1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX
2
00:00:07,507 --> 00:00:09,884
NETFLIX — ORYGINALNY SERIAL DOKUMENTALNY
3
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX
4
00:00:45,336 --> 00:00:49,966
IRLANDIA PÓŁNOCNA – 1975 ROK
5
00:01:03,563 --> 00:01:07,484
Problemy tu, w Irlandii Północnej,
to 30 lat konfliktów.
6
00:01:09,152 --> 00:01:13,406
W tym czasie zabito około 3700 osób,
7
00:01:14,449 --> 00:01:16,785
a ponad 40 000 zostało rannych.
8
00:01:29,047 --> 00:01:32,467
Wskutek tego całe pokolenie nastolatków
9
00:01:32,717 --> 00:01:35,845
dorastało pozbawione zwykłych
zdarzeń towarzyskich,
10
00:01:35,929 --> 00:01:38,348
których gdzie indziej dzieciaki oczekują.
11
00:01:38,431 --> 00:01:39,390
KINO
12
00:01:39,474 --> 00:01:43,103
Dlatego tak ważne jest
przetrwanie rozrywki.
13
00:01:45,438 --> 00:01:48,900
Teraz wielu salom tanecznym
grozi zamknięcie z powodu tego,
14
00:01:48,983 --> 00:01:52,278
co stało się najpopularniejszemu
zespołowi w Irlandii.
15
00:01:53,613 --> 00:01:57,200
Oni mogli zapełnić każdą salę
po obu stronach granicy.
16
00:02:00,328 --> 00:02:03,456
Nazywali się Miami Showband.
17
00:02:10,672 --> 00:02:13,716
Byli najbardziej olśniewającym zespołem
w Irlandii.
18
00:02:13,800 --> 00:02:15,760
Często nie słyszeliśmy, co gramy.
19
00:02:15,844 --> 00:02:17,428
Słychać było tylko krzyki.
20
00:02:21,516 --> 00:02:23,893
Wszyscy byliśmy ściśnięci,
21
00:02:23,977 --> 00:02:28,106
nikt nie zwracał uwagi na ból.
Jak się tam było, stało się.
22
00:02:28,982 --> 00:02:30,650
Byli naszymi supergwiazdami.
23
00:02:32,026 --> 00:02:34,571
Byłem w siódmym niebie.
24
00:02:36,281 --> 00:02:40,034
Byłem liderem jednego z najlepszych
zespołów na świecie.
25
00:02:40,535 --> 00:02:41,911
Irlandzkich Beatlesów.
26
00:02:47,292 --> 00:02:49,711
SHOWBAND W MORDERCZYM POTRZASKU
27
00:02:50,128 --> 00:02:51,421
TRZEJ CZŁONKOWIE
28
00:02:51,504 --> 00:02:52,630
Byłem zrozpaczony.
29
00:02:52,714 --> 00:02:54,799
ZASTRZELENI
30
00:02:55,592 --> 00:02:57,719
Dlaczego ktoś chciałby zranić Miami?
31
00:02:58,553 --> 00:03:00,221
Wszyscy kochają muzykę.
32
00:03:01,598 --> 00:03:04,142
Scena muzyczna
już nigdy nie była taka sama.
33
00:03:04,225 --> 00:03:06,686
Muzyka zmarła tej nocy, gdy zmarli Miami.
34
00:03:09,939 --> 00:03:14,194
Czy mogło to być przypadkowe zabójstwo?
35
00:03:14,402 --> 00:03:17,947
Nie sądzę. Myślę, że ich wytypowano.
36
00:03:18,031 --> 00:03:20,200
Ludzie byli wstrząśnięci do głębi.
37
00:03:20,617 --> 00:03:24,537
Jestem zdecydowany dowiedzieć się,
kto zamordował Miami Showband,
38
00:03:25,038 --> 00:03:28,208
nawet jeśli trop wiedzie
na szczyt rządu brytyjskiego.
39
00:03:29,042 --> 00:03:33,504
Minęło prawie 40 lat,
ale wreszcie zbliżamy się do prawdy.
40
00:03:47,143 --> 00:03:50,396
Urodziłem się i dorastałem
w South Tipperary w Republice Irlandii.
41
00:03:50,480 --> 00:03:51,439
BASISTA
42
00:03:51,522 --> 00:03:54,108
Na dalekim południu,
gdzie wybuchł konflikt,
43
00:03:54,192 --> 00:03:57,820
w Irlandii Północnej
będącej częścią Zjednoczonego Królestwa.
44
00:03:59,239 --> 00:04:01,157
Ojciec był nacjonalistą.
45
00:04:02,033 --> 00:04:05,370
Chciał widzieć Irlandię zjednoczoną.
46
00:04:06,955 --> 00:04:09,040
Tego chcieli Irlandczycy.
47
00:04:09,540 --> 00:04:13,002
Nie było nienawiści
w stosunku do Wielkiej Brytanii.
48
00:04:13,336 --> 00:04:15,046
Tato zgłosił się na ochotnika
49
00:04:15,129 --> 00:04:19,092
do armii brytyjskiej przy wybuchu
drugiej wojny światowej.
50
00:04:20,969 --> 00:04:23,888
Wychowano mnie w szacunku do munduru.
51
00:04:25,431 --> 00:04:27,183
Reprezentował tylko dobro.
52
00:04:28,017 --> 00:04:30,395
Nigdy nie podejrzewałem o nic złego
53
00:04:30,478 --> 00:04:32,981
ani państwa irlandzkiego,
ani brytyjskiego.
54
00:04:35,275 --> 00:04:37,235
Nic nie wiedziałem o polityce.
55
00:04:38,820 --> 00:04:44,075
Rodzice widzieli, co polityka może zrobić,
56
00:04:44,325 --> 00:04:47,245
bardzo się więc cieszyli,
gdy zdecydowałem się
57
00:04:47,328 --> 00:04:49,580
poświęcić życie grze na instrumencie.
58
00:04:51,916 --> 00:04:53,626
- Hej.
- Fajnie was widzieć.
59
00:04:55,295 --> 00:04:56,129
Jak się macie?
60
00:04:57,922 --> 00:05:02,093
W latach 1962 i 1963
na świecie królowali Beatlesi.
61
00:05:05,138 --> 00:05:07,849
Usłyszałem w radio „Love me do”.
62
00:05:07,932 --> 00:05:13,021
W dojrzałym wieku lat jedenastu
zdecydowałem się do nich dołączyć. Proste.
63
00:05:14,522 --> 00:05:17,483
Pewnego dnia młody chłopak zapytał mnie,
64
00:05:17,567 --> 00:05:21,571
czy nie zachciałbym grać na basie
w jego zespole.
65
00:05:22,113 --> 00:05:23,990
Nigdy nie grałem na basie.
66
00:05:24,073 --> 00:05:27,744
Pomyślałem, że co dobre dla McCartneya,
jest dobre i dla mnie.
67
00:05:28,619 --> 00:05:30,371
Jak tylko dotknąłem gitary,
68
00:05:31,039 --> 00:05:34,917
poczułem, jakby ktoś podłączył mnie
do gniazdka.
69
00:05:37,795 --> 00:05:41,507
Grałem, aż na palcach miałem
wielkie pęcherze.
70
00:05:41,591 --> 00:05:44,802
Byłem coraz lepszy i lepiej to rozumiałem.
71
00:05:49,932 --> 00:05:51,684
Tak zaczęła się moja muzyka.
72
00:05:55,229 --> 00:05:57,523
Szybko się rozwijałem.
73
00:05:59,525 --> 00:06:03,613
Konflikt w Irlandii
był wtedy bardzo zaostrzony.
74
00:06:06,074 --> 00:06:09,285
IRLANDIA PÓŁNOCNA – 1973 ROK
75
00:06:18,961 --> 00:06:20,213
Do armatek!
76
00:06:21,881 --> 00:06:25,802
Coraz więcej bomb pustoszy
Irlandię Północną.
77
00:06:26,677 --> 00:06:29,138
Nie będzie pokoju,
póki ci ludzie nie zrozumieją,
78
00:06:29,222 --> 00:06:32,016
że Irlandia Północna
jest częścią Zjednoczonego Królestwa
79
00:06:32,100 --> 00:06:33,393
i zawsze nią będzie.
80
00:06:34,644 --> 00:06:38,022
Zwolennicy unii w Irlandii Północnej,
głównie protestanci,
81
00:06:38,106 --> 00:06:41,150
chcieli, by kraj pozostał w unii
z Wielką Brytanią.
82
00:06:43,361 --> 00:06:47,907
Nacjonaliści, w większości katolicy,
chcieli zjednoczonej Irlandii.
83
00:06:49,450 --> 00:06:52,203
IRLANDIA DLA IRLANDCZYKÓW
84
00:06:52,286 --> 00:06:55,415
Protestanci i katolicy
nigdy się już nie zaprzyjaźnią.
85
00:06:55,581 --> 00:06:57,083
Obie strony czują żal.
86
00:06:59,127 --> 00:07:03,881
Najsilniejszą grupą paramilitarną
po stronie lojalistów jest UVF,
87
00:07:04,006 --> 00:07:06,134
czyli Ulsterskie Siły Ochotnicze.
88
00:07:07,051 --> 00:07:10,304
Republikanie mają IRA,
89
00:07:10,388 --> 00:07:12,473
czyli Irlandzką Armię Republikańską.
90
00:07:13,141 --> 00:07:15,143
ATAK BOMBOWY IRA, BELFAST
91
00:07:15,226 --> 00:07:17,353
Terroryzm ze strony obu grup...
92
00:07:17,437 --> 00:07:18,938
ATAK BOMBOWY UVF, ULSTER
93
00:07:19,021 --> 00:07:20,398
...nasilał się,
94
00:07:21,649 --> 00:07:24,026
a najbardziej cierpiała ludność cywilna.
95
00:07:27,155 --> 00:07:29,365
W tym samym czasie
96
00:07:29,449 --> 00:07:32,535
zespoły coverowe były w Irlandii
bardzo popularne.
97
00:07:32,702 --> 00:07:34,328
W Północnej i Południowej.
98
00:07:39,292 --> 00:07:42,753
Grały one covery popularnych przebojów,
99
00:07:42,837 --> 00:07:45,131
wszystko, do czego dało się tańczyć.
100
00:07:49,135 --> 00:07:52,346
Scena była fantastyczna,
101
00:07:52,597 --> 00:07:57,560
bo ludzie żyli konfliktem,
a to pozwalało im zapomnieć.
102
00:07:58,436 --> 00:08:02,565
Pójście wystrojonym na koncert
było jak terapia.
103
00:08:07,737 --> 00:08:10,281
Było bardzo wiele takich zespołów,
104
00:08:10,406 --> 00:08:12,867
ale najpopularniejsi byli Miami Showband.
105
00:08:14,035 --> 00:08:15,369
Miałem przesłuchanie,
106
00:08:15,453 --> 00:08:20,500
ale nie miałem żadnych wątpliwości,
że dadzą mi tę robotę.
107
00:08:20,583 --> 00:08:21,918
Taki byłem pewny siebie.
108
00:08:25,087 --> 00:08:27,089
Nawet nie znam twojego imienia
109
00:08:27,256 --> 00:08:29,800
WOKALISTA MIAMI SHOWBAND
110
00:08:29,884 --> 00:08:32,720
Nie obchodziło mnie to
Bo cały czas szukałem
111
00:08:34,680 --> 00:08:36,599
Ale byłaś mi przeznaczona...
112
00:08:38,684 --> 00:08:42,939
Pamiętam frontmana, Frana O'Toole'a,
by był postacią kultową.
113
00:08:43,022 --> 00:08:45,399
Wszystkie dziewczyny się w nim kochały.
114
00:08:45,483 --> 00:08:50,071
Miały jego zdjęcie w sypialni.
115
00:08:51,405 --> 00:08:55,743
Kiedyś określono go jako najlepszego
piosenkarza soul Irlandii.
116
00:08:56,327 --> 00:08:57,787
Był tak dobry.
117
00:09:00,331 --> 00:09:02,375
To przedstawienie ma tytuł
Me and My Music.
118
00:09:02,500 --> 00:09:05,545
Są w nim piosenki, które napisałem
z przyjacielem, Desem Lee.
119
00:09:07,838 --> 00:09:08,965
Des był liderem zespołu.
120
00:09:09,840 --> 00:09:13,970
Był zaangażowany w pisanie piosenek,
partnerował w tym Franowi.
121
00:09:14,053 --> 00:09:18,349
Spaliśmy, piliśmy i jedliśmy muzykę.
122
00:09:19,892 --> 00:09:22,770
Mój podstawowy instrument to saksofon.
123
00:09:24,647 --> 00:09:28,025
Brian McCoy był bardzo ceniony
w branży muzycznej.
124
00:09:28,651 --> 00:09:33,698
Świetny trębacz, ubóstwiał swoją rodzinę,
dzieci i psa.
125
00:09:36,450 --> 00:09:38,077
Perkusistą był Ray Miller.
126
00:09:38,578 --> 00:09:41,998
Był świetnym kompanem
i słychać to było w jego grze.
127
00:09:42,915 --> 00:09:47,753
Nasz gitarzysta, Tony Geraghty,
był niezwykle utalentowanym muzykiem.
128
00:09:48,462 --> 00:09:50,423
Bardzo szybko się do siebie zbliżyliśmy.
129
00:09:50,506 --> 00:09:52,466
Spoglądał na mnie, uśmiechaliśmy się
130
00:09:52,800 --> 00:09:56,679
i wkładaliśmy w muzykę coś dodatkowego.
To było jak telepatia.
131
00:09:57,888 --> 00:10:00,683
Wszyscy mieszkaliśmy w Republice,
w Dublinie,
132
00:10:01,434 --> 00:10:05,730
ale byliśmy niezwykle popularni
w Irlandii Północnej.
133
00:10:09,734 --> 00:10:12,320
Popełniano okropne zbrodnie.
134
00:10:15,072 --> 00:10:18,618
W całym tym morderczym piekle
135
00:10:19,160 --> 00:10:22,038
byliśmy równie popularni
po obu stronach granicy,
136
00:10:22,705 --> 00:10:25,041
wśród najróżniejszych ludzi.
137
00:10:26,042 --> 00:10:27,793
Patrząc na widownię,
138
00:10:27,877 --> 00:10:30,921
nie widać, kto jest katolikiem,
a kto protestantem.
139
00:10:31,005 --> 00:10:33,174
Wszyscy wyglądali i mówili tak samo.
140
00:10:33,424 --> 00:10:35,801
Wtedy nie wiedziałem,
141
00:10:35,885 --> 00:10:39,055
kto jest jakiego wyznania w zespole.
142
00:10:39,221 --> 00:10:41,932
Ray Miller i Brian McCoy
143
00:10:42,433 --> 00:10:46,520
byli protestantami z Północy,
reszta to katolicy.
144
00:10:46,604 --> 00:10:49,106
Nigdy nie była to kwestia
religii czy polityki.
145
00:10:49,273 --> 00:10:51,275
Jedyną walutą w naszym zespole
146
00:10:52,068 --> 00:10:53,903
było to, jak dobrze ktoś gra.
147
00:10:53,986 --> 00:10:57,323
Tylko tyle. Muzyka była naszą religią.
148
00:10:59,325 --> 00:11:01,494
Jak wszystkie inne zespoły
149
00:11:01,577 --> 00:11:05,289
co tydzień przekraczaliśmy granicę.
150
00:11:06,332 --> 00:11:09,960
Uwierzyłem, że muzycy mają immunitet.
151
00:11:10,336 --> 00:11:15,383
Żadnego zespołu nigdy nie dotknęły
problemy Irlandii Północnej.
152
00:11:17,051 --> 00:11:21,889
To, co wydarzyło się 31 lipca,
było kompletnym szokiem.
153
00:11:21,972 --> 00:11:23,849
BANBRIDGE, IRLANDIA PÓŁNOCNA
154
00:11:23,933 --> 00:11:27,311
Mieliśmy grać w Castle Ballroom
w Banbridge.
155
00:11:27,937 --> 00:11:30,898
Banbridge jest w Irlandii Północnej.
156
00:11:31,232 --> 00:11:34,026
Przyjechaliśmy z Dublina,
czyli z Republiki.
157
00:11:34,568 --> 00:11:35,945
Zagraliśmy koncert.
158
00:11:36,529 --> 00:11:38,239
Wszystko było jak zwykle.
159
00:11:38,322 --> 00:11:40,032
Tamtego wieczora krzyczeli,
160
00:11:40,282 --> 00:11:43,494
żeby klaskać i tupać.
161
00:11:43,869 --> 00:11:45,663
Ta piosenka był numerem jeden Frana.
162
00:11:45,746 --> 00:11:47,748
Klaskaj rękami
163
00:11:49,583 --> 00:11:51,585
Tup nogami
164
00:11:52,586 --> 00:11:55,131
Pamiętam tę piosenkę,
165
00:11:55,256 --> 00:11:58,509
bo skakaliśmy na dobry metr w górę.
166
00:11:59,218 --> 00:12:02,221
Szaleliśmy! Kiedy to grali,
rozpętało się szaleństwo.
167
00:12:02,304 --> 00:12:04,515
Zapowiedzieliśmy ostatnią piosenkę,
168
00:12:04,598 --> 00:12:06,517
ludzie zaczęli krzyczeć.
169
00:12:06,684 --> 00:12:09,603
Chcieli jeszcze więcej.
Tylko to było słychać.
170
00:12:11,522 --> 00:12:15,818
Wyjechaliśmy z Banbridge
około drugiej nad ranem.
171
00:12:16,694 --> 00:12:20,156
W vanie było pięć osób,
bo perkusista Ray
172
00:12:20,239 --> 00:12:22,825
wrócił od razu do Antrim własnym autem.
173
00:12:25,536 --> 00:12:29,874
Po około dziesięciu, piętnastu minutach,
174
00:12:30,458 --> 00:12:34,587
zauważyliśmy zatrzymujące nas światła.
175
00:12:35,963 --> 00:12:39,800
Brian odwrócił się i powiedział,
że będą nas sprawdzać.
176
00:12:41,135 --> 00:12:46,724
W Irlandii Północnej władze mogły
zatrzymywać i sprawdzać.
177
00:12:46,807 --> 00:12:50,728
Tamtej nocy musieliśmy wysiąść z vana.
178
00:12:52,062 --> 00:12:53,147
Wysiedliśmy...
179
00:12:53,773 --> 00:12:54,899
stanęliśmy obok.
180
00:12:55,983 --> 00:12:59,820
Widziałem pięciu żołnierzy,
każdy miał karabin maszynowy.
181
00:13:00,070 --> 00:13:03,824
Byli bardzo przyjaźni,
żartowali sobie z nami.
182
00:13:04,867 --> 00:13:08,454
W pewnej chwili pojawił się mężczyzna,
który wyglądał na przywódcę.
183
00:13:08,579 --> 00:13:12,500
Jak tylko się zjawił,
wszyscy stali się bardziej służbowi.
184
00:13:12,625 --> 00:13:16,378
Mówił z bardzo charakterystycznym,
wyrafinowanym
185
00:13:16,462 --> 00:13:18,756
akcentem angielskim.
186
00:13:19,715 --> 00:13:22,051
Nie był to akcent z Irlandii Północnej.
187
00:13:22,134 --> 00:13:25,304
Na blokadach drogowych
w Irlandii Północnej
188
00:13:26,013 --> 00:13:28,641
akcent brytyjski nie był czymś normalnym.
189
00:13:29,058 --> 00:13:32,645
Ten głos bardzo się wyróżniał.
190
00:13:33,270 --> 00:13:35,689
Brian szturchnął mnie w łokieć
191
00:13:35,773 --> 00:13:39,610
i powiedział, że szybko się wydostaniemy,
bo to wojsko brytyjskie.
192
00:13:39,693 --> 00:13:41,570
Poczułem się bezpiecznie.
193
00:13:41,654 --> 00:13:44,490
Dla mnie mundur symbolizował
prawo i porządek.
194
00:13:45,533 --> 00:13:47,201
Mieli nas chronić.
195
00:13:48,494 --> 00:13:53,374
Wtedy usłyszałem, jak żołnierze
otwierają drzwi naszego Volkswagena.
196
00:13:54,542 --> 00:13:56,001
Nagle...
197
00:13:59,630 --> 00:14:04,009
Samochód eksplodował.
Wybuchł ogromy ogień.
198
00:14:04,343 --> 00:14:07,012
Słychać było strzały i krzyki.
199
00:14:07,346 --> 00:14:09,431
Rozpętało się piekło.
200
00:14:10,015 --> 00:14:13,978
Siła rażenia bomby odbiła się od auta
201
00:14:14,478 --> 00:14:17,648
i rzuciła mnie przez rów na pole.
202
00:14:18,941 --> 00:14:21,819
Cały świat zrobił się czerwony.
203
00:14:21,902 --> 00:14:25,781
Wszystko działo się w zwolnionym tempie.
Próbowałem biec. Usłyszałem strzał.
204
00:14:26,824 --> 00:14:29,910
Żołnierze skoczyli za nami w pole
205
00:14:30,327 --> 00:14:31,495
i zaczęli strzelać.
206
00:14:32,746 --> 00:14:34,456
Słyszałem, jak Fran prosi,
207
00:14:34,540 --> 00:14:38,210
żeby nie strzelali.
208
00:14:40,129 --> 00:14:44,174
Słyszałem krzyki, głosy mówiące...
209
00:14:46,594 --> 00:14:49,388
Pytali, czy na pewno
wszystkie łajdaki nie żyją.
210
00:14:51,181 --> 00:14:55,644
Głos z drogi, z akcentem
północnoirlandzkim, powiedział,
211
00:14:55,728 --> 00:14:59,481
że trafił w nas pociskami dum-dum
i że nie żyjemy.
212
00:15:04,862 --> 00:15:06,697
Wydostałem się na główną drogę.
213
00:15:07,781 --> 00:15:11,201
Przedstawiała krajobraz wojenny.
214
00:15:11,577 --> 00:15:13,996
Wszędzie była krew.
215
00:15:14,079 --> 00:15:15,956
Wszędzie były części ciała.
216
00:15:17,625 --> 00:15:20,628
Wołałem Frana, Briana i Tony'ego.
217
00:15:20,920 --> 00:15:22,755
Żaden nie odpowiedział.
218
00:15:28,344 --> 00:15:29,595
Steve jęczał.
219
00:15:30,346 --> 00:15:32,222
Zawołałem go,
220
00:15:33,432 --> 00:15:36,685
powiedziałem, że idę na komisariat
w Newry po pomoc.
221
00:15:42,900 --> 00:15:44,318
POGOTOWIE
222
00:15:44,401 --> 00:15:48,030
Zjawiłam się następnego dnia na dyżurze
i dowiedziałam się,
223
00:15:48,113 --> 00:15:50,324
że Miami Showband zostali napadnięci.
224
00:15:50,407 --> 00:15:51,283
PIELĘGNIARKA
225
00:15:51,367 --> 00:15:53,869
Troje z nich zostało zabitych.
226
00:15:55,287 --> 00:15:58,082
Jeden był na intensywnej terapii.
227
00:16:00,834 --> 00:16:04,296
Strzelono do mnie pociskiem dum-dum,
228
00:16:04,380 --> 00:16:06,090
który wybucha w ciele.
229
00:16:06,632 --> 00:16:08,092
Wybuchł we mnie
230
00:16:08,175 --> 00:16:11,303
na szesnaście kawałków.
231
00:16:11,553 --> 00:16:13,138
Obrażenia były rozległe.
232
00:16:14,223 --> 00:16:17,685
Cały personel martwił się, czy przeżyje.
233
00:16:20,020 --> 00:16:21,105
Wszystkim było...
234
00:16:22,356 --> 00:16:23,273
niedobrze.
235
00:16:23,816 --> 00:16:26,068
Błagałam Boga o życie dla niego.
236
00:16:27,027 --> 00:16:28,487
TRĘBACZ
237
00:16:28,570 --> 00:16:30,906
Ryan miał wrócić do domu przed drugą.
238
00:16:31,240 --> 00:16:34,660
Usnęłam i nie słyszałam,
żeby ktoś wchodził.
239
00:16:36,078 --> 00:16:40,708
Około siódmej zadzwonił szwagier Briana.
240
00:16:41,208 --> 00:16:43,419
Słyszał o zasadzce na zespół na granicy.
241
00:16:43,502 --> 00:16:44,378
ŻONA BRIANA MCCOYA
242
00:16:44,461 --> 00:16:47,923
Ogarnęło mnie złe przeczucie.
243
00:16:48,257 --> 00:16:51,593
Włączyłam radio na wiadomości o ósmej.
244
00:16:53,137 --> 00:16:55,347
Powiedzieli, że Brain został zabity.
245
00:17:05,357 --> 00:17:07,151
Kiedy obudziłem się w szpitalu,
246
00:17:07,985 --> 00:17:11,071
pytałem o Tony'ego, Frana i Briana.
247
00:17:11,739 --> 00:17:13,115
Chciałem ich zobaczyć.
248
00:17:14,742 --> 00:17:18,662
Wszyscy mówili, że jedni czują się lepiej,
inni gorzej.
249
00:17:19,288 --> 00:17:21,498
W końcu jednak musieli mi powiedzieć,
250
00:17:21,832 --> 00:17:22,708
że nie żyli.
251
00:17:26,462 --> 00:17:30,674
Wszystkie pieniądze, które miałem
252
00:17:30,758 --> 00:17:35,220
POGRZEB FRANA O'TOOLE'A
1 SIERPNIA 1975 ROKU
253
00:17:35,512 --> 00:17:41,393
Wydałem w dobrym towarzystwie
254
00:17:44,396 --> 00:17:51,278
A krzywda, którą wyrządziłem
255
00:17:52,988 --> 00:17:58,410
Niestety dotknęła tylko mnie
256
00:18:02,206 --> 00:18:03,957
Mój syn!
257
00:18:04,041 --> 00:18:10,005
Wypijmy więc na pożegnanie
258
00:18:11,840 --> 00:18:18,597
Dobranoc, niech radość wypełnia wasze dni
259
00:18:21,683 --> 00:18:25,979
POGRZEB TONY'EGO GERAGHTY
260
00:18:38,158 --> 00:18:43,539
SALE BALOWE W CISZY
PODCZAS ŻAŁOBY RODZIN
261
00:18:43,622 --> 00:18:45,624
Rano po masakrze
262
00:18:46,792 --> 00:18:50,420
policjanci poprosili mnie o pomoc
263
00:18:50,504 --> 00:18:54,758
w narysowaniu szkicu tych,
264
00:18:54,842 --> 00:18:57,678
których pamiętałem z tamtej nocy.
265
00:18:58,220 --> 00:19:01,557
Jedno utkwiło mi w pamięci.
266
00:19:02,266 --> 00:19:04,560
Zawsze byłem fanem Buddy'ego Holly.
267
00:19:05,352 --> 00:19:10,149
Jeden z tamtych miał ciemne okulary
w ciężkich oprawkach.
268
00:19:10,232 --> 00:19:14,194
Znaleźli ich fragment na drodze głównej.
269
00:19:18,866 --> 00:19:21,910
Tak złapali jednego z morderców.
270
00:19:22,369 --> 00:19:24,997
POLICJA NA TROPIE ZABÓJCÓW
271
00:19:25,414 --> 00:19:29,084
Dwóch mężczyzn zostało aresztowanych
i oskarżonych o zabójstwa.
272
00:19:29,168 --> 00:19:30,836
Gdy poczułem się lepiej,
273
00:19:31,753 --> 00:19:35,090
zacząłem zdawać sobie sprawę,
że jestem świadkiem.
274
00:19:35,716 --> 00:19:37,426
IRLANDIA PÓŁNOCNA – 1976 ROK
275
00:19:37,509 --> 00:19:41,180
Bardzo się stresowaliśmy
zeznaniami na Północy.
276
00:19:42,181 --> 00:19:44,391
Powiedziałem Stephenowi,
277
00:19:44,474 --> 00:19:46,602
że musimy to zrobić dla chłopaków.
278
00:19:46,727 --> 00:19:50,814
Musimy pomóc w skazaniu tych gości.
279
00:19:50,898 --> 00:19:52,733
MROCZNA HISTORIA MASKARY MIAMI
280
00:19:52,816 --> 00:19:55,319
Gdy zobaczyłem morderców moich przyjaciół,
281
00:19:55,402 --> 00:19:58,405
nie rozpoznałem ich.
Des rozpoznał jednego.
282
00:19:59,239 --> 00:20:03,160
Rodziny oskarżonych krzyczały do mnie,
283
00:20:03,744 --> 00:20:08,081
że kiedyś mnie na pewno dopadną.
Gdziekolwiek i kiedykolwiek.
284
00:20:09,416 --> 00:20:10,792
Kiedy wspomniałem,
285
00:20:10,876 --> 00:20:14,755
że tamtej nocy był też oficer brytyjski
286
00:20:14,838 --> 00:20:17,966
i że dowodził całą operacją,
287
00:20:18,842 --> 00:20:21,470
nie uznano tego zeznania.
Zawsze nam mówiono,
288
00:20:21,553 --> 00:20:24,514
że się w tym względzie mylimy
albo że to nieważne.
289
00:20:26,141 --> 00:20:28,685
Nie interesowało mnie to podczas procesu.
290
00:20:28,769 --> 00:20:31,021
Chciałem tylko, żeby się to skończyło.
291
00:20:31,104 --> 00:20:34,691
Żeby ich skazać, jeśli byli winni,
a jak nie, żebyśmy my mogli iść do domu.
292
00:20:37,027 --> 00:20:40,822
Zostało nas dwóch z zespołu.
293
00:20:40,906 --> 00:20:42,616
To Ray, nasz perkusista,
294
00:20:42,699 --> 00:20:45,994
i Stephen, basista.
Dwóch z oryginalnego składu.
295
00:20:46,078 --> 00:20:48,330
- I ty.
- Tak, ze mną jest nas trzech.
296
00:20:48,914 --> 00:20:50,999
Odtworzenie Miami
297
00:20:51,124 --> 00:20:53,210
było w dużej mierze naiwnością.
298
00:20:53,627 --> 00:20:55,671
Chcieliśmy to odepchnąć.
299
00:20:57,839 --> 00:21:00,092
Nie grając ani jednego dźwięku,
300
00:21:00,175 --> 00:21:03,720
Miami stało się znów
najpopularniejszym zespołem w Irlandii.
301
00:21:03,804 --> 00:21:06,974
Głównie ze względu na ogólne współczucie.
302
00:21:07,474 --> 00:21:09,601
Przychodziły jeszcze większe tłumy.
303
00:21:09,726 --> 00:21:10,852
Histeria.
304
00:21:11,353 --> 00:21:14,731
Miałem wrażenie,
że przychodzą nas zobaczyć, nie usłyszeć.
305
00:21:14,856 --> 00:21:17,901
Bardziej wojeryzm niż docenianie muzyki.
306
00:21:19,611 --> 00:21:21,989
Gdybyście ich widzieli...
307
00:21:23,532 --> 00:21:25,200
Nie powinienem był wracać.
308
00:21:25,575 --> 00:21:27,536
Trauma była ogromna.
309
00:21:30,080 --> 00:21:32,874
Fizycznie mi się poprawiło dość szybko.
310
00:21:32,958 --> 00:21:35,210
Byłem młody, miałem zaledwie 24 lata.
311
00:21:36,586 --> 00:21:38,755
To naciska na człowieka
312
00:21:38,964 --> 00:21:42,551
i uniemożliwia normalne życie.
313
00:21:43,218 --> 00:21:46,555
Kierownictwo przekonało mnie,
żebym został do lata.
314
00:21:46,930 --> 00:21:49,433
Nie mogłem doczekać się
odejścia z zespołu.
315
00:21:58,108 --> 00:22:02,362
Zdecydowaliśmy się z Anne
rozpocząć nowe życie w Londynie.
316
00:22:02,446 --> 00:22:03,822
Stać się anonimowi.
317
00:22:05,115 --> 00:22:08,493
Myślałem, że nigdy więcej
nie będę się musiał tym martwić.
318
00:22:08,618 --> 00:22:10,287
Zostanę tu i zapomnę tę noc.
319
00:22:10,370 --> 00:22:12,706
Będę trzymał to na dystans.
320
00:22:12,789 --> 00:22:15,876
Nie jest to już część mojego życia,
lecz historia.
321
00:22:17,127 --> 00:22:19,963
Przez około 17 lat
mieszkaliśmy w Londynie.
322
00:22:21,256 --> 00:22:23,717
Czegokolwiek bym nie robił...
323
00:22:23,800 --> 00:22:24,926
LONDYN – 1992 ROK
324
00:22:25,010 --> 00:22:26,553
...to zawsze było ze mną.
325
00:22:30,724 --> 00:22:33,602
Irlandia się zmieniła,
gdy byliśmy w Londynie.
326
00:22:33,727 --> 00:22:35,854
Zdecydowaliśmy, że jest bezpiecznie
327
00:22:36,229 --> 00:22:37,939
i że wrócimy.
328
00:22:38,315 --> 00:22:41,943
Zadawano pytania na temat
morderstwa Miami Showband.
329
00:22:44,821 --> 00:22:46,656
ZAMORDOWANI
330
00:22:46,740 --> 00:22:51,161
Poproszono mnie o zeznania
przed trybunałem Barrona.
331
00:22:52,954 --> 00:22:57,209
To sugerowało, że za zdarzenie
nie byli odpowiedzialni
332
00:22:57,292 --> 00:22:59,878
zwykli napastnicy.
333
00:23:01,088 --> 00:23:04,925
Może warto dalej zainteresować się
tymi kwestiami.
334
00:23:07,844 --> 00:23:08,804
Powiedziałem,
335
00:23:08,929 --> 00:23:13,433
że jestem to winien zabitym,
nie tylko naszym przyjaciołom.
336
00:23:13,850 --> 00:23:17,938
Byłem to winien sobie.
Długo czekałem na odpowiedzi.
337
00:23:23,819 --> 00:23:25,779
Wtedy poznałem Margaret Urwin,
338
00:23:25,862 --> 00:23:30,534
która już wcześniej zagłębiała się
w takie sprawy, w tym w naszą.
339
00:23:30,617 --> 00:23:34,162
Miami Showband byli na celowniku.
340
00:23:34,246 --> 00:23:39,292
Zamiarem było zabicie ich wszystkich.
341
00:23:41,002 --> 00:23:43,380
Bomba wybuchła zbyt szybko.
342
00:23:44,172 --> 00:23:47,551
Ciała dwóch mężczyzn odkryto
blisko wraku auta.
343
00:23:47,801 --> 00:23:52,973
Byli to Harris Boyle i Wesley Summerville.
344
00:23:53,723 --> 00:23:55,684
Dzięki tatuażom ustalono,
345
00:23:55,767 --> 00:23:59,938
że byli członkami UVF,
Ulsterskich Sił Ochotniczych.
346
00:24:00,355 --> 00:24:02,357
MASAKRA ZESPOŁU POP W ZASADZCE UVF
347
00:24:02,816 --> 00:24:06,945
Oczywiście, że znałem nazwę UVF,
Ulsterskie Siły Ochotnicze.
348
00:24:07,028 --> 00:24:09,948
Ale aż do śledztwa
nic o nich nie wiedziałem.
349
00:24:10,407 --> 00:24:12,993
Lojaliści paramilitarni, jak UVF...
350
00:24:13,118 --> 00:24:14,911
ULSTERSKIE SIŁY OCHOTNICZE
351
00:24:14,995 --> 00:24:18,582
...byli przygotowani na każdy czyn,
w tym morderstwo, by utrzymać unię.
352
00:24:19,916 --> 00:24:21,793
- Macie broń?
- Tak.
353
00:24:22,002 --> 00:24:24,212
- Jesteście gotowi jej użyć?
- Tak.
354
00:24:24,713 --> 00:24:27,048
- Użyliście jej już?
- Tak.
355
00:24:33,513 --> 00:24:36,850
Po ataku nastąpiło wiele aresztowań.
356
00:24:37,100 --> 00:24:41,062
Dwóch ze skazanych
to Thomas Raymond Crozier
357
00:24:41,146 --> 00:24:43,565
oraz James Rodrick McDowell.
358
00:24:43,815 --> 00:24:45,901
Również członkowie UVF.
359
00:24:46,693 --> 00:24:50,071
Sędzia powiedział,
że należy powstrzymać takie morderstwa,
360
00:24:50,155 --> 00:24:52,282
gdy skazywał McDowella i Croziera
361
00:24:52,365 --> 00:24:55,035
na najdłuższe wyroki w historii Irlandii.
362
00:24:58,121 --> 00:25:00,749
Wtedy pojawiło się jeszcze jedno nazwisko.
363
00:25:02,125 --> 00:25:05,212
Miejscowy oddział
Ulsterskich Sił Ochotniczych
364
00:25:05,420 --> 00:25:09,257
zyskał niedawno nowego lidera,
Robina Jacksona.
365
00:25:10,133 --> 00:25:12,177
Znanego pod pseudonimem Szakal.
366
00:25:13,136 --> 00:25:15,805
Robin Jackson mógł być
największym mordercą...
367
00:25:15,889 --> 00:25:17,641
DZIENNIKARKA I AUTORKA
368
00:25:17,724 --> 00:25:20,519
...w historii konfliktu
w Irlandii Północnej.
369
00:25:21,520 --> 00:25:27,442
Przypuszcza się, że był odpowiedzialny
za od 50 do 135 morderstw,
370
00:25:27,526 --> 00:25:31,613
które wykonywał samodzielnie
lub ze swoim gangiem.
371
00:25:31,696 --> 00:25:35,617
Byli więźniowie,
którzy odbywali z Jacksonem karę
372
00:25:35,700 --> 00:25:40,372
niezwiązaną ze sprawą Miami,
mówili, że podnosił koszulę
373
00:25:41,206 --> 00:25:45,210
i chwalił się poparzeniami,
których doznał przy wybuchu bomby.
374
00:25:49,839 --> 00:25:52,259
Robina Jacksona przesłuchano
375
00:25:52,342 --> 00:25:54,469
w sprawie masakry Miami Showband.
376
00:25:55,428 --> 00:25:58,431
Przez 37 lat służyłem w policji.
377
00:25:58,890 --> 00:26:03,520
Byłem szefem wywiadu na terenie,
w którym mieszkał Jackson.
378
00:26:04,229 --> 00:26:07,274
Był naszym celem numer jeden.
379
00:26:08,525 --> 00:26:11,861
Łączono go ze sprawą Miami Showband
380
00:26:12,028 --> 00:26:14,489
z powodu miejsca zdarzenia,
381
00:26:14,573 --> 00:26:17,325
które leżało w obrębie jego terytorium,
382
00:26:17,951 --> 00:26:20,745
oraz faktu, że dowodził UVF
383
00:26:20,996 --> 00:26:24,666
i że zadawał się z Boylem i Somervillem.
384
00:26:26,209 --> 00:26:29,629
Ale nie było dowodów poszlakowych
ani kryminalistycznych.
385
00:26:30,088 --> 00:26:34,217
Jackson podczas przesłuchań był cicho.
386
00:26:34,301 --> 00:26:35,844
Wyszedł więc na wolność.
387
00:26:41,308 --> 00:26:44,811
Musiałem dowiedzieć się więcej
na ten temat,
388
00:26:45,061 --> 00:26:48,732
rozmawiałem więc z dwoma byłymi
oficerami brytyjskiego wywiadu.
389
00:26:52,152 --> 00:26:55,322
Pod koniec lat 60. i na początku 70.
390
00:26:55,530 --> 00:26:58,033
byłem w wojsku w Irlandii Północnej.
391
00:26:58,450 --> 00:27:00,660
Byłem starszym oficerem wywiadu.
392
00:27:02,537 --> 00:27:06,416
To był kryptonim
dla operacji psychologicznych.
393
00:27:06,750 --> 00:27:11,004
Miałem zbierać informacje o tym,
jak moglibyśmy zakłócać działanie
394
00:27:11,129 --> 00:27:13,131
organizacji terrorystycznych.
395
00:27:14,549 --> 00:27:17,552
Mieliśmy do czynienia z ogromną przemocą.
396
00:27:19,512 --> 00:27:22,432
Ludzie nie pamiętają,
jak wiele było tej przemocy.
397
00:27:22,515 --> 00:27:23,892
Do moich zadań należało
398
00:27:23,975 --> 00:27:27,145
rekrutowanie współpracowników
w organizacjach terrorystycznych,
399
00:27:27,646 --> 00:27:31,232
którzy podaliby nam informacje
pomagające zwalczać terroryzm.
400
00:27:31,316 --> 00:27:33,902
Tak po stronie protestantów jak katolików.
401
00:27:33,985 --> 00:27:37,280
Pod koniec pracowałem głównie dla MI6.
402
00:27:38,657 --> 00:27:42,285
To brytyjski odpowiednik
amerykańskiego CIA.
403
00:27:42,577 --> 00:27:44,204
Innymi słowy, to szpiedzy.
404
00:27:47,874 --> 00:27:49,584
Wiedzieliśmy,
405
00:27:49,709 --> 00:27:51,169
kto szerzył przemoc,
406
00:27:51,252 --> 00:27:53,505
jakie mieli motywacje polityczne
407
00:27:54,255 --> 00:27:55,757
i co próbowali osiągnąć.
408
00:27:56,007 --> 00:27:58,468
Monitorowaliśmy Harrisa Boyle'a
409
00:27:58,551 --> 00:28:03,098
i ten właśnie gang,
bo wiedzieliśmy, że to terroryści.
410
00:28:05,183 --> 00:28:09,396
Robin Jackson, Szakal,
był jednym z dobrze rokujących bandytów.
411
00:28:09,521 --> 00:28:11,856
Przecierał sobie drogę w organizacji.
412
00:28:12,107 --> 00:28:17,779
Sądzę, że Robin Jackson był zamieszany
w atak na Miami Showband.
413
00:28:18,780 --> 00:28:21,574
Terroryści ustawili blokadę na drodze
414
00:28:21,741 --> 00:28:24,452
ubrani jak członkowie
Pułku Obrony Ulsteru.
415
00:28:24,536 --> 00:28:27,956
Wyglądali jak prawdziwi żołnierze.
416
00:28:31,042 --> 00:28:34,671
Pułk Obrony Ulsteru
był częścią wojsk Irlandii Północnej.
417
00:28:41,177 --> 00:28:44,764
Tę dwójkę aresztowano za morderstwa Miami.
418
00:28:44,848 --> 00:28:49,936
McDowell i Crozier obydwaj służyli
w Pułku Obrony Ulsteru.
419
00:28:50,019 --> 00:28:54,107
Wiele jednostek lojalistycznych
przeniknęło do wojska
420
00:28:54,315 --> 00:28:57,861
i wykorzystywało broń do zabijania.
421
00:28:57,944 --> 00:29:00,739
Jednym wybuchem.
Strzela się krótkimi zrywami.
422
00:29:00,822 --> 00:29:02,157
TRENING UŻYWANIA BRONI
423
00:29:02,240 --> 00:29:03,950
Można to sprawdzić,
424
00:29:04,033 --> 00:29:06,453
naciskając spust.
Nacisk, raz, dwa, zwolnienie.
425
00:29:06,536 --> 00:29:10,165
Robin Jackson też był członkiem
Pułku Obrony Ulsteru
426
00:29:10,290 --> 00:29:11,958
na początku lat 70.
427
00:29:15,670 --> 00:29:21,968
Do roku 1972 z bazy rezerwy Pułku
skradziono prawie sto sztuk broni.
428
00:29:23,553 --> 00:29:25,805
Była to ewidentnie robota od środka.
429
00:29:27,557 --> 00:29:29,058
Sądzimy, ze Robin Jackson
430
00:29:29,142 --> 00:29:31,060
był zamieszany w tę kradzież.
431
00:29:32,145 --> 00:29:35,356
Policja przeszukała dom Jacksona
432
00:29:35,440 --> 00:29:38,610
i odkryła amunicję,
której nie powinien mieć.
433
00:29:39,110 --> 00:29:42,906
Pozwolono mu zostać na wolności. Czemu?
434
00:29:45,033 --> 00:29:47,619
Prawie każda sztuka broni
435
00:29:47,702 --> 00:29:50,330
użyta przy morderstwach Miami Showband
436
00:29:50,663 --> 00:29:54,667
pochodziła z Pułku Obrony Ulsteru
lub policji Irlandii Północnej.
437
00:29:56,169 --> 00:29:57,170
Każda.
438
00:30:04,302 --> 00:30:08,473
Starsi rangą urzędnicy szybko zaprzeczyli,
439
00:30:08,556 --> 00:30:12,185
że policja lub wojsko
były zaangażowane w atak na Miami.
440
00:30:12,644 --> 00:30:14,479
DRUGI OSKARŻONY O MORDERSTWA TO CROZIER
441
00:30:14,562 --> 00:30:16,898
Potem przedstawiono zarzuty Crozierowi.
442
00:30:16,981 --> 00:30:18,525
JEDEN Z DWÓCH BYŁYCH CZŁONKÓW UDR
443
00:30:18,608 --> 00:30:20,819
Majorze, ludziom trudno zrozumieć,
444
00:30:20,902 --> 00:30:22,487
jak zabójcy Miami Showband
445
00:30:22,570 --> 00:30:25,281
mogli dostać się do Pułku Obrony Ulsteru.
446
00:30:25,365 --> 00:30:28,618
Jeśli nic o nich nie wiedziano,
447
00:30:28,952 --> 00:30:31,746
kiedy starali się o przyjęcie,
nie można było
448
00:30:31,913 --> 00:30:34,123
zabronić im wstąpienia do Pułku.
449
00:30:34,207 --> 00:30:39,254
Sądziłem, że to niechlubne wyjątki.
450
00:30:40,129 --> 00:30:43,466
Że byli to renegaci i wyjątki.
451
00:30:45,635 --> 00:30:48,680
Nie chciałem wierzyć w żadną zmowę.
452
00:30:49,597 --> 00:30:55,687
Zmowę, czyli współpracę między
terrorystami a wojskiem i policją.
453
00:30:58,106 --> 00:31:00,400
Chciałem wierzyć, że system działa.
454
00:31:07,574 --> 00:31:10,910
W 2005 roku nastąpił przełom.
455
00:31:12,078 --> 00:31:16,249
Była to trzydziesta rocznica
maskary Miami Showband.
456
00:31:18,126 --> 00:31:21,170
NABOŻEŃSTWO ŻAŁOBNE – 2005 ROK
457
00:31:22,922 --> 00:31:24,507
Powróciły wspomnienia,
458
00:31:24,966 --> 00:31:28,303
nie tylko do mnie
i rodzin oraz przyjaciół,
459
00:31:28,469 --> 00:31:30,972
ale do całego kraju, Południa i Północy.
460
00:31:34,601 --> 00:31:36,352
Trudno dziś tu wracać.
461
00:31:37,186 --> 00:31:38,855
Do tego właśnie miejsca.
462
00:31:40,815 --> 00:31:45,445
Byłem zmuszony pomyśleć o tym w sposób,
w jaki wcześniej o tym nie myślałem.
463
00:31:46,446 --> 00:31:49,365
Że walczyliśmy o prawdę.
464
00:31:50,116 --> 00:31:52,619
Może o coś więcej niż sprawiedliwość.
465
00:31:56,122 --> 00:31:57,373
Poczułem obowiązek.
466
00:31:58,249 --> 00:32:00,376
Byłem zdecydowany nie przestawać.
467
00:32:00,919 --> 00:32:03,087
SHOWBAND W ŚMIERTELNYM POTRZASKU
468
00:32:06,257 --> 00:32:09,427
W roku 2005 nastąpił przełom.
469
00:32:10,637 --> 00:32:14,265
Poznałem Alana Brecknella,
kiedy zajmował się śledztwem
470
00:32:15,016 --> 00:32:19,270
morderstwa swojego ojca,
zabitego przez ten sam gang,
471
00:32:19,354 --> 00:32:21,314
który zaatakował Miami Showband.
472
00:32:21,856 --> 00:32:22,982
ŚLEDCZY
473
00:32:23,066 --> 00:32:25,234
To sprowadziło mnie do pracy
474
00:32:25,652 --> 00:32:28,029
w latach 2005 i 2006.
475
00:32:28,488 --> 00:32:32,408
Policja w Irlandii Północnej założyła
Zespół Działań Historycznych,
476
00:32:32,575 --> 00:32:37,080
którego jedynym celem była
próba odpowiedzenia na pytania rodzin,
477
00:32:38,456 --> 00:32:41,334
przyjrzenia się każdej śmierci.
478
00:32:41,960 --> 00:32:45,672
Dokumenty wywiadu policji
wreszcie ujrzały światło dzienne.
479
00:32:45,755 --> 00:32:49,968
Znaleźli je detektywi z HET,
Zespołu Działań Historycznych.
480
00:32:50,426 --> 00:32:55,306
Myślałem, że to jeszcze jedna grupa,
przed którą będę musiał zeznawać.
481
00:32:56,474 --> 00:32:59,435
Okazała się być dość ważna.
482
00:32:59,769 --> 00:33:04,899
Upubliczniono nowe,
niepokojące informacje.
483
00:33:05,400 --> 00:33:08,778
Dotyczą one tego człowieka,
dowódcę UVF, Robina Jacksona.
484
00:33:10,154 --> 00:33:15,326
Po około dziesięciu miesiącach
po morderstwach Miami
485
00:33:15,410 --> 00:33:19,706
znaleziono i zbadano broń, pistolet Luger.
486
00:33:20,665 --> 00:33:25,420
Przy nim znaleziono tłumik
owinięty taśmą izolacyjną.
487
00:33:26,546 --> 00:33:30,633
Na tłumiku były odciski palców
Robina Jacksona.
488
00:33:32,802 --> 00:33:38,474
Popełniono błąd
w raporcie wydziału odcisków palców.
489
00:33:40,351 --> 00:33:44,605
Twierdzili, że odciski były na taśmie.
490
00:33:47,734 --> 00:33:50,862
Robin Jackson miał gotową wymówkę,
491
00:33:51,070 --> 00:33:55,616
dlaczego jego odciski były
na taśmie izolacyjnej.
492
00:33:56,617 --> 00:33:58,453
Na pewno ktoś go o tym powiadomił.
493
00:33:58,911 --> 00:34:02,832
Należy zadać pytanie,
dlaczego ktoś z policji
494
00:34:02,957 --> 00:34:07,128
podawał informacje Robinowi Jacksonowi,
skoro był on wtedy
495
00:34:07,211 --> 00:34:11,632
największym lojalistycznym
oszustem w Irlandii Północnej?
496
00:34:14,343 --> 00:34:17,346
Wyniki śledztwa prowadzonego przez HET
497
00:34:17,513 --> 00:34:19,474
podawały policję jak na tacy.
498
00:34:21,017 --> 00:34:22,477
Dały dowody winy.
499
00:34:24,020 --> 00:34:27,023
Zespół Działań Historycznych
dowiedział się,
500
00:34:27,106 --> 00:34:31,360
że detektyw przesłuchujący Jacksona
złożył skargę na funkcjonariuszy,
501
00:34:31,444 --> 00:34:33,112
którzy ostrzegli Jacksona.
502
00:34:33,196 --> 00:34:36,282
Raport szedł drogą urzędową i bum!
503
00:34:36,365 --> 00:34:37,241
Nic się nie stało.
504
00:34:37,325 --> 00:34:39,410
Nie wiadomo, gdzie wylądował,
505
00:34:39,494 --> 00:34:41,245
ani jakie były jego skutki.
506
00:34:41,829 --> 00:34:45,374
Nie pierwszy raz udało mu się
uciec sprawiedliwości.
507
00:34:49,170 --> 00:34:50,379
DUBLIN – ROK PÓŹNIEJ
508
00:34:50,463 --> 00:34:53,508
W ciągu 90 sekund
zniszczono centrum Dublina.
509
00:34:57,428 --> 00:34:59,639
Trzydzieści trzy osoby zginęły,
510
00:34:59,722 --> 00:35:01,516
prawie sto odniosło obrażenia.
511
00:35:01,599 --> 00:35:04,852
Do dziś zdarzenie to pozostaje
najgorszym okrucieństwem konfliktu.
512
00:35:05,436 --> 00:35:09,482
Bomby wybuchały tu już wcześniej,
ale nie na taką skalę jak wczoraj.
513
00:35:09,565 --> 00:35:11,859
Trzy bomby eksplodowały w Dublinie
514
00:35:11,943 --> 00:35:13,194
w godzinach szczytu,
515
00:35:13,319 --> 00:35:15,571
a około półtorej godziny później
516
00:35:15,655 --> 00:35:19,158
czwarta bomba wybuchła
w Monaghan w Irlandii Północnej.
517
00:35:19,575 --> 00:35:21,619
Ta potworność wydarzyła się
w roku 1974.
518
00:35:21,702 --> 00:35:22,703
BYŁY PREMIER IRLANDII
519
00:35:23,162 --> 00:35:25,873
Zaledwie rok przed atakiem na Miami.
520
00:35:27,041 --> 00:35:30,628
Maj 1974 i czerwiec 1975 roku.
521
00:35:31,170 --> 00:35:34,632
Wiem, że niektórzy z zamieszanych
w sprawę Miami
522
00:35:34,715 --> 00:35:39,053
brali udział w atakach
na Dublin i Monaghan.
523
00:35:40,346 --> 00:35:45,143
Trzej wiodący lojaliści byli wymieniani
jako autorzy planu ataków bombowych.
524
00:35:45,351 --> 00:35:47,478
Harris Boyle, major UVF,
525
00:35:48,354 --> 00:35:50,898
i zabójca lojalistyczny,
znany jako Szakal.
526
00:35:51,816 --> 00:35:53,484
Pozwalano na takie okrucieństwa.
527
00:35:53,568 --> 00:35:55,778
Wiadomo było, kto ich dokonuje.
528
00:35:56,028 --> 00:35:59,365
Mieliśmy informacje,
ale nie powzięto żadnych kroków.
529
00:35:59,574 --> 00:36:01,325
Kapitan Holroyd zdziwił się,
530
00:36:01,409 --> 00:36:04,579
że nie kazano mu przeprowadzić
śledztwa ataków w Dublinie,
531
00:36:04,662 --> 00:36:06,414
bo był wojskowym oficerem wywiadu
532
00:36:06,497 --> 00:36:08,583
na terenie,
z którego pochodzili podejrzani.
533
00:36:09,667 --> 00:36:13,087
Mamy listę nazwisk,
którą nazywamy Listą Chronionych.
534
00:36:13,171 --> 00:36:18,092
Colin Wallace dostarczył listę
rok przed atakiem na Miami.
535
00:36:18,926 --> 00:36:21,804
Byli na niej
znani lojaliści paramilitarni.
536
00:36:21,888 --> 00:36:23,389
LOJALIŚCI PARAMILITARNI
537
00:36:24,640 --> 00:36:28,769
Jest na niej dużo nazwisk
zamieszanych w sprawę Miami.
538
00:36:31,647 --> 00:36:33,816
Colin Wallace poprosił o pozwolenie
539
00:36:34,442 --> 00:36:37,278
na namierzenie niektórych
z Listy Chronionych.
540
00:36:37,862 --> 00:36:39,697
Nigdy mu na to nie pozwolono.
541
00:36:40,406 --> 00:36:42,408
Gdyby Jackson i inni z tej listy
542
00:36:42,533 --> 00:36:48,080
zostali zatrzymani, aresztowani
i przedstawiono im zarzuty,
543
00:36:48,789 --> 00:36:51,542
nie zabiliby naszych chłopaków.
544
00:36:58,174 --> 00:37:02,303
Sądzę, że UVF było zbyt mocno powiązane
545
00:37:02,386 --> 00:37:04,722
z członkami brytyjskiego wywiadu.
546
00:37:05,223 --> 00:37:08,976
Byłem najmłodszym starszym oficerem
informacyjnym w Ministerstwie Obrony.
547
00:37:09,060 --> 00:37:11,229
Moje raporty były wyśmienite.
548
00:37:12,146 --> 00:37:13,898
Wyleciałem z dnia na dzień.
549
00:37:14,982 --> 00:37:16,776
Co się tak nagle zmieniło?
550
00:37:17,443 --> 00:37:21,614
Jedyny wniosek jest taki,
że członkowie grup terrorystycznych
551
00:37:21,697 --> 00:37:25,201
pracowali dla lub wspólnie
z wojskowym wywiadem brytyjskim.
552
00:37:25,284 --> 00:37:28,371
Sądzimy, że ten
i inne dowody przeciw niemu
553
00:37:28,579 --> 00:37:32,333
jasno pokazują,
że Robin Jackson był agentem.
554
00:37:32,917 --> 00:37:37,505
Agent to ktoś pracujący
dla brytyjskiego wywiadu wojskowego,
555
00:37:37,588 --> 00:37:39,715
komórki MI5 lub MI6.
556
00:37:39,799 --> 00:37:44,262
Ktoś morduje ludzi,
557
00:37:44,345 --> 00:37:47,974
a jednocześnie jest
kontrolowany przez państwo.
558
00:37:48,057 --> 00:37:50,643
Sądzę, że to czyni państwo współwinnym.
559
00:37:50,726 --> 00:37:53,813
Wiedziałem o tym wszystkim.
Wielu wiedziało.
560
00:37:53,938 --> 00:37:55,564
Co mogliśmy z tym zrobić?
561
00:37:55,648 --> 00:37:57,984
Mogliśmy poinformować system.
562
00:37:58,109 --> 00:38:02,613
Jeśli system nie pozwala działać,
nie można działać.
563
00:38:02,697 --> 00:38:05,074
Nie mogłem już dłużej temu zaprzeczać.
564
00:38:05,199 --> 00:38:08,119
Częścią systemu była zmowa.
565
00:38:11,747 --> 00:38:14,375
Musiałem dowiedzieć się,
jak daleko sięga.
566
00:38:15,376 --> 00:38:18,129
Nie interesuje mnie ukaranie kogoś,
567
00:38:18,254 --> 00:38:22,133
ale bardzo interesuje mnie zmiana systemu,
568
00:38:22,216 --> 00:38:25,052
bo nie można zabijać niewinnych ludzi.
569
00:38:26,429 --> 00:38:28,848
Bardzo trudno zmienić moje zdanie,
570
00:38:29,932 --> 00:38:33,561
ale jak się to już stanie,
nie wycofam się.
571
00:38:37,732 --> 00:38:40,026
Im więcej się dowiadywałem,
572
00:38:40,109 --> 00:38:42,987
coraz bardziej rozumiałem
coś ewidentnie oczywistego.
573
00:38:43,446 --> 00:38:46,741
Oficer brytyjski na miejscu ataku.
574
00:38:47,825 --> 00:38:49,160
Zacząłem myśleć,
575
00:38:49,910 --> 00:38:53,164
że może obecność tego oficera
jest tak często pomijana
576
00:38:53,456 --> 00:38:57,043
nie dlatego, że jest nieznacząca,
577
00:38:58,044 --> 00:39:01,881
ale może właśnie dlatego,
że jest bardzo ważna.
578
00:39:03,174 --> 00:39:05,718
Kiedy nalegałem w HET,
579
00:39:05,801 --> 00:39:08,637
by dowiedzieć się
czegoś więcej o tym oficerze,
580
00:39:08,763 --> 00:39:11,390
powiedzieli,
że nie był to brytyjski oficer.
581
00:39:11,515 --> 00:39:14,852
McDowell udawał angielski akcent,
żeby nas oszukać.
582
00:39:16,020 --> 00:39:17,188
Nie miało to sensu.
583
00:39:17,271 --> 00:39:20,399
Po co mężczyzna, który wie,
że za dziesięć minut umrzemy,
584
00:39:20,524 --> 00:39:22,026
miałby zmieniać akcent?
585
00:39:22,109 --> 00:39:24,362
Nikt nie miał na sobie kominiarki.
586
00:39:24,445 --> 00:39:26,030
Nonsens.
587
00:39:26,322 --> 00:39:31,619
Miałem wrażenie, że HET zatrzymuje winę
po tej stronie Morza Irlandzkiego.
588
00:39:33,162 --> 00:39:36,499
HET był powołany przez rząd brytyjski,
589
00:39:36,582 --> 00:39:37,917
jemu więc podlegali.
590
00:39:38,000 --> 00:39:41,587
Wierzyliśmy, że ich wnioski będą uczciwe,
591
00:39:41,962 --> 00:39:42,922
prawidłowe
592
00:39:43,339 --> 00:39:44,548
i niestronnicze.
593
00:39:45,132 --> 00:39:46,300
Ale nie były.
594
00:39:47,218 --> 00:39:52,348
Wspólnymi wysiłkami próbowano
rzucić wszystkich z Irlandii,
595
00:39:52,431 --> 00:39:55,101
czy to z UDR, czy z policji,
596
00:39:55,393 --> 00:39:57,061
na pożarcie wilkom.
597
00:39:59,980 --> 00:40:03,359
Nie chcieli mieszać w sprawę
brytyjskiego establishmentu.
598
00:40:04,902 --> 00:40:06,821
Nie chciałem tego zaakceptować,
599
00:40:07,029 --> 00:40:10,199
więc przyparli mnie do muru
po jednym ze spotkań.
600
00:40:12,201 --> 00:40:13,953
Było to bardzo zastraszające.
601
00:40:14,036 --> 00:40:15,788
Powiedzieli, że nie wiedzą,
602
00:40:15,871 --> 00:40:18,582
kiedy pierwszy raz wmieszałem w to
armię brytyjską.
603
00:40:20,584 --> 00:40:22,962
Zmartwiło mnie to, bo myślałem,
604
00:40:23,170 --> 00:40:26,006
jak udowodnię,
że mówię o armii brytyjskiej
605
00:40:26,090 --> 00:40:28,759
w przeciwieństwie do UDR od wielu lat?
606
00:40:28,884 --> 00:40:31,345
Pojechałem do domu i powiedziałem żonie,
607
00:40:31,971 --> 00:40:36,100
że wygrali tę dyskusję.
608
00:40:37,351 --> 00:40:39,562
Natychmiast rozwiązała problem.
609
00:40:41,147 --> 00:40:43,524
Miała wycinki z gazet dotyczące wywiadu,
610
00:40:43,607 --> 00:40:46,444
którego udzieliłem
dokładnie dwa tygodnie po ataku.
611
00:40:48,863 --> 00:40:51,615
Jasno w nim mówię, że Brian McCoy,
612
00:40:51,740 --> 00:40:56,370
nasz trębacz, powiedział, żeby Steve
się nie martwił, bo to wojsko brytyjskie.
613
00:40:58,289 --> 00:41:03,794
Wysłałem wycinek do HET
z zapytaniem, czy zmienią wnioski.
614
00:41:04,420 --> 00:41:07,047
Nawet nie przyznali, że im to wysłałem.
615
00:41:07,756 --> 00:41:12,052
Nie potrzebuję śledztw,
żeby wiedzieć, że była zmowa.
616
00:41:12,136 --> 00:41:13,596
Nie potrzebuję śledztwa,
617
00:41:13,679 --> 00:41:16,640
żeby wiedzieć, że tamtej nocy
działaniami dowodził
618
00:41:16,765 --> 00:41:20,102
brytyjski oficer. Wiem to.
619
00:41:23,022 --> 00:41:27,568
HET nie zamierzało udzielić mi
żadnych odpowiedzi na temat oficera.
620
00:41:28,527 --> 00:41:32,865
Zdałem sobie sprawę, że musiałem
znaleźć inne źródło informacji.
621
00:41:34,033 --> 00:41:37,995
Oczywistym wyborem byli ci,
którzy siedzieli w więzieniu,
622
00:41:38,454 --> 00:41:41,540
którzy popełnili tę zbrodnię.
623
00:41:43,584 --> 00:41:45,419
Crozier i McDowell.
624
00:41:46,837 --> 00:41:50,841
Byli wtedy na wolności
wskutek działań procesu pokojowego.
625
00:41:51,926 --> 00:41:55,971
Po dwóch latach rozmów
i rozlewie krwi trwającym całe pokolenie,
626
00:41:56,055 --> 00:42:00,226
po dekadach podziału i goryczy,
przyszła era pokoju.
627
00:42:00,309 --> 00:42:04,063
Więźniowie wypuszczeni przeze mnie
i Tony'ego Blaira
628
00:42:04,146 --> 00:42:05,940
odsiadywali głównie dożywocia,
629
00:42:06,023 --> 00:42:08,150
niektórzy wyroki czterdziestoletnie.
630
00:42:08,234 --> 00:42:09,527
Aby do nich dotrzeć,
631
00:42:09,902 --> 00:42:11,904
potrzebowaliśmy pozwolenia
632
00:42:12,071 --> 00:42:14,448
od ich organizacji,
633
00:42:14,657 --> 00:42:16,867
czyli Ulsterskich Sił Ochotniczych.
634
00:42:16,951 --> 00:42:19,161
PRZYGOTOWANI NA POKÓJ
GOTOWI DO WOJNY
635
00:42:19,537 --> 00:42:23,207
UVF nie ma w książce telefonicznej.
636
00:42:23,332 --> 00:42:27,211
Nie można tak po prostu do nich zadzwonić.
637
00:42:27,878 --> 00:42:31,549
Przypomniało mi się,
że Fran O'Toole miał przyjaciela,
638
00:42:32,341 --> 00:42:36,595
który podobno brał udział
w procesie pokojowym
639
00:42:36,679 --> 00:42:40,099
jako łącznik między UVF
640
00:42:40,641 --> 00:42:42,726
a rządami brytyjskim i irlandzkim.
641
00:42:42,810 --> 00:42:45,271
Stephen Travers skontaktował się ze mną,
642
00:42:45,354 --> 00:42:47,398
wiele czytał o mojej pracy
643
00:42:47,523 --> 00:42:50,276
z lojalistami paramilitarnymi
w Irlandii Północnej.
644
00:42:50,359 --> 00:42:52,861
Sądził, że otworzę mu pewne drzwi.
645
00:42:53,362 --> 00:42:56,657
Wrócił i powiedział nam,
że nie będziemy mogli spotkać
646
00:42:56,740 --> 00:42:58,534
Croziera ani McDowella.
647
00:42:59,618 --> 00:43:00,995
Była jednak możliwość
648
00:43:01,078 --> 00:43:03,789
spotkania się z dowództwem UVF.
649
00:43:04,456 --> 00:43:08,168
Z zastępcą dowódcy.
650
00:43:11,088 --> 00:43:14,008
Mężczyznę tego
mieliśmy nazywać Rzemieślnikiem.
651
00:43:14,842 --> 00:43:16,969
Chris zadzwonił i powiedział,
652
00:43:17,553 --> 00:43:21,473
że na dole czeka taksówka
i jedziemy spotkać się z tym człowiekiem.
653
00:43:21,765 --> 00:43:23,892
Popatrzyłem na niego i powiedziałem,
654
00:43:24,268 --> 00:43:26,020
że mogą nas tylko zabić.
655
00:43:26,687 --> 00:43:30,357
Wydawało mi się to bardzo logiczne,
656
00:43:30,441 --> 00:43:33,402
ale to tylko pokazuje,
657
00:43:33,777 --> 00:43:36,155
jak bardzo cieszyłem się
658
00:43:36,405 --> 00:43:38,699
z bycia bliżej odpowiedzi.
659
00:43:39,950 --> 00:43:44,371
Rzemieślnik usiadł
i wyciągnął odręczne notatki,
660
00:43:44,455 --> 00:43:46,498
jakieś osiem czy dziewięć stron.
661
00:43:48,500 --> 00:43:51,128
Powiedział, że wiedział,
że taki dzień nadejdzie.
662
00:43:52,171 --> 00:43:53,839
Rzemieślnik powiedział mi,
663
00:43:54,882 --> 00:43:58,677
że zamysł był taki,
iż mieliśmy być bezpieczni w domach,
664
00:43:59,219 --> 00:44:01,388
kiedy wybuchła bomba.
665
00:44:01,972 --> 00:44:05,225
Mieli wydać oświadczenie,
że mogą sięgnąć do Dublina,
666
00:44:05,726 --> 00:44:08,812
do serca Republiki Irlandii.
667
00:44:08,937 --> 00:44:11,482
Wiedziałem od policjanta
z miejsca zbrodni,
668
00:44:11,690 --> 00:44:14,860
że bezpiecznik był ustawiony
na dziesięć do piętnastu minut.
669
00:44:15,527 --> 00:44:17,029
Bomba wybuchłaby,
670
00:44:18,238 --> 00:44:20,157
zabijając wszystkich w aucie.
671
00:44:24,286 --> 00:44:28,290
Zapytałem Rzemieślnika
o oficera brytyjskiego.
672
00:44:29,583 --> 00:44:35,047
To mnie zdziwiło. Nie zaprzeczył,
że oficer brytyjski tam był.
673
00:44:35,130 --> 00:44:36,215
Powiedział...
674
00:44:37,549 --> 00:44:41,261
że Brytyjczyk nieźle ryzykował.
675
00:44:43,138 --> 00:44:45,307
Wciąż wypływało pewne nazwisko.
676
00:44:46,725 --> 00:44:50,479
W 1987 roku Parlament Brytyjski
677
00:44:50,562 --> 00:44:54,191
dyskutował nad tożsamością tego oficera.
678
00:44:54,775 --> 00:44:57,027
Przeczytam, co powiedziano.
679
00:44:58,404 --> 00:44:59,279
Cytuję.
680
00:45:00,030 --> 00:45:03,325
„Zaczęło być jasne,
że kapitan Robert Nairac
681
00:45:03,742 --> 00:45:07,371
prawdopodobnie był osobą,
która zorganizowała zabójstwo
682
00:45:07,538 --> 00:45:09,707
trzech muzyków Miami Showband”.
683
00:45:09,915 --> 00:45:11,542
Koniec cytatu.
684
00:45:12,167 --> 00:45:14,128
Pan Livingstone oburzył posłów,
685
00:45:14,211 --> 00:45:18,090
przez serię bezpodstawnych
zarzutów w kwestii Irlandii Północnej.
686
00:45:18,173 --> 00:45:21,552
Są to między innymi insynuacje,
że kapitan Robert Nairac,
687
00:45:21,635 --> 00:45:24,138
zabity przez IRA w 1977 roku,
688
00:45:24,304 --> 00:45:26,932
mógł zorganizować serię morderstw
w tamtym regionie.
689
00:45:27,015 --> 00:45:29,435
Panie Livingstone, co ma na celu
690
00:45:29,643 --> 00:45:31,687
ta niepotrzebna obraza zmarłych?
691
00:45:33,772 --> 00:45:36,984
Im bardziej wchodzę w politykę,
tym więcej odkrywam dziwnych rzeczy,
692
00:45:37,067 --> 00:45:39,111
o których wiele się nie wiedziało.
693
00:45:39,278 --> 00:45:42,239
Po pierwsze co naprawdę
działo się w Irlandii Północnej.
694
00:45:42,740 --> 00:45:46,869
Niektóre z okrucieństw nielegalnie
przeprowadzały oddziały brytyjskie.
695
00:45:49,580 --> 00:45:53,667
Nairac nie był psychopatą
cieszącym się z zabijania.
696
00:45:53,751 --> 00:45:57,045
Myślał, że pracuje dla
długofalowych interesów brytyjskich.
697
00:45:59,465 --> 00:46:03,886
Sądzimy, że Robert Nairac był członkiem
14. Kampanii Wywiadu,
698
00:46:04,011 --> 00:46:06,972
zagadkowej brytyjskiej grupy
przeciwpowstańczej.
699
00:46:07,890 --> 00:46:11,351
Istnieją domniemania,
że to głos Nairaca słyszano
700
00:46:11,435 --> 00:46:13,520
na miejscu ataku tamtej nocy.
701
00:46:15,272 --> 00:46:17,024
Widywano go z Jacksonem.
702
00:46:17,608 --> 00:46:22,571
Widywano go też z Harrisem Boylem,
zabitym wtedy na miejscu.
703
00:46:23,822 --> 00:46:25,657
Kto wie, kim był Robert Nairac?
704
00:46:26,241 --> 00:46:30,996
Kiedy go spotkałem, powiedział, że pracuje
dla tego samego oficera MI6 co ja.
705
00:46:31,079 --> 00:46:32,998
Znałem Roberta Nairaca.
706
00:46:33,582 --> 00:46:35,584
Myślę, że był...
707
00:46:36,001 --> 00:46:39,171
entuzjastyczny, ale mógł być zmanipulowany
708
00:46:39,505 --> 00:46:41,340
przez innych w wywiadzie.
709
00:46:41,423 --> 00:46:45,010
Powiedział, że mnie okłamał
w kwestii sprawy, dla której tam był.
710
00:46:46,720 --> 00:46:49,807
Gdy tylko dostawał informacje,
wykonywał operacje,
711
00:46:49,932 --> 00:46:55,646
co teraz z Colinem uważamy
za nadużywanie informacji
712
00:46:56,230 --> 00:46:57,689
do zmowy z terrorystami.
713
00:46:57,773 --> 00:46:59,441
IRLANDIA PÓŁNOCNA – 1987 ROK
714
00:46:59,525 --> 00:47:01,860
Nasze informacje od partnerów gangu
715
00:47:01,944 --> 00:47:06,573
wskazują na to, że kapitan Robert Nairac
z jednostki specjalnej armii brytyjskiej
716
00:47:06,657 --> 00:47:08,951
odegrał kluczową rolę w zabójstwach Miami.
717
00:47:09,034 --> 00:47:12,913
Kapitan Nairac dostarczył
bombę oraz broń wykorzystane w operacji
718
00:47:13,247 --> 00:47:16,792
na opuszczonym parkingu centrum handlowego
w Portadown.
719
00:47:17,918 --> 00:47:20,003
Nie mam najmniejszych wątpliwości,
720
00:47:20,087 --> 00:47:23,423
że jeśli te zarzuty wobec kapitana Nairaca
są prawdziwe,
721
00:47:23,549 --> 00:47:25,425
wykonywał on zaledwie rozkazy.
722
00:47:25,592 --> 00:47:29,137
Musimy dotrzeć do wysoko postawionych
szpiegów w MI5,
723
00:47:29,221 --> 00:47:32,516
którzy byli przygotowani
do zatwierdzania takich misji.
724
00:47:32,641 --> 00:47:35,894
Przygotowani, by widzieć,
jak zupełnie niewinni ludzie,
725
00:47:35,978 --> 00:47:39,273
jak muzycy z zespołu
Miami Showband, byli mordowani.
726
00:47:39,356 --> 00:47:42,609
Mówimy tu o zdradzie
w sercu państwa brytyjskiego.
727
00:47:45,445 --> 00:47:49,950
Jestem poseł Michael Mates,
byłem członkiem parlamentu przez 36 lat.
728
00:47:50,075 --> 00:47:52,160
Przez 20 lat byłem oficerem wojska.
729
00:47:52,661 --> 00:47:56,248
Jak długo ludność Irlandii Północnej
730
00:47:56,415 --> 00:47:58,834
będzie mogła nazywać się Brytyjczykami?
731
00:47:59,126 --> 00:48:01,920
Tak długo, jak żyjemy,
tak długo, jak zechcą.
732
00:48:02,004 --> 00:48:06,550
Pod koniec mojej służby w wojsku byłem
na pięciu misjach w Irlandii Północnej.
733
00:48:06,633 --> 00:48:09,261
To była prawie wojna...
734
00:48:09,344 --> 00:48:11,597
Bylibyśmy w stanie wojny,
735
00:48:11,680 --> 00:48:13,807
gdyby nie było to terytorium brytyjskie.
736
00:48:14,391 --> 00:48:16,685
Tak działo się cały czas, wet za wet,
737
00:48:16,810 --> 00:48:20,564
zabójstwa między dwoma społecznościami.
738
00:48:21,148 --> 00:48:23,567
Obie strony robiły okropne rzeczy.
739
00:48:23,650 --> 00:48:24,985
Tak się to toczyło.
740
00:48:25,819 --> 00:48:29,948
Stara, biedna armia brytyjska
i siły ochrony musiały kontrolować spór.
741
00:48:31,617 --> 00:48:36,955
Bardziej uważało się
na zbrodnie IRA niż UVF.
742
00:48:37,414 --> 00:48:40,292
Strzelec IRA
wciąż oddawał sporadyczne strzały.
743
00:48:42,294 --> 00:48:45,464
Obecnie jesteśmy na wojnie
z wojskiem brytyjskim.
744
00:48:46,048 --> 00:48:47,883
Symbolizują w tym kraju coś...
745
00:48:47,966 --> 00:48:49,009
CZŁONEK IRA
746
00:48:49,092 --> 00:48:51,011
...czego od wieków nienawidzimy.
747
00:48:51,345 --> 00:48:53,305
Rządy imperializmu brytyjskiego
748
00:48:53,639 --> 00:48:55,474
w Irlandii.
749
00:48:56,558 --> 00:48:57,768
Żołnierze brytyjscy.
750
00:48:57,851 --> 00:49:00,729
Bardzo szybko się zorientowali,
kto był wrogiem.
751
00:49:00,812 --> 00:49:02,314
Nie byli to protestanci.
752
00:49:02,397 --> 00:49:03,857
Protestanccy ekstremiści
753
00:49:03,982 --> 00:49:06,526
niezwykle rzadko atakowali wojsko.
754
00:49:06,610 --> 00:49:10,656
Pomyśleli więc, że mają dużo za uszami,
755
00:49:10,864 --> 00:49:12,532
ale są po tej samej stronie.
756
00:49:13,700 --> 00:49:16,870
Tam, gdzie mieszkam,
jedynym wrogiem są bojownicy IRA.
757
00:49:17,621 --> 00:49:19,081
Czy tylko IRA?
758
00:49:19,998 --> 00:49:23,835
Tak, IRA, rząd, zamachowiec.
759
00:49:23,919 --> 00:49:28,924
Protestanccy terroryści
mieli stosunkową swobodę działania.
760
00:49:29,007 --> 00:49:32,844
Pracowali dla wydziałów bezpieczeństwa
i eliminowali
761
00:49:33,720 --> 00:49:36,890
znanych i silnie podejrzewanych
762
00:49:37,349 --> 00:49:38,892
członków IRA.
763
00:49:39,977 --> 00:49:43,313
- Kiedy mówię o siłach bezpieczeństwa...
- Mordowali ich.
764
00:49:43,397 --> 00:49:44,648
Zabijali ich.
765
00:49:46,233 --> 00:49:49,861
Brytyjczycy wykorzystują miejscowych
do walki przeciw sobie.
766
00:49:49,945 --> 00:49:53,573
Opowiadają się po stronie tych,
których typują na wygranych.
767
00:49:53,657 --> 00:49:56,451
W tym przypadku
to Ulsterskie Siły Ochotnicze.
768
00:49:57,494 --> 00:50:00,122
Wykorzystują ich, by pokonać IRA.
769
00:50:01,331 --> 00:50:05,043
Tak robią Brytyjczycy.
Tak budują i utrzymują swoje imperium.
770
00:50:05,127 --> 00:50:06,670
Robią tak na całym świecie.
771
00:50:08,630 --> 00:50:11,216
Wojsko Brytyjskie dostało rozkaz
772
00:50:11,466 --> 00:50:17,305
rozpoczęcia przesadnych
i bezprawnych działań.
773
00:50:19,516 --> 00:50:24,688
Wiem, że władze uznały je za legalne.
774
00:50:24,771 --> 00:50:27,649
Moje własne władze, moi politycy.
775
00:50:27,733 --> 00:50:29,317
Wszystko poszło z góry.
776
00:50:30,527 --> 00:50:33,655
Colin Wallace i ja napisaliśmy
do premier Thatcher
777
00:50:33,780 --> 00:50:36,783
32-stronicowe pismo.
778
00:50:36,908 --> 00:50:41,371
Listę bezprawnych operacji
w Irlandii Północnej.
779
00:50:41,955 --> 00:50:44,583
Nie wykorzystano żadnej z tych informacji.
780
00:50:44,666 --> 00:50:48,086
Pozwolono kontynuować działania
zamieszanym w to ludziom.
781
00:50:48,920 --> 00:50:50,922
Rząd wielokrotnie deklarował,
782
00:50:51,006 --> 00:50:54,259
że Irlandia Północna
jest częścią Zjednoczonego Królestwa.
783
00:50:54,468 --> 00:50:56,094
Tak też pozostanie.
784
00:50:56,678 --> 00:51:01,266
Chyba że ludność i Parlament
w Westminsterze zdecydują inaczej.
785
00:51:02,184 --> 00:51:05,771
Powinna była podjąć działania,
ale tego nie zrobiła.
786
00:51:05,854 --> 00:51:08,148
Potem zaprzeczyła, że widziała dokumenty.
787
00:51:08,857 --> 00:51:12,069
Kiedy poruszyłem sprawę Miami Showband
w Parlamencie,
788
00:51:12,319 --> 00:51:16,198
nastała dziwna chwila,
bo pani Thatcher była zupełnie dominująca.
789
00:51:16,281 --> 00:51:17,783
Stała jak posąg.
790
00:51:18,116 --> 00:51:21,369
Gasiła wszystkich spojrzeniem.
Zadawano jej pytania.
791
00:51:21,828 --> 00:51:24,873
Nie patrzyła mi w twarz.
Wydawała się skulona.
792
00:51:25,040 --> 00:51:28,585
Było dla mnie oczywiste,
że to był jej słaby punkt.
793
00:51:29,169 --> 00:51:32,464
Pani Thatcher robi wszystko,
co może, by zapobiec śledztwu.
794
00:51:32,547 --> 00:51:35,759
W żadnej demokracji nie można
mieć takich oskarżeń
795
00:51:35,842 --> 00:51:38,220
i odmawiać im otwartego śledztwa.
796
00:51:39,846 --> 00:51:44,017
Im więcej widziałem dowodów,
tym bardziej zdawałem sobie sprawę,
797
00:51:44,351 --> 00:51:46,269
że rząd brytyjski poprzez wojsko
798
00:51:46,686 --> 00:51:49,648
wybrał nas jako niewinne ofiary,
799
00:51:50,023 --> 00:51:51,858
by nas zamordować,
800
00:51:51,942 --> 00:51:54,027
by osiągnąć cele polityczne.
801
00:51:56,530 --> 00:52:00,992
Celowano w nas, bo rząd brytyjski chciał,
802
00:52:01,159 --> 00:52:06,998
by rząd irlandzki
uszczelnił granicę z Północą...
803
00:52:07,165 --> 00:52:09,167
IRLANDIA PÓŁNOCNA
804
00:52:09,459 --> 00:52:13,088
...by IRA po popełnieniu jakiejś zbrodni
nie mogła bezpiecznie
805
00:52:13,171 --> 00:52:16,383
dostać się na stosunkowo
bezpieczne południe.
806
00:52:18,176 --> 00:52:20,554
Zdecydowali się więc wrobić
807
00:52:21,638 --> 00:52:24,599
najbardziej niewinnych
i zaufanych podróżnych.
808
00:52:25,267 --> 00:52:27,686
Tych, którzy podróżowali przez granicę.
809
00:52:28,770 --> 00:52:30,981
Przeszlibyśmy do historii
810
00:52:31,690 --> 00:52:35,152
jako terroryści wożący bomby dla IRA.
811
00:52:38,363 --> 00:52:40,657
Kiedy rząd decyduje się
812
00:52:42,450 --> 00:52:44,536
zabijać własnych obywateli
813
00:52:45,078 --> 00:52:50,625
i obywateli własnego sąsiada,
nie można tego usprawiedliwić.
814
00:52:50,709 --> 00:52:52,878
Nie ma okoliczności łagodzących
815
00:52:53,044 --> 00:52:57,048
dla zamordowania kogoś
dla większego dobra.
816
00:52:57,424 --> 00:52:59,426
Ci ludzie twierdzili,
817
00:52:59,759 --> 00:53:03,096
że robią to dla dobra kraju.
Tak pewnie jest.
818
00:53:03,555 --> 00:53:06,808
To ironia. Ale nie jest to demokracja.
819
00:53:07,267 --> 00:53:09,186
Chcą mieć i jedno, i drugie.
820
00:53:09,352 --> 00:53:12,147
Chcą być bardziej terrorystyczni
od terrorystów,
821
00:53:12,480 --> 00:53:15,275
a jednocześnie twierdzą,
że przestrzegają prawa.
822
00:53:19,321 --> 00:53:22,032
Publicznie się temu sprzeciwiłem.
823
00:53:22,407 --> 00:53:24,117
Stałem się powodem do wstydu.
824
00:53:24,326 --> 00:53:26,328
Trzeba było szybko mnie zastąpić,
825
00:53:26,411 --> 00:53:28,914
zanim mogłem
dowiedzieć się jeszcze czegoś.
826
00:53:28,997 --> 00:53:30,290
Wskutek tego
827
00:53:30,832 --> 00:53:34,211
w bardzo nieprzyjemny sposób
pozbyto się mnie z Irlandii.
828
00:53:35,462 --> 00:53:37,464
Zabrali mnie prosto do Netley,
829
00:53:37,839 --> 00:53:42,135
niesławnego wojskowego
szpitala psychiatrycznego.
830
00:53:43,595 --> 00:53:45,472
Bezprawnie trzymali mnie tam
831
00:53:45,555 --> 00:53:46,890
przez miesiąc.
832
00:53:46,973 --> 00:53:49,851
Co ważniejsze,
w związku ze sprawą Colina Wallace'a,
833
00:53:49,976 --> 00:53:51,937
trzeba było mnie zdyskredytować,
834
00:53:52,020 --> 00:53:55,023
by nikt nie uwierzył w żadne moje słowo.
835
00:53:55,607 --> 00:53:58,360
Holroyd i Wallace odeszli w cieniu.
836
00:53:59,653 --> 00:54:03,823
Władze świadomie mnie wykorzystały,
837
00:54:04,115 --> 00:54:06,284
a potem odmówiły udziału
838
00:54:06,368 --> 00:54:08,703
w zgodzie na takie czynności.
839
00:54:09,496 --> 00:54:13,750
Moje usunięcie
i przesłuchanie dyscyplinarne
840
00:54:14,084 --> 00:54:15,377
były spreparowane.
841
00:54:16,002 --> 00:54:18,505
Potem usłyszałem zarzut morderstwa.
842
00:54:18,880 --> 00:54:20,799
Zniknął mój kolega.
843
00:54:21,591 --> 00:54:24,094
Jego ciało znaleziono w rzece.
844
00:54:24,344 --> 00:54:27,681
Patolog stwierdził obrażenia nosa
845
00:54:27,764 --> 00:54:30,475
spowodowane ciosem
w stylu sztuk walki,
846
00:54:30,558 --> 00:54:33,395
czyli uderzył go ktoś
z wykształceniem wojskowym.
847
00:54:34,312 --> 00:54:37,315
W końcu uznano mnie za winnego
i skazano na dziesięć lat.
848
00:54:37,482 --> 00:54:40,277
Sprawa przeciw Wallace'owi
była niezwykle słaba.
849
00:54:40,735 --> 00:54:42,737
Mieli tylko dowody poszlakowe.
850
00:54:42,821 --> 00:54:44,656
Nie mam żadnych wątpliwości,
851
00:54:44,864 --> 00:54:47,784
że Colin Wallace nie był winny zabójstwa.
852
00:54:48,285 --> 00:54:52,372
Wierzę, że go wrobiono.
853
00:54:54,708 --> 00:54:55,750
Kto go wrobił?
854
00:54:57,127 --> 00:55:01,047
Wywiad tego kraju.
855
00:55:02,007 --> 00:55:05,969
By zastrzelić posłańca,
wystarczy go zdyskredytować.
856
00:55:06,052 --> 00:55:10,098
Samo zastrzelenie wywołuje
niepotrzebne zainteresowanie.
857
00:55:12,642 --> 00:55:14,311
Przesłanie jest takie,
858
00:55:14,436 --> 00:55:17,564
żeby siedzieć cicho.
859
00:55:17,647 --> 00:55:19,649
LUDZIE NIE POWINNI INFORMOWAĆ MI5
860
00:55:19,733 --> 00:55:23,653
By się chronić, system posunie się daleko
861
00:55:23,737 --> 00:55:25,697
i zniszczy każdego,
862
00:55:26,281 --> 00:55:28,700
kto sugeruje nadużycie władzy.
863
00:55:29,075 --> 00:55:31,244
Czułem wstyd,
864
00:55:31,953 --> 00:55:33,621
że byłem pionkiem
865
00:55:33,705 --> 00:55:35,707
w ich politycznej rozgrywce.
866
00:55:39,461 --> 00:55:42,714
Bardzo szanowałem Brytyjczyków
867
00:55:42,881 --> 00:55:46,885
i czułem się prawie,
jakbym zdradzał to, co kocham.
868
00:55:52,223 --> 00:55:56,227
Ciężar może tak bardzo wadzić,
869
00:55:56,936 --> 00:55:58,772
że nie nie można funkcjonować.
870
00:55:59,230 --> 00:56:02,317
Wiele razy budzę się rano
871
00:56:03,234 --> 00:56:05,236
i przykro mi, że się obudziłem.
872
00:56:06,571 --> 00:56:11,743
Ostatnio zdiagnozowano u mnie
trwałą zmianę osobowości.
873
00:56:11,910 --> 00:56:14,120
Nigdy wcześniej o tym nie słyszałem.
874
00:56:14,662 --> 00:56:17,415
Spotyka nas coś,
875
00:56:19,876 --> 00:56:24,464
co sprawia, że stajemy się zupełnie inni.
876
00:56:25,715 --> 00:56:28,635
Byłem pyszałkowatym,
877
00:56:28,802 --> 00:56:31,096
pewnym siebie muzykiem.
878
00:56:33,681 --> 00:56:35,183
Byłem szczęśliwy w życiu.
879
00:56:35,350 --> 00:56:37,102
Moja żona też.
880
00:56:37,852 --> 00:56:39,646
Było nam bardzo dobrze razem
881
00:56:41,648 --> 00:56:44,567
i nagle stało się to coś.
882
00:56:44,984 --> 00:56:47,278
Pamiętam, jak zapytałem żonę,
883
00:56:47,529 --> 00:56:51,908
czy faktycznie się potem zmieniłem,
884
00:56:51,991 --> 00:56:55,495
a ona powiedziała, że było to
jak nauka życia z inną osobą.
885
00:56:55,620 --> 00:56:58,706
Nauka kochania innej osoby.
886
00:57:04,003 --> 00:57:06,256
Jedyne, w czym byłem w życiu dobry,
887
00:57:06,506 --> 00:57:08,591
to gra na instrumencie.
888
00:57:09,342 --> 00:57:11,219
Tylko to umiałem robić,
889
00:57:12,011 --> 00:57:14,431
nie martwiąc się tym i o tym nie myśląc.
890
00:57:14,556 --> 00:57:17,851
Nie musiałem nawet grać na próbach.
To było coś takiego.
891
00:57:17,934 --> 00:57:19,102
Potem zniknęło.
892
00:57:19,686 --> 00:57:21,354
Długi czas potem czułem,
893
00:57:21,438 --> 00:57:24,941
że do niczego innego na świecie
nie mogę się przyczynić.
894
00:57:29,154 --> 00:57:31,781
Zorientowałem się, że ta osoba
895
00:57:33,241 --> 00:57:39,456
została na polu 31 lipca 1975 roku.
896
00:57:52,218 --> 00:57:54,095
W 2006 roku zadzwonił do mnie
897
00:57:54,304 --> 00:57:57,515
policjant, James O'Neill.
898
00:57:58,433 --> 00:58:02,645
Był wezwany na miejsce zbrodni
tamtej nocy.
899
00:58:03,021 --> 00:58:06,149
Miał rano zebrać dowody.
900
00:58:07,442 --> 00:58:11,070
Kiedy go potem spotkałem,
jego notatki były nieskazitelne.
901
00:58:11,446 --> 00:58:13,239
Był ogromnym profesjonalistą.
902
00:58:14,616 --> 00:58:16,117
Przyniósł też ze sobą
903
00:58:16,618 --> 00:58:18,244
zdjęcia z autopsji.
904
00:58:18,578 --> 00:58:22,290
Powiedział, że ma zdjęcia,
na które trudno patrzeć.
905
00:58:23,917 --> 00:58:26,836
Powiedziałem, że jestem na to gotowy.
906
00:58:27,253 --> 00:58:28,421
Były przerażające.
907
00:58:29,005 --> 00:58:32,675
Były zdjęcia chłopaków w kostnicy.
908
00:58:33,259 --> 00:58:36,304
Mieli okropne obrażenia.
909
00:58:36,721 --> 00:58:37,680
Okropne.
910
00:58:38,640 --> 00:58:42,560
Po zdarzeniu
wszystko to wymazałem z pamięci.
911
00:58:44,854 --> 00:58:47,398
Zdałem sobie sprawę,
912
00:58:47,690 --> 00:58:50,151
że do wtedy nie akceptowałem ich śmierci.
913
00:58:50,652 --> 00:58:53,947
Myślałem, że to zły sen. Pomyłka.
914
00:58:54,030 --> 00:58:56,366
Nawet wszystkie te lata później.
915
00:58:56,866 --> 00:58:58,826
Dla mnie Tony nie był martwy.
916
00:58:59,744 --> 00:59:03,373
Nikt nie mógł zabić Frana O'Toole'a,
był zbyt wielką gwiazdą.
917
00:59:03,456 --> 00:59:05,792
Brian McCoy pewnie wyjechał z rodziną.
918
00:59:05,875 --> 00:59:08,002
Z tyłu głowy nie było to racjonalne.
919
00:59:08,920 --> 00:59:10,922
Kiedy patrzyłem, jak wyglądali...
920
00:59:12,048 --> 00:59:13,591
wiedziałem, że nie żyją.
921
00:59:14,092 --> 00:59:16,344
Był czas, kiedy myślałem,
922
00:59:18,012 --> 00:59:20,056
że może to ja jestem martwy.
923
00:59:21,933 --> 00:59:23,977
Że nie akceptuję własnej śmierci.
924
00:59:25,979 --> 00:59:28,773
Ta kwestia pojawia się co jakiś czas.
925
00:59:29,691 --> 00:59:32,318
Ulżyło mi,
że to nie ja byłem na zdjęciach.
926
00:59:32,735 --> 00:59:34,946
W pewien sposób był to bodziec,
927
00:59:35,029 --> 00:59:38,324
by uporać się z tym, co boli wewnątrz.
928
00:59:38,658 --> 00:59:40,285
Nie można tego zrobić,
929
00:59:40,493 --> 00:59:43,454
nie robiąc kroków, a to był ogromy krok.
930
00:59:46,165 --> 00:59:47,750
Potwierdziło to,
931
00:59:47,834 --> 00:59:51,504
że nasze śledztwo miało sens,
szliśmy do przodu
932
00:59:51,588 --> 00:59:53,590
z jeszcze większą determinacją.
933
00:59:55,550 --> 00:59:59,053
W Irlandii był brytyjski terroryzm,
934
00:59:59,137 --> 01:00:00,847
który mnie w to wplątał.
935
01:00:01,347 --> 01:00:03,016
Doprowadzę sprawę do końca.
936
01:00:03,641 --> 01:00:07,061
Chcę, żeby to mocarstwo wiedziało,
że uczestniczy w walce,
937
01:00:08,104 --> 01:00:09,772
bo ja się nie wycofam.
938
01:00:12,233 --> 01:00:15,820
Zamordowali moich przyjaciół.
Zostawili mnie na pewną śmierć.
939
01:00:16,362 --> 01:00:20,575
Próbowali zrobić terrorystów
ze mnie i całej mojej rodziny.
940
01:00:24,329 --> 01:00:26,914
Obudziłem się i pokonam ich za to.
941
01:00:29,417 --> 01:00:34,881
Mamy w sądzie sprawę przeciwko
brytyjskiemu Ministerstwu Obrony.
942
01:00:36,215 --> 01:00:40,261
Chcę, żeby Brytyjczycy przyznali się
do zbrodni, żeby powiedzieli,
943
01:00:40,928 --> 01:00:43,056
że nigdy się to już nie zdarzy.
944
01:00:43,681 --> 01:00:46,809
Steven i ja dużo razem pracujemy.
945
01:00:46,893 --> 01:00:50,521
Teraz nad sprawą
w Sądzie Najwyższym w Belfaście.
946
01:00:51,481 --> 01:00:53,316
To oburzające,
947
01:00:53,941 --> 01:00:55,693
że związane z tym władze
948
01:00:55,902 --> 01:01:00,948
pozwoliły nam czekać na sprawiedliwość
949
01:01:01,032 --> 01:01:02,659
przez ponad 42 lata.
950
01:01:03,326 --> 01:01:06,120
Próbowali wszelkich możliwych
brudnych sztuczek.
951
01:01:07,121 --> 01:01:08,998
Opóźniali i lawirowali.
952
01:01:10,124 --> 01:01:12,585
Mieli nam przedłożyć dokumenty.
953
01:01:12,794 --> 01:01:15,046
Zasypali nas papierami.
954
01:01:16,464 --> 01:01:19,467
Używali wszelkich możliwych machlojek.
955
01:01:20,134 --> 01:01:22,845
To jeszcze wzmocniło naszą wolę walki.
956
01:01:24,097 --> 01:01:28,101
Steve Travers, jeden z tych,
którzy przeżyli masakrę Miami,
957
01:01:28,184 --> 01:01:30,436
jest dziś ze mną w studio.
Witamy w programie.
958
01:01:30,520 --> 01:01:31,521
Dzięki, Pat.
959
01:01:31,604 --> 01:01:34,857
Wciąż walczymy
o przedstawienie dokumentów.
960
01:01:35,525 --> 01:01:39,237
Trzydziestego sierpnia sędzia przyznał nam
961
01:01:39,779 --> 01:01:42,573
82 z 84 dokumentów.
962
01:01:43,825 --> 01:01:47,662
W międzyczasie przyszła informacja
963
01:01:47,745 --> 01:01:50,248
od rządu irlandzkiego, co jest niezwykłe.
964
01:01:50,331 --> 01:01:55,336
Właśnie otrzymałem to pismo
od Ulsterskich Sił Ochotniczych.
965
01:01:55,628 --> 01:01:59,382
Rząd irlandzki był w jego posiadaniu
966
01:01:59,465 --> 01:02:01,008
przez ostatnie 30 lat.
967
01:02:01,175 --> 01:02:05,763
UVF wyznaje rządowi irlandzkiemu,
968
01:02:05,847 --> 01:02:09,225
że wywiad MI5 poprosił UVF
969
01:02:09,308 --> 01:02:11,894
o zabicie Charlie'ego Haugheya.
970
01:02:13,062 --> 01:02:16,566
Ujawniali tę informację rządowi,
971
01:02:16,691 --> 01:02:20,278
bo chcieli, by było jasne,
że nie brali w tym udziału.
972
01:02:20,903 --> 01:02:24,782
Pismo jest na znakowanej papeterii.
Nie wiedziałem, że takiej używają,
973
01:02:24,866 --> 01:02:25,992
ale ewidentnie tak.
974
01:02:26,075 --> 01:02:29,287
Jest datowane
na 5 sierpnia 1987 roku.
975
01:02:29,871 --> 01:02:33,207
Piszą, że Colin Wallace i Fred Holroyd
976
01:02:33,291 --> 01:02:35,835
mówili prawdę
o porwaniach i zabójstwach,
977
01:02:35,918 --> 01:02:39,505
za którymi stał brytyjski wywiad.
978
01:02:40,047 --> 01:02:41,674
W piśmie tym UVF narzeka
979
01:02:41,883 --> 01:02:45,511
na traktowanie ze strony MI5,
980
01:02:45,720 --> 01:02:49,182
do współpracy z którymi UVF się przyznaje.
981
01:02:51,976 --> 01:02:58,357
MI5 dawało im wadliwe detonatory i bomby.
982
01:02:59,734 --> 01:03:03,988
Powołują się też na sprawę
Miami Showband.
983
01:03:08,576 --> 01:03:13,706
Coś tak ważnego mogło nam
pomóc się z tym uporać 30 lat temu.
984
01:03:42,443 --> 01:03:44,529
- Dobrze cię widzieć.
- Ciebie też.
985
01:03:44,612 --> 01:03:47,198
- U mnie dobrze, a u ciebie?
- Też, dzięki.
986
01:03:52,036 --> 01:03:54,997
To, co się wydarzyło i atak Miami Showband
987
01:03:55,623 --> 01:03:58,376
łączy kontekst.
988
01:03:59,418 --> 01:04:03,047
Jako osoba bliska sposobu myślenia
989
01:04:03,464 --> 01:04:05,341
Ulsterskich Sił Ochotniczych
990
01:04:06,175 --> 01:04:12,723
wiem, że UVF
nie miało najmniejszego zamiaru
991
01:04:13,224 --> 01:04:16,352
zabijać członków Miami Showband.
992
01:04:17,436 --> 01:04:20,481
Wiesz, Winstonie,
że bym tego nie zaakceptował.
993
01:04:20,648 --> 01:04:22,817
Fakty zupełnie temu przeczą.
994
01:04:24,026 --> 01:04:26,195
Nie sądzę, by było dla nas pomocne
995
01:04:27,321 --> 01:04:31,576
sprzeczanie się w tych kwestiach
o semantykę.
996
01:04:33,327 --> 01:04:35,705
Cała ta sprawa była katastrofą.
997
01:04:36,622 --> 01:04:42,211
Jedną z przeszkód na drodze
do uleczenia i pogodzenia się
998
01:04:42,295 --> 01:04:46,048
jest fakt, że ani lojaliści paramilitarni,
999
01:04:46,215 --> 01:04:51,095
ani republikanie parlamentarni, ani rząd
nie biorą na siebie odpowiedzialności.
1000
01:04:51,178 --> 01:04:52,847
Dobrze, że możemy razem usiąść
1001
01:04:52,930 --> 01:04:55,683
i możesz przedstawić swój punkt widzenia,
1002
01:04:55,766 --> 01:04:58,895
a ja mogę powiedzieć,
że zupełnie się z nim nie zgadzam.
1003
01:04:58,978 --> 01:05:02,023
Nie wstajemy
w gniewie i nie wybiegamy stąd,
1004
01:05:02,231 --> 01:05:05,192
mówiąc, że nie da się z tego
zrobić czegoś dobrego.
1005
01:05:05,443 --> 01:05:10,823
Myślę, że to ważne i że musimy
upewnić się, że wydarzenia z przeszłości
1006
01:05:11,616 --> 01:05:14,911
nie staną się częścią
polityki w przyszłości.
1007
01:05:16,829 --> 01:05:20,124
Musimy przekazać prostą wiadomość,
1008
01:05:20,917 --> 01:05:23,794
że nigdy już nie powinno być ofiar.
1009
01:05:25,046 --> 01:05:27,298
To bardzo motywujące.
1010
01:05:28,549 --> 01:05:30,384
Mam nadzieję,
1011
01:05:31,052 --> 01:05:35,723
że to początek procesu,
nie jedno wydarzenie.
1012
01:05:35,806 --> 01:05:37,099
Jak najbardziej.
1013
01:05:37,183 --> 01:05:41,687
Proces, w którym weźmie udział wielu.
1014
01:05:44,315 --> 01:05:49,779
To znaczące, że ludzie odpowiedzialni
za tę straszną zbrodnię
1015
01:05:49,987 --> 01:05:51,530
usiedli tu z nami
1016
01:05:51,948 --> 01:05:55,409
i obiecali spróbować naprawić sprawy.
1017
01:05:56,327 --> 01:05:59,580
Bardzo ważny jest fakt,
że powiedział to przed kamerą
1018
01:06:00,247 --> 01:06:03,501
w imieniu organizacji.
1019
01:06:05,252 --> 01:06:07,254
SPOTKANIE PRAWDA I POJEDNANIE
LUTY 2018
1020
01:06:07,338 --> 01:06:12,009
W kwestii rodzaju sprawiedliwości,
chciałbym widzieć prawdę.
1021
01:06:12,843 --> 01:06:14,679
Zgadzam się tez osobiście
1022
01:06:14,929 --> 01:06:16,847
na amnestię.
1023
01:06:16,931 --> 01:06:20,685
Amnestię pod warunkiem powiedzenia prawdy.
1024
01:06:20,768 --> 01:06:24,939
Prawdziwi potrzebni tu przywódcy to tacy,
którzy powstrzymają zbrodnię
1025
01:06:25,022 --> 01:06:28,734
i przyznają, że nikt tu nie ma monopolu
1026
01:06:28,859 --> 01:06:31,153
na cierpienie lub stratę.
1027
01:06:31,320 --> 01:06:34,448
Nikt też nie ma monopolu na machlojki,
1028
01:06:34,532 --> 01:06:36,450
które trwały przez 40 lat.
1029
01:06:43,874 --> 01:06:47,211
Nie mam innego celu w życiu.
1030
01:06:47,628 --> 01:06:52,216
Gdybym przyznał to kilka lat temu,
nie miałbym celu. To mnie definiuje.
1031
01:06:54,969 --> 01:06:58,723
Może możemy coś zmienić.
1032
01:07:00,266 --> 01:07:03,060
To daje mi poczucie wartości.
1033
01:07:06,230 --> 01:07:08,065
Może wydostanę się z tego pola.
1034
01:07:26,375 --> 01:07:31,881
Wszystkie pieniądze, które miałem
1035
01:07:32,506 --> 01:07:36,844
Wydałem w dobrym towarzystwie
1036
01:07:38,012 --> 01:07:43,684
A to, co robiłem, by zabawnym być
1037
01:07:43,768 --> 01:07:49,982
Było dla wspomnień
Których teraz nie pamiętam
1038
01:07:50,066 --> 01:07:56,197
Wypijmy więc na pożegnanie
1039
01:07:56,280 --> 01:08:03,037
Dobranoc, niech radość wypełnia wasze dni
1040
01:08:08,834 --> 01:08:13,214
Zawsze chciałem być tylko basistą.
1041
01:08:13,839 --> 01:08:14,715
Tylko tyle.
1042
01:08:15,841 --> 01:08:19,553
Kiedy dziś gram,
mogę być tym, kim byłem kiedyś.
1043
01:08:23,015 --> 01:08:26,227
To jedyne, co miałem wtedy
1044
01:08:26,393 --> 01:08:27,353
i wciąż mam.
1045
01:08:28,020 --> 01:08:31,690
Każdemu z przyjaciół, których miałem
1046
01:08:31,774 --> 01:08:37,863
Muzyka jest uniwersalnym językiem.
Jest kochana i doceniana przez każdego,
1047
01:08:37,947 --> 01:08:42,034
niezależnie od poglądów religijnych
czy politycznych.
1048
01:08:43,035 --> 01:08:45,079
Łączyliśmy społeczności.
1049
01:08:45,663 --> 01:08:48,582
Kiedy graliśmy,
sekciarstwo zostawało za drzwiami.
1050
01:08:48,666 --> 01:08:50,042
Taka jest siła muzyki.
1051
01:08:50,459 --> 01:08:54,171
Ludzie, którzy robią takie rzeczy,
boją się piękna.
1052
01:08:54,421 --> 01:08:58,008
Boją się dobra w społeczeństwie.
1053
01:09:01,470 --> 01:09:04,557
Dźwięki muzyki przetrwają
1054
01:09:04,640 --> 01:09:07,643
odgłosy strzałów i bomb.
1055
01:09:10,771 --> 01:09:16,110
Wypijmy więc na pożegnanie
1056
01:09:16,527 --> 01:09:22,950
Dobranoc, niech radość wypełnia wasze dni
1057
01:09:31,167 --> 01:09:33,169
Fred Holroyd wynajął prawnika,
1058
01:09:33,252 --> 01:09:36,964
by wykreślić z dokumentów wojskowych
dane o stanie jego umysłu.
1059
01:09:37,089 --> 01:09:39,592
Nigdy nie pozwolono mu
na powrót do wojska.
1060
01:09:39,758 --> 01:09:42,386
Colin Wallace
spędził wiele lat w więzieniu,
1061
01:09:42,553 --> 01:09:45,222
ale został oczyszczony
z zarzutu o morderstwo
1062
01:09:45,306 --> 01:09:49,018
po ustaleniu, że dowody w procesie
przeciw niemu były fałszywe.
1063
01:09:49,143 --> 01:09:52,605
Rząd brytyjski musi jeszcze
odnieść się do nowych dowodów,
1064
01:09:52,688 --> 01:09:54,690
które łączą MI5 z atakiem Miami.
1065
01:09:54,773 --> 01:09:56,984
Stephen i Des wciąż walczą o prawdę.
1066
01:10:43,030 --> 01:10:45,032
Tłumaczenie napisów: Małgorzata Ciborska