1
00:00:08,717 --> 00:00:14,806
{\an8}Dinosaurussen hebben ruim 150 miljoen jaar
over onze planeet geheerst.
2
00:00:15,682 --> 00:00:18,727
Ze bevolkten bijna
elke uithoek van de aarde...
3
00:00:19,311 --> 00:00:23,148
...en hadden
de meest uiteenlopende vormen en maten.
4
00:00:24,358 --> 00:00:27,402
Sommige waren werkelijk buitengewoon.
5
00:00:30,822 --> 00:00:34,535
Inmiddels weten we
dat de T. rex uitstekend kon zwemmen...
6
00:00:36,787 --> 00:00:40,082
...dat velociraptors
sluwe, gevederde jagers waren...
7
00:00:42,000 --> 00:00:45,963
...en dat sommige dinosaurussen
uiterst bizar gedrag vertoonden.
8
00:00:48,841 --> 00:00:52,594
Maar nog steeds
doen we dagelijks nieuwe ontdekkingen...
9
00:00:52,594 --> 00:00:57,641
...die ons meer vertellen over het leven
op deze planeet 66 miljoen jaar geleden.
10
00:01:02,604 --> 00:01:08,026
In dit seizoen van Prehistoric Planet
laten we nieuwe dieren zien...
11
00:01:09,403 --> 00:01:13,740
...en delen we nieuwe inzichten
in hun zoektocht naar een partner...
12
00:01:15,576 --> 00:01:18,203
...hun opvoedkundige uitdagingen...
13
00:01:19,496 --> 00:01:21,415
...en hun titanengevechten.
14
00:01:29,506 --> 00:01:33,969
Reis af naar een tijd waarin de natuur
haar meest indrukwekkende show opvoerde.
15
00:01:37,514 --> 00:01:41,727
Dit is Prehistoric Planet 2.
16
00:01:55,991 --> 00:02:01,163
EILANDEN
17
00:02:02,456 --> 00:02:07,836
De monding van een rivier in Zuid-Europa
66 miljoen jaar geleden.
18
00:02:11,507 --> 00:02:16,970
In de nasleep van een tropische storm
drijven er brokstukken stroomafwaarts.
19
00:02:22,809 --> 00:02:28,065
En tussen die brokstukken
drijven losgerukte vlotten van vegetatie.
20
00:02:31,235 --> 00:02:35,948
Dit lijkt deze vermoeide pterosauriër
een welkome plek om uit te rusten.
21
00:02:42,287 --> 00:02:44,540
Maar veilig is het niet.
22
00:03:05,769 --> 00:03:09,231
Een enorme mosasaurus,
een dodelijke jager onder water...
23
00:03:09,731 --> 00:03:11,775
...heeft trek in een snel hapje.
24
00:03:16,822 --> 00:03:21,535
Zoals dit kleintje, de Zalmoxes.
25
00:03:27,332 --> 00:03:29,501
Het is te riskant om hier te blijven.
26
00:03:31,253 --> 00:03:34,715
Hij heeft een groter vlot nodig, en vlug.
27
00:03:41,597 --> 00:03:43,849
Zijn enige optie is ernaartoe zwemmen.
28
00:04:12,586 --> 00:04:14,630
Hij is hier niet de eerste.
29
00:04:20,219 --> 00:04:21,553
Nog 'n schipbreukeling.
30
00:04:22,763 --> 00:04:24,139
Een vrouwtje.
31
00:04:29,978 --> 00:04:32,356
Het vlot drijft de zee op.
32
00:04:45,827 --> 00:04:48,914
Soms drijven schipbreukelingen
op dit soort vlotten...
33
00:04:49,706 --> 00:04:53,252
...naar de kusten van afgelegen eilanden.
34
00:04:57,548 --> 00:05:02,010
Als ze geluk hebben,
worden deze twee pioniers.
35
00:05:14,106 --> 00:05:20,153
Wie weet beginnen ze een nieuwe populatie,
die uiteindelijk een nieuwe soort wordt...
36
00:05:25,409 --> 00:05:27,286
...die compleet uniek is.
37
00:05:35,002 --> 00:05:37,629
Hoe langer een eiland geïsoleerd is...
38
00:05:38,463 --> 00:05:41,758
...hoe afwijkender
de dierlijke bewoners kunnen zijn.
39
00:05:45,095 --> 00:05:47,556
Op deze kleine eilandjes in Zuid-Europa...
40
00:05:48,182 --> 00:05:52,853
...leeft een merkwaardige,
nogal schuwe hadrosaurus.
41
00:05:59,943 --> 00:06:05,949
Hij foerageert tussen deze dennenboompjes.
De Tethyshadros.
42
00:06:25,844 --> 00:06:29,431
Hij is vier keer zo klein
als z'n familieleden op 't vasteland.
43
00:06:30,098 --> 00:06:33,143
Daarmee is hij niet groter dan een mens.
44
00:06:40,108 --> 00:06:44,780
Met z'n unieke gekartelde bek foerageert
hij moeiteloos tussen de taaie vegetatie.
45
00:06:54,164 --> 00:06:58,460
Jagers zoals de T. rex
hebben dit eilandje nooit bereikt...
46
00:06:59,711 --> 00:07:03,674
...dus het zou een veilige plek moeten zijn
om kroost groot te brengen.
47
00:07:11,598 --> 00:07:14,226
Maar niets is minder waar.
48
00:07:48,260 --> 00:07:49,970
De Hatzegopteryx.
49
00:07:54,099 --> 00:07:56,560
Gigantische vleesetende pterosauriërs.
50
00:08:00,647 --> 00:08:05,360
Onder het bladerdak van de hogere bomen
hebben ze de beste kans om te ontkomen.
51
00:08:16,121 --> 00:08:19,708
Deze jonkies zijn achtergebleven
tussen de dennenboompjes.
52
00:08:24,755 --> 00:08:26,965
Moeder is gescheiden van haar kroost.
53
00:08:38,852 --> 00:08:42,397
Hatzegopteryx zijn
uiterst intelligente pterosauriërs.
54
00:08:44,691 --> 00:08:48,987
Nu het verrassingselement weg is,
veranderen ze van tactiek.
55
00:08:51,782 --> 00:08:56,828
Door zich te verspreiden, proberen ze
alle prooien te verjagen die er nog zijn.
56
00:09:05,712 --> 00:09:09,550
De jonkies kunnen het best
zo stil mogelijk blijven zitten.
57
00:09:15,597 --> 00:09:18,642
Wegrennen zou niet slim zijn.
58
00:09:51,967 --> 00:09:55,137
Deze twee zijn gelukkig
weer met hun moeder herenigd.
59
00:10:09,193 --> 00:10:14,239
Deze eilandhoppende pterosauriërs
gaan elders hun geluk beproeven.
60
00:10:27,169 --> 00:10:29,963
De hadrosaurussen
kunnen weer verder met eten.
61
00:10:43,060 --> 00:10:46,396
Het eiland Madagaskar
heeft zich afgescheiden...
62
00:10:46,396 --> 00:10:50,442
...van het Afrikaanse vasteland.
Tachtig miljoen jaar geleden al.
63
00:10:53,570 --> 00:10:57,366
Zo lang dat de meeste dieren daar
nu heel anders zijn...
64
00:10:58,075 --> 00:10:59,910
...dan alle andere dieren op aarde.
65
00:11:19,721 --> 00:11:21,849
Dit is de Simosuchus.
66
00:11:25,310 --> 00:11:29,690
Het is geen dinosaurus,
maar een klein familielid van de krokodil.
67
00:11:30,732 --> 00:11:33,360
Hij leeft vrijwel uitsluitend op het land...
68
00:11:34,403 --> 00:11:38,574
...en eet strikt vegetarisch.
69
00:11:52,212 --> 00:11:57,092
Hun sterke, gepantserde lichamen
beschermen ze tegen aanvallen...
70
00:11:57,092 --> 00:11:58,802
...van lokale roofdieren.
71
00:12:00,888 --> 00:12:03,724
Dus ze kunnen best
wat minder op hun hoede zijn...
72
00:12:07,895 --> 00:12:08,896
...zo af en toe.
73
00:12:18,155 --> 00:12:23,702
De Majungasaurus,
de beste jager van Madagaskar.
74
00:12:34,338 --> 00:12:37,341
Dit vrouwtje is blind aan één oog...
75
00:12:38,634 --> 00:12:44,473
...dus een prooi vangen is lastig voor haar.
En ze rammelt van de honger.
76
00:13:03,408 --> 00:13:06,995
De simosuchus hebben
een netwerk van vluchtroutes...
77
00:13:06,995 --> 00:13:09,414
...die naar hun ondergrondse holen leiden.
78
00:13:12,584 --> 00:13:16,880
Eenmaal binnen blokkeren ze de ingang
met hun zwaar gepantserde ruggen.
79
00:13:32,020 --> 00:13:34,648
Dit mannetje heeft pech.
80
00:13:38,694 --> 00:13:40,988
Maar weerloos is hij niet.
81
00:13:55,836 --> 00:14:00,340
Achterwaartse aanvallen,
staartslagen en agressieve trappen.
82
00:14:17,191 --> 00:14:20,694
De snuit van deze jager is te breed
om naar binnen te reiken.
83
00:14:33,165 --> 00:14:38,921
Maar voor de zekerheid graaft
de simosuchus zich nog wat dieper in.
84
00:14:47,554 --> 00:14:52,226
De zoveelste jacht van deze majungasaurus
is op een mislukking uitgelopen.
85
00:15:03,946 --> 00:15:09,034
De Simosuchus is niet
de enige vreemde snuiter op Madagaskar.
86
00:15:14,581 --> 00:15:19,920
Op het eiland komt
nog een andere groep ongewone dieren voor.
87
00:15:24,091 --> 00:15:25,092
Zoogdieren.
88
00:15:34,226 --> 00:15:36,728
Dit is een vrouwelijke Adalatherium.
89
00:15:38,939 --> 00:15:40,774
Ze is amper 'n halve meter lang...
90
00:15:40,774 --> 00:15:45,279
...maar toch is ze
een van de grootste zoogdieren tot nu toe.
91
00:15:51,243 --> 00:15:54,830
Ze is het grootste deel van haar dag
op zoek naar voedsel.
92
00:16:03,463 --> 00:16:08,051
Onderaan deze tunnel liggen eieren...
93
00:16:11,638 --> 00:16:14,474
...een rijke bron van eiwitten.
94
00:16:21,565 --> 00:16:24,568
Maar deze eieren eet ze niet op.
95
00:16:28,071 --> 00:16:30,824
Dit zijn haar eigen eieren.
96
00:16:32,576 --> 00:16:34,912
En dit is haar hol.
97
00:16:48,258 --> 00:16:50,552
De eieren beginnen uit te komen.
98
00:17:15,743 --> 00:17:18,829
De ogen van de jongen zijn nog niet open...
99
00:17:18,829 --> 00:17:24,837
...maar instinctief zoeken ze hun moeder op
om melk te drinken.
100
00:17:28,882 --> 00:17:32,553
Die produceert ze
uit aangepaste zweetklieren op haar buik.
101
00:17:33,554 --> 00:17:36,557
En meer hebben ze
op dit moment niet nodig.
102
00:17:50,279 --> 00:17:54,741
Twee maanden later
zijn de jongen ruim vier keer zo groot.
103
00:17:56,994 --> 00:18:01,832
Om genoeg melk voor ze te produceren,
moet hun moeder zelf heel wat eten.
104
00:18:04,251 --> 00:18:09,173
Dus elke nacht verlaat ze het veilige hol
om zichzelf van voedsel te voorzien.
105
00:18:27,858 --> 00:18:31,236
Haar gezichtsvermogen,
zoals dat van veel holbewoners...
106
00:18:31,236 --> 00:18:33,071
...is niet erg gevoelig.
107
00:18:37,326 --> 00:18:40,537
In plaats daarvan
vertrouwt ze op haar scherpe gehoor.
108
00:18:45,209 --> 00:18:49,963
En als ze iets hoort dat gevaarlijk zou
kunnen zijn, blijft ze muisstil zitten.
109
00:18:56,970 --> 00:18:58,514
Narigheid afgewend.
110
00:19:01,642 --> 00:19:06,021
Ze gaat weer op zoek
naar wortels en zaden in de aarde.
111
00:19:21,995 --> 00:19:26,667
De welpjes groeien snel,
net als hun eetlust.
112
00:19:32,673 --> 00:19:37,052
Het vrouwtje moet nu bijna dag en nacht
op zoek naar voedsel.
113
00:19:44,476 --> 00:19:48,146
Dus haar welpjes worden
urenlang aan hun lot overgelaten.
114
00:19:58,699 --> 00:20:00,242
De Masiakasaurus.
115
00:20:05,080 --> 00:20:06,081
Een jager.
116
00:20:06,081 --> 00:20:10,627
En eentje die bijzonder goed is uitgerust
voor het vangen van holendieren.
117
00:20:14,923 --> 00:20:17,134
Met zijn lange nek en smalle kop...
118
00:20:17,134 --> 00:20:20,429
...kan hij elk hol afspeuren
op een potentieel maaltje.
119
00:20:55,005 --> 00:20:59,218
Maar soms worden jagers zelf de prooi.
120
00:21:11,396 --> 00:21:17,152
De Madtsoia, een slang van
ruim zeven meter, knijpt haar prooi dood.
121
00:21:20,739 --> 00:21:23,867
Deze buurt is nogal onveilig geworden.
122
00:21:46,932 --> 00:21:52,771
Als de avond valt, leidt de moeder
haar jongen voor het eerst uit het hol.
123
00:22:01,238 --> 00:22:04,992
Voorlopig moeten ze
dicht bij elkaar blijven.
124
00:22:19,840 --> 00:22:24,928
In het verre zuiden, op de eilanden
van het Antarctisch Schiereiland...
125
00:22:25,470 --> 00:22:28,557
...vriest het in de wintermaanden flink.
126
00:22:32,227 --> 00:22:35,981
Ook hier is het voordelig
om deel uit te maken van een familie.
127
00:22:43,071 --> 00:22:47,284
Een warmtebeeldcamera
laat een hoopje gloeiende lichamen zien.
128
00:22:55,959 --> 00:22:57,169
Imperobators.
129
00:22:58,504 --> 00:22:59,505
Jagers.
130
00:23:04,051 --> 00:23:07,596
Ze zijn warmbloedig,
zoals de meeste dinosaurussen.
131
00:23:10,182 --> 00:23:13,310
Maar om warm te blijven,
hebben ze veel voedsel nodig.
132
00:23:14,978 --> 00:23:18,148
Dus ze moeten
elke paar dagen iets zien te vangen.
133
00:23:25,614 --> 00:23:28,951
Verse sneeuw dempt het geluid
van hun voetstappen...
134
00:23:28,951 --> 00:23:33,205
...waardoor ze onopgemerkt op zoek
kunnen gaan naar een prooi in het bos.
135
00:23:38,836 --> 00:23:40,254
Een morrosaurus.
136
00:23:46,593 --> 00:23:51,390
Een planteneter die het
steevast moeilijk heeft in de winter.
137
00:24:06,780 --> 00:24:10,284
De imperobators
weten wel raad met deze prooi.
138
00:24:23,422 --> 00:24:26,133
De morrosaurus
is sneller dan z'n achtervolgers.
139
00:24:32,639 --> 00:24:34,683
Maar hij is in de minderheid.
140
00:24:49,072 --> 00:24:53,952
Dankzij hun lange, gevederde staarten
zijn de imperobators bijzonder wendbaar.
141
00:25:05,047 --> 00:25:07,925
Ze komen aan bij de rand van het bos.
142
00:25:10,511 --> 00:25:14,473
Daarachter ligt een bevroren meer
van bijna een kilometer breed.
143
00:25:15,974 --> 00:25:21,355
De open ruimte zou in het voordeel
van de snellere morrosaurus kunnen zijn.
144
00:25:24,066 --> 00:25:26,485
Maar 't bevroren oppervlak
is verraderlijk.
145
00:25:35,994 --> 00:25:39,665
Nu de imperobators dichterbij komen,
moet hij echter wel.
146
00:26:17,661 --> 00:26:19,079
Een verkeerde stap.
147
00:26:19,788 --> 00:26:24,251
Een kans voor de morrosaurus
om aan de jagers te ontkomen.
148
00:26:28,338 --> 00:26:30,257
Maar dit is een eiland...
149
00:26:30,257 --> 00:26:33,552
...dus jagers en prooi
komen elkaar geheid nog eens tegen.
150
00:26:44,646 --> 00:26:50,027
Sommige eilanden zijn zo klein
dat ze geen grote landbewoners hebben.
151
00:26:53,238 --> 00:26:56,408
Maar bezoekers krijgen ze wel.
152
00:27:03,665 --> 00:27:05,000
De Hatzegopteryx.
153
00:27:13,592 --> 00:27:18,472
Dit mannetje heeft een Tethyshadros-karkas
van zo'n 18 kilo bij zich.
154
00:27:19,598 --> 00:27:21,725
De buit van z'n laatste jacht.
155
00:27:29,691 --> 00:27:34,404
Hij is 4,5 meter groot
en heeft een spanwijdte van ruim 9 meter.
156
00:27:36,323 --> 00:27:39,868
In Europa stond de Hatzegopteryx
bovenaan de voedselketen.
157
00:27:42,538 --> 00:27:47,459
Maar dit mannetje komt een
heel andere kant van zichzelf laten zien.
158
00:28:21,702 --> 00:28:26,999
Met zijn uitstalling wil hij aan
overvliegende vrouwtjes duidelijk maken...
159
00:28:27,708 --> 00:28:30,043
...dat hij op zoek is naar een partner.
160
00:28:32,671 --> 00:28:36,508
Maar dit kan weleens
lang wachten zijn voor hem.
161
00:28:57,404 --> 00:29:00,324
Eindelijk. Een vrouwtje.
162
00:29:04,870 --> 00:29:09,166
Ze lijkt geïnteresseerd,
maar is nog niet helemaal overtuigd.
163
00:29:10,709 --> 00:29:12,753
Hij moet voorzichtig zijn.
164
00:29:14,004 --> 00:29:16,173
Eén rake uithaal van haar snavel...
165
00:29:16,673 --> 00:29:20,010
...kan het einde
van zijn paarseizoen betekenen.
166
00:29:25,766 --> 00:29:29,937
Met zijn uitstalling wil hij laten zien
dat hij goede genen heeft...
167
00:29:29,937 --> 00:29:32,606
...die het waard zijn om door te geven.
168
00:29:35,442 --> 00:29:38,904
De dode dinosaurus laat zien
dat hij een bekwame jager is...
169
00:29:38,904 --> 00:29:42,449
...en dat hij 'm hierheen heeft gedragen
dat hij goed kan vliegen.
170
00:29:45,953 --> 00:29:51,416
Maar ze lijkt nog niet
enorm onder de indruk.
171
00:29:55,754 --> 00:30:00,300
Tijd om met nieuw bewijs te komen
dat hij geschikt is.
172
00:30:04,513 --> 00:30:08,016
Door z'n hoofd op te heffen,
vraagt hij haar dichterbij te komen.
173
00:30:22,322 --> 00:30:25,659
Ze begint hem voorzichtig aan te sporen.
174
00:30:52,436 --> 00:30:56,356
Een synchrone dans
schept vertrouwen tussen de twee.
175
00:31:19,463 --> 00:31:20,589
Nog een mannetje.
176
00:31:22,633 --> 00:31:26,345
Hij is een stuk jonger,
maar zou toch een rivaal kunnen zijn.
177
00:31:48,992 --> 00:31:50,410
Dat was dat.
178
00:31:56,458 --> 00:31:59,586
Wat een drama. Het vrouwtje is vertrokken.
179
00:32:07,344 --> 00:32:09,513
Misschien is zijn kans verkeken.
180
00:32:25,320 --> 00:32:26,321
Ze is terug.
181
00:32:28,824 --> 00:32:33,495
Met het afschrikken van zijn rivaal
heeft hij zelfs nog een punt gescoord.
182
00:32:42,254 --> 00:32:45,215
Hij gaat verder waar hij was gebleven.
183
00:32:54,057 --> 00:32:56,727
Hij herinnert haar
nog één keer aan z'n kracht.
184
00:33:01,857 --> 00:33:05,068
En dit is zijn enige bijdrage
aan het vaderschap.
185
00:33:15,245 --> 00:33:17,998
Het duurt maar een paar seconden.
186
00:33:20,417 --> 00:33:25,422
Maar dit is het begin van een volgende
generatie reusachtige vliegende jagers.
187
00:33:32,429 --> 00:33:34,890
Dit soort eilandjes zijn maar klein...
188
00:33:36,058 --> 00:33:38,769
...maar zoals talloze andere
over de hele wereld...
189
00:33:40,437 --> 00:33:43,065
...herbergen ze belangrijke momenten...
190
00:33:43,065 --> 00:33:46,401
...in het leven
van de meest ongebruikelijke schepsels...
191
00:33:47,194 --> 00:33:49,571
...op de prehistorische planeet.
192
00:33:59,748 --> 00:34:04,253
PREHISTORIC PLANET: ONTHULD
193
00:34:06,129 --> 00:34:08,924
{\an8}KONDEN GROTE PTEROSAURIËRS
ECHT OP DE GROND JAGEN?
194
00:34:09,842 --> 00:34:12,219
In het dinosaurustijdperk...
195
00:34:12,761 --> 00:34:18,433
...werd de lucht geregeerd door
vliegende reptielen genaamd pterosauriërs.
196
00:34:23,397 --> 00:34:26,440
Er waren meer dan 250 soorten...
197
00:34:28,443 --> 00:34:30,612
...en sommige daarvan waren reusachtig.
198
00:34:33,824 --> 00:34:36,493
Een van de boeiendste,
omdat ze zo bizar zijn...
199
00:34:36,493 --> 00:34:43,292
{\an8}...zijn de azhdarchide-pterosauriërs.
En die zijn bijna niet te beschrijven.
200
00:34:44,251 --> 00:34:46,170
Ze zijn zo groot als giraffen.
201
00:34:46,795 --> 00:34:51,341
Hun hoofd was misschien wel 2 meter lang
en hun spanwijdte was 10 meter.
202
00:34:52,967 --> 00:34:56,096
Een van de meest absurde wezens
die ooit hebben bestaan.
203
00:34:58,557 --> 00:35:03,145
Ondanks hun omvang konden ze goed vliegen.
204
00:35:04,813 --> 00:35:08,025
Waarom denken we dan
dat ze op de grond jaagden?
205
00:35:10,485 --> 00:35:13,238
{\an8}De vleugel van de Azhdarchid
is een huidvlies...
206
00:35:13,238 --> 00:35:17,743
{\an8}...dat volledig wordt ondersteund
door een supergrote vierde vinger.
207
00:35:18,243 --> 00:35:19,369
{\an8}SPANWIJDTE VLEUGELS
208
00:35:19,369 --> 00:35:23,248
{\an8}Dit huidvlies liep van de top
van die reusachtige vierde vinger...
209
00:35:23,248 --> 00:35:26,001
{\an8}...tot aan het uiteinde van de achterpoot.
210
00:35:28,086 --> 00:35:31,465
Azhdarchids konden uitstekend
grote afstanden afleggen...
211
00:35:31,465 --> 00:35:37,012
...maar ze waren niet heel wendbare dieren
in de lucht.
212
00:35:39,431 --> 00:35:44,811
Dat maakte het lastig voor
ze om andere vliegende dieren te vangen.
213
00:35:46,563 --> 00:35:48,690
Er moet een andere manier geweest zijn.
214
00:35:50,609 --> 00:35:54,988
Een gangbaar idee over hoe azhdarchids
zich gevoed zouden hebben...
215
00:35:54,988 --> 00:35:59,284
...is met een bizarre foerageermethode
dat je met afromen kunt vergelijken.
216
00:36:00,494 --> 00:36:04,706
Vogels zoals zwarte schaarbekken
voeden zich op deze manier.
217
00:36:06,291 --> 00:36:09,211
Je kunt je
echt geen gekkere manier bedenken.
218
00:36:09,211 --> 00:36:13,048
Ze duwen hun ondersnavel door het water
tot ze op eten stuiten.
219
00:36:14,967 --> 00:36:18,971
De nek van een schaarbek
kan plotselinge schokken opvangen.
220
00:36:21,682 --> 00:36:25,811
Maar aan fossielen zien we
dat dat bij azhdarchids niet 't geval was.
221
00:36:27,104 --> 00:36:33,485
Sterker nog, ze zouden hun nek al breken
als ze zo door het water zouden snijden.
222
00:36:36,363 --> 00:36:38,532
Er was geen andere optie.
223
00:36:39,908 --> 00:36:42,369
Er moest worden geland voor voedsel.
224
00:36:45,998 --> 00:36:48,792
Maar konden ze wel
snel genoeg lopen om te jagen?
225
00:36:51,253 --> 00:36:54,423
Wetenschappers hadden bewijs nodig
waaruit bleek...
226
00:36:54,423 --> 00:36:57,551
...dat ze meer konden dan alleen waggelen.
227
00:36:59,678 --> 00:37:04,057
En dat bewijs werd gevonden
in voetsporen van 66 miljoen jaar oud.
228
00:37:06,059 --> 00:37:10,355
Het grootste pterosauriërspoor ter wereld
is van een wandelende azhdarchid.
229
00:37:11,273 --> 00:37:15,903
Dat is niet alleen gaaf om te hebben,
maar laat ook zien hoe handig ze liepen.
230
00:37:15,903 --> 00:37:17,321
{\an8}ZUID-KOREA
231
00:37:18,405 --> 00:37:23,160
Hieruit blijkt dat ze hun ledematen
recht onder hun lijf hielden...
232
00:37:24,536 --> 00:37:26,747
...waardoor ze rechtop stonden.
233
00:37:28,749 --> 00:37:30,250
Hun voeten hadden kussentjes.
234
00:37:32,252 --> 00:37:34,671
En in tegenstelling
tot de kleine pterosauriërs...
235
00:37:34,671 --> 00:37:38,175
...konden ze grote stappen zetten
met hun lange benen.
236
00:37:40,385 --> 00:37:44,139
Azhdarchids zien er apart uit,
maar bewegen op een efficiënte manier.
237
00:37:49,102 --> 00:37:55,526
Azhdarchids hadden een prima loopvermogen
en een lange, ooievaarachtige kop.
238
00:37:56,693 --> 00:37:59,071
Het moeten roofdieren geweest zijn...
239
00:37:59,071 --> 00:38:02,574
...die rondliepen en naar beneden reikten
om hun prooi te grijpen.
240
00:38:07,412 --> 00:38:11,333
Vergeet niet dat hun keel
een doorsnee had van een halve meter.
241
00:38:11,333 --> 00:38:13,377
Zo breed zijn mijn schouders.
242
00:38:14,253 --> 00:38:18,173
Als ze nog leefden,
zouden wij ook op het menu staan.
243
00:38:22,553 --> 00:38:27,057
Pterosauriërs waren
een adembenemend gezicht in de lucht.
244
00:38:31,228 --> 00:38:36,275
Maar deze reuzen waren nog indrukwekkender
en angstaanjagender op de grond.
245
00:41:05,174 --> 00:41:07,176
Vertaling: Nikki van Leeuwen