1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX
2
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX
3
00:00:49,258 --> 00:00:53,804
Quả Cầu Lửa: Những Vị Khách Từ Vũ Trụ
4
00:01:01,186 --> 00:01:04,438
MÉRIDA, MEXICOLỄ HỘI NGƯỜI CHẾT
5
00:01:10,070 --> 00:01:13,031
Mérida,nằm trên bán đảo Yucatán,
6
00:01:13,115 --> 00:01:18,704
là tâm điểm của biến cố địa chấtlớn nhất từng xảy đến với hành tinh này.
7
00:01:19,162 --> 00:01:22,416
Cả một thiên thạch đâm xuống đây.
8
00:01:23,125 --> 00:01:27,379
Nó xảy ra hàng triệu nămtrước khi con người xuất hiện,
9
00:01:27,462 --> 00:01:32,217
thế mà nghi thức cầu lửa nàydường như là để tái hiện.
10
00:01:33,135 --> 00:01:37,222
Chắc chắn, người Maya cổ không thể biết.
11
00:01:42,394 --> 00:01:45,606
Chúng ta không biếtsẽ có cái gì đến trong tương lai...
12
00:01:46,064 --> 00:01:47,983
...và cuối cùng hủy diệt chúng ta.
13
00:01:48,483 --> 00:01:52,154
Nhưng nó sẽ giống nhưquả cầu lửa bay ngang Siberia này,
14
00:01:52,237 --> 00:01:54,239
chỉ có điều lớn hơn nhiều.
15
00:01:56,658 --> 00:01:59,411
Chỉ là hình ảnhmáy quay hành trình ghi lại
16
00:01:59,494 --> 00:02:01,788
mà giống như phim khoa học viễn tưởng.
17
00:02:32,694 --> 00:02:34,905
Những vị khách đến từ các thế giới khác,
18
00:02:34,988 --> 00:02:38,408
từ vùng tối của vũ trụ, đã đến.
19
00:02:38,492 --> 00:02:41,370
Và một số lượngkhông kể xiết nữa vẫn đang đến.
20
00:02:45,207 --> 00:02:46,834
HỐ WOLFE CREEKTÂY ÚC
21
00:02:46,917 --> 00:02:49,461
Nếu một biến cố lớn xảy đến,
22
00:02:49,545 --> 00:02:53,215
nó sẽ chiếu sáng bầu trờikể cả lúc ban ngày.
23
00:02:53,757 --> 00:02:56,844
Nhưng có thể phải hàng triệu năm nữa.
24
00:03:00,806 --> 00:03:04,309
Vẫn thạchrất thường xuyên rơi xuống trái đất,
25
00:03:04,393 --> 00:03:08,063
và những vẫn thạch lớnđã thay đổi cả địa hình.
26
00:03:08,939 --> 00:03:12,734
Nhưng chúng cũng để lạitác động sâu sắc đến các nền văn hóa.
27
00:03:14,069 --> 00:03:16,655
Ví dụ tiêu biểu là văn hóa Hồi giáo.
28
00:03:17,155 --> 00:03:19,491
Theo truyền thống cổ,
29
00:03:19,575 --> 00:03:23,120
một viên đáThiên Chúa gửi xuống từ thiên đàng
30
00:03:23,203 --> 00:03:27,374
làm chỉ dẫn để Adam và Evenơi xây điện thờ.
31
00:03:29,209 --> 00:03:31,128
Vẫn thạch rơi xuống
32
00:03:31,211 --> 00:03:34,590
nơi mà sau nàythánh địa Mecca được xây dựng.
33
00:03:38,468 --> 00:03:41,597
MECCA, Ả-RẬP XÊ-ÚT
34
00:03:41,680 --> 00:03:45,559
Chúng ta đang ở nơi linh thiêng nhấtcủa thế giới Hồi giáo.
35
00:03:46,185 --> 00:03:48,187
Ở trung tâm của nó là Kaaba.
36
00:03:48,687 --> 00:03:52,065
Được đóng khung vào góc phía đông,đó là Hắc Thạch.
37
00:03:52,649 --> 00:03:56,278
Nó đã được sùng kínhtừ trước khi có đạo Hồi
38
00:03:56,361 --> 00:04:01,825
trong ít nhất một ngàn năm trước khinhà tiên tri Muhammad sáng lập ra đạo Hồi.
39
00:04:04,369 --> 00:04:08,207
Hắc Thạch được bọc ngoàihoàn toàn bằng bạc,
40
00:04:08,290 --> 00:04:11,251
và không ai được phép phân tích nó,
41
00:04:11,335 --> 00:04:14,463
nhưng gần như chắc chắn nó là vẫn thạch.
42
00:04:18,759 --> 00:04:23,013
Đạo Hồi là tôn giáo có 1,9 tỉ tín đồ.
43
00:04:23,430 --> 00:04:24,681
Với những người hành hương,
44
00:04:24,765 --> 00:04:28,602
Hắc Thạch là một trong những thánh tíchđược kính ngưỡng nhất.
45
00:04:29,102 --> 00:04:33,774
Nó thu hút hàng triệu ngườiđến để chạm và hôn vào nó.
46
00:04:35,692 --> 00:04:41,114
Vì không theo đạo Hồi, chúng tôikhông được đặt chân vào thánh địa,
47
00:04:41,823 --> 00:04:46,870
nên phải nhờ vào đoạn phimquay bằng điện thoại của một tín đồ.
48
00:05:13,689 --> 00:05:18,277
Quay lại với sự bao la tĩnh lặngcủa sa mạc Úc.
49
00:05:21,238 --> 00:05:24,533
Clive Oppenheimerđến từ Đại học Cambridge,
50
00:05:24,616 --> 00:05:29,121
người mở đầu hành trìnhcủa bộ phim này, giải thích với tôi…
51
00:05:30,622 --> 00:05:35,294
Các nhà khoa học chỉ biết đếncái lỗ khổng lồ trên mặt đất này từ 1947,
52
00:05:35,377 --> 00:05:37,379
khi nhìn thấy nó từ trên không.
53
00:05:37,921 --> 00:05:41,133
Và hố có đường kính khoảng một cây số.
54
00:05:42,009 --> 00:05:46,388
Và nó được hình thànhkhi một mảnh của thiên thạch sắt,
55
00:05:47,097 --> 00:05:51,518
to bằng tàu chiếnvà bay với tốc độ 15 km/giây,
56
00:05:51,602 --> 00:05:53,812
lao xuống đất.
57
00:05:54,313 --> 00:05:58,275
Và các bức tường quanh hố
58
00:05:58,358 --> 00:06:00,194
được làm bằng đá cổ
59
00:06:00,277 --> 00:06:03,447
đã bị xung chấn đập vỡ và quăng đi.
60
00:06:04,281 --> 00:06:10,329
Bản thân vẫn thạchthì bốc hơi gần như hoàn toàn,
61
00:06:10,871 --> 00:06:12,998
và chỉ còn một vài mảnh nhỏ
62
00:06:13,081 --> 00:06:17,169
được tìm thấy rải rác ở sa mạc xung quanh.
63
00:06:19,755 --> 00:06:21,840
Vệt phóng
64
00:06:21,924 --> 00:06:26,094
cho thấy cầu lửa bay vào từ hướng kia.
65
00:06:26,929 --> 00:06:29,223
Nhiệt độ bất thường đến nỗi
66
00:06:29,306 --> 00:06:32,059
tạo ra một chùm nhiệt khổng lồ
67
00:06:32,142 --> 00:06:34,937
đâm xuyên qua khí quyển,vào tầng bình lưu,
68
00:06:35,020 --> 00:06:40,025
và tạo ra một cơn mưa mảnh vụn nóng chảylên một khu vực rất rộng.
69
00:06:40,108 --> 00:06:43,278
Và tất nhiên,một nguồn năng lượng địa chấn khủng khiếp
70
00:06:43,820 --> 00:06:46,448
được tạo ra từ vụ va chạm,
71
00:06:46,532 --> 00:06:47,699
nên động đất dữ dội.
72
00:06:47,783 --> 00:06:50,452
Ý tôi là, ta đang ở giữa sa mạc,
73
00:06:50,536 --> 00:06:56,750
nhưng nếu hình dung sự việc này xảy raở hiện tại, trong môi trường đô thị,
74
00:06:56,834 --> 00:06:59,086
thì sẽ tạo ra hậu quả cực kỳ khủng khiếp.
75
00:06:59,169 --> 00:07:02,881
Hầu như chưa từng có aibị vẫn thạch rơi vào?
76
00:07:02,965 --> 00:07:08,387
Có một phụ nữ bị vẫn thạch rơi vào
77
00:07:08,470 --> 00:07:11,348
xuyên qua mái nhà, trần nhà,
78
00:07:11,431 --> 00:07:15,269
và rơi xuống cô ấykhi cô ấy đang ngồi ghế bành xem TV.
79
00:07:15,352 --> 00:07:16,603
Vẫn thạch Sylacauga.
80
00:07:16,687 --> 00:07:18,021
30/11/195412:46 TỐI
81
00:07:18,897 --> 00:07:21,441
Cô ấy sống sótnhưng chịu một vết bầm khá khủng khiếp.
82
00:07:27,990 --> 00:07:32,411
Dù khu vực xung quanh hốtrông thật ảm đạm và thiếu hấp dẫn,
83
00:07:32,494 --> 00:07:35,956
luôn có những thổ dân sinh sống ở đây.
84
00:07:37,165 --> 00:07:39,376
Rất nhiều người kiếm sống nhờ nghệ thuật.
85
00:07:39,459 --> 00:07:40,460
TRUNG TÂM NGHỆ THUẬT BILLILUNA
86
00:07:40,544 --> 00:07:43,881
Như những ngườisống trong cộng đồng gần nhất ở Billiluna.
87
00:07:45,174 --> 00:07:49,887
Họ không thể chứng kiếnvụ va đập diễn ra hơn 100.000 năm trước,
88
00:07:49,970 --> 00:07:52,139
nhưng có nhiều sự kiện diễn ra gần đây hơn
89
00:07:52,222 --> 00:07:54,850
có thể gợi nên một ký ức văn hóa.
90
00:07:55,559 --> 00:08:00,314
Trong những bức tranh của họ,hố thường xuyên xuất hiện như một mô-típ,
91
00:08:00,397 --> 00:08:02,482
nhưng ý nghĩa còn sâu xa hơn thế.
92
00:08:04,776 --> 00:08:06,653
Chúng tôi gặp Katie Darkie,
93
00:08:06,737 --> 00:08:09,781
một trong những họa sĩgiỏi nhất cộng đồng.
94
00:08:09,865 --> 00:08:12,242
Đây là một trong những bức tranh của cô?
95
00:08:12,326 --> 00:08:13,744
Hãy xem bức này.
96
00:08:17,456 --> 00:08:19,875
Giờ hãy nói xemchúng tôi đang nhìn thấy gì.
97
00:08:19,958 --> 00:08:21,126
Bức tranh rất đẹp.
98
00:08:21,210 --> 00:08:22,586
Đây là đồi cát…
99
00:08:23,754 --> 00:08:25,506
và đây là cỏ.
100
00:08:25,589 --> 00:08:28,342
Và nó không có cây karnti nào.Không có khoai tây.
101
00:08:28,425 --> 00:08:29,426
KATIE DARKIEHỌA SĨ
102
00:08:29,510 --> 00:08:32,429
Từ xa xưa, cổ nhân đã kể…
103
00:08:34,847 --> 00:08:38,769
về một người đi săn chimqua các lạch nước.
104
00:08:38,852 --> 00:08:43,857
Nhưng ông ấy đi quamột đường hầm phía dưới sông,
105
00:08:44,608 --> 00:08:46,151
nhưng ta gọi đó là lạch nước.
106
00:08:46,235 --> 00:08:48,946
Và nó dẫn ra phía bên kia hố
107
00:08:49,446 --> 00:08:54,618
rồi quay lại nơi ông ấy bắt đầu
108
00:08:55,244 --> 00:08:56,495
khi ông ấy đi săn.
109
00:08:57,955 --> 00:09:01,917
Và trong câu chuyện này, cái hố,nó được hình thành như thế nào?
110
00:09:02,000 --> 00:09:03,168
Nguồn gốc là gì?
111
00:09:03,794 --> 00:09:07,381
Trong thế giới của người kartiya,có một vẫn thạch rơi ở đó.
112
00:09:07,464 --> 00:09:10,926
- Đó là câu chuyện của người da trắng.- Đúng thế.
113
00:09:11,009 --> 00:09:13,929
Có người nói sao rơi ở đó.
114
00:09:15,222 --> 00:09:17,891
Nhưng tổ tiên và cổ nhân kể với chúng tôi
115
00:09:18,642 --> 00:09:21,353
Rắn Cầu Vồng rơi xuống cái hố.
116
00:09:22,062 --> 00:09:25,774
Do đó ta có ba câu chuyện khác nhauvề nguồn gốc cái hố.
117
00:09:25,858 --> 00:09:27,359
Nhưng đều có một điểm chung.
118
00:09:28,902 --> 00:09:30,487
Chúng tôi luôn đưa bọn trẻ.
119
00:09:31,405 --> 00:09:34,116
Cứ mỗi cuối tuần,chúng tôi đến cắm trại ở đó.
120
00:09:34,199 --> 00:09:39,830
Và đó là nơi chúng tôi cảm thấysự hiện diện của tổ tiên và dòng họ
121
00:09:40,330 --> 00:09:44,710
rằng họ đang bảo vệ chúng tôikhi chúng tôi đến thăm cái hố.
122
00:09:45,961 --> 00:09:47,963
Đó là nơi rất đặc biệt với chúng tôi.
123
00:09:48,463 --> 00:09:51,216
Cho cả gia đình chúng tôi nữa.
124
00:10:30,047 --> 00:10:32,883
Vẫn thạch rơi xuống ngẫu nhiên.
125
00:10:32,966 --> 00:10:36,845
Một vẫn thạch lớnrơi xuống vùng Alsace ở Pháp.
126
00:10:39,014 --> 00:10:44,394
Mà ở đây, nó thay đổi cuộc sống con người.Nó tác động đến lịch sử.
127
00:11:09,086 --> 00:11:12,130
Ở phía xa, thị trấn Ensisheim.
128
00:11:12,548 --> 00:11:13,715
ENSISHEIMALSACE, PHÁP
129
00:11:13,799 --> 00:11:17,636
Vào thế kỷ 15,lịch sử thế giới được định hình ở đây,
130
00:11:17,719 --> 00:11:21,431
nơi Đế chế Hapsburgnhận được sự chính danh
131
00:11:21,515 --> 00:11:23,767
qua một tảng đá trên trời rơi xuống.
132
00:11:24,935 --> 00:11:27,771
Một tấm bia đánh dấu nơi nó rơi xuống.
133
00:11:31,817 --> 00:11:34,778
Clive mời đến Giáo sư Simon Schaffer,
134
00:11:34,862 --> 00:11:36,864
một đồng nghiệp từ Đại học Cambridge.
135
00:11:36,947 --> 00:11:38,365
SIMON SCHAFFERĐẠI HỌC CAMBRIDGE
136
00:11:38,448 --> 00:11:43,662
Ông là một sử gia khoa họcvà một trong những học giả cuối còn lại.
137
00:11:44,621 --> 00:11:49,376
Điều gì xảy ra vào ngày...7/11/1492?
138
00:11:49,960 --> 00:11:53,839
Trong ngày phi thường này,
139
00:11:53,922 --> 00:11:58,468
một quả cầu lửa xuất hiện trên bầu trờitừ phía tây nam theo hướng kia,
140
00:11:58,552 --> 00:12:03,223
di chuyển cực nhanh, vừa đi vừa rít lên.
141
00:12:03,307 --> 00:12:08,729
Và nó đâm xuống cánh đồng nàyvào khoảng 11:30 sáng.
142
00:12:09,188 --> 00:12:11,940
Theo đa số người thuật lại,
143
00:12:12,024 --> 00:12:14,651
chỉ có một người đứng trên cánh đồng.
144
00:12:14,735 --> 00:12:16,069
Một cậu bé chăn cừu.
145
00:12:16,153 --> 00:12:18,488
Và cậu bé hẳn đã thấy một điều kỳ vĩ nhất.
146
00:12:18,572 --> 00:12:24,244
Cậu bé đã thấy một tảng đánặng 136 kg lao xuống cánh đồng
147
00:12:24,328 --> 00:12:26,872
và khoét một lỗ lớn.
148
00:12:27,497 --> 00:12:30,792
Ngày 7/11/1492,
149
00:12:30,876 --> 00:12:33,962
khoảnh khắc hòn đá này rơi xuống,
150
00:12:34,046 --> 00:12:40,093
chỉ vài ngày saumột cuộc cập bến vĩ đại khác:
151
00:12:40,177 --> 00:12:43,722
Christopher Columbus và thủy thủ đoàn
152
00:12:43,805 --> 00:12:47,017
đến Tân Thế Giới, ở vùng Ca-ri-bê.
153
00:12:48,101 --> 00:12:50,729
Xét cho cùng, nhờ có Columbus,
154
00:12:50,812 --> 00:12:53,899
mà ngô mới được trồng trên cánh đồng này.
155
00:12:53,982 --> 00:12:59,279
Đó là kết quảcủa sự bùng nổ nông nghiệp châu Âu
156
00:12:59,363 --> 00:13:02,866
với những loại hoa màumà đến lúc đó chỉ được trồng ở châu Mỹ.
157
00:13:03,367 --> 00:13:07,287
Quả thật, sự kiện tảng đá rơiquan trọng đến mức
158
00:13:07,371 --> 00:13:11,834
có một số biên niên sử nói về năm 1492
159
00:13:11,917 --> 00:13:14,920
mà chỉ nhắc đến đá Ensisheim
160
00:13:15,003 --> 00:13:17,089
chứ không đả động đến Columbus.
161
00:13:18,590 --> 00:13:23,595
Nó rơi xuống, có lẽ theo ý trời,như họ nghĩ,
162
00:13:23,679 --> 00:13:27,641
rất gần một thị trấn cực kỳ quan trọng,
163
00:13:27,724 --> 00:13:30,102
Ensisheim ở Alsace.
164
00:13:30,185 --> 00:13:32,104
Cho đến thời điểm đó, Ensisheim
165
00:13:32,187 --> 00:13:36,483
là đại bản doanh của các lực lượng Áo
166
00:13:36,567 --> 00:13:38,318
ở phần bên này thế giới.
167
00:13:38,402 --> 00:13:42,489
Và trong vòng hai tuầnsau khi tảng đá rơi xuống,
168
00:13:42,990 --> 00:13:46,076
chỉ huy quân đội Áo,
169
00:13:46,159 --> 00:13:50,581
tổng tư lệnh, Maximilian,cũng đến thị trấn.
170
00:13:51,957 --> 00:13:56,295
Nhưng trời ơi, tại sao tảng đá nàyrơi xuống đây vào thời điểm đó?
171
00:13:56,378 --> 00:14:02,885
Lý do tảng đá rơi xuống cánh đồng nàyđúng là phải hỏi ông trời.
172
00:14:03,510 --> 00:14:04,887
Với người dân ở đây,
173
00:14:05,387 --> 00:14:09,349
những dấu hiệu siêu nhiên phi thườngtừ trên trời rơi xuống là thông điệp.
174
00:14:09,433 --> 00:14:12,936
Đó là email của Chúa
175
00:14:13,020 --> 00:14:15,647
gửi đến các thần dân của Maximilian,
176
00:14:15,731 --> 00:14:18,066
bảo họ rằngviệc ông ấy trị vì là chính danh,
177
00:14:18,150 --> 00:14:19,943
rằng ông ấy sẽ đánh bại kẻ thù,
178
00:14:20,027 --> 00:14:22,321
và rằng họ nên phục tùng ông ấy.
179
00:14:22,404 --> 00:14:24,489
Hứng thú của ông đến từ đâu?
180
00:14:24,948 --> 00:14:29,828
Tôi nghĩ một trong những điều về vẫn thạchkhiến tôi hoàn toàn bị mê hoặc
181
00:14:29,912 --> 00:14:35,042
là nó có ý thức, nó mang theo ý nghĩa.
182
00:14:35,125 --> 00:14:40,005
Nó rơi xuống cùng với nhiều tai ương khác.
183
00:14:40,088 --> 00:14:45,802
Với những bộ phận cơ thểvà ếch và mưa máu.
184
00:14:45,886 --> 00:14:48,472
Với những dịch bệnh và tai họa khác.
185
00:14:48,555 --> 00:14:53,185
Vẫn thạch là một sinh thể,
186
00:14:53,268 --> 00:14:56,480
gần như một loài động vật,có ý nghĩa đặc biệt với chúng ta.
187
00:14:56,563 --> 00:15:00,192
Và tôi nghĩ đó làmột quan niệm cực kỳ mạnh mẽ và hùng hồn.
188
00:15:00,275 --> 00:15:06,281
Quan niệm cho rằng...vẫn thạch có ý nghĩa,
189
00:15:07,157 --> 00:15:11,995
và nhiệm vụ của nhân loạilà giải thích ý nghĩa đó là gì.
190
00:15:13,038 --> 00:15:15,624
Simon Schaffer có thể nói mãi
191
00:15:15,707 --> 00:15:20,045
mà không chán,không ngừng nghỉ trong tám tiếng nữa.
192
00:15:20,128 --> 00:15:25,050
Nhưng chúng tôi muốn xem phần còn lạicủa tảng đá thật sự ở bảo tàng địa phương.
193
00:15:26,093 --> 00:15:29,680
Cảm giác thật lạ thường, khiến ta mơ mộng.
194
00:15:31,682 --> 00:15:35,102
Thị trưởng của thị trấnmuốn chào đón chúng tôi,
195
00:15:35,185 --> 00:15:38,856
bên cạnh ônglà những người đam mê vẫn thạch.
196
00:15:40,065 --> 00:15:43,986
Biểu tượng nàylấy từ tranh khắc gỗ thời trung cổ.
197
00:15:44,570 --> 00:15:46,321
Ta thấy nó ở khắp nơi.
198
00:15:47,781 --> 00:15:53,537
Nhưng hôm nay nó nghĩa lànghĩ về nhiều thế kỷ trước và sau này.
199
00:15:54,872 --> 00:15:58,417
Liệu những thành viêncủa hội ái hữu vẫn thạch này
200
00:15:58,500 --> 00:16:01,420
có nghĩ về một tương lai xa xôi nào không?
201
00:16:02,129 --> 00:16:03,964
Họ đang nghĩ gì?
202
00:16:04,548 --> 00:16:07,718
Họ có kế hoạch lớn lao nào?
203
00:16:09,678 --> 00:16:12,806
Nhỡ loài người tuyệt chủng?
204
00:16:14,016 --> 00:16:19,313
Ta sẽ để lại gì cho các nhà du hànhtương lai đến từ thiên hà xa xôi
205
00:16:19,396 --> 00:16:24,276
để thể hiện rằng ta không bỏ lạimột đồng đội ngã xuống sau lưng?
206
00:16:25,861 --> 00:16:30,616
Bên cạnh hòn đá,chúng tôi phát hiện ra cái máy này.
207
00:16:36,330 --> 00:16:38,248
"Chào, tôi là Jean",
208
00:16:38,332 --> 00:16:42,503
ảnh ảo nói, hy vọngngười ngoài hành tinh biết nói tiếng Pháp.
209
00:16:42,586 --> 00:16:44,379
"Tôi là thợ mỏ.
210
00:16:44,463 --> 00:16:47,508
Và thế giới của chúng tôiđẹp đẽ thế này đây".
211
00:16:49,510 --> 00:16:53,805
"Khi nguy hiểm với hành tinhcó thể nhìn thấy trên bầu trời đêm,
212
00:16:54,223 --> 00:16:55,807
chúng tôi đã đề phòng.
213
00:16:56,225 --> 00:17:00,103
Chúng tôi đào đường hầmvà xây hầm trú ẩn dưới lòng đất.
214
00:17:00,562 --> 00:17:04,441
Chúng tôi nghĩ chúng tôi cócơ hội sống sót cả một thập kỷ.
215
00:17:05,192 --> 00:17:07,528
Nếu bão lửa khổng lồ đến,
216
00:17:07,611 --> 00:17:11,156
tôi tự tin là loài người có thể vượt qua.
217
00:17:11,823 --> 00:17:15,035
Nhưng tôi không phải nhà tiên tri.Tôi chỉ là thợ mỏ".
218
00:17:18,372 --> 00:17:20,958
"Chúc chuyến thăm của các bạnkết thúc tốt đẹp".
219
00:17:34,471 --> 00:17:36,223
NHÀ THI ĐẤU VALLHALL
220
00:17:36,306 --> 00:17:37,307
OSLO, NAUY
221
00:17:37,391 --> 00:17:42,062
Điểm đến tiếp theo,nhà thi đấu lớn ở Oslo, Nauy.
222
00:17:43,856 --> 00:17:48,485
Nó rộng đến nỗichứa hắn một sân bóng đá bên trong.
223
00:17:49,945 --> 00:17:52,823
Nhưng chúng tôi quan tâm đến mái nhà,
224
00:17:52,906 --> 00:17:56,785
và quan tâm đến người đàn ông này,Jon Larsen.
225
00:17:56,869 --> 00:17:59,663
Nghệ sĩ nhạc jazz nổi tiếng nhất Nauy.
226
00:18:01,206 --> 00:18:03,792
Nhưng vì là nhà khoa học nghiệp dư
227
00:18:03,876 --> 00:18:07,462
mà ông mới có lý dođể lên cái mái vòm lớn này.
228
00:18:26,732 --> 00:18:29,610
Mọi thứ bắt đầu thế nào?Sao ông tìm được nơi này?
229
00:18:30,319 --> 00:18:33,780
Tôi tìm kiếm trên...Google Earth
230
00:18:33,864 --> 00:18:37,451
và tìm mái vòm lớn nhấttôi nhìn thấy được.
231
00:18:37,534 --> 00:18:42,539
Và nhà thi đấu nàycó lẽ là lớn nhất Oslo ở thời điểm đó.
232
00:18:42,956 --> 00:18:45,542
Rồi tôi nhận ra…
233
00:18:46,502 --> 00:18:50,714
các vật thể nhỏ sẽ lăn xuốngvà gom lại ở đây
234
00:18:50,797 --> 00:18:52,716
và cuối cùng ở gần ống thoát nước.
235
00:18:52,799 --> 00:18:56,428
Và như ta thấy, có rất nhiều đất ở đây,
236
00:18:56,512 --> 00:18:59,806
nhưng trong đó cũng cónhững hạt bụi vũ trụ.
237
00:19:00,516 --> 00:19:01,975
Ông bắt đầu thế nào?
238
00:19:02,059 --> 00:19:06,522
Ông là một nghệ sĩ thành côngvới sự nghiệp kéo dài 40 năm.
239
00:19:07,105 --> 00:19:10,817
Sao ông lại tìm đến cái mái này?Có phải để trốn người hâm mộ?
240
00:19:10,901 --> 00:19:14,780
Không. Tôi đã sưu tập đávà quan tâm đến địa chất học từ lâu.
241
00:19:14,863 --> 00:19:17,950
Và đó là sở thích của tôi từ bé.
242
00:19:18,033 --> 00:19:23,789
Chuyện là mười năm trước,khi đang ngồi ăn sáng ngoài trời,
243
00:19:23,872 --> 00:19:28,627
đột nhiên tôi phát hiện ramột chấm đen lấp lánh trên bàn
244
00:19:28,710 --> 00:19:31,505
mà hai giây trước còn chưa có.
245
00:19:31,588 --> 00:19:33,423
Tôi dùng ngón tay nhặt nó lên,
246
00:19:33,507 --> 00:19:36,927
và với kinh nghiệmcủa một nhà khoáng vật học nghiệp dư,
247
00:19:37,010 --> 00:19:39,680
tôi thấy được"Chà, thật ra đây là một hòn đá nhỏ".
248
00:19:40,264 --> 00:19:41,598
Chúng tôi nghĩ
249
00:19:41,682 --> 00:19:45,602
"Nó từ đâu đến?Có thể từ không gian? Không biết nữa".
250
00:19:45,686 --> 00:19:49,815
Rồi tôi bắt đầu Google và phát hiện ra
251
00:19:49,898 --> 00:19:54,987
có những hạt bụi vũ trụ nhỏ bé và kỳ lạ
252
00:19:55,070 --> 00:19:56,405
có tên là vi thạch.
253
00:19:56,488 --> 00:19:57,614
Mọi thứ bắt đầu từ đó.
254
00:19:57,698 --> 00:19:59,074
Và ông nghĩ ở đây có vi thạch.
255
00:19:59,157 --> 00:20:02,494
Ông cần dụng cụ gì để lấy chất nhầy này?
256
00:20:03,203 --> 00:20:05,289
Vũ khí chủ yếu của tôilà cái nam châm này.
257
00:20:05,372 --> 00:20:08,208
Và tôi dùng nam châm chủ yếu vì…
258
00:20:08,792 --> 00:20:10,961
vi thạch có từ tính.
259
00:20:11,044 --> 00:20:14,173
Đầu tiên tôi cho nam châm vào
260
00:20:14,256 --> 00:20:17,593
vào một cái túi zip nhựanhư thế này để bảo vệ.
261
00:20:18,635 --> 00:20:20,929
Và cái móc này rất dễ cầm…
262
00:20:21,013 --> 00:20:25,934
Thật kinh ngạc khi thấyJon Larsen, với dụng cụ thô sơ như thế,
263
00:20:26,018 --> 00:20:29,646
đã tìm ra một nhánh khoa họcmới hoàn toàn.
264
00:20:30,022 --> 00:20:33,275
Còn đây sẽ là nơi lấy mẫu.
265
00:20:33,358 --> 00:20:35,694
Tôi sẽ rà nó dưới mặt đất, như thế này.
266
00:20:37,070 --> 00:20:42,201
Các hạt nặng sẽ chìm xuốngvà ở nơi nặng nhất.
267
00:20:42,993 --> 00:20:46,830
Đây có thể là hạt siêu nhỏ, có từ tính.
268
00:20:47,372 --> 00:20:49,791
Tôi sẽ xem dưới kính hiển vi sau.
269
00:20:49,875 --> 00:20:53,754
Thông lượng bụi saođổ xuống trái đất mỗi ngày là bao nhiêu?
270
00:20:53,837 --> 00:20:55,297
Ta có biết con số không?
271
00:20:55,380 --> 00:20:57,799
Có, khoảng 100 tấn.
272
00:20:57,883 --> 00:21:04,181
Cứ hình dung hai xe tải cát lớnđổ bụi sao xuống trái đất mỗi ngày.
273
00:21:04,264 --> 00:21:08,101
Nhưng chỉ tương đương một hạt
274
00:21:08,185 --> 00:21:11,855
trên một mét vuông một năm.
275
00:21:12,314 --> 00:21:14,942
Những hạt này là sứ giả, đúng không?
276
00:21:15,025 --> 00:21:17,861
Đây dường như làmột thông điệp đặc biệt cho ông.
277
00:21:17,945 --> 00:21:19,029
Đúng, với tôi là thế.
278
00:21:19,112 --> 00:21:22,824
Và đó là những hạt vật chất cổ xưa nhất.
279
00:21:23,408 --> 00:21:25,202
Không thứ gì đi xa hơn chúng.
280
00:21:25,285 --> 00:21:29,331
Khi tôi nhặt một vi thạchvà cảm nhận nó trên đầu ngón tay,
281
00:21:30,082 --> 00:21:34,127
chưa con người nàochạm vào thứ gì cổ xưa hơn.
282
00:21:34,211 --> 00:21:38,465
Giống như nhìn trực diệnvào vĩnh hằng vậy.
283
00:21:38,549 --> 00:21:42,302
Đây là tro bụi của một thế hệ khác,
284
00:21:42,386 --> 00:21:44,513
thế hệ trước của những ngôi sao chết.
285
00:21:45,055 --> 00:21:49,268
Nó thuộc về lịch sửquay về thời của vụ nổ lớn.
286
00:21:52,187 --> 00:21:53,897
Đây là Jan Braly Kihle,
287
00:21:53,981 --> 00:21:59,152
một nhà địa chất học sẽ phân tíchmẫu của Jon dưới kính hiển vi.
288
00:21:59,695 --> 00:22:02,072
Chúng tôi thíchbộ trang phục Wyatt Earp của ông.
289
00:22:02,614 --> 00:22:04,199
Ông sinh ra ở Texas.
290
00:22:05,158 --> 00:22:06,660
Nhưng không chỉ có thế.
291
00:22:07,286 --> 00:22:09,913
Ông là người bốn lần chiến thắng ung thư,
292
00:22:09,997 --> 00:22:14,793
hai lần, theo lời ông, đối mặt với án tử.
293
00:22:15,711 --> 00:22:19,089
Muốn cống hiến cho nghiên cứu ung thư,
294
00:22:19,173 --> 00:22:24,052
giờ ông tham gia vào các liệu phápđiều trị ung thư mới tiên phong.
295
00:22:24,553 --> 00:22:25,971
Đây là thế giới ngầm.
296
00:22:26,054 --> 00:22:29,808
Đây là nơi chúng tôi tìm cáchlàm ra tài liệu hình ảnh.
297
00:22:30,601 --> 00:22:32,936
- Còn đây là Jan Kihle, bạn tôi.- Chào.
298
00:22:33,020 --> 00:22:34,479
Chúng tôi đã hợp tác nhiều năm
299
00:22:34,563 --> 00:22:39,610
để chụp những hình ảnh màucó độ phân giải cao của vi thạch
300
00:22:40,110 --> 00:22:44,948
với độ phóng đạihơn mọi nơi khác trên thế giới.
301
00:22:45,866 --> 00:22:47,659
Cần phóng đại bao nhiêu?
302
00:22:47,743 --> 00:22:49,995
Anh thấy các hạt này nhỏ đến nỗi
303
00:22:50,078 --> 00:22:52,289
mắt thường hầu như không nhìn thấy nổi.
304
00:22:52,372 --> 00:22:57,127
Chúng tôi cần độ phóng đại 2.000 lần,hoặc 3.000 lần thì càng tốt.
305
00:22:57,544 --> 00:23:00,964
Thế thì ảnh gốc sẽ có đường kính một mét.
306
00:23:01,048 --> 00:23:02,132
Ta cần như thế.
307
00:23:02,549 --> 00:23:04,718
Khi mọi người nói việc này là bất khả thi,
308
00:23:04,801 --> 00:23:07,596
giờ chúng tôi đã tạo ramột ngành khoa học mới hoàn toàn.
309
00:23:07,679 --> 00:23:12,309
Và anh có nhớ phản hồita nhận được từ các đồng nghiệp.
310
00:23:12,392 --> 00:23:14,645
- Họ cười nắc nẻ…- Đúng.
311
00:23:14,728 --> 00:23:17,689
…khi họ hỏi chúng tôi"Các anh định làm gì? Sao?
312
00:23:18,148 --> 00:23:20,192
Ai cũng biết đó là bất khả thi.
313
00:23:20,275 --> 00:23:24,488
Tỉ số tín hiệu trên nhiễu,vượt cả một phần một tỉ.
314
00:23:24,571 --> 00:23:25,739
Đùa vui đấy".
315
00:23:27,241 --> 00:23:29,868
Lần đó anh có chạnh lòng không?
316
00:23:29,952 --> 00:23:31,078
Tất nhiên là không.
317
00:23:31,703 --> 00:23:33,330
Khoa học là như thế.
318
00:23:33,413 --> 00:23:37,042
Nó không liên quan đến cảm xúc.Nó chỉ có sự ham học hỏi.
319
00:23:37,668 --> 00:23:39,962
Đây là ảnh thu được lúc nãy.
320
00:23:40,754 --> 00:23:43,799
Khi thấy kết cấuđặc biệt như thế, chúng tôi biết,
321
00:23:43,882 --> 00:23:48,136
"Được, đây là vi thạchchứ không phải bụi công nghiệp".
322
00:23:48,220 --> 00:23:50,264
Rõ ràng lúc này trông khá mờ.
323
00:23:50,347 --> 00:23:52,432
Ta có chụp được không?
324
00:23:53,267 --> 00:23:54,643
- Không, ta… Không.- Không.
325
00:23:54,726 --> 00:23:55,811
Nếu ta…
326
00:23:55,894 --> 00:24:00,148
Tiếng tim đập, khi chúng tôi quá hào hứng,sẽ gây ra nhiễu.
327
00:24:00,232 --> 00:24:01,275
Nên không làm được.
328
00:24:01,358 --> 00:24:04,069
Chúng tôi phải ra khỏi phòng khi chụp ảnh.
329
00:24:04,778 --> 00:24:07,406
Ban đầu thì những hạt này đến từ đâu?
330
00:24:07,489 --> 00:24:10,617
Câu hỏi hay đấy,vì chúng tôi không biết câu trả lời.
331
00:24:11,118 --> 00:24:13,203
Dĩ nhiên, chúng đến từ không gian.
332
00:24:13,287 --> 00:24:15,706
Một số đến từ vành đai tiểu hành tinh.
333
00:24:15,789 --> 00:24:17,916
Số khác có thể đến từ sao chổi.
334
00:24:18,417 --> 00:24:23,839
Nhưng nhắc lại, có thể chúng đến từcác thiên hà khác, các hệ mặt trời khác.
335
00:24:24,673 --> 00:24:27,759
Chúng tôi không biết thể mẹcủa từng hạt bụi.
336
00:24:28,343 --> 00:24:29,803
Thật choáng ngợp.
337
00:24:29,887 --> 00:24:33,724
Mỗi tối thứ Ba khi Jon mang mẫu mới đến
338
00:24:34,224 --> 00:24:35,726
chúng tôi rất sửng sốt.
339
00:24:35,809 --> 00:24:37,895
Cứ như được trở lại là đứa trẻ.
340
00:24:37,978 --> 00:24:41,857
Các hạt nàycũng nhỏ và cô đơn trong không gian.
341
00:24:41,940 --> 00:24:46,820
Một số trong đóchưa từng đến được quy mô lớn hơn
342
00:24:46,904 --> 00:24:49,031
ví dụ như, tạo nên…
343
00:24:49,114 --> 00:24:52,284
bắt đầu tạo nên những hành tinh nhỏtrên vành đai tiểu hành tinh.
344
00:24:52,743 --> 00:24:56,788
Thật ra đó là bụi vũ trụ.Bụi là thứ phổ biến trong vũ trụ.
345
00:24:57,289 --> 00:25:01,293
Ví dụ như trên cùng ở đây,ta thấy hợp kim sắt-nickel.
346
00:25:02,920 --> 00:25:07,633
Và ta thấysự khởi đầu của kết tinh rất đẹp.
347
00:25:07,716 --> 00:25:09,593
Bắt đầu chỉ với những mảnh kính.
348
00:25:10,552 --> 00:25:13,013
Bây giờ bắt đầu kết tinhthành tinh thể olivine.
349
00:25:13,722 --> 00:25:18,227
Còn bên ngoài nàylà một viền rất, rất mỏng của sunfua sắt.
350
00:25:18,310 --> 00:25:21,355
Trông gần giống nhưmột ngoại tinh băng vậy.
351
00:25:21,438 --> 00:25:22,898
Trông rất chặt. Đúng.
352
00:25:22,981 --> 00:25:25,651
Với các núi băng đang tách ra.
353
00:25:25,734 --> 00:25:28,153
Tôi nghĩ cái này đặc biệt thú vị.
354
00:25:28,237 --> 00:25:34,117
Nó có nhiệt độ rất cao khi vào khí quyển.
355
00:25:34,201 --> 00:25:36,453
Phía trước, mặt trên
356
00:25:36,537 --> 00:25:40,082
đó là hướng di chuyểnvào khí quyển trái đất.
357
00:25:40,165 --> 00:25:45,337
Đó là lúc nó bắt đầu giảm tốc,lõi kim loại nặng bị đẩy về phía trước,
358
00:25:45,420 --> 00:25:49,049
bởi… quán tính
359
00:25:49,508 --> 00:25:53,929
cuối cùng tạo thành một cụm kim loạiphía trước hạt.
360
00:25:54,763 --> 00:25:58,475
Nhắc lại, hình dáng thường gặp,với lõi sắt-nickel phía trước.
361
00:25:58,559 --> 00:26:04,147
Mặc dù chúng tôi đã thu thập được2.500 mẫu khác nhau,
362
00:26:04,231 --> 00:26:05,858
không cái nào giống nhau hoàn toàn.
363
00:26:06,817 --> 00:26:08,861
Nên khi bắt đầu…
364
00:26:08,944 --> 00:26:11,989
hiểu sâu về vi thạch và bụi vũ trụ,
365
00:26:12,072 --> 00:26:16,702
ta nhận ra chúng rất khácvới địa chất học trái đất.
366
00:26:16,785 --> 00:26:21,164
Chúng đã qua một quá trìnhvới tốc độ siêu cao,
367
00:26:21,248 --> 00:26:23,959
gấp 50 lần tốc độ đạn súng trường
368
00:26:24,418 --> 00:26:26,503
và nhiệt độ cực cao.
369
00:26:26,587 --> 00:26:29,506
Cuối cùng chúng trở thànhnhững kho báu từ không gian.
370
00:27:08,253 --> 00:27:13,509
Nét đẹp và sự kỳ lạta vừa thấy có thể trở nên lạ hơn nữa.
371
00:27:13,592 --> 00:27:15,219
Hoa văn trông giống thế này.
372
00:27:16,094 --> 00:27:19,556
Nhấn giữ hộ tôi, để tôi lên bảng và…
373
00:27:19,640 --> 00:27:22,476
Hoa văn mà Clive đang chiếu lên
374
00:27:22,559 --> 00:27:26,480
là bằng chứng cho một thứtừng được cho là không thể tồn tại.
375
00:27:26,563 --> 00:27:30,108
Nó liên quan đến vật chấtcó cấu trúc tinh thể
376
00:27:30,192 --> 00:27:32,945
mà dường nhưhoàn toàn không thể có ngoài đời.
377
00:27:33,028 --> 00:27:35,489
Cái được gọi là giả tinh thể.
378
00:27:36,281 --> 00:27:37,449
PAUL STEINHARDTĐẠI HỌC PRINCETON
379
00:27:37,533 --> 00:27:40,369
Đây là ngườikhông tin có điều gì là bất khả thi.
380
00:27:40,827 --> 00:27:46,750
Ông là nhà vũ trụ học nổi tiếng thế giới,Paul Steinhardt đến từ Đại học Princeton.
381
00:27:46,834 --> 00:27:52,881
Cuối cùng ông tìm thấy bằng chứngcủa giả tinh thể, giả tinh thể tự nhiên,
382
00:27:52,965 --> 00:27:55,259
từ vũ trụ tìm thấy trong vẫn thạch.
383
00:27:55,342 --> 00:27:57,261
Nhưng, ý tôi là, giả tinh thể là gì?
384
00:27:58,387 --> 00:28:02,891
Giả tinh thể là dạng vật chấtmà ta từng cho là không thể tồn tại.
385
00:28:03,392 --> 00:28:07,145
Suốt hàng trăm năm, ta tinmình đã chứng minh nó không thể tồn tại.
386
00:28:08,230 --> 00:28:12,067
Nhưng như ta biết hiện nay,nó không chỉ có tồn tại,
387
00:28:12,150 --> 00:28:14,611
mà còn được tạo ratrong vũ trụ từ rất lâu,
388
00:28:14,695 --> 00:28:16,280
rất lâu trước khi ta hình dung.
389
00:28:16,363 --> 00:28:17,990
Hãy bắt đầu với ví dụ đơn giản.
390
00:28:18,824 --> 00:28:21,660
Tinh thể có quy tắc sắp xếp,
391
00:28:21,743 --> 00:28:24,413
giống như gạch lát sàn nhà vệ sinh.
392
00:28:24,496 --> 00:28:27,374
- Được.- Những hình vuông đơn giản.
393
00:28:27,457 --> 00:28:30,169
Các tấm hình vuông xếp sát vào nhau.
394
00:28:30,252 --> 00:28:33,839
Nhưng với ngũ giác,hình đối xứng năm cạnh,
395
00:28:33,922 --> 00:28:35,465
ta nhanh chóng gặp vấn đề.
396
00:28:35,924 --> 00:28:38,177
Hãy đi về phía này một chút.
397
00:28:38,677 --> 00:28:40,095
Và…
398
00:28:40,512 --> 00:28:42,264
Tôi thấy vấn đề bắt nguồn từ đâu rồi.
399
00:28:42,347 --> 00:28:44,183
Đúng, anh thấy không?
400
00:28:44,266 --> 00:28:47,436
Ta đã tạo ra khoảng trống.Giờ ta phải lựa chọn.
401
00:28:47,519 --> 00:28:49,313
Sẽ không thể lấp đầy khoảng trống đó.
402
00:28:49,396 --> 00:28:51,023
Có thể đặt vào đây hoặc đây,
403
00:28:51,106 --> 00:28:53,192
- nhưng không có cách nào để…- Đúng.
404
00:28:54,401 --> 00:28:55,986
Nguyên tử ghét có khoảng trống,
405
00:28:56,069 --> 00:28:58,280
nên ngay khi nguyên tửtrong thực tế tạo khoảng trống,
406
00:28:58,363 --> 00:29:00,490
chúng sẽ di chuyển để lấp đầy nó.
407
00:29:00,574 --> 00:29:04,077
Hình ngũ giác đều được nhiều người cho làkhông thể có trong vật chất.
408
00:29:04,536 --> 00:29:09,208
Nhưng giả tinh thểthậm chí còn phức tạp và bí ẩn hơn thế.
409
00:29:10,083 --> 00:29:13,545
Hãy xem kết cấu của giả tinh thể trước
410
00:29:13,629 --> 00:29:16,298
để hình dung rõ hơn chúng trông thế nào.
411
00:29:16,381 --> 00:29:20,677
Một ví dụ hay là tấm ghépanh thấy trên bàn.
412
00:29:20,761 --> 00:29:25,098
Nếu nhìn kỹ, anh sẽ thấy nó chỉ được làmbằng hai mảnh, hai miếng ghép.
413
00:29:25,641 --> 00:29:26,808
Đó là gà.
414
00:29:27,684 --> 00:29:30,145
Đây trông giốngxếp hình cho trẻ em,
415
00:29:30,229 --> 00:29:33,315
nhưng có các tính toán tài tình phía sau.
416
00:29:34,316 --> 00:29:38,487
Ngài Roger Penrose phát hiệnmẫu kết cấu này vào thập kỷ 70.
417
00:29:39,363 --> 00:29:40,489
NGÀI ROGER PENROSE
418
00:29:40,572 --> 00:29:43,367
Một nhà toán họcvà đôi khi là nhà vũ trụ học.
419
00:29:44,201 --> 00:29:47,412
Thật đáng ngạc nhiênkhi kết cấu giả tinh thể…
420
00:29:47,496 --> 00:29:48,997
ĐIỆN THỜ DARB-I-IMAMISFAHAN, IRAN
421
00:29:49,081 --> 00:29:51,708
…có thể tìm thấyở một điện thờ ở Isfahan, Iran.
422
00:29:52,167 --> 00:29:56,964
Không có kiến thứcvề quy tắc toán học phía sau,
423
00:29:57,047 --> 00:30:00,092
các nghệ nhân từ hơn 500 năm trước
424
00:30:00,175 --> 00:30:04,596
đã giải được bài toán hình họcbất khả thi của ngũ giác đều.
425
00:30:05,597 --> 00:30:06,807
Đúng rồi đấy.
426
00:30:09,226 --> 00:30:10,352
Tôi nên cảnh báo anh…
427
00:30:10,435 --> 00:30:12,563
Cảnh báo là đúng.
428
00:30:13,021 --> 00:30:16,733
Quả thực, bây giờ mọi thứtrở nên quá phức tạp
429
00:30:16,817 --> 00:30:20,279
đến nỗi chúng tôi sẽ khônghành hạ các bạn bằng những chi tiết.
430
00:30:20,737 --> 00:30:22,239
Chỉ một mẫu.
431
00:30:22,948 --> 00:30:27,911
Nên thay vì một khối 20 mặt,ta có khối 20 mặt làm từ các khối 20 mặt.
432
00:30:28,495 --> 00:30:31,790
Chúng tôi nói "Ồ, có lẽ đó là cáchđể xây một khối mở rộng ra ngoài
433
00:30:31,874 --> 00:30:33,375
mà vẫn giữ được cấu trúc".
434
00:30:34,042 --> 00:30:35,252
Chúng tôi gặp rắc rối.
435
00:30:35,961 --> 00:30:38,964
Nhưng mô hình nàygiải quyết được vấn đề.
436
00:30:39,047 --> 00:30:41,967
Nó đại diện cho giả tinh thể thật sự.
437
00:30:42,050 --> 00:30:44,052
…và ta có thể chỉ xây mặt này…
438
00:30:44,136 --> 00:30:47,848
Giờ Steinhardt muốntìm thấy một thứ như thế trong tự nhiên.
439
00:30:50,225 --> 00:30:53,353
Cuối cùng ông nghiên cứuhiện trường ở Kamchatka.
440
00:30:53,437 --> 00:30:55,606
Hẳn là lấy cảm hứng từ lý thuyết…
441
00:30:55,689 --> 00:30:57,524
Đúng. Cảm hứng từ mô hình này.
442
00:30:57,608 --> 00:30:58,901
Vì mô hình này nói:
443
00:30:58,984 --> 00:31:02,779
"Thật ra, nếu các nguyên tửcó lực liên kết như những khớp này,
444
00:31:02,863 --> 00:31:05,324
chúng không còn cách nàongoài tạo nên cấu trúc này".
445
00:31:05,407 --> 00:31:06,950
Điều đó lập tức khiến tôi nghĩ
446
00:31:07,034 --> 00:31:11,413
"Liệu tự nhiên có tạo ra giả tinh thểtrước con người được không?"
447
00:31:11,496 --> 00:31:16,627
Thế là bắt đầu hành trình mười nămtìm kiếm giả tinh thể tự nhiên.
448
00:31:17,169 --> 00:31:20,297
Sau cùng chúng tôi tìm thấynhà khoáng vật học ở Florence, Luca Bindi…
449
00:31:20,380 --> 00:31:21,882
LUCA BINDIĐẠI HỌC FLORENCE
450
00:31:21,965 --> 00:31:25,802
…bảo tàng của ông ấycó một mẫu cực nhỏ của…
451
00:31:26,303 --> 00:31:28,889
một hòn đá, một hòn đá phức tạp,
452
00:31:28,972 --> 00:31:32,226
mà bên trong nócó một hạt nhỏ giả tinh thể.
453
00:31:32,976 --> 00:31:35,229
Qua việc nghiên cứu mẫu đó,
454
00:31:35,312 --> 00:31:39,274
chúng tôi tìm ra dấu vết làthứ chúng tôi có trong tay là vẫn thạch.
455
00:31:39,358 --> 00:31:44,655
Nhưng để chứng minh,chúng tôi phải tìm ra hòn đá đến từ đâu
456
00:31:44,738 --> 00:31:47,616
và có thể tìm được thêm mẫuđể chứng minh không.
457
00:31:48,158 --> 00:31:51,203
Thế làPaul Steinhardt và Luca Bindi
458
00:31:51,286 --> 00:31:54,915
bắt đầu một chuyến thám hiểmđến cực đông nước Nga,
459
00:31:54,998 --> 00:31:56,959
gần eo biển Bering.
460
00:31:59,878 --> 00:32:04,091
Chấm đỏ là nơi tìm ra mảnh vẫn thạch.
461
00:32:05,008 --> 00:32:09,763
Nó được tìm thấydọc một lạch nước có tên Listvenitovyi,
462
00:32:10,180 --> 00:32:12,099
mà chưa ai nghe thấy bao giờ.
463
00:32:13,141 --> 00:32:18,438
Chuyến thám hiểmcó các thành viên của đội địa chất Nga
464
00:32:18,522 --> 00:32:22,317
đã tìm ra mẫu đầu tiêncách đây nhiều thập kỷ.
465
00:32:36,874 --> 00:32:39,918
Họ phải vượt quanhững địa hình chưa ai đặt chân,
466
00:32:40,002 --> 00:32:42,921
hoàn toàn mới mẻ với Paul Steinhardt,
467
00:32:43,005 --> 00:32:49,636
người mà trải nghiệm ngoài trờichỉ là những bãi cỏ ở Đại học Princeton.
468
00:33:00,397 --> 00:33:03,817
Bầy muỗi đông nghịt hành hạ ông.
469
00:33:04,318 --> 00:33:07,696
Ở đây ta thấy ông đeo lưới muỗi trên mặt.
470
00:33:08,280 --> 00:33:10,365
Giờ ngủ thất thường.
471
00:33:10,782 --> 00:33:15,370
Gấu không chỉ xuất hiện trong ác mộng,mà còn ngoài đời thật.
472
00:33:16,622 --> 00:33:20,584
Công sức họ bỏ ra để tìmmảnh vẫn thạch đã được đền đáp.
473
00:33:21,710 --> 00:33:25,172
Đánh giá đầu tiêntrên mẫu vật rất hứa hẹn.
474
00:33:26,215 --> 00:33:30,344
Giờ Bindi và Steinhardtcó lý do để ăn mừng,
475
00:33:30,427 --> 00:33:35,307
mặc dù lúc đó họ chưa thể biếtcó giả tinh thể hay không.
476
00:33:37,351 --> 00:33:41,647
Ảnh nhiễu xạ chụp bằng X-quangcủa mẫu vật mới tìm được
477
00:33:41,730 --> 00:33:44,900
chỉ ra cấu trúc ngũ giác đềukhông thể tồn tại đó,
478
00:33:44,983 --> 00:33:49,363
chứng tỏ có giả tinh thểbên trong vẫn thạch.
479
00:33:49,446 --> 00:33:52,199
Ông diễn tảcảm xúc khi nhìn thấy nó được không?
480
00:33:52,950 --> 00:33:56,662
Tôi nghĩ mọi thứ…thời gian dường như dừng lại với tôi.
481
00:33:58,247 --> 00:33:59,248
Ừm…
482
00:34:00,832 --> 00:34:04,336
Nhìn thấy hình ảnh đókhiến tôi lập tức nhận ra
483
00:34:04,419 --> 00:34:07,464
mọi thứ chúng tôi cố gắngđạt được trong nhiều thập kỷ
484
00:34:07,548 --> 00:34:09,424
giờ đã đạt được.
485
00:34:09,507 --> 00:34:13,762
Hơn nữa, chúng tôi đã xác nhậnrằng giả tinh thể này
486
00:34:13,846 --> 00:34:17,516
không chỉ được hình thành trong tự nhiên,mà còn trong không gian.
487
00:34:17,599 --> 00:34:19,016
TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU VẪN THẠCH
488
00:34:19,101 --> 00:34:22,312
Để lại những điều huyền bícủa vật chất sau lưng,
489
00:34:22,771 --> 00:34:27,525
chúng tôi chuyển sang những hòn đábình thường hơn rơi xuống trái đất.
490
00:34:27,609 --> 00:34:30,070
…ở đây có thảm dính.
491
00:34:31,905 --> 00:34:36,534
Đại học bang Arizonacó một bộ sưu tập lớn.
492
00:34:36,618 --> 00:34:39,329
Bụi đất ta mang từ bên ngoài vào kho sạch.
493
00:34:39,413 --> 00:34:40,539
LAURENCE GARVIEĐẠI HỌC BANG ARIZONA
494
00:34:40,621 --> 00:34:42,666
Những chuyện diệu kỳđang chờ đợi.
495
00:34:42,748 --> 00:34:43,583
Nên khi đi vào,
496
00:34:43,667 --> 00:34:45,752
nhớ là phải dẫm vào đâyđể lau hết bụi đất.
497
00:34:45,835 --> 00:34:46,670
Được rồi.
498
00:34:46,753 --> 00:34:49,464
Laurence Garvie,người phụ trách, chỉ dẫn chúng tôi.
499
00:34:49,547 --> 00:34:53,927
Trong này có áp lực dương,để không khí sạch đi vào.
500
00:34:54,011 --> 00:34:55,637
- Lau bụi đất chưa? Tốt.- Rồi.
501
00:34:55,721 --> 00:34:59,308
Ngoài ra luôn có máy quay theo dõi.Cười với máy quay đi. Vẫy tay đi.
502
00:34:59,933 --> 00:35:02,519
Nhưng cái quan trọng ở đây
503
00:35:02,603 --> 00:35:05,355
là khi đi vàomột cơ sở lưu trữ vẫn thạch thế này,
504
00:35:05,439 --> 00:35:08,734
là phải giữ cho vẫn thạchsạch nhất có thể.
505
00:35:08,817 --> 00:35:10,694
Thường ta nghĩ đến chuyện làm sạch mình.
506
00:35:10,777 --> 00:35:13,822
Ở đây, chúng tôi cố đểdầu mỡ ở ngón tay không dây vào mẫu vật.
507
00:35:13,906 --> 00:35:16,700
Nên mời anh đeo găng tay vào,tôi cũng đeo đây.
508
00:35:16,783 --> 00:35:18,660
Làm thế này vì tôi muốn cho anh xem
509
00:35:18,744 --> 00:35:23,123
một trong những vẫn thạch tuyệt diệu nhất,mới chỉ rơi xuống vài tuần trước,
510
00:35:23,207 --> 00:35:24,875
thật ra nó rơi xuống Costa Rica.
511
00:35:24,958 --> 00:35:28,962
Đó là vẫn thạch chứa đầy hợp chất hữu cơ.
512
00:35:29,046 --> 00:35:30,464
Đó là điều quan trọng.
513
00:35:30,547 --> 00:35:32,257
Nó cho ta biết về hệ mặt trời sơ khai
514
00:35:32,341 --> 00:35:35,636
và có khả năng là sự hình thànhsự sống trong hệ mặt trời nữa.
515
00:35:35,719 --> 00:35:39,223
Tôi để những mẫu vật ở đây,trong tủ đặc biệt.
516
00:35:39,306 --> 00:35:40,849
Đây là tủ ni-tơ.
517
00:35:40,933 --> 00:35:43,018
Nhé? Chúng tôi có ni-tơ… ni-tơ khô.
518
00:35:43,101 --> 00:35:46,605
Đây là điều quan trọng:ni-tơ khô được thổi vào tủ này.
519
00:35:46,688 --> 00:35:51,401
Nên khi mở ra,ta có thể nghe tiếng ni-tơ thổi vào tủ.
520
00:35:51,485 --> 00:35:53,612
Nó giúp bảo quản vẫn thạch.
521
00:35:53,695 --> 00:35:56,740
Không cho nước vào, không cho ô-xy vào.
522
00:35:56,823 --> 00:35:59,660
Nên đó là cách bảo quảntốt nhất chúng tôi hiện có.
523
00:35:59,743 --> 00:36:00,994
Tiếng xì là gì?
524
00:36:01,078 --> 00:36:02,329
Tiếng ni-tơ đấy.
525
00:36:03,372 --> 00:36:06,458
Nên, lấy ví dụ, đây là…
526
00:36:08,502 --> 00:36:11,380
một trong những vẫn thạch kỳ thú nhất.
527
00:36:12,089 --> 00:36:13,674
Đó, thấy nó được gọi là gì chứ?
528
00:36:14,216 --> 00:36:15,551
"Chuồng Chó".
529
00:36:16,802 --> 00:36:17,803
Hãy…
530
00:36:21,807 --> 00:36:23,100
Thế là…
531
00:36:23,183 --> 00:36:24,977
phải nói thêm, đừng đánh rơi.
532
00:36:25,060 --> 00:36:27,646
- Tôi sẽ cố. Được.- Làm ơn đừng.
533
00:36:30,858 --> 00:36:35,988
Hòn đá này rơi xuốngchỉ cách đây vài tuần ở Costa Rica.
534
00:36:36,071 --> 00:36:37,781
Và nó rơi xuyên qua chuồng chó
535
00:36:37,865 --> 00:36:39,908
với con chó vẫn đang ngủ bên trong.
536
00:36:39,992 --> 00:36:43,287
- Mong là con chó không sao.- Trệch con chó vài milimet
537
00:36:43,370 --> 00:36:46,373
và chui xuống đất ngay cạnh con chó.
538
00:36:46,999 --> 00:36:49,168
Một điều nữa khiến nó đặc biệt,
539
00:36:49,251 --> 00:36:51,170
là nó vẫn dính một chút lông chó.
540
00:36:51,253 --> 00:36:52,379
Không đời nào.
541
00:36:52,462 --> 00:36:55,174
Và điều khiến nó kỳ thú đến thế
542
00:36:55,257 --> 00:36:57,759
là việc nếu anh ngửi nó…
543
00:36:59,094 --> 00:37:02,890
anh có thể ngửi thấymùi của những hợp chất hữu cơ bên trong.
544
00:37:02,973 --> 00:37:06,476
Đây là những hợp chất 4,5 tỉ năm tuổi
545
00:37:06,560 --> 00:37:09,313
được hình thànhtrên một hành tinh sơ khai…
546
00:37:09,396 --> 00:37:11,440
hành tinh đó không còn tồn tại…
547
00:37:11,523 --> 00:37:13,275
và mắc kẹt trong hòn đá này
548
00:37:13,358 --> 00:37:17,446
và đã ở trong vành đai thiên thạchsuốt bốn tỉ năm
549
00:37:17,529 --> 00:37:19,865
trước khi, vì lý do nào đó,nó ra khỏi vành đai
550
00:37:19,948 --> 00:37:21,325
và rơi xuống Costa Rica
551
00:37:21,408 --> 00:37:23,952
và giờ ở trong kho vẫn thạch này.
552
00:37:24,036 --> 00:37:26,163
Mùi đó là gì? Kiểu như…
553
00:37:26,246 --> 00:37:28,624
Chúng tôi không biết,nhưng chúng tôi nghĩ…
554
00:37:28,707 --> 00:37:31,126
nó giống mùi băng phiến. Tương tự thế.
555
00:37:31,210 --> 00:37:33,045
Tương tự với hợp chất đó.
556
00:37:33,128 --> 00:37:34,880
Như một chất dung môi hay gì đó?
557
00:37:34,963 --> 00:37:36,632
Vâng, một chút.
558
00:37:36,715 --> 00:37:38,800
Tôi cất vào lại đây,trừ khi anh muốn cầm nữa.
559
00:37:38,884 --> 00:37:40,177
- Không, tôi…- Nhân tiện…
560
00:37:40,260 --> 00:37:42,387
màu đỏ là từ mái chuồng chó.
561
00:37:43,430 --> 00:37:46,892
Và màu trắng là từ sàn chuồng chó.
562
00:37:46,975 --> 00:37:49,019
Và con chó có ngay lập tức nhận ra
563
00:37:49,102 --> 00:37:51,688
nó được tiếp một vị kháchtrên trời rơi xuống không?
564
00:37:51,772 --> 00:37:54,399
Không, nhưng điều hài hước là,
565
00:37:54,483 --> 00:37:58,946
người ta hay huấn luyện chóđể đi tìm vẫn thạch nhờ cái mùi.
566
00:37:59,029 --> 00:38:01,114
Chúng có thể được huấn luyệnđể tìm mùi đó.
567
00:38:02,074 --> 00:38:03,242
Hãy cất vào nhé.
568
00:38:09,665 --> 00:38:12,501
Đây là sắt Tolucatừ vùng Jiquipilco.
569
00:38:12,584 --> 00:38:13,585
Đây, thử cái này đi.
570
00:38:13,669 --> 00:38:15,629
Đừng để rơi vào ngón chân. Gãy đấy.
571
00:38:15,712 --> 00:38:16,713
Trời đất ơi.
572
00:38:16,797 --> 00:38:18,882
Ý tôi là, nó phải nặng đến,
573
00:38:18,966 --> 00:38:22,219
không biết nữa, 30, 40 cân,chỉ viên đá này.
574
00:38:22,302 --> 00:38:23,595
Đây là quặng sắt nguyên chất?
575
00:38:23,679 --> 00:38:25,556
Sắt nguyên chất đấy.Nhưng sắt giàu nickel.
576
00:38:25,639 --> 00:38:28,225
- Đây, đừng để rơi. Sẵn sàng.- Đưa cho ông.
577
00:38:29,643 --> 00:38:33,313
Một trong những hiện tượng va chạmkỳ lạ nhất chưa từng thấy trên TV
578
00:38:33,397 --> 00:38:35,691
là loại vật chất này, đá tektite.
579
00:38:35,774 --> 00:38:40,445
Ở đây ta có…Có một vụ va chạm xuống trái đất
580
00:38:40,529 --> 00:38:44,449
làm tan chảy phần lớn bề mặt trái đất.
581
00:38:44,533 --> 00:38:47,786
Trong trường hợp này,khoảng hàng ngàn kilomet vuông mặt đất.
582
00:38:47,870 --> 00:38:50,455
Gần như ngay lập tức bị nung chảy.
583
00:38:50,539 --> 00:38:52,291
Rồi chấn động từ vụ va chạm đó
584
00:38:52,374 --> 00:38:55,669
đã bắn loại vật chất nàyvăng đến một phần ba diện tích trái đất.
585
00:38:55,752 --> 00:38:56,753
Nó xảy ra khi nào?
586
00:38:56,837 --> 00:38:59,590
Chúng tôi nghĩ… Chúng tôixác định khoảng 750.000 năm trước.
587
00:38:59,673 --> 00:39:01,675
Nghe có vẻ rất lâu,
588
00:39:01,758 --> 00:39:04,511
nhưng xét về niên đại địa chất,chỉ mới như hôm qua.
589
00:39:04,595 --> 00:39:06,680
- Đó là hiện tượng rất gần đây.- Đây là kính?
590
00:39:06,763 --> 00:39:09,266
Đó là… Thứ này… nếu anh lắng nghe…
591
00:39:10,434 --> 00:39:13,562
Đây là kính,nhưng không phải kính từ ngoài trái đất.
592
00:39:13,645 --> 00:39:18,317
Nó bắt nguồn từ trái đất,tất cả những vật chất tan chảy,
593
00:39:18,400 --> 00:39:22,613
hóa lỏng, rồi vẩy khắp trái đất.
594
00:39:22,696 --> 00:39:26,450
Ta tìm thấy loại vật chất nàyở Đông Nam Á, Philippines,
595
00:39:26,533 --> 00:39:29,244
khắp Indonesia, xuống đến tận Úc
596
00:39:29,328 --> 00:39:31,496
rồi xuống đến tận Nam Cực.
597
00:39:31,580 --> 00:39:34,333
Đó là một sự kiện khổng lồ.
598
00:39:34,416 --> 00:39:37,211
Hãy nhìn hình dáng xem.Anh biết nó nói lên điều gì chứ?
599
00:39:37,294 --> 00:39:41,965
Nó nói lên rằng thứ nàybị vẩy đi và đông cứng trong không khí.
600
00:39:43,133 --> 00:39:45,260
Nếu con người ở đókhi thiên thạch lao xuống,
601
00:39:45,344 --> 00:39:46,887
thì con người đã tuyệt chủng?
602
00:39:46,970 --> 00:39:48,180
Ý tôi là, tất cả.
603
00:39:48,263 --> 00:39:50,974
Hình dung xem… Hàng ngàn kilomet vuông…
604
00:39:51,058 --> 00:39:54,937
mọi thứ bên dướiđều gần như ngay lập tức biến thành kính.
605
00:39:55,312 --> 00:39:57,689
Nên, đúng. Anh ngồi đó uống trà,
606
00:39:57,773 --> 00:39:59,942
anh sẽ biến thành kính. Mọi thứ đều thế.
607
00:40:04,863 --> 00:40:08,742
Mỗi viên đátừ những thế giới bí ẩn ngoài kia
608
00:40:08,825 --> 00:40:10,327
đều có câu chuyện riêng.
609
00:40:21,672 --> 00:40:26,635
Trong suốt lịch sử, vẫn thạchđã làm say đắm trí tưởng tượng con người.
610
00:40:27,427 --> 00:40:30,639
Một công cụ đơn giảnnhư ánh đèn flash điện thoại
611
00:40:30,722 --> 00:40:35,602
cũng làm tôn lên vẻ đẹp bí ẩncủa những khách du lịch phương xa này.
612
00:41:04,381 --> 00:41:05,799
Cái ta có ở đây là…
613
00:41:05,883 --> 00:41:10,596
Cũng ở Trung tâmNghiên cứu Vẫn thạch ở Tempe, Arizona,
614
00:41:10,679 --> 00:41:13,307
chúng tôi gặp Tiến sĩ Meenakshi Wadhwa,
615
00:41:13,390 --> 00:41:16,852
một trong những nhà khoa học hàng đầuvề vẫn thạch.
616
00:41:16,935 --> 00:41:19,062
…40.000 vẫn thạch khác nhau.
617
00:41:19,146 --> 00:41:20,480
MEENAKSHI WADHWANHÀ KHOA HỌC HÀNH TINH
618
00:41:20,564 --> 00:41:23,567
- Có cả tác phẩm của Barbara Hepworth.- Chính xác.
619
00:41:24,943 --> 00:41:28,363
Ừm, đây là nguồn tài nguyên tuyệt vờicho những nghiên cứu chúng tôi làm ở đây.
620
00:41:28,447 --> 00:41:29,698
PHÁI VIÊN TỪ THẾ GIỚI KHÁC
621
00:41:29,781 --> 00:41:31,783
Ta đang xem gì đây?
622
00:41:31,867 --> 00:41:34,953
Vật thể tròn anh đang thấy,
623
00:41:35,037 --> 00:41:37,664
là thứ rất nhỏ…
624
00:41:37,748 --> 00:41:40,334
cứ hình dung là một giọt rất nhỏ…
625
00:41:40,417 --> 00:41:43,420
đã xuất hiện từ lịch sử sơ khai nhấtcủa hệ mặt trời,
626
00:41:43,504 --> 00:41:46,381
khoảng 4,5 tỉ năm trước.
627
00:41:46,465 --> 00:41:48,258
Trước khi các hành tinh phát triển?
628
00:41:48,342 --> 00:41:51,929
Đúng. Từ lúc chỉ có khí ga và bụi.
629
00:41:52,012 --> 00:41:54,890
Không gì khác. Chưa có hành tinh,chưa có trái đất. Chưa có gì.
630
00:41:55,474 --> 00:41:57,059
Và đây là…
631
00:41:57,142 --> 00:42:00,896
Đây được mô tả là các hạt của cơn mưa lửa
632
00:42:00,979 --> 00:42:04,233
đã… ngưng tụ lại ngoài tinh vân đó,
633
00:42:04,316 --> 00:42:06,443
đám mây khí ga và bụi.
634
00:42:06,527 --> 00:42:09,530
Có lẽ vì một số quá trình đột biến nào đó
635
00:42:09,613 --> 00:42:12,491
xảy ra từ lúc sơ khai nhấtcủa hệ mặt trời này.
636
00:42:12,574 --> 00:42:15,702
Chúng tôi không biết rõnguồn gốc của những đột biến đó,
637
00:42:15,786 --> 00:42:18,205
nhưng chúng tôi nghĩđó là những quá trình xảy ra
638
00:42:18,288 --> 00:42:20,958
trong các hệ mặt trời khácđang hình thành hiện nay.
639
00:42:21,583 --> 00:42:23,460
Và ta tìm thấy nguyên tố nào trong đó?
640
00:42:23,544 --> 00:42:25,963
Cái anh đang thấy,
641
00:42:26,046 --> 00:42:29,591
hoa văn kính màu rất đẹp anh đang thấy?
642
00:42:29,675 --> 00:42:32,052
Đó là khoáng chất có tên olivine.
643
00:42:32,636 --> 00:42:36,932
Và loại… Khi tôi xoay nó thế này…
644
00:42:37,015 --> 00:42:40,561
Khi ta để ánh sángtruyền qua những khoáng chất này,
645
00:42:40,644 --> 00:42:43,397
ánh sáng bị phân cực,
646
00:42:43,480 --> 00:42:45,148
tức là bản thân khoáng chất
647
00:42:45,232 --> 00:42:48,235
dập tắt ánh sángtheo những hướng nhất định.
648
00:42:48,318 --> 00:42:53,115
Nên anh thấy sự sáng lên rồi tối đi.
649
00:42:53,740 --> 00:42:56,994
Như cửa kính màu vậy, rất đẹp.
650
00:42:57,077 --> 00:43:00,247
- Tôi nghĩ… Vâng.- Lộng lẫy.
651
00:43:00,330 --> 00:43:02,833
Đây là một lát,
652
00:43:02,916 --> 00:43:08,547
một lát mỏng mẫu vật lấy từ sao Hỏamà tôi nhìn thấy lần đầu
653
00:43:08,630 --> 00:43:11,967
vào lúc bắt đầu sự nghiệp,khi nghiên cứu vẫn thạch.
654
00:43:12,050 --> 00:43:15,679
Và tôi cảm thấy bị mê hoặc vì,
655
00:43:15,762 --> 00:43:18,682
nó trông rất quen thuộc,nhưng lại đến từ thế giới hoàn toàn khác.
656
00:43:19,474 --> 00:43:23,687
Chúng tôi biết hòn đá này đến từ sao Hỏavì bên trong nó có chứa khí ga
657
00:43:23,770 --> 00:43:27,399
có thành phầngiống hệt như trong khí quyển sao Hỏa.
658
00:43:27,482 --> 00:43:30,277
Nên khi lấy một miếng đávà làm nóng nó lên,
659
00:43:30,360 --> 00:43:34,448
loại khí ga này được giải phóng,và ta có thể đo được thành phần,
660
00:43:34,531 --> 00:43:36,992
và nó giống hệt
661
00:43:37,534 --> 00:43:40,621
như đo được trên phi thuyền ở sao Hỏa.
662
00:43:40,704 --> 00:43:43,081
- Phi thường.- Đúng, phi thường.
663
00:44:06,688 --> 00:44:10,108
Carl Sagan có đúng khôngkhi nói chúng ta được làm từ bụi sao?
664
00:44:10,192 --> 00:44:11,860
Chúng ta đều là bụi sao, chắc chắn.
665
00:44:11,944 --> 00:44:16,031
Mọi thành phần trong cơ thể chúng ta
666
00:44:16,114 --> 00:44:20,744
đều được tổng hợpở các ngôi sao khác trước khi đến đây.
667
00:44:20,827 --> 00:44:22,704
Nên đúng. Chúng ta đều là bụi sao.
668
00:44:23,872 --> 00:44:26,124
- Cuối cùng đều là thế.- Một ý nghĩ tuyệt vời.
669
00:44:26,208 --> 00:44:27,042
Vâng.
670
00:44:27,125 --> 00:44:31,088
Đây là lần duy nhấttrong suốt quá trình thực hiện bộ phim này
671
00:44:31,171 --> 00:44:33,423
mà tôi không cưỡng lại được.
672
00:44:33,507 --> 00:44:36,468
Tôi phải nói chen vàotừ phía sau máy quay.
673
00:44:37,010 --> 00:44:40,222
Tôi nghĩ tôi không phải bụi sao.Tôi là người Bavaria.
674
00:44:44,685 --> 00:44:47,187
Đúng là làm nên từ những thứ đặc biệt rồi.
675
00:44:47,813 --> 00:44:49,857
Vâng. Đúng thế.
676
00:44:58,782 --> 00:45:00,367
Hành trình đưa chúng tôi
677
00:45:00,450 --> 00:45:03,161
đến bất cứ nơi nàocó quả cầu lửa lớn lao xuống trái đất.
678
00:45:03,245 --> 00:45:04,580
HỐ RAMGARHRAJASTHAN, ẤN ĐỘ
679
00:45:05,372 --> 00:45:09,293
Chúng tôi muốn biếtsự sống có đến từ vũ trụ không.
680
00:45:10,252 --> 00:45:16,425
Đây là hố Ramgarh ở Rajasthan,Bắc Ấn Độ, đường kính bốn cây số.
681
00:45:17,259 --> 00:45:20,262
Nhìn từ trên cao, nó lập tức đập vào mắt,
682
00:45:20,345 --> 00:45:24,850
nhưng dưới mặt đất, ta hầu nhưkhông để ý mình đang ở trong hố.
683
00:45:25,392 --> 00:45:30,230
Dù vậy, đền thờ Hinduđã được xây ở đây từ thế kỷ thứ mười.
684
00:45:32,482 --> 00:45:36,403
Chúng tôi tò mò muốn biếtliệu vật chất hữu cơ trong vẫn thạch
685
00:45:36,486 --> 00:45:41,033
có thể cung cấp nguyên liệucho sự sống trên trái đất không.
686
00:45:42,367 --> 00:45:46,788
Chúng tôi nhờ đến chuyên môncủa Tiến sĩ Nita Sahai,
687
00:45:46,872 --> 00:45:51,001
nghiên cứu của côchuyển từ hóa học sang sinh học.
688
00:45:52,127 --> 00:45:56,173
Chúng ta đang ở trong cái hố khổng lồ này,
689
00:45:56,256 --> 00:45:58,175
tạo nên bởi va đập vẫn thạch.
690
00:45:58,258 --> 00:46:00,802
Chúng tôi không biếtnó có chứa các-bon không,
691
00:46:00,886 --> 00:46:03,722
nhưng chúng tôi biết các vẫn thạch các-bon
692
00:46:03,805 --> 00:46:06,308
có rất nhiều phân tử hữu cơ bên trong.
693
00:46:06,391 --> 00:46:10,562
Đâu là những chất then chốtcó thể đại diện cho việc tạo nên sự sống?
694
00:46:10,646 --> 00:46:13,941
Thật ra, tất cả các chất tạo nên sự sốngđều được tìm thấy trong vẫn thạch.
695
00:46:14,024 --> 00:46:15,442
NITA SAHAINHÀ ĐỊA HÓA HỌC
696
00:46:15,526 --> 00:46:17,069
Axit amin tạo nên protein,
697
00:46:17,152 --> 00:46:20,072
các phân tử lipit tạo nên màng tế bào
698
00:46:20,155 --> 00:46:23,075
và thật bất ngờ,thậm chí cả ribose, một loại đường.
699
00:46:23,158 --> 00:46:25,577
Tôi thấy thật ngạc nhiên,
700
00:46:25,661 --> 00:46:30,332
vì có thể tìm thấy đườngvà các chất tạo nên protein ở vẫn thạch.
701
00:46:30,415 --> 00:46:31,250
Đúng.
702
00:46:31,333 --> 00:46:35,170
Và được tạo ra từ quá trình địa chất,như khoáng chất hay…
703
00:46:35,754 --> 00:46:39,341
Chúng không giống khoáng chất,theo nghĩa chúng là phân tử hữu cơ
704
00:46:39,424 --> 00:46:40,759
còn khoáng chất là vô cơ,
705
00:46:40,843 --> 00:46:42,970
nhưng chúng được cho là hình thành
706
00:46:43,053 --> 00:46:46,974
nhờ sự tương tác giữa các phân tử hữu cơvới bề mặt khoáng chất.
707
00:46:47,057 --> 00:46:50,727
Ví dụ như trên các hạt bụi sao,
708
00:46:50,811 --> 00:46:53,772
cũng như trên bề mặt của vẫn thạch.
709
00:46:54,356 --> 00:46:56,650
Ý tôi là, vẫn cần một bước dài
710
00:46:56,733 --> 00:47:00,445
để những nguyên liệu này tạo nên sự sống.
711
00:47:00,529 --> 00:47:02,322
- Vâng.- Ta cần gì?
712
00:47:02,406 --> 00:47:04,992
Chắc ta cần một lò luyệnđể đưa thứ này vào
713
00:47:05,075 --> 00:47:06,785
cùng với nguồn nhiệt?
714
00:47:06,869 --> 00:47:10,205
Vâng. Ta cần đưanhững nguyên liệu đơn giản này
715
00:47:10,289 --> 00:47:12,541
vào phản ứng trùng hợpthành các chuỗi dài hơn,
716
00:47:12,624 --> 00:47:17,546
vì chuỗi dài hơn có khả nănggấp lại và có chức năng.
717
00:47:17,629 --> 00:47:19,631
Cô nghĩ sao về thuyết Panspermia,
718
00:47:19,715 --> 00:47:23,302
cho rằng sự sốngđược phân tán khắp vũ trụ?
719
00:47:23,385 --> 00:47:26,054
Các sinh thể sống
720
00:47:26,138 --> 00:47:29,975
có thể tồn tại dưới nhiệt độ khắc nghiệtvà bức xạ từ vũ trụ không?
721
00:47:30,517 --> 00:47:33,353
Người ta phát hiện ra rằng ADN khá bền bỉ.
722
00:47:33,437 --> 00:47:37,524
Và sống sót ngoài vũ trụ là khả thi.
723
00:47:37,983 --> 00:47:42,696
Và thậm chí cả một sinh thểcó thể tồn tại trong chế độ bào tử.
724
00:47:42,779 --> 00:47:46,450
Người ta đã đào sâu vào tâm trái đất
725
00:47:46,533 --> 00:47:50,120
và thậm chí ở độ sâu vài cây số
726
00:47:50,204 --> 00:47:54,791
có thể tìm thấy vi khuẩn được cho làđã sống dưới đó hàng triệu năm.
727
00:47:54,875 --> 00:47:59,505
Và chúng sống sóttrong trạng thái tạm dừng sinh học.
728
00:47:59,588 --> 00:48:02,841
Cô có biết vì saocác thầy tu lại xây đền thờ ở đây không?
729
00:48:02,925 --> 00:48:05,302
Và đây là đền thờ thần Shiva?
730
00:48:05,385 --> 00:48:09,765
Nghe có vẻ thật khó tin,ở hố của một vụ va chạm vẫn thạch.
731
00:48:09,848 --> 00:48:14,394
Thật thú vị khi đền nàythờ thần Shiva và Parvati.
732
00:48:14,478 --> 00:48:19,900
Và đó là đền thờ Đát-đặc-la,tượng trưng cho sáng tạo.
733
00:48:19,983 --> 00:48:22,110
Ngoài ra Shiva là thần hủy diệt.
734
00:48:22,569 --> 00:48:25,072
Trong thần thoại Hindu, có một quan niệm
735
00:48:25,155 --> 00:48:28,784
về chu kỳ của sáng tạovà hủy diệt của vũ trụ.
736
00:48:28,867 --> 00:48:32,704
Và thật phù hợp, ở hố va chạm thiên thạch,
737
00:48:32,788 --> 00:48:36,124
nơi vụ va chạm có thể quét sạch sự sống,
738
00:48:36,208 --> 00:48:38,794
nhưng cũng đem đến những phân tử hữu cơ
739
00:48:38,877 --> 00:48:41,129
có thể gieo mầm sự sống.
740
00:48:45,592 --> 00:48:50,180
Điều tương tự cũng được xác nhậnbởi một vị thánh sống ở địa phương.
741
00:48:51,014 --> 00:48:56,645
Nếu nhân loại và sự sống bị tuyệt chủngbởi chiến tranh hay vẫn thạch,
742
00:48:56,728 --> 00:49:01,108
sự sống sẽ tái sinh ở nơi này,ở hồ trong hố này.
743
00:49:10,450 --> 00:49:14,663
Chúng tôi phải đếnnơi quả cầu lửa lớn nhất lao xuống.
744
00:49:15,622 --> 00:49:19,084
Đó là nơivới cái tên không thể phát âm được,
745
00:49:19,168 --> 00:49:22,629
ở bờ biển của bán đảo Yucatán ở Mexico.
746
00:49:24,882 --> 00:49:30,804
Đây chính là nơi trái đất phải chịumột đại họa không thể hình dung nổi.
747
00:49:31,597 --> 00:49:34,850
Thứ lao xuống từ không gian tại nơi này
748
00:49:34,933 --> 00:49:40,105
có sức mạnh gấp hàng trăm triệu…có thể đến hàng tỉ lần…
749
00:49:40,189 --> 00:49:43,066
sức công phá củaquả bom nguyên tử ở Hiroshima.
750
00:49:44,610 --> 00:49:47,571
Không thứ gì ở đây gợi nhớ về nó.
751
00:49:48,113 --> 00:49:51,992
Chỉ có sự buồn tẻ nặng nềbao phủ lên mọi thứ.
752
00:49:54,203 --> 00:50:00,292
Chicxulub là một resort biểntồi tàn đến phát khóc.
753
00:51:12,489 --> 00:51:15,826
Lũ chó ở đây,cũng như mọi lũ chó trên hành tinh này,
754
00:51:15,909 --> 00:51:19,121
quá thiếu trí thông minh để hiểu
755
00:51:19,204 --> 00:51:22,708
rằng ba phần tư số loài đã bị quét sạch
756
00:51:22,791 --> 00:51:25,627
bởi sự kiện đã diễn ra ở đây.
757
00:51:31,550 --> 00:51:35,304
Khủng long chỉ còn hiện diệnở bảo tàng địa phương.
758
00:51:38,265 --> 00:51:42,477
Mắt của chúng do con người làm ra.Chúng không nhận ra điều gì.
759
00:51:44,062 --> 00:51:46,690
Chỉ có dấu chân của chúng là thật,
760
00:51:46,773 --> 00:51:50,527
nhưng cho thấychúng đi thong thả, chứ không vội vã.
761
00:51:51,612 --> 00:51:54,781
Chúng không hề nhận ra cái chết bất ngờ.
762
00:52:13,550 --> 00:52:15,928
Nơi tồi tàn này là trung tâm
763
00:52:16,011 --> 00:52:19,681
của một trong những biến cố địa chấtlớn nhất trong lịch sử trái đất.
764
00:52:20,182 --> 00:52:24,436
Nó đã thay đổi diễn biến sự sống trái đấttheo hướng không thể đảo ngược.
765
00:52:24,520 --> 00:52:26,605
Khoảng 66 triệu năm trước,
766
00:52:26,688 --> 00:52:29,066
một thiên thạch,đường kính có lẽ là mười cây số,
767
00:52:29,149 --> 00:52:34,029
đã đụng mạnh vào Trái Đấtvới tốc độ 20 km/giây.
768
00:52:34,905 --> 00:52:37,574
Tác động của vụ va chạm kinh khủng tới mức
769
00:52:37,658 --> 00:52:41,495
tạo ra một hố sâu 30 cây số.
770
00:52:42,246 --> 00:52:44,373
Cái hố nó tạo ra…
771
00:52:44,456 --> 00:52:49,670
trải dài 100 cây số ra biểnvà 100 cây số vào đất liền,
772
00:52:50,212 --> 00:52:54,508
và nhiệt độ tạo ratrong vỏ trái đất từ vụ va chạm
773
00:52:54,591 --> 00:52:59,805
làm tan chảy và bốc hơicả vỏ trái đất cũng như thiên thạch.
774
00:53:00,597 --> 00:53:03,308
Động đất với cường độ 11 độ Richter.
775
00:53:03,392 --> 00:53:07,938
Gấp 100 lần so vớibất cứ trận động đất nào trong lịch sử.
776
00:53:08,021 --> 00:53:10,691
Siêu sóng thần, sóng cao đến 100 mét,
777
00:53:10,774 --> 00:53:14,152
tàn phá bờ biển ở các đại dương xa xôi,
778
00:53:14,236 --> 00:53:19,658
và một tấm màn bụi,giọt nóng chảy và khí ga
779
00:53:19,741 --> 00:53:21,285
bắn lên khí quyển,
780
00:53:21,368 --> 00:53:25,998
một số vật chất thậm chí đạt đếntốc độ vũ trụ và ra ngoài không gian.
781
00:53:26,665 --> 00:53:31,044
Những giọt nóng chảyrơi xuống khu vực rộng 3.000 cây số vuông,
782
00:53:31,128 --> 00:53:34,214
tạo nên những cơn bão lửa trên mặt đất.
783
00:53:34,298 --> 00:53:36,717
Tôi thích cách điện ảnh miêu tả.
784
00:53:37,301 --> 00:53:40,012
Cách nơi va chạm 800 cây số,
785
00:53:40,095 --> 00:53:41,805
ánh sáng chói đến nỗi
786
00:53:41,889 --> 00:53:45,142
khiến cho da thịt của loài Alamosaurustrở nên trong suốt…
787
00:53:47,811 --> 00:53:50,981
…và thiêu đốt cái bóng của chúnglên mặt đất.
788
00:53:54,568 --> 00:53:57,154
Ánh sáng bỏng rát đốt cháy mắt chúng.
789
00:53:57,237 --> 00:53:59,740
Giờ chúng không thể thấy cái gì đang đến.
790
00:54:00,741 --> 00:54:02,117
Nhưng chúng cảm nhận được.
791
00:54:04,703 --> 00:54:06,622
Động vật có vú, chúng sống sót,
792
00:54:06,705 --> 00:54:10,125
và chúng tận dụngnhững cơ hội của hệ sinh thái mới.
793
00:54:11,376 --> 00:54:14,796
Có lẽ chúng ta,loài Homo sapiens, đã không ở đây,
794
00:54:14,880 --> 00:54:17,382
nếu không có vụ va chạm khủng khiếp đó.
795
00:54:18,967 --> 00:54:23,889
Không ai biết hố va chạmcó tồn tại cho đến thập niên 70.
796
00:54:24,431 --> 00:54:30,896
Dị thường trọng lực và dữ liệu khoan lỗtiết lộ cấu trúc, kích thước khủng của nó.
797
00:54:31,730 --> 00:54:33,941
Biểu hiện duy nhất trên bề mặt
798
00:54:34,024 --> 00:54:38,654
là một chuỗi những giếng nước bí ẩnđược gọi là cenote.
799
00:54:39,363 --> 00:54:42,449
Đó là dấu hiệu địa chất của vụ va chạm.
800
00:54:43,617 --> 00:54:47,454
Vì không có sông và hồ nàoở bán đảo Yucatán,
801
00:54:47,955 --> 00:54:51,208
những giếng nước nàythu hút sự chú ý của người Maya cổ.
802
00:54:52,543 --> 00:54:55,170
Nếu không có các cenote,
803
00:54:55,254 --> 00:54:58,924
trung tâm văn hóa Chichén Itzásẽ không bao giờ được xây dựng.
804
00:54:59,007 --> 00:55:00,425
KIM TỰ THÁP KUKULCÁN
805
00:55:02,010 --> 00:55:05,639
Họ phát triển một nền văn hóaphát triển cao với hệ thống chữ viết,
806
00:55:05,722 --> 00:55:10,686
thiên văn và các kiến trúc kỷ niệmnhư kim tự tháp và đền đài.
807
00:55:20,404 --> 00:55:24,783
Thậm chí họ còn xây dựng một đài thiên văntrước khi có kính viễn vọng.
808
00:55:25,284 --> 00:55:28,287
Họ theo dõivị trí của các vật thể trên trời.
809
00:55:29,746 --> 00:55:35,419
Lịch của họ có độ chính xáccao hơn bất cứ đâu vào thời điểm đó.
810
00:55:37,588 --> 00:55:42,176
Người Maya có sự đam mê sâu sắcvới cái chết và kiếp sau.
811
00:55:43,093 --> 00:55:48,140
Theo tín ngưỡng của họ,có chín âm phủ và 13 thiên đàng.
812
00:55:53,854 --> 00:55:56,648
Muốn xem âm phủ như thế,
813
00:55:56,732 --> 00:56:00,110
chúng tôi xuống đáy một cenote gần đó.
814
00:56:06,366 --> 00:56:07,951
FÁTIMA TEC POOLNHÀ KHẢO CỔ HANG ĐỘNG
815
00:56:08,035 --> 00:56:11,038
Fátima Tec Pool,một nhà khảo cổ và chuyên gia hang động,
816
00:56:11,121 --> 00:56:14,374
đưa chúng tôi đếnmột trong những nơi ở của thần mưa.
817
00:56:17,503 --> 00:56:21,089
Cenote này hầu nhưchưa được ai biết tới cho đến gần đây.
818
00:56:21,173 --> 00:56:24,801
Nói cho tôi, Fátima,mối quan hệ giữa cenote,
819
00:56:24,885 --> 00:56:28,472
hang động ở đây, và lễ nghitín ngưỡng của người Maya là gì?
820
00:56:29,556 --> 00:56:32,309
Nơi này rất thú vị vì ta nhìn thấy
821
00:56:32,392 --> 00:56:36,021
quan niệm về nước và hang độngkết hợp lại thế nào.
822
00:56:36,605 --> 00:56:39,024
Và cách người Maya sử dụngkhông gian này để làm lễ.
823
00:56:39,566 --> 00:56:45,656
Bên trong, anh có thể thấy tường cho thấyngười Maya thường hay hành hương đến đây
824
00:56:45,739 --> 00:56:47,783
để đi qua những bức tường linh thiêng này.
825
00:56:47,866 --> 00:56:50,077
- Chúng tôi vào nhé?- Tất nhiên, mời vào.
826
00:56:58,585 --> 00:57:01,004
Vì hang động được coilà cửa ngõ vào âm phủ,
827
00:57:01,588 --> 00:57:06,510
ta có thể thấy họ lợi dụngcấu trúc tự nhiên của hang động,
828
00:57:06,593 --> 00:57:09,596
để làm lễ cúng thi hài người chết,
829
00:57:09,680 --> 00:57:13,809
có thể là tổ tiên của một gia đình Maya.
830
00:57:13,892 --> 00:57:17,396
- Họ ở thời kỳ nào?- Có thể là Tiền Cổ điển.
831
00:57:19,648 --> 00:57:22,734
Ta cũng có thể thấy cánh cổng này.
832
00:57:22,818 --> 00:57:24,987
Nó đưa ta sâu hơn vào âm phủ.
833
00:57:26,113 --> 00:57:29,283
Có một thứ khác rất thú vị…
834
00:57:35,205 --> 00:57:37,040
Một cái xương ngón tay của người.
835
00:57:38,083 --> 00:57:42,087
Được đặt vào trong bức tường.
836
00:57:42,171 --> 00:57:47,050
Nhìn kỹ thì thấy tro,có thể là một kiểu mai táng,
837
00:57:47,676 --> 00:57:50,679
trước khi được đưa lên tường.
838
00:57:50,762 --> 00:57:53,682
Con ngườicó an toàn khi vào âm phủ,
839
00:57:53,765 --> 00:57:55,058
nơi ở của các vị thần không?
840
00:57:55,142 --> 00:57:56,894
Có, tất nhiên!
841
00:58:14,203 --> 00:58:18,040
Chúng tôi chọn thời điểm đến thămvào ngày của người chết ở Mexico.
842
00:58:18,790 --> 00:58:21,502
Với người Maya, cái chết là nỗi ám ảnh.
843
00:58:22,461 --> 00:58:26,507
Có những trụ ngạch dài vô tậnchỉ có toàn đầu lâu.
844
00:58:39,853 --> 00:58:42,481
Mérida, nghĩa trang trung tâm.
845
00:58:43,023 --> 00:58:46,652
Tất cả trong phạm vị của hố Chicxulub.
846
00:58:49,404 --> 00:58:52,950
Người chết rời khỏi mộvà tham gia cùng người sống.
847
01:01:08,836 --> 01:01:14,883
CÔNG VIÊN CASTEL GANDOLFODINH THỰ MÙA HÈ CỦA GIÁO HOÀNG
848
01:01:23,934 --> 01:01:25,811
Ta đang ở công viên thanh bình
849
01:01:25,894 --> 01:01:29,731
ở dinh thự mùa hè của giáo hoàngtại Castel Gandolfo.
850
01:01:30,148 --> 01:01:33,861
Dù vậy, nghiên cứu khoa học nghiêm túcđang được thực hiện ở đây.
851
01:01:35,112 --> 01:01:41,368
Có một đài thiên vănnổi tiếng vì bản đồ sao sinh động của nó.
852
01:01:42,786 --> 01:01:48,292
Ngay cạnh dinh thự, hồ Albano,một hố núi lửa dữ dội.
853
01:01:51,128 --> 01:01:55,424
Giám đốc đài thiên văn là một thầy tudòng Tên, Đạo hữu Guy Consolmagno.
854
01:01:55,507 --> 01:01:57,676
ĐẠO HỮU GUY CONSOLMAGNO, DÒNG TÊNNHÀ KHOA HỌC HÀNH TINH
855
01:01:57,759 --> 01:02:00,971
Ông là một trong nhữnghọc giả hàng đầu về thiên thạch học.
856
01:02:01,972 --> 01:02:05,267
Đạo hữu Guy,ở trái tim của Đài thiên văn Vatican,
857
01:02:05,350 --> 01:02:07,352
là bộ sưu tập vẫn thạch tuyệt vời này.
858
01:02:07,436 --> 01:02:09,188
Quả là một bộ sưu tập lâu đời.
859
01:02:09,271 --> 01:02:10,439
Chắc chắn là thế rồi.
860
01:02:10,522 --> 01:02:13,567
Đây là việc tôi đã làmtrong gần 30 năm qua.
861
01:02:13,650 --> 01:02:15,569
Đó có phải lý do khiến ông đến đây?
862
01:02:15,652 --> 01:02:17,613
Tôi không chọn đến đây.
863
01:02:17,696 --> 01:02:20,282
Tôi đến theo lời thề vâng phục.
864
01:02:20,365 --> 01:02:23,202
Tôi từng là nhà khoa họcrồi trở thành thầy tu dòng Tên
865
01:02:23,285 --> 01:02:26,955
và nghĩ tôi sẽ đến dạyở một trường như Georgetown chẳng hạn.
866
01:02:27,039 --> 01:02:30,751
Nhưng theo lời thề,họ ra lệnh cho tôi đến Rome
867
01:02:30,834 --> 01:02:34,087
và ăn thứ đồ ăn kinh khủngvà nhìn khung cảnh tồi tàn.
868
01:02:34,171 --> 01:02:37,424
Và đúng, có một bộ sưu tậphàng ngàn vẫn thạch.
869
01:02:37,508 --> 01:02:39,968
Họ không biết có vẫn thạch ở đây.
870
01:02:40,052 --> 01:02:43,138
Họ không biếtchuyên môn của tôi là vẫn thạch.
871
01:02:43,222 --> 01:02:46,099
Đó là một trong nhữngsự trùng hợp trời định.
872
01:02:46,183 --> 01:02:48,644
Thật phi thườngkhi chúng tôi có vẫn thạch,
873
01:02:48,727 --> 01:02:53,023
chúng tôi có những mảnh đến từ không gianthăm chúng ta ở trái đất,
874
01:02:53,106 --> 01:02:55,400
và ta biết chúng không đến từ trái đất,
875
01:02:55,484 --> 01:02:58,403
rằng về mặt hóa học,chúng được làm từ các chất khác hoàn toàn,
876
01:02:58,487 --> 01:03:01,073
rằng chúng được hình thành4,5 tỉ năm trước.
877
01:03:01,156 --> 01:03:04,243
Rằng ta có khả năng để hiểu rằng
878
01:03:04,326 --> 01:03:05,994
vốn những thứ này đã là phép màu.
879
01:03:06,703 --> 01:03:11,166
Và ông thấy hoàn toàn hợp lýkhi có sự sống ở nơi khác trong vũ trụ,
880
01:03:11,250 --> 01:03:14,253
sự sống trên trái đấtcó thể bắt nguồn từ nơi khác?
881
01:03:14,336 --> 01:03:17,381
Có thể. Tôi không biết.Tôi không có dữ liệu.
882
01:03:17,464 --> 01:03:19,675
Đôi khi người ta hỏi tôi,
883
01:03:19,758 --> 01:03:22,219
tôi có tin làcó sự sống ở nơi khác trong vũ trụ không?
884
01:03:22,302 --> 01:03:24,429
Và tôi nghĩ đặt câu hỏi thế là đúng.
885
01:03:24,513 --> 01:03:27,850
Đó là vấn đề đức tin.Tôi không có dữ liệu.
886
01:03:28,559 --> 01:03:30,644
Nhưng nếu anh gặp tôi,với tư cách nhà khoa học,
887
01:03:30,727 --> 01:03:32,771
nói anh muốn có tài nguyênđể đi tìm sự sống,
888
01:03:32,855 --> 01:03:35,148
anh có một dự án tuyệt vời,tôi sẽ nói "Chơi luôn".
889
01:03:35,232 --> 01:03:37,150
Mặt khác, nếu anh nói anh muốn nghiên cứu
890
01:03:37,234 --> 01:03:39,820
người da xanh bé nhỏ bước ra từ đĩa bay,
891
01:03:39,903 --> 01:03:42,322
thì tôi không chắc sẽ ủng hộ đâu.
892
01:03:42,406 --> 01:03:47,035
Nhưng nếu người da xanh đến trái đất,ông sẽ cân nhắc việc rửa tội cho họ chứ?
893
01:03:47,452 --> 01:03:48,745
Chỉ khi họ yêu cầu.
894
01:03:50,831 --> 01:03:54,835
Đạo hữu Guy mời chúng tôiđi xem kính viễn vọng cổ xưa.
895
01:03:54,918 --> 01:03:57,588
…được giao nhiệm vụchụp lại toàn bộ bầu trời
896
01:03:57,671 --> 01:03:59,298
và lập nên atlas hình ảnh.
897
01:03:59,798 --> 01:04:02,801
Tại sao, trong lịch sử lâu đờivà trên khắp thế giới,
898
01:04:02,885 --> 01:04:06,597
người ta nghĩ thiên đàng ở trên trời?
899
01:04:07,973 --> 01:04:09,641
Tôi chịu, nhưng chắc chắn có việc đó.
900
01:04:09,725 --> 01:04:11,518
Có rất nhiều ngôn ngữ
901
01:04:11,602 --> 01:04:14,605
mà từ "trời" và "thiên đàng"là cùng một từ.
902
01:04:15,939 --> 01:04:17,149
Điều duy nhất tôi nghĩ…
903
01:04:17,232 --> 01:04:20,611
và có lẽ một chuyên giasẽ nghĩ ra câu trả lời tốt hơn…
904
01:04:20,694 --> 01:04:24,364
điều duy nhất tôi nghĩlà nhìn ngắm các vì sao
905
01:04:24,448 --> 01:04:29,745
cho ta cảm giác mình thật nhỏ bé ta cần
906
01:04:29,828 --> 01:04:32,623
để sẵn sàng gặp gỡ thần thánh.
907
01:04:33,790 --> 01:04:35,918
Bây giờkhi nhìn thấy sao băng,
908
01:04:36,001 --> 01:04:40,088
đó là một sự thật khoa học thú vị với ông,hay ông há hốc mồm vì ngạc nhiên?
909
01:04:40,172 --> 01:04:42,299
Đúng. Cả hai.
910
01:04:43,634 --> 01:04:48,055
Nói thẳng nhé, tôi nghĩ nhờ có hiểu biếttôi mới càng trầm trồ.
911
01:04:48,805 --> 01:04:51,558
Nói "Ánh sáng đẹp đấy" là một chuyện.
912
01:04:51,642 --> 01:04:52,935
Nói "Tôi biết các yếu tố
913
01:04:53,018 --> 01:04:55,562
tạo ra ánh sáng đó" lại là chuyện khác.
914
01:04:55,646 --> 01:04:57,773
Tôi biết tại sao nó có màu đó.
915
01:04:57,856 --> 01:05:00,817
Tôi biết có thể học được gì từ nó.
916
01:05:00,901 --> 01:05:03,612
Tôi mong có máy quay ghi lại được,để tôi biết đánh giá
917
01:05:03,695 --> 01:05:06,073
không chỉ "Chà, đẹp quá",
918
01:05:06,156 --> 01:05:10,285
mà còn "Nó nói lên điều gì đóvề bụi từ sao chổi".
919
01:05:10,369 --> 01:05:15,040
Một đám mây bụi để lại một sao chổimà trái đất đang lao vào,
920
01:05:15,123 --> 01:05:17,709
và như bông tuyết va vào kính chắn gió,
921
01:05:17,793 --> 01:05:21,880
đó là tia sáng bắn vào khí quyển".
922
01:05:22,840 --> 01:05:27,344
Những điều đó càng làm thêm vui thích,chứ không làm giảm bớt.
923
01:05:27,427 --> 01:05:31,223
Điều đó khiến tôi nhớ về mối liên hệcủa các mức độ hiểu biết khác nhau,
924
01:05:31,306 --> 01:05:35,352
giữa lý trí và lãng mạn,giữa tưởng tượng và vận dụng trí óc.
925
01:05:35,435 --> 01:05:39,523
Và tôi thấy dường như ông sắp xếpcùng những luồng suy nghĩ đó
926
01:05:39,606 --> 01:05:43,902
để kết hợp hài hòa những vấn đềquá rộng lớn, mang tầm vũ trụ,
927
01:05:43,986 --> 01:05:46,530
với những vấn đề rất thân thuộc, tâm hồn.
928
01:05:47,406 --> 01:05:50,742
Không thể có cái nọ mà thiếu cái kia.
929
01:05:51,159 --> 01:05:52,911
Ta không thể làm khoa học…
930
01:05:52,995 --> 01:05:55,080
Ta không muốn làm khoa học
931
01:05:55,163 --> 01:06:00,002
nếu không có cảm giác trầm trồ,cảm giác kinh ngạc.
932
01:06:00,752 --> 01:06:04,506
Ta không thể tin vào đấng sáng tạo
933
01:06:04,590 --> 01:06:07,301
mà không trải nghiệm sự sáng tạo.
934
01:06:07,759 --> 01:06:09,970
Nếu không thì đức tin để làm gì?
935
01:06:11,138 --> 01:06:14,516
Và tôi biết hồi thập kỷ 70, khi lànghiên cứu sinh, ông đã mô tả cảm giác,
936
01:06:14,600 --> 01:06:16,268
khi thấy sao chổi West.
937
01:06:16,351 --> 01:06:20,647
Và ông nói "Nó có ấn tượng không?Không, nó rất đáng sợ".
938
01:06:20,731 --> 01:06:23,442
Nó khiến ông chấn động tâm can,ông nói thế. Tại sao?
939
01:06:24,651 --> 01:06:26,695
Trên trời có một sao chổi
940
01:06:26,778 --> 01:06:30,282
trông giống nhưmọi tấm ảnh sao chổi ta từng nhìn thấy.
941
01:06:30,365 --> 01:06:33,619
Thứ mà ta nghĩ chỉ có trên ảnh chụp.
942
01:06:33,702 --> 01:06:35,245
Và nó không thuộc về nơi đó.
943
01:06:35,329 --> 01:06:37,289
Nó to lớn. Và nó đáng sợ.
944
01:06:37,372 --> 01:06:40,042
Và hôm qua nó chưa xuất hiệnvà người ta hỏi "Có chuyện gì?"
945
01:06:41,001 --> 01:06:44,755
Rồi ta hiểuvì sao người xưa lại coi sao chổi
946
01:06:44,838 --> 01:06:50,135
như một điềm báovề một thứ gì đó rất đáng sợ và khác biệt.
947
01:06:50,802 --> 01:06:55,349
Giáo hội sẽ phản ứng thế nàonếu kính viễn vọng NASA phát hiện
948
01:06:55,432 --> 01:06:59,311
một vật thể đáng sợ gần trái đấtđang lao về phía chúng ta?
949
01:06:59,937 --> 01:07:03,815
Nói thật nhé. Chúng tôi sẽ cầu nguyện.Biết làm gì nữa?
950
01:07:08,111 --> 01:07:10,781
Tôi muốn chiếumột trích đoạn phim
951
01:07:10,864 --> 01:07:13,742
mà nỗi sợ vật chất và sống còn
952
01:07:13,825 --> 01:07:16,912
là thứ đe dọa khán giả muốn thấy.
953
01:07:17,371 --> 01:07:19,164
Làm đẹp quá.
954
01:07:54,116 --> 01:07:56,785
Ngoài những lời cầu nguyệncủa Đạo hữu Guy,
955
01:07:56,869 --> 01:07:59,913
đã có những biện pháp thiết thựcđang được thực hiện.
956
01:08:00,497 --> 01:08:02,457
Chúng ta đang ở Pan-STARRS…
957
01:08:02,541 --> 01:08:04,418
ĐÀI THIÊN VĂN PAN-STARRS
958
01:08:04,501 --> 01:08:07,963
…Kính viễn vọng Khảo sát Toàn cảnhvà Hệ thống Phản hồi Nhanh,
959
01:08:08,046 --> 01:08:11,633
được đặt ở đảo Maui ở Hawaii.
960
01:08:11,717 --> 01:08:13,886
Được, phanh đã nhả.
961
01:08:13,969 --> 01:08:15,554
DONNA ROHRERKỸ THUẬT VIÊN KÍNH VIỄN VỌNG PAN-STARRS
962
01:08:15,637 --> 01:08:17,639
Tất cả tránh ra. Tôi sẽ đưa nó xuống.
963
01:08:17,723 --> 01:08:21,602
Ở đây, một trong nhữngkính viễn vọng đang được bảo trì.
964
01:08:44,582 --> 01:08:46,417
Chắc ta sẽ làm thế nhỉ?
965
01:08:46,502 --> 01:08:48,962
- Ừ. Tôi sẽ thử.- Ừ. Được.
966
01:08:49,046 --> 01:08:50,339
TRUNG TÂM ĐIỀU HÀNH PAN-STARRS
967
01:08:52,424 --> 01:08:54,676
Tiến sĩ Joanna Bulgerđược phó thác…
968
01:08:54,760 --> 01:08:56,470
JOANNA BULGERVIỆN THIÊN VĂN HỌC, HAWAII
969
01:08:56,553 --> 01:08:58,596
…nhiệm vụ giữ gìn an toàn cho nhân loại.
970
01:09:01,850 --> 01:09:04,895
Cùng với đồng nghiệp của cô,Tiến sĩ Mark Willman.
971
01:09:05,812 --> 01:09:09,066
Chỉ nhìn vào khuôn mặt họđã cho ta sự tự tin không nhỏ.
972
01:09:09,149 --> 01:09:10,901
MARK WILLMANVIỆN THIÊN VĂN HỌC, HAWAII
973
01:09:14,071 --> 01:09:17,448
Họ cho phép chúng tôixâm nhập vào buổi canh đêm của mình.
974
01:09:17,533 --> 01:09:19,868
- Chào buổi tối.- Clive, chào.
975
01:09:19,952 --> 01:09:22,371
- Tìm thấy rồi. Đội canh đêm.- Anh thế nào?
976
01:09:22,453 --> 01:09:24,997
- Nào. Mời ngồi.- Mời ngồi.
977
01:09:25,624 --> 01:09:30,546
Giúp bảo vệ con người khỏi đá không giancó thể là một ý đồ không thân thiện.
978
01:09:30,629 --> 01:09:32,840
Chúng tôi chỉ quan sát thôi,nhưng phải đóng lại
979
01:09:32,923 --> 01:09:34,800
vì độ ẩm vọt lên.
980
01:09:34,883 --> 01:09:37,051
Lên đến 90% rồi,
981
01:09:37,135 --> 01:09:39,680
và chúng tôi phải đóng ở 85%để bảo vệ gương.
982
01:09:39,763 --> 01:09:42,057
Chúng tôi không muốn gương bị nhiễm ẩm.
983
01:09:42,140 --> 01:09:45,560
Và làm thế nào để giao tiếpvới bộ điều khiển trên kính viễn vọng?
984
01:09:45,644 --> 01:09:49,398
Chà…chúng tôi là bộ điều khiển.
985
01:09:49,481 --> 01:09:52,317
Không có ai ở trên đỉnh cả.Giờ tất cả đều là quan sát từ xa.
986
01:09:52,401 --> 01:09:54,945
Đó là kiểu cũ,khi ta phải lái xe lên đỉnh.
987
01:09:55,028 --> 01:09:56,488
Nó cao 3.000 mét,
988
01:09:56,572 --> 01:09:59,157
nên ở độ cao 600 mét tại đâythì dễ chịu hơn nhiều.
989
01:10:00,659 --> 01:10:01,952
Ta có gì đây?
990
01:10:02,035 --> 01:10:04,371
Màn hình này, chắc là bầu trời đêm.
991
01:10:04,454 --> 01:10:06,039
Đúng, đây là màn hình bầu trời.
992
01:10:06,123 --> 01:10:08,166
Anh có thể thấy thiên đỉnh.
993
01:10:08,250 --> 01:10:10,752
Nó thẳng trên đầu chúng ta.Còn đây là kính viễn vọng.
994
01:10:11,879 --> 01:10:15,007
Còn đây là đối tượngchúng tôi sẽ theo dõi.
995
01:10:15,090 --> 01:10:16,842
Có khoảng 60 hình ảnh,
996
01:10:16,925 --> 01:10:21,805
và chúng tôi có bốn hình ảnhở cùng một vị trí trên bầu trời.
997
01:10:21,889 --> 01:10:24,808
Tức là có một bộ phim nhỏ,bộ phim bốn khung hình.
998
01:10:24,892 --> 01:10:27,019
Từ đó chúng tôi có thể chọnđối tượng di chuyển.
999
01:10:27,102 --> 01:10:29,146
Ở đây có máy quaylớn nhất trái đất.
1000
01:10:29,229 --> 01:10:30,480
- Đúng không?- Đúng.
1001
01:10:30,564 --> 01:10:31,982
Máy của tôi 12 "chấm".
1002
01:10:32,065 --> 01:10:34,151
- Mười hai chấm.- Của anh thì sao?
1003
01:10:34,234 --> 01:10:37,321
Của chúng tôi là hơn một tỉ điểm ảnh,
1004
01:10:37,404 --> 01:10:40,282
nên nó lớn hơn nhiều
1005
01:10:40,365 --> 01:10:44,328
so với máy quay dân dụng như thế.
1006
01:10:46,496 --> 01:10:48,957
Hình ảnh này đang làm sao đây?
1007
01:10:49,041 --> 01:10:51,043
- Đây là dãy pixel à?- Chính xác.
1008
01:10:51,126 --> 01:10:53,337
Đây là hình ảnh thô chúng tôi chụp được.
1009
01:10:53,420 --> 01:10:56,215
Đây là phơi sáng 45 giây.
1010
01:10:56,298 --> 01:11:01,053
Và anh có thể thấykích thước của máy quay.
1011
01:11:02,346 --> 01:11:05,724
Vậy… Chúng tôi…Chúng tôi có phạm vi quan sát ba độ,
1012
01:11:05,807 --> 01:11:08,352
tức là xấp xỉ bảy độ vuông trên trời.
1013
01:11:08,936 --> 01:11:11,355
Và máy quay là sự kết hợp lại
1014
01:11:11,438 --> 01:11:16,026
của một mảng tám nhân támcảm biến CCD có thể giao tiếp được.
1015
01:11:16,527 --> 01:11:19,404
Nên nếu…Ta có thể nhấn vào một trong các ảnh.
1016
01:11:19,488 --> 01:11:21,198
- Cái bên này.- Cái gì kia?
1017
01:11:21,281 --> 01:11:23,325
- Đó là mưa sao băng à?- Đây à?
1018
01:11:23,408 --> 01:11:27,287
Không. Đây là hai vệ tinhtrong phạm vi quan sát của chúng tôi.
1019
01:11:27,704 --> 01:11:29,873
Đây là công việc rất thú vị, vì…
1020
01:11:32,417 --> 01:11:36,004
chúng ta không muốn tuyệt chủngnhư khủng long, và…
1021
01:11:36,088 --> 01:11:38,173
nên cũng đáng bỏ côngcanh chừng những thứ này.
1022
01:11:38,257 --> 01:11:43,345
Mặc dù xác suất một thiên thạch lớnđâm vào chúng ta sắp tới là rất nhỏ.
1023
01:11:44,096 --> 01:11:47,140
Nhưng dù sớm hay muộn,sẽ có một thiên thạch lớn,
1024
01:11:47,224 --> 01:11:49,309
nên chúng tôi đang theo dõi.
1025
01:11:50,769 --> 01:11:53,272
Tôi cảm thấy có thể ngủ ngon hơn mỗi tối
1026
01:11:53,355 --> 01:11:56,650
khi biết luôn có người canh đêm,
1027
01:11:56,733 --> 01:12:00,112
tìm kiếm những thiên thạch sắp tới.Thật tuyệt vời.
1028
01:12:00,195 --> 01:12:02,322
Một năm 365 ngày, vâng.Hàng đêm.
1029
01:12:02,406 --> 01:12:04,658
Cảm ơn. Cảm ơn rất nhiềuvì bảo vệ chúng tôi.
1030
01:12:05,284 --> 01:12:07,369
- Không có gì. Vinh dự của chúng tôi.- Vâng.
1031
01:12:07,953 --> 01:12:12,040
Ảnh bầu trời đêmđược phân tích bởi Tiến sĩ Rob Weryk…
1032
01:12:12,124 --> 01:12:13,917
ROB WERYKVIỆN THIÊN VĂN HỌC, HAWAII
1033
01:12:14,001 --> 01:12:16,211
…nhà nghiên cứuphòng thủ hành tinh đến từ Canada.
1034
01:12:17,462 --> 01:12:20,299
Tôi không thể tin đây là lần đầuanh đến kính viễn vọng.
1035
01:12:20,382 --> 01:12:23,677
Vâng, thường thì tôi tập trung vàophân tích dữ liệu, đánh giá đối tượng.
1036
01:12:23,760 --> 01:12:25,679
Nên thật vui khi có cơ hộiđến xem kính viễn vọng.
1037
01:12:25,762 --> 01:12:29,057
Giống như gặp một người anh emanh chưa từng gặp?
1038
01:12:29,141 --> 01:12:30,517
Đúng thế.
1039
01:12:30,601 --> 01:12:33,979
Thật ra kính viễn vọng mở vàocuối buổi tối trong một tiếng rưỡi.
1040
01:12:34,062 --> 01:12:36,398
Chúng tôi được đánh giá dữ liệu sáng nay.
1041
01:12:36,481 --> 01:12:38,901
Tôi đã tìm thấy sáu vật thể tiềm năng mới.
1042
01:12:38,984 --> 01:12:40,277
"Chúng tôi" tức là "anh". Anh tìm thấy.
1043
01:12:40,360 --> 01:12:42,070
Nói chung đó là công sức tập thể,
1044
01:12:42,154 --> 01:12:43,822
nhưng tôi là người đánh giá, nên…
1045
01:12:43,906 --> 01:12:46,283
Vật thể thú vị nhấtanh từng phát hiện ra là gì?
1046
01:12:46,366 --> 01:12:49,369
Vật thể thú vị nhất chúng tôi phát hiện rasau này có tên 'Oumuamua.
1047
01:12:49,453 --> 01:12:51,330
Nó là sao chổi liên ngân hà đầu tiên.
1048
01:12:51,413 --> 01:12:53,707
Nó là sao chổiđến từ bên ngoài hệ mặt trời này.
1049
01:12:53,790 --> 01:12:56,335
Đó là lần đầu tiênchúng tôi thấy một vật thể như thế.
1050
01:12:56,418 --> 01:12:57,586
'Oumuamua?
1051
01:12:57,669 --> 01:12:59,880
'Oumuamua. Nó là một từ tiếng Hawaii.
1052
01:12:59,963 --> 01:13:01,965
Nghĩa là "sứ giả đầu tiêntừ xa đến". Vâng.
1053
01:13:02,049 --> 01:13:03,050
Được.
1054
01:13:03,759 --> 01:13:05,844
Đó là quá trình hai bước.
1055
01:13:05,928 --> 01:13:09,306
Phần mềm máy tính không hoàn hảo,và vẫn cần đánh giá thủ công,
1056
01:13:09,389 --> 01:13:10,849
đó là vai trò của tôi.
1057
01:13:10,933 --> 01:13:14,478
Trách nhiệm chính của tôilà đánh giá những phát hiện ban đêm.
1058
01:13:14,561 --> 01:13:16,313
Những vật thể thật,
1059
01:13:16,396 --> 01:13:20,400
chúng sẽ xuất hiện dưới dạngmột chuỗi chấm hoặc vật thể có vết.
1060
01:13:20,484 --> 01:13:22,653
Anh là người đầu tiên được xem?
1061
01:13:22,736 --> 01:13:25,322
Vâng. Trong khi máy theo dõithu thập dữ liệu,
1062
01:13:25,405 --> 01:13:28,492
tôi là người đầu tiên trên hành tinhđược đánh giá và xem,
1063
01:13:28,575 --> 01:13:30,452
và báo cáo của tôi sẽ rung chuông cảnh báo
1064
01:13:30,536 --> 01:13:32,871
nếu có một vật thểlà mối nguy cho trái đất.
1065
01:13:34,498 --> 01:13:37,543
Báo độngsẽ ngay lập tức kêu gọi sự chú ý
1066
01:13:37,626 --> 01:13:41,255
của Văn phòng Điều phốiPhòng vệ Hành tinh của NASA.
1067
01:13:42,089 --> 01:13:44,132
Chỉ một số ít người biết nó tồn tại.
1068
01:13:44,216 --> 01:13:45,801
VĂN PHÒNG ĐIỀU PHỐIPHÒNG VỆ HÀNH TINH
1069
01:13:45,884 --> 01:13:48,887
Người phụ trách ở đây làTiến sĩ Kelly Fast, một nhà thiên văn.
1070
01:13:48,971 --> 01:13:49,972
KELLY FASTNHÀ THIÊN VĂN
1071
01:13:50,347 --> 01:13:52,516
Tôi nghe nóicô miêu tả tiểu hành tinh
1072
01:13:52,599 --> 01:13:54,101
là sâu hại của hệ mặt trời.
1073
01:13:54,184 --> 01:13:55,769
Sao cô lại nói thế?
1074
01:13:56,478 --> 01:14:01,108
Chắc chắn những nhà thiên vănđang tìm kiếm thứ ngoài tiểu hành tinh,
1075
01:14:02,192 --> 01:14:03,652
họ có thể đang theo dõi mục tiêu,
1076
01:14:03,735 --> 01:14:08,031
và tiểu hành tinh là thứ chen vàocái họ đang theo dõi.
1077
01:14:08,115 --> 01:14:11,118
Nên chắc trên quan điểm nào đó,nếu ta đang theo dõi một thứ khác,
1078
01:14:11,201 --> 01:14:13,412
thì chúng chính làsâu hại của hệ mặt trời.
1079
01:14:14,121 --> 01:14:15,873
Trên quan điểm của chúng tôi ở NASA,
1080
01:14:15,956 --> 01:14:20,586
chúng rất tốt cho khoa học,cho mục tiêu của phi thuyền.
1081
01:14:20,669 --> 01:14:22,421
Chúng tôi cũng muốn để mắt đến chúng,
1082
01:14:22,504 --> 01:14:27,009
vì hai thứ cùng chiếm một vị trí cùng lúckhông bao giờ là tốt.
1083
01:14:27,092 --> 01:14:30,804
Nên chúng tôi muốn biết có thứ nàosẽ cắt ngang quỹ đạo trái đất
1084
01:14:30,888 --> 01:14:33,307
vào lúc trái đất sẽ ở đó không.
1085
01:14:33,390 --> 01:14:35,976
Luôn có bụi bay vào khí quyển trái đất.
1086
01:14:36,059 --> 01:14:37,936
Ta thấy sao băng,
1087
01:14:38,020 --> 01:14:39,980
đó là bụi bị đốt cháy trong khí quyển.
1088
01:14:40,063 --> 01:14:43,025
Nhưng khi nó lớn hơn,
1089
01:14:43,108 --> 01:14:45,903
khi lớn đến kích thước một tiểu hành tinh…
1090
01:14:47,070 --> 01:14:49,865
Khí quyển trái đấtlàm rất tốt việc đốt cháy,
1091
01:14:49,948 --> 01:14:52,159
nhưng rồi sẽ có những thứquá lớn không đốt được.
1092
01:14:52,242 --> 01:14:55,454
Chelyabinsk, đường kính 20 mét.Sự tàn phá thật kinh hoàng.
1093
01:14:56,246 --> 01:14:58,707
Tunguska, Siberia, năm 1908.
1094
01:14:58,790 --> 01:15:02,002
Có lẽ đó là tiểu hành tinhđường kính 40 mét.
1095
01:15:04,379 --> 01:15:08,342
Tám mươi triệu cây cốibị sóng xung kích san phẳng.
1096
01:15:08,425 --> 01:15:13,096
Nhưng không tìm thấymột hạt bụi nào từ tiểu hành tinh.
1097
01:15:16,225 --> 01:15:19,937
Còn phòng vệ? Ta có thể làm gìnếu một cục khổng lồ lao đến chúng ta?
1098
01:15:20,020 --> 01:15:21,980
Ta có thể làm gì?
1099
01:15:22,064 --> 01:15:24,691
Vâng, cách phòng vệ tốt nhất là chuẩn bị.
1100
01:15:24,775 --> 01:15:26,652
Nên phát hiện ra chúng trước…
1101
01:15:26,735 --> 01:15:29,363
Ta không biết cách phòng vệđến khi phát hiện ra chúng.
1102
01:15:29,446 --> 01:15:31,490
Đó là việc cần làm đầu tiên.
1103
01:15:31,573 --> 01:15:34,076
Và việc đó đang làmbằng cách khảo sát địa hình.
1104
01:15:34,535 --> 01:15:36,203
Hãy nghĩ thế này:
1105
01:15:36,286 --> 01:15:37,120
Ta có mặt trời,
1106
01:15:37,204 --> 01:15:39,957
ta có trái đất và các hành tinh khácquay quanh mặt trời,
1107
01:15:40,040 --> 01:15:41,208
như trên một đường đua.
1108
01:15:41,291 --> 01:15:44,169
Rồi có các tiểu hành tinhquay quanh mặt trời trên đường đua.
1109
01:15:44,253 --> 01:15:47,005
Rất nhiều lần chúng có thể đến gần nhau.
1110
01:15:47,089 --> 01:15:49,925
Thật ra, điều đó rất thường gặp,cái gọi là "tiếp cận gần",
1111
01:15:50,008 --> 01:15:53,011
khi mà tiểu hành tinh đến gần trái đất…
1112
01:15:53,095 --> 01:15:56,390
Gần nghĩa là gấp nhiều lầnkhoảng cách tới mặt trăng.
1113
01:15:56,849 --> 01:15:58,517
Nhưng cứ cho là nó rất lớn đi.
1114
01:15:58,600 --> 01:16:02,062
Nó là một tiểu hành tinh rất lớn,và ta không có nhiều thời gian.
1115
01:16:02,688 --> 01:16:06,233
Có những bộ phimchiếu cảnh làm nổ tung nó.
1116
01:16:06,316 --> 01:16:09,361
Không nhất thiết phải làm thế.Vẫn cần một cú đẩy tốt.
1117
01:16:09,444 --> 01:16:12,823
Có thể dùng một thiết bị nổ hạt nhân
1118
01:16:12,906 --> 01:16:14,283
được dùng trong các bộ phim đó.
1119
01:16:14,366 --> 01:16:18,245
Nhưng kế hoạch làkích nổ nó cạnh tiểu hành tinh,
1120
01:16:18,328 --> 01:16:23,375
và năng lượng từ vụ nổsẽ chiếu lên bề mặt,
1121
01:16:23,458 --> 01:16:26,211
và vật chất bị nổtrên bề mặt tiểu hành tinh
1122
01:16:26,295 --> 01:16:28,297
sẽ đẩy nó đi theo hướng khác.
1123
01:16:30,340 --> 01:16:32,593
Một cách tiếp cậnnhẹ nhàng, ít đe dọa…
1124
01:16:32,676 --> 01:16:34,052
TIỂU HÀNH TINH RYUGU, KÍCH THƯỚC 1 KM
1125
01:16:34,136 --> 01:16:38,307
…đã được một tàu thăm dò Nhật Bảnthực hiện trên tiểu hành tinh Ryugu.
1126
01:16:39,391 --> 01:16:41,602
Kích thước tiểu hành tinh nhỏ thế nào
1127
01:16:41,685 --> 01:16:46,815
ta có thể nhận biết qua kích thướccủa cái bóng tàu thăm dò trên bề mặt.
1128
01:16:49,651 --> 01:16:53,906
Trọng lực nhỏ đến nỗi cú hạ cánh nhẹ nhất
1129
01:16:53,989 --> 01:16:58,702
đã quăng đi một lượng lớnmảnh vụn vào không gian.
1130
01:17:00,621 --> 01:17:03,749
Đó là cách vẫn thạch hình thành.
1131
01:17:05,042 --> 01:17:08,962
Tàu thăm dò đang trên đườngquay lại trái đất,
1132
01:17:09,046 --> 01:17:12,799
mang theo một gram vật chấtlấy từ tiểu hành tinh.
1133
01:17:13,842 --> 01:17:18,138
Nhưng để tìm những mẫu vật lớn hơn,Nam Cực là thiên đường.
1134
01:17:21,767 --> 01:17:25,062
Không phải vì đá rơi xuống đâynhiều hơn các nơi khác.
1135
01:17:25,812 --> 01:17:31,401
Chúng rất dễ bị phát hiện trênnhững sông băng bao phủ phần lớn lục địa
1136
01:17:31,485 --> 01:17:34,571
lớn hơn cả Hoa Kỳ này.
1137
01:17:35,989 --> 01:17:41,078
Chúng tôi được mời tham giatìm kiếm cùng các nhà khoa học Hàn Quốc.
1138
01:17:41,745 --> 01:17:44,498
Trạm của họ, có tên Jang Bogo…
1139
01:17:44,581 --> 01:17:45,832
TRẠM JANG BOGONAM CỰC
1140
01:17:45,916 --> 01:17:49,837
…đặt ở bờ biển Đông Nam Cực,là chỗ ở của khoảng 50 người.
1141
01:17:53,048 --> 01:17:57,052
Mùa hè nam bán cầu kéo dài gần năm tháng,
1142
01:17:57,469 --> 01:18:00,013
mà trong thời gian đó,mặt trời không bao giờ lặn.
1143
01:18:03,183 --> 01:18:06,895
Bên trong rộng rãi hơn chúng tôi tưởng.
1144
01:18:08,522 --> 01:18:13,610
Chỉ cách đó vài dặm, sáu ngườitrong đoàn thám hiểm gần nhất của Scott
1145
01:18:13,694 --> 01:18:19,825
phải chịu đựng cả mùa đông trongmột hang tuyết chật chội chỉ rộng ba mét.
1146
01:18:20,659 --> 01:18:23,620
Họ chịu đói và chịu rét trong bẩn thỉu,
1147
01:18:23,704 --> 01:18:28,417
cầm hơi bằng thịt hải cẩuvà khẩu phần một cái bánh quy một ngày.
1148
01:18:29,418 --> 01:18:31,837
Từ nhật ký các thành viên của Scott,
1149
01:18:31,920 --> 01:18:37,634
chúng tôi biết họ mơ về những bữa đại tiệcmà họ xâu xé bằng các cái nĩa đã chờ sẵn.
1150
01:18:37,718 --> 01:18:42,014
Chỉ có một người ăn được trong giấc mơ,
1151
01:18:42,097 --> 01:18:45,767
và anh ta bị đồng đội ghétcũng là hợp lẽ phải thôi.
1152
01:18:50,147 --> 01:18:53,317
Nhưng chúng tôi không đến đâyvì tôm hùm và kim chi.
1153
01:18:53,817 --> 01:18:57,988
Chúng tôi háo hức được bayđến Cao nguyên Cực bằng trực thăng.
1154
01:18:58,822 --> 01:19:02,910
Chúng tôi biếtcó một đoàn thám hiểm đường bộ bằng xe tải
1155
01:19:02,993 --> 01:19:05,954
đã rời trạm ba tuần trước
1156
01:19:06,038 --> 01:19:10,626
và đang ở gần khu tìm kiếm vẫn thạchtrên băng xanh.
1157
01:19:20,928 --> 01:19:25,766
Nhưng trước hết, trực thăngphải bay lên độ cao 2.000 mét.
1158
01:19:26,266 --> 01:19:30,729
Từ trạm ngoài bờ biểnđến cao nguyên băng trong lục địa,
1159
01:19:30,812 --> 01:19:34,691
chúng tôi bay qua sông băngxếp tầng dốc xuống.
1160
01:19:35,400 --> 01:19:37,569
Cứ hình dung phải đi bộ mà xem.
1161
01:19:38,237 --> 01:19:41,281
Mỗi tảng đá xếp đặt lộn xộn này
1162
01:19:41,365 --> 01:19:43,992
đều lớn hơn một tòa chung cư,
1163
01:19:44,076 --> 01:19:47,621
và khối đá liên tục trôi về phía biển.
1164
01:19:51,416 --> 01:19:53,794
Cuối cùng chúng tôi cũng đến Cao nguyên.
1165
01:19:54,628 --> 01:19:59,842
Chỉ còn lại một vài ngọn núi,vươn lên khỏi băng như những hòn đảo.
1166
01:20:01,677 --> 01:20:06,390
Cảm giác như bước vào một thế giớikhông tồn tại ở hành tinh này.
1167
01:20:11,645 --> 01:20:14,523
Từ đây bắt đầu sự cô đơn hiu quạnh
1168
01:20:14,606 --> 01:20:20,737
của một lục địa rộng lớn phủ đầy băngdày từ hai đến bốn cây số.
1169
01:20:26,285 --> 01:20:30,539
Qua dữ liệu GPS,chúng tôi biết vị trí của đoàn xe.
1170
01:20:31,999 --> 01:20:33,959
Họ đang đợi chúng tôi.
1171
01:20:52,978 --> 01:20:56,315
Chúng tôi rất mong được gặp Jong Ik Lee,
1172
01:20:56,398 --> 01:20:58,692
trưởng nhóm thám hiểm này.
1173
01:20:59,526 --> 01:21:03,280
Anh ấy là người mời chúng tôi đến Nam Cực,
1174
01:21:03,363 --> 01:21:05,574
và cảm giác như gặp lại một người bạn cũ.
1175
01:21:05,657 --> 01:21:07,492
JONG IK LEEVIỆN NGHIÊN CỨU ĐỊA CỰC HÀN QUỐC
1176
01:21:07,576 --> 01:21:09,328
- Tôi không nghĩ anh sẽ đến được.- Vâng.
1177
01:21:09,411 --> 01:21:11,330
Tôi không biết chúng tôi sẽ đến được.
1178
01:21:11,413 --> 01:21:13,290
Giấc mơ của tôi…
1179
01:21:13,373 --> 01:21:17,878
Chúng tôi đã xem phim anh ấy quayở một nơi gần đây vài năm trước.
1180
01:21:18,962 --> 01:21:21,548
Anh ấy tìm được một vẫn thạch lớn,
1181
01:21:21,632 --> 01:21:26,220
và chúng tôi phải lòng anh ấy,khi thấy niềm vui ngây ngất của khám phá.
1182
01:21:27,012 --> 01:21:29,681
Đây là đỉnh cao của khoa học.
1183
01:21:32,893 --> 01:21:37,814
THUỘC VỀVIỆN NGHIÊN CỨU ĐỊA CỰC HÀN QUỐC, 2014
1184
01:22:10,180 --> 01:22:12,474
Được, bỏ xuống.
1185
01:22:21,024 --> 01:22:25,445
Một điều khác tôi thíchở những khoảnh khắc xúc động cực độ này,
1186
01:22:25,529 --> 01:22:30,075
điều mà thứ học thuyết ngớ ngẩnở trường phim không bao giờ cho phép.
1187
01:22:31,702 --> 01:22:34,454
Hãy nhìn cảnh nền. Một người tiến vào.
1188
01:22:34,538 --> 01:22:38,458
Không có mục đích rõ ràng nào,thời điểm sai,
1189
01:22:38,542 --> 01:22:40,544
chổng mông về máy quay.
1190
01:22:59,062 --> 01:23:00,856
Quay lại hiện tại…
1191
01:23:01,690 --> 01:23:06,195
Đi cùng chúng tôi, vợ Jong Ik,Mi Jung cũng đã đến,
1192
01:23:06,278 --> 01:23:09,448
cô cũng làmột nhà địa chất địa cực có tên tuổi.
1193
01:23:21,251 --> 01:23:23,128
Vợ chồng đoàn tụ.
1194
01:23:24,588 --> 01:23:29,009
Vài phút sau khi đến,chúng tôi tìm thấy vẫn thạch đầu tiên.
1195
01:23:30,260 --> 01:23:34,097
Bề mặt băng trơ trụi, không bị tuyết phủ,
1196
01:23:34,181 --> 01:23:36,767
là địa hình lý tưởngđể phát hiện ra chúng.
1197
01:23:37,684 --> 01:23:42,940
Khối băng khổng lồ di chuyển chậm rãi,như cái băng chuyền
1198
01:23:43,023 --> 01:23:48,612
và để lộ ra những hòn đárơi xuống cách đây hàng trăm ngàn năm.
1199
01:23:51,782 --> 01:23:55,369
Phần lớn vẫn thạchbị trôi xuống đại dương.
1200
01:23:55,911 --> 01:24:02,000
Nhưng ở nơi sông băng bị chệch lên trênbởi rặng núi sâu dưới đó,
1201
01:24:02,084 --> 01:24:06,255
băng bốc hơi, để lại đá trên bề mặt.
1202
01:24:08,090 --> 01:24:11,593
Mỗi hòn đá ở đây đều là vẫn thạch.
1203
01:24:55,345 --> 01:24:58,473
Hãy nhìn người bên phải.Anh ấy tìm thấy gì đó.
1204
01:25:12,154 --> 01:25:14,948
Người may mắn đó hóa ra lại là Clive.
1205
01:25:15,574 --> 01:25:18,619
Có thể trông như dàn dựng,nhưng đúng là anh ấy.
1206
01:25:23,415 --> 01:25:29,296
Đây rồi!Đây là mẫu vật của anh!
1207
01:25:29,379 --> 01:25:31,548
Chúc mừng.
1208
01:25:31,632 --> 01:25:34,218
To lắm. To nhất hôm nay.
1209
01:25:34,301 --> 01:25:38,013
Tôi tìm thấy một viên đằng kia. Bé.
1210
01:25:38,096 --> 01:25:39,431
Rồi khi tôi…
1211
01:25:39,515 --> 01:25:41,141
Hóa ra
1212
01:25:41,225 --> 01:25:45,020
đó cũng là vẫn thạch lớn nhấttrong cả mùa,
1213
01:25:45,103 --> 01:25:50,442
và đánh giá sơ bộ cho thấyđó là một mẫu vật cực kỳ quý hiếm.
1214
01:26:03,872 --> 01:26:08,252
Chúng tôi tiếp tục tìm kiếm,nhưng một ý nghĩ len lỏi vào đầu.
1215
01:26:09,086 --> 01:26:13,048
Phải năm tháng nữa trời mới tối,
1216
01:26:13,799 --> 01:26:19,471
và chúng tôi có thể đi bộsuốt 5.000 cây số mà không gặp một ai.
1217
01:26:42,786 --> 01:26:47,666
Đây là trải nghiệm không gian tối thượngcho những người đi bộ.
1218
01:26:49,168 --> 01:26:55,174
Nhưng chúng tôi biết một nơi mà không phảiđôi chân, mà tâm hồn bắt đầu trôi tới,
1219
01:26:55,924 --> 01:27:00,137
một nơi vượt lên trênsự tồn tại con người.
1220
01:27:05,267 --> 01:27:09,605
Hành trình cuối cùng đưa chúng tôi đếnmột trong những hòn đảo hẻo lánh nhất
1221
01:27:09,688 --> 01:27:12,774
của quần đảo ở eo biển Torres.
1222
01:27:13,859 --> 01:27:18,238
Quần đảo này nằm giữa Úc và New Guinea.
1223
01:27:20,032 --> 01:27:25,412
Hòn đảo tí hon này có tên Mer,với dân số khoảng 400 người.
1224
01:27:26,747 --> 01:27:30,959
Chúng tôi được kểtín ngưỡng bộ lạc về sao băng
1225
01:27:31,043 --> 01:27:35,506
mang linh hồn người chếtđến một cuộc sống mới ở nơi khác.
1226
01:27:38,175 --> 01:27:41,220
Doug Passi, một trong những già làng...
1227
01:27:41,637 --> 01:27:47,142
biết chuyện về những linh hồnđi trên sao băng sang thế giới bên kia.
1228
01:27:49,436 --> 01:27:55,400
Một thành viên gia đìnhđược hồn ma đưa đi trên maier.
1229
01:27:55,484 --> 01:27:58,237
- "Maier" nghĩa là sao băng?- Sao băng, đúng.
1230
01:27:58,320 --> 01:28:03,075
Và cô ấy ở trên chính maier,
1231
01:28:03,158 --> 01:28:04,284
cháy trong lửa.
1232
01:28:06,912 --> 01:28:07,913
Tôi được kể như thế.
1233
01:28:08,872 --> 01:28:11,458
Và người ta nói đó là chuyện có thật.
1234
01:28:12,167 --> 01:28:16,380
Và người đó… cụ bà đó…có tên Gizou Simbolo.
1235
01:28:16,463 --> 01:28:18,090
Bà ấy còn sống,hay đó là linh hồn?
1236
01:28:18,173 --> 01:28:19,925
Bà ấy còn sống.
1237
01:28:20,551 --> 01:28:23,345
Và khi gia đình họ sẵn sàng chết…
1238
01:28:24,721 --> 01:28:27,307
maier có thể kể một câu chuyện nói rằng,
1239
01:28:27,391 --> 01:28:31,645
"Có người sẽ mất đitrong vài ngày tới". Hay…
1240
01:28:32,396 --> 01:28:34,022
Hay…
1241
01:28:34,857 --> 01:28:38,026
"Từ đây anh ấy đi nơi khác".
1242
01:28:39,444 --> 01:28:44,199
Sao… Sao băng. Maier.Đôi khi màu đỏ. Đôi khi màu xanh nhạt.
1243
01:28:46,159 --> 01:28:47,995
Có vẻ ở đây cái chết là…
1244
01:28:48,078 --> 01:28:51,957
Nó không phải một sự kiện lớn.Nó là khởi đầu của một hành trình.
1245
01:28:53,208 --> 01:28:57,129
Khởi đầu của hành trình mớiđến một cuộc sống mới. Đúng.
1246
01:29:02,342 --> 01:29:04,052
Họ đến với nhiều hình dạng khác nhau.
1247
01:29:04,761 --> 01:29:09,099
Hình dạng chim, chó, con người.
1248
01:29:11,143 --> 01:29:14,313
Hoặc cái bóng mà ta thấydi chuyển trên tường.
1249
01:29:14,980 --> 01:29:16,857
Hoặc có thể là khúc gỗ trôi.
1250
01:29:17,941 --> 01:29:20,360
Khúc gỗ trôi trên đại dương.
1251
01:29:27,826 --> 01:29:29,995
Vì chúng tôi đem máy quay đến,
1252
01:29:30,078 --> 01:29:33,749
dân đảo hồi sinhmột điệu múa gần như đã bị lãng quên,
1253
01:29:33,832 --> 01:29:36,877
chưa từng được biểu diễn ở đâytrong suốt nửa thế kỷ.
1254
01:29:44,092 --> 01:29:49,556
Alo Tapim, một già làng,dạy vũ đạo cho các thanh niên.
1255
01:30:48,240 --> 01:30:54,288
Điệu múa là về maier, như đã chỉ ra.
1256
01:30:55,747 --> 01:30:59,918
Maier là ngôi sao, sao chổi.
1257
01:31:00,794 --> 01:31:02,713
Và đó là ngôi sao đặc biệt.
1258
01:31:06,967 --> 01:31:11,221
Chỉ trong những dịp đặc biệt, ngôi sao nàymới xuất hiện trước người dân Meriam.
1259
01:31:11,305 --> 01:31:14,099
Người Meriam quan sát ngôi sao này
1260
01:31:14,766 --> 01:31:18,937
khi một người thânrời khỏi kiếp này sang kiếp sau.
1261
01:31:20,647 --> 01:31:23,734
Bước chuyển được thực hiệnthông qua ngôi sao này.
1262
01:31:26,195 --> 01:31:31,408
Các vũ công đang mang nair. Đuốc.
1263
01:31:32,618 --> 01:31:34,578
Chúng tôi gọi đó là nair.
1264
01:31:35,412 --> 01:31:36,538
Họ mang chúng.
1265
01:31:38,248 --> 01:31:43,420
Và họ ra dấu khi ngôi sao đó…
1266
01:31:43,504 --> 01:31:48,425
sao băng thả than hồng.
1267
01:31:50,010 --> 01:31:52,721
Thể hiện qua que lửa họ mang theo.
1268
01:31:54,181 --> 01:31:57,142
Và khi hai que lửa vỗ vào nhau…
1269
01:31:58,769 --> 01:32:00,771
chúng đập vào nhau,
1270
01:32:01,605 --> 01:32:04,942
vỗ vào nhau, hai que lửa, than hồng…
1271
01:32:06,902 --> 01:32:08,987
Và nó được ghi lại.
1272
01:32:12,824 --> 01:32:17,621
Nó nói… mô tả ngôi sao.
1273
01:32:19,831 --> 01:32:21,750
Đúng. Và đây là câu chuyện của chúng tôi.
1274
01:37:36,857 --> 01:37:38,859
Chuyển ngữ phụ đề bởi: Trọng Huy