1
00:00:07,240 --> 00:00:09,920
Kylmäkoski Prison, Finland.

2
00:00:10,560 --> 00:00:14,200
Tahanan para sa maraming marahas na preso.

3
00:00:14,840 --> 00:00:17,000
Pinatay ang kapatid ko.
Binaril ko 'yong killer.

4
00:00:17,080 --> 00:00:21,040
…kinuha ko 'yong kutsilyo sa bulsa ko
at sinaksak siya sa leeg.

5
00:00:23,920 --> 00:00:26,960
Sa loob ng mga selda,
mga bilanggo ang namamahala.

6
00:00:27,040 --> 00:00:29,080
-Gusto mo ba?
-Salamat na lang.

7
00:00:29,160 --> 00:00:30,040
Grabe.

8
00:00:30,560 --> 00:00:33,720
Ayos. Kaunti na lang. Ayos.

9
00:00:33,800 --> 00:00:35,160
-Tuwid ba?
-Oo!

10
00:00:36,960 --> 00:00:39,960
Pag di sumusunod
sa patakaran ang mga preso…

11
00:00:40,040 --> 00:00:42,920
Hari ang may pinakamaraming droga.
Di ko alam bakit gano'n.

12
00:00:43,920 --> 00:00:46,920
…at halos di nagsisisi
sa ginawa nilang krimen…

13
00:00:47,000 --> 00:00:48,480
Ano'ng ginawa mo sa kanya?

14
00:00:48,560 --> 00:00:50,760
Sinagasaan ko siya.

15
00:00:51,360 --> 00:00:53,200
Binaril namin siya ng bow.

16
00:00:53,280 --> 00:00:56,240
…paano sila babaguhin ng kulungan?

17
00:00:56,320 --> 00:00:59,880
Magpapakulong ako rito
nang isang linggo para malaman ko.

18
00:01:00,680 --> 00:01:03,000
Pero di na bago sa akin ang makulong.

19
00:01:05,240 --> 00:01:06,840
Ako si Raphael Rowe.

20
00:01:06,920 --> 00:01:10,280
Nahatulan ako sa UK sa salang pagpatay
na di ko naman ginawa

21
00:01:10,360 --> 00:01:13,080
at nasentensiyahan habambuhay
na walang parole.

22
00:01:13,840 --> 00:01:17,160
Tumagal nang 12 taon
bago ko nalinis ang pangalan ko.

23
00:01:18,040 --> 00:01:20,560
Ngayon, iniikot ko ang mundo

24
00:01:21,640 --> 00:01:23,760
para malaman kung ano ba ang buhay

25
00:01:23,840 --> 00:01:26,800
sa loob ng pinakamahihigpit na bilangguan
sa mundo.

26
00:01:32,920 --> 00:01:37,560
Finland. Isa sa mga bansa sa Europe
na may matataas na kaso ng pagpatay.

27
00:01:39,160 --> 00:01:42,600
Ang kadalasang sinasabi, Finland daw
ang pinakamasayang bansa sa mundo,

28
00:01:42,680 --> 00:01:46,400
pero mataas ang bilang
ng marahas na krimen dito,

29
00:01:46,480 --> 00:01:50,320
na kadalasang ginagawa
ng mga nasa laylayan,

30
00:01:50,400 --> 00:01:52,840
dala ng alak at droga.

31
00:01:52,920 --> 00:01:57,440
Malaking pagsubok sa mga bilangguan
ang i-handle ang mga ganitong kriminal.

32
00:01:59,000 --> 00:02:03,080
Papunta ako sa Kylmäkoski Prison
sa Southern Finland,

33
00:02:03,160 --> 00:02:05,640
kung saan mananatili ako
nang isang linggo.

34
00:02:11,520 --> 00:02:15,120
May progresibong paraan
ng pagpaparusa ang mga Finn,

35
00:02:15,200 --> 00:02:18,520
kaya karamihan sa mga bilanggo,
pinapag-community service

36
00:02:18,600 --> 00:02:20,720
o ipinapadala sa mga open prison.

37
00:02:23,240 --> 00:02:26,800
'Yong mga sobrang mapanganib lang,
mga grabe 'yong krimen,

38
00:02:26,880 --> 00:02:30,560
ang dinadala sa mga closed prison
gaya ng pupuntahan ko ngayon.

39
00:02:31,080 --> 00:02:33,680
Ngayon, di ko alam
kung ano ang dapat asahan.

40
00:02:33,760 --> 00:02:37,840
Medyo nag-aalangan ako.
Nakakaramdam din ako ng kaba.

41
00:02:41,160 --> 00:02:44,160
Sa Finland, pangunahing layunin
sa pagkakakulong

42
00:02:44,240 --> 00:02:47,520
ang pansariling kaunlaran
at pagbabago ng mga bilanggo

43
00:02:47,600 --> 00:02:49,120
kaysa sa parusahan sila.

44
00:02:50,280 --> 00:02:53,960
Pero para sa mga bilangguan,
na sinusubukan silang baguhin,

45
00:02:54,040 --> 00:02:58,560
hindi sapilitan na sumailalim
sa rehabilitasyon ang mga bilanggo.

46
00:03:01,160 --> 00:03:05,560
Uubra ba talaga ang rehabilitasyon
sa mga pinakamapanganib na bilanggo?

47
00:03:06,240 --> 00:03:10,560
Kasi kung ayaw nilang magbago,
'yong progresibong pamamahalang

48
00:03:10,640 --> 00:03:13,760
may liberal na pamamaraan,
wala ring magagawa.

49
00:03:13,840 --> 00:03:16,480
Dapat, sila mismo ang gustong magbago.

50
00:03:22,000 --> 00:03:24,080
Di pa rin ako sanay sa ganito.

51
00:03:24,160 --> 00:03:26,240
Medyo nag-aalangan ako

52
00:03:26,320 --> 00:03:28,920
sa mga makakasama ko sa loob.

53
00:03:38,840 --> 00:03:39,720
Dito tayo.

54
00:03:41,720 --> 00:03:43,960
Puwede rito sa lamesa 'yong jacket mo.

55
00:03:44,040 --> 00:03:48,160
Bibigyan kita ng plastic bag
para paglagyan ng mga suot mo.

56
00:03:48,240 --> 00:03:50,280
-Okay.
-At itatago namin.

57
00:03:50,360 --> 00:03:51,960
Makukuha mo rin naman uli.

58
00:03:52,040 --> 00:03:52,920
Sige.

59
00:03:55,400 --> 00:03:56,600
Ilagay mo rito.

60
00:03:59,320 --> 00:04:01,440
Itaas mo… 'Yan. Ganyan.

61
00:04:01,520 --> 00:04:03,360
Puwede mong isuot ang T-shirt.

62
00:04:08,800 --> 00:04:11,200
'Yan, okay. Tapos, 'yong baba naman.

63
00:04:11,280 --> 00:04:13,600
Para sa karapatang pantao ng mga bilanggo,

64
00:04:13,680 --> 00:04:17,360
di pinapayagan ng Finland
ang nakagawiang body cavity searches.

65
00:04:17,440 --> 00:04:19,800
Kaya kahit 90% ng mga bagong bilanggo

66
00:04:19,880 --> 00:04:22,960
ay lulong sa droga,
di mahigpit ang pag-check nila.

67
00:04:23,560 --> 00:04:26,520
Marami ba kayong
nakukuhang kontrabando sa ganito?

68
00:04:26,600 --> 00:04:29,360
Oo. Minsan, marami. Ilang droga o…

69
00:04:30,120 --> 00:04:32,560
Anong klaseng droga ang ipinupuslit nila?

70
00:04:33,600 --> 00:04:34,640
Subutex.

71
00:04:35,160 --> 00:04:39,360
May nagtangka na ring
magpasok ng cell phone,

72
00:04:39,440 --> 00:04:41,560
mga gano'n.

73
00:04:44,360 --> 00:04:49,360
Gamot sa adiksiyon ang Subutex,
pero nakakaadik din ang gamot na 'yon.

74
00:04:49,960 --> 00:04:50,960
Tingin sa camera.

75
00:04:52,200 --> 00:04:55,120
Pag na-process na ako,
dadalhin na ako sa wing ko.

76
00:04:56,320 --> 00:05:00,080
Di nakahiwalay sa ibang mga bilanggo
ang mga violent offender.

77
00:05:00,880 --> 00:05:04,880
At dadalhin ako
sa general population wing 2.1.

78
00:05:29,680 --> 00:05:31,720
-So mag-isa lang ako rito?
-Oo.

79
00:05:31,800 --> 00:05:35,320
Ano'ng maipapayo mo sa akin
para sa mga ibang bilanggo rito?

80
00:05:35,400 --> 00:05:37,880
Wag kang magkukuwento
ng mga personal na bagay.

81
00:05:38,480 --> 00:05:41,920
At gumamit ka ng common sense.

82
00:05:42,000 --> 00:05:44,920
Anong klaseng mga kriminal
ang mga makakasama ko?

83
00:05:46,000 --> 00:05:50,440
Dito pa lang sa cell block na ito,
iba-iba na ang klase ng mga kriminal.

84
00:05:50,520 --> 00:05:54,360
Violent offenders, mga mamamatay-tao,

85
00:05:54,440 --> 00:05:56,600
at mga drug-related na mga kriminal.

86
00:05:56,680 --> 00:05:58,160
-Sige. Salamat.
-Salamat.

87
00:06:10,400 --> 00:06:13,440
Sa 14 na selda para sa 18 bilanggo,

88
00:06:13,520 --> 00:06:15,400
kailangang maghati ng iba.

89
00:06:15,480 --> 00:06:19,880
'Yong shared area pati 'yong kusina,
may mga CCTV camera,

90
00:06:19,960 --> 00:06:23,880
na mino-monitor ng mga guwardiya
sa control room sa dulo ng wing.

91
00:06:23,960 --> 00:06:26,320
Pero walang mga camera sa mga selda.

92
00:06:26,400 --> 00:06:28,960
At mga preso na lang ang kasama ko ngayon.

93
00:06:29,760 --> 00:06:33,080
First impressions. Sobrang tahimik.

94
00:06:33,600 --> 00:06:35,440
Nakakatakot 'yong katahimikan.

95
00:06:36,040 --> 00:06:41,120
Maingay kasi ang mga bilangguan, di ba?
Dito, hindi. Walang hiyawan at sigawan.

96
00:06:41,800 --> 00:06:43,640
Siyempre, kapag baguhan ka,

97
00:06:43,720 --> 00:06:47,080
mag-aalangan ka sa mga tao ro'n.

98
00:06:47,640 --> 00:06:49,360
At di rin nila maiiwasan

99
00:06:50,080 --> 00:06:52,720
na tingnan ka sa sandaling lumabas ka,

100
00:06:52,800 --> 00:06:56,160
at marami na akong nadaanang
mga malalaki ang katawan,

101
00:06:56,240 --> 00:07:00,680
na hitsura pa lang, nakakatakot na.

102
00:07:01,840 --> 00:07:03,600
Lalabas na ako para alamin

103
00:07:03,680 --> 00:07:06,760
ang mangyayari sa akin
sa susunod na pitong araw.

104
00:07:08,640 --> 00:07:10,480
Hello. Magpapakilala ako.

105
00:07:10,560 --> 00:07:12,200
-Raphael nga pala.
-Toni.

106
00:07:12,280 --> 00:07:13,960
-Toni? Nice to meet you, Toni.
-Oo.

107
00:07:14,040 --> 00:07:15,280
-Fuzzy.
-Fuzzy?

108
00:07:15,360 --> 00:07:16,880
-Raphael.
-Welcome.

109
00:07:16,960 --> 00:07:18,880
-Salamat. Nice to meet you.
-Oo.

110
00:07:18,960 --> 00:07:20,800
-Oo…
-Puwede ba silang makilala?

111
00:07:20,880 --> 00:07:22,400
-Michael.
-Hi. Michael?

112
00:07:22,480 --> 00:07:23,920
-Oo.
-Hi, Michael. Raphael.

113
00:07:24,000 --> 00:07:25,440
Okay. Welcome.

114
00:07:25,520 --> 00:07:26,640
-Salamat.
-Sige.

115
00:07:27,240 --> 00:07:28,280
Kumusta? Raphael.

116
00:07:28,360 --> 00:07:30,240
-Jani.
-Jani. Nice to meet you.

117
00:07:30,840 --> 00:07:33,440
O, may mga plato
at kubyertos pala ako. Okay.

118
00:07:33,520 --> 00:07:36,000
Oo. Ito ang mga ibibigay sa 'yo sa umpisa.

119
00:07:36,080 --> 00:07:37,880
-Okay.
-Makukuha mo rin ang gamit mo…

120
00:07:37,960 --> 00:07:41,760
Mukhang palakaibigan sina Jani
at 'yong malaki ang katawan na si Toni,

121
00:07:41,840 --> 00:07:45,160
pero puwedeng katakutan sila
ng mga bagong salta,

122
00:07:45,240 --> 00:07:48,360
lalo sa mga seldang
di namo-monitor ng mga guwardiya.

123
00:07:48,440 --> 00:07:50,560
Lahat ba binibigyan nila ng ganito?

124
00:07:50,640 --> 00:07:51,840
-Para 'yan sa…
-Oo.

125
00:07:51,920 --> 00:07:54,720
-Oo.
-Okay.

126
00:07:54,800 --> 00:07:58,960
Ano pala ang mga patakaran dito sa block?

127
00:07:59,040 --> 00:08:01,560
Magpakatotoo ka lang
at wag mong pakialaman ang iba.

128
00:08:01,640 --> 00:08:05,600
Pag may bagong salta rito,
pag di kami magkakilala,

129
00:08:05,680 --> 00:08:09,840
tinatanong ko bakit siya nandito.

130
00:08:09,920 --> 00:08:13,080
-Anong krimen? Ano'ng ginawa mo?
-Tama naman.

131
00:08:13,160 --> 00:08:15,280
Bakit? Mahalaga ba 'yon?

132
00:08:16,160 --> 00:08:18,200
Kung ikaw, sexual…

133
00:08:18,280 --> 00:08:21,600
-Sexual offender.
-O kaya pedophile.

134
00:08:21,680 --> 00:08:23,400
Bugbog-sarado ka.

135
00:08:24,280 --> 00:08:25,560
Oo. Agad-agad.

136
00:08:27,280 --> 00:08:29,360
May namamahala ba sa wing na ito?

137
00:08:29,440 --> 00:08:34,160
Meron ba ritong dapat kong
mas bigyan ng respeto kumpara sa iba?

138
00:08:34,240 --> 00:08:35,680
Wala. Walang gano'n.

139
00:08:35,760 --> 00:08:39,400
Wag mo lang pakialaman 'yong iba,
at magpakatotoo ka lang. Ayos na 'yon.

140
00:08:39,920 --> 00:08:40,840
Tama.

141
00:08:45,320 --> 00:08:46,360
Tara na.

142
00:08:54,160 --> 00:08:57,480
Si Toni, bata pa, pero malaking tao,

143
00:08:57,560 --> 00:08:59,680
parang boss, maraming tattoo,

144
00:09:00,280 --> 00:09:03,880
at si Jani, winelcome nila ako,
pero sa tingin ko,

145
00:09:03,960 --> 00:09:10,600
kung ikaw 'yong tipong di nila nagustuhan,
puwedeng mangyari ang kahit ano.

146
00:09:10,680 --> 00:09:13,320
Mag-isa ka sa selda. Wala nang mga bantay.

147
00:09:13,400 --> 00:09:16,800
Kaya isang paalala 'yon lagi

148
00:09:17,800 --> 00:09:22,480
na kung mag-iba bigla ang mood
ng sinuman, puwedeng magkaroon ng away.

149
00:09:41,760 --> 00:09:44,800
Ang mga selda rito, 7:00 a.m. binubuksan.

150
00:09:44,880 --> 00:09:47,960
Di ang lugaw na ito
ang pinakamalalang pagkain sa umaga.

151
00:09:48,040 --> 00:09:49,360
Di naman.

152
00:09:49,440 --> 00:09:53,880
'Yong ibang preso, gaya ni Jani,
may trabaho sa bilangguan,

153
00:09:53,960 --> 00:09:55,840
at maaga silang umaalis.

154
00:09:55,920 --> 00:09:58,960
Pero 'yong iba, gusto lang maiwan sa wing.

155
00:09:59,040 --> 00:10:02,240
Di nila sinusunggaban
'yong mga alok na proyekto,

156
00:10:02,320 --> 00:10:05,880
so gusto kong makita
kung may nagagawa ba sila sa oras nila.

157
00:10:05,960 --> 00:10:08,640
Sabi ko, nagmukha akong
payat na bata sa inyo.

158
00:10:09,680 --> 00:10:13,840
Pero gusto nilang makita sa gym
kung gaano kalakas ang mga bagong salta.

159
00:10:13,920 --> 00:10:15,040
Kaunting warm-up.

160
00:10:15,880 --> 00:10:17,040
Sige, enjoy.

161
00:10:18,000 --> 00:10:18,840
Sumali ka.

162
00:10:20,520 --> 00:10:23,280
-Isa. Limang beses.
-Hindi.

163
00:10:23,360 --> 00:10:25,760
-Alam mo naman 'yong technique?
-Bale…

164
00:10:25,840 --> 00:10:27,560
-Okay.
-Kaya?

165
00:10:29,240 --> 00:10:31,040
'Yan, magaling. Limang ulit.

166
00:10:32,640 --> 00:10:34,040
Sige. Tatlo pa.

167
00:10:36,360 --> 00:10:37,200
Dalawa.

168
00:10:39,320 --> 00:10:40,680
Ayos. Isa.

169
00:10:42,760 --> 00:10:43,840
Sige. Isa na lang.

170
00:10:44,760 --> 00:10:46,560
Iangat mo pa. Ayos.

171
00:10:48,360 --> 00:10:50,040
Warm-up ang tawag n'yo rito?

172
00:10:50,120 --> 00:10:52,040
Hindi, kaunting warm-up lang.

173
00:10:52,120 --> 00:10:53,160
Naku po.

174
00:10:53,240 --> 00:10:55,080
Gaano kabigat 'yon?

175
00:10:55,160 --> 00:10:57,080
-Bale, seventy.
-Seventy?

176
00:10:57,160 --> 00:10:58,720
-Oo.
-Gaano kabigat ang kaya mo?

177
00:10:58,800 --> 00:11:02,080
-Mga 220 yata.
-Grabe.

178
00:11:06,040 --> 00:11:09,120
Ayos. Kaunti na lang. Ayos!

179
00:11:09,200 --> 00:11:10,480
-Tuwid ba?
-Oo!

180
00:11:13,160 --> 00:11:14,040
Magaling.

181
00:11:18,480 --> 00:11:21,240
Sa ngayon, maayos ang pakikitungo ni Toni,

182
00:11:21,320 --> 00:11:25,800
pero ayokong may magawang di niya
magugustuhan o ng cellmate niyang si Olli.

183
00:11:29,320 --> 00:11:33,000
Sobrang hirap no'n. Sobra.
Tingnan mo, halos di siya makalakad.

184
00:11:33,080 --> 00:11:35,600
Sinabi nilang magkasama silang naaresto,

185
00:11:35,680 --> 00:11:39,320
mga dalawang taon na ang nakakaraan
matapos makipaghabulan sa mga pulis.

186
00:11:39,400 --> 00:11:41,280
Ano'ng ginagawa n'yo no'ng nahuli kayo?

187
00:11:41,360 --> 00:11:43,400
-May kinikidnap kami.
-May kinikidnap kayo?

188
00:11:43,480 --> 00:11:47,640
-Oo. Naniningil kami ng bayad sa utang.
-Mga kolektor kayo ng utang?

189
00:11:47,720 --> 00:11:49,920
Kaya pala ang lalaki ng katawan n'yo.

190
00:11:50,000 --> 00:11:52,040
Hindi, di 'yon ang trabaho ko.

191
00:11:52,120 --> 00:11:52,960
Okay.

192
00:11:53,040 --> 00:11:57,360
Pero matagal nang utang 'yon.
At sabi sa akin no'ng lalaki,

193
00:11:57,440 --> 00:12:01,640
"Utang mo mukha mo. Di kita babayaran
ng kahit magkano. Sira-ulo ka…"

194
00:12:01,720 --> 00:12:03,600
Bakit di kayo lumapit sa pulis?

195
00:12:05,880 --> 00:12:09,960
-'Yon ang kadalasang ginagawa, di ba?
-Kung kukuha ako ng passport.

196
00:12:10,040 --> 00:12:11,680
'Yon lang, wala nang iba.

197
00:12:11,760 --> 00:12:17,080
-Bale kinidnap mo siya sa bahay niya?
-Oo. Hindi, sa bahay ng kaibigan niya.

198
00:12:17,680 --> 00:12:18,720
May baril kayo?

199
00:12:18,800 --> 00:12:22,600
Oo. Wala akong… May baril ba tayo no'n?

200
00:12:22,680 --> 00:12:23,760
Yata. O baka wala.

201
00:12:23,840 --> 00:12:24,680
Oo.

202
00:12:25,720 --> 00:12:28,080
Di ko na maalala. Dalawang taon na, e.

203
00:12:29,280 --> 00:12:32,920
Paalalahanan mo ako
na wag manghiram sa 'yo sa block, okay?

204
00:12:33,440 --> 00:12:35,880
-Grabe.
-Ayaw kong magkautang sa 'yo.

205
00:12:35,960 --> 00:12:40,760
Kaya kung bibigyan mo ako
ng pakete ng biskuwit, papalitan ko, okay?

206
00:12:45,680 --> 00:12:46,720
Sige.

207
00:12:46,800 --> 00:12:49,840
Kung di magtatrabaho
o mag-aaral ang mga preso,

208
00:12:49,920 --> 00:12:53,760
pagkatapos ng isang oras,
babalik na sila sa wing.

209
00:12:55,400 --> 00:12:59,040
Parang mga alpha sa 2.1 sina Toni at Olli,

210
00:12:59,120 --> 00:13:02,080
at mas gusto ko pa silang makilala.

211
00:13:02,160 --> 00:13:06,960
Pero talagang gustong ikuwento ni Toni
sa akin ang pagiging rapper niya noon.

212
00:13:07,040 --> 00:13:08,400
C8 Superman.

213
00:13:09,040 --> 00:13:10,080
At ikaw 'yan?

214
00:13:10,160 --> 00:13:12,480
Oo, C8, 'yong rap artist name ko.

215
00:13:12,560 --> 00:13:14,400
Ano'ng ibig sabihin ng C8?

216
00:13:15,520 --> 00:13:17,520
Parang pag sinabi mo sa Finnish,

217
00:13:17,600 --> 00:13:19,920
"C8," "magulo," parang gano'n.

218
00:13:25,240 --> 00:13:28,400
Lahat may mga hawak na totoong baril

219
00:13:28,480 --> 00:13:34,840
at nagpapakita ng droga sa music videos,
bale ito 'yong parody no'n.

220
00:13:35,360 --> 00:13:37,920
Bale ginawa mo ito bilang spoof video?

221
00:13:38,000 --> 00:13:40,960
Di ko sinasabing gangster ako
o ano pa man,

222
00:13:41,040 --> 00:13:43,160
kasi kahit gangster ka talaga,

223
00:13:43,240 --> 00:13:46,560
di mo naman kailangang
ipagsigawan sa lahat 'yon.

224
00:13:46,640 --> 00:13:49,600
Minsan, sa matinong buhay
Ayos lang matakot ako…

225
00:13:49,680 --> 00:13:52,480
Puwedeng sabihin ni Toni
na di siya gangster,

226
00:13:52,560 --> 00:13:55,200
pero ang ginawa nilang
marahas na pagkidnap,

227
00:13:55,280 --> 00:13:57,640
isang nakakabiglang krimen talaga.

228
00:13:57,720 --> 00:13:59,520
Ano'ng ginawa n'yo sa kanya?

229
00:14:00,280 --> 00:14:03,120
-Ano'ng ginawa natin sa kanya?
-Lahat ng puwede.

230
00:14:04,720 --> 00:14:08,560
Pero kailangan pa ba nating idetalye?

231
00:14:09,880 --> 00:14:14,040
Dinala namin siya sa bahay ko sa Tampere,

232
00:14:14,560 --> 00:14:18,040
at itinali namin siya sa metal na lamesa,

233
00:14:18,120 --> 00:14:21,440
nakatali ng metal zip ties
ang mga braso at binti niya.

234
00:14:21,520 --> 00:14:27,320
Dinurog namin ng martilyo ang joints
ng mga daliri niya, pati binti't paa niya.

235
00:14:27,400 --> 00:14:31,680
Sinagasaan namin siya,

236
00:14:31,760 --> 00:14:34,960
binaril namin siya ng bow,

237
00:14:35,600 --> 00:14:38,920
mga gano'ng bagay.

238
00:14:39,680 --> 00:14:44,040
Pero karamihan sa mga 'yon,
pag-iisip niya ang napuruhan,

239
00:14:44,120 --> 00:14:47,440
napahiya siya, at napuwersa.

240
00:14:49,160 --> 00:14:51,760
Sa tingin n'yo, bakit kinailangan pa

241
00:14:53,080 --> 00:14:54,800
na pahirapan n'yo siya?

242
00:14:55,400 --> 00:15:00,360
Naghalo na siguro
'yong galit at pananabik.

243
00:15:01,040 --> 00:15:04,440
Sa mga oras na 'yon,

244
00:15:04,520 --> 00:15:07,840
pakiramdam namin,
kailangan naming gawin 'yon.

245
00:15:11,360 --> 00:15:14,400
'Yong masangkot sina Toni at Olli

246
00:15:14,480 --> 00:15:18,360
sa napakabigat na krimen
gaya ng kidnapping, torture…

247
00:15:18,440 --> 00:15:22,440
Medyo nagulat ako
kasi di man lang sila nagsisisi.

248
00:15:23,040 --> 00:15:27,040
Di ko alam kung ipinapakita lang nilang
malakas sila at nagpapanggap na matatag.

249
00:15:27,120 --> 00:15:31,160
'Yong mga nakilala ko,
di nagpakita ng kahit anong pagsisisi.

250
00:15:31,240 --> 00:15:33,120
Di pa nila maipakita.

251
00:16:04,520 --> 00:16:07,600
Pagkatapos palabasin
ang mga preso bandang 7:00 a.m.,

252
00:16:07,680 --> 00:16:10,440
bumabalik na sa control room
ang mga guwardiya.

253
00:16:15,560 --> 00:16:20,080
Nasa mga preso na
kung susunggaban nila ang mga pagkakataong

254
00:16:20,160 --> 00:16:22,800
makapagtrabaho o makapag-aral
na ibinibigay ng bilangguan.

255
00:16:22,880 --> 00:16:26,640
At ngayong umaga,
may mga di uli pumatos do'n.

256
00:16:28,000 --> 00:16:31,200
Ano ang ibig sabihin ng OG?
Orihinal na gangster?

257
00:16:31,280 --> 00:16:32,240
Oo.

258
00:16:32,320 --> 00:16:34,000
Ayos lang ang pagtusok?

259
00:16:34,080 --> 00:16:35,480
Oo, ayos lang naman.

260
00:16:36,480 --> 00:16:37,440
Grabe.

261
00:16:38,760 --> 00:16:41,120
-Gusto mo rin bang magpa-tattoo?
-Oo nga.

262
00:16:41,200 --> 00:16:42,200
Salamat na lang.

263
00:16:44,280 --> 00:16:46,320
Gumagamit si Toni ng tattoo gun

264
00:16:46,400 --> 00:16:49,240
na gawa sa pen at Xbox controller.

265
00:16:49,320 --> 00:16:51,880
Saan galing ang ink niyan?

266
00:16:52,400 --> 00:16:57,560
Tinutunaw namin ang mga disposable razor
at kinukuha namin 'yong mga uling.

267
00:16:58,360 --> 00:17:01,800
E, paano kung may pumasok na guwardiya
at makita kayo?

268
00:17:02,520 --> 00:17:03,480
Ihihiwalay ka.

269
00:17:03,560 --> 00:17:05,960
-Mag-isa ka lang doon.
-Ihihiwalay.

270
00:17:08,600 --> 00:17:12,440
Hindi ba mapapansin ng mga guwardiya
na may bago kang tattoo?

271
00:17:12,520 --> 00:17:14,240
Napakarami niyang tattoo.

272
00:17:14,320 --> 00:17:17,800
Parang di na nila mapapansin
kung may bago akong tattoo.

273
00:17:18,640 --> 00:17:22,000
Tapos na. Ayos.
Patayin mo na 'yong machine.

274
00:17:22,080 --> 00:17:23,480
Tapos na?

275
00:17:23,560 --> 00:17:24,400
Oo.

276
00:17:28,880 --> 00:17:33,240
Bagama't ang ilan sa 2.1,
nasa mga selda lang nila buong araw,

277
00:17:33,320 --> 00:17:36,600
may mga programang pang-edukasyon naman

278
00:17:36,680 --> 00:17:40,760
at higit sa kalahati lang
sa kanila ang nagtatrabaho.

279
00:17:46,400 --> 00:17:48,760
May mga nag-aaral gumawa ng alahas.

280
00:17:53,040 --> 00:17:55,960
Ngayon, sasamahan ko
ang wingmate kong si Jani.

281
00:17:56,040 --> 00:17:59,080
-Saan ang punta mo? Sa workshop?
-Oo, sa workshop.

282
00:17:59,160 --> 00:18:01,600
Dito ka pumupunta araw-araw?

283
00:18:01,680 --> 00:18:02,560
Araw-araw.

284
00:18:04,320 --> 00:18:07,640
Alam kong may trabaho si Jani,
pero nagulat ako

285
00:18:07,720 --> 00:18:11,280
na eksperto pala siya sa paggawa
ng mga tradisyunal na Finnish na basahan,

286
00:18:11,360 --> 00:18:14,680
at binabayaran siya
ng bilangguan ng 100 euro kada buwan.

287
00:18:18,160 --> 00:18:20,920
Dito tayo.
Simple lang 'tong gagawin natin.

288
00:18:21,000 --> 00:18:24,800
-Ito muna. Tama. Simplehan mo lang.
-At 'yong isang… Napakasimple.

289
00:18:24,880 --> 00:18:28,360
Natutunan ni Jani na gamitin ang panghabi
sa anim na beses na nakulong siya,

290
00:18:28,440 --> 00:18:31,480
at ngayon, nakalahati na niya
ang isa pang apat na taong sentensiya.

291
00:18:31,560 --> 00:18:33,160
-Palitan mo na.
-Palitan.

292
00:18:33,240 --> 00:18:34,080
Dalawa kanina.

293
00:18:34,840 --> 00:18:36,000
-Isa na lang?
-Oo.

294
00:18:36,920 --> 00:18:38,360
-Ayos.
-Tapos, puwede na?

295
00:18:38,440 --> 00:18:39,520
Oo, tatlong beses.

296
00:18:43,640 --> 00:18:46,480
-Ang lakas mo, a.
-Masisira ko ba 'tong panghabi?

297
00:18:46,560 --> 00:18:47,400
Hindi.

298
00:18:47,480 --> 00:18:52,720
Di ako makapaniwalang ilang beses ka nang
naglabas-pasok sa kulungan.

299
00:18:52,800 --> 00:18:54,760
Bakit naglalabas-pasok ka?

300
00:18:54,840 --> 00:18:57,200
Buhay ko 'yon. Gano'n na ang buhay ko.

301
00:18:57,280 --> 00:19:01,080
-Ano ba ang buhay mo sa labas?
-Puro droga at karahasan.

302
00:19:01,160 --> 00:19:02,600
-Droga at karahasan?
-Oo.

303
00:19:02,680 --> 00:19:05,360
-Nagbebenta ng droga. Alam mo na.
-Oo.

304
00:19:06,000 --> 00:19:07,080
'Yong kadalasan.

305
00:19:10,400 --> 00:19:12,320
Ano 'yong mga drogang gamit mo?

306
00:19:12,400 --> 00:19:14,160
Cocaine. Amphetamine.

307
00:19:14,240 --> 00:19:15,880
Cocaine at amphetamine.

308
00:19:16,720 --> 00:19:18,600
Bakit ka nakulong ngayon?

309
00:19:18,680 --> 00:19:20,800
-Dahil sa karahasan.
-Dahil sa karahasan?

310
00:19:20,880 --> 00:19:22,720
-Oo.
-Ano ba'ng ginawa mo?

311
00:19:23,680 --> 00:19:25,960
May sinaksak ako.
Away na nauwi sa saksakan.

312
00:19:26,040 --> 00:19:28,280
Nasa maling lugar at panahon ako.

313
00:19:28,360 --> 00:19:30,720
Walang espesyal do'n. Mali lang talaga.

314
00:19:30,800 --> 00:19:33,120
Ano'ng nangyari do'n sa sinaksak mo?

315
00:19:33,720 --> 00:19:35,720
Salamat sa Diyos, buhay siya, pero…

316
00:19:36,240 --> 00:19:40,440
Magandang sensyales 'yan
na ipinapakita mong nagsisisi ka.

317
00:19:42,600 --> 00:19:43,520
Ayos.

318
00:19:43,600 --> 00:19:46,560
At kapag umaabante na 'to,
galawin mo nang ganito.

319
00:19:51,680 --> 00:19:53,520
-Para tama ang hugis.
-Okay.

320
00:19:53,600 --> 00:19:55,920
-Para di maging ganito.
-Okay.

321
00:19:56,000 --> 00:19:58,640
Nababahala ako kasi ikaw 'yong tipo

322
00:19:58,720 --> 00:20:01,880
na labas-pasok dito,

323
00:20:01,960 --> 00:20:06,200
ibig sabihin, 'yong rehabilitasyon,
'yong pagtulong nila sa mga tulad mo…

324
00:20:06,280 --> 00:20:09,200
Oo, nakakatulong sila
kung gusto mong tulungan ka nila.

325
00:20:09,280 --> 00:20:11,600
At siya rin ang instructor mo palagi?

326
00:20:11,680 --> 00:20:13,680
Oo, siya lagi.

327
00:20:14,320 --> 00:20:18,120
Napapagod at nagsasawa ka na sigurong
makita siyang bumalik dito.

328
00:20:18,200 --> 00:20:20,640
Oo, sana di na niya kailanganing bumalik.

329
00:20:22,040 --> 00:20:24,360
-Nagtitino naman na siya ngayon.
-Oo.

330
00:20:24,440 --> 00:20:26,520
Mukhang magkasundo kayong dalawa.

331
00:20:26,600 --> 00:20:29,960
Magkasundo nga kami.
Napapag-usapan namin lahat.

332
00:20:30,040 --> 00:20:31,720
Mga babae, droga, lahat.

333
00:20:31,800 --> 00:20:34,120
Okay. Paano ka natutulungan no'n?

334
00:20:35,640 --> 00:20:38,200
Di ko alam. Masarap pag-usapan, e.

335
00:20:38,280 --> 00:20:41,000
Puro lalaki kasi ro'n sa section.

336
00:20:41,080 --> 00:20:44,200
Oo. Tama nga naman.

337
00:20:44,280 --> 00:20:45,120
Oo.

338
00:20:45,200 --> 00:20:49,280
Ngayong dalawang taon na ako rito,
maayos na akong nakakapag-isip.

339
00:20:49,360 --> 00:20:53,440
Parang therapy na 'to sa akin.
Nakikita kong may pinapatunguhan ito.

340
00:20:53,520 --> 00:20:56,000
-Okay. Ikaw na ang tumapos, ha?
-Sige.

341
00:20:56,080 --> 00:21:00,080
Kahit nasentensiyahan siya
nang maraming beses,

342
00:21:00,160 --> 00:21:04,280
mukhang nagagawa nang magbago
ni Jani sa wakas.

343
00:21:04,800 --> 00:21:08,280
At 'yong paghiwalay niya
sa mga lalaki sa wing araw-araw,

344
00:21:08,360 --> 00:21:10,320
mukhang nakakatulong din.

345
00:21:18,880 --> 00:21:22,400
Pagbalik namin sa 2.1,
nagkakagulo ang buong wing.

346
00:21:23,400 --> 00:21:25,040
Okay. Tigil!

347
00:21:26,560 --> 00:21:30,480
Ang sabi, nanakit daw
ng bagong salta si Toni,

348
00:21:30,560 --> 00:21:33,480
na ngayon ay ililipat sa ibang wing.

349
00:21:33,560 --> 00:21:35,520
-Kakarating lang niya rito?
-Oo.

350
00:21:35,600 --> 00:21:37,200
-Tapos, sinuntok mo?
-Oo.

351
00:21:37,280 --> 00:21:38,920
Sa selda niya. Alam mo na.

352
00:21:39,000 --> 00:21:40,960
-O, pumasok ka sa selda niya?
-Oo.

353
00:21:41,040 --> 00:21:41,880
Okay.

354
00:21:41,960 --> 00:21:46,280
Alam mo na, may mga camera kasi rito, e.

355
00:21:46,360 --> 00:21:47,360
A, okay.

356
00:21:48,920 --> 00:21:50,680
Bakit mo siya sinuntok?

357
00:21:50,760 --> 00:21:51,840
Ano kasi…

358
00:21:55,520 --> 00:21:58,440
Ilang taon na ang nakakaraan,
nanglaglag siya.

359
00:21:59,200 --> 00:22:00,800
Tungkol saan ba 'yon?

360
00:22:00,880 --> 00:22:02,760
Sa droga.

361
00:22:03,520 --> 00:22:05,040
Bale, ito 'yong ganti mo?

362
00:22:05,560 --> 00:22:06,400
Oo.

363
00:22:06,480 --> 00:22:09,920
Di ko kayang mabuhay
kasama ang mga gano'ng tao.

364
00:22:10,760 --> 00:22:15,080
Pagtatawanan ako ng mga tropa ko
pag umuwi ako na wala man lang ginawa.

365
00:22:16,480 --> 00:22:18,240
Gaano kalala ang tama niya?

366
00:22:18,880 --> 00:22:19,760
Hindi ko alam.

367
00:22:23,520 --> 00:22:28,080
Ang cellmate ni Toni na si Olli,
nasa wing din nang mangyari ang insidente.

368
00:22:28,160 --> 00:22:30,080
Binanggit sa akin ni Toni 'yong…

369
00:22:30,160 --> 00:22:31,000
Oo.

370
00:22:31,680 --> 00:22:33,640
Pero kailangan niyang gawin 'yon.

371
00:22:34,200 --> 00:22:35,040
Talaga?

372
00:22:35,120 --> 00:22:36,160
Oo.

373
00:22:36,680 --> 00:22:38,320
Di alam ng mga guwardiya?

374
00:22:38,400 --> 00:22:39,240
Hindi.

375
00:22:41,720 --> 00:22:43,000
Hindi pa.

376
00:22:43,080 --> 00:22:44,920
May magsasalita kaya sa kanila?

377
00:22:45,000 --> 00:22:46,200
Wala siguro.

378
00:22:46,280 --> 00:22:50,000
Nakita ko no'ng pumasok siya sa kuwarto
kasama no'ng guwardiya.

379
00:22:50,600 --> 00:22:53,440
Mukhang di naman siya magsasalita.

380
00:22:56,480 --> 00:22:58,040
-Ayos.
-Ano'ng lasa?

381
00:22:58,120 --> 00:23:00,560
Sobrang sarap. Maraming salamat. Salamat.

382
00:23:00,640 --> 00:23:01,760
Walang anuman.

383
00:23:03,280 --> 00:23:06,200
Dahil di nakita
ng mga guwardiya ang nangyari,

384
00:23:06,280 --> 00:23:08,080
di naparusahan si Toni.

385
00:23:08,600 --> 00:23:13,960
Kung ang mga presong tulad ni Toni,
dadaanin sa dahas ang mga problema,

386
00:23:14,480 --> 00:23:16,840
wala talagang mababago sa kanila.

387
00:23:44,680 --> 00:23:47,280
Magdamag silang nakakulong sa selda.

388
00:23:47,880 --> 00:23:50,520
Di pa lumalabas sa selda
sina Toni at Olli.

389
00:23:51,120 --> 00:23:54,200
Si Jani, busy pa rin at maraming ginagawa.

390
00:23:55,040 --> 00:23:58,120
Lagi siyang mukhang masigla
at masaya tuwing umaga.

391
00:23:58,200 --> 00:24:01,040
'Yong pagtutok ni Jani
sa programa ng bilangguan,

392
00:24:01,120 --> 00:24:05,000
mukhang nakakatulong sa kanya
para makaiwas sa droga at karahasan,

393
00:24:05,080 --> 00:24:07,160
at napapasaya siya no'n.

394
00:24:07,240 --> 00:24:10,720
Pero di lang trabaho
ang dahilan ng pagbangon niya.

395
00:24:10,800 --> 00:24:13,960
Nakakatanggap ako ng e-mail
mula sa girlfriend ko kada umaga.

396
00:24:14,040 --> 00:24:15,760
Sa opisina pala dumadaan?

397
00:24:15,840 --> 00:24:17,480
-Sa mga guwardiya?
-Oo.

398
00:24:17,560 --> 00:24:19,960
Sabi niya, buksan ko raw ang TV

399
00:24:20,040 --> 00:24:24,440
dahil ia-update niya
'yong sports channel ko.

400
00:24:27,240 --> 00:24:28,880
Matagal na ba kayo?

401
00:24:28,960 --> 00:24:31,280
Hindi. Dito kami nagkakilala.

402
00:24:32,960 --> 00:24:36,040
Nandito ako sa loob.
Nakipag-blind date siya sa akin.

403
00:24:37,120 --> 00:24:39,160
Paano mo siya nakilala rito?

404
00:24:40,080 --> 00:24:42,360
Dahil sa kaibigan ko.

405
00:24:42,440 --> 00:24:45,480
-A, ipinakilala ka niya.
-Oo, ipinakilala niya ako.

406
00:24:45,560 --> 00:24:49,000
Dagdag motivation kay Jani
'yong karelasyon niya

407
00:24:49,080 --> 00:24:52,720
para ituloy 'yong rehabilitasyon
na inaalok dito.

408
00:24:52,800 --> 00:24:57,720
Pero di lahat sa 2.1, katulad niya
na nakikitaan ko ng pagbabago.

409
00:25:04,040 --> 00:25:06,960
Magdala kayo ng pagkain. Pambihira talaga.

410
00:25:07,720 --> 00:25:09,480
Pagkain ng aso 'to, e.

411
00:25:09,560 --> 00:25:14,040
Si Michael, di niya tunay na pangalan,
kalapit ko ng selda. Siya ay 18-anyos.

412
00:25:14,120 --> 00:25:17,800
Di siya nagtatrabaho
at lagi lang nagmumukmok sa selda niya.

413
00:25:17,880 --> 00:25:19,960
Ngayon, mukha siyang balisa.

414
00:25:20,760 --> 00:25:23,600
Di naman sa nalulungkot ako,
pero kahit papaano,

415
00:25:23,680 --> 00:25:28,040
nakakadismaya na nandito ka sa bilangguan
at gusto mong gumaan ang loob mo.

416
00:25:28,120 --> 00:25:30,880
Karamihan sa mga nandito,
nag-ehersisyo kaninang umaga.

417
00:25:30,960 --> 00:25:33,360
Bakit di ka lumabas para makapagpahangin

418
00:25:33,440 --> 00:25:35,480
at gawin mo 'yong paraan

419
00:25:35,560 --> 00:25:38,480
para mabawasan
ang tensiyon na nararamdaman mo…

420
00:25:39,200 --> 00:25:44,040
Araw-araw naman akong lumalabas.

421
00:25:46,080 --> 00:25:48,000
Parang wala ka lang gana ngayon?

422
00:25:48,840 --> 00:25:52,000
Hindi ko alam.
Medyo aligaga ang pakiramdam ko,

423
00:25:52,080 --> 00:25:54,400
at di ako puwedeng mapirme rito.

424
00:25:54,480 --> 00:25:57,440
-Sorry, maninigarilyo muna ako.
-Okay.

425
00:26:02,360 --> 00:26:07,080
Madalas na nagpapahinga lang si Michael
sa selda niya nang ilang oras buong araw.

426
00:26:07,160 --> 00:26:11,800
Di ko pa alam kung bakit siya nakulong
o kung ano ang mga pinoproblema niya.

427
00:26:13,320 --> 00:26:14,840
-Ano 'yon?
-Kumusta ka?

428
00:26:14,920 --> 00:26:15,760
Mabuti naman.

429
00:26:16,360 --> 00:26:17,840
Gusto mong makipag-usap?

430
00:26:17,920 --> 00:26:19,960
Oo. Ayos 'yan. Pasok.

431
00:26:20,040 --> 00:26:21,160
Dito tayo mag-usap.

432
00:26:21,240 --> 00:26:23,200
-Pasok ako? Okay.
-Welcome. Ayos.

433
00:26:24,680 --> 00:26:27,560
Kumusta na ang pakiramdam mo?
Kanina kasi, medyo…

434
00:26:29,320 --> 00:26:30,160
Mabuti naman.

435
00:26:30,680 --> 00:26:34,560
Bakit ka pala nakulong? Bakit ka nandito?

436
00:26:34,640 --> 00:26:37,160
Umalis ako sa bahay na para sa mga bata

437
00:26:37,240 --> 00:26:41,640
at pumunta sa Tampere,

438
00:26:41,720 --> 00:26:46,400
kung saan naging palaboy ako at naging
lulong sa droga, puro droga ang hanap ko.

439
00:26:46,480 --> 00:26:51,000
May nangyari sa Tampere
kung saan dalawang 40-anyos

440
00:26:51,800 --> 00:26:54,640
ang inakusahan akong
ninakaw ko raw 'yong speed stash nila,

441
00:26:54,720 --> 00:26:58,680
at sabi no'ng lalaki, ibalik ko raw
'yong droga sa loob ng tatlong segundo

442
00:26:58,760 --> 00:27:02,120
o babasagin niya ang mga ngipin ko
gamit ang baseball bat.

443
00:27:02,200 --> 00:27:06,040
Tapos, parang nawala ako sa katinuan

444
00:27:06,120 --> 00:27:11,120
at kinuha ko 'yong kutsilyo sa bulsa ko,
at sinaksak 'yong lalaki sa leeg.

445
00:27:11,200 --> 00:27:13,880
Tapos, dumating 'yong isa at itinulak ako,

446
00:27:13,960 --> 00:27:16,160
at ipinangharang
'yong kamay niya nang ganito,

447
00:27:16,240 --> 00:27:20,320
tapos, sinaksak ko nang dalawang beses,
banda rito, saka rito.

448
00:27:21,400 --> 00:27:23,560
Pero bata ka lang no'n.

449
00:27:23,640 --> 00:27:27,040
Nakatanggap ka ba ng tulong
habang nakakulong ka

450
00:27:27,120 --> 00:27:30,800
para maunawaan mo ang bigat ng gano'n

451
00:27:31,640 --> 00:27:33,200
karahas na krimen?

452
00:27:33,840 --> 00:27:36,320
Binisita ko 'yong rehabilitation worker

453
00:27:36,400 --> 00:27:40,520
at psychologist,
at oo, nakatulong 'yon sa akin.

454
00:27:40,600 --> 00:27:43,520
Binisita ka ba
ng kahit sino sa mga kapamilya mo?

455
00:27:44,040 --> 00:27:48,120
Ano na rin… Naku, ang tagal na rin
no'ng huling may bumisita sa akin.

456
00:27:49,680 --> 00:27:54,000
Di ko alam kung kailangan ko pa ba
ng bisita. Okay naman ako rito.

457
00:27:54,080 --> 00:27:58,160
Maganda 'tong cell block.
Mabubuti ang mga tao rito,

458
00:27:58,840 --> 00:28:02,720
may mga kaibigan ako rito, at…
ayos naman dito.

459
00:28:04,320 --> 00:28:07,200
Isa sa mga biktima ang namatay

460
00:28:07,280 --> 00:28:10,080
dahil sa marahas na pag-atake ni Michael.

461
00:28:10,160 --> 00:28:12,840
Dahil sa edad niya,
napatawan lang si Michael

462
00:28:12,920 --> 00:28:16,360
ng dalawa't kahating taong
pagkakakulong dahil sa pagpatay.

463
00:28:16,440 --> 00:28:20,800
Kaya ilang buwan na lang siyang
matutulungan ng bilangguan na magbago.

464
00:28:21,400 --> 00:28:24,640
Lahat ng mga preso,
higit 14 oras sa isang araw nakakulong,

465
00:28:24,720 --> 00:28:28,840
pero madalas, nasa selda lang si Michael,
kahit may choice naman siya,

466
00:28:28,920 --> 00:28:31,120
at parang malayo siya sa lahat.

467
00:28:31,640 --> 00:28:35,640
Isang 18-anyos na binata
ang nakakulong sa selda

468
00:28:35,720 --> 00:28:40,240
sa pangmatandang bilangguan
mula 4:40 ng hapon

469
00:28:40,320 --> 00:28:43,160
hanggang alas-siyete ng umaga kinabukasan.

470
00:28:43,800 --> 00:28:46,680
Rehabilitasyon ba 'yon?
Pagpaparusa ba 'yon?

471
00:28:47,280 --> 00:28:49,360
Ginawa ko 'to. Ako mismo ang gumawa nito,

472
00:28:49,440 --> 00:28:52,120
ang makulong sa selda
habang tirik ang araw,

473
00:28:52,200 --> 00:28:54,400
at nakakasama 'to sa pag-iisip.

474
00:28:55,000 --> 00:28:57,720
Nasa puder nila siya.
Dapat may gawin sila.

475
00:28:57,800 --> 00:28:59,720
Kahit ano pa ang nagawa niya

476
00:28:59,800 --> 00:29:03,200
sa murang edad,
puwede pa siyang matulungan.

477
00:29:03,280 --> 00:29:06,480
KYLMÄKOSKEN PRISON

478
00:29:21,600 --> 00:29:24,480
Dalawang araw na lang ako
sa Kylmäkoski Prison.

479
00:29:25,160 --> 00:29:28,600
May nakilala akong isang bilanggo,
na tulad ni Michael,

480
00:29:28,680 --> 00:29:32,400
may nagawa ring matinding karahasan
no'ng teenager pa siya.

481
00:29:33,000 --> 00:29:34,720
-Raphael nga pala.
-Leif.

482
00:29:34,800 --> 00:29:36,800
-Ano'ng pangalan mo? Leif.
-Leif.

483
00:29:36,880 --> 00:29:39,080
Ngayon na halos 50-anyos na siya,

484
00:29:39,160 --> 00:29:41,040
nag-commit na sa wakas si Leif

485
00:29:41,120 --> 00:29:44,200
sa regular counseling na programa
sa bilangguan.

486
00:29:47,640 --> 00:29:49,360
Ilang beses ka nang nakulong?

487
00:29:51,000 --> 00:29:53,040
Labing-isang beses sa Finland,

488
00:29:53,720 --> 00:29:55,240
anim na beses sa Sweden,

489
00:29:55,320 --> 00:29:57,440
dalawa sa Denmark, at isa sa Norway.

490
00:29:58,520 --> 00:30:02,080
Sabi ni Leif,
bahagi siya ng Roma Gypsy community.

491
00:30:02,160 --> 00:30:05,240
Dalawampu't tatlong taon
na siyang nakakulong,

492
00:30:05,320 --> 00:30:07,960
nahatulan sa maraming marahas na krimen,

493
00:30:08,040 --> 00:30:10,200
kabilang ang dalawang pagpatay.

494
00:30:10,280 --> 00:30:12,320
Lumaki ako sa mga institusyon.

495
00:30:12,400 --> 00:30:15,280
At nakulong ako noong 15 taong gulang ako.

496
00:30:15,360 --> 00:30:18,560
Pinatay ang kapatid ko.
Kaya binaril ko sa ulo 'yong killer.

497
00:30:19,080 --> 00:30:20,160
Paghihiganti 'yon.

498
00:30:22,040 --> 00:30:24,760
Ano ang nagtulak sa 'yo
para maging marahas?

499
00:30:24,840 --> 00:30:29,040
Pag may Romany family
na pinamamahayan ng galit,

500
00:30:29,120 --> 00:30:33,240
pag di ka nakaalis sa gano'ng sitwasyon,
lalala ang mga bagay.

501
00:30:33,320 --> 00:30:37,040
May gano'n sa panahon ngayon
kung saan lahat may baril.

502
00:30:37,120 --> 00:30:40,600
Bigla na lang mangyayari.
Lalamunin ka no'n agad.

503
00:30:41,120 --> 00:30:43,880
At ayaw kong tumanggap ng tulong noon.

504
00:30:43,960 --> 00:30:46,400
Bakit ngayon lang at di pa noon?

505
00:30:47,280 --> 00:30:50,120
Nalulong ako sa maraming droga noon.

506
00:30:51,120 --> 00:30:54,120
Pero ngayon, habang nakakulong ako,

507
00:30:54,200 --> 00:30:59,280
palagi kaming nag-uusap ni Hanna.

508
00:31:01,960 --> 00:31:06,560
Simula nang tumigil si Leif magdroga,
lagi silang may regular session ni Hanna,

509
00:31:06,640 --> 00:31:10,640
ang espesyal na counselor ng bilangguan
para sa mga violent offender.

510
00:31:12,000 --> 00:31:16,120
Anong klaseng lugar ang naiisip mo

511
00:31:16,200 --> 00:31:18,840
na ideal na rehabilitation center?

512
00:31:18,920 --> 00:31:21,560
Christian substance abuse rehab center
ang pinakamaganda.

513
00:31:21,640 --> 00:31:24,160
-Para may halong espiritwal.
-Oo.

514
00:31:24,240 --> 00:31:27,720
Karamihan sa mga nakakausap mo,
mga violent offender tulad ni Leif.

515
00:31:27,800 --> 00:31:30,840
Droga at alak ba
ang nasa likod ng karahasang 'yon?

516
00:31:31,720 --> 00:31:34,520
Halos gano'n lagi, o kaya,

517
00:31:34,600 --> 00:31:37,360
napakahirap ng naging buhay nila.

518
00:31:37,440 --> 00:31:42,000
May mga problema sila sa pamilya,
o karamihan sa kanila, inampon,

519
00:31:42,080 --> 00:31:44,200
o nanggaling sa mga institusyon,

520
00:31:44,280 --> 00:31:48,200
at minaltrato noong mga bata pa sila.

521
00:31:48,280 --> 00:31:51,920
Di sila namuhay nang normal
kaya ang naisip nila,

522
00:31:52,000 --> 00:31:55,320
gagawa na lang ako ng krimen
at mananakit ng mga tao.

523
00:31:55,400 --> 00:31:57,720
Naniniwala si Hanna
na ang Finnish school system,

524
00:31:57,800 --> 00:32:00,320
inilalayo ang loob
ng ilang kabataang lalaki.

525
00:32:00,400 --> 00:32:04,080
Noong kabataan ko no'ng '90s,
naaalala ko pa nang malinaw

526
00:32:04,160 --> 00:32:10,640
na itong mga pasaway, lalo 'yong magugulo,
dinidisiplina sila kadalasan.

527
00:32:10,720 --> 00:32:13,280
Nasangkot sila sa gulo. Minaliit sila.

528
00:32:13,360 --> 00:32:15,840
At sa tingin ko, ang Finnish society,

529
00:32:16,480 --> 00:32:20,120
mas gusto nila ang kalmado
at mahinahong behavior,

530
00:32:20,200 --> 00:32:23,320
at pag di gano'n,
magulo na ang tingin do'n.

531
00:32:23,400 --> 00:32:26,720
At malinaw na senyales 'yon
na, "Isa kang problema."

532
00:32:26,800 --> 00:32:31,400
Tama. 'Yong mga preso ba
na may pagkamarahas,

533
00:32:31,480 --> 00:32:33,960
kailangan talagang lumapit
sa mga tulad mo?

534
00:32:34,040 --> 00:32:37,640
Maraming preso ang kusang pumupunta rito,

535
00:32:37,720 --> 00:32:41,160
kaya puno na ang schedule ko
ng mga gano'ng tao.

536
00:32:41,240 --> 00:32:45,080
Bale, Leif, sa pagpunta mo rito,
sa pag-participate mo sa session,

537
00:32:45,160 --> 00:32:47,200
paano ka natutulungan nito?

538
00:32:47,280 --> 00:32:50,080
Puwede kasi nating pag-usapan
ang kahit ano.

539
00:32:50,160 --> 00:32:51,840
Di ko kailangang magsinungaling

540
00:32:51,920 --> 00:32:55,200
sa nararamdaman ko
at kung saan ko kailangan ng tulong.

541
00:32:56,200 --> 00:32:58,960
At alam kong sa atin lang
ang mga pinag-uusapan natin.

542
00:33:00,200 --> 00:33:02,480
Mukhang maganda ang nagagawa ni Hanna,

543
00:33:02,560 --> 00:33:06,000
pero siya lang
ang violence counselor ng bilangguan.

544
00:33:07,040 --> 00:33:11,360
At nasa mga preso na
kung hihingi sila ng tulong sa kanya.

545
00:33:13,160 --> 00:33:16,240
Hawak nila ang mga taong ito
sa lugar na 'to

546
00:33:16,320 --> 00:33:20,560
at maaari nilang ituro, itulak,
o ipakita sa kanila ang tamang landas.

547
00:33:20,640 --> 00:33:22,280
Di ko nakikita dito 'yon.

548
00:33:22,960 --> 00:33:25,920
Nasa mga bilanggo ang rehabilitasyon dito.

549
00:33:26,000 --> 00:33:32,840
Nasa kanila ang lahat ng desisyon
kung sa tingin ba nila, nagbago na sila.

550
00:33:32,920 --> 00:33:34,800
Walang bumabago sa kanila.

551
00:33:44,840 --> 00:33:47,720
Sina Leif at karamihan
sa mga presong nakilala ko

552
00:33:47,800 --> 00:33:50,960
ay nagsabing droga ang nagtulak
sa marahas nilang krimen.

553
00:33:51,040 --> 00:33:56,200
Kaya gusto kong malaman kung may access
pa sila sa droga sa loob ng bilangguan.

554
00:33:56,280 --> 00:34:00,480
Dahil kung meron pa, maaapektuhan no'n
ang kakayahan nilang magbago.

555
00:34:02,000 --> 00:34:04,600
Malakas ang impluwensiya mo sa wing, tama?

556
00:34:04,680 --> 00:34:06,720
Nirerespeto ka ng lahat?

557
00:34:07,520 --> 00:34:08,440
Normal lang.

558
00:34:09,120 --> 00:34:13,440
Kung gusto kong mag-marijuana
o mag-ampethamine, o…

559
00:34:13,520 --> 00:34:15,360
Madali lang bang magpasok dito?

560
00:34:15,440 --> 00:34:16,840
-Oo.
-Talaga?

561
00:34:16,920 --> 00:34:18,840
-Oo. Gusto mo?
-Mabuti o…

562
00:34:19,800 --> 00:34:20,840
Gusto ko ba?

563
00:34:24,240 --> 00:34:28,280
Mahigpit ba sa droga ang mga guwardiya?
Lagi ba silang bumabalik para maghanap?

564
00:34:28,360 --> 00:34:32,120
Naghahalughog ba sila rito?
Hinaharang nila lagi 'yon?

565
00:34:32,200 --> 00:34:35,520
Pag nasa labas kami,
pag nasa gym kami. Mga gano'n.

566
00:34:35,600 --> 00:34:37,560
Hinahalughog ang selda n'yo pag wala kayo?

567
00:34:37,640 --> 00:34:38,480
Oo.

568
00:34:39,160 --> 00:34:41,760
Anong droga ang nahahanap nila?
Ano 'yong madalas makita?

569
00:34:41,840 --> 00:34:43,480
Kadalasan, wala naman.

570
00:34:43,560 --> 00:34:45,240
-Wala silang nakikita?
-Wala.

571
00:34:45,320 --> 00:34:50,160
Mga tatlong milligram ng Subutex.

572
00:34:50,240 --> 00:34:52,640
'Yon ba ang mabentang droga? Subutex?

573
00:34:52,720 --> 00:34:56,120
Oo, parang 'yon 'yong sikat
na Finnish na droga sa mga bilangguan.

574
00:34:56,200 --> 00:34:57,080
Okay.

575
00:34:58,040 --> 00:35:02,640
-Ano'ng epekto no'n? Di pa ako nakagamit.
-Di maganda. Masusuka ka sa una.

576
00:35:02,720 --> 00:35:05,520
Tapos, dalawang araw
sasama ang pakiramdam mo.

577
00:35:05,600 --> 00:35:07,600
Pero pagkatapos no'n, alam mo na,

578
00:35:07,680 --> 00:35:09,720
pakiramdam mo, mas malakas ka at…

579
00:35:10,600 --> 00:35:15,600
May makikita ka rito na 'yong mga mata,
maliliit ang pupils.

580
00:35:17,200 --> 00:35:18,240
Oo.

581
00:35:21,080 --> 00:35:21,960
Okay.

582
00:35:23,720 --> 00:35:27,000
-'Yon ang palatandaan, maliliit na pupils.
-Oo.

583
00:35:29,040 --> 00:35:30,360
Karamihan sa mga bilangguan,

584
00:35:30,440 --> 00:35:33,280
ilegal na droga
ang sentro ng mga pagtatalo

585
00:35:33,360 --> 00:35:36,120
at takutan sa pagitan ng mga bilanggo.

586
00:35:36,200 --> 00:35:39,800
Sobrang lala ng naranasan
ng isa sa mga preso sa wing ko

587
00:35:39,880 --> 00:35:42,640
kaya nagpalipat siya
sa mas ligtas na wing.

588
00:35:45,240 --> 00:35:47,720
Kumusta, kaibigan? Gusto mong maglaro?

589
00:35:47,800 --> 00:35:51,080
-Oo, sige isa. Oo, ayos lang.
-Puwede 'tong bat na 'to?

590
00:35:51,680 --> 00:35:55,560
Antti ang pangalan niya,
at nasa protection wing siya

591
00:35:55,640 --> 00:35:57,160
para sa kaligtasan niya.

592
00:35:57,240 --> 00:35:59,920
Pero iba ang tawag ng mga bilanggo rito.

593
00:36:00,000 --> 00:36:03,840
Sabi nila sa akin, lizard wing daw ito.

594
00:36:03,920 --> 00:36:06,520
-Alam kong di…
-'Yan nga ang tawag nila. Oo.

595
00:36:06,600 --> 00:36:08,200
Ano'ng ibig nilang sabihin?

596
00:36:09,240 --> 00:36:12,600
Mga sex offender. Mga nanglalaglag.

597
00:36:12,680 --> 00:36:14,160
Bakit ka pala nandito?

598
00:36:14,760 --> 00:36:17,320
Dahil 'yon sa akin at sa katayuan ko

599
00:36:17,400 --> 00:36:21,680
na kaya ko naman silang
tulungan sa droga, pero tumanggi ako.

600
00:36:21,760 --> 00:36:24,720
Ano'ng ibig mong sabihin
sa tulungan sila sa droga?

601
00:36:25,480 --> 00:36:28,160
Bale, binibisita kasi ako ng asawa ko.

602
00:36:28,760 --> 00:36:32,800
At, alam mo na, gusto nilang
tulungan ko sila ro'n,

603
00:36:32,880 --> 00:36:36,440
para makapagdala ng package dito
ang asawa ko, mga gano'n.

604
00:36:36,520 --> 00:36:39,360
-Di ko siya kayang ilagay sa alanganin.
-Hindi.

605
00:36:39,440 --> 00:36:42,120
Tinatawagan kasi nila
ang asawa ko sa labas,

606
00:36:42,200 --> 00:36:45,480
alam mo na, at wala akong alam
na nakikisuyo pala sila.

607
00:36:45,560 --> 00:36:48,840
Ayun, kaya naman
sobrang nagalit ako sa kanila.

608
00:36:48,920 --> 00:36:50,800
Nagtalo kami at kinailangan kong umalis.

609
00:36:50,880 --> 00:36:54,360
No'ng nalaman mong
ilalagay ka nila sa 2.1,

610
00:36:54,440 --> 00:36:55,320
natakot ka ba?

611
00:36:55,400 --> 00:36:56,320
Natakot?

612
00:36:57,760 --> 00:37:00,200
Oo naman. 'Yong mga 'yon, tulad ko sila.

613
00:37:00,280 --> 00:37:02,480
Gagawin nila anuman ang maisip nila.

614
00:37:02,560 --> 00:37:04,480
Di sila mag-aalinlangan.

615
00:37:04,560 --> 00:37:08,120
Gusto kong makalaya balang-araw.
Ayokong makapatay rito.

616
00:37:08,200 --> 00:37:10,480
At ayokong mapatay ng sinuman dito.

617
00:37:10,560 --> 00:37:12,720
Pero iba ang mga bilangguan noon.

618
00:37:13,240 --> 00:37:14,360
Sa panahon ngayon,

619
00:37:15,720 --> 00:37:18,600
wala nang sumusunod sa mga patakaran.

620
00:37:18,680 --> 00:37:21,480
Parang sila na ang gumagawa
ng mga patakaran.

621
00:37:22,200 --> 00:37:25,880
Hari ang may pinakamaraming droga.
Di ko alam bakit gano'n.

622
00:37:26,600 --> 00:37:27,440
'Yon.

623
00:37:35,360 --> 00:37:38,480
Isa sa pinakamalaking hamon
sa mga bantay ng kulungan

624
00:37:38,560 --> 00:37:40,160
ang pagpigil sa pagpasok ng droga.

625
00:37:40,240 --> 00:37:44,480
Pero pag nakapagpasok ka ng droga rito,
gumagawa ka ng black market.

626
00:37:44,560 --> 00:37:47,000
Nabubuo rin no'n 'yong mga posisyon,

627
00:37:47,080 --> 00:37:49,560
kontrolado ng mga may droga
ang bilangguan.

628
00:37:49,640 --> 00:37:54,440
Ibig sabihin, sila ang masusunod.
At sobrang mapanganib 'yon.

629
00:38:08,760 --> 00:38:11,640
Huling araw ko na sa wing 2.1.

630
00:38:13,760 --> 00:38:15,880
-Kumusta? Ayos naman?
-Oo, ayos lang.

631
00:38:15,960 --> 00:38:17,520
Nakipagkuwentuhan ako kay Jani.

632
00:38:17,600 --> 00:38:21,920
May dalawang taon pa siyang bubunuin,
pero pinaghahandaan niya ang future.

633
00:38:22,000 --> 00:38:24,200
Sa lahat ng nasa 2.1,

634
00:38:24,280 --> 00:38:28,200
siya ang pinakababad
sa mga programang pangrehabilitasyon dito.

635
00:38:28,280 --> 00:38:29,600
Gusto kong malaman,

636
00:38:29,680 --> 00:38:31,760
dahil nakita ko ang kabutihan mo,

637
00:38:31,840 --> 00:38:33,800
ano ang gagawin mo paglaya mo?

638
00:38:34,800 --> 00:38:36,720
Magsasama kami ng girlfriend ko.

639
00:38:36,800 --> 00:38:39,800
May trabaho at bahay na ako,
at handa na ang lahat.

640
00:38:40,800 --> 00:38:43,120
-Magandang senyales 'yan.
-Maganda nga.

641
00:38:43,200 --> 00:38:47,160
Iba na ngayon,
kasi dati di naman ganito, e.

642
00:38:47,800 --> 00:38:51,600
May kikitain akong pamilya
pagkaraan ng dalawang linggo.

643
00:38:51,680 --> 00:38:54,200
-Unang beses n'yong magkikita.
-Una. Oo.

644
00:38:54,280 --> 00:38:57,560
Conjugal visit.
Para mas maging intimate kayo.

645
00:38:57,640 --> 00:38:58,800
Oo.

646
00:38:58,880 --> 00:39:01,840
At pagkatapos ng dalawang buwan,
unang bakasyon ko.

647
00:39:02,760 --> 00:39:06,240
-Marami ka palang inaabangan.
-Maraming magagandang bagay.

648
00:39:06,320 --> 00:39:08,000
Good luck. Sana ito na 'yon.

649
00:39:08,080 --> 00:39:09,480
-Salamat.
-Salamat.

650
00:39:09,560 --> 00:39:13,440
Ang relasyon ni Jani,
kasama ng plano niya pagkalabas,

651
00:39:13,520 --> 00:39:17,200
natutulungan siyang maging committed
sa proseso ng rehabilitasyon.

652
00:39:19,840 --> 00:39:22,200
Di na aabot ng isang buwan,
laya na si Toni.

653
00:39:22,280 --> 00:39:25,720
Sa kabila ng di niya pagsali
sa mga programa rito,

654
00:39:25,800 --> 00:39:28,880
gusto kong malaman
kung nabago ba siya ng bilangguan.

655
00:39:28,960 --> 00:39:33,320
Nakikita kong ito ang pagkatao ko.

656
00:39:33,400 --> 00:39:36,280
Ganito 'yong dapat.

657
00:39:36,360 --> 00:39:40,280
Mabait ako sa mababait,
at sobrang sama ko sa masasama.

658
00:39:40,360 --> 00:39:44,720
Di naman kasi ako full-time na gangster.

659
00:39:44,800 --> 00:39:49,480
Nangyari lang 'yon isang weekend,
at ngayon, nakulong ako nang dahil doon.

660
00:39:49,560 --> 00:39:51,160
Ano na ang gagawin ni Toni?

661
00:39:52,240 --> 00:39:55,280
Bale, ang iniisip namin ni Olli,

662
00:39:55,360 --> 00:40:00,080
magtatayo kami ng negosyong
papatakbuhin namin.

663
00:40:00,160 --> 00:40:02,360
Magiging ama na ako sa tag-araw.

664
00:40:02,440 --> 00:40:05,280
At gusto kong maging mabuting ama
sa mga anak ko.

665
00:40:05,360 --> 00:40:10,160
Gusto kong gumawa ng kanta
kung kaya pa ng oras ko.

666
00:40:10,680 --> 00:40:13,880
Wala na akong balak na bumalik pa rito.

667
00:40:14,720 --> 00:40:18,520
Sa nakita ko, maraming bilanggo
ang hindi talaga nagbabago

668
00:40:18,600 --> 00:40:21,320
hangga't di nakukulong nang maraming taon.

669
00:40:21,840 --> 00:40:27,040
Sa Finland, sa kabuuan,
57 porsiyento ng mga violent offender

670
00:40:27,120 --> 00:40:31,640
ang nagpapatuloy sa paggawa ng krimen
sa loob ng limang taong pagkakalaya.

671
00:40:32,640 --> 00:40:36,360
'Yong sinasabi ba nilang
ang mga bilanggo ang responsable

672
00:40:36,440 --> 00:40:38,720
sa sarili nilang rehabilitasyon,

673
00:40:38,800 --> 00:40:40,360
ang tamang pilosopiya?

674
00:40:40,960 --> 00:40:45,200
Pinuntahan ko at kinausap
si Prison Director Harri Ramö.

675
00:40:45,280 --> 00:40:49,840
Maraming mga violent offender
dito na ilang beses nang nakulong,

676
00:40:49,920 --> 00:40:54,560
at mahalagang elemento ang rehabilitasyon
sa pagpapababa ng pag-ulit ng krimen.

677
00:40:54,640 --> 00:40:57,000
May ilan na nangangailangan ng paggabay.

678
00:40:57,080 --> 00:41:01,840
Bilang gobernador ng bilangguang ito,
gaano kaepektibo ang rehabilitasyon dito?

679
00:41:01,920 --> 00:41:06,600
Ang pinakaimportante rito,
tinitingnan namin ang mga bilanggo…

680
00:41:06,680 --> 00:41:09,520
Tinitingnan namin
ang mga tao bilang mga tao.

681
00:41:09,600 --> 00:41:12,400
Ang unang ginagawa namin,

682
00:41:12,480 --> 00:41:16,920
talagang sinusubukan naming
ayusin ang buhay ng bawat bilanggo.

683
00:41:17,000 --> 00:41:21,920
Para makapamuhay sila nang maayos
sa labas nang walang droga at krimen.

684
00:41:22,000 --> 00:41:26,320
Naniniwala ako na kung pursigido ka
at gusto mong maayos ang buhay mo,

685
00:41:26,400 --> 00:41:29,000
ang Kylmäkoski Prison
at ang prison system ng Finland,

686
00:41:29,080 --> 00:41:31,680
bibigyan ka ng tools
at mga oportunidad para gawin 'yon.

687
00:41:31,760 --> 00:41:34,920
Pero nasa sa 'yo 'yon.
Sa 'yo magsisimula 'yon.

688
00:41:35,000 --> 00:41:38,000
Kung may maibibigay kang
kahit ano sa kulungan,

689
00:41:38,080 --> 00:41:41,200
kung may kakayahan kang magbigay
ng kahit ano para makatulong

690
00:41:41,280 --> 00:41:45,560
sa pagpapaganda ng rehabilitasyon
at repormang inaalok n'yo rito,

691
00:41:46,680 --> 00:41:47,680
ano 'yon?

692
00:41:47,760 --> 00:41:53,640
Dalawang taon nang iisa lang
ang violence counselor namin,

693
00:41:53,720 --> 00:41:58,080
at sa tingin ko, kailangan pa namin
ng dagdag na dalawa o tatlo.

694
00:41:58,160 --> 00:42:02,040
Sa palagay ko,
isa ang restorative justice projects

695
00:42:02,120 --> 00:42:04,640
sa dapat meron ang mga bilangguan.

696
00:42:04,720 --> 00:42:06,320
May mga droga sa kulungan.

697
00:42:06,400 --> 00:42:09,160
Gaano kahirap sa bilangguang ito

698
00:42:09,240 --> 00:42:14,160
na abutin 'yong zero policy
na malamang ay gusto n'yong mangyari?

699
00:42:14,240 --> 00:42:17,800
Oo, di namin magagawang selyado
ang lugar na ito.

700
00:42:17,880 --> 00:42:22,680
Tingin ko, may dalawang nagagawa na kami
para sa problemang ito.

701
00:42:22,760 --> 00:42:25,040
Isa 'yong pagpigil sa supply,

702
00:42:25,120 --> 00:42:28,880
salamat sa pagkontrol
na ginagawa namin dito.

703
00:42:28,960 --> 00:42:31,200
At 'yong isa, pagpigil sa demand,

704
00:42:31,280 --> 00:42:33,920
at 'yon 'yong rehabilitasyon, mga trabaho,

705
00:42:34,000 --> 00:42:37,840
pagbibigay sa kanila
ng ibang pagkakaabalahan imbes na droga.

706
00:42:37,920 --> 00:42:41,120
Sinusunod namin ang values namin.

707
00:42:41,200 --> 00:42:43,200
Paggalang sa dignidad ng tao,

708
00:42:43,280 --> 00:42:47,720
katarungan, tiwala sa kakayahan
ng isang tao na magbago at maging mabuti.

709
00:42:47,800 --> 00:42:50,840
Naniniwala ako na marami sa mga bilanggo

710
00:42:50,920 --> 00:42:54,600
ang seryoso na mailayo
ang mga sarili nila sa droga at krimen,

711
00:42:54,680 --> 00:42:58,520
pero di 'yon madali,
at kailangang pursigido ka talaga.

712
00:43:01,880 --> 00:43:05,240
-Akala ko tatakas ka na lang, e.
-Papalayain n'yo ako.

713
00:43:05,320 --> 00:43:07,520
Tama. Ikinulong kita, e.

714
00:43:08,120 --> 00:43:10,960
Marami sa mga nakilala ko,
ilang ulit nang violent offenders,

715
00:43:11,040 --> 00:43:13,600
at maraming magsasabi
na dapat lang na makulong sila.

716
00:43:13,680 --> 00:43:16,040
Pero sa palagay ko,
di puwedeng ikulong lang sila,

717
00:43:16,120 --> 00:43:18,000
kailangang baguhin mo sila.

718
00:43:18,080 --> 00:43:21,880
Natutulungang magbago ang ilan,
at may magandang nangyayari dito.

719
00:43:21,960 --> 00:43:25,120
Pero pagdating sa karamihan
sa mga violent offender na adik sa droga,

720
00:43:25,200 --> 00:43:27,680
kailangan pang mas umaksiyon
ng bilangguan.

721
00:44:00,640 --> 00:44:05,640
Tagapagsalin ng subtitle:
John Vincent Lunas Pernia