1
00:00:12,846 --> 00:00:16,846
Kobiety mają ciekawe historie
i są ciekawymi twórczyniami.
2
00:00:19,602 --> 00:00:24,192
Mogłam się utożsamić
z czymś w świecie superbohaterów.
3
00:00:24,274 --> 00:00:28,704
Ale nie wyglądałam jak jedna z kobiet
z tego świata.
4
00:00:30,655 --> 00:00:35,825
Nie mogłam pojąć idei
identyfikowania się z postacią.
5
00:00:35,910 --> 00:00:38,580
Nie wyobrażam sobie,
jaki to może mieć wpływ.
6
00:00:42,125 --> 00:00:43,705
Muszę pisać o kobietach,
bo jest ich za mało
7
00:00:43,793 --> 00:00:45,253
i za mało kobiet pisze o kobietach.
8
00:00:45,337 --> 00:00:48,467
Pomyślałam:
„Chcę przeczytać o dziewczynie,
9
00:00:48,548 --> 00:00:51,048
bo wtedy dziewczyna nie może przegrać”.
10
00:00:52,761 --> 00:00:57,391
Ludzi ciągnie do postaci,
z którymi mogą się utożsamić.
11
00:00:59,059 --> 00:01:02,149
Superbohaterowie powinni być
pozytywnymi ideałami.
12
00:01:02,228 --> 00:01:05,768
To są obrazy, które oglądamy
i do których się porównujemy.
13
00:01:07,067 --> 00:01:10,067
Najtrudniejsze jest podjęcie decyzji,
żeby wyglądać naturalnie.
14
00:01:11,571 --> 00:01:18,541
...I będziemy gwiazdami,
którymi zawsze miałyśmy być.
15
00:01:45,605 --> 00:01:50,275
„WYŻEJ, DALEJ, SZYBCIEJ”
16
00:01:59,119 --> 00:02:02,749
Dorastałam w małym mieście
w stanie New Jersey.
17
00:02:02,831 --> 00:02:06,631
Miałam trzech braci,
naprawdę dużą rodzinę.
18
00:02:06,710 --> 00:02:12,630
Byliśmy chyba jedyną
muzułmańską rodziną w mieście.
19
00:02:12,716 --> 00:02:15,386
W społeczności przeważała rasa kaukaska.
20
00:02:16,761 --> 00:02:21,061
Miałam wspaniałe dzieciństwo,
ale byłam nieśmiała,
21
00:02:21,141 --> 00:02:25,191
zdecydowanie dziwna
i czułam się jak wyrzutek
22
00:02:25,270 --> 00:02:26,440
pod wieloma względami.
23
00:02:30,942 --> 00:02:33,452
Byłam introwertykiem.
24
00:02:34,404 --> 00:02:38,584
Siedziałam w pokoju,
rysowałam swoje historie,
25
00:02:38,658 --> 00:02:40,158
bawiłam się lalkami
26
00:02:40,243 --> 00:02:43,413
w swoim własnym świecie,
we własnej wyobraźni.
27
00:02:46,750 --> 00:02:49,250
Próbowałam się bawić z kuzynami i braćmi.
28
00:02:49,336 --> 00:02:50,416
Byłam dziewczynką
29
00:02:50,503 --> 00:02:53,053
i nie mogłam się z nimi bawić w bitwy,
30
00:02:53,131 --> 00:02:54,841
bić się tak jak oni.
31
00:02:54,924 --> 00:02:56,264
Wiceprezeska Marvela
Dział treści i postaci
32
00:02:56,343 --> 00:02:57,593
Redaktorka – Kapitan Marvel, Miss Marvel
33
00:02:57,677 --> 00:02:59,887
Mówili, że mogę stać z boku i kibicować.
34
00:02:59,971 --> 00:03:01,351
A to mnie wkurzało.
35
00:03:04,267 --> 00:03:08,807
Weszłam do świata superbohaterów
i komiksów dzięki braciom,
36
00:03:08,897 --> 00:03:13,687
głównie najstarszemu,
który był wielkim fanem komiksów.
37
00:03:13,777 --> 00:03:17,527
Miał kolekcję komiksów.
Całe stosy komiksów.
38
00:03:19,824 --> 00:03:22,414
Świat superbohaterów miał coś w sobie.
39
00:03:22,494 --> 00:03:27,084
Był fantastyczny i dynamiczny
40
00:03:27,165 --> 00:03:32,585
i było w nim coś, co mi odpowiadało.
41
00:03:37,217 --> 00:03:40,347
W latach 90. odkryłam X-Menów,
42
00:03:40,428 --> 00:03:43,258
co było dla mnie przebudzeniem.
43
00:03:43,348 --> 00:03:44,848
Komiks opowiadał o młodych ludziach,
44
00:03:44,933 --> 00:03:48,853
którzy cały czas próbowali odkryć, kim są,
45
00:03:48,937 --> 00:03:52,567
ale mieli też problemy i znaleźli sposób,
46
00:03:52,649 --> 00:03:57,899
by przeobrazić swoje lęki
w niesamowite mocne strony.
47
00:03:58,446 --> 00:04:02,866
I gdy byłam młoda,
bardzo się z tym utożsamiałam.
48
00:04:04,077 --> 00:04:08,457
Wtedy nie wiedziałam, że to jest coś,
czym interesowali się tylko chłopcy.
49
00:04:08,540 --> 00:04:10,630
Podobało mi się,
że były tam fajne postacie
50
00:04:10,709 --> 00:04:13,339
z niesamowitymi historiami.
51
00:04:17,507 --> 00:04:22,007
Pod koniec lat 40.
moje koleżanki i ja czytałyśmy komiksy.
52
00:04:22,095 --> 00:04:23,805
Dzieciaki czytały komiksy.
53
00:04:23,888 --> 00:04:26,388
Gdy tylko mogłam przejść przez ulicę...
54
00:04:26,474 --> 00:04:27,984
Pisarka Meet Misty, Barbie, Mała Syrenka
55
00:04:28,059 --> 00:04:29,059
Historyczka komiksów
56
00:04:29,144 --> 00:04:32,234
...z kieszonkowym w dłoni
szłam do sklepu na rogu ulicy.
57
00:04:32,313 --> 00:04:36,233
Był tam stojak z napisem:
„Hej, dzieciaki! Komiksy!”.
58
00:04:36,317 --> 00:04:40,817
Kupowałam każdy komiks,
który miał dziewczynę na okładce.
59
00:04:40,905 --> 00:04:44,025
Ale nie taką, którą ratuje facet,
tylko taką, która dowodzi.
60
00:04:44,117 --> 00:04:46,287
Będącą bohaterką komiksu.
61
00:04:47,203 --> 00:04:49,713
Było mnóstwo komiksów do wyboru.
62
00:04:50,457 --> 00:04:52,247
Gdy moja mama szła do sklepu,
63
00:04:52,334 --> 00:04:53,674
czytałam komiksy ze stojaków obrotowych.
64
00:04:53,752 --> 00:04:54,592
Współtwórczyni Power Pack
65
00:04:54,669 --> 00:04:55,709
Redaktorka – Uncanny X-Men, Nowi Mutanci,
Gwiezdne wojny, Indiana Jones
66
00:04:55,795 --> 00:04:56,835
Pisarka – Power Pack,
X-Factor, Nowi Mutanci, Web of Spider-Man
67
00:04:56,921 --> 00:04:59,341
Czytałam komiksy o kowbojach i Supermana.
68
00:04:59,424 --> 00:05:06,064
Ale Lois Lane mnie irytowała,
bo wciąż starała się udowodnić,
69
00:05:06,139 --> 00:05:11,059
że Clark Kent jest Supermanem
zamiast zająć się pracą dziennikarki.
70
00:05:14,606 --> 00:05:18,566
Pod koniec lat 40. komiksy
regularnie czytało 70 milionów osób.
71
00:05:18,651 --> 00:05:20,151
Autorka Comic Books Incorporated
72
00:05:20,236 --> 00:05:22,816
Ponad połowa ludności USA czytała komiksy
73
00:05:22,906 --> 00:05:25,026
i to czytała mnóstwo komiksów.
74
00:05:25,116 --> 00:05:29,866
I wtedy proporcja kobiet i mężczyzn
wynosiła 50-50.
75
00:05:29,954 --> 00:05:35,294
To dlatego,
że dostępne były różne gatunki.
76
00:05:43,426 --> 00:05:46,346
Kobiety odgrywały ważną rolę
w sile roboczej w latach 40.,
77
00:05:46,429 --> 00:05:48,809
szczególnie podczas II wojny światowej.
78
00:05:48,890 --> 00:05:54,400
Ten kraj polegał na pracy kobiet,
by gospodarka kraju się rozwijała.
79
00:05:57,357 --> 00:05:59,477
I w komiksach też to widać.
80
00:06:01,403 --> 00:06:04,413
Komiksy tworzyły niesamowite kobiety,
ale nikt o nich nie wiedział...
81
00:06:04,489 --> 00:06:05,739
Twórczyni komiksów
82
00:06:05,824 --> 00:06:06,834
Ilustratorka komiksów
83
00:06:06,908 --> 00:06:08,538
...bo gdy faceci
piszą książki o komiksach,
84
00:06:08,618 --> 00:06:11,618
chcą pisać tylko o Stanie Lee,
Jacku Kirbym i Hulku.
85
00:06:11,705 --> 00:06:13,035
Twórczyni komiksów
86
00:06:13,123 --> 00:06:16,543
Twórczyni komiksów
87
00:06:16,626 --> 00:06:20,376
Ilustratorka komiksów
88
00:06:20,463 --> 00:06:24,223
Timely Comics przekształciło się
w Marvel Comics
89
00:06:24,300 --> 00:06:27,050
i mieli całą grupę superbohaterek,
90
00:06:27,137 --> 00:06:28,887
a każda miała swój komiks.
91
00:06:33,268 --> 00:06:35,768
Tarpé Mills tworzyła kreskówki do gazet...
92
00:06:35,854 --> 00:06:37,364
Twórczyni komiksów
93
00:06:37,439 --> 00:06:40,979
...i narysowała pierwszą
naprawdę ważną superbohaterkę,
94
00:06:41,067 --> 00:06:44,237
zwaną Miss Fury.
95
00:06:47,073 --> 00:06:49,243
Marla Drake była bywalczynią salonów,
96
00:06:49,325 --> 00:06:54,325
która wkładała skórę pantery
i stawała się Miss Fury.
97
00:06:54,414 --> 00:07:00,004
Przypominało to film noir, a Marla Drake
wyglądała tak samo jak Tarpé Mills.
98
00:07:00,086 --> 00:07:02,416
Przeobraziła samą siebie w komiks.
99
00:07:02,505 --> 00:07:04,755
To było jej własne wymyślone życie.
100
00:07:07,260 --> 00:07:11,100
To oklepane powiedzieć, że otworzyło mi to
nowy świat, ale tak było.
101
00:07:11,181 --> 00:07:12,391
Otworzyło mi to świat.
102
00:07:23,526 --> 00:07:29,616
Potem przemysł upadł
dość gwałtownie w latach 1954-1955.
103
00:07:29,699 --> 00:07:33,869
Komiksy oskarżono
o narażanie młodych Amerykanów.
104
00:07:33,953 --> 00:07:36,413
Jedynym sposobem
na powstrzymanie czegoś takiego
105
00:07:36,498 --> 00:07:39,038
jest wzburzenie opinii publicznej.
106
00:07:39,125 --> 00:07:41,745
Jeśli ludzie zdecydują, że nie chcą,
107
00:07:41,836 --> 00:07:45,716
by ich dzieci czytały komiksy,
by były one sprzedawane,
108
00:07:45,799 --> 00:07:50,429
jeśli będą nieugięci i stanowczy,
to najlepsza gwarancja.
109
00:07:50,512 --> 00:07:53,392
O komiksach mówiono w Kongresie.
110
00:07:53,473 --> 00:07:54,643
Odbywały się przesłuchania.
111
00:07:55,475 --> 00:07:59,055
Dobry wieczór z gmachu sądu
przy Foley Square na Manhattanie.
112
00:07:59,145 --> 00:08:02,645
WNYC będzie transmitować
popołudniowe posiedzenie komisji senackiej
113
00:08:02,732 --> 00:08:05,742
dotyczące przestępczości nieletnich
i badania wpływu komiksów
114
00:08:05,819 --> 00:08:07,699
na rosnącą przestępczość wśród młodzieży.
115
00:08:07,779 --> 00:08:11,699
Później powstał kodeks
ograniczający komiksy.
116
00:08:12,492 --> 00:08:15,122
I wtedy wszystko się zmieniło.
117
00:08:15,203 --> 00:08:19,293
W ciągu jednego roku
liczba czytelników spadła o połowę.
118
00:08:19,374 --> 00:08:24,464
A cała branża
starała się wymyślić, co robić.
119
00:08:24,546 --> 00:08:27,296
Wydawcy kombinowali, jak nie upaść.
120
00:08:27,382 --> 00:08:29,972
A ponieważ Marvel
miał własną firmę dystrybucyjną,
121
00:08:30,051 --> 00:08:32,261
udało im się utrzymać działalność dłużej
122
00:08:32,345 --> 00:08:36,135
niż wielu firmom, które szybko upadały.
123
00:08:38,435 --> 00:08:42,105
Musieli zdecydować,
które komiksy były najważniejsze
124
00:08:42,188 --> 00:08:44,228
i mogą odnieść sukces.
125
00:08:44,315 --> 00:08:48,645
Postanowili skupić się
na grupie wiekowej, na którą mogli liczyć,
126
00:08:48,737 --> 00:08:53,487
a tą grupą byli młodzi chłopcy
i nastolatkowie.
127
00:08:53,575 --> 00:08:57,575
A wśród nich ogromny sukces
odnieśli superbohaterowie.
128
00:08:57,662 --> 00:09:00,752
Gdy skupili się
na superbohaterach srebrnego wieku,
129
00:09:01,541 --> 00:09:05,131
inne gatunki
powoli odchodziły w zapomnienie.
130
00:09:06,796 --> 00:09:12,296
Lubię Spider-Mana i Avengersów,
131
00:09:12,385 --> 00:09:15,055
Flasha, Iron Mana i Hulka.
132
00:09:15,138 --> 00:09:16,388
To fajne komiksy.
133
00:09:23,730 --> 00:09:26,730
W szkole zawsze byłam tym dzieciakiem,
które rysowało.
134
00:09:27,400 --> 00:09:31,200
Dla mnie było to powołaniem.
135
00:09:34,657 --> 00:09:38,867
Moja matka
ciągle zabierała nas do biblioteki,
136
00:09:38,953 --> 00:09:41,583
a ja wyjmowałam sterty rysowanek.
137
00:09:41,664 --> 00:09:44,584
Były one kluczowe w mojej nauce rysowania.
138
00:09:47,837 --> 00:09:51,797
Gdy byłam młodsza i chciałam
poświęcić się sztuce,
139
00:09:51,883 --> 00:09:54,053
kłóciłam się z matką,
bo tego nie rozumiała.
140
00:09:54,511 --> 00:09:59,521
Nasza społeczność
wywierała na nią dużą presję...
141
00:09:59,599 --> 00:10:00,429
Artystka M.F.K.
142
00:10:00,517 --> 00:10:02,017
Pisarka A Year of Marvels, Marvel Rising
143
00:10:02,102 --> 00:10:05,232
...a także rodzina i przyjaciele,
którzy nie rozumieli i mówili jej:
144
00:10:05,313 --> 00:10:09,283
„Kiedy powiesz Nilah,
żeby skończyła z tym swoim hobby?”.
145
00:10:10,110 --> 00:10:13,860
Dużo się kłóciłyśmy,
nim skończyłam liceum.
146
00:10:14,280 --> 00:10:18,240
Moja mama chciała, bym skończyła
księgowość albo programowanie,
147
00:10:18,326 --> 00:10:22,906
ale po ukończeniu liceum
nie poszłam na studia,
148
00:10:22,997 --> 00:10:26,577
bo uparłam się,
że dostanę się na program artystyczny.
149
00:10:27,544 --> 00:10:32,724
Dostałam się do Ringling College
na program animacji komputerowej.
150
00:10:32,799 --> 00:10:34,299
Praca dyplomowa Nilah Magruder
151
00:10:34,384 --> 00:10:36,724
To pozwoliło mi robić rzeczy,
152
00:10:36,803 --> 00:10:39,723
których nigdy nie robiłam i to było super.
153
00:10:41,433 --> 00:10:46,273
Ale nie czytałam komiksów,
póki nie pojawiła się manga.
154
00:10:46,354 --> 00:10:49,864
I choć ją uwielbiałam,
zauważyłam tendencję,
155
00:10:49,941 --> 00:10:53,701
że zwykle była jedna postać kobieca
156
00:10:53,778 --> 00:10:56,568
i jeśli miała walczyć,
157
00:10:56,656 --> 00:10:59,986
jeśli miała walczyć z facetem,
zawsze przegrywała.
158
00:11:00,994 --> 00:11:04,584
Od kobiet w komiksach oczekuje się tego,
159
00:11:04,664 --> 00:11:10,714
żeby były energiczne, wesołe
i sympatyczne,
160
00:11:10,795 --> 00:11:13,755
by postać męska, gdy ma jakieś wątpliwości
161
00:11:13,840 --> 00:11:17,470
i gdy przeżywa różne emocje,
162
00:11:17,552 --> 00:11:24,232
miała kobietę, która go wspiera
i pomaga mu ocalić świat.
163
00:11:24,309 --> 00:11:29,769
Dlatego nie widzimy wielu postaci
kobiecych, które są bezbronne,
164
00:11:29,856 --> 00:11:34,776
niesympatyczne i mają głębię.
165
00:11:34,861 --> 00:11:41,531
A właśnie to interesuje mnie
w postaciach kobiecych.
166
00:11:44,162 --> 00:11:48,382
I pomyślałam:
„Chcę przeczytać historię taką, jak te,
167
00:11:48,458 --> 00:11:52,128
ale o dziewczynie, bo jeśli będzie
o dziewczynie, to ona nie przegra”.
168
00:12:18,905 --> 00:12:21,735
Dwadzieścia pięć lat temu, 1961.
169
00:12:22,450 --> 00:12:25,450
To ciekawy rok.
John Kennedy został prezydentem.
170
00:12:25,537 --> 00:12:28,827
Alan Shepard był pierwszym
Amerykaninem w kosmosie.
171
00:12:28,915 --> 00:12:33,585
Bikini stało się modne
i zadebiutowało Marvel Comics.
172
00:12:37,132 --> 00:12:41,342
Joan, żona Stana, powiedziała mu kiedyś:
173
00:12:41,428 --> 00:12:46,348
„Może napisz coś dla siebie,
co tobie się spodoba?”.
174
00:12:46,808 --> 00:12:50,768
I wtedy Stan napisał Fantastyczną Czwórkę.
175
00:12:52,272 --> 00:12:56,442
Renesans komiksów Marvela zaczął się
na początku lat 60.,
176
00:12:56,526 --> 00:13:00,156
gdy pojawili się nowi
i niesamowici superbohaterowie.
177
00:13:00,238 --> 00:13:05,368
Wcześniej nie było superbohaterów,
którzy mają jakieś problemy.
178
00:13:05,452 --> 00:13:10,002
Spider-Manowi podarł się kostium
i musiał go zszywać ręcznie.
179
00:13:10,081 --> 00:13:12,791
Uwielbiałam Ludzką Pochodnię,
bo był nastolatkiem...
180
00:13:12,876 --> 00:13:15,416
Pisarka – Power Man i Iron Fist, Gwiezdne
wojny, Wolverine, Conan Barbarzyńca
181
00:13:15,503 --> 00:13:17,133
...jeździł drogimi autami, był blondynem.
182
00:13:17,213 --> 00:13:21,633
Jack Kirby sprawił,
że był bardzo przystojny
183
00:13:21,718 --> 00:13:24,138
i był kimś, z kim mogłam się utożsamić,
184
00:13:24,220 --> 00:13:26,770
a do tego potrafił latać i władał ogniem.
185
00:13:27,432 --> 00:13:28,812
Super.
186
00:13:28,892 --> 00:13:32,272
Nie wiedziałam,
że to były komiksy dla chłopców.
187
00:13:32,354 --> 00:13:34,274
To był dla mnie szok.
188
00:13:34,356 --> 00:13:37,396
Gdy byłam nastolatką, dziewczyny mówiły:
189
00:13:37,484 --> 00:13:40,614
„Pogadaj z moim chłopakiem.
On lubi komiksy”.
190
00:13:40,695 --> 00:13:42,235
A ja: „A nie mogę z tobą?”.
191
00:13:42,322 --> 00:13:45,742
„Ja nie czytam komiksów”. Rety.
192
00:13:45,825 --> 00:13:49,575
I nie zdawałam sobie sprawy,
nawet gdy zaczynałam w tym biznesie,
193
00:13:49,662 --> 00:13:51,002
że jest to branża,
194
00:13:51,081 --> 00:13:55,171
w której wśród twórców nie było dziewczyn.
195
00:13:55,251 --> 00:13:57,671
Zdarzała się tam kobieta,
196
00:13:57,754 --> 00:14:01,224
czyjaś dziewczyna albo żona,
197
00:14:01,299 --> 00:14:03,009
ale kobiety się tym nie zajmowały.
198
00:14:04,427 --> 00:14:06,467
Stan, masz kilka minut?
199
00:14:06,554 --> 00:14:10,684
Zawsze. Przywitaj się z fanami,
Flo Steinberg.
200
00:14:10,767 --> 00:14:12,767
Cześć, fani. Miło was poznać.
201
00:14:12,852 --> 00:14:14,352
Głos Flo Steinberg Sekretarki Marvela
202
00:14:14,437 --> 00:14:16,477
Jako sekretarka
zajmująca się korespondencją,
203
00:14:16,564 --> 00:14:18,694
czuję się, jakbym znała was z listów.
204
00:14:18,775 --> 00:14:20,605
Flo była tam od początku.
205
00:14:21,736 --> 00:14:25,236
Wszyscy podziwiali Flo,
a ona była niejako czymś stałym.
206
00:14:25,323 --> 00:14:28,833
Osobiście odpowiadała na listy.
Zajmowała się tym wszystkim.
207
00:14:29,369 --> 00:14:33,289
Miała uroczo wyjątkowy głos
i czarującą osobowość.
208
00:14:33,373 --> 00:14:34,833
Wszyscy kochali Flo.
209
00:14:34,916 --> 00:14:37,916
Ona żyje wiecznie w pamięci fanów Marvela.
210
00:14:38,503 --> 00:14:41,633
Wszyscy znali Fantastyczną Flo.
211
00:14:43,675 --> 00:14:47,295
Wtedy w świecie komiksów
było tylko kilka kobiet.
212
00:14:49,639 --> 00:14:54,809
Żadna z nich nie pisała ani nie rysowała
żadnego komiksu o superbohaterach.
213
00:14:54,894 --> 00:14:58,654
Paty Cockrum i Marie Severin,
dwie z największych artystek,
214
00:14:58,732 --> 00:15:01,402
zajmowały się produkcją w biurze,
215
00:15:01,484 --> 00:15:04,454
zamiast rysować komiksy,
co tak naprawdę powinny robić.
216
00:15:05,989 --> 00:15:08,489
Nazywali ją... Nie wiem, jak ją nazywali,
217
00:15:08,575 --> 00:15:10,825
Rozbawiona Marie, lub coś podobnego,
218
00:15:10,910 --> 00:15:15,210
a ona zawsze robiła dobrą minę
do złej gry i nie naciskała.
219
00:15:15,290 --> 00:15:18,920
Nie rysowała dla nich komiksów.
220
00:15:19,002 --> 00:15:25,842
Zajmowała się wymazywaniem
i poprawieniem do 1966 roku,
221
00:15:26,301 --> 00:15:31,141
gdy Esquire chciał napisać artykuł
i potrzebowali kogoś do ilustrowania,
222
00:15:31,222 --> 00:15:33,562
a wszyscy faceci rysowali Hulka.
223
00:15:33,641 --> 00:15:35,981
Marie powiedziała: „Ja to zrobię”.
224
00:15:36,061 --> 00:15:39,271
Gdy wyszedł artykuł,
Martin Goodman powiedział:
225
00:15:39,356 --> 00:15:42,896
„Ona potrafi rysować,
Stan, daj jej pracę”. I tak zrobił.
226
00:15:42,984 --> 00:15:45,744
Nigdy nie naciskała. Nie prosiła o pracę.
227
00:15:46,613 --> 00:15:48,573
Marie była wszechstronna
228
00:15:48,656 --> 00:15:52,116
i wykonała dużo projektów dla Marvela,
229
00:15:52,202 --> 00:15:55,162
których jej nigdy nie przypisano.
230
00:15:55,246 --> 00:15:59,076
Była zbyt zajęta
wykonywaniem swojej pracy...
231
00:15:59,167 --> 00:16:00,667
Współtwórczyni i artystka Power Pack
232
00:16:00,752 --> 00:16:05,672
...by przejmować się polityką płci.
233
00:16:05,757 --> 00:16:08,467
Nawet jeśli była taka polityka,
234
00:16:08,551 --> 00:16:12,101
sądzę, że ona sobie myślała:
„Gonią mnie terminy”.
235
00:16:14,516 --> 00:16:17,936
Marie była niezwykle utalentowana.
236
00:16:18,019 --> 00:16:22,519
To niewyobrażalne
nad iloma postaciami pracowała.
237
00:16:22,607 --> 00:16:26,607
Ilustratorka komiksów
238
00:16:31,533 --> 00:16:33,623
Co to jest za kariera
dla dorosłej kobiety?
239
00:16:33,702 --> 00:16:35,792
Odlotowa. Dzięki temu czuję się młodo.
240
00:16:46,840 --> 00:16:48,760
Łatwo jest wpaść na pomysł.
241
00:16:48,842 --> 00:16:52,932
Trudno jest powiedzieć sobie:
„Okej, mam pomysł na postać,
242
00:16:53,555 --> 00:16:58,265
ale co mogę zrobić z tą postacią,
żeby spodobała się czytelnikom?
243
00:16:58,351 --> 00:17:00,101
Czego nie zrobiliśmy?”.
244
00:17:00,186 --> 00:17:04,266
Wydawcy starali się zrobić wszystko,
by zdobyć czytelników.
245
00:17:04,357 --> 00:17:06,147
Robili dużo eksperymentów,
246
00:17:06,234 --> 00:17:09,654
podejmowali próby,
by dotrzeć do różnych odbiorców,
247
00:17:09,738 --> 00:17:11,408
tworzyć różne gatunki.
248
00:17:13,992 --> 00:17:17,502
W latach 70. były w stagnacji.
249
00:17:17,579 --> 00:17:20,579
Firmy nie wspierały komiksów.
250
00:17:20,665 --> 00:17:22,625
Nie było pieniędzy
251
00:17:22,709 --> 00:17:27,879
i tworzyli je tylko ludzie,
którzy naprawdę je kochali.
252
00:17:28,882 --> 00:17:35,142
Na początku lat 70. Stan Lee podjął próbę
przywrócenia superbohaterek.
253
00:17:35,221 --> 00:17:37,221
Twórcami w większości były kobiety.
254
00:17:37,307 --> 00:17:39,427
Wydał The Claws of the Cat.
255
00:17:40,143 --> 00:17:42,653
Oraz, mój Boże, Night Nurse.
256
00:17:43,980 --> 00:17:46,440
Wydał też Shanna the She-Devil
257
00:17:46,524 --> 00:17:51,954
oraz, oczywiście, Miss Marvel.
258
00:18:04,250 --> 00:18:06,000
Okej, Carol Danvers.
259
00:18:06,086 --> 00:18:10,296
Carol Danvers pojawiła się po raz pierwszy
w 1968 roku w Marvel Superheroes #13.
260
00:18:10,382 --> 00:18:12,012
Pisarka Kapitan Marvel, Avengers Assemble
261
00:18:12,550 --> 00:18:18,390
Jest postacią drugoplanową,
która potem pojawia się w Kapitan Marvel.
262
00:18:19,933 --> 00:18:23,483
Jest kobietą-ochroniarzem
w siłach powietrznych
263
00:18:23,561 --> 00:18:27,191
i to się nie zmienia przez kilka lat.
264
00:18:27,273 --> 00:18:32,903
A potem w 1977 roku
Gerry Conway i jego ówczesna żona, Carla,
265
00:18:32,987 --> 00:18:38,867
wydali Miss Marvel #1,
zwiększając popularność Carol Danvers.
266
00:18:42,038 --> 00:18:48,668
W wyniku wybuchu maszyny Kree
psycho-magnitronu,
267
00:18:48,753 --> 00:18:51,423
moce Kapitana Marvela przeniosły się
268
00:18:51,506 --> 00:18:55,006
do ciała Carol Danvers,
a ona sama stała się Miss Marvel.
269
00:18:55,093 --> 00:19:01,223
Ma wszystkie jego moce,
ale także amnezję i „siódmy zmysł”,
270
00:19:01,307 --> 00:19:02,597
który jest moim ulubionym.
271
00:19:02,684 --> 00:19:04,774
Myślę, że to miała być kobieca intuicja.
272
00:19:04,853 --> 00:19:06,943
Tylko o niej zapomnieliśmy.
273
00:19:07,897 --> 00:19:11,607
Carol ukształtował jej tata,
274
00:19:11,693 --> 00:19:18,123
który był kierownikiem budowy,
miał dwóch starszych chłopców i ją,
275
00:19:18,199 --> 00:19:21,659
stać go było na wysłanie
tylko dwójki na studia,
276
00:19:21,745 --> 00:19:24,245
więc stwierdził,
że Carol i tak wyjdzie za mąż,
277
00:19:24,330 --> 00:19:25,870
więc szkoda tracić pieniędzy.
278
00:19:25,957 --> 00:19:29,957
Ona wstępuje do wojska,
by mieć opłacone studia,
279
00:19:30,045 --> 00:19:32,545
i tutaj odnajduje swoją decyzyjność.
280
00:19:32,630 --> 00:19:34,130
Tutaj uczy się latać.
281
00:19:34,215 --> 00:19:38,595
I to było dobre,
bo dla Carol charakterystyczne jest...
282
00:19:38,678 --> 00:19:40,428
„Wyżej, szybciej, dalej”.
283
00:19:40,513 --> 00:19:42,273
Stawia sobie wyzwania.
284
00:19:42,349 --> 00:19:43,889
Sięga dalej.
285
00:19:43,975 --> 00:19:49,765
Chce robić więcej niż może
i chce udowodnić tacie,
286
00:19:49,856 --> 00:19:53,186
że jest tyle samo warta co chłopcy.
287
00:20:00,950 --> 00:20:05,290
Gdy skończyłam studia
i byłam gotowa szukać pierwszej pracy,
288
00:20:05,372 --> 00:20:07,752
ludzie z Marvela wiedzieli, kim jestem.
289
00:20:07,832 --> 00:20:10,502
bo byłam tą upierdliwą osobą,
piszącą listy
290
00:20:10,585 --> 00:20:12,625
i mówiącą,
jak mają lepiej wykonywać swoją pracę.
291
00:20:12,712 --> 00:20:14,512
Drogi Marvelu, powinniście się wstydzić.
292
00:20:14,589 --> 00:20:16,049
HULK #177 to najgorszy komiks.
293
00:20:16,132 --> 00:20:17,432
Wydaliście gorszy komiks
294
00:20:17,509 --> 00:20:19,139
niż wasza konkurencja dwa lata temu.
295
00:20:19,219 --> 00:20:22,469
Zatrudnili mnie w grudniu 1976,
pół roku po skończeniu studiów.
296
00:20:22,555 --> 00:20:26,935
Potrzebowali kogoś,
kto będzie oddawał prace artystom,
297
00:20:27,018 --> 00:20:29,808
na co ja: „Praca w Marvelu? Sprzedane”.
298
00:20:30,397 --> 00:20:34,437
Gdy oddawałam prace,
napisałam kilka krótkich historii,
299
00:20:34,526 --> 00:20:38,066
które były dla mnie przesłuchaniem
i dostałam szansę napisania czegoś.
300
00:20:38,154 --> 00:20:40,534
Potem odszedł jeden
z asystentów redaktora,
301
00:20:40,615 --> 00:20:43,905
pojawił się wakat, a ja go zgarnęłam.
302
00:20:45,745 --> 00:20:49,285
Umowa jest taka, że asystent
ma szansę napisać komiks.
303
00:20:49,374 --> 00:20:52,044
Ale to nigdy nie byłam ja.
304
00:20:54,045 --> 00:20:54,955
Gdy stwierdziłam:
305
00:20:55,046 --> 00:20:58,006
„Inni asystenci,
których zatrudniliście po mnie,
306
00:20:58,091 --> 00:21:00,931
piszą jeden albo dwa komiksy na miesiąc.
307
00:21:01,011 --> 00:21:02,681
Kiedy dostanę swój?”.
308
00:21:02,762 --> 00:21:04,642
I wtedy powiedzieli:
309
00:21:04,723 --> 00:21:07,393
„Kto jest najbardziej przeciążony?
310
00:21:07,475 --> 00:21:09,055
Chris Claremont”.
311
00:21:09,144 --> 00:21:10,774
„On pisze Miss Marvel.
312
00:21:10,854 --> 00:21:13,064
To może przejmiesz Miss Marvel?”.
313
00:21:13,148 --> 00:21:15,278
A Chris powiedział:
314
00:21:15,358 --> 00:21:17,898
„Nie zabierzesz mi Miss Marvel.
Uwielbiam ją.
315
00:21:17,986 --> 00:21:20,566
Dajcie jej Power Man i Iron Fist”.
316
00:21:20,655 --> 00:21:23,825
A ja na to: „Mnie pasuje”.
317
00:21:23,908 --> 00:21:25,698
„Miss Marvel jest mi obojętna.
318
00:21:25,785 --> 00:21:29,115
Lubię jej kostium,
ale nie utożsamiam się z nią.
319
00:21:29,205 --> 00:21:31,705
Za to szaleję za Power Man i Iron Fist.
320
00:21:31,791 --> 00:21:34,841
Uwielbiam Bruce’a Lee.
Uwielbiam dużych, silnych gości.
321
00:21:34,919 --> 00:21:37,959
Nigdy nie przegapiłam komiksu,
gdy byłam fanką.
322
00:21:38,048 --> 00:21:39,718
Dajcie mi Power Man i Iron Fist”.
323
00:21:41,259 --> 00:21:43,469
Za mojej kadencji komiks odnosił sukces.
324
00:21:43,553 --> 00:21:47,473
Z wydawania co dwa miesiące
był wydawany co miesiąc.
325
00:21:47,557 --> 00:21:51,687
I nagle okazało się, że lepiej,
żeby komiksem zajął się ktoś inny.
326
00:21:51,770 --> 00:21:53,860
I w rezultacie po Power Man i Iron Fist
327
00:21:53,938 --> 00:21:56,778
nagle usłyszałam:
„Gwiezdne wojny dogorywają.
328
00:21:56,858 --> 00:21:58,398
Może tym się zajmiesz?”.
329
00:21:59,277 --> 00:22:03,197
Ale radziłam sobie,
nie zbliżając się do niczego,
330
00:22:03,281 --> 00:22:07,081
co było kumplem jakiegoś chłopca,
żeby mnie nie zabił za przepisanie tego.
331
00:22:13,166 --> 00:22:15,416
- Cześć, Sano.
- O mój Boże!
332
00:22:15,502 --> 00:22:17,172
- Wprowadzamy się.
- O mój...
333
00:22:17,253 --> 00:22:19,513
- Jesteś gotowa?
- Nie chcę tego.
334
00:22:19,589 --> 00:22:20,549
Spójrz na te bagaże.
335
00:22:20,632 --> 00:22:21,972
Dlaczego tyle wzięliście?
336
00:22:22,050 --> 00:22:23,800
Mówiłam, że wszystko mam.
337
00:22:25,512 --> 00:22:27,182
- Wiesz... Mądrość.
- Mamy plany.
338
00:22:27,263 --> 00:22:28,103
Okej.
339
00:22:28,181 --> 00:22:30,271
A to są wszystkie twoje zdjęcia.
340
00:22:30,350 --> 00:22:31,940
Taką mam nadzieję.
341
00:22:32,018 --> 00:22:34,688
Abbu, chcesz herbaty albo coś innego?
342
00:22:35,355 --> 00:22:36,975
Cokolwiek dasz.
343
00:22:38,358 --> 00:22:41,028
- Gdzie to jest?
- Brilliance of the Seas. To było...
344
00:22:41,111 --> 00:22:44,611
- Morze Śródziemne.
- Teraz masz szansę dużo mówić.
345
00:22:44,698 --> 00:22:46,868
Pomyślałam, że powieszę je tu...
346
00:22:46,950 --> 00:22:49,740
Tam postawiła nasze zdjęcie ze ślubu.
347
00:22:54,082 --> 00:22:57,592
Dorastaliśmy w międzynarodowym środowisku
w Indiach,
348
00:22:57,669 --> 00:22:59,049
w Mumbaju.
349
00:22:59,129 --> 00:23:03,509
To było wtedy,
gdy skończyły się zamieszki po podziałach.
350
00:23:03,591 --> 00:23:08,471
Było bardzo multikulturowo,
bardzo w brytyjskim stylu.
351
00:23:08,555 --> 00:23:11,175
Tak dorastaliśmy. Akceptując wszystkich.
352
00:23:12,100 --> 00:23:14,520
Myślę, że jakoś, pośrednio, bezpośrednio,
353
00:23:14,602 --> 00:23:19,442
przekazałam to dzieciom w formie historii,
354
00:23:19,524 --> 00:23:22,194
znaj siebie, ale doceniaj innych.
355
00:23:25,655 --> 00:23:26,905
Była taka chwila.
356
00:23:26,990 --> 00:23:30,330
Pierwszy atak na World Trade Center
w latach 90.
357
00:23:30,744 --> 00:23:34,464
Podszedł do mnie dzieciak i powiedział:
358
00:23:34,539 --> 00:23:38,169
„Możesz poprosić swoich ludzi,
by przestali podkładać bomby?”.
359
00:23:38,626 --> 00:23:44,416
Byłam bardzo zmieszana:
„Kto? Moi co? O kim ty mówisz?”.
360
00:23:44,507 --> 00:23:47,507
I wtedy zrozumiałam,
361
00:23:47,594 --> 00:23:51,434
że jest problem z muzułmanami na Zachodzie
362
00:23:51,514 --> 00:23:52,564
wśród młodych ludzi.
363
00:23:52,640 --> 00:23:55,940
Miałam wtedy 11, może 12 lat.
364
00:23:56,019 --> 00:23:59,439
To był moment,
kiedy pomyślałam: „Jestem inna.
365
00:23:59,522 --> 00:24:03,612
I nie tylko, że jestem inna,
ale też, że ludzie mnie nie lubią.
366
00:24:03,693 --> 00:24:07,113
Ludziom nie podoba się,
że jestem, kim jestem”.
367
00:24:18,458 --> 00:24:22,298
Poszłam na studia, myśląc,
że zostanę dziennikarką
368
00:24:22,379 --> 00:24:24,089
albo prawnikiem międzynarodowym.
369
00:24:24,172 --> 00:24:28,182
Miałam zmienić świat. Uleczyć podział
między Wschodem i Zachodem.
370
00:24:28,259 --> 00:24:32,099
Miałam takie wewnętrzne pragnienie,
by zmienić ludzkie postrzeganie.
371
00:24:32,180 --> 00:24:34,310
Zmienić to, jak postrzegają muzułmanów.
372
00:24:34,391 --> 00:24:38,231
Myślałam, że dam radę to zrobić,
tylko będąc częścią mediów,
373
00:24:38,311 --> 00:24:40,771
opowiadając historie, budując narrację.
374
00:24:45,193 --> 00:24:48,413
Moi rodzice zawsze mnie wspierali w tym,
co chciałam robić.
375
00:24:48,488 --> 00:24:52,408
Mama zawsze mówiła:
„Rób coś praktycznego”.
376
00:24:52,492 --> 00:24:54,082
To ona mi powiedziała:
377
00:24:54,160 --> 00:24:56,250
„Nie uzależnij się od mężczyzny.
Znajdź pracę”.
378
00:24:56,329 --> 00:24:59,579
Co jest odwrotnością tego,
co mówią matki z Azji Południowej.
379
00:25:00,792 --> 00:25:03,712
A mój tata miał przekonanie,
380
00:25:03,795 --> 00:25:06,965
by robić coś dobrego,
niezależnie od tego, nad czym pracujesz.
381
00:25:07,048 --> 00:25:08,218
Dlatego pomyślałam:
382
00:25:08,299 --> 00:25:11,589
„Będę prawnikiem międzynarodowym.
Będę wpływać na politykę”.
383
00:25:13,596 --> 00:25:15,766
Przygotowywałam się do egzaminu wstępnego
384
00:25:15,849 --> 00:25:21,599
i myślałam, że robię coś, co muszę,
by wprowadzać wielkie zmiany,
385
00:25:21,688 --> 00:25:24,068
ale to nie jestem ja.
386
00:25:25,275 --> 00:25:26,105
Dziękuję.
387
00:25:26,192 --> 00:25:31,112
Dostałam pracę w małym,
indyjskim wydawnictwie Virgin Comics.
388
00:25:31,197 --> 00:25:34,277
Byłam asystentką redaktora.
389
00:25:35,493 --> 00:25:37,333
To było trudne doświadczenie,
390
00:25:37,412 --> 00:25:41,422
bo nie czułam, że jestem w tym dobra.
391
00:25:41,499 --> 00:25:44,419
Powodowały to rady i opinie,
392
00:25:44,502 --> 00:25:46,762
które dostawałam
od ludzi z tej społeczności,
393
00:25:46,838 --> 00:25:50,338
bo nie czytałam komiksów jak oni,
gdy dorastałam,
394
00:25:50,425 --> 00:25:56,715
albo nie miałam smykałki
potrzebnej do tej pracy.
395
00:25:56,806 --> 00:25:59,726
Może nie miałam tego, co trzeba,
by być dobrym redaktorem.
396
00:25:59,809 --> 00:26:02,849
To było trudne, bo dużo o tym myślałam,
397
00:26:02,937 --> 00:26:04,727
bo nie wiedziałam, czy mam to coś.
398
00:26:04,814 --> 00:26:06,614
Nie czytałam wszystkiego.
399
00:26:06,691 --> 00:26:10,281
Nie wiedziałam,
czy chcę się zajmować komiksami.
400
00:26:12,238 --> 00:26:15,158
MacKenzie Cadenhead była moją mentorką
w mojej pierwszej pracy...
401
00:26:15,241 --> 00:26:16,241
Redaktorka
402
00:26:16,326 --> 00:26:18,116
i chciała, bym została w branży.
403
00:26:18,203 --> 00:26:21,253
Mówiła: „Masz wrodzony talent
to opowiadania historii,
404
00:26:21,331 --> 00:26:24,001
do wizualnego opowiadania historii,
405
00:26:24,084 --> 00:26:27,884
którego wcześniej nie widziałam
i to byłaby wielka strata,
406
00:26:27,962 --> 00:26:30,762
gdybyś przerwała i o tym zapomniała”.
407
00:26:30,840 --> 00:26:32,590
Prezes Marvel Entertainment
408
00:26:32,676 --> 00:26:35,216
Jej mąż, Dan Buckley,
był wtedy wydawcą w Marvelu,
409
00:26:35,303 --> 00:26:38,683
zaoferował mi pracę, ale powiedziałam mu:
410
00:26:38,765 --> 00:26:43,765
„Denerwuję się, bo nie sądzę,
że potrafię robić to,
411
00:26:43,853 --> 00:26:46,613
co potrafią robić redaktorzy,
którzy tu są od dawna.
412
00:26:46,690 --> 00:26:48,860
Nie wiem wszystkiego
i nie wiem, czy dam radę
413
00:26:48,942 --> 00:26:50,532
być dobrą redaktorką”.
414
00:26:50,610 --> 00:26:54,910
A on na to: „Nam to nie przeszkadza,
415
00:26:54,989 --> 00:26:58,329
bo dasz nam coś zupełnie innego
416
00:26:58,410 --> 00:27:00,950
niż osoba, która tu jest od 20 lat
417
00:27:01,037 --> 00:27:03,207
i redaguje komiksy od 15.
418
00:27:03,289 --> 00:27:07,709
Zapewnisz inny głos redakcji Marvel Comics
419
00:27:07,794 --> 00:27:09,464
i tego nam trzeba”.
420
00:27:16,594 --> 00:27:20,024
Miałam wsparcie od początku
i postanowiłam:
421
00:27:20,098 --> 00:27:22,768
„Zrobię to i zobaczę, co będzie dalej”.
422
00:27:26,646 --> 00:27:30,276
Nigdy nie przewidziałabym,
dokąd mnie to zaprowadzi.
423
00:27:35,989 --> 00:27:37,779
Kogo teraz rysujesz?
424
00:27:37,866 --> 00:27:38,946
Abbie.
425
00:27:40,368 --> 00:27:42,998
Zawsze ciekawiły mnie
postacie drugoplanowe
426
00:27:43,079 --> 00:27:47,289
i pewnego dnia zdałam sobie sprawę:
427
00:27:47,375 --> 00:27:50,045
„Tyle czasu rysujesz te postacie.
428
00:27:50,128 --> 00:27:52,628
Może przeobraź postać drugoplanową
w pierwszoplanową?”.
429
00:27:52,714 --> 00:27:57,144
Abbie była jednym z pierwszych przykładów.
430
00:27:57,635 --> 00:28:01,845
Jest introwertyczna,
sarkastyczna, czasem wredna.
431
00:28:01,931 --> 00:28:04,351
Taką ma osobowość.
432
00:28:08,938 --> 00:28:12,938
To było jedno z pierwszych doświadczeń
posiadania postaci, którą lubię.
433
00:28:17,405 --> 00:28:22,365
Mnie więcej w tym samym czasie
rozmawiałam z rodzicami,
434
00:28:22,452 --> 00:28:24,252
którzy patrzyli na moją sztukę i pytali:
435
00:28:24,329 --> 00:28:26,119
„Dlaczego rysujesz tylu białych?”.
436
00:28:26,206 --> 00:28:29,536
Wiele z moich postaci było bladych
i było to coś,
437
00:28:29,626 --> 00:28:32,456
o czym rozmawiałam
z innymi kolorowymi artystami,
438
00:28:32,545 --> 00:28:35,125
bo wszyscy doświadczyliśmy tego samego,
439
00:28:35,215 --> 00:28:40,675
że gdy jako dzieci
wymyślaliśmy nasze własne historie,
440
00:28:40,762 --> 00:28:44,062
te postacie często były białe
albo miały jasną skórę.
441
00:28:46,267 --> 00:28:50,187
Zaczęłam szczerze rozmawiać sama ze sobą
442
00:28:50,271 --> 00:28:53,651
i pytać: „Czemu ciemna skóra
wywołuje u ciebie dyskomfort?”.
443
00:28:55,360 --> 00:28:59,110
Gdy zaczęłam tworzyć M.F.K.,
444
00:28:59,197 --> 00:29:02,947
zrozumiałam, że to szansa,
by skonfrontować się z tym dyskomfortem.
445
00:29:03,034 --> 00:29:08,794
Moim celem stało się stworzenie
kobiecej postaci i czarnej postaci.
446
00:29:13,545 --> 00:29:16,625
Zaczęłam wrzucać M.F.K. do sieci.
447
00:29:17,173 --> 00:29:21,303
Fajne w internetowych komiksach
jest to, że bardzo łatwo
448
00:29:21,386 --> 00:29:23,386
możesz pokazać, co potrafisz.
449
00:29:23,471 --> 00:29:27,521
Wystarczy dostęp do internetu
i można je oglądać wszędzie,
450
00:29:27,600 --> 00:29:29,890
na każdym urządzeniu, w dowolnym kraju.
451
00:29:29,978 --> 00:29:31,518
Dla mnie był to sposób, by pokazać,
452
00:29:31,604 --> 00:29:34,114
że nie tylko potrafię rysować,
ale też pisać.
453
00:29:35,442 --> 00:29:38,322
M.F.K. zawsze miało małą grupę fanów,
454
00:29:38,403 --> 00:29:40,863
bo nigdy go nie reklamowałam.
455
00:29:40,947 --> 00:29:43,027
Wieści rozchodziły się pocztą pantoflową.
456
00:29:43,116 --> 00:29:47,946
Nie miałam zbyt wielu czytelników
do momentu nagrody Dwayne’a McDuffiego.
457
00:29:48,913 --> 00:29:50,463
Gdy zobaczyłam listę finalistów
458
00:29:50,540 --> 00:29:55,710
i zobaczyłam, że konkuruję
z Shaft Davida Walkera i Miss Marvel,
459
00:29:55,795 --> 00:29:59,875
nie sądziłam, że mam szansę.
To był tylko głupi komiks internetowy.
460
00:30:02,260 --> 00:30:05,470
Gdy otrzymałam nagrodę
i skończyła się ceremonia,
461
00:30:05,555 --> 00:30:08,925
sprawdziłam telefon, a on się rozdzwonił.
462
00:30:09,017 --> 00:30:10,687
Myślę, że to był punkt zwrotny.
463
00:30:10,769 --> 00:30:13,559
Nagle zaczęły się mną interesować media
464
00:30:13,646 --> 00:30:17,066
i był to poziom uwagi,
którego chciałam dla komiksu...
465
00:30:17,150 --> 00:30:19,440
Nilah Magruder „w szoku”,
że wygrała nagrodę Dwayne’a McDuffiego
466
00:30:19,527 --> 00:30:22,027
...i nagle go miałam. To było nieziemskie.
467
00:30:28,828 --> 00:30:30,498
Cześć, jak się masz?
468
00:30:31,790 --> 00:30:33,540
- To zabawne, bo...
- Jakby...
469
00:30:33,625 --> 00:30:36,165
To zabawne. Spójrz na te dziewczynki.
470
00:30:36,252 --> 00:30:38,672
To kobiety, które pracowały w Marvelu.
471
00:30:38,755 --> 00:30:40,005
Nie pamiętam historii,
472
00:30:40,090 --> 00:30:42,180
- bo słowa zniknęły.
- Ja też nie pamiętam.
473
00:30:42,258 --> 00:30:45,798
Ale to jest z Fumetti,
a to musiała być historia w stylu:
474
00:30:45,887 --> 00:30:49,467
„Zbierzmy wszystkie kobiety
w Marvelu w jednym biurze,
475
00:30:49,557 --> 00:30:51,727
a potem wejdzie Stan?”.
476
00:30:51,810 --> 00:30:53,440
- Nie...
- Tu jesteś.
477
00:30:53,520 --> 00:30:54,600
Tak, to ja.
478
00:30:54,688 --> 00:30:56,438
Spójrz, co znalazłam.
479
00:30:57,399 --> 00:30:58,979
- Proszę.
- Wycieraczka.
480
00:31:01,778 --> 00:31:03,778
Redakcja, a wszystkie tam pracowałyśmy,
481
00:31:03,863 --> 00:31:07,663
ma historię bezlitosnego
nabijania się ze wszystkich.
482
00:31:07,742 --> 00:31:10,792
- Tak.
- Pewnego dnia przychodzę,
483
00:31:10,870 --> 00:31:13,500
a na drzwiach wisi
idiota o pustych oczach.
484
00:31:13,581 --> 00:31:15,211
Pomyślałam: „To chyba ja”.
485
00:31:15,291 --> 00:31:19,591
A następnego dnia
ktoś przerobił go na wycieraczkę.
486
00:31:19,671 --> 00:31:21,341
Wiesz, o co chodziło?
487
00:31:21,423 --> 00:31:27,263
Barry Windsor-Smith rysował X-Menów
488
00:31:27,345 --> 00:31:31,175
i ludzie myśleli,
że pozwalam mu robić, co chce.
489
00:31:31,266 --> 00:31:36,516
I jakimś sposobem to przeobraziło się
w moją twarz na wycieraczce
490
00:31:36,604 --> 00:31:38,774
przy wejściu do mojego biura.
491
00:31:38,857 --> 00:31:40,187
Po pierwsze, to niegrzeczne.
492
00:31:40,275 --> 00:31:43,275
Po drugie, byłaś w stanie skłonić
Barry’ego Smitha do pracy,
493
00:31:43,361 --> 00:31:45,531
co samo w sobie jest cudem.
494
00:31:45,613 --> 00:31:47,573
A prace Barry’ego zawsze są piękne.
495
00:31:47,657 --> 00:31:48,987
Zawsze są dobre.
496
00:31:50,285 --> 00:31:52,945
Gdy trafiłam do Marvela w latach 80.,
497
00:31:53,038 --> 00:31:54,868
udało nam się dotrzeć do tego momentu...
498
00:31:54,956 --> 00:31:56,076
Pisarka
Daredevil, Spider-Woman, Spider-Man
499
00:31:56,166 --> 00:31:57,166
Twórczyni Longshot, Tyfusowa Mary, Mojo
500
00:31:57,250 --> 00:31:59,250
...gdy serdecznie przyjmowano
kobiety w komiksach.
501
00:31:59,336 --> 00:32:00,586
Wszyscy mówili:
502
00:32:00,670 --> 00:32:03,210
„Rety, tu jest dziewczyna. Pomóżmy jej”.
503
00:32:03,298 --> 00:32:08,968
Było zupełnie inaczej
niż ludzie mówili o latach 70.
504
00:32:11,306 --> 00:32:13,726
Wtedy, w latach 80.,
505
00:32:13,808 --> 00:32:17,308
komiksy wciąż były zdominowane
przez mężczyzn.
506
00:32:18,104 --> 00:32:19,694
Ale zaczęło się to otwierać.
507
00:32:20,857 --> 00:32:24,737
Na początku lat 80.
zarówno Marvel, jak i DC,
508
00:32:24,819 --> 00:32:28,369
przerzucili się z dużych dystrybutorów
na sklepy specjalistyczne
509
00:32:28,448 --> 00:32:30,528
i właśnie dzięki tym sklepom
510
00:32:30,617 --> 00:32:35,787
udało im się stworzyć wierną grupę fanów
511
00:32:35,872 --> 00:32:38,502
i rozkwitnąć pod koniec lat 80.
512
00:32:40,251 --> 00:32:42,171
- Czytasz Erę Marvela?
- Tak.
513
00:32:42,253 --> 00:32:44,513
Troje ludzie umiera? W numerze #210...
514
00:32:44,589 --> 00:32:47,219
Marvel jest bardziej realistyczny.
515
00:32:49,344 --> 00:32:52,764
Gdy pierwszy raz weszłam
do biura Marvel Comics,
516
00:32:52,847 --> 00:32:57,267
nie do końca wiedziałam,
czym jest superbohater,
517
00:32:57,352 --> 00:33:03,152
ale magia tego, co zamierzał robić Marvel
518
00:33:03,233 --> 00:33:05,743
szybko stała się dla mnie jasna.
519
00:33:05,819 --> 00:33:10,239
Wchodzisz do redakcji Marvela,
siedzi tam Marie Severin
520
00:33:10,323 --> 00:33:13,873
i opowiada ci historie, rysuje
521
00:33:13,952 --> 00:33:16,792
i pokazuje przykłady.
522
00:33:16,871 --> 00:33:21,291
Był też Archie Goodwin,
uważany za mistrza tworzenia fabuły.
523
00:33:21,376 --> 00:33:23,796
Denny O’Neil, który był dziennikarzem.
524
00:33:23,878 --> 00:33:27,668
Jeśli miałeś jakiś kłopot z fabułą,
Denny zawsze pomagał.
525
00:33:28,299 --> 00:33:32,679
Atmosfera w tym miejscu
była wesoła i zabawna,
526
00:33:32,762 --> 00:33:36,352
i cały czas się czuło, że ktoś ci pomaga.
527
00:33:37,517 --> 00:33:43,107
Louise Simonson nauczyła mnie
wszystkiego, co wiem o redakcji.
528
00:33:45,316 --> 00:33:48,646
Byłam chyba jedyną redaktorką,
która miała dziecko.
529
00:33:49,320 --> 00:33:51,820
Miałam córkę, którą odwoziłam do szkoły.
530
00:33:52,240 --> 00:33:58,750
Mój rozkład dnia nie spodobałby się
menadżerom w korporacjach.
531
00:33:59,539 --> 00:34:02,959
I powiedział mi to chyba rewident,
532
00:34:03,043 --> 00:34:06,553
gdy jechaliśmy windą, „Wiesz co?
533
00:34:06,629 --> 00:34:10,469
Rzadko kiedy przychodzisz na czas.
534
00:34:10,550 --> 00:34:14,260
Ale tworzysz więcej stron niż inni
535
00:34:14,346 --> 00:34:17,346
i dzięki temu zarabiasz więcej pieniędzy,
536
00:34:18,141 --> 00:34:20,641
więc po prostu rób swoje”.
537
00:34:21,311 --> 00:34:24,061
Pomyślałam, że to całkiem spoko.
538
00:34:24,147 --> 00:34:29,487
Szczerze mówiąc, co do ilości
zarabianych przez moje komiksy pieniędzy,
539
00:34:29,569 --> 00:34:33,529
miałam X-Menów, więc no jasne.
540
00:34:33,615 --> 00:34:36,365
Miałam po prostu szczęście.
541
00:34:37,744 --> 00:34:42,874
Byłam asystentką Louise Simonson,
a gdy ona postanowiła odejść,
542
00:34:42,957 --> 00:34:47,337
X-Meni byli chyba
najlepiej sprzedającym się komiksem.
543
00:34:47,420 --> 00:34:49,880
Weezie pytała wszystkich:
544
00:34:49,964 --> 00:34:51,764
„Chcesz X-Menów?”.
545
00:34:51,841 --> 00:34:53,641
A oni odpowiadali: „Nie chcemy”,
546
00:34:53,718 --> 00:34:57,008
bo kochali to, co robili.
547
00:34:57,097 --> 00:35:00,307
Jesteś redaktorem Avengersów
albo Spider-Mana.
548
00:35:00,392 --> 00:35:02,812
Nikt nie chciał X-Menów,
549
00:35:02,894 --> 00:35:07,194
a ja naprawdę dobrze znałam Chrisa
550
00:35:07,273 --> 00:35:13,033
i siedziałam na wszystkich spotkaniach,
więc to było płynne przejście.
551
00:35:16,074 --> 00:35:18,284
Zaczęłam dostawać krótkie historie,
552
00:35:18,368 --> 00:35:22,328
a potem dostałam zadanie
zabicia Spider-Woman.
553
00:35:22,414 --> 00:35:24,834
To było moje pierwsze duże zlecenie.
554
00:35:24,916 --> 00:35:27,916
Cieszyłam się
na możliwość zabicia Spider-Woman.
555
00:35:28,378 --> 00:35:31,128
Może byłam zbyt naiwna i głupia,
by rozumieć,
556
00:35:31,214 --> 00:35:34,054
że zabicie postaci nie jest tym,
co powinnam chcieć robić
557
00:35:34,134 --> 00:35:37,264
i że Mark pewnie prosił
wszystkich innych autorów,
558
00:35:37,345 --> 00:35:40,465
by zabili Spider-Woman, a oni odmówili.
559
00:35:40,557 --> 00:35:43,727
Spójrzcie na to.
To pierwszy rysunek Longshot.
560
00:35:43,810 --> 00:35:48,520
W ten sposób określił,
co powinno się znaleźć w Longshot,
561
00:35:48,606 --> 00:35:51,226
- jaki powinien być motyw przewodni.
- Super.
562
00:35:51,317 --> 00:35:52,567
- Urocze, prawda?
- Tak.
563
00:35:52,652 --> 00:35:54,282
„Dla Louise i Anne”.
564
00:35:55,530 --> 00:35:58,620
Uwielbiam Arthura.
Zupełnie o tym zapomniałam.
565
00:35:59,075 --> 00:36:01,365
Gdy Annie zaczęła pisać Longshota
566
00:36:01,453 --> 00:36:05,043
i zobaczyłam, jaki silny ma punkt widzenia
567
00:36:05,123 --> 00:36:08,753
i jak dobrze to wyrażała,
pomyślałam: „Jest wyjątkowa”.
568
00:36:08,835 --> 00:36:12,955
Miała odmienny sposób myślenia
569
00:36:13,048 --> 00:36:16,928
i uważam, że to była jej duża zaleta.
570
00:36:17,927 --> 00:36:22,767
Czytanie prac ludzi, którzy mają
swój punkt widzenia jest ważne,
571
00:36:23,391 --> 00:36:27,771
bo to poszerza moją perspektywę
jako osoby, która widzi rzeczy inaczej,
572
00:36:27,854 --> 00:36:30,694
a Annie wszystko widziała inaczej.
573
00:36:30,774 --> 00:36:33,034
Jej prace były genialne.
574
00:36:35,445 --> 00:36:38,445
Pamiętam, jak siedziałam w metrze
w drodze do pracy
575
00:36:38,531 --> 00:36:43,121
i zastanawiałam się, co myślą inni
i podejmowałam kolejny krok:
576
00:36:43,203 --> 00:36:45,123
„A jeśli pociąg pojechałby do piekła,
577
00:36:45,205 --> 00:36:48,495
Daredevil by się tam dostał
i poznał Mefisto?”.
578
00:36:48,583 --> 00:36:51,173
Tu jest super. Jak w operze.
579
00:36:54,464 --> 00:36:57,474
Choreografowanie walki to dobra zabawa.
580
00:36:57,550 --> 00:37:01,970
Gdy pisałam Daredevila,
zaczęłam chodzić na karate.
581
00:37:02,055 --> 00:37:03,925
Chciałam się nauczyć walczyć.
582
00:37:04,015 --> 00:37:05,425
Zaczęłam chodzić na boks.
583
00:37:06,768 --> 00:37:12,148
Zainteresowało mnie to
i lubiłam choreografować walki,
584
00:37:12,232 --> 00:37:14,732
ale w pewnym momencie trzeba powiedzieć:
585
00:37:14,818 --> 00:37:19,358
„Co mówię o świecie, w którym
wszystko sprowadza się do walki?”.
586
00:37:20,490 --> 00:37:24,120
Ludzie mówią o tym,
czemu w komiksach nie ma więcej kobiet.
587
00:37:24,202 --> 00:37:27,712
Zawsze myślałam, że ma to coś wspólnego
z samymi historiami.
588
00:37:28,415 --> 00:37:35,375
Kobiety utożsamiają się z poczuciem siły,
emancypacji, decyzyjności,
589
00:37:35,463 --> 00:37:39,013
ale czy utożsamiają się z tym,
że ludzie się naparzają?
590
00:37:39,092 --> 00:37:40,092
Nie sądzę.
591
00:37:40,885 --> 00:37:42,925
Ale wtedy nie myślałam,
592
00:37:43,013 --> 00:37:48,853
jak mam zainteresować kobiety
tymi historiami.
593
00:37:52,689 --> 00:37:55,229
- Dobrze cię widzieć.
- Wiem.
594
00:37:55,859 --> 00:38:01,069
Unikałam postaci kobiecych
jak plagi przez lata.
595
00:38:01,156 --> 00:38:01,986
Dlaczego?
596
00:38:02,073 --> 00:38:06,833
Bo nie chciałam zostać zaszufladkowana
jako kobieta tworząca postaci kobiece,
597
00:38:06,911 --> 00:38:09,961
- bo one nigdy nie istniały długo.
- Tak.
598
00:38:10,040 --> 00:38:12,250
A potem traciło się pracę.
599
00:38:12,334 --> 00:38:15,054
Starałam się pisać jak mężczyzna.
600
00:38:15,128 --> 00:38:16,758
- Tak.
- Myślałam:
601
00:38:16,838 --> 00:38:18,378
„Pozwólcie mi być jednym z chłopców.
602
00:38:18,465 --> 00:38:21,005
Będę pisać Punishera,
Wolverine’a, Daredevila”.
603
00:38:21,092 --> 00:38:25,642
A potem pomyślałam, że ty i Trina Robbins
604
00:38:25,722 --> 00:38:28,982
byłyście pierwszymi, które stwierdziły:
605
00:38:29,059 --> 00:38:33,229
„Chwila, Stwórzmy komiks,
który nie jest dla mężczyzn”.
606
00:38:33,313 --> 00:38:36,573
Chciałam coś napisać
607
00:38:36,649 --> 00:38:40,109
i wpadłam na pomysł opowieści
o czwórce dzieci, które są bohaterami.
608
00:38:40,195 --> 00:38:43,775
Weezie powiedziała: „Mam pomysł
na komiks pod tytułem Power Pack”.
609
00:38:44,616 --> 00:38:50,406
Historie, które pisała przypominały
klasyczne opowieści dla młodych dorosłych.
610
00:38:50,497 --> 00:38:54,537
Nie było wtedy innych takich komiksów.
611
00:38:55,293 --> 00:38:59,053
Spodobał się innego rodzaju czytelnikom,
612
00:38:59,130 --> 00:39:03,590
chłopcom w wieku 13, 14 lat.
613
00:39:03,677 --> 00:39:08,517
Lubię historie, które mają moc,
gdy piszę o superbohaterach,
614
00:39:08,598 --> 00:39:12,388
ale Power Pack był inny
i nie chodziło w nim o moc.
615
00:39:13,019 --> 00:39:15,859
Opowiadał o rodzinie, o interakcjach.
616
00:39:18,149 --> 00:39:21,359
Spojrzała na moje portfolio i powiedziała:
617
00:39:21,444 --> 00:39:23,284
„Umiesz rysować dzieci?”.
618
00:39:23,363 --> 00:39:26,203
A ja na to: „Tak, umiem”. I umiałam.
619
00:39:27,367 --> 00:39:30,407
Co robiłaś przed Power Pack?
620
00:39:30,495 --> 00:39:32,075
- Nic.
- Nic?
621
00:39:32,163 --> 00:39:34,253
- To było tyle.
- Naprawdę nic.
622
00:39:35,125 --> 00:39:38,245
To niesamowite, że ten komiks
pojawił się akurat wtedy,
623
00:39:38,336 --> 00:39:40,666
bo nie byłam dobra
w rysowaniu superbohaterów.
624
00:39:40,755 --> 00:39:43,125
Trudno było mi przerysowywać
625
00:39:43,216 --> 00:39:47,716
ludzkie ciało i anatomię w sposób,
w jaki trzeba było to robić,
626
00:39:47,804 --> 00:39:49,474
ale umiałam rysować dzieci.
627
00:39:49,556 --> 00:39:50,516
Była genialna.
628
00:39:50,598 --> 00:39:53,978
Postacie stawały się sobą,
gdy je rysowała.
629
00:39:54,060 --> 00:39:57,480
Miałam szczęście, że pracowałam z pisarką,
która wiedziała, co robi,
630
00:39:57,564 --> 00:40:00,864
bo dopiero zaczynałam
i sama nie wiedziałam, co robię.
631
00:40:02,736 --> 00:40:04,696
Byliśmy na konwencie
i podeszła młoda kobieta,
632
00:40:04,779 --> 00:40:09,369
skończyła studia na SCAD w Savannah
633
00:40:09,451 --> 00:40:13,831
i powiedziała: „Chciałam cię poznać,
bo uczyliśmy się o tobie na zajęciach”.
634
00:40:13,913 --> 00:40:17,753
Zapytałam: „Jakich zajęciach?”,
odpowiedziała: „Historia komiksu”.
635
00:40:17,834 --> 00:40:18,924
O Boże.
636
00:40:24,257 --> 00:40:26,837
Większość kobiet, które znam,
a które rysują komiksy,
637
00:40:26,926 --> 00:40:29,846
nie rysuje superbohaterek,
ja byłam tego najbliżej.
638
00:40:29,929 --> 00:40:33,179
Rysuję silne kobiety,
ale one nie mają supermocy.
639
00:40:33,266 --> 00:40:35,096
Odnoszą zwycięstwa i są silne,
640
00:40:35,185 --> 00:40:38,435
bo lubię takie kobiety i chcę taka być.
641
00:40:38,521 --> 00:40:41,651
Kobieta, którą właśnie rysuję
ma buty do ud.
642
00:40:41,733 --> 00:40:43,863
Ale postanowiłam, że nie będą na obcasach,
643
00:40:43,943 --> 00:40:47,663
bo trudno jest
zwalczać przestępczość w szpilkach.
644
00:40:47,739 --> 00:40:52,909
Przedstawiłam mój pomysł
na komiks Jimowi Shooterowi,
645
00:40:52,994 --> 00:40:57,504
a polegał on na tym, by to połączyć
z Marvelem i ich przeszłością,
646
00:40:57,582 --> 00:41:02,092
bo moja bohaterka Misty
miałaby być siostrzenicą Modelki Millie.
647
00:41:02,170 --> 00:41:04,840
Powiedział:
„Zróbmy sześcioczęściowy komiks”.
648
00:41:04,923 --> 00:41:07,433
I tak zrobiłam. Meet Misty.
649
00:41:07,509 --> 00:41:12,139
I niestety akurat w tamtym czasie
650
00:41:12,222 --> 00:41:15,982
komiksy można było kupować
tylko w sklepach z komiksami.
651
00:41:16,434 --> 00:41:19,444
A w sklepach byli sami superbohaterowie,
652
00:41:19,521 --> 00:41:24,691
więc nie chcieli sprzedawać
naszych komiksów i zamawiali dwie sztuki.
653
00:41:24,776 --> 00:41:29,066
A gdy się sprzedały, mówili:
„Na szczęście się ich pozbyliśmy”.
654
00:41:29,155 --> 00:41:30,525
I nie zamawiali znowu.
655
00:41:30,615 --> 00:41:32,865
To zabiło te komiksy.
656
00:41:32,951 --> 00:41:37,911
Moja redaktorka, Ann Nocenti,
co tydzień przysyłała mi
657
00:41:37,997 --> 00:41:42,627
kopertę wypełnioną listami
i projektami od dziewczynek,
658
00:41:42,711 --> 00:41:45,051
ale one nie pisały do mnie,
tylko do Misty.
659
00:41:45,130 --> 00:41:46,840
Czytałam i podobało mi się!
Wreszcie komiks dla dziewczyn.
660
00:41:46,923 --> 00:41:48,343
Jeden z najlepszych komiksów.
661
00:41:48,425 --> 00:41:51,215
„Droga Misty, podoba mi się twój komiks,
ale nigdzie go nie ma”.
662
00:41:51,970 --> 00:41:54,680
Mówi Karyn Bryant, jestem w Marvel Comics.
663
00:41:54,764 --> 00:41:59,644
Ile komiksów jest w bibliotece Marvela?
664
00:41:59,728 --> 00:42:01,348
Obecnie wydawanych?
665
00:42:01,438 --> 00:42:03,228
- Tak.
- Około 200.
666
00:42:08,820 --> 00:42:14,830
Pod koniec lat 80. i na początku 90.
pojawiły się powieści graficzne.
667
00:42:17,704 --> 00:42:22,794
A powieść graficzna wprowadziła
do księgarni komiksy,
668
00:42:22,876 --> 00:42:26,376
a nigdy wcześniej ich tam nie było.
669
00:42:28,298 --> 00:42:33,548
Pewnie pamiętasz,
gdzie kupowaliśmy komiksy w latach 80.?
670
00:42:33,636 --> 00:42:38,976
Gdy komiksy pojawiły się w księgarniach,
znów były dostępne dla kobiet.
671
00:42:39,059 --> 00:42:43,649
I nagle powiększył się rynek dla kobiet,
672
00:42:43,730 --> 00:42:47,150
którego wcześniej nie zauważano.
673
00:42:47,233 --> 00:42:51,113
I to przyciągnęło uwagę wydawców komiksów.
674
00:42:51,196 --> 00:42:54,816
Że potencjalnie są czytelniczki komiksów,
675
00:42:54,908 --> 00:42:57,828
które zawsze były,
676
00:42:57,911 --> 00:43:01,161
ale je przeoczano.
677
00:43:06,503 --> 00:43:10,723
Redaktor z Marvela wysłał do mnie maila:
678
00:43:10,799 --> 00:43:13,259
„Pracujemy nad pewną antologią
679
00:43:13,343 --> 00:43:15,053
i mamy taką historię
680
00:43:15,136 --> 00:43:18,556
o szopie Rockecie i wiewiórce Tippy-Toe.
681
00:43:18,640 --> 00:43:20,270
Byłabyś zainteresowana?”.
682
00:43:20,350 --> 00:43:26,690
Odeszłam od komputera
i przez chwilę krzyczałam,
683
00:43:26,773 --> 00:43:30,193
bo to było...
684
00:43:31,653 --> 00:43:35,203
Jestem tylko twórczynią
komiksu internetowego.
685
00:43:35,281 --> 00:43:42,121
E-mail od Marvela nie był czymś,
czego mogłabym się spodziewać.
686
00:43:42,747 --> 00:43:46,077
Gdy się wreszcie uspokoiłam,
687
00:43:46,167 --> 00:43:49,747
odpowiedziałam: „Oczywiście,
chętnie to zrobię”.
688
00:43:49,838 --> 00:43:52,128
To moja historia.
689
00:43:57,512 --> 00:44:01,682
To prześmieszne,
że zaoferowali mi Rocketa i Tippy-Toe.
690
00:44:01,766 --> 00:44:06,726
Redaktorką była Kathleen Wisneski
i ciekawe, czy spojrzała na moje portfolio
691
00:44:06,813 --> 00:44:09,153
i powiedziała: „Ona lubi zwierzęta”.
692
00:44:09,232 --> 00:44:14,782
Doceniam to,
bo uwielbiam gadające zwierzęta.
693
00:44:14,863 --> 00:44:16,823
To zdecydowanie jest moja bajka.
694
00:44:17,323 --> 00:44:19,283
Marvel dał mi dużo swobody.
695
00:44:19,367 --> 00:44:21,367
Więcej niż się spodziewałam.
696
00:44:21,453 --> 00:44:22,793
Powiedzieli po prostu:
697
00:44:22,871 --> 00:44:27,171
„To teraz robią Rocket i Tippy,
rób swoje”.
698
00:44:33,840 --> 00:44:39,760
Gdy zaczęto mówić o tym, że pierwsze
czarne kobiety tworzą dla Marvela,
699
00:44:39,846 --> 00:44:42,926
Roxane Gay, Yona Harvey, ja,
700
00:44:43,558 --> 00:44:46,898
było to takie nierealne uczucie:
„Nie ma mowy.
701
00:44:46,978 --> 00:44:49,938
To niemożliwe.
702
00:44:50,023 --> 00:44:54,783
Marvel istnieje od ponad 70 lat.
703
00:44:54,861 --> 00:44:57,241
I to my jesteśmy pierwsze?”.
704
00:44:59,949 --> 00:45:02,199
Przyszli do mnie ludzie
z działu Spider-Mana
705
00:45:02,285 --> 00:45:05,075
i opowiedzieli
o swoim wydarzeniu Spider-Geddon,
706
00:45:05,163 --> 00:45:09,633
i poprosili,
bym przedstawiła swoje pomysły.
707
00:45:09,709 --> 00:45:14,839
Powiedzieli: „Stwórz postać,
która tobie się podoba”.
708
00:45:14,923 --> 00:45:19,803
Pokazałam im Spider-Byte,
709
00:45:19,886 --> 00:45:25,266
czyli cyfrową Spider-Woman.
710
00:45:25,350 --> 00:45:26,850
Pomyślałam, że to fajna koncepcja,
711
00:45:26,935 --> 00:45:31,605
bo mamy różne postaci pająków
w prawdziwym świecie,
712
00:45:31,690 --> 00:45:35,820
a nie mieliśmy superbohatera
w świecie wirtualnym.
713
00:45:35,902 --> 00:45:42,662
To była też szansa,
by czarna kobieta stała się pająkiem.
714
00:45:44,494 --> 00:45:48,874
Wydanie jakiejkolwiek historii
jest zawsze skokiem w nieznane.
715
00:45:48,957 --> 00:45:50,997
Ogromne ryzyko.
716
00:45:51,084 --> 00:45:55,094
Szczególnie w kwestii postaci,
której uniwersum Marvela nie widziało.
717
00:45:55,171 --> 00:45:57,511
Czułam się, jakbym...
718
00:45:58,883 --> 00:46:03,183
położyła na szalę moją wyobraźnię
przed tysiącami ludzi.
719
00:46:09,060 --> 00:46:10,730
Praca w Marvelu jest tak naprawdę...
720
00:46:10,812 --> 00:46:14,572
Pod wieloma względami
przypomina zwykłą pracę w biurze,
721
00:46:14,649 --> 00:46:18,699
poza tym, że można do niej przychodzić
w sneakersach i koszulkach
722
00:46:18,778 --> 00:46:21,698
i wszędzie dookoła można podziwiać
niesamowite prace.
723
00:46:21,781 --> 00:46:22,701
Potrzebujesz mnie?
724
00:46:22,782 --> 00:46:28,252
Praca redaktora jest bardzo podobna
do pracy producenta.
725
00:46:28,329 --> 00:46:31,209
Przypomina związek z twórcami,
726
00:46:31,291 --> 00:46:34,041
którzy tworzą daną serię
727
00:46:34,127 --> 00:46:39,297
i wyciąganie tego co najlepsze
z każdego osobno,
728
00:46:39,382 --> 00:46:41,932
by stworzyć jedną, wspólną historię.
729
00:46:45,013 --> 00:46:51,103
Kapitan Marvel była pierwszym tytułem
z postacią kobiecą, który redagowałam.
730
00:46:51,186 --> 00:46:53,976
Nie mieliśmy innego komiksu
z kobietą w roli głównej.
731
00:46:54,064 --> 00:46:56,274
Kobiety występowały
w komiksach zespołowych,
732
00:46:56,358 --> 00:47:00,738
ale nie mieliśmy żadnej serii,
w której kobieta występowałaby solo.
733
00:47:05,325 --> 00:47:10,995
Gdy zaangażowałam się w pracę przy
Miss Marvel, był to wybór strategiczny.
734
00:47:11,081 --> 00:47:15,001
Nie myślałam, czy chcę tworzyć tę postać,
735
00:47:15,085 --> 00:47:16,955
tylko że potrzebuję regularnej pracy.
736
00:47:18,797 --> 00:47:23,177
Carol Danvers jest Miss Marvel
przez wiele lat,
737
00:47:23,259 --> 00:47:26,259
ale w tym czasie nie miała
zbyt wiele mocy sprawczej.
738
00:47:26,346 --> 00:47:29,716
Wtedy niewiele postaci kobiecych
w komiksach miało moc sprawczą,
739
00:47:29,808 --> 00:47:34,018
więc przedstawiłam Carol Danvers
jako Chucka Yeagera.
740
00:47:34,104 --> 00:47:36,984
Kogoś, kto przekracza granice, ryzykuje,
741
00:47:37,065 --> 00:47:38,475
odchodzi od płonącego samolotu.
742
00:47:41,528 --> 00:47:45,618
Zadzwoniłam do Steve’a Wackera:
„Chcę ci przedstawić serię Miss Marvel”.
743
00:47:45,699 --> 00:47:47,199
A on się zgodził.
744
00:47:47,701 --> 00:47:53,751
Steve’owi się spodobało,
awansował komiks w hierarchii...
745
00:47:53,832 --> 00:47:55,962
Redaktor, wiceprezes ds. rozwoju treści
746
00:47:56,042 --> 00:47:59,302
...i powiedział:
„Nie będziesz pisać Miss Marvel”.
747
00:47:59,379 --> 00:48:02,299
„Okej, spoko. No wiesz...
748
00:48:03,883 --> 00:48:05,223
Zajmiemy się czymś innym”.
749
00:48:05,301 --> 00:48:08,431
A on na to:
„Bo będziesz pisać Kapitan Marvel”.
750
00:48:08,513 --> 00:48:09,393
A ja: „Serio?”.
751
00:48:10,765 --> 00:48:11,885
Na co on:
752
00:48:11,975 --> 00:48:15,475
„Jeśli mamy to robić,
powinna chodzić w spodniach”.
753
00:48:16,021 --> 00:48:17,811
To było w mailu,
754
00:48:17,897 --> 00:48:19,897
a ja odpisałam na tego maila:
755
00:48:19,983 --> 00:48:22,493
„Nie wiem, czy żartujesz, czy nie”.
756
00:48:32,579 --> 00:48:35,539
Kelly Sue DeConnick,
która pisze Kapitan Marvel,
757
00:48:35,623 --> 00:48:40,633
wykonała kawał świetnej roboty,
tworząc tę niesamowitą postać kobiecą,
758
00:48:40,712 --> 00:48:43,342
z którą można się utożsamić.
759
00:48:44,758 --> 00:48:50,598
Nie była już stworzona w sposób,
który był mizoginiczny.
760
00:48:50,680 --> 00:48:52,470
Nie była zerotyzowana.
761
00:48:52,557 --> 00:48:56,687
Była przedstawiona przede wszystkim
jako silna pilotka myśliwca,
762
00:48:56,770 --> 00:48:59,230
co było ściśle połączone
z jej tożsamością.
763
00:48:59,856 --> 00:49:01,396
To nie była uwaga Sany.
764
00:49:01,483 --> 00:49:04,903
Pochodziła od kogoś innego,
ale ona ją dostarczyła.
765
00:49:05,695 --> 00:49:08,235
Napisałam monolog dla Carol,
w którym są słowa:
766
00:49:08,323 --> 00:49:11,243
„Widzieliście dziewczynkę, która biegnie
tak szybko, że się przewraca?
767
00:49:11,326 --> 00:49:13,656
Jest taki moment, nim uderzy o ziemię,
768
00:49:13,745 --> 00:49:17,615
nim wszystkie jej wątpliwości
i obawy do niej dotrą,
769
00:49:17,707 --> 00:49:20,627
i w tym momencie ona lata.
Wtedy każda dziewczynka lata”.
770
00:49:21,961 --> 00:49:24,801
Uwaga brzmiała:
771
00:49:24,881 --> 00:49:29,471
„Możemy to zmienić na każde dziecko?
Nie chcemy wykluczać chłopców”.
772
00:49:30,553 --> 00:49:33,813
Wtedy straciłam panowanie.
773
00:49:33,890 --> 00:49:36,180
Zapytałam: „Możesz do mnie zadzwonić?”.
774
00:49:36,267 --> 00:49:39,267
Sana zadzwoniła, a ja powiedziałam:
„Nie zmienię tego”.
775
00:49:39,354 --> 00:49:40,194
A ona: „Okej”.
776
00:49:41,481 --> 00:49:43,481
Wiele rzeczy się zmienia,
777
00:49:43,566 --> 00:49:45,686
gdy redaktorem i pisarzem są kobiety.
778
00:49:45,777 --> 00:49:49,777
Wtedy można
bezkarnie się wykręcić, mówiąc:
779
00:49:49,864 --> 00:49:52,284
„Rozumiem, że nie możemy nikogo wykluczać,
780
00:49:52,367 --> 00:49:54,487
ale teraz skupiamy się na kobietach,
781
00:49:54,577 --> 00:49:57,997
bo bardzo długo
nie skupialiśmy się na nich
782
00:49:58,081 --> 00:50:00,581
albo nie robiliśmy tego jak należy.
783
00:50:01,584 --> 00:50:04,504
Z Kelly Sue zastanawiałyśmy się,
co musimy zrobić,
784
00:50:04,587 --> 00:50:07,377
by mieć pewność, że opowiadamy historię,
785
00:50:07,465 --> 00:50:11,135
która oczywiście
będzie się świetnie sprzedawać,
786
00:50:11,219 --> 00:50:15,469
ale jednocześnie
pchniemy historię Carol do przodu
787
00:50:15,557 --> 00:50:16,927
i rozwiniemy jej postać.
788
00:50:17,017 --> 00:50:20,477
Bo musiałyśmy zacząć pokazywać
te ludzkie elementy w Carol,
789
00:50:20,562 --> 00:50:22,402
bo dzięki temu jest udaną postacią.
790
00:50:25,066 --> 00:50:27,686
Chciałam, by miała przyjaciół
starszych od siebie,
791
00:50:27,777 --> 00:50:29,947
młodszych od siebie i w jej wieku.
792
00:50:30,030 --> 00:50:34,330
Chciałam też, by Carol
mogła konkurować z innymi kobietami
793
00:50:34,409 --> 00:50:37,409
w taki sposób,
który nie zniszczy ich relacji.
794
00:50:38,038 --> 00:50:40,918
Zwykle widzimy,
jak kobiety konkurują w taki sposób,
795
00:50:40,999 --> 00:50:43,249
że udają, że wcale ze sobą nie konkurują.
796
00:50:43,335 --> 00:50:45,415
To jest takie: „Ty”, „Nie, ty”.
797
00:50:45,503 --> 00:50:48,883
Zwykle konkurują ze sobą o uwagę mężczyzn
798
00:50:48,965 --> 00:50:53,505
i zawsze jest to dwuznaczne i przebiegłe,
799
00:50:53,595 --> 00:50:57,425
i szczerze mówiąc,
nie takie mam doświadczenia.
800
00:50:57,515 --> 00:51:01,345
Nie takie mam doświadczenia
z kobietami w moim życiu
801
00:51:01,811 --> 00:51:06,231
i nigdy nie widziałam
odzwierciedlenia tego w mojej kulturze.
802
00:51:06,316 --> 00:51:10,946
Dlatego chciałam, żeby Carol
konkurowała z koleżankami,
803
00:51:11,029 --> 00:51:14,369
tak samo jak ja to robię,
804
00:51:15,033 --> 00:51:18,703
ale my się wspieramy i cieszymy,
gdy któraś odniesie sukces.
805
00:51:24,793 --> 00:51:26,883
Gdy tylko wyszła Kapitan Marvel
806
00:51:26,961 --> 00:51:31,681
i Kelly Sue zaczęła
przezywać fanów „Korpusem Carol”
807
00:51:31,758 --> 00:51:33,088
w bardzo kochany sposób,
808
00:51:33,176 --> 00:51:40,016
byłam świadkiem przemiany,
jaka dokonała się w fanach Marvela.
809
00:51:41,226 --> 00:51:43,396
Naprawdę zaczęło chodzić o wspieranie się.
810
00:51:43,478 --> 00:51:47,358
My je wspierałyśmy,
bo tworzyłyśmy wersję Carol Danvers,
811
00:51:47,440 --> 00:51:50,030
którą kobiety, dziewczyny
naprawdę chciały zobaczyć.
812
00:51:50,110 --> 00:51:52,990
A one wspierały nas,
kupując nasze komiksy,
813
00:51:53,071 --> 00:51:55,821
bo ludzie uważali,
że kobiety nie czytają komiksów,
814
00:51:55,907 --> 00:51:57,027
nie lubią ich.
815
00:51:57,117 --> 00:52:02,037
I jako firma zdaliśmy sobie sprawę,
że jest grupa czytelników,
816
00:52:02,122 --> 00:52:06,962
która czekała i w końcu
pojawiła się postać odpowiednia dla nich.
817
00:52:19,639 --> 00:52:24,479
Zaobserwowaliśmy
nagły wzrost zainteresowania,
818
00:52:24,561 --> 00:52:27,521
miłości i pasji dla Kapitan Marvel.
819
00:52:27,605 --> 00:52:31,185
I to nas zainspirowało,
by zrobić coś więcej,
820
00:52:31,276 --> 00:52:35,066
bo wiedzieliśmy, że aktywowała się
cała społeczność fanów.
821
00:52:35,155 --> 00:52:37,775
Możemy tworzyć dla nich więcej treści.
822
00:52:37,866 --> 00:52:41,536
Kapitan Marvel była drogowskazem zmiany.
823
00:52:45,248 --> 00:52:48,838
Rozmawiałam z moim były szefem,
Stephenem Wackerem.
824
00:52:48,918 --> 00:52:53,508
Rozmawialiśmy dużo o moim dzieciństwie
i moich doświadczeniach,
825
00:52:53,590 --> 00:52:57,010
o tym, jak poszłam na bal maturalny
owinięta kawałkiem materiału,
826
00:52:57,093 --> 00:52:59,553
bo nie mogłam znaleźć stosownego stroju,
827
00:52:59,637 --> 00:53:02,177
który mogła włożyć młoda muzułmanka.
828
00:53:02,265 --> 00:53:06,015
Na bal poszłam sama,
bo nie mogłam chodzić na randki.
829
00:53:07,354 --> 00:53:10,274
Bieganie, gdy odbywałam post...
830
00:53:10,357 --> 00:53:14,317
interesowało go to,
że żyłam zupełnie innym życiem,
831
00:53:14,402 --> 00:53:16,362
o którym mówiło niewielu ludzi.
832
00:53:16,446 --> 00:53:17,486
Wszedł i powiedział:
833
00:53:17,572 --> 00:53:20,742
„Dużo myślałem o twoich historiach
834
00:53:20,825 --> 00:53:25,205
i byłoby super, gdybyśmy mieli postać,
stworzoną w oparciu o ciebie.
835
00:53:25,288 --> 00:53:27,618
W oparciu o młode Sany świata”.
836
00:53:27,707 --> 00:53:29,457
Na co ja: „Wolno nam?”.
837
00:53:29,542 --> 00:53:33,052
Nie sądziłam, że kogoś to zainteresuje.
838
00:53:33,129 --> 00:53:35,049
A on na to: „Zróbmy to”.
839
00:53:47,602 --> 00:53:48,942
Przeszliśmy do prezentacji pomysłu,
840
00:53:49,020 --> 00:53:52,480
a pierwszą osobą, o której pomyślałam
była G. Willow Wilson,
841
00:53:52,565 --> 00:53:57,395
która tworzyła komiksy,
była pisarką i muzułmanką.
842
00:53:57,779 --> 00:54:02,029
Zadzwoniła do mnie niespodziewanie
i powiedziała:
843
00:54:02,117 --> 00:54:07,037
„Chcemy stworzyć młodą superbohaterkę
pochodzenia amerykańsko-muzułmańskiego...
844
00:54:07,122 --> 00:54:08,212
Pisarka Miss Marvel
845
00:54:08,289 --> 00:54:10,249
...i wydawać komiks regularnie.
846
00:54:10,333 --> 00:54:13,503
Chcesz go pisać i pomóc rozwinąć postać?”.
847
00:54:14,254 --> 00:54:17,094
Byłam przekonana, że żartują.
848
00:54:18,341 --> 00:54:22,851
Powiedziałam, że nie ma mowy,
że przedstawią to Marvel Comics,
849
00:54:22,929 --> 00:54:25,809
a oni się zgodzą.
Jak często coś takiego się zdarza?
850
00:54:27,517 --> 00:54:29,437
Nie zgodziłam się od razu.
851
00:54:29,519 --> 00:54:33,109
Zadzwoniło do mnie
dwóch redaktorów z Marvela:
852
00:54:33,189 --> 00:54:36,649
„Chcemy, by muzułmańska redaktorka
i muzułmańska pisarka
853
00:54:36,735 --> 00:54:38,565
pracowały nad muzułmańską postacią”.
854
00:54:39,279 --> 00:54:42,619
Stwierdziłam, że potrzebny będzie stażysta
do otwierania hejterskich listów.
855
00:54:42,699 --> 00:54:46,239
Wydawało mi się, że to płachta na byka
856
00:54:46,327 --> 00:54:51,617
dla ludzi, którzy myśleli,
że osoby takie jak ja i Sana
857
00:54:51,708 --> 00:54:53,668
w ogóle nie powinny
zajmować się komiksami.
858
00:54:54,336 --> 00:54:59,756
Ale Sana była zdeterminowana
stworzyć tę serię.
859
00:54:59,841 --> 00:55:04,761
Była przygotowana, że będzie wszystko
nadzorować, by było zrobione dobrze,
860
00:55:04,846 --> 00:55:09,226
że będzie pilnować szczegółów,
pomagać i asystować,
861
00:55:09,309 --> 00:55:12,479
że pociągnęła mnie za sobą
i stwierdziłam: „Dobra.
862
00:55:12,562 --> 00:55:14,772
Skoro ty się temu poświęcasz,
to ja też. Zróbmy to”.
863
00:55:15,565 --> 00:55:17,395
Powiedziała: „Spróbujmy”.
864
00:55:17,484 --> 00:55:22,324
Razem przyglądałyśmy się
różnym wersjom Kamali,
865
00:55:22,405 --> 00:55:24,065
która stała się Kamalą Khan.
866
00:55:24,699 --> 00:55:26,909
Zdałyśmy sobie sprawę,
że opowiadanie historii
867
00:55:26,993 --> 00:55:32,253
o byciu młodym, czuciu się innym,
czuciu się jak wyrzutem,
868
00:55:32,332 --> 00:55:35,422
a potem nagle aktywowanie się
869
00:55:35,502 --> 00:55:37,672
i odkrycie, że posiada się moce,
870
00:55:37,754 --> 00:55:40,384
jest świetną historią o dorastaniu
871
00:55:40,465 --> 00:55:44,465
i jest ważną historią do opowiedzenia
o byciu jednocześnie w mniejszości.
872
00:55:45,178 --> 00:55:49,468
Starałyśmy się odkryć sposoby,
by powiązać tę postać
873
00:55:49,557 --> 00:55:56,267
z uniwersum Marvela,
by zwiększyć jej szanse na sukces.
874
00:55:56,356 --> 00:55:58,856
Wtedy przyjmowało się,
875
00:55:58,942 --> 00:56:02,402
że nowe postacie
nie radzą sobie zbyt dobrze.
876
00:56:02,487 --> 00:56:05,867
I jeśli się doda
jakiś czynnik modyfikujący,
877
00:56:05,949 --> 00:56:09,989
jeśli postać jest kobietą,
ma nietypowe pochodzenie,
878
00:56:10,078 --> 00:56:13,868
było coraz gorzej
i to wszystko trzeba wziąć pod uwagę.
879
00:56:13,957 --> 00:56:17,587
Postanowiłyśmy zrobić z niej
postać odziedziczoną,
880
00:56:17,669 --> 00:56:20,259
powiązać ją z dziedzictwem Carol Danvers.
881
00:56:20,922 --> 00:56:24,762
Kamala Khan jest młodą Azjatką,
muzułmanką z New Jersey,
882
00:56:24,843 --> 00:56:28,643
która codziennie patrzy
na drugi brzeg rzeki
883
00:56:28,722 --> 00:56:35,102
i widzi pięknych, silnych bohaterów,
którzy codziennie ratują świat.
884
00:56:35,186 --> 00:56:39,516
Jednym z tych bohaterów
jest Kapitan Marvel.
885
00:56:39,607 --> 00:56:43,357
Kapitan Marvel to wysoka,
piękna blondynka,
886
00:56:43,445 --> 00:56:47,025
dzięki której ratowanie świata
wydaje się łatwe,
887
00:56:47,115 --> 00:56:50,735
skopanie komuś tyłka
wydaje się imponujące.
888
00:56:50,827 --> 00:56:53,537
Dla niej to ideał.
889
00:56:53,621 --> 00:56:56,081
A gdy jesteś młodą, brązową kobietą...
890
00:56:57,250 --> 00:56:59,670
w świecie widzisz tylko ten ideał,
891
00:56:59,753 --> 00:57:03,553
który nie wygląda jak ty.
892
00:57:03,631 --> 00:57:07,931
Gdy Kamala Khan
pierwszy raz otrzymała moce,
893
00:57:08,011 --> 00:57:12,431
chciała być taka sama jak Carol Danvers.
894
00:57:12,515 --> 00:57:17,845
Do tego stopnia, że przemieniła się
w wersję Carol Danvers,
895
00:57:17,937 --> 00:57:22,937
tę wersję, która była tak długo popularna.
I to było zamierzone.
896
00:57:26,946 --> 00:57:29,566
Najtrudniejsze jest bycie sobą,
897
00:57:29,657 --> 00:57:31,947
bo uważasz, że nie jesteś dość imponująca
898
00:57:32,035 --> 00:57:34,035
albo piękna czy silna,
899
00:57:34,120 --> 00:57:36,370
bo tak ci zawsze powtarzano,
900
00:57:36,456 --> 00:57:40,536
dlatego jej wyzwaniem i drogą
jest odnalezienie siebie na nowo.
901
00:57:46,549 --> 00:57:51,469
Gdy przyglądaliśmy się
różnym wersjom historii,
902
00:57:51,554 --> 00:57:55,774
Sana wciąż zadawała mi jedno pytanie:
903
00:57:55,850 --> 00:58:00,150
„Jaki będzie moment »Z wielką mocą
wiąże się wielka odpowiedzialność«
904
00:58:00,230 --> 00:58:04,480
dla tej postaci? I czym się będzie różnił
ze względu na to, kim ona jest?”.
905
00:58:04,567 --> 00:58:07,737
„Jaka jest jego muzułmańska wersja?”
906
00:58:08,655 --> 00:58:09,905
Doprowadzało mnie to do szału.
907
00:58:09,989 --> 00:58:14,909
Kilka miesięcy zajęło mi
zrozumienie, o co ona w ogóle pyta.
908
00:58:15,954 --> 00:58:18,254
Zastanawiałam się nad tym,
909
00:58:18,331 --> 00:58:22,961
próbowałam wymyślić,
jak to będzie wyglądało i brzmiało.
910
00:58:23,044 --> 00:58:25,304
I w końcu do tego doszłam.
911
00:58:25,380 --> 00:58:30,180
I to jest ten moment
w pierwszej części, kiedy Zoe tonie.
912
00:58:30,885 --> 00:58:32,595
A Kamala dopiero dostała moce.
913
00:58:32,679 --> 00:58:34,259
I nie potrafi ich kontrolować.
914
00:58:34,347 --> 00:58:36,677
Nie wie, co ma z nimi zrobić.
915
00:58:36,766 --> 00:58:39,016
Nie wie, kim jest.
916
00:58:39,102 --> 00:58:41,352
I musi podjąć natychmiastową decyzję.
917
00:58:41,438 --> 00:58:46,188
I myśli o słowach,
które są ważne dla muzułmanów...
918
00:58:48,194 --> 00:58:51,954
„Zabić jedną osobę,
to zabić całą ludzkość,
919
00:58:52,032 --> 00:58:56,162
a ocalić jedną osobę,
to ocalić całą ludzkość”.
920
00:58:56,244 --> 00:58:58,584
I to jest jej motywacja.
921
00:58:58,663 --> 00:59:01,713
Ma obowiązek uratować tę osobę.
922
00:59:01,791 --> 00:59:04,591
Nie musisz uratować całego świata.
Nie da się tego zrobić.
923
00:59:04,669 --> 00:59:07,759
Ale jesteś odpowiedzialna za ludzi,
którzy są przed tobą.
924
00:59:13,636 --> 00:59:16,506
Gdy rozwijałyśmy Miss Marvel i jej moce,
925
00:59:16,598 --> 00:59:20,348
Willow upierała się, by nie miała ona
typowych damskich mocy.
926
00:59:20,435 --> 00:59:22,645
Mówiła: „Zwykle nasze postacie kobiece
927
00:59:22,729 --> 00:59:26,819
mają jakieś błyszczące moce
albo kontrolują umysły”.
928
00:59:26,900 --> 00:59:30,650
Przełamanie tej tendencji
było dla niej bardzo ważne.
929
00:59:30,737 --> 00:59:36,737
A decyzja Kamali,
by zrozumieć, jak ma używać mocy,
930
00:59:36,826 --> 00:59:40,786
jak je pojąć i odnaleźć swoją tożsamość,
931
00:59:40,872 --> 00:59:45,592
była bardzo ważną częścią jej podróży.
932
00:59:57,847 --> 01:00:01,937
Przyjęcie Miss Marvel było niesamowite.
933
01:00:02,018 --> 01:00:04,148
Gdy tylko ogłosiliśmy wydanie komiksu
934
01:00:04,229 --> 01:00:08,069
i gdy tylko pokazaliśmy postać
Kamali Khan światu,
935
01:00:08,149 --> 01:00:10,319
ludzie zaczęli pisać do nas listy.
936
01:00:10,402 --> 01:00:14,362
Stała się popularna,
nim wyszedł pierwszy zeszyt.
937
01:00:14,864 --> 01:00:17,874
Moi rodzice pochodzą z Pakistanu.
Kocham Kamalę Khan.
938
01:00:17,951 --> 01:00:19,701
Wszystkie jej problemy
939
01:00:19,786 --> 01:00:22,616
są takie jak moje,
których doświadczam każdego dnia.
940
01:00:22,706 --> 01:00:25,206
Wyczekuję tej postaci,
941
01:00:25,291 --> 01:00:27,381
bo nigdy nie przeszło mi przez myśl,
942
01:00:27,460 --> 01:00:29,460
że ktoś taki jak ja
może być superbohaterem.
943
01:00:29,546 --> 01:00:32,836
Dziękuję za Miss Marvel.
944
01:00:32,924 --> 01:00:35,144
Ludzie nie wiedzieli,
kim jest Kamala Khan.
945
01:00:35,218 --> 01:00:38,848
Nie było jeszcze koncepcji historii,
postaci drugoplanowych.
946
01:00:38,930 --> 01:00:41,560
A ludzie pokochali sam pomysł
947
01:00:41,641 --> 01:00:43,771
i zrozumiałam, jaka ważna jest ta postać,
948
01:00:43,852 --> 01:00:47,062
ze względu na to, co oznaczała.
949
01:00:48,231 --> 01:00:54,611
To był niespodziewany sukces,
nie tylko z powodu oczekiwań branży,
950
01:00:54,696 --> 01:00:57,566
ale oczekiwań moich i Sany,
951
01:00:57,657 --> 01:01:00,487
gdy pierwszy zeszyt miał dodruk.
952
01:01:00,577 --> 01:01:05,287
A potem drukowano go trzeci raz,
czwarty, pięty i szósty.
953
01:01:05,373 --> 01:01:07,043
The New York Times
przeprowadził z nami wywiad,
954
01:01:07,125 --> 01:01:12,335
a tydzień po ukazaniu się komiksu
ludzie chodzili w przebraniach.
955
01:01:12,422 --> 01:01:14,762
Szok to za delikatne określenie.
Jakbym się jeszcze nie obudziła.
956
01:01:14,841 --> 01:01:16,931
Jestem przekonana, że to sen.
957
01:01:17,594 --> 01:01:22,354
W najśmielszych snach nie sądziłam,
że młoda, muzułmańska superbohaterka
958
01:01:22,432 --> 01:01:25,442
będzie jedną z naszych
najpopularniejszych, nowych postaci.
959
01:01:27,687 --> 01:01:31,687
Miałam szczęście otrzymać zaproszenie
do Białego Domu,
960
01:01:31,775 --> 01:01:35,195
gdy prezydentem był Barack Obama
na Miesiąc Historii Kobiet,
961
01:01:35,278 --> 01:01:39,158
by uczcić różne kobiety
z różnych zawodów w całym kraju.
962
01:01:39,240 --> 01:01:41,370
Zapytano mnie: „Czy chciałabyś
963
01:01:41,451 --> 01:01:45,001
zapowiedzieć Prezydenta
Stanów Zjednoczonych?”.
964
01:01:45,080 --> 01:01:48,540
A ja na to: „Co?”.
I oczywiście się zgodziłam.
965
01:01:48,625 --> 01:01:51,455
Dziękuję, Sano,
za twoją niesamowitą pracę.
966
01:01:51,544 --> 01:01:54,764
Miss Marvel może być twoim komiksem,
967
01:01:54,839 --> 01:01:58,889
ale myślę, że dla wielu chłopców
i dziewczynek,
968
01:01:58,968 --> 01:02:02,808
to Sana jest prawdziwą superbohaterką.
969
01:02:14,484 --> 01:02:16,744
Zobaczyłam, jak możemy wpływać na świat
970
01:02:16,820 --> 01:02:18,860
różnymi historiami, które opowiadamy.
971
01:02:18,947 --> 01:02:21,987
A Kamala Khan była
bardzo naturalnym przejściem
972
01:02:22,075 --> 01:02:25,615
i nawet nie zauważyłam,
że dążyłam do niej całe moje życie.
973
01:02:25,704 --> 01:02:28,584
Jest wszystkim, co zawsze chciałam zrobić.
974
01:02:28,665 --> 01:02:33,415
I uważam, że gdy się pojawiła na świecie,
zapewniła mnóstwo możliwości.
975
01:02:33,503 --> 01:02:36,093
A to pozwoliło nam
976
01:02:36,172 --> 01:02:39,432
połączyć siły z różnymi twórcami,
czego nie zrobilibyśmy wcześniej.
977
01:02:39,509 --> 01:02:40,509
Pisarka
978
01:02:40,593 --> 01:02:42,353
Pisarka
979
01:02:42,429 --> 01:02:44,219
Pisarka
980
01:02:44,305 --> 01:02:46,175
Artystka
981
01:02:46,266 --> 01:02:47,676
Pisarka
982
01:02:47,767 --> 01:02:49,887
Marvel Rising to nowy komiks.
983
01:02:49,978 --> 01:02:54,818
To nowe pokolenie superbohaterów
w uniwersum Marvela.
984
01:02:54,899 --> 01:02:58,529
Teraz mamy bardzo inteligentne
postacie kobiece.
985
01:02:58,611 --> 01:03:02,781
Praca nad tymi postaciami
jest wielką szansą,
986
01:03:02,866 --> 01:03:05,116
jakiej się nigdy nie spodziewałam.
987
01:03:06,244 --> 01:03:08,464
Gdy zaczęłam zajmować się komiksami,
988
01:03:08,538 --> 01:03:12,788
wciąż było tam wiele białych i mężczyzn,
więc ta zmiana,
989
01:03:12,876 --> 01:03:14,996
że pojawiły się postacie kolorowe...
990
01:03:15,086 --> 01:03:16,246
Pisarka
991
01:03:16,338 --> 01:03:17,168
Artystka
992
01:03:17,255 --> 01:03:18,795
...szczególnie kobiety, jest nowa.
993
01:03:18,882 --> 01:03:19,882
Kolorystka
994
01:03:19,966 --> 01:03:21,216
Ma zaledwie pięć lat.
995
01:03:21,301 --> 01:03:22,301
Artystka
996
01:03:22,385 --> 01:03:24,295
Artystki
997
01:03:24,387 --> 01:03:26,097
Artystka
998
01:03:26,181 --> 01:03:29,181
Cieszę się, że jestem jej częścią.
Na to czekałam.
999
01:03:30,060 --> 01:03:34,230
To jak teraz wygląda branża komiksów
przerosło moje oczekiwania.
1000
01:03:34,314 --> 01:03:35,904
Nigdy nie śniłam...
1001
01:03:35,982 --> 01:03:36,822
Kolorystka
1002
01:03:36,900 --> 01:03:38,530
...że tyle kobiet
będzie tworzyć komiksy...
1003
01:03:38,610 --> 01:03:39,610
Pisarka
1004
01:03:39,694 --> 01:03:40,534
Pisarka
1005
01:03:40,612 --> 01:03:42,362
...i to komiksy dla dziewczyn.
1006
01:03:42,447 --> 01:03:43,447
Pisarka
1007
01:03:43,531 --> 01:03:45,451
Kreatywność i innowacje...
1008
01:03:45,533 --> 01:03:46,533
Pisarka
1009
01:03:46,618 --> 01:03:47,618
Pisarka
1010
01:03:47,702 --> 01:03:52,002
...i dostęp do nowych twórców,
różnorodnych twórców,
1011
01:03:52,082 --> 01:03:55,042
często pochodzi z mniejszości.
1012
01:03:55,126 --> 01:03:57,086
Kobiety tu były. One zawsze tu były.
1013
01:03:57,962 --> 01:04:00,592
Kobiety pomogły stworzyć
dziedzictwo Marvela.
1014
01:04:00,674 --> 01:04:05,514
Oszałamia mnie, gdy patrzę,
jak daleko zaszło społeczeństwo
1015
01:04:05,595 --> 01:04:07,215
i ta branża.
1016
01:04:07,305 --> 01:04:10,635
Myślę, że obecnie
tak samo dużo młodych kobiet
1017
01:04:10,725 --> 01:04:13,435
interesuje się karierą w komiksach
co mężczyzn.
1018
01:04:13,520 --> 01:04:18,690
Były kobiety, które przecierały szlaki,
żebym ja nie musiała
1019
01:04:18,775 --> 01:04:21,985
i mam nadzieję, że ja zrobiłam to samo
dla tych, które będą po mnie.
1020
01:04:22,070 --> 01:04:25,200
Myślę, że fajne dla kobiet,
które się teraz pojawiają, jest to,
1021
01:04:25,281 --> 01:04:30,411
że są pionierkami,
bo piszą opowieści dla kobiet.
1022
01:04:30,495 --> 01:04:35,075
Jak możesz utożsamić się z opowieścią,
jeśli nie możesz się w niej zobaczyć?
1023
01:04:39,713 --> 01:04:44,803
Dużo czasu zajęło mi
odnalezienie siły w mojej tożsamości.
1024
01:04:44,884 --> 01:04:49,394
I poczucie się pewnie z tym,
kim jestem i gdzie jest moje miejsce.
1025
01:04:51,057 --> 01:04:54,557
Fajnie jest widzieć kobiety,
które świetnie opisują superbohaterki.
1026
01:04:55,854 --> 01:05:00,234
Myślę, że teraz rozmowa o tym,
jak to jest zobaczyć siebie,
1027
01:05:00,316 --> 01:05:02,736
zobaczyć siebie w opowieści,
1028
01:05:02,819 --> 01:05:07,409
zrobiła coś wspaniałego dla komiksów
i czytelniczek.
1029
01:05:07,490 --> 01:05:11,750
Ale wciąż możemy zrobić więcej,
by dostrzec niepełnosprawność,
1030
01:05:11,828 --> 01:05:14,498
by zobaczyć odmienność w komiksach,
1031
01:05:14,581 --> 01:05:18,541
więcej postaci i pisarzy
pochodzenia azjatyckiego i latynoskiego.
1032
01:05:18,626 --> 01:05:23,006
Czemu mamy godzić się na niewiele,
gdy możemy osiągnąć więcej?
1033
01:05:31,514 --> 01:05:33,564
Moja mama bardzo mnie wspiera.
1034
01:05:33,641 --> 01:05:36,981
Pozwala mi robić to, co chcę robić.
1035
01:05:37,062 --> 01:05:41,322
I zawsze mogę do niej zadzwonić
po wsparcie, gdy tego potrzebuję.
1036
01:05:42,609 --> 01:05:46,949
Teraz, gdy widzi tych przyjaciół,
którzy mnie krytykowali, mówi:
1037
01:05:47,030 --> 01:05:50,120
„Moja córka pracuje dla Disneya”
1038
01:05:50,200 --> 01:05:53,750
albo „Pracuje dla Marvela.
Świetnie sobie radzi”.
1039
01:05:53,828 --> 01:05:56,368
Wcześniej nie rozumieli, co robiłam,
1040
01:05:56,456 --> 01:05:58,876
ale na pewno znają te marki.
1041
01:05:58,958 --> 01:06:01,798
Więc to my śmiałyśmy się ostatnie.
1042
01:06:03,546 --> 01:06:05,626
Gdy byłam młodsza, tata powtarzał mi:
1043
01:06:05,715 --> 01:06:10,795
„Cokolwiek robisz,
zawsze staraj się pomagać ludziom”.
1044
01:06:11,429 --> 01:06:15,389
Największą satysfakcję w wydaniu
Miss Marvel sprawia mi to,
1045
01:06:15,475 --> 01:06:18,135
że to bezpośrednio wpłynęło
na moją rodzinę.
1046
01:06:18,728 --> 01:06:20,228
Moje bratanice i bratankowie
1047
01:06:20,313 --> 01:06:24,443
mają teraz postać,
która przypomina im ich samych.
1048
01:06:24,526 --> 01:06:26,356
Nie tylko moje bratanice i bratankowie.
1049
01:06:26,444 --> 01:06:30,164
Cieszę się, że inne dzieci zobaczą postać,
1050
01:06:30,240 --> 01:06:32,280
która nie jest częścią
ich codziennego życia.
1051
01:07:16,077 --> 01:07:21,747
WSZYSTKIM KOBIETOM Z UNIWERSUM MARVELA:
PRZESZŁYM, OBECNYM I PRZYSZŁYM
1052
01:08:19,057 --> 01:08:21,057
Napisy: Agnieszka Otawska