1 00:00:06,376 --> 00:00:08,626 Start ontstekingsprocedure. 2 00:00:08,709 --> 00:00:11,251 Zes, vijf, vier… 3 00:00:11,334 --> 00:00:15,168 …drie, twee, een, nul. 4 00:00:15,251 --> 00:00:16,709 Alle motoren draaien. 5 00:00:17,209 --> 00:00:18,293 Lancering. 6 00:00:42,918 --> 00:00:45,709 Het is lente 1969. 7 00:00:46,293 --> 00:00:50,209 We zijn in basisschool Ed White in El Lago, Texas… 8 00:00:50,293 --> 00:00:53,251 …een voorstad in Zuid-Houston vlakbij NASA. 9 00:00:53,334 --> 00:00:57,459 De gebeurtenis op deze beslissende dag die alles in beweging zette? 10 00:00:57,543 --> 00:00:59,126 Pauze in groep zes. 11 00:00:59,709 --> 00:01:04,459 Dat ben ik niet. Dat is Ricky Rodriguez, een van mijn maatjes bij kattenkwaad. 12 00:01:04,543 --> 00:01:08,501 De regels waren veranderd. Je mocht de bal niet naar mensen gooien… 13 00:01:08,584 --> 00:01:11,126 …wat het leukste was aan kickball. 14 00:01:11,209 --> 00:01:13,251 Het was even wennen. 15 00:01:13,834 --> 00:01:18,334 Dat is Mr St. George, onze gymleraar, die Ricky naar de muur brengt. 16 00:01:19,584 --> 00:01:22,001 Hij was een erg bijzonder tuchtmeester. 17 00:01:22,084 --> 00:01:24,793 Hij tekende een cirkel op de dichtstbijzijnde muur. 18 00:01:25,293 --> 00:01:27,584 Doe je neus daarin, en houdt hem erin. 19 00:01:28,168 --> 00:01:30,876 Altijd net iets hoger dan comfortabel was… 20 00:01:30,959 --> 00:01:34,293 …zodat je op je tenen stond tot het einde van de les. 21 00:01:37,209 --> 00:01:41,168 Die ene keer dat mijn neus tegen de muur moest, was ik er klaar voor. 22 00:01:41,668 --> 00:01:45,001 Je moest ongemerkt je voeten uit elkaar zetten… 23 00:01:45,084 --> 00:01:49,418 …en een beetje lager zakken op 't cruciale moment van zijn berekening. 24 00:01:50,668 --> 00:01:51,668 Doe je neus daar. 25 00:01:52,501 --> 00:01:54,334 Dat ben ik. Stanley. 26 00:01:54,834 --> 00:01:58,334 Iedereen noemde me Stan, tenzij ik problemen had natuurlijk… 27 00:01:58,418 --> 00:02:01,001 …of op de eerste schooldag als ze de namenlijst voorlazen. 28 00:02:01,501 --> 00:02:04,918 Bij kickbal was ik een korte stop en algemene field rover… 29 00:02:05,001 --> 00:02:08,293 …en moest ik van mijn teamleden alles vangen wat ik kon. 30 00:02:08,376 --> 00:02:11,709 Ik was ook een best indrukwekkende kicker. 31 00:02:11,793 --> 00:02:13,626 Terug naar hoe het allemaal begon. 32 00:02:13,709 --> 00:02:17,543 Die mannen veranderden mijn leven voor altijd. 33 00:02:17,626 --> 00:02:18,876 Dat is ons kind. 34 00:02:33,001 --> 00:02:33,959 NASA GEHEIM 35 00:02:34,043 --> 00:02:38,084 We zagen je op 't kickbalveld en spraken je leraren. We zijn onder de indruk… 36 00:02:39,459 --> 00:02:41,459 …van enkele natuurkundeverslagen… 37 00:02:41,543 --> 00:02:45,876 …en 't is goed dat je drie jaar op rij de presidentiële fitheidsprijs won. 38 00:02:45,959 --> 00:02:49,001 We vinden je de perfecte kandidaat voor deze missie. 39 00:02:49,084 --> 00:02:50,293 Missie? 40 00:02:50,376 --> 00:02:51,459 Waarvoor? 41 00:02:51,543 --> 00:02:54,459 Tijd speelt een rol, dus we komen meteen ter zake. 42 00:02:55,168 --> 00:02:57,376 We bouwden de maanlander per ongeluk… 43 00:02:58,209 --> 00:02:59,334 …wat te klein. 44 00:02:59,918 --> 00:03:01,834 Dat laten we ons niet vertragen. 45 00:03:01,918 --> 00:03:04,626 Hoe is dat gebeurd? -Ben je goed in wiskunde? 46 00:03:05,209 --> 00:03:07,918 Ja. -Haal je een tien voor elke toets? 47 00:03:08,584 --> 00:03:09,876 Nee. -Oké. 48 00:03:11,584 --> 00:03:14,626 We zijn erg dichtbij, maar we moeten deze… 49 00:03:16,126 --> 00:03:19,626 …per ongeluk kleinere versie op de maan testen, en snel… 50 00:03:19,709 --> 00:03:24,751 …en een kind als jij moet ons helpen om sneller dan de Russen op de maan zijn. 51 00:03:24,834 --> 00:03:26,751 Waarom stuur je geen chimpansee? 52 00:03:26,834 --> 00:03:30,793 Jij spreekt meer woorden van de Engelse taal. 53 00:03:31,543 --> 00:03:33,501 Stan, je bent onze enige hoop. 54 00:03:33,584 --> 00:03:36,334 Kom op, wat zeg je? Doe het voor je land. 55 00:03:36,418 --> 00:03:38,584 Doe het voor de vrije wereld. 56 00:03:43,751 --> 00:03:44,584 Geweldig. 57 00:03:45,293 --> 00:03:48,668 Geheime training start na het schooljaar. -Geheim? 58 00:03:48,751 --> 00:03:53,668 Zeer geheim, Stan. Dit is een geheime operatie. Ze bestaat niet. 59 00:03:54,501 --> 00:03:56,793 Deze ontmoeting? Nooit gebeurd. 60 00:03:57,293 --> 00:03:58,626 Niemand mag dit weten. 61 00:03:58,709 --> 00:04:01,501 Niet je ouders. Niet je broers. Niet je zussen. 62 00:04:02,001 --> 00:04:03,043 Niemand. 63 00:04:03,126 --> 00:04:03,959 Wacht. 64 00:04:04,043 --> 00:04:06,501 Hoe komen we hiermee weg? 65 00:04:06,584 --> 00:04:08,418 Waar denkt iedereen dat ik ben? 66 00:04:08,501 --> 00:04:14,459 Zomerkamp. Je bent aanbevolen, toegelaten en kreeg een beurs voor Kamp Grizzly… 67 00:04:14,543 --> 00:04:17,834 …een natuurkamp net buiten Lake Traverse, Michigan. 68 00:04:18,334 --> 00:04:21,584 Je ging eind mei en bleef bijna heel juni. 69 00:04:22,918 --> 00:04:27,751 Heel eerlijk waren het weer en de insecten lastig, maar je vond het leuk. 70 00:04:30,126 --> 00:04:31,793 Erg leuk. 71 00:04:33,543 --> 00:04:35,168 Sommige dingen vergeet je nooit. 72 00:04:42,168 --> 00:04:43,959 MISSIESIMULATIE EN TRAININGSCENTRUM 73 00:05:14,793 --> 00:05:16,168 Oké, pauze. 74 00:05:16,251 --> 00:05:19,918 Laten we dit even vergeten. We komen hier later op terug. 75 00:05:20,001 --> 00:05:25,126 Ik vertel je eerst over het leven toen, 'n geweldige tijd en plek om kind te zijn. 76 00:05:25,209 --> 00:05:29,626 Als je in het gebied rond Houston woonde eind jaren 60, vooral vlakbij NASA… 77 00:05:29,709 --> 00:05:32,376 …leek je te zijn waar sciencefiction tot leven kwam. 78 00:05:32,459 --> 00:05:35,918 De optimistische technologische toekomst was nu… 79 00:05:36,001 --> 00:05:39,709 …en we waren in het centrum van alles wat nieuw en beter was. 80 00:05:39,793 --> 00:05:42,626 Het ruimteprogramma nam natuurlijk het voortouw. 81 00:05:44,376 --> 00:05:46,334 Naar de maan gaan werd het doel… 82 00:05:46,418 --> 00:05:50,418 …in president Kennedy's toespraak aan Rice University in Houston. 83 00:05:50,501 --> 00:05:52,584 Maar waarom de maan? 84 00:05:53,209 --> 00:05:55,334 Waarom dit als ons doel kiezen? 85 00:05:56,126 --> 00:05:57,626 Ze kunnen ook vragen: 86 00:05:58,126 --> 00:06:00,209 'Waarom de hoogste berg beklimmen?' 87 00:06:00,709 --> 00:06:04,376 'Waarom, 35 jaar geleden, over de Atlantische Oceaan vliegen?' 88 00:06:04,459 --> 00:06:08,668 'Waarom speelt Rice tegen Texas?' We kiezen ervoor naar de maan te gaan. 89 00:06:10,959 --> 00:06:15,584 We kiezen ervoor naar de maan te gaan in dit decennium en andere dingen te doen… 90 00:06:15,668 --> 00:06:19,084 …niet omdat ze makkelijk zijn, maar omdat ze moeilijk zijn. 91 00:06:20,418 --> 00:06:24,709 Het Space Center werd verplaatst naar de rand van de stad in 1962. 92 00:06:25,501 --> 00:06:29,793 In datzelfde jaar begon Houston het eerste overdekte stadion te bouwen. 93 00:06:29,876 --> 00:06:32,001 Het achtste wereldwonder. 94 00:06:32,084 --> 00:06:33,418 De Astrodome. 95 00:06:34,501 --> 00:06:35,793 Bij de ceremonie… 96 00:06:35,876 --> 00:06:38,709 …groef men niet in de aarde met schoppen… 97 00:06:38,793 --> 00:06:42,501 …maar schoten de functionarissen met Colt .45-pistolen in de grond. 98 00:06:43,626 --> 00:06:45,959 De dome had het eerste geanimeerde scorebord… 99 00:06:46,043 --> 00:06:48,584 …met allerlei leuk beeldmateriaal. 100 00:06:48,668 --> 00:06:51,001 Het leukste was als een Astro een homerun sloeg… 101 00:06:51,084 --> 00:06:54,709 …of, zoals ze zeggen, de bal in een Astro-baan brachten… 102 00:06:54,793 --> 00:06:58,376 …wat een enorm elektronisch vuurwerk afstak. 103 00:07:01,668 --> 00:07:04,584 Dit was de eerste plek met kunstgras. 104 00:07:05,084 --> 00:07:08,459 Het kunstmatige oppervlak moest niet besproeid, gemaaid of gewied worden… 105 00:07:08,543 --> 00:07:10,376 …en drukte dit tijdperk perfect uit. 106 00:07:10,459 --> 00:07:13,376 Alles was nieuw, door mensen gemaakt en dus beter. 107 00:07:13,459 --> 00:07:16,043 Ook al zei Joe Namath dat je op beton leek te spelen… 108 00:07:16,126 --> 00:07:19,668 …de natuur en de aardse beperkingen leken te worden overwonnen. 109 00:07:19,751 --> 00:07:22,001 Niemand betwijfelde dat we in ons leven… 110 00:07:22,084 --> 00:07:25,043 …de optie zouden krijgen om op de maan of een planeet te wonen… 111 00:07:25,126 --> 00:07:27,793 …in een koepelvormige ruimtekolonie. 112 00:07:27,876 --> 00:07:30,418 Door het tempo van deze technologische innovaties… 113 00:07:30,501 --> 00:07:35,293 …konden we ons zo inbeelden dat we ouder dan honderd jaar zouden worden. 114 00:07:35,376 --> 00:07:37,376 In het ziekenhuis bijvoorbeeld… 115 00:07:37,959 --> 00:07:41,168 …perfectioneerden DeBakey en Cooley de harttransplantatie. 116 00:07:41,251 --> 00:07:42,626 Nog dichter bij huis… 117 00:07:42,709 --> 00:07:47,168 …waren we een van de eerste regio's in het land met een drukknop-telefoon. 118 00:07:47,251 --> 00:07:48,501 Moet je horen. 119 00:07:48,584 --> 00:07:53,418 Het was zo cool. Geen nummer meer draaien. En je kon liedjes spelen met de tonen. 120 00:07:53,501 --> 00:07:56,084 M'n zus Vicky was de muzikale van het gezin. 121 00:07:56,168 --> 00:07:58,626 Ze was de oudste, gevolgd door Steve… 122 00:07:59,209 --> 00:08:02,626 …dan Jana, Greg, Stephanie, en dan ik. 123 00:08:03,668 --> 00:08:04,668 Toon wat je kunt. 124 00:08:06,334 --> 00:08:07,168 Goed. 125 00:08:12,043 --> 00:08:13,543 Hallo? 126 00:08:23,334 --> 00:08:24,959 Ja, ons land was in oorlog. 127 00:08:25,459 --> 00:08:28,876 Steden stonden in brand, en overal brak de hel los. 128 00:08:31,334 --> 00:08:34,043 Vanuit het perspectief van een kind in een voorstad… 129 00:08:34,126 --> 00:08:36,126 …was dat beperkt tot de televisie. 130 00:08:36,626 --> 00:08:39,293 En als kind vind je het allemaal normaal. 131 00:08:39,876 --> 00:08:41,084 Nog een rel. 132 00:08:41,584 --> 00:08:43,751 Nog een beroemde leider vermoord. 133 00:08:43,834 --> 00:08:45,751 Zo gedragen volwassenen zich. 134 00:08:46,251 --> 00:08:48,584 In ons gezin belichaamde alleen Vicky… 135 00:08:48,668 --> 00:08:50,709 …de generatiekloof van de tijd. 136 00:08:50,793 --> 00:08:55,668 Ze was de enige van ons die wist wat er in de wereld gebeurde of erom gaf. 137 00:08:56,418 --> 00:08:59,918 We kwamen het dichtst bij de actie toen we in Houston waren met mam… 138 00:09:00,001 --> 00:09:03,918 …vlakbij de universiteit waar ze toen eeuwig leek te studeren. 139 00:09:07,793 --> 00:09:09,668 Kijk hoe ze zich kleden. -Zij? 140 00:09:09,751 --> 00:09:12,376 Daarom zijn we verhuisd naar de voorstad. 141 00:09:12,459 --> 00:09:14,834 Om weg te zijn van dit soort mensen. 142 00:09:14,918 --> 00:09:16,584 De normale mensen zijn bang. 143 00:09:16,668 --> 00:09:18,959 Nee, je zus kletst uit haar nek. 144 00:09:20,168 --> 00:09:24,626 We verhuisden door het werk van pap. Hij was het beu elke dag te pendelen. 145 00:09:25,126 --> 00:09:26,001 Begrepen? 146 00:09:26,084 --> 00:09:27,543 Oké, mam. -Begrepen. 147 00:09:27,626 --> 00:09:28,459 Begrepen. 148 00:09:28,959 --> 00:09:30,959 Mam, is dat een hippie? 149 00:09:32,793 --> 00:09:34,793 Ja, dat is een hippie. 150 00:09:34,876 --> 00:09:36,001 En die? 151 00:09:37,334 --> 00:09:39,043 Z'n haar is niet lang genoeg. 152 00:09:39,793 --> 00:09:42,543 Maar hij draagt wijde pijpen. 153 00:09:45,126 --> 00:09:47,418 Oké. Ja, dat is een hippie. 154 00:09:48,668 --> 00:09:50,043 Ik vind hippies leuk. 155 00:09:52,668 --> 00:09:55,584 In die nieuwe voorsteden ten zuiden van Houston… 156 00:09:55,668 --> 00:09:58,376 …verschenen er overal huisvestingen. 157 00:09:59,043 --> 00:10:01,376 Onze buurt was vol huizen in aanbouw. 158 00:10:02,043 --> 00:10:03,793 Het land was volledig vlak. 159 00:10:03,876 --> 00:10:07,918 Het enige wat op een heuvel leek, was het viaduct bij de snelweg.  160 00:10:08,001 --> 00:10:12,751 We hebben het over kustvlakten, zo'n tien meter boven zeeniveau. 161 00:10:12,834 --> 00:10:14,876 Er was niet genoeg afvoer… 162 00:10:14,959 --> 00:10:17,959 …dus als het wat langer regende, overstroomde alles. 163 00:10:18,459 --> 00:10:19,876 Kijk. Een waterslang. 164 00:10:21,626 --> 00:10:22,626 Elke keer. 165 00:10:24,084 --> 00:10:28,584 Deze plek kende geen geschiedenis. Alles wat je kon zien was gloednieuw. 166 00:10:28,668 --> 00:10:33,126 Nieuwe en eindeloze winkelcentra met supermarkten, hamburgerrestaurants… 167 00:10:33,209 --> 00:10:34,751 …en, het beste van alles… 168 00:10:34,834 --> 00:10:36,834 …een bowlingbaan en speelhal. 169 00:10:37,418 --> 00:10:41,043 Minstens een keer per week gingen we naar de bowlingbaan. 170 00:10:41,918 --> 00:10:43,834 We bowlden als onze ouders betaalden… 171 00:10:43,918 --> 00:10:46,959 …maar als we alleen waren, waren we in de speelhal. 172 00:10:47,543 --> 00:10:51,543 We ontwikkelden een systeem dat ons schamele zakgeld uitbreidde. 173 00:10:52,043 --> 00:10:55,751 Voor een kwartje per persoon kregen we een RC Cola voor 15 cent… 174 00:10:55,834 --> 00:10:57,709 …en een flipperkastspel voor tien cent. 175 00:11:00,959 --> 00:11:04,376 We focusten op de spelen die we beheersten, zoals Aquarius. 176 00:11:04,918 --> 00:11:07,584 Alle druk lag op het eerste spel. 177 00:11:07,668 --> 00:11:10,209 Onmiddellijk winnen, om te blijven spelen… 178 00:11:10,293 --> 00:11:13,334 …maar ook om de machine te vullen met gratis spelen. 179 00:11:13,834 --> 00:11:18,084 Als 't tijd was om naar huis te gaan, verkochten we ze voor vijftig cent… 180 00:11:18,168 --> 00:11:20,793 …aan iemand ouder die het 'n goede deal vond. 181 00:11:28,209 --> 00:11:32,459 Een deel van de verlokking was dat de lokale vandalen hier rondhingen. 182 00:11:33,126 --> 00:11:34,709 We bewonderden hun branie… 183 00:11:34,793 --> 00:11:37,043 …en hun methodes om het systeem te verslaan… 184 00:11:37,126 --> 00:11:40,168 …of ze nu de zwaartekracht van de machines verminderden… 185 00:11:40,251 --> 00:11:43,084 …of een spel kregen zonder er geld in te doen. 186 00:11:43,584 --> 00:11:48,293 Als je het goed deed, startte de machine een nieuw spel. 187 00:11:48,793 --> 00:11:50,293 Het was meesterlijk. 188 00:11:51,084 --> 00:11:54,793 Ik probeerde dat de volgende jaren, maar kwam er nooit achter. 189 00:11:58,543 --> 00:12:01,418 We hadden een van de eerste voltooide huizen in de straat… 190 00:12:01,918 --> 00:12:05,584 …en de hele buurt leek een bouwwerf die te grabbel was. 191 00:12:06,501 --> 00:12:09,293 Je kon een fort bouwen met het weggeworpen hout. 192 00:12:10,334 --> 00:12:14,834 Dat moest genoeg zijn, want boomhutten waren nog decennia verwijderd. 193 00:12:15,793 --> 00:12:17,876 Pap, is dit niet stelen? 194 00:12:17,959 --> 00:12:22,168 Zoals ik het zie, rekenden ze ons te veel aan voor het huis… 195 00:12:22,251 --> 00:12:24,459 …dus ze zijn het ons verschuldigd. 196 00:12:25,168 --> 00:12:27,918 Het is maar wat multiplex. Ze missen het nooit. 197 00:12:28,001 --> 00:12:33,168 Ik weet nog steeds niet of mijn pap zuinig was en moeite had om rond te komen… 198 00:12:33,251 --> 00:12:34,876 …of eerder een oplichter. 199 00:12:34,959 --> 00:12:37,168 Trek het terug. Trek het net strak. 200 00:12:37,251 --> 00:12:41,376 Maar het doel van dit gezin was om zo veel mogelijk geld te besparen. 201 00:12:41,876 --> 00:12:42,918 Mooi. 202 00:12:49,834 --> 00:12:53,709 Je bent niet klaar. Doe het pistool terug op mijn benzinetank. 203 00:12:55,751 --> 00:12:58,043 Knijp het handvat volledig open. 204 00:12:58,543 --> 00:13:00,876 Til de slang op van achter naar voor. 205 00:13:04,209 --> 00:13:06,626 Dat is mijn benzine in de slang. Ik betaalde ervoor. 206 00:13:06,709 --> 00:13:07,918 Pap… -Dat weet hij. 207 00:13:08,793 --> 00:13:12,168 Ook al stond pap in voor verzending en ontvangst bij NASA… 208 00:13:12,251 --> 00:13:14,334 Ga die Russen maar verslaan. 209 00:13:14,418 --> 00:13:16,001 Begrepen, kameraad. 210 00:13:16,084 --> 00:13:20,293 …en verdiende hij blijkbaar genoeg voor een gezin met zes kinderen… 211 00:13:20,793 --> 00:13:23,126 …schaamde ik me dat hij een klerk was… 212 00:13:23,209 --> 00:13:25,626 …en niet iemand die iets te maken had met de missies. 213 00:13:25,709 --> 00:13:28,459 Er is wel en niet een mogelijkheid tot bevordering… 214 00:13:28,543 --> 00:13:31,376 Hij leek zo ver als maar kon van een astronaut. 215 00:13:31,459 --> 00:13:33,376 Mijn pap richt zich op coördinaten… 216 00:13:33,459 --> 00:13:36,751 …zodat als de astronauten in de oceaan landen… 217 00:13:37,251 --> 00:13:39,418 …de marine hen kan ophalen. 218 00:13:39,501 --> 00:13:42,876 Als de aftelprocedure eindelijk de lancering bereikt… 219 00:13:42,959 --> 00:13:47,293 …is het mijn pap die op de knop drukt en alles lanceert. 220 00:13:47,376 --> 00:13:49,043 Toen ik naar huis wandelde… 221 00:13:49,126 --> 00:13:51,168 Ik was een fabeldichter. 222 00:13:51,251 --> 00:13:54,001 Een mooiere manier om te zeggen 'leugenaar'. 223 00:13:54,084 --> 00:13:55,709 Ik ging wat dichterbij. 224 00:13:55,793 --> 00:13:57,209 Toen besefte ik… 225 00:13:57,293 --> 00:14:01,793 …dat er draden aan hem hingen die omhoog reikten naar de ruimte. 226 00:14:01,876 --> 00:14:04,043 Hij was een soort robot. 227 00:14:04,959 --> 00:14:07,418 Ik hoopte hem vandaag mee te brengen… 228 00:14:07,501 --> 00:14:10,626 …maar plots werd hij omhoog getrokken aan die draden. 229 00:14:13,459 --> 00:14:16,751 Mrs Ulrich zei dat je niks bij je had voor je spreekbeurt. 230 00:14:16,834 --> 00:14:20,209 Ik sprak wel, maar ze moesten het zich inbeelden. 231 00:14:20,293 --> 00:14:22,501 Ze zegt dat je de klas vertelde… 232 00:14:22,584 --> 00:14:26,043 …dat je vader ingepland staat voor de Apollo 14 of 15 in 1972. 233 00:14:26,126 --> 00:14:28,084 Lieverd, is dat waar? 234 00:14:28,751 --> 00:14:31,751 Waarom kan pap niets belangrijks doen bij NASA? 235 00:14:31,834 --> 00:14:34,501 Het is wat beschamend. -Stan. 236 00:14:35,334 --> 00:14:39,543 Je vader heeft hard gewerkt om de top van zijn departement te bereiken. 237 00:14:39,626 --> 00:14:41,876 Hij regelt alles wat daar binnengaat… 238 00:14:41,959 --> 00:14:45,584 …van een pen tot een ruimtepak. Hij is belangrijk, oké? 239 00:14:45,668 --> 00:14:46,501 Oké. 240 00:14:47,126 --> 00:14:51,334 Ik vroeg me gewoon af waarom hij geen astronaut of iets cools kon zijn. 241 00:14:51,418 --> 00:14:55,293 Lieverd, niet iedereen kan een astronaut zijn. 242 00:14:55,376 --> 00:14:58,626 Iedereen doet z'n deel. Er zijn veel mensen voor nodig. 243 00:14:58,709 --> 00:15:00,501 Ook je vader. Begrepen? 244 00:15:00,584 --> 00:15:02,126 Begrepen. -Goed. 245 00:15:02,209 --> 00:15:03,126 Het was waar. 246 00:15:03,209 --> 00:15:05,751 Een buur achter ons werkte aan de helmen. 247 00:15:05,834 --> 00:15:08,084 De vaders van meerdere vrienden waren ingenieurs. 248 00:15:08,168 --> 00:15:10,709 De moeder van 'n klasgenote maakte de pakken. 249 00:15:10,793 --> 00:15:13,751 Iedereen leek iets te doen voor NASA. 250 00:15:13,834 --> 00:15:17,626 Pap deed ook zijn deel, hoe beperkt ook in mijn ogen. 251 00:15:18,793 --> 00:15:19,751 Zoals ik zei… 252 00:15:19,834 --> 00:15:23,376 …ik was de laatste van zes in ons Brady Bunch -gezin… 253 00:15:24,043 --> 00:15:26,418 …en de enige geboren in de jaren zestig. 254 00:15:26,501 --> 00:15:28,126 Tegen dat ik er was… 255 00:15:28,209 --> 00:15:32,084 …legden mijn ouders niet langer alles vast wat hun kinderen deden. 256 00:15:33,501 --> 00:15:37,209 Ik werd opgenomen in 't bestaande systeem, maar dat was het ook. 257 00:15:37,709 --> 00:15:43,084 Ik sta amper op familiefoto's of -video's. Mijn broers en zussen plaagden me erover. 258 00:15:43,584 --> 00:15:46,293 Zie je dat je er nergens opstaat? 259 00:15:46,959 --> 00:15:49,918 Ze willen 't niet zeggen, maar je bent geadopteerd. 260 00:15:50,584 --> 00:15:54,043 Mam en pap kunnen het niet zeggen, maar je komt uit een weeshuis. 261 00:15:54,126 --> 00:15:56,709 Ze kozen je uit een hoop huilende baby's. 262 00:15:56,793 --> 00:15:58,126 Erg grappig. 263 00:15:58,209 --> 00:16:02,709 Ik leerde later dat mam na mijn geboorte dat nieuwe ding nam, de pil… 264 00:16:02,793 --> 00:16:05,918 …maar het de priester nooit vertelde om niet verbannen te worden. 265 00:16:13,793 --> 00:16:18,709 Dan had je onze buren, de familie Patek, die duidelijk geen anticonceptie namen… 266 00:16:18,793 --> 00:16:21,501 …want zij kregen nog elk jaar een kind. 267 00:16:22,001 --> 00:16:23,668 Hun moeder was zo overwerkt… 268 00:16:23,751 --> 00:16:27,793 …dat ze de kinderen soms elastiekjes gaf om op te kauwen tussen de maaltijden. 269 00:16:28,793 --> 00:16:31,001 Ze was geobsedeerd door hygiëne. 270 00:16:31,084 --> 00:16:33,584 Ze hield hun huis spik en span… 271 00:16:33,668 --> 00:16:37,043 …en daarvoor zette ze al haar kinderen bijna de hele dag buiten. 272 00:16:37,126 --> 00:16:38,543 Behalve de pasgeborene. 273 00:16:40,126 --> 00:16:43,126 Ze zette de op-een-na-jongste buiten bij de ouderen… 274 00:16:43,209 --> 00:16:46,168 …terwijl ze binnen bleef met de jongste en poetste. 275 00:16:47,209 --> 00:16:49,459 Af en toe gebeurde er zoiets. 276 00:16:52,251 --> 00:16:55,626 Maar op de een of andere manier overleefden we onze jeugd. 277 00:16:55,709 --> 00:16:56,709 Wacht. 278 00:16:59,209 --> 00:17:01,001 Hun vader zat na het werk… 279 00:17:01,084 --> 00:17:04,709 …meestal de hele avond in de open garage sigaren te roken. 280 00:17:05,668 --> 00:17:08,876 Hij deed zijn deel om het huis schoon te houden. 281 00:17:12,001 --> 00:17:14,334 Wij zessen vormden een leger werkers… 282 00:17:15,334 --> 00:17:19,001 …hielden het huis en de tuin schoon en voerden onze systemen met precisie uit. 283 00:17:20,751 --> 00:17:22,584 Naast eindeloos buitenwerk… 284 00:17:22,668 --> 00:17:25,876 …was m'n grootste klus binnen alle vuilnisbakken legen. 285 00:17:26,376 --> 00:17:28,668 Ik weet niet of ze toen plastic zakken hadden… 286 00:17:28,751 --> 00:17:32,418 …maar dat maakte niet uit, want we gebruikten oude winkeltassen… 287 00:17:32,501 --> 00:17:33,668 …die snel lekten… 288 00:17:33,751 --> 00:17:36,668 …afhankelijk van de vloeibare rommel die iedereen weggooide. 289 00:17:37,168 --> 00:17:40,251 Natuurlijk moest ik nadien de vloer poetsen. 290 00:17:41,084 --> 00:17:44,751 Misschien konden we het niet betalen, maar we gingen zelden naar een restaurant. 291 00:17:44,834 --> 00:17:49,334 Mam was een genie in maaltijden doen verschijnen en dagen laten meegaan. 292 00:17:49,418 --> 00:17:52,918 De ingeblikte ham aten we op zondag met bruine suiker en ananas. 293 00:17:53,001 --> 00:17:56,334 Maandag was er ham-ovenschotel, dinsdag broodjes met ham… 294 00:17:56,418 --> 00:17:59,543 …en de bonensoep van woensdag had de rest van de ham. 295 00:18:00,043 --> 00:18:03,334 Andere basisproducten waren tomatensoep en tosti's… 296 00:18:03,418 --> 00:18:05,584 …tonijnschotel met chips… 297 00:18:06,209 --> 00:18:08,043 …pasteitjes, gehaktbrood… 298 00:18:08,626 --> 00:18:12,918 …eindeloze variaties van kip, en natuurlijk veel maïspap. 299 00:18:13,001 --> 00:18:17,751 Leuke dingen waren gevulde eieren, zelfgemaakte ijsjes, Weense worstjes… 300 00:18:17,834 --> 00:18:21,084 …en bij speciale gelegenheden: popcorn. 301 00:18:22,043 --> 00:18:24,918 Het was de eerste golf van de drilpudding-rage. 302 00:18:28,626 --> 00:18:33,043 Schoolmaaltijden waren 'n eigen productie. Elke zondagavond hielpen we mam… 303 00:18:33,126 --> 00:18:37,376 …en maakten we systematisch broodjes voor school voor een hele week… 304 00:18:37,459 --> 00:18:40,126 …om in te vriezen en 's avonds te ontdooien… 305 00:18:40,209 --> 00:18:42,168 …voor elke dag van de schoolweek. 306 00:18:48,168 --> 00:18:50,376 Soms waren ze niet helemaal ontdooid… 307 00:18:50,876 --> 00:18:54,793 …en had je een half bevroren, kleffe witte boterham met worst. 308 00:19:01,459 --> 00:19:04,001 De ouders van pap woonden in een oude buurt in Houston. 309 00:19:04,084 --> 00:19:05,918 We gingen langs in het weekend. 310 00:19:07,126 --> 00:19:09,376 Blijf er zachtjes op tikken. 311 00:19:14,001 --> 00:19:15,376 Tot het rechttrekt. 312 00:19:15,876 --> 00:19:16,709 Zie je? 313 00:19:16,793 --> 00:19:19,918 Een nagel gaat eeuwig mee, dus gooi ze nooit weg. 314 00:19:20,001 --> 00:19:22,043 Zorg voor een goede opbergplek. 315 00:19:22,793 --> 00:19:26,084 Mijn grootouders' reactie op het meemaken van de crisis… 316 00:19:26,168 --> 00:19:28,626 …was denken dat het elk moment opnieuw zou gebeuren. 317 00:19:28,709 --> 00:19:29,751 Sla niet op je vingers. 318 00:19:32,209 --> 00:19:36,709 Ze bewaarden alles van de geringste waarde en hergebruikten al het mogelijke. 319 00:19:36,793 --> 00:19:37,918 Je hebt het beet. 320 00:19:39,793 --> 00:19:43,459 Ze hergebruikten zelfs keukenpapier, waardoor je je afvroeg… 321 00:19:43,543 --> 00:19:47,376 …wat is het nut van keukenpapier ten opzichte van een doek? 322 00:19:47,459 --> 00:19:50,084 Maar we zeiden nooit iets. 323 00:19:50,584 --> 00:19:51,709 We gaan niet naar… 324 00:19:51,793 --> 00:19:56,251 Mijn grootmoeder ging om de zes maanden met ons naar The Sound of Music. 325 00:20:03,209 --> 00:20:07,959 Ik weet niet of de film jarenlang speelde of dat ze hem steeds terugbrachten. 326 00:20:08,459 --> 00:20:10,543 Het was gewoon een uitje met oma… 327 00:20:11,543 --> 00:20:13,501 …die, net als haar filmkeuzes… 328 00:20:14,209 --> 00:20:16,751 …een lieve dame was waar je niets slechts in kon zien. 329 00:20:18,834 --> 00:20:22,543 Mijn andere grootmoeder was meer gespannen en paranoïde… 330 00:20:22,626 --> 00:20:24,084 …maar erg amusant. 331 00:20:24,793 --> 00:20:26,876 Ze verbleef lange periodes bij ons… 332 00:20:26,959 --> 00:20:29,584 …en trakteerde ons op samenzweringstheorieën… 333 00:20:29,668 --> 00:20:31,501 …en doemscenario's. 334 00:20:31,584 --> 00:20:36,293 We weten nu dat JFK niet stierf die dag in Dallas. 335 00:20:38,251 --> 00:20:42,709 De arme man werd een plant door het hersentrauma van de kogels. 336 00:20:43,209 --> 00:20:49,168 Ze houden hem in leven in afzondering op een Grieks eiland. 337 00:20:50,293 --> 00:20:53,418 Ze dachten dat we 't niet aankonden onze president als plant te zien… 338 00:20:53,501 --> 00:20:56,918 …dus schermen ze ons af van de echte feiten. 339 00:20:57,543 --> 00:20:59,918 Het is 't eiland van Aristoteles Onassis. 340 00:21:00,459 --> 00:21:02,751 Dat verklaart z'n huwelijk met Jackie. 341 00:21:05,376 --> 00:21:08,001 Volgens haar ging de wereld naar de haaien… 342 00:21:08,084 --> 00:21:09,418 …en snel. 343 00:21:11,084 --> 00:21:14,459 Overbevolking verstikt de planeet. 344 00:21:15,501 --> 00:21:19,959 Binnen enkele jaren is er geen weg meer terug. 345 00:21:20,751 --> 00:21:26,918 Wetenschappers zeggen dat de wereld niet meer dan 3,5 miljard mensen aankan. 346 00:21:27,001 --> 00:21:28,918 Op een bepaald moment in de jaren zeventig… 347 00:21:29,001 --> 00:21:33,084 …stort de voedselvoorziening in voor de meeste mensen op aarde… 348 00:21:33,168 --> 00:21:36,876 …wat leidt tot massale hongersnood en oorlog en schaarste. 349 00:21:37,751 --> 00:21:39,959 Geen idee hoe ze bijblijven met de doden… 350 00:21:40,043 --> 00:21:43,376 Genoeg, mam. Stop met die paranoia-praat. 351 00:21:43,459 --> 00:21:47,668 Je maakt de kinderen bang en mij gek. Je zwijgt maar niet. Stop toch. 352 00:21:47,751 --> 00:21:49,543 Stop. 353 00:21:51,334 --> 00:21:55,334 Het kost elk jaar meer dan $4,5 miljard om het afval weg te rijden… 354 00:21:55,418 --> 00:21:59,626 Met zulke dreigingen was de toekomst vaak angstaanjagend. 355 00:21:59,709 --> 00:22:02,168 Als alles zo doorging… 356 00:22:02,251 --> 00:22:06,251 …zouden we tot onze knieën in het afval staan en gasmaskers dragen. 357 00:22:06,334 --> 00:22:09,001 Ze maakten iedereen goed bang. 358 00:22:09,501 --> 00:22:10,959 Het moet gewerkt hebben. 359 00:22:11,043 --> 00:22:15,334 President Nixon ondertekende de Clean Air Act en de Clean Water Act… 360 00:22:15,418 --> 00:22:18,043 …en vervuilen werd al snel onaanvaardbaar. 361 00:22:22,834 --> 00:22:27,043 Dat, jonge Steven, is het verschil tussen een boer en blank uitschot. 362 00:22:27,959 --> 00:22:30,751 Een boer gooit zijn blikjes op de autovloer… 363 00:22:30,834 --> 00:22:34,793 …achterin z'n wagen. Blank uitschot gooit zijn blikjes uit het raam… 364 00:22:34,876 --> 00:22:35,876 …en vervuilt. 365 00:22:36,376 --> 00:22:37,376 Dat is niet goed. 366 00:22:38,543 --> 00:22:40,209 Dus we zijn boeren? 367 00:22:40,293 --> 00:22:41,668 O, nee. 368 00:22:42,168 --> 00:22:45,293 Een boer laat de blikjes gewoon liggen. 369 00:22:45,876 --> 00:22:48,293 Jij ruimt ze op als we terug thuis zijn. 370 00:22:50,668 --> 00:22:51,584 Neem het stuur. 371 00:22:52,251 --> 00:22:53,293 Wat? -Rijd. 372 00:22:55,209 --> 00:22:56,459 Dat klopt. 373 00:22:56,543 --> 00:22:59,001 Drinken en rijden was toen niet verboden. 374 00:22:59,084 --> 00:23:01,251 Je mocht alleen niet wettelijk dronken zijn. 375 00:23:01,334 --> 00:23:02,251 Doe een wens. 376 00:23:02,334 --> 00:23:03,376 Pap, ik… 377 00:23:03,459 --> 00:23:06,084 Ik weet nog dat hij het lipje in het bier liet vallen. 378 00:23:06,751 --> 00:23:11,751 Ik weet niet of het een ritueel was of paps poging tot niet-vervuilen. 379 00:23:11,834 --> 00:23:14,084 Hoe dan ook, het werd gewaardeerd… 380 00:23:14,168 --> 00:23:18,084 …want die lipjes lagen overal en je kon je voeten eraan snijden. 381 00:23:18,668 --> 00:23:22,209 Maar ik hoorde dat zes mensen per jaar stikten… 382 00:23:22,293 --> 00:23:25,001 …als het lusje er terug uitkwam en ze het inslikten. 383 00:23:25,501 --> 00:23:28,126 Ik dacht altijd dat dit de dag kon zijn. 384 00:23:28,626 --> 00:23:32,626 Maar zoals zoveel andere doemscenario's gebeurde het gelukkig nooit. 385 00:23:33,543 --> 00:23:37,168 Alle dissonantie was veel om te verwerken voor 'n jonge geest. 386 00:23:37,251 --> 00:23:40,376 Aan de ene kant ging de wereld naar de verdommenis. 387 00:23:43,584 --> 00:23:45,251 We hadden oorlog in Vietnam… 388 00:23:45,334 --> 00:23:49,168 …maar nog enger was de Koude Oorlog met de Sovjet-Unie… 389 00:23:49,251 --> 00:23:53,126 …die elk moment een waterstofbom op ons konden laten vallen. 390 00:23:53,709 --> 00:23:56,543 We waren de laatste zoek-dekking-generatie. 391 00:24:01,043 --> 00:24:02,751 Het is een bom. Zoek dekking. 392 00:24:02,834 --> 00:24:04,834 Ik dacht niet dat onder dit tafeltje zitten… 393 00:24:04,918 --> 00:24:08,668 …veel goeds zou doen tegen verdamping of stralingen. 394 00:24:09,251 --> 00:24:11,918 Maar wat maakt het uit. Je deed de oefening. 395 00:24:14,168 --> 00:24:17,834 Aan de andere kant was de toekomst cool en optimistisch. 396 00:24:17,918 --> 00:24:20,251 We gingen naar de maan en daar voorbij. 397 00:24:21,251 --> 00:24:23,959 Je werd makkelijk meegezogen in de belofte van de toekomst… 398 00:24:24,043 --> 00:24:28,001 …en de gedachte dat wetenschap en techniek alles zouden oplossen. 399 00:24:28,668 --> 00:24:32,626 Bovenaan, als belichaming van al die positieve emoties, stond NASA… 400 00:24:32,709 --> 00:24:34,876 …en natuurlijk de astronauten zelf. 401 00:24:37,293 --> 00:24:39,418 De namen rollen nog steeds van de tong. 402 00:24:39,501 --> 00:24:43,959 De originele Mercury-mannen, John Glenn, Scott Carpenter, Alan Shepard… 403 00:24:44,043 --> 00:24:45,876 …Walter Schirra, Gordon Cooper… 404 00:24:45,959 --> 00:24:48,126 …Gus Grissom, Deke Slayton. 405 00:24:48,209 --> 00:24:50,418 Dan werden de Apollo-namen vertrouwd. 406 00:24:50,501 --> 00:24:53,168 Pete Conrad, Neil Armstrong, Buzz Aldrin… 407 00:24:53,251 --> 00:24:55,168 …Michael Collins, Frank Borman… 408 00:24:55,251 --> 00:24:56,918 …James Lovell, Gene Cernan… 409 00:24:57,001 --> 00:24:58,834 …John Young, Alan Bean. 410 00:24:58,918 --> 00:25:01,126 Ze waren de moedigsten. De besten. 411 00:25:01,209 --> 00:25:04,584 Dit is een speciale reportage van CBS News. 412 00:25:05,168 --> 00:25:09,959 Amerika's eerste drie Apollo-astronauten zijn omgekomen door een steekvlam… 413 00:25:10,043 --> 00:25:13,418 …in hun maanschip vanavond tijdens 'n lanceerplatformtest… 414 00:25:13,501 --> 00:25:16,126 Toen Gus Grissom, Roger Chaffee en Ed White stierven… 415 00:25:16,209 --> 00:25:17,959 …tijdens een test voor Apollo 1… 416 00:25:18,459 --> 00:25:19,959 …huilde mam. 417 00:25:20,834 --> 00:25:24,168 Onze school heette al basisschool Ed White voor de tragedie. 418 00:25:25,168 --> 00:25:27,293 Nadien werd het een gedenkteken. 419 00:25:28,334 --> 00:25:31,543 Maar de wereld veranderde, en ook hoe we onszelf zagen. 420 00:25:32,501 --> 00:25:37,001 Toen Apollo 8 de beroemde aardopgang-foto maakte boven de maan op kerstavond… 421 00:25:37,584 --> 00:25:40,543 …gaf het ons aardbewoners een nieuw perspectief. 422 00:25:41,918 --> 00:25:46,168 Daar waren we, allemaal samen op die zwevende blauwe bal in de ruimte. 423 00:25:46,751 --> 00:25:50,709 Men zei dat binnenkort, als mensen echt begrepen wat het betekende… 424 00:25:50,793 --> 00:25:54,668 …er een bewustzijnsverschuiving zou zijn en er geen oorlogen meer zouden zijn. 425 00:26:14,793 --> 00:26:18,918 In ons kleine deeltje van die blauwe bal waren er overal waar je keek… 426 00:26:19,001 --> 00:26:22,376 …verwijzingen naar NASA en de bemande ruimtevluchten. 427 00:26:23,418 --> 00:26:26,793 Onze speeltuin had een raketglijbaan die je kon besturen. 428 00:26:27,293 --> 00:26:31,293 Iedereen wist dat ruimteschepen geen stuur hebben, maar maakt niet uit. 429 00:26:31,876 --> 00:26:34,918 De ruimterace was alomtegenwoordig in onze cultuur. 430 00:26:35,001 --> 00:26:36,793 Het kwam overal voor… 431 00:26:37,293 --> 00:26:41,251 …inclusief reclame en promoties, hoe belachelijk ook. 432 00:26:41,334 --> 00:26:43,084 Hé. Ik ben Sam de Raketman. 433 00:26:43,168 --> 00:26:45,793 We gaan naar de maan met buitenaardse besparingen. 434 00:26:45,876 --> 00:26:48,959 Hoe dichter ze bij de maan komen, hoe lager onze prijzen. 435 00:26:49,043 --> 00:26:50,459 We verhandelen alles. 436 00:26:50,543 --> 00:26:54,043 Tweedehands ruimteschepen, maanlanders, zelfs tweedehandsauto's. 437 00:27:00,043 --> 00:27:03,168 Op school was het altijd hetzelfde ritueel op lanceringsdagen. 438 00:27:03,668 --> 00:27:05,751 De leraar rolde een tv naar binnen. 439 00:27:06,876 --> 00:27:10,209 We keken zo'n vijf minuten naar de raket op het platform… 440 00:27:10,709 --> 00:27:14,584 …en dan telden we samen met de tv de laatste tien seconden af. 441 00:27:14,668 --> 00:27:17,626 Tien, negen, acht… 442 00:27:17,709 --> 00:27:21,918 …zeven, zes, vijf, vier… 443 00:27:22,001 --> 00:27:26,376 …drie, twee, een, lancering. 444 00:27:27,793 --> 00:27:30,459 We zijn opgestegen. 445 00:27:32,876 --> 00:27:36,834 Dan staarden we naar het scherm terwijl de raket de lucht in vloog. 446 00:27:37,376 --> 00:27:40,959 Natuurkunde was zo boeiend omdat het de actualiteit leek. 447 00:27:41,459 --> 00:27:44,793 Het was gerelateerd aan astronomie, kosmologie en Apollo. 448 00:27:44,876 --> 00:27:48,334 Tot Edwin Hubble het tegendeel bewees in 1922… 449 00:27:48,418 --> 00:27:52,959 …dachten mensen dat het universum misschien enkel ons sterrenstelsel was. 450 00:27:53,043 --> 00:27:57,709 Nu weten we dat we een van 100 miljard sterrenstelsels zijn. 451 00:27:58,959 --> 00:28:02,168 We hebben nog geen bewijs van andere zonnestelsels… 452 00:28:02,251 --> 00:28:06,126 …die draaien om afgelegen sterren of planeten buiten onze negen. 453 00:28:06,959 --> 00:28:10,209 De kans dat we de enige negen planeten in het universum zijn… 454 00:28:10,293 --> 00:28:12,376 …en dat we de enige planeet zijn met leven… 455 00:28:12,459 --> 00:28:17,168 …hebben we berekend op één op de tien miljard triljoen. 456 00:28:17,251 --> 00:28:21,293 Ja, wat er ook gebeurde in de formatie van ons zonnestelsel… 457 00:28:21,376 --> 00:28:24,126 …gebeurt ongetwijfeld ook in andere. Toch? 458 00:28:24,209 --> 00:28:28,293 Overal vind je dezelfde materialen, zwaartekracht en omstandigheden. 459 00:28:28,376 --> 00:28:30,918 Kortom, het kan niet dat we alleen zijn. 460 00:28:31,001 --> 00:28:34,126 Het is een kwestie van tijd tot er een ontmoeting is… 461 00:28:34,209 --> 00:28:37,043 …met andere wezens van elders in het universum. 462 00:28:37,126 --> 00:28:38,751 Als dat niet al gebeurd is. 463 00:28:44,668 --> 00:28:48,043 We gingen al naar Jupiter en daar voorbij in de film 2001… 464 00:28:48,626 --> 00:28:51,168 …en we zouden daar ongetwijfeld snel zijn. 465 00:28:56,584 --> 00:28:58,418 Ik was er zo door gefascineerd… 466 00:28:58,501 --> 00:29:00,709 …dat ik de diepere betekenis wilde uitleggen… 467 00:29:00,793 --> 00:29:02,334 …aan iedereen die luisterde. 468 00:29:03,584 --> 00:29:08,209 En als hij voorbij Jupiter gaat, gaat hij door een soort gekke tijdsprong. 469 00:29:08,293 --> 00:29:13,543 Er flitsten allemaal felle lichten en plots is hij in een oude kamer… 470 00:29:13,626 --> 00:29:16,501 …en dan is hij een oude man. 471 00:29:16,584 --> 00:29:19,293 Dan ziet hij de zwarte plaat… 472 00:29:19,376 --> 00:29:21,543 …dezelfde van Jupiter… 473 00:29:21,626 --> 00:29:23,709 …aan de voet van zijn sterfbed. 474 00:29:24,543 --> 00:29:25,376 Of niet? 475 00:29:25,876 --> 00:29:28,376 Hij reikt ernaar, probeert 't aan te raken… 476 00:29:28,459 --> 00:29:31,876 …en verandert dan in een baby die nog niet eens geboren is. 477 00:29:36,293 --> 00:29:37,668 Terug. 478 00:29:38,959 --> 00:29:41,376 Zoals ik zei, het was overal om ons heen. 479 00:29:42,126 --> 00:29:44,001 Men zei dat mensen van onze leeftijd… 480 00:29:44,084 --> 00:29:46,626 …ooit op huwelijksreis zouden kunnen gaan naar de maan. 481 00:29:47,209 --> 00:29:52,043 Tegen het einde van de eeuw zouden we op een vlucht naar Mars kunnen zitten. 482 00:29:52,543 --> 00:29:54,334 Het was allemaal zo dichtbij. 483 00:29:54,834 --> 00:29:58,251 De astronauten vlogen letterlijk over ons heen in jets… 484 00:29:58,334 --> 00:30:01,126 …want de Ellington vliegbasis lag even verderop. 485 00:30:01,209 --> 00:30:05,084 Het was niet ongebruikelijk om 'n zoef te horen, laag in de hemel… 486 00:30:05,168 --> 00:30:08,251 …een jet te zien die voorbijvliegt en snel verdwijnt… 487 00:30:08,793 --> 00:30:12,876 …en dan de supersonische knal te horen van de geluidsmuur die doorbroken wordt. 488 00:30:17,251 --> 00:30:19,626 We renden na school snel naar huis… 489 00:30:19,709 --> 00:30:23,709 …om naar Dark Shadows te kijken, een show waar we bezeten door waren. 490 00:30:25,543 --> 00:30:27,501 Het was een bizar en eng verhaal… 491 00:30:27,584 --> 00:30:31,001 …over een aristocratische familie in een kasteel aan zee… 492 00:30:31,084 --> 00:30:34,876 …en een tijdloze vampier, Barnabas Collins. 493 00:30:42,543 --> 00:30:46,793 Tv zelf voelde als een strijd. Alleen al een goede ontvangst hebben… 494 00:30:46,876 --> 00:30:50,209 …in dit tijdperk van antennes en drie grote zenders was een uitdaging. 495 00:30:50,709 --> 00:30:54,209 Dan, of toch in ons gezin, moest je je gebied afbakenen… 496 00:30:54,293 --> 00:30:58,334 …en fysiek verdedigen wat er de komende dertig minuten op tv kwam. 497 00:30:58,918 --> 00:31:01,334 Er speelden de hele avond zoveel goede shows. 498 00:31:01,418 --> 00:31:03,834 De keuze was moeilijk, en ze stelden je nooit teleur. 499 00:31:04,876 --> 00:31:06,293 The Beverly Hillbillies… 500 00:31:06,376 --> 00:31:07,376 …Gunsmoke… 501 00:31:07,459 --> 00:31:08,584 …My Three Sons… 502 00:31:08,668 --> 00:31:10,376 …The Munsters, Bonanza… 503 00:31:10,459 --> 00:31:11,293 …Bewitched… 504 00:31:11,376 --> 00:31:12,376 …Star Trek… 505 00:31:12,459 --> 00:31:14,293 …Adam-12, Get Smart… 506 00:31:14,376 --> 00:31:15,793 …Gomer Pyle, Batman… 507 00:31:15,876 --> 00:31:17,376 …Gilligan, Flipper… 508 00:31:17,459 --> 00:31:21,876 …Petticoat Junction, Andy Griffith, I Dream of Jeannie, The Addams Family… 509 00:31:21,959 --> 00:31:24,876 …Dick van Dyke, The Green Hornet, McHale's Navy… 510 00:31:24,959 --> 00:31:27,793 …Mission: Impossible, Green Acres, Hogan's Heroes… 511 00:31:27,876 --> 00:31:31,043 …Dragnet en Hawaii Five-O om er enkele te noemen. 512 00:31:31,126 --> 00:31:34,043 Dan waren er nog alle shows met maar één seizoen… 513 00:31:34,126 --> 00:31:36,876 …die veelal vergeten zijn, maar niet door mij. 514 00:31:36,959 --> 00:31:40,334 In The Time Tunnel zijn twee wetenschappers verdwaald in de tijd… 515 00:31:40,418 --> 00:31:42,751 …en belanden ze altijd op bepalende momenten. 516 00:31:42,834 --> 00:31:45,418 The Titanic, Little Bighorn, Ford's Theatre. 517 00:31:46,543 --> 00:31:49,043 Er was een show genaamd It's About Time… 518 00:31:49,126 --> 00:31:52,293 …een komedie over twee astronauten die bij hun terugkeer… 519 00:31:52,376 --> 00:31:54,209 …terechtkomen in 'n tijdsprong. 520 00:31:54,709 --> 00:31:57,876 Nu leven ze in de prehistorie met holbewoners en dinosauriërs. 521 00:31:59,751 --> 00:32:01,543 Ik ga hier weg. -Ik ook. 522 00:32:03,043 --> 00:32:05,584 Het was ook de eerste golf van syndicatie… 523 00:32:05,668 --> 00:32:09,251 …waarbij shows van iets eerder ook steeds vertoond werden. 524 00:32:09,751 --> 00:32:13,584 's Avonds laat waren er nog aflevering van Twilight Zone. 525 00:32:13,668 --> 00:32:16,168 Toen ik erg jong was, voor ik wist wat het was… 526 00:32:16,251 --> 00:32:18,959 …noemde ik het De enge vliegende oogbolshow. 527 00:32:19,043 --> 00:32:20,418 Een dimensie van zicht. 528 00:32:21,084 --> 00:32:22,626 Een dimensie van geest. 529 00:32:23,168 --> 00:32:27,709 Je gaat naar een land van schaduw en substantie, van dingen en ideeën. 530 00:32:27,793 --> 00:32:29,418 Dan waren er zaterdagochtenden. 531 00:32:29,501 --> 00:32:32,418 We stonden vroeg op en staarden naar testpatronen… 532 00:32:32,501 --> 00:32:34,334 …en wachtten tot de pret begon. 533 00:32:36,876 --> 00:32:40,376 Laat op zaterdagavond was er een lokale show, Weird… 534 00:32:40,459 --> 00:32:42,876 …die opende met een eng stuk op theremin. 535 00:32:42,959 --> 00:32:46,209 Welkom bij Weird. 536 00:32:47,043 --> 00:32:50,251 Ze vertoonden films als Attack of the 50 Foot Woman… 537 00:32:50,334 --> 00:32:52,584 …The Incredible Shrinking Man… 538 00:32:52,668 --> 00:32:55,501 …The Thing, The Beginning of The End… 539 00:32:56,168 --> 00:32:57,043 …The Blob… 540 00:32:57,751 --> 00:32:59,418 …Attack of the Mushroom People. 541 00:32:59,501 --> 00:33:02,709 Alles met mutaties veroorzaakt door atoombommen. 542 00:33:03,751 --> 00:33:06,293 Onze uitzendingsdag zit erop. -Slaap lekker. 543 00:33:06,376 --> 00:33:08,126 Nu onze nationale hymne. 544 00:33:09,084 --> 00:33:13,001 Het eindigde rond middernacht, en de zenders stopten met uitzenden. 545 00:33:13,084 --> 00:33:14,168 Zet alles uit. 546 00:33:15,418 --> 00:33:19,501 Op zondagavond tijdens 't schooljaar bekroop ons een gevoel van angst. 547 00:33:20,543 --> 00:33:21,959 The Wonderful World of Color… 548 00:33:22,043 --> 00:33:25,668 …zoals het heette voor het The Wonderful World of Disney werd… 549 00:33:26,168 --> 00:33:28,501 …droop van dit melancholische gevoel. 550 00:33:29,126 --> 00:33:33,168 School dreigde de volgende ochtend, dus hoe goed die show ook was… 551 00:33:33,751 --> 00:33:37,293 …de vrijheid en het plezier van het weekend liepen ten einde. 552 00:33:38,001 --> 00:33:39,168 Een keer per jaar… 553 00:33:39,251 --> 00:33:42,626 …was er een speciale uitzending van The Wizard of Oz. 554 00:33:43,376 --> 00:33:45,626 We kwamen allemaal samen om te kijken. 555 00:33:46,751 --> 00:33:48,918 Het gaat binnenkort naar kleur, en… 556 00:33:49,001 --> 00:33:50,959 Het was zoveel meer dan een film. 557 00:33:52,334 --> 00:33:55,418 Tot we een kleuren-tv hadden, was alles in zwart-wit… 558 00:33:55,501 --> 00:33:56,501 …zelfs Oz. 559 00:33:58,876 --> 00:34:01,001 Of het nu in kleur of zwart-wit was… 560 00:34:01,084 --> 00:34:03,626 …de vliegende apen joegen m'n zus Stephanie… 561 00:34:03,709 --> 00:34:06,001 …onder de dekens of de kamer uit. 562 00:34:10,376 --> 00:34:13,668 De oorlog in Vietnam was altijd in het avondjournaal… 563 00:34:13,751 --> 00:34:16,168 …en vond zijn weg in nagenoeg alles. 564 00:34:16,251 --> 00:34:20,126 Vorige week zijn 148 Amerikanen gedood in de oorlog… 565 00:34:20,209 --> 00:34:22,043 Voor een kind was het verwarrend. 566 00:34:22,543 --> 00:34:24,584 Volwassenen gaven ons altijd een schuldgevoel. 567 00:34:24,668 --> 00:34:28,459 Eet allemaal je bord leeg. Er zijn hongerige kinderen in Vietnam. 568 00:34:31,043 --> 00:34:33,709 We waren in oorlog met hen, bombardeerden hen… 569 00:34:33,793 --> 00:34:36,209 …maar we gaven om hun hongerige kinderen? 570 00:34:36,293 --> 00:34:38,043 VAN: HOUSTON AAN: VIETNAM 571 00:34:40,251 --> 00:34:41,084 Hier. 572 00:34:42,126 --> 00:34:42,959 Hier. 573 00:34:44,834 --> 00:34:47,043 Het was een perfecte buurt om in op te groeien… 574 00:34:47,126 --> 00:34:50,126 …door de vele jonge gezinnen met kinderen van onze leeftijd. 575 00:34:50,209 --> 00:34:52,209 Een spel spelen was geen probleem. 576 00:34:52,918 --> 00:34:57,001 We speelden in iemands voortuin, op straat, of voor sommige dingen… 577 00:34:57,501 --> 00:35:00,001 …gingen we naar waar de woonwijk eindigde. 578 00:35:00,084 --> 00:35:03,168 Er was een groot veld met een waterzuiveringsstation. 579 00:35:03,251 --> 00:35:05,251 We noemden het Rioolpark. 580 00:35:06,043 --> 00:35:07,501 Als het regende of 's nachts… 581 00:35:07,584 --> 00:35:11,501 …bedachten m'n broer Greg en ik een honkbalspel om in de garage te spelen. 582 00:35:12,876 --> 00:35:16,001 Astro-superster Jim Wynn is aan slag. 583 00:35:17,543 --> 00:35:19,084 Homerun. 584 00:35:19,668 --> 00:35:21,793 Het speelgoedkanon. 585 00:35:22,834 --> 00:35:27,209 Het scorebord wordt gek door de line drive. 586 00:35:28,418 --> 00:35:31,418 We selecteerden honkbalkaarten en creëerden 'n team… 587 00:35:31,501 --> 00:35:34,209 …met als einddoel onze eigen World Series. 588 00:35:35,834 --> 00:35:39,543 Dit was voordat de Nerf-bal werd uitgevonden en alles veranderde. 589 00:35:41,709 --> 00:35:43,876 Soms was er een flinke knokpartij. 590 00:35:43,959 --> 00:35:49,543 De volgende is Boog Powell. 591 00:35:52,168 --> 00:35:53,709 Genoeg. 592 00:35:56,001 --> 00:35:57,001 Ten aanval. 593 00:35:57,668 --> 00:36:00,251 Ik vergeet nooit de kinderen uit de buurt. 594 00:36:00,334 --> 00:36:03,584 Er was Larry, die ernstig last had van ringworm. 595 00:36:04,584 --> 00:36:08,876 Iedereen leek om de beurt het kind met het gips te zijn. 596 00:36:10,584 --> 00:36:13,418 Er was Byron, de zoon van een NASA-wetenschapper… 597 00:36:13,501 --> 00:36:16,209 …en de lokale pyromaan met een scheikundedoos… 598 00:36:16,918 --> 00:36:20,501 …die altijd raketachtige aandrijfsystemen bouwde. 599 00:36:20,584 --> 00:36:23,418 Soms zette hij een sprinkhaan in de pilotenstoel. 600 00:36:24,418 --> 00:36:27,126 Drie, twee, een. 601 00:36:29,418 --> 00:36:31,876 o, Susanna 602 00:36:31,959 --> 00:36:33,751 waarom huil je niet voor mij… 603 00:36:33,834 --> 00:36:37,376 Er was Tony, de geestige wijsneus die voor problemen zorgt. 604 00:36:37,459 --> 00:36:39,543 …een banjo op mijn knie 605 00:36:39,626 --> 00:36:43,251 Z'n specialiteit was de teksten in de muziekles veranderen. 606 00:36:43,334 --> 00:36:46,293 Ze gingen van traditioneel naar, uiteraard, stout. 607 00:36:46,376 --> 00:36:49,418 Old Dan Tucker was een machtig man 608 00:36:49,501 --> 00:36:52,376 hij waste zijn gezicht in een braadpan 609 00:36:52,459 --> 00:36:55,126 hij kamde zijn haar met een karrenwiel 610 00:36:55,209 --> 00:36:57,584 hij stierf door tandpijn in zijn… 611 00:36:57,668 --> 00:36:58,501 Ballen. 612 00:36:58,584 --> 00:37:01,543 Stan, Tony, ga in de gang staan. 613 00:37:03,209 --> 00:37:05,501 Een nadeel als kind in dit tijdperk… 614 00:37:05,584 --> 00:37:09,293 …was dat ze het een goed idee vonden om kinderen te trainen als dieren… 615 00:37:09,376 --> 00:37:13,251 …met voortdurende herinneringen aan wat slecht gedrag was. 616 00:37:13,834 --> 00:37:16,334 Je was altijd een foutje verwijderd van een pak slaag… 617 00:37:16,418 --> 00:37:18,376 …van de volwassenen in je leven. 618 00:37:19,001 --> 00:37:20,918 Ouders, directeurs, coaches… 619 00:37:21,001 --> 00:37:23,668 …zelfs de ouders van vrienden met hun handige… 620 00:37:23,751 --> 00:37:26,334 …'je mag mijn kind slaan en ik het jouwe'-afspraken. 621 00:37:27,293 --> 00:37:30,501 Niemand was enger dan onze directeur… 622 00:37:30,584 --> 00:37:32,251 …Magere Hein zelf… 623 00:37:32,751 --> 00:37:33,668 …Mr Cowan. 624 00:37:36,168 --> 00:37:39,001 Zijn jullie hier om disciplinaire redenen? 625 00:37:43,834 --> 00:37:44,918 Alweer. 626 00:37:46,751 --> 00:37:47,626 Volg mij. 627 00:37:57,209 --> 00:37:59,918 Nee. -Oké. Terug naar de klas. 628 00:38:10,751 --> 00:38:12,709 Tony, Stan… 629 00:38:13,418 --> 00:38:14,668 …kom hier. 630 00:38:14,751 --> 00:38:17,709 Het paste bij de tijden. Het leven was goedkoper. 631 00:38:17,793 --> 00:38:22,043 We waren allemaal vervangbaar, en niemand dacht diep na over veiligheid. 632 00:38:26,376 --> 00:38:31,084 Bijvoorbeeld, hier rijden we over de snelweg aan 112 km per uur… 633 00:38:31,584 --> 00:38:34,584 …met 'n laadbak vol kinderen op weg naar het strand. 634 00:38:34,668 --> 00:38:36,209 Niemand stond erbij stil… 635 00:38:36,293 --> 00:38:40,418 …dat we met 'n kleine botsing of kanteling verkeersslachtoffers werden. 636 00:38:43,584 --> 00:38:47,376 Allemaal ijslolly's halen bij het zwembad kon een ramp worden. 637 00:38:49,418 --> 00:38:52,751 Iets in de bevriezingsmethode had ze in droog ijs veranderd… 638 00:38:52,834 --> 00:38:54,834 …en ze bleven plakken aan onze tong. 639 00:38:55,626 --> 00:38:58,876 Het zwembad in onze buurt had vaak ook te veel chloor… 640 00:38:58,959 --> 00:39:01,334 …en deed ieders ogen branden. 641 00:39:02,626 --> 00:39:05,709 Ze hadden de chemische dingen nog niet onder de knie. 642 00:39:05,793 --> 00:39:09,334 Het kwam niet in ons op dat wat ze deden schadelijk kon zijn. 643 00:39:09,418 --> 00:39:12,293 We waren de laatste van twee generaties kinderen… 644 00:39:12,376 --> 00:39:13,668 …die het leuk vonden… 645 00:39:13,751 --> 00:39:16,751 …om die DDT-uitbrakende wagens te achtervolgen. 646 00:39:17,251 --> 00:39:19,668 Het was niet ongewoon om thuis te komen… 647 00:39:19,751 --> 00:39:22,459 …bij een huis dat volledig was vergast met gif… 648 00:39:22,543 --> 00:39:25,293 …om die sporadische kakkerlak te doden. 649 00:39:26,751 --> 00:39:30,501 En kijk naar de unieke motivatietechniek van mijn honkbalcoach. 650 00:39:30,584 --> 00:39:33,668 Voor elke fout die je beging in het vorige spel… 651 00:39:33,751 --> 00:39:35,959 …stond je voor drie teamgenoten… 652 00:39:36,043 --> 00:39:39,334 …die je als vuurpeloton wilden raken met de bal. 653 00:39:41,793 --> 00:39:45,584 Mijn strategie was die van de beste werper te vangen… 654 00:39:45,668 --> 00:39:48,793 …een te ontwijken en te hopen dat de andere miste. 655 00:39:48,876 --> 00:39:50,918 Dan kon je het overleven. 656 00:39:51,001 --> 00:39:57,084 Ja. Tussen al het plezier leken straffen, pijn of letsels nooit ver weg. 657 00:39:57,626 --> 00:39:59,793 Zoals dit spel, Rode Rover. 658 00:39:59,876 --> 00:40:04,501 Rode rover, laat Stan erover. 659 00:40:07,959 --> 00:40:13,168 Rode rover, laat Ronnie erover. 660 00:40:13,668 --> 00:40:16,876 We speelden bepaalde spelletjes tot er zoiets gebeurde. 661 00:40:19,501 --> 00:40:22,334 Dan bereikten we een nieuw niveau van volwassenheid… 662 00:40:22,418 --> 00:40:25,793 …en was het tijd om te stoppen en 'n nieuw spel te kiezen. 663 00:40:26,376 --> 00:40:28,793 Als het geen honkbal, rugby of basketbal was… 664 00:40:28,876 --> 00:40:30,918 …gingen we op fietsavontuur. 665 00:40:35,751 --> 00:40:40,168 We konden allemaal goed fietsen herstellen, vooral platte banden. 666 00:40:41,501 --> 00:40:43,751 En bij elke langere autorit leek… 667 00:40:43,834 --> 00:40:46,459 …het verwisselen van een lekke band te horen. 668 00:40:47,418 --> 00:40:50,376 Misschien omdat er nog geen radiaalbanden waren… 669 00:40:50,459 --> 00:40:52,584 …en het nog geen goede banden waren… 670 00:40:53,084 --> 00:40:56,209 …of doordat pap graag tweedehandsbanden kocht. 671 00:40:57,001 --> 00:40:59,418 Ooit overwogen een nieuwe band te kopen? 672 00:40:59,501 --> 00:41:03,376 Dan past hij niet bij de andere drie… -En dat zou er gek uitzien, Steven. 673 00:41:04,543 --> 00:41:08,293 We hadden allerlei buurtspelletjes, afhankelijk van wie er speelde. 674 00:41:08,376 --> 00:41:11,959 Als er veel meisjes waren, meestal de zussen van de jongens… 675 00:41:12,043 --> 00:41:14,543 …was er een spel genaamd Standbeeldmaker… 676 00:41:14,626 --> 00:41:16,043 Kijk uit. 677 00:41:16,126 --> 00:41:18,959 …waarbij je moest zeggen waar je een standbeeld van was. 678 00:41:20,168 --> 00:41:21,126 Pannenkoek. 679 00:41:21,209 --> 00:41:22,126 Een feniks. 680 00:41:22,209 --> 00:41:23,251 Een golf. 681 00:41:23,334 --> 00:41:24,543 Astronaut. 682 00:41:25,376 --> 00:41:29,709 's Avonds verhuisden de spelletjes naar binnen of op de veranda. 683 00:41:30,334 --> 00:41:32,459 Zo veel klassieke bordspelen. 684 00:41:33,168 --> 00:41:34,376 Vijf, zes, zeven… 685 00:41:34,459 --> 00:41:38,501 Soms, als m'n ouders 'n feestje gaven en andere gezinnen langskwamen… 686 00:41:38,584 --> 00:41:41,834 …zetten we andere spelen op zoals appels happen. 687 00:41:41,918 --> 00:41:43,376 Kijk en leer. 688 00:41:43,459 --> 00:41:46,043 Nieuw wereldrecord, hier en nu. 689 00:41:46,126 --> 00:41:47,501 Drie, twee, een, start. 690 00:41:47,584 --> 00:41:51,209 Greg ontdekte een manier om altijd te winnen. 691 00:41:52,168 --> 00:41:56,376 Hij was zo dominant en onvermurwbaar dat we stopten met spelen. 692 00:41:56,459 --> 00:41:57,709 Zo doe je dat. 693 00:42:01,459 --> 00:42:04,668 Hoewel mijn drie zussen meestal de oppositie waren… 694 00:42:04,751 --> 00:42:06,876 …hadden ze ook enkele voordelen. 695 00:42:07,376 --> 00:42:11,751 Vicky werkte bij Baskin-Robbins, het revolutionaire ijssalon… 696 00:42:11,834 --> 00:42:17,043 …dat een verbijsterende 31 smaken aanbood, en ze kreeg twee gratis bollen per shift. 697 00:42:17,126 --> 00:42:19,626 Ik wil de bananen-noten-toffee. 698 00:42:20,459 --> 00:42:21,293 Goede keuze. 699 00:42:21,376 --> 00:42:25,126 De eerste twee of drie maanden at ze ze natuurlijk zelf. 700 00:42:25,626 --> 00:42:28,834 Maar uiteindelijk werd ze ijs beu en gaf ze ze weg… 701 00:42:28,918 --> 00:42:31,709 …dus je wilde er zijn als ze stopte met werken. 702 00:42:32,376 --> 00:42:33,209 Bedankt. 703 00:42:34,834 --> 00:42:38,084 Moet ik raden welke smaak ik serveer voor m'n rit naar huis? 704 00:42:39,376 --> 00:42:40,209 Gewoon… 705 00:42:41,001 --> 00:42:43,251 Je mag het zeggen. -Vanille, graag. 706 00:42:43,334 --> 00:42:44,584 Vanille? -Ja, vanille. 707 00:42:44,668 --> 00:42:46,001 Je wilt vanille? -Ja. 708 00:42:46,084 --> 00:42:48,126 Van alle smaken wil je… -Ja. 709 00:42:48,209 --> 00:42:51,251 Schep het gewoon. -Oké. Ja. 710 00:42:51,751 --> 00:42:55,626 Volgens mij nam m'n broer Steve nooit 'n andere smaak dan vanille. 711 00:42:55,709 --> 00:42:58,918 Zonde van al die exotische smaken natuurlijk, maar… 712 00:42:59,001 --> 00:43:02,251 …ik bewonderde zijn tevredenheid en consequentheid wel. 713 00:43:04,126 --> 00:43:07,168 Mijn zussen zetten thuis de toon op muzikaal vlak… 714 00:43:07,251 --> 00:43:10,084 …en samen zorgden ze voor een breed gamma. 715 00:43:10,168 --> 00:43:13,209 De jongste hield van wat er ook populair was. 716 00:43:13,293 --> 00:43:16,834 Ze luisterde naar haar lp van The Archies, 'Sugar Sugar'… 717 00:43:16,918 --> 00:43:19,376 …steeds opnieuw. 718 00:43:19,459 --> 00:43:21,709 The Archies waren stripfiguren… 719 00:43:21,793 --> 00:43:24,751 …maar toch hadden ze de grootste hit van 1969. 720 00:43:32,793 --> 00:43:33,626 Oké. 721 00:43:34,126 --> 00:43:35,376 De laatste keer, oké? 722 00:43:36,418 --> 00:43:38,251 Prima. -Ik heb er genoeg van. 723 00:43:39,751 --> 00:43:44,001 M'n middelste zus, Jana, hield van The Monkees, en nu ik eraan denk… 724 00:43:44,084 --> 00:43:46,459 …zowat elke groep met leuke jongens. 725 00:43:49,001 --> 00:43:51,334 Mijn smaak, laten we zeggen, rijpte. 726 00:43:51,418 --> 00:43:53,376 Naar Herb Alpert, bijvoorbeeld. 727 00:43:53,459 --> 00:43:56,668 Of toch een specifieke albumhoes van hem. 728 00:43:59,168 --> 00:44:01,709 Vicky had natuurlijk de coolste muzieksmaak… 729 00:44:01,793 --> 00:44:05,334 …en leerde ons graag de diepere betekenissen van de liedjes. 730 00:44:09,001 --> 00:44:11,209 De ware betekenissen zitten verborgen… 731 00:44:11,293 --> 00:44:15,876 …en we moeten ze ontcijferen, zoals 'Lucy in the Sky with Diamonds.' 732 00:44:17,501 --> 00:44:18,543 LSD. 733 00:44:20,501 --> 00:44:24,626 Het is duidelijk voor wie 't weet, maar normale mensen snappen 't niet. 734 00:44:27,418 --> 00:44:29,459 O, god. Zet het uit. 735 00:44:31,709 --> 00:44:33,168 O, nee. -Oké. 736 00:44:33,876 --> 00:44:35,293 O, Jana. 737 00:44:35,376 --> 00:44:37,501 Jana had altijd ongelukjes. 738 00:44:37,584 --> 00:44:41,418 Ze werd als eerste gehecht, brak als eerste een been. 739 00:44:41,501 --> 00:44:42,918 Dingen overkwamen haar gewoon. 740 00:44:43,501 --> 00:44:46,251 Het leek veel extra werk om een meisje te zijn. 741 00:44:46,334 --> 00:44:49,334 Steil haar was de look waar iedereen toen voor ging… 742 00:44:49,418 --> 00:44:52,168 …maar het was moeilijk in het vochtige Houston. 743 00:44:52,668 --> 00:44:55,418 Dit was voor alle haarproducten en haardrogers. 744 00:44:56,501 --> 00:45:00,293 De krulspelden waren toen zo klein dat ze blikjes sinaasappelsap gebruikten. 745 00:45:00,376 --> 00:45:04,126 Mijn zussen waren veel inventiever en veel dramatischer. 746 00:45:04,793 --> 00:45:06,209 Ouija, ben je bij ons? 747 00:45:07,668 --> 00:45:10,501 JA - OUIJA - NEE 748 00:45:13,293 --> 00:45:14,668 Ja. -O, mijn god. 749 00:45:17,043 --> 00:45:18,168 Dat is goed. 750 00:45:18,251 --> 00:45:20,501 Heeft Robert een oogje op me? 751 00:45:25,918 --> 00:45:27,793 Ja. 752 00:45:27,876 --> 00:45:30,626 In onze slaapkamer waren Steve, Greg en ik het erover eens… 753 00:45:30,709 --> 00:45:32,959 …dat Raquel Welch de ultieme vrouw was. 754 00:45:33,043 --> 00:45:36,209 Ze was te zien in films als One Million Years BC… 755 00:45:36,293 --> 00:45:38,959 …Fantastic Voyage en Bandolero. 756 00:45:39,043 --> 00:45:42,084 Steve had wat Playboys verborgen onder het bureau. 757 00:46:02,626 --> 00:46:05,376 We ontdekten nooit welke zus ons verraadde. 758 00:46:06,751 --> 00:46:09,251 De radio stond altijd aan en speelde hits. 759 00:46:10,209 --> 00:46:13,626 Een van m'n favorieten was 'In The Year 2525'… 760 00:46:13,709 --> 00:46:16,376 …met z'n onheilspellende dystopische toekomst. 761 00:46:19,126 --> 00:46:22,251 Veel meisjes hadden liedjes met hun naam erin. 762 00:46:43,293 --> 00:46:45,876 Er was één bekend nummer met 'n jongensnaam… 763 00:46:45,959 --> 00:46:47,209 …maar hij heette Sue. 764 00:46:47,293 --> 00:46:49,084 mijn aderen stolden, en ik zei 765 00:46:49,168 --> 00:46:50,876 'mijn naam is Sue 766 00:46:50,959 --> 00:46:52,418 hoe gaat het ermee? 767 00:46:53,084 --> 00:46:54,918 nu ga je sterven…' 768 00:46:55,709 --> 00:46:59,001 We waren dol op het einde waar ze een scheldwoord wegpiepten. 769 00:46:59,084 --> 00:47:01,584 het grind in je maag en het spuug in je oog 770 00:47:01,668 --> 00:47:04,918 want ik ben de piep die je Sue noemde 771 00:47:06,376 --> 00:47:10,126 Dit was het hoogtepunt van het tijdperk van neptelefoontjes… 772 00:47:10,209 --> 00:47:14,209 …meer dan tien jaar voor nummerweergave. We deden de simpele, zoals… 773 00:47:14,293 --> 00:47:16,459 Heb je Prince Albert in een blikje? 774 00:47:17,001 --> 00:47:18,876 Laat hem er dan maar uit. 775 00:47:21,168 --> 00:47:22,543 En de veel uitgebreidere… 776 00:47:22,626 --> 00:47:26,834 Hallo, dit is Tommy O van KRB en Raad Dat Liedje. 777 00:47:26,918 --> 00:47:28,626 Met wie spreek ik? 778 00:47:28,709 --> 00:47:30,251 Ik heet Martha. 779 00:47:30,334 --> 00:47:32,918 Martha? Dit is je geluksdag, Martha. 780 00:47:33,001 --> 00:47:36,418 In onze jackpot zit $285, en dat is allemaal van jou… 781 00:47:36,501 --> 00:47:40,418 …als je dit liedje kunt raden nadat je er vijf seconden van hoorde. 782 00:47:40,501 --> 00:47:41,584 Ben je klaar? 783 00:47:41,668 --> 00:47:43,043 Ik denk het. 784 00:47:43,543 --> 00:47:45,168 Raad dit liedje. 785 00:47:56,376 --> 00:47:58,918 Martha, kun je dat liedje raden? 786 00:47:59,001 --> 00:48:00,668 Is dat 'Wichita Lineman'? 787 00:48:00,751 --> 00:48:03,168 Ja. 'Wichita Lineman.' Je hebt gewonnen. 788 00:48:06,001 --> 00:48:07,959 Jana, neem op. Zeg dat we eten. 789 00:48:09,626 --> 00:48:11,501 Wie is dat? -Zo onbeleefd. 790 00:48:11,584 --> 00:48:13,501 Omgekeerd had pap het antwoord… 791 00:48:13,584 --> 00:48:17,376 …toen ons gezin voortdurend het doel was van een grappenmaker. 792 00:48:17,459 --> 00:48:18,376 Hij is 't weer. 793 00:48:18,959 --> 00:48:21,251 Ik heb iets voor dat ettertje. 794 00:48:25,959 --> 00:48:26,793 Hallo? 795 00:48:27,959 --> 00:48:30,626 Dat is erg interessant. 796 00:48:31,293 --> 00:48:33,959 Luister goed. 797 00:48:38,418 --> 00:48:39,584 Pap. 798 00:48:40,334 --> 00:48:42,543 Dat scheurt z'n trommelvlies wel. 799 00:48:42,626 --> 00:48:45,751 Ik had wat medelijden met die grappenmaker. 800 00:48:45,834 --> 00:48:47,834 Paste de straf wel bij de misdaad? 801 00:48:49,626 --> 00:48:51,709 Wanneer we zelf niet honkbalden… 802 00:48:51,793 --> 00:48:54,668 …waren we bij het veld om onze vrienden te zien spelen… 803 00:48:54,751 --> 00:48:57,501 …en te klooien en uitballen achterna te zitten. 804 00:48:59,001 --> 00:49:01,834 Breng die uitbal terug voor gratis schaafijs. 805 00:49:04,793 --> 00:49:08,376 Ik wil aardbeien. -Dat is een uitbal. 806 00:49:08,459 --> 00:49:10,918 En… een Chick-O-Stick. 807 00:49:13,209 --> 00:49:14,251 Hier is de jouwe. 808 00:49:15,918 --> 00:49:16,751 En de jouwe. 809 00:49:16,834 --> 00:49:18,376 Bedankt, meneer. 810 00:49:19,376 --> 00:49:22,959 Je kreeg ook gratis schaafijs als je een zak afval opraapte. 811 00:49:33,751 --> 00:49:38,501 Ik vertrouw in God. Ik hou van m'n land en respecteer haar wetten. 812 00:49:38,584 --> 00:49:41,043 Ik speel eerlijk en strijd om te winnen. 813 00:49:41,126 --> 00:49:44,293 Maar winnen of verliezen, ik doe altijd mijn best. 814 00:49:44,376 --> 00:49:50,126 Kijk naar de vlag op het middenveld terwijl we onze nationale hymne spelen. 815 00:49:53,959 --> 00:49:57,584 Ik was zo ontroerd door de honkbaleed en de nationale hymne… 816 00:49:57,668 --> 00:50:00,376 …dat ik winst of verlies niet belangrijk vond. 817 00:50:01,543 --> 00:50:05,251 Dat gevoel duurde meestal tot de eerste pitch van het spel. 818 00:50:18,168 --> 00:50:22,334 Er was natuurlijk geen betere babysitter dan drie films in de Majestic… 819 00:50:23,168 --> 00:50:25,668 …wat, ondanks z'n naam, een sjofele bioscoop was. 820 00:50:26,293 --> 00:50:30,084 Ik herinner me een vertoning met de sciencefictionfilm Countdown… 821 00:50:30,168 --> 00:50:32,209 …waarin we de maan bereiken… 822 00:50:32,293 --> 00:50:34,709 …en ontdekken dat de Russen er ook waren… 823 00:50:35,209 --> 00:50:38,168 …maar natuurlijk gestorven waren in 'n noodlanding. 824 00:50:39,126 --> 00:50:42,084 Als gebaar plaatst de Amerikaanse astronaut de vlaggen… 825 00:50:42,168 --> 00:50:44,793 …van de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. 826 00:50:45,668 --> 00:50:46,959 Nu een gekke wereld. 827 00:50:47,543 --> 00:50:49,709 En dan waren er twee enge films. 828 00:50:49,793 --> 00:50:53,126 The Frozen Dead, waarin een gekke nazi-wetenschapper… 829 00:50:53,209 --> 00:50:55,834 …bevroren nazi-leiders tot leven wil wekken. 830 00:50:58,918 --> 00:51:00,126 En It… 831 00:51:00,626 --> 00:51:04,209 …waarin een gestoorde museumassistent, gespeeld door Roddy McDowall… 832 00:51:04,293 --> 00:51:08,709 …een 16de-eeuwse golem tot leven wekt door een rol in z'n mond te stoppen. 833 00:51:09,376 --> 00:51:11,876 Hij is onverwoestbaar volgens de profetie… 834 00:51:11,959 --> 00:51:14,751 …en wordt z'n handlanger in moord en veel chaos. 835 00:51:14,834 --> 00:51:15,668 Dood hem. 836 00:51:25,168 --> 00:51:28,126 De film eindigt als de golem de zee in wandelt. 837 00:51:28,626 --> 00:51:30,543 Er waren toen geen vervolgfilms… 838 00:51:30,626 --> 00:51:33,501 …dus voor zover ik weet wandelde de golem er nooit meer uit. 839 00:51:38,043 --> 00:51:40,918 Ik vergeet nooit het oudejaarsfeest van m'n ouders… 840 00:51:41,001 --> 00:51:44,376 …toen het dat beslissende jaar 1969 werd. 841 00:51:44,876 --> 00:51:46,709 De volwassenen feestten binnen. 842 00:51:47,293 --> 00:51:51,418 De meesten van ons waren in de tuin waar de vuurpijloorlogen woedden. 843 00:51:56,751 --> 00:51:58,334 Byrons pyromanie… 844 00:51:58,418 --> 00:52:02,293 …had een nieuw hoogtepunt bereikt met een groot stuk rioolbuis… 845 00:52:02,376 --> 00:52:03,876 …een kleine explosie… 846 00:52:03,959 --> 00:52:06,334 …en een vlammende softbal door de lucht. 847 00:52:09,876 --> 00:52:11,959 Zijn jullie klaar om af te tellen? 848 00:52:12,043 --> 00:52:13,709 Oké, daar gaan we. 849 00:52:14,376 --> 00:52:16,459 Tien, negen… 850 00:52:16,543 --> 00:52:18,501 …acht, zeven… 851 00:52:18,584 --> 00:52:19,876 …zes… 852 00:52:19,959 --> 00:52:21,793 …vijf, vier… 853 00:52:21,876 --> 00:52:24,501 …drie, twee, een. 854 00:52:24,584 --> 00:52:26,376 Gelukkig nieuwjaar. 855 00:52:41,543 --> 00:52:45,209 Een goed punt om terug te keren naar waar we gebleven waren. 856 00:52:47,668 --> 00:52:49,876 Ja, lach maar. 857 00:52:51,709 --> 00:52:53,168 Dit zeiden ze tegen mij… 858 00:52:54,084 --> 00:52:56,668 Goed zo, Stan. Je bent niet flauwgevallen. 859 00:52:58,584 --> 00:52:59,959 Geen zorgen om het braken. 860 00:53:00,043 --> 00:53:03,376 Elke astronaut, van John Glenn tot Neil Armstrong, kotst. 861 00:53:03,459 --> 00:53:04,668 Toch de eerste keer. 862 00:53:06,084 --> 00:53:08,751 Hoewel mijn jeugd dus redelijk normaal was… 863 00:53:08,834 --> 00:53:11,126 …was m'n tijd bij NASA dat zeker niet. 864 00:53:11,209 --> 00:53:14,126 Ik belandde in een intense training. 865 00:53:14,209 --> 00:53:16,834 Deze heette de Vomit Comet. 866 00:53:24,209 --> 00:53:26,293 Ik vond een zesde zwaartekracht leuk… 867 00:53:26,376 --> 00:53:29,459 …maar het was als leren bewegen met 'n nieuw lichaam. 868 00:53:29,543 --> 00:53:33,918 Er was veel schoolwerk. Niet spannend, maar noodzakelijk, denk ik. 869 00:53:34,959 --> 00:53:37,418 Onderwatertraining was uitgevonden door Buzz Aldrin… 870 00:53:37,501 --> 00:53:39,543 …na de mislukte Gemini-ruimtewandeling. 871 00:53:40,043 --> 00:53:41,251 Het was best eng. 872 00:53:49,626 --> 00:53:51,668 Ze hadden allerlei overlevingsscenario's… 873 00:53:51,751 --> 00:53:55,459 …om aan te denken, in te trainen en voor te plannen, voor het geval. 874 00:53:55,959 --> 00:53:58,959 Van stranden in een jungle tot ploeteren door een woestijn. 875 00:54:00,209 --> 00:54:04,168 Je moest kleren en een beschermhoes kunnen maken van je parachute. 876 00:54:06,126 --> 00:54:08,501 Ik dacht dat als dit m'n lot zou worden… 877 00:54:09,001 --> 00:54:13,334 …dat m'n laatste zorg zou zijn, zoals in zo'n Twilight Zone -aflevering. 878 00:54:16,668 --> 00:54:19,501 Toen m'n training erop zat, kreeg ik een spoedcursus… 879 00:54:20,084 --> 00:54:22,293 Vast niet de beste term ervoor. 880 00:54:22,793 --> 00:54:25,793 …over het besturen van alle aspecten van wat men nu… 881 00:54:25,876 --> 00:54:27,751 …Apollo 10 1/2 noemde. 882 00:54:28,251 --> 00:54:31,751 Eerst leerde ik elk besturingssysteem, zelfs geblinddoekt. 883 00:54:32,293 --> 00:54:33,376 Hoogte? 884 00:54:36,001 --> 00:54:37,001 Check. 885 00:54:37,084 --> 00:54:38,168 Event timer? 886 00:54:38,251 --> 00:54:40,001 Check. -Temp in? 887 00:54:41,334 --> 00:54:42,168 Check. 888 00:54:43,209 --> 00:54:44,751 Simulatie was één ding… 889 00:54:44,834 --> 00:54:49,043 …maar om te laten zien hoe het voelde om in een zesde zwaartekracht te landen… 890 00:54:49,126 --> 00:54:53,418 …creëerden ze dit monster. Het Lunar Landing Training Vehicle… 891 00:54:53,501 --> 00:54:55,084 …of LLTV. 892 00:55:05,959 --> 00:55:09,001 Neil Armstrong was bijna gestorven toen hij het probeerde te landen. 893 00:55:09,084 --> 00:55:12,418 Hij sprong eruit, seconden voor het crashte en ontplofte… 894 00:55:12,501 --> 00:55:15,043 …en ging lunchen alsof er niets was gebeurd. 895 00:55:16,043 --> 00:55:18,793 Dat was Neil. Altijd een koele kikker. 896 00:55:19,626 --> 00:55:23,876 Nadat je alles geleerd had over het schip, was het tijd voor geïntegreerde simulatie. 897 00:55:26,084 --> 00:55:29,209 Kranz, Bostick en iedereen was in het controlecentrum… 898 00:55:29,293 --> 00:55:30,876 …ik was in de simulator… 899 00:55:31,418 --> 00:55:34,834 …en we werden allemaal getest door de simulatiesupervisors. 900 00:55:35,334 --> 00:55:37,584 Die stemmen achter 'n doorkijkspiegel. 901 00:55:37,668 --> 00:55:39,459 Lek gestart in CSM-voortstuwing. 902 00:55:39,543 --> 00:55:43,126 S-IVB-motor stilgevallen tijdens afbreekmodus, overlapping. 903 00:55:43,209 --> 00:55:45,293 Ze stonden bekend als kortweg 'simsups'. 904 00:55:45,376 --> 00:55:48,043 Ze zaten achter hun donkere raam in het controlecentrum… 905 00:55:48,126 --> 00:55:51,334 …en verzonnen de meest diabolische scenario's denkbaar. 906 00:55:52,418 --> 00:55:55,584 Zodat je klaar was, wat er ook gebeurde in de ruimte. 907 00:55:56,168 --> 00:55:59,751 Tijdens het Gemini-programma veinsde een vluchtleider een hartaanval… 908 00:55:59,834 --> 00:56:01,918 …om te zien hoe iedereen reageerde. 909 00:56:02,584 --> 00:56:04,418 Iedereen haatte hen. 910 00:56:04,501 --> 00:56:05,876 Oké, laatste simulatie. 911 00:56:05,959 --> 00:56:09,209 Doe dit goed, land veilig, en we stoppen voor vandaag… 912 00:56:09,293 --> 00:56:11,918 …hopelijk op tijd voor een biertje bij de Singing Wheel. 913 00:56:12,001 --> 00:56:13,418 Cola voor jou, Stan. 914 00:56:13,501 --> 00:56:15,459 Doe mij maar Tang. 915 00:56:15,543 --> 00:56:18,584 Oké. Je mag afdalen. 916 00:56:18,668 --> 00:56:21,126 Motor start. 10% stuwkracht. 917 00:56:21,834 --> 00:56:22,709 Ziet er goed uit. 918 00:56:23,293 --> 00:56:24,918 Doe maar vol gas. 919 00:56:25,001 --> 00:56:26,376 Vol gas. 920 00:56:26,459 --> 00:56:27,751 Driehonderd meter. 921 00:56:31,626 --> 00:56:35,001 Ik krijg een 1201-programma-alarm. 922 00:56:36,084 --> 00:56:38,876 1201? Bales, wat is dat? -Wacht even. 923 00:56:39,626 --> 00:56:40,834 Tweehonderd meter. 924 00:56:40,918 --> 00:56:43,209 'Computer overbelast. Kan taak niet uitvoeren.' 925 00:56:43,293 --> 00:56:45,001 Alle systemen lijken in orde. 926 00:56:45,584 --> 00:56:46,876 Jack, wat gebeurt er? 927 00:56:47,626 --> 00:56:50,793 Het is een reddingsalarm. De computer is overbelast. 928 00:56:51,751 --> 00:56:54,043 150 meter. Bij mij lijkt alles prima. 929 00:56:54,626 --> 00:56:55,709 120 meter. 930 00:56:55,793 --> 00:56:56,626 Wacht. 931 00:56:56,709 --> 00:56:58,584 1202-alarm. 932 00:56:58,668 --> 00:57:00,043 1202? 933 00:57:00,126 --> 00:57:04,209 Ik zie niets dat mis is, maar dit is niet goed. Tijd om af te breken. 934 00:57:05,459 --> 00:57:07,918 Er is iets mis met de computer. Afbreken. 935 00:57:08,834 --> 00:57:10,209 Breken we de vlucht af? 936 00:57:11,626 --> 00:57:13,751 Vlucht afbreken. -Verdomme. Afbreken. 937 00:57:17,459 --> 00:57:18,959 Dit was geen afbreken. 938 00:57:19,543 --> 00:57:21,334 Als je de handleiding aandachtiger las… 939 00:57:21,418 --> 00:57:23,584 …wist je dat je moest doorgaan met de landing. 940 00:57:23,668 --> 00:57:28,084 Nu hebben we astronauten die terugkeren met de staart tussen de benen… 941 00:57:28,168 --> 00:57:30,251 …een miljard dollar belastinggeld weg… 942 00:57:30,334 --> 00:57:32,543 …en plaatsen op de eerste rij als de Russen… 943 00:57:32,626 --> 00:57:35,001 …hun vlaggen daar planten in augustus. 944 00:57:37,709 --> 00:57:38,543 Ben je blij? 945 00:57:43,334 --> 00:57:45,918 Toen ik er echt was, klaar voor lancering… 946 00:57:46,001 --> 00:57:49,251 …was ik kalm omdat het voelde alsof ik 't al had gedaan. 947 00:57:49,751 --> 00:57:52,001 Ze hadden me gevechtsklaar gemaakt. 948 00:57:52,084 --> 00:57:54,293 Ik was meer opgewonden dan nerveus. 949 00:57:54,793 --> 00:57:56,209 Misschien te kalm. 950 00:57:56,293 --> 00:57:57,376 Ben je klaar? 951 00:57:57,876 --> 00:57:58,876 Klaar. 952 00:58:03,626 --> 00:58:05,626 Het was op en neer naar de maan. 953 00:58:05,709 --> 00:58:09,501 De geheime missie van Apollo 10 1/2 verliep vlekkeloos. 954 00:58:10,001 --> 00:58:14,709 Het was alsof het nooit gebeurd was. Geen krantenkoppen. Geen optocht voor mij. 955 00:58:15,293 --> 00:58:17,584 Niemand mocht het weten, zelfs m'n familie niet. 956 00:58:18,626 --> 00:58:23,251 Toen Apollo 11 op 16 juli opsteeg en vier dagen later op de maan landde… 957 00:58:23,334 --> 00:58:26,126 …keek ik op tv, net als iedereen op aarde. 958 00:58:27,126 --> 00:58:29,543 Voor mij voelde het als een soort droom. 959 00:58:30,043 --> 00:58:33,876 Ik was de enige persoon op aarde die wist wat ze meemaakten. 960 00:58:33,959 --> 00:58:35,668 Alsof ik daar was bij hen. 961 00:58:36,876 --> 00:58:38,126 Maar dat was ik niet. 962 00:58:39,043 --> 00:58:40,084 Ik was hier. 963 00:58:42,959 --> 00:58:44,751 Zie je die Saturnus V? 964 00:58:44,834 --> 00:58:47,876 Ze zetten hem op een boot in Huntsville, waar ze hem bouwden. 965 00:58:47,959 --> 00:58:51,293 Dan gaat hij naar Tennessee en Ohio, en verder naar Mississippi. 966 00:58:51,376 --> 00:58:56,459 Door de Golf van Mexico, rond Florida, en ze leveren hem af in Cape Kennedy. 967 00:58:56,543 --> 00:59:00,543 Als hij hierheen zou komen, moet je rechts afslaan bij de Golf… 968 00:59:00,626 --> 00:59:03,751 …dan is het Galveston Bay, dan Clear Lake… 969 00:59:03,834 --> 00:59:07,751 …en dan konden we over NASA Road 1 wandelen en hem daar oppikken. 970 00:59:09,709 --> 00:59:11,376 Heb je daar de leiding over? 971 00:59:12,084 --> 00:59:14,709 Als dat geen verzending en ontvangst is, wat dan wel? 972 00:59:14,793 --> 00:59:18,668 …Eastern Time. Die enorme raket van 36 verdiepingen hoog… 973 00:59:18,751 --> 00:59:21,584 Maar nee, Kyle in Florida regelt de meeste details. 974 00:59:21,668 --> 00:59:26,251 Nog 34 minuten, als alles goed gaat. 975 00:59:26,334 --> 00:59:28,959 Astronauten kerngezond volgens het verslag… 976 00:59:29,043 --> 00:59:33,209 …terwijl ze wachten op de lancering van Apollo 11. 977 00:59:33,293 --> 00:59:37,418 De systemen van het ruimteschip lijken perfect in orde bij de laatste controles. 978 00:59:37,501 --> 00:59:38,834 Het weer is goed… 979 00:59:38,918 --> 00:59:42,459 …en het lijkt erop dat de mens deze ochtend vertrekt… 980 00:59:42,543 --> 00:59:46,251 …op dit grote avontuur om eindelijk op de maan te landen. 981 00:59:46,334 --> 00:59:47,543 Ben je nerveus? 982 00:59:47,626 --> 00:59:50,251 Nee, niet echt. -Waarom zou pap nerveus zijn? 983 00:59:50,334 --> 00:59:51,168 Ben ik niet. 984 00:59:51,251 --> 00:59:54,959 Je pap maakt hier ook deel van uit. 985 00:59:55,043 --> 00:59:56,793 Net als heel veel mensen. 986 00:59:57,293 --> 01:00:01,959 …we hebben geen taal om dit te beschrijven. 987 01:00:02,043 --> 01:00:08,459 Hoe zeg je nog 'zo hoog als de lucht'? 'Naar de hemel reiken.' Wat betekent dat? 988 01:00:08,543 --> 01:00:11,793 Lijkt de maan vreemd en veraf? 989 01:00:11,876 --> 01:00:14,793 Niet echt. Er zijn dingen die nog verder weg zijn. 990 01:00:17,459 --> 01:00:22,043 Nu denk ik aan het volgende. Mars en verder. 991 01:00:22,126 --> 01:00:25,834 Denk je al aan Mars en verder? We zijn nog niet eens op de maan. 992 01:00:26,334 --> 01:00:29,876 Dat is vast de aard van sciencefictionschrijvers. 993 01:00:29,959 --> 01:00:31,751 We gaan verrassingen vinden op de maan. 994 01:00:31,834 --> 01:00:34,918 Misschien niet op deze eerste vlucht, maar uiteindelijk. 995 01:00:35,418 --> 01:00:38,459 Geen idee of er een grote, zwarte monoliet op ons wacht. 996 01:00:39,668 --> 01:00:41,376 Een verwijzing naar 2001… 997 01:00:41,459 --> 01:00:44,001 Stan. Kom hier. Ze gaan lanceren. 998 01:00:50,918 --> 01:00:54,459 De motoren die die stuwkracht genereren… 999 01:00:54,543 --> 01:00:59,793 …hebben een gecombineerd vermogen van 543 straaljagers. 1000 01:00:59,876 --> 01:01:04,668 Ze verbranden 2.570.000 liter brandstof… 1001 01:01:04,751 --> 01:01:07,959 …wat overeenkomt met 98 tankwagons… 1002 01:01:08,043 --> 01:01:11,209 …de capaciteit van een watertank van een kleine stad. 1003 01:01:11,918 --> 01:01:17,668 Hun draagraket weegt evenveel als de onderzeeër Nautilus. 1004 01:01:18,334 --> 01:01:21,168 Bij de lancering bereikt het lawaai 120 decibel… 1005 01:01:21,251 --> 01:01:25,084 …vergelijkbaar met acht miljoen hifi-sets die tegelijk spelen. 1006 01:01:42,459 --> 01:01:44,751 Vluchtleiders, geef ga/ga niet voor de lancering. 1007 01:01:44,834 --> 01:01:46,168 Vluchtleiding. -Ga. 1008 01:01:46,251 --> 01:01:47,376 Oké. Retro. -Ga. 1009 01:01:47,459 --> 01:01:48,501 FIDO. -Ga. 1010 01:01:48,584 --> 01:01:49,501 Controle. -Ga. 1011 01:01:49,584 --> 01:01:50,668 Telcom. -Ga. 1012 01:01:50,751 --> 01:01:52,001 GNC. -Ga. 1013 01:01:52,084 --> 01:01:53,168 Vluchtchirurg. -Ga. 1014 01:01:53,251 --> 01:01:55,209 CapCom, we kunnen verdergaan. 1015 01:01:55,293 --> 01:01:57,084 Nog zestig seconden. 1016 01:02:00,876 --> 01:02:04,876 Zoals gemeld, het voelt goed. Nog 25 seconden. 1017 01:02:06,709 --> 01:02:09,334 Opzij. Je hoofd zit in de weg. -Nog 20 seconden. 1018 01:02:09,418 --> 01:02:10,626 Ja, kom op. 1019 01:02:11,126 --> 01:02:12,709 Nog 15 seconden. 1020 01:02:12,793 --> 01:02:14,751 Begeleiding is intern. -Wat lager. 1021 01:02:14,834 --> 01:02:16,418 Twaalf, elf… 1022 01:02:16,501 --> 01:02:20,626 …tien, negen… Ontstekingsprocedure start. 1023 01:02:20,709 --> 01:02:22,834 …zes, vijf… 1024 01:02:22,918 --> 01:02:24,626 …vier, drie… 1025 01:02:24,709 --> 01:02:26,626 …twee, een… 1026 01:02:26,709 --> 01:02:28,959 …nul. Alle motoren draaien. 1027 01:02:29,459 --> 01:02:30,418 Lancering. 1028 01:02:30,501 --> 01:02:31,959 We zijn gelanceerd. 1029 01:02:55,709 --> 01:02:56,793 Het gebouw schudt. 1030 01:02:57,834 --> 01:03:00,459 We krijgen de turbulentie die we gewoon zijn. 1031 01:03:01,918 --> 01:03:05,418 Wat een moment. De mens onderweg naar de maan. 1032 01:03:09,751 --> 01:03:11,709 Ziet er goed uit. Precies in het midden. 1033 01:03:21,418 --> 01:03:24,626 Het ziet er voorlopig een goede baan uit, toch, Wally? 1034 01:03:24,709 --> 01:03:25,959 Heel goed. 1035 01:03:29,251 --> 01:03:31,293 Anderhalve kilometer van de baan. 1036 01:03:32,209 --> 01:03:34,209 Vijf, zes kilometer. 1037 01:03:35,251 --> 01:03:37,543 669 meter per seconde. 1038 01:03:38,209 --> 01:03:39,834 Alles viel op z'n plek. 1039 01:03:39,918 --> 01:03:42,001 Zie je hem nog? -Ja, inderdaad. 1040 01:03:46,001 --> 01:03:49,001 Voorbereiden op eerste afscheiding. -Ziet er goed uit. 1041 01:03:58,418 --> 01:04:02,043 Deze geweldige bikini is gemaakt door een papierbedrijf. 1042 01:04:02,918 --> 01:04:04,543 Confil is fantastisch. 1043 01:04:05,043 --> 01:04:09,334 Het is op één manier als papier. Zo goedkoop dat je het kunt weggooien. 1044 01:04:10,709 --> 01:04:13,043 Nou, dat gezegd zijnde… 1045 01:04:14,084 --> 01:04:15,668 Ik heb dingen te doen. 1046 01:04:16,418 --> 01:04:18,709 Dit is de koffie. 1047 01:04:20,543 --> 01:04:22,584 Het geeft er niet om dat 't er anders uitziet. 1048 01:04:23,876 --> 01:04:25,376 Het komt door hoe koffie… 1049 01:04:26,793 --> 01:04:30,001 Jethro Bodine roept de ruimtemensen op via telepathie. 1050 01:04:30,501 --> 01:04:34,876 Je zoekt vast 'n groot aards brein om mee te nemen naar Venus of Mars of zo… 1051 01:04:37,668 --> 01:04:39,209 Dat zijn vast marsmannetjes. 1052 01:04:41,418 --> 01:04:43,459 Wat zeggen ze? -Oké, wacht even. 1053 01:04:43,543 --> 01:04:45,876 Wat is dit voor onzin? Jethro. 1054 01:04:47,001 --> 01:04:48,459 Waar is het verslag? 1055 01:04:49,918 --> 01:04:51,251 Deze derde fase… 1056 01:04:51,334 --> 01:04:53,418 Kom op. Het is een historische dag. 1057 01:04:53,501 --> 01:04:56,501 …en 47 seconden om hun snelheid te verhogen… 1058 01:04:56,584 --> 01:04:58,334 Historisch saaie daag. 1059 01:04:58,418 --> 01:05:01,084 Pardon? -…om hen op weg naar de maan te zetten. 1060 01:05:01,168 --> 01:05:02,001 Niets. 1061 01:05:02,084 --> 01:05:03,959 Achtduizend meter per seconde. 1062 01:05:05,834 --> 01:05:07,376 De verbranding gaat goed. 1063 01:05:08,251 --> 01:05:11,626 Ontsteking kwam exact op het verwachte moment. 1064 01:05:13,209 --> 01:05:16,168 Blijkbaar is de volle stuwkracht gecontroleerd. 1065 01:05:16,251 --> 01:05:19,084 Telemetrie en radar beide degelijk. 1066 01:05:19,668 --> 01:05:22,376 Snelheid nu hoger dan 10.840 meter per seconde. 1067 01:05:22,459 --> 01:05:25,001 Hoogte één, zeven, zeven zeemijl. 1068 01:05:26,084 --> 01:05:28,001 Je bent nu uit de baan, Stan. 1069 01:05:34,834 --> 01:05:37,834 Ze lijken de Apollo niet rechtop te krijgen. 1070 01:05:40,001 --> 01:05:43,918 Een motor uitgeschakeld. We hoorden niets van het ruimteschip. 1071 01:05:50,293 --> 01:05:53,334 Deze minuten maken ons erg bezorgd. 1072 01:05:54,751 --> 01:05:57,418 Apollo 10 1/2, dit is Houston. Hoor je me? 1073 01:06:02,751 --> 01:06:05,959 Ontvangen, Houston. Dit is Apollo 10 1/2. 1074 01:06:06,043 --> 01:06:08,209 Dat was een geweldige rit. 1075 01:06:08,293 --> 01:06:10,793 Begrepen, Apollo 10 1/2. We geven het door. 1076 01:06:10,876 --> 01:06:13,959 Zo te zien ben je goed op weg. 1077 01:06:21,918 --> 01:06:24,751 Dat was het begin van mijn trip naar de maan. 1078 01:06:25,251 --> 01:06:28,084 Ook al reisde ik aan 12.000 kilometer per uur… 1079 01:06:28,876 --> 01:06:32,709 …het leken toch drie en een halve erg lange reisdagen. 1080 01:06:41,001 --> 01:06:42,334 Drie, twee… 1081 01:06:42,418 --> 01:06:46,501 Het verslag ging natuurlijk door op tv, en de toenemende anticipatie… 1082 01:06:46,584 --> 01:06:49,543 …van wat er over enkele dagen zou gebeuren was alomtegenwoordig. 1083 01:06:50,251 --> 01:06:53,084 Maar enkele dagen naar de maan vliegen is lang. 1084 01:06:53,668 --> 01:06:57,459 En het was zomer. -Dark Shadows begint zonder ons. 1085 01:06:58,668 --> 01:07:00,459 Dag. Tot morgen. 1086 01:07:01,043 --> 01:07:03,418 Die avond gingen we naar de drive-in. 1087 01:07:03,501 --> 01:07:08,876 We zetten paps typische besparingsplan in. -Vier volwassenen. En twee van hen… 1088 01:07:09,834 --> 01:07:11,918 …zijn kinderen jonger dan 12 jaar… 1089 01:07:12,001 --> 01:07:14,668 …dus als ze jonger dan 12 zijn, is dat gratis. 1090 01:07:15,251 --> 01:07:17,834 Oké. Dat is $6. 1091 01:07:18,626 --> 01:07:19,959 Geloof het maar. 1092 01:07:27,001 --> 01:07:27,834 Kom op. 1093 01:07:33,043 --> 01:07:34,043 O, jee. 1094 01:07:38,876 --> 01:07:42,168 We willen Hellfighters zien. -Nee, geen film met het woord 'hel'. 1095 01:07:42,251 --> 01:07:45,959 Het is met John Wayne. -Ik wil Swiss Family Robinson zien. 1096 01:07:46,043 --> 01:07:49,084 Blijf dan hier en kijk naar Swiss Family Robinson. 1097 01:07:49,584 --> 01:07:51,126 We gaan naar Hellfighters. 1098 01:07:51,209 --> 01:07:53,209 Oké, prima. -Goed, prima. 1099 01:07:53,293 --> 01:07:56,793 De auto blijft bij Shakiest Gun in the West, Swiss Family Robinson. 1100 01:07:56,876 --> 01:07:58,543 Kom terug als het afgelopen is. 1101 01:07:58,626 --> 01:07:59,543 Ja, pap. -Oké. 1102 01:07:59,626 --> 01:08:02,834 Wat zei hij net? -Kom terug als het afgelopen is. 1103 01:08:03,668 --> 01:08:04,668 Bedankt. 1104 01:08:06,918 --> 01:08:08,751 Wacht. Maak het je gemakkelijk. 1105 01:08:09,709 --> 01:08:11,334 O, ja. Dat is echt goed. 1106 01:08:15,709 --> 01:08:18,209 Het was altijd leuk om rond te zwerven. 1107 01:08:18,293 --> 01:08:20,709 We zochten koppeltjes die zoenden in hun auto's. 1108 01:08:21,376 --> 01:08:24,876 De beste weggever was een auto met een knipperend remlicht. 1109 01:08:33,668 --> 01:08:39,168 Dit was de laatste fase van de kindertijd waarin ik rustig in slaap viel in de auto. 1110 01:08:41,793 --> 01:08:44,751 Je kon wegdromen, wetende dat alles in orde was. 1111 01:08:45,251 --> 01:08:47,709 En de volgende ochtend werd je wakker in je bed. 1112 01:08:49,293 --> 01:08:51,543 In de ruimte was het wat eenzamer. 1113 01:08:57,251 --> 01:09:00,293 De volgende dag gingen we naar het strand in de truck van 'n vriend. 1114 01:09:00,376 --> 01:09:02,168 Het was een rit van een uur. 1115 01:09:07,126 --> 01:09:10,876 Galveston. Dat was het enige strand dat we kenden. 1116 01:09:15,001 --> 01:09:19,001 Maar het was altijd zo leuk, ongeacht de auto's en zanderige hotdogs. 1117 01:09:22,751 --> 01:09:26,626 Gewoon door het water in te gaan riskeerden we al ons leven… 1118 01:09:27,293 --> 01:09:30,584 …want er was een onderstroom die je onder water trok… 1119 01:09:30,668 --> 01:09:33,043 …om je ergens in Louisiana los te laten. 1120 01:09:33,709 --> 01:09:34,793 Als dat niet gebeurde… 1121 01:09:34,876 --> 01:09:38,084 …dreven er overal kwallen rond, klaar om je te steken… 1122 01:09:38,168 --> 01:09:41,501 …en zeepokken op de palen die uit het water staken… 1123 01:09:41,584 --> 01:09:43,334 …klaar om je aan stukken te scheuren. 1124 01:09:44,209 --> 01:09:46,334 Er leek altijd een olielek te zijn… 1125 01:09:46,418 --> 01:09:50,668 …ergens in de Golf van Mexico, waardoor er overal teerbolletjes waren. 1126 01:09:51,168 --> 01:09:55,376 Aan 't eind van de dag maakten we onze zwarte voeten schoon met benzine. 1127 01:09:55,459 --> 01:09:58,293 Door de maanmissie waren er die dagen… 1128 01:09:58,376 --> 01:10:01,168 …allemaal klassieke sciencefictionfilms op tv. 1129 01:10:01,668 --> 01:10:03,084 De meest memorabele was… 1130 01:10:03,168 --> 01:10:07,126 …de versie van 1950 van Rovert Heinleins Destination Moon… 1131 01:10:07,209 --> 01:10:09,251 …die bijna 20 jaar op voorhand… 1132 01:10:09,334 --> 01:10:12,251 …zoveel voorspelde van wat er gebeurde in 1969. 1133 01:10:13,251 --> 01:10:15,626 Ongelooflijk wat hij allemaal juist had. 1134 01:10:15,709 --> 01:10:17,459 De eerste mislukte lancering. 1135 01:10:18,168 --> 01:10:20,376 Een Texaan die alles hier wilde bouwen. 1136 01:10:20,459 --> 01:10:23,376 Ik zeg alleen dat we het beter in Texas bouwen. 1137 01:10:23,459 --> 01:10:24,668 G-krachten. 1138 01:10:24,751 --> 01:10:25,876 Gewichtloosheid. 1139 01:10:26,793 --> 01:10:27,918 Kijken naar de aarde. 1140 01:10:30,001 --> 01:10:32,584 Wat doe je? -Wat doe je? 1141 01:10:32,668 --> 01:10:34,168 Janis Joplin is op Dick Cavett. 1142 01:10:35,251 --> 01:10:37,376 De film is nog niet eens afgelopen. 1143 01:10:37,459 --> 01:10:39,959 De jongens domineerden de tv de hele avond. Onze beurt. 1144 01:10:40,043 --> 01:10:42,001 Mag ik je in vuur en vlam zetten? 1145 01:10:44,251 --> 01:10:47,001 Dat is mijn favoriete zanger. Hoe wist je dat? 1146 01:10:48,251 --> 01:10:49,834 Ik denk het niet. -Blijkbaar niet. 1147 01:10:50,918 --> 01:10:53,043 Ik zou er zelf tegen gewed hebben… 1148 01:10:53,126 --> 01:10:55,251 Stan. -Nee. 1149 01:10:55,751 --> 01:10:59,834 Naar buiten komen en in de muziek komen, tot op de bodem gaan van muziek… 1150 01:10:59,918 --> 01:11:02,793 …en niet aan de oppervlakte blijven zoals de meeste zangeressen. 1151 01:11:02,876 --> 01:11:05,876 Ik denk dat ze… aan de oppervlakte van de melodie… 1152 01:11:05,959 --> 01:11:08,459 …en niet in het gevoel van de muziek komen. 1153 01:11:09,876 --> 01:11:11,501 Dat antwoord is voldoende. 1154 01:11:11,584 --> 01:11:15,543 Een groot deel van de volgende dag, zoals zoveel hete zomerdagen… 1155 01:11:15,626 --> 01:11:16,834 …waren we bij het zwembad. 1156 01:11:17,459 --> 01:11:19,459 We hadden onze duikspecialiteiten. 1157 01:11:19,543 --> 01:11:21,668 Voor mij waren het het knipmes… 1158 01:11:21,751 --> 01:11:24,918 …het bommetje en de minder bekende predikantenstoel. 1159 01:11:26,709 --> 01:11:29,334 Greg kon goed z'n eigen duiken creëren. 1160 01:11:31,668 --> 01:11:35,168 Het hoogtepunt was waarschijnlijk de Frito pie als lunch… 1161 01:11:35,751 --> 01:11:38,501 …wat een zakje Fritos was, aan de zijkant opengesneden… 1162 01:11:38,584 --> 01:11:40,126 …met een hoop chili erbij. 1163 01:12:04,126 --> 01:12:06,251 Toen ik in een baan om de maan kwam… 1164 01:12:06,334 --> 01:12:09,668 …reisde ik aan 3680 kilometer per uur… 1165 01:12:10,334 --> 01:12:13,293 …en rond een hemellichaam waar nog nooit een aardbewoner op stond. 1166 01:12:14,918 --> 01:12:18,334 Ik keek naar beneden toen ik over de Zee der Rust kwam. 1167 01:12:18,918 --> 01:12:21,209 Ze zag er niet zo rustig uit, vond ik. 1168 01:12:21,293 --> 01:12:23,709 Waar zou ik landen? 1169 01:12:24,751 --> 01:12:26,293 Hallo. Ik ben Johnny Cash. 1170 01:12:27,293 --> 01:12:31,501 Toen we die avond thuiskwamen, keken we naar The Johnny Cash Show. 1171 01:12:31,584 --> 01:12:33,584 Dames en heren, The Monkees. 1172 01:12:34,751 --> 01:12:37,668 Ze zijn het echt. Davy is zo leuk. 1173 01:12:37,751 --> 01:12:41,501 We waren naar huis gesneld omdat The Monkees er zouden zijn. 1174 01:12:44,209 --> 01:12:47,293 Er waren Micky, Davy en Mike, maar waar was Peter? 1175 01:12:51,376 --> 01:12:55,459 Later zong Joni Mitchell een duet met Johnny. 1176 01:13:02,334 --> 01:13:04,543 Ze heeft zo'n interessante stem. 1177 01:13:05,834 --> 01:13:08,834 Ze is zo'n veelzijdig kunstenaar. Ze schildert ook. 1178 01:13:20,584 --> 01:13:24,668 Dan kwam de grote dag. 20 juli 1969. 1179 01:13:25,751 --> 01:13:28,501 Ze zouden in de namiddag op de maan landen… 1180 01:13:28,584 --> 01:13:30,668 …en er 's avonds op wandelen. 1181 01:13:30,751 --> 01:13:33,126 Pap had een verrassingsoptie voor ons. 1182 01:13:33,209 --> 01:13:36,626 We hebben tickets met korting gekregen voor AstroWorld… 1183 01:13:36,709 --> 01:13:40,376 …maar ze zijn enkel vandaag geldig. Dus je mag gaan, uiteraard… 1184 01:13:40,459 --> 01:13:44,793 …of je kunt bij ons blijven en kijken naar het nieuws van de maanlanding. 1185 01:13:44,876 --> 01:13:46,251 AstroWorld. 1186 01:13:47,001 --> 01:13:49,043 Missen we de landing dan niet? 1187 01:13:49,126 --> 01:13:52,418 Ze wandelen pas later vandaag, dus dan ben je thuis. 1188 01:13:53,001 --> 01:13:56,543 Weet je wat, we stemmen. Vicky, wat doe je vandaag? 1189 01:13:56,626 --> 01:13:57,918 Ik werk tot vijf. 1190 01:13:58,918 --> 01:14:00,959 Steve? -Ik doe enkele tuinen. 1191 01:14:01,043 --> 01:14:02,043 Natuurlijk. 1192 01:14:02,959 --> 01:14:04,251 En jullie vier? 1193 01:14:04,751 --> 01:14:07,793 Wie wil er naar AstroWorld? -Ja. 1194 01:14:08,626 --> 01:14:12,751 Niemand kon 'n trip weigeren naar AstroWorld, de meeste geweldige plek. 1195 01:14:13,584 --> 01:14:17,543 Het was een enorm pretpark tegenover de Astrodome… 1196 01:14:18,043 --> 01:14:20,376 …en Houstons versie van Disneyland. 1197 01:14:20,459 --> 01:14:23,209 Een plek van non-stop avontuur en opwinding. 1198 01:14:23,876 --> 01:14:26,793 Alles leek 'astro' te zijn. Het Astrowiel. 1199 01:14:28,751 --> 01:14:29,918 De Astronaald. 1200 01:14:30,751 --> 01:14:31,793 Astroweg. 1201 01:14:32,709 --> 01:14:34,251 Er was de Zwarte Draak. 1202 01:14:35,543 --> 01:14:36,709 De Bamboeglijbaan. 1203 01:14:37,376 --> 01:14:39,209 En de Tollende Autobaan. 1204 01:14:40,043 --> 01:14:43,126 De Lost World-jungleboottocht bevatte alligators… 1205 01:14:43,209 --> 01:14:45,376 …en inboorlingen die pijlen op je afvuurden. 1206 01:14:46,459 --> 01:14:50,459 Onze gebruikelijk strategie was om er te zijn als de poorten openden… 1207 01:14:50,959 --> 01:14:54,459 …en naar de Alpinesledetocht te rennen achteraan het park. 1208 01:14:55,376 --> 01:14:57,501 Het was de populairste attractie. 1209 01:14:59,418 --> 01:15:01,543 Misschien kon je er enkele keren op… 1210 01:15:01,626 --> 01:15:05,334 …voor de rijen te lang werden en je 45 minuten moest wachten. 1211 01:15:07,334 --> 01:15:09,209 De attractie was opwindend. 1212 01:15:11,418 --> 01:15:12,918 Er was 'n grote waterval. 1213 01:15:16,709 --> 01:15:17,876 Een lawinekamer. 1214 01:15:21,001 --> 01:15:25,626 Een echotunnel waar je iets riep en het opnieuw hoorde in de volgende grot. 1215 01:15:25,709 --> 01:15:28,418 Hallo toekomst. -Davy Jones voor eeuwig. 1216 01:15:28,501 --> 01:15:29,834 Ik mis je. 1217 01:15:33,293 --> 01:15:34,584 Hallo toekomst. 1218 01:15:34,668 --> 01:15:36,084 Davy Jones voor eeuwig. 1219 01:15:36,168 --> 01:15:37,668 Ik mis je. 1220 01:15:40,709 --> 01:15:43,251 En het leidde tot een gekke finale. 1221 01:15:43,334 --> 01:15:45,584 Je ging rustig verder… 1222 01:15:46,084 --> 01:15:49,293 …dan kwam je om de hoek, het wagentje vertraagde… 1223 01:15:49,376 --> 01:15:50,918 …en je besefte dat je… 1224 01:15:51,001 --> 01:15:55,209 …een donkere, onheilspellende mijnschachtopening in de bergwand inging. 1225 01:16:07,001 --> 01:16:09,709 Net als je dacht dat alles weer normaal was… 1226 01:16:17,751 --> 01:16:21,126 De verschrikkelijke sneeuwman zat vast op de toneelschool. 1227 01:16:21,626 --> 01:16:24,043 We zagen hem eens tijdens een rookpauze. 1228 01:16:26,459 --> 01:16:27,293 Faker. 1229 01:16:41,084 --> 01:16:44,793 We gaan binnenkort uit de lucht en komen zeker terug. 1230 01:16:48,043 --> 01:16:52,209 Het is veertig minuten voor de landing op de maan… 1231 01:16:52,293 --> 01:16:56,126 …en negen minuten voor we iets moeten horen… 1232 01:16:56,209 --> 01:17:02,709 …van de capsule die langskomt tijdens de 14de omwenteling van de maan. 1233 01:17:02,793 --> 01:17:06,876 De landing is niet zo simpel als het klinkt. 1234 01:17:06,959 --> 01:17:09,376 Ze komen binnen langs enkele hoge punten… 1235 01:17:09,459 --> 01:17:14,043 …voor ze neerkomen op een redelijk vlak punt op de maan. 1236 01:17:14,126 --> 01:17:18,043 Het moeilijke is om zo dichtbij te komen en dan te moeten vertrekken… 1237 01:17:18,126 --> 01:17:19,126 …na zoveel werk. 1238 01:17:19,209 --> 01:17:23,418 Dit is waarschijnlijk de grootste druk die 'n bemanning ooit zal voelen. 1239 01:17:23,918 --> 01:17:26,251 Ze rollen naar de ramen-omhoog-positie. 1240 01:17:27,001 --> 01:17:28,084 AFDALING 14.000 M 1241 01:17:36,751 --> 01:17:38,626 We moeten 'ga' hebben voor we starten. 1242 01:17:38,709 --> 01:17:40,959 Ga/ga niet voor afdaling. Retro. -Ga. 1243 01:17:41,043 --> 01:17:42,084 FIDO. -Ga. 1244 01:17:42,168 --> 01:17:43,001 Controle. -Ga. 1245 01:17:43,084 --> 01:17:44,084 Telcom. -Ga. 1246 01:17:44,168 --> 01:17:45,001 GNC. -Ga. 1247 01:17:45,084 --> 01:17:46,126 Eecom. -Ga. 1248 01:17:46,876 --> 01:17:49,293 Je mag verdergaan met de afdaling. 1249 01:17:55,543 --> 01:17:57,626 Nog een belangrijke mijlpaal. 1250 01:17:57,709 --> 01:17:59,418 Hoogte 12.000. 1251 01:18:00,084 --> 01:18:03,668 Ik krijg een programma-alarm. 1202-alarm. 1252 01:18:08,084 --> 01:18:11,626 Begrepen. 1202. We horen het. We gaan door met dat alarm. 1253 01:18:11,709 --> 01:18:14,459 …samenkomen op Delta-H. -We hebben snelheid. 1254 01:18:14,543 --> 01:18:16,001 Wat is dat alarm, Wally? 1255 01:18:16,084 --> 01:18:19,293 Het is een geval dat blijkbaar gewoon een… 1256 01:18:19,376 --> 01:18:20,668 TIJD TOT MAANLANDING 1257 01:18:20,751 --> 01:18:21,584 …functie is. 1258 01:18:21,668 --> 01:18:24,626 Het verschijnt op de computers. -Het ziet er goed uit. 1259 01:18:24,709 --> 01:18:27,668 Dit is tenminste leuker dan de simulator. 1260 01:18:29,209 --> 01:18:30,751 Oké, begrepen. 1261 01:18:31,834 --> 01:18:34,334 Ze kunnen de landing staken… 1262 01:18:35,209 --> 01:18:37,209 Het duurt nog maar enkele minuten. 1263 01:18:37,293 --> 01:18:39,751 We zitten aan 230 meter per seconde. 1264 01:18:40,793 --> 01:18:43,501 We hebben nog landingsradarbegeleiding. 1265 01:18:44,626 --> 01:18:46,084 Gaat snel naar beneden. 1266 01:18:48,459 --> 01:18:51,251 230 meter per seconde. Onderweg naar beneden. 1267 01:18:51,751 --> 01:18:53,418 Hoogte 1280. 1268 01:18:53,501 --> 01:18:55,334 Je mag landen, Eagle. 1269 01:18:56,043 --> 01:18:57,126 Begrepen. 1270 01:18:57,709 --> 01:18:58,584 900 meter. 1271 01:18:58,668 --> 01:19:01,709 We gaan. 600 meter, 47 graden. 1272 01:19:01,793 --> 01:19:04,293 Begrepen, Eagle. Ziet er goed uit. Ga maar. 1273 01:19:08,501 --> 01:19:10,043 Hoogte, 500. 1274 01:19:12,501 --> 01:19:13,376 Vierhonderd. 1275 01:19:13,959 --> 01:19:15,043 Ziet er goed uit. 1276 01:19:15,126 --> 01:19:17,084 Ze kunnen hun terrein goed zien. 1277 01:19:17,168 --> 01:19:20,918 Dit is het kritieke moment. Ze gaan zweven. Ze gaan beslissen. 1278 01:19:21,001 --> 01:19:22,709 230 meter. 1279 01:19:24,501 --> 01:19:25,459 Het ziet er goed uit. 1280 01:19:26,293 --> 01:19:27,543 165 meter. 1281 01:19:27,626 --> 01:19:31,126 Alle data komt geweldig binnen. -30 meter. Neer bij vijf. 1282 01:19:31,709 --> 01:19:33,459 Grote krater. Erg rotsachtig. 1283 01:19:35,626 --> 01:19:36,459 Nou… 1284 01:19:37,959 --> 01:19:41,251 …je zult de besturing moeten overnemen en zelf landen. 1285 01:19:52,293 --> 01:19:54,668 Zestig seconden. -Zestig seconden. 1286 01:19:54,751 --> 01:19:55,751 Lichten aan. 1287 01:19:55,834 --> 01:19:59,376 Neer twee en een half. Voorwaarts. 1288 01:20:00,459 --> 01:20:01,293 Twaalf meter. 1289 01:20:01,918 --> 01:20:03,209 Het wordt stoffig. 1290 01:20:04,209 --> 01:20:05,043 Tien meter. 1291 01:20:06,043 --> 01:20:07,251 Grote schaduw. 1292 01:20:10,126 --> 01:20:12,209 Ziet er goed uit. Een halve omlaag. 1293 01:20:12,709 --> 01:20:13,626 Hel naar voren. 1294 01:20:15,126 --> 01:20:16,668 Niet vlak? -Niet vlak. 1295 01:20:16,751 --> 01:20:18,376 Minder dan 20 seconden brandstof. 1296 01:20:20,834 --> 01:20:23,043 Voorwaarts. Naar rechts uitwijken. 1297 01:20:24,584 --> 01:20:25,584 Contactlicht. 1298 01:20:27,793 --> 01:20:28,918 Motor is gestopt. 1299 01:20:29,501 --> 01:20:31,043 Motor uit. 1300 01:20:36,751 --> 01:20:38,251 Motor uit. -We zijn thuis. 1301 01:20:38,751 --> 01:20:40,001 4-13 is er. 1302 01:20:40,876 --> 01:20:41,876 Mens op de maan. 1303 01:20:44,209 --> 01:20:45,709 We horen je. Ben je neer? 1304 01:20:46,876 --> 01:20:48,959 Houston, dit is Tranquility Base. 1305 01:20:49,751 --> 01:20:51,293 De Eagle is geland. 1306 01:20:54,168 --> 01:20:57,043 Begrepen, Tranquility. We horen je op de grond. 1307 01:20:57,126 --> 01:21:00,751 Een hoop jongens gingen blauw worden. We ademen weer. Bedankt. 1308 01:21:04,209 --> 01:21:05,334 O jee. 1309 01:21:07,793 --> 01:21:10,543 Jeetje. -We gaan even druk in de weer zijn. 1310 01:21:10,626 --> 01:21:11,959 Dat is erg goed. 1311 01:21:14,793 --> 01:21:16,418 Tjonge. 1312 01:21:25,959 --> 01:21:29,668 We waren hoog in de lucht in de Astroweg toen we het hoorden. 1313 01:21:29,751 --> 01:21:32,251 Ze zijn geland. -Ze zijn op de maan. 1314 01:21:32,751 --> 01:21:34,709 Cool. Het is hen gelukt. 1315 01:21:35,959 --> 01:21:37,418 Ja, inderdaad. 1316 01:21:39,293 --> 01:21:42,709 Het is gelukt. Ze zijn geland op de maan. -Ja, ze zijn er. 1317 01:21:45,418 --> 01:21:48,876 Ze waren op de maan, maar niemand wist wanneer ze zouden wandelen… 1318 01:21:48,959 --> 01:21:51,709 …dus we bleven in de buurt, aan het scherm gekluisterd. 1319 01:21:51,793 --> 01:21:55,918 The Times zei gisteren dat Mr Nixon dit gebruikte… 1320 01:21:56,001 --> 01:21:59,459 Het is vergeten, maar veel mensen hadden toen een probleem… 1321 01:21:59,543 --> 01:22:01,626 …met hoeveel naar de maan gaan kostte. 1322 01:22:01,709 --> 01:22:05,418 Wat we anders konden doen met het geld en waar het voor stond. 1323 01:22:05,501 --> 01:22:09,334 …meer zoals Spanje in de 15de eeuw. We ontdekken 'n nieuwe wereld. 1324 01:22:09,418 --> 01:22:14,876 Maar hebben we niet onze eigen inquisitie in Vietnam… 1325 01:22:14,959 --> 01:22:17,501 …in naam van anti-communisme… 1326 01:22:17,584 --> 01:22:21,418 Wat doet zij op tv, uitgerekend vandaag? 1327 01:22:21,501 --> 01:22:22,834 Wie bracht haar op tv? 1328 01:22:24,001 --> 01:22:26,501 De telefoons staan vast roodgloeiend bij CBS. 1329 01:22:26,584 --> 01:22:29,126 Ze ziet er cool uit. -Haar haar is geweldig. 1330 01:22:29,209 --> 01:22:33,376 Als je naar Cape Kennedy kijkt, zie je dat er veel armoede is. 1331 01:22:33,459 --> 01:22:35,168 Kijk naar het Houston Center… 1332 01:22:35,251 --> 01:22:38,543 …en minder dan vier procent van de werknemers is zwart… 1333 01:22:38,626 --> 01:22:40,293 Klopt dat, pap? 1334 01:22:40,376 --> 01:22:43,959 Hoeveel zwarte kinderen zitten er in je klas? Eén? Natuurlijk klopt het. 1335 01:22:44,043 --> 01:22:45,209 …is verontrustend. 1336 01:22:46,126 --> 01:22:50,543 Wanneer gaan ze op de maan lopen? -Ja, waar wachten ze op? 1337 01:22:50,626 --> 01:22:52,459 …wat de wetenschap betreft. 1338 01:22:52,543 --> 01:22:55,709 Geld dat verspild is, vind ik, om op de maan te raken… 1339 01:22:55,793 --> 01:23:01,459 …kon arme zwarte mensen te eten geven in Harlem en overal in dit land. 1340 01:23:01,543 --> 01:23:04,793 Dus vergeet de maan. Breng wat geld naar Harlem. 1341 01:23:05,584 --> 01:23:06,418 Juist. 1342 01:23:06,501 --> 01:23:09,334 Zoals dr. Paine zei over de eerdere Apollovlucht… 1343 01:23:09,418 --> 01:23:11,584 …was dit een triomf voor de normale mens. 1344 01:23:11,668 --> 01:23:15,209 Dat is vast een reden waarom mensen dit wat wansmakelijk vinden… 1345 01:23:15,293 --> 01:23:16,876 Na de dag in AstroWorld… 1346 01:23:16,959 --> 01:23:20,584 …was het moeilijk je ogen open te houden bij de reportage. 1347 01:23:21,418 --> 01:23:22,626 We moesten zoveel wachten… 1348 01:23:22,709 --> 01:23:25,376 …terwijl de astronauten hun pakken aantrokken… 1349 01:23:25,459 --> 01:23:27,668 …en de druk in de cabine verdween. 1350 01:23:27,751 --> 01:23:29,084 Ik voelde hun pijn. 1351 01:23:29,751 --> 01:23:33,543 Maar ik dacht ook aan alle jaren van dromen en inspanningen… 1352 01:23:33,626 --> 01:23:36,126 …die over enkele minuten realiteit werden. 1353 01:23:36,918 --> 01:23:38,876 Hé. Ze komen eruit. 1354 01:23:38,959 --> 01:23:39,793 Dat is goed. 1355 01:23:40,501 --> 01:23:43,376 Hij ziet niet waar hij heengaat. Hij komt er achterwaarts uit. 1356 01:23:44,126 --> 01:23:46,001 Hij wilde niet… -Je doet 't prima. 1357 01:23:46,084 --> 01:23:48,126 …blijven hangen aan de zijkant. 1358 01:23:49,168 --> 01:23:51,084 Pak en rugzak zijn gevoelig. 1359 01:23:51,876 --> 01:23:53,793 Houston, ik sta in de portiek. 1360 01:23:55,376 --> 01:23:56,376 Begrepen, Neil. 1361 01:23:57,126 --> 01:24:01,293 We krijgen beeld op de tv. Nog drie stappen, dan een lange. 1362 01:24:01,793 --> 01:24:02,626 Oké. 1363 01:24:03,418 --> 01:24:06,334 Daar is hij. Er komt een voet van de treden. 1364 01:24:07,168 --> 01:24:09,334 We zien je nu van de ladder afdalen. 1365 01:24:12,918 --> 01:24:15,376 Ik ben onderaan de ladder. 1366 01:24:15,459 --> 01:24:21,209 De LEM-voetsteunen zijn slechts enkele centimeters ingedrukt… 1367 01:24:21,293 --> 01:24:25,834 …ook al lijkt het oppervlak erg fijnkorrelig te zijn… 1368 01:24:25,918 --> 01:24:28,626 …als je in de buurt komt. Bijna een poeder. 1369 01:24:28,709 --> 01:24:30,418 Kijk naar die beelden. 1370 01:24:31,126 --> 01:24:33,084 Ik stap nu van de LEM. 1371 01:24:41,709 --> 01:24:44,251 Armstrong is op de maan. Neil Armstrong. 1372 01:24:44,334 --> 01:24:45,168 Daar is hij. 1373 01:24:45,793 --> 01:24:49,334 Achtendertigjarige Amerikaan staat op het maanoppervlak. 1374 01:24:49,418 --> 01:24:51,584 Jawel. 1375 01:24:51,668 --> 01:24:53,918 Een kleine stap voor de mens… 1376 01:24:54,834 --> 01:24:57,751 …een grote sprong voor de mensheid. 1377 01:25:17,293 --> 01:25:19,876 Het oppervlak is fijn en poederachtig. 1378 01:25:19,959 --> 01:25:24,084 Ik kan het losjes optillen met mijn teen. 1379 01:25:25,126 --> 01:25:28,751 Het plakt in dunne laagjes… 1380 01:25:29,459 --> 01:25:32,376 …net houtskool in poedervorm, aan de… 1381 01:25:33,126 --> 01:25:36,209 …aan de zool en zijkanten van mijn laarzen. 1382 01:25:36,709 --> 01:25:41,501 De voetstappen van mijn laarzen en de sporen… 1383 01:25:42,126 --> 01:25:46,084 …in de fijne zanddeeltjes. 1384 01:25:47,168 --> 01:25:49,001 Kijk die stuiterende stap. 1385 01:25:51,043 --> 01:25:52,668 Kan ik eruit komen? 1386 01:25:52,751 --> 01:25:56,001 Over heel nonchalant doen gesproken. Ja. 1387 01:25:57,418 --> 01:26:00,751 Dat ziet er leuk uit. -Oké, dat is goed. 1388 01:26:01,918 --> 01:26:02,751 Ben je klaar? 1389 01:26:15,543 --> 01:26:17,751 Prachtig uitzicht. -Dat is geweldig. 1390 01:26:18,834 --> 01:26:20,668 Prachtig uitzicht hier. 1391 01:26:22,668 --> 01:26:24,209 Prachtige verlatenheid. 1392 01:26:28,959 --> 01:26:33,459 We kunnen de voetstappen zien, de mens die voetstappen zet op de maan. 1393 01:26:33,543 --> 01:26:37,376 Zonder atmosfeer daar, geen wind, geen regen om ze weg te slijten… 1394 01:26:37,459 --> 01:26:40,209 …kunnen ze daar best lang blijven. 1395 01:26:43,584 --> 01:26:45,834 Houston, Columbia op de high-gain, over. 1396 01:26:45,918 --> 01:26:50,334 Begrepen. De EVA gaat geweldig vooruit. Ze plaatsen nu de vlag. 1397 01:26:51,501 --> 01:26:54,876 Ze hebben de vlag geplaatst, je ziet de Amerikaanse vlag. 1398 01:26:54,959 --> 01:26:57,793 Je ziet de Amerikaanse vlag op het maanoppervlak. 1399 01:26:57,876 --> 01:26:59,709 Prachtig. Gewoon prachtig. 1400 01:27:00,209 --> 01:27:02,293 De zogenaamde kangoeroesprong. 1401 01:27:03,793 --> 01:27:06,084 Ze worden best speels daar. 1402 01:27:06,876 --> 01:27:11,293 Tranquility Base, dit is Houston. Komen jullie allebei voor de camera? 1403 01:27:11,918 --> 01:27:16,334 De president van de Verenigde Staten wil enkele woorden tegen jullie zeggen. 1404 01:27:17,334 --> 01:27:18,626 Dat zou een eer zijn. 1405 01:27:19,126 --> 01:27:23,418 Ik spreek jullie via de telefoon in de Ovale Zaal in het Witte Huis… 1406 01:27:23,501 --> 01:27:27,918 …en dit moet zeker het meest historische telefoongesprek ooit zijn. 1407 01:27:28,001 --> 01:27:31,876 Ik kan niet zeggen hoe trots we zijn op wat jullie hebben gedaan. 1408 01:27:31,959 --> 01:27:34,668 Dit moet de trotste dag uit ons leven zijn. 1409 01:27:34,751 --> 01:27:37,418 Door wat jullie hebben gedaan… 1410 01:27:37,501 --> 01:27:41,334 …maakt de hemel nu deel uit van de wereld van de mens. 1411 01:27:42,251 --> 01:27:46,084 Terwijl je met ons praat vanuit de Zee der Rust… 1412 01:27:46,918 --> 01:27:50,168 …inspireert het ons om onze inspanningen te verdubbelen… 1413 01:27:50,251 --> 01:27:53,084 …voor vrede en rust op aarde. 1414 01:27:53,168 --> 01:27:54,959 Voor één onbetaalbaar moment… 1415 01:27:55,959 --> 01:27:57,793 …in de geschiedenis van de mens… 1416 01:27:58,293 --> 01:28:01,501 …zijn alle mensen op aarde werkelijk één. 1417 01:28:02,251 --> 01:28:04,751 Eén in hun trots in wat jullie hebben gedaan… 1418 01:28:05,251 --> 01:28:10,084 …en één in onze gebeden dat jullie veilig terugkeren naar de aarde. 1419 01:28:10,168 --> 01:28:11,959 Oké. Slaap lekker. 1420 01:28:12,043 --> 01:28:12,959 Slaap lekker. 1421 01:28:13,043 --> 01:28:14,751 Bedankt, meneer de president… 1422 01:28:14,834 --> 01:28:16,543 Slaap lekker. -Slaap lekker. 1423 01:28:16,626 --> 01:28:18,209 Slaap lekker, lieverds. 1424 01:28:20,126 --> 01:28:23,418 Slaap lekker. Tot morgen. -…hier staat geen chimpansee… 1425 01:28:23,501 --> 01:28:25,834 Ik ga ook naar bed. -Oké. 1426 01:28:27,084 --> 01:28:27,959 Steven? -Hé. 1427 01:28:28,043 --> 01:28:29,334 Wat een dag… 1428 01:28:29,418 --> 01:28:31,459 Laat hem gaan slapen. -Ik ben moe. 1429 01:28:31,543 --> 01:28:34,001 …een dag zoals de mens nog nooit heeft gezien. 1430 01:28:34,084 --> 01:28:37,043 Een dag die zich heeft afgespeeld voor onze ogen… 1431 01:28:37,126 --> 01:28:39,876 …door dit mirakel dat gelukkig verscheen… 1432 01:28:39,959 --> 01:28:43,793 …op hetzelfde moment dat de mens de ruimte verkende, de televisie. 1433 01:28:43,876 --> 01:28:49,709 We zagen de mannen de maan verkennen in andere geweldige beelden. 1434 01:28:49,793 --> 01:28:53,459 Aangezien ze komen van een half miljoen kilometer afstand… 1435 01:28:53,543 --> 01:28:55,001 …op het maanoppervlak… 1436 01:28:55,084 --> 01:28:59,043 …de mens is daar geland en heeft daar z'n eerste stappen gezet. 1437 01:28:59,126 --> 01:29:01,709 Ik vraag me af, Eric Sevareid… 1438 01:29:01,793 --> 01:29:03,918 …wat we er nog aan kunnen toevoegen. 1439 01:29:05,043 --> 01:29:07,668 Ze vonden daar een prachtige schoonheid… 1440 01:29:07,751 --> 01:29:11,001 …die ze nooit aan ons hadden kunnen beschrijven. 1441 01:29:13,418 --> 01:29:17,584 Het kan een schoonheid zijn die we niet kunnen doorgeven aan toekomstige kijkers. 1442 01:29:21,501 --> 01:29:26,251 Al duizenden jaren droomt de mens ervan op de maan te lopen. 1443 01:29:26,834 --> 01:29:30,709 Nu, nadat we het zagen gebeuren, nu we weten dat het gebeurde… 1444 01:29:30,793 --> 01:29:32,709 …lijkt het nog steeds een droom. 1445 01:29:32,793 --> 01:29:35,293 Een droom die uitkwam. 1446 01:29:50,709 --> 01:29:52,043 Greg. -Wat? 1447 01:29:52,126 --> 01:29:52,959 Ga naar bed. 1448 01:29:56,876 --> 01:29:57,709 Goedenacht. 1449 01:29:58,209 --> 01:29:59,209 Slaap lekker. 1450 01:30:06,709 --> 01:30:08,543 Proficiat. Het is je gelukt. 1451 01:30:08,626 --> 01:30:12,168 Het is ons allemaal gelukt. -Dat is aardig dat je dat zegt. 1452 01:30:18,793 --> 01:30:21,084 Was Stan wakker bij de eerste stappen? 1453 01:30:21,168 --> 01:30:24,543 Weet ik niet. Ze waren moe. AstroWorld heeft ze afgemat. 1454 01:30:24,626 --> 01:30:26,834 Ik wil dat hij z'n kleinkinderen kan vertellen… 1455 01:30:26,918 --> 01:30:28,918 …dat hij de eerste stappen op de maan zag. 1456 01:30:32,459 --> 01:30:34,501 Je weet hoe het geheugen werkt. 1457 01:30:35,084 --> 01:30:37,668 Zelfs al sliep hij, ooit zal hij denken dat hij alles zag. 1458 01:31:37,793 --> 01:31:41,793 MEER DAN 400.000 MENSEN WERKTEN AAN HET APOLLO-RUIMTEPROGRAMMA 1459 01:31:43,459 --> 01:31:45,876 MEER DAN 600 MILJOEN MENSEN OVER DE HELE WERELD 1460 01:31:45,959 --> 01:31:48,084 KEKEN NAAR DE EERSTE MAANWANDELING OP TELEVISIE 1461 01:31:49,543 --> 01:31:55,334 VAN 1969 TOT 1972 LIEPEN TWAALF MANNEN (EN ÉÉN KIND) OP DE MAAN 1462 01:31:56,418 --> 01:31:58,168 ER GING NOG NIEMAND TERUG… 1463 01:31:58,251 --> 01:32:00,251 NOG NIET 1464 01:37:20,001 --> 01:37:22,001 Ondertiteld door: Mieke Vanhengel