1
00:00:06,966 --> 00:00:11,137
NETFLIX — ORYGINALNY SERIAL DOKUMENTALNY

2
00:00:20,688 --> 00:00:22,815
<i>Zaledwie 50 lat temu</i>

3
00:00:23,483 --> 00:00:26,319
<i>wyruszyliśmy wreszcie na Księżyc.</i>

4
00:00:40,374 --> 00:00:45,880
<i>Po raz pierwszy mogliśmy</i>
<i>podziwiać z dala własną planetę.</i>

5
00:00:53,387 --> 00:00:58,726
<i>Od tamtego dnia ludzka populacja ponad</i>
<i>dwukrotnie zwiększyła swoją liczebność.</i>

6
00:01:04,232 --> 00:01:08,694
<i>Serial ten przedstawia</i>
<i>ocalałe cuda natury,</i>

7
00:01:09,612 --> 00:01:12,323
<i>odkrywając to, co musimy chronić,</i>

8
00:01:12,698 --> 00:01:16,869
<i>aby zapewnić przetrwanie</i>
<i>ludzkości i przyrodzie.</i>

9
00:01:41,060 --> 00:01:46,607
<i>Strefy polarne naszej planety</i>
<i>mogą wydawać się nam nieosiągalne.</i>

10
00:01:52,780 --> 00:01:55,616
<i>Nie oznacza to jednak,</i>
<i>że nie mamy na nie wpływu.</i>

11
00:02:00,621 --> 00:02:05,501
<i>Nieświadomie zmieniamy te lodowe światy.</i>

12
00:02:08,921 --> 00:02:12,008
<i>Zmiany wpłyną nie tylko na bieguny,</i>

13
00:02:12,884 --> 00:02:14,468
<i>lecz na całą planetę.</i>

14
00:02:34,071 --> 00:02:41,037
LODOWE ŚWIATY

15
00:02:44,081 --> 00:02:45,124
<i>Antarktyda.</i>

16
00:02:48,336 --> 00:02:52,506
<i>Południowy kraniec naszej planety</i>
<i>i najzimniejsze miejsce na Ziemi.</i>

17
00:02:56,260 --> 00:02:59,430
<i>Od 30 milionów lat jest skuta lodem.</i>

18
00:03:01,766 --> 00:03:06,020
<i>W jej centralnej części pokrywa lodu</i>
<i>ma grubość czterech kilometrów.</i>

19
00:03:09,607 --> 00:03:12,568
<i>Pod lodem pogrzebane są wysokie góry.</i>

20
00:03:15,988 --> 00:03:18,866
<i>Straszliwy ziąb sprawia, że każdej zimy</i>

21
00:03:19,283 --> 00:03:23,204
<i>zamarza tu 19 milionów</i>
<i>kilometrów kwadratowych oceanu,</i>

22
00:03:23,621 --> 00:03:26,165
<i>co podwaja rozmiary pokrywy lodu.</i>

23
00:03:30,211 --> 00:03:33,089
<i>Gdy wiosną topnieje lód morski,</i>

24
00:03:33,506 --> 00:03:37,385
<i>na brzegi kontynentu powraca życie.</i>

25
00:03:44,892 --> 00:03:48,521
<i>Półwysep ciągnący się na północ,</i>
<i>w stronę Ameryki Południowej,</i>

26
00:03:49,105 --> 00:03:52,525
<i>jako pierwszy uwalnia się z okowów zimy.</i>

27
00:03:59,991 --> 00:04:01,659
<i>Gdy pęka lód morski,</i>

28
00:04:03,619 --> 00:04:05,371
<i>powraca życie.</i>

29
00:04:30,688 --> 00:04:33,941
<i>Na tym obszarze</i>
<i>żyje więcej gatunków zwierząt</i>

30
00:04:34,233 --> 00:04:36,861
<i>niż na całej Antarktydzie.</i>

31
00:04:54,378 --> 00:04:58,382
<i>Pingwiny białobrewe</i>
<i>większość czasu spędzają w morzu.</i>

32
00:05:00,760 --> 00:05:05,014
<i>Wiosną muszą jednak wejść na ląd,</i>
<i>by znieść jaja.</i>

33
00:05:06,223 --> 00:05:09,143
<i>W wodzie są najszybszymi z pingwinów,</i>

34
00:05:11,145 --> 00:05:15,066
<i>jednak na lądzie</i>
<i>ich życie wyraźnie zwalnia.</i>

35
00:05:26,786 --> 00:05:30,456
<i>Droga na tereny lęgowe</i>
<i>wiedzie pod stromą górę.</i>

36
00:05:35,795 --> 00:05:37,630
<i>Ale pingwiny się nie poddają.</i>

37
00:05:43,803 --> 00:05:48,224
<i>Ścieżki wydeptane</i>
<i>przez tysiące maleńkich łap</i>

38
00:05:48,432 --> 00:05:51,060
<i>prowadzą do czegoś</i>
<i>niesłychanie tu rzadkiego.</i>

39
00:05:56,816 --> 00:05:57,817
<i>Nagiej skały.</i>

40
00:06:04,698 --> 00:06:08,202
<i>Ponad 99% Antarktydy spoczywa pod lodem.</i>

41
00:06:09,370 --> 00:06:10,955
<i>Skrawki nagiej skały</i>

42
00:06:11,080 --> 00:06:14,583
<i>są jedynymi miejscami,</i>
<i>w których pingwiny mogą złożyć jaja.</i>

43
00:06:20,047 --> 00:06:22,174
<i>Samiec maszeruje od 30 minut.</i>

44
00:06:26,303 --> 00:06:29,974
<i>Dotarł już prawie na szczyt,</i>
<i>gdzie czeka na niego partnerka.</i>

45
00:06:46,115 --> 00:06:49,076
<i>Samiec ofiaruje jej kamień,</i>

46
00:06:49,785 --> 00:06:54,039
<i>cegiełkę do budowy gniazda i podarek,</i>
<i>którym chce się wkupić w jej łaski.</i>

47
00:07:02,631 --> 00:07:04,550
<i>Wrócił w samą porę.</i>

48
00:07:08,804 --> 00:07:11,182
<i>Ma na utrzymaniu nowego członka rodziny.</i>

49
00:07:26,906 --> 00:07:30,951
<i>Pingwiny białobrewe były niegdyś rzadkie</i>
<i>w tej części Antarktydy,</i>

50
00:07:31,452 --> 00:07:36,290
<i>jednak obecnie ich liczba zwiększa się</i>
<i>wraz z rosnącymi temperaturami.</i>

51
00:07:44,423 --> 00:07:48,427
<i>Lód morski wygląda</i>
<i>na płaski i pozbawiony życia.</i>

52
00:07:50,721 --> 00:07:54,683
<i>Pod nim kryje się jednak inny świat.</i>

53
00:08:01,732 --> 00:08:04,944
<i>Gdy światło przenika przez topniejący lód,</i>

54
00:08:05,069 --> 00:08:09,073
<i>algi uwięzione zimą w lodzie</i>
<i>zaczynają kwitnąć.</i>

55
00:08:12,117 --> 00:08:14,161
<i>Ten wywrócony do góry nogami świat</i>

56
00:08:14,286 --> 00:08:17,373
<i>jest polarnym odpowiednikiem</i>
<i>wielkich stepów.</i>

57
00:08:20,751 --> 00:08:24,505
<i>Lód staje się glebą,</i>
<i>na której wyrastają rośliny.</i>

58
00:08:25,673 --> 00:08:28,592
<i>Wkrótce zjawiają się stada roślinożerców.</i>

59
00:08:33,514 --> 00:08:34,682
<i>Kryle antarktyczne.</i>

60
00:08:37,977 --> 00:08:41,522
<i>Biliony skorupiaków kłębią się</i>
<i>w wodach Antarktyki.</i>

61
00:08:42,606 --> 00:08:47,611
<i>Korzystając z ochrony, jaką daje im lód,</i>
<i>pożywiają się algami w świetle słońca.</i>

62
00:08:54,618 --> 00:08:56,996
<i>Jednak sielanka nie trwa długo.</i>

63
00:08:59,415 --> 00:09:03,544
<i>Gdy lód się stopi, kryle stracą ochronę.</i>

64
00:09:09,258 --> 00:09:10,968
<i>Wtedy zjawiają się drapieżcy.</i>

65
00:09:21,604 --> 00:09:24,523
<i>Choć pingwiny utraciły</i>
<i>umiejętność latania,</i>

66
00:09:24,857 --> 00:09:28,110
<i>formują stada jak inne ptaki.</i>

67
00:09:40,497 --> 00:09:41,874
<i>Im dłużej nurkują,</i>

68
00:09:41,957 --> 00:09:45,169
<i>tym więcej czasu potrzebują</i>
<i>na zaczerpnięcie powietrza.</i>

69
00:09:51,383 --> 00:09:54,011
<i>Powietrze pod nastroszonymi</i>
<i>piórami pingwinów</i>

70
00:09:54,428 --> 00:09:56,972
<i>nadaje ptakom opływowy kształt.</i>

71
00:10:00,225 --> 00:10:01,518
<i>Ostatni wdech...</i>

72
00:10:04,688 --> 00:10:06,940
<i>i stado znowu daje nura.</i>

73
00:10:14,948 --> 00:10:19,870
<i>Pingwiny nurkują za krylami</i>
<i>na głębokość ponad 200 metrów.</i>

74
00:10:36,387 --> 00:10:39,098
<i>Jednorazowy połów całego stada</i>

75
00:10:39,848 --> 00:10:43,227
<i>dla olbrzyma jest zaledwie kęsem.</i>

76
00:11:01,704 --> 00:11:03,706
<i>Długopłetwce oceaniczne z tropików</i>

77
00:11:03,789 --> 00:11:07,292
<i>pokonały ponad 8000 kilometrów,</i>
<i>by tu dotrzeć.</i>

78
00:11:11,130 --> 00:11:14,049
<i>Ten lubi pożywiać się sam.</i>

79
00:11:26,854 --> 00:11:29,857
<i>Jego technika, połączenie skoku i wypadu,</i>

80
00:11:30,357 --> 00:11:33,652
<i>działa tylko wtedy,</i>
<i>gdy kryle są blisko powierzchni wody.</i>

81
00:11:36,029 --> 00:11:40,576
<i>Nadpływające walenie zaczynają łączyć siły</i>
<i>i polować wspólnie.</i>

82
00:11:51,837 --> 00:11:53,297
<i>Skacząc równocześnie,</i>

83
00:11:53,380 --> 00:11:58,552
<i>mogą pożywić się krylami</i>
<i>wypadającymi z paszczy partnera.</i>

84
00:12:39,176 --> 00:12:44,473
<i>Niektóre długopłetwce współpracują</i>
<i>w jeszcze bardziej złożony sposób.</i>

85
00:13:01,323 --> 00:13:04,827
<i>Dzieje się to,</i>
<i>gdy kryle odpływają na głębiny.</i>

86
00:13:14,837 --> 00:13:19,049
<i>W odpowiednim momencie</i>
<i>wydmuchują powietrze ze swoich nozdrzy.</i>

87
00:13:28,892 --> 00:13:30,018
<i>Współpracują,</i>

88
00:13:30,102 --> 00:13:33,438
<i>tworząc wokół swej zdobyczy zasłonę bąbli.</i>

89
00:13:42,114 --> 00:13:46,910
<i>Zacieśniająca się spirala</i>
<i>zbija kryle w zwartą grupę.</i>

90
00:13:49,496 --> 00:13:53,208
<i>Wtedy walenie rzucają się na swoje ofiary.</i>

91
00:14:16,481 --> 00:14:19,526
<i>Niemal wszystkie długopłetwce</i>
<i>z półkuli południowej</i>

92
00:14:19,902 --> 00:14:22,863
<i>przypływają na Antarktykę,</i>
<i>by pożywiać się krylami.</i>

93
00:14:29,745 --> 00:14:34,166
<i>Zakazy połowów przyczyniły się</i>
<i>do wzrostu liczebności tych waleni.</i>

94
00:14:35,459 --> 00:14:38,754
<i>Długopłetwce mogą jednak utracić</i>
<i>swoje źródło pożywienia.</i>

95
00:14:42,299 --> 00:14:44,176
<i>W ciągu ostatnich 50 lat</i>

96
00:14:44,593 --> 00:14:47,721
<i>rosnące temperatury</i>
<i>i zanikający lód morski</i>

97
00:14:48,096 --> 00:14:53,101
<i>doprowadziły do zmniejszenia</i> <i>liczby krylów</i>
<i>w Oceanie Południowym o ponad połowę.</i>

98
00:15:00,901 --> 00:15:05,447
<i>Inni morscy myśliwi</i>
<i>szukają tu nieco większej zdobyczy.</i>

99
00:15:16,166 --> 00:15:18,168
<i>Oto główni drapieżcy Antarktyki.</i>

100
00:15:20,796 --> 00:15:24,007
<i>Mieczniki, czyli orki oceaniczne.</i>

101
00:15:26,677 --> 00:15:31,264
<i>Ponad połowa wszystkich orek</i>
<i>żyje w wodach Antarktyki.</i>

102
00:15:36,895 --> 00:15:42,484
<i>Specjalnością tego stada</i>
<i>są polowania na pingwiny.</i>

103
00:15:53,161 --> 00:15:56,665
<i>Orki muszą być teraz ostrożne.</i>

104
00:16:03,797 --> 00:16:09,094
<i>Muszą polować bezszelestnie,</i>
<i>tak, by nie usłyszała ich zdobycz.</i>

105
00:16:37,122 --> 00:16:40,584
<i>Pingwin potrafi</i>
<i>wyprowadzić w pole jedną orkę,</i>

106
00:16:41,543 --> 00:16:43,879
<i>ale ze stadem najczęściej nie ma szans.</i>

107
00:17:11,323 --> 00:17:13,366
<i>Choć polowanie zdaje się okrutne,</i>

108
00:17:14,701 --> 00:17:19,498
<i>dla orek jest ono momentem przekazywania</i>
<i>ważnych umiejętności kolejnym pokoleniom.</i>

109
00:17:41,603 --> 00:17:43,772
<i>Od orek po kryle,</i>

110
00:17:44,231 --> 00:17:49,611
<i>życie wszystkich żyjących tu istot</i>
<i>zależy od lodu morskiego Antarktyki.</i>

111
00:18:09,172 --> 00:18:13,635
<i>Morza otaczające Antarktydę</i>
<i>są najniebezpieczniejszymi wodami świata.</i>

112
00:18:24,020 --> 00:18:27,899
<i>Skotłowane wody wydobywają z głębin</i>
<i>składniki odżywcze,</i>

113
00:18:28,066 --> 00:18:33,905
<i>tworząc ogromne łowiska dla takich</i>
<i>nomadów, jak ten albatros wędrowny.</i>

114
00:18:51,590 --> 00:18:55,802
<i>Pod falami prądy morskie</i>
<i>płynące od bieguna</i>

115
00:18:56,094 --> 00:19:00,390
<i>rozsiewają składniki odżywcze</i>
<i>po całej planecie, nawożąc oceany</i>

116
00:19:00,765 --> 00:19:03,268
<i>i wspomagając regulację temperatur.</i>

117
00:19:30,045 --> 00:19:32,923
<i>Georgia Południowa.</i>

118
00:19:37,260 --> 00:19:38,803
<i>Wyspa leży na tyle daleko,</i>

119
00:19:38,887 --> 00:19:42,390
<i>by nawet zimą znajdować się</i>
<i>poza zasięgiem lodu morskiego.</i>

120
00:19:43,600 --> 00:19:46,144
<i>Wiele zwierząt</i>
<i>żyje na niej przez cały rok.</i>

121
00:20:04,496 --> 00:20:09,876
<i>Pisklę albatrosa wędrownego</i>
<i>siedzi w swoim gnieździe od początku zimy.</i>

122
00:20:11,044 --> 00:20:15,548
<i>Malec jest zdany na rodziców</i>
<i>powracających do niego z pożywieniem.</i>

123
00:20:17,467 --> 00:20:22,389
<i>Jego kolejne posiłki mogą dzielić dni,</i>
<i>a nawet tygodnie.</i>

124
00:20:23,056 --> 00:20:26,309
<i>Pisklę nie jest jednak samo</i>
<i>w swoim oczekiwaniu.</i>

125
00:20:30,230 --> 00:20:34,609
<i>Młode albatrosy rosną przez cały rok,</i>

126
00:20:34,859 --> 00:20:37,320
<i>nim będą gotowe do pierwszego lotu.</i>

127
00:20:44,953 --> 00:20:50,375
<i>Następnie wylatują na morze,</i>
<i>by powrócić na ląd kilka lat później.</i>

128
00:21:05,140 --> 00:21:09,686
<i>Lądowanie na trzymetrowych skrzydłach</i>
<i>wymaga wprawy.</i>

129
00:21:12,314 --> 00:21:15,442
<i>Albatrosy to nie samoloty –</i>
<i>nie mają odwracaczy ciągu.</i>

130
00:21:35,754 --> 00:21:38,631
<i>To pierwsze pisklę tej samicy.</i>

131
00:21:42,927 --> 00:21:47,474
<i>Matka opiekuje się swoim młodym</i>
<i>od sześciu miesięcy. Zostało drugie tyle.</i>

132
00:21:51,728 --> 00:21:54,397
<i>Jej pisklę powinno już być większe.</i>

133
00:21:54,898 --> 00:21:58,360
<i>To znak, że jej partner go nie dokarmiał.</i>

134
00:22:00,195 --> 00:22:03,281
<i>Możliwe, że samiec zginął</i>
<i>jak wiele innych albatrosów</i>

135
00:22:03,365 --> 00:22:06,201
<i>zaplątanych w sieci rybackie.</i>

136
00:22:12,165 --> 00:22:16,544
<i>Georgia Południowa doskonale nadaje się</i>
<i>do wychowywania ptasiego potomstwa.</i>

137
00:22:17,921 --> 00:22:21,174
<i>Obecnie jednak gniazduje tu</i>
<i>coraz mniej albatrosów.</i>

138
00:22:21,674 --> 00:22:22,926
<i>W ostatnich latach</i>

139
00:22:23,009 --> 00:22:27,097
<i>liczba ptaków w wieku rozrodczym</i>
<i>zmniejszyła się o 40 procent.</i>

140
00:22:34,187 --> 00:22:38,858
<i>Czekające w gnieździe pisklę</i>
<i>jest bezpieczne.</i>

141
00:22:40,110 --> 00:22:42,695
<i>Na wyspie nie ma lądowych drapieżników.</i>

142
00:22:48,410 --> 00:22:52,622
<i>Drapieżców nie brakuje jednak w morzach</i>
<i>otaczających Georgię Południową.</i>

143
00:22:55,667 --> 00:22:59,712
<i>W lodowatych wodach</i>
<i>kwitnie wielkomorszcz gruszkonośny.</i>

144
00:23:06,553 --> 00:23:09,514
<i>To doskonałe miejsce</i>
<i>do urządzenia zasadzki.</i>

145
00:23:18,022 --> 00:23:22,735
<i>Lamparty morskie spędzają tu zimę,</i>
<i>gdy zamarzają wody Antarktyki.</i>

146
00:23:25,780 --> 00:23:28,032
<i>Powinny już wrócić na południe,</i>

147
00:23:30,410 --> 00:23:32,579
<i>ale w tym roku zostały tu dłużej.</i>

148
00:23:39,043 --> 00:23:42,172
<i>Istnieje ważny powód ich opóźnienia.</i>

149
00:23:50,597 --> 00:23:52,474
<i>Żyją tu pingwiny królewskie.</i>

150
00:23:58,021 --> 00:24:00,190
<i>Każdy z nich stanowi obfity posiłek.</i>

151
00:24:01,816 --> 00:24:03,193
<i>Trzeba go tylko złapać.</i>

152
00:24:11,117 --> 00:24:12,952
<i>Powracające do piskląt pingwiny</i>

153
00:24:13,036 --> 00:24:16,247
<i>nie mają wyboru:</i>
<i>muszą przepłynąć obok myśliwych.</i>

154
00:24:24,255 --> 00:24:26,466
<i>Pingwiny rzadko pływają w ten sposób.</i>

155
00:24:28,593 --> 00:24:32,847
<i>To wyczerpująca technika,</i>
<i>jednak znacznie szybsza od nurkowania.</i>

156
00:25:15,265 --> 00:25:19,227
<i>Trudno wyłuskać ruchomy cel</i>
<i>spośród panikującego tłumu.</i>

157
00:25:25,441 --> 00:25:28,486
<i>O wiele łatwiej jest</i>
<i>zapolować na marudera.</i>

158
00:25:37,328 --> 00:25:40,873
<i>Ostre jak brzytwa zęby</i>
<i>kontra kłujący dziób.</i>

159
00:26:12,655 --> 00:26:13,698
<i>Pat.</i>

160
00:26:15,033 --> 00:26:17,702
<i>Pościg wyczerpał oba zwierzęta.</i>

161
00:26:27,795 --> 00:26:31,633
<i>Myśliwy postanowił zrezygnować z posiłku</i>
<i>i uniknąć walki.</i>

162
00:26:41,643 --> 00:26:44,562
<i>Pingwin przeżył chwile grozy,</i>

163
00:26:45,021 --> 00:26:49,359
<i>jednak nim dotrze do swojego pisklęcia,</i>
<i>czeka go jeszcze więcej trudności.</i>

164
00:26:54,781 --> 00:26:57,408
<i>To nie będzie byle spacerek.</i>

165
00:27:25,645 --> 00:27:28,815
<i>Na szczęście nikt</i>
<i>nie ma dziś ochoty na pingwina.</i>

166
00:27:35,363 --> 00:27:38,825
<i>Lepiej jednak</i>
<i>nie drażnić śpiących olbrzymów.</i>

167
00:27:52,463 --> 00:27:57,844
<i>Samice słonia morskiego nie lubią,</i>
<i>gdy ktoś przerywa im drzemkę.</i>

168
00:27:59,429 --> 00:28:03,349
<i>Ale to czterotonowe samce</i>
<i>stanowią prawdziwe zagrożenie.</i>

169
00:28:14,193 --> 00:28:17,363
<i>Słonie morskie walczą o dostęp do samic.</i>

170
00:28:25,621 --> 00:28:30,752
<i>Pingwiny wolałyby uniknąć</i>
<i>stratowania przez rozwścieczone olbrzymy.</i>

171
00:28:41,721 --> 00:28:43,139
<i>Droga ucieczki!</i>

172
00:28:48,102 --> 00:28:49,187
<i>Pora wiać!</i>

173
00:29:01,866 --> 00:29:04,035
<i>Pingwin dociera do ptasiego żłobka.</i>

174
00:29:06,454 --> 00:29:08,873
<i>Czeka go ostatnia próba.</i>

175
00:29:11,167 --> 00:29:14,879
<i>Musi znaleźć swoje pisklę</i>
<i>w półmilionowym tłumie.</i>

176
00:29:19,258 --> 00:29:20,134
<i>Wzywa je...</i>

177
00:29:29,560 --> 00:29:32,772
<i>i nasłuchuje odpowiedzi.</i>

178
00:29:41,697 --> 00:29:44,408
<i>Pisklę może być daleko stąd,</i>

179
00:29:44,951 --> 00:29:46,577
<i>po drugiej stronie kolonii.</i>

180
00:29:50,873 --> 00:29:52,667
<i>Ale z pisklakami tak już jest.</i>

181
00:29:53,251 --> 00:29:54,961
<i>Nie mogą usiedzieć w miejscu.</i>

182
00:29:57,338 --> 00:29:59,590
<i>Choć to niewiarygodne,</i>

183
00:29:59,674 --> 00:30:03,636
<i>pisklę i jego rodzic rozpoznają się</i>
<i>wzajemnie w tym wielkim hałasie.</i>

184
00:30:13,646 --> 00:30:17,191
<i>Czego się nie robi, by nakarmić dziecko.</i>

185
00:30:20,319 --> 00:30:22,113
<i>Maluch nie ma bladego pojęcia.</i>
<i>Jak na tak niewielką wyspę,</i>

186
00:30:31,289 --> 00:30:35,209
<i>Georgia Południowa zapewnia przetrwanie</i>
<i>niebywałej liczbie istot.</i>

187
00:30:40,047 --> 00:30:43,217
<i>Ich egzystencja</i>
<i>ostatecznie zależy od kryli</i>

188
00:30:43,426 --> 00:30:46,888
<i>rozwijających się pod lodem</i>
<i>wokół Półwyspu Antarktycznego.</i>

189
00:30:49,932 --> 00:30:51,475
<i>Zanikający lód morski</i>

190
00:30:51,934 --> 00:30:55,438
<i>stawia przyszłość Georgii Południowej</i>
<i>pod znakiem zapytania.</i>

191
00:31:11,245 --> 00:31:13,748
<i>Na drugim krańcu planety, na północy,</i>

192
00:31:14,457 --> 00:31:18,920
<i>skutki zmian klimatu</i>
<i>są jeszcze bardziej odczuwalne.</i>

193
00:31:21,088 --> 00:31:24,133
<i>Arktyka nie jest kontynentem</i>
<i>otoczonym oceanem.</i>

194
00:31:25,468 --> 00:31:28,304
<i>To zamarznięty ocean otoczony lądem.</i>

195
00:31:32,350 --> 00:31:37,271
<i>Wiosną lód morski wciąż sięga najdalej.</i>

196
00:31:42,777 --> 00:31:48,991
<i>To ogromne tereny łowieckie</i>
<i>jednego z największych mięsożerców świata.</i>

197
00:32:00,711 --> 00:32:04,131
<i>Samiec niedźwiedzia polarnego</i>
<i>poszukuje kolejnego posiłku</i>

198
00:32:04,548 --> 00:32:08,594
<i>na zamarzniętych</i>
<i>fiordach Svalbardu w Arktyce.</i>

199
00:32:13,182 --> 00:32:16,936
<i>Rozgląda się za fokami,</i>
<i>podstawą jego diety.</i>

200
00:32:24,568 --> 00:32:28,531
<i>Musi zjeść dwie trzecie swojego</i>
<i>rocznego zapotrzebowania na pokarm</i>

201
00:32:28,823 --> 00:32:33,160
<i>nim lód stopnieje</i>
<i>i jego tereny łowieckie znikną.</i>

202
00:33:06,777 --> 00:33:11,782
<i>Foka obrączkowana nie miała wyboru.</i>
<i>Musiała porzucić swoje młode.</i>

203
00:33:22,460 --> 00:33:26,922
<i>Kiedyś mogłaby zbudować legowisko</i>
<i>w lodowej fałdzie.</i>

204
00:33:28,632 --> 00:33:32,470
<i>Obecnie morze zamarza tak późno,</i>
<i>że lód jest całkowicie płaski.</i>

205
00:33:33,220 --> 00:33:36,432
<i>Młode nie miało się gdzie schronić.</i>

206
00:33:47,318 --> 00:33:51,197
<i>Jak na razie, zmiany przynoszą</i>
<i>niedźwiedziom korzyści.</i>

207
00:33:51,697 --> 00:33:53,491
<i>Jednak w dłuższej perspektywie</i>

208
00:33:53,574 --> 00:33:56,952
<i>doprowadzi to</i>
<i>do gwałtownego spadku liczby fok.</i>

209
00:34:01,082 --> 00:34:05,669
<i>Płaski lód ma także negatywny wpływ</i>
<i>na życie niedźwiedzi.</i>

210
00:34:06,545 --> 00:34:10,508
<i>Drapieżcy nie mają się gdzie schować,</i>
<i>skradając się w stronę ofiary.</i>

211
00:34:15,179 --> 00:34:20,184
<i>Matka, której w polowaniu towarzyszy</i>
<i>młode, ma dodatkowo utrudnione zadanie.</i>

212
00:34:36,283 --> 00:34:39,578
<i>Niedźwiedziątko nie poznało jeszcze</i>
<i>znaczenia ostrożności</i>

213
00:34:41,330 --> 00:34:43,249
<i>podczas polowania na foki.</i>

214
00:34:45,918 --> 00:34:48,254
<i>Coraz mniej fok chowa się w kryjówkach,</i>

215
00:34:48,379 --> 00:34:51,799
<i>więc uczenie się</i>
<i>tej przydatnej niegdyś techniki</i>

216
00:34:52,883 --> 00:34:54,593
<i>stało się niemal bezcelowe.</i>

217
00:35:06,272 --> 00:35:10,734
<i>Malec dowiedział się chociaż,</i>
<i>jak wygląda kryjówka fok.</i>

218
00:35:22,413 --> 00:35:26,959
<i>Niedźwiedzia mama wie,</i>
<i>że pochmurny dzień sprzyja polowaniu.</i>

219
00:35:28,502 --> 00:35:31,046
<i>Maluch wie natomiast,</i>
<i>kiedy zachować powagę.</i>

220
00:35:39,346 --> 00:35:42,266
<i>Dorosłe foki stanowią</i>
<i>znacznie lepszy posiłek.</i>

221
00:35:54,069 --> 00:35:57,281
<i>Niedźwiedziątko ostrożnie</i>
<i>podąża śladami matki.</i>

222
00:35:59,533 --> 00:36:02,328
<i>Stara się nie wypaść</i>
<i>z nadanego przez nią rytmu.</i>

223
00:36:06,665 --> 00:36:08,834
<i>Jeden fałszywy krok oznacza porażkę.</i>

224
00:36:15,799 --> 00:36:18,219
<i>Matka i syn muszą być idealnie zgrani.</i>

225
00:36:44,620 --> 00:36:47,581
<i>Większość polowań na foki</i>
<i>kończy się porażką.</i>

226
00:36:55,130 --> 00:36:57,549
<i>Niedźwiedzie nie ustają w poszukiwaniach.</i>

227
00:37:01,387 --> 00:37:03,597
<i>Malec oddala się od matki...</i>

228
00:37:06,225 --> 00:37:07,893
<i>i dostaje kolejną szansę.</i>

229
00:37:18,654 --> 00:37:21,490
<i>Mała foczka została sama na lodzie.</i>

230
00:37:32,209 --> 00:37:36,797
<i>Młody niedźwiedź powinien się teraz</i>
<i>wykazać zdecydowaniem, a nie ostrożnością.</i>

231
00:37:41,885 --> 00:37:43,721
<i>Matka nie może nic poradzić.</i>

232
00:37:46,515 --> 00:37:50,602
<i>Pozostała jej nadzieja,</i>
<i>że młode dotrze do niej na czas.</i>

233
00:37:58,193 --> 00:38:01,030
<i>Młody, niedoświadczony myśliwy się waha.</i>

234
00:38:11,206 --> 00:38:12,916
<i>Ale jego matka wie, co robić.</i>

235
00:38:36,899 --> 00:38:38,984
<i>Pod lodem maluch jest bezpieczny.</i>

236
00:38:44,990 --> 00:38:50,579
<i>Niedźwiedzie potrafią się przystosowywać,</i>
<i>ale polegają na lodzie morskim.</i>

237
00:38:52,498 --> 00:38:56,168
<i>Gdy zniknie lód, znikną i one.</i>

238
00:39:10,265 --> 00:39:13,811
<i>Lato dotarło do Archipelagu Arktycznego.</i>

239
00:39:14,395 --> 00:39:18,232
<i>Trwa coroczne topnienie lodu morskiego.</i>

240
00:39:27,825 --> 00:39:30,744
<i>Gdy topnieje lód, zjawiają się nomadowie.</i>

241
00:39:50,347 --> 00:39:54,476
<i>Oto narwale,</i>
<i>pierwowzory legend o jednorożcach.</i>

242
00:39:55,477 --> 00:40:01,233
<i>Ich trzymetrowe rogi</i>
<i>są w rzeczywistości przerośniętymi kłami.</i>

243
00:40:02,192 --> 00:40:06,405
<i>Przeznaczenie tych kłów,</i>
<i>podobnie jak same narwale,</i>

244
00:40:06,738 --> 00:40:08,991
<i>do dziś owiane jest tajemnicą.</i>

245
00:40:14,705 --> 00:40:18,417
<i>Każdego lata narwale płyną</i>
<i>do tego samego miejsca w Arktyce,</i>

246
00:40:18,792 --> 00:40:23,172
<i>czekając cierpliwie na pęknięcie lodu...</i>

247
00:40:26,216 --> 00:40:30,179
<i>i utworzenie korytarza,</i>
<i>którym będą mogły przepłynąć.</i>

248
00:40:43,484 --> 00:40:45,611
<i>W końcu pojawia się pęknięcie.</i>

249
00:40:47,946 --> 00:40:50,949
<i>Droga do osłoniętych, płytkich zatok.</i>

250
00:41:12,304 --> 00:41:16,892
<i>Narwale są wyjątkowo płochliwe.</i>
<i>Rzadko udaje się nagrać je pod wodą.</i>

251
00:41:44,878 --> 00:41:49,383
<i>Walenie chętnie korzystają z korytarzy</i>
<i>powstających w pękającym lodzie,</i>

252
00:41:49,591 --> 00:41:52,761
<i>bo zapewniają im one</i>
<i>schronienie przed drapieżnikami.</i>

253
00:42:01,603 --> 00:42:05,482
<i>W ten sposób odnajdują także</i>
<i>nowe żerowiska.</i>

254
00:42:18,829 --> 00:42:23,750
<i>Lód morski nie tylko zapewnia przetrwanie</i>
<i>zwierzętom żyjącym na biegunach.</i>

255
00:42:25,752 --> 00:42:30,424
<i>Silnie wpływa na klimat całej planety.</i>

256
00:42:33,594 --> 00:42:36,179
<i>Biała powierzchnia ochładza Ziemię,</i>

257
00:42:36,430 --> 00:42:40,350
<i>odbijając większość promieni słonecznych.</i>

258
00:42:50,736 --> 00:42:53,155
<i>Ciemna powierzchnia robi coś przeciwnego:</i>

259
00:42:53,947 --> 00:42:56,867
<i>wchłania ponad 90% promieni słonecznych,</i>

260
00:42:57,242 --> 00:42:58,869
<i>ocieplając Ziemię.</i>

261
00:43:03,415 --> 00:43:04,750
<i>Gdy lód się kurczy,</i>

262
00:43:05,042 --> 00:43:09,838
<i>tracimy jedną z ochronnych osłon</i>
<i>naszej planety.</i>

263
00:43:14,009 --> 00:43:15,427
<i>Przez tysiące lat</i>

264
00:43:15,636 --> 00:43:19,473
<i>panowała równowaga pomiędzy</i>
<i>zamarzaniem oceanu i topnieniem lodu.</i>

265
00:43:20,223 --> 00:43:21,850
<i>To się jednak zmieniło.</i>

266
00:43:22,601 --> 00:43:24,728
<i>Obecnie, podczas letnich miesięcy</i>

267
00:43:24,978 --> 00:43:30,108
<i>lód pokrywa powierzchnię</i>
<i>o 40% mniejszą niż w latach 80-tych.</i>

268
00:43:39,576 --> 00:43:44,331
<i>Arktyka ociepla się dwa razy szybciej</i>
<i>niż jakikolwiek inny obszar planety.</i>

269
00:43:45,290 --> 00:43:51,797
<i>Do 2040 roku Ocean Arktyczny będzie latem</i>
<i>niemal zupełnie pozbawiony lodu.</i>

270
00:44:09,272 --> 00:44:14,236
<i>Zanik lodu będzie miał straszliwe skutki</i>

271
00:44:14,486 --> 00:44:16,905
<i>dla istot, które potrzebują go do życia.</i>

272
00:44:30,210 --> 00:44:33,547
<i>Północno-wschodnie wybrzeże Rosji.</i>

273
00:44:50,480 --> 00:44:55,694
<i>Oto największe</i>
<i>zgromadzenie morsów na planecie.</i>

274
00:45:06,955 --> 00:45:12,294
<i>Na jednej plaży</i>
<i>zebrało się ich ponad 100 tysięcy.</i>

275
00:45:19,968 --> 00:45:23,889
<i>Zwierzętami powoduje desperacja,</i>
<i>a nie ich wolny wybór.</i>

276
00:45:28,018 --> 00:45:31,396
<i>W naturalnych warunkach</i>
<i>morsy powinny przebywać na lodzie.</i>

277
00:45:38,195 --> 00:45:41,114
<i>Lód wycofał się jednak daleko na północ.</i>

278
00:45:42,783 --> 00:45:46,411
<i>Ta wyspa jest jedynym miejscem,</i>
<i>w którym morsy mogą odpocząć,</i>

279
00:45:46,661 --> 00:45:48,079
<i>wracając z żerowisk.</i>

280
00:46:02,928 --> 00:46:05,972
<i>Młode musi trzymać się swojej matki.</i>

281
00:46:14,564 --> 00:46:17,567
<i>Trudno jednak o choć skrawek wolnej ziemi.</i>

282
00:46:37,337 --> 00:46:42,425
<i>Jedyna droga wiedzie przez</i>
<i>stłoczone ciała morsów.</i>

283
00:46:45,011 --> 00:46:47,556
<i>Zwierzęta pod spodem</i>
<i>mogą zostać zmiażdżone.</i>

284
00:46:55,939 --> 00:46:58,441
<i>Nietrudno o wybuch paniki.</i>

285
00:47:20,463 --> 00:47:25,760
<i>W takich warunkach</i>
<i>morsy same stwarzają sobie zagrożenie.</i>

286
00:47:31,600 --> 00:47:35,478
<i>Niektórym udaje się uciec przed tłumami.</i>

287
00:47:40,984 --> 00:47:43,695
<i>Wspinają się na 80-metrowe klify.</i>

288
00:47:49,451 --> 00:47:54,831
<i>To niebywały wyczyn dla jednotonowych</i>
<i>zwierząt przywykłych do życia na lodzie.</i>

289
00:48:08,053 --> 00:48:10,972
<i>Na szczycie można wygodnie odpocząć.</i>

290
00:48:18,772 --> 00:48:21,566
<i>Morsy poza wodą mają słaby wzrok.</i>

291
00:48:23,652 --> 00:48:26,196
<i>Wyczuwają jednak zwierzęta w wodzie.</i>

292
00:48:31,785 --> 00:48:35,497
<i>Gdy zgłodnieją, muszą wrócić do morza.</i>

293
00:49:22,127 --> 00:49:24,295
<i>W swojej desperacji</i>

294
00:49:24,754 --> 00:49:28,967
<i>setki morsów spadają z wysokości,</i>
<i>na którą nie powinny były się wspinać.</i>

295
00:50:30,945 --> 00:50:36,659
<i>Morsy zaczęły gromadzić się w ten sposób</i>
<i>niemal każdego roku.</i>

296
00:50:43,833 --> 00:50:49,464
<i>Życie tych zwierząt,</i>
<i>podobnie jak życie niedźwiedzi i fok,</i>

297
00:50:49,839 --> 00:50:50,757
<i>ulega zmianom.</i>

298
00:50:53,218 --> 00:50:56,721
<i>Wszystkie te istoty</i>
<i>mierzą się z początkami zmian klimatu...</i>

299
00:50:58,765 --> 00:51:01,434
<i>i w rezultacie cierpią.</i>

300
00:51:20,078 --> 00:51:26,376
<i>W Arktyce znów zapanowała zima.</i>
<i>Lód morski utworzył się na nowo.</i>

301
00:51:28,586 --> 00:51:30,713
<i>Porządek został przywrócony.</i>

302
00:51:34,843 --> 00:51:39,305
<i>To ulga dla istot,</i>
<i>które nie mogą żyć, gdy zabraknie lodu.</i>

303
00:51:52,610 --> 00:51:54,320
<i>Ale jak długo jeszcze</i>

304
00:51:54,696 --> 00:52:00,243
<i>lodowe światy</i>
<i>pozostaną częścią naszej planety?</i>

305
00:52:18,428 --> 00:52:20,513
<i>Na stronie ourplanet.com</i>

306
00:52:20,805 --> 00:52:25,226
<i>dowiesz się, w jaki sposób możemy</i>
<i>ocalić strefy polarne naszej planety.</i>