1
00:00:06,208 --> 00:00:08,875
ISANG SERYE MULA SA NETFLIX

2
00:00:11,041 --> 00:00:12,958
Sinasabi ng sinaunang paniniwala

3
00:00:13,041 --> 00:00:17,541
na dinadala ng ibon ang ating kaluluwa,
mga paniniwala, pag-asa sa mga diyos.

4
00:00:18,166 --> 00:00:22,250
Sila ang mga dark messenger,
tumatawid sa takip-silim na kalangitan,

5
00:00:22,333 --> 00:00:25,541
bumubuo ng pabagu-bagong patterns
na tinatawag na "murmurations."

6
00:00:26,583 --> 00:00:28,208
Ngunit ang salitang iyan…

7
00:00:28,833 --> 00:00:31,750
ang salitang iyan
ay nangangahulugan rin ng boses,

8
00:00:31,833 --> 00:00:32,916
ng bulong,

9
00:00:33,000 --> 00:00:37,416
isang panalanging binibigkas sa dilim
kapag akala natin nawala na ang lahat.

10
00:00:38,125 --> 00:00:39,666
Ang kuwento natin ngayon…

11
00:00:39,750 --> 00:00:41,000
ay ang The Murmuring,

12
00:00:41,083 --> 00:00:42,916
at ang direktor natin ay si

13
00:00:43,000 --> 00:00:44,125
Jennifer Kent.

14
00:00:44,208 --> 00:00:46,458
KALAYAAN

15
00:01:53,541 --> 00:01:56,375
Sa mga hindi pamilyar sa dunlin,

16
00:01:56,458 --> 00:01:59,250
ito'y mukhang
hindi kapansin-pansing ibon.

17
00:02:00,333 --> 00:02:03,541
Pero sa mga pamilyar sa nakamamanghang
pattern ng paglipad nito,

18
00:02:03,625 --> 00:02:05,166
alam bilang murmurations,

19
00:02:06,000 --> 00:02:08,833
ang uring ito
ay isang himala ng kalikasan.

20
00:02:09,416 --> 00:02:11,708
At isang walang katapusang misteryo.

21
00:02:12,750 --> 00:02:16,750
Sa kasong ito, umaasang makakain
ang isang peregrine falcon.

22
00:02:16,833 --> 00:02:18,958
Makikita ninyo sa gilid ng frame.

23
00:02:20,625 --> 00:02:21,916
At sa isang iglap,

24
00:02:22,000 --> 00:02:24,833
nagkakaisang umiiwas
ang mga dunlin mula rito,

25
00:02:25,916 --> 00:02:28,041
bumubuo sa una
ng hourglass na hugis.

26
00:02:29,958 --> 00:02:31,041
Pagkatapos, ay bilog.

27
00:02:32,000 --> 00:02:34,250
At pagkatapos ay isang bagay
na tulad ng ulap.

28
00:02:35,750 --> 00:02:36,666
At sa huli,

29
00:02:36,750 --> 00:02:38,416
pinakakamangha-mangha,

30
00:02:39,250 --> 00:02:40,875
isang ibong lumilipad.

31
00:02:44,583 --> 00:02:47,000
Walang isang dunlin ang nahúli.

32
00:02:47,083 --> 00:02:49,375
At umuwing gutom ang kawawang falcon.

33
00:02:49,458 --> 00:02:52,041
BATAY SA KUWENTO
NI GUILLERMO DEL TORO

34
00:02:56,833 --> 00:03:00,166
Pero 'di kailangan ng mga dunlin
ng predator para gawin ito,

35
00:03:00,250 --> 00:03:03,708
ginagawa nila ito mayroon man
o walang umaaligid na falcon.

36
00:03:04,291 --> 00:03:10,500
Kayâ paano't bakit kaunting specie ang
nakikibahagi sa magandang eksibisyong ito,

37
00:03:11,125 --> 00:03:14,375
bumubuo ng perpektong pattern
ng paggalaw nang daan-daan,

38
00:03:14,458 --> 00:03:15,375
libu-libo,

39
00:03:15,458 --> 00:03:19,875
minsan milyon pa
nang walang anumang banggaan at kalituhan?

40
00:03:20,500 --> 00:03:24,916
Ilang dekada nang sinusubukang alamin
ng mga scientist at ornithologist.

41
00:03:25,666 --> 00:03:30,750
Nauunawaan nga itong mahiwagang konsepto
bilang natural telepathy.

42
00:03:32,083 --> 00:03:34,250
Hindi kami lubos na kumbinsido

43
00:03:34,333 --> 00:03:38,000
na mayroong mahiwagang mind-reading
ng ibon na nangyayari.

44
00:03:39,833 --> 00:03:43,333
Ngunit kami ay lubos na nakatuon
para malaman ang mga sagot.

45
00:03:45,791 --> 00:03:48,958
Gusto naming pasalamatan
sina Mr. at Mrs. Montague,

46
00:03:49,041 --> 00:03:51,458
ang aming mga isponsor,
na nandito ngayon.

47
00:03:56,208 --> 00:03:58,583
Maraming salamat sa
kabutihang-loob n'yo.

48
00:03:59,083 --> 00:04:01,625
Lalo na, sa aming bagong movie camera.

49
00:04:02,208 --> 00:04:04,875
Isa itong kagamitang
'di namin kayang bilhin,

50
00:04:04,958 --> 00:04:07,583
at ito ay makakatulong
sa aming pananaliksik.

51
00:04:09,500 --> 00:04:11,375
At bilang pasasalamat,

52
00:04:11,875 --> 00:04:15,583
may kaunti kaming bidyo
ng mga starling na kinuha ni Edgar,

53
00:04:15,666 --> 00:04:17,041
isang practice run.

54
00:04:48,833 --> 00:04:52,458
Si Nancy ang dapat n'yong batiin.
Siya ang mastermind.

55
00:04:54,875 --> 00:04:57,791
-Saan ka nakapag-film ng ganoon?
-Sa Upstate New York.

56
00:04:57,875 --> 00:05:01,083
-Nakagamit ka na ng camera dati?
-Hindi, hindi ganyan.

57
00:05:01,958 --> 00:05:05,625
Isa ang mga 'yon sa nakaligtas
sa Prehistoric era.

58
00:05:05,708 --> 00:05:07,125
Mas maliliit, siyempre,

59
00:05:07,833 --> 00:05:11,125
ngunit halos walang pagbabago,
na kabigha-bighani.

60
00:05:11,708 --> 00:05:13,750
Mahilig din ako sa pananaliksik.

61
00:05:13,833 --> 00:05:16,583
Ilagay mo'ko sa isang silid
na may mga libro't masaya ako.

62
00:05:17,250 --> 00:05:19,083
Paano naman ikaw, Mrs. Bradley?

63
00:05:19,916 --> 00:05:22,166
Ano ang pinakagusto mo sa mga ibon?

64
00:05:24,541 --> 00:05:25,625
Ang kalayaan.

65
00:05:28,000 --> 00:05:32,041
Sino ang may ayaw umangat
at lumipad minsan mula sa mundo?

66
00:05:35,541 --> 00:05:38,166
Masaya akong nabalitaan ko
ang field trip mo.

67
00:05:38,250 --> 00:05:41,041
Tuwang-tuwa akong nandito na.
Ilang buwan na itong pinaplano.

68
00:05:41,125 --> 00:05:43,000
Magandang balita para sa inyo.

69
00:05:44,333 --> 00:05:46,666
Tápos ng lahat ng pinagdaanan mo.

70
00:05:54,916 --> 00:05:56,208
Pasensiya na, Edgar.

71
00:05:57,625 --> 00:05:59,750
Tatawagan dapat kita, ngunit…

72
00:06:03,458 --> 00:06:06,000
Kung may Diyos nga, tiyak na masamâ siya.

73
00:06:30,916 --> 00:06:33,750
Nakapili ka nga ng panahon,
malamig at mahangin.

74
00:06:33,833 --> 00:06:37,666
-Perpektong oras para sa mga dunlin.
-Nandito sila ngayon sa isla.

75
00:06:37,750 --> 00:06:39,208
Hindi ka kukulangin.

76
00:06:39,291 --> 00:06:42,125
Malapit sa lóok ang bahay
at nasa paligid sila.

77
00:06:42,208 --> 00:06:43,291
May bahay doon?

78
00:06:43,375 --> 00:06:45,625
Naghanda na si misis
ng mga kuwarto para sa inyo.

79
00:06:45,708 --> 00:06:48,375
Ang tagal nang walang gumamit niyon.

80
00:06:48,458 --> 00:06:50,750
'Di ito Ritz, pero matitirahan naman.

81
00:06:50,833 --> 00:06:52,541
'Di mo kailangang gawin iyon.

82
00:06:52,625 --> 00:06:56,791
'Di namin kayo patitirahin sa mga tolda
sa ganitong panahon, Diyos ko.

83
00:06:56,875 --> 00:06:59,458
-Sanay na kami.
-Pinaandar ko ang generator.

84
00:06:59,541 --> 00:07:04,041
Kayâ mayroon kayong kuryente,
maiinom na tubig, at matitirhan.

85
00:07:04,125 --> 00:07:05,708
Ang bait mo naman.

86
00:07:06,333 --> 00:07:10,541
Sabihin mo nga, iyong bagay
na ginagawa nila, sama-samang lumilipad,

87
00:07:11,166 --> 00:07:12,875
bakit nila ginagawa iyon?

88
00:07:27,708 --> 00:07:30,208
Kubo ang inaasahan ko. Napakalaki nito.

89
00:07:31,166 --> 00:07:35,083
Sino'ng nangailangang magpatayo
ng malaking bahay dito?

90
00:07:35,166 --> 00:07:36,708
Nang walang nasa paligid.

91
00:07:37,208 --> 00:07:40,916
Ibinigay ito ng may-ari sa Estado,
mas mahalaga'ng pera kaysa maálam.

92
00:07:41,000 --> 00:07:43,291
May permanente bang nakatira rito?

93
00:07:43,375 --> 00:07:47,208
Ipinatayo yata ito ng may-ari para
sa anak niya. Pások na ba tayo?

94
00:07:54,166 --> 00:07:56,375
Pasensiya na. Napakalaki ng bahay,

95
00:07:56,458 --> 00:07:58,041
hindi namin nalinis lahat.

96
00:07:58,125 --> 00:08:00,208
Malaki ito para sa'min. Talaga.

97
00:08:00,958 --> 00:08:03,458
Nandito ang apuyan na may sariwang kahoy.

98
00:08:04,083 --> 00:08:06,250
Ganoon din sa mga kuwarto sa taas.

99
00:08:06,333 --> 00:08:08,916
At ang kalan sa kusina ay wood burner.

100
00:08:09,000 --> 00:08:11,375
Maraming kahoy sa labas.
Ipapakita ko kung saan.

101
00:08:11,458 --> 00:08:13,583
At ipapakita ko ang generator paglabas.

102
00:08:29,833 --> 00:08:32,333
SA AKING MINAMAHAL

103
00:08:37,041 --> 00:08:40,083
Babalik ako sa susunod na Linggo
para magdala ng mga supply.

104
00:08:41,125 --> 00:08:42,125
Salamat ulit.

105
00:08:42,916 --> 00:08:44,583
Sana masiyahan kayo sa ibon.

106
00:09:07,333 --> 00:09:12,416
Oktubre 5, 1951,
unang araw sa Big Harbor Island.

107
00:09:46,833 --> 00:09:49,541
May malaking kawan
na nagtitipon sa sandbar,

108
00:09:49,625 --> 00:09:51,625
at may nakita akong peregrine sa taas.

109
00:09:52,208 --> 00:09:53,291
Papunta na ako.

110
00:10:02,958 --> 00:10:04,333
'Ayan na sila.

111
00:10:04,416 --> 00:10:05,708
Ang gaganda nila.

112
00:10:55,000 --> 00:10:56,375
Napakabait niya.

113
00:10:58,000 --> 00:11:00,666
Bagong tuwalya, bagong kumot.

114
00:11:01,500 --> 00:11:03,000
'Di nila kailangang gawin ito.

115
00:11:03,083 --> 00:11:05,375
Kulang ang ibabayad sa kanila ng Cornell.

116
00:11:05,458 --> 00:11:07,041
Mga mababait na tao lang.

117
00:11:10,166 --> 00:11:11,791
Masaya ako't nandito tayo.

118
00:11:31,000 --> 00:11:32,333
Sobrang pagod na ako.

119
00:11:36,916 --> 00:11:39,041
Unang kumpletong araw natin bukas.

120
00:11:39,833 --> 00:11:40,708
Siyempre.

121
00:11:42,791 --> 00:11:44,291
Hindi pa ako nakakatulog.

122
00:11:45,083 --> 00:11:46,041
Walang problema.

123
00:13:43,583 --> 00:13:48,291
Oktubre 5, 1951, 6:00 p.m.
Big Harbour Island.

124
00:13:48,875 --> 00:13:51,916
Maraming dunlin ang nagtitipon sa look.

125
00:13:52,583 --> 00:13:54,333
Humigit-kumulang 30 libo…

126
00:13:58,250 --> 00:14:00,166
-Ano'ng nangyari?
-Hindi ko alam.

127
00:14:01,500 --> 00:14:03,625
Titingnan ko, matulog ka na ulit.

128
00:14:05,166 --> 00:14:06,041
Dali.

129
00:14:24,083 --> 00:14:25,583
Ginawan kita ng sandwich.

130
00:14:26,250 --> 00:14:27,125
Salamat.

131
00:14:27,666 --> 00:14:29,166
-Kainin mo.
-Oo.

132
00:15:42,083 --> 00:15:43,666
Kinain mo ang sandwich ko?

133
00:15:46,250 --> 00:15:47,791
Oo, ang sarap.

134
00:15:49,208 --> 00:15:50,208
Hanggang sa muli.

135
00:15:50,291 --> 00:15:52,500
Ayos lang ba
kung 'di ako pumunta ngayong gabi?

136
00:15:52,583 --> 00:15:55,166
Kailangan ko talagang ayusin
ang cataloging system ko.

137
00:15:56,208 --> 00:15:58,166
Puwede mong iposisyon ang iniwan kong mic.

138
00:15:58,250 --> 00:16:01,166
-Malawak ang sakop niyan. Hinanda ko.
-Walang problema.

139
00:16:01,708 --> 00:16:03,375
Sisimulan ko na ang hapunan.

140
00:17:07,166 --> 00:17:08,166
Dito.

141
00:17:10,333 --> 00:17:12,875
Ano'ng ginagawa mo rito sa dilim?

142
00:17:12,958 --> 00:17:14,500
Masisira ang mga mata mo.

143
00:17:15,916 --> 00:17:17,333
Nasira na sila.

144
00:17:20,041 --> 00:17:24,125
Hindi mo nakita yung napakaganda.
Marahil ang pinakamaganda sa lahat.

145
00:17:24,208 --> 00:17:26,625
Palagi mo 'yang sinasabi tuwing wala ako.

146
00:17:26,708 --> 00:17:27,541
Hindi kayâ.

147
00:17:28,333 --> 00:17:29,166
Talaga?

148
00:17:32,583 --> 00:17:35,083
-Nakakuha ako ng magandang audio.
-Salamat.

149
00:17:35,166 --> 00:17:37,791
-Napakaingay nila.
-Magaling.

150
00:17:39,791 --> 00:17:41,041
Nagluto ako ng casserole.

151
00:17:41,125 --> 00:17:42,375
Ang galing mo talaga.

152
00:17:43,333 --> 00:17:44,833
Sisimulan ko na ang apoy.

153
00:17:54,541 --> 00:17:57,375
Brontë sisters, Madame Bovary,

154
00:17:58,083 --> 00:17:59,625
Crime and Punishment.

155
00:18:01,500 --> 00:18:03,041
Masayang seleksiyon iyan.

156
00:18:03,125 --> 00:18:04,625
Ano'ng binabasa mo?

157
00:18:05,500 --> 00:18:09,458
"The Mating Habits of the Dunlin
in the Canadian Wet Tundra Region."

158
00:18:10,000 --> 00:18:11,375
Mukhang kawili-wili.

159
00:18:11,458 --> 00:18:12,583
Ah, talaga.

160
00:18:13,083 --> 00:18:15,791
'Di naman natin sila papansinin
sa mating season.

161
00:18:15,875 --> 00:18:18,666
Bawat aspeto ng kilos nila
ay puwedeng maging clue.

162
00:18:18,750 --> 00:18:22,250
Kung paano sila maglahi,
magpugad, maghanap ng pagkain,

163
00:18:22,833 --> 00:18:26,583
Ba't wala silang murmuration
sa panahon ng paglalahi, halimbawa?

164
00:18:26,666 --> 00:18:28,458
Masyadong abala sa pag-ibig.

165
00:18:59,000 --> 00:19:00,083
Sumayaw ng dunlin

166
00:19:07,333 --> 00:19:08,333
Dali.

167
00:19:09,041 --> 00:19:11,541
-Hindi. Gusto kong magbasa.
-Pakiusap.

168
00:19:11,625 --> 00:19:12,458
Tara.

169
00:19:13,708 --> 00:19:14,541
Pakiusap.

170
00:19:29,125 --> 00:19:30,166
Edgar, huwag.

171
00:19:31,125 --> 00:19:32,333
Wala ako sa mood.

172
00:19:39,125 --> 00:19:40,625
Lagi kang wala sa mood.

173
00:20:57,000 --> 00:20:57,833
Edgar.

174
00:21:02,208 --> 00:21:03,041
Edgar.

175
00:22:39,708 --> 00:22:41,166
-Edgar!
-Ano?

176
00:22:49,166 --> 00:22:51,791
Ano'ng ginagawa nila?

177
00:22:52,583 --> 00:22:57,041
-May sakit sila? Nagtatago sa lamig?
-Sanay sila sa lamig.

178
00:22:58,250 --> 00:23:01,750
Wala pa'kong nakitang dunlin
na nakadapo nang mataas sa palumpong,

179
00:23:01,833 --> 00:23:03,625
siyempre hindi sa isang attic.

180
00:23:14,000 --> 00:23:16,041
Ang aking mga munting dunlin,

181
00:23:16,833 --> 00:23:18,208
ano'ng ginagawa ninyo?

182
00:24:09,666 --> 00:24:11,125
Nagre-rekord ako.

183
00:24:36,541 --> 00:24:37,375
Edgar?

184
00:26:01,708 --> 00:26:03,791
Nilalamig ako.

185
00:26:10,625 --> 00:26:11,458
Ano?

186
00:26:12,250 --> 00:26:14,833
Iba ang tunog nila, mas mapanglaw.

187
00:26:16,583 --> 00:26:17,833
Hindi mo ba narinig?

188
00:26:17,916 --> 00:26:18,958
Narinig ang?

189
00:26:19,875 --> 00:26:21,083
Ibigay mo sa'kin.

190
00:26:40,333 --> 00:26:41,416
Ano'ng narinig mo?

191
00:26:52,166 --> 00:26:54,791
Wala ka pang tulog. Sobrang pagod ka.

192
00:26:55,916 --> 00:26:58,166
Ilang beses kong pinakinggan.

193
00:26:59,958 --> 00:27:03,375
-'Di ko maintindihan ang nangyari.
-'Di ka gumamit ng lumang tape?

194
00:27:03,458 --> 00:27:06,458
Kailan pa ako gumamit muli ng mga tape?
Hindi ako tanga.

195
00:27:06,541 --> 00:27:08,500
Sige, huwag kang magalit sa'kin.

196
00:27:08,583 --> 00:27:11,958
Baka makatulong kung sabihin mo sa'kin
ang dapat kong pakinggan.

197
00:27:39,333 --> 00:27:40,375
Hay naku…

198
00:27:41,166 --> 00:27:43,083
Mabuting tumagal naman.

199
00:28:06,708 --> 00:28:09,916
"Para silang nagkalat na fingerprint
sa kalangitan."

200
00:28:15,125 --> 00:28:16,125
Richard Wilbur.

201
00:28:16,666 --> 00:28:18,583
Murmurations ang sinasabi niya.

202
00:28:19,208 --> 00:28:20,291
Magandang tula.

203
00:28:26,500 --> 00:28:27,416
Ano?

204
00:28:29,083 --> 00:28:32,125
"Para silang nagkalat na fingerprint
sa kalangitan."

205
00:28:32,791 --> 00:28:33,666
Ang alin?

206
00:28:34,833 --> 00:28:35,916
Murmurations.

207
00:28:38,416 --> 00:28:39,500
Mabuti 'yan.

208
00:28:42,708 --> 00:28:45,625
Wala akong mahanap na halimbawa

209
00:28:45,708 --> 00:28:48,625
kung saan dumapo
ang dunlins sa estruktura ng tao.

210
00:28:50,666 --> 00:28:52,375
'Di ba kakaiba 'yon?

211
00:28:52,458 --> 00:28:56,166
Puro kalungkutan lang
ang ibibigay niyan sa'tin sa kakaalam.

212
00:28:57,000 --> 00:28:59,708
Parang nahihila sila sa bahay na ito.

213
00:28:59,791 --> 00:29:00,875
Nahihila?

214
00:29:00,958 --> 00:29:02,291
Sa bahay na ito?

215
00:29:02,791 --> 00:29:03,750
Hindi 'yan maaari.

216
00:29:04,250 --> 00:29:08,625
Bakit sila dumadapo sa bahay na ito
at hindi kung saanman?

217
00:29:09,291 --> 00:29:10,666
'Di pa natin alam 'yan.

218
00:29:17,041 --> 00:29:19,000
Nakakakilabot itong bahay na 'to.

219
00:29:19,083 --> 00:29:20,875
Ganyan ang mga lumang bahay.

220
00:29:20,958 --> 00:29:22,000
Nakakikilabot.

221
00:29:22,500 --> 00:29:24,416
Puwede pa akong magbasa?

222
00:29:25,250 --> 00:29:27,375
Ano'ng ginagawa nitong pamilya rito?

223
00:29:28,375 --> 00:29:31,208
-Iyong nasa pader.
-Hindi ko alam, mahal ko.

224
00:29:31,791 --> 00:29:35,125
Bakit nila iniwan lahat
ng kasangkapan at pag-aari nila,

225
00:29:35,625 --> 00:29:37,041
nag-aalikabok?

226
00:29:37,833 --> 00:29:39,041
Nang ilang dekada?

227
00:29:40,583 --> 00:29:42,541
Lumalabas 'yang kunot, diyan,

228
00:29:43,458 --> 00:29:45,416
'pag may nilulutas kang misteryo.

229
00:29:47,708 --> 00:29:51,125
-Dapat 'di ako sumimangot.
-Hindi, gusto ko. Ang sexy kaya.

230
00:29:54,458 --> 00:29:55,625
Ikaw ay sexy.

231
00:29:56,375 --> 00:29:58,791
'Wag ka ngang magbiro.

232
00:30:06,875 --> 00:30:09,375
Mahal kita, baliw na bird lady.

233
00:30:13,458 --> 00:30:14,416
Mahal mo ba ako?

234
00:30:30,250 --> 00:30:31,541
Ang sakit ng ulo ko.

235
00:30:37,916 --> 00:30:38,750
Edgar.

236
00:30:41,541 --> 00:30:42,541
'Wag mo'kong hawakan.

237
00:30:42,625 --> 00:30:44,458
-Bakit hindi?
-Bakit pa?

238
00:30:49,041 --> 00:30:50,708
Eh, mahal kita.

239
00:30:51,833 --> 00:30:52,750
Pasensiya na.

240
00:30:57,166 --> 00:30:59,541
-Kailangan ko--
-Ng oras.

241
00:31:00,708 --> 00:31:01,541
Alam ko.

242
00:31:06,750 --> 00:31:08,708
Hindi ko sinasadyang galitin ka.

243
00:31:11,083 --> 00:31:12,250
Hahayaan na kita.

244
00:31:15,166 --> 00:31:16,291
Edgar.

245
00:31:49,125 --> 00:31:50,875
Nilalamig ako.

246
00:31:50,958 --> 00:31:53,083
-Sino 'yan?
-Ano'ng problema?

247
00:31:58,083 --> 00:31:59,333
Binangungot ako.

248
00:32:00,708 --> 00:32:01,541
Pasensiya na.

249
00:32:02,625 --> 00:32:04,833
Walang hangin dito dahil sa apoy.

250
00:32:05,416 --> 00:32:07,750
Puwede ko ba 'tong buksan, kaunti lang?

251
00:32:08,250 --> 00:32:09,083
Sige.

252
00:32:14,791 --> 00:32:17,125
Ayos lang bang matulog ako
sa tabi ng bintana?

253
00:32:18,250 --> 00:32:19,208
Ayos lang.

254
00:34:51,500 --> 00:34:52,833
KALAYAAN

255
00:34:52,916 --> 00:34:53,916
Ang ganda.

256
00:34:54,791 --> 00:34:57,000
Hindi mo ba naisip na kakaiba?

257
00:34:57,500 --> 00:34:58,333
Paano?

258
00:34:59,166 --> 00:35:01,416
Ano ang isang salita
na lagi kong binabanggit

259
00:35:01,500 --> 00:35:04,166
kapag tinatanong ako
kung bakit mahilig ako sa ibon?

260
00:35:04,250 --> 00:35:05,583
Pinagtatawanan mo ito.

261
00:35:07,083 --> 00:35:10,500
-Palaging tungkol sa kanilang kalayaan.
-Oo, tama.

262
00:35:11,000 --> 00:35:11,875
Kalayaan.

263
00:35:12,708 --> 00:35:16,166
Maraming nakakaramdam niyan
tungkol sa murmuration, Nance.

264
00:35:17,291 --> 00:35:18,666
Naiintindihan ko siya.

265
00:35:19,291 --> 00:35:20,791
Ano'ng ibig mong sabihin?

266
00:35:20,875 --> 00:35:22,708
Ewan ko. Naiintindihan ko lang.

267
00:35:25,041 --> 00:35:27,583
Mag-isang nakatira
sa malaking bahay na ito.

268
00:35:28,083 --> 00:35:31,625
Tila kasama niya ang asawa
at anak niya. Hindi siya mag-isa.

269
00:35:36,666 --> 00:35:41,166
Ito'y tumpak na pagbuburda.
Mukhang bird-watcher siya.

270
00:35:43,583 --> 00:35:45,000
Ano na namang nagawa ko?

271
00:35:48,000 --> 00:35:51,000
-'Di ko alam ang gusto mo sa'kin.
-Wala akong gusto.

272
00:35:53,583 --> 00:35:54,541
Hindi ko alam.

273
00:35:56,041 --> 00:35:57,000
Kalimutan mo na.

274
00:35:59,833 --> 00:36:03,833
-Marami ka bang nagawa ngayon?
-Mahalaga ang búhay kaysa sa trabaho.

275
00:36:03,916 --> 00:36:06,000
Alam ko, pero nandito tayo
para magtrabaho.

276
00:36:06,083 --> 00:36:09,375
-Akala ko gusto mo akong magpahinga.
-Gusto ko nga.

277
00:36:18,458 --> 00:36:19,750
Ang ganda nito.

278
00:36:21,375 --> 00:36:22,791
Pero kapag tiningnan ko,

279
00:36:23,750 --> 00:36:25,416
lungkot ang nararamdaman ko.

280
00:36:26,000 --> 00:36:28,333
Nakalahad ang braso niya nang ganoon.

281
00:36:29,416 --> 00:36:31,458
Nakulong siguro siya rito.

282
00:36:36,708 --> 00:36:38,333
Alam ko'ng naramdaman niya.

283
00:37:11,000 --> 00:37:11,875
Ava.

284
00:38:50,583 --> 00:38:53,750
SA AKING MINAMAHAL

285
00:39:06,083 --> 00:39:11,833
Hindi Ako Makahintay Na Mayakap Ka Muli.
Huwag Mong Alalahanin Ang Asawa Ko.

286
00:39:17,791 --> 00:39:20,791
Sumulat siyang iiwan niya'ng
asawa niya pagkagaling sa digmaan,

287
00:39:20,875 --> 00:39:25,208
ngunit nang matapos ang digmaan,
bumalik siya sa asawa niya, sinasabing,

288
00:39:25,291 --> 00:39:28,875
"Hala, hindi kita makakasama,
mahal ko. Nalulungkot ako."

289
00:39:29,458 --> 00:39:31,708
"Kailangan kong igalang ang kasal ko."

290
00:39:32,791 --> 00:39:36,750
Sinabi niya sigurong buntis siya kasi may
binanggit siyang bata at babayaran ito.

291
00:39:36,833 --> 00:39:39,708
Alam ko sa una niyang liham
na siya ay gago.

292
00:39:40,208 --> 00:39:43,250
Wala siguro siyang alam,
baliw na baliw siya sa pag-ibig--

293
00:39:43,958 --> 00:39:45,291
Masyado kang maingay.

294
00:39:47,166 --> 00:39:50,333
'Di nakatira ang lalaki rito,
'di siya naging bahagi ng pamilya,

295
00:39:50,416 --> 00:39:52,333
kahit ganoon ang itsura ng mga litrato.

296
00:39:52,416 --> 00:39:54,875
Bakit ka sobrang interesado sa istorya?

297
00:39:55,458 --> 00:39:56,291
Bakit?

298
00:39:58,416 --> 00:40:02,208
Dahil gusto kong malaman
kung paano sila napadpad ditong mag-isa.

299
00:40:03,166 --> 00:40:04,000
Ang lungkot.

300
00:40:04,958 --> 00:40:06,625
Nakatira tayo sa bahay nila.

301
00:40:07,333 --> 00:40:11,125
At 'yan ang dahilan kung ba't mo
binasa ang personal nilang liham?

302
00:40:11,750 --> 00:40:14,458
Mali ba'ng magbasa ng mga liham ng patay?

303
00:40:14,541 --> 00:40:15,750
Oo.

304
00:40:16,833 --> 00:40:18,666
Paano mo alam na patay na sila?

305
00:40:20,833 --> 00:40:23,875
-Pakiramdam ko lang.
-May utak ka ng scientist.

306
00:40:23,958 --> 00:40:27,708
Kailan ka pa umasa
sa "pakiramdam" sa halip na katotohanan?

307
00:40:27,791 --> 00:40:30,791
Oo, Edgar. Sana ay may maramdaman ako.

308
00:40:30,875 --> 00:40:33,625
Sa sandaling makapasok
ang ibang tao sa lumang bahay,

309
00:40:33,708 --> 00:40:35,375
nakakakita na sila ng multo.

310
00:40:37,125 --> 00:40:38,125
Ibang tao?

311
00:40:40,291 --> 00:40:41,875
Hindi ako "ibang tao."

312
00:40:42,541 --> 00:40:44,375
At 'di ako naniniwala sa multo.

313
00:40:44,458 --> 00:40:47,916
Mas interesado ka sa ibang tao
kaysa sa sarili mong trabaho.

314
00:40:48,583 --> 00:40:51,625
-Inalay ko ang buhay ko sa trabahong ito.
-Alam ko.

315
00:40:51,708 --> 00:40:54,583
Mas nagsumikap ako kaysa sa mga lalaking

316
00:40:54,666 --> 00:40:57,916
naglalakad sa pasilyo ng Cornell,
iniisip na kaloob sila ng Diyos.

317
00:40:58,000 --> 00:40:59,625
Alam ko, pasensiya na.

318
00:41:01,916 --> 00:41:03,708
Pasensiya na sa pagiging interesado

319
00:41:03,791 --> 00:41:06,500
nang saglit sa ibang bagay
maliban sa mga ibon.

320
00:41:24,916 --> 00:41:25,750
Edgar.

321
00:41:29,583 --> 00:41:30,500
Edgar.

322
00:41:34,875 --> 00:41:35,708
Bakit?

323
00:41:35,791 --> 00:41:37,333
Bumalik ang mga dunlin.

324
00:41:38,416 --> 00:41:39,875
Pupunta rin ako saglit.

325
00:41:41,500 --> 00:41:43,333
Nakakatuwa bigla rito.

326
00:41:43,416 --> 00:41:45,291
Pupunta ako riyan agad.

327
00:42:10,250 --> 00:42:12,375
Galit si mama sa'kin.

328
00:42:13,916 --> 00:42:15,375
Ano'ng ginawa mo?

329
00:43:45,250 --> 00:43:47,333
-Saan ka galing?
-Nagtatrabaho.

330
00:43:48,000 --> 00:43:51,750
-Sinabi mo na pupunta ka agad.
-Nagtatrabaho ako.

331
00:43:54,250 --> 00:43:55,458
Buksan mo ang pinto.

332
00:44:14,166 --> 00:44:16,833
'Wag mahigpit ang hawak
Baka mapatay mo.

333
00:44:16,916 --> 00:44:19,083
-Nancy.
-Pakiusap, Edgar, ibaba mo.

334
00:44:19,166 --> 00:44:21,791
Mahal, bali ang leeg niya.

335
00:44:25,166 --> 00:44:26,291
Kawawa.

336
00:44:27,208 --> 00:44:30,916
Hindi lahat nawala.
Nangangailangan ang museo ng mga balát.

337
00:44:33,625 --> 00:44:35,000
Ayos ka lang?

338
00:44:36,625 --> 00:44:37,583
Oo.

339
00:44:38,791 --> 00:44:39,791
Oo, siyempre.

340
00:45:25,541 --> 00:45:27,250
Nilalamig ako.

341
00:45:41,333 --> 00:45:43,625
Ano'ng ginawa mo?

342
00:45:54,791 --> 00:45:55,625
Nancy.

343
00:45:56,916 --> 00:45:57,750
Nance!

344
00:45:59,125 --> 00:46:00,083
Ayos lang.

345
00:46:02,041 --> 00:46:03,708
Ayos lang, mahal.

346
00:46:08,666 --> 00:46:10,625
Kusang bumukas ang pinto.

347
00:46:11,125 --> 00:46:12,625
At pagkatapos may…

348
00:46:15,625 --> 00:46:16,541
Isang bagay…

349
00:46:18,250 --> 00:46:21,916
Luma ang bahay,
gumagalaw lahat at tumutunog.

350
00:46:26,500 --> 00:46:27,833
Ilabas mo, Nance.

351
00:46:29,833 --> 00:46:32,125
Hindi ka pa umiiyak. Mula noong…

352
00:46:34,875 --> 00:46:36,208
nangyari lahat.

353
00:46:37,833 --> 00:46:39,958
Makabubuti kung ilabas mo ito.

354
00:46:43,666 --> 00:46:46,875
Kahapon lang, sinabi mo
na ayaw mo akong makaramdam.

355
00:46:48,333 --> 00:46:51,375
-'Di 'yan ang sinabi ko.
-Sinabi mo na ako'y unscientific.

356
00:46:51,458 --> 00:46:52,875
Umaasa sa damdamin ko.

357
00:46:52,958 --> 00:46:55,958
Hindi, sabi ko na nagulat ako
na umaasa ka sa nadarama mo.

358
00:46:56,041 --> 00:46:58,541
Dahil ang samâ niyon, 'di ba?

359
00:46:58,625 --> 00:47:00,916
Hindi, Nance. Hindi ko alam ang…

360
00:47:01,000 --> 00:47:03,625
Ano'ng asawa ang
gusto mo'kong maging, Edgar?

361
00:47:04,166 --> 00:47:07,041
Ang nakakaramdam o ang manhid?

362
00:47:08,708 --> 00:47:11,083
Pasensiya na, Nance. Hindi ako perpekto.

363
00:47:12,416 --> 00:47:13,625
Sinusubukan ko.

364
00:47:14,708 --> 00:47:16,041
Ay oo, sinusubukan mo.

365
00:47:22,000 --> 00:47:23,750
Ayaw ko na'ng magsalita.

366
00:47:24,916 --> 00:47:26,250
Gusto ko lang matulog.

367
00:48:14,791 --> 00:48:17,333
-Dala ko'ng lahat ng hiniling mo.
-Magaling.

368
00:48:28,625 --> 00:48:29,833
Mr. Grieves?

369
00:48:32,625 --> 00:48:35,125
Sino ba yung dating nakatira rito?

370
00:48:35,208 --> 00:48:37,333
Dekada nang walang nakatira rito.

371
00:48:37,416 --> 00:48:41,541
Oo, alam ko.
Ngunit sino ang mga tao sa pader?

372
00:48:43,083 --> 00:48:46,541
Pawang kalokohan lang,
pero may nakita akong mga bagay…

373
00:48:47,625 --> 00:48:48,458
dito.

374
00:48:49,583 --> 00:48:50,625
Iyon lang. Mga…

375
00:48:51,541 --> 00:48:52,875
kakaibang mga bagay.

376
00:48:53,875 --> 00:48:55,500
Ano'ng ibig mong sabihin?

377
00:49:02,958 --> 00:49:04,916
Bakit siya tumira rito?

378
00:49:05,583 --> 00:49:07,458
Mag-isang kasama ang anak.

379
00:49:09,166 --> 00:49:11,125
Dinala siya ng pamilya niya rito.

380
00:49:12,041 --> 00:49:13,458
Masyado itong nahiwalay.

381
00:49:14,166 --> 00:49:16,125
At 'di nasunod ang plano.

382
00:49:16,208 --> 00:49:18,083
Paanong hindi nasunod?

383
00:49:19,166 --> 00:49:20,166
Namatay ang bata.

384
00:49:21,208 --> 00:49:22,041
Paano?

385
00:49:24,291 --> 00:49:26,791
Pakiusap, Mr. Grieves, paano siya namatay?

386
00:49:28,333 --> 00:49:29,333
Nalunod.

387
00:49:32,375 --> 00:49:34,166
Nilunod niya, hindi ba?

388
00:49:36,791 --> 00:49:38,500
At nasaan ang nanay ngayon?

389
00:49:39,708 --> 00:49:41,166
Pakiusap, Mr. Grieves.

390
00:49:43,625 --> 00:49:45,208
Nagpakamatay siya.

391
00:49:51,875 --> 00:49:55,750
Nangyari ito may 30 taon na,
Mrs. Bradley. Ano pa'ng dapat sabihin?

392
00:49:56,250 --> 00:49:57,791
Gusto ko sanang malaman.

393
00:49:57,875 --> 00:50:00,666
Naghanap kami ng asawa ko
ng lugar na matitirhan n'yo,

394
00:50:00,750 --> 00:50:02,583
malayo sa matinding lamig na 'to.

395
00:50:02,666 --> 00:50:04,666
Nagsikap talaga kami.

396
00:50:04,750 --> 00:50:07,333
Siyempre kami ay nagpapasalamat.

397
00:50:07,416 --> 00:50:10,875
Sabi nilang may nakikita sila rito,
pero pagkabighani lang 'yon.

398
00:50:10,958 --> 00:50:12,791
sa paghihirap ng ibang tao.

399
00:50:15,708 --> 00:50:18,500
-Nakikita ng tao ang gusto nilang makita.
-Siyempre.

400
00:50:18,583 --> 00:50:20,416
Kalokohan lang iyan lahat.

401
00:50:21,541 --> 00:50:23,208
'Di ako naniniwala sa multo.

402
00:50:32,166 --> 00:50:34,708
-Ano 'yon?
-Ang alin?

403
00:50:35,416 --> 00:50:38,833
Ang mahabang, mainit na usapan
kasama ang tagapag-alaga?

404
00:50:39,583 --> 00:50:40,625
Wala.

405
00:50:40,708 --> 00:50:42,791
Hindi iyon wala lang.

406
00:50:48,583 --> 00:50:52,583
Paano kita matutulungan
kung wala kang sinasabi sa'kin?

407
00:50:52,666 --> 00:50:55,875
Kasi tuwing may sasabihin ako,
'di iyon ang gusto mong marinig.

408
00:50:55,958 --> 00:50:57,416
Gusto kong malaman.

409
00:51:00,458 --> 00:51:01,333
Gusto ko.

410
00:51:05,500 --> 00:51:08,083
Tinanong ko siya tungkol
sa mga taong nanirahan dito.

411
00:51:09,833 --> 00:51:11,208
Ang nanay at anak.

412
00:51:12,333 --> 00:51:13,208
Sige.

413
00:51:18,041 --> 00:51:21,833
Dahil nakikita at naririnig ko sila
simula nang pagdating natin.

414
00:51:22,416 --> 00:51:23,625
Ano'ng ibig mong sabihin?

415
00:51:24,125 --> 00:51:26,541
Nakita at narinig ko sila.

416
00:51:27,875 --> 00:51:29,000
Sa bahay na ito.

417
00:51:30,125 --> 00:51:31,416
Kanilang boses,

418
00:51:31,500 --> 00:51:33,500
kanilang anyo.

419
00:51:36,208 --> 00:51:39,458
At magugustuhan ko,
sobrang magugustuhan ko, Edgar,

420
00:51:39,541 --> 00:51:42,375
kung masasabi ko sa'yo ito
at maniniwala ka.

421
00:51:43,750 --> 00:51:46,583
Alam kong isang taon ka
nang walang sapat na tulog.

422
00:51:47,541 --> 00:51:51,041
Kahit matinong, rasyonal na taong tulad mo

423
00:51:51,125 --> 00:51:53,500
ay makakakita at makakarinig
kapag walang tulog.

424
00:51:53,583 --> 00:51:56,208
-Pakiusap, Edgar. Huwag…
-Wala pa akong nakikita.

425
00:51:56,291 --> 00:51:59,125
Walang multo o duwende.
Malaki at malungkot na bahay lang.

426
00:51:59,208 --> 00:52:01,958
Kayâ patawad,
sinusubukan kong maintindihan.

427
00:52:02,041 --> 00:52:05,666
Huwag mong sabihing sinusubukan mo
na parang baliw ako.

428
00:52:05,750 --> 00:52:08,291
Hindi ko sinabi na baliw ka.

429
00:52:08,375 --> 00:52:11,000
Ang alam ko lang
ay pinakamalala ang pinagdaanan mo,

430
00:52:11,083 --> 00:52:14,041
ng kung sinoman,
at sobrang nag-aalala ako sa'yo.

431
00:52:14,125 --> 00:52:16,166
Bakit laging tungkol sa akin?

432
00:52:16,666 --> 00:52:18,416
Napagdaanan mo rin ito, Edgar.

433
00:52:18,500 --> 00:52:21,000
Bakit hindi mo sabihin
ang nararamdaman mo?

434
00:52:21,083 --> 00:52:22,916
Sige! Nawawala ako.

435
00:52:23,708 --> 00:52:25,541
Galit ako.

436
00:52:25,625 --> 00:52:28,625
Lubos na nasira ang puso ko.

437
00:52:30,000 --> 00:52:31,625
At hindi kita maintindihan.

438
00:52:31,708 --> 00:52:35,333
Hindi ko maintiindihan
kung paano namatay si Ava

439
00:52:35,416 --> 00:52:39,041
at hindi ka man lang umiyak,
ni-isang luha sa buong taon noon.

440
00:52:39,125 --> 00:52:40,750
Gusto mo akong umiyak para sa'yo?

441
00:52:41,291 --> 00:52:43,625
-Mapapabuti ba iyon?
-Siyempre hindi.

442
00:52:43,708 --> 00:52:46,500
Akala ko iiyak ang isang ina
para sa anak niya.

443
00:52:48,625 --> 00:52:52,208
Pumunta tayo rito upang mapabuti
at nandito na tayo at ikaw…

444
00:52:52,708 --> 00:52:54,583
mas may pake ka pa sa mga taong ito,

445
00:52:54,666 --> 00:52:57,875
sa mga patay na tao,
kaysa sa iyong sariling anak.

446
00:53:00,416 --> 00:53:02,041
Tinanong mo ang nararamdaman ko.

447
00:53:05,375 --> 00:53:07,125
Iyon ang nararamdaman ko.

448
00:53:11,791 --> 00:53:13,166
Hindi mo ako pinapasok, Nance.

449
00:53:13,250 --> 00:53:17,125
Ni-isang beses sa magulong taon na ito.

450
00:53:18,000 --> 00:53:18,916
Sinusubukan ko.

451
00:53:19,416 --> 00:53:23,458
At sinusubukan ko
at nararamdaman kong lumalayo ka.

452
00:53:26,041 --> 00:53:31,250
Ang gusto ko higit pa sa anumang bagay
sa mundo ay magkasama tayo, pero 'di ko…

453
00:53:38,416 --> 00:53:40,375
Dito ako sa baba matutulog ngayong gabi.

454
00:53:41,750 --> 00:53:45,125
Pupunta ako sa istasyon ko
nang madaling-araw.

455
00:53:46,500 --> 00:53:48,250
Maliban kung gusto mo akong manatili.

456
00:53:52,166 --> 00:53:53,083
Kung…

457
00:53:54,250 --> 00:53:55,958
sabihin mo lang, Nance.

458
00:53:56,750 --> 00:53:57,625
At gagawin ko.

459
00:54:07,625 --> 00:54:08,958
Nasa radyo lang ako.

460
00:54:59,333 --> 00:55:00,166
Edgar.

461
00:55:12,791 --> 00:55:15,500
Tulog na

462
00:55:16,000 --> 00:55:18,250
Tulog na

463
00:55:18,333 --> 00:55:22,833
Tulog na, munting baby ni Mama

464
00:55:23,958 --> 00:55:25,666
Tulog na

465
00:55:48,000 --> 00:55:49,625
Galit si mama sa'kin.

466
00:55:59,791 --> 00:56:04,500
Ano'ng ginawa mo?

467
00:56:05,291 --> 00:56:07,125
Ano'ng ginawa mo?

468
00:56:24,375 --> 00:56:25,500
Tumigil ka na!

469
00:56:32,583 --> 00:56:33,583
Pabayaan mo siya!

470
00:56:36,583 --> 00:56:39,916
Pabayaan mo siya!

471
00:56:58,750 --> 00:57:00,833
Galit si mama sa'kin.

472
00:57:06,583 --> 00:57:08,875
At hindi ko alam kung bakit.

473
00:57:11,583 --> 00:57:12,708
Mahal.

474
00:57:16,791 --> 00:57:19,000
Si mama ay may masamâng ginawa sa'yo.

475
00:57:22,916 --> 00:57:23,958
Nasaktan ka.

476
00:57:27,708 --> 00:57:29,458
At hindi ka na buháy.

477
00:57:37,041 --> 00:57:40,208
Wala kang ginawang mali.

478
00:57:43,166 --> 00:57:44,916
Ikaw ang perpektong anak.

479
00:57:45,500 --> 00:57:47,791
Nilalamig ako.

480
00:57:48,791 --> 00:57:51,166
Sobrang dilim.

481
00:57:53,458 --> 00:57:55,500
Halika sa liwanag, mahal,

482
00:57:56,916 --> 00:57:58,958
kung saan mainit. Kayâ mo ba 'yon?

483
00:58:02,833 --> 00:58:04,166
Kunin mo ang kamay ko.

484
00:58:06,291 --> 00:58:08,916
Hindi ka na mag-iisa o lalamigin.

485
00:58:17,916 --> 00:58:19,625
Takbo ka sa liwanag, mahal.

486
00:58:21,083 --> 00:58:22,083
Ligtas ka.

487
00:58:23,291 --> 00:58:24,541
Takbo ka sa liwanag.

488
00:58:25,916 --> 00:58:27,291
Takbo ka sa liwanag!

489
00:59:01,708 --> 00:59:06,708
Ano'ng ginawa mo?

490
00:59:28,333 --> 00:59:29,333
Huwag!

491
01:00:47,625 --> 01:00:48,500
Nancy?

492
01:00:51,708 --> 01:00:52,541
Nance?

493
01:01:00,208 --> 01:01:01,041
Edgar.

494
01:01:04,083 --> 01:01:04,916
Oo.

495
01:01:06,291 --> 01:01:07,416
Ayos ka lang?

496
01:01:13,000 --> 01:01:14,083
Patawad.

497
01:01:18,750 --> 01:01:19,916
Patawarin mo ako.

498
01:01:25,375 --> 01:01:27,083
Sobrang nawala ako.

499
01:01:30,416 --> 01:01:33,125
Siyempre, mahal ko, naiintindihan ko.

500
01:01:36,041 --> 01:01:37,041
Mahal kita.

501
01:01:39,375 --> 01:01:41,041
Mahal din kita, mahal ko.

502
01:01:42,500 --> 01:01:43,666
Sobra.

503
01:01:50,166 --> 01:01:52,041
Gusto kong pag-usapan si Ava.

504
01:02:56,708 --> 01:02:59,708
Ang pagsasalin ng subtitle ay ginawa ni:
Nick Barrios