1 00:00:17,060 --> 00:00:19,312 Czerwone Jabłko jest cenne, Mehmedzie. 2 00:00:20,730 --> 00:00:22,231 OBRZEŻA KONSTANTYNOPOLA, 1443 3 00:00:22,315 --> 00:00:23,232 Najsłodsze. 4 00:00:23,316 --> 00:00:24,817 10 LAT PRZED OBLĘŻENIEM 5 00:00:24,901 --> 00:00:25,860 Najdojrzalsze. 6 00:00:27,528 --> 00:00:30,198 To bijące serce w centrum wszechświata. 7 00:00:31,115 --> 00:00:32,158 Ziemia obiecana. 8 00:00:34,327 --> 00:00:37,705 Kto podbije Konstantynopol, ten zdobędzie świat. 9 00:00:39,373 --> 00:00:41,042 Ale spójrz na te mury, synu. 10 00:00:42,877 --> 00:00:46,130 Powstrzymały każdą armię, która próbowała zdobyć miasto. 11 00:00:47,882 --> 00:00:49,175 Powstrzymały mnie. 12 00:00:51,010 --> 00:00:52,553 Dlaczego ich nie zburzymy? 13 00:00:52,637 --> 00:00:55,223 Nie istnieje tak potężna broń. 14 00:00:55,848 --> 00:01:00,144 Niektórzy zastanawiają się, czy sam Allach byłby w stanie to zrobić. 15 00:01:02,105 --> 00:01:02,939 Ojcze... 16 00:01:05,608 --> 00:01:07,693 Ja zburzę te mury... 17 00:01:10,029 --> 00:01:11,531 a gdy zostanę sułtanem... 18 00:01:12,949 --> 00:01:14,575 zdobędę Konstantynopol. 19 00:01:26,712 --> 00:01:28,339 NETFLIX — SERIAL ORYGINALNY 20 00:01:28,422 --> 00:01:29,924 Każde imperium rodzi się 21 00:01:30,007 --> 00:01:33,553 z krwi, stali, łutu szczęścia i podbojów. 22 00:01:34,095 --> 00:01:38,558 W roku 1453 cesarz rzymski Konstantyn XI 23 00:01:38,641 --> 00:01:41,018 i sułtan z dynastii osmańskiej Mehmed II 24 00:01:41,102 --> 00:01:43,938 toczą wielką bitwę o Konstantynopol. 25 00:01:44,814 --> 00:01:47,942 Miasto to próbowały podbić 23 armie. 26 00:01:48,025 --> 00:01:49,443 Wszystkie na próżno. 27 00:01:49,819 --> 00:01:53,030 Z tej rzezi wyłoni się jeden zwycięzca, 28 00:01:53,364 --> 00:01:57,326 który zmieni bieg historii na kolejne 300 lat. 29 00:01:58,119 --> 00:02:02,165 Ponieważ, aby jedno imperium powstało, drugie musi upaść. 30 00:02:13,926 --> 00:02:18,055 Działa mają strzelać dniem i nocą, dopóki Rzymianie nie wyczołgają się, 31 00:02:18,139 --> 00:02:19,223 błagając o litość. 32 00:02:20,558 --> 00:02:22,727 Kwiecień 1453 roku. 33 00:02:22,810 --> 00:02:27,356 Sułtan Mehmed II dokonuje ataku artyleryjskiego na Konstantynopol, 34 00:02:29,442 --> 00:02:32,195 jakiego świat jeszcze nie widział. 35 00:02:33,487 --> 00:02:38,117 Było tam 69 czy 70 dział, to największa liczba, 36 00:02:38,201 --> 00:02:40,494 jaką świat widział w jednym miejscu. 37 00:02:42,163 --> 00:02:45,666 To nie były działa, jakie znamy z XVIII czy XIX wieku. 38 00:02:45,750 --> 00:02:47,251 Są ogromne. 39 00:02:58,638 --> 00:02:59,639 Dobry Boże. 40 00:03:00,681 --> 00:03:03,809 Mury nie wytrzymają do zachodu słońca. 41 00:03:04,769 --> 00:03:06,687 Nie trać wiary, lordzie Łukaszu. 42 00:03:07,521 --> 00:03:11,609 Jesteśmy bezpieczni, dopóki czuwa nad nami Duch Święty. 43 00:03:15,821 --> 00:03:19,325 Cesarz Konstantyn obserwuje z murów 44 00:03:19,408 --> 00:03:21,410 80 tysięcy żołnierzy Mehmeda. 45 00:03:21,869 --> 00:03:25,206 Monumentalne zadanie odparcia ataku Turków osmańskich 46 00:03:25,289 --> 00:03:30,127 spoczywa na barkach najemnika z Genui, Giovanniego Giustinianiego. 47 00:03:32,296 --> 00:03:36,717 Giustiniani i jego żołnierze muszą obronić 23 km murów. 48 00:03:37,176 --> 00:03:41,097 Mury zbudował w V wieku cesarz Teodozjusz II. 49 00:03:41,305 --> 00:03:44,308 To jedne z najmocniejszych murów, jakie zbudowano. 50 00:03:44,517 --> 00:03:48,437 Mury Konstantynopola istniały w tej formie przez 1100 lat. 51 00:03:48,521 --> 00:03:49,355 PISARZ, 1453 52 00:03:49,438 --> 00:03:52,566 To wyjątkowe osiągnięcie wojskowej inżynierii. 53 00:03:53,317 --> 00:03:56,487 Mury mają pięć linii. Jest fosa zewnętrzna, 54 00:03:57,113 --> 00:04:00,366 potem otwarte pole, przez które oddziały muszą przebiec, 55 00:04:00,449 --> 00:04:01,784 swoiste pole śmierci. 56 00:04:01,867 --> 00:04:04,870 Potem jest mur zewnętrzny z wieżami, 57 00:04:04,954 --> 00:04:08,416 następnie kolejne pole śmierci, a potem mur wewnętrzny. 58 00:04:08,499 --> 00:04:11,627 Cały system ma około 60 metrów szerokości. 59 00:04:12,003 --> 00:04:15,673 Odległość od dna fosy do szczytu murów to jakieś 30 metrów. 60 00:04:16,173 --> 00:04:17,675 Nikt się przez to nie przedarł. 61 00:04:18,175 --> 00:04:20,219 Mehmed spogląda na miasto 62 00:04:20,303 --> 00:04:25,266 i mówi: „Nikt nigdy nie przedarł się przez te ogromne mury. 63 00:04:26,976 --> 00:04:29,312 Jak je zburzyć? Potrzeba artylerii. 64 00:04:30,187 --> 00:04:32,857 Chcę mieć działo, które je zburzy”. 65 00:04:33,816 --> 00:04:36,319 Zdecydował się na atak frontalny. 66 00:04:37,987 --> 00:04:39,697 Uznał to za wyzwanie. 67 00:04:40,239 --> 00:04:42,074 Właśnie taki był. 68 00:04:42,825 --> 00:04:44,535 Taki miał charakter. 69 00:04:47,121 --> 00:04:50,666 Plan Mehmeda był średniowieczną wersją „szoku i przerażenia”. 70 00:04:52,626 --> 00:04:57,006 Zakładał zniszczenie ogromnych murów przytłaczającą siłą artylerii. 71 00:04:58,257 --> 00:05:00,718 Trzonem ataku artyleryjskiego 72 00:05:00,885 --> 00:05:04,597 było ośmiometrowe działo o nazwie Bazylika. 73 00:05:05,181 --> 00:05:09,018 Wybudowano ogromną armatę! 74 00:05:09,685 --> 00:05:13,272 Podobno ciągnęła ją setka wołów. 75 00:05:13,814 --> 00:05:16,692 Wymagało to wybitnych umiejętności metalurgicznych. 76 00:05:17,318 --> 00:05:22,448 Ściany z brązu o grubości 20 centymetrów, kule ważące pół tony. 77 00:05:23,449 --> 00:05:26,369 Stopiono wiele dzwonów bałkańskich kościołów, 78 00:05:26,452 --> 00:05:28,496 żeby ją stworzyć. 79 00:05:28,996 --> 00:05:33,209 Turcy nazywają wielką bombardę „Niedźwiedziem”, 80 00:05:33,292 --> 00:05:36,003 a mniejsze działa „Niedźwiedziątkami”. 81 00:05:38,089 --> 00:05:39,048 Ostrożnie z tym! 82 00:05:39,131 --> 00:05:45,054 Superbroń Mehmeda stworzył Orban, mistrz puszkarstwa z Węgier. 83 00:05:45,221 --> 00:05:46,055 Ojcze! 84 00:05:46,764 --> 00:05:48,849 - Tak? - Pęknięcia są coraz większe. 85 00:05:50,851 --> 00:05:55,314 Te działa miały ogromną moc, ale mogły strzelać tylko co trzy godziny. 86 00:05:56,482 --> 00:05:58,692 Było prawdopodobne, że wybuchną. 87 00:05:59,902 --> 00:06:03,656 Jeśli strzelasz zbyt często, mogą powstać małe pęknięcia 88 00:06:03,739 --> 00:06:04,865 i wtedy wybuchają. 89 00:06:05,408 --> 00:06:07,701 To dość prymitywna broń. 90 00:06:09,537 --> 00:06:12,289 Po tym wystrzale damy jej odpocząć, dobrze? 91 00:06:13,165 --> 00:06:13,999 Idź. 92 00:06:14,083 --> 00:06:16,585 - Jesteśmy gotowi. - Strzelajcie! 93 00:06:24,218 --> 00:06:26,637 Działa strzelają dniami i nocami... 94 00:06:29,807 --> 00:06:31,725 pochłaniając miasto w chaosie. 95 00:06:35,855 --> 00:06:40,276 Giustiniani nigdy wcześniej nie miał do czynienia 96 00:06:41,193 --> 00:06:44,071 z działem, które może zburzyć mur. 97 00:06:47,700 --> 00:06:52,705 Giustiniani kazał żołnierzom ułożyć gruzy 98 00:06:54,081 --> 00:06:55,666 i odtworzyć mury, 99 00:06:55,749 --> 00:06:59,003 co zadziałało lepiej niż prawdziwe mury, 100 00:06:59,086 --> 00:07:03,549 bo luźne głazy pochłaniały uderzenie kul armatnich... 101 00:07:05,843 --> 00:07:09,889 Trudniej je zburzyć, potrzeba większej siły uderzenia. 102 00:07:14,018 --> 00:07:16,520 Po sześciu dniach bezustannych bombardowań 103 00:07:16,604 --> 00:07:20,608 mury Konstantynopola są uszkodzone, ale wciąż stoją. 104 00:07:23,235 --> 00:07:27,072 Przez ostrzał żołnierze nie mogą opuścić murów miasta. 105 00:07:27,573 --> 00:07:30,367 Żeby przeżyć ten atak, żołnierze muszą wymyślić, 106 00:07:30,451 --> 00:07:32,578 jak zmusić przeciwnika do defensywy. 107 00:07:37,458 --> 00:07:41,670 Giustiniani i jego włoscy najemnicy szykują się do kontrataku 108 00:07:41,754 --> 00:07:43,464 na wojska Mehmeda... 109 00:07:43,923 --> 00:07:45,925 poza murami miasta. 110 00:07:46,884 --> 00:07:50,095 Giustiniani prowadził małe ataki. 111 00:07:51,013 --> 00:07:57,520 Chciał zaskoczyć wroga, a także nie dopuścić, by odpoczął. 112 00:08:01,524 --> 00:08:02,816 Gotowi, bracia? 113 00:08:04,318 --> 00:08:05,152 Dla Boga! 114 00:08:06,237 --> 00:08:07,196 Dla sakiewki! 115 00:08:08,280 --> 00:08:11,575 Dla tej, do której chcecie wrócić! 116 00:08:19,458 --> 00:08:23,379 Giustiniani był ekspertem od walki defensywnej. 117 00:08:23,963 --> 00:08:27,758 Musiał zdecydować, czy bronić murów zewnętrznych, 118 00:08:28,259 --> 00:08:30,261 czy wewnętrznych. 119 00:08:31,178 --> 00:08:33,931 Postanowił bronić murów zewnętrznych. 120 00:08:34,932 --> 00:08:38,769 Pokażmy im, na co stać dzierżącego miecz bękarta z Genui! 121 00:08:41,564 --> 00:08:44,024 Obrona murów zewnętrznych to misja samobójcza, 122 00:08:44,483 --> 00:08:47,570 bo tam uderzały armaty. 123 00:08:51,740 --> 00:08:53,659 Włosi walczyli w taki sposób, 124 00:08:53,742 --> 00:08:56,829 że żołnierza w zbroi płytowej 125 00:08:56,912 --> 00:09:00,416 otaczali kusznicy. 126 00:09:01,208 --> 00:09:07,047 Można go porównać do czołgu podczas II wojny światowej. 127 00:09:07,131 --> 00:09:11,260 Za czołgiem chroni się piechota. 128 00:09:17,474 --> 00:09:18,475 Czekać! 129 00:09:20,185 --> 00:09:21,020 Czekać! 130 00:09:21,604 --> 00:09:22,646 Ognia! 131 00:09:27,109 --> 00:09:28,110 Do mieczy! 132 00:09:45,711 --> 00:09:47,921 Giustiniani miał ze sobą 133 00:09:48,005 --> 00:09:52,176 dużą, profesjonalną armię złożoną z 2000 osób. 134 00:09:52,259 --> 00:09:54,178 To byli zawodowi żołnierze. 135 00:09:55,554 --> 00:09:56,889 Zaprawieni w boju. 136 00:10:01,977 --> 00:10:05,481 Zatrudniali ich condottieri, czyli najemnicy-generałowie. 137 00:10:17,993 --> 00:10:22,498 Zawziętość i skuteczność ataku Giustinianiego 138 00:10:23,248 --> 00:10:25,501 zaskakuje Turków osmańskich. 139 00:10:27,920 --> 00:10:31,590 Pole bitwy wyściełają martwi i konający. 140 00:11:11,755 --> 00:11:14,508 Genueńczycy za swe męstwo zapłacą nam krwią. 141 00:11:28,188 --> 00:11:31,859 Skąd to opóźnienie, Orbanie? Czemu mój Niedźwiedź nie strzela? 142 00:11:31,942 --> 00:11:32,901 Jeszcze minuta. 143 00:11:32,985 --> 00:11:34,945 Nie zapłaciłem ci za nowinki. 144 00:11:36,572 --> 00:11:39,241 Obiecałeś, że twoje działa zburzą te mury. 145 00:11:40,868 --> 00:11:42,077 Lufa pęka. 146 00:11:42,745 --> 00:11:44,788 Miedź jest słabsza, niż sądziłem. 147 00:11:44,872 --> 00:11:46,790 Gdybym miał parę dni więcej... 148 00:11:46,874 --> 00:11:48,876 Ma natychmiast wystrzelić. 149 00:11:51,462 --> 00:11:53,464 Robię, co w mojej mocy, Paszo. 150 00:11:54,089 --> 00:11:57,092 Jeśli nam się poszczęści, wystrzelimy z niej rano. 151 00:11:57,176 --> 00:12:01,597 Jeśli chcesz, by tobie się poszczęściło, wystrzelisz z niej teraz. 152 00:12:02,389 --> 00:12:03,932 - Ale pęknięcia... - Teraz. 153 00:12:11,607 --> 00:12:13,734 Podczas oblężenia czas nagli. 154 00:12:15,068 --> 00:12:16,987 Z każdym dniem wzrasta ryzyko, 155 00:12:17,070 --> 00:12:21,950 że wrogowie Mehmeda ze wchodu i z zachodu zaatakują jego armię. 156 00:12:22,743 --> 00:12:27,623 Największe zagrożenie stanowi papież, który może wysłać posiłki z Europy. 157 00:12:28,499 --> 00:12:29,583 Załadowane. 158 00:12:32,377 --> 00:12:35,422 Nie zawiedź mnie, ty niesamowita bestio. 159 00:12:39,134 --> 00:12:40,511 Gotowy, Orbanie? 160 00:12:42,596 --> 00:12:43,472 Tak, sułtanie. 161 00:12:47,226 --> 00:12:49,728 Odsuńcie się. Dla własnego bezpieczeństwa. 162 00:12:49,895 --> 00:12:51,730 Miej trochę wiary, Orbanie. 163 00:12:52,815 --> 00:12:53,649 Ognia. 164 00:13:05,702 --> 00:13:06,954 Nie! 165 00:13:40,153 --> 00:13:40,988 Mehmedzie. 166 00:13:50,747 --> 00:13:51,748 Mehmedzie. 167 00:14:03,135 --> 00:14:03,969 Mehmedzie. 168 00:14:05,012 --> 00:14:06,179 Usiądź ze mną. 169 00:14:09,057 --> 00:14:09,892 Podejdź. 170 00:14:23,280 --> 00:14:24,656 Co się stało, mamo? 171 00:14:27,075 --> 00:14:29,244 Ojciec wzywa cię do stolicy. 172 00:14:29,995 --> 00:14:31,330 Wyjeżdżam na długo? 173 00:14:34,374 --> 00:14:35,208 Tak. 174 00:14:43,175 --> 00:14:44,635 A moje ptaszki? 175 00:14:44,718 --> 00:14:46,470 W stolicy dostaniesz inne. 176 00:14:46,803 --> 00:14:48,639 Ale jedziesz ze mną? 177 00:14:54,186 --> 00:14:55,938 Wkrótce się zobaczymy. 178 00:14:58,899 --> 00:15:00,442 Nie chcę jechać. 179 00:15:14,081 --> 00:15:17,000 Od tej pory żadnych łez, Mehmedzie. 180 00:15:18,961 --> 00:15:20,462 Sułtan nigdy nie płacze. 181 00:15:22,172 --> 00:15:24,049 A teraz idź. 182 00:15:24,132 --> 00:15:25,926 - Ale mamo... - Idź! 183 00:16:00,252 --> 00:16:02,963 Jego matka była prawdopodobnie Bizantyjką. 184 00:16:04,131 --> 00:16:07,634 Nie wiemy, kim była. Zabrał ze sobą ten sekret do grobu. 185 00:16:10,721 --> 00:16:12,514 Zawsze nazywał ją Hatun. 186 00:16:13,056 --> 00:16:13,932 „Dama”. 187 00:16:17,769 --> 00:16:20,188 Ale nie wiemy, kim była. 188 00:16:28,864 --> 00:16:33,368 ADRIANOPOL STOLICA IMPERIUM OSMAŃSKIEGO 189 00:16:34,911 --> 00:16:38,623 Mehmed przybywa do stolicy bez rodziny ani przyjaciół. 190 00:16:39,124 --> 00:16:41,126 Ma tylko ojca, sułtana. 191 00:16:54,347 --> 00:16:58,101 Jego macocha, Mara Branković, serbska księżniczka, 192 00:16:58,560 --> 00:17:03,148 jest trzecią żoną sułtana Murada, ale nie ma swoich dzieci. 193 00:17:22,375 --> 00:17:26,213 W samotnym, młodym księciu znajduje pokrewną duszę. 194 00:17:28,090 --> 00:17:30,092 Mehmed miał problemy z ojcem. 195 00:17:32,385 --> 00:17:34,721 Mara mogła wziąć go pod swoje skrzydła. 196 00:17:41,812 --> 00:17:43,480 Zawsze mówił na nią „Matka”. 197 00:18:30,443 --> 00:18:34,281 Urosłeś od naszego ostatniego spotkania. 198 00:18:42,372 --> 00:18:43,415 Pamiętasz mnie? 199 00:18:49,963 --> 00:18:51,464 Odpowiedz sułtanowi. 200 00:18:54,718 --> 00:18:57,387 Twój starszy brat, książę Ali... 201 00:18:58,763 --> 00:18:59,806 umarł. 202 00:19:03,351 --> 00:19:05,061 Rozumiesz, co to znaczy? 203 00:19:11,318 --> 00:19:12,152 Chłopcze. 204 00:19:13,862 --> 00:19:14,779 Spójrz na mnie. 205 00:19:19,701 --> 00:19:23,413 Mehmed dorastał w bardzo chłodnej atmosferze. 206 00:19:25,540 --> 00:19:26,666 A teraz podejdź... 207 00:19:28,084 --> 00:19:29,211 i ucałuj moją dłoń. 208 00:19:30,629 --> 00:19:33,673 Nie wiadomo było, czy się przeżyje. 209 00:19:35,217 --> 00:19:37,719 Ahmed, najstarszy brat, był od niego 12 lat starszy. 210 00:19:37,802 --> 00:19:41,598 Umarł, a potem Ali został uduszony w tajemniczych okolicznościach. 211 00:19:42,015 --> 00:19:45,143 Został tylko Mehmed. 212 00:19:47,145 --> 00:19:49,648 Zajmiesz jego miejsce jako gubernator Amasyi. 213 00:19:50,065 --> 00:19:53,151 Tam otrzymasz edukację i nauczysz się być władcą. 214 00:19:53,652 --> 00:19:54,527 Sułtanem. 215 00:19:54,611 --> 00:19:58,073 Skończył się czas zabawy, książę. 216 00:19:58,573 --> 00:20:01,618 Çandarlı Pasza będzie mi donosił o twoich postępach. 217 00:20:07,082 --> 00:20:11,127 W wieku 12 lat Mehmed mówi płynnie w pięciu językach 218 00:20:11,211 --> 00:20:13,838 i wzoruje się na Aleksandrze Wielkim. 219 00:20:14,339 --> 00:20:18,343 Chwali się, że pewnego dnia podbije Konstantynopol. 220 00:20:18,802 --> 00:20:21,930 Już w młodym wieku ambitny następca tronu 221 00:20:22,013 --> 00:20:24,266 popada w konflikt z wezyrem ojca. 222 00:20:24,349 --> 00:20:28,979 Był krnąbrny, trzeba było wymuszać na nim posłuszeństwo chłostą. 223 00:20:29,562 --> 00:20:32,274 Jeszcze raz! 224 00:20:33,483 --> 00:20:35,944 Musimy nauczyć księcia pokory... 225 00:20:37,487 --> 00:20:39,030 dla jego własnego dobra. 226 00:20:41,866 --> 00:20:43,243 Co robisz, książę? 227 00:20:45,203 --> 00:20:46,454 Co tylko zechcę. 228 00:20:50,458 --> 00:20:51,584 Jestem księciem. 229 00:20:58,800 --> 00:21:00,176 Rany się zagoją. 230 00:21:02,512 --> 00:21:04,431 A lekcję zapamiętasz. 231 00:21:08,518 --> 00:21:09,394 Tak, Paszo. 232 00:21:10,437 --> 00:21:12,063 Zapamiętam. 233 00:21:19,487 --> 00:21:21,072 A lekcję zapamiętasz. 234 00:21:21,823 --> 00:21:25,535 ADRIANOPOL, 1444 DZIEWIĘĆ LAT PRZED OBLĘŻENIEM 235 00:21:25,618 --> 00:21:30,832 Nie ma nawet 13 lat, gdy jego ojciec, Murad II, postanawia abdykować 236 00:21:31,207 --> 00:21:33,710 i przekazać władzę Mehmedowi. 237 00:21:37,255 --> 00:21:41,134 Najmłodszy sułtan w historii Imperium Osmańskiego. 238 00:21:44,971 --> 00:21:47,015 Mehmed jest teraz emirem, 239 00:21:48,183 --> 00:21:49,809 sułtanem Turków osmańskich, 240 00:21:52,270 --> 00:21:53,813 i ma... 241 00:21:53,897 --> 00:21:55,065 PROFESOR HISTORII 242 00:21:55,190 --> 00:21:59,277 ...całą armię imperium do swojej dyspozycji. 243 00:22:02,947 --> 00:22:08,703 Jest to problematyczna sytuacja, bo ówczesny wezyr, 244 00:22:08,787 --> 00:22:12,415 Çandarlı Halil Pasza, bardzo się niepokoi. 245 00:22:13,083 --> 00:22:15,168 Mehmed był bardzo młody, 246 00:22:15,752 --> 00:22:17,253 mogli stracić wszystko. 247 00:22:33,269 --> 00:22:34,229 Paszowie. 248 00:22:34,979 --> 00:22:37,357 Gdzie byliście? Jest tyle do zrobienia. 249 00:22:39,776 --> 00:22:41,403 W jakiej sprawie, sułtanie? 250 00:22:42,112 --> 00:22:43,571 Naszej narady. 251 00:22:46,491 --> 00:22:49,327 Mój ojciec zbudował fundamenty naszego imperium. 252 00:22:50,286 --> 00:22:53,289 A ja zrobię teraz kolejny krok. 253 00:23:06,469 --> 00:23:08,471 Zdobędę Konstantynopol. 254 00:23:15,395 --> 00:23:16,604 Nie usłyszeliście? 255 00:23:17,730 --> 00:23:20,275 Aleksander rozpoczął podboje w wieku 20 lat, 256 00:23:21,526 --> 00:23:22,861 a ja zacznę teraz. 257 00:23:23,361 --> 00:23:26,239 Rzymianie są pod kontrolą, 258 00:23:27,699 --> 00:23:30,577 ale niepokoje na wschodzie są bardzo poważne, 259 00:23:31,119 --> 00:23:33,371 a na zachodzie János Hunyady i Węgrzy 260 00:23:33,455 --> 00:23:35,748 gromadzą wojska przy naszej granicy. 261 00:23:36,958 --> 00:23:39,127 Mogą nas czekać kolejne krucjaty. 262 00:23:39,752 --> 00:23:41,379 Będą chcieli cię sprawdzić. 263 00:23:45,925 --> 00:23:47,802 Zmiażdżę ich wszystkich. 264 00:23:48,136 --> 00:23:51,806 Potrzebujesz janczarów, a nie ofiarowałeś im jeszcze podarunku. 265 00:23:52,098 --> 00:23:53,766 Żądają większej zapłaty. 266 00:23:55,226 --> 00:23:57,353 Konstantynopol ma dość złota... 267 00:23:58,730 --> 00:24:01,149 by opłacić tych chciwych zbirów. 268 00:24:11,493 --> 00:24:15,413 Może przed podjęciem decyzji warto skonsultować się z twoim ojcem. 269 00:24:16,206 --> 00:24:17,540 Przygotujcie wszystko... 270 00:24:19,125 --> 00:24:21,377 albo znajdę wezyrów, którzy to zrobią. 271 00:24:34,641 --> 00:24:36,476 POŁUDNIOWO-ZACHODNIA ANATOLIA 272 00:24:36,559 --> 00:24:39,229 Węgrzy chcą rozpocząć nową krucjatę. 273 00:24:40,563 --> 00:24:42,524 Janczary są rozzłoszczeni, Paszo. 274 00:24:44,025 --> 00:24:45,693 O co złoszczą się tym razem? 275 00:24:48,238 --> 00:24:50,073 Nie ufają młodemu sułtanowi. 276 00:24:50,907 --> 00:24:53,243 Przyznaję, że on... 277 00:24:55,078 --> 00:24:56,538 bywa impulsywny. 278 00:24:57,288 --> 00:25:00,542 Każdy sułtan, który zasiadł na tronie... 279 00:25:01,251 --> 00:25:02,752 musiał do niego dorosnąć. 280 00:25:04,546 --> 00:25:06,506 Mehmed jest młody, Halilu Paszo. 281 00:25:07,006 --> 00:25:08,049 To trochę potrwa. 282 00:25:08,925 --> 00:25:11,344 Owszem, dlatego pragnę cię zapewnić. 283 00:25:11,970 --> 00:25:14,514 My, wezyrowie, szukamy ostrożnych rozwiązań. 284 00:25:15,098 --> 00:25:18,351 Jak mogę spocząć, gdy mój syn jest tak nieprzewidywalny? 285 00:25:18,768 --> 00:25:20,353 Jest uparty. 286 00:25:21,771 --> 00:25:25,024 Lecz jeśli Allach pozwoli, pohamuję jego bardziej... 287 00:25:25,358 --> 00:25:26,609 lekkomyślne plany. 288 00:25:28,152 --> 00:25:28,987 Plany? 289 00:25:32,240 --> 00:25:33,616 Wobec Konstantynopola. 290 00:25:40,456 --> 00:25:42,458 Każ kucharzom przygotować ucztę. 291 00:25:42,542 --> 00:25:43,376 Sułtanie. 292 00:25:44,961 --> 00:25:46,045 Masz gościa. 293 00:26:04,689 --> 00:26:05,523 Ojcze? 294 00:26:09,027 --> 00:26:10,612 Nie wiedziałem, że przyjedziesz. 295 00:26:15,700 --> 00:26:17,368 Poprosiłem cię o zbyt wiele. 296 00:26:19,912 --> 00:26:21,122 Nie rozumiem. 297 00:26:23,583 --> 00:26:24,459 Podejdź. 298 00:26:39,682 --> 00:26:40,725 Jestem tu... 299 00:26:42,101 --> 00:26:43,603 żeby odzyskać tron. 300 00:26:46,939 --> 00:26:49,400 - Nie, ojcze... - Dopóki nie podrośniesz. 301 00:26:49,942 --> 00:26:52,612 Rządziłem mądrze. Powiedz mu, Paszo! 302 00:26:54,280 --> 00:26:56,741 Krzyżowcy są prawie u naszych bram. 303 00:26:57,158 --> 00:26:58,826 Nie widziałeś jeszcze walki. 304 00:26:58,910 --> 00:27:01,996 Nie mogę zostawić cię w starciu z Hunyadym i Węgrami. 305 00:27:04,791 --> 00:27:08,586 - Jak możesz mi to zrobić? - Odzyskasz tron, gdy będziesz gotowy. 306 00:27:12,632 --> 00:27:15,885 Zdradziecki psie, to twoja sprawka! Każę cię ściąć! 307 00:27:15,968 --> 00:27:17,220 Dość! 308 00:27:20,264 --> 00:27:23,142 Jak śmiesz tak się zwracać do moich wezyrów! 309 00:27:24,894 --> 00:27:26,187 Przeproś. 310 00:27:36,072 --> 00:27:38,032 Nie nadużywaj mojej cierpliwości. 311 00:27:40,076 --> 00:27:41,327 Proszę, Mehmedzie. 312 00:27:46,499 --> 00:27:47,500 Paszowie... 313 00:27:48,793 --> 00:27:50,712 Przepraszam za swoje zachowanie. 314 00:27:51,045 --> 00:27:52,255 Zostaw nas. 315 00:27:53,131 --> 00:27:55,383 Postawmy się w jego sytuacji. 316 00:27:55,466 --> 00:27:59,971 Przekazano mu tron i powiedziano, że jest władcą kraju. 317 00:28:00,054 --> 00:28:05,727 A potem usłyszał, po tak krótkim czasie, że już nie będzie miał tej władzy. 318 00:28:07,437 --> 00:28:11,399 Ktoś, kogo utożsamiał ze swoim ojcem, 319 00:28:11,983 --> 00:28:15,069 Çandarlı Halil, odebrał mu tę władzę. 320 00:28:16,779 --> 00:28:18,531 To musiało wzbudzić niechęć. 321 00:28:45,391 --> 00:28:47,059 Znów będzie twój. 322 00:28:49,812 --> 00:28:50,980 Zdradzili mnie. 323 00:28:54,358 --> 00:28:55,401 Wszyscy. 324 00:28:57,987 --> 00:29:03,785 Wyciągnij z tego nauczkę, a obiecuję ci, że odzyskasz tron. 325 00:29:05,453 --> 00:29:06,954 Sułtanie! 326 00:29:08,080 --> 00:29:09,040 Sułtanie! 327 00:29:10,583 --> 00:29:11,584 Mehmedzie! 328 00:29:13,628 --> 00:29:14,670 Ocknij się! 329 00:29:17,131 --> 00:29:18,090 Ocknij się! 330 00:30:02,176 --> 00:30:05,388 Nieudane oblężenie Konstantynopola przez ojca Mehmeda 331 00:30:05,471 --> 00:30:07,932 ciągnęło się przez trzy długie miesiące. 332 00:30:08,683 --> 00:30:12,645 Z każdym kolejnym dniem widzi, że jego własna szansa na zwycięstwo 333 00:30:12,854 --> 00:30:14,730 powoli mu umyka. 334 00:30:21,863 --> 00:30:26,784 W mieście Giustiniani i jego ludzie dalej odbudowują mury 335 00:30:27,118 --> 00:30:28,828 i opatrują rannych. 336 00:30:45,636 --> 00:30:46,470 Potrzymaj to. 337 00:30:46,929 --> 00:30:48,139 Pani Therma? 338 00:30:50,933 --> 00:30:52,226 Signore Giustiniani. 339 00:30:54,353 --> 00:30:57,523 Nie spodziewałem się arystokratki w takich warunkach. 340 00:30:57,607 --> 00:31:00,276 Mam taki sam obowiązek wobec miasta jak każdy. 341 00:31:00,568 --> 00:31:03,195 Ci ludzie ryzykowali życie, by nas chronić. 342 00:31:06,282 --> 00:31:09,785 Twoja pociecha złagodziłaby najgorsze agonie. 343 00:31:12,872 --> 00:31:14,165 Powinieneś odpocząć. 344 00:31:15,291 --> 00:31:16,167 Dobranoc. 345 00:31:19,921 --> 00:31:21,213 Wyobrażamy sobie, 346 00:31:21,297 --> 00:31:24,884 że podczas oblężenia najtrudniej jest oblężonym, 347 00:31:25,760 --> 00:31:28,721 ale na atakujących też ciąży presja. 348 00:31:29,096 --> 00:31:33,976 Mehmed ma dodatkowy problem, bo niedawno objął tron 349 00:31:34,060 --> 00:31:37,605 i ludzie nie wiedzą jeszcze, co o nim myśleć. 350 00:31:37,688 --> 00:31:40,274 Musi więc dokonać tego szybko. 351 00:31:40,358 --> 00:31:45,154 Chce się tam dostać niemal równie mocno, jak Bizantyjczycy chcą go odeprzeć. 352 00:31:48,908 --> 00:31:49,742 Paszowie. 353 00:31:50,326 --> 00:31:52,870 Tłuczemy te mury od niemal dwóch tygodni. 354 00:31:53,287 --> 00:31:56,916 Nasze działa zmieniły potężne mury Konstantynopola w gruz, 355 00:31:56,999 --> 00:31:59,961 ale to nic nie da, jeśli przez nie nie przejdziemy. 356 00:32:00,127 --> 00:32:01,754 Czas wykonać ten krok. 357 00:32:02,046 --> 00:32:03,547 Sułtanie, to za wcześnie. 358 00:32:03,923 --> 00:32:07,385 Musimy osłabić ich defensywę, nim wyślemy armię. 359 00:32:07,468 --> 00:32:09,762 Doradzam więcej cierpliwości. 360 00:32:11,681 --> 00:32:14,350 Nie ma gwarancji, że oblężenie się uda. 361 00:32:14,433 --> 00:32:18,354 Turcy osmańscy nie lubią przeciągających się kampanii. 362 00:32:18,437 --> 00:32:22,650 Wolą szybkie działania wojenne. Przybywają, miażdżą wroga i idą dalej. 363 00:32:24,777 --> 00:32:25,736 Zaganosie Paszo. 364 00:32:25,820 --> 00:32:27,113 Ludzie są gotowi. 365 00:32:27,989 --> 00:32:29,657 Musisz tylko dać rozkaz. 366 00:32:33,786 --> 00:32:35,371 Każ im dziś odpocząć... 367 00:32:36,080 --> 00:32:37,540 i być gotowym do walki. 368 00:32:38,290 --> 00:32:40,292 Jutro zdobędziemy miasto. 369 00:32:47,633 --> 00:32:50,302 Stawia wszystko na jedną szalę. 370 00:32:57,309 --> 00:33:00,896 Trzynasty dzień oblężenia w obozie Turków osmańskich. 371 00:33:05,776 --> 00:33:08,946 Mehmed i jego generałowie obserwują defensywę Rzymian 372 00:33:09,405 --> 00:33:12,450 i finalizują plan ataku piechoty. 373 00:33:13,701 --> 00:33:16,370 Atak odbędzie się pod osłoną nocy. 374 00:33:17,663 --> 00:33:19,415 Mehmed II zawsze był zacięty, 375 00:33:19,498 --> 00:33:24,128 i twierdził, że jest w stanie poświęcić życie, 376 00:33:24,211 --> 00:33:25,921 ale zdobędzie to miasto. 377 00:33:26,005 --> 00:33:31,052 Możemy bez wątpienia określić Mehmeda jako człowieka upartego 378 00:33:31,886 --> 00:33:33,012 i mściwego. 379 00:33:33,554 --> 00:33:35,389 Był też stanowczy i inteligentny. 380 00:33:44,023 --> 00:33:44,940 Dziś w nocy... 381 00:33:46,984 --> 00:33:48,694 zdobędziemy Czerwone Jabłko. 382 00:33:50,404 --> 00:33:51,781 Jesteśmy ghazi, 383 00:33:52,782 --> 00:33:55,367 święci wojownicy i potomkowie Osmana. 384 00:33:57,036 --> 00:34:00,206 Nasi przodkowie walczyli i ginęli pod tymi murami. 385 00:34:01,957 --> 00:34:07,338 Lecz teraz zjednoczyliśmy się, by pomścić ich śmierć. 386 00:34:08,297 --> 00:34:11,634 Wszystkie źródła opisują go jako fantastycznego mówcę. 387 00:34:12,384 --> 00:34:16,639 Jako dowódca Mehmed rozumiał swoich żołnierzy. 388 00:34:17,389 --> 00:34:19,517 Poza tym rozumiał wroga 389 00:34:20,768 --> 00:34:22,311 i odpowiednio postępował. 390 00:34:22,895 --> 00:34:26,398 Jeśli jego żołnierze się wahali, 391 00:34:27,108 --> 00:34:30,069 wymyślał sposoby, by dodać im odwagi. 392 00:34:32,488 --> 00:34:36,617 Skończył się czas niewiernych i Rzymian! 393 00:34:36,700 --> 00:34:38,244 Nadchodzi nowa era! 394 00:34:38,702 --> 00:34:40,663 I zaczyna się dzisiaj! 395 00:34:41,205 --> 00:34:42,665 Allahu akbar! 396 00:34:42,748 --> 00:34:47,753 Allahu akbar! 397 00:35:17,867 --> 00:35:19,285 Możemy się teraz poddać. 398 00:35:20,286 --> 00:35:21,787 Sułtan okaże nam łaskę. 399 00:35:22,663 --> 00:35:25,166 Nie każ mi zostać ostatnim z cesarzy. 400 00:35:25,249 --> 00:35:27,376 Martwy cesarz nic nie zdziała. 401 00:35:27,835 --> 00:35:30,963 Żywi możemy wrócić i odbić miasto z prawdziwą armią 402 00:35:31,422 --> 00:35:33,674 zamiast bandy włoskich najemników. 403 00:35:34,717 --> 00:35:36,260 Szlachta będzie z tobą. 404 00:35:44,185 --> 00:35:47,396 Módlmy się, by Maryja Dziewica miała nas w swojej opiece. 405 00:36:06,123 --> 00:36:09,210 Turcy osmańscy prowadzili wojnę na wielu poziomach, 406 00:36:09,293 --> 00:36:11,545 zwłaszcza na poziomie psychologicznym. 407 00:36:11,795 --> 00:36:16,675 Podczas oblężeń wykorzystywali umiejętność zastraszania. 408 00:36:26,227 --> 00:36:29,772 Rozpalali ogniska wzdłuż linii frontu, 409 00:36:29,855 --> 00:36:31,857 więc wróg widział pierścień ognia. 410 00:36:32,399 --> 00:36:35,236 Mieli też orkiestry wojskowe. 411 00:36:37,571 --> 00:36:42,034 Potrafili stworzyć niesamowitą ścianę dźwięku. 412 00:36:50,209 --> 00:36:52,962 Dziesięciokrotnie mniej liczebni włoscy najemnicy 413 00:36:53,045 --> 00:36:56,590 muszą odpowiedzieć na potęgę Turków sprytem i strategią. 414 00:36:57,216 --> 00:37:02,846 Giustiniani miał ogromny talent do obrony miast. 415 00:37:03,305 --> 00:37:07,893 Był ekspertem, niezwykle odważnym i niezmordowanym. 416 00:37:07,977 --> 00:37:13,065 Dzięki niemu obrońcy czuli się dużo pewniej. 417 00:37:15,025 --> 00:37:16,527 Spotkamy ich w fosie. 418 00:37:17,278 --> 00:37:18,654 To nasza linia frontu. 419 00:37:18,737 --> 00:37:22,491 Podczas oblężenia kluczową kwestią 420 00:37:22,574 --> 00:37:25,411 jest przedarcie się przez głęboką fosę. 421 00:37:25,828 --> 00:37:29,623 Atakujący dokładali starań, żeby ją wypełnić. 422 00:37:30,666 --> 00:37:32,918 Nie pozwólmy im dotrzeć do murów, 423 00:37:33,544 --> 00:37:35,254 bo nie będziemy mieli szans. 424 00:37:36,005 --> 00:37:39,258 Dziś przeżyjemy albo zginiemy w fosie! 425 00:37:53,063 --> 00:37:57,526 Giustiniani był dla obrońców postacią symboliczną, 426 00:37:57,609 --> 00:38:00,029 za którą masowo podążali. Był ich podporą. 427 00:38:01,739 --> 00:38:06,243 Konstantyn przekazał mu kontrolę nad kluczową strefą, 428 00:38:06,327 --> 00:38:09,872 centralną częścią murów, czyli organizację defensywy. 429 00:38:18,047 --> 00:38:18,922 Ognia! 430 00:38:24,970 --> 00:38:26,221 Kryć się! 431 00:38:35,272 --> 00:38:39,318 Atak Turków osmańskich prowadzi elitarny oddział Mehmeda, janczarzy. 432 00:38:40,319 --> 00:38:43,197 Janczarzy byli najskuteczniejszym oddziałem 433 00:38:43,280 --> 00:38:44,490 ówczesnych Bałkanów. 434 00:38:45,616 --> 00:38:49,870 Byli dobrze uzbrojeni. Ale stosowali inną taktykę. 435 00:38:51,914 --> 00:38:53,207 Do ataku! 436 00:38:55,751 --> 00:38:58,754 Janczarzy noszą lekkie kolczugi. 437 00:38:58,837 --> 00:39:00,839 Polegają na szybkości i precyzji. 438 00:39:02,132 --> 00:39:06,637 Włosi walczą w grubszej zbroi płytowej i dzierżą pałasze. 439 00:39:30,202 --> 00:39:32,996 Janczarzy polegali na włóczniach i łucznictwie. 440 00:39:33,080 --> 00:39:35,624 W czasie oblężenia trzeba przyjąć parę ciosów, 441 00:39:37,543 --> 00:39:40,462 co niekoniecznie pasuje do osmańskiej wizji wojny. 442 00:39:49,012 --> 00:39:51,473 Ludzka fala śmierci i zniszczenia 443 00:39:52,266 --> 00:39:54,726 zabija setki żołnierzy osmańskich. 444 00:39:57,479 --> 00:40:00,899 Giustiniani odpiera atak Turków. 445 00:40:02,401 --> 00:40:06,029 Jeśli wierzyć źródłom rzymskim, nie stracili żadnego żołnierza. 446 00:40:35,058 --> 00:40:40,189 Giustiniani i rzymscy obrońcy po raz kolejny odpierają atak. 447 00:40:41,607 --> 00:40:44,193 To druzgocąca porażka dla Mehmeda. 448 00:40:45,152 --> 00:40:50,115 Z każdym dniem oddala się szansa na podbój Konstantynopola. 449 00:40:51,074 --> 00:40:55,537 Mehmed musi działać szybko z trzech powodów. 450 00:40:56,038 --> 00:40:59,541 Po pierwsze, żeby pokonać miasto 451 00:40:59,625 --> 00:41:01,835 bez utraty dziesiątków tysięcy ludzi. 452 00:41:02,628 --> 00:41:05,130 Po drugie, w armii wytworzyła się opozycja 453 00:41:05,214 --> 00:41:08,592 kierowana przez wielkiego wezyra Çandarlıego Halila Paszę, 454 00:41:09,009 --> 00:41:10,928 który chciał przerwać oblężenie. 455 00:41:11,678 --> 00:41:17,434 Po trzecie, jeśli oblężenie potrwa zbyt długo, mogą nadejść posiłki 456 00:41:17,518 --> 00:41:18,560 z Zachodu. 457 00:41:26,944 --> 00:41:30,280 Mury starożytnego miasta wytrzymują kolejny dzień. 458 00:41:31,823 --> 00:41:37,204 Giovanni Giustiniani Longo udowadnia, że jest niezastąpionym 459 00:41:37,287 --> 00:41:39,623 obrońcą Konstantynopola. 460 00:41:58,392 --> 00:41:59,226 Sułtanie. 461 00:41:59,935 --> 00:42:01,687 Wiadomość z Wysp Egejskich. 462 00:42:03,897 --> 00:42:04,731 Czytaj. 463 00:42:11,154 --> 00:42:13,407 W Dardanelach widziano flotę genueńską 464 00:42:13,991 --> 00:42:17,244 płynącą z wojskiem i zaopatrzeniem ku Konstantynopolowi. 465 00:42:28,505 --> 00:42:29,381 Odejdź. 466 00:43:44,748 --> 00:43:46,750 Napisy: Ewelina Zakrzewska