1 00:00:02,445 --> 00:00:03,446 Czekaj, Carly! 2 00:00:03,547 --> 00:00:05,916 Hej. Super, że jesteście z nami. Udajemy się w supermiejsce, 3 00:00:06,082 --> 00:00:08,385 - na pewno wam się spodoba. - Dalej, Charlie! 4 00:00:08,552 --> 00:00:09,619 Hej! Wybryk nauki: 5 00:00:09,719 --> 00:00:11,721 istniał dinozaur o nazwie argentynozaur. 6 00:00:11,855 --> 00:00:14,024 Był wielkości trzech autobusów. 7 00:00:15,492 --> 00:00:19,729 A inny dinozaur, edmontozaur, miał ponad tysiąc zębów. Chodźmy! 8 00:00:21,398 --> 00:00:24,467 Pomyślcie tylko, pewnie są tu skamieliny dinozaurów. 9 00:00:25,201 --> 00:00:26,870 - Charlie, tędy. - Dobra. 10 00:00:27,037 --> 00:00:28,939 To właśnie ich dzisiaj szukamy. 11 00:00:29,839 --> 00:00:33,043 To czas na Wybryki nauki! 12 00:00:35,412 --> 00:00:38,148 Wiesz, że na niebie jest więcej gwiazd 13 00:00:38,582 --> 00:00:41,217 niż ziarenek piasku na całej Ziemi? 14 00:00:41,585 --> 00:00:43,486 - Wow! - Niesamowite! 15 00:00:43,587 --> 00:00:45,221 - Co nie? - Tu Charlie. 16 00:00:45,322 --> 00:00:46,756 - Tak! - I Carly. 17 00:00:46,957 --> 00:00:48,124 - Tak! - Jesteśmy przyjaciółmi. 18 00:00:48,224 --> 00:00:49,426 Zaczynajmy! 19 00:00:49,659 --> 00:00:52,862 - Jesteśmy w Chicago, naszym nowym domu. - Z odrobiną wyobraźni... 20 00:00:53,129 --> 00:00:54,497 Na zawsze. 21 00:00:54,898 --> 00:00:56,433 ...i masą badań. 22 00:00:57,334 --> 00:00:58,335 To niesamowite! 23 00:00:58,501 --> 00:01:01,037 Odkrywamy, jak dziwnym może być nasz świat. 24 00:01:01,137 --> 00:01:02,238 - Hej! - Udało się! 25 00:01:02,505 --> 00:01:03,974 To niesamowite. 26 00:01:05,175 --> 00:01:07,911 WYBRYKI NAUKI 27 00:01:08,078 --> 00:01:09,412 Dinozaury. 28 00:01:09,679 --> 00:01:11,514 - Witajcie, tu Charlie. - I Carly. 29 00:01:11,681 --> 00:01:13,516 To nasi kumple, Patrick i Casey. 30 00:01:13,984 --> 00:01:16,486 Niebawem ukaże się nowy film z Alabamą Cones. 31 00:01:17,153 --> 00:01:20,156 - Jak widać, jesteśmy jej fanami. - Pewnie, mamy te czadowe kapelusze. 32 00:01:20,357 --> 00:01:24,160 I własnoręcznie zrobione talizmany z dziwnych kamiennych koralików 33 00:01:24,293 --> 00:01:26,162 znalezionych na plaży. Oto zapowiedź filmu. 34 00:01:26,262 --> 00:01:27,330 ODTWÓRZ ZAPOWIEDŹ 35 00:01:29,933 --> 00:01:31,101 W świecie 36 00:01:32,135 --> 00:01:35,305 owładniętym przez dinozaury-roboty... 37 00:01:35,538 --> 00:01:36,539 - Panie prezydencie! - Tak? 38 00:01:36,706 --> 00:01:38,375 Dinozaury-roboty powróciły! 39 00:01:38,541 --> 00:01:39,542 Powróciły? 40 00:01:40,110 --> 00:01:42,312 ...zrodzi się bohater. 41 00:01:42,712 --> 00:01:46,383 Dobra, Bama, czas zarobić jakąś kaskę. 42 00:01:47,117 --> 00:01:49,719 Alabama Cones powraca... 43 00:01:51,454 --> 00:01:54,190 w filmie Alabama Cones i dino-dragoni. 44 00:01:55,025 --> 00:01:57,861 W kinach od najbliższego weekendu. 45 00:01:59,295 --> 00:02:01,031 - Wow! - O, kurczę! 46 00:02:01,131 --> 00:02:04,134 - O rety! - To będzie film wszech czasów! 47 00:02:04,234 --> 00:02:06,302 Już nie mogę się doczekać! 48 00:02:06,770 --> 00:02:08,938 Zgadnijcie, kto pójdzie na premierę w Chicago? 49 00:02:09,406 --> 00:02:10,473 Kto? 50 00:02:10,674 --> 00:02:11,975 Bum! 51 00:02:14,577 --> 00:02:15,612 My! 52 00:02:16,212 --> 00:02:17,213 - Jak to? - Co? 53 00:02:17,347 --> 00:02:19,149 Bilety kosztują kupę kasy! 54 00:02:19,416 --> 00:02:21,251 Opłaca się być świetnym szefem kuchni. 55 00:02:21,518 --> 00:02:24,220 Mam przygotować jedzenie na premierę, a Patrick mi w tym pomoże. 56 00:02:24,320 --> 00:02:26,056 Nie przeszkadza mi wynoszenie kompostu. 57 00:02:26,322 --> 00:02:27,991 - To pa, kochani. - Narka. 58 00:02:30,060 --> 00:02:31,094 Co? 59 00:02:31,261 --> 00:02:33,063 Musimy się jakoś dostać na tę premierę. 60 00:02:33,163 --> 00:02:34,230 Ale jak? 61 00:02:48,411 --> 00:02:50,080 - Carly! - Co? 62 00:02:50,413 --> 00:02:53,450 Pomyśl. W jaki sposób Alabama Cones zarabia pieniądze? 63 00:02:54,651 --> 00:02:56,986 Wykopuje kości dinozaurów 64 00:02:57,087 --> 00:02:58,722 i sprzedaje je za kupę kasy. 65 00:02:58,888 --> 00:03:01,624 Właśnie. Może moglibyśmy pójść w jej ślady. 66 00:03:02,192 --> 00:03:04,894 Jeśli znajdziemy jakieś kości dinozaurów... 67 00:03:05,195 --> 00:03:08,298 - Może zarobimy wystarczająco dużo... - Aby kupić bilety na premierę! 68 00:03:08,531 --> 00:03:11,301 Tak! Ale ja się na tym w ogóle nie znam. 69 00:03:11,801 --> 00:03:14,471 Ja też nie. Wychodzi na to, że dziś 70 00:03:14,637 --> 00:03:16,272 odkrywamy świat... 71 00:03:19,209 --> 00:03:20,477 dinozaurów! 72 00:03:23,279 --> 00:03:26,649 No dobra, zacznijmy od początku. Dinozaury 73 00:03:26,816 --> 00:03:29,185 były gigantycznymi gadami zamieszkującymi Ziemię 74 00:03:29,319 --> 00:03:32,288 ponad 200 milionów lat temu. 75 00:03:33,857 --> 00:03:37,127 Były wielkie, jak ten tu, patagotitan 76 00:03:38,228 --> 00:03:40,497 o wadze dwunastu słoni. 77 00:03:41,664 --> 00:03:43,700 Ale i mniejsze, jak parwikursor 78 00:03:44,601 --> 00:03:46,603 wielkością zbliżony do gołębia. 79 00:03:48,138 --> 00:03:52,041 Słuchajcie. Skamieliny dinozaurów znaleziono na każdym z kontynentów. 80 00:03:52,408 --> 00:03:54,944 Ludzie nadal znajdują wspaniałe próbki. 81 00:03:56,412 --> 00:03:59,616 Pewnego dnia, grzebiąc w stercie kamieni niedaleko swojego domu w Chile, 82 00:03:59,783 --> 00:04:03,887 siedmioletni Diego Suarez natknął się na coś niesamowitego. 83 00:04:04,087 --> 00:04:05,255 Znalazł parę skamielin 84 00:04:05,421 --> 00:04:08,691 nikomu nieznanego gatunku dinozaura. 85 00:04:08,892 --> 00:04:13,530 Został najmłodszym w historii odkrywcą nowego gatunku dinozaura. 86 00:04:13,797 --> 00:04:18,001 Na jego cześć naukowcy nazwali ten gatunek chilezaurem. 87 00:04:20,970 --> 00:04:22,705 - Carly, to niesamowite! - Prawda? 88 00:04:22,872 --> 00:04:25,108 Nie musisz być wykształconym naukowcem, 89 00:04:25,275 --> 00:04:26,342 żeby szukać skamielin. 90 00:04:26,476 --> 00:04:28,278 - Możesz być... - Bawiącym się dzieciakiem. 91 00:04:28,645 --> 00:04:32,081 Lub dwójką poszukującą pieniędzy na zakup biletów 92 00:04:32,282 --> 00:04:34,651 na spotkanie z ulubioną gwiazdą filmową i paleontologiem! 93 00:04:34,751 --> 00:04:36,719 - Tak jak my! - Szukajmy więc. 94 00:04:36,886 --> 00:04:39,489 Widzimy się w ogródku. Będziemy kopać. Do zobaczenia! 95 00:04:41,925 --> 00:04:43,259 - Charles. - Carls. 96 00:04:43,359 --> 00:04:44,360 Bierzmy się do roboty. 97 00:04:50,099 --> 00:04:52,836 Carly, nie idzie mi. 98 00:04:52,936 --> 00:04:55,572 - Chyba potrzebujemy pomocy. - Tak, pomocy Bamy. 99 00:04:57,907 --> 00:04:59,008 Ma rację. 100 00:04:59,742 --> 00:05:00,910 Dalej, Carly. 101 00:05:02,212 --> 00:05:03,580 Czas zarobić jakąś kasę. 102 00:05:11,654 --> 00:05:12,689 Carly! 103 00:05:12,889 --> 00:05:14,151 - Co? - Znalazłem coś! 104 00:05:14,324 --> 00:05:15,291 Już idę. 105 00:05:16,926 --> 00:05:19,329 - Spójrzcie, co znaleźliśmy. - Ale czad! 106 00:05:19,696 --> 00:05:22,131 Wystawię to na sprzedaż na stronce. 107 00:05:22,332 --> 00:05:25,401 Jak myślisz, Charlie, za jakieś 40-65 tysięcy? 108 00:05:25,869 --> 00:05:28,605 Ja stawiam na 80. Będziemy mogli negocjować. 109 00:05:28,938 --> 00:05:31,774 Racja. Dobrze. „Na sprzedaż. 110 00:05:32,542 --> 00:05:34,244 Nowe znalezisko. 111 00:05:34,811 --> 00:05:35,979 Niesamowita... 112 00:05:37,080 --> 00:05:38,681 - Wyjątkowo rzadka. - ...rzadka, 113 00:05:38,781 --> 00:05:42,719 prehistoryczna kość dinozaura”. 114 00:05:42,986 --> 00:05:44,354 Lepiej napisz skamielina. 115 00:05:44,988 --> 00:05:48,725 „Skamielina.” A co to za różnica? 116 00:05:48,825 --> 00:05:51,060 Trudno wyjaśnić. Z czasem 117 00:05:51,160 --> 00:05:53,730 kości dinozaurów zmieniły się w skamieliny. 118 00:05:54,163 --> 00:05:55,899 Nieźle, co? Posłuchajcie, o co chodzi. 119 00:05:57,267 --> 00:06:00,169 Po latach życia na Ziemi i zajmowania się dinozaurzymi sprawami 120 00:06:00,336 --> 00:06:02,839 wszystkie dinozaury w końcu wyginęły. 121 00:06:03,839 --> 00:06:08,177 Ich ciała zostały przykryte warstwami piachu i kamieni. 122 00:06:08,544 --> 00:06:13,583 Z czasem miękkie elementy ciał dinozaurów, jak skóra i mięśnie, rozłożyły się, 123 00:06:13,750 --> 00:06:17,820 pozostały więc z nich same kości. Następnie 124 00:06:17,987 --> 00:06:22,292 przez miliony lat na kości te działała woda. 125 00:06:22,458 --> 00:06:27,196 Powoli minerały w niej zawarte zastępowały materiał budujący kości. 126 00:06:27,463 --> 00:06:29,732 Działo się tak do momentu, 127 00:06:29,933 --> 00:06:34,103 aż kość w całości została zastąpiona przez twardą skałę. 128 00:06:34,304 --> 00:06:37,507 Tak właśnie kość zamieniła się w skamielinę. 129 00:06:38,508 --> 00:06:41,878 - Czyli skamielina to nie kość dinozaura? - Nie. 130 00:06:42,111 --> 00:06:44,380 To ich idealne kamienne kopie, 131 00:06:44,614 --> 00:06:47,517 które tworzyły się przez miliony lat. 132 00:06:48,418 --> 00:06:53,523 Dobra. „Superstare skamieliny dinozaura z...” 133 00:06:53,856 --> 00:06:57,327 - Z jakiego to dinozaura? - Może z brontozaura? 134 00:06:57,493 --> 00:07:00,029 - Albo psitakozaura. - Czego? 135 00:07:00,330 --> 00:07:01,764 Psitakozaura, nie słyszałeś? 136 00:07:01,864 --> 00:07:03,800 - Nie. - To ci się spodoba! 137 00:07:04,867 --> 00:07:07,337 Prosimy tędy. Wszyscy tutaj. 138 00:07:07,437 --> 00:07:09,605 A teraz do przodu. Tak dobrze. 139 00:07:10,073 --> 00:07:12,809 Dinozaury wyginęły, tu będzie dobrze. 140 00:07:13,142 --> 00:07:16,779 Dotarliśmy do pierwszego punktu dinozaurzej alei sław. 141 00:07:16,980 --> 00:07:22,085 W otwartym 250 milionów lat temu Dinowood 142 00:07:22,352 --> 00:07:25,188 zobaczycie największe gwiazdy wśród dinozaurów 143 00:07:25,621 --> 00:07:27,357 - od zarania dziejów. - Wow. 144 00:07:27,557 --> 00:07:30,360 Idźcie za żółtą czapeczką, 145 00:07:30,660 --> 00:07:32,996 a dotrzecie do wspaniałych odcisków 146 00:07:33,262 --> 00:07:36,366 autorstwa linhenykusa oraz terizinozaura. 147 00:07:36,466 --> 00:07:38,668 Jedne duże, drugie małe. 148 00:07:41,170 --> 00:07:43,272 Linhenykus wyglądał dosyć zabawnie. 149 00:07:43,539 --> 00:07:46,542 Wybryk nauki: zamiast łap, po obu stronach ciała 150 00:07:46,809 --> 00:07:48,444 miał po jednym szponie. 151 00:07:48,678 --> 00:07:51,647 Terizinozaur różnił się od niego. 152 00:07:51,848 --> 00:07:57,553 Miał trójpalczaste łapy i gigantyczne, prawie metrowe szpony. 153 00:07:58,054 --> 00:07:59,956 Warto zapamiętać ten widok. 154 00:08:00,189 --> 00:08:03,292 Ale nasz ulubieniec to psitakozaur. 155 00:08:04,127 --> 00:08:08,865 Wybryk nauki: psitakozaur miał olbrzymi dziób, niczym wielka papuga, 156 00:08:09,198 --> 00:08:12,769 a do tego obfite włosie na ogonie. 157 00:08:13,136 --> 00:08:17,206 Był jak wielgaśna papuga, jeżozwierz i dinozaur 158 00:08:17,306 --> 00:08:19,409 w jednym. 159 00:08:19,842 --> 00:08:21,778 Istniało tyle świetnych dinozaurów! 160 00:08:21,878 --> 00:08:25,481 Wiem. Ale z którego pochodziło to? 161 00:08:26,482 --> 00:08:28,518 - Nie wiem. - Potrzebujemy pomocy. 162 00:08:28,951 --> 00:08:31,587 Wiem czyjej. ReBekki Hunt-Foster. 163 00:08:32,221 --> 00:08:35,591 To paleontolożka z Utah, która bada skamieliny dinozaurów. 164 00:08:35,858 --> 00:08:38,528 Wspaniale! Na nas chyba pora. 165 00:08:38,861 --> 00:08:41,631 Nasz okaz dla bezpieczeństwa zostawimy tutaj i idziemy się przygotować. 166 00:08:41,798 --> 00:08:44,167 Zgoda? Widzimy się w Utah. 167 00:08:48,171 --> 00:08:51,441 Jedziemy zobaczyć pierwszy skamieniały szkielet apatozaura. 168 00:08:52,608 --> 00:08:55,078 Utah to nie tylko miejsce pełne skamielin dinozaurów. 169 00:08:55,244 --> 00:08:56,813 Jest tam też Wielkie Jezioro Słone. 170 00:08:57,013 --> 00:09:00,183 Wybryk nauki: jest trzy razy bardziej słone niż ocean. 171 00:09:01,617 --> 00:09:05,288 KAMIENIOŁOM ZE SKAMIELINĄ 172 00:09:11,461 --> 00:09:15,465 Dotarliśmy do słynnego pomnika dinozaurów w Utah. 173 00:09:15,665 --> 00:09:18,634 - To niesamowite miejsce. - Tyle do zobaczenia! 174 00:09:19,102 --> 00:09:20,203 Ruszajmy. 175 00:09:20,937 --> 00:09:23,339 Spójrzcie na tego giganta. To allozaur. 176 00:09:23,940 --> 00:09:27,410 Ciekawostka: większość stanów ma swoje stanowe skamieliny. 177 00:09:27,743 --> 00:09:30,580 Allozaur jest skamieliną stanu Utah. 178 00:09:31,013 --> 00:09:32,281 Chodź tu, Charlie. 179 00:09:32,782 --> 00:09:34,484 Wiesz, że tutaj można dotykać kości? 180 00:09:34,584 --> 00:09:36,652 - Niesamowite. - Dotykam skamieliny 181 00:09:36,752 --> 00:09:39,388 - mającej 149 milionów lat. - Wow! 182 00:09:40,322 --> 00:09:42,592 Carly, czy to Alabama Cones? 183 00:09:48,397 --> 00:09:49,866 Cześć, Charlie. Witaj, Carly. 184 00:09:50,299 --> 00:09:51,701 - Hej, ReBecco! - Cześć! 185 00:09:52,435 --> 00:09:56,506 ReBecca Hunt-Foster paleontologią, nauką o skamielinach, zainteresowała się, 186 00:09:56,639 --> 00:09:59,242 mając zaledwie 13 lat. Teraz pracuje jako paleontolog... 187 00:09:59,342 --> 00:10:00,776 PALEONTOLOG 188 00:10:00,977 --> 00:10:02,678 ...właśnie przy pomniku. 189 00:10:02,778 --> 00:10:05,948 Jej ulubiony wybryk nauki to ten, że bliskim 190 00:10:06,048 --> 00:10:08,784 krewnym T-rexa jest... kurczak! 191 00:10:10,520 --> 00:10:13,356 To niesamowite. Powiesz nam, o co chodzi z tą ścianą? 192 00:10:13,523 --> 00:10:17,059 To liczące 149 milionów lat skupisko kości dinozaurów. 193 00:10:17,360 --> 00:10:19,795 Trafiły tu w wyniku burzy, 194 00:10:19,962 --> 00:10:22,165 podczas której ciała spłynęły do kanału rzecznego. 195 00:10:22,431 --> 00:10:26,169 Jakie gatunki tu widzimy? 196 00:10:26,335 --> 00:10:27,537 Wiele z nich 197 00:10:27,803 --> 00:10:31,908 to allozaury, apatozaury, diplodoki, a nawet stegozaury. 198 00:10:32,508 --> 00:10:35,611 Za tobą znajduje się ząb allozaura. 199 00:10:35,811 --> 00:10:37,346 - Co? - O tu? Nieźle. 200 00:10:37,480 --> 00:10:39,482 A tu widzicie kość udową przeżutą 201 00:10:39,649 --> 00:10:41,450 przez allozaura. 202 00:10:41,651 --> 00:10:44,187 Widać nawet nadgryzione elementy. 203 00:10:44,353 --> 00:10:47,256 Mówimy o osobniku wielkości T-rexa, prawda? 204 00:10:47,356 --> 00:10:49,492 Allozaury były nieco mniejsze od T-rexów. 205 00:10:49,759 --> 00:10:51,294 Te osobniki były już skamielinami, 206 00:10:51,460 --> 00:10:52,728 gdy żyły tu T-rexy. 207 00:10:52,862 --> 00:10:54,830 - Czad. - To też wybryk nauki. 208 00:10:54,997 --> 00:10:56,832 Ciężko to sobie wyobrazić, 209 00:10:56,999 --> 00:10:58,668 bo ściana jest wysoka na dwa piętra. 210 00:10:58,935 --> 00:11:01,404 Ile mniej więcej mamy tu skamielin? 211 00:11:01,637 --> 00:11:03,206 Znajdują się tu ich setki. 212 00:11:03,372 --> 00:11:05,007 A ty coś tu wykopałaś? 213 00:11:05,474 --> 00:11:07,743 Nie w budynku, ale kopiemy na zewnątrz. 214 00:11:07,944 --> 00:11:08,945 - Chcecie zerknąć? - Tak. 215 00:11:09,111 --> 00:11:10,512 Chodźmy więc. 216 00:11:14,684 --> 00:11:16,686 To świetne miejsce, by szukać skamielin. 217 00:11:16,852 --> 00:11:19,222 Każdy paleontolog chce się tu znaleźć. 218 00:11:19,522 --> 00:11:22,525 Kiedy patrzę na te szare skały, wiem, że są one pochodzenia morskiego 219 00:11:22,692 --> 00:11:24,594 i że znajdę tam zwierzęta, na przykład ryby. 220 00:11:24,894 --> 00:11:27,863 Twardy piaskowiec za nimi znaczy dawną linię brzegową. 221 00:11:27,964 --> 00:11:31,968 Tam można znaleźć ślady dinozaurów. A jeszcze dalej mamy pradawną rzekę. 222 00:11:32,068 --> 00:11:33,769 To tam zachowane są szczątki dinozaurów. 223 00:11:34,036 --> 00:11:36,606 Można powiedzieć, że świetne miejsce do szukania skamielin 224 00:11:36,772 --> 00:11:39,308 to takie, w którym kiedyś znajdowała się woda? 225 00:11:39,408 --> 00:11:42,345 Zgadza się. Woda jest niezbędna, aby skamieliny przetrwały. 226 00:11:42,511 --> 00:11:45,348 - To tam znajdziemy kości? - Tam znajduje się warstwa kostna. 227 00:11:46,148 --> 00:11:50,419 Mądre wyrażenie, „warstwa kostna”. Oznacza wielkie skupisko skamielin, 228 00:11:50,586 --> 00:11:52,788 czyli miejsce, gdzie można znaleźć wiele z nich. 229 00:11:53,256 --> 00:11:54,357 Chodźmy ich poszukać. 230 00:11:55,358 --> 00:11:57,793 Tak! Kości, kości, kości. 231 00:11:58,828 --> 00:12:00,329 Widzimy tu starożytne koryto rzeki, 232 00:12:00,529 --> 00:12:03,699 a w nim wiele odkrytych i zachowanych kości dinozaurów. 233 00:12:04,166 --> 00:12:07,903 Oto olbrzymia kość udowa zauropoda. To kość w górnej części nogi. 234 00:12:08,070 --> 00:12:09,372 A tu inna kość dinozaura. 235 00:12:09,739 --> 00:12:12,208 Tam mamy zestaw kręgów, a nawet żebro. 236 00:12:12,541 --> 00:12:15,177 Cała ta odkrywka jest pełna kości dinozaurów. 237 00:12:15,278 --> 00:12:18,114 Pora się do nich dobrać i zarobić jakąś kasę! 238 00:12:18,281 --> 00:12:19,282 Kasę? 239 00:12:19,448 --> 00:12:20,883 Jak w filmach z Alabamą Cones. 240 00:12:20,983 --> 00:12:23,119 Zawsze mówi: „Dobra, Bama, pora zarobić jakąś kasę”. 241 00:12:23,386 --> 00:12:26,022 Później sięga w dół i wyrywa kości z gleby. 242 00:12:26,355 --> 00:12:28,491 Wielka skamielina, hura! Właśnie tak. 243 00:12:28,758 --> 00:12:30,359 Prawdziwi paleontolodzy tak nie robią. 244 00:12:30,593 --> 00:12:32,094 Działamy ostrożnie 245 00:12:32,194 --> 00:12:36,098 i odsłaniamy skamieliny powoli i delikatnie. Są niepowtarzalne. 246 00:12:36,399 --> 00:12:37,667 Ale widzieliśmy z pięć filmów 247 00:12:37,767 --> 00:12:39,302 - i ona tak robi. - Kręcą szósty. 248 00:12:39,468 --> 00:12:42,405 Alabama Cones to tylko postać. Nie jest prawdziwa. 249 00:12:42,672 --> 00:12:44,407 Jej przygody są wymyślane. 250 00:12:45,608 --> 00:12:47,677 Babylon zagra dla nas za trzy miliony. 251 00:12:48,411 --> 00:12:51,781 - Uwielbiam gościa. - Najlepszy na rynku! 252 00:12:52,148 --> 00:12:53,249 Co za jedni? 253 00:12:53,949 --> 00:12:55,618 Jesteśmy paleontologami. 254 00:12:57,586 --> 00:12:59,055 Mamy parę porad odnośnie scenariusza. 255 00:13:01,324 --> 00:13:02,425 Goście od dinozaurów! 256 00:13:02,758 --> 00:13:05,328 - A, film o dinozaurach. - Posłuchajcie. 257 00:13:05,695 --> 00:13:09,398 Zaczynamy od gwiazdy, Ricky'ego Babylona, uciekającego przed T-rexem. 258 00:13:10,433 --> 00:13:12,802 Stwór go łapie i gryzie. 259 00:13:14,970 --> 00:13:18,607 Ricky pokrywa się łuską, zmienia się w welociraptora 260 00:13:18,774 --> 00:13:19,909 i ratuje świat. 261 00:13:21,010 --> 00:13:22,345 Co myślicie? 262 00:13:23,446 --> 00:13:26,649 Na początek... Prędkość T-rexa. 263 00:13:27,450 --> 00:13:29,652 Przy maksymalnej prędkości około 264 00:13:29,819 --> 00:13:31,821 - szesnastu kilometrów na godzinę... - Narka! 265 00:13:31,987 --> 00:13:34,023 ...T-rex raczej nie dogoniłby człowieka. 266 00:13:34,256 --> 00:13:38,427 No i ryczenie. Dinozaury nie ryczały. 267 00:13:38,527 --> 00:13:42,365 Raczej burczały niczym krokodyle lub gruchały jak gołębie. 268 00:13:42,898 --> 00:13:46,902 I kwestia łusek. Większość dinozaurów miała pióra. 269 00:13:47,536 --> 00:13:51,207 Poza tym welociraptory były mniej więcej wielkości indyków. 270 00:13:51,574 --> 00:13:53,642 - Chwileczkę. - Zaraz, mówicie mi, 271 00:13:53,909 --> 00:13:56,579 że T-rexy były powolne? 272 00:13:56,912 --> 00:14:00,282 - Dinozaury nie ryczały? - Większość miała pióra? 273 00:14:00,383 --> 00:14:02,918 I że welociraptor był wielkości indyka? 274 00:14:04,286 --> 00:14:05,955 - Tak. - Zgadza się. 275 00:14:07,223 --> 00:14:09,024 - Słuchajcie. - Bez jaj. 276 00:14:09,225 --> 00:14:10,226 Muszą ryczeć. 277 00:14:10,459 --> 00:14:13,229 Ludzie chcą widzieć, jak dinozaur gryzie człowieka, 278 00:14:13,329 --> 00:14:15,297 zmieniając go w welociraptora. 279 00:14:16,132 --> 00:14:20,035 Ale nic z tego nie jest prawdą. Tak mówi nauka. 280 00:14:20,870 --> 00:14:23,672 To nie lekcja przyrody. Działamy w rozrywce. 281 00:14:25,975 --> 00:14:28,711 - Welociraptory były wielkości indyka? - Tak. 282 00:14:29,311 --> 00:14:32,314 I nie można po prostu wyrwać ich ze skał? 283 00:14:32,515 --> 00:14:34,150 - Nie. - To jak się to robi? 284 00:14:34,417 --> 00:14:35,518 Chodźcie, pokażę wam. 285 00:14:38,053 --> 00:14:40,055 - Hej, ludzie. - Hej. 286 00:14:40,256 --> 00:14:42,958 To Julia, Kellyn i Thuat, moi stażyści. 287 00:14:43,225 --> 00:14:44,727 Wykopują właśnie kość. 288 00:14:45,428 --> 00:14:50,433 Najpierw usuwamy cały osad, a następnie wydobędziemy kość. 289 00:14:50,699 --> 00:14:56,605 Jesteśmy pierwszymi osobami od 149 milionów lat, które widzą tę kość. 290 00:14:59,809 --> 00:15:01,644 Chyba zajmie wam to dużo czasu. 291 00:15:01,811 --> 00:15:04,180 Ta kość znajduje się w mułowcu. 292 00:15:04,380 --> 00:15:06,816 Skała ta, jak widzicie, łatwo się kruszy. 293 00:15:06,916 --> 00:15:08,184 Faktycznie. 294 00:15:08,284 --> 00:15:11,620 Wydobycie czegoś z twardego piaskowca 295 00:15:11,821 --> 00:15:13,088 może zająć nawet miesiąc, 296 00:15:13,255 --> 00:15:14,356 jeśli jest to coś dużego. 297 00:15:14,523 --> 00:15:15,558 Co? 298 00:15:16,192 --> 00:15:18,461 Do większych elementów używamy młoteczków, 299 00:15:18,594 --> 00:15:20,196 którymi rozdzielamy skały. 300 00:15:20,729 --> 00:15:22,531 Czyli zaczynacie młoteczkami, 301 00:15:22,932 --> 00:15:25,568 usuwacie większe odłamki i przechodzicie 302 00:15:25,668 --> 00:15:28,571 do mniejszych, a na koniec czyścicie znalezisko z pyłu. 303 00:15:28,671 --> 00:15:30,306 - Tak! - Co mam robić? 304 00:15:30,406 --> 00:15:33,108 Weź to narzędzie w kształcie szydła 305 00:15:33,209 --> 00:15:35,411 i delikatnie odgarniaj pył 306 00:15:35,578 --> 00:15:38,380 dookoła kości z dala od niej. 307 00:15:38,481 --> 00:15:39,582 Ostrożnie. 308 00:15:40,216 --> 00:15:42,485 Teraz możesz wziąć pędzel 309 00:15:42,952 --> 00:15:45,321 i zmiatać pył w tę stronę... 310 00:15:45,488 --> 00:15:47,490 - Dobra. -...aby oczyścić kość. 311 00:15:47,656 --> 00:15:48,757 Ja wezmę pędzel. 312 00:15:48,858 --> 00:15:50,926 Ten osad jest bardzo kruchy, mówiliście prawdę. 313 00:15:51,227 --> 00:15:54,230 Tak. Odkrycie tej kości nie potrwa więc długo. 314 00:15:54,597 --> 00:15:57,032 Niesamowite, co się tu dzieje. 315 00:15:57,233 --> 00:16:00,035 Carly i ja używamy narzędzi paleontologicznych, 316 00:16:00,336 --> 00:16:02,671 by odkryć skamielinę dinozaura. 317 00:16:03,305 --> 00:16:05,975 Jako pierwsi ludzie w historii 318 00:16:06,075 --> 00:16:08,577 - zobaczymy ją w całości. - Zrób mi miejsce! 319 00:16:10,513 --> 00:16:12,414 Po wydobyciu i oczyszczeniu skamieliny 320 00:16:12,581 --> 00:16:16,051 należy zabezpieczyć ją warstwą ochronną 321 00:16:16,352 --> 00:16:19,154 z papieru toaletowego, konopi i cementu. 322 00:16:20,689 --> 00:16:24,326 Nie miałem jeszcze okazji owijać kości dinozaura papierem toaletowym. 323 00:16:24,793 --> 00:16:27,830 Owinąłem za to siebie, tworząc kostium mumii. 324 00:16:28,998 --> 00:16:31,700 Zawijamy kość i co dalej? 325 00:16:31,834 --> 00:16:34,737 Weźmiemy zamoczone w cemencie konopie 326 00:16:35,070 --> 00:16:38,641 i przykryjemy nimi kość. Tak powstanie twarda warstwa ochronna. 327 00:16:43,178 --> 00:16:45,381 Układamy warstwę za warstwą. 328 00:16:46,015 --> 00:16:51,086 To lepka masa, trochę mniej zwarta niż slime. 329 00:16:51,387 --> 00:16:52,721 - Piona, Charlie. - Nie. 330 00:16:52,855 --> 00:16:53,989 Dobra. 331 00:16:55,925 --> 00:17:00,296 Zostawiamy do wyschnięcia, a później przenosimy całość do laboratorium? 332 00:17:00,462 --> 00:17:01,564 Właśnie tak. 333 00:17:02,498 --> 00:17:03,866 To niesamowite. 334 00:17:04,133 --> 00:17:07,102 Widzicie, jak dużo czasu zajmuje wydobywanie skamielin. 335 00:17:07,202 --> 00:17:10,205 Zupełnie się tego nie spodziewaliśmy. 336 00:17:10,573 --> 00:17:12,474 Musimy być ostrożni, chronić skamieliny, 337 00:17:12,675 --> 00:17:14,043 aby się nie rozpadły. 338 00:17:14,509 --> 00:17:16,239 Chętnie dowiem się czegoś więcej. 339 00:17:18,047 --> 00:17:19,048 Dobra robota. 340 00:17:19,148 --> 00:17:21,684 Gdy masa wyschnie, przynieście kość do muzeum. 341 00:17:21,850 --> 00:17:22,885 - Pa. - Dzięki. 342 00:17:23,052 --> 00:17:24,520 - Dziękujemy. - Na razie. 343 00:17:24,687 --> 00:17:26,255 Idę umyć ręce. 344 00:17:29,525 --> 00:17:33,062 Skamieliny z tych skał muszą być warte fortunę. 345 00:17:33,662 --> 00:17:35,898 - Sprzedajecie skamieliny? - Nie robimy tego. 346 00:17:36,065 --> 00:17:38,033 Są niezwykle wartościowe dla nauki. 347 00:17:38,334 --> 00:17:41,537 Zbieramy je i badamy, aby dowiedzieć się czegoś o przeszłości, 348 00:17:41,704 --> 00:17:43,472 ale mówią nam też sporo o przyszłości. 349 00:17:45,874 --> 00:17:50,879 Przed naszym wyjazdem ReBecca wyjaśniła, że skamieliny to kapsuły czasu 350 00:17:51,046 --> 00:17:53,716 dokumentujące historię naszej planety. 351 00:17:53,882 --> 00:17:56,719 Ciekawe, jakie sekrety kryje nasze zostawione w domu znalezisko. 352 00:17:57,620 --> 00:18:00,189 A ja zaczynam wątpić, czy sprzedaż skamieliny 353 00:18:00,356 --> 00:18:02,625 aby kupić bilety, to dobry pomysł. 354 00:18:04,360 --> 00:18:07,896 To był niesamowity dzień ReBecco, a twoi stażyści są świetni. 355 00:18:07,997 --> 00:18:12,267 Dowiedzieliśmy się dużo o dinozaurach, paleontologii i prawdy o Alabamie Cones. 356 00:18:12,368 --> 00:18:15,437 To spotkanie wiele zmieniło. Wielkie dzięki. 357 00:18:15,537 --> 00:18:17,573 Dzięki za wizytę. Mam nadzieję, że niebawem 358 00:18:17,740 --> 00:18:19,074 - tu wrócicie. - Na pewno. 359 00:18:19,475 --> 00:18:20,509 Wybaczcie. 360 00:18:21,744 --> 00:18:24,913 - Halo? - Witam, tu nadziany gość. 361 00:18:25,547 --> 00:18:27,549 Zbieram superfajne rzeczy. 362 00:18:27,850 --> 00:18:30,552 Widziałem twoje ogłoszenie. Chcę kupić tę skamielinę. 363 00:18:31,453 --> 00:18:32,921 Będę w mieście w ciągu... 364 00:18:33,455 --> 00:18:34,823 jakiejś godziny. Do zobaczenia. 365 00:18:36,125 --> 00:18:38,927 - Mam chętnego na skamielinę. - Dobra, wracamy do bazy. 366 00:18:39,028 --> 00:18:41,030 Widzimy się niebawem, pa. 367 00:18:43,032 --> 00:18:45,200 Za chwilę tu będzie. 368 00:18:45,333 --> 00:18:47,102 Nie wierzę, że tak szybko znaleźliśmy kupca. 369 00:18:47,569 --> 00:18:48,971 Nie ciekawi cię historia tej kości? 370 00:18:49,204 --> 00:18:51,674 - Pewnie. - Szkoda, że nie mamy czasu na badania. 371 00:18:51,840 --> 00:18:55,778 Według słów ReBekki to wskazówka odnośnie przeszłości. 372 00:18:56,111 --> 00:18:57,579 Pewnie mogłaby nam powiedzieć, 373 00:18:57,746 --> 00:19:02,051 co działo się w naszym ogródku miliony lat temu. 374 00:19:02,751 --> 00:19:05,988 Może kiedyś znajdował się na dnie oceanu, 375 00:19:06,155 --> 00:19:08,957 a ta skamielina pochodzi od olbrzymiego plezjozaura! 376 00:19:10,526 --> 00:19:13,328 A może zalegały tu masy śniegu i lodu, 377 00:19:13,529 --> 00:19:16,298 a kość należała do starożytnego kota szablastozębnego. 378 00:19:18,333 --> 00:19:19,702 To szaleństwo, Carly. 379 00:19:19,868 --> 00:19:23,972 Pochodzi z czasów, zanim na tej planecie w ogóle pojawili się ludzie. 380 00:19:26,875 --> 00:19:28,243 Zatrzymajmy ją. 381 00:19:28,811 --> 00:19:30,612 - Jak to? - Powinniśmy ją zatrzymać. 382 00:19:30,979 --> 00:19:33,716 - Nie, nie. A premiera? - Zapomnij o premierze, Charlie. 383 00:19:34,149 --> 00:19:36,652 Alabama Cones nie jest nawet prawdziwą paleontolożką. 384 00:19:36,885 --> 00:19:37,886 Halo? 385 00:19:41,824 --> 00:19:43,459 - Cześć. - Witam. 386 00:19:43,826 --> 00:19:44,893 Jestem nadzianym gościem. 387 00:19:45,561 --> 00:19:47,162 - No tak. - Długo tu jechałem. 388 00:19:47,262 --> 00:19:48,731 Zobaczmy tę skamielinę. 389 00:19:49,098 --> 00:19:51,266 - Oto ona. - Charlie, zatrzymajmy ją. 390 00:19:53,535 --> 00:19:54,903 Pomyśl o ReBecce. 391 00:19:55,304 --> 00:19:57,573 Alabama Cones to tylko postać. 392 00:19:58,107 --> 00:20:01,844 - Kupa kasy. - Są niezwykle wartościowe dla nauki. 393 00:20:02,411 --> 00:20:03,912 Chciałaby, abyśmy ją zatrzymali. 394 00:20:05,481 --> 00:20:08,417 Przykro mi, że się pan tu fatygował. 395 00:20:08,951 --> 00:20:12,020 Ta skamielina nie jest na sprzedaż. 396 00:20:12,287 --> 00:20:14,223 - Tak! - Chwileczkę. 397 00:20:14,656 --> 00:20:16,191 - To ma być skamielina? - Tak. 398 00:20:16,759 --> 00:20:20,929 Zatrzymajcie ją sobie. To nie skamielina, a kość kurczaka. 399 00:20:21,396 --> 00:20:23,398 - Kurczaka? - Jak to? 400 00:20:23,832 --> 00:20:25,200 Patrick będzie mi pomagał. 401 00:20:25,300 --> 00:20:27,936 Nie przeszkadza mi wynoszenie kompostu. 402 00:20:33,275 --> 00:20:34,209 Patrick! 403 00:20:34,443 --> 00:20:37,946 Zmarnowaliście masę mojego czasu, kowboje. 404 00:20:40,149 --> 00:20:41,250 Jestem nadziany gość. 405 00:20:41,850 --> 00:20:44,987 Do kitu! Chciałem, aby to była skamielina! 406 00:20:45,154 --> 00:20:48,791 Ja też, ale to tylko kość kurczaka z naszego kompostu. 407 00:20:49,057 --> 00:20:50,626 W sumie ma to sens. 408 00:20:51,059 --> 00:20:53,996 Pomyśl o miejscu, w którym znaleźliśmy z ReBeccą prawdziwe skamieliny. 409 00:20:54,897 --> 00:20:57,533 Tak, to miejsce, które kiedyś było pod wodą. 410 00:20:58,066 --> 00:20:59,902 Nie wiem, czy nasz ogródek też był. 411 00:21:01,103 --> 00:21:02,337 - Czekaj. - Co? 412 00:21:02,538 --> 00:21:04,239 - Znaleźliśmy już coś. - Tak? 413 00:21:04,373 --> 00:21:06,875 Tak! I to skamieliny! 414 00:21:07,109 --> 00:21:09,878 - Co? - Charlie, koraliki. 415 00:21:10,279 --> 00:21:13,248 Z naszych talizmanów? 416 00:21:13,348 --> 00:21:15,551 Te kamienne koraliki, które znaleźliśmy na plaży, 417 00:21:15,717 --> 00:21:19,721 to skamieliny prehistorycznych zwierząt, liliowców. 418 00:21:19,922 --> 00:21:20,989 - Co? - Popatrz. 419 00:21:22,925 --> 00:21:27,462 Czterysta milionów lat temu stan Illinois znajdował się pod wodą, 420 00:21:27,729 --> 00:21:30,732 a dno oceanu usłane było liliowcami, 421 00:21:31,133 --> 00:21:33,368 starożytnymi krewnymi rozgwiazd. 422 00:21:33,635 --> 00:21:35,370 Z czasem stały się skamielinami 423 00:21:35,470 --> 00:21:37,673 i wypłynęły na plaże jeziora Michigan. 424 00:21:41,944 --> 00:21:44,479 Więc to są skamieliny! 425 00:21:44,646 --> 00:21:47,382 - Starożytnych rozgwiazd. - Niesamowite! 426 00:21:47,516 --> 00:21:51,286 Dużo więcej nauczyliśmy się, szukając prawdy o paleontologii, 427 00:21:51,386 --> 00:21:54,056 niż moglibyśmy z filmu z Alabamą Cones. 428 00:21:54,223 --> 00:21:56,024 Ciekawe, jak wyglądałby film 429 00:21:56,158 --> 00:22:00,596 o prawdziwych paleontologach. Wiesz, z gruchającymi dinozaurami. 430 00:22:00,863 --> 00:22:03,765 - Z małymi welociraptorami. - I z liliowcami jak te. 431 00:22:04,533 --> 00:22:06,969 - Myślisz o tym co ja? - Przyniosę kamerę. 432 00:22:07,135 --> 00:22:09,705 Chyba znaleźliśmy nasz kolejny projekt. 433 00:22:09,805 --> 00:22:11,173 Dzięki, że byliście z nami. 434 00:22:11,340 --> 00:22:14,142 Wpadnijcie znowu, zobaczyć, jak odkrywamy więcej... 435 00:22:14,309 --> 00:22:16,445 - Wybryków nauki. - Do zobaczenia. 436 00:22:16,612 --> 00:22:18,347 Może ja będę welociraptorem. 437 00:22:18,447 --> 00:22:19,715 - Tak. - Ty paleontologiem. 438 00:22:19,882 --> 00:22:21,717 - Tak. - Co powinieneś założyć? 439 00:22:21,884 --> 00:22:22,885 Nie wiem. 440 00:22:23,396 --> 00:22:25,654 WYBRYKI NAUKI 441 00:22:29,958 --> 00:22:33,161 Przed wami wielka gwiazda, Bama Cones! 442 00:22:33,262 --> 00:22:35,898 - Czekamy na pytania! - Alabamo, tutaj! 443 00:22:36,064 --> 00:22:37,633 Jaki jest twój ulubiony dinozaur? 444 00:22:38,700 --> 00:22:42,371 - Słuchaj, nie wiem. Ten duży. - Idealnie. 445 00:22:42,905 --> 00:22:44,539 Masz ulubioną skamielinę? 446 00:22:46,642 --> 00:22:48,710 - Nie. - Koniec pytań. 447 00:22:48,810 --> 00:22:50,178 Gdzie pieczony kurczak? 448 00:22:50,345 --> 00:22:51,914 - Potrzebujemy kurczaka! - Skamielina? Co? 449 00:22:52,080 --> 00:22:53,282 - Chodźmy. - Umieram z głodu. 450 00:22:53,448 --> 00:22:55,050 Nie jadłam już ze dwie godziny. 451 00:22:55,117 --> 00:22:56,151 Napisy: Anula Naglowska