1
00:00:04,915 --> 00:00:08,985
Raar maar waar: lieveheersbeestjes
lijken schattige, onschuldige beestjes...
2
00:00:09,686 --> 00:00:13,156
Maar ze geven giftige chemicaliën af
ter bescherming tegen roofdieren.
3
00:00:13,890 --> 00:00:18,261
Geen zorgen. Ze zijn kleine, biologische
helpers in dit agrarische bedrijf.
4
00:00:18,428 --> 00:00:21,364
Zullen we zeggen waar?
-Het is wat gek. Wat denk jij?
5
00:00:21,431 --> 00:00:23,500
Gewoon een hint.
-Eén hint? Goed.
6
00:00:26,136 --> 00:00:29,105
Het is tijd voor Raar Maar Waar!
7
00:00:30,840 --> 00:00:33,376
Wist je dat er meer sterren
aan de hemel staan...
8
00:00:33,810 --> 00:00:36,746
...dan er zandkorrels
op de hele aarde zijn?
9
00:00:38,381 --> 00:00:39,649
Dit is ongelooflijk.
-Ja, hè?
10
00:00:40,250 --> 00:00:42,085
Charlie hier.
-Carly hier.
11
00:00:42,185 --> 00:00:43,687
Wij zijn beste vrienden.
12
00:00:43,753 --> 00:00:44,695
Kom op.
13
00:00:44,795 --> 00:00:48,391
We wonen hier, in Chicago.
-Met een beetje verbeelding...
14
00:00:48,658 --> 00:00:50,093
Voor altijd.
15
00:00:50,160 --> 00:00:51,461
En veel verkenning.
16
00:00:52,796 --> 00:00:53,930
Dit is fantastisch.
17
00:00:53,997 --> 00:00:56,700
We ontdekken hoe raar de wereld kan zijn.
18
00:00:56,766 --> 00:00:57,801
We zijn er.
19
00:00:57,867 --> 00:00:59,402
Dit is ongelooflijk.
20
00:01:00,837 --> 00:01:03,573
RAAR MAAR WAAR
21
00:01:04,107 --> 00:01:05,108
Landbouw.
22
00:01:06,743 --> 00:01:09,512
En een helm. Mooi.
-Bedankt.
23
00:01:09,579 --> 00:01:10,513
Hoi, Charlie hier.
24
00:01:10,580 --> 00:01:11,815
Jullie kennen Carly.
-Hoi.
25
00:01:11,915 --> 00:01:14,517
Fijn dat jullie er zijn.
We laten iets gaafs zien.
26
00:01:14,684 --> 00:01:17,253
Ik ben graag in de tuin bezig, toch?
27
00:01:18,388 --> 00:01:21,858
Wij telen nu gewassen. Veel gewassen.
28
00:01:21,925 --> 00:01:25,562
We hebben meer dan we op kunnen,
dus heeft Carly dit gemaakt.
29
00:01:26,096 --> 00:01:28,832
Charlie en Carly's tuinkraam.
30
00:01:28,965 --> 00:01:31,101
We zijn open.
31
00:01:31,434 --> 00:01:36,973
Goed. We zijn open.
Kom uw fruit en groenten halen. Vers.
32
00:01:37,040 --> 00:01:38,508
Niet allemaal tegelijk.
33
00:01:38,675 --> 00:01:42,345
Patrick. Leg die tomaat neer.
Iedereen, in de rij.
34
00:01:43,713 --> 00:01:45,415
Charlie.
-Gaat het?
35
00:01:45,515 --> 00:01:47,784
Ja, hoor.
-Dit gebeurt elke week.
36
00:01:48,451 --> 00:01:51,121
O, nee. Ben ik weer te laat?
37
00:01:51,321 --> 00:01:52,889
Hoi, Casey.
-Alles is verkocht.
38
00:01:52,956 --> 00:01:56,993
Jullie zijn mijn leverancier. Ik moet
12 aardbeien-rabarbertaarten maken.
39
00:01:57,427 --> 00:01:58,828
Het komt goed.
40
00:01:59,195 --> 00:02:01,798
We reserveren een deel
van de oogst van volgende week.
41
00:02:01,931 --> 00:02:04,968
Charlie, schrijf op. Hoeveel heb je nodig?
-Vier manden.
42
00:02:05,168 --> 00:02:09,272
Vier manden aardbeien voor Casey.
-Perfect.
43
00:02:09,339 --> 00:02:10,440
Zo.
-Genoteerd.
44
00:02:10,540 --> 00:02:13,309
Ze nemen bestellingen aan.
45
00:02:13,376 --> 00:02:15,445
Daar komen ze. Jeetje.
46
00:02:15,912 --> 00:02:17,781
Wacht. Niet mijn kraam.
47
00:02:18,448 --> 00:02:19,683
Nee.
48
00:02:23,219 --> 00:02:24,454
Gaat het? Kom.
49
00:02:24,587 --> 00:02:26,556
Wat is er gebeurd?
-Dit is niet normaal.
50
00:02:27,123 --> 00:02:29,059
Er zijn honderden bestellingen.
-Wat?
51
00:02:29,159 --> 00:02:30,727
Dat lukt ons nooit.
52
00:02:30,994 --> 00:02:32,829
Wacht, Charlie. Nee. Dit is perfect.
53
00:02:33,029 --> 00:02:36,499
Als we van de tuin een boerderij maken,
kunnen we alle bestellingen doen.
54
00:02:36,599 --> 00:02:37,801
Een boerderij?
55
00:02:37,867 --> 00:02:39,969
Plus dan hebben we een echt bedrijf.
56
00:02:40,336 --> 00:02:41,371
We doen het.
-Ja.
57
00:02:41,438 --> 00:02:45,108
Dus vandaag duiken we in de wereld van...
58
00:02:48,344 --> 00:02:49,345
...landbouw.
59
00:02:51,014 --> 00:02:54,584
Heb je deze gezien? Er zijn er miljoenen.
60
00:02:54,918 --> 00:02:58,555
Charlie, alles komt goed.
Boerderijen zijn geweldig.
61
00:02:58,688 --> 00:02:59,823
Zie het zo.
62
00:03:00,957 --> 00:03:04,194
Een tuin in een plek waar je
misschien een paar groenten teelt...
63
00:03:04,260 --> 00:03:09,365
...en wat bloemen, bomen en bosjes plant.
Maar hij moet er leuk uitzien.
64
00:03:11,167 --> 00:03:15,438
Op een boerderij teel je groenten en fruit
en houd je allerlei dieren.
65
00:03:15,505 --> 00:03:19,909
Alles dat van een boerderij komt,
kan gebruikt, gegeten of verkocht worden.
66
00:03:20,009 --> 00:03:21,344
Dat is het doel ervan.
67
00:03:23,012 --> 00:03:26,783
Het is kinderspel.
-Als we dit gaan doen...
68
00:03:26,883 --> 00:03:29,552
...moeten we veel veranderen, toch?
-Ja.
69
00:03:29,619 --> 00:03:33,790
We kunnen alleen dingen telen
die we kunnen eten, verkopen of gebruiken.
70
00:03:33,857 --> 00:03:39,429
Dus geen bloemen. En dan moeten
het stenen pad weg en de vijver...
71
00:03:39,529 --> 00:03:41,865
...en die bankjes...
-Wat? Dat wil ik niet.
72
00:03:41,931 --> 00:03:44,066
Charlie, misschien vind je het wel leuk.
73
00:03:44,205 --> 00:03:48,805
We zullen veel meer ruimte hebben
en moeten bedenken wat we ermee gaan doen.
74
00:03:49,305 --> 00:03:51,775
Carly, onze tuin is perfect.
75
00:03:51,908 --> 00:03:55,912
Ik vraag me af of er iets is
dat we kunnen vinden dat...
76
00:03:56,946 --> 00:03:59,649
Bloedzuigers.
-Bloedzuigers?
77
00:04:00,183 --> 00:04:01,751
Ik zie het al voor me.
78
00:04:04,721 --> 00:04:08,291
We nemen een grote bak vol water
en doen daar bloedzuigers in.
79
00:04:08,591 --> 00:04:12,862
Dan verkopen we die bloedzuigers aan
mensen die aan bloedzuigertherapie doen.
80
00:04:13,496 --> 00:04:16,099
Raar maar waar, schijnbaar zijn ze
goed voor de bloedsomloop.
81
00:04:18,968 --> 00:04:20,303
Wacht, ik weet nog iets.
82
00:04:20,870 --> 00:04:24,107
We kunnen Black Ivory-koffie maken.
83
00:04:24,174 --> 00:04:30,280
Met olifanten die we een lekkere mix geven
van fruit en koffie.
84
00:04:30,413 --> 00:04:33,216
De olifanten poepen de bonen uit,
die rapen we op...
85
00:04:33,316 --> 00:04:35,084
...en daar maken we koffie van.
86
00:04:35,151 --> 00:04:38,721
Sommige mensen zeggen dat
het de lekkerste koffie ter wereld is.
87
00:04:40,690 --> 00:04:45,862
Een koffieplantage waar we koffie maken
van bonen die we uit olifantenpoep halen?
88
00:04:46,095 --> 00:04:47,197
Die bestaan niet.
89
00:04:47,263 --> 00:04:50,466
Raar maar waar: die zijn er in Thailand.
90
00:04:51,267 --> 00:04:52,836
Leuk dat je zo enthousiast bent...
91
00:04:52,902 --> 00:04:56,472
...maar onze klanten willen
geen bloedzuigers en exotische koffie.
92
00:04:56,706 --> 00:05:01,811
Je hebt gelijk. Ze willen aardbeien,
rabarber, komkommer...
93
00:05:01,911 --> 00:05:04,781
...en tomaten. Onze specialiteiten.
-Precies.
94
00:05:04,914 --> 00:05:06,482
Dan telen we die. Wat nog meer?
95
00:05:06,549 --> 00:05:09,285
We moeten veel gewassen telen
in een korte tijd.
96
00:05:09,352 --> 00:05:12,589
We doen nu alles met de hand.
Dat schiet niet op.
97
00:05:12,655 --> 00:05:16,359
We hebben geavanceerde
landbouwapparatuur nodig.
98
00:05:18,294 --> 00:05:20,930
Goed.
-Meneer, hoe gaat het?
99
00:05:20,997 --> 00:05:24,434
Ik ben Saskatoon Baudelaire,
buitengewoon handelaar.
100
00:05:24,500 --> 00:05:27,036
Met mijn apparatuur werk je zo snel...
101
00:05:27,103 --> 00:05:29,806
...dat je snel klaar bent
en lekker kunt uitrusten.
102
00:05:29,873 --> 00:05:31,841
Dat klinkt heel goed.
103
00:05:31,908 --> 00:05:37,347
Ik regel een commerciële tractor
van 300 pk voor je.
104
00:05:37,513 --> 00:05:40,583
En een paar machines voor erachter.
105
00:05:40,650 --> 00:05:43,786
Een grondbewerkingsmachine
van bijna acht meter.
106
00:05:44,787 --> 00:05:49,859
Een grondbewerkingsmachine
is een landbouwmachine die grond bewerkt.
107
00:05:49,993 --> 00:05:53,129
Hij maakt grond los en verpulvert het.
108
00:05:53,529 --> 00:05:56,933
Dit is een van de eerste dingen
die je doet als je gaat telen.
109
00:05:57,367 --> 00:06:00,270
We gaan een plantmachine toevoegen.
110
00:06:04,107 --> 00:06:06,709
Een plantmachine
zit ook achter een tractor.
111
00:06:06,809 --> 00:06:11,514
Gooi wat zaden in de enorme zaadbak
en rijd ermee over je veld.
112
00:06:11,681 --> 00:06:14,784
De zaaimachine maakt kleine gleuven
in de grond...
113
00:06:14,918 --> 00:06:18,021
...gooit daar zaden in
en bedekt die weer met grond.
114
00:06:19,222 --> 00:06:23,259
Wat gebeurt er als dat zaad gaat groeien?
-Ik...
115
00:06:23,893 --> 00:06:26,763
Tijd om te oogsten.
Ik heb daar iets speciaals voor.
116
00:06:26,930 --> 00:06:30,566
Dat, mijn vriend, is een maaidorser.
117
00:06:31,334 --> 00:06:35,471
Een maaidorser is
een alles-in-één-landbouwmachine...
118
00:06:35,571 --> 00:06:38,608
...die bijna elk deel
van het oogstproces aankan.
119
00:06:39,042 --> 00:06:41,911
Stel dat je 161 hectaren
aan maisvelden hebt.
120
00:06:41,978 --> 00:06:46,149
De maaidorser kan de maisstengels
afsnijden, de kolf eraf halen...
121
00:06:46,482 --> 00:06:50,586
...en dan de korrels van de kolf halen,
alles met één machine.
122
00:06:52,322 --> 00:06:56,259
Carly, dit is perfect. Met deze machines
kunnen we sneller werken.
123
00:06:56,359 --> 00:07:01,431
Wat kost het?
-Rond de 400.000 dollar.
124
00:07:01,898 --> 00:07:03,766
Hoeveel hebben we verdiend?
125
00:07:06,069 --> 00:07:07,070
Iets te weinig.
126
00:07:07,637 --> 00:07:12,175
Misschien zijn die superprofessionele
machines wat te overdreven voor ons.
127
00:07:12,241 --> 00:07:17,447
We kunnen voor deze kleinere versies gaan.
Die zijn net als de grote, maar kleiner.
128
00:07:18,548 --> 00:07:21,351
Saskatoon...
-Hallo, jongeman.
129
00:07:21,718 --> 00:07:25,121
Ik zie dat je een mooie verzameling
landbouwapparatuur hebt gekocht.
130
00:07:25,188 --> 00:07:28,725
Dat klopt, maar het is wat overdreven
voor mijn kleine bedrijf.
131
00:07:28,791 --> 00:07:31,527
Heeft mijn zoon Saskatoon je dit verkocht?
-Klopt.
132
00:07:32,095 --> 00:07:35,498
Je hebt die grondbewerkingsmachine
niet nodig.
133
00:07:35,631 --> 00:07:40,269
Dit is ook een grondbewerkingsmachine,
maar dan veel kleiner.
134
00:07:40,336 --> 00:07:44,307
Jij schattige rabarberplukker,
je hebt deze oude plantmachine niet nodig.
135
00:07:44,374 --> 00:07:48,378
Deze zaaimachine plant de zaden,
precies goed voor je kleine boerderij.
136
00:07:48,544 --> 00:07:49,512
Perfect.
137
00:07:49,812 --> 00:07:54,384
Deze maaidorser...
Ik heb hier iets voor je.
138
00:07:54,450 --> 00:07:56,886
Je kunt alle rabarber
op je boerderij plukken...
139
00:07:56,953 --> 00:07:59,455
...met dit kleine oogstgereedschap.
140
00:07:59,522 --> 00:08:02,058
Maar voorzichtig, het mes is scherp.
141
00:08:02,125 --> 00:08:04,360
Mevrouw Baudelaire, bedankt voor uw hulp.
142
00:08:04,761 --> 00:08:06,863
Dit is precies wat ik nodig heb.
143
00:08:06,929 --> 00:08:11,567
Daarom noemen ze mij mevrouw Baudelaire,
buitengewoon handelaar.
144
00:08:14,404 --> 00:08:17,573
Deze zijn perfect.
-En kopen.
145
00:08:18,274 --> 00:08:20,576
Boeren weten wat ze doen.
-Zeker.
146
00:08:20,643 --> 00:08:24,414
En als we betere apparatuur hebben,
kunnen we betere planten nemen.
147
00:08:24,580 --> 00:08:25,514
Betere planten?
148
00:08:25,581 --> 00:08:26,816
Wacht, wat bedoel je?
149
00:08:26,883 --> 00:08:28,351
Alle planten zijn toch hetzelfde?
150
00:08:28,418 --> 00:08:31,087
Is de ene aardbeienplant
niet hetzelfde als de andere?
151
00:08:31,421 --> 00:08:32,989
Dat zou je denken, hè?
152
00:08:33,056 --> 00:08:37,894
Maar plantenwetenschappers hebben
verschillende aardbeienplanten gemaakt.
153
00:08:38,027 --> 00:08:39,662
Sommige met meer aardbeien...
154
00:08:39,896 --> 00:08:42,899
...of grotere aardbeien,
of lekkerdere aardbeien.
155
00:08:43,066 --> 00:08:45,835
Ze maken geweldige aardbeienplanten.
156
00:08:45,902 --> 00:08:48,971
Via een proces genaamd selectief kweken.
157
00:08:49,038 --> 00:08:50,339
Ik zal erover vertellen.
158
00:08:51,274 --> 00:08:55,411
Selectief kweken begint zo:
wetenschappers kiezen een plant...
159
00:08:55,711 --> 00:08:57,914
Ik kies een zonnebloem.
160
00:08:58,081 --> 00:09:00,583
...en kijken wat ze
eraan willen veranderen.
161
00:09:01,117 --> 00:09:05,121
Ik wil de bloem zo groot maken
als een pizza.
162
00:09:05,588 --> 00:09:07,623
Dan laten ze zonnebloemen groeien.
163
00:09:07,990 --> 00:09:09,926
Elke plant is een beetje anders.
164
00:09:10,993 --> 00:09:13,429
Ze kiezen de twee
met de grootste bloemen...
165
00:09:14,063 --> 00:09:15,898
...en laten die elkaar bestuiven.
166
00:09:16,666 --> 00:09:19,268
Daarna oogsten ze de zaden en planten die.
167
00:09:21,137 --> 00:09:23,372
Zo groeien er nieuwe zonnebloemen.
168
00:09:23,573 --> 00:09:28,277
Ze blijven dit doen
met de planten met de grootste bloemen.
169
00:09:28,344 --> 00:09:29,612
Ze bestuiven en planten.
170
00:09:29,712 --> 00:09:32,348
Na verloop van tijd worden de bloemen
steeds groter.
171
00:09:32,415 --> 00:09:35,118
Uiteindelijk zo groot als een pizza.
-Perfect.
172
00:09:35,184 --> 00:09:38,187
Dan verpakken ze de zaden
en verkopen die aan telers.
173
00:09:38,254 --> 00:09:40,990
Zo kunnen wij
ook grote zonnebloemen telen.
174
00:09:41,124 --> 00:09:42,959
Zo werkt selectief kweken.
175
00:09:43,659 --> 00:09:49,665
Ze bestuiven en planten de allerbeste
tot ze iets unieks hebben.
176
00:09:49,732 --> 00:09:53,269
Precies. Plantenwetenschappers
kunnen zelfs van een plant...
177
00:09:53,369 --> 00:09:56,305
...iets volledig nieuws maken.
178
00:09:56,772 --> 00:10:00,676
Dit zijn wilde mosterd-planten.
Ze zien er vrij normaal uit.
179
00:10:00,776 --> 00:10:05,081
Smaken niet erg lekker, maar met selectief
kweken maakten wetenschappers...
180
00:10:05,181 --> 00:10:07,884
...er volledig nieuwe dingen van.
181
00:10:07,950 --> 00:10:10,319
Ze namen wat planten
en kweekten de planten...
182
00:10:10,419 --> 00:10:15,925
...met de meeste bloemen, keer op keer,
en creëerden uiteindelijk bloemkool.
183
00:10:16,459 --> 00:10:20,329
Ze namen er nog een paar en kweekten
die met bepaalde eigenschappen...
184
00:10:20,429 --> 00:10:22,398
...en maakten daar broccoli van.
185
00:10:23,332 --> 00:10:26,369
Toen nog een paar
en kweekten die met de grootste...
186
00:10:26,536 --> 00:10:30,006
...en breedste bladeren
en creëerden daar boerenkool mee.
187
00:10:30,339 --> 00:10:33,543
Raar maar waar: broccoli, bloemkool
en boerenkool zijn gemaakt...
188
00:10:33,676 --> 00:10:36,245
...van wilde mosterd-planten,
met selectief kweken.
189
00:10:38,681 --> 00:10:39,749
Dat is ongelooflijk.
190
00:10:39,815 --> 00:10:44,620
Selectief kweken leidt tot allerlei
superplanten die op boerderijen groeien.
191
00:10:44,720 --> 00:10:48,157
Vanaf nu telen we alleen planten
met het meeste fruit...
192
00:10:48,224 --> 00:10:50,393
...en de grootste bladeren.
-Inderdaad.
193
00:10:50,526 --> 00:10:53,262
We gaan meer gewassen telen
dan we kunnen gebruiken.
194
00:10:53,863 --> 00:10:56,999
Dat weet ik nog niet zo zeker.
-Wat is er?
195
00:10:57,099 --> 00:11:00,803
Ik maak wat berekeningen,
maar zelfs met superplanten...
196
00:11:00,903 --> 00:11:02,972
...kunnen we niet alle bestellingen doen.
197
00:11:03,039 --> 00:11:04,707
Kun je niet wat sneller werken?
198
00:11:04,807 --> 00:11:07,443
Ik kan wat sneller werken
met die nieuwe spullen.
199
00:11:07,543 --> 00:11:09,345
Maar ons probleem is ruimte.
200
00:11:09,412 --> 00:11:12,481
We hebben buiten gewoon niet
genoeg ruimte om meer te telen.
201
00:11:13,015 --> 00:11:14,684
Ik weet het.
-Weet wat?
202
00:11:14,817 --> 00:11:18,487
We hebben buiten niet genoeg ruimte,
zoals een gewoon agrarisch bedrijf...
203
00:11:18,554 --> 00:11:20,556
...maar binnen wel.
204
00:11:20,656 --> 00:11:21,757
Binnen?
-Ja.
205
00:11:22,425 --> 00:11:26,395
Ik las over een bedrijf in New York City
dat binnen gewassen teelt.
206
00:11:26,495 --> 00:11:29,398
Als we onze boerderij binnen uitbreiden,
kunnen we misschien wel...
207
00:11:29,498 --> 00:11:32,301
...die bestellingen doen.
-Past een boerderij binnen?
208
00:11:32,568 --> 00:11:36,739
Weet ik niet, maar dat gaan we uitzoeken.
Ik heb twee tickets geboekt...
209
00:11:36,839 --> 00:11:40,109
...naar New York City.
Zien we jullie daar? Tot snel.
210
00:11:42,812 --> 00:11:46,115
We reizen naar een van de grotere steden
in de Verenigde Staten...
211
00:11:46,182 --> 00:11:48,317
...om te leren hoe je
gewassen binnen teelt.
212
00:11:48,884 --> 00:11:51,254
Raar maar waar:
New York City is zo divers...
213
00:11:51,354 --> 00:11:55,124
...dat er wel 800 verschillende talen
gesproken worden.
214
00:12:01,097 --> 00:12:03,032
We zijn er.
-New York City.
215
00:12:03,165 --> 00:12:05,167
De Big Apple.
-Waar Central Park ligt.
216
00:12:05,268 --> 00:12:07,570
Het Vrijheidsbeeld.
-Het Empire State Building.
217
00:12:07,770 --> 00:12:10,539
Op het Empire State Building
zit een bliksemafleider...
218
00:12:10,973 --> 00:12:13,909
...die gemiddeld
23 keer per jaar geraakt wordt.
219
00:12:15,678 --> 00:12:20,483
Dat is heel cool, maar niets hier
lijkt ook maar een beetje op...
220
00:12:20,583 --> 00:12:22,451
Een agrarisch bedrijf?
-Ja.
221
00:12:22,518 --> 00:12:25,788
Is dit het adres?
-Farm One. Dat staat erop.
222
00:12:25,855 --> 00:12:27,123
We gaan kijken.
-Kom.
223
00:12:28,591 --> 00:12:29,492
Perfect.
224
00:12:29,892 --> 00:12:32,395
Farm One.
-Het zit in de kelder.
225
00:12:32,461 --> 00:12:34,497
Groeien planten in een kelder?
-Geen idee.
226
00:12:35,931 --> 00:12:38,167
Wauw, dit is te gek.
227
00:12:39,368 --> 00:12:42,938
We zitten onder de grond
en er groeien overal planten.
228
00:12:44,707 --> 00:12:48,577
Alsof ze een boerderij hebben genomen
en op planken in een kelder hebben gezet.
229
00:12:48,644 --> 00:12:51,981
Rob Laing is de CEO
en oprichter van Farm One.
230
00:12:52,081 --> 00:12:56,352
Zijn favoriete raar maar waar-feit:
een plant genaamd de kiespijnplant.
231
00:12:56,419 --> 00:12:59,588
Deze verdooft de mond
en geeft hele rare smaken af.
232
00:13:00,222 --> 00:13:02,992
Rob, deze plek is fantastisch.
Is dit jouw boerderij?
233
00:13:03,092 --> 00:13:04,593
Dit is verticale landbouw.
234
00:13:04,660 --> 00:13:08,898
We stapelen groeiende lagen
op elkaar en gebruiken hydrocultuur.
235
00:13:09,165 --> 00:13:13,469
Planten groeien in water
met voedingsstoffen, niet in de grond.
236
00:13:13,536 --> 00:13:17,973
Ik hoor overal water druppelen.
237
00:13:18,040 --> 00:13:22,044
De planten staan onder ledlampen
die zonlicht nabootsen.
238
00:13:22,178 --> 00:13:26,382
We kunnen de temperatuur, vochtigheid
en voedingsstoffen die ze krijgen regelen.
239
00:13:26,482 --> 00:13:29,418
Zelfs de kleur van het licht
gedurende de dag.
240
00:13:29,485 --> 00:13:32,088
Het maakt niet uit
of het februari of augustus is...
241
00:13:32,154 --> 00:13:34,390
...of het buiten vriest of snikheet is.
242
00:13:34,457 --> 00:13:37,093
Zie je jezelf als een wetenschapper
of als een teler?
243
00:13:37,159 --> 00:13:41,230
We zijn telers, maar we gebruiken ook
software en de recentste gegevens.
244
00:13:41,297 --> 00:13:44,400
Dus eigenlijk zijn we tech-telers.
-Heel gaaf. Dat klinkt goed.
245
00:13:44,633 --> 00:13:46,869
Wat groeit hier allemaal?
246
00:13:46,936 --> 00:13:49,839
Veel kruiden, eetbare bloemen...
247
00:13:49,905 --> 00:13:52,341
...en microgreens,
dat zijn hele jonge planten.
248
00:13:52,441 --> 00:13:55,845
Die hebben vaak veel smaak,
maar zien er ook echt goed uit.
249
00:13:56,078 --> 00:13:59,281
Wat doen jullie met alles dat hier groeit?
-We verkopen aan chef-koks.
250
00:13:59,415 --> 00:14:04,587
Veel chef-koks in New York City willen
zeldzame, ongewone ingrediënten.
251
00:14:09,291 --> 00:14:11,927
Ik laat jullie
ons hydrocultuursysteem zien.
252
00:14:12,595 --> 00:14:16,298
Hier zie je de wortels die eronder hangen.
-Wauw.
253
00:14:16,365 --> 00:14:19,769
Die zitten normaal in de grond,
maar hier zitten ze in het water.
254
00:14:19,835 --> 00:14:24,106
Zoals wanneer je een grote zak compost
pakt en het bruine sap eruit knijpt.
255
00:14:24,173 --> 00:14:25,741
Zo'n sap zit hierin.
256
00:14:25,841 --> 00:14:28,711
Het beste van de grond
zit in dit vloeibare mengsel.
257
00:14:28,778 --> 00:14:32,515
Precies. Er zijn veel
verschillende hydrocultuursystemen...
258
00:14:32,581 --> 00:14:35,551
...maar ze geven allemaal
water aan de wortels...
259
00:14:35,684 --> 00:14:39,522
...verrijken het water met zuurstof
en zorgen voor voedingsstoffen.
260
00:14:39,588 --> 00:14:41,991
Wat is dit?
-Dit is nepitella.
261
00:14:42,525 --> 00:14:44,994
Nepitella.
-Het smaakt naar munt, oregano.
262
00:14:45,060 --> 00:14:47,329
Willen jullie het proeven?
-Graag.
263
00:14:47,463 --> 00:14:48,597
Pak maar een blaadje.
264
00:14:48,664 --> 00:14:49,698
Bedankt.
265
00:14:54,170 --> 00:14:57,072
Het smaakt naar munt.
-Mijn neus gaat helemaal open.
266
00:14:57,773 --> 00:15:02,344
Dat is slechts een van de meer
dan 50 planten die hier groeien.
267
00:15:02,745 --> 00:15:06,782
Het is ongelooflijk dat je
alles gewoon kunt stapelen.
268
00:15:06,849 --> 00:15:11,053
Dit is een kleine kelderruimte,
maar je verdrievoudigt de ruimte...
269
00:15:11,120 --> 00:15:13,456
...omdat je drie lagen planten hebt.
270
00:15:13,722 --> 00:15:16,459
Is dit iets dat mensen
gewoon thuis kunnen doen?
271
00:15:16,625 --> 00:15:23,132
Zeker. Er zijn kleine systemen,
van zo klein als je hand tot zo groot.
272
00:15:23,399 --> 00:15:27,770
Rob en zijn team hebben alles
wat een plant buiten nodig heeft...
273
00:15:27,937 --> 00:15:29,138
...naar binnen gehaald.
274
00:15:29,238 --> 00:15:31,273
Laten we daar eens induiken.
275
00:15:31,740 --> 00:15:34,376
Alle planten hebben zeven dingen
nodig om te groeien.
276
00:15:34,443 --> 00:15:40,883
Ruimte, de juiste temperatuur, licht,
water, lucht, voedingsstoffen en tijd.
277
00:15:43,652 --> 00:15:46,722
Buiten kunnen planten
dit makkelijk krijgen.
278
00:15:47,823 --> 00:15:50,359
Een groot veld biedt veel ruimte
om te groeien...
279
00:15:50,459 --> 00:15:53,429
...en planten worden vaak geteeld
in de zomer, als het warm is.
280
00:15:53,596 --> 00:15:55,998
Er is buiten veel frisse lucht, zonlicht.
281
00:15:56,398 --> 00:15:58,567
In de grond
zitten water en voedingsstoffen.
282
00:15:58,934 --> 00:16:02,438
Plekken zoals Farm One
brengen dit naar binnen.
283
00:16:03,472 --> 00:16:08,644
Binnen is er niet zoveel ruimte,
dus stapelen ze de planten op planken.
284
00:16:08,711 --> 00:16:11,113
Ze stellen de juiste temperatuur in,
pompen verse lucht rond...
285
00:16:11,213 --> 00:16:14,750
...via het ventilatiesysteem,
plaatsen speciale leds...
286
00:16:14,850 --> 00:16:17,887
...voor licht en laten ze groeien
in speciale mengsels...
287
00:16:17,953 --> 00:16:19,755
...van water en voedingsstoffen.
288
00:16:20,256 --> 00:16:22,925
Dus binnen en buiten telen,
werkt bijna hetzelfde.
289
00:16:23,192 --> 00:16:25,861
Ze geven planten alles om te groeien.
290
00:16:27,329 --> 00:16:30,466
Ik laat jullie iets proeven
wat chef-koks graag gebruiken.
291
00:16:30,533 --> 00:16:34,436
Moet je zien.
Dit is het blad van een klaverzuring.
292
00:16:34,503 --> 00:16:36,071
Proef maar.
-Bedankt.
293
00:16:36,171 --> 00:16:39,041
Klaar? Proost.
294
00:16:44,046 --> 00:16:45,748
Het heeft een krachtige smaak.
295
00:16:45,814 --> 00:16:47,016
Dat is heftig.
-Ja.
296
00:16:47,116 --> 00:16:49,485
De stengel is zuur
en smaakt naar grapefruit.
297
00:16:49,618 --> 00:16:51,186
Alsof je in een citroen bijt.
298
00:16:51,253 --> 00:16:52,821
Het zuur in de smaak...
-Lekker.
299
00:16:52,888 --> 00:16:53,889
Het is echt lekker.
300
00:16:53,989 --> 00:16:56,425
Ik hou niet van groenten,
maar dit is lekker.
301
00:16:58,794 --> 00:17:00,963
Elk element wordt volledig geregeld?
302
00:17:01,030 --> 00:17:03,065
Dit is een zeer precieze omgeving.
303
00:17:03,899 --> 00:17:07,336
Maar we hebben een geweldige
engineeringmanager. Ze heet Kate.
304
00:17:09,271 --> 00:17:11,840
We willen de omstandigheden
van buiten nabootsen...
305
00:17:12,441 --> 00:17:16,912
...dus hebben we software ontwikkeld
die elke plant in de gaten houdt.
306
00:17:16,979 --> 00:17:18,904
Van zaad tot de oogst.
307
00:17:19,415 --> 00:17:22,151
Elke plant heeft een unieke QR-code.
308
00:17:22,351 --> 00:17:25,554
Cool woord, 'QR-code'.
Dat staat voor Quick Response.
309
00:17:25,654 --> 00:17:28,223
Het is een unieke manier
om dingen elektronisch te labelen.
310
00:17:28,457 --> 00:17:31,393
Het is zo’n vierkantje.
Bij elke plant staat er een.
311
00:17:32,895 --> 00:17:35,364
We gebruiken hier veel technologie...
312
00:17:35,497 --> 00:17:40,469
...maar soms is de makkelijkste
en beste oplossing voor ongedierte...
313
00:17:40,569 --> 00:17:41,904
...Moeder Natuur zelf.
314
00:17:41,971 --> 00:17:44,006
Dit is een zak met lieveheersbeestjes.
315
00:17:44,239 --> 00:17:46,909
Zij eten alle vieze beestjes op...
316
00:17:47,042 --> 00:17:51,013
...zoals bladluizen, tripsen,
witte vliegen en zo.
317
00:17:51,180 --> 00:17:52,815
Ze vinden die heel lekker.
318
00:17:53,082 --> 00:17:55,484
De goede beestjes eten
de slechte beestjes op...
319
00:17:55,584 --> 00:17:57,086
...die alle gewassen eten.
320
00:17:57,319 --> 00:17:59,855
Hoeveel lieveheersbeestjes
gaan we vrijlaten?
321
00:17:59,922 --> 00:18:02,691
Ongeveer 1.500.
-Vijftienhonderd.
322
00:18:02,825 --> 00:18:04,226
Vijftienhonderd lieveheersbeestjes.
323
00:18:05,394 --> 00:18:07,329
Jeetje.
-Moet je ze zien gaan.
324
00:18:07,429 --> 00:18:08,931
Kom op, lieveheersbeestjes.
325
00:18:08,998 --> 00:18:12,234
Ze denken: we zijn vrij.
-Eet zoveel tripsen als je wilt.
326
00:18:13,569 --> 00:18:17,539
Het leuke hieraan is
dat ze het hier zo goed doen...
327
00:18:17,606 --> 00:18:20,442
...dat er geen chemicaliën
of pesticiden nodig zijn.
328
00:18:20,809 --> 00:18:24,446
Dit is een goed voorbeeld van
een van de redenen waarom binnen telen...
329
00:18:24,513 --> 00:18:26,315
...goed is voor het milieu.
330
00:18:28,317 --> 00:18:31,754
Als jullie iets willen doen,
heb ik wel wat taken voor jullie.
331
00:18:31,854 --> 00:18:34,023
Geweldig. Kom maar op.
-Ja.
332
00:18:34,556 --> 00:18:39,261
Carly plaatst 400 zaden in
een groeimiddel, zodat ze gaan groeien.
333
00:18:39,662 --> 00:18:45,267
Ik dacht dat we allerlei trucjes
zouden leren, maar nu blijkt...
334
00:18:45,334 --> 00:18:49,204
...dat of je dit nu binnen
of buiten doet, het veel tijd kost.
335
00:18:50,205 --> 00:18:51,173
Hoi, Charlie.
336
00:18:51,240 --> 00:18:53,475
Marissa bereidt mij voor
om bestellingen te leveren.
337
00:18:53,709 --> 00:18:56,645
We hebben een Magic Rose
en een Amazon Neon Cherry.
338
00:18:57,546 --> 00:19:00,616
Deze unieke, kleine gewassen
zijn buiten lastig te telen...
339
00:19:00,683 --> 00:19:03,085
...maar doen het goed
in deze beheerde omgeving.
340
00:19:03,485 --> 00:19:06,722
Terwijl grotere gewassen
het buiten beter doen.
341
00:19:07,690 --> 00:19:10,492
Alles is ingepakt.
Klaar om ze te bezorgen bij restaurants?
342
00:19:10,592 --> 00:19:12,695
We zijn klaar om te gaan.
-We gaan.
343
00:19:12,761 --> 00:19:14,296
We gaan planten leveren.
344
00:19:21,603 --> 00:19:22,604
METRO
345
00:19:22,905 --> 00:19:24,606
Het is zover, mensen.
346
00:19:24,907 --> 00:19:28,544
Het voelt alsof ik schatten
smokkel in New York.
347
00:19:32,648 --> 00:19:34,616
Het leven van een teler in New York.
348
00:19:39,521 --> 00:19:40,389
Eugene...
349
00:19:41,323 --> 00:19:42,558
...ik heb je bestelling.
350
00:19:42,624 --> 00:19:45,394
Je anjer, Neon Cherry...
351
00:19:45,861 --> 00:19:47,896
...nepitella.
-Ziet er goed uit.
352
00:19:47,996 --> 00:19:49,932
Klaar? Mooi.
-Bedankt, ik waardeer het.
353
00:19:50,032 --> 00:19:50,933
Bedankt.
354
00:19:54,303 --> 00:19:56,171
Carly, dit lijkt niet echt moeilijk.
355
00:19:56,371 --> 00:20:00,776
Nee, ik denk dat we
wat we hier zien ook kunnen doen.
356
00:20:00,909 --> 00:20:05,547
We kunnen de hoeveelheden verviervoudigen
als we verticaal stapelen.
357
00:20:05,681 --> 00:20:09,518
Met waterirrigatiesystemen,
lampen om zonlicht na te bootsen.
358
00:20:11,220 --> 00:20:14,256
We gaan het hele jaar door
aardbeien verkopen.
359
00:20:14,323 --> 00:20:16,024
Wie verkoopt er aardbeien...
-Niemand.
360
00:20:16,125 --> 00:20:19,762
...rabarber, tomaat, komkommer,
vers, in de winter?
361
00:20:19,828 --> 00:20:21,797
Dit verandert alles.
-Geweldig.
362
00:20:21,864 --> 00:20:25,100
We gaan terug, we zien jullie daar.
Perfect. Tot zo.
363
00:20:27,436 --> 00:20:33,275
Raar maar waar: een typische maiskolf
heeft 800 korrels en 16 rijen.
364
00:20:35,944 --> 00:20:40,282
Ik verander onze hele achtertuin
in een rabarberplantage.
365
00:20:40,616 --> 00:20:45,654
We kozen een speciale soort die
kan groeien in koelere omgevingen.
366
00:20:45,954 --> 00:20:48,891
Dat en mijn nieuwe zaaimachine,
grondbewerkingsmachine...
367
00:20:48,957 --> 00:20:51,527
...en kleine, handige oogstgereedschap.
368
00:20:51,627 --> 00:20:55,430
Vraag je ouders om toestemming
voordat je scherpe dingen gebruikt.
369
00:20:55,631 --> 00:20:57,666
We zullen sneller werken dan ooit.
370
00:20:57,733 --> 00:21:02,504
Ik doe de gewassen binnen:
komkommer, tomaat en aardbeien.
371
00:21:02,571 --> 00:21:05,774
Ik plaats planken voor hydrocultuur
door het hele huis...
372
00:21:05,874 --> 00:21:09,511
...en heb alles geautomatiseerd,
van licht tot voedingsstoffen.
373
00:21:09,711 --> 00:21:13,048
Ik kan alles bedienen
met de software op mijn telefoon.
374
00:21:13,182 --> 00:21:15,651
De transformatie van de tuin is af.
375
00:21:17,920 --> 00:21:20,656
We hebben nu
bijna vier keer zoveel ruimte.
376
00:21:20,722 --> 00:21:22,925
Hoe gaaf is dat?
-Echt gaaf.
377
00:21:22,991 --> 00:21:26,762
En volgens mijn berekeningen
hebben we genoeg voor alle bestellingen.
378
00:21:27,062 --> 00:21:28,897
Het duurt alleen langer dan we dachten.
379
00:21:29,164 --> 00:21:32,201
Je kunt veel dingen veranderen...
380
00:21:32,267 --> 00:21:35,237
...maar niet de tijd
die planten nodig hebben om te groeien.
381
00:21:35,504 --> 00:21:36,505
Dat is waar.
382
00:21:37,005 --> 00:21:39,107
Hallo.
-Casey.
383
00:21:39,208 --> 00:21:42,477
Hoi, Casey. Kom.
384
00:21:43,378 --> 00:21:44,947
Hallo.
385
00:21:45,047 --> 00:21:48,417
Ik kom even langs
om te zien hoe het is met de aardbeien.
386
00:21:48,483 --> 00:21:49,785
Om mijn... wacht.
387
00:21:50,452 --> 00:21:53,355
Hebben jullie
een hydrocultuursysteem gebouwd?
388
00:21:53,422 --> 00:21:54,289
Zeker weten.
389
00:21:54,489 --> 00:21:57,759
Geweldig. Dan kan ik het hele jaar
door producten krijgen. Trouwens...
390
00:21:57,826 --> 00:22:01,096
...waar zijn mijn aardbeien?
Ik heb zin om taarten te maken.
391
00:22:01,563 --> 00:22:05,033
Casey, de oogst is pas
over een paar maanden klaar.
392
00:22:05,100 --> 00:22:08,570
Sorry.
-Maar mijn taarten...
393
00:22:09,638 --> 00:22:14,376
Maar als blijk van goede trouw
voor onze beste klant, krijg je deze.
394
00:22:14,810 --> 00:22:19,514
Dit is klaverzuring, van een verticaal
agrarisch bedrijf in New York City.
395
00:22:19,848 --> 00:22:23,118
De volgende keer krijg je twee keer
zoveel aardbeien voor dezelfde prijs.
396
00:22:23,218 --> 00:22:24,186
Dat beloof ik.
397
00:22:24,519 --> 00:22:28,657
Klaverzuring. Dit werkt misschien wel.
398
00:22:28,891 --> 00:22:31,760
Ik kan hier crème anglaise
mee maken voor mijn klanten.
399
00:22:32,327 --> 00:22:34,796
Dat is het minste dat we kunnen doen
terwijl je wacht.
400
00:22:34,863 --> 00:22:37,966
Bedankt. Jullie zijn top.
Kunnen jullie helpen met de eieren?
401
00:22:38,200 --> 00:22:39,368
Natuurlijk.
402
00:22:39,635 --> 00:22:42,304
We hebben een nieuw project.
403
00:22:42,437 --> 00:22:46,275
Fijn dat jullie er waren. Kom terug
wanneer we meer dingen ontdekken...
404
00:22:46,375 --> 00:22:47,776
...die raar...
-...maar waar zijn.
405
00:22:47,876 --> 00:22:48,877
Tot later.
406
00:22:49,077 --> 00:22:51,346
Aan de slag.
-Crème anglaise.
407
00:22:51,446 --> 00:22:53,048
Kom.
-Dat klinkt deftig.
408
00:22:53,148 --> 00:22:54,249
Heerlijk.
-Kom op.
409
00:22:54,316 --> 00:22:56,351
Goed.
-Hoeveel eieren hebben we nodig?
410
00:22:56,418 --> 00:22:58,320
Ongeveer 400.
-Mooi.
411
00:22:58,728 --> 00:23:01,056
RAAR MAAR WAAR
412
00:23:01,823 --> 00:23:05,494
Hier bij de Raar Maar Waar Farms
hebben we het beste van alles.
413
00:23:05,594 --> 00:23:09,531
We kweken de beste bloedzuigers,
maken koffie van de beste...
414
00:23:09,598 --> 00:23:12,367
Charlie, kom op.
Wakker worden. We zijn open.
415
00:23:12,501 --> 00:23:14,136
Jongens, kom maar.
416
00:23:14,236 --> 00:23:17,005
Een tomaat, alsjeblieft.
-Perfect. Die daar?
417
00:23:17,072 --> 00:23:18,640
Bedankt voor je komst.
-Bedankt.
418
00:23:18,740 --> 00:23:22,110
Wie is er dan?
We hebben de beste rabarber ooit.
419
00:23:22,177 --> 00:23:25,047
Aardbeien, dagenlang.
-De boerderij van Charlie en Carly.
420
00:23:25,147 --> 00:23:27,215
De beste producten
die je ooit hebt gegeten.
421
00:23:27,282 --> 00:23:28,717
Ondertiteld door: A. Bressers