00:43:19,638 --> 00:43:23,892 มีความผิดด้วยเพราะเราทำงานแบบนั้น 636 00:43:24,810 --> 00:43:29,607 แต่เราทำอะไรไม่ได้เลย 637 00:43:29,690 --> 00:43:33,402 ถ้าคุณไม่ทำตามที่พวกเขาสั่ง พวกเขาจะฆ่าคุณทันที 638 00:43:34,445 --> 00:43:38,782 มีครั้งหนึ่งที่เพื่อนสนิทของผมสองคน 639 00:43:38,866 --> 00:43:42,369 มาถึงที่ค่าย นามสกุลของพวกเขาคือเวเนเซียส 640 00:43:42,911 --> 00:43:46,165 และผมก็บอกพวกเขาทันที 641 00:43:46,248 --> 00:43:48,334 ว่าพวกเขากำลังจะตาย 642 00:43:48,417 --> 00:43:52,713 พวกเขาขออาหารและอะไรก็ตามที่ผมมี ผมก็ให้พวกเขากิน 643 00:43:52,796 --> 00:43:56,842 และผมบอกพวกเขาว่าควรไปยืนที่ไหน 644 00:43:56,925 --> 00:44:01,221 ช่องแก๊สอยู่ตรงไหน เพื่อที่พวกเขาจะได้ตายเร็ว 645 00:44:01,305 --> 00:44:05,392 หลังจากที่พวกเขาถูกรมแก๊ส ผมก็เอาพวกเขาออกมาล้าง 646 00:44:05,476 --> 00:44:09,104 แล้วก็เอาเข้าเตาเพื่อเผา 647 00:44:28,540 --> 00:44:31,835 เราได้ยินเสียงปืนใหญ่ใกล้เข้ามาเรื่อยๆ 648 00:44:33,128 --> 00:44:36,215 และบูดาเปสต์เป็นสนามรบ 649 00:44:36,298 --> 00:44:39,009 ระหว่างเยอรมันกับกองทัพโซเวียต 650 00:44:39,677 --> 00:44:42,971 และถึงแม้เราจะรู้ว่าต้องใช้เวลาหลายสัปดาห์ 651 00:44:43,055 --> 00:44:47,393 กว่าที่กองทัพโซเวียต จะสามารถปลดปล่อยชาวยิวที่เหลืออยู่ 652 00:44:47,476 --> 00:44:51,271 เรารู้ว่ายังมีความยากลำบาก อีกมากมายรอเราอยู่ 653 00:44:55,067 --> 00:44:56,902 ในค่ายเอาชวิทซ์ช่วงหลังคริสต์มาส 654 00:44:56,985 --> 00:45:00,739 เราได้ยินเสียงระเบิดถี่ขึ้นเรื่อยๆ และค่อยๆ ใกล้เข้ามา 655 00:45:01,615 --> 00:45:04,660 พวกนาซีไม่ต้องการให้ใครได้รับการปลดปล่อย 656 00:45:04,743 --> 00:45:08,038 พวกเขาจึงต้อนผู้คนออกไปจากค่าย 657 00:45:09,081 --> 00:45:11,333 การเดินขบวนมรณะมีขึ้นในช่วงฤดูหนาว 658 00:45:11,417 --> 00:45:15,963 คนที่ตามไม่ทันก็ถูกยิงข้างทาง 659 00:45:20,384 --> 00:45:24,972 ถ้ามีใครพยายามหนี 660 00:45:26,306 --> 00:45:30,477 หรือทำอะไรที่ไม่ได้รับอนุญาตจะถูกยิงทันที 661 00:45:31,145 --> 00:45:35,357 มีเราสามคนเพื่อนเกลอ ที่อยู่ด้วยกันมาจนถึงตอนนั้น 662 00:45:35,441 --> 00:45:41,655 เราสาบานว่าเราจะสละชีวิตเพื่อกันและกัน 663 00:45:41,739 --> 00:45:43,949 เราจะไม่ทำให้อีกฝ่ายผิดหวัง 664 00:45:44,032 --> 00:45:47,953 ด้วยความเป็นเด็ก เรามีความฝันที่สักวันจะเป็นจริงได้ 665 00:45:48,036 --> 00:45:52,207 หนึ่งในสามคนนี้ มีอาการบาดเจ็บที่เข่าและมีเนื้อตาย 666 00:45:52,291 --> 00:45:54,960 และทหารคนหนึ่งเห็นว่าเขาเดินกะเผลก 667 00:45:55,043 --> 00:45:57,546 เขาเลยเดินมาหาเราและจะยิงเขา 668 00:45:57,629 --> 00:46:00,924 เราก้าวออกไปบังเขาไว้ ทหารจึงดึงปืนของเขาออกมาและพูดว่า 669 00:46:01,008 --> 00:46:04,052 "ฉันจะให้เวลาสามวินาที นับถึงสาม 670 00:46:04,136 --> 00:46:07,973 แกจะปล่อยให้เขาตาย หรือจะตายทั้งสามคน" 671 00:46:08,599 --> 00:46:13,562 นึกภาพออกไหมว่าทั้งที่ยังเด็กแบบนั้น เราต้องตัดสินใจยังไง 672 00:46:13,645 --> 00:46:17,775 เราสัญญาว่าเราจะตายเพื่อกันและกัน 673 00:46:17,858 --> 00:46:21,111 แต่เรารักษาสัญญานั้นไม่ได้ เพราะความตายที่คุกคาม 674 00:46:21,612 --> 00:46:22,905 เราปล่อยให้เขาตาย 675 00:46:27,409 --> 00:46:31,747 หลังจากเดินขบวนประมาณสิบวัน เราก็มาถึงดาเคา 676 00:46:51,642 --> 00:46:52,768 โอ้พระเจ้า 677 00:46:55,187 --> 00:46:56,688 53 ปีผ่านไป... 678 00:46:59,983 --> 00:47:01,693 ราวกับว่าเพิ่งเกิดขึ้นเมื่อวาน 679 00:47:08,826 --> 00:47:11,870 คุณจะเห็นศพได้บนถนนนี้ นอนกลื่อนอยู่อย่างนั้น 680 00:47:11,954 --> 00:47:15,082 ถ้าคุณไม่ระวัง คุณก็จะเหยียบศพ 681 00:47:15,165 --> 00:47:17,501 เราไม่สนใจ มันไม่มีความหมายอะไร 682 00:47:17,584 --> 00:47:18,710 - ตรงนี้เหรอ - ใช่ 683 00:47:20,087 --> 00:47:23,423 ผมไม่เคยรู้ชื่อใคร 684 00:47:23,507 --> 00:47:25,676 ผมไม่อยากรู้จักใคร 685 00:47:26,385 --> 00:47:29,471 ผมไม่ต้องการรู้ เพราะเผื่อว่าสักวันหนึ่ง 686 00:47:29,555 --> 00:47:31,890 ผมจะรู้ว่าคนคนนี้เป็นใคร 687 00:47:32,724 --> 00:47:35,894 ผมถอดรองเท้าใครมาใส่หลังจากเขาตาย 688 00:47:39,147 --> 00:47:43,902 ลองนึกภาพดูสิว่ามีช่วงหนึ่ง ที่งานของผมทุกเช้าคือ... 689 00:47:43,986 --> 00:47:46,947 ผมต้องเดินสายไปตามโรงเรือน 690 00:47:47,030 --> 00:47:50,409 นำศพออกมาและนำไปยังเตาเผา 691 00:47:50,993 --> 00:47:52,786 เราได้รถเข็นมาคันหนึ่ง 692 00:47:53,620 --> 00:47:57,708 ผมจำได้ว่ามีซอนเดอร์คอมมานโด ที่ทำงานอยู่ในเตาเผา 693 00:47:57,791 --> 00:48:00,294 ออกมารับและพวกเขาจะเปิดประตูให้ 694 00:48:00,377 --> 00:48:02,462 พวกเขาจะมาเอาศพจากตรงนี้และเดินเข้าไป 695 00:48:02,546 --> 00:48:04,590 แต่เราไม่เคยได้รับอนุญาตให้ข้ามประตูไป 696 00:48:04,673 --> 00:48:08,135 พวกเขาไม่เคยพูดถึงเตาเผาศพ แต่เรารู้ 697 00:48:09,219 --> 00:48:11,346 ถ้าเราเดินเข้ามาในนี้เราจะไม่ได้ออกมาอีก 698 00:48:11,430 --> 00:48:13,765 ไม่มีวันได้ออกไปแน่ 699 00:48:13,849 --> 00:48:18,312 เพราะถ้าพวกเขาปล่อยให้ใครออกมา และหนีไปได้ 700 00:48:18,395 --> 00:48:21,899 พวกเขาจะมีพยานและคำให้การ พวกเขาไม่ปล่อยใครออกมาแน่ 701 00:48:29,781 --> 00:48:30,866 ดูสิ 702 00:48:47,424 --> 00:48:50,802 ความไร้มนุษยธรรมของมนุษย์ที่มีต่อมนุษย์ด้วยกัน 703 00:48:52,137 --> 00:48:53,513 มันเกินกว่าจะเชื่อได้ 704 00:48:55,265 --> 00:48:56,099 นี่คือ... 705 00:48:57,142 --> 00:48:59,853 สิ่งชั่วร้ายที่สุดที่มนุษย์คิดค้นขึ้น 706 00:49:02,856 --> 00:49:06,568 เผามนุษย์เพื่อที่จะกำจัดพวกเขาให้เร็วขึ้น 707 00:49:07,986 --> 00:49:09,488 ไม่อยากจะเชื่อเลย 708 00:49:29,549 --> 00:49:32,135 มันสะเทือนอารมณ์ มันยากมาก 709 00:49:38,934 --> 00:49:40,560 ทำไมผมถึงรอดมาได้นะ 710 00:49:41,812 --> 00:49:43,563 ทำไมพระเจ้าถึงไว้ชีวิตผม 711 00:49:48,735 --> 00:49:52,155 มีคนเริ่มตะโกนว่า "อเมริกา!" 712 00:49:52,239 --> 00:49:56,535 และเราไม่รู้ว่ามันหมายถึงอะไร พวกเขาเลยชี้ขึ้นไปบนฟ้า 713 00:49:56,618 --> 00:50:00,580 เครื่องบินโผล่ออกมาจากหลังเขา 714 00:50:00,664 --> 00:50:03,959 และพวกเขาก็ยิงถล่มป้อมทหาร 715 00:50:04,042 --> 00:50:07,295 พวกเขาไม่ได้แตะต้องเรา พวกเราไม่ได้รับบาดเจ็บ 716 00:50:07,379 --> 00:50:11,842 นั่นคือครั้งแรกที่ฉันรู้ว่า สหรัฐอเมริกาเข้าร่วมสงคราม 717 00:50:11,925 --> 00:50:16,513 วันที่ 29 เมษายน ผมถูกสั่งให้ไปที่ดาเคา 718 00:50:17,180 --> 00:50:19,182 อันที่จริงมันคือคืนวันที่ 28 719 00:50:19,266 --> 00:50:24,730 และเราได้รับคำสั่งให้ออกเดินทาง ให้เร็วที่สุดเพื่อไปยังดาเคา 720 00:50:25,439 --> 00:50:27,357 โดยไม่รู้ว่าเรากำลังจะเจอกับอะไร 721 00:50:27,441 --> 00:50:29,609 เราคิดว่ามันเป็นค่ายทหาร 722 00:50:29,693 --> 00:50:33,113 เรากำลังจะไปยึดค่ายทหารเยอรมัน 723 00:50:33,196 --> 00:50:36,742 ดังนั้นเราจะเข้าไปยึดมันและจับคนที่อยู่ในนั้น 724 00:50:36,825 --> 00:50:38,994 เราอยู่ในบริเวณใกล้เคียง 725 00:50:39,077 --> 00:50:43,582 กับที่ที่เราพบว่าเป็นค่ายกักกัน 726 00:50:45,042 --> 00:50:48,879 จู่ๆ เราก็ได้ยินเสียงปืนกลดังขึ้น 727 00:50:49,671 --> 00:50:52,507 ความคิดแรกของผมคือเรากำลังจะถูกฆ่า 728 00:50:52,591 --> 00:50:56,136 แล้วจากนั้นเราก็เห็นทหารอเมริกัน ปีนป่ายคลานและยิง 729 00:50:56,219 --> 00:50:59,514 แล้วเราก็เห็นทหารเยอรมันมาจากทางนั้น 730 00:51:00,223 --> 00:51:03,643 และเมื่อพวกเขาเจอกันที่ตรงกลาง ทหารเยอรมันก็ยอมแพ้ 731 00:51:04,311 --> 00:51:10,609 แต่ลองนึกภาพคนจำนวน 32,000 คน ออกมาจากโรงเรือนพวกนั้นสิ 732 00:51:10,692 --> 00:51:11,860 ด้านนอกค่าย... 733 00:51:13,070 --> 00:51:15,030 บนรางรถไฟมี 734 00:51:16,239 --> 00:51:18,658 ตู้โบกี้รถไฟที่นับได้ 40 ตู้ 735 00:51:18,742 --> 00:51:21,453 มีแต่ศพอยู่ในนั้นเต็มไปหมด 736 00:51:24,164 --> 00:51:28,085 ด้วยความที่เราไม่รู้ว่าเรากำลังเจออยู่กับอะไร 737 00:51:29,211 --> 00:51:30,045 มันเป็น... 738 00:51:31,671 --> 00:51:32,672 อะไรที่เหลือเชื่อ 739 00:51:35,175 --> 00:51:39,554 ส่วนใหญ่ใส่ชุดนอนผ้าสักหลาด นั่นคือทั้งหมดที่พวกเขามี 740 00:51:40,222 --> 00:51:42,682 แถบสีฟ้าขาว 741 00:51:42,766 --> 00:51:45,102 - ชุดนอนผ้าสักหลาด - ผู้คนมีร่างกายอ่อนแอ 742 00:51:46,603 --> 00:51:49,564 อาจใช้คำว่าอ่อนแอไม่ได้ด้วยซ้ำ 743 00:51:50,941 --> 00:51:52,567 พวกเขาผอมแห้ง 744 00:51:54,611 --> 00:51:56,947 บางคนดูแก่มาก ทั้งๆ ที่ยังหนุ่ม 745 00:51:57,656 --> 00:52:01,034 เราเรียกพวกเขาว่าศพเดินได้ โครงกระดูก 746 00:52:01,868 --> 00:52:03,578 มีไม่กี่คนเดินออกมาก่อน 747 00:52:03,662 --> 00:52:06,039 จากนั้นก็มีคนเดินออกมามากขึ้นเรื่อยๆ 748 00:52:06,123 --> 00:52:07,958 และพวกเขาก็ตรงมาหาเรา 749 00:52:08,041 --> 00:52:10,961 เพราะมันเหมือนว่าพวกเขารู้ว่า... 750 00:52:11,044 --> 00:52:14,256 ผมคิดว่าพวกเขาดูออกว่าเราต่างออกไป 751 00:52:14,840 --> 00:52:17,884 ว่าเราเป็นคนที่มาช่วยพวกเขา 752 00:52:17,968 --> 00:52:21,847 แล้วทหารอเมริกันก็เล็งปืนไปที่ทหารเยอรมัน 753 00:52:21,930 --> 00:52:24,766 แต่พวกเขาไม่ได้ยิง พวกเขาให้เราจัดการ 754 00:52:25,350 --> 00:52:29,646 และทหารเยอรมันโหลหนึ่งที่เราจับตัวได้ 755 00:52:29,729 --> 00:52:33,275 ก็ถูกรุมทึ้งไม่เหลือชิ้นดี 756 00:52:34,734 --> 00:52:37,487 เราจับผู้พันทหารเยอรมันได้ 757 00:52:38,697 --> 00:52:40,866 แล้วผมก็กลับไปบอกเขาว่า 758 00:52:40,949 --> 00:52:44,744 เราจะส่งคุณกลับไปให้เจ้าหน้าที่สอบสวน 759 00:52:45,662 --> 00:52:47,289 แล้วเขาก็ถ่มน้ำลายใส่หน้าผม 760 00:52:48,540 --> 00:52:49,624 ผมเลยฆ่าเขา 761 00:52:51,042 --> 00:52:53,879 มันเกิดขึ้นไม่นานก่อนที่สงครามจะยุติ 762 00:52:53,962 --> 00:52:55,630 แต่ในช่วงสุดท้ายนั้น 763 00:52:55,714 --> 00:52:58,925 เราตั้งใจจะหยุดเยอรมนีไม่ให้มีโอกาส 764 00:52:59,009 --> 00:53:01,553 ลุกขึ้นมาทำแบบนี้กับใครอีก 765 00:53:02,679 --> 00:53:06,099 ผมเห็นภาพที่น่ากลัวมามาก 766 00:53:06,183 --> 00:53:10,187 ในสองปีนั้น ทั้งในอิตาลี ฝรั่งเศสและเยอรมนี 767 00:53:10,270 --> 00:53:13,732 แต่สิ่งที่เลวร้ายที่สุดในชีวิตที่ผมเคยเห็น 768 00:53:13,815 --> 00:53:15,942 คือผู้รอดชีวิตจากการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ 769 00:53:23,575 --> 00:53:25,202 นี่คือสิ่งที่... 770 00:53:26,745 --> 00:53:28,538 จนถึงวันนี้ผมก็ลืมไม่ได้ 771 00:54:54,833 --> 00:54:57,127 ผมไม่ได้ดูเป็นหนุ่มเลย 772 00:54:57,752 --> 00:54:59,004 ผมดูแก่มาก 773 00:54:59,963 --> 00:55:02,424 ผมอายุ 16 แต่ผมดูแก่มาก 774 00:55:02,924 --> 00:55:06,720 การกลับสู่อิสรภาพเป็นเรื่องยากมาก 775 00:55:07,637 --> 00:55:11,433 เราไม่รู้ว่าจะสร้างสันติภาพกับโลกภายนอก 776 00:55:11,516 --> 00:55:12,892 ที่ไม่ต้องการเราได้ยังไง 777 00:55:12,976 --> 00:55:14,311 และเราไม่รู้ว่า... 778 00:55:17,230 --> 00:55:20,066 เราจะตามหาใครหรือไม่ต้องตามหาใคร 779 00:55:20,859 --> 00:55:24,654 พวกเขาไม่รู้ว่าจะทำยังไงกับเรา และพวกเขาให้เราไปอยู่ในค่ายดีพี 780 00:55:24,738 --> 00:55:27,449 ซึ่งเป็นค่ายผู้ลี้ภัย 781 00:55:27,532 --> 00:55:31,161 และที่ที่อยู่ใกล้กับจุดที่ฉันอยู่มากที่สุด คือค่ายในออสเตรีย 782 00:55:31,244 --> 00:55:37,167 และผู้รอดชีวิตทุกคนที่ไม่มีที่ไปก็ไปอยู่ในค่ายนั้น 783 00:55:37,917 --> 00:55:40,962 มันเป็นค่ายเหมือนกัน แต่มันไม่ใช่ค่ายกักกัน 784 00:55:43,465 --> 00:55:47,802 หลังจากกองทัพโซเวียตปลดปล่อยบูดาเปสต์ 785 00:55:47,886 --> 00:55:51,598 และผมกลายเป็นมนุษย์ที่มีเสรีอีกครั้ง 786 00:55:51,681 --> 00:55:53,683 หลายเดือนทีเดียวที่ผมไม่รู้ 787 00:55:54,267 --> 00:55:58,730 ว่าแม่ของผมหรือสมาชิกคนอื่นๆ ในครอบครัวจะกลับมารึเปล่า 788 00:56:02,525 --> 00:56:08,448 ฉันหวังว่าการกลับไปที่ค่ายเอาชวิทซ์ จะทำให้ฉันปิดฉากมันไปจากใจได้สักที 789 00:56:10,283 --> 00:56:14,162 และฉันก็ตกใจที่ได้รู้ว่า 790 00:56:14,245 --> 00:56:19,209 มันทำให้ฉันเกิดคำถามใหม่และข้อสงสัยใหม่ๆ 791 00:56:21,753 --> 00:56:26,091 ฉันอยากรู้เรื่องครอบครัวของฉัน 792 00:56:26,174 --> 00:56:30,470 เธออยากหาข้อมูลเกี่ยวกับครอบครัว และข้อมูลตัวเธอเองด้วยค่ะ 793 00:56:34,224 --> 00:56:35,975 ขอชื่อหน่อยค่ะ 794 00:56:36,059 --> 00:56:38,395 เรเน่ อาร์ อี เอ็น อี อี 795 00:56:39,938 --> 00:56:43,441 นี่เป็นครั้งแรกที่ฉันตัดสินใจ 796 00:56:44,526 --> 00:56:46,945 หาประวัติของครอบครัวฉัน 797 00:56:50,657 --> 00:56:54,452 และน้องสาวฉันชื่อคลาร่า 798 00:57:08,216 --> 00:57:10,510 เจออะไรไหมคะ 799 00:57:10,593 --> 00:57:15,515 ใช่ค่ะ ฉันเจอบางอย่าง เราจะดูมันด้วยกัน 800 00:57:31,156 --> 00:57:33,533 ช่วยคว่ำรูปลงแบบนี้ 801 00:57:46,296 --> 00:57:49,048 คลาร่า น้องสาวฉัน 802 00:57:53,136 --> 00:57:59,476 ฉันเจอบันทึกของน้องสาว พ่อฉัน และของฉัน 803 00:57:59,559 --> 00:58:01,519 และตอนที่ฉันถามถึงแม่… 804 00:58:03,480 --> 00:58:05,940 ผู้เก็บเอกสารบอกฉันว่า 805 00:58:06,024 --> 00:58:09,694 คนที่ถูกพาตัวไปจากสถานีรถไฟ 806 00:58:09,777 --> 00:58:11,446 จะถูกฆ่าทันที 807 00:58:11,529 --> 00:58:13,323 ไม่มีบันทึกของคนเหล่านั้น 808 00:58:14,240 --> 00:58:20,205 เอานี่ไปที่ห้องเก็บเอกสารชั้นบนแล้วกดกริ่งนะคะ 809 00:58:24,876 --> 00:58:26,920 ขอบคุณค่ะ 810 00:58:32,175 --> 00:58:37,055 นี่เป็นผลตรวจเลือดหรือผลทางการแพทย์ 811 00:58:37,138 --> 00:58:39,516 ของคลารา ไวน์เฟลด์ 812 00:58:39,599 --> 00:58:42,810 ฉันพบว่าน้องสาวของฉันถูกนำไปทดลอง 813 00:58:42,894 --> 00:58:46,856 พวกเขาทำการตรวจเลือดของเธอ 814 00:58:46,940 --> 00:58:48,900 แล้วนี่หมายความว่ายังไง 815 00:58:51,819 --> 00:58:53,905 และเขาบอกว่า "ผมไม่รู้จริงๆ" 816 00:58:53,988 --> 00:58:55,907 เขาบอกว่า "ไม่เคยมีใครเคยถามผมเลย 817 00:58:55,990 --> 00:58:59,869 แต่มีหมอมุนช์ที่เป็นหัวหน้าคลินิกนี้ 818 00:58:59,953 --> 00:59:01,329 ที่ยังมีชีวิตอยู่" 819 00:59:01,412 --> 00:59:05,291 แล้วจากนั้นฉันก็พบว่าคุณจะสัมภาษณ์ชายคนนี้ด้วย 820 00:59:05,375 --> 00:59:10,213 และฉันอาจมีโอกาสถามเขา ว่าสัญลักษณ์พวกนั้นหมายถึงอะไร 821 00:59:11,130 --> 00:59:18,012 คลาร่า น้องสาวของฉันตายในค่ายเอาชวิทซ์… 822 00:59:18,721 --> 00:59:24,477 และฉันเพิ่งได้เอกสารพวกนี้มาจากค่ายเอาชวิทซ์ 823 00:59:26,688 --> 00:59:31,150 - ฉันอยากให้คุณอธิบายเอกสารพวกนี้ - ผมจะพยายามครับ 824 00:59:33,361 --> 00:59:35,655 บอกฉันได้ไหมว่านี่คืออะไร 825 00:59:39,617 --> 00:59:41,703 ไม่ ไม่มีอะไรสำคัญ 826 00:59:43,788 --> 00:59:46,332 มันเป็นการทดลองแบบไหนกัน 827 00:59:46,916 --> 00:59:49,752 ไม่มีอะไร ทุกอย่างดี 828 00:59:50,670 --> 00:59:57,510 - ทำไมเธอถึงตาย - "สถาบันคลีนิก" 829 00:59:57,594 --> 00:59:58,928 มันคือสถาบันของผม 830 01:00:02,515 --> 01:00:03,766 เธอตายจริงๆ 831 01:00:06,227 --> 01:00:10,148 เธอมาถึงเมื่อไหร่ เธออยู่นานแค่ไหน 832 01:00:11,566 --> 01:00:12,400 หกเดือน 833 01:00:13,067 --> 01:00:15,862 - หกเดือนเหรอ - หกเดือน 834 01:00:15,945 --> 01:00:17,030 แล้วเธอก็ตาย 835 01:00:18,948 --> 01:00:23,494 นั่นคือระยะเวลาปกตินะ คุณเข้าใจใช่ไหม 836 01:00:23,578 --> 01:00:28,916 คุณก็อยู่ที่เอาชวิทซ์ด้วยเหรอ งั้นคุณก็ควรรู้สิ 837 01:00:29,000 --> 01:00:31,878 ฉันพยายามทำตัวเป็นผู้ที่เจริญแล้ว 838 01:00:32,629 --> 01:00:35,173 แต่เขาเลี่ยงที่จะตอบเกินไป 839 01:00:35,256 --> 01:00:37,800 และฉันก็โกรธมาก 840 01:00:38,635 --> 01:00:44,182 ฉันเอาแต่คิดว่ามีคนตายเป็นพันๆ คน ในคลินิกของเขา 841 01:00:45,683 --> 01:00:49,812 ฉันจะกลับไปที่เตาเผาที่ห้า 842 01:00:49,896 --> 01:00:53,232 เพราะฉันรู้ว่าแม่ฉันถูกพาไปที่นั่นแน่นอน 843 01:00:54,233 --> 01:00:56,152 ฉันจะไปจุดเทียน 844 01:00:56,986 --> 01:00:59,947 และฉันจะไม่กลับมาที่นี่อีกแล้ว 845 01:01:04,994 --> 01:01:05,828 และตอนนี้… 846 01:01:06,871 --> 01:01:08,998 เมื่อไม่นานมานี้ 847 01:01:09,582 --> 01:01:13,127 ฉันได้จดหมายฉบับใหม่จากค่ายเบอร์เกนเบลเซ่น 848 01:01:14,045 --> 01:01:18,758 ว่าพวกเขาไม่มีรายชื่อของอีดิธ ลอค พวกเขาดูบัญชีของพวกเขาแล้ว 849 01:01:18,841 --> 01:01:21,511 แต่พวกเขาเจอชื่ออีดิธ ชวาร์ซ 850 01:01:22,303 --> 01:01:24,889 และฉันจำได้ว่าตอนนั้น 851 01:01:24,972 --> 01:01:28,017 อีดิธ พี่สาวของฉันตัดสินใจว่า 852 01:01:28,601 --> 01:01:31,813 เธอจะใช้ชื่อแม่ฉัน แต่ฉันลืมไป 853 01:01:31,896 --> 01:01:35,942 และตลอดหลายปีที่ผ่านมา ฉันตามหาเธอในชื่ออีดิธ ลอค 854 01:01:36,901 --> 01:01:40,154 - คุณช่วยหาให้ฉันที ชาวฮังการี - ฮังการีเหรอ 855 01:01:41,614 --> 01:01:44,033 มาหาดูกันเถอะ 856 01:01:45,243 --> 01:01:46,994 - มันไม่ได้เรียงตามตัวอักษร - ใช่ 857 01:01:50,998 --> 01:01:53,501 (ชวาร์ซ อีดิธ) 858 01:02:04,762 --> 01:02:07,056 การกลับไปที่ค่ายเบอร์เกนเบลเซ่นนี้ 859 01:02:07,140 --> 01:02:12,270 ฉันอยากให้สามีและลูกๆ ได้สวดมนต์กับฉัน 860 01:02:13,229 --> 01:02:18,443 เพราะเราจะทำพิธีฝังอีดิธกัน 861 01:02:18,526 --> 01:02:22,113 นี่คือสุสานที่ฝังศพทุกคน 862 01:02:22,196 --> 01:02:25,658 ที่ถูกนำตัวมาหลังการปลดปล่อย จากการกักกันของทหาร 863 01:02:26,284 --> 01:02:28,369 เราเจอชื่อพี่สาวคุณ 864 01:02:29,537 --> 01:02:30,580 เธอตายที่นี่ 865 01:02:30,663 --> 01:02:33,332 เราคิดว่าเป็นวันที่ 2 มิถุนายน 1945 866 01:02:35,710 --> 01:02:40,965 ดังนั้นทุกคนที่ตายในสมัยนั้น จะถูกฝังอยู่ที่นี่เรียงกันไป 867 01:02:47,513 --> 01:02:51,017 วันนี้เป็นวันที่พิเศษที่สุดในชีวิตฉัน 868 01:02:52,143 --> 01:02:54,145 ในที่สุดการค้นหาก็จบลง 869 01:02:55,438 --> 01:02:59,400 และตอนนี้เรารู้แล้วว่าเกิดอะไรขึ้น และเกิดขึ้นเมื่อไหร่ 870 01:03:02,028 --> 01:03:05,531 ฉันเอาหนังสือสวดมนต์ของแม่มาที่นี่ 871 01:03:05,615 --> 01:03:07,950 และเรากำลังจะสวดให้พี่ 872 01:03:08,034 --> 01:03:10,870 การสวดมนต์แบบดั้งเดิม 873 01:03:10,953 --> 01:03:13,498 และจุดเทียนนี้ในความทรงจำของพี่ 874 01:03:14,499 --> 01:03:16,334 และจดจำพี่... 875 01:03:17,710 --> 01:03:18,586 ตลอดไป 876 01:03:19,712 --> 01:03:21,088 ตราบที่เรายังมีชีวิตอยู่ 877 01:04:14,350 --> 01:04:17,311 แต่ยังมีคนแบบฉันอีกมาก 878 01:04:18,020 --> 01:04:19,605 ที่ยังคงตามหา 879 01:04:21,232 --> 01:04:24,402 เพราะสำหรับเราแล้ว... 880 01:04:25,319 --> 01:04:27,572 การปลดปล่อยไม่ใช่วันสุดท้าย 881 01:04:37,123 --> 01:04:40,167 ผมได้รับการประกาศว่าผมได้รับเลือก 882 01:04:40,251 --> 01:04:42,253 ให้รับทุนการศึกษา 883 01:04:42,336 --> 01:04:46,173 ที่มหาวิทยาลัยวอชิงตัน ในเมืองที่ชื่อว่า "ซีตเทิล" 884 01:04:46,257 --> 01:04:49,927 เพราะไม่มีใครบอกผม ว่ามันควรจะออกเสียงว่า "ซีแอตเทิล" 885 01:04:50,428 --> 01:04:53,973 ผมได้ตั๋วโดยสารเรือเอสเอสมารีนฟัลคอน 886 01:04:54,974 --> 01:05:00,813 ผมไปที่เตียงหมายเลขบี 20 วางเป้ลง และพวกเขาก็เรียกไปรับ "เชา" 887 01:05:00,897 --> 01:05:04,734 ผมไม่รู้เลยว่า "เชา" คืออะไร มันไม่ได้อยู่ในคลังศัพท์ภาษาอังกฤษของผม 888 01:05:04,817 --> 01:05:06,611 ผมก็เลยไปเข้าแถวรับ "เชา" 889 01:05:06,694 --> 01:05:09,947 เราได้รับถาดเหล็กขนาดใหญ่มา และแน่นอนว่านี่เป็นช่วงเวลา 890 01:05:10,031 --> 01:05:14,118 ความคิดของผมยังคงมีแต่ความหิวโหย 891 01:05:14,994 --> 01:05:19,540 แล้วผู้คนที่น่ารักเหล่านี้ ก็ตักของวิเศษลงบนถาดเหล็ก 892 01:05:19,624 --> 01:05:21,250 และที่ท้ายแถว 893 01:05:21,834 --> 01:05:25,755 ก็มีตะกร้าหวายใบใหญ่ที่ใส่ส้ม 894 01:05:26,339 --> 01:05:28,758 และตะกร้าหวายใบใหญ่ที่ใส่กล้วย 895 01:05:29,258 --> 01:05:33,137 แม่สอนผมว่าให้รู้ว่าอะไรควรไม่ควร และผมไม่รู้ว่าอะไรที่ควรทำ 896 01:05:33,220 --> 01:05:35,222 มีชายที่เป็นกะลาสีรูปร่างใหญ่อยู่ตรงนั้น 897 01:05:35,306 --> 01:05:38,559 ผมเลยถามเขาว่า "คุณครับ ผมต้องหยิบกล้วย 898 01:05:38,643 --> 01:05:40,144 หรือต้องหยิบส้ม" 899 01:05:41,020 --> 01:05:46,108 แล้วเขาก็บอกว่า "คุณกินกล้วย และส้มได้เท่าที่คุณต้องการเลย" 900 01:05:46,192 --> 01:05:48,277 แล้วผมก็รู้ว่าผมอยู่บนสวรรค์ 901 01:05:49,320 --> 01:05:53,950 ฉันรักเมืองของฉัน ฉันคิดว่ามันงดงามและสงบสุข 902 01:05:55,326 --> 01:06:00,414 ฉันวางแผนจะไปที่นั่นเป็นครั้งแรก ตั้งแต่ที่ฉันจากมันมาในปี 1944 903 01:06:00,498 --> 01:06:04,293 ดูป้ายสิโรบิน มันเขียนว่า "โพลีอานา" ในภาษารัสเซีย 904 01:06:04,919 --> 01:06:05,795 เห็นไหม 905 01:06:07,046 --> 01:06:09,090 มีแม่น้ำไหลอยู่ทางขวา 906 01:06:09,173 --> 01:06:11,300 เราเคยมาอาบน้ำที่นี่… 907 01:06:11,384 --> 01:06:14,887 ฉันหวังว่าจะเจอคนที่ฉันรู้จัก 908 01:06:14,971 --> 01:06:16,472 ก่อนที่จะมีการสังหารหมู่… 909 01:06:17,515 --> 01:06:19,809 และฉันอาจจะคุยกับพวกเขา 910 01:06:20,559 --> 01:06:22,561 - เห็นเห็ดในโหลไหม - ใช่แล้ว 911 01:06:24,981 --> 01:06:28,985 พวกเขาอาจจะเล่าเรื่องที่เกิดขึ้น ตอนเราไม่อยู่แล้วได้ 912 01:06:44,083 --> 01:06:47,753 ผู้หญิงคนนี้ชื่อมาริสก้า เธอจำปู่ ย่า ตา ยาย 913 01:06:47,837 --> 01:06:50,798 และพ่อแม่ของฉันได้ รวมถึงฉันด้วย 914 01:06:50,881 --> 01:06:53,843 ฉันแปลกใจมากที่เธอจำฉันได้ 915 01:06:55,720 --> 01:07:00,099 ฉันกลัวว่าผู้คนจะไม่เป็นมิตรกับฉัน 916 01:07:00,683 --> 01:07:05,813 ฉันเกรงว่าพวกเขาจะคิดว่า ฉันจะกลับมาเอาอะไรจากพวกเขา 917 01:07:06,856 --> 01:07:10,026 มีคนถามฉันอย่างสุภาพว่า 918 01:07:10,109 --> 01:07:15,239 ฉันวางแผนจะกลับมาเอาทรัพย์สิน และย้ายมาอาศัยอยู่ที่นั่นไหม 919 01:07:15,322 --> 01:07:17,324 และฉันบอกว่าไม่ 920 01:07:17,408 --> 01:07:21,078 ฉันแค่อยากให้ลูกๆ รู้ว่าฉันมาจากที่ไหน 921 01:07:21,162 --> 01:07:25,291 และฉันอยากเห็นเมือง ที่ฉันโตขึ้นมาอีกครั้งก่อนตาย 922 01:07:30,963 --> 01:07:33,382 การได้กลับไปยังบ้านเกิดของฉัน 923 01:07:34,258 --> 01:07:37,178 กับครอบครัวและลูกของฉัน 924 01:07:37,970 --> 01:07:41,390 ทำให้เธอได้เห็นเมืองที่สวยงามแห่งนี้ซึ่ง... 925 01:07:42,141 --> 01:07:46,645 ทุกที่ที่เราไปไม่มีคำว่า "ยิว" ปรากฏ 926 01:07:46,729 --> 01:07:49,815 ตึกนี้เคยเป็นศูนย์ชุมชนชาวยิว 927 01:07:50,357 --> 01:07:56,989 ฉันอยากไปวัดยิวซึ่งเคยเป็นโบสถ์ที่สวยงาม 928 01:07:59,325 --> 01:08:01,535 ดูพวกเขาปล่อยให้... 929 01:08:01,619 --> 01:08:03,370 โอ้พระเจ้า 930 01:08:03,454 --> 01:08:06,665 คุณไม่รู้หรอกว่าพวกเขาทำอะไรกับเมืองนี้ 931 01:08:06,749 --> 01:08:09,085 เหลือเชื่อจริงๆ 932 01:08:09,168 --> 01:08:11,087 เราไปที่วัด 933 01:08:12,254 --> 01:08:15,549 แล้วฉันก็เจอชายชาวยิวคนหนึ่ง 934 01:08:15,633 --> 01:08:17,593 เขาก็เคยอยู่ในค่ายเอาชวิทซ์ 935 01:08:18,260 --> 01:08:20,554 สวัสดีค่ะ คุณพูดภาษาฮังการีได้ไหม 936 01:08:21,639 --> 01:08:24,308 อรุณสวัสดิ์ คุณเป็นคนที่นี่เหรอ 937 01:08:24,391 --> 01:08:28,521 ผมเกิดที่นี่ในปี 1958 938 01:08:28,604 --> 01:08:30,815 ฉันมาจากตระกูลไวน์เฟลด์ 939 01:08:30,898 --> 01:08:31,732 ไวน์เฟลด์เหรอ 940 01:08:31,816 --> 01:08:38,572 พ่อฉันมีร้านอยู่ที่ตรอกค็อบเบลอร์ 941 01:08:38,656 --> 01:08:41,408 และปกติแม่ฉันมาที่วัดนี้ 942 01:08:41,492 --> 01:08:45,621 ผมเข้าพิธีบาร์ มิตซวาห์ที่นี่ ตอนผมอายุ 13 ปีในปี 1941 943 01:08:45,704 --> 01:08:48,290 แล้วทำไมคุณถึงอยู่ที่นี่ 944 01:08:48,374 --> 01:08:53,963 เพราะผมกลับมาจากเอาชวิทซ์ 945 01:08:54,964 --> 01:08:56,882 ในวันที่ 6 มิถุนายน 1945 946 01:08:57,716 --> 01:09:01,053 และไม่กี่วันต่อมาพรมแดนก็ถูกปิด 947 01:09:01,137 --> 01:09:05,474 แล้วเขาก็พาเราเดินชมวัด และอธิบายให้เราฟังว่า 948 01:09:05,558 --> 01:09:08,227 นี่ไม่ใช่โบสถ์ยิวอีกต่อไปแล้ว 949 01:09:08,310 --> 01:09:12,022 {\an8}สมัยก่อนมีดาราแห่งดาวิดติดอยู่ที่นี่ 950 01:09:12,106 --> 01:09:14,108 {\an8}พวกเขาทำอะไรกับมัน 951 01:09:14,191 --> 01:09:17,820 {\an8}พวกเขาทำให้มันเป็นหอแสดงคอนเสิร์ต 952 01:09:17,903 --> 01:09:22,283 {\an8}พวกเขาเอาทุกอย่างออก 953 01:09:22,366 --> 01:09:24,952 มันเจ็บปวดมากที่ได้เห็น 954 01:09:25,578 --> 01:09:32,543 ว่าสถานที่ศักดิ์สิทธิ์แห่งนี้กลายเป็นสถานบันเทิง 955 01:09:34,712 --> 01:09:38,716 ส่วนที่ยากที่สุดคือการกลับไปยังบ้านของฉัน 956 01:09:38,799 --> 01:09:40,509 พระเจ้าช่วย 957 01:09:43,762 --> 01:09:49,351 นั่นคือประตูเดิม 958 01:09:49,935 --> 01:09:52,771 - ทางเข้า - ใช่ ทางเข้า 959 01:09:54,773 --> 01:09:56,192 มันถูกทอดทิ้ง 960 01:09:57,067 --> 01:10:01,697 บ้านสวยๆ ที่พ่อฉันดูแลมาตลอด 961 01:10:01,780 --> 01:10:05,367 และทุกอย่างรอบๆ ได้ัรับการตกแต่งอย่างดี 962 01:10:06,619 --> 01:10:08,287 - ผมว่ามันล็อกนะ - ไม่ค่ะ 963 01:10:08,370 --> 01:10:09,705 ไม่ มันไม่ได้ล็อก 964 01:10:09,788 --> 01:10:11,957 - มันแค่เปิดไม่ได้ - เข้าไปได้ไหม 965 01:10:12,041 --> 01:10:14,418 เปิดไม่ออก 966 01:10:14,501 --> 01:10:18,297 ในตอนนั้น ฉันคิดว่าฉันไม่น่ามาเห็นมันเลย 967 01:10:29,183 --> 01:10:31,352 เพื่อนบ้านคนหนึ่ง 968 01:10:31,435 --> 01:10:36,190 ที่ยังเด็กมากตอนที่ทหารพาเราไป ยังอยู่ที่นั่น 969 01:10:37,858 --> 01:10:40,945 ขอบคุณพระเจ้าที่คุณยังมีชีวิตอยู่ 970 01:10:45,032 --> 01:10:49,370 บอกเลยว่าผมยังจำทุกอย่างได้ 971 01:10:49,453 --> 01:10:52,331 ตอนนี้เขามีภรรยาเป็นชาวรัสเซีย 972 01:10:52,414 --> 01:10:54,333 ผู้มีความเห็นอกเห็นใจมาก 973 01:10:54,416 --> 01:10:57,211 บ้านของคุณเอง… 974 01:10:57,294 --> 01:11:01,006 เอาบ้านคนอื่นไปได้ไง 975 01:11:01,090 --> 01:11:05,719 มีอะไรให้เล่าเยอะ แต่คุณก็รู้ เขาว่ากันว่า… 976 01:11:05,803 --> 01:11:08,222 กำแพงมีหู ประตูมีช่อง 977 01:11:08,305 --> 01:11:13,310 เธอกลัวที่จะบอกฉันว่า เกิดอะไรขึ้นหลังจากเราไป 978 01:11:14,895 --> 01:11:21,610 หลังจากที่เราถูกพาตัวไป คุณได้พูดถึงเราไหม 979 01:11:21,694 --> 01:11:28,492 เราเสียใจกับคลาร่ามาก เราได้ยินว่าเธอตายระหว่างทาง 980 01:11:28,575 --> 01:11:33,038 ไม่ เธอตายที่นั่น 981 01:11:33,122 --> 01:11:34,123 น่าสงสารจัง 982 01:11:35,416 --> 01:11:38,085 ผมเคยเห็นมันจากในหนัง 983 01:11:38,836 --> 01:11:42,965 พวกเขาเผาคนแบบนั้นจริงๆ เหรอ 984 01:11:43,048 --> 01:11:46,969 โชคร้ายที่มันแย่กว่าที่พวกเขาแสดงในหนัง 985 01:11:47,052 --> 01:11:49,430 ในตอนนั้นฉันรู้สึกโชคดี 986 01:11:49,513 --> 01:11:54,268 ที่ฉันจะได้กลับไปอเมริกาที่บ้านของฉันแล้ว 987 01:11:57,479 --> 01:12:01,817 ฉันเก็บเพชรไว้มาตลอด 988 01:12:02,401 --> 01:12:07,656 และตอนที่ฉันเป็นอิสระ ฉันไม่พูดเรื่องการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์เลย 989 01:12:07,740 --> 01:12:12,077 แต่ฉันนำเพชรไปติดบนจี้รูปหยดน้ำ 990 01:12:12,161 --> 01:12:15,039 เพราะทุกครั้งที่ฉันต้องซ่อนมัน ฉันต้องเสียน้ำตาอย่างมาก 991 01:12:15,122 --> 01:12:18,667 ฉันเลยรู้สึกว่าน้ำตาเหมาะกับมัน 992 01:12:18,751 --> 01:12:22,338 และฉันบอกลูกๆ ของฉันว่า เพชรพวกนี้ควรตกทอด 993 01:12:22,421 --> 01:12:24,214 จากรุ่นสู่รุ่น 994 01:12:24,298 --> 01:12:28,260 ให้กับลูกสาวคนโตของครอบครัวไปตลอดกาล 995 01:12:28,344 --> 01:12:29,595 รสชาติเป็นยังไง 996 01:12:31,847 --> 01:12:35,392 และคุณจะเห็นว่ามันมีรูปร่าง และการตัดที่แตกต่างกัน 997 01:12:35,893 --> 01:12:38,103 และมันเป็นสิ่งเดียวที่ฉัน... 998 01:12:39,646 --> 01:12:42,149 ที่ฉันมีที่เคยเป็นของแม่ 999 01:12:45,944 --> 01:12:48,155 ผมไม่รู้ว่าคุณคิดยังไงกับ... 1000 01:12:48,238 --> 01:12:52,659 ชีวิตของผมวันนี้เป็นสิ่งที่ผมเองก็ไม่อยากเชื่อ 1001 01:12:54,870 --> 01:13:01,210 การได้รับเลือกโดยประชาชน กว่า 600,000 คนในแคลิฟอร์เนีย 1002 01:13:01,835 --> 01:13:02,961 เป็นจำนวน 9 ครั้ง 1003 01:13:03,712 --> 01:13:05,422 มันเหมือนฝัน 1004 01:13:05,506 --> 01:13:06,882 และมันทำให้ผม 1005 01:13:07,716 --> 01:13:10,719 รู้สึกได้ถึงความรับผิดชอบที่ผมพึงมี… 1006 01:13:10,803 --> 01:13:13,931 {\an8}ในฐานะผู้รอดชีวิตเพียงคนเดียว จากการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ 1007 01:13:14,014 --> 01:13:16,934 {\an8}ที่เคยได้รับเลือกให้เป็นสมาชิกสภาคองเกรส แห่งสหรัฐอเมริกา 1008 01:13:17,643 --> 01:13:20,229 {\an8}ผมขอพูดแทนเพื่อนร่วมงานของผมทุกคน 1009 01:13:20,312 --> 01:13:22,564 {\an8}ทั้งฝ่ายรีพับลิกันและเดโมแครต 1010 01:13:23,232 --> 01:13:27,945 {\an8}ในการแสดงความโกรธแค้น ต่อการโจมตีของผู้ก่อการร้ายครั้งล่าสุด… 1011 01:13:28,028 --> 01:13:32,199 {\an8}จุดสนใจหลักของชีวิตผมคือเรื่องสิทธิมนุษยชน 1012 01:13:33,033 --> 01:13:35,744 เพราะผมเชื่อว่านี่คือวิถีทาง 1013 01:13:36,537 --> 01:13:38,288 ของโลกที่เจริญแล้ว 1014 01:13:39,415 --> 01:13:43,001 ผมกับแอนเน็ตผู้เป็นภรรยารู้จักกันมาทั้งชีวิต 1015 01:13:43,627 --> 01:13:46,964 เราโตมาในบูดาเปสต์ 1016 01:13:48,257 --> 01:13:50,968 เราตอนนี้แต่งงานกันมา 47 ปีแล้ว 1017 01:13:52,386 --> 01:13:53,971 เรามีลูกสาวสองคน 1018 01:13:54,847 --> 01:13:57,516 ที่ก่อนหน้านั้นบอกเราว่า 1019 01:13:57,599 --> 01:14:02,771 ว่าพวกเธอมีของขวัญพิเศษให้พ่อแม่ 1020 01:14:04,648 --> 01:14:08,652 เพราะครอบครัวเราถูกกวาดล้าง พวกเธอจะทำให้เรามีครอบครัวใหญ่ 1021 01:14:10,237 --> 01:14:15,409 และเราได้รับพรเป็นหลานที่แสนวิเศษ 17 คน 1022 01:14:16,243 --> 01:14:18,495 และมันเป็นจุดสำคัญของชีวิตเรา 1023 01:14:22,541 --> 01:14:27,754 ฉันอยากเป็นที่รู้จักในฐานะ ผู้ให้ความรู้เรื่องการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ 1024 01:14:28,338 --> 01:14:31,300 ฉันเลยไปทำงานที่พิพิธภัณฑ์แห่งความอดทน 1025 01:14:31,383 --> 01:14:34,178 ซึ่งฉันเป็นผู้จัดทำโครงการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ 1026 01:14:34,887 --> 01:14:40,184 และทำหน้าที่อธิบาย ให้กลุ่มคนที่เข้ามาชมพิพิธภัณฑ์ฟัง 1027 01:14:40,684 --> 01:14:41,727 กลายเป็นเรื่องจริง 1028 01:14:42,603 --> 01:14:45,022 เมื่อเรื่องเหล่านี้เกิดขึ้น 1029 01:14:45,105 --> 01:14:48,942 คุณก็เริ่มเชื่อว่าตัวเองทำอะไรผิด 1030 01:14:49,026 --> 01:14:50,944 ทำไมพวกเขาถึงทำแบบนี้กับฉัน 1031 01:14:51,028 --> 01:14:54,364 ฉันรู้สึกว่ามันเป็นหน้าที่ของฉัน 1032 01:14:55,532 --> 01:14:59,661 ในการทำให้โลกรู้ว่าเกิดอะไรขึ้นในช่วงนั้น 1033 01:15:00,829 --> 01:15:03,457 ฉันรู้สึกอยู่เสมอว่าภาษาของฉันไม่ดีพอ 1034 01:15:05,042 --> 01:15:10,756 และถ้าฉันอยากจะบอกเล่าประสบการณ์ของฉัน 1035 01:15:10,839 --> 01:15:14,384 ฉันคงต้องพูดผ่านสื่อกลาง 1036 01:15:15,135 --> 01:15:16,512 แล้วฉันก็ค้นพบงานศิลปะ 1037 01:15:17,179 --> 01:15:19,431 เพราะศิลปะนั้นเหนือชั้น 1038 01:15:19,515 --> 01:15:21,266 มันเกินคำบรรยาย 1039 01:15:23,435 --> 01:15:26,688 ฉันอยากให้พื้นผิวมีความเป็นชั้นๆ 1040 01:15:26,772 --> 01:15:29,191 มันควรจะดูเหมือนกำแพงที่พังทลาย 1041 01:15:29,900 --> 01:15:33,820 เหมือนมันถูกอัดทับด้วยกระดาษหนังสือพิมพ์เก่า 1042 01:15:34,279 --> 01:15:36,782 เพราะคนเราอยากลืมอดีต 1043 01:15:36,865 --> 01:15:40,035 ผู้คนอยากลืมเรื่องการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ 1044 01:15:40,118 --> 01:15:42,871 สิ่งที่ทำให้ฉันมีชีวิตอยู่ได้ 1045 01:15:44,331 --> 01:15:45,624 คือครอบครัว 1046 01:15:47,334 --> 01:15:48,961 ที่ฉันและสามีของฉันสร้างขึ้นมา 1047 01:15:50,212 --> 01:15:51,588 หลานฉัน 1048 01:15:52,673 --> 01:15:54,174 ลูกสามคนที่ยอดเยี่ยม 1049 01:15:55,008 --> 01:15:56,385 สองคนเป็นผู้สอนศาสนา 1050 01:15:57,219 --> 01:15:59,221 และลูกสาวคนสวยของฉัน 1051 01:15:59,763 --> 01:16:03,475 เธอสอนฉันในทุกวันว่าอะไรที่สำคัญในชีวิต 1052 01:16:05,811 --> 01:16:09,523 และสามีของฉันซึ่งเป็นคนอิสราเอลสี่ชั่วโคตร 1053 01:16:10,023 --> 01:16:12,067 และเป็นคนกล้าหาญ 1054 01:16:12,150 --> 01:16:15,487 และเขาช่วยฉันสร้างรากฐานชีวิต 1055 01:16:16,530 --> 01:16:19,616 ภาพวาดนี้คืออาร์ไบต์ มัคท์ ฟราย 1056 01:16:20,242 --> 01:16:23,078 ข้อความตรงประตูทางเข้า 1057 01:16:23,161 --> 01:16:27,082 เขียนว่าอาร์ไบต์ มัคท์ ฟราย… 1058 01:16:27,165 --> 01:16:29,668 งานศิลปะของฉันทุกวันนี้ จะเกี่ยวกับการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ 1059 01:16:29,751 --> 01:16:33,797 เพราะฉันไม่มีที่ระลึกถึงคนที่ฉันรัก 1060 01:16:34,381 --> 01:16:37,759 ฉัน... ฉันไม่รู้ว่าพวกเขาอยู่ไหน 1061 01:16:38,510 --> 01:16:43,432 ทำไมคนในครอบครัวผมถึงตาย หลายคนถูกฆ่า 1062 01:16:44,099 --> 01:16:46,435 ตระกูลบาชถูกล้างบางไปเกือบหมด 1063 01:16:46,518 --> 01:16:47,978 เราสร้างครอบครัวขึ้นมาใหม่ 1064 01:16:49,938 --> 01:16:53,400 ดังนั้นเมื่อเราอยู่ด้วยกัน เราจะเป็นกลุ่มที่ใหญ่มาก 1065 01:16:54,943 --> 01:16:58,405 ผมมีความสุขที่ได้นั่งอยู่กับครอบครัว 1066 01:16:58,488 --> 01:17:01,867 มองไปรอบๆ แล้วคุยว่าผมเกือบตายมาแล้ว 1067 01:17:02,534 --> 01:17:06,038 และตอนนี้ผมนั่งอยู่ที่โต๊ะกับครอบครัว 11-12 คน 1068 01:17:06,121 --> 01:17:07,539 มีความสุขในชีวิต 1069 01:17:07,623 --> 01:17:11,877 ความสุขของการมีชีวิตอยู่มันวิเศษมาก 1070 01:17:15,505 --> 01:17:19,051 วันหนึ่งมีคนมาเคาะประตูบ้านผมในวันอาทิตย์ 1071 01:17:19,134 --> 01:17:20,344 แล้วเดินเข้ามา... 1072 01:17:20,427 --> 01:17:22,012 ผมจึงเดินไปที่ประตู 1073 01:17:22,095 --> 01:17:25,766 และพวกเขาหนีบหนังสือพิมพ์ไว้ที่แขน 1074 01:17:25,849 --> 01:17:28,268 เขาถามว่า "คุณคือพอล พาร์คส์รึเปล่า" ผมตอบ "ครับ" 1075 01:17:28,352 --> 01:17:31,104 เขาบอกว่า "เราตามหาคุณมาหลายปีแล้ว 1076 01:17:31,188 --> 01:17:33,398 มีการตามหาอยู่เรื่อยๆ 1077 01:17:33,482 --> 01:17:35,817 เราต้องการตามหาคุณ" ผมเลยถามว่า "ทำไมเหรอ" 1078 01:17:35,901 --> 01:17:41,698 เขาบอกว่า "มีคนที่ได้รับการปลดปล่อย ที่ดาเคาจำคุณได้ 1079 01:17:42,616 --> 01:17:44,826 และเขาตายไปหลายปีแล้ว 1080 01:17:44,910 --> 01:17:47,954 เขาเป็นคนทำโคมปักเทียนในค่าย 1081 01:17:48,038 --> 01:17:50,374 เขาทำมันจากตะปูคอนกรีต 1082 01:17:50,457 --> 01:17:54,753 และเชื่อมมันเข้าด้วยกันตอนที่เขาอยู่ในค่าย 1083 01:17:55,587 --> 01:17:58,298 และเขาอยากให้คุณ... รับมันไว้ 1084 01:17:58,924 --> 01:18:02,010 เราจึงตามหาคุณเพื่อนำมันมามอบมันให้คุณ" 1085 01:18:02,094 --> 01:18:04,346 และเขาก็มอบโคมปักเทียนนี้ให้กับผม 1086 01:18:11,728 --> 01:18:14,439 การปลดปล่อยเป็นเหมือนของขวัญจากโลก 1087 01:18:15,440 --> 01:18:18,902 และนั่นเป็นครั้งแรกฉันเชื่อในพระเจ้าอีกครั้ง 1088 01:18:18,985 --> 01:18:22,072 ว่าพระองค์ยังคงอยู่และช่วยให้ฉันมาถึงจุดนี้ได้ 1089 01:18:22,155 --> 01:18:25,659 ฉันไม่คิดว่าพระเจ้าทำให้เกิดการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ 1090 01:18:25,742 --> 01:18:31,873 ฉันคิดว่าพระเจ้ามอบความคิด จิตใจและเจตจำนงเสรีให้แก่เรา 1091 01:18:32,749 --> 01:18:34,418 และมันขึ้นอยู่กับมนุษย์... 1092 01:18:35,711 --> 01:18:38,296 ว่าจะเลือกทำอะไรกับชีวิต 1093 01:18:39,840 --> 01:18:43,385 และฉันโทษมนุษย์ ไม่ใช่พระเจ้า 1094 01:18:43,468 --> 01:18:46,722 ผมไม่สามารถอธิบายสาเหตุ... 1095 01:18:47,806 --> 01:18:51,351 การฆ่าล้างเผ่าพันธ์ุ ไม่ว่าจะด้วยเหตุผล อารมณ์หรือสติปัญญา 1096 01:18:52,227 --> 01:18:55,147 ผมไม่สามารถหา… 1097 01:18:55,856 --> 01:18:58,024 ที่ว่างสำหรับ… 1098 01:18:59,025 --> 01:19:00,318 ผู้มีอำนาจสูงกว่า 1099 01:19:01,111 --> 01:19:02,237 ในฝันร้ายนี้ 1100 01:19:02,320 --> 01:19:03,947 เราเป็นคนแบบไหนกัน 1101 01:19:04,823 --> 01:19:06,867 หนังสือเรียนสอนอะไรเรา 1102 01:19:07,743 --> 01:19:10,954 อะไรคือความแตกต่างระหว่างฉัน 1103 01:19:12,038 --> 01:19:13,331 กับเด็กคนอื่นๆ 1104 01:19:13,415 --> 01:19:15,167 พระคัมภีร์ไบเบิลสอนอะไร 1105 01:19:17,711 --> 01:19:20,464 นี่มันเรื่องอะไรกัน 1106 01:19:23,049 --> 01:19:26,553 ฮิตเลอร์ยังคงเป็นผู้ต่อต้านชาวยิวไปจนถึงที่สุด 1107 01:19:26,636 --> 01:19:28,930 และหนึ่งในคำสั่ง 1108 01:19:29,014 --> 01:19:31,725 หรือคำเตือนแก่ผู้สนับสนุน ครั้งสุดท้ายของเขา 1109 01:19:32,726 --> 01:19:36,480 คือให้พวกเขาทำสงครามกับชาวยิวต่อ 1110 01:19:36,563 --> 01:19:40,901 ในพินัยกรรมของเขา ที่ลงนามในวันที่ 29 เมษายน 1945 1111 01:19:41,568 --> 01:19:42,986 เขาระบุว่า "เหนือสิ่งอื่นใด 1112 01:19:44,029 --> 01:19:47,657 ผมขอให้รัฐบาลและประชาชน 1113 01:19:47,741 --> 01:19:51,161 รักษากฎหมายเชื้อชาติให้ถึงที่สุด 1114 01:19:51,828 --> 01:19:54,956 และต่อต้าน 1115 01:19:55,665 --> 01:19:58,293 ผู้วางยาพิษของทุกชาติ 1116 01:19:59,294 --> 01:20:01,630 ซึ่งก็คือชาวยิวในนานาประเทศ โดยไร้ความปราณี" 1117 01:20:35,372 --> 01:20:39,000 การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ต้องถูกมองว่าเป็นบทสำคัญ 1118 01:20:39,626 --> 01:20:43,296 ในประวัติศาสตร์อันยาวนาน ของความโหดร้ายของมนุษย์ที่มีต่อมนุษย์ 1119 01:20:45,715 --> 01:20:47,300 เราจะมองข้าม 1120 01:20:47,926 --> 01:20:49,427 การเลือกปฏิบัติ 1121 01:20:50,011 --> 01:20:52,389 ที่สร้างความเจ็บปวดให้ใครหลายคน 1122 01:20:52,472 --> 01:20:54,474 เพราะเชื้อชาติ สีผิวหรือความเชื่อไม่ได้ 1123 01:20:55,016 --> 01:20:57,060 เราจะมองข้ามการเป็นทาสไม่ได้ 1124 01:20:57,143 --> 01:21:00,188 เราจะมองข้ามการล่าแม่มดไม่ได้ 1125 01:21:00,272 --> 01:21:03,984 เราจะมองข้ามการสังหารชาวคริสต์ ในยุคโรมันไม่ได้ 1126 01:21:05,819 --> 01:21:08,697 การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์อาจเป็นจุดสูงสุด 1127 01:21:09,948 --> 01:21:12,868 ของความเลวร้ายที่เกิดขึ้นได้ 1128 01:21:13,535 --> 01:21:18,331 เมื่อมนุษย์สูญเสียคุณธรรม 1129 01:21:18,415 --> 01:21:21,459 และความเชื่อในคุณค่าของชีวิตมนุษย์ 1130 01:27:01,466 --> 01:27:06,471 (คำบรรยายโดยเบญจพร กวินทร์)