1
00:00:03,379 --> 00:00:08,342
Październik 1944 roku.
Zachodnie Niemcy.
2
00:00:08,509 --> 00:00:12,764
Amerykański kapitan obserwuje
Niemca idącego do schronu
3
00:00:13,222 --> 00:00:14,348
z amunicją.
4
00:00:14,515 --> 00:00:16,350
Bobbie go obserwował.
5
00:00:16,809 --> 00:00:18,936
A on nawet o tym nie wiedział.
6
00:00:22,523 --> 00:00:26,861
Kapitan uzbraja ładunek wybuchowy
i rzuca go
7
00:00:27,320 --> 00:00:29,530
zanim żołnierz zareaguje.
8
00:00:31,240 --> 00:00:37,830
6 czerwca 1944 roku
wojska Aliantów lądują w Normandii
9
00:00:38,289 --> 00:00:40,041
i otwierają front zachodni.
10
00:00:42,335 --> 00:00:48,382
Jednak niemieccy fanatycy
zaciekle walczą o przetrwanie.
11
00:00:53,971 --> 00:00:55,807
Dzień D był bitwą.
12
00:00:57,767 --> 00:01:00,186
Losy wojny dopiero się rozstrzygną.
13
00:01:14,534 --> 00:01:19,497
8 października 1944 r.,
okolice Akwizgranu w Niemczech.
14
00:01:21,374 --> 00:01:24,710
Żołnierze amerykańskiego
18. pułku piechoty
15
00:01:25,169 --> 00:01:27,672
maszerują pod osłoną dymu.
16
00:01:29,215 --> 00:01:33,803
Muszą szybko i dyskretnie przejść
na pozycje wyjściowe do ataku
17
00:01:33,970 --> 00:01:36,013
zanim Niemcy się zorientują.
18
00:01:40,017 --> 00:01:43,062
Kapitan Bobbie Brown
dowodzi kompanią C.
19
00:01:43,229 --> 00:01:44,939
Ma 41 lat
20
00:01:45,106 --> 00:01:49,861
i jest starszy niż większość
oficerów i dowódców.
21
00:01:50,027 --> 00:01:52,530
Służył w wojsku
przez większość życia.
22
00:01:52,989 --> 00:01:56,325
Bobbie nie chciał być
ciężarem dla rodziny.
23
00:01:56,492 --> 00:02:01,330
Pojechał do Columbus w Georgii,
żeby wstąpić do wojska.
24
00:02:01,789 --> 00:02:04,208
{\an8}Powiedział, że ma 18 lat.
25
00:02:04,375 --> 00:02:07,503
{\an8}Był dość wyrośnięty,
ale miał tylko 15.
26
00:02:07,670 --> 00:02:11,757
Wojsko potrzebowało takich chłopców,
więc go przyjęli.
27
00:02:13,217 --> 00:02:16,846
W czasie pokoju Brown
szkolił się z obsługi broni.
28
00:02:17,013 --> 00:02:20,474
Po wybuchu wojny zaważono
jego cechy przywódcze.
29
00:02:20,641 --> 00:02:24,145
W Dniu D Bobbie lądował
z 1. Dywizją Piechoty.
30
00:02:24,604 --> 00:02:29,025
W sierpniu w kompanii C
potrzebny był nowy kapitan.
31
00:02:29,483 --> 00:02:33,821
Dowódca batalionu
miał wielu kandydatów,
32
00:02:34,280 --> 00:02:38,826
Wybrał Bobbiego,
bo ze względu na jego ducha walki
33
00:02:38,993 --> 00:02:44,373
i wyjątkowe wyczucie czasu
żołnierze go uwielbiali.
34
00:02:48,252 --> 00:02:51,380
Brown i jego ludzie
znowu szykują się do walki.
35
00:02:56,385 --> 00:03:00,598
Nagle wzmaga się wiatr
i rozwiewa zasłonę dymną.
36
00:03:04,352 --> 00:03:06,854
Kompania C zostaje odsłonięta.
37
00:03:12,610 --> 00:03:16,656
Niemieckie działa
szybko biorą żołnierzy cel.
38
00:03:18,699 --> 00:03:20,826
Uwaga!
39
00:03:22,912 --> 00:03:25,206
Padnij!
40
00:03:34,173 --> 00:03:37,843
Szybko! Naprzód!
41
00:03:45,434 --> 00:03:47,895
Po szybkiej letniej ofensywie
42
00:03:48,062 --> 00:03:51,732
dowódca wojsk alianckich,
gen. Dwight D. Eisenhower,
43
00:03:51,899 --> 00:03:57,822
wybiera cel, którego zdobycie może
zakończyć wojnę: Zagłębie Ruhry.
44
00:03:59,240 --> 00:04:01,993
{\an8}Zagłębie Ruhry
było najważniejszym celem
45
00:04:02,159 --> 00:04:07,373
{\an8}wojsk alianckich w latach 1944-45.
To niemiecki ośrodek przemysłowy.
46
00:04:07,373 --> 00:04:09,834
Znajdowały się tam największe huty,
47
00:04:10,543 --> 00:04:12,920
fabryki czołgów i uzbrojenia.
48
00:04:16,757 --> 00:04:19,593
Po lądowaniu w Normandii
49
00:04:19,760 --> 00:04:25,141
we wrześniu 1944 r. Alianci
docierają do granicy Niemiec.
50
00:04:25,308 --> 00:04:28,769
By utorować drogę
do Zagłębia Ruhry,
51
00:04:28,936 --> 00:04:32,189
Eisenhower wysyła
cztery dywizje z zadaniem
52
00:04:32,356 --> 00:04:36,444
zdobycia starego niemieckiego miasta Akwizgran.
53
00:04:36,610 --> 00:04:38,946
Stawka jest wysoka dla obu stron.
54
00:04:39,405 --> 00:04:44,327
Dla Eisenhowera byłby to także
sukces propagandowy.
55
00:04:44,785 --> 00:04:49,582
{\an8}Zajmując Akwizgran
Amerykanie wkroczyliby do Niemiec
56
00:04:49,749 --> 00:04:52,626
{\an8}i od razu zdobyliby
pierwsze duże miasto.
57
00:04:55,296 --> 00:04:57,757
Po ciężkim niemieckim ostrzale
58
00:04:57,923 --> 00:05:03,054
Bobbie Brown i jego ludzie
zbierają się u podnóża wzgórza.
59
00:05:04,805 --> 00:05:08,392
Wiedzieli, że to bardzo trudna misja.
60
00:05:11,145 --> 00:05:17,360
Na Wzgórzu Krucyfiksu
były liczne stanowiska ogniowe.
61
00:05:22,448 --> 00:05:28,788
Niemcy mogli z nich ostrzeliwać
trasy podejścia Amerykanów.
62
00:05:35,586 --> 00:05:37,254
Cel Browna jest jasny:
63
00:05:37,421 --> 00:05:40,466
zneutralizować przeciwnika
na wzgórzu
64
00:05:40,925 --> 00:05:43,219
i przygotować się na kontrataki.
65
00:05:43,386 --> 00:05:47,014
Szuka więc podejścia
do najbliższego schronu.
66
00:05:47,181 --> 00:05:50,518
Na niebie wypatruje
alianckich samolotów.
67
00:05:50,976 --> 00:05:55,398
Brown oczekiwał wsparcia lotniczego.
68
00:05:55,564 --> 00:06:00,277
Miało to być osiem samolotów
typu P-47 Thunderbolt.
69
00:06:00,736 --> 00:06:06,700
Liczył na ich pomoc,
ale oficer łącznikowy lotnictwa,
70
00:06:06,867 --> 00:06:10,413
którego już wcześniej
wysłano na Wzgórze Krucyfiksu,
71
00:06:10,871 --> 00:06:13,958
nie dotarł na miejsce.
Jego czołg zniszczono.
72
00:06:19,213 --> 00:06:21,799
Brown nie może dłużej czekać.
73
00:06:23,384 --> 00:06:24,427
Dalej, dalej!
74
00:06:27,430 --> 00:06:28,681
Kontynuuje natarcie
75
00:06:29,140 --> 00:06:32,393
pod ogniem niemieckiej artylerii.
76
00:06:36,814 --> 00:06:39,567
Niemcy przygotowali się do ostrzału
77
00:06:39,733 --> 00:06:45,156
podejścia wybranego przez Amerykanów
jeszcze przed rozpoczęciem bitwy.
78
00:06:45,156 --> 00:06:49,368
Rozmieścili w okolicy 84 działa,
79
00:06:49,827 --> 00:06:53,539
które ostrzeliwały żołnierzy Browna.
80
00:06:54,957 --> 00:06:56,500
Gdy podchodzą bliżej,
81
00:06:56,959 --> 00:07:00,087
do akcji wkraczają
karabiny maszynowe.
82
00:07:16,479 --> 00:07:20,733
Aliancka artyleria ostrzeliwuje
stanowiska na zboczu wzgórza,
83
00:07:26,739 --> 00:07:30,326
ale Niemcy nie przerywają ostrzału.
84
00:07:33,704 --> 00:07:36,916
Brown i jego ludzie
atakują Wzgórze Krucyfiksu,
85
00:07:37,082 --> 00:07:39,960
nazwane tak od krzyża na szczycie.
86
00:07:40,127 --> 00:07:43,797
To pozycja obronna
na północny wschód od Akwizgranu.
87
00:07:43,964 --> 00:07:48,177
Od wysokości w metrach
nazywa się je także wzgórzem 239.
88
00:07:48,344 --> 00:07:51,472
Są tam stanowiska ogniowe i schrony.
89
00:07:52,973 --> 00:07:57,520
Schrony na wzgórzu
były nieco przestarzałe,
90
00:07:57,978 --> 00:08:01,524
ale umożliwiały
dogodne prowadzenie ognia
91
00:08:01,690 --> 00:08:04,235
do atakujących Amerykanów.
92
00:08:19,792 --> 00:08:21,669
Żołnierze utknęli pod ogniem.
93
00:08:22,127 --> 00:08:24,213
Kapitan Brown i jego ludzie,
94
00:08:24,213 --> 00:08:28,676
w tym radiooperator i goniec,
ruszają naprzód.
95
00:08:29,218 --> 00:08:32,346
Bobbie Brown nauczył swoich ludzi,
96
00:08:32,805 --> 00:08:38,310
że jeśli ktokolwiek może działać,
to powinien to zrobić.
97
00:08:38,310 --> 00:08:39,603
I tak pomoże innym.
98
00:08:47,903 --> 00:08:51,574
Jednak tym razem Brown wiedział,
że jego kompania utknęła,
99
00:08:52,032 --> 00:08:54,702
i to on musiał temu zaradzić.
100
00:08:59,707 --> 00:09:02,042
Brown kryje się w zagłębieniu.
101
00:09:02,209 --> 00:09:05,713
Jego żołnierze podążają za nim.
102
00:09:08,299 --> 00:09:11,343
Drużyna Browna zdołała dotrzeć
103
00:09:11,802 --> 00:09:16,056
do dołu wykopanego
u podnóża Wzgórza Krucyfiksu,
104
00:09:16,223 --> 00:09:19,393
bo poprzedniej nocy
on sam udał się tam,
105
00:09:19,560 --> 00:09:26,567
wykopał ten dół,
a ziemię wyniósł na plandece.
106
00:09:26,817 --> 00:09:30,195
Dzięki temu Niemcy
nie zauważyli, że ktoś tam był.
107
00:09:40,247 --> 00:09:44,710
Znajdują schronienie
tuż pod stanowiskami przeciwnika.
108
00:09:59,933 --> 00:10:04,897
Radiooperator kontaktuje się
z dowódcami plutonów.
109
00:10:05,064 --> 00:10:06,815
Nie ma dobrych wieści.
110
00:10:08,484 --> 00:10:09,902
Jeden z nich jest ranny,
111
00:10:10,361 --> 00:10:14,281
a oba plutony nadal są w potrzasku.
112
00:10:14,448 --> 00:10:16,283
Lornetka.
113
00:10:18,202 --> 00:10:20,829
Brown obserwuje schron
114
00:10:20,996 --> 00:10:22,498
prowadzący ostrzał.
115
00:10:25,167 --> 00:10:28,003
Próbuje ogarnąć sytuację.
116
00:10:35,010 --> 00:10:39,682
Radiooperator spytał,
czy saperzy mają iść przodem.
117
00:10:39,848 --> 00:10:43,644
A Bobbie na to: ←Od nikogo
nie wymagałbym samobójstwa”.
118
00:10:47,439 --> 00:10:50,609
W ułamku sekundy
Brown podejmuje decyzję.
119
00:10:51,068 --> 00:10:54,988
Sam zajmie się schronem.
120
00:11:03,122 --> 00:11:08,419
Amerykański kapitan Bobbie Brown
przygotowuje plan działania.
121
00:11:08,419 --> 00:11:10,838
Bobbie Brown postanowił,
122
00:11:11,296 --> 00:11:15,509
{\an8}że sam zrobi to,
co dla jego ludzi było niewykonalne.
123
00:11:15,676 --> 00:11:16,635
{\an8}Mógł to zrobić.
124
00:11:17,094 --> 00:11:22,391
Powiedział radiooperatorowi,
że potrzebuje ładunków wybuchowych.
125
00:11:22,558 --> 00:11:25,227
Radiooperator był zaskoczony.
126
00:11:25,686 --> 00:11:27,312
Słucham?
127
00:11:27,771 --> 00:11:31,608
Brown nie dysponuje
wystarczającą siłą ognia.
128
00:11:32,192 --> 00:11:35,154
Ma jednak materiały wybuchowe.
129
00:11:39,825 --> 00:11:44,204
Schrony na Wzgórzu Krucyfiksu
to część Wału Zachodniego,
130
00:11:44,371 --> 00:11:46,081
czy też Linii Zygfryda.
131
00:11:46,582 --> 00:11:49,084
Niemcy wybudowali ją w latach 30.,
132
00:11:49,251 --> 00:11:51,837
by móc walczyć na dwóch frontach.
133
00:11:51,837 --> 00:11:56,550
{\an8}W roku 1939 Niemcy
rzucili wszystkie siły
134
00:11:56,717 --> 00:11:58,927
{\an8}do ataku na Polskę, którą zajęli.
135
00:11:59,386 --> 00:12:03,682
{\an8}Nie musieli przy tym
utrzymywać dużych sił
136
00:12:03,849 --> 00:12:07,227
na zachodzie, gdzie byli
Francuzi i Brytyjczycy,
137
00:12:07,394 --> 00:12:09,396
bo mieli tam Linię Zygfryda.
138
00:12:09,563 --> 00:12:14,359
Wystarczyła minimalna obsada.
To tzw. ekonomia sił i środków.
139
00:12:14,818 --> 00:12:17,946
To szczególnie
ważne w okolicach Akwizgranu,
140
00:12:18,113 --> 00:12:21,158
gdzie powstała
podwójna linia fortyfikacji.
141
00:12:21,617 --> 00:12:26,121
Wał Zachodni wokół Akwizgranu
był dobrze przygotowany,
142
00:12:26,288 --> 00:12:29,625
zwłaszcza w porównaniu
z innymi odcinkami.
143
00:12:29,792 --> 00:12:32,628
To ze względu na ważny strategicznie,
144
00:12:32,795 --> 00:12:36,632
względnie płaski teren
na południe od Akwizgranu,
145
00:12:36,799 --> 00:12:38,592
gdzie wojska pancerne
146
00:12:38,759 --> 00:12:44,056
mogły przebić się na wschód,
w kierunku Ruhry i Renu.
147
00:12:45,849 --> 00:12:50,395
Wbudowane w ziemię schrony
maskowano trawą i inną roślinnością.
148
00:12:50,395 --> 00:12:53,982
Posiadają one wąskie
otwory strzelnicze
149
00:12:54,149 --> 00:12:56,527
umożliwiające prowadzenie ognia.
150
00:12:58,070 --> 00:13:00,489
{\an8}Schrony różnią się wielkością.
151
00:13:00,656 --> 00:13:04,785
{\an8}Mogą mieć nawet 15 m szerokości
i siedem metrów głębokości.
152
00:13:05,244 --> 00:13:08,622
{\an8}Wybudowano je według Normy B.
153
00:13:08,789 --> 00:13:13,627
{\an8}To znaczy, że mają żelbetowe ściany
o grubości dwóch metrów.
154
00:13:13,794 --> 00:13:17,589
{\an8}Dwa metry żelbetu zapewniają ochronę
155
00:13:17,756 --> 00:13:22,970
przed pociskami kalibru 200 mm
i półtonowymi bombami lotniczymi.
156
00:13:23,428 --> 00:13:27,099
To bardzo wytrzymałe budowle.
157
00:13:27,558 --> 00:13:32,479
Bobbie Brown
musi zaatakować taki obiekt.
158
00:13:32,646 --> 00:13:36,108
Nie do końca wie, co zrobić.
159
00:13:36,275 --> 00:13:39,945
Przed sobą dostrzegł lej
160
00:13:39,945 --> 00:13:42,573
po ataku samolotów P-47.
161
00:13:43,031 --> 00:13:45,367
Był w połowie odległości między nim
162
00:13:45,534 --> 00:13:48,745
a schronem, do którego chciał dotrzeć.
163
00:13:52,541 --> 00:13:56,295
Dowódca 2. plutonu,
por. Charles Marvain,
164
00:13:56,712 --> 00:14:00,591
ma dostarczyć mu
materiały wybuchowe.
165
00:14:00,757 --> 00:14:07,222
Niemcy wciąż ostrzeliwali
pozycję Marvaina,
166
00:14:07,681 --> 00:14:10,309
więc ten chętnie opuścił to miejsce.
167
00:14:12,352 --> 00:14:14,855
Rzuca Brownowi ładunek wybuchowy.
168
00:14:20,652 --> 00:14:24,031
Takie ładunki
są przeznaczone do wyburzeń.
169
00:14:24,489 --> 00:14:25,908
Materiał wybuchowy
170
00:14:26,074 --> 00:14:28,076
znajduje się w specjalnej torbie.
171
00:14:28,535 --> 00:14:31,788
Używa się ich do niszczenia przeszkód
172
00:14:31,955 --> 00:14:34,875
takich jak zapory przeciwczołgowe
czy schrony.
173
00:14:35,334 --> 00:14:39,254
Ładunek zawiera 60 kostek trotylu
174
00:14:39,421 --> 00:14:41,506
o masie 0,1 kg.
175
00:14:41,673 --> 00:14:44,426
Zapalnik ma
trzysekundowe opóźnienie.
176
00:14:44,885 --> 00:14:48,513
Brown wychodzi z leja
z przygotowanym ładunkiem.
177
00:14:48,680 --> 00:14:51,683
Niesie niemal
siedem kilogramów trotylu.
178
00:14:51,850 --> 00:14:53,769
To wyjątkowo nietypowe zadanie.
179
00:14:56,480 --> 00:14:58,732
Kapitan miał inne obowiązki.
180
00:14:58,899 --> 00:15:01,777
Odpowiadał za prowadzenie łączności
181
00:15:01,944 --> 00:15:04,780
z dowódcą batalionu
i odbieranie rozkazów,
182
00:15:05,238 --> 00:15:10,118
na przykład dotyczących wsparcia
lub przejścia do odwrotu.
183
00:15:10,577 --> 00:15:17,501
Rzadko zdarzało się,
żeby kapitan sam prowadził natarcie.
184
00:15:17,668 --> 00:15:22,214
Brown brnie w stronę schronu,
z którego prowadzony jest ostrzał.
185
00:15:31,431 --> 00:15:35,310
Czołga się i usiłuje
trzymać się jak najbliżej ziemi.
186
00:15:35,477 --> 00:15:37,771
Jeśli uniesie głowę, zginie.
187
00:15:41,400 --> 00:15:43,443
Nie widzi samych Niemców,
188
00:15:43,902 --> 00:15:47,364
a jedynie lufy karabinów
w otworach strzelniczych.
189
00:15:47,823 --> 00:15:51,660
Schrony obsadzono żołnierzami
190
00:15:51,827 --> 00:15:54,121
z 352. pułku grenadierów.
191
00:15:54,287 --> 00:15:57,416
{\an8}Pułk grenadierów
to w zasadzie pułk piechoty.
192
00:15:57,582 --> 00:16:03,547
{\an8}W 1942 r. Niemcy przemianowali
pułki piechoty na pułki grenadierów
193
00:16:03,714 --> 00:16:08,885
w nawiązaniu do pruskich jednostek
z XVIII i XIX wieku.
194
00:16:10,262 --> 00:16:11,805
Zostali starannie dobrani
195
00:16:12,264 --> 00:16:15,100
i przerzuceni na Wzgórze Krucyfiksu,
196
00:16:15,559 --> 00:16:18,145
gdy Amerykanie
zbliżali się do Akwizgranu.
197
00:16:18,603 --> 00:16:20,897
Mimo że schrony były przestarzałe,
198
00:16:21,356 --> 00:16:25,152
to dawały niemieckim żołnierzom
poczucie bezpieczeństwa.
199
00:16:25,610 --> 00:16:31,450
Z dokumentów wynika,
że po odwrocie z Francji w 1944 r.
200
00:16:31,616 --> 00:16:34,870
te schrony były ważne
dla morale żołnierzy,
201
00:16:35,037 --> 00:16:39,583
bo wreszcie zapewniły im
odpowiednie stanowiska obronne.
202
00:16:41,710 --> 00:16:46,465
Dowódcą pułku jest
podpułkownik Josef Eggerstorfer.
203
00:16:46,631 --> 00:16:50,510
Podpułkownik Eggerstorfer miał 35 lat.
204
00:16:50,677 --> 00:16:56,808
Był podoficerem, ale podczas wojny
zrobił błyskawiczną karierę.
205
00:16:56,975 --> 00:16:58,977
To weteran z frontu wschodniego.
206
00:16:59,436 --> 00:17:03,356
Awansował na specjalnych warunkach.
207
00:17:03,523 --> 00:17:06,401
To znaczy, że odbyło się to szybciej,
208
00:17:06,568 --> 00:17:08,528
bo miał doświadczenie bojowe.
209
00:17:08,987 --> 00:17:13,575
Eggerstorfer ma bronić Akwizgranu
210
00:17:13,742 --> 00:17:15,202
za wszelką cenę.
211
00:17:17,621 --> 00:17:22,375
Akwizgran ma wielkie znaczenie
dla narodu niemieckiego.
212
00:17:22,834 --> 00:17:26,004
Przez ponad 700 lat koronowano tam
213
00:17:26,463 --> 00:17:28,507
władców I Rzeszy.
214
00:17:28,673 --> 00:17:31,927
Odpowiada to imperialnym
aspiracjom Hitlera.
215
00:17:32,385 --> 00:17:37,557
Akwizgran ma mityczną
i symboliczną wartość dla nazistów,
216
00:17:38,016 --> 00:17:42,312
bo to dawna stolica cesarska
Karola Wielkiego,
217
00:17:42,479 --> 00:17:44,523
założyciela I Rzeszy.
218
00:17:44,981 --> 00:17:49,986
Naziści stworzyli III Rzeszę,
219
00:17:50,153 --> 00:17:52,531
więc istniał związek historyczny
220
00:17:52,697 --> 00:17:55,575
między I Rzeszą i III Rzeszą.
221
00:17:58,954 --> 00:18:03,291
Schrony bronią miasta
od północnego wschodu.
222
00:18:03,458 --> 00:18:07,921
W trakcie walki panujące w nich
warunki pogarszają się.
223
00:18:08,088 --> 00:18:11,216
Jest ciasno i duszno, wszędzie dym.
224
00:18:13,844 --> 00:18:18,140
Strzelać dalej! Ognia!
225
00:18:20,350 --> 00:18:23,812
Karabin maszynowy
wytwarza niesamowity hałas.
226
00:18:23,979 --> 00:18:28,233
Dla zwykłego żołnierza
jego obsługa nie należy do łatwych.
227
00:18:46,626 --> 00:18:48,795
Na zboczu poniżej schronu
228
00:18:48,795 --> 00:18:54,551
Brown musi zdecydować,
jak skutecznie użyć ładunku.
229
00:18:54,718 --> 00:18:57,220
Zwykle nie robi się tego pod ogniem.
230
00:18:57,387 --> 00:18:59,931
Ładunek umieszcza się pod ścianą.
231
00:19:00,098 --> 00:19:01,975
Można nawet użyć kilku.
232
00:19:02,434 --> 00:19:05,228
W bezpośrednim starciu
ładunków używa się
233
00:19:05,687 --> 00:19:07,439
w improwizowany sposób.
234
00:19:08,815 --> 00:19:10,859
Brown opracowuje plan.
235
00:19:11,026 --> 00:19:13,904
Zapalnik ma
trzysekundowe opóźnienie.
236
00:19:14,070 --> 00:19:18,909
Ma zatem mało czasu,
by ukryć się przed wybuchem.
237
00:19:19,075 --> 00:19:25,540
Gdyby podczołgał się
do tylnej części schronu,
238
00:19:25,707 --> 00:19:30,420
mógłby sprawdzić,
czy przez tylne drzwi
239
00:19:30,587 --> 00:19:32,714
dałoby się dostać do środka
240
00:19:32,881 --> 00:19:35,467
lub chociaż wrzucić ładunek.
241
00:19:35,967 --> 00:19:38,803
Jeśli wrzuci ładunek
przez otwór strzelniczy,
242
00:19:38,970 --> 00:19:40,805
schron osłoni go od wybuchu.
243
00:19:44,351 --> 00:19:46,311
Brown przyśpiesza.
244
00:19:46,728 --> 00:19:49,481
Biegnąc do otworu strzelniczego
245
00:19:49,648 --> 00:19:52,692
napotyka niemieckiego żołnierza.
246
00:20:01,743 --> 00:20:05,038
Zanim kapitan Bobbie Brown
dociera do otworu,
247
00:20:05,497 --> 00:20:08,708
żołnierz ucieka
z powrotem do schronu.
248
00:20:08,875 --> 00:20:12,629
Brown rzuca się do drzwi,
by zamknąć go w środku.
249
00:20:12,796 --> 00:20:14,422
Drzwi się nie zamykają.
250
00:20:14,589 --> 00:20:17,634
{\an8}Gdy Niemiec mijał zakręt,
251
00:20:17,801 --> 00:20:21,263
{\an8}karabin zsunął mu się z ramienia,
252
00:20:21,429 --> 00:20:23,390
{\an8}upadł i zablokował drzwi.
253
00:20:23,848 --> 00:20:28,311
Brown zauważa karabin,
otwiera drzwi i kopie go.
254
00:20:28,478 --> 00:20:30,230
Uzbraja ładunek wybuchowy,
255
00:20:30,689 --> 00:20:32,649
wrzuca do środka i zamyka drzwi.
256
00:20:39,406 --> 00:20:43,785
Brown odskakuje, a schron wybucha.
257
00:20:43,952 --> 00:20:48,540
Żołnierze Browna zobaczyli,
258
00:20:48,707 --> 00:20:52,502
że ze wszystkich otworów schronu
wydobywał się dym.
259
00:20:52,669 --> 00:20:54,129
Buchnął ogień
260
00:20:54,587 --> 00:20:59,134
i rozlegały się kolejne
ogłuszająco głośne wybuchy.
261
00:21:01,511 --> 00:21:03,888
Zniszczenia są ogromne.
262
00:21:04,347 --> 00:21:07,809
Ładunek eksplodował z potężną siłą,
263
00:21:07,976 --> 00:21:10,520
bo do wybuchu doszło w schronie.
264
00:21:12,564 --> 00:21:14,691
Żaden Niemiec nie przeżył wybuchu.
265
00:21:15,150 --> 00:21:18,570
Największym znalezionym
kawałkiem ciała było udo.
266
00:21:22,699 --> 00:21:27,620
Drużyna dowódcy kompanii C
amerykańskiego 18. pułku piechoty
267
00:21:27,787 --> 00:21:29,622
z niecierpliwością czeka
268
00:21:29,789 --> 00:21:32,625
aż kapitan wreszcie wróci.
269
00:21:32,792 --> 00:21:36,338
Brown od razu pyta o postępy.
270
00:21:36,504 --> 00:21:38,381
Pomimo zniszczenia schronu
271
00:21:38,548 --> 00:21:42,719
żołnierze kompanii C i A
wciąż są ostrzeliwani przez Niemców
272
00:21:43,178 --> 00:21:45,680
z Wzgórza Krucyfiksu.
273
00:21:47,432 --> 00:21:52,103
Brown zniszczył pierwszy schron,
ale są jeszcze kolejne.
274
00:21:52,270 --> 00:21:53,938
Znajdują się wyżej,
275
00:21:54,105 --> 00:21:56,232
więc załogi widzą Amerykanów
276
00:21:56,399 --> 00:21:59,027
i mogą dogodnie prowadzić ostrzał.
277
00:22:05,200 --> 00:22:07,869
Kiedy Brown spogląda na wzgórze,
278
00:22:08,328 --> 00:22:11,206
za zniszczonym schronem
zauważa następny.
279
00:22:13,541 --> 00:22:14,626
To nie koniec.
280
00:22:15,085 --> 00:22:19,172
Pierwszy schron mógł być
stanowiskiem dowodzenia,
281
00:22:19,339 --> 00:22:23,301
więc Brown chce zniszczyć
kolejne takie obiekty,
282
00:22:23,468 --> 00:22:26,513
służące do kierowania ogniem.
283
00:22:26,513 --> 00:22:31,518
Do tego zadania zgłosił się ochotnik,
ale Bobbie powiedział,
284
00:22:31,684 --> 00:22:34,437
że grając w kości nauczył się jednego.
285
00:22:34,896 --> 00:22:36,689
Żeby korzystać z dobrej passy.
286
00:22:37,148 --> 00:22:38,900
Dajcie ładunek.
287
00:22:39,067 --> 00:22:41,736
Tym razem oprócz zwykłego ładunku
288
00:22:41,903 --> 00:22:45,281
Brown bierze ze sobą
ładunek wydłużony.
289
00:22:47,283 --> 00:22:52,956
Taki ładunek składa się z listwy
z małym ładunkiem na końcu.
290
00:22:54,374 --> 00:22:57,043
Różnica polega na tym,
że ładunek wydłużony
291
00:22:57,502 --> 00:23:02,465
można umieścić dokładnie
obok otworu strzelniczego.
292
00:23:02,632 --> 00:23:05,510
Takie ładunki można
bardzo łatwo wykonać.
293
00:23:05,969 --> 00:23:08,680
Ilość materiału wybuchowego
można dobrać.
294
00:23:09,139 --> 00:23:13,935
{\an8}Saperzy przydzieleni do piechoty
mają ze sobą zwykłe ładunki.
295
00:23:14,102 --> 00:23:16,271
Resztę potrafią zrobić sami.
296
00:23:16,729 --> 00:23:19,023
Brown wybiera kolejny cel.
297
00:23:19,190 --> 00:23:22,485
Jego ludzie brną naprzód,
zaś aliancka artyleria
298
00:23:22,485 --> 00:23:25,488
ostrzeliwuje sektor,
aby ich wesprzeć.
299
00:23:25,655 --> 00:23:28,491
Niebezpiecznie byłoby
zbytnio się zbliżać.
300
00:23:33,037 --> 00:23:34,831
Oznacz cel dymem!
301
00:23:35,290 --> 00:23:38,168
Brown rozkazuje
wystrzelić granat dymny
302
00:23:38,334 --> 00:23:40,211
na południe od schronu.
303
00:23:45,091 --> 00:23:49,721
To sygnał dla dział kalibru 155 mm,
gdzie przekierować ogień,
304
00:23:49,888 --> 00:23:52,515
aby mógł podejść do schronu.
305
00:24:05,028 --> 00:24:05,945
Z wnętrza schronu
306
00:24:06,404 --> 00:24:09,532
Niemcy nie widzą żółtego dymu.
307
00:24:09,824 --> 00:24:13,828
Gruby beton i zbrojenia
zapewniają dobrą ochronę,
308
00:24:13,828 --> 00:24:17,957
ale ograniczają możliwość
obserwacji otoczenia.
309
00:24:21,503 --> 00:24:25,256
Każdy schron
ma określone pole ostrzału.
310
00:24:25,423 --> 00:24:27,759
Schrony rozmieszcza się tak,
311
00:24:27,926 --> 00:24:31,262
by ich pola ostrzału
nachodziły na siebie.
312
00:24:31,429 --> 00:24:33,598
Gdy jeden zostanie zniszczony,
313
00:24:33,765 --> 00:24:38,478
pozostałe będą w stanie
pokryć ogniem zbocze wzgórza.
314
00:24:47,820 --> 00:24:50,281
Brown rusza naprzód.
315
00:24:50,448 --> 00:24:53,660
Zamierzał znowu zaatakować od tyłu.
316
00:24:54,118 --> 00:25:00,166
Ale tylko się zbliżył,
ostrzał tak bardzo przybrał na sile,
317
00:25:00,333 --> 00:25:02,794
że myślał, że Niemcy go zauważyli.
318
00:25:02,961 --> 00:25:05,838
Brown musi się ukryć.
319
00:25:06,005 --> 00:25:08,299
Nie mogli bardziej pochylić broni.
320
00:25:08,758 --> 00:25:12,178
Musiał przeczołgać się
odpowiednio nisko.
321
00:25:14,472 --> 00:25:17,267
Ostrzał nagle ustaje.
322
00:25:17,433 --> 00:25:21,312
Bobbie czołga się dalej,
ale uświadamia sobie,
323
00:25:21,771 --> 00:25:25,316
że lepiej będzie uderzyć od przodu.
324
00:25:26,526 --> 00:25:31,614
Podchodzi na tyle blisko otworu,
aby wychylić się
325
00:25:31,781 --> 00:25:34,742
i umieścić w nim ładunek.
326
00:25:39,080 --> 00:25:41,916
Jest bardzo blisko miejsca wybuchu.
327
00:25:41,916 --> 00:25:44,043
Gdy już uzbroi ładunek,
328
00:25:44,043 --> 00:25:45,878
zostaną mu trzy sekundy.
329
00:25:54,804 --> 00:25:57,140
Wybuch jest potężny.
330
00:25:57,307 --> 00:26:01,227
Jednak ładunek użyty
przez kapitana Bobbiego Browna
331
00:26:01,394 --> 00:26:02,895
nie zniszczył schronu.
332
00:26:06,566 --> 00:26:09,485
Wybuch powiększa jednak otwór
333
00:26:09,944 --> 00:26:12,530
i rozprasza żołnierzy wewnątrz.
334
00:26:16,159 --> 00:26:18,953
{\an8}Stwierdził, że to jeszcze nie koniec.
335
00:26:19,120 --> 00:26:22,999
{\an8}Chwycił ładunek
i ruszył w stronę otworu,
336
00:26:23,166 --> 00:26:25,501
który właśnie wybił w ścianie.
337
00:26:25,668 --> 00:26:30,173
Brown uzbraja ładunek
i ciska go do schronu.
338
00:26:30,340 --> 00:26:34,260
Ostatnie sekundy przed wybuchem
wykorzystuje na ucieczkę.
339
00:26:41,601 --> 00:26:44,228
Zostawiając za sobą płonący schron,
340
00:26:44,395 --> 00:26:46,522
Brown wraca do swoich ludzi.
341
00:26:48,191 --> 00:26:49,776
Niezwykłe jest to,
342
00:26:49,942 --> 00:26:52,695
że zadanie wykonuje kapitan.
343
00:26:52,862 --> 00:26:55,281
{\an8}Do zadań kapitana nie należy
344
00:26:55,448 --> 00:26:57,283
{\an8}niszczenie schronów.
345
00:26:57,450 --> 00:27:00,578
{\an8}To robota dla szeregowych
i podoficerów.
346
00:27:01,037 --> 00:27:07,377
Jednak do jesieni 1944 r.
1. Dywizja poniosła spore straty.
347
00:27:07,543 --> 00:27:09,337
Brakowało mu ludzi
348
00:27:09,504 --> 00:27:12,423
i mógł uznać,
że nikt inny nie da rady.
349
00:27:12,590 --> 00:27:14,258
Więc sam to zrobił.
350
00:27:14,717 --> 00:27:19,389
Brown pyta,
jak radzi sobie kompania.
351
00:27:19,847 --> 00:27:23,184
Radiooperator zauważa,
że manierka Browna
352
00:27:23,351 --> 00:27:25,478
jest przestrzelona, a on krwawi.
353
00:27:25,937 --> 00:27:28,648
Kapitanie! Jest pan ranny!
354
00:27:31,526 --> 00:27:36,572
Brown był cały nabuzowany adrenaliną.
355
00:27:36,739 --> 00:27:41,828
Podziurawiona manierka
była najmniejszym problemem.
356
00:27:42,286 --> 00:27:45,790
Jego ludzie zauważyli,
że krwawił z kolana.
357
00:27:46,249 --> 00:27:48,584
Bobbie uznał, że to tylko draśnięcie.
358
00:27:49,043 --> 00:27:50,920
Nie martw się!
359
00:27:51,087 --> 00:27:55,091
Brown ignoruje rany
i prosi o meldunek.
360
00:27:57,510 --> 00:28:01,639
Drugi pluton wreszcie ruszył
w stronę szczytu wzgórza.
361
00:28:02,098 --> 00:28:04,350
Stracili jednak wielu ludzi,
362
00:28:04,809 --> 00:28:06,769
w tym dowódcę plutonu.
363
00:28:06,769 --> 00:28:11,524
Niemcy wciąż stawiają zaciekły opór.
364
00:28:22,493 --> 00:28:25,997
Miesiąc wcześniej
dowódca garnizonu w Akwizgranie,
365
00:28:26,456 --> 00:28:29,250
generał Gerhard Graf von Schwerin,
366
00:28:29,417 --> 00:28:33,212
zwrócił się do Amerykanów
z pewną prośbą.
367
00:28:34,839 --> 00:28:38,926
Akwizgran był pierwszym
zagrożonym miastem w Niemczech.
368
00:28:39,385 --> 00:28:45,099
Większość ze 165 tysięcy mieszkańców
chciała uciekać,
369
00:28:45,266 --> 00:28:48,853
co doprowadziło do chaosu
wśród żołnierzy i cywilów.
370
00:28:49,312 --> 00:28:53,524
W obawie, że mieszkańcom
nie wystarczy czasu na ucieczkę
371
00:28:53,691 --> 00:28:59,655
Schwerin odwołuje ewakuację
i ludzie wracają do domów.
372
00:28:59,906 --> 00:29:03,117
Następnie pisze
do Amerykanów z prośbą
373
00:29:03,284 --> 00:29:04,952
o łaskę dla cywilów.
374
00:29:05,119 --> 00:29:06,829
Była to także sugestia,
375
00:29:06,996 --> 00:29:10,708
że miasto mogło
poddać się Amerykanom.
376
00:29:12,376 --> 00:29:16,380
Było to ryzykowne zagranie,
ponieważ Hitler rozkazał,
377
00:29:16,839 --> 00:29:23,471
{\an8}by każde niemieckie miasto
broniło się do ostatniego żołnierza.
378
00:29:26,891 --> 00:29:32,939
Akwizgran ma bronić się
niczym niemiecki Stalingrad.
379
00:29:33,105 --> 00:29:35,316
W takim kontekście
380
00:29:35,483 --> 00:29:41,280
nie pasuje to
do wizji zaciekłej walki.
381
00:29:42,865 --> 00:29:45,326
Pismo nie dotarło do Amerykanów.
382
00:29:45,493 --> 00:29:47,703
Przejęli je naziści.
383
00:29:48,162 --> 00:29:51,207
Schwerina odwołano ze stanowiska
i aresztowano.
384
00:29:52,959 --> 00:29:56,879
Zastępują go dowódcy
gotowi walczyć do ostatka.
385
00:30:05,638 --> 00:30:08,641
Kilka tygodni później,
gdy rusza natarcie,
386
00:30:09,100 --> 00:30:12,520
kapitan Bobbie Brown
rozkazuje swoim ludziom
387
00:30:12,687 --> 00:30:16,440
zdobyć schrony
na niższej części wzgórza.
388
00:30:19,944 --> 00:30:21,696
Gdy obserwuje stok,
389
00:30:21,863 --> 00:30:25,324
dostrzega na szczycie
szczególnie duży schron.
390
00:30:32,832 --> 00:30:36,586
Jest dobrze uzbrojony
i ostrzeliwuje jego ludzi.
391
00:30:41,841 --> 00:30:43,259
Ładunek!
392
00:30:46,679 --> 00:30:50,892
Brown po raz kolejny rusza do ataku.
393
00:30:58,274 --> 00:31:02,445
Jest 8 października 1944 r.
Kapitan Brown zbliża się
394
00:31:02,612 --> 00:31:04,947
do szczytu Wzgórza Krucyfiksu.
395
00:31:05,406 --> 00:31:09,160
18-metrowy krzyż,
od którego nazwano wzniesienie,
396
00:31:09,327 --> 00:31:11,787
został zniszczony.
397
00:31:12,246 --> 00:31:17,043
Krzyż służył jako stanowisko,
z którego niemieccy obserwatorzy
398
00:31:17,209 --> 00:31:20,171
naprowadzali artylerię.
399
00:31:20,338 --> 00:31:23,633
Niektórzy twierdzą, że krzyż runął
400
00:31:24,091 --> 00:31:29,764
podczas ataku samolotów P-47
przed natarciem.
401
00:31:29,931 --> 00:31:33,059
{\an8}Inną wersję przedstawili Niemcy.
402
00:31:33,225 --> 00:31:35,603
{\an8}Twierdzili, że sami go zniszczyli.
403
00:31:36,062 --> 00:31:41,817
Nie chcieli, żeby krzyż
służył Amerykanom
404
00:31:41,984 --> 00:31:47,406
jako punkt obserwacyjny, tak jak im.
405
00:31:47,573 --> 00:31:50,242
Celem Browna jest
zniszczenie umocnień
406
00:31:50,409 --> 00:31:52,828
nieopodal Akwizgranu.
407
00:31:52,995 --> 00:31:55,456
Zniszczył już dwa schrony.
408
00:31:55,623 --> 00:31:58,918
Teraz atakuje trzeci.
409
00:31:59,377 --> 00:32:01,963
To obiekt innego typu.
410
00:32:02,296 --> 00:32:04,715
Służy do prowadzenia obserwacji
411
00:32:05,049 --> 00:32:06,509
{\an8}lub prowadzenia ognia.
412
00:32:06,676 --> 00:32:08,886
{\an8}To największy z tych schronów.
413
00:32:09,053 --> 00:32:12,765
{\an8}Posiada opancerzoną wieżę
414
00:32:12,932 --> 00:32:15,851
z sześcioma lub ośmioma szczelinami.
415
00:32:16,018 --> 00:32:18,187
Może tam być karabin maszynowy
416
00:32:18,354 --> 00:32:21,107
w pełni chroniony przed atakiem.
417
00:32:21,273 --> 00:32:23,150
Tak mogło to wyglądać.
418
00:32:23,317 --> 00:32:27,113
{\an8}Według źródeł ten schron
to tzw. panzerturm.
419
00:32:27,279 --> 00:32:32,368
{\an8}Niemiecki termin panzer
nie dotyczy wyłącznie czołgów,
420
00:32:32,827 --> 00:32:35,496
lecz również grubego pancerza.
421
00:32:35,663 --> 00:32:37,915
To nie są wieże czołgowe.
422
00:32:38,082 --> 00:32:41,502
Nie poruszają się
i są wykonane z innych części.
423
00:32:41,669 --> 00:32:44,338
{\an8}To po prostu opancerzone wieże.
424
00:32:44,505 --> 00:32:47,800
{\an8}Wieża to najlepiej widoczna
część schronu.
425
00:32:47,967 --> 00:32:51,887
{\an8}Reszta obiektu jest ogromna
i znajduje się pod ziemią.
426
00:32:52,054 --> 00:32:57,476
{\an8}Jest tam wszystko, czego potrzeba
45 żołnierzom i oficerom.
427
00:32:57,643 --> 00:33:01,147
Panzerturm budowano w miejscach
kluczowych dla obrony.
428
00:33:04,358 --> 00:33:06,610
Niemcy stosują określone nazwy.
429
00:33:06,777 --> 00:33:09,864
Amerykanie często
błędnie je tłumaczyli
430
00:33:10,322 --> 00:33:13,451
i stąd wzięły się te wieże czołgowe.
431
00:33:17,121 --> 00:33:20,750
Panzerturm jest celem Browna.
432
00:33:20,916 --> 00:33:25,212
Biorąc pod uwagę
wielkość i położenie schronu,
433
00:33:25,671 --> 00:33:29,216
a do tego wieżę,
Bobbie Brown zapewne myślał,
434
00:33:29,383 --> 00:33:32,887
że to niemieckie
stanowisko dowodzenia.
435
00:33:33,345 --> 00:33:34,805
Dlatego go zaatakował.
436
00:33:36,599 --> 00:33:38,267
Z wnętrza bunkra
437
00:33:38,267 --> 00:33:42,855
Niemcy ostrzeliwują zbocze,
aby powstrzymać Amerykanów.
438
00:33:43,022 --> 00:33:45,024
Niewiele o nich wiadomo.
439
00:33:45,191 --> 00:33:48,235
Niewiele wiemy,
bo dokumenty się nie zachowały.
440
00:33:48,694 --> 00:33:54,408
Ale łączność między schronami
działała całkiem sprawnie.
441
00:33:54,575 --> 00:33:56,744
Wszystko zależy od sytuacji.
442
00:33:56,911 --> 00:33:58,954
Od tego, czy mamy łączność
443
00:33:59,121 --> 00:34:01,916
z sąsiednimi schronami
i z przełożonymi,
444
00:34:02,374 --> 00:34:03,834
{\an8}i czy schron obok nas
445
00:34:04,001 --> 00:34:06,670
{\an8}trzyma się
czy jego załoga się poddała.
446
00:34:06,837 --> 00:34:10,508
To komplikuje sytuację dowódcy.
447
00:34:10,674 --> 00:34:14,720
Trudno mu zdecydować,
czy należy się poddać
448
00:34:14,887 --> 00:34:16,263
czy walczyć dalej.
449
00:34:18,474 --> 00:34:20,267
Szybko! Amunicja!
450
00:34:20,434 --> 00:34:21,560
Tymczasem Niemcy
451
00:34:21,727 --> 00:34:26,148
potrzebują wszystkich
dostępnych środków bojowych.
452
00:34:31,320 --> 00:34:35,658
Bobbie Brown podchodzi do schronu,
tym razem z boku.
453
00:34:35,825 --> 00:34:39,745
Może podejść do ścian,
ale są one tak grube,
454
00:34:39,912 --> 00:34:44,208
że potrzebowałby
pół tony materiału wybuchowego.
455
00:34:46,502 --> 00:34:50,297
W torbie ma siedem kilo trotylu.
456
00:34:53,884 --> 00:34:59,223
Trotyl, czyli trinitrotoluen,
to materiał wybuchowy,
457
00:34:59,390 --> 00:35:03,102
który wciąż stosuje się
w uzbrojeniu wojskowym.
458
00:35:03,269 --> 00:35:04,770
Podczas wojny
459
00:35:05,229 --> 00:35:09,859
jeden zakład mógł wytworzyć
ponad 320 ton trotylu dziennie.
460
00:35:10,317 --> 00:35:12,736
To wyjątkowo stabilny materiał,
461
00:35:12,903 --> 00:35:15,906
dzięki czemu
był tak powszechnie stosowany
462
00:35:16,073 --> 00:35:17,491
w II wojnie światowej.
463
00:35:27,668 --> 00:35:31,172
Jednak Brown musi
umieścić ładunek w schronie.
464
00:35:31,338 --> 00:35:33,465
Inaczej szkody będą niewielkie.
465
00:35:35,217 --> 00:35:38,804
Zauważa też drugi schron.
466
00:35:38,971 --> 00:35:41,682
Przypuszczał, że ten drugi,
467
00:35:41,849 --> 00:35:45,769
stojący na betonowej płycie,
to schron amunicyjny.
468
00:35:45,936 --> 00:35:48,147
Wydawało mu się logiczne,
469
00:35:48,314 --> 00:35:51,150
że jeśli ktoś wyjdzie
z dużego schronu,
470
00:35:51,317 --> 00:35:54,486
to pewnie pójdzie tam po amunicję.
471
00:35:54,945 --> 00:35:56,822
Amunicja!
472
00:35:56,989 --> 00:35:59,200
Tak jest.
473
00:36:02,870 --> 00:36:03,913
Brown obserwuje,
474
00:36:04,371 --> 00:36:09,877
jak niemiecki żołnierz
wychodzi z głównego schronu.
475
00:36:10,920 --> 00:36:14,757
To okazja, na którą czekał.
476
00:36:26,727 --> 00:36:30,231
Kapitan Bobbie Brown patrzy,
jak niemiecki żołnierz
477
00:36:30,397 --> 00:36:35,069
wychodzi z dużego schronu
i wraca z amunicją.
478
00:36:40,324 --> 00:36:41,867
Bobbie go obserwował.
479
00:36:42,034 --> 00:36:44,620
A on nawet o tym nie wiedział.
480
00:36:47,665 --> 00:36:49,291
Brown podchodzi bliżej.
481
00:36:50,960 --> 00:36:54,129
Żołnierz wchodzi do schronu
z amunicją.
482
00:36:54,588 --> 00:36:58,926
{\an8}Odstawia skrzynię,
żeby zamknąć za sobą drzwi
483
00:36:59,093 --> 00:37:02,638
{\an8}i widzi przed sobą
amerykańskiego kapitana.
484
00:37:03,097 --> 00:37:06,433
Brown jest szybszy
i rzuca ładunek wybuchowy
485
00:37:06,892 --> 00:37:10,437
na podłogę schronu,
tuż obok amunicji.
486
00:37:15,818 --> 00:37:19,989
Gdy ładunek wybuchł,
Brown nie odskoczył
487
00:37:20,155 --> 00:37:24,868
tak szybko jak wcześniej
i stoczył się na dół,
488
00:37:25,035 --> 00:37:27,997
aż do leja, w którym krył się
przed natarciem.
489
00:37:28,455 --> 00:37:30,916
Ponieważ Brown
zaczekał na żołnierza,
490
00:37:31,375 --> 00:37:35,421
jego ładunek
spowodował wybuch amunicji,
491
00:37:35,421 --> 00:37:39,758
którą ten wniósł do schronu,
co zwiększyło siłę eksplozji.
492
00:37:39,925 --> 00:37:43,429
Jego cierpliwość się opłaciła.
493
00:37:43,595 --> 00:37:48,517
Atak na trzeci schron
Brown przeprowadził wzorowo.
494
00:37:50,728 --> 00:37:56,191
Bobbie żył dla takich chwil.
Był nieustraszony.
495
00:37:56,358 --> 00:38:01,530
O sobie zupełnie nie myślał.
Był skupiony na misji.
496
00:38:01,697 --> 00:38:04,033
Robił to, co musiał.
497
00:38:09,830 --> 00:38:12,249
Po zniszczeniu trzeciego schronu
498
00:38:12,416 --> 00:38:16,920
Amerykanie zdobywają
południowe zbocze wzgórza.
499
00:38:17,087 --> 00:38:20,799
Bobbie Brown zniszczył
schrony dowodzenia.
500
00:38:20,966 --> 00:38:26,430
Jego ludzie zaczęli
posuwać się naprzód,
501
00:38:26,597 --> 00:38:30,809
a załogi niemieckich stanowisk
na Wzgórzu Krucyfiksu
502
00:38:30,976 --> 00:38:33,145
kolejno im się poddawały.
503
00:38:37,149 --> 00:38:41,111
Brown został ranny,
ale jego zadanie nie jest skończone.
504
00:38:41,278 --> 00:38:44,865
Bobbie Brown uważał,
że to jeszcze nie koniec.
505
00:38:45,032 --> 00:38:49,620
On tylko zwiększył szanse
na zdobycie Wzgórza Krucyfiksu.
506
00:38:49,787 --> 00:38:54,041
Musiał jeszcze sprawdzić
przeciwległe zbocze,
507
00:38:54,208 --> 00:38:58,212
by przygotować swoją kompanię
do odparcia kontrataku,
508
00:38:58,379 --> 00:39:00,506
którego się spodziewał.
509
00:39:00,672 --> 00:39:02,841
Został więc na wzgórzu.
510
00:39:05,177 --> 00:39:07,805
Gdy Brown rusza na północ,
511
00:39:08,263 --> 00:39:11,934
dostaje się pod ogień
karabinu maszynowego.
512
00:39:12,101 --> 00:39:14,436
Rzuca się na ziemię.
513
00:39:14,895 --> 00:39:17,231
Jest wystawiony na atak,
514
00:39:17,398 --> 00:39:20,859
więc korzysta
z każdej możliwej osłony.
515
00:39:22,403 --> 00:39:27,074
Odczekawszy chwilę,
Brown unosi głowę.
516
00:39:27,241 --> 00:39:29,410
Reakcja Niemców jest natychmiastowa.
517
00:39:31,495 --> 00:39:34,206
Rozlega się świst pocisków.
518
00:39:34,373 --> 00:39:38,877
Chciał ustalić, skąd strzelano,
519
00:39:39,044 --> 00:39:42,881
aby jak najlepiej rozmieścić ludzi
i przewidzieć,
520
00:39:43,048 --> 00:39:45,384
skąd nadejdzie kontratak.
521
00:39:49,096 --> 00:39:52,516
Brown schyla się i zdejmuje hełm.
522
00:39:54,059 --> 00:39:56,979
Tym razem postanawia,
523
00:39:57,146 --> 00:40:01,942
że założy hełm na palec i pomacha nim,
524
00:40:02,109 --> 00:40:07,489
żeby sprowokować Niemców
do otwarcia ognia.
525
00:40:12,703 --> 00:40:14,705
Brown ma już odpowiedź.
526
00:40:14,872 --> 00:40:16,623
Niemcy są gotowi do ataku,
527
00:40:17,082 --> 00:40:20,169
ale na razie nic nie może zrobić.
528
00:40:31,221 --> 00:40:34,892
Brown wraca do swojej drużyny.
529
00:40:39,730 --> 00:40:41,482
Melduje o wykryciu Niemców
530
00:40:43,984 --> 00:40:48,530
i kieruje ogień artylerii
na południe.
531
00:40:48,989 --> 00:40:51,283
Informuje też dowódców,
532
00:40:51,450 --> 00:40:54,745
że dotarli na szczyt
Wzgórza Krucyfiksu.
533
00:40:56,580 --> 00:41:00,334
Minęło zaledwie 40 minut
od początku natarcia Browna.
534
00:41:00,501 --> 00:41:04,129
Nie pozwoli Niemcom odbić wzgórza.
535
00:41:14,598 --> 00:41:17,476
Pułk Browna
musi zabezpieczyć teren...
536
00:41:20,437 --> 00:41:23,815
zniszczyć resztę
stanowisk ogniowych...
537
00:41:23,982 --> 00:41:26,860
i obsadzić zdobyte pozycje.
538
00:41:31,281 --> 00:41:33,784
Dopiero po wykonaniu tych zadań
539
00:41:33,951 --> 00:41:36,912
Brown pozwala opatrzyć swoje rany.
540
00:41:38,789 --> 00:41:41,500
Później okazuje się, że miał rację.
541
00:41:41,667 --> 00:41:43,794
Niemcy rozpoczynają kontratak,
542
00:41:44,253 --> 00:41:47,256
który on i jego ludzie odpierają.
543
00:41:47,714 --> 00:41:54,388
Rankiem 18. pułk piechoty
wciąż zajmuje Wzgórze Krucyfiksu.
544
00:41:57,558 --> 00:42:00,477
Za odwagę i sprawne dowodzenie
545
00:42:00,644 --> 00:42:02,771
Bobbie Brown otrzymuje po wojnie
546
00:42:03,230 --> 00:42:06,191
najwyższe odznaczenie,
jakie można zdobyć
547
00:42:06,358 --> 00:42:09,403
w walce: Medal Honoru.
548
00:42:09,903 --> 00:42:12,197
Spotkanie odbyło się w Białym Domu.
549
00:42:12,656 --> 00:42:16,743
Prezydent Truman
chciał wyróżnić Browna
550
00:42:16,910 --> 00:42:18,287
i według legendy,
551
00:42:18,453 --> 00:42:23,166
gdy założył mu medal na szyję,
powiedział, że dla tego medalu
552
00:42:23,333 --> 00:42:26,086
zrezygnowałby z prezydentury.
553
00:42:26,253 --> 00:42:29,172
A Brown, który był bardzo bezpośredni,
554
00:42:29,339 --> 00:42:33,885
odpowiedział: ←Wie pan przecież,
że to nieprawda”.
555
00:42:35,596 --> 00:42:40,642
Z powodu ran Brown żył
w ciągłym bólu i popadł w depresję.
556
00:42:41,101 --> 00:42:45,647
W roku 1971 Brown
popełnił samobójstwo.
557
00:42:49,234 --> 00:42:52,654
Zdobycie Wzgórza Krucyfiksu doprowadziło
558
00:42:52,821 --> 00:42:59,036
do kapitulacji Akwizgranu
w dniu 21 października 1944 r.
559
00:42:59,494 --> 00:43:02,789
Na generała
Gerharda Grafa von Schwerina,
560
00:43:02,956 --> 00:43:06,793
dowódcę tamtejszego garnizonu,
zrzucono całą winę.
561
00:43:06,960 --> 00:43:10,464
Schwerina obwiniano
za porażkę pod Akwizgranem.
562
00:43:10,631 --> 00:43:13,300
Hitler chciał go postawić przed sądem.
563
00:43:13,759 --> 00:43:18,555
{\an8}Za Schwerinem ujęli się
wszyscy przełożeni,
564
00:43:18,722 --> 00:43:22,726
więc Hitler zapomniał o sprawie.
Schwerin trafił zaś
565
00:43:23,185 --> 00:43:26,813
na front włoski, z dala od Hitlera.
566
00:43:26,980 --> 00:43:30,484
Akwizgran to pierwsze zdobyte
niemieckie miasto.
567
00:43:30,942 --> 00:43:35,030
Jego upadek był ciosem
dla nazistów i zwykłych Niemców,
568
00:43:35,489 --> 00:43:41,119
bo Amerykanie stanęli
na niemieckiej ziemi.
569
00:43:41,620 --> 00:43:46,333
{\an8}Tymczasem Rosjanie
zajęli część Prus Wschodnich.
570
00:43:46,792 --> 00:43:49,878
{\an8}Wojna dotarła na terytorium Niemiec.
571
00:43:50,337 --> 00:43:54,049
{\an8}Wraz z nadejściem jesieni
pogoda się pogarsza...
572
00:43:54,216 --> 00:43:58,845
{\an8}Morale Niemców się poprawia,
bo natarcia Rosjan na wschodzie
573
00:43:59,012 --> 00:44:03,058
{\an8}i Aliantów na zachodzie
stają w miejscu.
574
00:44:04,768 --> 00:44:08,063
{\an8}Wojna w Europie będzie trwała
jeszcze sześć miesięcy.
575
00:44:08,063 --> 00:44:09,439
{\an8}Tekst polski: Krzysztof Walczak