1 00:00:09,800 --> 00:00:14,080 Więzienie Bangli Narkotika. Bali, Indonezja. 2 00:00:14,160 --> 00:00:16,720 Wspaniały poranek! 3 00:00:17,240 --> 00:00:21,160 Władze twierdzą, że reformują przestępców narkotykowych… 4 00:00:21,240 --> 00:00:23,680 Żadnych narkotyków, wielkie osiągnięcie! 5 00:00:25,480 --> 00:00:28,680 przy użyciu nowego, obowiązkowego programu odwykowego. 6 00:00:29,200 --> 00:00:33,400 Jeśli nie będziesz przestrzegał zasad, poniesiesz konsekwencje. 7 00:00:33,480 --> 00:00:34,560 Dziś czuję, 8 00:00:34,640 --> 00:00:39,120 że nadal jestem przez to więzienie obficie błogosławiony. 9 00:00:39,200 --> 00:00:43,080 Ale w kraju, w którym przestępcy narkotykowi są napiętnowani. 10 00:00:43,160 --> 00:00:46,080 Wasz rząd ma karę śmierci za handel narkotykami. 11 00:00:46,160 --> 00:00:47,960 Tak. Wiem. 12 00:00:48,040 --> 00:00:50,480 Czy kiedy brałeś, byłeś złym człowiekiem? 13 00:00:50,560 --> 00:00:52,080 Tak, jestem zły. 14 00:00:52,160 --> 00:00:55,680 Czy w oczach społeczeństwa 15 00:00:55,760 --> 00:00:57,760 ci więźniowie mogą się odkupić? 16 00:00:57,840 --> 00:01:02,000 Spędzę tu tydzień, by się tego dowiedzieć. 17 00:01:03,080 --> 00:01:06,080 Ale to nie mój pierwszy raz za kratkami. 18 00:01:06,160 --> 00:01:08,360 Nazywam się Raphael Rowe. 19 00:01:08,440 --> 00:01:12,600 W Wielkiej Brytanii niesłusznie skazano mnie za morderstwo 20 00:01:12,680 --> 00:01:15,640 na dożywocie bez możliwości zwolnienia warunkowego. 21 00:01:16,320 --> 00:01:19,040 Oczyszczenie z zarzutów zajęło mi 12 lat. 22 00:01:19,600 --> 00:01:21,640 Teraz podróżuję po świecie, 23 00:01:22,400 --> 00:01:24,400 by zobaczyć, jak wygląda życie 24 00:01:24,480 --> 00:01:27,320 w najcięższych więzieniach świata. 25 00:01:30,200 --> 00:01:35,000 JAK PRZEŻYĆ W NAJCIĘŻSZYCH WIĘZIENIACH ŚWIATA 26 00:01:36,960 --> 00:01:38,880 Bali w Indonezji. 27 00:01:41,360 --> 00:01:44,520 Zjeżdżają się tu wczasowicze z całego świata, 28 00:01:46,240 --> 00:01:48,800 ale za wizerunkiem imprezowej wyspy 29 00:01:48,880 --> 00:01:52,880 zwykli Indonezyjczycy żyją w zupełnie innym świecie. 30 00:01:52,960 --> 00:01:55,440 To konserwatywne społeczeństwo 31 00:01:55,520 --> 00:01:59,360 z ogromnym piętnem społecznym dotyczącym narkotyków. 32 00:02:05,120 --> 00:02:06,400 Powinniśmy porównywać 33 00:02:06,480 --> 00:02:10,600 15 000 młodych ludzi, którzy umierają z powodu narkotyków 34 00:02:10,680 --> 00:02:16,360 do tego, ilu umiera co roku dilerów. 35 00:02:17,280 --> 00:02:21,400 Musimy ponownie wypowiedzieć wielką wojnę narkotykom. 36 00:02:22,400 --> 00:02:26,480 Kontrowersyjne podejście prezydenta Joko Widodo 37 00:02:26,560 --> 00:02:29,480 oznacza karę śmierci dla handlarzy narkotyków 38 00:02:29,560 --> 00:02:32,120 i ogromne wyroki dla osób ich zażywających. 39 00:02:32,200 --> 00:02:35,920 Indonezja ma jedne z najostrzejszych praw antynarkotykowych na świecie, 40 00:02:36,000 --> 00:02:39,080 przez co wiele osób trafia do więzienia. 41 00:02:39,160 --> 00:02:42,200 Złapanie nawet z małą ilością trawki 42 00:02:42,280 --> 00:02:44,800 może skończyć się więzieniem na wiele lat. 43 00:02:44,880 --> 00:02:48,080 A mimo to ludzie są gotowi podjąć ryzyko. 44 00:02:53,480 --> 00:02:56,160 W rezultacie więzienia w Indonezji 45 00:02:56,240 --> 00:03:00,160 są przepełnione przestępcami narkotykowymi. 46 00:03:00,920 --> 00:03:03,080 Dlatego rząd wymyślił 47 00:03:03,160 --> 00:03:06,640 radykalne podejście do leczenia uzależnień. 48 00:03:12,000 --> 00:03:16,440 Jadę do więzienia Lapas Narkotika Bangli 49 00:03:16,520 --> 00:03:18,760 we wschodniej części Bali. 50 00:03:19,360 --> 00:03:23,000 W więzieniu przebywają tylko przestępcy narkotykowi. 51 00:03:24,880 --> 00:03:28,560 Podobno program resocjalizacji 52 00:03:28,640 --> 00:03:32,600 polega na przeprogramowaniu umysłów więźniów. 53 00:03:32,680 --> 00:03:35,440 Dowiem się, czy to działa, czy nie. 54 00:03:36,040 --> 00:03:39,840 Więzienie Bangli Narkotika chce leczyć narkomanów 55 00:03:39,920 --> 00:03:43,520 i zreformowanych dilerów, a podobno ich metody 56 00:03:43,600 --> 00:03:47,400 zupełnie nie przypominają tych w zachodnich więzieniach. 57 00:03:47,480 --> 00:03:51,680 To pewnie jeden z pierwszych przypadków, kiedy wpuszczono obcokrajowca 58 00:03:51,760 --> 00:03:54,120 do indonezyjskiego więzienia, 59 00:03:54,200 --> 00:03:56,240 bo rząd bardzo ukrywa, 60 00:03:56,320 --> 00:03:59,480 jak traktuje indonezyjskich więźniów. 61 00:04:00,320 --> 00:04:03,000 DZIEŃ PIERWSZY 62 00:04:08,160 --> 00:04:09,000 Chodź. 63 00:04:20,120 --> 00:04:20,960 Usiądź. 64 00:04:23,960 --> 00:04:26,240 - Raphael Rowe? - Tak. 65 00:04:26,320 --> 00:04:30,120 Wita mnie naczelnik więzienia i jego zastępca. 66 00:04:30,920 --> 00:04:32,720 Przestrzegaj tutejszych zasad. 67 00:04:34,360 --> 00:04:35,880 Dopóki tak będzie, 68 00:04:35,960 --> 00:04:38,520 gwarantuję, że wszystko będzie w porządku. 69 00:04:38,600 --> 00:04:42,040 Co się dzieje, jeśli więzień nie przestrzega zasad? 70 00:04:42,120 --> 00:04:43,240 Musisz to robić. 71 00:04:44,360 --> 00:04:48,760 Jeśli nie będziesz przestrzegał zasad, poniesiesz konsekwencje. 72 00:04:51,880 --> 00:04:53,280 Dokładne przeszukanie. 73 00:04:54,400 --> 00:04:55,440 Wstań. 74 00:04:55,520 --> 00:04:58,960 Zdejmij ubranie i zrób przysiad. 75 00:05:03,080 --> 00:05:05,880 Teraz nasikaj do tego pojemnika, 76 00:05:05,960 --> 00:05:07,280 żebyśmy zrobili test. 77 00:05:11,880 --> 00:05:14,440 Badacie mój mocz. Czego szukacie? 78 00:05:15,160 --> 00:05:18,680 Trawki, shabu-shabu albo ecstasy. 79 00:05:19,200 --> 00:05:20,640 A czym jest shabu? 80 00:05:21,320 --> 00:05:22,520 To metamfetamina. 81 00:05:22,600 --> 00:05:25,360 - Shabu-shabu to metamfetamina. - Tak. 82 00:05:25,440 --> 00:05:27,960 To jeden z najpopularniejszych narkotyków? 83 00:05:28,040 --> 00:05:28,920 Tak. 84 00:05:37,960 --> 00:05:42,440 Więźniowie w Bangli są przetrzymywani w czterech dużych blokach. 85 00:05:42,520 --> 00:05:45,040 W centrum jest plac do ćwiczeń, 86 00:05:45,120 --> 00:05:48,080 otoczony miejscami do modlitwy 87 00:05:48,160 --> 00:05:49,800 i więzienną farmą. 88 00:05:50,320 --> 00:05:53,600 Zostało zaprojektowane dla 468 osadzonych, 89 00:05:55,240 --> 00:05:58,240 ale przy tak wielu przestępcach narkotykowych 90 00:05:58,320 --> 00:06:00,600 obecnie przebywa ich tu ponad 1000. 91 00:06:01,440 --> 00:06:03,840 Ale jak na takie zatłoczone więzienie, 92 00:06:03,920 --> 00:06:06,480 jest tu wyjątkowo cicho. 93 00:06:07,920 --> 00:06:10,680 - Hej. Jestem Daus. - Cześć. Jestem Raphael. 94 00:06:10,760 --> 00:06:12,080 Miło cię poznać. 95 00:06:12,160 --> 00:06:13,840 Daus ma 38 lat 96 00:06:13,920 --> 00:06:16,800 i jest w więzieniu od prawie sześciu lat. 97 00:06:16,880 --> 00:06:19,440 - Dobra. - Będziesz w mojej celi. 98 00:06:19,520 --> 00:06:21,520 - Dobra, Daus. Prowadź. - Tak. 99 00:06:28,720 --> 00:06:30,160 To jest blok C. 100 00:06:30,240 --> 00:06:32,040 Tak się nazywa? Wisma Citra? 101 00:06:32,120 --> 00:06:34,480 Tak. „C” jak Citra. 102 00:06:35,080 --> 00:06:37,920 To ten nowy, który z nami zostanie. 103 00:06:38,000 --> 00:06:39,320 Cześć. 104 00:06:39,400 --> 00:06:42,760 Tu jest dla ciebie miejsce. 105 00:06:42,840 --> 00:06:44,640 Obok Ria. 106 00:06:44,720 --> 00:06:46,120 - Aming. - Fito. 107 00:06:46,200 --> 00:06:47,560 - Fito. - David. 108 00:06:47,640 --> 00:06:48,560 Raphael. 109 00:06:48,640 --> 00:06:50,000 - Raphael. - Dobra. 110 00:06:50,600 --> 00:06:53,280 Większość z nas to „upychacze”. 111 00:06:53,360 --> 00:06:55,240 Jesteśmy tu robotnikami. 112 00:06:55,320 --> 00:06:57,040 Co to oznacza? Pracę? 113 00:06:57,120 --> 00:06:59,960 Tak, wszyscy w tym pokoju to robotnicy. 114 00:07:00,040 --> 00:07:03,480 Upychacze utrzymują wszystko w czystości. 115 00:07:04,080 --> 00:07:07,400 Oprowadź mnie po tej celi. Co tam jest? 116 00:07:07,480 --> 00:07:10,080 - Łazienka. - Macie trochę prywatności. 117 00:07:10,160 --> 00:07:11,640 Tak, za zasłoną. 118 00:07:11,720 --> 00:07:12,880 Dobrze. 119 00:07:12,960 --> 00:07:15,280 W tej celi jest nas 20 osób. 120 00:07:15,360 --> 00:07:18,640 Nie wyobrażam sobie naszej dwudziestki 121 00:07:19,200 --> 00:07:23,080 tak blisko siebie w nocy. Ale nie przywykłem do tego. 122 00:07:23,680 --> 00:07:25,000 Wszystko załatwiamy. 123 00:07:25,080 --> 00:07:29,040 Czyli ustalacie, kto co robi. Wszyscy znają swoje obowiązki. 124 00:07:29,120 --> 00:07:31,120 Ciebie też umieszczę na liście. 125 00:07:31,200 --> 00:07:35,160 Będę miał swoje obowiązki. Uśmiechasz się. Podoba ci się pomysł. 126 00:07:35,240 --> 00:07:37,520 - Podoba mi się to. - Tak. 127 00:07:37,600 --> 00:07:39,400 Zabierz mnie na zewnątrz i… 128 00:07:39,480 --> 00:07:42,040 - Tak, opowiem ci o naszym bloku. - Dobra. 129 00:07:48,120 --> 00:07:51,240 Więzienie jest niezwykle uporządkowane i czyste. 130 00:07:51,760 --> 00:07:55,040 Osadzeni są bierni i grzeczni. 131 00:07:55,120 --> 00:07:58,160 Odnoszę wrażenie, że jest to więzienie, 132 00:07:58,240 --> 00:08:01,400 w którym władze mają pełną kontrolę. 133 00:08:05,720 --> 00:08:09,640 Jak opisałbyś to więzienie nowemu osadzonemu? 134 00:08:12,120 --> 00:08:13,160 Szczerze. 135 00:08:13,920 --> 00:08:16,760 Tak. W tym więzieniu 136 00:08:16,840 --> 00:08:19,720 chodzi o to, aby przestrzegać zasad. 137 00:08:20,320 --> 00:08:22,360 Jeśli ich przestrzegasz, 138 00:08:22,440 --> 00:08:25,720 wtedy wszystko będzie dla ciebie proste. 139 00:08:27,640 --> 00:08:30,840 - Czy to z powodu konsekwencji? - Zgadza się. 140 00:08:30,920 --> 00:08:33,280 Cela izolacyjna… 141 00:08:34,280 --> 00:08:36,200 Boimy się izolatki. 142 00:08:37,320 --> 00:08:39,720 - Siedziałeś w izolatce? - Nie. 143 00:08:40,240 --> 00:08:41,840 - Skądże. - Jesteś dobry? 144 00:08:41,920 --> 00:08:44,440 Nie. Nie chcę tego doświadczyć. 145 00:08:44,520 --> 00:08:45,360 Nie? 146 00:08:45,440 --> 00:08:46,920 Jaki masz wyrok? 147 00:08:47,000 --> 00:08:49,840 Dostałem 12 lat za posiadanie. 148 00:08:49,920 --> 00:08:51,160 - Posiadanie? - Tak. 149 00:08:51,240 --> 00:08:52,840 Co brałeś? 150 00:08:53,720 --> 00:08:56,480 Brałem metę i ecstasy. 151 00:08:57,440 --> 00:08:59,360 Ile miałeś gramów? 152 00:09:00,040 --> 00:09:01,920 Miałem 13 lub 14 paczek. 153 00:09:03,160 --> 00:09:05,320 Ci, których złapano z narkotykami, 154 00:09:05,400 --> 00:09:08,000 nawet jeśli nie są dilerami, 155 00:09:08,080 --> 00:09:10,680 mogą trafić do więzienia na 12 lat. 156 00:09:10,760 --> 00:09:12,960 - To mój pierwszy raz. - I na 12 lat? 157 00:09:13,040 --> 00:09:14,040 Dostałem 12 lat. 158 00:09:14,120 --> 00:09:15,800 To bardzo surowa kara. 159 00:09:15,880 --> 00:09:20,840 W porównaniu do innych krajów, gdzie trzeba mieć 160 00:09:20,920 --> 00:09:24,760 wiele kilogramów kokainy, by dostać taki wyrok. 161 00:09:24,840 --> 00:09:27,360 To bardzo długi wyrok. 162 00:09:27,440 --> 00:09:28,520 Tak. 163 00:09:28,600 --> 00:09:30,920 Jak sobie radzisz? 164 00:09:31,520 --> 00:09:34,720 Po usłyszeniu wyroku było mi ciężko. 165 00:09:34,800 --> 00:09:36,480 Pierwszy etap, zaprzeczenie, 166 00:09:36,560 --> 00:09:39,200 a drugi etap to obwinianie kogoś. 167 00:09:39,800 --> 00:09:41,760 Próba obwiniania kogoś, 168 00:09:41,840 --> 00:09:45,800 a na trzecim etapie zaczynasz to akceptować. 169 00:09:48,960 --> 00:09:51,480 Daus przyznaje się do popełnionego błędu. 170 00:09:52,240 --> 00:09:57,280 Dla mnie 12 lat za posiadanie mety wydaje się surową karą. 171 00:09:57,360 --> 00:10:01,120 Teraz skupia się na wytrwaniu do końca kary 172 00:10:01,200 --> 00:10:02,240 i wyjściu stąd. 173 00:10:04,040 --> 00:10:06,760 Ponoć wszystkie więzienia są przepełnione. 174 00:10:07,320 --> 00:10:09,800 Gdy wszedłem do więzienia, spodziewałem się 175 00:10:09,880 --> 00:10:12,440 lawiny więźniów w każdym kącie, 176 00:10:13,600 --> 00:10:18,520 ale tu panuje niewiarygodny spokój, 177 00:10:18,600 --> 00:10:20,320 co jest dość dziwne. 178 00:10:21,640 --> 00:10:26,080 Może czują się zastraszeni przez więzienie. 179 00:10:28,000 --> 00:10:28,840 Sam nie wiem. 180 00:10:28,920 --> 00:10:31,640 Przed nami długa droga, wciąż to sprawdzam. 181 00:10:39,560 --> 00:10:43,440 DZIEŃ DRUGI 182 00:10:49,280 --> 00:10:50,520 Jesteście tacy wolni. 183 00:10:52,800 --> 00:10:54,600 Jak właśnie odkryłem, 184 00:10:54,680 --> 00:10:58,800 leczenie odwykowe w więzieniu Bangli Narkotika rozpoczyna się o 8 rano. 185 00:11:00,000 --> 00:11:02,040 Ustawiam się na placu do ćwiczeń 186 00:11:02,120 --> 00:11:05,680 z setką narkomanów i dilerów, 187 00:11:05,760 --> 00:11:09,000 którzy zostali wybrani do programu odwykowego. 188 00:11:09,080 --> 00:11:12,880 Podobno to część programu odwykowego. 189 00:11:12,960 --> 00:11:17,320 Przychodzą tu każdego ranka i robią to, co ja zaraz będę robić, 190 00:11:17,400 --> 00:11:19,240 a nie mam pojęcia, co to jest. 191 00:11:20,280 --> 00:11:21,960 Parada, uwaga! 192 00:11:23,160 --> 00:11:25,000 Więzienne Catur Dharma! 193 00:11:25,080 --> 00:11:31,440 My, więźniowie, obiecujemy być cnotliwymi ludźmi z Pancasilą. 194 00:11:31,520 --> 00:11:35,120 Więźniowie deklarują wierność Pancasili, 195 00:11:35,200 --> 00:11:38,440 założycielskiej filozofii współczesnej Indonezji. 196 00:11:38,520 --> 00:11:40,200 My, więźniowie, 197 00:11:40,280 --> 00:11:42,960 rozumiemy nasze czyny 198 00:11:43,040 --> 00:11:47,200 i w pełni żałujemy ich popełnienia. 199 00:11:47,280 --> 00:11:48,800 To promuje patriotyzm, 200 00:11:48,880 --> 00:11:52,080 a obywatele pracują dla dobra społeczeństwa. 201 00:11:52,160 --> 00:11:56,800 Niech Bóg Wszechmogący błogosławi naszą dharmę. Amen. 202 00:11:56,880 --> 00:11:59,120 Parada, uwaga! 203 00:11:59,200 --> 00:12:02,200 Jeden, dwa, trzy, cztery, pięć, sześć… 204 00:12:02,280 --> 00:12:04,600 Po energicznych ćwiczeniach 205 00:12:04,680 --> 00:12:09,520 główny naczelnik, Agus Pritiatno, przemawia do więźniów. 206 00:12:09,600 --> 00:12:12,760 Dobra, przygotujcie się! Poranny duch! 207 00:12:12,840 --> 00:12:15,760 Wspaniały poranek! 208 00:12:16,480 --> 00:12:17,680 Jak się macie? 209 00:12:17,760 --> 00:12:20,320 Dobrze, zdrowo, wspaniale! 210 00:12:20,400 --> 00:12:21,680 Dbajcie o zdrowie. 211 00:12:21,760 --> 00:12:24,400 Żadnych narkotyków, wielkie osiągnięcie! 212 00:12:29,360 --> 00:12:30,680 Dziękuję wam. 213 00:12:31,960 --> 00:12:34,320 Koniec. Proszę wrócić do pokojów. 214 00:12:36,400 --> 00:12:38,240 Cześć? Mówisz po angielsku? 215 00:12:38,320 --> 00:12:40,520 - Tak, ale tylko trochę. - Trochę. 216 00:12:40,600 --> 00:12:44,560 O co tu chodziło? Musisz iść? 217 00:12:44,640 --> 00:12:45,640 Tak, muszę iść. 218 00:12:45,720 --> 00:12:48,600 Więzień, z którym próbuję porozmawiać, 219 00:12:48,680 --> 00:12:51,280 jest odprowadzany prosto do swojej celi, 220 00:12:51,360 --> 00:12:53,560 a ja nie mogę z nim iść. 221 00:12:53,640 --> 00:12:55,880 Ale naczelnika chętnie porozmawia. 222 00:12:56,560 --> 00:12:58,960 Jak się masz? Dobrze. 223 00:12:59,040 --> 00:13:03,640 Wszyscy, którzy ćwiczyli i śpiewali dziś rano. 224 00:13:03,720 --> 00:13:05,240 - Tak. - Co skandowali? 225 00:13:05,320 --> 00:13:07,880 Ślubowanie zawiera pięć różnych obietnic. 226 00:13:07,960 --> 00:13:09,280 Muszą go przestrzegać. 227 00:13:09,360 --> 00:13:14,400 Stosuj się, bądź posłuszny i obiecaj, że nie zrobisz nic złego 228 00:13:14,480 --> 00:13:17,640 w trakcie trwania programu karnego. 229 00:13:18,200 --> 00:13:20,840 My, jako więźniowie, 230 00:13:20,920 --> 00:13:25,600 rozumiemy to i obiecujemy, że nie powtórzymy tego. 231 00:13:25,680 --> 00:13:27,400 - A potem… - Jak się nazywasz? 232 00:13:27,480 --> 00:13:29,200 - Bona. Mów mi Bona. - Bona. 233 00:13:29,280 --> 00:13:30,640 Dobra. Jesteś więźniem. 234 00:13:30,720 --> 00:13:34,000 Przeszedłeś program, a teraz go prowadzisz. 235 00:13:34,080 --> 00:13:34,960 Tak. 236 00:13:35,040 --> 00:13:37,960 To przywilej czy coś, co ci kazano? 237 00:13:38,040 --> 00:13:39,080 Był narkomanem. 238 00:13:40,040 --> 00:13:44,440 Po zajęciach odwykowych bardzo mu się polepszyło. 239 00:13:44,960 --> 00:13:48,120 Dekretem wybrałem go na szkoleniowca rówieśniczego. 240 00:13:48,200 --> 00:13:50,720 Czy to obowiązkowe? Czy oni muszą to robić? 241 00:13:50,800 --> 00:13:53,080 Tak, to jeden z naszych celów. 242 00:13:53,160 --> 00:13:56,160 Najpierw trzeba odbudować ich zdrowie. 243 00:13:56,240 --> 00:13:59,720 Silny umysł w zdrowym ciele. 244 00:13:59,800 --> 00:14:02,400 A jeśli ktoś przechodzi przez program, 245 00:14:02,480 --> 00:14:04,800 a potem zrobi coś złego? 246 00:14:04,880 --> 00:14:08,720 Na przykład, jeśli kogoś uderzysz, musisz odejść z programu. 247 00:14:08,800 --> 00:14:09,800 I zaczyna od nowa? 248 00:14:09,880 --> 00:14:14,280 Najpierw trzeba iść do izolatki, a potem od początku na odwyk. 249 00:14:14,800 --> 00:14:20,120 Jeśli ktoś znajdzie się w izolatce, boją się i nie chcą tego powtórzyć. 250 00:14:22,360 --> 00:14:24,560 Zagrożenie izolacją 251 00:14:24,640 --> 00:14:27,520 wydaje się kluczowe dla zachowania dyscypliny. 252 00:14:33,160 --> 00:14:36,000 Więzienie działa jak w zegarku. 253 00:14:39,920 --> 00:14:44,720 Wszyscy więźniowie wracają do cel dokładnie o 12.45. 254 00:14:46,040 --> 00:14:47,200 Dzień dobry! 255 00:14:47,280 --> 00:14:49,360 - Dzień dobry. - Zaczynamy liczenie. 256 00:14:50,560 --> 00:14:53,040 Jeden, dwa, trzy, cztery, pięć, sześć… 257 00:14:53,120 --> 00:14:56,200 Liczy ludzi. Przynajmniej z tego, co widzę. 258 00:15:03,120 --> 00:15:06,600 Daus i moi współwięźniowie pracują w więzieniu, 259 00:15:06,680 --> 00:15:09,360 dlatego większość dnia spędzają na dworze. 260 00:15:09,440 --> 00:15:12,800 Ale jeśli nie pracujesz, życie jest trudniejsze. 261 00:15:13,880 --> 00:15:16,480 Inni wychodzą tylko w godzinach otwartych. 262 00:15:16,560 --> 00:15:19,120 Więc są zamknięci przez 21 godzin? 263 00:15:19,800 --> 00:15:23,040 W niektóre dni, ale dwa dni w tygodniu mają pięć godzin. 264 00:15:23,120 --> 00:15:23,960 Tak. 265 00:15:24,720 --> 00:15:27,880 To długi dzień, 21 z 24 godzin. 266 00:15:28,400 --> 00:15:32,760 Dużo czasu na bycie zamkniętym w takim pomieszczeniu, prawda? 267 00:15:47,960 --> 00:15:49,160 Takie są fakty. 268 00:15:50,200 --> 00:15:52,080 Dwudziestu ludzi w każdej celi. 269 00:15:52,600 --> 00:15:54,360 W innych może jeszcze więcej. 270 00:15:59,800 --> 00:16:03,200 Zauważyłem, że więźniowie są bardzo posłuszni. 271 00:16:03,280 --> 00:16:06,040 To może być kwestia kulturowa albo dyscypliny. 272 00:16:06,120 --> 00:16:09,480 To może być kwestia kontroli. Nie wiem. Ale jest tak, 273 00:16:09,560 --> 00:16:12,920 że kiedy zjawia się strażnik, wykonują wszelkie polecenia. 274 00:16:13,680 --> 00:16:18,760 Wszystko, co robią więźniowie, jest ściśle monitorowane przez władze, 275 00:16:18,840 --> 00:16:21,720 ale więźniowie wybrani do programu 276 00:16:21,800 --> 00:16:24,200 podlegają jeszcze ściślejszemu reżimowi. 277 00:16:24,280 --> 00:16:29,400 Powiedziano mi, że ktoś z programu idzie po mnie, by… 278 00:16:29,920 --> 00:16:32,120 - Cześć. Witam. - Cześć. Tak. 279 00:16:32,200 --> 00:16:34,520 Rozpoczęły się zajęcia odwykowe. 280 00:16:34,600 --> 00:16:37,640 Pójdziemy na terapię edukacyjną. 281 00:16:37,720 --> 00:16:38,560 Dobrze. 282 00:16:42,360 --> 00:16:45,920 Tak jest w więzieniu. Tracisz możliwość decydowania, 283 00:16:46,000 --> 00:16:49,000 a w tej chwili straciłem ją zupełnie. 284 00:16:50,000 --> 00:16:53,240 Obowiązkowa terapia odwykowa obejmuje sesje grupowe 285 00:16:53,320 --> 00:16:55,880 o charakterze psychologicznym. 286 00:16:56,640 --> 00:16:59,000 Po drodze zauważam Ruliego, 287 00:16:59,080 --> 00:17:02,160 gościa, z którym próbowałem rano porozmawiać. 288 00:17:02,240 --> 00:17:04,760 Gdzie byłeś przez ostatnie kilka godzin? 289 00:17:04,840 --> 00:17:07,680 - Nigdzie. Tylko w pokoju. - Byłeś w swojej celi? 290 00:17:08,560 --> 00:17:11,760 Czyli po porannych ćwiczeniach wróciłeś prosto do celi? 291 00:17:11,840 --> 00:17:13,640 - Tak. - A teraz jesteś tutaj. 292 00:17:14,840 --> 00:17:16,840 Mamy na to tylko trzy godziny. 293 00:17:20,240 --> 00:17:23,840 Zróbmy kółko! Zróbcie kółko! 294 00:17:25,080 --> 00:17:26,080 Jak masz na imię? 295 00:17:26,160 --> 00:17:28,880 - Raphael. - Miło cię poznać. Jestem Ruli. 296 00:17:28,960 --> 00:17:30,160 Ruli. 297 00:17:30,240 --> 00:17:34,480 Ruli ma 25 lat. Jest z zachodniej Indonezji. 298 00:17:34,560 --> 00:17:38,920 Od czterech tygodni uczestniczy w tym półrocznym programie. 299 00:17:39,720 --> 00:17:41,480 - Dzień dobry! - Dzień dobry! 300 00:17:41,560 --> 00:17:43,760 Rób, co on mówi. 301 00:17:44,520 --> 00:17:45,600 Jestem tutaj. 302 00:17:45,680 --> 00:17:47,360 Jestem tutaj. 303 00:17:47,440 --> 00:17:49,600 Nie będę w stanie siebie rozpoznać. 304 00:17:49,680 --> 00:17:52,720 Nie będę w stanie siebie rozpoznać. 305 00:17:52,800 --> 00:17:55,720 - W końcu będę czysty. - W końcu będę czysty. 306 00:17:55,800 --> 00:17:57,400 Dla siebie i innych. 307 00:17:57,480 --> 00:18:00,000 Dla siebie i innych. 308 00:18:00,080 --> 00:18:01,400 Brawa dla nas! 309 00:18:03,440 --> 00:18:06,560 Teraz podzielimy się naszymi uczuciami. 310 00:18:06,640 --> 00:18:09,640 Dobra. Czy któryś z was może… 311 00:18:10,360 --> 00:18:12,120 Jestem Abraham Baron Gunawan. 312 00:18:12,200 --> 00:18:13,560 Cześć, Baron. 313 00:18:13,640 --> 00:18:14,760 Dziś czuję, 314 00:18:14,840 --> 00:18:19,400 że nadal jestem przez to więzienie obficie błogosławiony. 315 00:18:19,480 --> 00:18:20,680 - Amen. - Amen. 316 00:18:20,760 --> 00:18:21,800 Amen. Dziękuję. 317 00:18:21,880 --> 00:18:23,080 Dziękuję, Baron. 318 00:18:24,240 --> 00:18:26,480 Jeszcze raz. Kto teraz? 319 00:18:27,600 --> 00:18:29,560 Boisz się dzielić uczuciami? 320 00:18:31,400 --> 00:18:33,360 Czuję się szczęśliwy. 321 00:18:33,440 --> 00:18:35,000 - Ty się dzielisz? - Tak. 322 00:18:35,080 --> 00:18:38,760 Tylko trzy do pięciu osób dzieli się uczuciami dziennie. 323 00:18:38,840 --> 00:18:42,960 Mam nadzieję, że wszyscy będziecie zdrowi teraz i w przyszłości. 324 00:18:43,040 --> 00:18:44,160 Dziękuję. 325 00:18:44,240 --> 00:18:45,200 Dziękuję. 326 00:18:46,880 --> 00:18:50,160 Kto jeszcze chce się podzielić swoimi uczuciami? 327 00:18:50,240 --> 00:18:51,840 Jedna osoba. 328 00:18:52,560 --> 00:18:54,800 Dobrze. Jestem Raphael. 329 00:18:54,880 --> 00:18:56,680 Cześć, Raphael. 330 00:18:56,760 --> 00:18:59,280 Dziękuję, że pozwoliliście mi tu zostać. 331 00:18:59,360 --> 00:19:01,720 Dobrze. Dziękuję. 332 00:19:01,800 --> 00:19:06,480 Więzienie jest w budynku. Nie w waszych umysłach. 333 00:19:08,760 --> 00:19:11,200 Życzę wam powodzenia w walce z nałogiem 334 00:19:11,280 --> 00:19:14,040 i odzyskaniu życia, gdy wyjdziecie. 335 00:19:14,120 --> 00:19:15,040 Amen. 336 00:19:17,920 --> 00:19:18,760 Dobra robota. 337 00:19:18,840 --> 00:19:21,520 Dziękuję, Raph, że podzieliłeś się tym z nami. 338 00:19:21,600 --> 00:19:23,120 Tak jak innym, 339 00:19:23,200 --> 00:19:26,520 powiedziano mi, że muszę iść na terapię. 340 00:19:26,600 --> 00:19:29,160 Oni nie mają wyboru, więc muszą tu być. 341 00:19:29,240 --> 00:19:32,080 Ciekawe jest to, że wyglądają na zaangażowanych. 342 00:19:32,840 --> 00:19:34,680 Może to część oceny. 343 00:19:34,760 --> 00:19:38,320 Może są obserwowani, by zobaczyć, jak bardzo są zaangażowani. 344 00:19:38,960 --> 00:19:41,600 Musimy wzmocnić nasze umysły. 345 00:19:41,680 --> 00:19:46,320 Odebranie im wyboru jest dość wątpliwe. 346 00:19:46,400 --> 00:19:48,400 Czy powinni mieć możliwość wyboru, 347 00:19:48,480 --> 00:19:50,920 czy chcą zrezygnować z narkotyków? 348 00:19:51,680 --> 00:19:53,600 To kwestia dyskusyjna, prawda? 349 00:19:53,680 --> 00:19:54,800 Amen. 350 00:19:55,600 --> 00:19:59,960 Wygląda na to, że każdy więzień powinien wyrzec się narkotyków 351 00:20:00,040 --> 00:20:03,400 jako całkowicie niemoralnych i niedopuszczalnych. 352 00:20:04,680 --> 00:20:08,120 Ten obrazek za tobą przykuł moją uwagę. 353 00:20:08,200 --> 00:20:10,000 Wyjaśnij mi, co to jest. 354 00:20:10,080 --> 00:20:14,240 Chcę dowiedzieć się więcej o filozofii programu 355 00:20:14,320 --> 00:20:18,000 od Bony, uzależnionego od mety, który został edukatorem, 356 00:20:18,080 --> 00:20:20,480 którego poznałem u naczelnika. 357 00:20:20,560 --> 00:20:21,880 Możemy wybrać. 358 00:20:21,960 --> 00:20:26,120 Czy chcemy być dobrymi ludźmi, czy złymi? 359 00:20:27,040 --> 00:20:30,840 To miara między dobrem a złem. Alkohol w tym kraju jest legalny. 360 00:20:30,920 --> 00:20:32,040 - Legalny. - Tak. 361 00:20:32,120 --> 00:20:36,040 Kobiety nie są nielegalne, bo bez nich nie byłoby nas tu, prawda? 362 00:20:36,120 --> 00:20:40,680 Pieniądze mogą oznaczać sukces. 363 00:20:41,320 --> 00:20:45,520 Potrzebujemy pieniędzy, ale jeśli masz ich za dużo, 364 00:20:45,600 --> 00:20:48,520 Jeśli korzystasz z dziewczyn, to jest ekstremalne. 365 00:20:48,600 --> 00:20:51,440 - Jakich dziewczyn? Prostytutek? - Tak. 366 00:20:51,520 --> 00:20:54,840 Dla kogoś z zachodu jak ja, kogoś obcego… 367 00:20:54,920 --> 00:20:57,800 Mam wrażenie, że chodzi o wartości moralne. 368 00:20:57,880 --> 00:20:58,800 Na wschodzie, 369 00:20:59,840 --> 00:21:01,960 w tym miejscu, 370 00:21:02,040 --> 00:21:07,880 jeśli zrobisz coś przesadnego, jest to złe. 371 00:21:07,960 --> 00:21:09,200 Byłeś złym człowiekiem? 372 00:21:09,280 --> 00:21:11,200 Tak, jestem złym człowiekiem. 373 00:21:12,000 --> 00:21:14,440 Bo po tym, jak trafiłem do więzienia, 374 00:21:14,520 --> 00:21:17,520 po trzech latach ojciec ze mną nie rozmawiał. 375 00:21:18,200 --> 00:21:19,840 Potem zmarł. 376 00:21:20,480 --> 00:21:22,600 Poczułem się winny. 377 00:21:22,680 --> 00:21:24,840 Czuję się winny. 378 00:21:24,920 --> 00:21:29,760 Dlatego czuję, że z powodu narkotyków jestem tu. 379 00:21:31,680 --> 00:21:33,840 Ten program ma nas zresocjalizować, 380 00:21:34,440 --> 00:21:37,000 żebyśmy mogli funkcjonować w społeczeństwie. 381 00:21:37,080 --> 00:21:40,720 Bo gwarantuję, że kiedy bierzemy narkotyki, 382 00:21:40,800 --> 00:21:42,760 mamy tendencje do indywidualizmu. 383 00:21:45,960 --> 00:21:48,520 Pasja Bony do programu 384 00:21:48,600 --> 00:21:52,160 jest zgodna z tym, co słyszałem o piętnie społecznym 385 00:21:52,240 --> 00:21:55,040 wokół narkotyków w społeczeństwie Indonezji. 386 00:21:55,880 --> 00:21:58,080 Nie wiadomo, czy wszyscy więźniowie 387 00:21:58,160 --> 00:22:00,160 podzielają poglądy Bony, 388 00:22:01,640 --> 00:22:05,720 ale Ruli wyglądał na naprawdę zaangażowanego. 389 00:22:06,840 --> 00:22:09,120 - Potrzebujesz tego programu? - Tak. 390 00:22:09,200 --> 00:22:12,080 - Naprawdę? - Tak. Na razie. 391 00:22:12,160 --> 00:22:13,920 Ale musisz to robić, prawda? 392 00:22:14,000 --> 00:22:16,120 To nie tak, że powiedziałeś: 393 00:22:16,200 --> 00:22:18,520 „Chcę iść na ten program”. 394 00:22:18,600 --> 00:22:20,360 To jest obowiązkowe, 395 00:22:20,960 --> 00:22:22,400 ale część mnie 396 00:22:23,560 --> 00:22:26,160 chce to zrobić z własnej woli, 397 00:22:26,680 --> 00:22:28,680 bo mam zamiar się zmienić. 398 00:22:29,920 --> 00:22:30,800 Dlatego… 399 00:22:32,800 --> 00:22:35,120 cieszę się, że biorę w tym udział. 400 00:22:36,560 --> 00:22:38,320 Za co siedzisz w więzieniu? 401 00:22:38,400 --> 00:22:40,200 Paliłem marihuanę. 402 00:22:41,120 --> 00:22:42,520 Tylko konsumpcja. 403 00:22:42,600 --> 00:22:43,520 - Serio? - Tak. 404 00:22:43,600 --> 00:22:44,520 Ile? 405 00:22:45,040 --> 00:22:46,560 Tylko 15 gramów. 406 00:22:46,640 --> 00:22:47,840 - Piętnaście? - Tak. 407 00:22:47,920 --> 00:22:50,400 Na jak długo wysłano cię do więzienia? 408 00:22:50,480 --> 00:22:52,240 - Osiem. - Osiem lat? 409 00:22:52,320 --> 00:22:54,520 - Tylko za palenie trawki. - Tak. 410 00:22:54,600 --> 00:22:58,440 Co jest legalne w Ameryce i wielu innych miejscach. 411 00:22:59,440 --> 00:23:00,800 Osiem lat. 412 00:23:00,880 --> 00:23:03,800 Bo policja znalazła moją wagę 413 00:23:03,880 --> 00:23:07,120 i uznali, że jestem dilerem. 414 00:23:07,200 --> 00:23:08,920 Do czego jej używałeś? 415 00:23:09,880 --> 00:23:11,440 Pracuję w kawiarni, 416 00:23:11,520 --> 00:23:14,840 To moje doświadczenie w codziennym robieniu kawy. 417 00:23:15,520 --> 00:23:17,160 Jak się z tym czujesz? 418 00:23:17,760 --> 00:23:20,200 Zaskoczyło mnie to. 419 00:23:20,280 --> 00:23:23,120 Bo mam teraz rodzinę, 420 00:23:23,680 --> 00:23:26,400 a moja żona rozwiodła się przez to ze mną. 421 00:23:27,080 --> 00:23:29,320 - Bo trafiłeś do więzienia? - Tak. 422 00:23:29,920 --> 00:23:34,720 Ciężko mi tu zostać, bo moja córka zawsze mnie pyta: 423 00:23:35,440 --> 00:23:38,040 „Tato, gdzie jesteś? Kiedy wrócisz do domu?”. 424 00:23:38,640 --> 00:23:42,520 - Nie wie, że tu jesteś? - Nie. Mówię, że pracuję. 425 00:23:43,040 --> 00:23:45,480 Kiedy powiesz jej prawdę? 426 00:23:48,880 --> 00:23:50,680 Nie mam odwagi jej powiedzieć. 427 00:23:52,120 --> 00:23:53,920 Boję się jej powiedzieć. 428 00:23:54,000 --> 00:23:56,400 - Za bardzo się boję. - Czego się boisz? 429 00:23:56,480 --> 00:23:58,880 Myślę, że to taki zwyczaj. 430 00:23:58,960 --> 00:24:03,440 Społeczeństwo w moim rodzinnym mieście uważa, 431 00:24:04,040 --> 00:24:09,800 że jeśli byłeś w więzieniu, to jest złe. 432 00:24:09,880 --> 00:24:15,280 Bycie więźniem to coś bardzo złego. 433 00:24:15,360 --> 00:24:18,320 Dobra. To raczej piętno kulturowe. 434 00:24:18,400 --> 00:24:20,880 Tak, piętno. Tego się boję. 435 00:24:22,040 --> 00:24:23,160 Moja córka. 436 00:24:24,040 --> 00:24:28,520 Nie wiem, czy Ruli dilował, czy tylko brał narkotyki, 437 00:24:28,600 --> 00:24:31,240 ale na pewno płaci wysoką cenę. 438 00:24:32,720 --> 00:24:36,720 W społeczeństwie jesteś uważany za słabego 439 00:24:36,800 --> 00:24:40,000 i złego, jeśli zażywasz narkotyki. 440 00:24:40,920 --> 00:24:44,160 Ludzie tacy jak Ruli 441 00:24:44,240 --> 00:24:46,880 niemal pogodzili się ze swoim losem, 442 00:24:47,880 --> 00:24:51,520 bo społeczeństwo uważa ich za złych. 443 00:24:52,360 --> 00:24:55,600 Obowiązkowa terapia odwykowa jest trudna, 444 00:24:56,280 --> 00:24:58,040 nie bagatelizujmy tego, 445 00:24:58,720 --> 00:25:00,840 ale takie powinno być więzienie. 446 00:25:00,920 --> 00:25:03,240 Chodzi o resocjalizację. 447 00:25:03,320 --> 00:25:07,000 Sposób, w jaki to osiągasz, jest inny w różnych więzieniach. 448 00:25:07,600 --> 00:25:10,080 To więzienie ma swój własny sposób. 449 00:25:20,880 --> 00:25:24,280 DZIEŃ TRZECI 450 00:25:26,840 --> 00:25:29,320 Pracownicy, jak moi współwięźniowie, 451 00:25:29,400 --> 00:25:31,800 zaczynają zmianę o 8 rano. 452 00:25:31,880 --> 00:25:33,680 Musimy posprzątać teren. 453 00:25:33,760 --> 00:25:37,840 Daus zajmuje się terenem wspólnym poza blokami. 454 00:25:38,640 --> 00:25:40,600 Robisz to rano i… 455 00:25:40,680 --> 00:25:44,400 Rano i po południu, zanim zamkną blok. 456 00:25:44,480 --> 00:25:45,360 Tak. 457 00:25:45,440 --> 00:25:47,840 - Wszystko musi być dobrze. - Dobra. 458 00:25:51,000 --> 00:25:52,720 Dostajesz za to pieniądze? 459 00:25:52,800 --> 00:25:55,640 Nie, ale pomaga w zwolnieniu warunkowym. 460 00:25:55,720 --> 00:25:58,000 Tak. Czyli jest jakaś korzyść. 461 00:25:58,080 --> 00:26:00,440 Nie chodzi tylko o wyjście z celi. 462 00:26:00,520 --> 00:26:03,240 Czy kiedyś odebrano to komuś za karę? 463 00:26:03,320 --> 00:26:04,440 Oczywiście. 464 00:26:04,520 --> 00:26:07,960 Czasem dochodzi do kontaktu fizycznego, do bójek, 465 00:26:08,040 --> 00:26:11,600 a wtedy pracownicy tracą swoją pracę. 466 00:26:11,680 --> 00:26:15,600 Wszyscy mówią mi, jak bardzo boją się izolatki, 467 00:26:15,680 --> 00:26:19,920 ale to jeden z rodzajów broni, aby móc was kontrolować. 468 00:26:20,000 --> 00:26:22,480 Jeśli nie będziesz wypełniał poleceń… 469 00:26:22,560 --> 00:26:24,000 Tak. Nagroda i kara. 470 00:26:25,160 --> 00:26:28,120 Ciekawi mnie, czy poza tymi zasadami 471 00:26:28,200 --> 00:26:30,360 są inne sposoby, by nad wami panować. 472 00:26:30,440 --> 00:26:31,960 Zakaz wypowiadania się. 473 00:26:32,040 --> 00:26:35,560 Boisz się krytykować to więzienie? 474 00:26:36,320 --> 00:26:38,200 - Na przykład jak? - Nie wiem. 475 00:26:38,280 --> 00:26:41,000 Może mówisz, że zamykanie mnie 476 00:26:41,080 --> 00:26:44,520 i całej reszty na 21 godzin jest okrutne. 477 00:26:45,040 --> 00:26:48,360 Zdałem sobie sprawę, że tak tu już jest, więc… 478 00:26:49,200 --> 00:26:53,240 Skupiam się tylko na tym, żeby uzyskać zwolnienie warunkowe. 479 00:26:57,240 --> 00:27:00,440 Tylko jeden na sześciu osadzonych 480 00:27:00,520 --> 00:27:02,400 ma tu pracę. 481 00:27:02,480 --> 00:27:05,840 Łatwo zrozumieć, dlaczego są tak pokorni 482 00:27:05,920 --> 00:27:07,880 i akceptują panujący tu reżim. 483 00:27:07,960 --> 00:27:11,400 To kamień milowy do wcześniejszego zwolnienia. 484 00:27:14,120 --> 00:27:17,920 Więźniowie mogą pracować przy produkcji żywności na farmie, 485 00:27:19,120 --> 00:27:23,680 w kuchni lub w bardziej kreatywny sposób. 486 00:27:23,760 --> 00:27:25,680 To nasz warsztat. 487 00:27:25,760 --> 00:27:27,440 Co się tu wytwarza? 488 00:27:28,200 --> 00:27:32,920 To pudełko przydaje się na Bali do przewożenia darów. 489 00:27:33,000 --> 00:27:36,440 Keben to tradycyjne balijskie pudełka. 490 00:27:36,520 --> 00:27:37,840 To też jest z papieru? 491 00:27:37,920 --> 00:27:39,960 - Tak. - Misterna robota. 492 00:27:40,040 --> 00:27:44,040 Osadzeni pomysłowo tworzą je ze zwiniętych gazet, 493 00:27:44,120 --> 00:27:47,160 zanim zostaną udekorowane i sprzedane. 494 00:27:47,240 --> 00:27:50,120 To rozbudowana linia produkcyjna. 495 00:27:50,200 --> 00:27:54,720 Możemy tu pracować od poniedziałku do piątku. 496 00:27:54,800 --> 00:27:56,480 - Gdzie usiąść? Tutaj? - Tak. 497 00:27:56,560 --> 00:28:01,280 Od ósmej rano, po zakończeniu liczenia, 498 00:28:01,360 --> 00:28:05,440 strażnik przyprowadzi pracowników z bloku tutaj. 499 00:28:05,520 --> 00:28:07,280 Czy mogą pracować tak na zewnątrz? 500 00:28:07,360 --> 00:28:10,480 Można by założyć własną firmę. 501 00:28:11,040 --> 00:28:14,520 Niektórzy moi przyjaciele, którzy już wyszli, 502 00:28:14,600 --> 00:28:18,240 starają się być dystrybutorami tych rzeczy. 503 00:28:18,880 --> 00:28:23,720 Ale trudno jest bez wsparcia z zewnątrz, 504 00:28:23,800 --> 00:28:26,560 nawet znaleźć pracę. 505 00:28:27,160 --> 00:28:30,520 Bo społeczeństwo, jak sądzę, 506 00:28:30,600 --> 00:28:34,800 postrzega narkomanów jako złych ludzi. 507 00:28:34,880 --> 00:28:38,360 - A nie jako ludzi potrzebujących pomocy. - Większość z nas… 508 00:28:38,440 --> 00:28:41,200 Większość nadal ma to negatywne piętno. 509 00:28:43,840 --> 00:28:44,840 - Ten? - Tak. 510 00:28:44,920 --> 00:28:47,240 Splatasz to, aż będzie można podnieść. 511 00:28:47,320 --> 00:28:48,480 Dobra. 512 00:28:49,120 --> 00:28:51,480 Negatywne piętno w społeczeństwie. 513 00:28:51,560 --> 00:28:56,320 To jest zakorzenione w ludzkich umysłach. 514 00:28:56,400 --> 00:29:00,760 Każdy, kto wychodzi z więzienia, nie jest dobrym człowiekiem. 515 00:29:02,920 --> 00:29:04,680 Wielu mężczyznom 516 00:29:04,760 --> 00:29:07,440 ciężko jest pogodzić się z tym, 517 00:29:07,520 --> 00:29:09,640 że mają teraz to piętno. 518 00:29:10,200 --> 00:29:15,240 Pomimo pozytywnej pracy, jaką się tu robi, by ograniczyć zażywanie narkotyków, 519 00:29:15,320 --> 00:29:19,080 potrzebują wsparcia społecznego, gdy już stąd wyjdą. 520 00:29:19,160 --> 00:29:22,480 Jeśli tego nie ma, to cykl zbrodni, 521 00:29:22,560 --> 00:29:26,520 powrót do więzienia, dla wielu będzie nieunikniony. 522 00:29:30,280 --> 00:29:33,600 Aby pomóc przestępcom utrzymać się na prostej, 523 00:29:33,680 --> 00:29:36,320 więzienie zachęca do różnych form 524 00:29:36,400 --> 00:29:39,280 kultu religijnego wewnątrz więzienia. 525 00:29:40,280 --> 00:29:43,120 Ale zaczynam rozumieć, że reformowanie więźniów 526 00:29:43,200 --> 00:29:44,640 to nie wszystko. 527 00:29:45,440 --> 00:29:49,400 Udowodnienie Indonezyjczykom, 528 00:29:49,480 --> 00:29:53,240 że przestępcy są gotowi wrócić do swoich społeczności, 529 00:29:53,320 --> 00:29:55,360 jest równie ważne. 530 00:30:03,120 --> 00:30:05,840 DZIEŃ CZWARTY 531 00:30:07,960 --> 00:30:09,200 Jak się macie? 532 00:30:09,280 --> 00:30:11,600 Dobrze, zdrowo, wspaniale! 533 00:30:11,680 --> 00:30:15,280 Do tej pory spotkałem tylko tych, którzy zostali zamknięci 534 00:30:15,360 --> 00:30:17,880 za posiadanie lub drobny handel, 535 00:30:17,960 --> 00:30:20,880 ale wiem, że są tu tacy, których zamknięto 536 00:30:20,960 --> 00:30:23,320 za poważniejsze wykroczenia. 537 00:30:24,880 --> 00:30:27,400 Poproszono mnie, żebym poszedł do kantyny, 538 00:30:27,480 --> 00:30:29,480 gdzie więźniowie mogą coś kupić, 539 00:30:29,560 --> 00:30:32,680 papierosy, batoniki i tym podobne. 540 00:30:32,760 --> 00:30:36,920 Myślę, że pomogę. Nie wiem. Zaraz się dowiem. 541 00:30:37,000 --> 00:30:37,880 Tolle! 542 00:30:37,960 --> 00:30:39,440 - Tak! - Cześć, Tolle. 543 00:30:39,520 --> 00:30:40,680 Tak, Raphael. 544 00:30:40,760 --> 00:30:44,000 Raphael. Powiedziano mi, że mam tu przyjść i pomóc. 545 00:30:44,080 --> 00:30:47,000 - Dobrze. Jasne. Proszę! - Tak? Mogę? Dobrze. 546 00:30:48,080 --> 00:30:51,680 Pracownik kantyny, Tolle, ma 35 lat. 547 00:30:51,760 --> 00:30:56,000 Słyszałem, że stał znacznie wyżej w narkotykowej hierarchii. 548 00:30:56,640 --> 00:30:58,480 - Co to jest? - To makaron. 549 00:30:58,560 --> 00:31:01,720 Kawa, a tu woda. 550 00:31:01,800 --> 00:31:03,800 Dobra. Jak ci za to zapłacili? 551 00:31:03,880 --> 00:31:05,560 Doładowujesz Brizzi. 552 00:31:05,640 --> 00:31:07,880 - To jest Brizzi. - Dobra. 553 00:31:07,960 --> 00:31:10,840 - Bierzesz pieniądze… Tak! - Jak karta kredytowa. 554 00:31:10,920 --> 00:31:12,840 - Jesteś gotowy pomagać? - Tak. 555 00:31:12,920 --> 00:31:14,680 Tak. Jestem gotowy. 556 00:31:14,760 --> 00:31:17,440 Nie jestem gotowy. Pytał, czy jestem, ale nie. 557 00:31:19,280 --> 00:31:21,000 - Roti Sisir. - Ten? 558 00:31:23,560 --> 00:31:24,920 - Ten makaron? - Tak. 559 00:31:26,160 --> 00:31:28,080 - Beng-Beng. - Beng-Beng? Co to? 560 00:31:28,160 --> 00:31:29,960 - Na górze? Ten? - Beng-Beng. 561 00:31:30,040 --> 00:31:31,320 - Ten? - Tak. 562 00:31:31,400 --> 00:31:32,680 Dalej! 563 00:31:32,760 --> 00:31:34,840 - Tak. - Czemu mnie poganiasz? 564 00:31:34,920 --> 00:31:36,720 Musisz to robić szybko… 565 00:31:37,320 --> 00:31:39,880 - Weź to. Co chcesz? To. Weź to. - Tak. 566 00:31:39,960 --> 00:31:43,280 Ty wiesz, gdzie wszystko jest. Ja zaczynam. Nie wiem… 567 00:31:45,520 --> 00:31:47,360 Jaki dostałeś wyrok? 568 00:31:47,440 --> 00:31:49,520 Czternaście lat. 569 00:31:49,600 --> 00:31:51,000 - Czternaście? - Tak. 570 00:31:51,080 --> 00:31:52,960 Metamfetamina. Shabu. 571 00:31:53,040 --> 00:31:54,400 Shabu-shabu. 572 00:31:55,560 --> 00:31:58,920 Złapała mnie policja na lotnisku. 573 00:31:59,440 --> 00:32:00,840 Jaka ilość? 574 00:32:00,920 --> 00:32:02,680 - Trzy kilogramy. - Trzy kilo? 575 00:32:02,760 --> 00:32:04,000 - Tak. - To dużo. 576 00:32:04,080 --> 00:32:04,920 Trzy ciastka. 577 00:32:05,000 --> 00:32:06,840 - Ten. Tak. - Ten? 578 00:32:10,200 --> 00:32:11,680 Dlaczego to zrobiłeś? 579 00:32:12,520 --> 00:32:16,840 Nie mam matki i ojca. Już nie żyją. 580 00:32:16,920 --> 00:32:21,000 Chcę wysłać moją młodszą siostrę do szkoły. 581 00:32:21,080 --> 00:32:23,000 Ile lat ma twoja siostra? 582 00:32:23,760 --> 00:32:26,840 Teraz 20. Wcześniej jakieś 15. 583 00:32:26,920 --> 00:32:29,720 Zrobiłeś to, co zrobiłeś, by utrzymać rodzinę. 584 00:32:29,800 --> 00:32:31,200 - By pomóc rodzinie. - Tak. 585 00:32:37,960 --> 00:32:42,040 Tolle twierdzi, że chciał utrzymać młodszą siostrę. 586 00:32:42,560 --> 00:32:45,440 Zjedz czekoladę, zanim się rozpuści. Otwórz. 587 00:32:45,520 --> 00:32:46,920 Dobra. Dziękuję. 588 00:32:47,000 --> 00:32:49,760 Ale od wielu lat jest w gangach narkotykowych, 589 00:32:49,840 --> 00:32:52,240 a próba importu kilogramów mety 590 00:32:52,320 --> 00:32:54,800 to handel na wysokim szczeblu. 591 00:32:54,880 --> 00:32:55,960 Tu, w Indonezji, 592 00:32:56,040 --> 00:32:59,920 ma szczęście, że jego kara nie była jeszcze surowsza. 593 00:33:00,880 --> 00:33:04,440 Kiedy należałeś do gangu przestępczego 594 00:33:04,520 --> 00:33:06,480 i handlowałeś narkotykami, 595 00:33:06,560 --> 00:33:10,080 czy wiedziałeś, że twój rząd 596 00:33:10,160 --> 00:33:12,440 ma karę śmierci za handel narkotykami? 597 00:33:12,520 --> 00:33:14,160 Tak, wiem. 598 00:33:14,680 --> 00:33:17,280 Nie przestraszyłeś się ani nie zniechęciłeś? 599 00:33:17,360 --> 00:33:19,600 Wcześniej byłem w gangu. 600 00:33:19,680 --> 00:33:22,240 Ile miałeś lat? Dziewiętnaście? Osiemnaście? 601 00:33:22,760 --> 00:33:24,760 Chyba 14. Tak. 602 00:33:24,840 --> 00:33:26,360 - Byłem młody. - Czternaście? 603 00:33:26,440 --> 00:33:28,600 - A co sprzedawałeś? - Wszystko. 604 00:33:29,200 --> 00:33:32,840 Kokainę, heroinę, marihuanę. 605 00:33:33,720 --> 00:33:35,200 Shabu-shabu. 606 00:33:35,280 --> 00:33:37,000 Jak przemycałeś narkotyki? 607 00:33:37,080 --> 00:33:39,920 Jak sprowadziłeś narkotyki do Indonezji? 608 00:33:40,000 --> 00:33:42,680 W małych ilościach. Na lotnisku. 609 00:33:43,240 --> 00:33:44,080 Tak. 610 00:33:44,960 --> 00:33:48,720 A potem policja zaatakowała mnie i powiedzieli: 611 00:33:48,800 --> 00:33:53,040 „Boże. Jesteś z kartelu. Indonezyjskiego kartelu”. 612 00:33:53,120 --> 00:33:56,600 - Naprawdę? - Ja na to: „Co u diabła? Dajcie spokój!”. 613 00:33:56,680 --> 00:34:00,160 Czy twój szef należał do dużej grupy przestępczej? 614 00:34:00,240 --> 00:34:02,000 Tak. Bardzo dużej. 615 00:34:02,600 --> 00:34:04,200 Jestem tylko handlarzem. 616 00:34:04,800 --> 00:34:06,280 Co się stało z twoim szefem? 617 00:34:06,360 --> 00:34:07,440 Nie wiem. 618 00:34:07,520 --> 00:34:08,480 Nie wiesz. 619 00:34:09,120 --> 00:34:12,120 Jeśli cię złapią, nie mówisz im o szefie. 620 00:34:12,640 --> 00:34:15,920 Mówisz o szefie, a twoja rodzina nie żyje. 621 00:34:16,720 --> 00:34:18,040 Taki jest gang. 622 00:34:21,880 --> 00:34:26,360 Tolle jest z drugiego końca więźniów narkotykowych. 623 00:34:27,280 --> 00:34:31,760 Przemytnik pracujący dla indonezyjskiego kartelu narkotykowego. 624 00:34:33,520 --> 00:34:37,200 Ludziom, którzy zostali złapani tu za handel narkotykami, 625 00:34:37,280 --> 00:34:39,120 grozi kara śmierci. 626 00:34:39,640 --> 00:34:43,920 Pewnego dnia wróci do społeczeństwa… 627 00:34:46,520 --> 00:34:48,280 Czeka go wtedy duże wyzwanie. 628 00:34:52,600 --> 00:34:55,840 DZIEŃ PIĄTY 629 00:34:55,920 --> 00:34:56,760 Uwaga! 630 00:34:56,840 --> 00:35:00,160 Widziałem, jak surowy jest tu reżim, 631 00:35:00,240 --> 00:35:03,080 a główny naczelnik, Agus Pritiatno, 632 00:35:03,160 --> 00:35:05,560 zarządza tysiącem więźniów 633 00:35:05,640 --> 00:35:08,080 z tylko 83 strażnikami. 634 00:35:10,120 --> 00:35:13,720 Wielu więźniów spędza całe dnie w zamknięciu 635 00:35:13,800 --> 00:35:15,800 w zatłoczonych warunkach, 636 00:35:15,880 --> 00:35:19,120 ale nie widziałem żadnych oznak kłopotów. 637 00:35:19,200 --> 00:35:21,760 To centrum aktywności. 638 00:35:22,560 --> 00:35:25,760 Chcę się dowiedzieć, dlaczego naczelnik czuje potrzebę 639 00:35:25,840 --> 00:35:29,680 tak ścisłego pilnowania życia więźniów. 640 00:35:29,760 --> 00:35:34,960 Wszyscy więźniowie mogą prowadzić rozmowy wideo. 641 00:35:35,040 --> 00:35:38,280 Słuchamy ich rozmów z rodziną. 642 00:35:38,360 --> 00:35:41,040 Jeśli powiedzą coś niestosownego, przerywamy rozmowę. 643 00:35:42,000 --> 00:35:44,040 Dlaczego jest to konieczne? 644 00:35:44,120 --> 00:35:47,480 Jakiś rok temu mieliśmy tu prowokatorów. 645 00:35:47,560 --> 00:35:52,520 Założyli tu gang. 646 00:35:52,600 --> 00:35:56,120 To było zagrożenie dla bezpieczeństwa. 647 00:35:56,200 --> 00:36:00,680 Niektórzy więźniowie spędzają w celach nawet 21 godzin. 648 00:36:00,760 --> 00:36:04,080 Jaka stoi za tym polityka? Co jest tego powodem? 649 00:36:04,160 --> 00:36:07,280 To prawda, że po tych trzech godzinach 650 00:36:07,360 --> 00:36:09,000 wracają do cel. 651 00:36:09,080 --> 00:36:12,640 Jeśli wypuścimy ich wszystkich naraz, skończy się to chaosem. 652 00:36:12,720 --> 00:36:15,640 Pojawi się wiele problemów. 653 00:36:16,240 --> 00:36:17,920 Uważa pan, że to w porządku? 654 00:36:18,000 --> 00:36:22,680 Skazanie oznacza utratę wolności, więc muszą przestrzegać zasad. 655 00:36:22,760 --> 00:36:25,520 Podczas pobytu tutaj zauważyłem, 656 00:36:25,600 --> 00:36:28,840 że relacje między więźniami 657 00:36:28,920 --> 00:36:31,120 a strażnikami są całkiem dobre. 658 00:36:31,680 --> 00:36:37,000 Jak ważne jest to dla sprawnego działania więzienia? 659 00:36:37,080 --> 00:36:39,400 Ta emocjonalna relacja 660 00:36:39,480 --> 00:36:43,440 jest podobna do tej, jaką dzieci mają z rodzicami lub rodzeństwem. 661 00:36:43,520 --> 00:36:45,160 Właśnie to chcemy zbudować. 662 00:36:45,240 --> 00:36:48,400 Wcześniej więzienie było tylko więzieniem. 663 00:36:48,480 --> 00:36:55,240 Moglibyśmy założyć, że było wypełnione przemocą. 664 00:36:55,320 --> 00:36:58,760 Teraz już tak nie jest. Wcześniej, jeśli ktoś popełnił błąd, 665 00:37:00,040 --> 00:37:03,120 mogliśmy go stłuc na kwaśne jabłko. Teraz już nie. 666 00:37:03,200 --> 00:37:05,880 Ale wielu więźniów wspominało, 667 00:37:05,960 --> 00:37:08,840 że boją się iść do izolatki. 668 00:37:09,440 --> 00:37:12,160 To dobry środek zapobiegawczy. 669 00:37:12,760 --> 00:37:16,040 Co ich tu przeraża, Raph, 670 00:37:16,560 --> 00:37:19,760 to to, że zmarzną, bo chodzą w krótkich spodenkach. 671 00:37:20,440 --> 00:37:21,400 Ale zimno! 672 00:37:21,480 --> 00:37:26,800 Ile maksymalnie można przetrzymywać więźnia w izolatce? 673 00:37:26,880 --> 00:37:30,880 Był taki jeden. Był wielkim dilerem. 674 00:37:31,520 --> 00:37:33,960 Przybył tu i stwarzał duże ryzyko. 675 00:37:34,560 --> 00:37:37,000 Umieściliśmy go 676 00:37:37,920 --> 00:37:39,880 w izolatce na trzy miesiące. 677 00:37:40,480 --> 00:37:43,920 Tutaj nikt nie może być twardy ani arogancki. 678 00:37:47,240 --> 00:37:50,120 Ile osób jest w teraz w izolatkach? 679 00:37:51,120 --> 00:37:53,440 Obecnie nikt. 680 00:37:53,520 --> 00:37:54,960 Mogę zobaczyć izolatkę? 681 00:37:57,400 --> 00:38:00,040 Nie wolno już wchodzić do środka. 682 00:38:00,800 --> 00:38:01,760 To tajemnica. 683 00:38:02,440 --> 00:38:04,480 Ale widać to stąd. 684 00:38:06,440 --> 00:38:09,600 Gotowość naczelnika do korzystania z izolatki 685 00:38:09,680 --> 00:38:12,440 jako kary wydaje się autorytarna, 686 00:38:12,520 --> 00:38:15,200 ale ma on też łagodniejszą stronę, 687 00:38:15,280 --> 00:38:17,480 którą więźniowie doceniają 688 00:38:17,560 --> 00:38:19,520 i która może coś wnieść 689 00:38:19,600 --> 00:38:21,920 do poczucia harmonii w tym więzieniu. 690 00:38:22,640 --> 00:38:25,040 - Jak się masz? - Dobrze, a ty? 691 00:38:25,120 --> 00:38:28,000 To ważny moment dla Ruliego. 692 00:38:28,080 --> 00:38:30,240 - Co robisz? - Dzwonię do rodziny. 693 00:38:30,320 --> 00:38:31,720 Z kim porozmawiasz? 694 00:38:32,320 --> 00:38:35,160 Z mamą. Mam dziesięć minut na rozmowę. 695 00:38:35,240 --> 00:38:37,000 - Dziesięć minut? - Tak. 696 00:38:38,320 --> 00:38:41,080 Rodzina Ruliego mieszka setki kilometrów stąd 697 00:38:41,160 --> 00:38:43,320 i nie stać jej na odwiedziny. 698 00:38:43,400 --> 00:38:47,560 Ale jak wszyscy więźniowie, ma prawo do dwóch rozmów w tygodniu. 699 00:38:47,640 --> 00:38:51,360 Nie jest zbyt prywatna, ale to chyba lepsze niż nic. 700 00:38:51,440 --> 00:38:53,480 Salam alejkum, ciociu. 701 00:38:55,920 --> 00:38:57,720 Mam nadzieję, że jesteście zdrowe. 702 00:38:58,920 --> 00:39:00,840 Liczę na wasze dalsze wsparcie, 703 00:39:01,640 --> 00:39:04,760 żebym był lepszy niż wcześniej. 704 00:39:05,960 --> 00:39:07,280 Chyba są szczęśliwe. 705 00:39:07,360 --> 00:39:11,440 Jego mama z ulgą widzi, że on się uśmiecha, 706 00:39:11,520 --> 00:39:14,440 ma dobry humor, bo pewnie się martwią, 707 00:39:14,520 --> 00:39:16,640 jak on sobie tutaj radzi. 708 00:39:17,360 --> 00:39:19,680 Ciężko się tu żyje, ciociu. 709 00:39:20,600 --> 00:39:23,200 Dlatego musimy nauczyć się myśleć pozytywnie. 710 00:39:24,200 --> 00:39:28,000 Jak ciągle myśleć pozytywnie. 711 00:39:31,080 --> 00:39:32,200 Raphael! 712 00:39:32,280 --> 00:39:33,800 Jestem tu z Rulim. 713 00:39:34,400 --> 00:39:35,280 Cześć! 714 00:39:35,880 --> 00:39:37,800 Ten facet, mamo, 715 00:39:39,000 --> 00:39:43,840 został skazany w Anglii na dożywocie. 716 00:39:44,400 --> 00:39:49,000 Ale po 12 latach procesu udowodniono, że był niewinny. 717 00:39:49,080 --> 00:39:51,920 Nie przeszkadzam dłużej. Miło było was poznać. 718 00:39:54,080 --> 00:39:57,840 Uważam, że to złe, że odsiaduje tyle czasu 719 00:39:58,920 --> 00:40:01,400 za samo posiadanie odrobiny marihuany. 720 00:40:02,280 --> 00:40:06,360 Konsekwencje tego, co mu się przytrafiło, 721 00:40:06,440 --> 00:40:11,280 zniszczyły jego relacje z żoną 722 00:40:11,360 --> 00:40:14,480 i, co ważniejsze, z córką. 723 00:40:15,240 --> 00:40:18,720 Wyjdę na zewnątrz i dam mu trochę prywatności. 724 00:40:23,360 --> 00:40:25,400 Niech moje serce będzie silne! 725 00:40:25,480 --> 00:40:28,760 Kocham was! Pa! 726 00:40:29,320 --> 00:40:30,400 Salam alejkum. 727 00:40:45,360 --> 00:40:48,400 DZIEŃ SZÓSTY 728 00:40:50,040 --> 00:40:53,560 To mój ostatni dzień w więzieniu Bangli Narkotika. 729 00:40:53,640 --> 00:40:58,520 Powiedziano mi, że dzisiaj będzie mała niespodzianka. 730 00:40:58,600 --> 00:41:00,800 Koncert rockowy w więzieniu. 731 00:41:02,120 --> 00:41:06,520 Więźniowie używają muzyki, by przekazać ludziom, 732 00:41:06,600 --> 00:41:08,800 że nie są przegraną sprawą, 733 00:41:08,880 --> 00:41:13,520 a ich inicjatywa jest wspierana przez samego naczelnika. 734 00:41:13,600 --> 00:41:17,360 Naczelnik jest fanem muzyki 735 00:41:18,080 --> 00:41:22,160 i zachęca więźniów do gry na instrumentach. 736 00:41:22,240 --> 00:41:24,960 Daus jest jednym z takich więźniów. 737 00:41:25,040 --> 00:41:28,720 Założył zespół The Injexxis i… 738 00:41:30,840 --> 00:41:33,200 Występują dziś dla wszystkich więźniów. 739 00:41:33,280 --> 00:41:35,400 Zobaczmy, jacy są dobrzy. 740 00:41:38,240 --> 00:41:42,160 Wy słuchacie, a my zaczynamy. 741 00:41:42,240 --> 00:41:45,080 Raz, dwa, trzy, jazda! 742 00:41:47,200 --> 00:41:50,480 Ostatecznie ci pokażę 743 00:41:51,080 --> 00:41:55,160 Że nie jestem chodzącym trupem 744 00:42:07,120 --> 00:42:11,320 Wspaniale jest widzieć naczelnika, który ich wspiera. 745 00:42:17,120 --> 00:42:20,000 Nie jestem pieprzonym trupem 746 00:42:23,160 --> 00:42:24,040 Dziękuję. 747 00:42:30,120 --> 00:42:31,800 Sprowadzasz deszcz. 748 00:42:33,080 --> 00:42:34,280 Wstrząsnąłeś Bogiem. 749 00:42:34,360 --> 00:42:35,280 Dziękuję. 750 00:42:35,840 --> 00:42:39,520 Zespół Dausa tworzy muzykę w konkretnym celu. 751 00:42:39,600 --> 00:42:44,000 - Co chcecie przekazać? - Ludzie w więzieniu to zawsze źli ludzie. 752 00:42:44,080 --> 00:42:47,160 Chcemy udowodnić, że nie jesteśmy chodzącymi trupami. 753 00:42:47,240 --> 00:42:49,400 Chcemy to udowodnić, gdy wyjdziemy. 754 00:42:49,480 --> 00:42:51,760 Jak ludzie to widzą? 755 00:42:53,560 --> 00:42:57,120 Są więzienne festiwale. Możemy wykonywać naszą muzykę. 756 00:42:57,200 --> 00:42:59,280 Występowaliście na zewnątrz? 757 00:42:59,360 --> 00:43:02,400 Tak, na zewnątrz, a także online. 758 00:43:02,480 --> 00:43:05,160 Kręcimy teledysk i nagrywamy piosenkę. 759 00:43:05,240 --> 00:43:10,120 Teraz możemy wrzucić naszą muzykę na YouTube. 760 00:43:10,200 --> 00:43:13,120 Pozwalają nam na to, ale pod ich nadzorem. 761 00:43:13,200 --> 00:43:15,400 Wykonujcie dalej takie piosenki. 762 00:43:15,480 --> 00:43:17,000 - Bardzo dziękuję. - Tak. 763 00:43:17,600 --> 00:43:20,640 Więzienie pomaga przekazać pozytywne przesłanie 764 00:43:20,720 --> 00:43:25,360 indonezyjskiej opinii publicznej, aby rozwiać piętno więzienia, 765 00:43:26,040 --> 00:43:31,000 ale program odwykowy to tutaj wciąż nowa inicjatywa. 766 00:43:31,080 --> 00:43:35,000 Za wcześnie, by wiedzieć, jaki odniesie sukces. 767 00:43:37,960 --> 00:43:41,200 Niektórym ludziom przymusowe programy terapii odwykowej 768 00:43:41,280 --> 00:43:44,440 mogą wydawać się kontrowersyjne. 769 00:43:44,520 --> 00:43:51,320 Moim zdaniem wyroki wydawane przestępcom narkotykowym są surowe. 770 00:43:51,400 --> 00:43:53,200 Ale z tego, co tu widziałem, 771 00:43:53,280 --> 00:43:57,080 myślę, że władze mają szczere pragnienie, 772 00:43:57,160 --> 00:44:01,760 by pomóc uwięzionym tu przerwać krąg przestępczości związanej z narkotykami. 773 00:44:32,600 --> 00:44:37,600 Napisy: Grzegorz Marczyk