1
00:00:06,255 --> 00:00:09,421
Zodra de bladeren verkleuren,
gaan we naar Gaard.
2
00:00:09,546 --> 00:00:12,796
Maar er zijn honderd gevaren
tussen hier en daar.
3
00:00:13,171 --> 00:00:15,046
Ik ben gevaar.
4
00:00:15,338 --> 00:00:16,130
Stop.
5
00:00:24,630 --> 00:00:27,255
Ons licht vervaagt.
6
00:00:27,588 --> 00:00:31,088
Dit mithril... Is het onze enige redding?
7
00:00:31,463 --> 00:00:35,255
Dus het lot van het gehele elfenras...
8
00:00:35,296 --> 00:00:36,505
Ligt in jouw handen.
9
00:00:37,546 --> 00:00:38,421
Nampat.
10
00:00:38,505 --> 00:00:41,296
Sauron was ooit jullie vijand,
net als de onze.
11
00:00:42,213 --> 00:00:45,963
Sluit weer een verbond
tussen Númenor en de Elfen.
12
00:00:46,046 --> 00:00:48,046
Om de Zuiderlanden te redden.
13
00:00:50,046 --> 00:00:51,421
Geef het aan mij.
14
00:00:51,546 --> 00:00:52,630
Het ligt hieronder.
15
00:00:57,130 --> 00:01:00,213
Hulde aan de ware Koning
van de Zuiderlanden.
16
00:01:00,546 --> 00:01:02,380
Hulde.
17
00:01:08,755 --> 00:01:09,630
Zoek dekking.
18
00:01:09,713 --> 00:01:10,546
De Koningin.
19
00:01:11,838 --> 00:01:13,296
Theo.
20
00:04:29,171 --> 00:04:30,005
Help.
21
00:04:38,005 --> 00:04:39,421
Halbrand.
22
00:04:45,255 --> 00:04:46,421
Elendil.
23
00:04:49,088 --> 00:04:50,505
Halbrand.
24
00:04:51,338 --> 00:04:53,421
Moeder?
25
00:04:55,130 --> 00:04:56,546
Moeder.
26
00:04:57,421 --> 00:04:58,671
Hier.
27
00:05:00,713 --> 00:05:01,880
Kom hier.
28
00:05:07,755 --> 00:05:10,171
-Ben je gewond?
-Nee.
29
00:05:12,505 --> 00:05:13,921
Blijf bij me.
30
00:05:15,130 --> 00:05:15,963
Kom.
31
00:05:37,130 --> 00:05:39,713
Waar is Ontamo? Ontamo was bij me.
32
00:05:42,380 --> 00:05:43,630
Kruipen.
33
00:05:43,713 --> 00:05:45,213
Kruipen. Ik blijf bij je.
34
00:05:45,630 --> 00:05:47,296
Soldaat, hier.
35
00:05:49,505 --> 00:05:50,546
Valandil.
36
00:06:15,005 --> 00:06:17,421
Soldaat, hij is dood.
37
00:06:18,588 --> 00:06:19,421
Hij is dood.
38
00:06:21,005 --> 00:06:22,005
Deze kant op.
39
00:06:23,213 --> 00:06:25,421
-Hij is dood...
-Kom op.
40
00:06:25,505 --> 00:06:27,088
Help ons, alstublieft.
41
00:06:27,171 --> 00:06:30,796
Soldaten, dat dak stort zo in.
42
00:06:32,005 --> 00:06:33,505
Maak snel een pad vrij.
43
00:06:53,755 --> 00:06:56,005
Hier. Deze kant op.
44
00:06:56,088 --> 00:06:58,421
Pak mijn hand. Je bent in orde.
45
00:06:59,046 --> 00:07:01,463
Ga naar voren. Blijf bij elkaar.
46
00:07:02,713 --> 00:07:04,046
Snel, mijn Koningin.
47
00:07:04,130 --> 00:07:05,130
Ga.
48
00:07:07,671 --> 00:07:09,046
Ga naar de brug.
49
00:07:09,130 --> 00:07:10,546
Haal hen hier weg.
50
00:07:14,296 --> 00:07:15,130
Nee.
51
00:07:24,505 --> 00:07:28,046
Isildur.
52
00:07:29,505 --> 00:07:31,838
Heer Bolderbok zocht slakken
53
00:07:31,921 --> 00:07:33,713
De mooiste tijd van het jaar
54
00:07:34,296 --> 00:07:36,505
Hij vond wel honderd dikke
55
00:07:36,588 --> 00:07:38,505
Mocht ik er maar een paar
56
00:07:38,588 --> 00:07:39,505
Daar voor ons.
57
00:07:39,588 --> 00:07:42,088
De Gaard. Ik denk dat dit het is.
58
00:07:42,171 --> 00:07:43,671
Dat zei je drie dagen geleden.
59
00:07:43,755 --> 00:07:46,755
Nee, hij heeft gelijk. Ik herinner me dit.
60
00:07:46,838 --> 00:07:48,005
Kom op.
61
00:07:48,088 --> 00:07:52,046
Ruik je dat? Houtvuur.
De anderen zijn vast al aan het bakken.
62
00:08:21,796 --> 00:08:23,171
Meneer Burger.
63
00:08:24,630 --> 00:08:25,880
Wat is er gebeurd?
64
00:08:26,838 --> 00:08:32,671
Mijn overgrootvader sprak over bergen
in het zuiden die vuursteen konden spuwen.
65
00:08:33,630 --> 00:08:35,171
Hij zei dat ze gingen slapen.
66
00:08:36,296 --> 00:08:38,338
Soms honderden jaren.
67
00:08:40,130 --> 00:08:45,963
Om pas weer te ontwaken
als er een nieuw kwaad opkomt.
68
00:09:08,213 --> 00:09:09,421
Brandevoet.
69
00:09:10,505 --> 00:09:13,338
Je vriend daar. Die grote kerel.
70
00:09:14,255 --> 00:09:16,338
-Denk je niet...
-Wat?
71
00:09:16,421 --> 00:09:17,921
Kan hij 't herstellen?
72
00:09:18,005 --> 00:09:20,130
-Toe, Nori.
-Zoals die wolven.
73
00:09:20,213 --> 00:09:22,130
-Ik weet het niet.
-Waar wacht je op?
74
00:09:22,213 --> 00:09:23,630
Hij heeft al zoveel gedaan.
75
00:09:24,755 --> 00:09:27,255
Het is brutaal nog meer te vragen.
76
00:09:28,713 --> 00:09:29,796
Ik snap het.
77
00:09:32,296 --> 00:09:33,505
Dan vraag ik 't wel.
78
00:09:34,671 --> 00:09:35,505
Sadoc.
79
00:09:35,588 --> 00:09:37,338
Aan de kant, kleintjes.
80
00:09:42,005 --> 00:09:44,005
Á keuta...
81
00:09:44,088 --> 00:09:48,755
Á envinyata...
82
00:09:51,755 --> 00:09:53,546
Envinyata...
83
00:09:54,296 --> 00:09:56,130
Lótë na...
84
00:09:57,255 --> 00:09:59,463
-Lótë na...
-Wat mompelt hij?
85
00:09:59,546 --> 00:10:02,755
Vast kleine woorden,
zodat de boom het begrijpt.
86
00:10:02,838 --> 00:10:04,838
Bomen praten niet.
87
00:10:04,921 --> 00:10:05,963
Sommige wel.
88
00:10:06,880 --> 00:10:08,296
Leid hem niet af.
89
00:10:14,171 --> 00:10:17,130
Envinyata.
90
00:10:17,213 --> 00:10:18,296
Lótë na.
91
00:10:18,380 --> 00:10:21,921
Grote geiten. Het werkt...
92
00:10:23,213 --> 00:10:29,213
Á kuita.
93
00:10:33,713 --> 00:10:35,130
Hij herstelt 'm.
94
00:10:35,213 --> 00:10:37,130
Precies zoals Sadoc zei.
95
00:10:40,171 --> 00:10:41,255
Dille, achteruit.
96
00:10:45,005 --> 00:10:46,921
-Nee.
-Nori.
97
00:10:47,005 --> 00:10:48,880
Mijn meisjes, mijn schatjes.
98
00:10:48,963 --> 00:10:50,713
Nori. Dille.
99
00:10:50,796 --> 00:10:53,588
Zijn jullie in orde?
100
00:10:55,921 --> 00:10:57,046
Zo.
101
00:10:57,130 --> 00:10:58,713
Ben je in orde?
102
00:10:58,796 --> 00:11:00,713
Ik ben in orde. Ik zei...
103
00:11:01,338 --> 00:11:02,171
Ik ben...
104
00:11:23,463 --> 00:11:26,880
We vragen iets heiligs van deze berg.
105
00:11:28,671 --> 00:11:31,171
Dus zetten we daar iets heiligs tegenover.
106
00:11:32,630 --> 00:11:36,213
In ruil voor toegang tot de mithril-mijnen
107
00:11:36,296 --> 00:11:38,755
zijn de Elfen bereid deze stad
108
00:11:38,838 --> 00:11:42,296
wild en graan te geven
109
00:11:42,380 --> 00:11:47,338
en hout uit de oude bossen van Eriador
gedurende de komende vijf eeuwen.
110
00:11:47,755 --> 00:11:49,088
Vijf eeuwen?
111
00:11:49,171 --> 00:11:51,713
Nogal 'n belofte,
als ze die kunnen nakomen.
112
00:11:52,630 --> 00:11:54,630
Ik kom al mijn beloftes na.
113
00:11:56,755 --> 00:11:59,505
Je hebt wat woorden
in de steentaal geleerd.
114
00:12:00,546 --> 00:12:01,796
Indrukwekkend.
115
00:12:03,130 --> 00:12:06,963
Vertel eens.
Waarom zouden we een Elf vertrouwen?
116
00:12:08,796 --> 00:12:10,046
Dat hoeft u ook niet.
117
00:12:12,088 --> 00:12:13,755
Maar u kunt mij wel vertrouwen.
118
00:12:14,505 --> 00:12:18,338
Want ik ben geen gewone Elf,
maar Elrond de Halfelf.
119
00:12:19,088 --> 00:12:23,463
En ik zie in Elfen
wat ze niet in zichzelf kunnen zien.
120
00:12:23,921 --> 00:12:26,713
Daarom sta ik hier nu voor u,
alleen...
121
00:12:30,588 --> 00:12:31,755
Smekend.
122
00:12:33,630 --> 00:12:35,796
Om mijn volk te redden.
123
00:12:37,505 --> 00:12:41,755
Alstublieft, edele Koning. Help ons.
124
00:12:52,755 --> 00:12:54,755
Ik zal nu met mijn zoon praten.
125
00:13:17,505 --> 00:13:19,505
Wat wordt uw antwoord, vader?
126
00:13:27,171 --> 00:13:32,671
Er wordt beweerd
dat toen Aulë ons volk schiep,
127
00:13:33,880 --> 00:13:35,880
hij ons maakte uit twee elementen.
128
00:13:37,088 --> 00:13:38,505
Vuur en steen.
129
00:13:40,505 --> 00:13:44,046
De steen die in ons leeft,
snakt naar het eeuwige
130
00:13:44,130 --> 00:13:46,130
en verzet zich tegen de tijd.
131
00:13:47,421 --> 00:13:51,130
Maar het vuur omarmt de waarheid.
132
00:13:53,671 --> 00:13:56,963
Dat alle dingen
ooit verteerd moeten worden
133
00:13:57,046 --> 00:13:59,005
-en tot as vergaan.
-Vader...
134
00:13:59,088 --> 00:14:01,755
We graven niet
in aarde die het niet kan dragen.
135
00:14:01,963 --> 00:14:04,296
In diepten voorbij de duisternis.
136
00:14:04,380 --> 00:14:09,171
Waardoor schaduw, steen en mijnen
ons onder de berg zullen begraven.
137
00:14:09,255 --> 00:14:12,338
Ik riskeer geen Dwergenlevens
138
00:14:13,588 --> 00:14:15,546
om de Elfen de dood te laten bedriegen.
139
00:14:15,630 --> 00:14:17,213
De dood bedriegen?
140
00:14:18,755 --> 00:14:19,838
Vader.
141
00:14:23,046 --> 00:14:26,463
Mijn vriend verdrinkt
142
00:14:27,755 --> 00:14:30,588
en smeekt me hem naar de kust te trekken.
143
00:14:30,671 --> 00:14:32,838
Moet ik zijn hand wegslaan,
144
00:14:32,921 --> 00:14:35,171
omdat u bang bent voor een instorting?
145
00:14:35,296 --> 00:14:38,713
Het lot van de Elfen is
vele era geleden al bepaald.
146
00:14:39,546 --> 00:14:43,005
Door veel wijzere geesten,
147
00:14:43,088 --> 00:14:45,380
die veel verder konden zien dan wij.
148
00:14:46,921 --> 00:14:51,921
Als je tegen hen in gaat,
kan dit hele koninkrijk ten onder gaan.
149
00:14:53,880 --> 00:14:55,880
Misschien zelfs heel Midden-aarde.
150
00:15:07,338 --> 00:15:09,171
Het spijt me, mijn zoon.
151
00:15:12,880 --> 00:15:14,546
Maar hun tijd is gekomen.
152
00:15:16,213 --> 00:15:19,088
Luisbaardige,
harteloze, oude dwaas!
153
00:15:19,838 --> 00:15:21,046
En als hij gelijk heeft?
154
00:15:21,130 --> 00:15:23,796
Je laat dit toch niet gebeuren?
155
00:15:26,088 --> 00:15:28,046
Wat voor keuze hebben we?
156
00:15:28,130 --> 00:15:32,171
Je zei dat de andere Dwergenheren
ervoor openstonden.
157
00:15:32,255 --> 00:15:34,838
Als we de mijn zelf heropenen
158
00:15:34,921 --> 00:15:37,796
en bewijzen
dat we veilig mithril kunnen winnen,
159
00:15:37,880 --> 00:15:39,546
kunnen ze hem overtuigen.
160
00:15:39,630 --> 00:15:42,630
Misschien kunnen we je vader dan dwingen.
161
00:15:43,213 --> 00:15:45,838
Hij is meer dan alleen mijn vader, Disa.
162
00:15:47,713 --> 00:15:49,338
Hij is onze Koning.
163
00:15:50,130 --> 00:15:52,713
Wat voor vader zou ik zijn
164
00:15:52,838 --> 00:15:55,130
als ik de kinderen leer
dat een konings wil
165
00:15:55,213 --> 00:15:58,171
niet meer is dan kaf dat wegvliegt
in de wind
166
00:16:05,296 --> 00:16:06,546
Goed dan.
167
00:16:07,796 --> 00:16:10,546
Ik had niet moeten zeggen
dat hij luizen had.
168
00:16:12,296 --> 00:16:14,463
-Of hem een dwaas moeten noemen.
-Ja.
169
00:16:14,546 --> 00:16:15,630
Nee.
170
00:16:16,838 --> 00:16:20,046
Nee, ik haat het
als je mijn moeder beledigt.
171
00:16:21,838 --> 00:16:24,671
Je moeder heeft echt luizen...
172
00:16:24,755 --> 00:16:26,505
Dat was een grapje.
173
00:17:03,755 --> 00:17:07,005
Ik denk niet dat ik je kan
overhalen te blijven eten?
174
00:17:08,255 --> 00:17:10,130
Gil-galad moet worden ingelicht.
175
00:17:12,880 --> 00:17:17,588
Binnenkort zal hij geen koning meer zijn,
want er zal geen Lindon meer zijn.
176
00:17:24,838 --> 00:17:26,838
Is dit dan een vaarwel?
177
00:17:29,046 --> 00:17:30,630
We zeggen geen vaarwel.
178
00:17:39,338 --> 00:17:40,921
-We zeggen...
-Namárië.
179
00:17:42,421 --> 00:17:44,630
Het betekent meer dan 'vaarwel'.
180
00:17:47,713 --> 00:17:51,213
Het betekent: 'Ga naar het goede.'
181
00:19:13,880 --> 00:19:15,088
Elrond.
182
00:19:28,588 --> 00:19:29,796
Waarom deden ze dit?
183
00:19:31,546 --> 00:19:32,963
Om het hun thuis te maken.
184
00:19:34,380 --> 00:19:35,713
Hun Schaduwland.
185
00:19:36,505 --> 00:19:38,838
We nemen het terug en jagen hen weg.
186
00:19:38,921 --> 00:19:41,255
We hebben de positie of versterking niet.
187
00:19:41,921 --> 00:19:43,505
Deze landen zijn dood.
188
00:19:44,213 --> 00:19:45,630
We moeten naar de levenden.
189
00:19:45,713 --> 00:19:47,588
Of staal op hun kelen zetten.
190
00:19:49,421 --> 00:19:51,046
Het is voorbij.
191
00:19:51,130 --> 00:19:52,838
Niet voor mij. Dat mag niet.
192
00:19:52,921 --> 00:19:54,171
We moeten wel.
193
00:19:57,671 --> 00:19:58,921
We moeten wel.
194
00:20:03,880 --> 00:20:06,963
Waar maakt u zich druk om?
Het is niet uw schuld.
195
00:20:10,088 --> 00:20:11,296
Jawel.
196
00:20:21,671 --> 00:20:24,213
Blijf doorgaan... Zo, ja.
197
00:20:30,921 --> 00:20:32,796
Help die mensen achteraan.
198
00:21:00,921 --> 00:21:02,296
Isildur?
199
00:21:14,921 --> 00:21:17,088
-De Koningin.
-Ze leeft nog.
200
00:21:17,171 --> 00:21:18,755
-Mijn Koningin.
-Ze is hier.
201
00:21:18,838 --> 00:21:21,713
-Is ze in orde?
-Ik dacht dat ze dood was.
202
00:21:26,713 --> 00:21:27,963
Mijn Koningin.
203
00:21:35,088 --> 00:21:36,338
Neem mijn paard.
204
00:21:46,630 --> 00:21:48,338
Kapitein...
205
00:21:51,296 --> 00:21:53,421
-Kapitein...
-Waar is hij?
206
00:21:58,838 --> 00:22:00,505
Waar is mijn zoon?
207
00:22:03,838 --> 00:22:06,463
Ze zijn dood, nietwaar?
208
00:22:08,463 --> 00:22:12,338
Arondir. Mijn vrienden. Mijn...
209
00:22:13,338 --> 00:22:16,546
Mijn moeder. Iedereen.
210
00:22:17,796 --> 00:22:22,796
Wat niet te weten is, holt de geest uit.
Vul die niet met giswerk.
211
00:22:29,171 --> 00:22:30,880
Waar gaan we eigenlijk heen?
212
00:22:30,963 --> 00:22:34,338
Númenor heeft een kamp opgezet
op die bergkam,
213
00:22:34,421 --> 00:22:35,838
voorbij die verre piek.
214
00:22:36,588 --> 00:22:39,963
Daar zullen ze heen gaan,
met eventuele overlevenden.
215
00:22:42,130 --> 00:22:43,546
Onder wie je moeder.
216
00:22:45,671 --> 00:22:48,921
En pas goed op.
De Orks zullen nu bij daglicht reizen.
217
00:22:50,588 --> 00:22:52,838
Ik heb eerder Orks gedood.
218
00:22:52,921 --> 00:22:56,338
Toen ik zo oud was als jij,
waren er geen Orks.
219
00:22:56,421 --> 00:22:59,546
En nu? Hoeveel hebt u er gedood?
220
00:22:59,630 --> 00:23:01,713
-Veel.
-Goed.
221
00:23:02,505 --> 00:23:04,505
Dat zou ik maar niet zeggen.
222
00:23:05,505 --> 00:23:06,588
Waarom niet?
223
00:23:07,213 --> 00:23:10,588
Het verduistert 't hart
als we duistere zaken goed noemen.
224
00:23:11,921 --> 00:23:14,671
Dan kan het kwaad zich in ons vestigen.
225
00:23:15,880 --> 00:23:18,463
Elke oorlog wordt
buiten en in jezelf gevoerd.
226
00:23:19,671 --> 00:23:22,005
Daar moet elke soldaat op letten.
227
00:23:23,546 --> 00:23:26,296
Zelfs ik. Zelfs jij.
228
00:23:27,963 --> 00:23:29,213
Ben ik een soldaat?
229
00:23:40,088 --> 00:23:42,213
Misschien kun je er één worden.
230
00:24:21,921 --> 00:24:24,671
Hoe ver nog tot we het kamp bereiken?
231
00:24:26,046 --> 00:24:27,588
Het is voorbij deze heuvel.
232
00:24:40,338 --> 00:24:43,338
Hoe ver nog tot we uit deze rook zijn?
233
00:24:46,963 --> 00:24:47,796
Blijf staan.
234
00:24:59,588 --> 00:25:01,755
Hoelang zijn we er al uit?
235
00:25:03,171 --> 00:25:04,588
Bijna een mijl.
236
00:25:06,213 --> 00:25:07,463
Ik snap het.
237
00:25:22,255 --> 00:25:23,338
En ziet u het?
238
00:25:26,213 --> 00:25:27,463
Alleen grijs.
239
00:25:34,005 --> 00:25:35,838
Loop door, allebei.
240
00:25:36,921 --> 00:25:40,088
Leid mijn paard.
Niemand hoeft het te merken.
241
00:25:42,713 --> 00:25:43,880
Elendil?
242
00:25:46,171 --> 00:25:48,296
Elendil, alsjeblieft.
243
00:25:49,296 --> 00:25:50,546
Loop door.
244
00:26:17,046 --> 00:26:19,213
Ze noemen het Het Grote Groenewoud.
245
00:26:19,296 --> 00:26:22,796
Hou je gedeisd
en hou die rij kliffen in de gaten.
246
00:26:22,880 --> 00:26:25,963
De nederzettingen van de Grote Lieden
liggen daarachter.
247
00:26:26,796 --> 00:26:30,713
Met een beetje geluk
kunnen de Mensen daar je sterren vinden.
248
00:26:36,713 --> 00:26:38,463
Want ik kan alleen zeggen
249
00:26:38,546 --> 00:26:40,255
dat wij die niet hebben gezien
250
00:26:40,338 --> 00:26:43,296
sinds onze voorouders
in onbekende streken leefden,
251
00:26:43,380 --> 00:26:45,421
meer dan duizend jaar geleden.
252
00:26:45,505 --> 00:26:50,213
Dat is een lange tijd om rond te dwalen.
Zelfs voor een kerel met lange benen.
253
00:29:07,505 --> 00:29:09,838
Ik had op het pad moeten blijven.
254
00:29:12,338 --> 00:29:17,046
Toen ik die ster zag vallen,
had ik die met rust moeten laten.
255
00:29:17,130 --> 00:29:19,505
-Elanor...
-U probeerde het te zeggen, moeder.
256
00:29:22,213 --> 00:29:23,838
Maar nu begrijp ik het.
257
00:29:26,130 --> 00:29:27,713
Ik ben maar een Bruivel.
258
00:29:32,255 --> 00:29:33,838
En meer word ik niet.
259
00:29:38,213 --> 00:29:40,213
Ga naar bed, Nori.
260
00:29:42,588 --> 00:29:44,921
We doen de rest morgenochtend.
261
00:30:17,421 --> 00:30:19,421
Hebt u ooit een dierbare verloren?
262
00:30:21,130 --> 00:30:22,296
Aan hen?
263
00:30:24,130 --> 00:30:25,546
Een verwante?
264
00:30:27,755 --> 00:30:30,088
Mijn broer. Finrod.
265
00:30:36,421 --> 00:30:37,755
En mijn man.
266
00:30:39,255 --> 00:30:40,671
Uw man?
267
00:30:41,546 --> 00:30:44,046
Hij heette Celeborn.
268
00:30:47,046 --> 00:30:48,880
Ik ontmoette hem in een bloemenveld.
269
00:30:50,755 --> 00:30:52,755
Ik danste en hij zag me daar.
270
00:30:55,046 --> 00:30:56,796
Danste u?
271
00:30:57,963 --> 00:31:00,463
De oorlog leek toen nog zo ver weg.
272
00:31:04,296 --> 00:31:06,296
Toen hij erheen ging, berispte ik hem.
273
00:31:07,130 --> 00:31:09,130
Zijn harnas paste niet goed.
274
00:31:10,796 --> 00:31:12,463
Ik noemde 'm een zilveren mossel.
275
00:31:16,880 --> 00:31:18,880
Ik heb hem nooit meer gezien.
276
00:31:30,046 --> 00:31:31,463
Vrouwe.
277
00:31:33,713 --> 00:31:35,171
Wat u eerder zei...
278
00:31:36,671 --> 00:31:37,880
U hebt het mis.
279
00:31:39,255 --> 00:31:40,630
Het is niet uw schuld.
280
00:31:42,255 --> 00:31:43,088
Maar de mijne.
281
00:31:43,171 --> 00:31:45,505
Je wilde niet dat dit zou gebeuren.
282
00:31:46,130 --> 00:31:50,588
Ik heb de vijand macht gegeven.
Dus ik ben verantwoordelijk.
283
00:31:51,296 --> 00:31:53,463
Sommigen zeggen dat het zo werkt.
284
00:31:55,796 --> 00:31:59,380
Maar ik geloof dat de wijzen
ook in onze harten kijken.
285
00:32:00,713 --> 00:32:02,296
Dit zat niet in jouw hart.
286
00:32:04,963 --> 00:32:08,546
Neem de last van deze dag
niet op je schouders, Theo.
287
00:32:10,796 --> 00:32:13,546
Die last is misschien
moeilijk af te leggen.
288
00:32:17,255 --> 00:32:21,088
Maar hoe moet ik het loslaten?
289
00:32:29,296 --> 00:32:34,213
Er zijn krachten voorbij de duisternis
aan het werk in deze wereld.
290
00:32:36,171 --> 00:32:38,296
Misschien, op dagen als deze,
291
00:32:38,380 --> 00:32:41,380
moeten we vertrouwen op hun plannen.
292
00:32:42,671 --> 00:32:44,171
En de onze opgeven.
293
00:32:44,755 --> 00:32:47,338
Mijn thuis is weg.
294
00:32:50,380 --> 00:32:52,213
Wat was daar het plan van?
295
00:32:58,963 --> 00:33:00,546
Dat kan ik nog niet zien.
296
00:33:21,088 --> 00:33:21,921
Mijn heer...
297
00:33:22,630 --> 00:33:23,671
Hou je mond.
298
00:34:13,921 --> 00:34:17,046
Wat is er? Wat ruik je?
299
00:34:26,796 --> 00:34:27,963
As.
300
00:34:28,880 --> 00:34:30,880
Alleen maar as.
301
00:34:33,838 --> 00:34:36,463
Kom op. We verspillen tijd.
302
00:34:47,546 --> 00:34:49,421
Rust nu het nog kan.
303
00:34:50,630 --> 00:34:52,213
We gaan bij het eerste licht.
304
00:34:54,380 --> 00:34:55,796
Welk licht?
305
00:35:27,255 --> 00:35:28,463
Weer een trilling.
306
00:35:29,046 --> 00:35:31,546
De stenen hebben tijd nodig
om te herschikken.
307
00:35:45,005 --> 00:35:47,546
Zelfdiscipline, meester Elf.
308
00:35:48,046 --> 00:35:50,046
Zal dat je succes brengen?
309
00:35:51,630 --> 00:35:53,130
Wel in onze wedstrijd.
310
00:35:54,671 --> 00:35:56,088
O, ja?
311
00:36:06,088 --> 00:36:07,088
Nee.
312
00:36:08,671 --> 00:36:10,588
Heb je met opzet verloren?
313
00:36:10,671 --> 00:36:12,546
Ik wilde je niet verslaan.
314
00:36:13,005 --> 00:36:15,671
Ik wilde je alleen
wat langer laten luisteren.
315
00:36:16,296 --> 00:36:18,130
Elfenleugens.
316
00:36:21,921 --> 00:36:23,546
Ik was wel...
317
00:36:26,546 --> 00:36:27,963
Buiten adem.
318
00:36:37,880 --> 00:36:38,963
Barst.
319
00:36:43,671 --> 00:36:47,171
Ik vond je altijd al
wat dwergachtig voor een Elf.
320
00:36:47,671 --> 00:36:51,505
En jij bent
een nogal elfachtige Dwerg, Durin.
321
00:36:53,046 --> 00:36:54,463
Zoon van Durin.
322
00:36:56,005 --> 00:36:59,380
-Kleinzoon van...
-Spot maar.
323
00:36:59,463 --> 00:37:03,963
Het beste wat een Dwerg kan doen,
is de naam van zijn vader waardig zijn.
324
00:37:10,546 --> 00:37:12,213
We hebben ook geheime namen,
325
00:37:13,213 --> 00:37:15,880
die we alleen onderling gebruiken.
326
00:37:15,963 --> 00:37:19,296
En we onthullen die alleen aan familie.
327
00:37:19,380 --> 00:37:25,338
Vrouwen, ouders, zussen, broers.
328
00:37:33,088 --> 00:37:35,588
-Elrond...
-Niet doen.
329
00:37:38,796 --> 00:37:40,213
Vertel het me achteraf.
330
00:37:42,671 --> 00:37:43,755
Ja.
331
00:39:02,546 --> 00:39:03,505
Durin...
332
00:39:10,463 --> 00:39:11,588
Vader...
333
00:39:14,546 --> 00:39:17,171
Het is meer dan we ooit hadden gedacht.
334
00:39:17,255 --> 00:39:19,671
-Koning Durin, er is een...
-Genoeg.
335
00:39:22,838 --> 00:39:27,088
Vader, kijk er gewoon naar.
336
00:39:31,088 --> 00:39:32,421
Grijp de Elf.
337
00:40:26,005 --> 00:40:27,630
Toen je moeder je baarde,
338
00:40:30,171 --> 00:40:33,171
was er iets in je misvormd.
339
00:40:34,588 --> 00:40:36,671
Je ademhaling was raspend en droog.
340
00:40:38,838 --> 00:40:43,505
Een klein, zielig geluidje,
als schrapende kalksteentjes.
341
00:40:46,171 --> 00:40:48,755
Men zei dat je de winter niet zou halen.
342
00:40:51,838 --> 00:40:53,338
En elke nacht,
343
00:40:54,713 --> 00:40:58,713
nadat je moeder
huilend in slaap was gevallen,
344
00:41:00,380 --> 00:41:02,380
hield ik je bij het vuur,
345
00:41:04,630 --> 00:41:06,630
met je kin omhoog.
346
00:41:08,671 --> 00:41:10,838
Dat verlichtte de last een beetje.
347
00:41:12,130 --> 00:41:13,421
En op een nacht
348
00:41:13,505 --> 00:41:16,755
keek ik naar je kleine, naakte gezicht
349
00:41:18,588 --> 00:41:20,588
en zag daarop
350
00:41:22,880 --> 00:41:28,880
de grote, grijze baard
van een oude Dwergenkoning.
351
00:41:30,213 --> 00:41:34,463
Machtig en ontzagwekkend
als een leger met banieren.
352
00:41:38,296 --> 00:41:41,505
En toen je moeder wakker werd,
vertelde ik haar
353
00:41:43,546 --> 00:41:46,338
dat ze niet meer hoefde te huilen.
354
00:41:46,421 --> 00:41:52,421
Onze zoon zou blijven leven
en hij zou bergen verzetten.
355
00:41:58,880 --> 00:42:02,088
Hoe kan ik bergen verzetten, vader,
356
00:42:02,171 --> 00:42:05,505
als u al instort als ik één gat graaf?
357
00:42:06,421 --> 00:42:08,505
U spreekt over grootsheid voor mij,
358
00:42:09,338 --> 00:42:13,213
maar u verstikt elke ambitie die ik heb,
359
00:42:13,296 --> 00:42:15,255
elk verlangen,
360
00:42:15,338 --> 00:42:20,463
elke gedachte die niet van u komt.
361
00:42:20,546 --> 00:42:23,838
Het ijzer dat
de zwaarste lasten moet dragen,
362
00:42:23,921 --> 00:42:27,255
moet ook
de grondigste tempering doorstaan.
363
00:42:27,338 --> 00:42:30,963
Bondgenoten de dood in sturen
is geen tempering.
364
00:42:33,755 --> 00:42:36,963
Elrond is evenzeer een broer voor me
365
00:42:37,046 --> 00:42:40,588
als wanneer hij
in mijn moeders buik was ontstaan.
366
00:42:42,171 --> 00:42:43,880
Hoe durf je...
367
00:42:49,671 --> 00:42:51,505
Hoe durf je?
368
00:42:53,088 --> 00:42:54,713
Je moeders herinnering opwekken
369
00:42:54,796 --> 00:42:58,421
om je beslissing te verdedigen
je eigen soort te verraden?
370
00:42:58,505 --> 00:43:01,380
Nee. U hebt onze soort verraden.
371
00:43:01,463 --> 00:43:05,296
U vergooit onze toekomst
om te kunnen vasthouden aan het verleden.
372
00:43:05,380 --> 00:43:07,963
U ontheiligt de kroon die u draagt.
373
00:43:50,546 --> 00:43:51,963
Laat liggen.
374
00:43:54,963 --> 00:43:56,630
Het is niet meer van jou.
375
00:44:13,921 --> 00:44:18,546
Hij zocht ze onder stenen
Een vorstelijk diner
376
00:44:18,630 --> 00:44:22,421
Zijn kleintje lag te wenen
Het water nam haar mee
377
00:44:22,505 --> 00:44:25,713
Poppy? Wat doe je?
378
00:44:25,796 --> 00:44:27,755
Een emmer halen. Wat dacht je dan?
379
00:44:27,838 --> 00:44:30,755
Nee, het voedsel.
Stop met eten. We moeten het bewaren.
380
00:44:30,838 --> 00:44:34,630
Kijk even naar buiten. Dan praten we.
381
00:44:37,296 --> 00:44:38,130
Wat...
382
00:44:43,630 --> 00:44:47,046
-Kijk eens aan.
-Die gewassen kunnen we verkopen.
383
00:44:51,463 --> 00:44:52,296
Alsjeblieft...
384
00:44:54,630 --> 00:44:57,755
Ik begrijp het niet. Hoe?
385
00:44:57,838 --> 00:44:59,088
Hoe denk je?
386
00:45:00,713 --> 00:45:02,130
Hij heeft het hersteld.
387
00:45:04,005 --> 00:45:05,796
Kun je het geloven?
388
00:45:05,880 --> 00:45:08,213
Er is genoeg voor 'n feestmaal vanavond
389
00:45:08,296 --> 00:45:11,213
en nog genoeg tot we in Vriezevis zijn.
390
00:45:11,296 --> 00:45:14,421
Malva zegt dat ze appelmoer gaat maken.
391
00:45:14,505 --> 00:45:16,505
-Appelmoes.
-Dat zei ik.
392
00:45:30,130 --> 00:45:31,463
Vader.
393
00:45:31,546 --> 00:45:33,838
Bedankt, Malva. Waar is je zus heen?
394
00:45:33,921 --> 00:45:37,296
We hebben het.
Is er nog ruimte? We zijn klaar.
395
00:45:37,838 --> 00:45:41,255
...dreef stroomafwaarts
En gaf zo'n luide kreet
396
00:45:41,338 --> 00:45:43,421
Dat koning Kikkervis haar
397
00:45:43,505 --> 00:45:45,755
In een slak veranderen deed
398
00:45:46,213 --> 00:45:51,005
Heer Bolderbok, die vond haar
Zo zoet en vol met sap
399
00:45:51,088 --> 00:45:55,088
En onbewust verslond hij
Zijn dochter in één...
400
00:47:42,671 --> 00:47:43,838
Wacht.
401
00:47:45,921 --> 00:47:47,546
Dat is de verkeerde kant.
402
00:47:49,796 --> 00:47:51,255
Hij ging die kant op.
403
00:47:53,005 --> 00:47:54,255
Ga nu maar.
404
00:48:07,921 --> 00:48:09,130
Nori.
405
00:48:12,421 --> 00:48:14,338
-Laat haar met rust.
-Inderdaad.
406
00:48:14,421 --> 00:48:16,338
-Ga weg.
-Wegwezen.
407
00:48:17,380 --> 00:48:20,880
Als jullie haar iets aandoen,
sla ik jullie de hersens in.
408
00:49:35,963 --> 00:49:38,505
Kom op. Handen uit de mouwen.
409
00:49:40,213 --> 00:49:41,046
Samen.
410
00:49:45,838 --> 00:49:46,796
Ho.
411
00:49:49,421 --> 00:49:50,838
Geef hem aan mij.
412
00:49:56,046 --> 00:49:56,880
Nee.
413
00:49:58,130 --> 00:50:00,546
Je gaat naar huis. Hoor je me?
414
00:50:01,588 --> 00:50:03,005
Je komt met ons mee.
415
00:50:10,505 --> 00:50:13,338
Alsjeblieft. Berek.
416
00:50:14,505 --> 00:50:16,755
-Alsjeblieft.
-Hij luistert toch niet.
417
00:50:19,005 --> 00:50:21,005
Hij luistert naar niemand van ons.
418
00:50:57,088 --> 00:50:59,671
Ik had de Elf niet
aan boord moeten trekken.
419
00:51:02,463 --> 00:51:05,130
Ik had haar in de zee moeten laten.
420
00:52:47,130 --> 00:52:48,546
Theo?
421
00:53:34,838 --> 00:53:38,671
De Koningin-regentes. Is ze hier?
422
00:53:45,921 --> 00:53:47,921
De voorbereidingen zijn bijna klaar.
423
00:53:49,046 --> 00:53:50,880
We kunnen binnen een uur vertrekken.
424
00:53:51,463 --> 00:53:53,546
En de Zuiderlanders?
425
00:53:53,630 --> 00:53:57,630
Eén garnizoen blijft achter
om hen naar een veilige plek te brengen.
426
00:53:59,546 --> 00:54:01,213
En om onze vermisten te zoeken.
427
00:54:12,338 --> 00:54:13,338
Galadriel.
428
00:54:36,921 --> 00:54:38,671
Niemand knielt in Númenor.
429
00:54:39,796 --> 00:54:41,796
U bent niet in Númenor.
430
00:54:42,921 --> 00:54:44,921
Jullie allebei niet.
431
00:54:45,630 --> 00:54:48,046
En dat is volledig mijn schuld.
432
00:54:48,588 --> 00:54:51,171
Onze schepen wachten, mijn Koningin.
433
00:54:53,963 --> 00:54:56,296
Laten we dit land achter ons laten.
434
00:55:16,921 --> 00:55:19,755
Heb geen medelijden met mij, Elf.
435
00:55:21,171 --> 00:55:24,171
Bewaar die voor onze vijanden.
436
00:55:26,046 --> 00:55:28,463
Ze weten niet wat ze hebben ontketend.
437
00:55:37,130 --> 00:55:39,880
Want ik, Míriel,
438
00:55:40,921 --> 00:55:43,546
dochter van Ar-Inziladûn, beloof dit.
439
00:55:44,088 --> 00:55:45,838
Númenor zal terugkeren.
440
00:55:48,546 --> 00:55:51,630
Dan zullen de Elfen klaar zijn.
441
00:55:55,213 --> 00:55:58,213
Kapitein, we varen uit als het tij opkomt.
442
00:56:01,880 --> 00:56:03,130
Kapitein?
443
00:56:31,171 --> 00:56:35,171
Sta op, meisje.
Help me te verzamelen wat we kunnen.
444
00:56:36,963 --> 00:56:38,963
Nori, nu.
445
00:56:39,046 --> 00:56:42,005
Laat dit je geest niet kwellen.
Het komt wel goed.
446
00:56:42,088 --> 00:56:45,838
Lieg niet tegen haar, Largo.
Daar is ze te oud voor.
447
00:56:45,921 --> 00:56:48,296
Ik loog niet. Het komt goed.
448
00:56:48,380 --> 00:56:50,171
Kom op, Brandevoet.
449
00:56:50,255 --> 00:56:52,046
Geef ons tijd om te huilen.
450
00:56:52,130 --> 00:56:53,421
Huilen?
451
00:56:53,880 --> 00:56:56,380
Denk je dat we niets anders meer hebben?
452
00:56:56,463 --> 00:56:57,963
We zijn Bruivels.
453
00:57:09,505 --> 00:57:11,421
We doden geen draken.
454
00:57:12,963 --> 00:57:15,046
We graven geen juwelen op.
455
00:57:15,130 --> 00:57:17,338
Maar één ding kunnen we wel
456
00:57:17,421 --> 00:57:20,380
beter dan elk wezen in Midden-aarde.
457
00:57:22,755 --> 00:57:24,380
We blijven elkaar trouw.
458
00:57:26,380 --> 00:57:30,421
Hoe het pad ook kronkelt
of hoe steil het ook wordt,
459
00:57:32,171 --> 00:57:33,505
we trotseren het,
460
00:57:34,838 --> 00:57:38,671
met moed, nog groter dan onze voeten.
461
00:57:41,505 --> 00:57:43,171
En we blijven gewoon lopen.
462
00:58:08,880 --> 00:58:11,380
Nori. Waar ga je heen?
463
00:58:14,505 --> 00:58:15,838
Mijn vriend helpen.
464
00:58:16,880 --> 00:58:19,880
Hem waarschuwen.
Dat is het minste wat hij verdient.
465
00:58:19,963 --> 00:58:23,213
Ga je van het pad af? Nu? Alleen?
466
00:58:23,296 --> 00:58:24,546
Ze zal niet alleen zijn.
467
00:58:28,755 --> 00:58:31,838
Er zijn genoeg lieden achtergebleven.
Hij niet.
468
00:58:34,213 --> 00:58:36,421
Jullie gaan nergens heen.
469
00:58:37,796 --> 00:58:39,630
Niet zonder mij.
470
00:58:44,005 --> 00:58:45,838
Weet je dit zeker, Zoentje?
471
00:58:45,921 --> 00:58:49,755
Als je het bos in gaat,
kom je er misschien nooit meer levend uit.
472
00:58:49,838 --> 00:58:53,546
Misschien wel
als een spoorzoeker met hen meegaat.
473
00:58:55,380 --> 00:58:59,380
Het was goed dat het meisje van Brandevoet
hem hielp. Al die tijd al.
474
00:58:59,463 --> 00:59:02,963
Als je denkt dat Malva Weidegras
te trots is om het toe te geven,
475
00:59:03,046 --> 00:59:07,046
wat heeft het leven dan voor zin,
als we niet goed leven?
476
00:59:10,921 --> 00:59:14,130
Weet je, Malva?
477
00:59:14,213 --> 00:59:18,463
Het zou geweldig zijn
als je eens een keer geen gelijk had.
478
00:59:20,046 --> 00:59:22,380
Ik haal proviand en mijn stok.
479
00:59:23,296 --> 00:59:24,463
Ik kom mee.
480
00:59:28,130 --> 00:59:30,505
Het maakt toch niet uit.
We gaan allemaal dood.
481
00:59:32,005 --> 00:59:34,671
Kom op. Anders zijn we hier de hele dag.
482
00:59:34,755 --> 00:59:36,671
Zouden we hem kunnen vinden?
483
00:59:36,755 --> 00:59:39,796
Hij is een reus. Hoe kunnen we hem missen?
484
01:00:03,755 --> 01:00:06,296
Denk je dat ze haar belofte zal nakomen?
485
01:00:06,380 --> 01:00:07,546
Nee.
486
01:00:08,588 --> 01:00:10,005
Ik weet het zeker.
487
01:00:11,796 --> 01:00:16,213
Breuken zijn gezet, wonden verbonden.
We kunnen reizen.
488
01:00:16,796 --> 01:00:18,713
Waar gaan jullie naartoe?
489
01:00:18,796 --> 01:00:22,088
Een oude, Númenoreaanse kolonie
aan de monding van de Anduin.
490
01:00:22,630 --> 01:00:27,546
Ze noemen het Pelargir.
Er zou vers land en zoet water zijn.
491
01:00:28,380 --> 01:00:29,880
Een nieuwe start.
492
01:00:32,755 --> 01:00:34,713
Ik meld het aan onze Hoge Koning.
493
01:00:37,005 --> 01:00:39,005
En mijn lot afwachten.
494
01:00:40,963 --> 01:00:42,213
Maar onze Koning dan?
495
01:00:43,588 --> 01:00:44,838
Jullie Koning?
496
01:00:45,755 --> 01:00:47,171
Heeft niemand het verteld?
497
01:00:47,796 --> 01:00:49,296
Wat verteld?
498
01:00:56,255 --> 01:00:57,421
Halbrand.
499
01:01:00,380 --> 01:01:01,963
Ik dacht dat je dood was.
500
01:01:03,421 --> 01:01:05,505
Dat was beter voor me geweest.
501
01:01:07,546 --> 01:01:11,130
Zuiderlanders hebben hem gisteravond
zo op de weg gevonden.
502
01:01:12,671 --> 01:01:14,671
De wond is 's nachts gaan onsteken.
503
01:01:14,755 --> 01:01:17,755
Ik wilde hem onderweg behandelen, maar...
504
01:01:23,880 --> 01:01:25,880
Deze wond heeft een Elfenmedicijn nodig.
505
01:01:27,171 --> 01:01:28,338
Kan hij rijden?
506
01:01:28,421 --> 01:01:31,796
Ik laat de genezers voorraden verzamelen.
507
01:01:40,630 --> 01:01:42,380
Mijn vriend.
508
01:01:43,338 --> 01:01:46,505
Kennelijk heeft het lot
nog een vlot voor ons in petto.
509
01:01:46,588 --> 01:01:48,296
Dit is niet voorbij.
510
01:01:48,380 --> 01:01:51,796
Ik laat deze landen niet
aan hun lot over om te verbranden.
511
01:01:54,088 --> 01:01:55,421
En jij ook niet.
512
01:02:22,755 --> 01:02:24,088
Kracht voor de Koning.
513
01:02:24,838 --> 01:02:28,671
Kracht voor de Koning.
514
01:02:48,588 --> 01:02:51,588
Hou maar... Soldaat.
515
01:02:55,005 --> 01:02:56,171
Commandant.
516
01:03:05,588 --> 01:03:07,213
Kracht voor de Zuiderlanden.
517
01:03:07,296 --> 01:03:11,046
Kracht voor de Zuiderlanden.
518
01:03:35,130 --> 01:03:36,546
Ik heb hem laten zakken.
519
01:03:38,963 --> 01:03:41,630
Het is allemaal mijn schuld.
520
01:03:43,713 --> 01:03:44,796
Nee.
521
01:03:45,463 --> 01:03:46,755
Dat is het niet.
522
01:03:48,380 --> 01:03:49,880
Wiens schuld dan?
523
01:03:53,838 --> 01:03:55,005
Die van je vader.
524
01:03:56,713 --> 01:04:00,713
Hij is te oud geworden, te achterdochtig.
525
01:04:01,546 --> 01:04:03,963
Zijn geest is te zwak.
526
01:04:04,588 --> 01:04:07,130
Zijn ogen zijn te zwak om te zien
527
01:04:07,255 --> 01:04:10,588
dat, hoeveel emblemen
hij ook op de grond smijt,
528
01:04:11,963 --> 01:04:14,421
dit op een dag jouw koninkrijk zal zijn.
529
01:04:17,046 --> 01:04:19,046
Van Durin IV.
530
01:04:19,130 --> 01:04:20,755
Niet van je broer.
531
01:04:22,921 --> 01:04:26,713
Niet van een andere Dwergenheer. Van jou.
532
01:04:27,921 --> 01:04:29,255
En van mij.
533
01:04:30,505 --> 01:04:35,963
En samen zullen we over deze berg
en alle andere heersen voor we sterven.
534
01:04:39,296 --> 01:04:42,421
Dat mithril is van ons.
535
01:04:43,630 --> 01:04:45,463
Van jou en mij.
536
01:04:46,380 --> 01:04:48,796
En op een dag zullen we samen
537
01:04:49,963 --> 01:04:52,213
gaan graven.
538
01:05:18,838 --> 01:05:23,380
Sluit het af.
539
01:05:54,046 --> 01:05:55,296
Mijn kinderen.
540
01:05:56,671 --> 01:05:59,338
Werp jullie zonnemantels en helmen af.
541
01:06:00,005 --> 01:06:02,588
De dag is niet langer
een last voor jullie.
542
01:06:03,963 --> 01:06:05,546
Dit is nu ons land.
543
01:06:08,796 --> 01:06:10,213
Het is ons thuis.
544
01:06:11,630 --> 01:06:15,338
Heil Adar, Heer van de Zuiderlanden.
545
01:06:15,421 --> 01:06:19,171
Heil Adar, Heer van de Zuiderlanden.
546
01:06:27,171 --> 01:06:28,463
Nee...
547
01:06:30,963 --> 01:06:35,588
Dat is de naam
van een plek die niet meer bestaat.
548
01:06:36,546 --> 01:06:39,130
Hoe moeten we het dan noemen, Heer-vader?
549
01:06:43,796 --> 01:06:49,755
Adar.
550
01:06:57,671 --> 01:07:02,088
DE ZUIDERLANDEN
551
01:09:08,755 --> 01:09:10,755
Ondertiteld door: Mijke Smits-de Wit
552
01:09:10,838 --> 01:09:12,838
Creatief Supervisor Beatrijs Sluijter