1 00:00:10,800 --> 00:00:13,440 Ang Plzeň prison sa Czech Republic. 2 00:00:13,520 --> 00:00:17,080 Isa sa pinakamalaking producer ng crystal meth sa Europe. 3 00:00:17,600 --> 00:00:20,400 Makakagawa kami ng 105 kg ng meth sa loob ng dalawang taon. 4 00:00:20,480 --> 00:00:23,200 Halos isa sa tatlong bilanggo sa Czech, 5 00:00:23,280 --> 00:00:27,040 gumagamit ng crystal meth bago sila nakulong. 6 00:00:27,120 --> 00:00:29,640 Nagsimula akong magturok ng meth, at lumala na. 7 00:00:29,720 --> 00:00:33,600 Pag meron ka no'n, kahit di ka na matulog o kumain. Mag-eenjoy ka na lang. 8 00:00:33,680 --> 00:00:36,840 Sa bilangguan, mahirap pigilan ang pagpasok ng droga. 9 00:00:36,920 --> 00:00:39,160 Nakikita n'yo 'yong pisi na 'yon? 10 00:00:39,240 --> 00:00:43,160 Doon pinapadaan ang droga mula sa selda nila pag lockup period na. 11 00:00:45,160 --> 00:00:48,720 Laging nakakalusot ang droga kahit saan. Gano'n talaga, e. 12 00:00:52,800 --> 00:00:54,760 Ako si Raphael Rowe. 13 00:00:54,840 --> 00:00:58,080 Isang linggo akong makukulong sa loob ng Czech prison, 14 00:00:59,000 --> 00:01:01,760 pero di na bago sa akin ang makulong. 15 00:01:02,320 --> 00:01:05,520 Nakulong ako nang 12 taon sa kasalanang di ko ginawa. 16 00:01:08,040 --> 00:01:10,560 Ngayon, iniikot ko ang mundo, 17 00:01:10,640 --> 00:01:12,840 para malaman kung ano ba ang buhay 18 00:01:14,160 --> 00:01:17,480 sa loob ng pinakamahihigpit na bilangguan sa mundo. 19 00:01:26,000 --> 00:01:27,440 Ang Czech Republic. 20 00:01:28,200 --> 00:01:30,680 Ang capital ng crystal meth sa Europe. 21 00:01:31,600 --> 00:01:34,440 Dalawampung lab ng meth, madalas, mga DIY 22 00:01:34,520 --> 00:01:36,320 sa loob ng mga bahay, 23 00:01:36,920 --> 00:01:39,840 ang nire-raid bawat buwan. 24 00:01:39,920 --> 00:01:43,080 Ang pag-inject ng crystal meth ay mas talamak rito 25 00:01:43,160 --> 00:01:46,040 kaysa sa ibang bahagi ng European Union. 26 00:01:47,840 --> 00:01:51,880 Napag-alaman sa isang pag-aaral na ang mga isda sa mga Czech river, 27 00:01:51,960 --> 00:01:54,440 may senyales ng pagkaadik sa meth. 28 00:01:55,240 --> 00:01:57,560 Patunay na walang ibang lugar sa Europe 29 00:01:57,640 --> 00:02:01,520 na may mas malaking problema sa crystal meth kaysa sa Czech Republic, 30 00:02:01,600 --> 00:02:06,600 at para sa mga producer at mga nagbebenta ng droga, malaki ang kitaan. 31 00:02:06,680 --> 00:02:08,720 At sobrang nakakaadik 'yon 32 00:02:08,800 --> 00:02:12,920 sa puntong gumagawa na ng krimen ang mga gumagamit para may maipambili. 33 00:02:14,560 --> 00:02:18,440 Si National Drugs Chief General Jakub Frydrych na ang bahala 34 00:02:18,520 --> 00:02:22,000 sa pag-ayos sa problema sa crystal meth 35 00:02:22,080 --> 00:02:24,280 na kilala rito bilang Pervitin. 36 00:02:24,800 --> 00:02:28,080 Gaano ba katindi ang problema n'yo rito? 37 00:02:28,160 --> 00:02:32,680 Napakasama ng nagagawa ng methamphetamine dito. 38 00:02:33,480 --> 00:02:37,360 Pervitin talaga 'yong droga sa Czech Republic 39 00:02:37,440 --> 00:02:40,240 na nagdudulot ng panganib sa kalusugan, problema sa lipunan, 40 00:02:40,320 --> 00:02:43,760 at ng mga krimen na dala ng droga. 41 00:02:43,840 --> 00:02:48,320 Nakikita namin 'yon sa grupo ng mga sangkot sa pagnanakaw ng sasakyan. 42 00:02:48,400 --> 00:02:50,080 Kadalasan, ito 'yong mga tao 43 00:02:50,160 --> 00:02:54,640 na sinasamantala ang nakaka-high na epekto ng meth, 44 00:02:54,720 --> 00:02:59,360 at ginagamit nila 'yon pag gumagawa ng krimen. 45 00:02:59,440 --> 00:03:04,160 Meron nang mga sumusuporta sa likod ng mga maliliit na lab. 46 00:03:04,760 --> 00:03:08,600 Sa huling limang taon, may nakikita kaming mga pagbabago. 47 00:03:09,360 --> 00:03:13,040 At 'yon ay dahil ang methamphetamine, 48 00:03:13,120 --> 00:03:16,440 ini-import na nang malawakan sa Europe. 49 00:03:16,520 --> 00:03:19,800 Nakakahuli sila ng isang ton, isang ton at kalahati kada taon, 50 00:03:19,880 --> 00:03:22,880 pero ngayon, nasa anim hanggang pitong ton na 51 00:03:22,960 --> 00:03:26,000 ang nasasamsam na methamphetamine sa Europe. 52 00:03:30,160 --> 00:03:34,120 Ang problema sa meth ay isang malaking hamon sa Czech prisons. 53 00:03:34,200 --> 00:03:37,840 Sa mga preso, 30% ang gumagamit ng meth, 12 buwan 54 00:03:37,920 --> 00:03:39,720 bago ang sentensiya sa kanila. 55 00:03:40,600 --> 00:03:43,600 Sa susunod na linggo, makukulong ako sa Plzeň, 56 00:03:43,680 --> 00:03:46,080 isa sa pinakamalaking bilangguan sa bansa, 57 00:03:46,160 --> 00:03:48,720 para malaman kung paano nila hinaharap ang problema. 58 00:03:49,720 --> 00:03:53,440 Nabalitaan kong agresibo itong bilangguan sa pagsugpo sa adiksiyon, 59 00:03:53,520 --> 00:03:58,000 isang mahigpit na anti-drug program na sasalihan ko sa susunod na linggo. 60 00:03:59,440 --> 00:04:02,920 Di ko alam kung talaga bang itong bilangguan 61 00:04:03,000 --> 00:04:06,520 ay matutulungan 'yong mga lulong sa droga. 62 00:04:07,240 --> 00:04:09,720 Pero mukhang malalaman ko na ang sagot. 63 00:04:09,800 --> 00:04:12,640 Kalahati sa mga preso, 'yong mga di gaanong mapanganib, 64 00:04:12,720 --> 00:04:15,600 ay sinabihang pumunta na lang sa bilangguan. 65 00:04:15,680 --> 00:04:18,760 Unang beses kong maglakad papunta sa isang kulungan. 66 00:04:26,040 --> 00:04:28,680 Mas marami pang barbed wire dito kaysa sa pabrika. 67 00:04:28,760 --> 00:04:29,720 Ang lawak nito. 68 00:04:29,800 --> 00:04:31,040 Sundan mo ang kasamahan ko. 69 00:04:46,120 --> 00:04:49,160 Naaalala ko rito 'yong kulungan ko sa London 70 00:04:49,240 --> 00:04:54,040 na tinatawag na Wandsworth, isa sa mga pinakasikat sa Britain. 71 00:04:55,200 --> 00:04:58,280 Mabigat sa pakiramdam na nasa loob ka ng nagpapaalala sa 'yo 72 00:04:58,360 --> 00:05:01,440 ng lugar kung saan ka nakulong nang matagal. 73 00:05:04,240 --> 00:05:06,600 Tanggalin mo lahat ng gamit mo. 74 00:05:07,680 --> 00:05:11,880 Bilang dating bilanggo, ituturing akong mapanganib na preso 75 00:05:11,960 --> 00:05:15,440 at sasailalim sa masusing invasive search. 76 00:05:15,520 --> 00:05:17,520 Puwede mo nang hubarin 'yong iba. 77 00:05:17,600 --> 00:05:19,760 Iwan mo ang salawal mo. 78 00:05:21,600 --> 00:05:22,800 Nagdodroga ka ba? 79 00:05:22,880 --> 00:05:24,480 Di ako gumagamit ng droga. 80 00:05:25,720 --> 00:05:29,120 Tumalikod ka sa akin at mag-squat ka nang tatlong beses. 81 00:05:29,200 --> 00:05:31,000 Hanggang sa pinakababa. 82 00:05:32,920 --> 00:05:34,520 Iangat mo ang mga braso mo. 83 00:05:35,520 --> 00:05:37,080 Ilabas mo ang dila mo. 84 00:05:37,760 --> 00:05:39,080 Itaas mo naman ngayon. 85 00:05:40,960 --> 00:05:41,840 Ayos na. 86 00:05:42,440 --> 00:05:45,480 Iangat mo naman ngayon ang itlog mo. 87 00:05:47,200 --> 00:05:49,960 Ayos. Magbihis ka na. 88 00:05:51,800 --> 00:05:53,680 Lahat talaga, tiningnan. 89 00:05:53,760 --> 00:05:55,920 Ipinaangat pa ang itlog ko. 90 00:06:01,000 --> 00:06:04,240 Kunin mo itong kumot at ilagay mo ang lahat ng gamit mo sa loob. 91 00:06:09,360 --> 00:06:13,360 Sa special drugs wing ang magiging selda ko, 92 00:06:13,440 --> 00:06:17,880 kung saan 80 bilanggo ang pinipili kada taon para sumailalim sa rehab. 93 00:06:18,640 --> 00:06:20,960 Balita ko, may mahihigpit na patakaran doon 94 00:06:21,040 --> 00:06:24,520 na may sapilitang therapeutic activities. 95 00:06:30,240 --> 00:06:31,240 Hello. 96 00:06:32,720 --> 00:06:34,120 Ayos naman ako. Ito ba? 97 00:06:34,200 --> 00:06:35,360 Oo. 98 00:06:36,760 --> 00:06:41,560 Pag may nangyari, may emergency button sa dingding. 99 00:06:41,640 --> 00:06:43,840 Pindutin mo lang at darating ako. 100 00:06:44,720 --> 00:06:45,560 Una na ako. 101 00:06:47,080 --> 00:06:48,560 Okay. Kumusta kayo? 102 00:06:48,640 --> 00:06:50,120 -Hi, Petr. -Petr. 103 00:06:51,000 --> 00:06:54,160 -Hi, ako si Kuba. -Kumusta ka? Kuba? Kuba. 104 00:06:54,920 --> 00:06:57,080 -Hi, Marek. -Marek. 105 00:06:57,160 --> 00:07:00,280 Puwede n'yo ba akong ilibot? Dito ang tulugan ko? 106 00:07:00,360 --> 00:07:02,640 -Oo, sa 'yo 'to. -Dito ka ba, Petr? 107 00:07:02,720 --> 00:07:04,000 -Oo. -Okay. 108 00:07:04,080 --> 00:07:05,680 Bale, dito kayong dalawa… 109 00:07:05,760 --> 00:07:08,160 Dito siya natutulog. Dito naman ako. 110 00:07:08,240 --> 00:07:11,680 May inidoro kayo at palanggana. 111 00:07:11,760 --> 00:07:13,600 -Walang shower. -Wala. 112 00:07:14,920 --> 00:07:18,840 Bale, karamihan sa mga bilanggo sa sectiong ito, kung di man lahat, 113 00:07:18,920 --> 00:07:20,440 sangkot sa droga? 114 00:07:20,520 --> 00:07:25,000 Oo, karamihan sa mga nandito 115 00:07:25,080 --> 00:07:26,960 ay dahil sa droga at alak. 116 00:07:27,560 --> 00:07:31,000 Pumunta sila rito para magpagamot. 117 00:07:31,600 --> 00:07:36,040 Sabihin n'yo nga kung paano ang ginagawa nilang pamamalakad dito. 118 00:07:36,120 --> 00:07:39,920 Bale, paglilinisin ka nila, 119 00:07:40,000 --> 00:07:42,920 para mawala sa isip mo ang droga. 120 00:07:43,000 --> 00:07:45,960 Kung may gusto kang gawin, kailangan mong kumilos. 121 00:07:46,040 --> 00:07:47,520 Ayusin mo ang sarili mo. 122 00:07:48,040 --> 00:07:52,080 Pero meron din namang "mabubuting" tao, di ba? 123 00:07:52,160 --> 00:07:56,160 Tulad ng mga "hotovci" na nag-iikot-ikot dito at nagche-check. 124 00:07:56,240 --> 00:07:59,640 Umaasta silang guwardiya, kaya akala nila mas mataas sila. 125 00:08:00,480 --> 00:08:03,600 Bale, sila 'yong tinatawag n'yong mga sumbongero? 126 00:08:04,160 --> 00:08:06,360 Nagre-report sila sa mga guwardiya. 127 00:08:08,240 --> 00:08:09,680 'Yong mga hotovci 128 00:08:09,760 --> 00:08:14,080 ay grupo ng mga bilanggo na nakatapos na ng sampung buwang programa 129 00:08:14,160 --> 00:08:16,760 at napiling manatili sa wing 130 00:08:16,840 --> 00:08:20,320 para tumulong sa pagbabantay sa mga kasama nilang bilanggo. 131 00:08:21,200 --> 00:08:22,040 Hi. 132 00:08:22,120 --> 00:08:25,640 Pinatawag ako para mag-report sa chief hotovci. 133 00:08:25,720 --> 00:08:26,880 Ako si Raphael. 134 00:08:26,960 --> 00:08:28,200 Ako si Mates. 135 00:08:28,280 --> 00:08:29,200 -Mates? -Oo. 136 00:08:30,240 --> 00:08:33,400 Ano ang mga patakaran na kailangan kong sundin? 137 00:08:33,480 --> 00:08:36,840 Ano ang mga dapat kong malaman para di mo ako i-report? 138 00:08:36,920 --> 00:08:40,920 Bale, ang pangunahing patakaran dito, 139 00:08:41,000 --> 00:08:43,600 dapat nakadamit ka pag naglalakad sa pasilyo. 140 00:08:43,680 --> 00:08:46,920 Saka, bawal manigarilyo sa selda. May smoking room tayo. 141 00:08:47,000 --> 00:08:50,080 Pag nahuli ka, paparusahan ka para madisiplina. 142 00:08:50,880 --> 00:08:54,520 Dalawang beses sa isang araw, alas-otso ng umaga 143 00:08:54,600 --> 00:08:58,400 at alas-sais ng gabi, titingnan ang mga selda, 144 00:08:58,480 --> 00:09:00,720 at kailangang malinis 'yon, okay? 145 00:09:00,800 --> 00:09:03,200 Okay, medyo… Okay. 146 00:09:03,280 --> 00:09:06,840 Saka, mag-ingat ka rin sa tanghalian, 147 00:09:06,920 --> 00:09:12,080 wag kang makikipag-usap sa kahit sino sa ibang wing. 148 00:09:12,160 --> 00:09:13,480 Pag nakita ka ng guwardiya, 149 00:09:13,560 --> 00:09:16,480 makakatanggap ka ng disciplinary notice dahil nakipag-usap ka. 150 00:09:16,560 --> 00:09:19,520 Gano'n ang kalakaran dito. 151 00:09:19,600 --> 00:09:23,320 Kung di mo nagustuhan ang kalakaran, puwede tayo ro'n sa opisina ng guwardiya, 152 00:09:23,400 --> 00:09:24,960 at makakaalis ka na. 153 00:09:26,840 --> 00:09:30,040 Malinaw na sineseryoso nila ang pagdidisiplina rito. 154 00:09:31,160 --> 00:09:33,880 Sa selda, gusto kong makasiguro 155 00:09:33,960 --> 00:09:36,480 na wala akong lalabaging patakaran. 156 00:09:36,560 --> 00:09:38,640 Pag nagsuot ka ng coat, dapat nakabutones? 157 00:09:38,720 --> 00:09:40,520 -Oo. Dapat. -Sasagarin? 158 00:09:40,600 --> 00:09:42,960 Bakit? Ano'ng mangyayari? Ano'ng parusa? 159 00:09:43,040 --> 00:09:45,280 Pag paulit-ulit kang lumabag sa mga patakaran 160 00:09:45,360 --> 00:09:49,320 at napagsabihan ka ng mga guwardiya, puwede ka nilang ihiwalay. 161 00:09:52,200 --> 00:09:53,800 Napakahigpit. 162 00:09:53,880 --> 00:09:58,320 Sabi nga niya, maliit na komunidad sila. May sarili silang mga patakaran. 163 00:09:58,840 --> 00:10:02,360 Gusto nilang nandito sila, kaya kailangan nilang sumunod. 164 00:10:05,040 --> 00:10:07,480 Seryoso sila sa lugar na ito 165 00:10:08,600 --> 00:10:10,960 at sineseryoso nila ang ginagawa nila. 166 00:10:11,040 --> 00:10:14,960 Ang sinasabi ko, ramdam kong kinokontrol na ako, 167 00:10:15,040 --> 00:10:17,000 at dito na 'yon magsisimula. 168 00:10:28,760 --> 00:10:33,360 Unang umaga ko sa Plzeň prison sa Czech Republic. 169 00:10:33,440 --> 00:10:36,760 Pagpatak ng 5:00 a.m., binubuksan na ang mga selda namin. 170 00:10:36,840 --> 00:10:41,760 Bago mag-almusal, inilibot ako nina Petr, Jakub, at Marek. 171 00:10:42,320 --> 00:10:45,400 Isa sa mga pangunahing kontak nila sa wing 172 00:10:45,480 --> 00:10:48,600 ay isang sibilyan imbes na opisyal ng bilangguan. 173 00:10:48,680 --> 00:10:51,160 Ito ang kuwarto ng support worker. 174 00:10:51,240 --> 00:10:54,600 Nandito sila halos buong araw. 175 00:10:54,680 --> 00:10:57,560 Pag may kailangan ka, pumunta ka rito. 176 00:10:57,640 --> 00:10:59,800 Social worker ba siya? 177 00:10:59,880 --> 00:11:02,320 'Yong taong kakausapin mo 178 00:11:02,400 --> 00:11:05,080 pag may mga isyu o problema ka? 179 00:11:05,160 --> 00:11:06,000 Oo. 180 00:11:06,600 --> 00:11:09,760 Dapat pumasa sa madalas na drug tests ang mga preso, 181 00:11:09,840 --> 00:11:12,280 at di tulad sa main part ng bilangguan, 182 00:11:12,360 --> 00:11:14,680 kailangan nilang sumailalim sa regular na counseling 183 00:11:14,760 --> 00:11:18,120 at tapusin ang mga gawain at therapeutic activities. 184 00:11:18,200 --> 00:11:22,520 Kung di sila makikipagtulungan, puwede silang mapaalis sa wing. 185 00:11:22,600 --> 00:11:26,080 Tinitingnan ko lang ang dalawang kulay ng mga dingding. 186 00:11:26,680 --> 00:11:30,200 Sinusubukan kong intindihin kung ano ang ibig sabihin nito. 187 00:11:30,320 --> 00:11:33,520 'Yong mga tinatapos pa ang programa, dito sila. 188 00:11:33,600 --> 00:11:38,160 Pag nakakausad ka na sa programa, bibigyan ka ng mas magandang kuwarto. 189 00:11:40,720 --> 00:11:43,120 Pagkatapos kumuha ng tinapay sa almusal 190 00:11:44,160 --> 00:11:48,440 at matapos ang headcount, simula na ng araw-araw na gawain 191 00:11:48,520 --> 00:11:51,280 na paglilinis ng bawat sulok ng wing. 192 00:11:53,640 --> 00:11:58,080 Di ko alam kung bakit may nagbabantay na guwardiya sa likod ko. 193 00:11:59,080 --> 00:12:00,400 Naku po. Tingnan n'yo. 194 00:12:04,560 --> 00:12:07,000 Wala na akong respeto. 195 00:12:08,400 --> 00:12:09,320 Tapos na. 196 00:12:09,400 --> 00:12:11,880 -Tapos na! -Tapos na? Ayos na? 197 00:12:14,520 --> 00:12:17,280 Sa totoo lang, walang kuwenta 'yong gano'n. 198 00:12:17,360 --> 00:12:19,760 Alam mo 'yon, 'yong mga lalaki rito 199 00:12:19,840 --> 00:12:24,120 na sinusubukang labanan ang adiksiyon, tinuturuan kung paano magwalis. 200 00:12:24,200 --> 00:12:27,960 Sa tingin ko, mababaw at walang kuwenta 'yong gano'n. 201 00:12:30,360 --> 00:12:34,880 Di pa ako nagkakaroon ng pagkakataon na kilalanin ang mga kasama ko sa selda. 202 00:12:34,960 --> 00:12:39,000 Isa sa kanila ang nagsimulang gumamit at magbenta ng Pervitin, crystal meth, 203 00:12:39,080 --> 00:12:44,160 no'ng nag-aaral pa siya. Si Marek ay 22-anyos pa lang. 204 00:12:44,680 --> 00:12:45,840 Kayang bumasa at sumulat? 205 00:12:45,920 --> 00:12:47,160 Oo, kaya ko. 206 00:12:47,920 --> 00:12:51,240 Pero nasa basic na lebel ng edukasyon ka pa lang. 207 00:12:51,320 --> 00:12:54,480 Sa kulungan ko tinapos 'yong grade nine 208 00:12:54,560 --> 00:12:57,800 kasi bata pa lang ako no'ng unang masentensiyahan ako. 209 00:12:57,880 --> 00:13:03,680 Kinailangan mong maglabas-pasok bago ka makagawa ng makabuluhang bagay. 210 00:13:04,520 --> 00:13:10,000 Bumalik lang ako sa kung ano ang alam kong gawin. 211 00:13:10,080 --> 00:13:13,800 Nagsimula akong magbenta uli ng droga. 212 00:13:13,880 --> 00:13:19,160 Ginawa ko uli 'yong mga ginagawa ko bago nila ako ikinulong. 213 00:13:19,240 --> 00:13:23,600 Di ako nagkaroon ng panahon para mag-aral, at di ko na inisip pa 'yon. 214 00:13:27,640 --> 00:13:30,520 Nasangkot din sa gulo si Petr no'ng teen pa siya 215 00:13:30,600 --> 00:13:33,120 at inilayo siya sa pamilya niya. 216 00:13:33,200 --> 00:13:35,640 No'ng nakalaya ako pagkatapos ng unang sentensiya ko, 217 00:13:36,160 --> 00:13:37,240 nagpakasal ako. 218 00:13:38,560 --> 00:13:40,680 Ano 'yong sentensiya sa 'yo noon? 219 00:13:43,080 --> 00:13:45,320 Dahil sa serious injury. 220 00:13:46,440 --> 00:13:48,560 Ilang beses ka nang nakulong? 221 00:13:48,640 --> 00:13:52,360 Mula no'ng 13 ako hanggang 18, 222 00:13:52,440 --> 00:13:54,480 tapos, nakalaya nang isa't kalahating taon, 223 00:13:54,560 --> 00:13:57,320 tapos, nakulong nang dalawa at kalahating taon. 224 00:13:58,240 --> 00:14:00,440 Ano ang ginawa mo sa edad na 13? 225 00:14:00,520 --> 00:14:03,480 Lasinggero ang tatay ko, 226 00:14:04,080 --> 00:14:07,600 inaaway niya ako, inaaway niya ang nanay ko. 227 00:14:07,680 --> 00:14:10,640 Madalas akong makipagbasag-ulo sa mga classmate ko. 228 00:14:11,600 --> 00:14:15,880 At dumating sa punto na basta na lang nila akong ikinulong. 229 00:14:16,640 --> 00:14:20,920 No'ng pinalabas nila ako sa edad na 18, nagbigti ang tatay ko, 230 00:14:21,000 --> 00:14:23,680 at nagsimula na akong magturok ng Pervitin. 231 00:14:23,760 --> 00:14:26,160 Tapos may binalian ako ng binti, 232 00:14:27,040 --> 00:14:30,120 at ikinulong uli nila ako. 233 00:14:30,720 --> 00:14:33,760 No'ng pinakawalan ako, gusto ko na talagang magbago, 234 00:14:33,840 --> 00:14:35,560 at nagka-girlfriend ako. 235 00:14:36,360 --> 00:14:39,040 Nag-propose ako. Tapos, niloko niya ako. 236 00:14:39,120 --> 00:14:42,720 Nakipag-sex siya sa iba, at ginulpi ko 'yong lalaki. 237 00:14:42,800 --> 00:14:46,640 Apat na beses na akong nahatulan dahil sa pananakit ng ibang tao. 238 00:14:48,720 --> 00:14:50,280 Problemado siya. 239 00:14:50,360 --> 00:14:53,480 Problemadong binata. Nasa 25 pa lang siya. 240 00:14:53,560 --> 00:14:57,120 Kaya pa niyang baguhin ang buhay niya kung maiintindihan niya 241 00:14:57,200 --> 00:14:59,920 ang mga hamon na kailangan niyang malampasan. 242 00:15:00,520 --> 00:15:03,000 Kawawang Marek. Siya ay 22 pa lang, 243 00:15:03,080 --> 00:15:06,560 at makikita mong di na niya kailangang sabihin 244 00:15:06,640 --> 00:15:09,640 na natatakot siya sa magiging kinabukasan niya. 245 00:15:10,960 --> 00:15:14,760 Lalaya silang lahat, saka pa lang magsisimula ang tunay na hamon. 246 00:15:14,840 --> 00:15:16,160 Umuubra ba 'to? 247 00:15:18,520 --> 00:15:21,680 Pagsapit ng hapon, kami ng mga kasama ko sa selda 248 00:15:21,760 --> 00:15:24,400 ay pinagtrabaho sa hardin ng bilangguan. 249 00:15:29,560 --> 00:15:31,760 Ikaw ang gumawa ng lahat ng ito? 250 00:15:31,840 --> 00:15:32,880 Hindi. 251 00:15:32,960 --> 00:15:34,600 -Ito muna. -Talaga? 252 00:15:34,680 --> 00:15:35,920 Tapos, ito naman. 253 00:15:36,680 --> 00:15:40,520 Gusto ko 'to. Di mo maiisip ang mga bagay na nangyari sa buhay mo. 254 00:15:40,600 --> 00:15:43,120 Na malungkot ka, nami-miss mo ang pamilya mo, at iba pa. 255 00:15:43,640 --> 00:15:45,320 Nakakabuti 'yon sa isipan. 256 00:15:47,080 --> 00:15:49,480 Marami na akong nakilalang preso 257 00:15:49,560 --> 00:15:52,400 na sinira ng crystal meth ang buhay, 258 00:15:53,040 --> 00:15:56,000 pero wala pa akong nakikilalang nagpo-produce no'n. 259 00:15:57,120 --> 00:15:59,960 Hanggang sa makausap ko ang bilanggo na si Jakub. 260 00:16:01,640 --> 00:16:03,440 Entrepreneur ako noon. 261 00:16:03,520 --> 00:16:07,080 Ang trabaho ko, binubulok ko ang mga sirang sasakyan, 262 00:16:07,160 --> 00:16:10,400 kaya may permit ako na mag-import ng mga kemikal 263 00:16:10,480 --> 00:16:12,480 na opisyal kong nabibili. 264 00:16:13,640 --> 00:16:16,080 Ano ang kinalaman ng Pervitin sa 'yo? 265 00:16:16,160 --> 00:16:19,560 Grupo kami ng 24 katao, 266 00:16:19,640 --> 00:16:23,440 at magpo-produce kami ng 105 kg ng meth sa loob ng dalawang taon. 267 00:16:24,160 --> 00:16:27,320 Ang dami ng Pervitin na ipo-produce n'yo. 268 00:16:27,400 --> 00:16:29,760 Bahagi ito ng organisadong crime group? 269 00:16:29,840 --> 00:16:34,640 Oo, ako ang nagsu-supply ng kemikal. May nakatoka sa pagkuha ng pills. 270 00:16:34,720 --> 00:16:37,120 'Yong lima, kusinero 271 00:16:37,200 --> 00:16:41,960 na pinagdadalhan namin ng mga kemikal at ng pills. At pinaghahatian nila 'yon. 272 00:16:42,040 --> 00:16:46,400 At naisip ko, kung nakabenta ako ng kemikal, 273 00:16:46,480 --> 00:16:49,400 at dahil sanay naman silang gumawa ng fireworks, 274 00:16:49,480 --> 00:16:52,200 di na maituturing na ilegal 'yon. 275 00:16:52,280 --> 00:16:54,400 Pero alam mong ibinebenta mo 'yon 276 00:16:54,480 --> 00:16:57,840 sa mga organisadong kriminal na nagpo-produce ng crystal meth. 277 00:16:58,440 --> 00:17:03,800 Bale, magkano ang halaga ng 105 kg ng Pervitin? 278 00:17:03,880 --> 00:17:05,320 Apat na milyong euro. 279 00:17:05,400 --> 00:17:06,720 Apat na milyong euro. 280 00:17:07,360 --> 00:17:09,800 Ano ang masasabi mo ngayon sa katotohanan 281 00:17:09,880 --> 00:17:12,520 na ang mga taong tulad mo ang responsable 282 00:17:12,600 --> 00:17:16,480 sa pagkapahamak ng mga babae't lalaki rito sa bansa? 283 00:17:16,560 --> 00:17:21,040 Ano'ng masasabi mo ngayong nakakulong ka at nakikita mo ang marami sa kanila? 284 00:17:21,120 --> 00:17:26,120 Ngayong nandito na ako, nakita ko 'yong mga nandito 285 00:17:26,200 --> 00:17:30,080 na nawalan ng mahal sa buhay, pera, at trabaho. 286 00:17:30,160 --> 00:17:34,800 Alam mo pag pangit na klase ng meth ang nagamit nila, wala nang mga ngipin. 287 00:17:34,880 --> 00:17:37,880 Ipinagmamalaki naming nakakapagbigay kami 288 00:17:39,000 --> 00:17:41,800 ng puro, buong meth. Tingnan mo. 289 00:17:43,560 --> 00:17:45,720 Supot ng Pervitin? Supot ng droga? 290 00:17:46,760 --> 00:17:48,280 Oo, supot ng droga. Oo. 291 00:17:49,320 --> 00:17:52,440 Ayos. Buti na lang, walang lamang droga. Buti na lang. 292 00:17:54,400 --> 00:17:56,240 Natutuwa ka, ano? 293 00:17:56,320 --> 00:17:58,040 Ang taong nag-supply ng droga 294 00:17:58,120 --> 00:18:03,040 na sumira sa buhay ng marami ay natuwa sa maliit na supot na walang laman. 295 00:18:04,760 --> 00:18:08,600 Di ko malaman kung talaga bang supot ng droga 'to 296 00:18:08,680 --> 00:18:11,960 o di lang talaga magaling magpatawa si Jakub. 297 00:18:16,280 --> 00:18:20,800 Kung walang major producers kahit saan, 298 00:18:21,680 --> 00:18:23,360 wala ring droga, di ba? 299 00:18:23,440 --> 00:18:27,680 Hangga't di nahuhuli ng mga awtoridad ang mga taong tulad ni Jakub, 300 00:18:27,760 --> 00:18:30,840 patuloy lang na mapo-produce ang droga. 301 00:18:31,600 --> 00:18:36,240 Pero sa tingin ko, di niya naiintindihan kung gaano kagrabe ang papel niya 302 00:18:36,320 --> 00:18:40,120 sa pagkalulong ng mga tao na napapariwara. 303 00:18:40,200 --> 00:18:44,040 At palagi nang may malaking pagkakaiba sa hierarchy 304 00:18:44,120 --> 00:18:46,480 sa pagitan ng mga manufacturer 305 00:18:46,560 --> 00:18:51,320 at sa mga tulad nina Petr, Jakub, at Marek, mga kasama ko sa selda, 306 00:18:51,400 --> 00:18:55,760 na mga batang madadaling matukso, mga binata na nauuwi sa paggamit no'n. 307 00:19:13,680 --> 00:19:16,520 May jam ako rito, tsaa, at tinapay. 308 00:19:20,880 --> 00:19:23,480 Halos di ko pa nainom ang tsaa ko, 309 00:19:23,560 --> 00:19:26,760 may pinaghahandaan na si Petr. 310 00:19:27,680 --> 00:19:33,040 Pagkatapos ng almusal, maglilinis tayo. Titingnan nila kung may mga alikabok. 311 00:19:33,640 --> 00:19:35,440 Dito sa ibabaw ng mga pinto. 312 00:19:35,520 --> 00:19:39,080 Kung may alikabok ba sa mag upuan, dito sa lamesa, 313 00:19:39,160 --> 00:19:42,120 sa ilalim ng mga kabinet, kung lahat ba nalinisan. 314 00:19:42,200 --> 00:19:45,760 Titingnan kung maayos ang mga kama. Lahat titingnan nila. 315 00:19:46,480 --> 00:19:48,400 Paano pag may alikabok? 316 00:19:49,000 --> 00:19:51,800 Makakatanggap ka ng ulat, at pag nakatatlo ka, 317 00:19:51,880 --> 00:19:54,000 may "pulang marka" ka na at paghihigpitan ka. 318 00:19:56,080 --> 00:19:57,600 Pagkatapos ng roll call, 319 00:19:57,680 --> 00:20:02,000 may hinahanap ang limang opisyal ng wing o mga hotovci. 320 00:20:02,080 --> 00:20:03,800 Sila ang mga hotovci. 321 00:20:03,880 --> 00:20:04,720 Hotovci. 322 00:20:04,800 --> 00:20:08,720 Nandito sila para tingnan kung malinis ang selda mo. 323 00:20:10,200 --> 00:20:11,720 Sila 'yong mga ayaw n'yo. 324 00:20:11,800 --> 00:20:12,640 Oo. 325 00:20:12,720 --> 00:20:15,680 Pag di mo nilinis ang selda. 326 00:20:16,920 --> 00:20:19,200 Pag ini-report niya sa mga guwardiya, 327 00:20:19,280 --> 00:20:22,880 magre-report sa mga guwardiya ang bilanggo kung malinis ba o hindi? 328 00:20:22,960 --> 00:20:23,960 Oo. 329 00:20:24,040 --> 00:20:26,920 -Kaya pala ayaw sa kanya ng mga tao. -Ayaw nga. 330 00:20:28,600 --> 00:20:32,640 May bago akong natutuklasan araw-araw. Di lang ito tungkol sa pagkulong. 331 00:20:33,240 --> 00:20:35,840 May organisasyon. May disiplina. 332 00:20:36,880 --> 00:20:38,400 May structure dito… 333 00:20:40,320 --> 00:20:43,760 na malinaw na kailangan nilang sundin dahil kung hindi, 334 00:20:43,840 --> 00:20:47,600 sa tingin ko, puwede silang mapaalis sa programa o maparusahan. 335 00:20:52,320 --> 00:20:55,880 Buti, di lang puro patakaran at paglilinis ang meron dito. 336 00:20:56,720 --> 00:21:01,400 May mga therapy rin para sa mga preso para mabawasan ang stress at karahasan, 337 00:21:01,480 --> 00:21:04,680 tulad ng yoga na pinangungunahan ng isang bilanggo. 338 00:21:10,920 --> 00:21:13,720 Maraming sumali. May mga umungol at dumaing. 339 00:21:14,240 --> 00:21:15,120 Ito ba? 340 00:21:17,160 --> 00:21:21,040 Si Mates, na nakilala ko no'ng unang araw ko, 341 00:21:21,120 --> 00:21:23,840 nakompleto na ang drug program, 342 00:21:23,920 --> 00:21:26,960 at gusto kong malaman kung nakatulong ba sa kanya. 343 00:21:27,040 --> 00:21:30,840 Inaalagaan niya ang mga tropikal na isda ng bilangguan. 344 00:21:31,360 --> 00:21:34,280 Alam mo kung paano magnakaw ng langis? 345 00:21:34,360 --> 00:21:36,200 -Oo. -Alam mo? 346 00:21:36,280 --> 00:21:38,280 Oo. Di ko nga lang gagawin 'yan. 347 00:21:38,360 --> 00:21:41,600 Magaling akong magnakaw ng gasolina. Ipapakita ko sa 'yo. 348 00:21:43,880 --> 00:21:46,160 Tapos, itong kamay naman. 349 00:21:46,760 --> 00:21:49,520 -Itong kamay. Okay. -Sige. Okay. 350 00:21:50,240 --> 00:21:52,760 Ingatan mong wag mahigop ang mga isda. 351 00:21:54,240 --> 00:21:55,480 Tapos, bitawan mo na. 352 00:21:57,360 --> 00:22:01,240 Paano ka napunta sa programa? Bakit nasa programa ka? 353 00:22:01,320 --> 00:22:03,120 Sa tuwing nagdodroga ako, 354 00:22:03,200 --> 00:22:07,080 nagnanakaw ako at nagmamaneho nang walang lisensiya 355 00:22:07,160 --> 00:22:10,560 at tinatakasan ang mga pulis. Paulit-ulit lang na gano'n. 356 00:22:10,640 --> 00:22:12,440 Kailan ka huling nagdroga? 357 00:22:12,520 --> 00:22:15,440 Simula nang makulong ako, di pa ako nagdroga. 358 00:22:16,160 --> 00:22:19,880 Talagang sineseryoso ko dahil… 359 00:22:20,520 --> 00:22:23,760 Sa tingin ko, dahil talaga sa pamilya ko, sa anak ko, 360 00:22:23,840 --> 00:22:28,440 at dahil sa girlfriend ko na naniniwala pa rin sa akin, 361 00:22:28,520 --> 00:22:32,520 kahit na sabi nga ng nanay ko, wala na akong pag-asa. 362 00:22:34,280 --> 00:22:38,920 Nakakulong ako dahil pinaparusahan ako sa inasal ko. 363 00:22:39,000 --> 00:22:42,240 Ang programa, may wing para makaiwas sa droga, 364 00:22:42,320 --> 00:22:44,320 pero ano pa ang ibang benepisyo? 365 00:22:44,400 --> 00:22:46,600 Ang pinakamalaking benepisyo, 366 00:22:46,680 --> 00:22:51,200 talagang susubukan nilang tulungan ka at sasamahan ka nila. 367 00:22:51,800 --> 00:22:55,160 Ang mga espesyalista, psychologist, at therapist, 368 00:22:55,240 --> 00:22:58,400 inaalagaan nila ang bawat isa rito 369 00:22:58,480 --> 00:23:02,040 at kasama sila mismo sa paglutas ng mga problema. 370 00:23:02,560 --> 00:23:06,320 Kung titingnan mo ang iba pang wing na nandito, 371 00:23:06,400 --> 00:23:10,160 puro droga lang ang alam nila ro'n. 372 00:23:10,240 --> 00:23:13,000 Meron no'n do'n araw-araw. 373 00:23:13,080 --> 00:23:17,040 Nagtuturok ng droga ang mga tao ro'n. Papatay sila para sa droga. 374 00:23:17,120 --> 00:23:21,880 Wala silang pakialam sa mangyayari sa susunod na linggo, o sa sunod man. 375 00:23:21,960 --> 00:23:25,680 O kahit pag nakalabas na sila. 'Yong ngayon lang ang mahalaga. 376 00:23:28,040 --> 00:23:30,360 Ang mga hotovci, gaya ni Mates ay dumaan sa programa 377 00:23:30,440 --> 00:23:35,240 na pinagdadaanan nina Petr at ng iba pa, at natapos nila, kaya binigyan sila 378 00:23:35,320 --> 00:23:37,600 nitong mga papel na gagampanan. 379 00:23:37,680 --> 00:23:40,920 At sa tingin ko, matalino ang gano'ng pamamaraan 380 00:23:41,000 --> 00:23:45,920 dahil nagkakaroon sila ng responsibilidad na malamang ay di pa nila naranasan noon. 381 00:23:46,600 --> 00:23:49,720 At natutuwa ako ro'n dahil parang stepping stone 'yon 382 00:23:49,800 --> 00:23:54,000 para tigilan na nila ang paggamit ng Pervitin, 383 00:23:54,080 --> 00:23:58,080 siguro, at ang pagiging bahagi ng kapatiran ng mga kriminal. 384 00:23:58,160 --> 00:24:00,720 Mukhang mabuti naman. Nakatulong sa kanya. 385 00:24:00,800 --> 00:24:04,120 Pero magsisimula ang totoong hamon paglaya niya. 386 00:24:06,560 --> 00:24:08,760 Hotovci man sila o hindi, 387 00:24:08,840 --> 00:24:10,880 lahat ng bilanggo sa wing ko, 388 00:24:10,960 --> 00:24:14,160 may isang oras kada araw sa exercise yard. 389 00:24:14,760 --> 00:24:15,800 Ikaw naman. 390 00:24:15,880 --> 00:24:17,200 -Ako? -Ikaw. 391 00:24:17,280 --> 00:24:18,120 Dalawa. 392 00:24:19,520 --> 00:24:20,400 Ayos! 393 00:24:21,680 --> 00:24:23,520 -Sige, laban! -Gawin natin 'to. 394 00:24:23,600 --> 00:24:26,080 -Uy! -Sige! 395 00:24:27,040 --> 00:24:28,640 Sige! 396 00:24:29,480 --> 00:24:31,840 -Laban! -Sige! 397 00:24:34,280 --> 00:24:35,520 Wala akong practice. 398 00:24:36,840 --> 00:24:39,880 Napapalibutan ang yard ng mga bintana ng mga selda, 399 00:24:39,960 --> 00:24:43,840 at may nakita ako banda roon na kahina-hinala. 400 00:24:43,920 --> 00:24:47,400 Marek. 'Yong pisi mula sa selda sa taas papunta sa kabila, 401 00:24:47,480 --> 00:24:49,760 gano'n sila magpasahan ng mga bagay? 402 00:24:49,840 --> 00:24:51,720 -Kape. Tabako. -Kahit ano. 403 00:24:52,760 --> 00:24:53,680 Mga droga. 404 00:24:55,040 --> 00:24:55,880 Ayos. 405 00:24:57,480 --> 00:25:00,480 Mukhang may nangyayari ngayon doon sa banda ro'n. 406 00:25:03,040 --> 00:25:05,600 Gusto ko pang mas makilala ang cellmate kong si Marek, 407 00:25:05,680 --> 00:25:10,280 kung ano ang kalaban niya sa pag-iwas sa crystal meth. 408 00:25:10,360 --> 00:25:12,680 Sinubukan ko na halos lahat. 409 00:25:13,880 --> 00:25:16,560 Maraming gamit ang droga na 'yon. 410 00:25:16,640 --> 00:25:21,280 Pag may meth ka, kahit di ka na matulog o kumain. Mag-eenjoy ka na lang. 411 00:25:21,800 --> 00:25:24,000 Mas malakas pa rin 'yon sa akin. 412 00:25:24,080 --> 00:25:27,360 Di mo matatakasan, e. Mangyayari at mangyayari talaga. 413 00:25:27,440 --> 00:25:29,560 Dapat maging handa ka sa katotohanan 414 00:25:29,640 --> 00:25:33,440 na gugulo lang uli ang buhay mo. Magkakamali ka lang uli, 415 00:25:33,520 --> 00:25:35,240 at magsisimula ka uli. 416 00:25:37,680 --> 00:25:41,800 Nakuwento nila 'yong Pervitin. 'Yon daw ang pinakamagandang droga. 417 00:25:41,880 --> 00:25:43,880 Pero gagawin kang malungkot no'n. 418 00:25:43,960 --> 00:25:47,520 Sa totoo lang, 'yong gano'n para sa isang 22-anyos, 419 00:25:48,480 --> 00:25:52,440 tadhana na niyang makalaya at bumalik sa pagdodroga. 420 00:25:52,960 --> 00:25:56,680 At di na ako magugulat kung gumagamit pa rin ang ilan sa kanila 421 00:25:56,760 --> 00:25:58,920 at nililinlang ang mga awtoridad. 422 00:25:59,000 --> 00:26:02,720 Mapapakamot ka na lang sa ulo at mapapaisip kung ano ang puwedeng gawin. 423 00:26:14,520 --> 00:26:19,160 Sinasabi ng bilangguang ito na sa pag-test ng 1,300 na preso, 424 00:26:19,240 --> 00:26:23,840 nasa limang porsiyento lang ang positibo sa crystal meth at iba pang droga. 425 00:26:23,920 --> 00:26:27,080 Mas mataas pa nga raw ito sa gusto nilang makuha, 426 00:26:27,160 --> 00:26:30,840 pero marami akong narinig na kuwento mula sa mga preso mismo 427 00:26:30,920 --> 00:26:35,040 na maraming droga sa main parts ng bilangguan. Kaya sa araw na ito, 428 00:26:35,120 --> 00:26:37,920 aalis ako sa drugs wing para makita ko mismo. 429 00:26:40,440 --> 00:26:43,320 Na-assign ako sa pabrika sa loob, 430 00:26:43,400 --> 00:26:47,520 kung saan 300 preso ang gumagawa ng mga metal na daanan at hagdan 431 00:26:47,600 --> 00:26:51,840 para sa isang pribadong kompanya, sa bayad na kalahati ng minimum wage. 432 00:26:54,200 --> 00:26:58,240 Sa factory floor, nakilala ko si Larry, nakulong dahil sa pagnanakaw. 433 00:26:58,320 --> 00:27:00,320 -Ito pala ang trabaho mo. -Ito nga. 434 00:27:00,400 --> 00:27:01,400 -Okay. -Nagpuputol ako… 435 00:27:01,480 --> 00:27:04,280 Nagpuputol ako ng metal strips, 436 00:27:04,360 --> 00:27:09,320 at itong strips na ito at itong plates, pinagdidikit. 437 00:27:09,400 --> 00:27:12,080 Bale, pinuputol mo para maging ganito. 438 00:27:12,160 --> 00:27:13,040 Oo. 439 00:27:13,120 --> 00:27:15,360 Inilalagay ro'n, tapos, pinagdidikit. 440 00:27:15,440 --> 00:27:19,200 Pinagdidikit. At nandoon… 'Yon 'yong… 441 00:27:19,280 --> 00:27:20,640 -Pag tapos na. -Oo. 442 00:27:20,720 --> 00:27:24,560 At 8,500 koruna kada buwan ang bayad sa 'yo. 443 00:27:25,200 --> 00:27:29,000 -Di kalakihan, pero may magagawa ba tayo? -Kaysa naman sa wala. 444 00:27:32,320 --> 00:27:34,480 Pag pahinga ng mga manggagawang bilanggo, 445 00:27:34,560 --> 00:27:38,440 pagkakataon ko 'yon para malaman kung gaano kalala ang problema sa droga 446 00:27:38,520 --> 00:27:40,680 dito sa main part ng bilangguan. 447 00:27:43,840 --> 00:27:47,640 Mula nang dumating ako, nababalitaan kong talamak ang droga rito. 448 00:27:47,720 --> 00:27:50,480 'Yong Pervitin talaga ang pinakatalamak. 449 00:27:50,560 --> 00:27:52,680 Gumagamit ba kayo ng droga? 450 00:27:53,480 --> 00:27:55,600 Gumagamit ako, pero di ako adik. 451 00:27:58,000 --> 00:28:00,520 Natatawa kayo dahil adik siya sa droga? 452 00:28:03,360 --> 00:28:05,360 Bakit ka nila tinatawanan, Michal? 453 00:28:06,200 --> 00:28:08,800 Di ko alam. Pareho silang adik, e. 454 00:28:10,560 --> 00:28:12,360 Adik din kayong dalawa? 455 00:28:12,960 --> 00:28:14,040 Minsan. 456 00:28:15,240 --> 00:28:18,360 Minsan. Pervitin? Kaunting Pervitin? 457 00:28:19,880 --> 00:28:24,480 Mga Czech kami, at nakasanayan na rito ang "gingerbread." 458 00:28:25,160 --> 00:28:28,400 Nakakalungkot, pero gano'n na talaga, e, di ba? 459 00:28:29,080 --> 00:28:30,880 Nakasanayan na namin 'yon. 460 00:28:32,640 --> 00:28:34,120 -Di ba, Michal? -Tama. 461 00:28:34,640 --> 00:28:39,080 Nasaan na kayong tatlo sa cycle ng paggamit ng droga at paggawa ng krimen? 462 00:28:39,160 --> 00:28:44,040 Nabago ba ng bilangguan ang pagkatao n'yo, 'yong gagawin n'yo sa labas? 463 00:28:44,120 --> 00:28:47,920 At ano ang gagawin n'yo pagkatapos n'yo rito, pag lalaya na kayo? 464 00:28:48,720 --> 00:28:52,480 Di kami matutulungan do'n ng bilangguan, at patuloy pa rin kaming gagamit. 465 00:28:54,200 --> 00:28:57,600 Gagamit pa rin no'n 'yong may mga gusto. Bakit kami magsisinungaling? 466 00:28:57,680 --> 00:28:59,480 Nagiging totoo ka na sa wakas. 467 00:29:01,360 --> 00:29:04,000 'Yan na talaga ang totoong sagot n'yo, tama? 468 00:29:04,600 --> 00:29:06,640 Salamat sa pagiging totoo n'yo. 469 00:29:08,840 --> 00:29:11,000 Sa ngayon, mukhang tanggap na nila 470 00:29:11,080 --> 00:29:14,040 na gagamit pa rin sila ng droga pag lumaya na sila. 471 00:29:16,720 --> 00:29:19,400 Pero para doon sa mga gustong magbago, 472 00:29:19,480 --> 00:29:22,080 may alok ang bilangguan na technical training 473 00:29:22,160 --> 00:29:23,800 na may sakop na skills. 474 00:29:27,000 --> 00:29:31,680 Ngayon, nasa loob tayo ng technical school para sa prison services. 475 00:29:31,760 --> 00:29:35,440 Ito ang mga workshop kung saan kayo magsasanay. 476 00:29:35,520 --> 00:29:38,120 Bale, dito ang puwesto mo. 477 00:29:38,200 --> 00:29:39,120 Ito? 478 00:29:39,200 --> 00:29:43,720 Bale, ito ang blueprint na susundin natin. 479 00:29:43,800 --> 00:29:48,680 Dito sa technical school, matututunan nila ang basics ng drilling, 480 00:29:48,760 --> 00:29:50,680 welding, at pagbabasa ng blueprints. 481 00:29:50,760 --> 00:29:55,720 Ibig sabihin, mapapakinabangan nila ito kahit sa labas. 482 00:29:56,480 --> 00:29:58,640 Qualified silang magtrabaho. 483 00:30:01,720 --> 00:30:02,760 Pangalan mo? 484 00:30:02,840 --> 00:30:04,240 -Anthony. -Anthony. 485 00:30:05,040 --> 00:30:05,880 Heto. 486 00:30:07,240 --> 00:30:08,120 Ganito. 487 00:30:08,200 --> 00:30:09,040 -Tama? -Oo. 488 00:30:12,800 --> 00:30:14,240 Tama ba ang ginagawa ko? 489 00:30:15,320 --> 00:30:16,400 Oo. 490 00:30:17,440 --> 00:30:19,600 Gaano katagal ka nang nakakulong? 491 00:30:21,640 --> 00:30:23,000 Ikaapat na taon ko na. 492 00:30:23,080 --> 00:30:24,160 Droga. 493 00:30:24,960 --> 00:30:25,920 "Drogs." 494 00:30:27,680 --> 00:30:29,960 Nagbebenta ka ng droga? Gumagamit? 495 00:30:31,520 --> 00:30:33,720 Hindi. Nagluluto ako. Gumagawa. 496 00:30:34,800 --> 00:30:37,000 Bale, ilang beses ka nang nakulong? 497 00:30:38,600 --> 00:30:39,480 Apat na beses. 498 00:30:39,560 --> 00:30:42,680 Doon sa naunang tatlo, bakit ka nakulong? 499 00:30:44,920 --> 00:30:46,960 Dahil din sa droga. "Drogs." 500 00:30:47,480 --> 00:30:49,400 -Droga. -Pagluluto uli ng droga? 501 00:30:50,360 --> 00:30:51,400 Oo. 502 00:30:52,640 --> 00:30:55,960 Bale, dalawang taon ka na sa workshop na ito. 503 00:30:56,960 --> 00:30:59,200 Nakatulong naman? Natutulungan ka ba? 504 00:30:59,800 --> 00:31:00,840 Oo, nakakatulong din. 505 00:31:00,920 --> 00:31:02,120 Paano ka natutulungan? 506 00:31:02,200 --> 00:31:05,280 Una sa lahat, mas mabilis ang takbo ng oras. 507 00:31:05,360 --> 00:31:09,720 Pangalawa, may bago sa paningin mo. Di pa ako nagtrabaho sa buong buhay ko. 508 00:31:09,800 --> 00:31:14,440 Kaya para sa akin, masaya 'to. 509 00:31:18,640 --> 00:31:22,760 Maituturing mong sandata ang anumang bagong skill na matututunan mo, 510 00:31:22,840 --> 00:31:27,760 kung gusto mo, sa oras na makalaya ka na, na makahanap ng trabaho, na layunin nito. 511 00:31:27,840 --> 00:31:32,280 Gano'n dapat ang ginagawa ng bilangguan. Magturo ng bagong skills. 512 00:31:32,840 --> 00:31:36,920 Nabibigyan sila no'n ng bagay na di pa nila naranasan sa buhay nila, 513 00:31:37,000 --> 00:31:39,600 at maganda 'yong gano'n. 514 00:32:01,680 --> 00:32:05,960 Ngayon, lilipat na ako at makikisalamuha sa mga guwardiya. 515 00:32:07,760 --> 00:32:09,800 Una, pinuntahan nila ako 516 00:32:09,880 --> 00:32:13,440 para makita ko 'yong ginagawa nila para masigurong walang droga sa loob. 517 00:32:14,680 --> 00:32:18,880 Saan na ako pupunta ngayon? Pupuntahan ko ba 'yong dog handler 518 00:32:18,960 --> 00:32:25,960 na tumitingin doon sa mga gamit na ipinapadala ng pamilya ng mga bilanggo? 519 00:32:26,560 --> 00:32:29,360 At ano ang hinahanap ng aso? 520 00:32:30,000 --> 00:32:32,200 Opiates, droga. 521 00:32:32,280 --> 00:32:35,640 Pervitin, heroin, marijuana. 522 00:32:36,280 --> 00:32:37,960 Ligtas bang pumasok? 523 00:32:38,880 --> 00:32:39,800 Okay. 524 00:32:41,640 --> 00:32:43,640 Hello. 525 00:32:43,720 --> 00:32:46,640 Aso ang pinakamabisang nagagamit namin. 526 00:32:46,720 --> 00:32:52,400 May mga nakikita 'yon na di namin nakikita sa x-ray o kung saanman. 527 00:32:53,280 --> 00:32:56,000 Oo, kakarating lang nitong padala ngayon, 528 00:32:56,080 --> 00:32:58,720 pero iche-check muna ng aso bago idaan sa isa pang control, 529 00:32:58,800 --> 00:33:02,160 tapos, sa staff na nag-aabot ng padala sa mga bilanggo. 530 00:33:03,280 --> 00:33:07,400 Di lang sniffer dog ang kailangan para masigurong walang droga sa bilangguan 531 00:33:07,480 --> 00:33:09,120 na kasinglaki nito. 532 00:33:13,320 --> 00:33:17,080 Ngayong araw, sasailalim sa riot training ang mga guwardiya. 533 00:33:17,160 --> 00:33:20,080 Grabe, mukhang handa na silang umaksiyon. 534 00:33:21,400 --> 00:33:24,440 Sa mahigit 1,000 bilanggo na nakakulong dito, 535 00:33:24,520 --> 00:33:26,720 kailangang handa sila sa gulo. 536 00:33:26,800 --> 00:33:30,760 At ngayong araw, gagampanan ko ang papel ng nagwawalang bilanggo. 537 00:33:30,840 --> 00:33:33,400 Naaalala ko 'yong panahong nakakulong pa ako 538 00:33:33,480 --> 00:33:37,000 at kung ano ang pakiramdam ng humarap sa malakas na puwersa. 539 00:33:48,280 --> 00:33:49,640 Ay, lintik. 540 00:33:50,400 --> 00:33:54,480 Napabagsak na ng aso 'yong huling miyembro ng grupo namin na mga nagwawala. 541 00:33:57,400 --> 00:34:02,120 Walang mangyayari sa laki at lakas mo, at kahit ibigay mo ang lahat para lumaban. 542 00:34:02,200 --> 00:34:05,400 Mas malaki sila. Mas malakas. At papatumbahin ka nila. 543 00:34:06,600 --> 00:34:08,800 Noong totoong nakakulong pa ako, 544 00:34:08,880 --> 00:34:13,520 di ko na mabilang kung ilang beses akong dinala sa segregation unit. 545 00:34:14,600 --> 00:34:19,080 At dito sa Plzeň, maraming nagaganap sa segregation. 546 00:34:19,160 --> 00:34:21,880 Makipot ang hagdan, kaya mag-ingat ka. 547 00:34:30,960 --> 00:34:35,800 Ang totoo, 'yon ang pinakamalalang lugar na mapupuntahan sa bilangguan. 548 00:34:35,880 --> 00:34:40,720 Ilang selda ang puwede n'yong magamit para sa mga pasaway na bilanggo? 549 00:34:41,960 --> 00:34:43,320 Tatlumpu't dalawa. 550 00:34:43,920 --> 00:34:46,080 May laman ba lahat 'yon ngayon? 551 00:34:46,160 --> 00:34:48,120 Karamihan sa mga 'yon, oo. 552 00:34:49,160 --> 00:34:50,960 Tingnan natin ang isang 'to. 553 00:34:54,440 --> 00:34:55,280 Tara. 554 00:34:57,840 --> 00:35:01,240 Okay. Puwede rito ang hanggang dalawang bilanggo. 555 00:35:01,320 --> 00:35:03,200 Oo, dalawang bilanggo. 556 00:35:03,280 --> 00:35:06,960 Tingin mo, nakakakatulong 'to sa pagpaparusa sa mga bilanggo? 557 00:35:07,040 --> 00:35:10,400 Nakakatulong ba 'to pagdating sa bilang ng mga nakakulong? 558 00:35:10,480 --> 00:35:15,520 Naiisip ng mga nanggulong preso na may nagawa silang mali. 559 00:35:15,600 --> 00:35:18,320 Pagbalik nila sa selda nila, 560 00:35:19,120 --> 00:35:22,520 sa wing nila, natuto na sila ng leksiyon. 561 00:35:23,040 --> 00:35:24,880 At nagtitino na sila. 562 00:35:25,480 --> 00:35:28,040 Alam mo ba kung ano ang pinakamatagal 563 00:35:28,120 --> 00:35:31,960 na puwedeng ilagi ng isang bilanggo na nasa segregation? 564 00:35:32,560 --> 00:35:36,000 Iba-iba, e. Depende sa kung ano ang nagawa ng preso. 565 00:35:36,520 --> 00:35:38,840 Puwedeng tumagal nang 28 araw. 566 00:35:42,800 --> 00:35:46,840 Ang malupit na katotohanan kung paano nila parusahan ang mga presong nakahiwalay. 567 00:35:46,920 --> 00:35:49,800 At alam ko dahil 28 araw ako 568 00:35:49,880 --> 00:35:54,360 sa loob ng segregation cells na tulad nito nang mag-isa, na walang kahit ano. 569 00:35:54,440 --> 00:35:57,800 Alam ko kung gaano kahirap maka-survive ng isang araw, 570 00:35:57,880 --> 00:36:00,040 lalo na pag 28 mahihirap na araw. 571 00:36:00,880 --> 00:36:02,080 Huminahon ka. 572 00:36:05,080 --> 00:36:07,440 Puwede ba akong makipag-usap sa kahit na sino rito? 573 00:36:07,520 --> 00:36:09,160 Para alamin ang lagay nila, 574 00:36:09,240 --> 00:36:12,000 ano ang ginawa nila, kung natuto na ba sila ng leksiyon? 575 00:36:12,080 --> 00:36:14,280 Sa kasamaang-palad, di puwede ngayon. 576 00:36:17,280 --> 00:36:19,600 Okay, bale, may guwardiya ro'n, di ito, 577 00:36:19,680 --> 00:36:23,680 pero may guwardiya ro'n na nagbabawal, na parang may itinatago siya. 578 00:36:24,800 --> 00:36:30,040 'Yong bilanggo ba na 23 oras na sa loob ng seldang ito, natuto na ng leksiyon? 579 00:36:30,120 --> 00:36:31,760 'Yon lang ang gusto kong malaman. 580 00:36:32,480 --> 00:36:36,080 Pero iba na ang ihip ng hangin, iba na ang timpla rito, 'yong… 581 00:36:37,040 --> 00:36:39,880 Di sila natutuwa, kaya mabuti pang umalis na ako. 582 00:36:41,360 --> 00:36:42,240 Tara na? 583 00:36:42,320 --> 00:36:43,240 -Oo. -Tara. 584 00:36:46,960 --> 00:36:48,720 Pero doon sa drugs wing, 585 00:36:48,800 --> 00:36:52,640 ibang pamamalakad naman ang makikita. 586 00:36:52,720 --> 00:36:55,000 Ilan sa mga presong nakilala ko, 587 00:36:55,080 --> 00:36:57,200 nasa group therapy session 588 00:36:57,280 --> 00:36:59,040 na naglalayong ihanda sila 589 00:36:59,120 --> 00:37:02,760 para harapin ang mga kinatatakutan nila pag lumabas na sila. 590 00:37:02,840 --> 00:37:06,240 At kung ginagawa ko 'yon para sa sarili ko, may malulutas ako. 591 00:37:06,320 --> 00:37:09,440 May karapatan akong malungkot, magalit, maguluhan. 592 00:37:09,520 --> 00:37:13,440 Karapatan ko 'to. May karapatan ang isang tao na lumaban. 593 00:37:13,520 --> 00:37:16,440 Pero alam kong may sarili akong kalakasan. 594 00:37:18,440 --> 00:37:20,080 Maaasahan ko 'yon, 595 00:37:20,160 --> 00:37:23,000 at di ko na kakailanganing magpakalunod sa alak o droga. 596 00:37:23,080 --> 00:37:29,240 Pagdating sa alak, sa tingin ko, puwede ring maituring na gamot 'yon. 597 00:37:29,320 --> 00:37:30,920 Na kung merong may… 598 00:37:31,000 --> 00:37:35,560 Kada umaga, umiinom ang lolo ko ng plum brandy. 599 00:37:35,640 --> 00:37:38,440 At ayos na siya, pero hindi. Ang lulong sa alak, kailangang… 600 00:37:38,520 --> 00:37:41,520 Di dapat siya umiinom. Di dapat maglaro ang isang sugarol, 601 00:37:41,600 --> 00:37:43,360 at ang adik sa droga ay di dapat… 602 00:37:43,440 --> 00:37:46,760 Ayokong makihalubilo sa mga tao para magsaya at makipagtawanan. Ayoko. 603 00:37:46,840 --> 00:37:51,520 Gusto kong magpakalasing, maupo sa bahay, at panoorin ang video ng kasal ko… 604 00:37:51,600 --> 00:37:55,720 -Sinasadya mong pahirapan ang sarili mo. -Oo. Gusto ko 'yong gano'n. 605 00:37:58,960 --> 00:38:03,560 Nakakatulong talaga ang ganitong therapy para malabanan nila ang adiksiyon, 606 00:38:04,240 --> 00:38:09,040 pero sa selda, nakita ko ang pinakabata kong cellmate na si Marek. 607 00:38:12,480 --> 00:38:14,960 Gaano katagal ka na uli nakakulong, Marek? 608 00:38:15,560 --> 00:38:19,240 Dalawa't kalahating taon na ako rito, at may apat na taon pa. 609 00:38:19,320 --> 00:38:22,480 Bale, anim at kalahating taon pala lahat. 610 00:38:22,560 --> 00:38:25,560 'Yon ang hatol sa 'yo, anim at kalahating taon. 611 00:38:26,080 --> 00:38:29,240 Posible na pag nakalahati mo na ang sentensiya sa 'yo, 612 00:38:29,320 --> 00:38:33,680 na sa sitwasyon ko, tatlong taon, makakahirit ako ng conditional release. 613 00:38:34,880 --> 00:38:36,040 Ibibigay kaya nila? 614 00:38:37,360 --> 00:38:38,680 Hindi siguro. 615 00:38:39,400 --> 00:38:40,480 Bakit naman? 616 00:38:41,080 --> 00:38:45,040 Ito ang ikinakabahala ko. Di ko pa maitigil ang paggamit. 617 00:38:47,760 --> 00:38:50,480 Wala dapat droga sa wing na 'to. 618 00:38:50,560 --> 00:38:54,000 Palaging nakakalusot ang droga. Gano'n talaga, e. 619 00:38:54,920 --> 00:38:56,480 Lahat naaabot no'n. 620 00:38:59,160 --> 00:39:01,480 Ang pagkakaroon ng ganitong wing 621 00:39:01,560 --> 00:39:06,720 ay nakatulong para bawasan ang adiksiyon ng mga bilanggong ito. 622 00:39:07,520 --> 00:39:10,760 Pero kung gumagamit ka na ng droga 623 00:39:10,840 --> 00:39:14,320 mula no'ng bata ka pa, at 'yon na ang naging buhay mo, 624 00:39:14,400 --> 00:39:18,800 isa ang bilangguan sa mga lugar kung saan napakahirap tigilan 'yon. 625 00:39:26,800 --> 00:39:30,280 Huling araw ko na ngayon sa Plzeň prison. 626 00:39:40,080 --> 00:39:44,520 Buong linggo, ang cellmate kong si Petr, sa kabila ng mga pinagdaanan niya, 627 00:39:44,600 --> 00:39:47,920 mukhang kalmado at talagang determinado 628 00:39:48,000 --> 00:39:50,440 na matigil na ang pagiging adik sa droga. 629 00:39:50,520 --> 00:39:53,000 May nagbibigay sa kanya ng lakas 630 00:39:53,080 --> 00:39:56,320 na wala sa karamihan ng mga gumagamit ng crystal meth. 631 00:39:56,400 --> 00:39:59,720 Linggo ng hapon ngayon, at ang cellmate kong si Petr, 632 00:39:59,800 --> 00:40:03,440 niyaya akong sumama sa isang church service. 633 00:40:05,080 --> 00:40:06,160 Kumusta ka? 634 00:40:07,480 --> 00:40:10,120 Dito sa bilangguan, nabibigyan kayo 635 00:40:10,200 --> 00:40:13,480 ng maraming oras na magagamit n'yo para mapabuti ang inyong sarili. 636 00:40:13,560 --> 00:40:18,320 Dito magtatapos ang kasalanan. Dito mawawala ang paghihirap. 637 00:40:19,280 --> 00:40:20,720 -Amen. -Amen. 638 00:40:20,800 --> 00:40:23,120 Bago natin basahin ang Salita ng Diyos, 639 00:40:23,200 --> 00:40:25,080 kung meron kayong panalangin, 640 00:40:25,160 --> 00:40:27,880 pasasalamat sa Diyos, o kahit ano. 641 00:40:27,960 --> 00:40:30,920 Mahal na Panginoon, gusto kong magpasalamat sa pari 642 00:40:31,000 --> 00:40:35,160 sapagkat nang dahil sa kanya, namulat ako, nakilala ko ang Diyos, 643 00:40:35,240 --> 00:40:36,600 at naniwala na ako. 644 00:40:36,680 --> 00:40:41,280 Protektahan n'yo ang pamilya ko. Ang aking ina. Lahat ng tao sa mundo. 645 00:40:41,360 --> 00:40:43,680 Protektahan n'yo ang mga karapat-dapat. 646 00:40:43,760 --> 00:40:47,440 Mahal ko kayo, aking tanging panginoon. Pinupuri ko kayo. Amen. 647 00:40:47,520 --> 00:40:48,400 Amen. 648 00:40:48,480 --> 00:40:49,640 -Amen. -Amen. 649 00:40:50,280 --> 00:40:53,240 Panginoong Hesus, salamat sa araw-araw. 650 00:40:53,840 --> 00:40:55,960 Salamat sa lahat ng ginagawa n'yo para sa amin 651 00:40:56,040 --> 00:40:58,120 at sa pagsama sa amin dito. Amen. 652 00:40:58,200 --> 00:40:59,120 -Amen. -Amen. 653 00:40:59,720 --> 00:41:02,280 Ano ang pakiramdam mo paglabas mo ro'n? 654 00:41:02,360 --> 00:41:05,600 Ano ang pakiramdam mo pagkatapos ng service? 655 00:41:05,680 --> 00:41:09,120 Sobrang nakaka-motivate. Pakiramdam ko, ang lakas ko. 656 00:41:09,640 --> 00:41:13,240 Mas nagiging masaya ang isang tao pag may nagmamahal sa kanya. 657 00:41:14,440 --> 00:41:18,200 At ang taong walang pagmamahal, walang pamilya. 658 00:41:18,280 --> 00:41:22,400 Kailangan natin ng pagmamahal. Mga tao tayo. Kailangan natin no'n. 659 00:41:22,480 --> 00:41:24,800 At ito, para sa akin, pagmamahal 'to. 660 00:41:24,880 --> 00:41:25,800 Okay. 661 00:41:35,680 --> 00:41:37,760 Oras na para magpaalam 662 00:41:37,840 --> 00:41:40,200 sa tatlong cellmate ko. 663 00:41:44,080 --> 00:41:47,680 Gusto ko lang magpasalamat sa mainit na pagtanggap n'yo. 664 00:41:48,200 --> 00:41:52,000 Pinagdaanan ko rin 'yan sa ganyang edad, 665 00:41:52,080 --> 00:41:56,240 at nakalaya ako, at may iba akong pinagkaabalahan. 666 00:41:56,320 --> 00:41:57,920 Nagbago ang buhay ko. 667 00:41:58,520 --> 00:42:00,640 Kaya n'yo ring gawin 'yon. 668 00:42:00,720 --> 00:42:03,080 Tulad 'yon ng gusto mo, Petr. 669 00:42:03,160 --> 00:42:04,600 Nakikita ko 670 00:42:04,680 --> 00:42:08,000 na talagang gusto mong makalaya. Gusto mong… 671 00:42:08,080 --> 00:42:10,920 Alam mo, determinado ka. Nakikita ko 'yon sa 'yo. 672 00:42:11,000 --> 00:42:13,360 Kaya, magagawa mong makamit 'yon. 673 00:42:13,880 --> 00:42:15,760 Marek at Jakub, alam n'yo, 674 00:42:15,840 --> 00:42:19,320 magagawa n'yo rin 'yon kung talagang gugustuhin n'yo. 675 00:42:19,840 --> 00:42:21,440 Nagpapasalamat kami sa 'yo. 676 00:42:21,520 --> 00:42:23,880 Napakagandang karanasan nito. Mami-miss ka namin. 677 00:42:23,960 --> 00:42:26,800 Pinaalala mo sa akin kung ano ang buhay sa labas. 678 00:42:27,480 --> 00:42:28,960 Malulungkot talaga ako. 679 00:42:29,680 --> 00:42:32,000 -Good luck, pare. Good luck. -Salamat. 680 00:42:32,080 --> 00:42:33,240 Good luck, Marek. 681 00:42:33,880 --> 00:42:34,840 Good luck, Petr. 682 00:42:37,640 --> 00:42:39,320 Mag-iingat kayo, guys. Okay. 683 00:42:43,400 --> 00:42:47,000 Mas mahirap pag bata pa. Mas mahirap. Tingnan mo si Marek. 684 00:42:47,080 --> 00:42:51,800 Pag tinitingnan ko siya, nakikita ko sa mga mata niyang desperado siya, 685 00:42:51,880 --> 00:42:54,800 at manhid na ako sa katotohanan, 686 00:42:54,880 --> 00:42:59,440 pero malambot din ang puso ko tulad ng iba na tumitingin sa ibang tao, 687 00:42:59,520 --> 00:43:02,600 lalo na sa bata na di nabigyan ng pagkakataon, at mapapaisip na, 688 00:43:02,680 --> 00:43:05,240 "Naku, ano pa ba ang puwedeng gawin?" 689 00:43:05,320 --> 00:43:07,440 At parang gusto mo siyang akayin at sabihing, 690 00:43:07,520 --> 00:43:10,520 "Halika. Ituturo ko sa 'yo ang tamang daan." 691 00:43:14,840 --> 00:43:19,440 Bago ako umalis sa Plzeň prison, gusto kong makilala ang direktor dito, 692 00:43:19,520 --> 00:43:21,520 si Koronel Pavel Kopačka. 693 00:43:22,760 --> 00:43:27,280 Sa tingin n'yo, gaano kalaki ang problema n'yo sa droga rito? 694 00:43:28,040 --> 00:43:31,280 Sa tingin ko, problema 'to ng bawat bilangguan sa mundo 695 00:43:31,360 --> 00:43:35,120 dahil ang pagpuslit ng droga sa isang pasilidad 696 00:43:35,200 --> 00:43:39,040 ay mas madali kaysa sa idaan sa mas malaking bagay. 697 00:43:39,120 --> 00:43:42,160 Sinusubukan naming mag-swab, at kung may nagdodroga, 698 00:43:42,240 --> 00:43:47,880 pag may nag-aadik at nalaman namin, kadalasan, pinaparusahan namin sila 699 00:43:47,960 --> 00:43:50,960 gamit ang isa sa pinakamalulupit na parusa namin. 700 00:43:51,040 --> 00:43:56,480 Itinuturing namin 'yon na isa sa pinakamabibigat na magagawa nila. 701 00:43:57,280 --> 00:44:02,560 At para saan 'yong programa sa wing na pinuntahan ko? 702 00:44:02,640 --> 00:44:05,800 Bakit sobrang higpit ng pamamalakad n'yo? 703 00:44:05,880 --> 00:44:09,000 Bale, ganito ang pamamahala namin 704 00:44:09,080 --> 00:44:14,600 para masanay sila sa ilang mga dapat makasanayan. 705 00:44:14,680 --> 00:44:16,240 Kung naaadik sila, 706 00:44:16,320 --> 00:44:18,360 ang kailangan nilang gawin, 707 00:44:18,440 --> 00:44:23,000 sa tingin namin, magkontrol ng sarili. 708 00:44:23,080 --> 00:44:29,000 Matutong magpakabait, at posible 'yon kung susunod sila sa mga patakaran. 709 00:44:29,080 --> 00:44:34,720 Sa tngin n'yo, nagagawa n'yong mapababa ang bilang ng mga adik dito? 710 00:44:35,320 --> 00:44:37,280 Ayon sa datos namin, 711 00:44:37,360 --> 00:44:42,640 masasabi namin na doon sa mga nakatapos ng programa, 712 00:44:43,160 --> 00:44:46,520 dalawa sa bawat tatlo sa kanila ang di na nakulong uli. 713 00:44:47,040 --> 00:44:50,200 Maraming salamat sa oras ninyo. Na-appreciate ko. 714 00:44:54,720 --> 00:44:58,120 Malaking hamon para sa bilangguang ito ang mga bilanggo 715 00:44:58,200 --> 00:45:00,800 na matindi ang pagkalulong sa droga, 716 00:45:01,440 --> 00:45:04,640 madalas, sa Pervitin, o mas kilala bilang crystal meth. 717 00:45:04,720 --> 00:45:07,000 Pero may nakita rin akong mga positibong hakbangin 718 00:45:07,080 --> 00:45:12,560 para sa mga bilanggong nabibigyan ng disiplina at kaayusan sa buhay. 719 00:45:12,640 --> 00:45:15,040 Pero para sa karamihan sa mga bilanggo, 720 00:45:15,120 --> 00:45:18,120 mukhang marami pang kailangang gawin sa kanila. 721 00:45:50,200 --> 00:45:55,200 Tagapagsalin ng subtitle: John Vincent Lunas Pernia