1
00:00:19,436 --> 00:00:23,230
María Gordillo is in Guatemala
de oudste zoetwarenwinkel...
2
00:00:23,231 --> 00:00:26,817
...en misschien wel de beste.
De winkel is al open sinds 1872.
3
00:00:26,818 --> 00:00:31,655
Pardon. Hoi, mag ik even storen
en vragen wat je favoriete dingen zijn?
4
00:00:31,656 --> 00:00:32,781
Zeker weten.
5
00:00:32,782 --> 00:00:36,285
Dit gezin komt hier al langer.
Ze lijken dingen te weten.
6
00:00:36,286 --> 00:00:40,622
Ze combineren zoetigheid
op basis van melk met fruit.
7
00:00:40,623 --> 00:00:45,545
Kijk. Een hele gekonfijte sinaasappel?
- Gevuld met kokos met gecondenseerde melk.
8
00:00:46,212 --> 00:00:47,671
Wat heerlijk.
9
00:00:47,672 --> 00:00:49,590
Hoe heet je? Ik heet Phil.
10
00:00:49,591 --> 00:00:52,509
Hoe heet je?
- Alexandra.
11
00:00:52,510 --> 00:00:55,763
Alexandra, wat mooi. En hoe heet jij?
- Daniela.
12
00:00:55,764 --> 00:00:57,765
Daniela? En jij?
13
00:00:57,766 --> 00:00:59,767
Monica.
- Zo heet m'n vrouw.
14
00:00:59,768 --> 00:01:01,519
Nee, echt?
- De mijne ook.
15
00:01:03,313 --> 00:01:05,105
En jij?
- Ik ben Esteban.
16
00:01:05,106 --> 00:01:08,358
Ik moest de vijg
met kokosnoot erin proberen.
17
00:01:08,359 --> 00:01:10,361
Heb je die? Dan doe ik dat.
18
00:01:11,404 --> 00:01:15,325
Heb jij ooit een vijg
met kokos geproefd, Daniela? Alsjeblieft.
19
00:01:21,331 --> 00:01:24,000
Wil je een van deze proberen?
- O, mijn God.
20
00:01:25,001 --> 00:01:28,670
Alles eraan was fijn.
Alles was origineel en heerlijk.
21
00:01:28,671 --> 00:01:29,631
Verrukkelijk.
22
00:01:30,173 --> 00:01:33,218
Dat is pompoen.
- Echt? Gekonfijte pompoen.
23
00:01:37,180 --> 00:01:38,556
Het is een suikerberg.
24
00:01:40,558 --> 00:01:43,269
Jou vergeet ik niet, gekonfijte pompoen.
25
00:01:44,145 --> 00:01:45,605
Ik kom terug voor jou.
26
00:01:52,112 --> 00:01:55,114
een gelukkige, hongerige man
27
00:01:55,115 --> 00:01:58,576
reist over land en zee
28
00:01:59,494 --> 00:02:05,916
om de kunst van pasta, varkensvlees,
kip en lamsvlees te begrijpen
29
00:02:05,917 --> 00:02:07,751
hij rijdt naar je toe
30
00:02:07,752 --> 00:02:09,503
hij vliegt naar je toe
31
00:02:09,504 --> 00:02:11,463
hij zingt voor je
32
00:02:11,464 --> 00:02:13,006
en hij danst voor je
33
00:02:13,007 --> 00:02:14,967
hij lacht met je
34
00:02:14,968 --> 00:02:16,969
en hij huilt om je
35
00:02:16,970 --> 00:02:22,267
hij wil daar maar één ding voor terug
- wil iemand alsjeblieft
36
00:02:22,767 --> 00:02:28,105
wil iemand Phil iets te eten geven?
37
00:02:28,106 --> 00:02:31,401
geef hem nu iets te eten, toe
38
00:02:40,493 --> 00:02:42,578
M'n eerste indruk van Guatemala?
39
00:02:42,579 --> 00:02:47,750
Een prachtig land, met een beschaving
die 4000 jaar geleden begon bij de Maya's...
40
00:02:48,501 --> 00:02:51,545
...en dat omringd is door 37 vulkanen.
41
00:02:51,546 --> 00:02:56,133
En alles is geweldig,
wat uit de vulkanische bodem komt.
42
00:02:56,134 --> 00:03:01,138
Koffie, maïs en wist je ook
dat het de bakermat is van chocolade?
43
00:03:01,139 --> 00:03:03,474
Hoezo ben ik hier niet eerder geweest?
44
00:03:04,767 --> 00:03:08,896
De keuken doet je denken aan
Mexicaans eten, wat logisch is.
45
00:03:08,897 --> 00:03:12,816
De twee landen
delen een grens en Maya-tradities.
46
00:03:12,817 --> 00:03:17,280
Maar het is op zichzelf al
een unieke en heerlijke keuken.
47
00:03:19,616 --> 00:03:23,035
We bezoeken de zeer charmante
en kleurrijke stad Antigua...
48
00:03:23,036 --> 00:03:26,079
...en ook de hoofdstad
van het land, Guatemala-Stad...
49
00:03:26,080 --> 00:03:28,958
...de grootste hoofdstad in Midden-Amerika.
50
00:03:32,837 --> 00:03:34,547
Eerst Guatemala-Stad.
51
00:03:35,423 --> 00:03:39,676
Ik wist nooit veel over Guatemala.
En wat ik wist, vertelde onze oppas...
52
00:03:39,677 --> 00:03:43,305
...en al meer dan 25 jaar
onze goede vriendin, Claudia...
53
00:03:43,306 --> 00:03:45,767
...die ons hielp Ben en Lily op te voeden.
54
00:03:46,351 --> 00:03:50,897
Ik hoorde verhalen en proefde
hapjes eten, als Claudia voor ons kookte.
55
00:03:51,397 --> 00:03:55,610
Maar ik had nooit durven hopen
samen met haar in Guatemala te zijn.
56
00:03:56,319 --> 00:04:00,073
Claudia neemt me vandaag mee
naar een plek uit haar jeugd.
57
00:04:00,698 --> 00:04:03,451
Dit is de Centrale Markt
van Guatemala-Stad.
58
00:04:06,287 --> 00:04:08,247
Dit is dus het dagelijkse leven?
59
00:04:08,248 --> 00:04:11,834
Het is een van de grootste markten
in heel Midden-Amerika.
60
00:04:12,710 --> 00:04:14,544
Claudia, laat me wat zien.
61
00:04:14,545 --> 00:04:19,800
Dit is het hoofdgedeelte voor eten.
Snoep, bonen, rijst.
62
00:04:19,801 --> 00:04:22,804
Wacht, dit zijn de dingen
die je voor Lily haalde.
63
00:04:23,304 --> 00:04:25,305
Verschillende soorten snoep.
64
00:04:25,306 --> 00:04:27,058
Is het tamarinde?
- Klopt.
65
00:04:28,101 --> 00:04:29,936
Ik weet wel dingen.
- Echt?
66
00:04:34,148 --> 00:04:38,026
Kijk dan, bergen prachtige...
- Kijk al die mooie groenten.
67
00:04:38,027 --> 00:04:40,321
En zo hoog opgestapeld.
- Alles. Klopt.
68
00:04:43,032 --> 00:04:44,908
Hoe noem je dit?
- Atole blanco.
69
00:04:44,909 --> 00:04:48,537
Het is gemaakt van mais,
Je mengt er bonen door.
70
00:04:48,538 --> 00:04:50,748
Dit dronken we op zondagochtend.
71
00:04:51,416 --> 00:04:52,875
Het is rustgevend.
72
00:04:53,876 --> 00:04:54,711
Toch?
73
00:04:56,379 --> 00:04:58,047
Het is heel erg lekker.
74
00:05:04,345 --> 00:05:08,390
We stoppen hier bij Doña Mela,
het bestaat al meer dan 70 jaar.
75
00:05:08,391 --> 00:05:11,059
Claudia kwam hier met haar oma en moeder.
76
00:05:11,060 --> 00:05:12,894
Phil.
- Mucho gusto.
77
00:05:12,895 --> 00:05:18,984
En dit is Carmen, die de zaak runt,
omdat haar moeder die vroeger runde.
78
00:05:18,985 --> 00:05:20,695
Haar moeder was Doña Mela.
79
00:05:22,113 --> 00:05:23,323
Dat is haar dochter.
80
00:05:24,782 --> 00:05:26,158
Prachtig, ik zie het.
81
00:05:26,159 --> 00:05:28,618
Heb je een favoriet die ik moet proeven?
82
00:05:28,619 --> 00:05:31,831
Welke?
- Chili relleno is een van m'n favorieten.
83
00:05:33,750 --> 00:05:36,084
Ziet er goed uit. Dit is chili relleno?
84
00:05:36,085 --> 00:05:40,631
Inderdaad. Dit ga je lekker vinden.
- Je krijgt het in een tortilla. Zo.
85
00:05:44,052 --> 00:05:45,219
Dat wordt morsen.
86
00:05:45,803 --> 00:05:50,308
Ja, want er zit veel sap in.
Oké, daar gaan we dan. Claudia.
87
00:05:55,021 --> 00:05:57,690
We moeten de vreugdedans doen.
- Die doe ik al.
88
00:06:01,444 --> 00:06:02,862
Ze doen een blij dansje.
89
00:06:03,821 --> 00:06:05,280
Verrukkelijk.
90
00:06:05,281 --> 00:06:08,950
Is het veranderd, sinds je klein was?
- Het is exact dezelfde.
91
00:06:08,951 --> 00:06:11,078
Is dat niet geweldig?
- Prachtig.
92
00:06:11,079 --> 00:06:16,709
Dit moet een van de beste tentjes zijn.
Het is klein, waar is de keuken?
93
00:06:19,962 --> 00:06:20,797
Thuis.
94
00:06:23,216 --> 00:06:26,927
Elke dag staan ze
om twee of drie uur 's nachts op...
95
00:06:26,928 --> 00:06:31,723
...en maken ze alle gerechten die je ziet.
Die nemen ze mee naar de markt.
96
00:06:31,724 --> 00:06:34,060
Bakbananen in mole.
97
00:06:38,898 --> 00:06:39,732
Erg lekker.
98
00:06:41,901 --> 00:06:43,819
Kijk dat ei.
- Dit ga je lekker vinden.
99
00:06:43,820 --> 00:06:48,281
Natuurlijk. Kijk die kleuren.
- Pak de hele tostada en eet hem zo op.
100
00:06:48,282 --> 00:06:49,867
Nee, dat kan niet.
- Jawel.
101
00:06:50,451 --> 00:06:53,413
Echt?
- Kan smeren worden, maar zo eet je hem.
102
00:06:54,038 --> 00:06:56,124
Doe je mond heel wijd open.
103
00:06:56,916 --> 00:06:57,750
Niet te doen.
104
00:07:03,631 --> 00:07:05,674
Dit is de beste ooit.
105
00:07:05,675 --> 00:07:08,136
Oké, nu jij van de andere kant.
106
00:07:08,886 --> 00:07:10,054
Doe het, Claudia.
107
00:07:10,763 --> 00:07:13,891
Ja, ik ben trots op je. Ja, Claudia.
108
00:07:19,105 --> 00:07:21,607
Zo doe je dat.
109
00:07:25,736 --> 00:07:30,908
Op ongeveer een uur van Guatemala-Stad
vind je de oude hoofdstad, Antigua.
110
00:07:32,660 --> 00:07:34,578
De stad heeft een bewogen verleden.
111
00:07:34,579 --> 00:07:38,249
Hij is vijf keer verwoest
en herbouwd na aardbevingen.
112
00:07:39,125 --> 00:07:44,088
De laatste keer was in de 18e eeuw.
Dat zie je aan de prachtige architectuur.
113
00:07:47,133 --> 00:07:49,510
Er is hier zo veel te doen en te zien.
114
00:07:51,387 --> 00:07:52,221
En te eten.
115
00:07:55,183 --> 00:07:58,644
Ik ga ergens lunchen
waar ze het menu constant veranderen.
116
00:07:59,395 --> 00:08:03,232
Dagschotels zijn precies dat,
en komen soms nooit meer terug.
117
00:08:03,816 --> 00:08:05,692
Aangenaam, man.
- Hoi, Phil.
118
00:08:05,693 --> 00:08:08,529
Dat komt door deze man,
chef-kok Mario Godínez.
119
00:08:09,071 --> 00:08:14,951
Ik ben erg benieuwd, ik heb al wat gelezen
over barriga llena, corazón...
120
00:08:14,952 --> 00:08:16,411
Contento. Inderdaad.
121
00:08:16,412 --> 00:08:19,289
'Een volle buik is een gelukkig hart.'
- Je wordt blij.
122
00:08:19,290 --> 00:08:21,167
Kijken hoe vol m'n buik wordt.
123
00:08:21,751 --> 00:08:22,835
We gaan ervoor.
124
00:08:23,794 --> 00:08:26,213
Barriga Llena ziet eruit als een bar.
125
00:08:26,214 --> 00:08:29,674
Dat is het ook, dus je ziet
dit heerlijke comfortfood...
126
00:08:29,675 --> 00:08:31,260
...voor je neus bereid worden.
127
00:08:32,470 --> 00:08:35,847
Gelukkig was ik er
toen ze een variatie op chuco's hadden...
128
00:08:35,848 --> 00:08:38,476
...een soort streetfood,
normaal van hotdogs.
129
00:08:40,269 --> 00:08:45,232
We gebruiken gerookte worst,
en we maken onze eigen zuurkool.
130
00:08:45,233 --> 00:08:48,444
Dit is witte mais,
zwarte mais en gele mais.
131
00:08:49,153 --> 00:08:51,364
Mario. O, man.
- Ik kan niet wachten.
132
00:08:59,038 --> 00:09:00,747
Weet je wat er goed aan is?
133
00:09:00,748 --> 00:09:04,210
Je moet gelijk denken
aan een hotdog met alles erop.
134
00:09:05,211 --> 00:09:08,631
Maar het heeft ook
die rokerige, heerlijke worst.
135
00:09:09,340 --> 00:09:10,841
Ik neem van elke een hap.
136
00:09:14,971 --> 00:09:17,473
Lekker, toch?
- Mario. Kom op, zeg.
137
00:09:19,141 --> 00:09:21,726
Heerlijk, die zuurkool, die worst.
138
00:09:21,727 --> 00:09:24,855
Ik heb weinig betere worst gehad.
Kom op, zeg.
139
00:09:27,316 --> 00:09:29,110
Knoedels?
- Inderdaad.
140
00:09:29,860 --> 00:09:34,739
Met een mix van varkensvlees,
en met Chinese chimichurri.
141
00:09:34,740 --> 00:09:37,118
Pittig lust je wel, toch?
- Ik lust alles.
142
00:09:37,952 --> 00:09:38,953
Probeer dit erop.
143
00:09:39,787 --> 00:09:44,917
Dat is een matcha chili crunch
met Guatemalteekse gedroogde pepers.
144
00:09:47,044 --> 00:09:50,672
We houden van comfortfood.
Dat maken we hier.
145
00:09:50,673 --> 00:09:52,174
Ik voel me comfortabel.
146
00:09:53,301 --> 00:09:54,510
Je wordt hier blij.
147
00:09:55,845 --> 00:09:58,097
Volgens mij kan ik niet nog blijer...
148
00:10:00,641 --> 00:10:06,022
Dit is onze gebraden kip,
24 uur gemarineerd in karnemelk.
149
00:10:06,897 --> 00:10:08,440
Dit is wat ik leuk vind.
150
00:10:08,441 --> 00:10:12,944
Een lokaal tentje, met de lokale smaken,
maar gemengd met andere invloeden.
151
00:10:12,945 --> 00:10:14,530
Juist.
- Er zijn geen regels.
152
00:10:15,364 --> 00:10:20,119
Maar regels zijn geboren
om gebroken te worden.
153
00:10:22,371 --> 00:10:25,750
Moet ik dippen?
- We maken onze eigen zwarte knoflookmayo.
154
00:10:42,683 --> 00:10:44,685
Gaat hij me knuffelen? Prima.
155
00:10:49,065 --> 00:10:49,981
Lekker?
156
00:10:49,982 --> 00:10:52,442
Ik heb zelden
betere gefrituurde kip gehad.
157
00:10:52,443 --> 00:10:55,028
Knapperig, prachtig, sappig.
158
00:10:55,029 --> 00:10:58,532
Mario, ik wil je blijven knuffelen,
maar ook meer kip eten.
159
00:11:27,812 --> 00:11:29,896
Dit is Casa Santo Domingo.
160
00:11:29,897 --> 00:11:32,691
Een groot klooster,
meer dan 300 jaar geleden...
161
00:11:32,692 --> 00:11:35,611
...en verwoest tijdens
de laatste grote aardbeving.
162
00:11:38,906 --> 00:11:39,949
Wat fijn.
163
00:11:40,908 --> 00:11:42,410
Wat zie je, Philip?
164
00:11:43,619 --> 00:11:45,413
Ik zie botten.
165
00:11:46,664 --> 00:11:51,585
Een bijzondere plek. Deels hotel,
deels archeologische vindplaats.
166
00:11:52,169 --> 00:11:53,421
O, wat mooi.
167
00:11:56,716 --> 00:11:59,176
Een erg magische en gastvrije plek.
168
00:11:59,677 --> 00:12:00,928
Kan ik hem aanraken?
169
00:12:03,597 --> 00:12:05,474
Hopelijk voel je je snel beter.
170
00:12:07,017 --> 00:12:12,021
We hebben op elke locatie fiksers nodig
om ons te helpen met de productie.
171
00:12:12,022 --> 00:12:17,194
Zij zijn de schakels
tussen ons en de stad waar we zijn.
172
00:12:17,778 --> 00:12:21,489
Hier zijn we geweldig gesteund.
Dit is Greg, leider van 't team...
173
00:12:21,490 --> 00:12:24,660
...en dit zijn Harold en Rebecca.
- Op jullie, vrienden.
174
00:12:25,411 --> 00:12:27,787
Zo aardig en gastvrij.
- Graag gedaan.
175
00:12:27,788 --> 00:12:30,415
Ik werk graag samen,
jullie zijn de besten.
176
00:12:30,416 --> 00:12:31,875
Bedankt.
- De besten.
177
00:12:31,876 --> 00:12:35,755
Ik wilde ze meenemen
naar iets geweldigs hier in hun stad.
178
00:12:36,464 --> 00:12:39,258
Dit is Hugo's Ceviche.
179
00:12:39,842 --> 00:12:41,009
En dit is Hugo.
180
00:12:41,010 --> 00:12:44,680
Z'n vader, Hugo Sr.,
begon z'n bedrijf achterop een truck.
181
00:12:45,306 --> 00:12:46,556
En dit is de truck.
182
00:12:46,557 --> 00:12:50,059
Hij staat nu op de binnenplaats,
tussen z'n twee restaurants.
183
00:12:50,060 --> 00:12:54,522
Het menu bestaat uit alleen ceviches.
En het bier is ook lekker.
184
00:12:54,523 --> 00:12:57,525
Een grote boterham. Wat zit erin?
- Een chuco.
185
00:12:57,526 --> 00:12:59,111
Het is een soort hotdog.
186
00:13:00,070 --> 00:13:04,616
Eerder kreeg ik al de chique versie,
maar nu is 't tijd voor 't echte werk.
187
00:13:04,617 --> 00:13:07,368
Klassieke streetfood voor Guatemalteken.
188
00:13:07,369 --> 00:13:10,205
Ik ben er zo dol op,
dat ik ze op m'n bruiloft had.
189
00:13:10,206 --> 00:13:12,165
Dit is mijn favoriet.
- Geweldig.
190
00:13:12,166 --> 00:13:14,126
Ze zijn zo lekker.
191
00:13:18,547 --> 00:13:19,423
Hugo.
192
00:13:20,341 --> 00:13:21,967
Ik noem je vanaf nu Chuco.
193
00:13:26,555 --> 00:13:29,850
Logisch dat je ze op je bruiloft had.
- Ja, of niet?
194
00:13:31,143 --> 00:13:32,520
Wat krijgen we...?
195
00:13:35,189 --> 00:13:38,399
Dit is gebakken vis.
Het ziet er fantastisch uit.
196
00:13:38,400 --> 00:13:41,861
En je hebt pizza.
Dit is de beste truck ter wereld.
197
00:13:41,862 --> 00:13:43,364
Zet je hem bij m'n huis?
198
00:13:44,657 --> 00:13:47,575
Wat zit er op de pizza?
- Het is een Pizza Chapina.
199
00:13:47,576 --> 00:13:50,453
Met veel dingen
waar we dol op zijn. Bonen, marinara...
200
00:13:50,454 --> 00:13:52,497
Chorizo en kaas.
201
00:13:52,498 --> 00:13:55,083
Guatemalteekse pizza.
Dit ga ik lekker vinden.
202
00:13:55,084 --> 00:13:57,168
Dit is omdat Rebecca geen vis eet.
203
00:13:57,169 --> 00:13:58,837
Klopt.
- Wat?
204
00:13:58,838 --> 00:14:03,259
Ik eet als een kind. Vandaar pizza
en chuco's op m'n bruiloft. Dus.
205
00:14:06,136 --> 00:14:06,971
Heerlijk.
206
00:14:07,638 --> 00:14:11,015
Hebben jullie al eerder samengewerkt?
- Ja, heel vaak.
207
00:14:11,016 --> 00:14:14,185
Ze is echt een baas, toch?
- Zeker weten.
208
00:14:14,186 --> 00:14:16,355
Ik heb je gezien in het verkeer.
209
00:14:18,482 --> 00:14:21,402
Je bent streng. Dat is ze, pas op.
- Ja. Ik denk...
210
00:14:24,238 --> 00:14:26,115
We vergeten de specialiteit niet.
211
00:14:31,662 --> 00:14:34,205
Zaterdag is hier ceviche-dag.
212
00:14:34,206 --> 00:14:35,957
Een speciale zaterdag.
- Voor jou.
213
00:14:35,958 --> 00:14:37,751
Alleen voor mij? Alles? Todo?
214
00:14:39,003 --> 00:14:40,003
Welkom in Guatemala.
215
00:14:40,004 --> 00:14:42,840
Op een cracker.
- Ik bof maar. Daar gaan we.
216
00:14:49,471 --> 00:14:50,431
Wat heerlijk.
217
00:14:51,974 --> 00:14:52,807
Lekker?
218
00:14:52,808 --> 00:14:55,768
Limoen, Worcestershire, verse zeevruchten.
219
00:14:55,769 --> 00:15:00,356
Je wordt er blij van. Ook als je
niet van vis houdt, er zijn zoveel smaken.
220
00:15:00,357 --> 00:15:04,027
Ik ga het proberen.
- Mooi zo, probeer het maar.
221
00:15:04,028 --> 00:15:07,031
Ik vind het fantastisch.
- Kijken wat Rebecca zegt.
222
00:15:07,573 --> 00:15:09,033
Niet uitspugen.
223
00:15:15,998 --> 00:15:17,416
Oké, ik ben om.
224
00:15:19,543 --> 00:15:22,295
Dit is een overwinning.
We winnen weer, toch?
225
00:15:22,296 --> 00:15:24,798
Veel beter dan ik had verwacht.
226
00:15:26,467 --> 00:15:27,885
Nu ook gefrituurde vis?
227
00:15:32,097 --> 00:15:35,851
Wat? Je bent om, je bent een vismens nu.
- Zeker weten.
228
00:15:36,518 --> 00:15:39,520
Je hebt Rebecca overtuigd.
- Dit gelooft m'n familie nooit.
229
00:15:39,521 --> 00:15:42,065
Als ze dit zien, zijn ze trots op je.
230
00:15:42,066 --> 00:15:45,193
Ik denk boos.
Jij liet me binnen een dag vis eten.
231
00:15:45,194 --> 00:15:47,279
Zij proberen 't al hun hele leven.
232
00:15:47,821 --> 00:15:50,407
Zeg dat de dokter je heeft genezen.
233
00:16:11,887 --> 00:16:13,263
Tijd voor het ontbijt.
234
00:16:17,601 --> 00:16:20,521
Op naar 'De Grote Comal'. El Comalote.
235
00:16:23,524 --> 00:16:26,651
De comal is de grote platte koekenpan...
236
00:16:26,652 --> 00:16:29,655
...waarop al deze
prachtige tortilla's zijn gemaakt.
237
00:16:30,948 --> 00:16:35,994
De geweldige culinair journalist
uit Guatemala, Lucia Barrios, gaat mee.
238
00:16:35,995 --> 00:16:39,038
Ik heb een culinair magazine.
- Hoe heet het?
239
00:16:39,039 --> 00:16:40,915
Het heet Nixtamal.
240
00:16:40,916 --> 00:16:46,671
Ik documenteerde alle nieuwe restaurants
die de foodscene in Guatemala veranderden.
241
00:16:46,672 --> 00:16:50,467
Alles wat er is gebeurd,
is ons als hele generatie overkomen.
242
00:16:51,969 --> 00:16:56,264
Tien jaar geleden was heirloom-mais
nog niet commercieel gangbaar.
243
00:16:56,265 --> 00:17:01,352
Normaal zien we in supermarkten alleen
geïmporteerde mais, allemaal hetzelfde.
244
00:17:01,353 --> 00:17:05,983
Maar achter je, op de muur, zie je
allemaal verschillende heirloom-mais.
245
00:17:07,151 --> 00:17:11,446
Deze inheemse mais wordt zelden gebruikt,
de meeste Guatemalteken kennen 't niet.
246
00:17:11,447 --> 00:17:14,073
Maar chef-eigenaar Gabriela Perdomo...
247
00:17:14,074 --> 00:17:17,243
...zegt dat het nodig is
voor echt Guatemalteeks eten.
248
00:17:17,244 --> 00:17:22,123
De smaak, de geur,
de textuur is heel anders.
249
00:17:22,124 --> 00:17:26,336
Bij andere tortilla's is die geur...
- Weg.
250
00:17:27,087 --> 00:17:31,340
De geur, de smaak, het kenmerkende.
- De voedingsstoffen zijn ook weg.
251
00:17:31,341 --> 00:17:34,803
Dus ik krijg een gezond ontbijt vandaag.
- Precies.
252
00:17:35,429 --> 00:17:36,680
Wat neem ik eerst?
253
00:17:37,598 --> 00:17:40,726
Ik vind dat je moet beginnen
met de klassieke tostada.
254
00:17:48,275 --> 00:17:50,944
Dat is een van de meest
traditionele snacks.
255
00:17:51,445 --> 00:17:54,907
Er zit zo veel smaak
in de mais, zoals ze al zei.
256
00:17:57,618 --> 00:18:02,372
Dit lijkt op mais, met mais erin.
- Misschien aardappels?
257
00:18:04,166 --> 00:18:07,418
Philip, dat is net een knish.
- Het heeft een rokerige...
258
00:18:07,419 --> 00:18:11,422
Volgens Rich is 't een knish. Ken je dat?
- Nee, wat is een knish?
259
00:18:11,423 --> 00:18:14,425
Iets joods uit New York.
- Oké.
260
00:18:14,426 --> 00:18:17,221
Dit een knish noemen, is beledigend.
261
00:18:17,888 --> 00:18:18,931
Echt heel lekker.
262
00:18:20,265 --> 00:18:22,976
Dit lijkt een beetje op een empanada.
263
00:18:23,560 --> 00:18:24,645
Doblada.
264
00:18:29,983 --> 00:18:31,443
En die gerookte chorizo.
265
00:18:33,487 --> 00:18:38,075
Mooi wat je zei, dat je bent opgegroeid
met de gastronomische verschuiving.
266
00:18:38,826 --> 00:18:45,164
Toen ik jong was, waren alle restaurants
waar we gingen eten steakhouses...
267
00:18:45,165 --> 00:18:47,959
...Italiaanse restaurants of McDonald's.
268
00:18:47,960 --> 00:18:51,922
Het was feitelijk een verandering
van hoe we onszelf zien.
269
00:18:52,798 --> 00:18:57,677
Meestal worden de vrouwen die de tortilla
met de hand maken, het slechtst betaald.
270
00:18:57,678 --> 00:19:01,764
Dit is het eerste restaurant
dat veranderde hoe ze elkaar zagen.
271
00:19:01,765 --> 00:19:05,435
Juist, ja.
- Het werd nog niet gezien als waardig.
272
00:19:07,437 --> 00:19:09,439
We moeten dit vasthouden.
273
00:19:11,275 --> 00:19:12,609
Hoe heb ik het gedaan?
274
00:19:13,152 --> 00:19:15,612
Je hebt alle mais opgegeten.
275
00:19:16,405 --> 00:19:17,321
De beste.
276
00:19:17,322 --> 00:19:21,577
Als je heirloom-mais eet, voel je je vol.
- Dus ik moet rustig aan doen?
277
00:19:23,579 --> 00:19:27,249
Is het erg als de eigenaar
zegt dat je langzamer moet eten?
278
00:19:27,875 --> 00:19:30,794
Dit is zo veel lekkerder
dan een Egg McMuffin.
279
00:19:36,800 --> 00:19:40,596
Er is daar een vulkaan,
die Volcán de Fuego heet.
280
00:19:41,555 --> 00:19:46,059
Het is een erg actieve vulkaan.
Hij barst elk half uur uit.
281
00:19:46,768 --> 00:19:51,565
Maar de uitbarstingen waren vrij klein,
sinds we hier zijn. Gewoon zo'n beetje...
282
00:19:52,691 --> 00:19:55,319
Zo ziet het eruit. Maar 's nachts...
283
00:19:56,486 --> 00:19:58,530
...kun je de lava zien.
284
00:20:15,422 --> 00:20:20,009
We gaan naar een mooi, modern
Guatemalteeks restaurant hier in Antigua.
285
00:20:20,010 --> 00:20:21,470
Dit is Nanik.
286
00:20:22,346 --> 00:20:25,848
Ik neem Monica mee,
Lily, haar verloofde Mason...
287
00:20:25,849 --> 00:20:29,018
...onze neef Jeremy, en de geliefde Claudia.
288
00:20:29,019 --> 00:20:30,061
Op Miss Claudia.
289
00:20:30,062 --> 00:20:36,275
Claudia is niet alleen de speciale gast
van ons diner, maar ook van ons gezin.
290
00:20:36,276 --> 00:20:38,152
Ik hou van jullie.
- Wij van jou.
291
00:20:38,153 --> 00:20:41,073
Bedankt dat ik mee mocht, terug naar huis.
292
00:20:41,657 --> 00:20:42,949
Fijn dat je mee bent.
293
00:20:42,950 --> 00:20:45,202
Hoi. Kijk dit eens.
294
00:20:47,537 --> 00:20:52,459
Chef-kok Fernando Solis en zakenpartner
Nalu Díaz brengen ons de eerste gang.
295
00:20:53,043 --> 00:20:56,922
Alles wat we hier maken,
draait om het lokale product.
296
00:20:58,382 --> 00:21:01,677
Jullie hebben esquites
op jullie bord, gemaakt van mais.
297
00:21:02,261 --> 00:21:03,928
Met wat chancol-kaas.
298
00:21:03,929 --> 00:21:09,851
Een lokale kaas, die we hier roken.
En wat rode biet en koriander.
299
00:21:12,437 --> 00:21:13,272
Kom op, zeg.
300
00:21:17,234 --> 00:21:21,488
Krijg je tranen in je ogen?
- Claudia, nu maak je mij aan 't huilen.
301
00:21:25,325 --> 00:21:28,578
Van één hap.
- Wauw, meteen.
302
00:21:29,371 --> 00:21:33,207
Er gebeurt wat magisch, hè?
- Ja, het doet me denken aan m'n jeugd.
303
00:21:33,208 --> 00:21:34,793
Maakte je moeder dit ook?
304
00:21:37,379 --> 00:21:39,798
Ik heb koude rillingen, niet te geloven.
305
00:21:42,342 --> 00:21:44,177
Neem anders een slokje hiervan.
306
00:21:45,012 --> 00:21:46,221
Ja, Claudia, proost.
307
00:21:49,766 --> 00:21:54,645
Dit drankje doet me denken aan Kerstmis,
en nu maken ze er een cocktail van.
308
00:21:54,646 --> 00:21:59,026
En maakt de alcohol het beter?
- Jazeker, veel beter.
309
00:22:03,280 --> 00:22:05,573
Dan van het vasteland naar de oceaan...
310
00:22:05,574 --> 00:22:08,327
...met zeebaars-tartaar
met koriander en bieten.
311
00:22:10,704 --> 00:22:13,831
Hoeveel jaar geleden?
- Lily was zes.
312
00:22:13,832 --> 00:22:19,795
Toen kwam je echt bij ons werken?
- Ik was helemaal weg van Claudia.
313
00:22:19,796 --> 00:22:25,843
Ze danste met me in de keuken
en ik noemde haar mi reina, mijn koningin.
314
00:22:25,844 --> 00:22:26,845
En jij bent?
315
00:22:27,429 --> 00:22:28,305
Princesa.
316
00:22:30,349 --> 00:22:31,557
Dat klopt aardig.
317
00:22:31,558 --> 00:22:35,394
Maar ze is ook de voorzitter
van de Phil Rosenthal-fanclub.
318
00:22:35,395 --> 00:22:39,273
Als ik klaag over Philip,
zegt ze: 'O, maar hij is zo aardig.'
319
00:22:39,274 --> 00:22:40,900
Waar klaag je over?
320
00:22:40,901 --> 00:22:42,861
'Hij is zo knap.'
- Jazeker.
321
00:22:44,613 --> 00:22:48,783
Godzijdank ben je er, Claudia.
- We hebben ook erg veel lol...
322
00:22:48,784 --> 00:22:51,244
Vanavond niet, ze huilt alleen maar.
323
00:22:53,747 --> 00:22:54,873
De volgende gang.
324
00:22:56,375 --> 00:23:01,380
Geweldige presentatie.
- Dit is mijn favoriete gerecht.
325
00:23:01,922 --> 00:23:04,549
We gebruiken mashan-blad
om tamales te maken.
326
00:23:05,926 --> 00:23:09,888
En er bovenop liggen lagen
van rundertong, rocato- peper en uien.
327
00:23:10,639 --> 00:23:13,809
Hoe moeten we dit doen, Claudia?
- De rijst moet erin.
328
00:23:17,020 --> 00:23:20,857
Mijn God, de smaak van die rijst.
- Wauw, dit is heerlijk.
329
00:23:21,483 --> 00:23:24,610
Mason, denk je aan dingen
die je thuis gaat maken?
330
00:23:24,611 --> 00:23:26,153
Ja, dit is inspirerend.
331
00:23:26,154 --> 00:23:28,322
Dat is het.
- Geweldig, fenomenaal.
332
00:23:28,323 --> 00:23:30,658
Wat vind je ervan, Jeremy?
- Uitstekend.
333
00:23:30,659 --> 00:23:37,748
Ik ben onder de indruk dat de eerste hap
Claudia terug kon voeren naar haar jeugd...
334
00:23:37,749 --> 00:23:41,919
...en ons ook een verhaal vertelde
wat Guatemalteeks eten eigenlijk is.
335
00:23:41,920 --> 00:23:46,507
Ja, het is erg krachtig.
- Ik zag nog nooit tranen wellen door eten.
336
00:23:46,508 --> 00:23:48,844
Van Monica's eten moet ik soms huilen.
337
00:23:50,303 --> 00:23:51,138
Claudia?
338
00:23:53,181 --> 00:23:55,517
Wat vind je nou van hem?
- Grappig, toch?
339
00:24:04,568 --> 00:24:07,194
Dit is de Finca El Tempixque...
340
00:24:07,195 --> 00:24:11,950
...een koffieplantage waar we
een andere mooie oogst gaan proberen.
341
00:24:12,576 --> 00:24:15,495
Suikerriet, in verschillende vormen.
342
00:24:16,079 --> 00:24:19,582
Vooral in de gefermenteerde
en gedistilleerde vorm: rum.
343
00:24:19,583 --> 00:24:23,003
De meest populaire is Zacapa,
hier in Guatemala gemaakt.
344
00:24:24,254 --> 00:24:25,422
Een dag rum proeven.
345
00:24:26,006 --> 00:24:29,341
Natuurlijk was m'n lieve vrouw
hier heel toevallig...
346
00:24:29,342 --> 00:24:31,678
...omdat ze dol is op suikerriet.
347
00:24:35,765 --> 00:24:37,600
Hoi, welkom.
- Dit is Monica.
348
00:24:37,601 --> 00:24:42,230
Welkom in Guatemala.
- Ik heb vers suikerriet meegenomen.
349
00:24:42,939 --> 00:24:46,943
We hebben 't geluk hier te zijn
met Vanessa en meesterblender Lorena.
350
00:24:47,527 --> 00:24:49,737
Geweldige dame. Je snapt wel waarom.
351
00:24:49,738 --> 00:24:53,741
Hoelang ben je al meesterblender?
- Wauw. Veertig.
352
00:24:53,742 --> 00:24:55,743
Kom nou.
- Je lijkt 40.
353
00:24:55,744 --> 00:24:58,829
In januari word ik 70.
354
00:24:58,830 --> 00:25:01,958
Willen jullie suikerrietsap proeven?
- Ik wil alles.
355
00:25:03,126 --> 00:25:06,837
Dit is de eerste stap
bij 't maken van rum. Het sap eruit halen.
356
00:25:06,838 --> 00:25:09,131
Oké, opschieten.
- Wauw.
357
00:25:09,132 --> 00:25:11,301
We gaan dansen.
358
00:25:11,885 --> 00:25:12,885
Draaien, kom op.
359
00:25:12,886 --> 00:25:15,263
Kijk mij nou eens gaan.
- Draaien, Phil.
360
00:25:15,805 --> 00:25:18,433
Doen we de hele stengel?
- Jazeker.
361
00:25:19,809 --> 00:25:22,896
Komt er wel sap uit?
- Ja, je doet het goed.
362
00:25:25,315 --> 00:25:28,818
Vers suikerrietsap.
- Bedankt, Lorena.
363
00:25:29,402 --> 00:25:33,155
Phil? Hoe vind je het?
- Wauw, wat interessant.
364
00:25:33,156 --> 00:25:35,115
Zo lekker.
- Is 't niet heerlijk?
365
00:25:35,116 --> 00:25:38,495
We leggen jullie het rijpingsproces uit.
366
00:25:39,162 --> 00:25:40,288
Oké? Kom maar mee.
367
00:25:40,997 --> 00:25:43,082
Lorena gebruikt het solera-systeem.
368
00:25:43,083 --> 00:25:47,002
Ze mengt rum van verschillende
leeftijden in verschillende vaten.
369
00:25:47,003 --> 00:25:51,840
Het eerste vat is een Amerikaanse eik,
vroeger Amerikaanse whisky.
370
00:25:51,841 --> 00:25:54,218
Dus er zat whisky in.
- Precies.
371
00:25:54,219 --> 00:25:58,055
En dat draagt wat smaak bij aan de rum.
- Precies.
372
00:25:58,056 --> 00:26:01,183
Tijdens het rijpingsproces
tanken we bij in het vat...
373
00:26:01,184 --> 00:26:04,396
...omdat we meer aroma's
en meer smaak nodig hebben.
374
00:26:04,980 --> 00:26:06,647
Dit is een complex proces.
375
00:26:06,648 --> 00:26:09,234
Ik vind het leuk
dat we de maker ontmoeten.
376
00:26:09,776 --> 00:26:14,322
Nu gaan we het eindproduct proeven.
- Precies. Kom, we gaan.
377
00:26:14,906 --> 00:26:18,784
Rum met snacks op het dak,
met een indrukwekkend uitzicht.
378
00:26:18,785 --> 00:26:21,328
Ik heb Zacapa XO.
- Lekker.
379
00:26:21,329 --> 00:26:24,624
Zacapa XO is een blend van 10 tot 25 jaar.
380
00:26:25,208 --> 00:26:28,043
Klaar voor het proeven?
- Ik ben er klaar voor.
381
00:26:28,044 --> 00:26:30,964
Langzaam ronddraaien, zoals in het liedje.
382
00:26:33,341 --> 00:26:34,301
Oké?
383
00:26:36,136 --> 00:26:38,012
Goed, perfect.
384
00:26:38,013 --> 00:26:40,556
Latijns-Amerikaanse passie, die is nodig.
385
00:26:40,557 --> 00:26:42,600
Oké, een klein slokje.
386
00:26:42,601 --> 00:26:43,935
Klein slokje?
- Juist.
387
00:26:51,109 --> 00:26:52,735
Goed zo.
- Een slurpje.
388
00:26:52,736 --> 00:26:55,864
Zie je, Lorena? Hij snapt het.
- Oké, goed onthouden.
389
00:26:58,908 --> 00:26:59,743
Proost.
390
00:27:00,785 --> 00:27:02,454
Salud.
- Bedankt. Salud.
391
00:27:04,456 --> 00:27:06,123
De vulkaan is blij.
- Alweer.
392
00:27:06,124 --> 00:27:07,876
Proost, vulkaan.
393
00:27:24,142 --> 00:27:26,061
Carolina.
- Hoi, Phil.
394
00:27:27,312 --> 00:27:30,523
Carolina Escobar Sarti leidt Alianza.
395
00:27:31,191 --> 00:27:35,653
Een opvanghuis
dat jonge, misbruikte vrouwen helpt...
396
00:27:35,654 --> 00:27:37,947
...en ze van alles bijbrengt.
397
00:27:38,615 --> 00:27:42,451
Het geeft ze
een veilige haven in een harde wereld.
398
00:27:42,452 --> 00:27:46,580
Dit is voor veel meisjes
een soort toevluchtsoord.
399
00:27:46,581 --> 00:27:49,917
We bieden hier bescherming,
we werken aan preventie.
400
00:27:49,918 --> 00:27:51,669
Ze vinden gerechtigheid.
401
00:27:51,670 --> 00:27:56,423
Het is een groot pand,
met slaapzalen, een bakkerij, een keuken.
402
00:27:56,424 --> 00:27:59,134
De werkplaatsen boven.
- Medische zorg.
403
00:27:59,135 --> 00:28:00,261
Alles is er.
404
00:28:01,137 --> 00:28:05,308
We kunnen naar de bakkerij boven gaan.
- Prachtig, oké.
405
00:28:06,309 --> 00:28:10,312
Trouwens, de meisjes
van wie je het gezicht op beeld ziet...
406
00:28:10,313 --> 00:28:13,357
...lopen geen gevaar meer,
daarom laten we ze zien.
407
00:28:13,358 --> 00:28:16,110
Hola.
- Hoi.
408
00:28:16,111 --> 00:28:18,654
Hallo, ik ben Phil.
- Hoi, ik ben Jennifer.
409
00:28:18,655 --> 00:28:20,989
Angelica.
410
00:28:20,990 --> 00:28:22,491
Daniela.
411
00:28:22,492 --> 00:28:23,993
Julita.
412
00:28:24,536 --> 00:28:27,996
Rutilia.
- Die naam heb ik nooit gehoord. Prachtig.
413
00:28:27,997 --> 00:28:29,581
Hallo.
- Carla.
414
00:28:29,582 --> 00:28:31,543
Carla, ik ben Phil.
415
00:28:34,462 --> 00:28:38,800
Dit zijn empanada's.
Met manjar, dat is iets heel zoets.
416
00:28:39,634 --> 00:28:40,844
Hoe oud is ze?
417
00:28:41,636 --> 00:28:43,221
'Ik ben 17 jaar.'
418
00:28:44,848 --> 00:28:47,349
Ze is nu drieënhalf jaar bij ons.
419
00:28:47,350 --> 00:28:49,811
En dit is de...
- Manjar.
420
00:28:51,771 --> 00:28:55,316
Dat doen jullie erg goed.
Houden jullie van koken?
421
00:28:56,735 --> 00:28:57,694
Ik hou van eten.
422
00:29:01,030 --> 00:29:02,407
Wil je oefenen?
423
00:29:02,991 --> 00:29:06,326
Nee, ik kijk wel.
Ik wil het niet verpesten.
424
00:29:06,327 --> 00:29:10,915
Heel goed. We dragen dit naar de oven.
- Ik kan dragen. Dat kan ik wel.
425
00:29:13,084 --> 00:29:16,420
Na een tijdje in de oven,
wordt de lunch geserveerd.
426
00:29:16,421 --> 00:29:17,881
Kijk er eens binnenin.
427
00:29:20,216 --> 00:29:21,259
Bedankt.
428
00:29:24,012 --> 00:29:26,889
Je kunt niet genoeg zeggen
hoe effectief dit programma is.
429
00:29:26,890 --> 00:29:27,807
Erg lekker.
430
00:29:28,975 --> 00:29:31,811
Maar ik laat het
de jonge vrouwen zelf uitleggen.
431
00:29:32,353 --> 00:29:38,734
Ik vind dat La Alianza ons enorm steunt.
Ze geven ons vooral veel emotionele steun.
432
00:29:38,735 --> 00:29:41,279
Ik weet niet hoe ik...
433
00:29:42,071 --> 00:29:44,365
Ik ben heel erg dankbaar voor alles.
434
00:29:46,326 --> 00:29:49,161
Ik had nooit gedacht
dat ik zo ver zou komen.
435
00:29:49,162 --> 00:29:53,290
Ik had ook nooit verwacht
dat ik voor zo veel mensen zou praten.
436
00:29:53,291 --> 00:29:55,502
Je moet voor meer mensen spreken.
437
00:29:56,628 --> 00:29:59,464
Omdat je er heel goed in bent.
438
00:30:00,548 --> 00:30:02,216
Dit voelt als een thuis.
439
00:30:02,217 --> 00:30:05,136
We zijn een familie
en we zijn allemaal samen.
440
00:30:08,598 --> 00:30:10,557
Verdient niet iedereen een thuis?
441
00:30:10,558 --> 00:30:13,937
Een thuis waar je veiligheid,
liefde en vreugde voelt?
442
00:30:16,272 --> 00:30:18,233
De wereld kan harteloos zijn.
443
00:30:18,733 --> 00:30:22,070
Er gebeurt veel slechts,
laten we dat niet verbloemen.
444
00:30:23,071 --> 00:30:27,408
Sommige dingen heb je niet in de hand,
maar wel wat we zelf doen.
445
00:30:28,868 --> 00:30:32,705
Dus soms is het aan burgers
om dingen recht te zetten.
446
00:30:33,748 --> 00:30:37,960
Dat heeft Carolina hier gedaan.
Ik ben blij dat ik hier ben geweest...
447
00:30:37,961 --> 00:30:42,881
...en voldaan dat ik de meiden en de mensen
die Alianza runnen heb mogen ontmoeten.
448
00:30:42,882 --> 00:30:45,259
Ze zijn nu onderdeel van m'n leven.
449
00:30:45,260 --> 00:30:50,056
En ik hoop dat je deze mensen
die het echt verdienen ook wilt helpen.
450
00:31:00,358 --> 00:31:04,362
Nu weer terug naar Guatemala-Stad,
om chef-kok Pablo Díaz te treffen.
451
00:31:04,946 --> 00:31:09,533
Hij is gespecialiseerd in de moderne
Guatemalteekse keuken en is er goed in.
452
00:31:09,534 --> 00:31:13,287
Z'n zaak is als een van de beste
van heel Latijns-Amerika betiteld.
453
00:31:13,288 --> 00:31:14,998
Dit is Mercado 24.
454
00:31:15,790 --> 00:31:18,584
M'n gasten zijn
de lieftallige Lily Rosenthal...
455
00:31:18,585 --> 00:31:22,963
...misschien ken je haar,
en haar al even leuke verloofde.
456
00:31:22,964 --> 00:31:25,425
Chef-kok Pablo, dit is chef-kok Mason.
457
00:31:28,595 --> 00:31:31,263
Meestal doe ik een scène
met Lily in de show.
458
00:31:31,264 --> 00:31:34,475
Dit is de eerste keer
dat ze een verloofde mee heeft.
459
00:31:35,059 --> 00:31:36,185
Dat mag ik hopen.
460
00:31:37,770 --> 00:31:40,440
Chef Pablo,
je staat bekend om de zeevruchten.
461
00:31:42,191 --> 00:31:46,988
We werken alleen met vangst van de dag,
dus vandaag hebben we een rode snapper.
462
00:31:47,864 --> 00:31:49,365
Het is een prachtige vis.
463
00:31:49,949 --> 00:31:51,366
Wauw.
- Prachtig.
464
00:31:51,367 --> 00:31:56,079
Ik ga de beroemde tostada maken.
- Je bent erg gul met de rode snapper.
465
00:31:56,080 --> 00:32:00,918
Aceite cortado, of olie verrijkt
met korianderzaad, knoflook...
466
00:32:00,919 --> 00:32:03,670
...en een beetje sojasaus.
- Goed.
467
00:32:03,671 --> 00:32:06,382
Ja, het is supergoed. En...
468
00:32:07,091 --> 00:32:10,219
Bedankt.
- Graag gedaan.
469
00:32:17,727 --> 00:32:19,103
Wat vind je?
- Mijn God.
470
00:32:20,396 --> 00:32:21,772
Top.
- Supergoed.
471
00:32:21,773 --> 00:32:24,984
De mayonaise is perfect. Geweldig.
- Dankjewel, chef.
472
00:32:25,860 --> 00:32:28,445
Vertel eens over jullie kennismaking.
473
00:32:28,446 --> 00:32:30,530
Goed verhaal.
- En met eten, toch?
474
00:32:30,531 --> 00:32:32,533
Een van m'n favoriete verhalen.
475
00:32:33,368 --> 00:32:36,036
Ik had een pop-uprestaurantje.
476
00:32:36,037 --> 00:32:38,164
Ik bood haar oesters aan...
477
00:32:38,790 --> 00:32:39,999
...die ze afwees.
478
00:32:40,541 --> 00:32:44,462
Luister. Ik heb een paar keer
problemen gehad met oesters.
479
00:32:45,421 --> 00:32:46,965
Ja, dat had ik, oompje.
480
00:32:54,973 --> 00:32:58,350
{\an8}Net een plaats delict, dit.
- O, mijn God.
481
00:32:58,351 --> 00:33:00,143
{\an8}Die gebruiken we.
- Niet doen.
482
00:33:00,144 --> 00:33:02,354
{\an8}O, zeker wel.
- Oompje?
483
00:33:02,355 --> 00:33:03,314
Leven verpest.
484
00:33:05,692 --> 00:33:07,401
Dus kwam hij met wat anders.
485
00:33:07,402 --> 00:33:10,862
Toen ze de oesters afwees,
moest ik wel kaviaar aanbieden.
486
00:33:10,863 --> 00:33:13,991
En dat bleek, weet je vast,
een van haar favorieten.
487
00:33:13,992 --> 00:33:16,660
Ze vond het al lekker toen ze twee was.
488
00:33:16,661 --> 00:33:18,996
En hoe deed hij z'n aanzoek?
489
00:33:18,997 --> 00:33:20,498
Uit een kaviaarblikje.
490
00:33:21,082 --> 00:33:23,208
Kom op, zeg.
- Wat mooi.
491
00:33:23,209 --> 00:33:25,545
En daarom stinkt de ring nog steeds.
492
00:33:28,881 --> 00:33:34,011
Dit doet me denken aan de dag
dat Mason langskwam, om ons te spreken.
493
00:33:34,012 --> 00:33:37,973
Hij kwam binnen en hij hield
een prachtige toespraak over jou.
494
00:33:37,974 --> 00:33:39,308
En over de familie.
495
00:33:40,226 --> 00:33:41,853
En hij vroeg om onze zegen.
496
00:33:42,478 --> 00:33:46,024
Ik zei dat dat niet hoefde,
maar dat ik het heel lief vond.
497
00:33:46,524 --> 00:33:49,693
Je zei die dag
iets heel belangrijks tegen me.
498
00:33:49,694 --> 00:33:53,823
Dat je hoopte dat ik het ooit
vanuit jouw perspectief mocht ervaren.
499
00:33:54,323 --> 00:33:56,743
En daar kijk ik er erg naar uit.
500
00:33:58,119 --> 00:33:59,370
Nu moet ik zo huilen.
501
00:34:00,830 --> 00:34:01,664
Stomme Mason.
502
00:34:06,502 --> 00:34:08,587
Kijk eens. Een hele rode snapper.
503
00:34:08,588 --> 00:34:10,381
Wauw.
- Supergoed.
504
00:34:12,383 --> 00:34:14,510
Je superheldennaam, Supergoed.
505
00:34:16,262 --> 00:34:17,721
Goed is niet genoeg.
506
00:34:17,722 --> 00:34:20,099
Het moet supergoed zijn.
- Dat klopt.
507
00:34:21,476 --> 00:34:22,309
Kom op, zeg.
508
00:34:22,310 --> 00:34:25,145
Vistaco.
- In Guatemala noemen we het geen taco.
509
00:34:25,146 --> 00:34:29,483
We noemen het 'tortilla met vis',
of 'tortilla met bonen'.
510
00:34:29,484 --> 00:34:32,069
Geen taco.
- Maar het is net een taco.
511
00:34:32,070 --> 00:34:34,572
Het is een taco. Het is hetzelfde.
512
00:34:36,949 --> 00:34:38,576
Chef Pablo, ik mag jou wel.
513
00:34:39,827 --> 00:34:40,703
Dankjewel.
514
00:34:48,920 --> 00:34:50,087
Goed.
515
00:34:50,088 --> 00:34:51,172
Supergoed.
516
00:34:55,176 --> 00:34:57,260
Nog een stuk. Voor wie zou 't zijn?
517
00:34:57,261 --> 00:35:00,680
Geef het aan m'n vrouw daar,
aan de bar met een ander.
518
00:35:00,681 --> 00:35:01,766
Een andere man?
519
00:35:02,558 --> 00:35:04,851
Ik weet niet eens wie die vent is.
520
00:35:04,852 --> 00:35:06,813
Ik ben een enorme fan.
521
00:35:07,522 --> 00:35:10,441
Zeg haar, dat haar man er ook nog is.
522
00:35:19,325 --> 00:35:21,451
Daar is hij.
- Juist, daar gaan we.
523
00:35:21,452 --> 00:35:22,911
Het is Jimmy O. Yang.
524
00:35:22,912 --> 00:35:26,331
Maatje, hoe gaat het met je?
- Goed. Ik ben nu in Boston.
525
00:35:26,332 --> 00:35:31,419
Je bent daar bezig met vier shows, toch?
- Ja, klopt. Het is superleuk.
526
00:35:31,420 --> 00:35:33,380
Je weet waar ik vandaan bel.
527
00:35:33,381 --> 00:35:34,757
Waar dan?
- Guatemala.
528
00:35:35,508 --> 00:35:36,550
Echt?
- Jazeker.
529
00:35:36,551 --> 00:35:40,721
Ze hebben wat voor me gekocht
bij de beste bakker in Guatemala-Stad.
530
00:35:42,390 --> 00:35:45,433
Wat is dat? Is het een bosbessencroissant?
531
00:35:45,434 --> 00:35:49,229
Eerder een koffiekoek, denk ik.
- Daar ben ik dol op.
532
00:35:49,230 --> 00:35:52,441
Ik ben dol op alles
met glazuur en laagjes.
533
00:35:53,276 --> 00:35:56,195
Zoals deze, bedoel je?
- O, mijn God.
534
00:35:57,113 --> 00:35:59,615
Stuur het op. Stuur maar naar Boston.
535
00:36:00,867 --> 00:36:04,244
Je speelde in Carnegie Hall.
Daar moeten we over praten.
536
00:36:04,245 --> 00:36:07,747
Klopt. We deden twee shows.
Twee keer uitverkocht.
537
00:36:07,748 --> 00:36:09,082
Super, je gaat lekker.
538
00:36:09,083 --> 00:36:12,294
En m'n ouders kennen het,
en vinden het prestigieus.
539
00:36:12,295 --> 00:36:14,672
En het Sydney Opera House ook.
540
00:36:15,173 --> 00:36:19,092
Er waren veel Chinese mensen,
veel Kantonese mensen uit Hong Kong.
541
00:36:19,093 --> 00:36:21,261
M'n eerste tekst in Carnegie Hall...
542
00:36:21,262 --> 00:36:23,597
Geen idee of het hier mag.
- Zeg maar.
543
00:36:23,598 --> 00:36:28,059
Ik zei 'Diu nei lou mou' in het Kantonees,
dat betekent 'N*** je moeder'.
544
00:36:28,060 --> 00:36:30,855
En het publiek ging uit hun dak.
545
00:36:32,231 --> 00:36:36,735
Zo open ik al mijn shows vanaf nu.
- Doe dat, ik geef je toestemming.
546
00:36:36,736 --> 00:36:39,571
Het past helemaal in mijn stijl.
547
00:36:39,572 --> 00:36:42,949
Je houdt van reizen, en ook van eten.
- Heerlijk.
548
00:36:42,950 --> 00:36:46,077
Ik zei tegen m'n agent:
'Alleen steden met lekker eten.'
549
00:36:46,078 --> 00:36:48,580
Een van m'n favorieten is Vancouver.
550
00:36:48,581 --> 00:36:51,082
Het Chinese eten is daar trouwens zalig.
551
00:36:51,083 --> 00:36:54,503
Mijn God, klopt.
Ik begin een tweede gezin in Vancouver.
552
00:36:55,463 --> 00:36:58,925
Ik heb geen eerste, maar wil
een tweede gezin in Vancouver.
553
00:37:00,384 --> 00:37:02,553
Oké, Jimmy, het moment is daar...
554
00:37:03,804 --> 00:37:06,556
...om een grap voor m'n vader te vertellen.
555
00:37:06,557 --> 00:37:10,352
Oké. En deze grap
is voor ons heel relevant.
556
00:37:10,353 --> 00:37:13,146
Een Aziatische en een joodse man
eten in een restaurant.
557
00:37:13,147 --> 00:37:16,441
En de Aziatische man bestelt misosoep.
558
00:37:16,442 --> 00:37:20,987
En de joodse man zegt:
'Geweldig, at je dat toen je opgroeide?'
559
00:37:20,988 --> 00:37:25,575
De Aziatische man:
'Nee, ik ben Chinees. Misosoep is Japans.'
560
00:37:25,576 --> 00:37:30,331
De joodse man: 'Chinees, Vietnamees,
Japans, jullie zijn allemaal hetzelfde.'
561
00:37:30,873 --> 00:37:32,874
En de Chinese man zei niets.
562
00:37:32,875 --> 00:37:35,669
De joodse man bestelde een ijsbergsalade.
563
00:37:35,670 --> 00:37:38,838
De Chinese man zei:
'At je dat toen je opgroeide?'
564
00:37:38,839 --> 00:37:41,591
En hij zei:
'Nee, dit is gewoon ijsbergsla.'
565
00:37:41,592 --> 00:37:46,597
'Ja, ijsberg, Goldberg, Eisenberg.
jullie zijn allemaal hetzelfde.'
566
00:37:47,556 --> 00:37:48,765
Heerlijk.
567
00:37:48,766 --> 00:37:51,101
Vond je hem leuk? Echt niet.
- Zeker.
568
00:37:51,102 --> 00:37:54,437
M'n vader had die grap geweldig gevonden.
- Super.
569
00:37:54,438 --> 00:37:58,901
Jimmy O. Yang, mensen.
- Wordt gewaardeerd. Bedankt, allemaal.
570
00:38:20,214 --> 00:38:24,468
Het is tijd voor onze reünie
bij een heel bijzonder restaurant, Diacá.
571
00:38:28,597 --> 00:38:30,974
Diacá betekent 'van hier'.
572
00:38:30,975 --> 00:38:34,979
En al het eten
komt van boerderijen hier in Guatemala.
573
00:38:38,399 --> 00:38:39,692
Wauw, supersterren.
574
00:38:40,609 --> 00:38:43,987
Net als in veel steden
waar we waren, kennen alle koks elkaar.
575
00:38:43,988 --> 00:38:46,823
Ze zijn allemaal vrienden,
erg mooi om te zien.
576
00:38:46,824 --> 00:38:49,827
Op jullie allemaal, bedankt.
- Salud.
577
00:38:53,706 --> 00:38:55,750
Dit is chef-kok Debora Fadul.
578
00:38:56,667 --> 00:39:02,088
Expert in Meso-Amerikaanse kooktechnieken,
en ze maakt echt inventieve gerechten...
579
00:39:02,089 --> 00:39:06,259
...zoals dit gerecht
met chilacayote, een soort pompoen...
580
00:39:06,260 --> 00:39:09,180
...bovenop iets wat ik niet kan plaatsen.
581
00:39:10,681 --> 00:39:11,849
Wacht eens even.
582
00:39:12,391 --> 00:39:14,018
Het smaakt naar witvis.
583
00:39:15,227 --> 00:39:17,730
Het zijn gerookte druiven.
584
00:39:19,190 --> 00:39:20,523
Gerookte druiven?
585
00:39:20,524 --> 00:39:24,319
Als je die rookt,
hebben ze dat smaakprofiel.
586
00:39:24,320 --> 00:39:26,781
Verbluffend.
- Beknibbelen op witvis, dus.
587
00:39:29,867 --> 00:39:31,785
Kijk eens, dit is maizotto.
588
00:39:31,786 --> 00:39:35,164
Geen risotto, maizotto,
want de M staat voor maíz.
589
00:39:35,956 --> 00:39:38,833
Dit is gemaakt met kip
die we 28 uur garen.
590
00:39:38,834 --> 00:39:41,836
Er zit chorizo in,
die we maken met garnalen...
591
00:39:41,837 --> 00:39:44,756
...Parmezaanse kaas en chipilín.
592
00:39:44,757 --> 00:39:49,094
Pak dat bord, Phil, alsof dit je huis is.
- Alsof het mijn huis is?
593
00:39:49,095 --> 00:39:50,763
Alles door elkaar.
- Mengen?
594
00:39:54,642 --> 00:39:57,770
Dank je.
- Ik heb een lange lepel, dan kan dit.
595
00:39:58,312 --> 00:39:59,772
En een lange arm.
- Klopt.
596
00:40:02,108 --> 00:40:04,943
Al deze gerechten
waren helemaal nieuw voor me.
597
00:40:04,944 --> 00:40:06,445
Mijn hemel.
598
00:40:07,154 --> 00:40:10,616
Smaken, texturen,
creatief gebruik van ingrediënten.
599
00:40:14,495 --> 00:40:17,331
Het is een boeiende tijd
om in Guatemala te zijn.
600
00:40:18,707 --> 00:40:22,878
Net als het land zelf, is de oude cultuur
in een staat van vernieuwing.
601
00:40:23,587 --> 00:40:26,756
Je voelt de creatieve energie overal.
602
00:40:26,757 --> 00:40:29,802
Je kunt het zonder te kijken, op gevoel.
603
00:40:31,387 --> 00:40:34,139
Deze reis zat er lang aan te komen.
604
00:40:34,140 --> 00:40:40,438
Ik schaam me dat ik hier nu pas ben,
omdat het de moeite waard is om te kennen.
605
00:40:42,481 --> 00:40:44,983
Ik ben zo trots op de nieuwe generatie.
606
00:40:44,984 --> 00:40:49,321
Ik word heel erg blij
van al het werk dat jullie verzetten.
607
00:40:50,990 --> 00:40:54,410
Ik ben erg blij dat ik weer terug ben.
- Amen.
608
00:40:57,746 --> 00:40:59,206
Welkom terug, Claudia.
609
00:41:02,835 --> 00:41:06,922
Oké, normaal is dit het eind,
maar we willen nog één ding laten zien.
610
00:41:12,553 --> 00:41:15,221
We zijn hier aan 't begin
van de kerstperiode...
611
00:41:15,222 --> 00:41:18,976
...wat samenvalt
met het Brandende Duivel-festival.
612
00:41:21,187 --> 00:41:26,691
Overal in het land verbrandt de bevolking
deze enge figuren aan in vreugdevuren...
613
00:41:26,692 --> 00:41:29,945
...om 't kwaad te verdrijven
't nieuwe jaar te verwelkomen.
614
00:41:31,447 --> 00:41:33,782
Slechte energie eruit, goede erin.
615
00:43:51,128 --> 00:43:53,296
Vaarwel voor nu, Guatemala.
616
00:43:53,297 --> 00:43:54,798
We komen terug.
617
00:44:47,559 --> 00:44:49,812
Vertaling: Martijn Beunk