1
00:00:02,378 --> 00:00:06,340
Gdy amerykański żołnierz
osłania odwrót swoich towarzyszy,
2
00:00:08,176 --> 00:00:11,929
tuż obok eksploduje pocisk
z niemieckiego czołgu.
3
00:00:14,557 --> 00:00:19,854
Wybuch niszczy karabin maszynowy
i okulary żołnierza.
4
00:00:20,021 --> 00:00:23,232
Sięga więc po karabin
i dalej trwa na stanowisku.
5
00:00:26,944 --> 00:00:28,863
6 czerwca 1944 roku
6
00:00:29,322 --> 00:00:35,745
wojska Aliantów lądują w Normandii
i otwierają front zachodni.
7
00:00:38,623 --> 00:00:44,087
Jednak niemieccy fanatycy
zaciekle walczą o przetrwanie.
8
00:00:49,675 --> 00:00:55,765
Dzień D był bitwą.
Losy wojny dopiero się rozstrzygną.
9
00:01:06,484 --> 00:01:13,491
9 stycznia 1945 roku.
10
00:01:15,535 --> 00:01:19,372
Uzbrojony w rkm Browning
starszy szeregowy Glenn Schmidt
11
00:01:19,831 --> 00:01:22,041
brnie przez śnieg.
12
00:01:23,835 --> 00:01:28,589
Niemcy zaatakowali jego patrol
nieopodal Hatten we Francji.
13
00:01:28,756 --> 00:01:33,219
Karabin Schmidta zaciął się,
a on sam został ranny.
14
00:01:33,386 --> 00:01:38,057
Stracił hełm,
a twarz zalała mu krew.
15
00:01:38,224 --> 00:01:40,143
Przeżył jako jedyny.
16
00:01:40,309 --> 00:01:44,564
Patrol Schmidta
miał wyjątkowego pecha.
17
00:01:45,022 --> 00:01:48,276
{\an8}Zadanie było rutynowe,
ale wyruszyli akurat,
18
00:01:48,442 --> 00:01:51,737
{\an8}gdy Niemcy szykowali się do ataku.
19
00:01:51,904 --> 00:01:57,994
Schmidt ucieka przed Niemcami,
aby zameldować o sytuacji.
20
00:01:58,161 --> 00:02:02,874
Posiadał ważne informacje
z pierwszej ręki.
21
00:02:03,040 --> 00:02:04,917
Na szczęście uszedł z życiem
22
00:02:05,376 --> 00:02:09,130
w przeciwieństwie do innych.
23
00:02:09,297 --> 00:02:12,550
Niemcy prowadzą ofensywę w Ardenach.
24
00:02:12,717 --> 00:02:15,386
Gdy Wacht Am Rhein traci rozpęd,
25
00:02:15,553 --> 00:02:20,099
Hitler postanawia zaatakować
słabszą część frontu.
26
00:02:20,558 --> 00:02:24,353
{\an8}Chce odwrócić uwagę
Amerykanów i Brytyjczyków
27
00:02:24,520 --> 00:02:28,357
{\an8}od walk na odcinku północnym.
28
00:02:28,524 --> 00:02:33,571
Za operację Nordwind
odpowiada Heinrich Himmler,
29
00:02:34,030 --> 00:02:38,659
szef SS. To jego pierwsza
typowo wojskowa operacja.
30
00:02:38,826 --> 00:02:42,747
Hitler ufał
coraz mniejszej grupie ludzi.
31
00:02:42,914 --> 00:02:45,249
Jedyny wyjątek to Himmler,
32
00:02:45,416 --> 00:02:49,754
bo wie, że Himmler
zawsze będzie mu wierny.
33
00:02:49,921 --> 00:02:55,092
Himmler obiecuje Hitlerowi sukces
na rocznicę objęcia urzędu.
34
00:02:55,259 --> 00:03:00,723
Celem Himmlera jest odbicie Strasburga
w ramach prezentu dla Hitlera
35
00:03:00,890 --> 00:03:06,979
z okazji przypadającej na 30 stycznia
12. rocznicy objęcia stanowiska.
36
00:03:07,438 --> 00:03:09,774
Jako stolica Alzacji,
37
00:03:10,233 --> 00:03:14,528
Strasburg został wyzwolony
przez Francuzów w listopadzie.
38
00:03:14,987 --> 00:03:16,530
Sukces Himmlera...
39
00:03:16,697 --> 00:03:21,077
byłby potężnym ciosem
dla Amerykanów i Francuzów.
40
00:03:24,163 --> 00:03:29,460
40 km na północny wschód
od Strasburga, nieopodal Hatten,
41
00:03:31,420 --> 00:03:35,508
szeregowy Schmidt zmierza
ku amerykańskim pozycjom.
42
00:03:38,844 --> 00:03:41,639
Nagle noc rozświetla
oślepiający błysk.
43
00:03:43,849 --> 00:03:45,851
Schmidt zostaje trafiony.
44
00:03:46,018 --> 00:03:52,441
Pieką go plecy, więc przewraca się,
aby śnieg uśmierzył ból.
45
00:03:52,608 --> 00:03:54,235
Musiał być przerażony.
46
00:03:54,694 --> 00:03:59,323
Raniono go już kilka razy.
47
00:04:01,075 --> 00:04:04,495
Tym razem raniły go
granaty fosforowe i pociski
48
00:04:04,996 --> 00:04:08,708
wystrzelone przez broniących się Amerykanów.
49
00:04:14,672 --> 00:04:18,384
Jego mundur wciąż się tli,
Schmidt wstaje
50
00:04:18,551 --> 00:04:21,012
i rusza w kierunku schronu.
51
00:04:23,806 --> 00:04:28,519
Dociera do schronu nr 9
słynnej Linii Maginota.
52
00:04:31,355 --> 00:04:36,652
Linia Maginota to zespół fortyfikacji
wybudowanych przez Francuzów
53
00:04:36,819 --> 00:04:42,575
od granicy ze Szwajcarią
aż po granicę z Belgią.
54
00:04:42,742 --> 00:04:46,454
Składają się na nią
potężne żelbetowe schrony.
55
00:04:46,912 --> 00:04:49,832
{\an8}Niektóre z nich
były jak podziemne miasta.
56
00:04:50,291 --> 00:04:52,043
{\an8}Były tam schrony załogi
57
00:04:52,209 --> 00:04:56,088
{\an8}i stanowiska dla wszelkiego rodzaju
środków uzbrojenia.
58
00:04:56,547 --> 00:04:58,466
Pomiędzy schronami były tunele.
59
00:05:00,009 --> 00:05:03,137
Miejscami beton miał
trzy i pół metra grubości.
60
00:05:03,596 --> 00:05:06,640
Mogły ich atakować
samoloty i artyleria,
61
00:05:07,099 --> 00:05:10,269
a żołnierze i tak byli bezpieczni.
62
00:05:10,728 --> 00:05:16,025
Jednak w 1940 r. Niemcy
po prostu objechali Linię Maginota.
63
00:05:16,484 --> 00:05:18,778
Niemcy nie atakowali Linii Maginota.
64
00:05:19,236 --> 00:05:21,697
Ominęli ją. Ruszyli przez Belgię,
65
00:05:21,864 --> 00:05:23,407
gdzie nie było umocnień.
66
00:05:24,909 --> 00:05:28,579
Teraz Amerykanie zajęli schrony,
które ponownie muszą
67
00:05:29,038 --> 00:05:33,042
bronić granicy francuskiej
przed atakiem Niemców.
68
00:05:44,887 --> 00:05:49,100
Podpułkownik Karl Proll i jego
35. pułk grenadierów pancernych
69
00:05:49,558 --> 00:05:52,228
rozpoczynają atak na Hatten.
70
00:05:54,980 --> 00:05:58,609
Karl Proll zaczynał jako podoficer.
71
00:05:59,068 --> 00:06:03,906
Szybko awansował za zasługi
na froncie wschodnim.
72
00:06:04,365 --> 00:06:08,327
Zdobył też najwyższe
niemieckie odznaczenia.
73
00:06:17,420 --> 00:06:18,796
Z pobliskiego lasu
74
00:06:18,963 --> 00:06:23,759
grenadierzy wychodzą na pole
i ruszają w stronę schronów.
75
00:06:26,137 --> 00:06:29,140
Niemcy sądzą,
że schrony są nieobsadzone,
76
00:06:29,598 --> 00:06:32,560
ale napotykają zaciekły opór.
77
00:06:34,270 --> 00:06:37,231
Szpica dostaje się
pod ogień moździerzy,
78
00:06:37,565 --> 00:06:39,442
broni maszynowej i artylerii.
79
00:06:43,612 --> 00:06:47,116
Podczas ataku
ponosi duże straty.
80
00:06:58,586 --> 00:07:02,590
Pozostali żołnierze
wycofują się do lasu.
81
00:07:03,048 --> 00:07:08,345
Proll to weteran z frontu wschodniego.
Wie, że w tej sytuacji
82
00:07:08,804 --> 00:07:11,474
musi zmienić taktykę.
83
00:07:16,854 --> 00:07:20,774
Żołnierze i czołgi muszą znaleźć
przejście pomiędzy schronami
84
00:07:21,233 --> 00:07:22,568
i uderzyć na Hatten.
85
00:07:25,070 --> 00:07:28,407
Schron nr 9 należy
do zespołu fortyfikacji
86
00:07:28,574 --> 00:07:32,912
położonego na wschód od Hatten.
87
00:07:34,830 --> 00:07:36,874
Z punktu dowodzenia we wsi
88
00:07:37,041 --> 00:07:42,922
obronę koordynuje dowódca
kompanii A, kapitan William Corson.
89
00:07:43,088 --> 00:07:46,759
Dysponuje połączeniem
telefonicznym i radiowym.
90
00:07:46,926 --> 00:07:51,472
Z frontu docierają meldunki
o niemieckim natarciu.
91
00:07:51,931 --> 00:07:55,601
{\an8}Corson robi to,
co zrobiłby każdy na jego miejscu.
92
00:07:55,768 --> 00:07:58,479
{\an8}Chce pozyskać
jak najwięcej informacji.
93
00:07:58,646 --> 00:08:01,690
W tym celu musi utrzymać łączność.
94
00:08:01,857 --> 00:08:07,071
Jego jednostka
z 242. pułku piechoty 42. Dywizji
95
00:08:07,238 --> 00:08:09,156
dopiero co przybyła do Europy.
96
00:08:10,824 --> 00:08:13,244
Wysłano ich do Alzacji,
97
00:08:13,702 --> 00:08:17,373
by dokończyli szkolenie.
Miał to być spokojny sektor.
98
00:08:19,208 --> 00:08:23,379
42. Dywizja ma swoje zalety i wady.
99
00:08:23,546 --> 00:08:26,423
Brakuje jej doświadczenia, organizacji
100
00:08:26,590 --> 00:08:27,925
oraz pewności siebie.
101
00:08:28,384 --> 00:08:33,472
Jako nowa jednostka
może jednak ruszyć do walki
102
00:08:33,639 --> 00:08:37,309
z entuzjazmem, którego brakuje
doświadczonym jednostkom.
103
00:08:40,104 --> 00:08:41,146
W związku z atakiem
104
00:08:41,605 --> 00:08:46,443
dowództwo 242. pułku szykuje
prowizoryczne stanowiska obronne.
105
00:08:50,739 --> 00:08:54,952
Żołnierze ustawiają pole minowe,
by zatrzymać niemieckie pojazdy.
106
00:09:00,374 --> 00:09:04,128
Znajduje się przed punktem
dowodzenia 1. batalionu,
107
00:09:04,295 --> 00:09:06,755
tuż obok kościoła.
108
00:09:12,803 --> 00:09:16,015
W wieży kościoła czekają żołnierze
109
00:09:16,473 --> 00:09:18,767
z wyrzutniami typu Bazooka.
110
00:09:25,316 --> 00:09:29,194
Dołączają do obserwatora,
który od samego rana
111
00:09:29,653 --> 00:09:32,323
kieruje stamtąd ogniem artylerii.
112
00:09:32,781 --> 00:09:35,534
Obserwator artyleryjski
113
00:09:35,701 --> 00:09:38,370
to najważniejszy żołnierz
tuż po dowódcy.
114
00:09:38,829 --> 00:09:43,250
To obserwator kieruje
najważniejszym środkiem ogniowym
115
00:09:43,417 --> 00:09:46,462
o ogromnej sile rażenia,
zwłaszcza u Amerykanów,
116
00:09:46,920 --> 00:09:49,173
których artyleria jest potężna.
117
00:09:51,175 --> 00:09:58,057
W schronie nr 9
sierżant Alvin Cahoon z kompanii A
118
00:09:58,223 --> 00:10:01,101
odparł pierwsze niemieckie ataki
119
00:10:01,268 --> 00:10:05,064
na stanowiska 3. plutonu...
120
00:10:05,230 --> 00:10:08,442
przy pomocy artylerii i moździerzy.
121
00:10:08,901 --> 00:10:12,237
Na południu dostrzega jednak
nowe zagrożenie.
122
00:10:12,696 --> 00:10:18,577
Niemcy przedzierają się
między schronami nr 4 i 5.
123
00:10:26,085 --> 00:10:29,963
Istnieje ryzyko,
że niemieckie czołgi ominą schrony
124
00:10:30,422 --> 00:10:32,966
i ruszą prosto na Hatten.
125
00:10:41,225 --> 00:10:47,064
Nagle w stronę czołgów
lecą pociski z wyrzutni
126
00:10:47,564 --> 00:10:49,650
na wieży kościoła.
127
00:10:49,817 --> 00:10:52,653
To najlepsze miejsce do obserwacji.
128
00:10:52,820 --> 00:10:55,656
{\an8}Niemiecki dowódca
na pewno wiedział,
129
00:10:55,823 --> 00:11:00,035
{\an8}że wieża to idealne miejsce
dla obserwatora.
130
00:11:00,494 --> 00:11:05,207
Niemcy odpowiadają ogniem
131
00:11:05,666 --> 00:11:08,210
i niszczą wieżę.
132
00:11:08,669 --> 00:11:13,966
Amerykanie tracą Bazooki
i obserwatora artyleryjskiego.
133
00:11:14,133 --> 00:11:18,470
To oznacza, że nie moją już liczyć
na wsparcie artylerii.
134
00:11:18,637 --> 00:11:21,890
Ta utrudnia im obronę wsi.
135
00:11:24,518 --> 00:11:29,148
Żołnierze z punktu dowodzenia
1. batalionu szykują się
136
00:11:29,314 --> 00:11:32,317
do obrony Hatten.
137
00:11:40,993 --> 00:11:45,539
Wśród nich jest
starszy szeregowy Vito Bertoldo.
138
00:11:45,998 --> 00:11:50,419
Miał słaby wzrok,
a mimo to chciał tam być.
139
00:11:50,586 --> 00:11:53,630
Zgłosił się do wojska na ochotnika.
140
00:11:53,797 --> 00:11:57,092
Odrzucili go,
ale potem obniżyli wymagania,
141
00:11:57,259 --> 00:11:59,762
bo potrzebowali żołnierzy.
142
00:11:59,928 --> 00:12:03,515
Dzięki temu się załapał,
ale został kucharzem.
143
00:12:03,682 --> 00:12:06,935
Bertoldo nie był zadowolony
z tej funkcji.
144
00:12:07,102 --> 00:12:11,440
Już wtedy sprawiał problemy
swojemu przełożonemu.
145
00:12:11,899 --> 00:12:15,611
A kiedy jakiś żołnierz
sprawia problemy, to trafia gdzieś,
146
00:12:16,069 --> 00:12:18,280
gdzie nikomu nie zaszkodzi.
147
00:12:18,739 --> 00:12:22,242
Gdy Bertoldo trafił do Europy,
jego przełożony,
148
00:12:22,409 --> 00:12:27,206
kapitan Corson, przeniósł go
do służby wartowniczej w Hatten.
149
00:12:27,664 --> 00:12:31,168
To żaden awans.
Raczej poszedł w odstawkę.
150
00:12:36,089 --> 00:12:41,720
Dla Bertolda to jednak szansa
na udział w walce z Niemcami.
151
00:12:42,179 --> 00:12:45,516
Bertoldo chwalił się kolegom,
152
00:12:45,682 --> 00:12:49,520
że jak tylko nadarzy się okazja,
zostanie bohaterem.
153
00:12:49,686 --> 00:12:53,941
Było wiele takich przypadków
i niemal każdy,
154
00:12:54,107 --> 00:12:55,275
kto tak się chwalił,
155
00:12:55,734 --> 00:12:58,403
w trakcie walki
chował się w jakimś rowie.
156
00:12:59,988 --> 00:13:04,117
Były kucharz ustawia
karabin maszynowy i czeka.
157
00:13:11,625 --> 00:13:15,254
Niemcy zasypują punkt dowodzenia
gradem pocisków.
158
00:13:24,179 --> 00:13:27,933
Artyleria przeciwnika
niszczy system łączności.
159
00:13:28,100 --> 00:13:34,606
Przed atakiem kapitan Corson
miał łączność z każdym schronem.
160
00:13:35,065 --> 00:13:36,942
Teraz jest odcięty.
161
00:13:37,109 --> 00:13:40,612
Dowódca zawsze musi znaleźć sobie
odpowiednie miejsce.
162
00:13:41,071 --> 00:13:43,448
Gdzie zatem powinien być?
163
00:13:47,578 --> 00:13:49,538
Corson opuszcza stanowisko.
164
00:13:51,206 --> 00:13:55,502
Rusza do żołnierzy w schronach.
165
00:13:59,047 --> 00:14:00,424
Gdy artyleria cichnie,
166
00:14:00,883 --> 00:14:06,930
ludzie Prolla ponawiają atak
na odcinku północnym.
167
00:14:12,311 --> 00:14:18,901
Schron nr 9 się trzyma,
ale inne stanowiska padają.
168
00:14:30,871 --> 00:14:33,373
Na południu...
169
00:14:33,832 --> 00:14:37,419
{\an8}Jagdtiger to najcięższy
pojazd pancerny z tego okresu.
170
00:14:38,962 --> 00:14:43,008
{\an8}Zbudowano go na podwoziu
czołgu Königstiger,
171
00:14:43,175 --> 00:14:46,428
{\an8}ale zamiast wieży
z armatą kalibru 88 mm
172
00:14:46,595 --> 00:14:50,015
{\an8}miał stałą nadbudówkę
z grubszym pancerzem
173
00:14:50,182 --> 00:14:53,894
i potężniejszym działem
kalibru 128 mm.
174
00:14:54,353 --> 00:14:56,855
{\an8}Służące do niszczenia czołgów
175
00:14:57,022 --> 00:15:00,442
{\an8}działo kalibru 128 mm
waży pięć i pół tony.
176
00:15:00,609 --> 00:15:06,406
{\an8}Może przebić betonowy mur
o grubości ponad dwóch metrów.
177
00:15:07,908 --> 00:15:10,035
Podczas walk w Alzacji
178
00:15:10,202 --> 00:15:14,831
Niemcy trafiali na
stare schrony Linii Maginota.
179
00:15:15,290 --> 00:15:17,292
Hitler stwierdził wtedy:
180
00:15:17,459 --> 00:15:20,295
←Mam broń, która idealnie
się tam sprawdzi.
181
00:15:20,754 --> 00:15:25,092
Niech Jagdtigery
zajmą się tymi schronami”.
182
00:15:30,013 --> 00:15:33,350
Czołgi i grenadierzy pancerni atakują,
183
00:15:33,517 --> 00:15:36,311
a kolejne amerykańskie schrony padają.
184
00:15:40,941 --> 00:15:44,653
Kapitan William Corson pędzi
do schronu nr 9.
185
00:15:44,820 --> 00:15:47,114
Chce przywrócić łączność.
186
00:15:48,573 --> 00:15:54,663
Gdy jest już blisko celu,
jeep dostaje się pod ogień.
187
00:15:54,830 --> 00:15:58,959
Żołnierze kryją się w opuszczonym
stanowisku moździerza.
188
00:16:01,837 --> 00:16:04,756
Corson postanawia biec do schronu.
189
00:16:06,216 --> 00:16:10,387
To klasyczny przykład z dziedziny
działań wojsk lądowych.
190
00:16:10,846 --> 00:16:12,639
Wszystko się komplikuje.
191
00:16:13,098 --> 00:16:15,726
Utknął i nie wie, co się dzieje.
192
00:16:15,892 --> 00:16:17,561
Nie ma też łączności.
193
00:16:18,020 --> 00:16:22,315
{\an8}Proste rzeczy stają się
bardzo trudne i niebezpieczne.
194
00:16:22,482 --> 00:16:25,235
Obok jeepa zostaje
żołnierz z krótkofalówką,
195
00:16:25,694 --> 00:16:30,407
żeby zapewnić łączność
z 1. batalionem w Hatten.
196
00:16:32,826 --> 00:16:35,996
Amerykanie w schronach
walczą o życie,
197
00:16:36,455 --> 00:16:41,043
a niemieckie czołgi i żołnierze
zmierzają do wsi.
198
00:16:41,501 --> 00:16:46,214
To miał być spokojny sektor. Teoretycznie.
199
00:16:46,381 --> 00:16:47,799
A tu nic z tych rzeczy.
200
00:16:48,258 --> 00:16:51,303
Niemcy dotarli do punktu dowodzenia,
201
00:16:51,303 --> 00:16:53,138
a miało ich tam nie być.
202
00:17:23,043 --> 00:17:28,673
Na szczęście pole minowe
przed punktem dowodzenia
203
00:17:28,840 --> 00:17:33,512
1. batalionu 242. pułku
zatrzymuje niemieckie natarcie.
204
00:17:45,273 --> 00:17:48,610
Grenadierzy pancerni
podpułkownika Karla Prolla
205
00:17:49,069 --> 00:17:51,404
przystępują do rozminowania terenu.
206
00:17:55,784 --> 00:17:59,371
Ze swojej pozycji
starszy szeregowy Bertoldo nie ma
207
00:17:59,538 --> 00:18:01,123
dobrego pola ostrzału.
208
00:18:04,084 --> 00:18:06,837
Postanawia znaleźć lepsze miejsce.
209
00:18:07,003 --> 00:18:11,091
Ustawiają karabin maszynowy
pośrodku ulicy.
210
00:18:26,398 --> 00:18:29,234
Nie kryjąc się przed Niemcami
211
00:18:29,234 --> 00:18:34,906
Vito Bertoldo otwiera ogień
z karabinu maszynowego.
212
00:18:39,870 --> 00:18:43,206
Atakuje żołnierzy usiłujących
usunąć pole minowe,
213
00:18:43,665 --> 00:18:46,376
które blokuje drogę ich czołgom.
214
00:18:53,175 --> 00:18:56,511
Bertoldo zmusza ich do odwrotu.
215
00:19:00,390 --> 00:19:04,394
Wraz z pomocnikiem zabierają karabin
na nowe stanowisko.
216
00:19:05,854 --> 00:19:09,274
{\an8}Bertoldo zapamiętał ze szkolenia,
217
00:19:09,441 --> 00:19:12,194
{\an8}że karabin maszynowy
trzeba przenosić,
218
00:19:12,360 --> 00:19:15,155
bo to ważny cel dla przeciwnika.
219
00:19:15,322 --> 00:19:17,490
To śmiercionośna broń.
220
00:19:20,702 --> 00:19:25,165
Pod Hatten kapitan William Corson
unika niemieckiego ostrzału
221
00:19:25,332 --> 00:19:27,083
i dociera do schronu.
222
00:19:28,710 --> 00:19:32,380
Zastaje tam sierżanta Cahoona
i żołnierzy kompanii A
223
00:19:32,547 --> 00:19:36,092
242. pułku piechoty.
224
00:19:37,594 --> 00:19:41,598
Kończy im się amunicja i mają
wielu rannych do ewakuacji.
225
00:19:44,267 --> 00:19:46,853
Większość amerykańskich stanowisk
226
00:19:47,020 --> 00:19:50,065
na tym odcinku Linii Maginota
już padła,
227
00:19:50,232 --> 00:19:54,569
{\an8}ale schron nr 9 na północy
wciąż się broni.
228
00:19:55,737 --> 00:19:58,406
Corson przekazuje
rozkaz z dowództwa:
229
00:19:58,573 --> 00:20:02,035
bronić się za wszelką cenę.
230
00:20:05,538 --> 00:20:11,211
Próbuje też skontaktować się
z łącznikiem, ale nie udaje mu się.
231
00:20:13,588 --> 00:20:18,426
Postanawia zaczekać do zmroku
i ściągnąć wsparcie z Hatten.
232
00:20:21,179 --> 00:20:25,058
Jeśli schron padnie i Niemcy
okrążą Hatten od północy,
233
00:20:25,225 --> 00:20:28,561
narażona będzie cała
dopiero co wyzwolona Alzacja
234
00:20:28,728 --> 00:20:31,106
wraz ze Strasburgiem.
235
00:20:33,316 --> 00:20:35,819
Na początku operacji Nordwind
236
00:20:35,819 --> 00:20:40,073
generał Eisenhower był gotów
poświęcić część terenów,
237
00:20:40,532 --> 00:20:43,076
łącznie ze Strasburgiem.
238
00:20:43,493 --> 00:20:47,163
Eisenhower chce
zaatakować Niemcy od północy.
239
00:20:47,330 --> 00:20:52,460
{\an8}Alzacja jest za daleko na południe
i niezbyt go interesuje.
240
00:20:52,627 --> 00:20:55,880
{\an8}Eisenhower najchętniej
w ogóle wycofałby się
241
00:20:56,047 --> 00:21:02,887
z tego odcinka i skupiłby się
na marszu na Berlin.
242
00:21:03,054 --> 00:21:07,559
Ten pomysł niemal doprowadza
do buntu wojsk francuskich.
243
00:21:09,519 --> 00:21:11,688
Od stuleci Alzacja znajdowała się
244
00:21:12,147 --> 00:21:14,607
raz w rękach Francuzów,
a raz Niemców.
245
00:21:14,858 --> 00:21:18,028
Wtedy chodziło o to,
że to Wolni Francuzi
246
00:21:18,194 --> 00:21:20,447
wyzwolili Strasburg,
247
00:21:20,905 --> 00:21:26,077
co stanowiło dla nich
bardzo ważny symbol
248
00:21:26,536 --> 00:21:28,955
i nie zamierzali znowu go stracić.
249
00:21:40,759 --> 00:21:44,679
W Hatten Niemcy
przypuszczają kolejny atak
250
00:21:44,846 --> 00:21:46,806
na stanowiska 1. batalionu.
251
00:21:49,684 --> 00:21:54,105
Grenadierzy pancerni
ponownie ruszają naprzód,
252
00:21:54,522 --> 00:21:56,691
aby oczyścić pole minowe,
253
00:21:56,858 --> 00:22:00,487
które wspiera amerykańską obronę
w tym sektorze.
254
00:22:00,945 --> 00:22:03,782
Pole minowe powstrzymuje Niemców.
255
00:22:03,948 --> 00:22:05,283
Opóźnia ich natarcie.
256
00:22:05,742 --> 00:22:10,455
Pod Hatten było to ważne,
bo czekali na posiłki.
257
00:22:10,622 --> 00:22:13,583
Jest jeszcze inna możliwość.
258
00:22:13,750 --> 00:22:16,795
Amerykanie liczyli, że miny
259
00:22:16,961 --> 00:22:19,339
unieruchomią któryś z czołgów,
260
00:22:19,506 --> 00:22:22,884
dzięki czemu powstanie zapora.
261
00:22:23,051 --> 00:22:24,969
Obserwując podejście
262
00:22:25,428 --> 00:22:29,432
do punktu dowodzenia
i pole minowe,
263
00:22:29,599 --> 00:22:35,021
Vito Bertoldo i jego pomocnik
szykują karabin maszynowy.
264
00:22:35,480 --> 00:22:37,148
Pomocnik ma różne zadania.
265
00:22:37,607 --> 00:22:43,113
{\an8}Przede wszystkim podaje
amunicję do karabinu maszynowego.
266
00:22:43,279 --> 00:22:46,116
Kolejnym zadaniem
jest obrona stanowiska
267
00:22:46,282 --> 00:22:48,952
przed atakami
żołnierzy przeciwnika.
268
00:22:49,119 --> 00:22:52,872
Umieszczają broń na stole.
269
00:22:53,039 --> 00:22:55,792
Taki karabin posiada
trójnożną podstawę
270
00:22:55,959 --> 00:22:58,336
do stabilizacji położenia.
271
00:22:58,503 --> 00:23:02,549
Przywiązując ją do stołu
ustabilizowali broń
272
00:23:02,715 --> 00:23:04,384
i mogli strzelać celniej.
273
00:23:11,808 --> 00:23:15,228
Bertoldo strzela z karabinu
ustawionego na stole.
274
00:23:25,738 --> 00:23:30,994
Ostrzał ponownie
zmusza Niemców do odwrotu.
275
00:23:33,746 --> 00:23:37,250
Jednak czołg namierza
stanowisko Bertolda.
276
00:23:38,710 --> 00:23:43,131
Strzela w jego okno
z odległości 70 metrów.
277
00:23:49,304 --> 00:23:50,972
Pocisk uderza w budynek.
278
00:23:53,683 --> 00:23:57,937
Wybuch odrzuca Bertolda
i jego pomocnika,
279
00:23:58,104 --> 00:24:03,276
ale jakimś cudem żaden z nich
nie zostaje ranny.
280
00:24:03,276 --> 00:24:08,156
Miał szczęście, bo to był
pocisk przeciwpancerny.
281
00:24:08,615 --> 00:24:12,660
{\an8}To nic przyjemnego,
kiedy taki pocisk wpada do pokoju.
282
00:24:12,827 --> 00:24:14,704
Wstrząs jest potężny.
283
00:24:15,163 --> 00:24:20,460
Byłoby jednak gorzej,
gdyby to był pocisk burzący.
284
00:24:20,627 --> 00:24:24,506
Bertoldo czołga się
z powrotem do stołu.
285
00:24:24,672 --> 00:24:27,759
Czołg nadal stoi
tuż za polem minowym.
286
00:24:30,094 --> 00:24:34,349
Gdy wraca do karabinu,
znów zaczyna strzelać.
287
00:24:35,975 --> 00:24:40,647
Strzelanie z karabinu w czołg
to oznaka pewnego szaleństwa.
288
00:24:40,813 --> 00:24:45,401
Pancerza nie przebije
i tylko zdradzi swoją pozycję.
289
00:24:47,529 --> 00:24:51,741
Z włazu wychyla się dowódca czołgu,
żeby się rozejrzeć.
290
00:24:53,409 --> 00:24:56,287
Bertoldo chwyta za karabin.
291
00:24:56,454 --> 00:25:03,294
Strzela z odległości 70 metrów
i zabija niemieckiego oficera.
292
00:25:08,424 --> 00:25:10,593
Bertoldo broni pola minowego,
293
00:25:11,052 --> 00:25:13,638
by powstrzymać niemieckie czołgi.
294
00:25:15,181 --> 00:25:19,394
Losy tej bitwy
jeszcze się nie rozstrzygnęły.
295
00:25:19,852 --> 00:25:24,649
Wiele zależy od tego,
co jeszcze się wydarzy,
296
00:25:24,983 --> 00:25:27,694
czy Bertoldo powstrzyma
niemiecki atak
297
00:25:28,152 --> 00:25:30,488
i czy posiłki zdołają tam dotrzeć
298
00:25:30,947 --> 00:25:32,323
nim będzie za późno.
299
00:25:35,827 --> 00:25:38,162
Tymczasem w schronie nr 9
300
00:25:38,329 --> 00:25:42,709
kapitan Corson czeka na zmierzch,
by wrócić do Hatten.
301
00:25:43,835 --> 00:25:46,838
Przez otwór obserwuje
niemieckie natarcie
302
00:25:47,005 --> 00:25:51,384
i sprawdza stan pobliskich schronów.
303
00:25:51,551 --> 00:25:54,887
Liczy, że gdy dotrze do radiostacji,
304
00:25:55,054 --> 00:25:58,349
uda mu się wezwać artylerię,
poprosić o amunicję
305
00:25:58,516 --> 00:26:01,644
i odciążyć załogi schronów.
306
00:26:05,023 --> 00:26:09,736
Nagle w schron uderza pocisk
i odrzuca Corsona.
307
00:26:20,663 --> 00:26:26,169
Po zmroku grenadierzy pancerni
zbliżają się do schronu nr 9.
308
00:26:26,336 --> 00:26:30,173
Jako jednostka elitarna,
żołnierze podpułkownika Prolla
309
00:26:30,632 --> 00:26:33,760
idą pomiędzy czołgami
i innymi pojazdami
310
00:26:33,926 --> 00:26:37,764
i błyskawicznie reagują
na rozwój sytuacji.
311
00:26:40,683 --> 00:26:44,979
Czołgi rzadko są skuteczne
w zwalczaniu schronów.
312
00:26:45,146 --> 00:26:50,234
O wiele skuteczniejsze są
jednostki grenadierów pancernych,
313
00:26:50,401 --> 00:26:55,073
{\an8}bo po spieszeniu lepiej
wynajdują słabe punkty
314
00:26:55,239 --> 00:27:00,244
{\an8}w systemie obrony przeciwnika.
315
00:27:11,089 --> 00:27:17,136
Kpt. Corson jest ranny,
a sierż. Cahoona czeka trudny wybór.
316
00:27:18,971 --> 00:27:22,725
Niemiecki ostrzał się nasila.
317
00:27:26,729 --> 00:27:30,441
Żołnierzom kończy się amunicja,
a rannych przybywa.
318
00:27:30,608 --> 00:27:36,239
Cahoon rozkazuje im wrócić
do względnie bezpiecznego schronu.
319
00:27:36,406 --> 00:27:39,534
Często wydaje nam się, że te schrony
320
00:27:39,701 --> 00:27:42,328
to jakieś potężne fortyfikacje.
321
00:27:42,495 --> 00:27:44,414
Ale nie w tym rzecz.
322
00:27:44,580 --> 00:27:47,667
W nich są przede wszystkim
przerażeni żołnierze.
323
00:27:48,126 --> 00:27:50,962
Ich perspektywa ogranicza się do tego,
324
00:27:51,129 --> 00:27:54,340
co widać przez małe otwory schronu.
325
00:27:58,261 --> 00:28:01,931
W mroku wokół schronu
i na jego dachu słychać
326
00:28:02,098 --> 00:28:04,434
niepokojące odgłosy.
327
00:28:16,028 --> 00:28:18,030
Żołnierze w schronie słyszą,
328
00:28:18,197 --> 00:28:24,412
jak niemieccy saperzy
podkładają ładunki wybuchowe.
329
00:28:24,579 --> 00:28:27,081
Od czasu budowy schronów
w latach 30.
330
00:28:27,248 --> 00:28:30,042
{\an8}do bitwy w roku 1945
331
00:28:30,209 --> 00:28:34,213
{\an8}Niemcy zdemontowali z nich
wiele elementów stalowych.
332
00:28:34,672 --> 00:28:38,176
Posłużyły one
do budowy Wału Atlantyckiego.
333
00:28:38,342 --> 00:28:42,388
Schrony stały się podatne na ataki
z nietypowych kierunków.
334
00:28:42,847 --> 00:28:45,850
Ich słabością były
przewody wentylacyjne.
335
00:28:48,186 --> 00:28:50,521
Cahoon nie ma jak się bronić.
336
00:28:50,688 --> 00:28:55,234
Detonacja ładunków
zabije jego żołnierzy.
337
00:28:55,401 --> 00:28:59,197
Brakuje amunicji.
Nie ma łączności z jednostkami,
338
00:28:59,363 --> 00:29:03,534
które mogłyby mu pomóc.
Nie ma żadnej drogi ucieczki.
339
00:29:06,120 --> 00:29:11,709
Konsultuje się z kapitanem Corsonem,
który jest ranny, ale żyje.
340
00:29:11,876 --> 00:29:15,505
Niemcy są wszędzie,
a on nie widzi sensu w tym,
341
00:29:15,671 --> 00:29:19,091
{\an8}żeby tam ginąć
i skazywać żołnierzy na śmierć.
342
00:29:19,258 --> 00:29:20,927
{\an8}Postanawia się poddać.
343
00:29:29,101 --> 00:29:31,729
Corson się zgadza.
344
00:29:38,611 --> 00:29:41,656
Cahoon krzyczy do Niemców
na dachu schronu.
345
00:29:45,368 --> 00:29:48,788
Żołnierze kompanii A
wychodzą ze schronu nr 9
346
00:29:48,955 --> 00:29:51,249
z rannymi towarzyszami i dowódcą.
347
00:29:56,754 --> 00:30:00,049
Ostatni obrońcy
Linii Maginota w tym sektorze
348
00:30:00,216 --> 00:30:02,802
dostają się do niewoli.
349
00:30:07,098 --> 00:30:11,018
Po przełamaniu oporu
Amerykanów pod Hatten
350
00:30:11,185 --> 00:30:14,605
Niemcy mogą bez trudu
zająć całą wieś.
351
00:30:19,777 --> 00:30:25,116
Nocą 9 stycznia 1945 roku
na północnym wschodzie Francji
352
00:30:26,993 --> 00:30:30,371
główną linią obrony
wojsk amerykańskich
353
00:30:30,538 --> 00:30:33,124
staje się wioska Hatten.
354
00:30:37,295 --> 00:30:42,091
Po upadku schronu nr 9
punkty dowodzenia 1. i 2. batalionu
355
00:30:42,258 --> 00:30:48,514
242. pułku piechoty bronią
wschodniej części miejscowości.
356
00:30:48,973 --> 00:30:51,183
Potrzebują jednak wsparcia.
357
00:30:53,686 --> 00:30:57,356
Ilekroć Niemcy gdzieś atakowali,
Amerykanie reagowali
358
00:30:57,523 --> 00:31:00,860
i ściągali sprzęt,
uzbrojenie i żołnierzy.
359
00:31:01,027 --> 00:31:03,321
To bardzo prosty scenariusz:
360
00:31:03,779 --> 00:31:06,991
{\an8}wrócić, odbić miasto
i odwrócić bieg zdarzeń.
361
00:31:09,327 --> 00:31:12,872
Tymczasem 1. batalion
przenosi punkt dowodzenia
362
00:31:13,039 --> 00:31:16,208
dalej od kościoła,
w bezpieczniejsze miejsce.
363
00:31:19,962 --> 00:31:24,091
St. szer. Vito Bertoldo
zgłasza się na ochotnika
364
00:31:24,258 --> 00:31:26,761
do osłony tego manewru.
365
00:31:33,267 --> 00:31:34,894
Dlaczego to zrobił?
366
00:31:35,353 --> 00:31:38,064
Wątpię, żeby śpieszył się
na tamten świat.
367
00:31:38,522 --> 00:31:44,111
Chociaż jest gotowy zginąć,
jeśli zajdzie taka konieczność.
368
00:31:44,570 --> 00:31:48,366
I to jest naprawdę niesamowite.
369
00:31:51,911 --> 00:31:54,997
Tuż po świcie Niemcy
przejmują inicjatywę
370
00:31:55,164 --> 00:31:59,919
i ruszają do ataku
nie czekając na Amerykanów.
371
00:32:00,378 --> 00:32:03,381
Niemcy chcą
wyprzeć Amerykanów z Hatten
372
00:32:03,547 --> 00:32:06,467
i ruszyć na Strasburg.
373
00:32:06,926 --> 00:32:09,595
{\an8}Strasburg ma wielką
wartość symboliczną.
374
00:32:10,054 --> 00:32:14,433
Stolica Alzacji
powinna być w rękach Niemców.
375
00:32:14,600 --> 00:32:17,228
Tak właśnie uważają naziści.
376
00:32:24,110 --> 00:32:27,738
Amerykańskie posiłki
powstrzymują niemieckie natarcie,
377
00:32:28,197 --> 00:32:33,411
ale nie mogą wkroczyć do Hatten
i pomóc Bertoldowi i pozostałym.
378
00:32:40,042 --> 00:32:45,798
Bertoldo pozostaje na stanowisku
przy polu minowym.
379
00:32:55,683 --> 00:32:58,060
Niemcy chcą usunąć miny,
380
00:32:58,227 --> 00:33:00,354
które blokują drogę czołgom.
381
00:33:05,026 --> 00:33:09,363
Bertoldo odpiera ich ataki
seriami z karabinu maszynowego.
382
00:33:17,747 --> 00:33:21,375
Żołnierze się rozpraszają,
a czołg się wycofuje.
383
00:33:23,002 --> 00:33:28,007
Bertoldo i jego pomocnik
czekają na kolejny atak.
384
00:33:28,466 --> 00:33:32,428
Bertoldo i jego kumpel
robią na ścianie zapiski,
385
00:33:32,887 --> 00:33:35,931
by pamiętać, jakie straty
zadali Niemcom.
386
00:33:36,390 --> 00:33:38,225
Był to sposób na nudę.
387
00:33:38,392 --> 00:33:43,731
Pozwalało to również
zachować trzeźwość umysłu.
388
00:33:43,898 --> 00:33:46,025
Przerwa w walce dobiega końca,
389
00:33:48,861 --> 00:33:54,617
a pokój zostaje zniszczony.
Wybuch powala Bertolda.
390
00:33:57,620 --> 00:34:01,415
Po wybuchu chce ratować
swojego pomocnika,
391
00:34:01,582 --> 00:34:04,210
choć sam jest ranny.
392
00:34:07,671 --> 00:34:10,132
Jego kolega jest ciężko ranny,
393
00:34:10,299 --> 00:34:14,136
więc Bertoldo
opatruje go i wyciąga stamtąd.
394
00:34:14,595 --> 00:34:16,305
Nie jest to łatwe.
395
00:34:22,228 --> 00:34:25,189
Gdy jego pomocnik
jest już bezpieczny,
396
00:34:25,648 --> 00:34:29,360
Bertoldo rozgląda się...
397
00:34:29,527 --> 00:34:33,989
i widzi niemiecki czołg,
który podjechał boczną drogą.
398
00:34:34,448 --> 00:34:39,787
Nie ma jednak czasu zareagować,
a czołg staje w płomieniach.
399
00:34:41,705 --> 00:34:47,878
Amerykanie trafiają go z Bazooki
z drugiego piętra.
400
00:34:48,045 --> 00:34:51,048
Płonący czołg zaczyna się cofać.
401
00:34:53,926 --> 00:34:56,428
Bertoldo strzela
z karabinu maszynowego.
402
00:35:00,599 --> 00:35:03,060
Jego działania to efekt złości.
403
00:35:05,938 --> 00:35:09,483
Chce dopaść Niemców za to,
co zrobili jego koledze.
404
00:35:11,610 --> 00:35:14,238
Bitwa stała się sprawą osobistą.
405
00:35:21,203 --> 00:35:24,790
Vito Bertoldo wini Niemców
za stan swojego kolegi
406
00:35:25,249 --> 00:35:28,794
i ostrzeliwuje żołnierzy uciekających
407
00:35:29,253 --> 00:35:30,212
z czołgu.
408
00:35:45,477 --> 00:35:48,230
Przed godziną 23:00
dnia 10 stycznia...
409
00:35:50,816 --> 00:35:55,196
niedobitki 242. pułku
otrzymują rozkaz,
410
00:35:55,362 --> 00:35:59,575
by wycofać się z Hatten na zachód.
411
00:35:59,742 --> 00:36:02,077
Wyczerpane bataliony broniły się
412
00:36:02,244 --> 00:36:05,831
od rozpoczęcia ataku.
413
00:36:06,332 --> 00:36:08,250
Wycofują się małymi grupami.
414
00:36:08,417 --> 00:36:12,213
Osłaniają się wzajemnie,
sprawdzają budynki,
415
00:36:12,379 --> 00:36:15,132
kryją się w cieniu.
416
00:36:15,299 --> 00:36:18,719
Uciekają wszelkimi sposobami.
417
00:36:18,886 --> 00:36:20,346
Chaos narasta,
418
00:36:20,512 --> 00:36:24,558
bo w tym samym czasie
nowe jednostki brną naprzód.
419
00:36:34,735 --> 00:36:37,238
Bertoldo nie ma już pomocnika,
420
00:36:37,404 --> 00:36:42,159
ale na ochotnika osłania
wycofujących się żołnierzy.
421
00:36:43,911 --> 00:36:47,206
Każdy w takiej sytuacji
zastanawia się,
422
00:36:47,373 --> 00:36:51,168
{\an8}czy jemu też uda się
bezpiecznie ewakuować.
423
00:36:53,796 --> 00:36:57,007
Niemcy docierają
do punktu dowodzenia batalionu.
424
00:36:57,466 --> 00:36:59,843
Przechodzą pod stanowiskiem Bertolda.
425
00:37:01,470 --> 00:37:05,933
Nie ma jak ostrzelać ich
ze swojego karabinu maszynowego.
426
00:37:11,480 --> 00:37:15,192
Sięga więc po granaty fosforowe.
427
00:37:16,735 --> 00:37:19,029
Środki bojowe zawierające fosfor
428
00:37:19,196 --> 00:37:23,659
często służą
do tworzenia zasłony dymnej.
429
00:37:24,118 --> 00:37:26,453
Fosfor reaguje z tlenem z powietrza
430
00:37:26,912 --> 00:37:29,999
i ulega zapłonowi.
Osiąga wówczas temperaturę
431
00:37:30,457 --> 00:37:35,713
ponad 760 C i wytwarza gęsty dym.
432
00:37:36,171 --> 00:37:38,716
Granaty i pociski fosforowe
służą także
433
00:37:39,174 --> 00:37:42,720
jako amunicja zapalająca.
434
00:37:42,886 --> 00:37:45,681
W ogniu często giną też ludzie.
435
00:37:45,848 --> 00:37:49,685
To przerażająca broń,
która łatwo sieje zniszczenie.
436
00:37:49,852 --> 00:37:53,772
Granat fosforowy
ma przy tym spory zasięg.
437
00:37:53,939 --> 00:37:57,735
Fosfor może razić ludzi
w promieniu 20 metrów
438
00:37:57,901 --> 00:38:00,237
i przepalać im skórę.
439
00:38:00,404 --> 00:38:02,406
Ogień można ugasić wodą,
440
00:38:02,865 --> 00:38:06,327
ale fosfor zapala się ponownie,
gdy woda odparuje.
441
00:38:23,260 --> 00:38:27,056
Żołnierze uciekają
przed granatami Bertolda.
442
00:38:28,932 --> 00:38:31,477
Niemcy muszą wyeliminować obrońców,
443
00:38:31,643 --> 00:38:33,937
którzy powstrzymują ich natarcie.
444
00:38:39,777 --> 00:38:43,864
Kolejny wybuch powala Bertolda.
445
00:38:45,240 --> 00:38:48,077
Niewykluczone,
że u Niemców był ktoś,
446
00:38:48,077 --> 00:38:51,997
kto kierował ogień czołgu
na jego pozycję.
447
00:38:52,456 --> 00:38:55,167
Zwłaszcza po tym, jak użył fosforu.
448
00:38:55,334 --> 00:38:59,046
Tym bardziej chcieli się go pozbyć.
449
00:38:59,213 --> 00:39:02,633
Niemiecki czołg
wycelował w jego okno.
450
00:39:04,385 --> 00:39:07,930
Wstrząs musiał być potężny.
451
00:39:08,389 --> 00:39:10,307
Do tego jestem przekonany,
452
00:39:10,474 --> 00:39:15,187
że wybuch mógł pozbawić go słuchu.
453
00:39:15,354 --> 00:39:19,817
Dla niego najgorsze było to,
że wybuch zniszczył mu okulary.
454
00:39:19,983 --> 00:39:23,362
I uszkodził jego karabin maszynowy.
455
00:39:23,529 --> 00:39:26,323
Bertoldo się nie poddaje.
456
00:39:26,490 --> 00:39:31,995
Sięga po karabin i dalej strzela
do niemieckich żołnierzy.
457
00:39:39,253 --> 00:39:41,880
Bertoldo walczył, jak tylko mógł.
458
00:39:42,256 --> 00:39:44,258
Okazał się bardzo zaradny.
459
00:39:44,842 --> 00:39:47,803
Wykazał się też ogromną odwagą.
460
00:40:10,159 --> 00:40:13,328
Bertoldo bronił pola minowego
przez dwa dni.
461
00:40:13,495 --> 00:40:17,291
W końcu otrzymuje rozkaz,
żeby się wycofać.
462
00:40:42,441 --> 00:40:46,320
Bertoldo i żołnierze
242. pułku piechoty
463
00:40:46,487 --> 00:40:49,823
uniemożliwiają Niemcom
zdobycie Hatten.
464
00:40:53,494 --> 00:40:56,497
Wyczerpująca bitwa
trwa jeszcze 10 dni.
465
00:40:59,124 --> 00:41:02,461
W rezultacie Niemcy
nie docierają do Strasburga.
466
00:41:04,046 --> 00:41:09,176
Walki w styczniu 1945 roku
były wyjątkowo zaciekłe.
467
00:41:09,635 --> 00:41:12,471
{\an8}Walczono o każdą ulicę
i o każdy dom.
468
00:41:12,930 --> 00:41:15,724
Zginęło wówczas wielu ludzi,
469
00:41:16,183 --> 00:41:19,019
a niektóre piękne miasta
470
00:41:19,186 --> 00:41:20,854
zostały zniszczone.
471
00:41:21,313 --> 00:41:26,026
Plan Himmlera nie wypala.
Nie zdobywa Strasburga
472
00:41:26,527 --> 00:41:30,072
na 12. rocznicę
istnienia III Rzeszy.
473
00:41:31,907 --> 00:41:36,078
Hitler i tak awansuje Himmlera,
474
00:41:36,245 --> 00:41:40,123
który zostaje dowódcą
Grupy Armii Wisła.
475
00:41:40,582 --> 00:41:43,001
{\an8}Himmler kontynuuje karierę
476
00:41:43,168 --> 00:41:46,880
{\an8}mimo że zawiódł
przy tak ważnym zadaniu.
477
00:41:48,507 --> 00:41:52,052
Kapitan William Corson,
sierżant Alvin Cahoon,
478
00:41:52,219 --> 00:41:56,056
starszy szeregowy Glenn Schmidt
i inni Amerykanie
479
00:41:56,223 --> 00:42:00,936
ze schronu nr 9 resztę wojny
spędzają w obozach jenieckich.
480
00:42:03,522 --> 00:42:08,068
1. batalion 242. pułku
zostaje wyróżniony
481
00:42:08,235 --> 00:42:10,320
za bohaterską obronę Hatten
482
00:42:10,779 --> 00:42:14,783
i ofiarę złożoną przez
ponad 500 żołnierzy i oficerów.
483
00:42:14,950 --> 00:42:18,870
To niemal 70%
stanu osobowego tej jednostki.
484
00:42:22,165 --> 00:42:27,796
Ppłk Karl Proll kontynuuje ataki
na Hatten aż do 19 stycznia.
485
00:42:27,963 --> 00:42:33,719
Z jego 1. batalionu zostało
jedynie 100 żołnierzy.
486
00:42:33,885 --> 00:42:37,347
Proll otrzymuje
Krzyż Żelazny z Liśćmi Dębu.
487
00:42:37,514 --> 00:42:42,603
Według raportu odparł
35 amerykańskich ataków.
488
00:42:42,769 --> 00:42:46,148
Ogłoszono to
jeszcze przed końcem stycznia.
489
00:42:46,315 --> 00:42:48,483
Powody mogły być różne.
490
00:42:48,650 --> 00:42:53,322
Możliwe, że spisał się tak świetnie,
491
00:42:53,488 --> 00:42:56,575
że należało mu się
to wysokie odznaczenie.
492
00:42:57,034 --> 00:42:59,286
Albo wręcz przeciwnie.
493
00:42:59,453 --> 00:43:03,040
Niemcy nie chcieli
przyznać się do porażki,
494
00:43:03,206 --> 00:43:08,462
więc nadali mu odznaczenie
dla podkreślenia heroizmu.
495
00:43:10,047 --> 00:43:15,469
Starszy szeregowy Vito Bertoldo
otrzymuje najwyższe odznaczenie,
496
00:43:15,636 --> 00:43:20,015
Medal Honoru,
za swoją wytrwałość i odwagę.
497
00:43:21,516 --> 00:43:25,437
Kapitan William Corson
dowiaduje się o tym z gazety
498
00:43:25,604 --> 00:43:28,231
już po powrocie do Stanów.
499
00:43:28,690 --> 00:43:33,236
Jego nieudolny kucharz okazał się
doskonałym żołnierzem.
500
00:43:35,822 --> 00:43:39,868
Na pewno zdziwiło go,
że tak błędnie go ocenił.
501
00:43:41,703 --> 00:43:48,710
{\an8}W styczniu 1945 r. trwają operacje
Wacht am Rhein i Nordwind,
502
00:43:49,169 --> 00:43:52,005
{\an8}ale nie przynoszą
spodziewanych sukcesów.
503
00:43:52,464 --> 00:43:55,676
{\an8}Niemcy wycofują się
i szykują się do obrony.
504
00:43:55,842 --> 00:44:00,764
{\an8}Ofensywa Aliantów pochłonie
jeszcze wiele ofiar.
505
00:44:03,642 --> 00:44:08,605
{\an8}Wojna w Europie będzie trwała
jeszcze trzy i pół miesiąca.
506
00:44:08,605 --> 00:44:09,648
{\an8}Tekst polski: Krzysztof Walczak