1
00:00:06,966 --> 00:00:11,137
NETFLIX — ORYGINALNY SERIAL DOKUMENTALNY

2
00:00:20,688 --> 00:00:22,815
<i>Zaledwie 50 lat temu</i>

3
00:00:23,483 --> 00:00:26,319
<i>wyruszyliśmy wreszcie na Księżyc.</i>

4
00:00:40,374 --> 00:00:45,838
<i>Po raz pierwszy mogliśmy</i>
<i>podziwiać z dala własną planetę.</i>

5
00:00:53,429 --> 00:00:58,726
<i>Od tamtego dnia ludzka populacja ponad</i>
<i>dwukrotnie zwiększyła swoją liczebność.</i>

6
00:01:04,273 --> 00:01:08,694
<i>Serial ten przedstawia</i>
<i>ocalałe cuda natury,</i>

7
00:01:09,612 --> 00:01:12,323
<i>odkrywając to, co musimy chronić,</i>

8
00:01:12,698 --> 00:01:16,911
<i>aby zapewnić przetrwanie</i>
<i>ludzkości i przyrodzie.</i>

9
00:01:30,716 --> 00:01:33,886
<i>Na Ziemi wciąż istnieją azyle,</i>

10
00:01:35,596 --> 00:01:40,935
<i>w których czasem gromadzą się</i>
<i>niezwykłe zbiorowiska dzikich zwierząt.</i>

11
00:01:47,525 --> 00:01:52,405
<i>Jednak te ważne przestrzenie</i>
<i>szybko dziś zanikają.</i>

12
00:02:39,410 --> 00:02:44,373
OD PUSTYŃ PO STEPY

13
00:03:08,189 --> 00:03:12,777
<i>Jedną piątą powierzchni naszej planety</i>
<i>pokrywają pustynie.</i>

14
00:03:19,158 --> 00:03:23,996
<i>Najsuchszą z nich</i>
<i>jest Atakama w Ameryce Południowej.</i>

15
00:03:27,583 --> 00:03:31,545
<i>Na niektórych jej obszarach</i>
<i>nigdy nie zarejestrowano opadów deszczu.</i>

16
00:03:44,058 --> 00:03:47,937
<i>Choć pustynie sprawiają wrażenie</i>
<i>jałowych i opustoszałych,</i>

17
00:03:51,482 --> 00:03:54,819
<i>ich wpływ na życie na Ziemi</i>
<i>jest nieoceniony.</i>

18
00:04:11,043 --> 00:04:13,879
<i>Istoty, które przetrwają</i>
<i>w tym trudnym środowisku</i>

19
00:04:14,297 --> 00:04:17,258
<i>znajdą tu bezpieczne schronienie.</i>

20
00:04:32,231 --> 00:04:34,066
<i>Kormorany arabskie.</i>

21
00:04:35,109 --> 00:04:38,946
<i>Wyłaniają się z burzy piaskowej</i>
<i>na Pustyni Arabskiej.</i>

22
00:04:46,704 --> 00:04:52,043
<i>Przyciągnął je tutaj</i>
<i>opustoszały krajobraz pustyni.</i>

23
00:04:55,880 --> 00:04:59,342
<i>Ptaki nadlatują w ogromnych liczbach.</i>

24
00:05:06,098 --> 00:05:07,683
<i>Jest ich 50 tysięcy.</i>

25
00:05:13,606 --> 00:05:16,192
<i>To jedna czwarta całej ich populacji.</i>

26
00:05:24,200 --> 00:05:27,703
<i>Przyleciały tu, bo tylko w tym miejscu</i>
<i>mogą się rozmnażać...</i>

27
00:05:28,788 --> 00:05:30,164
<i>w spokoju.</i>

28
00:05:45,262 --> 00:05:48,224
<i>Gniazdowanie na pustyni nie jest łatwe.</i>

29
00:05:50,476 --> 00:05:53,979
<i>Temperatury sięgają 40 stopni Celsjusza.</i>

30
00:05:56,357 --> 00:05:59,235
<i>Jednak dorosłe ptaki i ich pisklęta</i>

31
00:05:59,318 --> 00:06:01,237
<i>są gotowe na to wyzwanie.</i>

32
00:06:05,783 --> 00:06:08,244
<i>Chłodzą się, dysząc.</i>

33
00:06:16,168 --> 00:06:20,840
<i>Ptak, który zdaje się ukrywać pokarm</i>
<i>w swoim wolu, pada ofiarą ataków.</i>

34
00:06:24,385 --> 00:06:27,346
<i>Kormoran nakarmi tylko swoje pisklę.</i>

35
00:06:29,640 --> 00:06:31,392
<i>Gdzieś tu musi być...</i>

36
00:06:43,654 --> 00:06:46,657
<i>Pisklęta ścigają dorosłego</i>
<i>aż na otwartą pustynię.</i>

37
00:06:54,540 --> 00:06:55,374
<i>Mają pecha.</i>

38
00:06:56,542 --> 00:07:00,337
<i>Muszą teraz szybko powrócić</i>
<i>do bezpiecznej kolonii.</i>

39
00:07:09,346 --> 00:07:14,977
<i>Pustynia zapewnia kormoranom</i>
<i>nie tylko bezpieczne schronienie.</i>

40
00:07:31,660 --> 00:07:35,039
<i>Każdego ranka masy ptaków</i>
<i>zaczynają się przemieszczać.</i>

41
00:07:47,885 --> 00:07:49,261
<i>To godzina szczytu.</i>

42
00:08:14,370 --> 00:08:18,040
<i>Płytkie ramię rzeki, tuż obok kolonii,</i>

43
00:08:18,374 --> 00:08:20,125
<i>jest pełne pożywienia.</i>

44
00:08:23,462 --> 00:08:27,091
<i>Pokarm pochodzi z samej pustyni.</i>

45
00:08:28,634 --> 00:08:30,594
<i>Pył przywiewany z lądu</i>

46
00:08:30,803 --> 00:08:35,224
<i>zawiera składniki odżywcze</i>
<i>użyźniające okoliczne wody.</i>

47
00:08:44,650 --> 00:08:49,613
<i>To sama pustynia wzbogaca zatem morze.</i>

48
00:09:16,515 --> 00:09:22,354
<i>W Omanie, podczas letniego monsunu,</i>
<i>mgły napływające znad morza</i>

49
00:09:23,564 --> 00:09:26,150
<i>kłębią się nad górami Dhofar.</i>

50
00:09:34,617 --> 00:09:39,622
<i>Mgła dostarcza odrobiny wilgoci</i>
<i>podtrzymującej nieliczną roślinność.</i>

51
00:09:47,046 --> 00:09:51,925
<i>Wokół rozproszonych kępek zieleni</i>
<i>gromadzi się życie.</i>

52
00:09:59,600 --> 00:10:03,187
<i>Koziorożce nubijskie</i>
<i>pokonują niemal pionowe klify,</i>

53
00:10:03,771 --> 00:10:06,231
<i>by dotrzeć do jednego z niewielu źródeł.</i>

54
00:10:09,818 --> 00:10:10,903
<i>Denerwują się.</i>

55
00:10:13,072 --> 00:10:14,615
<i>Mają ku temu powód.</i>

56
00:10:22,498 --> 00:10:24,541
<i>Lampart arabski.</i>

57
00:10:25,876 --> 00:10:29,922
<i>Na wolności żyje ich mniej niż 200.</i>

58
00:10:33,550 --> 00:10:35,260
<i>Terytorium tego samca</i>

59
00:10:35,344 --> 00:10:39,181
<i>rozciąga się</i>
<i>na 350 kilometrach kwadratowych</i>

60
00:10:39,264 --> 00:10:42,434
<i>wysokich gór i głębokich dolin wadi.</i>

61
00:10:51,777 --> 00:10:54,446
<i>Południowa granica Półwyspu Arabskiego</i>

62
00:10:54,863 --> 00:10:58,701
<i>jest jednym z ostatnich miejsc na Ziemi,</i>
<i>w którym ilość pożywienia</i>

63
00:10:58,909 --> 00:11:02,079
<i>pozwala przetrwać</i>
<i>populacji tych lampartów.</i>

64
00:11:07,793 --> 00:11:12,423
<i>Mimo to na powierzchni 15 tysięcy</i>
<i>kilometrów kwadratowych</i>

65
00:11:13,090 --> 00:11:16,218
<i>żyje prawdopodobnie nie więcej</i>
<i>niż 60 tych zwierząt.</i>

66
00:11:23,559 --> 00:11:26,812
<i>Liczebność lampartów arabskich</i>
<i>od zawsze była niewielka,</i>

67
00:11:30,023 --> 00:11:32,067
<i>jednak obecnie człowiek</i>

68
00:11:32,443 --> 00:11:35,738
<i>znacznie przyspieszył ich wymieranie.</i>

69
00:11:49,835 --> 00:11:51,503
<i>Lampartów jest tak mało,</i>

70
00:11:52,671 --> 00:11:58,093
<i>że zdjęcia zarejestrowane przez nasze</i>
<i>ukryte kamery można uznać za cud.</i>

71
00:12:05,517 --> 00:12:06,935
<i>Samica lamparta.</i>

72
00:12:08,854 --> 00:12:11,231
<i>Podąża za samcem.</i>

73
00:12:26,830 --> 00:12:30,417
<i>Takie spotkania stają się coraz rzadsze.</i>

74
00:12:55,651 --> 00:13:02,574
<i>To krótkie zjednoczenie może zabezpieczyć</i>
<i>tym lampartom najbliższą przyszłość.</i>

75
00:13:08,497 --> 00:13:09,998
<i>W dłuższej perspektywie</i>

76
00:13:10,958 --> 00:13:14,336
<i>ich los zależy jednak</i>
<i>od ochrony ich środowiska.</i>

77
00:13:22,094 --> 00:13:24,304
<i>Na północ od gór Dhofar</i>

78
00:13:25,013 --> 00:13:29,101
<i>leży niewyobrażalna wręcz pustka.</i>

79
00:13:30,894 --> 00:13:32,229
<i>Ar-Rab al-Chali,</i>
<i>„pusty kwartał”.</i>

80
00:13:45,117 --> 00:13:46,827
<i>Sama nazwa</i>

81
00:13:47,536 --> 00:13:51,331
<i>oddaje ducha tych pustynnych terenów.</i>

82
00:13:59,381 --> 00:14:03,385
<i>To największa piaszczysta pustynia świata.</i>

83
00:14:07,556 --> 00:14:11,810
<i>W niektóre jej części</i>
<i>nigdy nie zapuszczają się ludzie.</i>

84
00:14:16,940 --> 00:14:21,111
<i>Przetrwają tu tylko</i>
<i>najlepsi specjaliści od życia na pustyni.</i>

85
00:14:27,784 --> 00:14:29,578
<i>Oryksy arabskie.</i>

86
00:14:34,041 --> 00:14:35,709
<i>Wędrują po połaciach pustyni</i>

87
00:14:36,501 --> 00:14:39,922
<i>o powierzchni</i>
<i>ponad 3000 kilometrów kwadratowych.</i>

88
00:14:43,967 --> 00:14:47,304
<i>To jedno z ich ostatnich schronień.</i>

89
00:14:52,267 --> 00:14:54,937
<i>Polowania doprowadziły je</i>
<i>na skraj wyginięcia.</i>

90
00:14:55,312 --> 00:14:58,607
<i>Dziś odzyskały terytoria swoich przodków.</i>

91
00:15:02,569 --> 00:15:07,199
<i>Działacze na rzecz przyrody</i>
<i>pomogli im wrócić do domu.</i>

92
00:15:10,452 --> 00:15:15,624
<i>Takie działania nie mogą jednak</i>
<i>ocalić wszystkich pustynnych zwierząt.</i>

93
00:15:28,261 --> 00:15:29,763
<i>Słonie pustynne.</i>

94
00:15:34,685 --> 00:15:38,855
<i>Przetrwało ich niecałe 150.</i>
<i>Żyją tutaj, w Namibii.</i>

95
00:15:43,318 --> 00:15:48,240
<i>Ta najstarsza z pustyń poznaczona jest</i>
<i>suchymi korytami rzecznymi,</i>

96
00:15:48,532 --> 00:15:53,704
<i>utworzonymi przez wodę płynącą</i>
<i>zaledwie przez dzień lub dwa w roku.</i>

97
00:15:58,750 --> 00:16:00,002
<i>Dorosły słoń</i>

98
00:16:00,210 --> 00:16:06,383
<i>dziennie musi znaleźć 200 kilogramów</i>
<i>pożywienia. Inaczej będzie głodował.</i>

99
00:16:12,556 --> 00:16:17,769
<i>Dla tej grupy ocalałych</i>
<i>życie jest niekończącą się wędrówką.</i>

100
00:16:23,900 --> 00:16:29,364
<i>Słonie prowadzi stara samica,</i>
<i>matrona stada.</i>

101
00:16:32,367 --> 00:16:34,286
<i>Wiedzie swą rodzinę</i>

102
00:16:34,578 --> 00:16:38,123
<i>do wyjątkowego miejsca,</i>
<i>w którym pokarm można znaleźć</i>

103
00:16:38,331 --> 00:16:39,916
<i>nawet podczas suszy.</i>

104
00:16:46,506 --> 00:16:49,426
<i>Dowiedziała się o nim od matki,</i>

105
00:16:49,926 --> 00:16:51,136
<i>wiele lat temu.</i>

106
00:16:53,180 --> 00:16:57,142
<i>Teraz pokazuje drogę własnemu słoniątku.</i>

107
00:17:05,067 --> 00:17:08,904
<i>Nie tylko słonie poszukują jedzenia.</i>

108
00:17:14,868 --> 00:17:16,119
<i>Lwy pustynne.</i>

109
00:17:17,996 --> 00:17:20,791
<i>Są równie rzadkie, co słonie.</i>
<i>Słoniątko jest pod ochroną matki.</i>

110
00:17:40,811 --> 00:17:43,063
<i>Lwy nie niepokoją więc stada.</i>

111
00:17:48,819 --> 00:17:52,114
<i>Majaczące w oddali drzewa</i>
<i>zwiastują obecność wody.</i>

112
00:18:16,012 --> 00:18:17,848
<i>Koryto jest wyschnięte.</i>

113
00:18:23,186 --> 00:18:26,731
<i>Jednak drzewa </i>Faidherbia albida
<i>wciąż się zielenią.</i>

114
00:18:34,239 --> 00:18:35,574
<i>Ale coś jest nie tak.</i>

115
00:18:38,535 --> 00:18:39,786
<i>O tej porze roku</i>

116
00:18:39,911 --> 00:18:44,040
<i>ziemia powinna być usiana</i>
<i>strąkami drzew.</i>

117
00:18:47,460 --> 00:18:49,671
<i>To wysokokaloryczny pokarm dla słoni.</i>

118
00:18:53,842 --> 00:18:57,137
<i>W tym roku drzewa nie obrodziły.</i>

119
00:19:01,266 --> 00:19:06,605
<i>Matrona przyprowadziła tu stado po nic.</i>

120
00:19:15,363 --> 00:19:18,867
<i>Ulistnione gałęzie drzew</i>
<i>są poza zasięgiem słoni.</i>

121
00:19:21,369 --> 00:19:26,583
<i>Rodzina nie ma wyboru. Musi ruszyć dalej.</i>

122
00:19:45,143 --> 00:19:48,647
<i>Oto niemal czterometrowy słoń.</i>

123
00:19:50,649 --> 00:19:53,026
<i>Zwisające gałęzie są w jego zasięgu.</i>

124
00:19:55,111 --> 00:19:57,781
<i>To może rozwiązać problem stada.</i>

125
00:20:02,160 --> 00:20:07,624
<i>Stara samica zna go od zawsze.</i>
<i>Nieraz korzystała z jego pomocy.</i>

126
00:20:18,343 --> 00:20:20,637
<i>Słonie przeżywają tu</i>

127
00:20:20,845 --> 00:20:24,099
<i>dzięki wiedzy przekazywanej</i>
<i>kolejnym pokoleniom.</i>

128
00:20:26,601 --> 00:20:29,854
<i>Obecnie żyje jednak zaledwie 20 matron.</i>

129
00:20:32,482 --> 00:20:34,234
<i>Gdy ich wiedza przepadnie,</i>

130
00:20:35,193 --> 00:20:38,571
<i>słonie nie będą mogły już tu żyć.</i>

131
00:20:47,831 --> 00:20:52,836
<i>Pustynie nie są w stanie podtrzymywać</i>
<i>przez cały rok egzystencji wielu zwierząt.</i>

132
00:20:55,171 --> 00:20:58,341
<i>Nawet istoty przystosowane do życia</i>
<i>w takich warunkach</i>

133
00:20:59,009 --> 00:21:01,428
<i>nie mogą występować tu w dużych liczbach.</i>

134
00:21:04,347 --> 00:21:06,349
<i>Zdarza się jednak,</i>

135
00:21:08,101 --> 00:21:10,603
<i>że pustynie się przemieniają.</i>

136
00:21:17,944 --> 00:21:19,070
<i>Raz na dziesięć lat</i>

137
00:21:20,864 --> 00:21:22,532
<i>przychodzi oberwanie chmury.</i>

138
00:21:33,668 --> 00:21:36,796
<i>To wystarczy, by pustynia się zazieleniła.</i>

139
00:21:46,890 --> 00:21:48,308
<i>W południowej Kalifornii</i>

140
00:21:48,683 --> 00:21:51,519
<i>zmianę widać z kosmosu.</i>

141
00:22:03,406 --> 00:22:07,243
<i>Setki kilometrów kwadratowych</i>
<i>pokrywają się kwiatami.</i>

142
00:22:24,886 --> 00:22:28,014
<i>Jeśli zjawisko zachodzi dość często,</i>

143
00:22:28,765 --> 00:22:30,934
<i>może powstać nowe środowisko.</i>

144
00:22:33,895 --> 00:22:35,105
<i>Stepy.</i>

145
00:22:35,939 --> 00:22:39,025
<i>To jedne z najbogatszych</i>
<i>krajobrazów planety.</i>

146
00:22:45,865 --> 00:22:50,578
<i>Żyją tu największe gromady dużych zwierząt</i>
<i>na świecie.</i>

147
00:22:53,706 --> 00:22:58,336
<i>Serengeti utrzymuje stada</i>
<i>ponad miliona gnu.</i>

148
00:23:03,550 --> 00:23:07,679
<i>Zwierzęta podążają za deszczami,</i>
<i>skubiąc świeżą trawę.</i>

149
00:23:21,067 --> 00:23:24,279
<i>Wielkie stada przyciągają drapieżców.</i>

150
00:23:37,083 --> 00:23:39,335
<i>Pięć samców geparda.</i>

151
00:23:40,295 --> 00:23:43,756
<i>To jedna z największych</i>
<i>zaobserwowanych grup.</i>

152
00:23:49,429 --> 00:23:54,642
<i>Ich teren ma powierzchnię</i>
<i>450 kilometrów kwadratowych.</i>

153
00:23:59,939 --> 00:24:01,733
<i>Przemierzają go razem...</i>

154
00:24:04,235 --> 00:24:06,237
<i>zwracając na siebie uwagę.</i>

155
00:24:56,037 --> 00:24:58,289
<i>Pora na zmianę strategii.</i>

156
00:24:59,374 --> 00:25:01,042
<i>Tylko to da im powodzenie.</i>

157
00:25:11,010 --> 00:25:12,428
<i>Potrzeba im osłony.</i>

158
00:25:44,794 --> 00:25:48,798
<i>Dorosłe gnu to groźny przeciwnik.</i>

159
00:26:05,523 --> 00:26:09,027
<i>Cztery gepardy zaczynają się skradać.</i>

160
00:26:10,028 --> 00:26:12,363
<i>Idą prosto w stronę ofiary.</i>

161
00:26:15,366 --> 00:26:18,828
<i>Piąty drapieżca czai się z boku.</i>

162
00:26:50,234 --> 00:26:54,989
<i>Nim puszczą się biegiem,</i>
<i>muszą zakraść się jak najbliżej.</i>

163
00:27:07,335 --> 00:27:08,544
<i>Już prawie.</i>

164
00:27:44,122 --> 00:27:45,915
<i>Cała piątka opuszcza kryjówki.</i>

165
00:27:47,166 --> 00:27:49,627
<i>Każdy z kotów ściga inny cel.</i>

166
00:28:05,309 --> 00:28:06,352
<i>To czysty chaos.</i>

167
00:28:12,358 --> 00:28:16,571
<i>Pojedynczy gepard jest zbyt słaby,</i>
<i>by pokonać swą zdobycz.</i>

168
00:28:30,710 --> 00:28:32,503
<i>Pora na pracę zespołową.</i>

169
00:29:14,629 --> 00:29:17,089
<i>Podobne dramaty mogą się tu rozgrywać,</i>

170
00:29:17,173 --> 00:29:19,550
<i>bo Serengeti jest obszarem chronionym.</i>

171
00:29:20,384 --> 00:29:23,679
<i>Nie zmienia się to od ponad 65 lat.</i>

172
00:29:26,599 --> 00:29:29,352
<i>Serengeti jest jednak wyjątkiem.</i>

173
00:29:31,354 --> 00:29:37,944
<i>Stepy naszej planety</i>
<i>od lat stopniowo znikają.</i>

174
00:29:43,282 --> 00:29:48,246
<i>Sto osiemdziesiąt lat temu</i>
<i>milionowe stada bizonów</i>

175
00:29:48,704 --> 00:29:51,624
<i>pasły się na Wielkich Równinach</i>
<i>Ameryki Północnej.</i>

176
00:29:55,378 --> 00:30:00,132
<i>Przemierzały prerię</i>
<i>stokrotnie większą od Serengeti.</i>

177
00:30:07,974 --> 00:30:10,726
<i>Tak wyglądał prawdziwy Dziki Zachód.</i>

178
00:30:26,826 --> 00:30:29,954
<i>Każdego lata samce</i>
<i>wyzywały się do walki rykiem</i>

179
00:30:31,581 --> 00:30:34,292
<i>i staczały boje o samice.</i>

180
00:30:55,897 --> 00:31:00,151
<i>U szczytu rui</i>
<i>walki stawały się szczególnie zaciekłe.</i>

181
00:31:34,060 --> 00:31:38,814
<i>Dziś na prerii panuje cisza.</i>

182
00:31:44,487 --> 00:31:47,406
<i>Ludzie wybili wielkie stada.</i>

183
00:31:51,160 --> 00:31:54,497
<i>Przeżyło niecałe</i>
<i>30 tysięcy dzikich bizonów.</i>

184
00:31:57,375 --> 00:32:00,962
<i>Aż 90% prerii całkowicie zniknęło.</i>

185
00:32:03,047 --> 00:32:05,341
<i>Miejsce stepu zajęły pola uprawne.</i>

186
00:32:29,490 --> 00:32:32,827
<i>To, co jemy</i>
<i>i w jaki sposób to produkujemy</i>

187
00:32:33,536 --> 00:32:37,581
<i>zadecyduje o przyszłości naszych stepów.</i>

188
00:32:45,297 --> 00:32:49,593
<i>Przeszłość uczy nas pożywiania się</i>

189
00:32:49,969 --> 00:32:51,929
<i>bez niszczenia przyrody.</i>

190
00:32:55,891 --> 00:33:01,439
<i>Pradawne węgierskie łąki,</i>
<i>wciąż uprawiane tradycyjnie,</i>

191
00:33:01,939 --> 00:33:05,359
<i>stanowią środowiska</i>
<i>o niezwykłym bogactwie życia.</i>

192
00:33:17,204 --> 00:33:19,415
<i>Mnóstwo tu motyli.</i>

193
00:33:22,376 --> 00:33:27,840
<i>Pewien gatunek może pochwalić się</i>
<i>niebywale wręcz złożonym cyklem życiowym.</i>

194
00:33:32,178 --> 00:33:33,888
<i>Modraszek alkon.</i>

195
00:33:36,432 --> 00:33:42,021
<i>Każda z samic musi odbyć gody</i>
<i>i złożyć jaja na określonej roślinie,</i>

196
00:33:42,480 --> 00:33:43,814
<i>goryczce wąskolistnej.</i>

197
00:33:50,571 --> 00:33:53,115
<i>Z jajeczek wykluwają się gąsienice.</i>

198
00:33:55,868 --> 00:34:00,289
<i>Wysokie rośliny chronią je</i>
<i>przed drapieżnikami na dole.</i>

199
00:34:10,674 --> 00:34:14,720
<i>Gąsienice przystępują jednak do,</i>
<i>zdawałoby się, samobójczej misji.</i>

200
00:34:18,849 --> 00:34:23,521
<i>Opuszczają się na cienkich niciach</i>
<i>aż na ziemię...</i>

201
00:34:25,356 --> 00:34:27,274
<i>gdzie czeka zagrożenie.</i>

202
00:34:35,116 --> 00:34:39,703
<i>Pozbawione ochrony, padają łupem mrówek,</i>
<i>które zabierają je ze sobą.</i>

203
00:34:44,291 --> 00:34:48,462
<i>Jednak właśnie na to liczą gąsienice.</i>

204
00:34:51,507 --> 00:34:55,719
<i>Ich zapach przypomina</i>
<i>woń wytwarzaną przez larwy mrówek.</i>

205
00:35:00,099 --> 00:35:03,811
<i>Mrówki natychmiast reagują,</i>
<i>zanosząc je do swoich gniazd.</i>

206
00:35:11,193 --> 00:35:14,697
<i>Umieszczają je w swojej wylęgarni.</i>

207
00:35:17,408 --> 00:35:21,912
<i>Fioletowe gąsienice</i>
<i>leżące wśród larw mrówek</i>

208
00:35:22,830 --> 00:35:25,040
<i>wysyłają odpowiednie sygnały.</i>

209
00:35:29,962 --> 00:35:32,423
<i>Natychmiast zostają nakarmione.</i>

210
00:35:35,092 --> 00:35:36,343
<i>Ale to nie wszystko.</i>

211
00:35:38,053 --> 00:35:43,184
<i>Gąsienice naśladują dźwięki</i>
<i>wydawane przez królową.</i>

212
00:35:46,061 --> 00:35:49,231
<i>W ten sposób zapewniają sobie</i>
<i>królewskie traktowanie.</i>

213
00:35:53,527 --> 00:35:54,987
<i>Gdy brakuje jedzenia,</i>

214
00:35:55,070 --> 00:35:59,033
<i>mrówki karmią gąsienice</i>
<i>zamiast swoich młodych.</i>

215
00:36:01,702 --> 00:36:06,665
<i>Dostarczają im takich ilości jedzenia,</i>
<i>że intruzi rosną do wielkich rozmiarów.</i>

216
00:36:14,381 --> 00:36:19,929
<i>Karmią się i rosną pod ziemią</i>
<i>przez niemal dwa lata.</i>

217
00:36:21,180 --> 00:36:27,394
<i>Pewnego dnia</i>
<i>mrówki nie mają już czego karmić.</i>

218
00:36:30,105 --> 00:36:32,274
<i>Gąsienice się przepoczwarzyły.</i>

219
00:36:41,200 --> 00:36:42,451
<i>Kilka tygodni później</i>

220
00:36:43,285 --> 00:36:46,956
<i>z kokonu wyłania się motyl,</i>
<i>modraszek alkon.</i>

221
00:37:07,268 --> 00:37:09,228
<i>Owady opuszczają gniazdo,</i>

222
00:37:09,561 --> 00:37:13,565
<i>w którym mieszkały</i>
<i>przez ostatnie 23 miesiące.</i>

223
00:37:31,125 --> 00:37:33,919
<i>Młody motyl wydostaje się z gniazda</i>

224
00:37:34,336 --> 00:37:36,130
<i>i wspina się po łodydze trawy.</i>

225
00:37:36,588 --> 00:37:41,552
<i>Rozwija skrzydła, przygotowując się</i>
<i>do lotu i poszukiwań partnerki.</i>

226
00:37:46,140 --> 00:37:50,519
<i>Choć skomplikowana droga rozwoju</i>
<i>nie wymaga od motyla wysiłku,</i>

227
00:37:50,894 --> 00:37:52,396
<i>to niesie ze sobą ryzyko.</i>

228
00:37:54,523 --> 00:37:57,901
<i>Jeśli coś stanie się mrówkom lub goryczce,</i>

229
00:37:58,277 --> 00:38:01,405
<i>modraszek alkon wyginie.</i>

230
00:38:16,754 --> 00:38:21,216
<i>W Europie zachowało się</i>
<i>niewiele takich pradawnych łąk.</i>

231
00:38:24,094 --> 00:38:26,722
<i>Dalej na wschód</i>

232
00:38:27,097 --> 00:38:33,312
<i>stepy rozciągały się niegdyś</i>
<i>na odległość 1/5 obwodu Ziemi,</i>

233
00:38:33,854 --> 00:38:35,939
<i>od Rumunii aż po Chiny.</i>

234
00:38:58,962 --> 00:39:03,258
<i>Istnieją tu miejsca,</i>
<i>w których na przestrzeni wielu kilometrów</i>

235
00:39:03,884 --> 00:39:06,387
<i>na próżno szukać dróg czy ogrodzeń.</i>

236
00:39:11,642 --> 00:39:16,480
<i>Tam, gdzie nie rośnie nawet jedno drzewo,</i>
<i>orły gniazdują na ziemi.</i>

237
00:39:24,446 --> 00:39:30,369
<i>Kiedyś te orły polowały na antylopy,</i>
<i>których stada liczyły miliony.</i>

238
00:39:35,666 --> 00:39:37,626
<i>Niektóre z nich wciąż tu są.</i>

239
00:39:39,002 --> 00:39:43,799
<i>Oto suhak, antylopa, której nie znajdziemy</i>
<i>w żadnym innym miejscu na świecie.</i>

240
00:39:46,051 --> 00:39:49,304
<i>Ich niezwykłe nosy są przystosowane</i>

241
00:39:49,513 --> 00:39:53,308
<i>do zatrzymywania pyłu wzbijanego</i>
<i>przez kopyta olbrzymich stad,</i>

242
00:39:53,392 --> 00:39:54,726
<i>które niegdyś tu żyły.</i>

243
00:39:58,313 --> 00:40:00,816
<i>Teraz grozi im wyginięcie.</i>

244
00:40:01,692 --> 00:40:06,155
<i>Kłusownictwo i utrata siedlisk</i>
<i>zebrały straszliwe żniwo.</i>

245
00:40:09,491 --> 00:40:13,620
<i>Ostatnio podjęto jednak działania</i>
<i>na rzecz ochrony tych zwierząt.</i>

246
00:40:16,081 --> 00:40:20,711
<i>Nadal istnieje więc nadzieja</i>
<i>dla tych niezwykłych mieszkańców równin.</i>

247
00:40:28,510 --> 00:40:33,223
<i>Dowód na to znajdujemy dalej na wschód,</i>
<i>w Mongolii,</i>

248
00:40:33,849 --> 00:40:37,519
<i>gdzie stepy do dziś pozostają</i>
<i>w większości nienaruszone.</i>

249
00:40:43,150 --> 00:40:45,736
<i>Oto konie Przewalskiego.</i>

250
00:40:47,154 --> 00:40:50,449
<i>Jeszcze 50 lat temu były</i>
<i>gatunkiem wymarłym na wolności,</i>

251
00:40:51,074 --> 00:40:54,203
<i>jednak w niewoli przetrwało</i>
<i>kilka dorosłych osobników.</i>

252
00:41:00,250 --> 00:41:03,795
<i>Ostrożna hodowla 12 osobników</i>
<i>zwiększyła liczebność zwierząt,</i>

253
00:41:03,962 --> 00:41:07,007
<i>dzięki czemu konie mogły</i>
<i>powrócić na równiny.</i>

254
00:41:09,801 --> 00:41:11,929
<i>Oto ich potomkowie.</i>

255
00:41:22,064 --> 00:41:24,983
<i>Każdy harem chroni jeden ogier.</i>

256
00:41:29,613 --> 00:41:34,326
<i>Musi wykazać się czujnością</i>
<i>i bronić stada...</i>

257
00:41:43,544 --> 00:41:46,672
<i>lub przeganiać samców</i>
<i>próbujących zwabić samicę.</i>

258
00:42:01,311 --> 00:42:03,730
<i>Liczba koni sięga dziś 300.</i>

259
00:42:05,148 --> 00:42:08,694
<i>Ich przyszłość wygląda znacznie pewniej.</i>

260
00:42:12,906 --> 00:42:15,033
<i>Ich powrót był możliwy,</i>

261
00:42:15,450 --> 00:42:20,706
<i>bo wielki mongolski step do dziś</i>
<i>w większości pozostaje nienaruszony.</i>

262
00:42:33,260 --> 00:42:39,349
<i>Oto jedne z najwyższych traw</i>
<i>na całej planecie.</i>

263
00:42:42,769 --> 00:42:47,357
<i>Są tak wysokie,</i>
<i>że mogą się w nich ukryć słonie.</i>

264
00:42:56,408 --> 00:43:00,329
<i>Żyjące tu olbrzymy wydają się małe.</i>

265
00:43:19,348 --> 00:43:21,266
<i>To ostatnia kryjówka</i>

266
00:43:21,350 --> 00:43:25,729
<i>zagrożonego wyginięciem</i>
<i>nosorożca pancernego.</i>

267
00:43:36,531 --> 00:43:38,033
<i>Jesteśmy w Indiach,</i>

268
00:43:39,785 --> 00:43:42,329
<i>jednym z najbardziej zaludnionych krajów.</i>

269
00:43:45,332 --> 00:43:51,463
<i>Mimo to te ważne tereny trawiaste</i>
<i>znajdują się tu pod szczególną ochroną.</i>

270
00:44:06,645 --> 00:44:08,188
<i>Jak wygląda życie</i>

271
00:44:08,438 --> 00:44:12,234
<i>w tym gęstym, klaustrofobicznym świecie?</i>

272
00:44:21,952 --> 00:44:26,039
<i>Zwykły spacer może stanowić</i>
<i>wielkie niebezpieczeństwo.</i>

273
00:44:41,722 --> 00:44:46,351
<i>Trawy ukrywają obecność tygrysów.</i>

274
00:44:57,112 --> 00:45:00,615
<i>Paski wtapiają się w cienie.</i>

275
00:45:14,588 --> 00:45:18,967
<i>Wysoka trawa daje osłonę tygrysicy...</i>

276
00:45:25,015 --> 00:45:28,852
<i>ale i ukrywa przed nią zdobycz.</i>

277
00:45:37,277 --> 00:45:40,489
<i>Tygrysica musi podejść na 20 metrów.</i>

278
00:45:46,661 --> 00:45:51,583
<i>Musi znać dokładne położenie</i>
<i>swej zdobyczy.</i>

279
00:46:42,843 --> 00:46:44,636
<i>Chyba straciła z oczu ofiarę.</i>

280
00:47:06,950 --> 00:47:09,160
<i>Odważa się zerknąć.</i>

281
00:47:38,356 --> 00:47:44,446
<i>Wszystkie jelenie znają już</i>
<i>dokładne położenie tygrysicy.</i>

282
00:47:58,752 --> 00:48:02,714
<i>Pozostali usłyszeli już</i>
<i>sygnał oznajmiający jej porażkę.</i>

283
00:48:11,890 --> 00:48:12,849
<i>Jej kocięta.</i>

284
00:48:22,609 --> 00:48:25,278
<i>Matka ukryła je w trawie.</i>

285
00:48:39,668 --> 00:48:41,753
<i>W ciągu ostatnich stu lat</i>

286
00:48:42,128 --> 00:48:47,842
<i>liczba dzikich tygrysów spadła o 95%.</i>

287
00:48:51,596 --> 00:48:53,014
<i>Jednak tutaj, w Indiach,</i>

288
00:48:53,765 --> 00:48:56,476
<i>pomimo ogromnych zagrożeń kłusownictwa</i>

289
00:48:57,560 --> 00:48:59,604
<i>i rosnącej ludzkiej populacji,</i>

290
00:49:01,106 --> 00:49:04,109
<i>liczba tygrysów rośnie.</i>

291
00:49:13,493 --> 00:49:18,623
<i>Musimy chronić</i>
<i>cenne przestrzenie stepów i pustyń.</i>

292
00:49:21,209 --> 00:49:24,212
<i>Wtedy powrócą zwierzęta.</i>

293
00:49:40,562 --> 00:49:42,772
<i>Na stronie ourplanet.com</i>