1
00:00:08,717 --> 00:00:10,552
{\an8}150 milyon yıldan uzun süre...
2
00:00:10,552 --> 00:00:12,179
{\an8}DAVID ATTENBOROUGH SUNAR
3
00:00:12,179 --> 00:00:14,806
{\an8}...dinozorlar dünyaya hükmettiler.
4
00:00:15,682 --> 00:00:18,727
Gezegenin neredeyse her köşesinde varlardı
5
00:00:19,311 --> 00:00:23,148
ve neredeyse akla gelebilecek
her biçim ve boyuttaydılar.
6
00:00:24,358 --> 00:00:27,402
Bazıları gerçekten olağanüstüydü.
7
00:00:30,822 --> 00:00:34,535
T. rex'in
güçlü bir yüzücü olduğunu biliyoruz,
8
00:00:36,787 --> 00:00:40,082
Velociraptor'lar kurnazdı, tüylü avcılardı
9
00:00:42,000 --> 00:00:45,963
ve bazı dinozorların
çok tuhaf davranışları vardı...
10
00:00:48,841 --> 00:00:52,594
...ama neredeyse her gün yapılan
yeni keşifler
11
00:00:52,594 --> 00:00:57,641
bu gezegende 66 milyon yıl önceki
yaşam hakkında daha çok şey anlatıyor.
12
00:01:02,604 --> 00:01:05,482
Bu sefer Prehistoric Planet'te
13
00:01:05,482 --> 00:01:08,026
yeni hayvanlar açığa çıkaracağız...
14
00:01:09,403 --> 00:01:13,740
...ve eş bulma arayışlarını,
aile kurarken yüzleştikleri zorlukları...
15
00:01:15,576 --> 00:01:18,203
...ve muazzam mücadelelerini...
16
00:01:19,496 --> 00:01:21,415
...yeni bir anlayışla kavrayacağız.
17
00:01:29,506 --> 00:01:33,969
Doğanın en büyük gösterisini yaptığı
zamana yolculuk.
18
00:01:37,514 --> 00:01:41,727
Karşınızda Prehistoric Planet 2.
19
00:01:55,991 --> 00:02:01,163
ADALAR
20
00:02:02,456 --> 00:02:07,836
Altmış altı yıl önce
güney Avrupa'da bir nehrin ağzı.
21
00:02:11,507 --> 00:02:16,970
Tropik bir fırtınanın ardından
birikinti akıntı yönünde sürükleniyor.
22
00:02:22,809 --> 00:02:28,065
Kalıntılar arasında topraktan kopan
bitki örtüsü parçaları var.
23
00:02:31,235 --> 00:02:35,948
Bu parça yorgun bir pterosaur için
hoş bir dinlenme yeri olabilir...
24
00:02:42,287 --> 00:02:44,540
...ama hiç güvenli değil.
25
00:03:05,769 --> 00:03:09,231
Devasa bir mosasaur,
ölümcül bir su altı avcısı,
26
00:03:09,731 --> 00:03:11,775
kolay bir yiyecek arıyor.
27
00:03:16,822 --> 00:03:21,535
Bu küçük dinazor Zalmoxes gibi.
28
00:03:27,332 --> 00:03:29,501
Burada kalmak çok riskli.
29
00:03:31,253 --> 00:03:34,715
Daha büyük bir sal lazım, hemen.
30
00:03:41,597 --> 00:03:43,849
Yüzmek dışında bir seçenek yok.
31
00:04:12,586 --> 00:04:14,630
İlk gelen o değil.
32
00:04:20,219 --> 00:04:21,553
Başka bir kazazede.
33
00:04:22,763 --> 00:04:24,139
Bir dişi.
34
00:04:29,978 --> 00:04:32,356
Salları denize sürükleniyor.
35
00:04:45,827 --> 00:04:48,914
Bazen bunun gibi sallardaki kazazedeler
36
00:04:49,706 --> 00:04:53,252
uzak ada sahillerinde kıyıya vurur.
37
00:04:57,548 --> 00:05:02,010
Bu çiftin şansı çok yaver giderse
ilk yerleşimciler olabilirler...
38
00:05:14,106 --> 00:05:20,153
...ve bu, sonunda yeni bir türe evrilecek
yeni bir nüfus oluşturabilir...
39
00:05:25,409 --> 00:05:27,286
...hiç görülmemiş bir türe.
40
00:05:35,002 --> 00:05:37,629
Bir ada ne kadar uzun süre ıssız kalırsa
41
00:05:38,463 --> 00:05:41,758
adadaki yerli hayvanlar
o kadar farklılaşabilir.
42
00:05:45,095 --> 00:05:47,556
Güney Avrupa'daki bu küçük adalar,
43
00:05:48,182 --> 00:05:52,853
tuhaf, oldukça utangaç
bir hadrosaur'un evi.
44
00:05:59,943 --> 00:06:05,949
Tethyshadros'lar
bu körpe çam ağaçları arasında beslenir.
45
00:06:25,844 --> 00:06:29,431
Ana karadaki devasa kuzenlerinin
dörtte biri kadardır,
46
00:06:30,098 --> 00:06:33,143
bir insan boyunu geçmez.
47
00:06:40,108 --> 00:06:44,780
Eşsiz tırtıllı ağzıyla
bu sert bitki örtüsünde otlayabilir.
48
00:06:54,164 --> 00:06:58,460
T. rex gibi avcılar
bu küçük adaya hiç ulaşamamış,
49
00:06:59,711 --> 00:07:03,674
o yüzden yavrusunu yetiştiren
bir anne için güvenli bir yer...
50
00:07:11,598 --> 00:07:14,226
...ama her zaman değil.
51
00:07:48,260 --> 00:07:49,970
Hatzegopteryx.
52
00:07:54,099 --> 00:07:56,560
Devasa yırtıcı pterosaur'lar.
53
00:08:00,647 --> 00:08:05,360
En iyi kaçma şansı
uzun ağaç örtüsünün altında.
54
00:08:16,121 --> 00:08:19,708
Bu küçük yavrular
körpe ağaçların arasında bırakıldı.
55
00:08:24,755 --> 00:08:26,965
Anne ve yavrusu ayrı düştü.
56
00:08:38,852 --> 00:08:42,397
Hatzegopteryx'ler
çok zeki pterosaur'lardır.
57
00:08:44,691 --> 00:08:48,987
Sürpriz unsuru gittiğine göre
taktik değiştiriyorlar.
58
00:08:51,782 --> 00:08:53,575
Açıklık alana dağılıyorlar,
59
00:08:53,575 --> 00:08:56,828
hâlâ orada olabilecek bir avı
ortaya çıkarmayı deniyorlar.
60
00:09:05,712 --> 00:09:09,550
Gençlerin en iyi şansı
hiç ses çıkarmadan durmak...
61
00:09:15,597 --> 00:09:18,642
...ve kaçmamak.
62
00:09:51,967 --> 00:09:55,137
Bu ikisi annelerine dönecek kadar şanslı.
63
00:10:09,193 --> 00:10:14,239
Bu ada gezgini pterosaur'lar şanslarını
başka bir yerde denemeye gidiyor.
64
00:10:27,169 --> 00:10:29,963
Hadrosaur'lar beslenmeye dönebilir.
65
00:10:43,060 --> 00:10:46,396
Madagaskar Adası, Afrika ana karasından
66
00:10:46,396 --> 00:10:50,442
80 milyon yıl önce ayrılmış.
67
00:10:53,570 --> 00:10:57,366
Bu, o kadar uzun bir süre ki
artık hayvanların çoğu başka yerdekilerden
68
00:10:58,075 --> 00:10:59,910
çok farklı.
69
00:11:19,721 --> 00:11:21,849
Bu, Simosuchus.
70
00:11:25,310 --> 00:11:29,690
Dinozor değil,
timsahların minyatür bir akrabası.
71
00:11:30,732 --> 00:11:33,360
Neredeyse sürekli karada yaşıyor
72
00:11:34,403 --> 00:11:38,574
ve kesinlikle vejetaryen.
73
00:11:52,212 --> 00:11:57,092
Simosuchus'ları
ada avcılarının saldırılarından koruyan
74
00:11:57,092 --> 00:11:58,802
zırhlı vücutları vardır.
75
00:12:00,888 --> 00:12:03,724
O yüzden
gardlarını düşürme riskini alabilirler...
76
00:12:07,895 --> 00:12:08,896
...bazen.
77
00:12:18,155 --> 00:12:23,702
Majungasaurus,
Madagaskar'ın en tepe avcısı.
78
00:12:34,338 --> 00:12:37,341
Bu dişinin bir gözü kör,
79
00:12:38,634 --> 00:12:44,473
o yüzden öldürmek onun için zor
ve şu anda çok aç.
80
00:13:03,408 --> 00:13:06,995
Simosuchus'ların
bir kaçış rotası ağları vardır,
81
00:13:06,995 --> 00:13:09,414
onları yer altı sığınaklarına götürür.
82
00:13:12,584 --> 00:13:16,880
İçeri girince
ağır zırhlı sırtlarıyla girişi kapatırlar.
83
00:13:32,020 --> 00:13:34,648
Bu küçük erkek şanssız...
84
00:13:38,694 --> 00:13:40,988
...ama çaresiz değil.
85
00:13:55,836 --> 00:14:00,340
Tersten saldırılar,
kuyruk sallamalar ve agresif tekmeler.
86
00:14:17,191 --> 00:14:20,694
Avcının burnu
derine ulaşmak için çok geniş...
87
00:14:33,165 --> 00:14:38,921
...ama sırf temkinli olmak için
Simosuchus daha da derine iner.
88
00:14:47,554 --> 00:14:52,226
Majungasaurus için
bir av daha başarısızlıkla sonuçlandı.
89
00:15:03,946 --> 00:15:09,034
Madagaskar'da gelişen
tek evrimsel tuhaflık Simosuchus değil.
90
00:15:14,581 --> 00:15:19,920
Ada, çok sıra dışı
bir grup hayvanın daha evi.
91
00:15:24,091 --> 00:15:25,092
Memeliler.
92
00:15:34,226 --> 00:15:36,728
Bu bir dişi Adalatherium.
93
00:15:38,939 --> 00:15:40,774
Altmış santimden kısa
94
00:15:40,774 --> 00:15:45,279
ama buna rağmen şimdiye dek evrimleşmiş
en büyük memelilerden biri.
95
00:15:51,243 --> 00:15:54,830
Uyanık olduğu saatlerin çoğunu
yiyecek arayarak geçiriyor.
96
00:16:03,463 --> 00:16:08,051
Bu tünelin sonunda yumurtalar var...
97
00:16:11,638 --> 00:16:14,474
...zengin bir protein kaynağı olabilir...
98
00:16:21,565 --> 00:16:24,568
...ama bu yığını yemiyor.
99
00:16:28,071 --> 00:16:30,824
Bunlar onun yumurtaları
100
00:16:32,576 --> 00:16:34,912
ve burası onun sığınağı.
101
00:16:48,258 --> 00:16:50,552
Yumurtalar çatlamaya başlıyor.
102
00:17:15,743 --> 00:17:18,829
Yavruların gözleri henüz açılmadı
103
00:17:18,829 --> 00:17:24,837
ama içgüdüsel olarak
süt emmek için annelerine gidiyorlar.
104
00:17:28,882 --> 00:17:32,553
Sütü karnında değişikliğe uğramış
ter bezlerinden üretir
105
00:17:33,554 --> 00:17:36,557
ve şimdilik ihtiyaçları olan tek besin bu.
106
00:17:50,279 --> 00:17:54,741
İki ay geçti
ve yavrular dört kattan fazla büyüdü.
107
00:17:56,994 --> 00:17:58,829
Onlara yetecek süt üretmek için
108
00:17:58,829 --> 00:18:01,832
annenin kendisinin
çok iyi beslenmesi gerek.
109
00:18:04,251 --> 00:18:09,173
O yüzden beslenmek için her gece
inin güvenli ortamından çıkması gerek.
110
00:18:27,858 --> 00:18:31,236
Çoğu yer altı hayvanınınki gibi
görme duyusu
111
00:18:31,236 --> 00:18:33,071
çok hassas değil.
112
00:18:37,326 --> 00:18:40,537
Onun yerine
keskin işitme duyusuna güveniyor...
113
00:18:45,209 --> 00:18:47,920
...ve tehlikeli olabilecek bir şey duyarsa
114
00:18:47,920 --> 00:18:49,963
hiç kımıldamadan duruyor.
115
00:18:56,970 --> 00:18:58,514
Tehlike atlatıldı.
116
00:19:01,642 --> 00:19:06,021
Kök ve tohum için yüzeyi taramaya dönüyor.
117
00:19:21,995 --> 00:19:26,667
Yavrular hızlı büyüyor, iştahları da öyle.
118
00:19:32,673 --> 00:19:37,052
Bu dişi neredeyse hiç durmadan
yiyecek aramak zorunda.
119
00:19:44,476 --> 00:19:48,146
Bu sırada
yavruları saatlerce savunmasız kalıyor.
120
00:19:58,699 --> 00:20:00,242
Bir Masiakasaurus.
121
00:20:05,080 --> 00:20:06,081
Bir avcı
122
00:20:06,081 --> 00:20:10,627
ve sığınak avını yakalamaya
oldukça iyi uyum sağlamış bir tür.
123
00:20:14,923 --> 00:20:17,134
Uzun boynu ve dar başı sayesinde
124
00:20:17,134 --> 00:20:20,429
yiyecek içerebilecek
her deliği kontrol edebilir...
125
00:20:55,005 --> 00:20:59,218
...ama avcıların kendileri av olabilir.
126
00:21:11,396 --> 00:21:17,152
Madtsoia, neredeyse sekiz metre boyunda,
avını ölümüne sıkan bir yılan.
127
00:21:20,739 --> 00:21:23,867
Bu mahalle
artık oldukça tehlikeli hâle geldi.
128
00:21:46,932 --> 00:21:52,771
Karanlık çökerken anne, yavrularını
ilk kez sığınağın dışına çıkarıyor.
129
00:22:01,238 --> 00:22:04,992
En azından şimdilik yakın durmalılar.
130
00:22:19,840 --> 00:22:24,928
Gezegenin güney ucunda,
Antarktik yarımadasının adalarında,
131
00:22:25,470 --> 00:22:28,557
kışla beraber
aylar sürecek dondurucu soğuklar geliyor.
132
00:22:32,227 --> 00:22:35,981
Burada da bir ailenin parçası olmanın
faydaları var.
133
00:22:43,071 --> 00:22:47,284
Bir termal kamera kalabalık,
sıcak vücutları meydana çıkarıyor.
134
00:22:55,959 --> 00:22:57,169
Imperobator'lar.
135
00:22:58,504 --> 00:22:59,505
Avcılar.
136
00:23:04,051 --> 00:23:07,596
Çoğu dinozor gibi sıcak kanlıdırlar...
137
00:23:10,182 --> 00:23:13,310
...ama sıcak kalmak için çok yemeleri gerek.
138
00:23:14,978 --> 00:23:18,148
O yüzden mümkünse
birkaç günde bir avlanmaları gerekir.
139
00:23:25,614 --> 00:23:28,951
Taze kar ayak seslerini bastırır,
140
00:23:28,951 --> 00:23:33,205
ormanın içinde av ararlarken
fark edilmemelerini sağlar.
141
00:23:38,836 --> 00:23:40,254
Bir Morrosaurus.
142
00:23:46,593 --> 00:23:51,390
Kışın kaçınılmaz olarak
zor bir dönemden geçen bir otçul.
143
00:24:06,780 --> 00:24:10,284
Imperobator'lar
böyle avları avlamakta uzmandır.
144
00:24:23,422 --> 00:24:26,133
Morrosaurus'lar takipçilerinden hızlıdır...
145
00:24:32,639 --> 00:24:34,683
...ama sürü sayıca üstün.
146
00:24:49,072 --> 00:24:53,952
Imperobator'lar uzun tüylü kuyruklarıyla
çok iyi manevra yapabilirler.
147
00:25:05,047 --> 00:25:07,925
Kovalamaca ormanın sınırına ulaştı.
148
00:25:10,511 --> 00:25:14,473
Ardında yaklaşık bir kilometre
genişliğinde donmuş bir göl var.
149
00:25:15,974 --> 00:25:21,355
Temiz, açıklık alan daha hızlı olan
Morrosaurus'a avantaj sağlayabilir...
150
00:25:24,066 --> 00:25:26,485
...ama donmuş yüzey aldatıcıdır.
151
00:25:35,994 --> 00:25:39,665
Imperobator'lar yaklaşırken
başka seçenek yok.
152
00:26:17,661 --> 00:26:19,079
Yanlış atılan bir adım.
153
00:26:19,788 --> 00:26:24,251
Morrosaurus için
avcıların ulaşamayacağı yere koşma şansı...
154
00:26:28,338 --> 00:26:30,257
...ama burası bir ada,
155
00:26:30,257 --> 00:26:33,552
yani avcılar ve av
kesinlikle tekrar karşılaşacaklar.
156
00:26:44,646 --> 00:26:47,107
Bazı adalar öyle küçük ki
157
00:26:47,107 --> 00:26:50,027
üstlerinde iri kara canlıları yok...
158
00:26:53,238 --> 00:26:56,408
...ama yine de ziyaretçileri olabilir.
159
00:27:03,665 --> 00:27:05,000
Hatzegopteryx'ler.
160
00:27:13,592 --> 00:27:18,472
On sekiz kilo Tethyshadros leşi taşıyan
bir erkek geldi.
161
00:27:19,598 --> 00:27:21,725
Son avdan bir ödül.
162
00:27:29,691 --> 00:27:34,404
Yaklaşık beş metre boyunda,
kanat genişliği dokuz metre kadar.
163
00:27:36,323 --> 00:27:39,868
Hatzegopteryx'ler
Avrupa'nın en tepesindeki avcılardır...
164
00:27:42,538 --> 00:27:47,459
...ama bu erkek buraya karakterinin
başka bir yönünü göstermek için geldi.
165
00:28:21,702 --> 00:28:26,999
Üstünden geçen dişilere
eş aradığını anlatmak için
166
00:28:27,708 --> 00:28:30,043
bir gösterimde bulunuyor...
167
00:28:32,671 --> 00:28:36,508
...ama cevap almak için
uzun süre beklemesi gerekebilir.
168
00:28:57,404 --> 00:29:00,324
Sonunda. Bir dişi.
169
00:29:04,870 --> 00:29:06,455
İlgi gösteriyor gibi
170
00:29:06,455 --> 00:29:09,166
ama biraz daha teşvik gerekebilir
171
00:29:10,709 --> 00:29:12,753
ve dikkatli olmalı.
172
00:29:14,004 --> 00:29:16,173
Dişinin gagasından isabetli bir vuruş
173
00:29:16,673 --> 00:29:20,010
hızlıca tüm çiftleşme sezonunun
sonunu getirebilir.
174
00:29:25,766 --> 00:29:29,937
Yavrusunun miras alacağı
iyi genlere sahip olduğunu
175
00:29:29,937 --> 00:29:32,606
ona kanıtlamalı.
176
00:29:35,442 --> 00:29:38,904
Ölü dinozor iyi bir avcı
177
00:29:38,904 --> 00:29:42,449
ve onu taşımış olması
güçlü bir uçucucu olduğunu gösteriyor...
178
00:29:45,953 --> 00:29:51,416
...ama dişi etkilendiyse de
henüz bunu göstermiyor.
179
00:29:55,754 --> 00:30:00,300
Tercih edilirliğinin yeni kanıtlarını
üretme zamanı.
180
00:30:04,513 --> 00:30:08,016
Başını kaldırışları
onu yaklaşmaya davet ediyor.
181
00:30:22,322 --> 00:30:25,659
Dişi şimdi onu biraz cesaretlendiriyor.
182
00:30:52,436 --> 00:30:56,356
Eş zamanlı yapılan bir dans
aralarında güven yaratıyor.
183
00:31:19,463 --> 00:31:20,589
Bir erkek daha.
184
00:31:22,633 --> 00:31:26,345
Çok daha genç ama yine de rakip olabilir.
185
00:31:48,992 --> 00:31:50,410
İcabına bakıldı.
186
00:31:56,458 --> 00:31:59,586
Felaket. Dişi gitti.
187
00:32:07,344 --> 00:32:09,513
Şansını kaybetmiş olabilir.
188
00:32:25,320 --> 00:32:26,321
Döndü.
189
00:32:28,824 --> 00:32:33,495
Potansiyel bir rakibin gönderilmesi
erkeğin lehine bir puan daha olabilir.
190
00:32:42,254 --> 00:32:45,215
Erkek kaldığı yerden devam ediyor.
191
00:32:54,057 --> 00:32:56,727
Gücünü son bir kez hatırlatıyor...
192
00:33:01,857 --> 00:33:05,068
...ve bu, babalığına yaptığı tek katkı.
193
00:33:15,245 --> 00:33:17,998
Her şey sadece birkaç saniye sürüyor
194
00:33:20,417 --> 00:33:25,422
ama bu, bu devasa uçan avcıların
bir sonraki neslinin başlangıcı.
195
00:33:32,429 --> 00:33:34,890
Böyle adalar küçük olabilir
196
00:33:36,058 --> 00:33:38,769
ama dünyadaki sayısız diğer ada gibi...
197
00:33:40,437 --> 00:33:43,065
...tarih öncesi gezegende
198
00:33:43,065 --> 00:33:46,401
en sıra dışı varlıklardan
bazılarının yaşamlarında
199
00:33:47,194 --> 00:33:49,571
çok önemli anlara tanıklık ediyorlar.
200
00:33:59,748 --> 00:34:04,253
PREHISTORIC PLANET: KEŞFEDİLDİ
201
00:34:06,129 --> 00:34:08,924
{\an8}DEV PTEROSAUR'LAR
GERÇEKTEN YERDE AVLANABİLİR Mİ?
202
00:34:09,842 --> 00:34:12,219
Dinozorlar zamanında
203
00:34:12,761 --> 00:34:18,433
gökyüzüne pterosaur'lar denen
uçabilen sürüngenler hâkimdi.
204
00:34:23,397 --> 00:34:26,440
250'den fazla tür vardı
205
00:34:28,443 --> 00:34:30,612
ve bazıları kocamandı.
206
00:34:33,824 --> 00:34:36,493
En tuhafı olduklarından en ilginç olanları
207
00:34:36,493 --> 00:34:37,995
{\an8}azhdarchid pterosaur'ları.
208
00:34:37,995 --> 00:34:39,663
{\an8}PALAEOARTİST & PALEONTOLOG
209
00:34:39,663 --> 00:34:40,831
{\an8}Azhdarchid pterosaur'un
210
00:34:40,831 --> 00:34:43,292
{\an8}ne olduğunu tanımlamaya çalışmak çok zor.
211
00:34:44,251 --> 00:34:46,170
Zürafalar kadar uzunlar.
212
00:34:46,795 --> 00:34:49,255
İki metre uzunluğa varabilen başları var,
213
00:34:49,922 --> 00:34:51,341
kanat genişlikleri 10 metre.
214
00:34:52,967 --> 00:34:56,096
Dünyada evrimleşmiş en tuhaf şeylerden.
215
00:34:58,557 --> 00:35:03,145
Boyutlarına rağmen
bu devler uçmaya çok uyumlu.
216
00:35:04,813 --> 00:35:08,025
Peki, neden
yerde avlandıklarını düşünüyoruz?
217
00:35:10,485 --> 00:35:12,905
{\an8}Azhdarchid'lerin kanadı deri zarıdır...
218
00:35:12,905 --> 00:35:14,448
{\an8}BAŞ BİLİM DANIŞMANI
219
00:35:14,448 --> 00:35:17,743
{\an8}...çok irileşmiş olan
dördüncü parmaklarıyla desteklenir.
220
00:35:18,243 --> 00:35:19,369
{\an8}KANAT GENİŞLİĞİ
221
00:35:19,369 --> 00:35:23,248
{\an8}Bu deri devasa dördüncü parmağın ucundan
arka bacağın
222
00:35:23,248 --> 00:35:26,001
{\an8}tepesine kadar olan bölgeyi kaplar.
223
00:35:28,086 --> 00:35:31,465
Azhdarchid'ler büyük mesafeler katetmeye
fevkalade uyumludur
224
00:35:31,465 --> 00:35:34,635
ama uçarken
bükülen, dönen ve çevik hareketler
225
00:35:34,635 --> 00:35:37,012
yapabilen türden hayvanlar değillerdi.
226
00:35:39,431 --> 00:35:42,476
Bu, Azhdarchid'lerin uçan diğer hayvanları
227
00:35:42,476 --> 00:35:44,811
yakalamasını zorlaştırıyordu.
228
00:35:46,563 --> 00:35:48,690
Avlanmak için
başka bir yol bulmuş olmalılar.
229
00:35:50,609 --> 00:35:54,988
Azhdarchid pterosaur'ların
nasıl beslendiğine dair en yaygın fikir,
230
00:35:54,988 --> 00:35:59,284
yüzeysel beslenme adlı tuhaf
bir mekanizmayla besleniyor olmaları.
231
00:36:00,494 --> 00:36:04,706
Bugün kara makasgaga gibi
kuşlar böyle besleniyor.
232
00:36:06,291 --> 00:36:09,211
Aklınıza gelebilecek
en saçma beslenme yöntemi.
233
00:36:09,211 --> 00:36:11,547
Çenenizi açıp suyun içinden geçirerek
234
00:36:11,547 --> 00:36:13,048
yiyeceğinize çarpıyorsunuz.
235
00:36:14,967 --> 00:36:18,971
Bir makasgaganın boynu
ani darbeleri emecek yapıdadır...
236
00:36:21,682 --> 00:36:25,811
...ama fosil bulgularına göre
Azhdarchid'lerde böyle bir yapı yok.
237
00:36:27,104 --> 00:36:31,066
Hatta büyük olasılıkla alt çenelerini
suda itmeye çalışmanın geriliminden bile
238
00:36:31,066 --> 00:36:33,485
boyunları kırılabilirdi.
239
00:36:36,363 --> 00:36:38,532
Azhdarchid seçeneksizdi.
240
00:36:39,908 --> 00:36:42,369
Yiyecek bulmak için yere inmeliydi...
241
00:36:45,998 --> 00:36:48,792
...ama avlanabilecek kadar
hızlı yürüyebiliyor muydu?
242
00:36:51,253 --> 00:36:54,423
Bilim insanlarının
paytak paytak yürümekten fazlasını
243
00:36:54,423 --> 00:36:57,551
yapabileceklerine ikna olmak için
kanıta ihtiyacı vardı.
244
00:36:59,678 --> 00:37:04,057
Bu kanıt 66 milyon yıllık
ayak izlerinden geldi.
245
00:37:06,059 --> 00:37:08,437
Dünyanın en büyük pterosaur yolunu
246
00:37:08,437 --> 00:37:10,355
yürüyen dev bir Azhdarchid yapmış.
247
00:37:11,273 --> 00:37:12,816
Muhteşem olan sırf bu değil,
248
00:37:12,816 --> 00:37:15,903
yürüyüşlerinin ne kadar etkili olduğunu da gösteriyor.
249
00:37:15,903 --> 00:37:17,321
{\an8}GÜNEY KORE
250
00:37:18,405 --> 00:37:20,073
Bu izler
251
00:37:20,073 --> 00:37:23,160
uzuvlarını
direkt gövdelerinin altında tuttuklarını,
252
00:37:24,536 --> 00:37:26,747
dik durduklarını gösteriyor.
253
00:37:28,749 --> 00:37:30,250
Ayakları yastıklıydı
254
00:37:32,252 --> 00:37:34,671
ve küçük pterosaur'ların aksine
255
00:37:34,671 --> 00:37:38,175
uzun bacakları sayesinde
çok büyük adımlar atabiliyorlardı.
256
00:37:40,385 --> 00:37:42,804
Azhdarchid'ler tuhaf görünseler de
257
00:37:42,804 --> 00:37:44,139
çok etkin hareket ediyorlar.
258
00:37:49,102 --> 00:37:53,315
Azhdarchid'ler
çok uzun leylek benzeri yüzleriyle
259
00:37:53,315 --> 00:37:55,526
karada yürüyebilme becerisine sahipti.
260
00:37:56,693 --> 00:37:59,071
Hayvanları kapmak için
261
00:37:59,071 --> 00:38:02,574
aşağı uzanarak yürüyen
yırtıcılar oldukları neredeyse kesin.
262
00:38:07,412 --> 00:38:08,830
Ama şu unutulmamalı,
263
00:38:08,830 --> 00:38:11,333
bu şeyin boğazı yarım metre genişliğinde.
264
00:38:11,333 --> 00:38:13,377
Neredeyse omuzlarım genişliğinde.
265
00:38:14,253 --> 00:38:18,173
Bugün yaşıyor olsalar
bu şeylerin menüsünde olurduk.
266
00:38:22,553 --> 00:38:27,057
Pterosaur'lar gökyüzünde
büyüleyici bir görüntü olurdu...
267
00:38:31,228 --> 00:38:36,275
...ama bu devler karada
daha da etkileyici ve ürkütücülerdi.
268
00:41:05,174 --> 00:41:07,176
Alt yazı çevirmeni: Murat Lü