1 -00:00:16,699 --> -00:00:11,861 Sự ủng hộ từ khán giả giúp chương trình thành công. Xin hãy ủng hộ đài PBS. 2 00:00:00,785 --> 00:00:07,725 BỘ PHIM CHỨA ĐỰNG NỘI DUNG NHẠY CẢM, TỪ NGỮ NẶNG NỀ VÀ HÌNH ẢNH BẠO LỰC. 3 00:00:53,537 --> 00:00:59,176 Trở về từ Việt Nam gần như đau thương như chính cuộc chiến tranh. 4 00:01:01,579 --> 00:01:04,115 Suốt nhiều năm, không ai nói về Việt Nam. 5 00:01:07,251 --> 00:01:13,457 Bọn tôi kết bạn với một cặp vợ chồng trẻ và sau 12 năm khi hai người vợ nói chuyện, 6 00:01:14,158 --> 00:01:19,430 {\an8}thì biết bọn tôi đều là lính Thủy quân Lục chiến ở Việt Nam. Chưa ai từng nói gì. 7 00:01:19,764 --> 00:01:21,065 {\an8}Chưa từng nhắc đến nó. 8 00:01:21,799 --> 00:01:23,834 Và cả đất nước đều như thế. 9 00:01:25,269 --> 00:01:27,071 Thật là chia rẽ. 10 00:01:29,040 --> 00:01:32,343 Và nó giống như sống trong nhà với người cha nghiện rượu. 11 00:01:33,811 --> 00:01:35,713 "Suỵt, ta không nói về việc đó." 12 00:01:38,082 --> 00:01:42,253 Đất nước bọn tôi đã làm thế với Việt Nam. Mới gần đây, tôi nghĩ 13 00:01:42,420 --> 00:01:48,259 các đứa bé sinh ra trong thời kỳ bùng nổ bắt đầu nói, "Chuyện gì đã xảy ra?" 14 00:01:57,935 --> 00:01:59,837 Điều chúng ta cần ở đất nước này 15 00:02:00,738 --> 00:02:04,342 là chữa lành vết thương và bỏ Việt Nam lại sau lưng. 16 00:02:16,987 --> 00:02:19,924 Việc giết người trong cuộc chiến bi kịch này phải chấm dứt. 17 00:02:31,435 --> 00:02:34,739 {\an8}Chiến lược của Tướng Westmoreland đang tạo ra thành quả. 18 00:02:35,773 --> 00:02:39,176 {\an8}Kẻ thù không còn gần với chiến thắng nữa. 19 00:02:47,051 --> 00:02:51,555 Dù bạn có ước lượng thế nào, ta vẫn còn khá hơn những gì ta nghĩ lúc này. 20 00:02:57,428 --> 00:03:03,267 Ngài đã thiếu thẳng thắn về việc chúng ta lún sâu vào Việt Nam thế nào. 21 00:03:03,601 --> 00:03:07,238 Chúng ta đã tăng cường hỗ trợ cho chính phủ, hậu cần của nó. 22 00:03:07,538 --> 00:03:09,507 Chúng ta chưa cử quân đội đến đó. 23 00:03:11,041 --> 00:03:13,177 Bạn dựng một hàng domino lên 24 00:03:13,244 --> 00:03:17,148 và đẩy cái đầu tiên, cái cuối cùng chắc chắn sẽ ngã. 25 00:03:17,648 --> 00:03:22,420 Nếu cuộc xâm lược thành công ở Triều Tiên, ta mong nó lan ra khắp châu Á, châu Âu 26 00:03:22,620 --> 00:03:23,754 và đến bán cầu này. 27 00:03:58,489 --> 00:04:02,560 Viktor Frankl, người sống sót qua trại tử thần trong Thế chiến II, 28 00:04:03,060 --> 00:04:05,129 đã viết cuốn sách Đi Tìm Lẽ Sống. 29 00:04:08,232 --> 00:04:10,234 "Bạn biết đó, sống là đau khổ. 30 00:04:11,302 --> 00:04:13,737 Tồn tại là tìm ra ý nghĩa trong đau khổ." 31 00:04:15,940 --> 00:04:19,176 {\an8}Và đối với những người bọn tôi chịu đau khổ vì Việt Nam, 32 00:04:20,311 --> 00:04:23,914 {\an8}đó là nhiệm vụ của chúng tôi kể từ đó. 33 00:04:37,661 --> 00:04:41,432 Sự tham gia của Mỹ vào Việt Nam bắt đầu trong bí mật. 34 00:04:43,234 --> 00:04:46,237 Nó kết thúc sau 30 năm trong sự thất bại, 35 00:04:46,904 --> 00:04:49,173 được chứng kiến bởi cả thế giới. 36 00:04:53,077 --> 00:04:56,146 Nó được bắt đầu với thiện chí từ những người tử tế 37 00:04:56,447 --> 00:04:58,616 vượt khỏi sự hiểu lầm định mệnh, 38 00:04:59,083 --> 00:05:03,320 sự tự tin thái quá của Mỹ, và tính toán sai lầm trong Chiến tranh Lạnh. 39 00:05:04,655 --> 00:05:08,559 Và nó đã được kéo dài vì có vẻ dễ dàng hơn để gây hỗn loạn 40 00:05:08,859 --> 00:05:12,263 hơn là thừa nhận nó do các quyết định bi thảm gây ra, 41 00:05:12,963 --> 00:05:15,165 được thực hiện bởi năm Tổng thống Mỹ, 42 00:05:15,499 --> 00:05:17,968 thuộc cả hai đảng phái chính trị. 43 00:05:20,504 --> 00:05:25,409 Trước khi chiến tranh kết thúc, hơn 58.000 lính Mỹ đã chết. 44 00:05:26,877 --> 00:05:32,550 Ít nhất 250.000 lính của quân đội Sài Gòn cũng đã chết trong cuộc xung đột. 45 00:05:34,285 --> 00:05:39,189 Có hơn một triệu binh lính miền Bắc Việt Nam và du kích Việt Cộng đã chết. 46 00:05:44,795 --> 00:05:47,464 Hai triệu thường dân, miền Bắc và miền Nam, 47 00:05:47,598 --> 00:05:48,933 được cho là đã chết, 48 00:05:49,333 --> 00:05:53,103 cũng như hơn hàng chục nghìn người ở các nước láng giềng 49 00:05:53,170 --> 00:05:54,939 ở Lào và Campuchia. 50 00:05:57,474 --> 00:06:00,911 Với nhiều người Việt Nam, đó là một cuộc nội chiến tàn bạo. 51 00:06:01,979 --> 00:06:04,949 Với những người khác, đó là chương cao trào đẫm máu 52 00:06:05,015 --> 00:06:07,985 trong cuộc đấu tranh giành độc lập hàng thế kỷ. 53 00:06:14,091 --> 00:06:18,696 Với những lính Mỹ đã chiến đấu, và với những người phản đối nó ở quê hương, 54 00:06:19,263 --> 00:06:22,833 cũng như những người chỉ thoáng thấy trên bản tin hàng đêm, 55 00:06:23,634 --> 00:06:26,470 Chiến tranh Việt Nam là một thập kỷ đau đớn, 56 00:06:27,738 --> 00:06:31,175 giai đoạn chia rẽ nhất kể từ Cuộc Nội chiến. 57 00:06:33,644 --> 00:06:36,814 Việt Nam dường như gây nghi ngờ mọi thứ, 58 00:06:38,482 --> 00:06:40,884 giá trị của danh dự và lòng dũng cảm, 59 00:06:42,920 --> 00:06:45,522 phẩm chất của sự tàn nhẫn và lòng thương xót, 60 00:06:47,725 --> 00:06:49,693 sự thẳng thắn của chính phủ Mỹ, 61 00:06:52,429 --> 00:06:55,032 và ý nghĩa của việc trở thành người yêu nước. 62 00:07:01,872 --> 00:07:03,507 Và những người sống sót 63 00:07:03,741 --> 00:07:06,076 chưa bao giờ xóa được ký ức, 64 00:07:06,577 --> 00:07:09,480 chưa bao giờ ngừng tranh cãi về chuyện đã xảy ra, 65 00:07:10,180 --> 00:07:14,151 vì sao mọi thứ trở nên tồi tệ đến thế, ai là kẻ đáng trách, 66 00:07:15,686 --> 00:07:17,287 và liệu nó có đáng không. 67 00:08:06,403 --> 00:08:10,741 TẬP MỘT BÓNG MA QUÁ KHỨ 68 00:08:55,519 --> 00:08:59,056 Cuộc chinh phục Đông Dương của Pháp bắt đầu với cuộc tấn công 69 00:08:59,123 --> 00:09:03,127 vào cảng Đà Nẵng của Việt Nam năm 1858. 70 00:09:04,828 --> 00:09:08,031 Mất 50 năm để tuyên bố chủ quyền cho toàn bộ khu vực, 71 00:09:08,332 --> 00:09:13,036 Lào và Campuchia, cũng như khu vực dài 1.931 km 72 00:09:13,270 --> 00:09:15,572 được gọi là Việt Nam. 73 00:09:19,109 --> 00:09:23,914 Tất cả được cai trị bởi một thống đốc Pháp từ dinh thự của ông ở Hà Nội. 74 00:09:25,816 --> 00:09:29,219 Người Pháp sống chủ yếu ở các đồn điền, 75 00:09:29,820 --> 00:09:35,192 và ở các thành phố như Sài Gòn, họ biến nó trông giống như ở quê nhà. 76 00:09:37,461 --> 00:09:41,698 Họ hầu hết không thèm học ngôn ngữ của người bản xứ. 77 00:09:43,133 --> 00:09:46,336 Thay vào đó, họ thiết lập một loạt các hoàng đế bù nhìn 78 00:09:46,670 --> 00:09:50,474 và bổ nhiệm một mạng lưới các quan chức Việt Nam nói tiếng Pháp, 79 00:09:50,808 --> 00:09:54,044 quan lại, sẵn sàng thực hiện mong muốn của họ. 80 00:09:57,214 --> 00:10:01,785 Người Pháp bắt người dân xây dựng đường xá và kênh đào, 81 00:10:02,119 --> 00:10:03,921 đường ray và cầu. 82 00:10:20,504 --> 00:10:24,474 Người Việt không dễ dàng chấp nhận sự chiếm đóng của Pháp 83 00:10:24,842 --> 00:10:29,213 như đã chiến đấu chống lại các cuộc xâm lược trước đó bởi người Trung Quốc. 84 00:10:29,646 --> 00:10:33,450 Vào đầu thế kỷ 20, chủ nghĩa dân tộc gia tăng. 85 00:10:34,384 --> 00:10:38,722 Nhưng bất cứ ai dám chống lại chế độ thực dân có nguy cơ bị lưu đày, 86 00:10:39,289 --> 00:10:41,325 bỏ tù hoặc chém đầu. 87 00:10:44,561 --> 00:10:45,863 Họ kiểm soát mọi thứ, 88 00:10:47,264 --> 00:10:49,266 tài nguyên của đất nước chúng tôi. 89 00:10:51,201 --> 00:10:55,539 Nhưng chủ yếu là họ đã lấy đi sự độc lập và tự do của chúng tôi. 90 00:10:56,940 --> 00:11:02,479 {\an8}Khi còn nhỏ, tôi đã thấm nhuần chủ nghĩa dân tộc từ trường học. 91 00:11:04,047 --> 00:11:06,950 {\an8}Tôi luôn coi người Pháp là kẻ thù. 92 00:11:09,286 --> 00:11:10,187 Kẻ thù của tôi. 93 00:11:35,612 --> 00:11:39,883 {\an8}Sự căm hận của tôi dành cho họ rất thuần túy. Thuần túy. 94 00:11:40,851 --> 00:11:42,219 {\an8}Tôi ghét họ lắm. 95 00:11:44,187 --> 00:11:45,389 {\an8}Và tôi rất sợ họ. 96 00:11:50,594 --> 00:11:51,995 Tôi đã rất kinh sợ họ. 97 00:12:00,504 --> 00:12:02,873 Và càng sợ thì tôi càng tôi ghét họ hơn. 98 00:12:06,176 --> 00:12:09,780 Tôi là tay súng trường Thủy quân Lục chiến 18 tuổi với vết mực còn ướt 99 00:12:09,846 --> 00:12:14,318 trên tấm bằng trung học. Tôi không muốn hổ thẹn trước mặt bạn bè. 100 00:12:16,520 --> 00:12:21,325 Nhưng tôi đã rất sợ. Tôi thấy như mình đã níu vào danh dự bằng móng tay 101 00:12:21,491 --> 00:12:22,693 suốt thời gian ở đó. 102 00:12:38,008 --> 00:12:43,280 Vào mùa xuân năm 1919, khi các cường quốc Đồng Minh chiến thắng gặp nhau ở Paris 103 00:12:43,480 --> 00:12:46,483 để xây dựng lại thế giới bị tàn phá bởi Thế chiến I, 104 00:12:47,384 --> 00:12:50,854 Tổng thống Woodrow Wilson đứng đầu phái đoàn Mỹ 105 00:12:51,321 --> 00:12:53,323 trú tại khách sạn Crillon. 106 00:12:55,959 --> 00:12:59,830 Một ngày nọ, một người đàn ông 29 tuổi cao, mảnh khảnh, 107 00:12:59,930 --> 00:13:02,432 xuất hiện với đơn kiến nghị cho Tổng thống. 108 00:13:02,499 --> 00:13:05,936 Ông và những người Việt Nam theo chủ nghĩa dân tộc đã viết. 109 00:13:07,571 --> 00:13:12,142 Lấy cảm hứng từ lời tuyên bố của Wilson rằng lợi ích của các dân tộc thuộc địa 110 00:13:12,275 --> 00:13:16,013 nên được ngang bằng với những người cai trị châu Âu, 111 00:13:16,780 --> 00:13:21,351 ông đã yêu cầu áp dụng nguyên tắc này cho quê hương của mình. 112 00:13:22,819 --> 00:13:25,956 Thư ký của Tổng thống đã hứa sẽ đưa nó cho Wilson, 113 00:13:26,523 --> 00:13:29,026 nhưng không có bằng chứng nào cho thấy thế. 114 00:13:30,227 --> 00:13:32,596 Tên ông ấy là Nguyễn Tất Thành, 115 00:13:32,863 --> 00:13:36,700 nhưng lúc bấy giờ ông sống dưới bí danh Nguyễn Ái Quốc. 116 00:13:37,534 --> 00:13:42,873 "Nguyễn Yêu Nước." Trong sự nghiệp trong bóng tối của mình, 117 00:13:43,106 --> 00:13:46,243 ông đã tiếp nhận khoảng 70 biệt hiệu khác nhau, 118 00:13:46,977 --> 00:13:52,015 cuối cùng lấy tên với nghĩa "người được khai sáng nhất," Hồ Chí Minh. 119 00:13:54,184 --> 00:13:58,922 Hồ Chí Minh là đàn ông thành công trong việc thể hiện hình ảnh 120 00:13:59,022 --> 00:14:02,559 của một người hoàn toàn quyết tâm giải phóng 121 00:14:02,626 --> 00:14:06,763 đất nước và nhân dân của mình khỏi ách thống trị của ngoại quốc 122 00:14:08,098 --> 00:14:11,401 đến mức ông hy sinh hạnh phúc của bản thân, 123 00:14:11,468 --> 00:14:15,238 cuộc sống của mình, không có gia đình riêng. 124 00:14:16,907 --> 00:14:19,342 {\an8}Với người Việt, đó là một sự hy sinh lớn 125 00:14:19,409 --> 00:14:22,312 {\an8}vì với chúng ta ai cũng cần một gia đình. 126 00:14:24,014 --> 00:14:26,483 Hồ Chí Minh sinh năm 1890, 127 00:14:26,683 --> 00:14:29,786 con trai của một quan chức nhỏ trong chế độ Pháp. 128 00:14:30,787 --> 00:14:34,424 Sau khi tham gia cuộc biểu tình chống lại hoàng đế bù nhìn 129 00:14:34,491 --> 00:14:36,560 và những người Pháp giật dây, 130 00:14:37,227 --> 00:14:40,597 Hồ Chí Minh bị đuổi khỏi trường và gây chú ý vì bị bắt. 131 00:14:42,599 --> 00:14:47,904 Ông rời Việt Nam năm 1911 và sống bôn ba 30 năm. 132 00:14:49,906 --> 00:14:52,709 Ông từng là phụ bếp trên tàu của Pháp, 133 00:14:53,143 --> 00:14:55,412 và đến New York và Boston, 134 00:14:55,812 --> 00:14:59,783 nơi ông làm thợ làm bánh một thời gian tại nhà hàng Parker House. 135 00:15:01,118 --> 00:15:06,189 Ông làm nghề cào tuyết ở London, làm thợ chụp ảnh ở Paris. 136 00:15:07,891 --> 00:15:11,294 Tại đó, Hồ Chí Minh gia nhập Đảng Xã hội Pháp. 137 00:15:11,828 --> 00:15:15,365 Nhưng khi phát hiện ra các tác phẩm chống thực dân của Lenin, 138 00:15:15,632 --> 00:15:20,871 ông trở thành một người cộng sản. Ông được mời đến Mát-xcơ-va học tập, 139 00:15:21,271 --> 00:15:23,707 trải qua khóa đào tạo làm đặc vụ Xô Viết, 140 00:15:23,874 --> 00:15:27,611 đôi khi bị chỉ trích vì theo chủ nghĩa dân tộc đầu tiên 141 00:15:27,811 --> 00:15:32,182 rồi trở thành một nhà cộng sản, và sau đó được phái đến Trung Quốc 142 00:15:32,382 --> 00:15:35,619 để tổ chức một nhóm những người Việt hoạt động lưu vong 143 00:15:35,852 --> 00:15:39,589 và giúp thành lập Đảng Cộng sản Đông Dương. 144 00:15:41,458 --> 00:15:44,294 Trải qua tất cả, "ông ấy căng thẳng và run rẩy," 145 00:15:44,361 --> 00:15:47,130 một người bạn nhớ lại, "chỉ một ý nghĩ duy nhất, 146 00:15:47,764 --> 00:15:49,900 Tổ quốc của ông ấy, Việt Nam." 147 00:16:05,749 --> 00:16:09,686 Đến năm 1940, phần lớn thế giới lại xảy ra chiến tranh. 148 00:16:18,028 --> 00:16:20,764 Đức đã chiếm hầu hết Tây Âu, 149 00:16:21,631 --> 00:16:22,933 bao gồm cả Pháp. 150 00:16:26,403 --> 00:16:30,473 Đế quốc Nhật đe dọa nhiều thuộc địa của châu Âu ở châu Á 151 00:16:30,740 --> 00:16:34,411 và chiếm đóng Việt Nam, nơi họ cho phép đồng minh của mình, 152 00:16:34,578 --> 00:16:38,982 tay trong người Pháp tiếp tục giám sát thuộc địa của họ. 153 00:16:42,552 --> 00:16:45,622 Với một số người Việt, sự xuất hiện của người Nhật 154 00:16:45,689 --> 00:16:49,526 như báo hiệu cho sự kết thúc của sự cai trị của thực dân da trắng. 155 00:16:50,961 --> 00:16:53,630 Nhưng Hồ Chí Minh vẫn lưu vong ở Trung Quốc, 156 00:16:54,097 --> 00:16:58,835 thấy người Nhật là kẻ xâm lược ngoại bang, chẳng được chào đón hơn người Pháp. 157 00:17:00,136 --> 00:17:02,906 Họ chỉ quan tâm đến việc đô hộ đất nước của ông 158 00:17:03,273 --> 00:17:07,277 và chiếm giữ vụ thu hoạch của người Việt để lấp đầy bát gạo của mình. 159 00:17:09,679 --> 00:17:11,114 Đã đến lúc, ông nói, 160 00:17:11,314 --> 00:17:14,818 để tập hợp "những người yêu nước ở mọi lứa tuổi và tầng lớp, 161 00:17:15,151 --> 00:17:18,288 nông dân, công nhân, thương nhân và binh lính 162 00:17:19,055 --> 00:17:22,692 để đánh bại người Nhật và tay trong người Pháp." 163 00:17:26,730 --> 00:17:31,801 Tháng 2 năm 1941, sau ba thập kỷ xa quê hương, 164 00:17:32,002 --> 00:17:36,172 Hồ Chí Minh vượt qua biên giới Trung Quốc vào Việt Nam 165 00:17:36,640 --> 00:17:40,277 và xây dựng căn cứ địa gần ngôi làng hẻo lánh ở Pác Bó 166 00:17:40,844 --> 00:17:45,749 trong một hang đá vôi ở sườn núi mà ông đặt tên theo Karl Marx, 167 00:17:46,950 --> 00:17:51,521 nhìn ra là dòng suối mà ông đặt tên theo người anh hùng của mình, Lenin. 168 00:17:54,057 --> 00:17:56,760 Ở đó, ông đã phát động phong trào cách mạng, 169 00:17:56,960 --> 00:18:01,698 mà ông gọi là Việt Nam Độc Lập Đồng Minh Hội, Việt Minh. 170 00:18:04,567 --> 00:18:07,304 Mọi người muốn gia nhập Việt Minh để chiến đấu. 171 00:18:08,705 --> 00:18:11,408 {\an8}Hầu hết không ai biết Việt Minh 172 00:18:11,608 --> 00:18:13,943 {\an8}là một tổ chức cộng sản. 173 00:18:15,945 --> 00:18:19,416 Để xây dựng và lãnh đạo lực lượng chiến đấu cho cuộc cách mạng, 174 00:18:19,482 --> 00:18:21,518 Hồ đã kêu gọi Võ Nguyên Giáp, 175 00:18:22,118 --> 00:18:24,421 người từng là giáo viên lịch sử Pháp 176 00:18:24,688 --> 00:18:30,760 đào tạo học sinh ưu tú ở Hà Nội. Giáp là người sớm chuyển sang 177 00:18:30,827 --> 00:18:35,065 chủ nghĩa cộng sản, người có lòng căm thù suốt đời với người Pháp 178 00:18:35,398 --> 00:18:37,767 khi chúng đánh vợ ông đến chết trong tù. 179 00:18:40,036 --> 00:18:43,139 Lấy cảm hứng từ Napoleon, Lawrence xứ Ả Rập, 180 00:18:43,306 --> 00:18:46,443 và Mao Trạch Đông, nhà cách mạng cộng sản Trung Quốc, 181 00:18:46,910 --> 00:18:49,079 Giáp đã bắt đầu phát triển 182 00:18:49,279 --> 00:18:53,750 một lý thuyết đặc biệt về chiến tranh dựa vào chiến thuật du kích 183 00:18:54,417 --> 00:18:58,421 cho đến khi một cuộc tấn công quy mô toàn diện có thể được tiến hành. 184 00:18:59,589 --> 00:19:02,692 Trong cuộc chiến giành độc lập mà ông tin là sẽ đến, 185 00:19:03,259 --> 00:19:08,031 quân đội của ông, Giáp nói, sẽ ở "khắp nơi và không nơi nào." 186 00:19:09,866 --> 00:19:13,670 Lý do người Việt Nam luôn dùng đến chiến tranh du kích 187 00:19:13,837 --> 00:19:15,839 vì chúng tôi là một đất nước nhỏ. 188 00:19:16,172 --> 00:19:19,843 Và đó là cách đánh của kẻ yếu chống lại kẻ mạnh. 189 00:19:22,078 --> 00:19:24,914 Đừng đánh trừ khi nắm chắc mình có thể thắng, 190 00:19:25,515 --> 00:19:28,752 {\an8}và bất ngờ là một yếu tố lớn. 191 00:19:30,854 --> 00:19:32,055 Hãy đánh khôn ngoan. 192 00:19:39,696 --> 00:19:42,665 Tôi có khoảng 26 trong số 45 quân nhân ngày hôm đó. 193 00:19:43,099 --> 00:19:47,704 {\an8}Chúng tôi lúc nào cũng thiếu lực lượng. Và hôm đó chúng tôi khá ít người. 194 00:19:49,572 --> 00:19:51,274 Trung đội của tôi rất giỏi. 195 00:19:56,579 --> 00:19:57,847 Đi nào! 196 00:19:58,148 --> 00:20:00,784 Và đột nhiên, người đi đầu, 197 00:20:00,850 --> 00:20:05,655 người đầu tiên trong hàng nói, "Việt Cộng đang trên đường mòn." 198 00:20:07,924 --> 00:20:12,929 Trước khi tôi có cơ hội hiểu nó... cậu ta ngã xuống, bị bắn xuyên qua ngực. 199 00:20:15,098 --> 00:20:19,002 Và một màn phục kích công phu đã nổ ra. 200 00:20:30,413 --> 00:20:35,318 Tôi biết mình đã mất rất nhiều đồng đội. Tôi đã cầu nguyện với Chúa, nói rằng 201 00:20:36,186 --> 00:20:39,322 "Nếu Ngài cần thêm người từ trung đội, hãy đưa tôi đi. 202 00:20:39,389 --> 00:20:44,627 Đừng cướp thêm người của tôi nữa." Ngay khi tôi nói thế, tôi hoảng sợ và nói, 203 00:20:44,694 --> 00:20:47,931 "Chết tiệt. Tôi có thể rút lại lời cầu nguyện đó không?" 204 00:21:00,143 --> 00:21:02,412 Mùa xuân năm 1945, 205 00:21:03,146 --> 00:21:06,816 hơn ba năm sau vụ người Nhật tấn công Trân Châu Cảng, 206 00:21:08,084 --> 00:21:13,056 chính phủ Mỹ tìm kiếm đồng minh đằng sau chiến tuyến ở Việt Nam. 207 00:21:13,490 --> 00:21:17,927 Người Mỹ hy vọng tìm ra cách phá hoại lực lượng quân Nhật ở đó 208 00:21:18,761 --> 00:21:21,331 khi họ tiếp xúc với Hồ Chí Minh. 209 00:21:22,565 --> 00:21:28,738 Và một đội Cơ quan Tình báo chiến lược được thả xuống gặp lãnh đạo Việt Minh. 210 00:21:31,207 --> 00:21:33,743 Paul Hoagland là bác sĩ trong đội. 211 00:21:35,044 --> 00:21:40,350 {\an8}Và điều đầu tiên anh ta được chỉ đạo là đi gặp lãnh đạo đang bệnh nặng của họ. 212 00:21:41,317 --> 00:21:43,353 Nên anh ta được đưa tới một lán cỏ 213 00:21:43,486 --> 00:21:47,891 nơi một người đàn ông gầy gò nằm trên đống rơm, 214 00:21:48,324 --> 00:21:49,292 bệnh rất nặng. 215 00:21:50,126 --> 00:21:51,394 Và đó là Hồ Chí Minh. 216 00:21:53,763 --> 00:21:58,234 Cơ quan Tình báo chiến lược, tiền thân bí mật thời chiến của CIA, 217 00:21:58,368 --> 00:22:00,803 đã cung cấp cho quân du kích nghèo của Hồ 218 00:22:00,870 --> 00:22:05,408 thiết bị vũ trang và ngạc nhiên trước cách họ nhanh chóng học cách dùng chúng. 219 00:22:06,709 --> 00:22:09,245 Hồ Chí Minh bắt đầu gọi những người theo ông 220 00:22:09,312 --> 00:22:13,516 là Quân đội Việt-Mỹ và ca ngợi nước Mỹ 221 00:22:13,583 --> 00:22:15,418 là nhà vô địch của nền dân chủ 222 00:22:15,585 --> 00:22:18,788 chắc chắn sẽ giúp họ chấm dứt chế độ thuộc địa. 223 00:22:20,423 --> 00:22:22,692 Chúng tôi thấy người Mỹ đến. 224 00:22:23,693 --> 00:22:25,962 {\an8}Và khi nhìn vào người Mỹ, 225 00:22:26,596 --> 00:22:30,700 {\an8}chúng tôi coi họ như một kiểu người tự do 226 00:22:31,100 --> 00:22:32,669 giải phóng nhân dân. 227 00:22:33,136 --> 00:22:35,471 Họ đã giải phóng châu Âu. 228 00:22:37,340 --> 00:22:40,944 Trong khi đó, nạn đói ảnh hưởng nặng nề miền Bắc của đất nước. 229 00:22:41,744 --> 00:22:45,448 Hàng trăm ngàn người Việt Nam đang chết vì đói 230 00:22:45,982 --> 00:22:49,352 trong khi các kho của Nhật chứa đầy gạo. 231 00:22:52,388 --> 00:22:54,390 Thời điểm đó, rác rưởi được thu gom 232 00:22:54,457 --> 00:22:56,059 bởi những người đẩy xe. 233 00:22:56,492 --> 00:23:01,097 Và mẹ tôi nhớ rằng mỗi sáng bà thấy 234 00:23:01,164 --> 00:23:03,166 những xe rác này chạy quanh 235 00:23:03,232 --> 00:23:06,669 và người ta nhặt xác chết và ném chúng lên xe. 236 00:23:07,770 --> 00:23:12,609 Thật không tin được. Và những người đã trải qua nó không bao giờ quên được. 237 00:23:13,776 --> 00:23:18,815 Bố của bà Dương Vân Mai là phó thống đốc của một tỉnh phía đông Hà Nội, 238 00:23:19,182 --> 00:23:21,918 con trai và cháu trai của quan lại 239 00:23:21,985 --> 00:23:23,786 đã phục vụ cho người Pháp. 240 00:23:24,587 --> 00:23:27,223 Ông và vợ có 17 đứa con. 241 00:23:29,492 --> 00:23:32,662 Những bậc cha mẹ có con bụ bẫm 242 00:23:32,729 --> 00:23:36,466 rất sợ con mình bị bắt và giết chết. 243 00:23:37,934 --> 00:23:40,603 Và nó thực sự như địa ngục. 244 00:23:41,771 --> 00:23:44,774 Chính phủ không có manh mối gì về cách đối phó 245 00:23:44,841 --> 00:23:46,009 với thảm kịch này. 246 00:23:48,444 --> 00:23:51,714 Nhưng Hồ Chí Minh thì có. Ông chỉ đạo Việt Minh 247 00:23:51,781 --> 00:23:55,218 đột nhập vào nhà kho của người Nhật ở bất cứ nơi nào có thể 248 00:23:55,785 --> 00:23:57,787 và phân phát gạo cho người dân. 249 00:23:59,822 --> 00:24:01,924 Họ được gọi là cứu tinh. 250 00:24:09,098 --> 00:24:12,568 {\an8}NGÀY 6 THÁNG 8 NĂM 1945 251 00:24:17,306 --> 00:24:20,009 Khi một quả bom nguyên tử phá hủy Hiroshima, 252 00:24:20,610 --> 00:24:24,013 và ba ngày sau, một quả bom thứ hai phá hủy Nagasaki, 253 00:24:24,681 --> 00:24:27,116 việc quân Nhật đầu hàng có vẻ sắp xảy ra. 254 00:24:29,118 --> 00:24:32,655 Hồ Chí Minh kêu gọi nhân dân Việt Nam đứng dậy 255 00:24:32,822 --> 00:24:37,493 và giành lấy đất nước của mình trước khi tổ chức Pháp quốc Tự do có thể tái lập 256 00:24:37,560 --> 00:24:39,495 chế độ thuộc địa cũ của họ. 257 00:24:41,064 --> 00:24:44,734 Họ đã nổi dậy ở các thành phố và thị trấn trên cả nước. 258 00:24:48,538 --> 00:24:51,474 Vào ngày 2 tháng 9 năm 1945, 259 00:24:51,607 --> 00:24:54,577 cùng ngày quân Nhật chính thức đầu hàng, 260 00:24:55,211 --> 00:25:00,183 hàng trăm ngàn người dân Việt Nam đã đổ vào Quảng trường Ba Đình, Hà Nội 261 00:25:00,650 --> 00:25:04,987 để lần đầu tiên nhìn thấy lãnh đạo bí ẩn của Việt Minh 262 00:25:05,822 --> 00:25:09,559 và nghe ông tuyên bố nền độc lập của Việt Nam. 263 00:25:15,298 --> 00:25:18,367 Với một sĩ quan Cơ quan Tình báo chiến lược đứng gần, 264 00:25:18,434 --> 00:25:21,871 Hồ Chí Minh bắt đầu bằng lời của Thomas Jefferson, 265 00:25:22,805 --> 00:25:25,241 "Mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng. 266 00:25:26,409 --> 00:25:30,546 Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được, 267 00:25:31,380 --> 00:25:36,419 trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc." 268 00:25:59,509 --> 00:26:01,277 Hồ Chí Minh mang kỳ vọng lớn 269 00:26:01,577 --> 00:26:06,549 {\an8}rằng Mỹ sẽ ủng hộ Việt Nam với mong muốn giành độc lập, 270 00:26:06,616 --> 00:26:08,684 {\an8}không nhất thiết phải can thiệp 271 00:26:09,685 --> 00:26:12,455 nhưng bằng cách làm những gì có thể 272 00:26:12,622 --> 00:26:14,624 để hỗ trợ phong trào độc lập. 273 00:26:16,392 --> 00:26:18,895 Hy vọng của Hồ Chí Minh về sự ủng hộ của Mỹ 274 00:26:18,995 --> 00:26:24,801 là có chủ ý nhưng có thể hiểu được. Tổng thống Franklin Roosevelt 275 00:26:24,867 --> 00:26:29,839 đã hứa về một thế giới hậu chiến tranh sẽ "tôn trọng quyền của tất cả người dân 276 00:26:29,939 --> 00:26:33,109 để lựa chọn hình thức chính phủ mà họ sống." 277 00:26:36,078 --> 00:26:40,016 Nhưng Roosevelt đã chết, và người kế nhiệm ông ấy, Harry Truman, 278 00:26:40,349 --> 00:26:42,819 đã thừa kế một thế giới rất khác. 279 00:26:44,420 --> 00:26:49,659 Liên minh với Liên Xô chiến thắng Thế chiến II đã sụp đổ. 280 00:26:50,326 --> 00:26:53,963 Người Xô-viết đang chiếm đóng các nước Đông Âu 281 00:26:54,030 --> 00:26:58,134 mà họ đã tràn qua và hy vọng sẽ lan rộng tầm ảnh hưởng của họ 282 00:26:58,401 --> 00:27:01,370 vào Iran, Thổ Nhĩ Kỳ và Địa Trung Hải. 283 00:27:03,739 --> 00:27:05,975 Cuộc Chiến tranh Lạnh mới đã bắt đầu. 284 00:27:08,077 --> 00:27:10,680 Tổng thống Pháp Charles De Gaulle đã cảnh báo 285 00:27:10,746 --> 00:27:13,883 nếu Mỹ khăng khăng đòi độc lập 286 00:27:13,950 --> 00:27:17,320 với các thuộc địa của họ, Pháp có thể không còn lựa chọn 287 00:27:17,486 --> 00:27:19,789 ngoài việc bắt tay với người Nga. 288 00:27:21,724 --> 00:27:24,327 Mỹ không được làm gì để phá hoại 289 00:27:24,393 --> 00:27:29,532 sự phục hồi của đế chế Pháp, kể cả Việt Nam. 290 00:27:32,635 --> 00:27:33,736 {\an8}SÀI GÒN 291 00:27:33,803 --> 00:27:36,706 {\an8}Hầu như không có người Mỹ nào ở Việt Nam, 292 00:27:36,772 --> 00:27:40,276 bạn biết đó, nhân viên Bộ Ngoại giao, các quan chức lãnh sự, 293 00:27:40,643 --> 00:27:42,378 vài doanh nhân. 294 00:27:42,945 --> 00:27:46,816 {\an8}Hầu như không ai ở Mỹ biết Việt Nam nằm ở đâu. 295 00:27:47,817 --> 00:27:51,487 George Wickes là một phần của nhiệm vụ gồm bảy người 296 00:27:51,554 --> 00:27:55,091 được cử đến Sài Gòn, thành phố lớn nhất miền Nam. 297 00:27:56,058 --> 00:27:58,294 Mỹ chính thức trung lập, 298 00:27:58,661 --> 00:28:03,566 hy vọng Pháp và Việt Minh có thể đạt được giải pháp hòa bình. 299 00:28:04,967 --> 00:28:08,771 Các lãnh đạo đồng minh đã đồng ý tạm thời chia Việt Nam 300 00:28:08,838 --> 00:28:10,673 thành hai vùng riêng biệt. 301 00:28:11,240 --> 00:28:14,844 Quân đội Trung Hoa Dân Quốc kiểm soát mọi thứ ở miền Bắc. 302 00:28:15,578 --> 00:28:17,046 Quân đội thuộc địa Anh 303 00:28:17,213 --> 00:28:20,049 sẽ cố thực hiện nhiệm vụ tương tự ở miền Nam, 304 00:28:20,750 --> 00:28:24,453 nơi các phe đối lập, bao gồm cả Pháp và Việt Minh 305 00:28:24,887 --> 00:28:27,890 đã chiến đấu trên đường phố Sài Gòn. 306 00:28:30,026 --> 00:28:31,527 Không ai đứng đầu. 307 00:28:32,395 --> 00:28:37,366 Ở cả hai phía là sự hung hăng, tàn bạo và bạo lực. 308 00:28:38,668 --> 00:28:42,204 Đó không phải cuộc nội chiến nhưng nó đang tiến gần đến vậy 309 00:28:42,271 --> 00:28:43,639 trên đường phố Sài Gòn. 310 00:28:45,675 --> 00:28:47,410 Trung tá Peter Dewey, 311 00:28:47,510 --> 00:28:51,213 chỉ huy 28 tuổi của Cơ quan Tình báo chiến lược ở Sài Gòn, 312 00:28:51,414 --> 00:28:53,182 đã cố gắng hiểu rõ mọi thứ. 313 00:28:53,883 --> 00:28:56,619 Ngay từ đầu, ông liên lạc với tất cả mọi người, 314 00:28:56,919 --> 00:29:02,692 không chỉ người Pháp mà còn sớm tạo lập mối quan hệ với nhiều nhóm người Việt. 315 00:29:03,592 --> 00:29:07,930 Việt Minh sớm chứng tỏ tổ chức là thành công nhất. 316 00:29:10,066 --> 00:29:12,201 Dewey, người thông thạo tiếng Pháp, 317 00:29:12,335 --> 00:29:15,304 thông dịch các cuộc trao đổi giữa phát ngôn viên Việt Minh 318 00:29:15,438 --> 00:29:18,207 và đại diện cấp cao của Pháp trong thành phố. 319 00:29:20,042 --> 00:29:23,813 Những nỗ lực của ông khiến Đại tướng Anh Douglas Gracey tức giận, 320 00:29:23,913 --> 00:29:26,515 người chỉ huy lực lượng Đồng minh ở miền Nam. 321 00:29:27,383 --> 00:29:28,918 Gracey bị thuyết phục rằng 322 00:29:28,985 --> 00:29:32,555 sự kiểm soát của Pháp nên được xem xét lại càng sớm càng tốt. 323 00:29:33,289 --> 00:29:35,891 Bằng việc trao đổi với Việt Minh, Gracey nói, 324 00:29:36,359 --> 00:29:39,495 Trung tá Dewey đã trở thành một thế lực phản động. 325 00:29:42,031 --> 00:29:45,401 Bạo lực ở trong và xung quanh Sài Gòn leo thang. 326 00:29:47,370 --> 00:29:50,439 Trung tá Dewey khẩn trương gửi điện tín cho cấp trên. 327 00:29:51,574 --> 00:29:53,843 Việt Nam "đang bùng cháy," ông viết. 328 00:29:54,343 --> 00:29:59,015 "Quân Pháp và Anh đã xong việc ở đây, và Mỹ," ông kết luận, 329 00:29:59,281 --> 00:30:01,951 "phải rời khỏi Đông Nam Á." 330 00:30:06,055 --> 00:30:10,559 Hai ngày sau, ngày 26 tháng 9 năm 1945, 331 00:30:10,926 --> 00:30:15,731 ông lên đường tới sân bay, chuẩn bị bay tới trụ sở Cơ quan Tình báo chiến lược. 332 00:30:18,267 --> 00:30:22,338 Tại rào kiểm soát, Việt Minh nhầm Dewey với một người Pháp 333 00:30:22,838 --> 00:30:23,973 và nổ súng. 334 00:30:26,208 --> 00:30:28,010 Ông bị giết ngay lập tức. 335 00:30:31,047 --> 00:30:33,449 Hồ Chí Minh gửi điện tín cho Mỹ 336 00:30:33,582 --> 00:30:35,684 thương tiếc về cái chết của Dewey, 337 00:30:36,018 --> 00:30:40,022 người mà ông công nhận là người đồng cảm với sự nghiệp của mình. 338 00:30:41,424 --> 00:30:43,859 Có vẻ trớ trêu khủng khiếp khi Dewey, 339 00:30:43,926 --> 00:30:48,330 người đang làm những gì có thể để giúp phong trào độc lập của Việt Nam 340 00:30:49,799 --> 00:30:52,368 bị người Việt giết vì nhầm lẫn. 341 00:31:04,880 --> 00:31:09,218 {\an8}Một người phụ nữ Mỹ gốc Phi lớn tuổi mở cửa. 342 00:31:14,023 --> 00:31:17,593 Tôi nghĩ bà ấy biết ngay khi thấy lý do chúng tôi ở đó. 343 00:31:21,163 --> 00:31:27,603 Và vị linh mục nói, "Tôi vô cùng lấy làm tiếc khi báo tin cho bà, 344 00:31:27,870 --> 00:31:31,240 nhưng con trai bà đã bị giết ở Việt Nam." 345 00:31:33,142 --> 00:31:35,644 Và bà ấy chỉ ngồi xuống. Không nói lời nào. 346 00:31:38,047 --> 00:31:41,750 Rồi chồng bà ấy nói, "Không, có một sự nhầm lẫn." 347 00:31:42,051 --> 00:31:44,487 Ông ấy quay lại với lá thư này và nói, 348 00:31:44,553 --> 00:31:49,325 "Này, thấy không? Bọn tôi nhận nó hôm qua. Hôm qua con trai bọn tôi vẫn còn sống." 349 00:31:52,628 --> 00:31:55,831 Vị linh mục nhìn bức thư và nói, "Nó được một tuần rồi. 350 00:31:56,565 --> 00:32:00,236 Tôi nghĩ con trai ông bị giết vào ngày cậu ấy viết lá thư này." 351 00:32:08,844 --> 00:32:13,249 Vào mùa thu năm 1945, một tuần sau cái chết của Trung tá Dewey, 352 00:32:13,549 --> 00:32:16,285 quân đội Pháp mới bắt đầu đến Sài Gòn, 353 00:32:17,052 --> 00:32:18,654 tiếp quản từ người Anh. 354 00:32:20,356 --> 00:32:23,259 Họ nhanh chóng thiết lập quyền kiểm soát thành phố 355 00:32:23,325 --> 00:32:26,428 và bắt đầu tái chiếm toàn bộ đất nước. 356 00:32:28,931 --> 00:32:34,003 Hồ Chí Minh mong muốn đạt được độc lập mà không cần chiến tranh với Pháp, 357 00:32:34,203 --> 00:32:37,173 và ông vẫn hy vọng Mỹ sẽ can thiệp. 358 00:32:37,840 --> 00:32:41,944 "Nước các ngài chưa từng có vua, chưa từng đô hộ nhân dân châu Á," 359 00:32:42,077 --> 00:32:44,313 ông trả lời một nhà báo Mỹ. 360 00:32:45,080 --> 00:32:48,584 "Đừng nên luẩn quẩn về những vấn đề của chủ nghĩa cộng sản." 361 00:32:49,818 --> 00:32:53,722 Ông ấy không muốn đánh nhau với Pháp với tư cách là kẻ thù của Mỹ. 362 00:32:54,823 --> 00:32:57,359 {\an8}Và thực tế, tôi thấy những lá thư 363 00:32:58,060 --> 00:33:00,829 {\an8}ông ấy viết cho Tổng thống Truman 364 00:33:01,830 --> 00:33:04,500 nói rằng, "Chúng tôi tin những điều tương tự." 365 00:33:05,234 --> 00:33:08,270 Những lá thư đó tôi thấy trong hồ sơ CIA, 366 00:33:09,104 --> 00:33:12,208 chúng chưa từng được trao cho Tổng thống Truman. 367 00:33:17,479 --> 00:33:21,584 Tháng 6 năm 1946, Hồ Chí Minh trở lại Paris 368 00:33:21,650 --> 00:33:24,620 trong một nỗ lực vô ích để làm người Pháp thực hiện 369 00:33:24,687 --> 00:33:28,958 lời hứa tăng cường quyền tự chủ cho đất nước của ông. 370 00:33:30,759 --> 00:33:34,363 Khi Hồ đi vắng, Đại tướng Giáp bắt đầu củng cố 371 00:33:34,430 --> 00:33:36,966 quyền kiểm soát cộng sản của cuộc cách mạng. 372 00:33:38,000 --> 00:33:42,671 Ông đã tiến hành thanh trừng tàn nhẫn các thành viên của đảng dân tộc đối lập 373 00:33:42,938 --> 00:33:46,308 và những người mà ông gọi là "bọn phản cách mạng," 374 00:33:47,476 --> 00:33:51,680 địa chủ và kẻ cho vay lãi, người ủng hộ thuyết của Trotsky và Công giáo, 375 00:33:51,981 --> 00:33:55,317 đàn ông và phụ nữ bị cáo buộc hợp tác với người Pháp. 376 00:33:56,252 --> 00:33:59,922 Hàng trăm người bị bắn chết, nhấn nước, chôn sống. 377 00:34:13,869 --> 00:34:18,641 Ngày 19 tháng 12 năm 1946, sau nhiều tháng căng thẳng, 378 00:34:19,408 --> 00:34:23,345 cuộc chiến nổ ra ở Hà Nội giữa Việt Minh và Pháp. 379 00:34:28,050 --> 00:34:31,253 Việt Minh cho thấy không thể đọ lại hỏa lực của Pháp. 380 00:34:36,859 --> 00:34:40,562 Hồ, Giáp và đồng đội của họ rời khỏi thành phố 381 00:34:41,196 --> 00:34:44,933 và trở về thành trì ở vùng núi phía bắc. 382 00:34:47,202 --> 00:34:50,339 "Ai có súng dùng súng," 383 00:34:50,439 --> 00:34:52,441 Hồ tuyên bố trong buổi phát thanh 384 00:34:52,641 --> 00:34:55,210 kêu gọi toàn quốc kháng chiến. 385 00:34:56,245 --> 00:34:58,981 "Ai có gươm dùng gươm, 386 00:34:59,648 --> 00:35:04,320 không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc." 387 00:35:34,717 --> 00:35:37,619 Nhưng đất nước mà Hồ Chí Minh mong muốn thống nhất 388 00:35:37,920 --> 00:35:40,189 bị chia rẽ một cách cay đắng. 389 00:35:40,956 --> 00:35:43,025 Các gia đình bị chia cắt. 390 00:35:44,226 --> 00:35:47,062 Bất chấp vị thế của bố mình trong chính phủ Pháp, 391 00:35:47,496 --> 00:35:52,434 chị của bà Dương Vân Mai cảm thấy buộc phải đáp lại lời kêu gọi của Hồ. 392 00:35:54,436 --> 00:35:58,707 Chị Thăng của tôi kết hôn với một người đàn ông 393 00:35:58,774 --> 00:36:01,777 rất đồng cảm với Việt Minh. 394 00:36:02,711 --> 00:36:07,282 Và vào thời điểm đó, Hồ Chí Minh đã sơ tán chính phủ của ông đến chân núi. 395 00:36:08,417 --> 00:36:12,955 Nên chị gái tôi và chồng đã đi bộ từ Hà Nội đến căn cứ 396 00:36:13,622 --> 00:36:17,025 để tham gia cuộc kháng chiến chống Pháp. 397 00:36:19,495 --> 00:36:23,732 Chiến tranh Việt Nam thực sự là một cuộc nội chiến xuống quy mô gia đình. 398 00:36:26,468 --> 00:36:28,504 PHÁP TIẾP TỤC TẤN CÔNG ĐÔNG DƯƠNG! 399 00:36:32,207 --> 00:36:35,277 Pháp đổ hàng ngàn quân lính vào Việt Nam. 400 00:36:36,412 --> 00:36:40,549 Quân đội Pháp, lính đánh thuê châu Âu và quân đội thực dân 401 00:36:40,616 --> 00:36:44,052 từ Morocco, Algeria, Tunisia và Senegal, 402 00:36:44,887 --> 00:36:49,258 những người đã đánh nhau với quân đội của Campuchia, Lào, 403 00:36:49,491 --> 00:36:51,994 và những người Việt Nam chống cộng. 404 00:36:56,365 --> 00:37:01,403 Các lực lượng Pháp chiếm được hầu hết các thị trấn lớn và tỉnh lị 405 00:37:02,204 --> 00:37:05,674 và thiết lập hàng trăm đồn tiền tuyến biệt lập. 406 00:37:07,576 --> 00:37:11,713 Pháp cũng đặt mục tiêu cố gắng giành chiến thắng ở nông thôn Việt Nam 407 00:37:12,047 --> 00:37:14,883 thông qua một kế hoạch họ gọi là "pacification," 408 00:37:15,651 --> 00:37:21,957 sự bình định, xây dựng đê, trường học, đường xá và tiêm phòng cho trẻ con. 409 00:37:25,427 --> 00:37:30,699 Pháp bình định một ngôi làng vào ban ngày và họ có thể kiểm soát nó. 410 00:37:32,167 --> 00:37:34,169 Nhưng ban đêm, Việt Minh quay lại. 411 00:37:34,937 --> 00:37:38,073 Và nó không bao giờ an toàn. 412 00:37:39,608 --> 00:37:44,680 Bố tôi lắc đầu và nói, "Bình định là rất vô ích 413 00:37:45,080 --> 00:37:48,750 vì nó giống như cố giữ cát trong tay bạn." 414 00:37:52,454 --> 00:37:56,892 Việt Minh đào đường, làm nổ cầu và đường ray, 415 00:37:57,826 --> 00:38:02,498 phục kích quân tuần tra Pháp, rồi biến mất. 416 00:38:05,467 --> 00:38:09,238 Binh lính Pháp đôi khi trả đũa ngôi làng gần nhất, 417 00:38:09,605 --> 00:38:11,807 đốt nhà cửa, cưỡng hiếp phụ nữ, 418 00:38:12,407 --> 00:38:15,878 xử tử những kẻ tình nghi hỗ trợ Việt Minh. 419 00:38:55,117 --> 00:38:59,254 Nhưng những người cộng sản đã chứng tỏ họ cũng tàn nhẫn như người Pháp. 420 00:39:00,222 --> 00:39:03,492 "Thà giết nhầm 421 00:39:03,625 --> 00:39:07,462 còn hơn bỏ sót," một người chỉ huy nói. 422 00:39:09,665 --> 00:39:11,466 Và họ đặc biệt nhắm vào 423 00:39:11,533 --> 00:39:14,069 bất cứ ai có liên hệ với người Pháp. 424 00:39:14,937 --> 00:39:19,207 Khi bố tôi bắt đầu làm việc cho người Pháp thì ông trở thành mục tiêu, 425 00:39:19,274 --> 00:39:23,178 đặc biệt khi càng ở vị trí cao thì ông càng trở thành mục tiêu lớn. 426 00:39:24,379 --> 00:39:29,384 Một đặc vụ Việt Minh đã đến với một khẩu súng lục để bắn ông, 427 00:39:29,685 --> 00:39:32,087 nhưng quyết định từ bỏ vào phút cuối. 428 00:40:12,160 --> 00:40:14,663 Số lính thương vong của Pháp tiếp tục tăng. 429 00:40:16,665 --> 00:40:20,836 "Có những ngày bọn con rất nản chí đến mức muốn từ bỏ tất cả," 430 00:40:21,103 --> 00:40:26,575 một người lính Pháp đã viết thư cho mẹ. "Đoàn xe bị tấn công, đường bị chặn, 431 00:40:26,908 --> 00:40:32,014 súng bắn khắp nơi mỗi đêm, sự thờ ơ ở quê nhà." 432 00:40:42,157 --> 00:40:44,693 Khi ở đó, tôi đã có cơ hội gọi cho mẹ tôi. 433 00:40:47,462 --> 00:40:52,534 Và tôi nói với mẹ chuyện xảy ra ở đó và kêu bà đừng nên tin 434 00:40:52,601 --> 00:40:57,205 những gì bà thấy trên báo và tivi vì bọn tôi đang thất thế trong cuộc chiến. 435 00:40:58,707 --> 00:41:01,276 Tôi nói, "Có lẽ mẹ sẽ không thể gặp lại con 436 00:41:01,343 --> 00:41:05,580 {\an8}vì bọn con ở đồn tiền tuyến phía Bắc mà Thủy quân Lục chiến lập ra." 437 00:41:05,647 --> 00:41:10,318 {\an8}Bọn tôi có thể dọ thám miền Bắc Việt Nam, thấy được tia lửa khi súng nhắm tới. 438 00:41:10,385 --> 00:41:14,856 Và tôi nói, "Mọi người trong đơn vị của con sắp chết. Có lẽ con sẽ không về." 439 00:41:14,923 --> 00:41:19,294 Và mẹ tôi nói, "Không, con sẽ về." Bà nói, "Mẹ cầu nguyện với Chúa mỗi ngày 440 00:41:19,461 --> 00:41:22,397 và con rất đặc biệt. Con sẽ về." 441 00:41:24,066 --> 00:41:26,668 Và tôi nói, "Mẹ của ai cũng nghĩ họ đặc biệt. 442 00:41:28,437 --> 00:41:31,039 Con đang cho cả đống người đặc biệt vào bao." 443 00:41:36,211 --> 00:41:37,446 {\an8}NGÀY 29 THÁNG 8 NĂM 1949 444 00:41:37,512 --> 00:41:40,749 {\an8}Thông báo của Tổng thống Truman rằng Nga có vũ khí nguyên tử bí mật 445 00:41:40,816 --> 00:41:43,952 {\an8}khiến các cơ quan nhà nước trên toàn thế giới xôn xao. 446 00:41:46,154 --> 00:41:49,224 Chúng tôi biết rằng có một cuộc Chiến tranh Lạnh 447 00:41:49,624 --> 00:41:54,262 và chúng tôi có một kẻ thù và đó là Liên Xô. 448 00:41:55,630 --> 00:42:00,736 {\an8}Mỹ đứng ở một cực và Liên Xô đứng cực còn lại. 449 00:42:00,802 --> 00:42:03,305 {\an8}Nó như một dạng năng lượng của Mani giáo, 450 00:42:03,472 --> 00:42:07,843 có cái thiện và có cái ác. Và bọn tôi là bên thiện và phía kia là phe ác. 451 00:42:08,610 --> 00:42:11,046 Đó không phải là sự mơ hồ về mặt đạo đức. 452 00:42:14,382 --> 00:42:17,819 Chỉ vài tuần sau khi Nga trở thành một cường quốc hạt nhân, 453 00:42:17,886 --> 00:42:21,590 đã có một tin tức thú vị hơn. Lực lượng cộng sản 454 00:42:21,656 --> 00:42:24,893 dưới thời Mao Trạch Đông nắm quyền kiểm soát Trung Quốc. 455 00:42:26,962 --> 00:42:30,265 Các cuộc nổi dậy cộng sản riêng biệt cũng được tiến hành 456 00:42:30,332 --> 00:42:33,468 ở các thuộc địa ở Miến Điện và Mã Lai của Anh. 457 00:42:35,837 --> 00:42:39,741 Vào tháng 1 năm 1950, Mao chính thức công nhận 458 00:42:39,808 --> 00:42:44,679 cuộc nổi dậy của Hồ Chí Minh và đồng ý cung cấp vũ khí, trang thiết bị 459 00:42:44,846 --> 00:42:47,516 và huấn luyện quân sự mà ông ta đang tìm kiếm. 460 00:42:48,550 --> 00:42:51,386 Liên Xô cũng công nhận Việt Minh 461 00:42:51,720 --> 00:42:53,221 và đề nghị giúp đỡ. 462 00:42:55,223 --> 00:42:59,194 Tổng thống Truman, người bị đổ lỗi bởi các đối thủ chính trị 463 00:42:59,394 --> 00:43:03,832 vì đã để mất Trung Quốc và thất bại trong việc kiềm chế chủ nghĩa cộng sản, 464 00:43:04,232 --> 00:43:07,502 đã phê duyệt chương trình viện trợ trị giá 23 triệu đôla 465 00:43:07,602 --> 00:43:09,437 cho quân Pháp ở Việt Nam. 466 00:43:11,106 --> 00:43:14,075 Mỹ không còn trung lập nữa. 467 00:43:15,710 --> 00:43:17,779 Chúng tôi bắt gặp tình huống khó xử 468 00:43:18,446 --> 00:43:22,350 {\an8}về việc làm sao có thể duy trì tình bạn và liên minh với người Pháp 469 00:43:22,951 --> 00:43:24,753 {\an8}và ủng hộ họ ở Đông Dương 470 00:43:25,320 --> 00:43:28,190 trong khi với chúng tôi, là một thuộc địa cũ, 471 00:43:28,523 --> 00:43:31,593 đồng cảm với nhân dân Việt và khát vọng của họ 472 00:43:31,660 --> 00:43:33,261 về sự tự do và nền độc lập? 473 00:43:36,364 --> 00:43:37,999 TRIỀU TIÊN XÂM LƯỢC 474 00:43:38,099 --> 00:43:42,938 Một đội quân Bắc Triều Tiên được đào tạo và trang bị bài bản vượt qua vĩ tuyến 38 475 00:43:43,071 --> 00:43:45,140 tấn công lính gác Nam Triều Tiên. 476 00:43:46,908 --> 00:43:50,312 Vào tháng 6 năm 1950, đồng minh của Trung Quốc, 477 00:43:50,645 --> 00:43:54,149 cộng sản Bắc Triều Tiên xâm lược Nam Triều Tiên. 478 00:43:56,284 --> 00:44:02,057 Tổng thống Truman ra lệnh hàng chục ngàn lính Mỹ đến bán đảo Triều Tiên. 479 00:44:08,730 --> 00:44:13,602 {\an8}Mỹ và các đồng minh cuối cùng đã đẩy quân xâm lược về lại phía Bắc. 480 00:44:15,503 --> 00:44:17,639 Trong khi đó, ở miền Nam Trung Quốc, 481 00:44:17,706 --> 00:44:20,876 quân đội của Mao bắt đầu biến Việt Minh 482 00:44:21,109 --> 00:44:23,178 thành lực lượng chiến đấu hiện đại, 483 00:44:24,145 --> 00:44:28,283 có khả năng gây ra tổn thất nặng nề cho quân Pháp. 484 00:44:35,423 --> 00:44:40,262 Vào tháng 7, chính quyền Truman lặng lẽ cử máy bay vận chuyển 485 00:44:40,428 --> 00:44:42,697 và một tàu chở xe jeep đến Việt Nam. 486 00:44:43,732 --> 00:44:48,370 Ba mươi lăm cố vấn quân sự đã đi cùng để giám sát việc sử dụng chúng. 487 00:44:50,505 --> 00:44:53,608 Không ai trong trong tòa đại sứ quán Mỹ 488 00:44:53,708 --> 00:44:56,044 nói một từ tiếng Việt. 489 00:44:57,579 --> 00:45:01,549 Nhưng nước Mỹ giờ đã chính thức có mặt ở Việt Nam. 490 00:45:04,185 --> 00:45:06,087 Vào tháng 10 năm 1950, 491 00:45:06,621 --> 00:45:09,491 hàng trăm ngàn lính Trung Quốc 492 00:45:09,557 --> 00:45:11,693 bắt đầu đổ vào Bắc Triều Tiên, 493 00:45:11,993 --> 00:45:14,996 đưa các đồng minh trở lại bán đảo. 494 00:45:16,097 --> 00:45:17,532 Khi cuộc chiến đó nổ ra, 495 00:45:17,699 --> 00:45:23,438 {\an8}Truman tiếp tục tăng viện trợ quân sự cho cuộc chiến của Pháp ở Việt Nam. 496 00:45:27,442 --> 00:45:32,180 {\an8}Nếu cuộc xâm lược thành công ở Triều Tiên, ta có thể mong nó lan ra khắp châu Á, 497 00:45:32,247 --> 00:45:34,015 châu Âu và đến bán cầu này. 498 00:45:37,319 --> 00:45:41,523 Chúng ta đang chiến đấu ở Triều Tiên vì an ninh quốc gia và sự sống còn. 499 00:45:48,296 --> 00:45:50,265 Mùa thu năm 1951, 500 00:45:50,832 --> 00:45:52,968 một nghị sĩ Massachusetts trẻ tuổi 501 00:45:53,034 --> 00:45:56,871 tên là John F. Kennedy ăn tối ở quán bar trên tầng thượng 502 00:45:56,938 --> 00:45:59,841 của khách sạn Majestic nhìn ra sông Sài Gòn. 503 00:46:01,109 --> 00:46:06,848 Khi ông và nhóm của ông đang ăn, họ có thể nghe tiếng sấm súng bên kia sông Sài Gòn. 504 00:46:08,350 --> 00:46:13,021 Tư lệnh Pháp quả quyết với Kennedy rằng với sự hỗ trợ nhiều hơn từ Mỹ, 505 00:46:13,254 --> 00:46:15,490 sự cai trị của Pháp sẽ được tái lập. 506 00:46:16,591 --> 00:46:19,794 Nhưng Kennedy đã dành hai giờ với Seymour Topping, 507 00:46:20,061 --> 00:46:21,963 một phóng viên Mỹ dày dạn, 508 00:46:22,197 --> 00:46:24,566 người đã cho ông một góc nhìn rất khác. 509 00:46:25,667 --> 00:46:27,435 "Người Pháp đã thua," ông nói, 510 00:46:27,936 --> 00:46:31,473 và nhiều người Việt Nam từng ngưỡng mộ người Mỹ, 511 00:46:31,673 --> 00:46:35,076 bắt đầu coi thường họ vì đã ủng hộ người Pháp. 512 00:46:36,711 --> 00:46:38,546 Kennedy tin vị nhà báo. 513 00:46:39,247 --> 00:46:42,484 Trừ khi Mỹ có thể thuyết phục người Việt Nam 514 00:46:42,751 --> 00:46:46,321 rằng nó trái ngược với "sự bất công và bất bình đẳng" 515 00:46:46,388 --> 00:46:50,558 như đối với chủ nghĩa cộng sản, ông nói với cử tri khi trở về nước, 516 00:46:51,259 --> 00:46:54,896 nỗ lực hiện tại sẽ dẫn đến thất bại. 517 00:47:05,373 --> 00:47:09,744 Năm 1952, Tướng Dwight Eisenhower được bầu làm tổng thống, 518 00:47:10,078 --> 00:47:14,282 một phần vì ông hứa sẽ có lập trường cứng rắn hơn về chủ nghĩa cộng sản. 519 00:47:16,418 --> 00:47:21,122 Năm đó, người nộp thuế ở Mỹ đã đóng hơn 30% 520 00:47:21,523 --> 00:47:26,027 cho cuộc chiến tranh của Pháp ở Việt Nam. Trong vòng hai năm, 521 00:47:26,261 --> 00:47:29,397 con số đó đã tăng lên gần 80%. 522 00:47:31,566 --> 00:47:32,867 PHÓ TỔNG THỐNG BÁO CÁO 523 00:47:32,934 --> 00:47:34,836 Nhiều người các bạn hỏi câu này. 524 00:47:36,171 --> 00:47:39,607 Tại sao nước Mỹ chi hàng trăm triệu đôla 525 00:47:40,408 --> 00:47:45,480 hỗ trợ lực lượng của Liên hiệp Pháp trong cuộc chiến chống chủ nghĩa cộng sản 526 00:47:46,014 --> 00:47:50,018 ở Đông Dương? Tôi nghĩ có lẽ nếu chúng ta xem qua bản đồ ở đây, 527 00:47:50,251 --> 00:47:53,254 tôi có thể cho bạn biết vì sao nó cực kỳ quan trọng. 528 00:47:54,122 --> 00:47:55,190 Đây là Đông Dương. 529 00:47:55,390 --> 00:47:56,357 {\an8}PHÓ TỔNG THỐNG 530 00:47:56,458 --> 00:47:57,892 {\an8}Nếu Đông Dương thất thủ, 531 00:47:58,293 --> 00:48:01,229 {\an8}Thái Lan gần như bị đặt vào thế bí. 532 00:48:01,930 --> 00:48:04,299 Tương tụ như Mã Lai với cao su và thiếc. 533 00:48:05,633 --> 00:48:09,237 Giờ tôi có thể nói rằng trong phạm vi cuộc chiến ở Đông Dương, 534 00:48:09,871 --> 00:48:14,342 tôi đã ở đó, ngay trên chiến trường, hoặc gần đó, 535 00:48:14,909 --> 00:48:17,312 là đó là cuộc chiến đẫm máu và cay đắng. 536 00:48:22,484 --> 00:48:26,821 Năm 1953, người Pháp đã chiến đấu bảy năm. 537 00:48:27,455 --> 00:48:30,458 Họ đã thiệt hại với hơn 100.000 người thương vong 538 00:48:30,592 --> 00:48:33,361 và thất bại trong việc bình định vùng nông thôn. 539 00:48:33,928 --> 00:48:36,431 Sáu viên chỉ huy đến và đi. 540 00:48:37,732 --> 00:48:39,667 Tuy nhiên, viên chỉ huy thứ bảy, 541 00:48:39,901 --> 00:48:43,037 Tướng Henri Navarre, đã bảo đảm đồng hương của ông 542 00:48:43,104 --> 00:48:47,542 là chiến thắng đang đến gần. "Giờ chúng ta có thể thấy nó rõ ràng," ông nói, 543 00:48:48,009 --> 00:48:50,545 "như ánh sáng ở cuối đường hầm." 544 00:48:53,715 --> 00:48:57,819 Trong khi đó, phần lớn dân số Pháp kinh hoàng 545 00:48:57,886 --> 00:49:00,188 trước các báo cáo về sự tàn bạo của Pháp 546 00:49:01,189 --> 00:49:03,258 và việc sử dụng rộng rãi bom napan, 547 00:49:03,791 --> 00:49:07,328 dầu hỏa bị keo hóa đốt cháy tán cây, 548 00:49:07,595 --> 00:49:10,131 nhà cửa và da người. 549 00:49:13,301 --> 00:49:16,437 Khi quân đội Pháp trở về hạ cánh ở Marseilles, 550 00:49:16,771 --> 00:49:20,875 các thành viên của liên hiệp công nhân bốc vác đã ném đá họ. 551 00:49:21,709 --> 00:49:24,312 Phe cánh tả ở Paris bắt đầu gọi cuộc xung đột 552 00:49:24,679 --> 00:49:27,382 là "La Sale Guerre," "Cuộc chiến bẩn thỉu." 553 00:49:36,191 --> 00:49:41,396 {\an8}Máy quay quay cận cảnh qua vai người lính đặc nhiệm này, 554 00:49:41,629 --> 00:49:45,099 {\an8}người đã nắm cổ áo và đánh đứa trẻ. 555 00:49:45,600 --> 00:49:48,636 - Mọi người la hét... - Lúc đó, tôi nhận ra 556 00:49:48,703 --> 00:49:52,974 {\an8}rằng bất cứ ai thực sự quan tâm đến nước Mỹ được gửi đi nửa vòng Trái đất 557 00:49:53,041 --> 00:49:55,076 để chạy rượt đuổi trong rừng. 558 00:49:55,810 --> 00:49:58,479 Trong lúc đó, đất nước của tôi đang bị xé tan. 559 00:49:59,647 --> 00:50:03,484 Nên tôi thấy một người giống bố tôi đang đánh ai đó giống như tôi. 560 00:50:04,385 --> 00:50:05,420 Tôi sẽ ở phe nào? 561 00:50:05,520 --> 00:50:09,157 {\an8}BÊN NGOÀI KHÁCH SẠN HILTON 562 00:50:13,628 --> 00:50:15,830 Ở Triều Tiên, ba năm chiến tranh kết thúc 563 00:50:15,897 --> 00:50:18,199 khi Liên Hiệp Quốc và các nhà đàm phán cộng sản 564 00:50:18,266 --> 00:50:22,337 - ở Panmunjom ký thỏa thuận ngừng bắn. - Vào tháng 7 năm 1953, 565 00:50:22,904 --> 00:50:27,742 chiến tranh Triều Tiên kết thúc bằng một thỏa thuận và một bán đảo 566 00:50:27,809 --> 00:50:31,946 vẫn bị chia cắt. Các nhà hoạch định chính sách Mỹ coi đó là chứng cứ 567 00:50:32,146 --> 00:50:35,183 cho thấy chủ nghĩa cộng sản ở châu Á có thể được kiểm soát. 568 00:50:35,250 --> 00:50:39,621 - Ở Washington, buổi họp báo kịch tính… - Mùa thu đó, người Pháp cho thấy 569 00:50:39,687 --> 00:50:43,358 họ sẵn sàng bắt đầu đàm phán để chấm dứt cuộc chiến ở Việt Nam. 570 00:50:44,425 --> 00:50:46,461 Hồ Chí Minh đồng ý gặp mặt. 571 00:50:48,496 --> 00:50:51,799 Nhưng trước khi các nhà đàm phán được triệu tập ở Geneva, 572 00:50:52,667 --> 00:50:56,771 mỗi bên đều tìm cách cải thiện vị thế trên chiến trường. 573 00:50:58,640 --> 00:51:01,309 Tướng Navarre thiết lập một căn cứ kiên cố 574 00:51:01,376 --> 00:51:04,212 ở một thung lũng hẻo lánh ở phía tây bắc Việt Nam 575 00:51:04,479 --> 00:51:08,883 gọi là Điện Biên Phủ, nơi ông muốn dụ Việt Minh 576 00:51:08,950 --> 00:51:10,718 vào một trận chiến quyết định. 577 00:51:12,887 --> 00:51:16,157 Navarre chắc chắn là với hỏa lực vượt trội của Pháp 578 00:51:16,224 --> 00:51:20,295 và hỗ trợ không quân sẽ đè bẹp bất cứ cuộc tấn công nào của Việt Minh. 579 00:51:21,496 --> 00:51:23,931 Ông và các chỉ huy thấy không cần phải lo 580 00:51:23,998 --> 00:51:28,670 về những ngọn đồi phủ đầy rừng, mà bỏ qua 11.000 người 581 00:51:28,936 --> 00:51:30,872 đào hố trên thung lũng của ông. 582 00:51:32,774 --> 00:51:35,943 Chỉ huy pháo binh rất tự tin về chiến thắng, 583 00:51:36,311 --> 00:51:39,747 ông phàn nàn rằng, "Tôi có nhiều súng đại bác hơn tôi cần." 584 00:51:42,884 --> 00:51:44,952 Đại tướng Giáp nhìn thấy cơ hội. 585 00:51:46,187 --> 00:51:50,858 "Chúng tôi quyết định quét sạch bằng mọi giá toàn bộ lực lượng quân địch 586 00:51:50,925 --> 00:51:52,960 ở Điện Biên Phủ," ông nhớ lại. 587 00:51:55,363 --> 00:51:59,167 Để làm điều đó, ông đạt được một trong những chiến công lớn nhất 588 00:51:59,233 --> 00:52:02,837 trong lịch sử quân đội, một kỳ công sẽ được tái dàn dựng 589 00:52:02,904 --> 00:52:06,841 trong các bộ phim tuyên truyền và ăn mừng trong nhiều thập kỷ. 590 00:52:08,509 --> 00:52:12,980 250.000 người khuân vác, gần một nửa số đó là phụ nữ, 591 00:52:13,214 --> 00:52:17,752 chuyển mọi thứ ông cần cho một cuộc bao vây, từ bao tải gạo 592 00:52:18,086 --> 00:52:22,757 đến những bộ phận đại bác được tháo rời, đi bộ băng xuyên rừng. 593 00:52:24,659 --> 00:52:28,262 Giáp bao vây thung lũng với 50.000 binh sĩ 594 00:52:28,529 --> 00:52:33,468 và 200 khẩu súng lớn, được đào chôn và ngụy trang kỹ 595 00:52:33,835 --> 00:52:36,003 để không bị phát hiện từ trên không. 596 00:52:41,008 --> 00:52:43,745 Ngày 13 tháng 3 năm 1954, 597 00:52:44,145 --> 00:52:49,517 Đại bác Việt Minh trên sườn đồi bắt đầu xả 50 quả đạn một phút 598 00:52:49,951 --> 00:52:52,120 xuống phía dưới chỗ quân Pháp núp. 599 00:52:54,655 --> 00:52:56,591 Đường băng đã bị phá hủy. 600 00:52:59,861 --> 00:53:02,764 Quân đội bị bao vây chỉ có thể được tăng cường 601 00:53:02,830 --> 00:53:04,932 và tiếp sức bằng cách nhảy dù. 602 00:53:09,437 --> 00:53:11,005 Chỉ huy pháo binh Pháp, 603 00:53:11,072 --> 00:53:15,176 người đã đánh giá thấp kẻ thù của mình đã tự sát. 604 00:53:17,178 --> 00:53:21,616 Cuộc không vận đến Điện Biên Phủ tiếp tục. Binh sĩ và chi viện cho binh đồn 605 00:53:21,749 --> 00:53:24,519 đã chống lại cuộc nổi dậy của Việt Minh trong hơn sáu tuần. 606 00:53:25,286 --> 00:53:29,290 Hôm nay, Điện Biên Phủ là một con đập cố ngăn chặn dòng thủy triều đỏ 607 00:53:29,357 --> 00:53:31,092 đe dọa nhấn chìm Đông Nam Á. 608 00:53:33,494 --> 00:53:37,098 Chính phủ Pháp đã cầu xin Tổng thống Eisenhower can thiệp. 609 00:53:37,932 --> 00:53:41,169 Ông từ chối hành động mà không có sự ủng hộ của Quốc hội 610 00:53:41,235 --> 00:53:43,471 và ủng hộ của các đồng minh châu Âu. 611 00:53:44,372 --> 00:53:45,606 Người Anh từ chối 612 00:53:46,574 --> 00:53:49,744 và Quốc hội không ủng hộ hành động đơn phương. 613 00:53:50,878 --> 00:53:54,248 {\an8}Những người cộng sản dưới thời Hồ Chí Minh tuyên bố họ đang đấu tranh 614 00:53:54,315 --> 00:53:56,918 {\an8}vì độc lập và người Pháp có vẻ đang chiến đấu 615 00:53:57,018 --> 00:53:59,253 {\an8}để duy trì sự thống trị của thực dân. 616 00:53:59,720 --> 00:54:00,788 Do đó tôi tin rằng 617 00:54:00,855 --> 00:54:04,792 trước khi Mỹ tham chiến, ở mọi mức độ, sự độc lập đó 618 00:54:04,859 --> 00:54:08,463 phải được trao cho người dân, người dân phải ủng hộ cuộc đấu tranh. 619 00:54:09,964 --> 00:54:13,768 "Tôi tin chắc," Eisenhower ghi trong nhật ký, 620 00:54:14,135 --> 00:54:17,872 "không có chiến thắng quân sự nào trong nhà hát này." 621 00:54:19,006 --> 00:54:21,442 Tuy nhiên, không có ý kiến của Quốc hội, 622 00:54:21,642 --> 00:54:25,746 Tổng thống đã bí mật điều thêm máy bay vận tải Mỹ, 623 00:54:27,048 --> 00:54:31,152 ký hiệu của họ được vẽ lên và vận chuyển bởi lính chi viện, 624 00:54:31,586 --> 00:54:36,023 để giúp tiếp tế cho quân Pháp đang tuyệt vọng ở Điện Biên Phủ. 625 00:54:39,760 --> 00:54:44,665 Mọi người đều hiểu rằng Việt Nam không có ý nghĩa gì. 626 00:54:46,067 --> 00:54:51,172 {\an8}Nhưng họ tin, tôi cũng tin, nếu chúng tôi mất nó, phần còn lại của châu Á 627 00:54:51,239 --> 00:54:52,840 sẽ sụp đổ vào tay cộng sản. 628 00:54:54,041 --> 00:54:57,812 Bạn có những cân nhắc rộng hơn tuân theo 629 00:54:57,912 --> 00:55:01,516 cái anh gọi là thuyết domino. 630 00:55:03,184 --> 00:55:05,253 Bạn dựng một hàng domino lên 631 00:55:05,353 --> 00:55:07,188 và đẩy cái đầu tiên, 632 00:55:07,255 --> 00:55:12,994 và điều sẽ xảy ra là cái cuối cùng chắc chắn sẽ ngã nhanh chóng. 633 00:55:35,149 --> 00:55:38,486 Chiều ngày 7 tháng 5 năm 1954, 634 00:55:38,819 --> 00:55:41,255 sau 55 ngày vây hãm, 635 00:55:41,689 --> 00:55:45,960 lực lượng quân Pháp kiệt sức ở Điện Biên Phủ đã đầu hàng. 636 00:55:48,863 --> 00:55:53,901 Họ thiệt hại 8.000 người, bị giết, bị thương, hoặc mất tích. 637 00:55:57,838 --> 00:56:03,644 Đại tướng Giáp thiệt hại gấp ba lần nhưng ông giành được thắng lợi vẻ vang. 638 00:56:21,429 --> 00:56:26,133 Ngay cả bố mẹ bà Dương Vân Mai cũng không thể không ấn tượng. 639 00:56:27,501 --> 00:56:31,038 Họ rất tự hào rằng Việt Minh đã đánh bại quân Pháp, 640 00:56:31,372 --> 00:56:33,207 một sức mạnh vĩ đại phương Tây. 641 00:56:33,941 --> 00:56:39,480 Sự ngưỡng mộ và tôn trọng là một mặt nhưng mặt khác thì sợ hãi. 642 00:56:39,547 --> 00:56:41,849 Và nỗi sợ là cảm xúc mạnh mẽ hơn. 643 00:56:44,318 --> 00:56:46,887 "Chúng ta đã bị kẻ thù lừa gạt." 644 00:56:47,021 --> 00:56:50,024 Lãnh tụ Thiểu số Thượng viện Lyndon Johnson nói. 645 00:56:50,691 --> 00:56:55,363 "Hôm nay là Đông Dương, ngày mai châu Á có thể bùng cháy. 646 00:56:55,863 --> 00:57:00,368 Và ngày hôm sau, Liên minh phương Tây sẽ nằm trong đống đổ nát." 647 00:57:02,169 --> 00:57:07,274 Chúng tôi nên xem nó là sự kết thúc của thời kỳ thuộc địa ở Đông Nam Á. 648 00:57:08,342 --> 00:57:13,614 {\an8}Nhưng thay vào đó lại xem nó như Chiến tranh Lạnh, và coi đó là sự thất bại 649 00:57:13,681 --> 00:57:17,318 {\an8}cho thế giới tự do liên quan đến sự trỗi dậy của Trung Quốc. 650 00:57:18,219 --> 00:57:24,692 Và đó là sự hiểu lầm về một sự kiện quan trọng khiến bọn tôi trả giá rất đắt. 651 00:57:27,294 --> 00:57:30,765 TƯƠNG LAI CHÂU Á BỊ DE DỌA KHI CUỘC ĐÀM PHÁN GENEVA MỞ CỬA 652 00:57:31,132 --> 00:57:35,202 Nơi trước đây của Hội Quốc Liên ở Geneva, Thụy Sĩ, nơi Đông-Tây gặp gỡ 653 00:57:35,269 --> 00:57:39,740 trong hội nghị quốc tế có thể ảnh hưởng đến tương lai chính trị của châu Á. 654 00:57:40,808 --> 00:57:43,477 Một ngày sau sự kiện Điện Biên Phủ, 655 00:57:43,878 --> 00:57:47,148 các nhà ngoại giao từ chín nước tập trung ở Geneva 656 00:57:47,281 --> 00:57:49,483 để giải quyết tương lai của Việt Nam. 657 00:57:51,218 --> 00:57:54,622 Cuộc đàm phán kéo dài gần hai tháng rưỡi. 658 00:57:57,792 --> 00:58:02,830 Dù thắng, Hồ Chí Minh và Đại tướng Giáp không thể tiếp tục chiến đấu 659 00:58:03,097 --> 00:58:06,934 mà không có sự ủng hộ của Trung Quốc và Liên Xô. 660 00:58:08,235 --> 00:58:11,539 Nhưng Trung Quốc đã thiệt hại một triệu quân ở Triều Tiên 661 00:58:11,972 --> 00:58:16,010 và không muốn tham gia vào cuộc chiến khác dọc biên giới. 662 00:58:17,378 --> 00:58:21,582 Liên Xô hy vọng làm giảm bớt căng thẳng với phương Tây. 663 00:58:23,217 --> 00:58:27,221 Cả hai bên ủng hộ cộng sản của Hồ Chí Minh đều hối thúc ông đồng ý 664 00:58:27,288 --> 00:58:30,124 với một thỏa thuận thương lượng, một sự phân vùng 665 00:58:30,491 --> 00:58:33,060 như cái đã kết thúc chiến tranh Triều Tiên. 666 00:58:34,462 --> 00:58:37,131 Hồ không có lựa chọn nào ngoài việc nhượng bộ. 667 00:58:38,733 --> 00:58:41,035 HIỆP ƯỚC NGỪNG BẮN Ở ĐÔNG DƯƠNG ĐƯỢC KÝ 668 00:58:41,102 --> 00:58:43,437 Cuối cùng, không bên nào hài lòng cả. 669 00:58:45,906 --> 00:58:50,211 Việt Nam tạm thời bị chia cắt ở vĩ tuyến 17. 670 00:58:50,911 --> 00:58:55,349 130.000 binh sĩ do Pháp dẫn đầu đóng quân ở miền Bắc 671 00:58:55,549 --> 00:58:57,184 đã rút về miền Nam, 672 00:58:57,785 --> 00:59:01,589 và khoảng 50.000 đến 90.000 quân Việt Minh 673 00:59:01,756 --> 00:59:03,524 tập hợp lại ở miền Bắc. 674 00:59:04,658 --> 00:59:08,129 Hai miền bị chia cắt bởi một khu phi quân sự 675 00:59:08,796 --> 00:59:10,631 cho đến khi cuộc bầu cử diễn ra 676 00:59:10,765 --> 00:59:13,501 để thống nhất miền Bắc và miền Nam Việt Nam, 677 00:59:14,668 --> 00:59:18,539 một cuộc bầu cử mà ai cũng biết Hồ Chí Minh sẽ thắng. 678 00:59:54,074 --> 00:59:57,745 {\an8}Bọn tôi bắt đầu đi lên và có lẽ đã được 1/3 quãng đường lên đồi 679 00:59:57,812 --> 00:59:59,580 {\an8}rồi chúng tấn công bọn tôi. 680 01:00:02,283 --> 01:00:06,187 Bọn tôi bị kẹp giữa cái bánh sandwich khủng khiếp. Bọn tôi gọi thế. 681 01:00:11,392 --> 01:00:13,828 Một điều tôi học được trong cuộc chiến 682 01:00:14,428 --> 01:00:18,866 là chúng ta không phải chủng loài hàng đầu trên hành tinh vì chúng ta tử tế. 683 01:00:22,102 --> 01:00:24,171 Người ta nói nhiều về việc quân đội 684 01:00:24,238 --> 01:00:27,675 dạy trẻ con thành cỗ máy giết người và các thứ khác ra sao. 685 01:00:27,842 --> 01:00:30,544 Và tôi luôn cho rằng nó chỉ là trường dạy lễ nghi. 686 01:00:39,420 --> 01:00:42,957 Chịu đựng sự nguy hiểm của biển khơi trên một cái bè nhỏ, 687 01:00:43,023 --> 01:00:46,827 hàng ngàn tín đồ Công giáo và Phật giáo La Mã cảm thấy bất lực 688 01:00:46,894 --> 01:00:50,130 dưới thời cộng sản. Với họ, tự do hoặc không gì cả. 689 01:00:54,468 --> 01:00:56,237 Theo Hiệp định Geneva, 690 01:00:56,437 --> 01:00:59,373 người dân sống ở một trong hai miền của Việt Nam 691 01:00:59,640 --> 01:01:01,675 muốn chuyển đến nơi khác 692 01:01:02,009 --> 01:01:04,178 sẽ có 300 ngày để thực hiện. 693 01:01:06,080 --> 01:01:10,784 Bố mẹ tôi muốn ở lại và gặp lại chị Thăng của tôi 694 01:01:11,252 --> 01:01:13,087 vì họ biết chị Thăng sẽ trở về. 695 01:01:13,354 --> 01:01:15,723 Nhưng mặt khác họ không thể mạo hiểm. 696 01:01:16,957 --> 01:01:21,896 Họ tin rằng khi Hồ Chí Minh và chính phủ của ông đến Hà Nội, 697 01:01:22,329 --> 01:01:28,302 bố tôi sẽ là người đầu tiên bị giết và tất cả chúng tôi sẽ bị bức hại. 698 01:01:31,105 --> 01:01:33,073 Và tôi nhớ ngày chúng tôi rời đi. 699 01:01:33,274 --> 01:01:36,810 Tôi nhìn quanh và nghĩ, "Mình không bao giờ trở lại đây nữa." 700 01:01:38,879 --> 01:01:40,681 Nó cực kỳ buồn bã. 701 01:01:40,748 --> 01:01:45,552 Cảm giác rất hụt hẫng. 702 01:01:47,121 --> 01:01:50,724 Cuối cùng, khoảng 900.000 người tị nạn, 703 01:01:50,991 --> 01:01:53,761 bao gồm hơn nửa tín đồ Công giáo 704 01:01:53,827 --> 01:01:56,330 sống ở miền Bắc chạy về miền Nam, 705 01:01:57,364 --> 01:02:00,067 nhiều người trong số họ lên tàu Mỹ. 706 01:02:04,371 --> 01:02:07,775 Mỹ hy vọng bằng cách nào đó khuyến khích việc xây dựng 707 01:02:07,841 --> 01:02:10,144 một chính phủ hợp pháp ở miền Nam. 708 01:02:13,447 --> 01:02:16,583 Chính phủ đó lúc bấy giờ do Ngô Đình Diệm đứng đầu. 709 01:02:17,451 --> 01:02:19,887 Là tín đồ Công giáo La Mã và Nho giáo 710 01:02:19,954 --> 01:02:22,022 ở một nước phần lớn theo Phật giáo. 711 01:02:22,189 --> 01:02:26,327 Ông là một cử nhân từng có kế hoạch làm linh mục. 712 01:02:28,228 --> 01:02:33,267 Cuộc chiến đối với chúng tôi thực sự bắt đầu khi chúng tôi trở thành cộng sự, 713 01:02:33,701 --> 01:02:37,371 hoặc tôi sẽ nói là nạn nhân của Tổng thống Diệm. 714 01:02:38,906 --> 01:02:42,242 {\an8}Chúng tôi sẽ giúp ông ấy biến miền Nam Việt Nam 715 01:02:42,309 --> 01:02:46,480 {\an8}thành nền dân chủ. Đó là điều ông ấy nói muốn làm. Và bọn tôi tin thế. 716 01:02:47,448 --> 01:02:48,749 Giống như Hồ Chí Minh, 717 01:02:48,949 --> 01:02:52,519 Diệm đã dành nhiều năm ở nước ngoài tìm kiếm sự ủng hộ 718 01:02:52,586 --> 01:02:55,422 cho nhà nước chủ nghĩa dân tộc Việt Nam của mình. 719 01:02:56,290 --> 01:02:59,727 Ông là một chính trị gia kỳ cựu ghê tởm người Pháp, 720 01:02:59,793 --> 01:03:03,197 chỉ giống ở việc cùng căm thù những người cộng sản 721 01:03:03,497 --> 01:03:08,936 đã bắt giam ông và chôn sống người anh cả và cháu trai của ông. 722 01:03:10,804 --> 01:03:13,140 Diệm là người lạnh lùng, độc đoán, 723 01:03:13,307 --> 01:03:16,510 không tin tưởng bất cứ ai ngoài gia đình mình. 724 01:03:17,378 --> 01:03:20,347 Ông cũng tỏ ra là người sắc sảo, tháo vát 725 01:03:20,681 --> 01:03:22,349 và có kỹ năng khai thác 726 01:03:22,416 --> 01:03:24,385 điểm yếu của đối thủ. 727 01:03:25,753 --> 01:03:30,124 Nhưng ông đối mặt với một nhiệm vụ khó trong việc tạo lập một đất nước mới. 728 01:03:30,958 --> 01:03:36,697 Pháp vẫn còn hàng ngàn binh sĩ đóng quân ở miền Nam căm ghét Diệm. 729 01:03:38,098 --> 01:03:43,003 Một số tỉnh chịu ảnh hưởng bởi các giáo phái với quân đội của riêng họ. 730 01:03:44,338 --> 01:03:47,875 Hàng chục ngàn quân lính Việt Minh đã chạy về phía Bắc, 731 01:03:48,242 --> 01:03:50,277 nhưng vài ngàn lực lượng nòng cốt, 732 01:03:50,344 --> 01:03:53,514 Đảng viên được đào tạo và tận tụy, 733 01:03:53,747 --> 01:03:58,385 đã ở lại để tổ chức kháng chiến ở vùng nông thôn. 734 01:03:59,853 --> 01:04:03,590 Và Sài Gòn bị kiểm soát bởi Lực lượng Bình Xuyên, 735 01:04:03,957 --> 01:04:06,493 một tổ chức được người Pháp hậu thuẫn. 736 01:04:07,461 --> 01:04:11,065 Và người Pháp đứng sau Lực lượng Bình Xuyên ủng hộ họ 737 01:04:11,465 --> 01:04:16,437 {\an8}vì họ không muốn Diệm thành công. Và nó trở thành cuộc chiến trung tâm. 738 01:04:18,305 --> 01:04:22,376 Vài người ở CIA tin rằng Diệm có thể là vị cứu tinh 739 01:04:22,443 --> 01:04:27,481 của miền Nam Việt Nam. Những người khác vẫn còn nghi ngại. "Ông ta là đấng cứu thế 740 01:04:27,548 --> 01:04:31,151 không cần ủy thác," một nhà ngoại giao báo cáo với Washington. 741 01:04:32,619 --> 01:04:34,588 Viên đại sứ Mỹ đồng tình. 742 01:04:35,589 --> 01:04:38,492 Ngày 27 tháng 4 năm 1955, 743 01:04:38,859 --> 01:04:42,796 Tổng thống Eisenhower quyết định chấm dứt sự hỗ trợ của Mỹ 744 01:04:43,063 --> 01:04:44,364 cho chế độ của Diệm. 745 01:04:47,134 --> 01:04:52,106 Nhưng rồi Diệm thực hiện một cuộc tấn công toàn diện vào tổ chức Bình Xuyên. 746 01:04:55,142 --> 01:05:00,848 Đột nhiên vào giữa trưa, chúng tôi nghe thấy tiếng súng và rồi thấy ngọn lửa 747 01:05:01,315 --> 01:05:03,584 và khu phố đang cháy. 748 01:05:03,984 --> 01:05:06,487 Cả trăm người chết và bị thương cả hai phía 749 01:05:06,553 --> 01:05:09,056 khi cuộc chiến đường phố tiếp diễn cả tuần. 750 01:05:09,690 --> 01:05:12,893 Về phía Mỹ, tình hình cho thấy một vấn đề nghiêm trọng. 751 01:05:14,761 --> 01:05:17,598 Diệm cuối cùng giành lại quyền kiểm soát Sài Gòn. 752 01:05:19,333 --> 01:05:22,136 Cuối cùng, lực lượng của Diệm chiếm ưu thế. 753 01:05:24,371 --> 01:05:28,909 Eisenhower giờ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc gắn bó với Diệm. 754 01:05:30,577 --> 01:05:35,115 Pháp sau đó đã tuyên bố ý định rút quân hoàn toàn 755 01:05:35,249 --> 01:05:39,887 khỏi miền Nam Việt Nam, chấm dứt gần một thế kỷ chiếm đóng. 756 01:05:42,156 --> 01:05:47,594 Diệm trở nên nổi tiếng vì ông như hiện thân của chủ nghĩa dân tộc 757 01:05:47,661 --> 01:05:48,495 ở miền Nam. 758 01:05:49,696 --> 01:05:53,200 Ông thành công trong việc đuổi người Pháp ra khỏi Việt Nam. 759 01:05:53,700 --> 01:05:56,770 Và Hồ Chí Minh chỉ đuổi được họ ra khỏi nửa phía Bắc. 760 01:05:57,804 --> 01:06:01,775 Hồ hởi với chiến thắng, Diệm kêu gọi trưng cầu dân ý ở miền Nam. 761 01:06:03,076 --> 01:06:07,614 CIA đã cảnh báo ông đừng can thiệp quá nhiều vào kết quả. 762 01:06:09,383 --> 01:06:16,023 Nhưng khi các lá phiếu được đếm, Diệm tuyên bố giành được 98,2% số phiếu. 763 01:06:18,692 --> 01:06:24,298 Ngày 26 tháng 10 năm 1955, Ngô Đình Diệm tự xưng 764 01:06:24,364 --> 01:06:28,769 là Tổng thống đầu tiên của nước Việt Nam Cộng hòa. 765 01:06:30,871 --> 01:06:33,640 Cuộc bầu cử thống nhất hai miền Bắc-Nam 766 01:06:33,707 --> 01:06:37,211 được hứa hẹn ở Geneva không bao giờ được tổ chức. 767 01:06:39,379 --> 01:06:43,584 Ông ấy trở thành đồng minh, hay đúng hơn là chủ nhân của chúng tôi 768 01:06:44,017 --> 01:06:48,422 vì mục tiêu ngăn chặn những người cộng sản chiếm lấy miền Nam 769 01:06:48,589 --> 01:06:53,794 quá lớn đến mức chúng tôi không thể để ông ấy thua. 770 01:06:54,828 --> 01:06:59,967 Vậy là Diệm bắt đầu chỉ huy chúng tôi. Và đây là một mối quan hệ điển hình. 771 01:07:00,534 --> 01:07:05,439 Bạn cần bất kỳ đồng minh nào mà bạn tin là trọng tâm của chính sách đối ngoại. 772 01:07:05,839 --> 01:07:07,274 Họ hiểu ngay lập tức. 773 01:07:07,975 --> 01:07:09,843 Và cái đuôi điều khiển con chó. 774 01:07:14,214 --> 01:07:16,583 Có một vị khách quý từ vùng Viễn Đông. 775 01:07:16,883 --> 01:07:19,686 Tổng thống Ngô Đình Diệm của Việt Nam nhận được 776 01:07:19,753 --> 01:07:22,522 màn chào đón hiếm hoi của Tổng thống Eisenhower, 777 01:07:22,589 --> 01:07:26,093 khi ông có chuyến thăm chính thức bốn ngày. Tổng thống Diệm, 778 01:07:26,159 --> 01:07:28,996 một trong những đồng minh thân thiện nhất của Mỹ ở Đông Nam Á, 779 01:07:29,096 --> 01:07:31,865 tìm kiếm sự gia tăng viện trợ để củng cố đất nước chống lại 780 01:07:31,932 --> 01:07:36,503 sự gia tăng áp lực cộng sản, một yêu cầu mà Tổng thống lắng nghe chân thành. 781 01:07:39,206 --> 01:07:42,909 Hầu hết các chính trị gia, Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa, 782 01:07:42,976 --> 01:07:47,180 giờ có vẻ chia sẻ quan điểm thay đổi của Thượng nghị sĩ John F. Kennedy. 783 01:07:47,781 --> 01:07:50,684 Miền Nam Việt Nam là "con của chúng ta", ông noi. 784 01:07:50,851 --> 01:07:52,452 "Chúng ta không thể bỏ nó." 785 01:07:52,919 --> 01:07:56,423 Nếu nó sụp đổ, nước Mỹ sẽ "chịu trách nhiệm 786 01:07:56,923 --> 01:08:00,627 và uy tín của chúng ta ở châu Á sẽ hạ xuống một mức mới." 787 01:08:02,729 --> 01:08:06,133 Chưa từng có một quốc gia miền Nam Việt Nam nào, 788 01:08:06,667 --> 01:08:10,203 nhưng người Mỹ đã tái thiết lập phần lớn đất nước của họ 789 01:08:10,270 --> 01:08:13,807 trong Chính sách kinh tế mới và giúp tái thiết lập Tây Âu 790 01:08:13,874 --> 01:08:19,179 thông qua Kế hoạch Marshall, tin rằng họ cũng có thể xây dựng một quốc gia. 791 01:08:22,649 --> 01:08:25,986 Eisenhower ra lệnh cho người dân Mỹ 792 01:08:26,053 --> 01:08:29,823 đến miền Nam Việt Nam với các kế hoạch phát triển kinh tế, 793 01:08:30,424 --> 01:08:34,995 hy vọng giành được trái tim và khối óc của người dân Việt. 794 01:08:38,298 --> 01:08:41,134 Nhưng những người dân Mỹ đó luôn đông hơn 795 01:08:41,268 --> 01:08:43,036 bởi các cố vấn quân sự, 796 01:08:43,203 --> 01:08:47,641 với mệnh lệnh hiện đại hóa, huấn luyện, và trang bị cho lực lượng của Diệm, 797 01:08:48,041 --> 01:08:52,913 bấy giờ gọi là Lục quân Việt Nam Cộng hòa, LQVNCH. 798 01:08:54,815 --> 01:08:58,952 Một số sĩ quan LQVNCH thấy phương pháp của Mỹ không phù hợp 799 01:08:59,086 --> 01:09:03,256 với cuộc chiến du kích mà họ dự kiến tiến hành để chống lại cộng sản. 800 01:09:03,957 --> 01:09:08,195 Hầu hết cố vấn quân đội Mỹ là cựu chiến binh của Chiến tranh Triều Tiên, 801 01:09:08,895 --> 01:09:11,965 quyết tâm chuẩn bị lực lượng miền Nam Việt Nam 802 01:09:12,199 --> 01:09:15,669 để làm chậm cuộc tấn công thông thường từ miền Bắc. 803 01:09:19,373 --> 01:09:24,077 Nhưng không ai ở miền Bắc Việt Nam lên kế hoạch tấn công thông thường. 804 01:09:25,445 --> 01:09:28,749 Hồ Chí Minh tập trung xây dựng lại đất nước, 805 01:09:29,282 --> 01:09:32,252 bị tàn phá bởi hơn một thập kỷ chiến tranh. 806 01:09:35,789 --> 01:09:39,860 Cộng sản áp đặt cải cách ruộng đất tàn bạo theo mô hình 807 01:09:39,926 --> 01:09:44,931 đang được tiến hành ở Trung Quốc với sự tàn nhẫn khiến hàng ngàn người chết, 808 01:09:45,632 --> 01:09:49,302 bao gồm không chỉ những địa chủ đã đứng về phía Pháp, 809 01:09:49,770 --> 01:09:53,373 mà còn nhiều dân làng đã đánh nhau với Việt Minh. 810 01:09:56,376 --> 01:09:59,479 Hồ Chí Minh vẫn quyết tâm thống nhất Việt Nam. 811 01:10:00,080 --> 01:10:04,084 Nhưng ông lo nếu mình hành động quân sự trực tiếp chống lại miền Nam, 812 01:10:04,451 --> 01:10:07,854 Mỹ sẽ bị lún sâu hơn vào cuộc chiến. 813 01:10:08,922 --> 01:10:12,092 Ông cảnh báo các đồng chí ở miền Nam hãy đặt niềm tin 814 01:10:12,225 --> 01:10:15,562 vào thảo luận chính trị và tránh bạo lực. 815 01:10:18,999 --> 01:10:23,336 Nhưng thông điệp đó rang lên trống rỗng giữa các nhà cách mạng miền Nam 816 01:10:23,537 --> 01:10:27,974 đang vật lộn để sống sót dưới chế độ ngày càng khắc nghiệt của Diệm. 817 01:10:31,144 --> 01:10:34,448 Trong một chiến dịch, ông gọi là "Tố Cộng, Diệt Cộng," 818 01:10:34,748 --> 01:10:38,084 Diệm đã bắt giữ hàng chục ngàn dân thường 819 01:10:38,151 --> 01:10:39,085 mà không xét xử 820 01:10:39,820 --> 01:10:42,856 và ra lệnh xử tử hàng trăm người nữa. 821 01:10:44,858 --> 01:10:48,295 Giờ đây, cộng sản đích thân ra tay 822 01:10:48,628 --> 01:10:52,065 và đầu tấn công các quan chức miền Nam Việt Nam. 823 01:11:32,906 --> 01:11:35,909 Khi bạo lực ở miền Nam Việt Nam gia tăng, 824 01:11:36,243 --> 01:11:38,678 các lãnh đạo mới xuất hiện ở Hà Nội. 825 01:11:39,579 --> 01:11:42,282 Hồ Chí Minh vẫn là bộ mặt của cuộc cách mạng 826 01:11:42,349 --> 01:11:47,721 trên khắp thế giới, nhưng giờ ông bắt đầu chia sẻ quyền lực với những người đang 827 01:11:47,787 --> 01:11:52,359 mất kiên nhẫn với sự thận trọng của ông, những người mà người Mỹ 828 01:11:52,659 --> 01:11:53,994 gần như không biết gì. 829 01:11:56,363 --> 01:11:59,266 Quan trọng nhất là con trai của người thợ mộc 830 01:11:59,332 --> 01:12:03,303 từ tỉnh Quảng Trị ở miền Nam tên là Lê Duẩn. 831 01:12:05,338 --> 01:12:08,742 Ông đã giúp thành lập Đảng Cộng sản Đông Dương, 832 01:12:09,109 --> 01:12:11,878 sống sót gần mười năm trong nhà tù Pháp, 833 01:12:12,312 --> 01:12:15,415 và đã chứng minh mình là một chính trị gia nhạy bén 834 01:12:15,649 --> 01:12:19,019 khi ông trở thành Bí thư Thứ nhất của Đảng. 835 01:12:52,752 --> 01:12:53,820 {\an8}BỘ CHÍNH TRỊ HÀ NỘI 836 01:12:53,887 --> 01:12:57,991 {\an8}Đến năm 1959, Lê Duẩn cùng các đồng minh cứng rắn của ông 837 01:12:58,191 --> 01:13:01,895 giành được ảnh hưởng trong Bộ Chính trị miền Bắc Việt Nam 838 01:13:02,195 --> 01:13:04,464 và bắt đầu thay đổi chính sách của nó. 839 01:13:05,966 --> 01:13:08,668 Họ cho rằng Hà Nội nên làm mọi thứ 840 01:13:08,735 --> 01:13:12,105 trong khả năng để giúp các nhà cách mạng miền Nam 841 01:13:12,205 --> 01:13:14,374 loại bỏ Diệm bằng vũ lực. 842 01:13:16,409 --> 01:13:20,814 Người Việt phía Bắc hình thành thái độ hung hăng hơn. 843 01:13:21,548 --> 01:13:25,885 Họ không chấp nhận sự chia cắt đất nước như vậy. 844 01:13:26,987 --> 01:13:31,658 {\an8}Và họ cố gắng thống nhất đất nước lần nữa 845 01:13:32,392 --> 01:13:33,493 {\an8}bằng mọi giá. 846 01:13:35,929 --> 01:13:39,532 Bây giờ, các đoàn từ 40 đến 50 lính vũ trang Việt Minh 847 01:13:39,699 --> 01:13:42,502 bắt đầu chạy về miền Nam, 848 01:13:43,236 --> 01:13:46,873 men theo các con đường rừng xuyên qua dãy núi Lào 849 01:13:47,173 --> 01:13:50,977 mà người Mỹ gọi là đường mòn Hồ Chí Minh. 850 01:13:56,950 --> 01:14:00,420 Bạo lực chống lại chế độ Diệm tăng tốc dần. 851 01:14:10,630 --> 01:14:14,000 Chiều ngày 8 tháng 7 năm 1959, 852 01:14:14,300 --> 01:14:17,604 tại Biên Hòa cách Sài Gòn 32 km về phía đông bắc, 853 01:14:18,204 --> 01:14:22,942 sáu cố vấn quân đội Mỹ đang xem phim trong phòng ăn tập thể của họ. 854 01:14:24,811 --> 01:14:28,415 Quân du kích Việt Minh đã âm thầm lẻn vào khu tập thể 855 01:14:28,815 --> 01:14:30,650 nổ súng qua các cửa sổ. 856 01:14:36,356 --> 01:14:39,025 Thiếu tá Dale Buis từ Pender, Nebraska, 857 01:14:39,359 --> 01:14:41,761 và Trung sĩ Chester Ovnand 858 01:14:41,961 --> 01:14:44,731 từ Copperas Cove, Texas, đã bị giết. 859 01:14:47,233 --> 01:14:49,269 Họ là những lính Mỹ đầu tiên 860 01:14:49,602 --> 01:14:53,039 chết vì hỏa lực của quân địch trong Chiến tranh Việt Nam. 861 01:14:55,275 --> 01:14:57,444 Chúng ta phải chứng minh lại tất cả 862 01:14:58,144 --> 01:15:02,749 cho thế giới thấy khi chúng ta đang ở giai đoạn đáng chú ý nhất, 863 01:15:03,616 --> 01:15:04,818 cho dù đất nước này, 864 01:15:05,351 --> 01:15:09,089 được nhìn nhận với quyền tự do lựa chọn, 865 01:15:09,723 --> 01:15:13,426 cơ hội rộng mở, phạm vi các lựa chọn thay thế, 866 01:15:14,327 --> 01:15:18,098 thì nó có thể cạnh tranh với sự quyết tâm của hệ thống cộng sản. 867 01:15:19,466 --> 01:15:21,501 Ngày 8 tháng 11 năm 1960, 868 01:15:22,035 --> 01:15:26,172 John Fitzgerald Kennedy được bầu làm tổng thống Mỹ. 869 01:15:26,906 --> 01:15:29,776 Phó Tổng thống là Thượng nghị sĩ Lyndon Johnson. 870 01:15:31,344 --> 01:15:34,714 Họ đã đánh bại Phó Tổng thống Richard Nixon trong gang tấc 871 01:15:34,781 --> 01:15:37,617 và ứng cử viên, Thượng nghị sĩ Henry Cabot Lodge. 872 01:15:39,786 --> 01:15:42,489 Trong chiến dịch tranh cử, cả Kennedy và Nixon 873 01:15:42,555 --> 01:15:44,290 đã cam kết giữ vững đường lối 874 01:15:44,357 --> 01:15:49,028 chống lại chủ nghĩa cộng sản quốc tế dù ở bất cứ đâu có vẻ là mối đe dọa. 875 01:15:50,730 --> 01:15:56,102 Nhưng rất ít người Mỹ biết hoặc quan tâm đến chuyện đang xảy ra ở Việt Nam. 876 01:15:58,238 --> 01:16:03,209 Sáu tuần sau cuộc bầu cử của Kennedy, ở một ngôi làng hẻo lánh gọi là Tân Lập 877 01:16:03,443 --> 01:16:04,944 gần biên giới Campuchia, 878 01:16:05,745 --> 01:16:08,581 đại diện các nhóm nhà cách mạng miền Nam 879 01:16:08,815 --> 01:16:12,786 đã họp để thành lập một tổ chức mới thay thế Việt Minh, 880 01:16:13,319 --> 01:16:18,792 lật đổ Ngô Đình Diệm và hất cẳng những người ngoại quốc ủng hộ ông. 881 01:16:21,161 --> 01:16:25,598 Ở phía sau, Lê Duẩn và các đồng chí cộng sản của ông ở Hà Nội 882 01:16:25,865 --> 01:16:27,634 đang dàn xếp mọi thứ. 883 01:16:30,136 --> 01:16:32,038 Tổ chức mới được gọi là 884 01:16:32,405 --> 01:16:36,176 Mặt trận Dân tộc Giải phóng, MTDTGP. 885 01:16:38,278 --> 01:16:40,580 Cánh vũ trang của MTDTGP được gọi là 886 01:16:40,780 --> 01:16:43,183 Quân Giải phóng Miền Nam Việt Nam, 887 01:16:43,783 --> 01:16:46,519 nhưng kẻ thù của họ ở Sài Gòn và Washington 888 01:16:46,586 --> 01:16:48,755 thích một thuật ngữ miệt thị hơn. 889 01:16:50,223 --> 01:16:55,528 Trong mắt họ, những nhà cách mạng là những kẻ Việt gian cộng sản, 890 01:16:56,529 --> 01:16:57,530 Việt Cộng. 891 01:17:48,214 --> 01:17:50,049 Hãy để mọi quốc gia biết, 892 01:17:51,818 --> 01:17:54,520 {\an8}dù họ mong điều tốt hay xấu đến với chúng ta, 893 01:17:54,587 --> 01:17:56,022 {\an8}NGÀY 20 THÁNG 1 NĂM 1961 894 01:17:56,089 --> 01:18:01,394 chúng ta sẵn sàng trả bất kỳ giá nào, gánh vác bất kỳ gánh nặng nào, 895 01:18:03,096 --> 01:18:07,200 chấp nhận bất kỳ khó khăn nào, hỗ trợ bất kỳ người bạn nào, 896 01:18:08,034 --> 01:18:13,773 chống lại bất kỳ kẻ thù nào, để đảm bảo tự do được thành công và tồn tại. 897 01:18:25,985 --> 01:18:28,554 Với tôi, tôi luôn nghĩ đến sự can đảm 898 01:18:29,222 --> 01:18:32,859 khi tấn công các boong-ke địch hoặc đứng dưới bão đạn. 899 01:18:34,193 --> 01:18:39,232 Nhưng đi bộ ngày này qua ngày khác, từ làng này qua làng khác 900 01:18:39,299 --> 01:18:42,735 và qua những cánh đồng và lên núi, 901 01:18:44,637 --> 01:18:47,707 thức dậy vào buổi sáng và nhìn ra mảnh đất 902 01:18:48,441 --> 01:18:51,844 {\an8}và nghĩ, "Vài phút nữa mình sẽ đi ra đó 903 01:18:51,911 --> 01:18:56,916 {\an8}và xác của mình sẽ ở đó à? Liệu mình có bị mất chân ngoài đó không?" 904 01:18:58,451 --> 01:19:01,254 Chỉ cần đi bộ đã cảm thấy vô cùng dũng cảm. 905 01:19:02,555 --> 01:19:06,759 Đôi khi tôi nhìn chân mình khi bước đi và nghĩ, "Làm sao mình làm được?" 906 01:19:14,300 --> 01:19:18,304 Biên dịch: Ngan Tang