1
00:00:23,732 --> 00:00:24,982
Gdy byłem mały,
2
00:00:25,066 --> 00:00:28,026
w kółko czytałem komiksy, które miałem.
3
00:00:28,945 --> 00:00:31,945
Pochłaniałem je.
4
00:00:35,035 --> 00:00:37,995
Zawsze chciałem być rysownikiem,
5
00:00:38,079 --> 00:00:43,539
ale sądziłem, że to będzie niemożliwe.
6
00:00:46,921 --> 00:00:50,011
Gdy byłam mała,
miałam obsesję na punkcie historii.
7
00:00:50,091 --> 00:00:52,591
Ciągle czułam potrzebę rysowania tego,
8
00:00:52,677 --> 00:00:55,637
o czym myślałam wieczór wcześniej.
9
00:00:55,889 --> 00:00:58,099
A rano biegłam, by to narysować.
10
00:01:00,977 --> 00:01:03,307
Uważam, że wszystkie dzieci rysują.
11
00:01:04,022 --> 00:01:07,692
Pytanie brzmi:
„Kiedy ktoś przestaje rysować?”.
12
00:01:11,154 --> 00:01:14,414
Uważam, że w komiksach
13
00:01:15,200 --> 00:01:18,240
artysta ma największą kontrolę
nad opowieścią.
14
00:01:19,871 --> 00:01:23,121
Jak pokazać emocje małymi kreskami?
15
00:01:23,208 --> 00:01:26,038
Jak pokazać, że ktoś odczuwa ból?
16
00:01:27,087 --> 00:01:29,297
Gesty, ruch oczu,
17
00:01:29,381 --> 00:01:31,801
ułożenie i język ciała.
18
00:01:33,259 --> 00:01:36,219
Stan powtarzał, że uniwersum Marvela
to świat za oknem
19
00:01:36,304 --> 00:01:38,144
i że chce, by ludzie otworzyli komiksy
20
00:01:38,223 --> 00:01:40,103
i poczuli, że żyją w tym świecie
21
00:01:40,183 --> 00:01:43,443
i mogli w nim znaleźć postacie,
które zobaczą w sobie.
22
00:01:44,688 --> 00:01:47,858
W Marvelu mamy około 3500 artystów
z całego świata.
23
00:01:48,608 --> 00:01:52,448
Mamy twórców pracujących
w prawie każdym kraju,
24
00:01:52,529 --> 00:01:54,359
którzy dają uniwersum coś od siebie.
25
00:01:54,989 --> 00:02:00,119
Mamy nie tylko postaci, które reprezentują
ludzi z różnych środowisk,
26
00:02:00,203 --> 00:02:04,333
ale też artystów, którzy przekazują
tym postaciom swoją historię.
27
00:02:04,416 --> 00:02:08,876
Unikalność, styl, oryginalność,
pewna chropowatość,
28
00:02:08,962 --> 00:02:12,512
różna wrażliwość opowiadania historii,
które otrzymujemy
29
00:02:12,590 --> 00:02:16,890
dzięki wykorzystywaniu artystów
z różnych krajów otwiera nas
30
00:02:16,970 --> 00:02:18,720
na różne historie i opowieści.
31
00:02:21,016 --> 00:02:24,016
Mamy czytelników na całym świecie,
dzieci, które się inspirują
32
00:02:24,102 --> 00:02:26,982
dzięki artystom i twórcom z ich kultury.
33
00:02:27,063 --> 00:02:29,233
„O Boże. Ten artysta jest z Hiszpanii?
34
00:02:29,315 --> 00:02:31,145
Z Francji? Z Brazylii?
35
00:02:31,234 --> 00:02:32,324
Oni są tacy jak ja”.
36
00:02:32,402 --> 00:02:34,032
Tworzą komiksy,
37
00:02:34,112 --> 00:02:36,452
które czytają miliony ludzi na świecie,
38
00:02:36,531 --> 00:02:37,571
a to jest inspirujące.
39
00:02:39,784 --> 00:02:43,504
To, co Javier Garrón
robił z Milesem Moralesem: Spider-Manem,
40
00:02:43,580 --> 00:02:45,330
było niesamowite.
41
00:02:46,249 --> 00:02:51,299
Skala, zakres, siła, które daje bohaterom,
42
00:02:51,379 --> 00:02:54,129
gdy wkładają swoje kostiumy, używają mocy,
43
00:02:54,215 --> 00:02:59,005
idą na bitwę, nie przypomina
żadnego innego artysty.
44
00:03:02,807 --> 00:03:04,557
Natacha jest magikiem.
45
00:03:05,268 --> 00:03:08,358
Styl, w jakim rysuje
Moon Girl i Diabelskiego Dinozaura,
46
00:03:08,897 --> 00:03:13,527
kieruje się minimalizmem,
który widać na każdej stronie,
47
00:03:13,610 --> 00:03:17,110
ale przekazuje maksimum informacji,
48
00:03:17,197 --> 00:03:19,367
a to jest naprawdę niewiarygodne.
49
00:03:22,660 --> 00:03:25,580
Są pewni artyści, którzy mają to coś.
50
00:03:26,039 --> 00:03:28,539
Którzy są nieustraszeni.
51
00:03:28,958 --> 00:03:30,378
Którzy, niezależnie, skąd pochodzą,
52
00:03:30,460 --> 00:03:33,710
jaką mają przeszłość,
w jakiej kulturze się wychowali,
53
00:03:33,797 --> 00:03:37,297
przekazują postaciom jakąś cząstkę siebie.
54
00:03:38,635 --> 00:03:43,055
Natacha i Javier
są właśnie takimi twórcami.
55
00:04:12,210 --> 00:04:16,800
„NIESAMOWICI RYSOWNICY”
56
00:04:24,931 --> 00:04:26,101
Na początku Marvela
57
00:04:26,182 --> 00:04:29,142
wszyscy żyli, pracowali i oddychali
pod jednym dachem.
58
00:04:29,227 --> 00:04:30,347
Redaktor naczelny
59
00:04:31,730 --> 00:04:35,820
Ponieważ wtedy w redakcji Marvela
pracowali nad wieloma historiami...
60
00:04:35,900 --> 00:04:38,150
Profesor, Kulturoznawstwo i medioznawstwo
Uniwersytet Kalifornijski w Riverside
61
00:04:38,236 --> 00:04:41,776
...Stan Lee wymyślał czasami jakiś wątek.
62
00:04:41,865 --> 00:04:45,825
Były takie słynne sceny,
gdy wołał artystów do biura.
63
00:04:45,910 --> 00:04:47,750
Odgrywał historię na biurku.
64
00:04:47,829 --> 00:04:50,959
Dawał ją Jackowi Kirby’emu
albo Steve’owi Ditko,
65
00:04:51,041 --> 00:04:52,921
a oni ją rysowali.
66
00:04:53,001 --> 00:04:56,961
I wracali później z 20 stronami
gotowej historii.
67
00:04:58,548 --> 00:05:01,048
Mówi się, że powinno się pisać o tym,
co się zna.
68
00:05:01,134 --> 00:05:03,514
I gdy powstało uniwersum Marvela,
69
00:05:03,595 --> 00:05:06,505
w Nowym Jorku było kilku białych gości,
70
00:05:06,598 --> 00:05:08,138
którzy wymyślali postacie,
71
00:05:08,224 --> 00:05:10,234
które bazowali na sobie.
72
00:05:11,519 --> 00:05:15,229
Rysowali Nowy Jork i postacie,
ludzi, którzy byli wokół nich.
73
00:05:17,067 --> 00:05:19,397
Tak się już nie tworzy komiksów.
74
00:05:23,114 --> 00:05:25,374
Ta globalna, kreatywna kultura,
w której żyjemy,
75
00:05:25,992 --> 00:05:30,792
dodała indywidualność, wyjątkowość,
autentyczność kulturową
76
00:05:30,872 --> 00:05:33,582
do sposobu, w jaki graficznie
opowiadamy nasze historie.
77
00:05:35,293 --> 00:05:37,343
Ludzie opowiadają historie
z miejsca, w którym są.
78
00:05:37,420 --> 00:05:38,880
Pisarz, Miles Morales: Spider-Man
79
00:05:39,839 --> 00:05:43,339
Doświadczenie życiowe, przeszłość artysty,
80
00:05:43,426 --> 00:05:48,096
to, co w tej chwili
znajduje się w jego życiu, ma znaczenie.
81
00:05:48,181 --> 00:05:50,431
Wpływa na to, jak rysuje.
82
00:05:50,517 --> 00:05:54,347
Wpływa na to, co podkreśla, gdy rysuje.
83
00:05:54,437 --> 00:05:57,357
Wypływa na to, jak myśli
o opowiadaniu historii.
84
00:05:58,400 --> 00:06:01,070
Aspirującym pisarzom i artystom
lubię mówić,
85
00:06:01,152 --> 00:06:03,782
że nie ma żadnych granic
86
00:06:03,863 --> 00:06:06,533
i mogą stać się kimś,
kto będzie pracował w Marvelu.
87
00:06:07,492 --> 00:06:11,082
Gdy masz twórców
pochodzących z różnych miejsc,
88
00:06:11,162 --> 00:06:13,792
którzy mają różne doświadczenia...
89
00:06:14,958 --> 00:06:18,498
i inne wyobrażenie, kim jest superbohater,
90
00:06:19,462 --> 00:06:21,132
historie stają się lepsze.
91
00:06:34,936 --> 00:06:40,356
Urodziłem się w południowej Hiszpanii
w El Puerto de Santa María,
92
00:06:41,901 --> 00:06:43,991
w prowincji Kadyks.
93
00:06:45,280 --> 00:06:48,830
To najdalej na południe
wysunięta część Hiszpanii.
94
00:06:50,243 --> 00:06:54,003
To bardzo mała,
bardzo ładna wioska rybacka.
95
00:06:56,624 --> 00:06:57,834
Uwielbiałem historie.
96
00:06:58,543 --> 00:07:01,763
Godzinami siedziałem w moim pokoju
97
00:07:03,048 --> 00:07:05,178
i czytałem,
gdy reszta rodziny robiła swoje,
98
00:07:05,258 --> 00:07:06,628
wciąż czytałem.
99
00:07:07,969 --> 00:07:11,679
Zacząłem od komiksów Disneya:
100
00:07:12,307 --> 00:07:13,137
Myszki Miki,
101
00:07:13,391 --> 00:07:14,271
Kaczora Donalda,
102
00:07:14,351 --> 00:07:15,191
Kaczych opowieści
103
00:07:16,019 --> 00:07:17,099
oraz hiszpańskich komiksów.
104
00:07:17,729 --> 00:07:20,229
Jak choćby Mortadelo i Filemon,
Zipi i Zape.
105
00:07:22,233 --> 00:07:24,743
Czytałem je tak szybko,
106
00:07:25,362 --> 00:07:27,702
że tata ustalił zasadę.
107
00:07:27,781 --> 00:07:31,031
„Musisz przeczytać ten sam komiks
trzy razy, bo nie kupię nowego”.
108
00:07:34,537 --> 00:07:37,247
Byłem mały, gdy zacząłem rysować
109
00:07:37,332 --> 00:07:39,582
sporo obrazków Kaczora Donalda.
110
00:07:41,127 --> 00:07:46,757
Jeśli zasłonicie mi oczy,
w minutę narysuję Kaczora Donalda.
111
00:07:48,343 --> 00:07:53,603
Pamiętam, gdy miałem 12 albo 13 lat,
112
00:07:53,682 --> 00:07:55,892
pojechaliśmy do Kadyksu do okulisty
113
00:07:56,601 --> 00:07:58,941
i przechodziliśmy obok dużej księgarni.
114
00:07:59,854 --> 00:08:02,824
Pierwszy raz wszedłem
do księgarni specjalistycznej.
115
00:08:04,859 --> 00:08:07,949
Taka nie istniała
w El Puerto de Santa María,
116
00:08:08,029 --> 00:08:10,239
były tylko w stolicy, Kadyksie.
117
00:08:11,574 --> 00:08:14,624
Weszliśmy i pobiegłem szukać komiksów,
118
00:08:16,371 --> 00:08:18,371
patrzyłem na nie, a ojciec powiedział:
119
00:08:18,456 --> 00:08:20,876
„Wybierz jeden. Kupię ci”.
120
00:08:22,210 --> 00:08:26,510
Zdecydowałem się kupić komiks
o superbohaterach.
121
00:08:26,589 --> 00:08:30,089
I był to...
122
00:08:30,176 --> 00:08:31,386
początek końca.
123
00:08:35,015 --> 00:08:36,725
To było uzależniające...
124
00:08:37,434 --> 00:08:39,144
bo się uczyłem.
125
00:08:40,729 --> 00:08:45,359
Nagle dostałem dostęp do całej gamy
126
00:08:45,442 --> 00:08:51,282
różnych wierzeń, ras, religii,
127
00:08:51,364 --> 00:08:55,494
które nie istniały w Kadyksie,
w El Puerto de Santa María.
128
00:09:00,498 --> 00:09:05,548
To było prawie religijne doświadczenie.
129
00:09:07,130 --> 00:09:12,050
To, co czytałem, miało wpływ
na to, co chciałem rysować.
130
00:09:27,067 --> 00:09:30,027
Urodziłam się na Ibizie,
ale dorastałam w Maladze, w Andaluzji,
131
00:09:31,905 --> 00:09:35,735
w małym miasteczku o nazwie Torremolinos.
132
00:09:36,326 --> 00:09:38,286
Mam dwurasową rodzinę.
133
00:09:39,037 --> 00:09:42,247
Mój ojciec jest biały, a matka czarna
134
00:09:43,416 --> 00:09:46,836
i w latach 80. wyróżnialiśmy się.
135
00:09:47,420 --> 00:09:51,550
W Hiszpanii nie było wielu imigrantów
136
00:09:51,633 --> 00:09:54,683
i bycie czarną osobą było szokiem.
137
00:09:55,178 --> 00:09:56,718
Gdy ludzie widzieli czarną osobę,
138
00:09:56,805 --> 00:09:58,305
pokazywali ją palcem,
139
00:09:58,390 --> 00:10:00,930
jakby była czymś niezwykłym.
140
00:10:03,103 --> 00:10:05,563
Byłam nieśmiałym dzieckiem.
141
00:10:06,606 --> 00:10:10,566
A bywałam w sytuacjach,
gdy pokazywano mnie palcem.
142
00:10:12,195 --> 00:10:15,155
Przez pierwszych kilka lat
dzieci się nade mną znęcały.
143
00:10:17,951 --> 00:10:21,791
Od dziecka wiedziałam,
że potrafię rysować.
144
00:10:23,456 --> 00:10:29,126
Rysowanie było moją ucieczką
od rzeczywistości.
145
00:10:31,131 --> 00:10:33,801
Wyobrażałam sobie fantastyczne światy.
146
00:10:34,300 --> 00:10:38,810
Myślę, że dlatego, że czułam się inna
z powodu swojej fizyczności
147
00:10:38,888 --> 00:10:44,308
szukałam sposobów na dostarczanie sobie
rozrywki poprzez komiksy czy telewizję.
148
00:10:47,480 --> 00:10:53,570
Zobaczyłam kreskówkę X-Menów,
która leciała w Hiszpanii.
149
00:10:54,612 --> 00:10:57,372
Dostałam na jej punkcie obsesji.
150
00:10:58,992 --> 00:11:01,792
Gdy dowiedziałam się, że są komiksy,
151
00:11:02,996 --> 00:11:04,786
pobiegłam do kiosku.
152
00:11:05,874 --> 00:11:07,834
To była grupa czadowych bohaterów,
153
00:11:07,917 --> 00:11:09,917
każdy z nich pochodził z innego państwa
154
00:11:10,545 --> 00:11:12,795
i była tam Storm
155
00:11:14,257 --> 00:11:16,047
pochodzenia afrykańskiego
156
00:11:16,968 --> 00:11:18,468
i miała białe włosy.
157
00:11:19,346 --> 00:11:21,966
Była silną kobietą
158
00:11:22,682 --> 00:11:26,352
i często była liderką X-Menów.
159
00:11:27,520 --> 00:11:31,150
Sądzę, że to było dla mnie
najbardziej interesujące.
160
00:11:36,446 --> 00:11:42,076
Storm była pierwszą kolorową osobą,
jaką zobaczyłam w komiksach i kreskówkach.
161
00:11:42,577 --> 00:11:44,157
Był to dla mnie szok,
162
00:11:44,245 --> 00:11:47,615
bo pomyślałam:
„Są ludzie, którzy wyglądają jak ja”.
163
00:11:49,459 --> 00:11:51,459
Zakochałam się w tej postaci.
164
00:11:51,836 --> 00:11:53,246
Byłam zafascynowana.
165
00:11:53,338 --> 00:11:55,508
Wciąż ją rysowałam.
166
00:11:57,050 --> 00:12:01,640
Gdy zobaczyłam X-Menów,
identyfikowałam się z nimi.
167
00:12:02,430 --> 00:12:06,850
Myślę, że z historii o bohaterach,
którzy mają moce,
168
00:12:08,144 --> 00:12:10,984
ale społeczeństwo ich nie akceptuje,
169
00:12:11,439 --> 00:12:12,609
te wywarły na mnie wpływ,
170
00:12:13,483 --> 00:12:15,573
bo to było coś, co sama przeżywałam.
171
00:12:16,861 --> 00:12:19,661
Czułam się odizolowana,
172
00:12:20,073 --> 00:12:21,533
a miałam supermoc,
173
00:12:21,783 --> 00:12:23,493
którą było rysowanie.
174
00:12:27,080 --> 00:12:32,590
Tylko za to ludzie mnie chwalili.
175
00:12:32,836 --> 00:12:35,256
Znęcali się nade mną, bo byłam czarna,
176
00:12:35,338 --> 00:12:37,048
ale mówili: „Dobrze rysujesz.
177
00:12:37,132 --> 00:12:38,552
Narysuj mi to”.
178
00:12:40,468 --> 00:12:42,468
Dzięki temu przestali się nade mną znęcać.
179
00:12:44,931 --> 00:12:48,141
W pewien sposób
rysowanie ocaliło mnie w szkole.
180
00:12:53,356 --> 00:12:55,436
Przyrząd, jakiego używa artysta,
181
00:12:55,525 --> 00:12:57,105
jest jego przedłużeniem.
182
00:12:57,610 --> 00:13:02,030
Jest taki pogląd, że możesz
przelać siebie w postać
183
00:13:02,782 --> 00:13:07,082
i sądzę, że to prawda
dla wielu rysowników i ilustratorów.
184
00:13:08,079 --> 00:13:11,579
Częścią tego jest fakt,
że przenoszą siebie na obraz,
185
00:13:11,666 --> 00:13:15,996
ale sądzę też, że ludzie czytają,
co takiego jest w rysunkach.
186
00:13:16,421 --> 00:13:20,301
Każda mała kreska jest emocją.
187
00:13:21,468 --> 00:13:23,968
Ożywiając dzieło sztuki,
188
00:13:24,054 --> 00:13:27,644
trudno jest nie umieścić w nim siebie.
189
00:13:29,976 --> 00:13:34,766
Dla mnie ważne jest, by w stylu
190
00:13:34,856 --> 00:13:37,276
postać przypomniała rzeczywistość.
191
00:13:38,026 --> 00:13:39,436
Gdy Lunella się poruszała,
192
00:13:39,527 --> 00:13:41,907
chciałam to pokazać
jak najbardziej realistycznie.
193
00:13:42,280 --> 00:13:46,160
Robiłam sobie zdjęcia, by to imitować.
194
00:13:46,534 --> 00:13:48,044
Pokręcone pozy.
195
00:13:48,953 --> 00:13:51,083
W piżamie.
196
00:13:52,374 --> 00:13:53,794
Chciałam realnie pokazać wyraz twarzy.
197
00:13:53,875 --> 00:13:57,705
Patrzę na kształt ust...
na wyraz mojej twarzy.
198
00:14:07,514 --> 00:14:09,224
To jest mój kot.
199
00:14:11,518 --> 00:14:16,898
W zeszycie trzecim robi coś takiego.
200
00:14:17,649 --> 00:14:21,529
Natacha przelała wiele z siebie
na pierwsze strony Moon Girl.
201
00:14:21,611 --> 00:14:24,821
Wszystko, co było jej bliskie,
202
00:14:24,906 --> 00:14:27,026
przyjmowała i podkreślała,
albo patrzyła na to z innej perspektywy.
203
00:14:27,117 --> 00:14:28,697
Współtwórca,
Moon Girl i Diabelski Dinozaur
204
00:14:28,785 --> 00:14:29,865
To mieszanina wszystkiego.
205
00:14:30,995 --> 00:14:33,115
Wszyscy dzielimy się zasługami,
206
00:14:33,206 --> 00:14:36,286
ale Natacha
najwięcej wniosła do Moon Girl.
207
00:14:42,007 --> 00:14:45,177
Dinozaur ma swoją własną osobowość.
208
00:14:45,510 --> 00:14:51,980
Chciałam, żeby był zabawniejszy,
bardziej czuły, jak pies.
209
00:14:53,309 --> 00:14:55,439
Diabelski Dinozaur jest jak pies.
210
00:14:59,024 --> 00:15:01,864
W latach 70. Jack Kirby
211
00:15:01,943 --> 00:15:04,783
stworzył komiks
o nazwie Diabelski Dinozaur.
212
00:15:06,614 --> 00:15:09,954
Pojawiła się w nim postać Moon Boya,
młodego jaskiniowca.
213
00:15:10,452 --> 00:15:12,122
Zaprzyjaźnili się.
214
00:15:13,455 --> 00:15:16,665
Komiks nie odniósł sukcesu.
Powstało tylko dziewięć zeszytów.
215
00:15:17,667 --> 00:15:21,337
Był genialny wizualnie,
ale historia była prymitywna.
216
00:15:22,547 --> 00:15:25,627
I pomyślałam,
że może stworzymy Moon Girl...
217
00:15:25,717 --> 00:15:27,717
Współtwórczyni,
Moon Girl i Diabelski Dinozaur
218
00:15:27,802 --> 00:15:31,102
...ale zamiast jaskiniowcem
będzie nowoczesną dziewczyną.
219
00:15:31,181 --> 00:15:32,771
Pierwotne skecze Moon Girl
autorstwa Amy Reeder
220
00:15:32,849 --> 00:15:35,349
Ta postać ciągle chodziła mi po głowie.
221
00:15:35,435 --> 00:15:38,765
Była niedopasowana społecznie
i naprawdę mądra.
222
00:15:40,315 --> 00:15:44,145
Pomysł, że ktoś może
jeździć na rolkach po mieście
223
00:15:45,028 --> 00:15:46,778
i walczyć z przestępcami.
224
00:15:49,991 --> 00:15:55,411
Wygląd Moon Girl
wziął się z dziwacznego miejsca.
225
00:15:56,748 --> 00:16:00,288
Nie zaczynałam Moon Girl
226
00:16:00,377 --> 00:16:02,377
z myślą: „Zrobię to tak”.
227
00:16:03,463 --> 00:16:06,303
Chciałam zrobić coś,
co uważałam za fajne
228
00:16:07,550 --> 00:16:11,470
i gdy na to popatrzyłam, stwierdziłam:
„Fajne. Chcę czytać dalej”.
229
00:16:12,097 --> 00:16:16,427
Chciała, by było bardziej kreskówkowo,
bo to komiks dla dzieci.
230
00:16:16,976 --> 00:16:19,646
Myślę, że stąd się to wzięło.
231
00:16:19,729 --> 00:16:22,439
Rysuję proste kreski, bo tak lubię.
232
00:16:24,651 --> 00:16:29,321
Moon Girl jest najmądrzejszą osobą
w uniwersum Marvela.
233
00:16:30,448 --> 00:16:33,328
Gdy zaczęliśmy ją rozwijać,
dużo zastanawialiśmy się nad tym:
234
00:16:33,410 --> 00:16:37,660
„Co to znaczy
i co w niej jest takiego mądrego?”.
235
00:16:39,749 --> 00:16:44,339
Przyszłość naszego społeczeństwa
będzie bazowała na technologii.
236
00:16:44,421 --> 00:16:48,131
Co to znaczy mieć w tych miejscach
ludzi kolorowych,
237
00:16:48,216 --> 00:16:50,546
którzy mówią o inżynierii i matematyce?
238
00:16:51,386 --> 00:16:52,716
O tym jest Moon Girl.
239
00:16:53,680 --> 00:16:55,810
Jest wynalazczynią.
240
00:16:56,599 --> 00:17:00,059
Ona tworzy niezwykłe rzeczy
ze zwykłych obiektów.
241
00:17:00,270 --> 00:17:04,570
Dlatego wybrałam elementy
do tworzenia zabawek
242
00:17:04,816 --> 00:17:09,776
i dodałam kalkulator.
243
00:17:10,363 --> 00:17:14,583
Myślę, że efekt końcowy był fajny.
244
00:17:20,999 --> 00:17:25,959
Ekipy tworzące komiksy
są jak aranżowane małżeństwa.
245
00:17:26,046 --> 00:17:30,796
Proszą cię o pracę nad komiksem
jako pisarz i redaktor mówi:
246
00:17:30,884 --> 00:17:32,804
„Będziesz pracował razem z tym artystą”.
247
00:17:34,429 --> 00:17:38,139
Czasami może ci się poszczęścić
248
00:17:38,224 --> 00:17:40,354
i dostaniesz odpowiednich współpracowników
249
00:17:40,435 --> 00:17:42,935
i odpowiednich ludzi,
250
00:17:43,021 --> 00:17:44,771
z którymi zrobisz coś wyjątkowego.
251
00:17:46,358 --> 00:17:51,398
Jako pisarz, wszystko, co robisz,
musi się sprowadzać do tego:
252
00:17:51,488 --> 00:17:53,818
„Jak sprawić, by artysta odniósł sukces?”.
253
00:17:56,618 --> 00:17:59,578
Cały proces ukierunkowujesz
254
00:17:59,662 --> 00:18:03,212
nie na czytelnika,
który będzie czytał komiks.
255
00:18:03,917 --> 00:18:06,207
Ukierunkowujesz tekst na artystę.
256
00:18:08,880 --> 00:18:10,220
Gdy dostaję skrypt,
257
00:18:11,174 --> 00:18:15,144
czytam go kilka razy i tworzę scenorys,
258
00:18:15,220 --> 00:18:17,850
„layout”, jak to mówią
w Stanach Zjednoczonych.
259
00:18:19,057 --> 00:18:22,097
Najpierw wyciągam notatnik
260
00:18:22,852 --> 00:18:26,612
i rysuję kilka szkiców.
261
00:18:27,148 --> 00:18:30,738
Idę do komputera, by stworzyć scenorys.
262
00:18:33,530 --> 00:18:39,040
Do anatomii używam programu
stworzonego do animacji.
263
00:18:39,577 --> 00:18:44,957
Mam przybliżony pomiar proporcji postaci.
264
00:18:45,041 --> 00:18:46,881
Na przykład to jest Miles.
265
00:18:48,086 --> 00:18:51,376
Biegnie, ale chcę,
by wyglądało to przesadnie.
266
00:18:52,173 --> 00:18:57,803
Chcę, by tu miał stopy, a jego tors
był bardziej pochylony do przodu.
267
00:18:57,887 --> 00:19:02,057
Tutaj możesz ustawić postać,
jak tylko zechcesz.
268
00:19:05,895 --> 00:19:09,515
Gdy dotrzesz do tej strony,
łapie cię. To kluczowe.
269
00:19:10,358 --> 00:19:13,448
Nazwaliśmy to angielskim terminem
„money shot”.
270
00:19:14,571 --> 00:19:17,991
Wszystkie postacie są w ruchu
i patrzą, co się dzieje,
271
00:19:18,074 --> 00:19:22,204
i nagle następuje wspaniały moment,
gdy pojawia się Spider-Man.
272
00:19:22,620 --> 00:19:24,960
Tutaj jest niewidzialna linia
273
00:19:25,290 --> 00:19:28,080
od góry do dołu. Tworzy „Z”.
274
00:19:28,543 --> 00:19:33,473
Formuje je ramię, pajęcza sieć, most.
275
00:19:37,886 --> 00:19:40,096
Spider-Man jest jedną z najbardziej,
276
00:19:40,180 --> 00:19:43,270
o ile nie najbardziej
kultową postacią w uniwersum.
277
00:19:43,350 --> 00:19:45,640
Jest postacią,
którą każdy pisarz i artysta
278
00:19:45,727 --> 00:19:47,517
chce rysować i to od dziecka.
279
00:19:48,396 --> 00:19:52,976
Spider-Man jest postacią,
w której ludzie widzą samych siebie.
280
00:19:53,068 --> 00:19:56,698
Myślę, że ludzie mogą spojrzeć
na Spider-Mana i powiedzieć:
281
00:19:56,780 --> 00:19:59,070
„Takim byłbym superbohaterem”,
282
00:19:59,157 --> 00:20:01,367
a nie mogą tak zrobić z innymi postaciami,
283
00:20:01,451 --> 00:20:05,331
które są miliarderami, kosmitami
czy czymkolwiek innym.
284
00:20:05,413 --> 00:20:08,083
Właśnie to podoba się ludziom
w Spider-Manie.
285
00:20:09,834 --> 00:20:12,504
Brian Bendis,
zachęcany przez Axela Alonso,
286
00:20:12,587 --> 00:20:15,167
który był wtedy redaktorem,
stworzył Milesa Moralesa,
287
00:20:15,256 --> 00:20:17,836
który jest Spider-Manem w tych czasach.
288
00:20:18,843 --> 00:20:21,353
Sara Pichelli, artystka,
zaprojektowała postać
289
00:20:21,429 --> 00:20:24,429
w komiksie w tamtym czasie,
a reszta jest historią.
290
00:20:26,184 --> 00:20:30,524
Gdy pokazano postać Milesa,
wstrząsnął on społecznością fanów.
291
00:20:31,981 --> 00:20:36,191
Niektórzy wzdrygali się na myśl
o czarnym Spider-Manie,
292
00:20:36,277 --> 00:20:38,697
inni na myśl o Spider-Manie
Portorykańczyku,
293
00:20:38,780 --> 00:20:41,240
nie chcieli, by w tym mieszano.
294
00:20:43,201 --> 00:20:47,411
Jest inną osobą.
Miles jest czarny, jest Portorykańczykiem,
295
00:20:47,497 --> 00:20:50,497
pochodzi z Brooklynu, a nie z Queens,
jest młodszy od Petera...
296
00:20:51,543 --> 00:20:54,883
a jednak uosabia
wszystkie cechy Spider-Mana.
297
00:20:55,422 --> 00:20:58,932
Poświęcenie, stawianie na przyzwoitość...
298
00:21:00,010 --> 00:21:02,680
konsekwencja w służeniu innym.
299
00:21:03,680 --> 00:21:06,220
Z tego powodu
jest klasycznym Spider-Manem.
300
00:21:08,643 --> 00:21:11,193
A tym, co Saladin i Javier
stworzyli dla Milesa,
301
00:21:11,271 --> 00:21:15,031
jest to, co Stan i Steve stworzyli
kiedyś dla Petera Parkera.
302
00:21:15,942 --> 00:21:18,362
Nowe postacie nie mogą być
po prostu odbiciami postaci,
303
00:21:18,445 --> 00:21:20,155
które mogły być ich inspiracją.
304
00:21:20,238 --> 00:21:22,868
I to jest to, co Saladin
i przede wszystkim Javier...
305
00:21:22,949 --> 00:21:26,409
Świat wizualny, który zbudował
wokół Milesa też był ważny.
306
00:21:28,121 --> 00:21:32,961
Nim zobaczyliśmy strony
pierwszego zeszytu Milesa Moralesa,
307
00:21:33,043 --> 00:21:38,803
Javier pokazał kartę postaci
i byłem pod wrażeniem.
308
00:21:40,300 --> 00:21:43,050
Dodał coś do komiksu,
309
00:21:43,136 --> 00:21:46,766
nad czym ja za mało się zastanawiałem,
310
00:21:46,848 --> 00:21:48,978
czyli: „Jak ubierają się nastolatkowie?
311
00:21:49,434 --> 00:21:51,104
Jakie noszą fryzury?”.
312
00:21:51,644 --> 00:21:54,364
W sposób,
w jaki ja nie mogłem tego zrobić.
313
00:21:54,439 --> 00:22:00,069
Jestem miśkowatym facetem w średnim wieku,
Javier jest ode mnie dużo modniejszy.
314
00:22:01,029 --> 00:22:04,819
Wiedziałem, że trafiliśmy w dziesiątkę,
315
00:22:04,908 --> 00:22:06,908
gdy zobaczyłem ludzi na Twitterze,
316
00:22:06,993 --> 00:22:09,953
którzy rozmawiali o tym,
że Miles powinien mieć swojego Insta.
317
00:22:10,038 --> 00:22:12,208
Ze względu na jego styl.
318
00:22:13,833 --> 00:22:17,673
Wtedy czuć, że razem opowiadamy historię
319
00:22:17,754 --> 00:22:19,764
w bardzo podstawowy sposób,
320
00:22:19,839 --> 00:22:22,879
gdy razem tworzysz coś zupełnie od zera.
321
00:22:33,603 --> 00:22:35,153
W komiksach
322
00:22:36,314 --> 00:22:37,864
jesteś swoim własnym szefem.
323
00:22:39,484 --> 00:22:41,654
Redaktor daje Ci materiał,
324
00:22:41,986 --> 00:22:43,566
termin wykonania,
325
00:22:44,114 --> 00:22:46,034
ale to ty zarządzasz czasem.
326
00:22:47,992 --> 00:22:53,002
Mój dzień zaczyna się zwykle o 6 rano,
327
00:22:54,833 --> 00:22:56,583
wypijam kawę
328
00:22:56,668 --> 00:22:59,168
i jadę rowerem na siłownię.
329
00:23:00,505 --> 00:23:02,755
Wiem, że muszę iść na siłownię rano.
330
00:23:03,842 --> 00:23:07,722
Bo wiem, że sam bym siebie okłamywał
331
00:23:09,055 --> 00:23:12,345
i nie pójdę na siłownię,
jeśli zostawię to na później.
332
00:23:14,227 --> 00:23:16,597
To jest jak góra z kart,
333
00:23:16,688 --> 00:23:19,938
jeśli jedna spadnie,
cała góra się rozpadnie.
334
00:23:22,777 --> 00:23:26,607
Wstaję, idę,
jedna sprawa załatwiona, odhaczona.
335
00:23:28,116 --> 00:23:31,036
A potem zaczynam pracę na ten dzień.
336
00:23:41,963 --> 00:23:45,593
Dobre w byciu freelancerem jest to,
że można długo spać
337
00:23:45,675 --> 00:23:47,585
i samemu ustawiać godziny.
338
00:23:48,595 --> 00:23:52,215
Ja codziennie wstaję, jem śniadanie.
339
00:23:52,307 --> 00:23:55,847
Włączam telewizor lub radio
340
00:23:56,686 --> 00:23:58,396
i nie śpieszę się.
341
00:23:59,064 --> 00:24:02,944
Lubię rozmyślać nad pomysłami w kawiarni.
342
00:24:03,026 --> 00:24:07,526
Uważam, że wpadam na lepsze pomysły,
gdy nie jestem w domu.
343
00:24:08,823 --> 00:24:12,663
Czasem spotykam się
z przyjaciółmi artystami,
344
00:24:12,744 --> 00:24:13,794
którzy też rysują.
345
00:24:16,956 --> 00:24:18,786
Znam siebie
346
00:24:18,875 --> 00:24:22,745
i wiem, że szkicowanie scenorysów
347
00:24:22,837 --> 00:24:24,377
wolę robić rano,
348
00:24:24,673 --> 00:24:27,723
a ciężką pracę rysowania,
349
00:24:27,801 --> 00:24:31,601
wolę wykonywać popołudniu.
350
00:24:32,514 --> 00:24:34,894
Jeśli muszę pracować po kolacji,
351
00:24:34,974 --> 00:24:36,564
to pracuję,
352
00:24:36,643 --> 00:24:40,563
a jeśli nie, to idę spać
najwcześniej jak się da,
353
00:24:41,147 --> 00:24:43,647
bo następnego dnia muszę robić to samo.
354
00:24:46,194 --> 00:24:48,664
Nie mam schematu. Działam losowo.
355
00:24:49,406 --> 00:24:51,946
Ale zawsze wyrabiam się na czas.
356
00:24:52,701 --> 00:24:55,371
Jeśli muszę pracować do 1 czy 2 w nocy,
357
00:24:56,079 --> 00:24:59,579
to pracuję, byle skończyć projekt
na następny dzień.
358
00:25:00,667 --> 00:25:02,457
Ludzie myślą, że rysowanie jest proste,
359
00:25:04,004 --> 00:25:07,384
ale rysowanie to bitwa.
360
00:25:07,465 --> 00:25:09,335
Jest trudne.
361
00:25:10,593 --> 00:25:13,143
Późno zaczynam,
362
00:25:13,930 --> 00:25:15,350
lubię późno zaczynać,
363
00:25:16,141 --> 00:25:18,981
ale gdy zacznę, to nie przestaję.
364
00:25:19,811 --> 00:25:23,861
Musisz sprostać temu,
czego od ciebie oczekują,
365
00:25:25,734 --> 00:25:28,704
a także temu,
czego ty od siebie oczekujesz,
366
00:25:30,196 --> 00:25:35,036
musisz zdawać sobie sprawę
z czasu, który na to masz,
367
00:25:36,036 --> 00:25:40,536
a to seria niewidzialnych bitew,
368
00:25:41,416 --> 00:25:43,076
o których ludzie nie wiedzą.
369
00:25:44,711 --> 00:25:47,131
Bo gdy zobaczysz produkt,
370
00:25:47,589 --> 00:25:51,429
chcesz, by widzieli rezultaty,
371
00:25:51,509 --> 00:25:53,469
a nie problemy.
372
00:26:07,692 --> 00:26:08,532
To jest super.
373
00:26:08,610 --> 00:26:09,780
Zawsze żartują.
374
00:26:09,861 --> 00:26:11,201
Kawy?
375
00:26:11,279 --> 00:26:12,449
Jedną kawę, czarną.
376
00:26:12,530 --> 00:26:15,200
- Brakuje czarnej kawy.
- Jedną czarną.
377
00:26:15,909 --> 00:26:18,039
Spójrz, zrobiłam tę stronę.
378
00:26:18,995 --> 00:26:21,245
- To nowy kostium.
- Bardzo dobry.
379
00:26:25,460 --> 00:26:28,050
Nie wiedziałam, że będę tworzyć komiksy.
380
00:26:28,880 --> 00:26:33,050
Nie wiedziałam, że można z tego żyć,
do czasu aż byłam starsza.
381
00:26:33,301 --> 00:26:37,721
Wiedziałam, że chcę robić coś
związanego z rysowaniem.
382
00:26:39,974 --> 00:26:41,894
Myślałam o architekturze,
383
00:26:41,976 --> 00:26:43,056
inżynierii...
384
00:26:44,145 --> 00:26:46,305
więc studiowałam architekturę techniczną.
385
00:26:47,691 --> 00:26:50,361
Studiowałam na Uniwersytecie w Granadzie
386
00:26:50,777 --> 00:26:52,817
i zdecydowałam, że to nie dla mnie.
387
00:26:54,531 --> 00:26:57,031
Tam poznałam ludzi,
którzy studiowali Sztuki Piękne,
388
00:26:57,367 --> 00:27:03,207
świetnie się bawili i rysowali,
i też chciałam studiować Sztuki Piękne.
389
00:27:05,542 --> 00:27:09,462
Przez pierwsze lata
zajmujesz się wszystkim,
390
00:27:10,547 --> 00:27:14,837
rzeźbiarstwem, sztukami pięknymi,
nawet sztuką eksperymentalną.
391
00:27:14,926 --> 00:27:19,596
Studiowałam też film, bo nagrywałam
filmy krótkometrażowe z przyjaciółmi.
392
00:27:22,350 --> 00:27:25,310
Były też zajęcia dotyczące komiksów,
393
00:27:26,187 --> 00:27:29,357
prowadził je profesor,
który był też autorem komiksów,
394
00:27:29,441 --> 00:27:32,491
nazywał się Sergio García
i publikował we Francji.
395
00:27:33,445 --> 00:27:36,355
Zobaczył coś we mnie i mnie wspierał,
396
00:27:36,948 --> 00:27:39,408
bym czuła, że mogę tworzyć komiksy.
397
00:27:42,746 --> 00:27:47,076
Fakt posiadania mentora,
który rysuje komiksy,
398
00:27:47,167 --> 00:27:49,707
mówi, że dasz radę to robić,
399
00:27:50,128 --> 00:27:52,918
było punktem zwrotnym w mojej karierze.
400
00:27:53,381 --> 00:27:56,051
To była podstawa.
401
00:27:57,510 --> 00:28:01,600
Wtedy zaczęłam walczyć,
by móc tworzyć komiksy.
402
00:28:11,358 --> 00:28:14,938
Nowy Jork
403
00:28:30,627 --> 00:28:32,457
Czerwony kadmowy. Czerwony szminkowy.
404
00:28:36,758 --> 00:28:39,548
Czerwony szminkowy jest dobry.
405
00:28:40,512 --> 00:28:43,602
- Wezmę jeden z tych.
- Dobrze. Sześć.
406
00:28:43,682 --> 00:28:44,932
Sześć, okej.
407
00:28:45,433 --> 00:28:46,603
Dać torbę?
408
00:28:46,685 --> 00:28:49,055
Nie trzeba. Włożę do kieszeni.
409
00:28:49,145 --> 00:28:50,935
- Super.
- Okej.
410
00:28:54,943 --> 00:28:57,743
Zawsze miałem taką myśl,
411
00:28:58,196 --> 00:29:01,946
że muszę mieć w życiu inną pracę,
412
00:29:02,033 --> 00:29:05,083
by móc być tym, kim chciałem być,
twórcą komiksów.
413
00:29:06,663 --> 00:29:11,543
Już wiedziałem, jak rysować
414
00:29:11,918 --> 00:29:15,088
Kaczora Donalda i Myszkę Miki,
zacząłem rysować superbohaterów,
415
00:29:16,256 --> 00:29:19,376
ale nie wiedziałem, jak narysować miasto.
416
00:29:20,885 --> 00:29:22,505
W komiksach, które czytałem,
417
00:29:23,013 --> 00:29:25,973
miasto było
niczym kolejna postać w historii.
418
00:29:26,224 --> 00:29:29,444
Bohater i złoczyńca
byli tak ważni jak miasto.
419
00:29:30,228 --> 00:29:34,818
A miasto był bardzo szczegółowe,
budynki, okna.
420
00:29:35,650 --> 00:29:37,990
Było niczym prawdziwe miasto,
421
00:29:38,570 --> 00:29:40,200
ale jakby przerysowane.
422
00:29:41,156 --> 00:29:43,276
Popatrzyłem na komiks i pomyślałem...
423
00:29:44,367 --> 00:29:46,577
„Nie mam pojęcia, jak to zrobić”.
424
00:29:47,412 --> 00:29:50,372
Więc doszedłem do wniosku,
425
00:29:50,623 --> 00:29:52,713
że muszę zostać architektem.
426
00:29:53,293 --> 00:29:55,463
Myślałem, że upiekę dwie pieczenie
na jednym ogniu.
427
00:29:55,545 --> 00:29:58,005
Będę pracował jako architekt
428
00:29:58,298 --> 00:30:00,508
i w ten sposób opłacę rachunki,
429
00:30:02,260 --> 00:30:05,310
i będę wiedział, jak rysować budynki,
więc będę rysował lepiej
430
00:30:05,513 --> 00:30:09,983
w drugiej pracy jako twórca komiksów.
431
00:30:10,727 --> 00:30:12,977
Myślałem sobie,
432
00:30:13,063 --> 00:30:15,903
że to będzie...
433
00:30:19,444 --> 00:30:21,824
moja ukryta tożsamość.
434
00:30:29,412 --> 00:30:33,172
Spider-Man to bardzo lokalny bohater.
435
00:30:33,249 --> 00:30:37,049
Od samego początku
chciałem rysować komiks,
436
00:30:37,128 --> 00:30:42,008
który opowiada o pewnym miejscu,
o rodzinie w tym miejscu,
437
00:30:42,092 --> 00:30:44,342
o szkole w tym miejscu.
438
00:30:44,928 --> 00:30:47,348
A ponieważ Miles jest z Brooklynu,
439
00:30:47,639 --> 00:30:51,059
chciałem, by Brooklyn
wyglądał jak Brooklyn.
440
00:30:52,727 --> 00:30:56,767
Wiele historii Marvela
rozgrywa się na Manhattanie.
441
00:30:56,856 --> 00:31:01,026
Brooklyn był niedocenianą przestrzenią
w mitologii Marvela.
442
00:31:02,320 --> 00:31:04,700
Brooklyn różni się od Manhattanu,
443
00:31:04,781 --> 00:31:07,581
Queens, New Jersey,
444
00:31:07,659 --> 00:31:10,199
Chicago czy San Francisco.
445
00:31:11,287 --> 00:31:14,577
Mieszkałem w Brooklynie dobrych kilka lat,
446
00:31:14,666 --> 00:31:18,546
ale Javier mieszka w Europie
447
00:31:18,628 --> 00:31:20,548
i nie mógł po prostu wyjść i powiedzieć:
448
00:31:20,630 --> 00:31:22,340
„Tak wygląda ta dzielnica”.
449
00:31:24,634 --> 00:31:27,304
Uniwersum Marvela to Nowy Jork.
450
00:31:27,387 --> 00:31:30,887
Czasem latają w kosmos,
czasem są w innych stanach,
451
00:31:30,974 --> 00:31:34,314
ale Nowy Jork to ważna część wszystkiego,
co marvelowskie.
452
00:31:35,395 --> 00:31:39,645
Umieszczenie Moon Girl w Lower East Side
przy Yancy Street było specyficzne,
453
00:31:40,567 --> 00:31:46,407
bo Yancy Street to fikcyjna wersja
Delancey Street z młodości Kirby’ego.
454
00:31:54,706 --> 00:31:58,166
Dla mnie ważne jest,
by czytelnik popatrzył i powiedział:
455
00:31:58,251 --> 00:32:04,131
„To wygląda jak Lower East Side,
nic innego”.
456
00:32:04,841 --> 00:32:07,681
To jest szkoła Moon Girl,
457
00:32:07,761 --> 00:32:11,641
znalazłam takie wejście do szkoły
w Lower East Side, więc wygląda realnie.
458
00:32:12,640 --> 00:32:14,930
Jej szkoła nie istnieje,
459
00:32:15,018 --> 00:32:18,018
ale ma pewne elementy
kilku szkół z tamtej okolicy.
460
00:32:18,521 --> 00:32:19,731
Budynki...
461
00:32:19,814 --> 00:32:23,654
Nie naśladowałam konkretnych lokalizacji.
462
00:32:23,735 --> 00:32:26,815
„To powinno być tu,
bo tak jest na mapie”, nie.
463
00:32:26,905 --> 00:32:32,785
Wykorzystywałam zdjęcia Nowego Jorku,
464
00:32:32,869 --> 00:32:36,499
by stworzyć własny kolaż miasta.
465
00:32:37,457 --> 00:32:41,207
To jest opcja widoku z lotu ptaka
Google Maps.
466
00:32:42,253 --> 00:32:44,633
Ale jeśli potrzebuję zdjęcia poglądowego,
467
00:32:45,256 --> 00:32:49,966
poświęcam czas, by samodzielnie
zinterpretować to odniesienie,
468
00:32:50,428 --> 00:32:52,718
co robi sporą różnicę.
469
00:32:53,014 --> 00:32:55,564
Sprawdzam, gdzie są okna,
470
00:32:55,642 --> 00:32:56,982
zbiorniki z wodą,
471
00:32:57,060 --> 00:32:58,480
szklane ściany,
472
00:32:58,561 --> 00:33:03,191
kosz na śmieci,
rozmiar lamp i znaków drogowych.
473
00:33:03,274 --> 00:33:06,114
Szczegóły są ważne, by komiks ożył.
474
00:33:08,029 --> 00:33:12,949
W ten sposób postacie
mogą wchodzić w interakcje z miastem.
475
00:33:23,294 --> 00:33:25,634
Studiowałem architekturę
476
00:33:27,173 --> 00:33:28,723
przez osiem lat.
477
00:33:29,009 --> 00:33:31,139
Miałem otrzymać dyplom z architektury,
478
00:33:31,845 --> 00:33:34,425
naprawdę się starałem, przysięgam.
479
00:33:34,514 --> 00:33:37,024
Przysięgam, że się starałem,
480
00:33:37,100 --> 00:33:39,940
ale nie było to moją pasją.
481
00:33:40,979 --> 00:33:42,809
Chciałem rysować komiksy.
482
00:33:44,607 --> 00:33:46,607
Nie byłem dzieckiem,
które mówiło, że tego chce,
483
00:33:47,360 --> 00:33:51,570
tylko dwudziestopięciolatkiem,
który chciał rysować komiksy.
484
00:33:52,407 --> 00:33:55,787
Zapytałem: „Na co czekam? Co ja robię?
485
00:33:55,869 --> 00:34:00,119
Czekam na znak od Boga?”.
486
00:34:01,458 --> 00:34:06,048
Wtedy postanowiłem
zmienić swoje życie o 180 stopni
487
00:34:06,129 --> 00:34:09,049
i znaleźć pracę związaną z komiksami.
488
00:34:09,758 --> 00:34:11,548
Gdy rzuciłem studia,
489
00:34:11,634 --> 00:34:17,354
zacząłem pracę na pół etatu w sklepie,
490
00:34:18,808 --> 00:34:24,268
czytałem komiksy
od początku do końca wiele razy
491
00:34:25,023 --> 00:34:29,693
i pamiętam, że na końcu jednego z komiksów
było napisane,
492
00:34:29,778 --> 00:34:34,778
że aby pracować jako rysownik komiksów,
493
00:34:34,866 --> 00:34:37,486
trzeba przygotować przykładowe strony.
494
00:34:38,870 --> 00:34:41,500
Trzeba umieć rysować wszystko,
duże i małe.
495
00:34:42,374 --> 00:34:45,214
Chudych ludzi, obszernych
496
00:34:45,502 --> 00:34:47,552
wysokich, niskich,
497
00:34:48,421 --> 00:34:49,921
ludzi różnych ras
498
00:34:50,590 --> 00:34:53,220
i trzeba to udowodnić
na tych próbnych stronach.
499
00:34:54,511 --> 00:34:59,851
Z czasem zacząłem poznawać ludzi
związanych ze światem komiksów,
500
00:34:59,933 --> 00:35:03,193
a oni dawali mi rady.
501
00:35:03,478 --> 00:35:09,028
Miałem adres e-mail każdego redaktora,
jakiego mogłem znaleźć.
502
00:35:10,860 --> 00:35:13,450
Postanowiłem wysyłać nowy zestaw stron,
503
00:35:14,447 --> 00:35:17,117
co tydzień coś innego,
504
00:35:17,784 --> 00:35:20,794
żeby zobaczyli,
że dostarczam coś co tydzień.
505
00:35:21,996 --> 00:35:25,036
Cały czas rysowałem,
a to duże poświęcenie.
506
00:35:25,834 --> 00:35:28,134
Nie wychodziłem na imprezy,
507
00:35:28,795 --> 00:35:32,415
nie miałem wolnych niedziel.
508
00:35:34,884 --> 00:35:39,434
Po długim czasie
i niewielkiej liczbie odpowiedzi,
509
00:35:40,640 --> 00:35:44,230
nadszedł moment, gdy stwierdziłem,
że mam trochę oszczędności
510
00:35:46,438 --> 00:35:48,018
i rzuciłem pracę.
511
00:35:48,106 --> 00:35:49,936
Rzuciłem się na głęboką wodę.
512
00:35:51,359 --> 00:35:53,649
W biznesie komiksowym
jest ktoś taki, jak agent.
513
00:35:54,863 --> 00:35:59,833
Nie podobało mi się to,
bo oddawałem swoje prace komuś.
514
00:36:00,243 --> 00:36:04,293
Ale byłem zdesperowany.
515
00:36:06,416 --> 00:36:08,076
Podczas pierwszego roku z agentem
516
00:36:08,877 --> 00:36:11,047
usiadłem z nim i powiedziałem:
517
00:36:12,047 --> 00:36:14,257
„Kończą mi się oszczędności,
518
00:36:14,341 --> 00:36:16,301
a nie dostaję żadnych zleceń”.
519
00:36:18,261 --> 00:36:19,261
Odpowiedział:
520
00:36:19,346 --> 00:36:23,766
„Wysłałem twoje prace redaktorom
i nie spodobały im się”.
521
00:36:24,684 --> 00:36:29,234
„Ja robię wszystko dobrze,
to ty jesteś problemem.
522
00:36:29,314 --> 00:36:32,904
Nie dostajesz zleceń,
bo nie jesteś dość dobry”.
523
00:36:42,994 --> 00:36:46,584
Gdy skończyłam studia,
czułam presję znalezienia pracy.
524
00:36:48,416 --> 00:36:50,126
Pochodzę z ubogiej rodziny,
525
00:36:50,752 --> 00:36:55,472
która nie mogła mnie długo utrzymywać,
jeśli nie miałam pracy.
526
00:36:57,342 --> 00:36:58,802
Znalazłam pracę w Barcelonie.
527
00:36:59,886 --> 00:37:04,556
Zaczęłam pracować w reklamie jako grafik.
528
00:37:05,642 --> 00:37:08,442
W Barcelonie
529
00:37:08,520 --> 00:37:12,190
odbywa się bardzo znany konwent komiksów
530
00:37:12,273 --> 00:37:14,283
zwany Barcelona International Comic Fair.
531
00:37:15,110 --> 00:37:18,150
Tam poznałam Hernána Miyogę,
532
00:37:18,238 --> 00:37:22,328
pisarza, który pracował
jako redaktor w Hiszpanii
533
00:37:23,034 --> 00:37:26,044
i zaproponował mi,
że wyda tu mój pierwszy komiks.
534
00:37:27,872 --> 00:37:30,382
Pomyślałam: „Super, mój pierwszy komiks.
535
00:37:30,834 --> 00:37:31,674
O czym opowiada?”.
536
00:37:33,128 --> 00:37:34,958
„O Czarnobylu”.
537
00:37:36,506 --> 00:37:37,796
Historia mi się podobała,
538
00:37:37,882 --> 00:37:40,722
choć uważałam, że jest dość mroczna.
539
00:37:41,928 --> 00:37:43,678
CZARNOBYL 1986: JEDNA Z NAJWIĘKSZYCH
KATASTROF NUKLEARNYCH W HISTORII
540
00:37:43,763 --> 00:37:47,813
Było to wyzwanie, bo miał 130 stron.
541
00:37:48,393 --> 00:37:51,273
To był duży projekt
jak na pierwszy komiks.
542
00:37:52,272 --> 00:37:56,322
Finansowo było mi ciężko,
bo nie był dobrze płatny.
543
00:37:58,069 --> 00:38:00,819
Byłam wykończona z powodu drugiej pracy,
544
00:38:01,823 --> 00:38:04,913
pracowałam tak przez rok.
545
00:38:06,619 --> 00:38:08,959
Byłam potwornie zmęczona.
546
00:38:10,331 --> 00:38:13,081
Cieszyłam się na publikację,
547
00:38:14,627 --> 00:38:15,877
ale było to trudne.
548
00:38:18,506 --> 00:38:21,086
Gdy go skończyłam,
prawie zrezygnowałam z komiksów.
549
00:38:28,683 --> 00:38:30,063
Miałem dość mojego agenta.
550
00:38:30,435 --> 00:38:33,725
Przestał mnie reprezentować.
551
00:38:35,231 --> 00:38:37,151
W zasadzie go zwolniłem.
552
00:38:38,651 --> 00:38:45,281
Zamiast czuć się nie dość dobry,
553
00:38:45,367 --> 00:38:47,827
byłem wściekły.
554
00:38:48,370 --> 00:38:52,370
Usiadłem przy desce kreślarskiej.
555
00:38:52,457 --> 00:38:56,207
Był styczeń 2014.
556
00:38:56,920 --> 00:39:02,380
Spojrzałem na moje konto w banku:
„Mam pieniądze na sześć miesięcy”.
557
00:39:02,467 --> 00:39:05,217
„Spróbuję do lata”.
558
00:39:05,303 --> 00:39:08,683
„Jeśli do lata nie dostanę pracy
w komiksach, to koniec”.
559
00:39:08,765 --> 00:39:10,135
„Próbowałem wszystkiego”.
560
00:39:10,225 --> 00:39:11,055
„Zrezygnuję”.
561
00:39:11,142 --> 00:39:14,942
„Uznam to za honorową porażkę”.
562
00:39:16,690 --> 00:39:21,030
Miałem 80 adresów mailowych.
563
00:39:21,111 --> 00:39:24,821
Miałem arkusz Excela,
564
00:39:25,615 --> 00:39:28,365
a w nim każdy adres e-mail
565
00:39:28,451 --> 00:39:30,831
i „Tydzień 1”, „Tydzień 2”, „Tydzień 3”,
566
00:39:30,912 --> 00:39:32,912
gdzie wpisywałem, kto odpowiedział.
567
00:39:34,416 --> 00:39:40,126
W każdym tygodniu pracowałem
tak ciężko jak potrafiłem.
568
00:39:43,800 --> 00:39:46,680
Trzy miesiące przed tym,
jak miałem zrezygnować,
569
00:39:48,805 --> 00:39:50,055
udało się.
570
00:39:52,559 --> 00:39:56,809
Redaktorka miała problem,
571
00:39:57,605 --> 00:40:01,565
bo główny artysta komiksu
nie mógł się wyrobić w terminie.
572
00:40:02,152 --> 00:40:04,782
W teorii powinno się robić
jedną stronę na dzień,
573
00:40:05,155 --> 00:40:09,735
a ona potrzebowała 11 stron
w dziewięć dni.
574
00:40:10,577 --> 00:40:12,497
Zamknąłem się w domu
575
00:40:12,579 --> 00:40:15,669
i zrobiłem te 11 stron w dziewięć dni.
576
00:40:15,999 --> 00:40:19,339
Dostarczyłem na czas,
redaktorka się cieszyła
577
00:40:21,713 --> 00:40:23,973
i zaoferowała mi pracę w Marvelu.
578
00:40:28,678 --> 00:40:32,308
Wtedy zdałem sobie sprawę,
że to się może udać.
579
00:40:34,059 --> 00:40:35,769
Niektórym się udaje w pierwszym roku.
580
00:40:36,227 --> 00:40:37,597
Innym w drugim.
581
00:40:40,065 --> 00:40:41,185
Mnie się udało w dziesięć.
582
00:40:50,325 --> 00:40:53,745
Brandon napisał opowiadanie
w antologii z Natachą.
583
00:40:54,412 --> 00:40:56,962
Więc myślał o niej,
gdy szukaliśmy artystów.
584
00:40:57,540 --> 00:41:00,750
Poza tym, że pracowaliśmy razem
przy tym opowiadaniu,
585
00:41:00,835 --> 00:41:03,665
pracowała dla Marvela
przy jednotomowym komiksie,
586
00:41:03,755 --> 00:41:05,165
wydaniu Spider-Woman.
587
00:41:06,299 --> 00:41:09,679
Moje pierwsze doświadczenie
ze Spider-Woman
588
00:41:09,761 --> 00:41:10,681
nie było łatwe.
589
00:41:11,388 --> 00:41:13,258
To był mój pierwszy komiks dla Marvela.
590
00:41:14,265 --> 00:41:15,305
Byłam przerażona.
591
00:41:15,392 --> 00:41:17,852
Myślałam: „Powinnam poprawić
tę stronę trzy razy,
592
00:41:17,936 --> 00:41:19,016
ale nie zdążę na czas”.
593
00:41:20,397 --> 00:41:23,227
Jeszcze jedna rzecz odróżnia to
od innych doświadczeń,
594
00:41:23,316 --> 00:41:24,526
terminy.
595
00:41:26,986 --> 00:41:31,156
Dotrzymywanie ich było dla mnie wyzwaniem.
596
00:41:32,492 --> 00:41:34,242
Mieliśmy całą listę artystów,
597
00:41:34,327 --> 00:41:36,747
potencjalnych artystów
do Moon Girl i Diabelskiego Dinozaura.
598
00:41:36,830 --> 00:41:39,080
Była na tej liście, ale był haczyk,
599
00:41:39,165 --> 00:41:42,535
bo Natacha nie miała dużego doświadczenia.
600
00:41:44,004 --> 00:41:45,384
Potrzebujemy kogoś znanego?
601
00:41:45,463 --> 00:41:47,973
Kogoś, kto już wcześniej
wydał taki komiks?
602
00:41:50,802 --> 00:41:54,352
Ale miałem wrażenie,
że jeśli ktoś weźmie Moon Girl
603
00:41:54,431 --> 00:41:57,681
i da coś z siebie, to będzie to Natacha.
604
00:42:01,062 --> 00:42:03,942
Gdy dostałam ten projekt,
myślałam o przeznaczeniu.
605
00:42:06,526 --> 00:42:08,566
Widziałam Afroamerykankę,
606
00:42:09,362 --> 00:42:11,452
która wyglądała jak ja, gdy byłam mała,
607
00:42:13,366 --> 00:42:16,236
bo miałam okulary i zawsze nosiłam muszkę.
608
00:42:17,704 --> 00:42:19,004
Prawie identyczną.
609
00:42:21,416 --> 00:42:25,876
Myślałam: „To przeznaczenie?
Co się dzieje? To żart? Co to jest?”.
610
00:42:26,963 --> 00:42:28,763
A do tego rysowanie dinozaura,
611
00:42:28,840 --> 00:42:32,010
którego początkowo rysował Jack Kirby.
612
00:42:33,136 --> 00:42:35,466
To zaszczyt rysować dinozaura
stworzonego przez Kirby’ego.
613
00:42:37,474 --> 00:42:39,184
Ale najlepsze w Moon Girl
614
00:42:39,267 --> 00:42:41,307
było tworzenie postaci od zera,
615
00:42:41,770 --> 00:42:45,610
bo Moon Girl jest nową postacią
w uniwersum Marvela.
616
00:42:47,275 --> 00:42:53,105
Uważam, że ten projekt
był swego rodzaju darem.
617
00:42:57,702 --> 00:43:00,662
To już prawie wersja końcowa.
618
00:43:00,747 --> 00:43:06,997
Ale staram się ją polepszyć,
sprawić, by była bardziej dopracowana.
619
00:43:07,796 --> 00:43:10,796
Ale staram się zachować ekspresję,
620
00:43:10,882 --> 00:43:14,432
bo pierwszy szkic jest świeższy.
621
00:43:16,179 --> 00:43:19,099
Kładę szkic pod końcową kartką,
622
00:43:19,182 --> 00:43:24,772
włączam stół i rysuję ostatnią stronę.
623
00:43:28,274 --> 00:43:29,864
To jest ostatnia strona.
624
00:43:30,110 --> 00:43:36,030
Gdy skończę, wysyłam to do Marvela,
a oni przesyłają do kolorysty.
625
00:43:37,325 --> 00:43:38,235
Tamra Bonvillain
626
00:43:38,326 --> 00:43:40,866
to kolorystka w tym projekcie.
627
00:43:41,579 --> 00:43:46,579
I gdy zobaczyłam pierwszą stronę,
którą pokolorowała,
628
00:43:46,668 --> 00:43:50,548
Stwierdziłam: „To jest życie.
To jest coś innego”.
629
00:43:50,630 --> 00:43:53,380
Kreski to jedno, ale z kolorami Tamary
630
00:43:54,175 --> 00:43:59,805
ten komiks ożywa
i zaczyna opowiadać historię.
631
00:44:05,478 --> 00:44:07,358
- Hej.
- Cześć. Jak się masz?
632
00:44:07,439 --> 00:44:08,689
Dobrze. A ty?
633
00:44:08,773 --> 00:44:10,903
Dobrze, dzięki. Co mogę dla ciebie zrobić?
634
00:44:10,984 --> 00:44:11,864
Cóż...
635
00:44:13,445 --> 00:44:16,235
Niektórzy ludzie
nie byli gotowi na Milesa,
636
00:44:16,322 --> 00:44:20,242
ale w filmach,
grach komputerowych, komiksach,
637
00:44:20,326 --> 00:44:22,656
Miles przekonał do siebie fanów
638
00:44:22,746 --> 00:44:25,576
w sposób, jaki rzadko widać
u nowej postaci.
639
00:44:27,542 --> 00:44:31,052
To ekscytujące być częścią
tego dziedzictwa.
640
00:44:33,131 --> 00:44:36,471
Gdy jestem na konwencie
i rozmawiam z czytelnikiem
641
00:44:36,968 --> 00:44:41,008
i ktoś podchodzi do mnie
i mówi, jak fajnie było
642
00:44:41,097 --> 00:44:43,637
towarzyszyć Milesowi
643
00:44:44,017 --> 00:44:47,057
albo o tym,
że Miles mimo wszystko jest sobą
644
00:44:47,145 --> 00:44:49,805
i to ich w jakiś sposób zainspirowało...
645
00:44:52,025 --> 00:44:54,565
to bezcenne.
646
00:44:57,864 --> 00:45:01,534
Pierwszy raz doświadczyłam tego osobiście
na Comic Conie w Nowym Jorku,
647
00:45:02,619 --> 00:45:05,579
gdzie podpisywałam komiksy
648
00:45:06,331 --> 00:45:11,461
i podeszli do mnie cosplayerzy
Moon Girl i Diabelskiego Dinozaura.
649
00:45:12,420 --> 00:45:17,430
Widziałam, że ci ludzie
pracowali wiele godzin,
650
00:45:17,509 --> 00:45:19,889
by uszyć te kostiumy.
651
00:45:19,969 --> 00:45:25,479
Pomyślałam: „Gdzieś na świecie jest osoba,
652
00:45:25,558 --> 00:45:26,938
która tak lubi mój komiks,
653
00:45:27,018 --> 00:45:29,728
że tworzy kostium
na podstawie tego, co narysowałam”.
654
00:45:31,064 --> 00:45:33,824
Wyobraź sobie,
że jesteś czarną dziewczynką
655
00:45:33,900 --> 00:45:39,200
i po raz pierwszy czytasz
Moon Girl i Diabelskiego Dinozaura.
656
00:45:40,198 --> 00:45:41,698
Nie wyobrażam sobie, jakie to uczucie.
657
00:45:43,702 --> 00:45:45,952
Jakie to musi być uczucie, zobaczyć kogoś:
658
00:45:46,037 --> 00:45:47,537
„Też się tak czeszę”.
659
00:45:48,289 --> 00:45:51,539
Albo „Ja też lubię majsterkować”.
660
00:45:53,586 --> 00:45:55,916
Różni ludzie pisali do mnie,
gratulowali mi,
661
00:45:56,172 --> 00:45:58,092
bo Moon Girl zmieniła ich życie
662
00:45:58,425 --> 00:46:00,385
albo był to pierwszy komiks ich dzieci,
663
00:46:00,635 --> 00:46:06,095
albo to był pierwszy komiks, jaki widzieli
z Afroamerykanką na okładce.
664
00:46:09,728 --> 00:46:12,228
To niesamowite o tym myśleć.
665
00:46:12,313 --> 00:46:15,483
To, jak twoja praca dociera do ludzi,
jest niesamowite.
666
00:46:18,570 --> 00:46:21,570
Z wielką mocą wiąże się
wielka odpowiedzialność, prawda?
667
00:46:21,906 --> 00:46:26,116
Właściwie powiedzenie
w pierwotnym komiksie brzmi:
668
00:46:26,202 --> 00:46:31,042
„Z wielką mocą musi wiązać się
wielka odpowiedzialność”.
669
00:46:31,624 --> 00:46:33,344
To nie jest automatyczne.
670
00:46:33,418 --> 00:46:37,628
Myślę o moich obowiązkach jako pisarza
671
00:46:37,714 --> 00:46:40,094
i staram się stworzyć świat,
672
00:46:40,175 --> 00:46:43,385
w którym dziecko weźmie komiks
673
00:46:43,470 --> 00:46:46,060
i nie zdziwi się,
że Spider-Man jest czarny.
674
00:46:46,389 --> 00:46:48,219
Nie zdziwi się,
675
00:46:48,308 --> 00:46:52,808
że jest dziewczynka o brązowej skórze
z muzułmańskim nazwiskiem,
676
00:46:52,896 --> 00:46:56,146
która jest superbohaterką,
która ich reprezentuje.
677
00:46:57,650 --> 00:46:59,070
To powinno być normalne.
678
00:46:59,694 --> 00:47:03,164
Zobaczycie więcej kolorowych postaci,
postaci z różnych środowisk
679
00:47:03,239 --> 00:47:05,659
i może okno do lepszej przyszłości.
680
00:47:06,618 --> 00:47:09,498
Dzięki twórcom z całego świata,
z którymi pracujemy,
681
00:47:09,579 --> 00:47:14,079
inspirujemy inne pokolenie,
by spełniało swoje marzenia.
682
00:47:15,085 --> 00:47:17,415
Chcemy, by nasi bohaterowie inspirowali.
683
00:47:17,504 --> 00:47:20,474
Chcemy, by ludzie czytali komiksy
i stawali się lepsi,
684
00:47:20,548 --> 00:47:22,298
by sami byli bohaterami.
685
00:47:23,259 --> 00:47:25,509
Historie to technologie empatii.
686
00:47:25,595 --> 00:47:28,555
Superbohater to rodzaj technologii,
która nas łączy.
687
00:47:30,016 --> 00:47:34,766
Jeśli tak jak ja i inni twórcy,
którzy dopiero teraz
688
00:47:34,854 --> 00:47:38,364
zaczynają mieć głos w tej karierze,
pochodzisz ze środowiska,
689
00:47:38,441 --> 00:47:41,401
gdzie to się wydawało niemożliwe,
gdy dorastałeś,
690
00:47:43,029 --> 00:47:45,029
to musimy pamiętać, że będzie ciężko.
691
00:47:47,158 --> 00:47:49,868
Ale jest to możliwe.
692
00:47:58,837 --> 00:48:00,087
Artyści...
693
00:48:00,588 --> 00:48:02,628
mają potrzebę coś powiedzieć,
694
00:48:04,509 --> 00:48:08,679
wziąć coś, co mamy w sobie
695
00:48:09,431 --> 00:48:13,181
i przelać to na papier jako opowieść.
696
00:48:13,810 --> 00:48:16,230
Mamy potrzebę opowiadania historii.
697
00:48:19,941 --> 00:48:24,611
Przypomnienie sobie tych lat,
gdy nosiłem teczkę,
698
00:48:24,696 --> 00:48:27,816
jeździłem na konwenty jako fan,
wydaje się surrealistyczne,
699
00:48:27,907 --> 00:48:30,907
bo gdzieś głęboko w środku
700
00:48:30,994 --> 00:48:35,084
wciąż jestem tym piętnastoletnim fanem.
701
00:48:35,915 --> 00:48:38,415
To nie było nierealne marzenie.
702
00:48:38,501 --> 00:48:43,511
To nie było Mission Impossible,
z naciskiem na „niemożliwe”,
703
00:48:43,590 --> 00:48:47,140
mocno podkreślam „niemożliwe”.
704
00:48:49,721 --> 00:48:51,641
To było bardzo możliwe.
705
00:50:20,729 --> 00:50:22,729
Napisy: Agnieszka Otawska