1
00:00:08,717 --> 00:00:10,552
{\an8}Dinozaury rządziły planetą...
2
00:00:10,552 --> 00:00:12,179
{\an8}PRZEDSTAWIA DAVID ATTENBOROUGH
3
00:00:12,179 --> 00:00:14,806
{\an8}...przez ponad 150 milionów lat.
4
00:00:15,682 --> 00:00:18,727
Zamieszkiwały prawie każdy zakamarek globu
5
00:00:19,311 --> 00:00:23,148
i występowały w niemal
każdym możliwym kształcie i rozmiarze.
6
00:00:24,358 --> 00:00:27,402
Niektóre były naprawdę niezwykłe.
7
00:00:30,822 --> 00:00:34,535
Dowiedzieliśmy się już,
że T. rex był sprawnym pływakiem.
8
00:00:36,787 --> 00:00:40,082
Welociraptory były zręcznymi,
opierzonymi myśliwymi,
9
00:00:42,000 --> 00:00:45,963
a niektóre z dinozaurów
zachowywały się dość osobliwie.
10
00:00:48,841 --> 00:00:52,594
Jednak niemal codziennie
dokonywane są nowe odkrycia,
11
00:00:52,594 --> 00:00:57,641
dzięki którym wiemy więcej
o życiu planety sprzed 66 milionów lat.
12
00:01:02,604 --> 00:01:05,482
Tym razem w Prehistorycznej planecie
13
00:01:05,482 --> 00:01:08,026
przedstawimy nowe zwierzęta
14
00:01:09,403 --> 00:01:13,740
i świeży wgląd w ich misję
poszukiwania partnerów,
15
00:01:15,576 --> 00:01:18,203
wyzwania związane z wychowywaniem młodych
16
00:01:19,496 --> 00:01:21,415
oraz ich tytaniczne starcia.
17
00:01:29,506 --> 00:01:33,969
Podróż do epoki
spektakularnych widowisk natury.
18
00:01:37,514 --> 00:01:41,727
Oto Prehistoryczna planeta 2.
19
00:01:45,522 --> 00:01:51,111
PREHISTORYCZNA PLANETA 2
20
00:01:54,823 --> 00:02:00,078
OCEANY
21
00:02:04,499 --> 00:02:05,584
Ocean.
22
00:02:06,877 --> 00:02:10,172
Największe siedlisko
prehistorycznej planety...
23
00:02:14,426 --> 00:02:18,514
i dom jednego z największych drapieżników,
jakie kiedykolwiek żyły...
24
00:02:24,937 --> 00:02:27,064
gigantycznego mozazaura.
25
00:02:46,792 --> 00:02:51,463
Ale nie wszystkie mozazaury
to groźne piętnastometrowe potwory.
26
00:02:52,965 --> 00:02:56,677
W rafie schroniła się samica fosforozaura.
27
00:02:58,470 --> 00:03:00,722
Ona też należy do rodziny mozazaurów.
28
00:03:01,265 --> 00:03:04,560
Jednych z najmniejszych,
mierzących niecałe trzy metry.
29
00:03:08,313 --> 00:03:11,775
W ciągu dnia ukrywa się
przed niebezpieczeństwem.
30
00:03:15,821 --> 00:03:21,034
Ale raz lub dwa razy na godzinę
musi wypłynąć, by zaczerpnąć powietrza.
31
00:03:25,914 --> 00:03:29,459
Jak wszyscy z jej gatunku,
oddycha powietrzem atmosferycznym.
32
00:03:37,092 --> 00:03:39,928
Przy innych mozazaurach
wygląda na niewielką.
33
00:03:47,728 --> 00:03:51,106
Ale również jest śmiertelnie
niebezpieczną drapieżnicą...
34
00:03:54,359 --> 00:03:57,154
i nie zawsze się ukrywa.
35
00:04:00,032 --> 00:04:03,160
Gdy nadejdzie odpowiednia pora,
wyruszy na łowy.
36
00:04:07,956 --> 00:04:11,084
A ta nachodzi wraz z zachodem słońca.
37
00:04:30,771 --> 00:04:35,400
Gdy zapada zmrok,
jej podwodny świat ulega przemianie.
38
00:04:52,709 --> 00:04:57,464
Teraz miliardy stworzeń
zaczną wynurzać się z głębin,
39
00:04:57,464 --> 00:04:59,466
by żerować przy powierzchni.
40
00:05:04,137 --> 00:05:10,060
Największa masowa migracja na Ziemi
odbywa się w niemal zupełnej ciemności
41
00:05:11,812 --> 00:05:15,649
i można ją zobaczyć
dzięki specjalnym noktowizorom.
42
00:05:22,197 --> 00:05:27,744
Do najbardziej spektakularnych
należą ryby z rodziny świetlikowatych.
43
00:05:32,291 --> 00:05:37,796
Blada poświata to wynik reakcji chemicznej
zachodzącej w ich ciałach.
44
00:05:44,761 --> 00:05:49,641
Bioluminescencyjny błysk może być
wykorzystany do zmylenia drapieżników.
45
00:05:52,811 --> 00:05:58,233
Z kolei widziana od dołu,
poświata pozwala im się wtopić
46
00:05:58,233 --> 00:06:01,528
w rozświetloną księżycem
powierzchnię oceanu.
47
00:06:05,782 --> 00:06:10,495
Ale przed samicą fosforozaura
nie zdołają się ukryć.
48
00:06:14,499 --> 00:06:18,462
Ma proporcjonalnie największe oczy
spośród wszystkich mozazaurów,
49
00:06:21,548 --> 00:06:25,928
co pozwala jej przejrzeć iluzję
i wyodrębnić swoje ofiary.
50
00:06:46,782 --> 00:06:48,784
Nim nadszedł brzask,
51
00:06:48,784 --> 00:06:52,412
migrująca ławica ponownie
pogrążyła się w głębinach.
52
00:06:55,082 --> 00:07:01,004
Samica fosforozaura też musi
wrócić do swojej dziennej kryjówki.
53
00:07:07,302 --> 00:07:10,931
Największe mozazaury znów żerują.
54
00:07:27,614 --> 00:07:31,577
Musi poczekać do zmroku,
by móc znów bezpiecznie polować.
55
00:07:41,587 --> 00:07:45,716
W ciągu dnia prehistoryczny ocean
dostarcza możliwości
56
00:07:45,716 --> 00:07:48,010
zupełnie innemu typowi myśliwych.
57
00:07:53,724 --> 00:07:56,560
W ciepłych,
płytkich morzach Ameryki Północnej
58
00:07:56,560 --> 00:08:01,148
ryby niemal dorównują liczebnością
nocnej ławicy świetlikowatych.
59
00:08:10,240 --> 00:08:16,580
I przyciągają niemal
dwumetrowe Hesperornis.
60
00:08:33,429 --> 00:08:39,520
Hesperornis nie potrafi latać,
ale świetnie radzi sobie w oceanie.
61
00:08:56,870 --> 00:09:00,874
Porusza się z wielką zwinnością
dzięki dużym, mocnym nogom.
62
00:09:03,502 --> 00:09:06,797
Żadna nieszczęsna ryba
nie zdoła się wyrwać
63
00:09:06,797 --> 00:09:10,968
z dzioba pełnego ostrych jak igły zębów.
64
00:09:25,107 --> 00:09:28,819
Hesperornis nie nacieszy się
zbyt długo polowaniem w samotności.
65
00:09:31,989 --> 00:09:35,325
Xiphactinus, znana jako ryba X.
66
00:09:37,661 --> 00:09:41,623
Wyczuwszy pożywienie,
przypłynęły całą gromadą.
67
00:09:47,045 --> 00:09:53,051
Mierzą ponad pięć metrów i są jednymi
z największych i najszybszych ryb.
68
00:10:07,524 --> 00:10:12,654
Dzięki ogromnemu pyskowi
Xiphactinus może złapać kilka ryb naraz,
69
00:10:12,654 --> 00:10:16,950
a znana jest z połykania w całości
ofiar w połowie tak dużych jak ona.
70
00:10:22,706 --> 00:10:25,292
Na początku starcza dla wszystkich.
71
00:10:27,628 --> 00:10:33,008
Ale gdy ilość ryb maleje,
ryby X kierują swoją uwagę gdzie indziej.
72
00:10:37,137 --> 00:10:39,973
Drapieżnik stanie się ofiarą.
73
00:10:57,824 --> 00:11:04,206
Hesperornis ma tylko jedno wyjście:
jak najprędzej uciec.
74
00:11:22,933 --> 00:11:24,977
Xiphactinus jest szybsza.
75
00:11:27,229 --> 00:11:29,731
Hesperornis jest zwinniejszy.
76
00:11:44,204 --> 00:11:49,126
Jednak w oczach ryby X
wszystko jest pożywieniem...
77
00:11:54,047 --> 00:11:56,258
nawet jej własny gatunek.
78
00:12:05,517 --> 00:12:08,937
Wkrótce uczta dobiega końca...
79
00:12:11,732 --> 00:12:13,775
i drapieżniki ruszają dalej.
80
00:12:24,703 --> 00:12:29,082
W oceanie nie tylko drapieżnicy
zwiastują niebezpieczeństwo.
81
00:12:29,082 --> 00:12:32,002
Woda również jest jego źródłem.
82
00:12:42,971 --> 00:12:46,016
Tutaj, wokół wysp prehistorycznej Europy,
83
00:12:46,016 --> 00:12:50,521
to siła przypływu stanowi
zagrożenie dla żywych istot.
84
00:12:54,107 --> 00:12:56,902
Zwłaszcza tych najmniejszych.
85
00:13:11,625 --> 00:13:14,169
To są jaja amonitów.
86
00:13:16,088 --> 00:13:17,381
Są ich tysiące.
87
00:13:23,387 --> 00:13:25,681
Zostały wypchnięte na szelf...
88
00:13:30,060 --> 00:13:31,770
do skalnych basenów.
89
00:13:41,321 --> 00:13:45,492
Tutaj mają szansę
bezpiecznie się rozwinąć.
90
00:13:49,830 --> 00:13:53,458
Jaja są maleńkie,
każde ma zaledwie kilka milimetrów.
91
00:13:57,796 --> 00:14:01,341
Teraz nadszedł czas,
aby młode się wykluły.
92
00:14:12,603 --> 00:14:15,063
Poruszają się dzięki napędowi odrzutowemu.
93
00:14:15,981 --> 00:14:19,109
Ale niełatwo jest opanować tę umiejętność.
94
00:14:29,369 --> 00:14:33,415
Do tej pory te baseny
stanowiły wychowalnię.
95
00:14:34,750 --> 00:14:39,254
Ale gdy woda się wycofuje,
zostają odcięte od reszty oceanu.
96
00:14:46,929 --> 00:14:49,181
Inni mogą uciec.
97
00:14:54,269 --> 00:14:56,230
Jednak dla bezbronnych amonitów
98
00:14:56,230 --> 00:15:00,067
wychowalnia może szybko
stać się śmiertelną pułapką.
99
00:15:07,616 --> 00:15:12,704
Pod wpływem południowego słońca
woda w basenie zaczyna parować.
100
00:15:15,249 --> 00:15:18,585
Jeśli całkowicie wyschnie, zginą.
101
00:15:24,049 --> 00:15:25,801
Ale nie wszystko stracone.
102
00:15:27,302 --> 00:15:30,013
Małe amonity potrafią
zrobić coś niezwykłego.
103
00:15:31,849 --> 00:15:36,186
Łączą się we wspólnej walce o przetrwanie.
104
00:15:39,523 --> 00:15:43,402
Dzięki temu skutecznie
poruszają się jako całość.
105
00:15:46,613 --> 00:15:50,534
Każde z nich jest niesione
przez ten maleńki, żywy przypływ,
106
00:15:52,202 --> 00:15:55,372
będąc popychanym przez tych,
którzy znajdują się z tyłu...
107
00:16:00,836 --> 00:16:04,298
aż w końcu docierają na głębszą wodę.
108
00:16:09,178 --> 00:16:12,347
Teraz czekają tylko na przypływ.
109
00:16:42,836 --> 00:16:44,755
Nie wszystkim udaje się uciec.
110
00:16:49,468 --> 00:16:52,054
Wiele z nich pozostawiono...
111
00:16:57,726 --> 00:17:02,981
na pastwę padlinożerców,
takich jak te młode pyroraptory.
112
00:17:13,407 --> 00:17:17,996
Resztę z nich potężne prądy
znoszą wiele kilometrów od lądu.
113
00:17:23,335 --> 00:17:28,799
Nawet aż do samego serca
Oceanu Spokojnego.
114
00:17:31,510 --> 00:17:35,013
Te ogromne atole i laguny w ich centrum
115
00:17:35,013 --> 00:17:38,684
stanowią jedyne schronienie
na przestrzeni tysięcy kilometrów.
116
00:17:46,233 --> 00:17:52,614
W jednym z tych nielicznych miejsc
schroniły się elasmozaury Tuarangisaurus.
117
00:18:04,334 --> 00:18:08,088
Jednak poza płyciznami
nie jest już tak sielankowo.
118
00:18:13,719 --> 00:18:18,390
Każdego dnia elasmozaury
muszą zapuszczać się na głębsze wody.
119
00:18:24,104 --> 00:18:30,110
Kaniony w ścianach atolu
prowadzą z płycizn na bogate żerowiska.
120
00:18:34,823 --> 00:18:38,869
Głęboka woda przyciąga
nie tylko głodne elasmozaury,
121
00:18:39,745 --> 00:18:42,080
ale i polujące na nie drapieżniki.
122
00:18:49,338 --> 00:18:51,340
Największe w oceanie.
123
00:18:55,677 --> 00:18:58,597
Piętnastometrowe mozazaury.
124
00:19:13,946 --> 00:19:19,993
Bogate w składniki odżywcze dno
przekłada się na obfitość ryb.
125
00:19:25,666 --> 00:19:29,711
Opływowe ciała i cztery potężne płetwy
126
00:19:29,711 --> 00:19:32,631
zapewniają elasmozaurom dużą zwrotność.
127
00:19:39,054 --> 00:19:43,016
Jednak ich codzienne wyprawy na żer
stają się przewidywalne
128
00:19:44,351 --> 00:19:47,396
dla inteligentnego
i cierpliwego myśliwego.
129
00:20:00,784 --> 00:20:04,121
Mozazaur atakuje z zaskoczenia.
130
00:20:09,418 --> 00:20:15,883
To ogromne zwierzę wykorzystuje ogon,
by nabrać zadziwiającej prędkości.
131
00:20:29,188 --> 00:20:31,273
Tym razem się nie udało.
132
00:20:41,533 --> 00:20:44,036
Większość polowań kończy się porażką.
133
00:20:47,206 --> 00:20:50,334
Ale żyje tu tyle elasmozaurów,
134
00:20:50,334 --> 00:20:53,921
że niedługo pojawi się kolejna okazja.
135
00:21:10,771 --> 00:21:17,236
Zakamuflowany na tle ciemnego dna kanionu,
mozazaur może podpłynąć niezauważony...
136
00:21:19,780 --> 00:21:23,951
czekając na młodego,
niedoświadczonego osobnika.
137
00:21:24,826 --> 00:21:26,578
Idealną ofiarę.
138
00:21:50,394 --> 00:21:53,897
Mozazaury potrafią
uderzyć swoją ofiarę z taką siłą,
139
00:21:53,897 --> 00:21:56,233
że sam impakt ją zabija.
140
00:21:58,402 --> 00:22:04,449
Tak błyskawiczny atak
raczej na pewno zaskoczył elasmozaura.
141
00:22:09,955 --> 00:22:16,920
Życie w oceanie jest niebezpieczne
nie tylko z powodu gigantów.
142
00:22:19,214 --> 00:22:22,384
Spośród amonitów,
które uciekły ze skalnych basenów,
143
00:22:22,384 --> 00:22:26,597
mniej niż jeden na sto
przetrwał kilka miesięcy w morzu.
144
00:22:29,850 --> 00:22:32,728
Te nieliczne miały wyjątkowe szczęście.
145
00:22:34,271 --> 00:22:38,692
Prądy oceaniczne przeniosły je
do idealnego miejsca do życia:
146
00:22:40,319 --> 00:22:43,280
skupiska trawy morskiej u wybrzeży Europy.
147
00:22:53,498 --> 00:22:59,004
Tutaj ławice amonitów występują
w zaskakującej różnorodności rozmiarów...
148
00:23:00,422 --> 00:23:01,590
i kształtów.
149
00:23:24,321 --> 00:23:28,742
Ten dziwaczny,
dwumetrowy olbrzym to Baculites.
150
00:23:28,742 --> 00:23:31,328
Żeruje tuż przy morskim dnie.
151
00:23:39,211 --> 00:23:41,922
I niemal dorównujący mu wielkością
152
00:23:41,922 --> 00:23:46,468
Diplomoceras, wyglądający jak
gigantyczny spinacz do papieru.
153
00:23:54,476 --> 00:23:59,189
Wspaniale tu prosperują
dzięki obfitości pożywienia.
154
00:24:02,025 --> 00:24:07,948
Plankton. Małe skorupiaki.
Niektóre nawet jedzą ryby.
155
00:24:19,751 --> 00:24:22,337
Młode zaczynają nabierać
156
00:24:22,337 --> 00:24:26,091
niezwykłych kształtów,
które osiągną w wieku dojrzałym.
157
00:24:28,552 --> 00:24:33,223
Wystająca spirala wskazuje,
że to młode Nostoceras.
158
00:24:39,855 --> 00:24:42,316
A to są dorosłe Nostoceras.
159
00:24:44,067 --> 00:24:47,446
Preferują dno morskie w głębszych wodach.
160
00:25:10,636 --> 00:25:14,223
Amonity żyły w tych
prehistorycznych oceanach
161
00:25:14,223 --> 00:25:17,434
przez prawie 400 milionów lat.
162
00:25:24,733 --> 00:25:26,652
Są ich tysiące gatunków.
163
00:25:37,079 --> 00:25:41,333
Spośród wszystkich zwierząt na Ziemi
amonity odniosły niebywały sukces...
164
00:25:44,586 --> 00:25:51,385
prosperując w umiarkowanych morzach,
a nawet lodowatych wodach biegunowych.
165
00:25:57,850 --> 00:26:02,729
Tak jak tutaj,
w zamarzniętym morzu wokół Antarktydy.
166
00:26:13,115 --> 00:26:19,288
Po pogrążonej w mroku zimie
niskie słońce zaczyna topić lód...
167
00:26:21,206 --> 00:26:25,711
czyniąc morze ponownie dostępnym
dla gigantycznego, sezonowego gościa.
168
00:26:30,465 --> 00:26:34,344
Morturneria, dziwny rodzaj elasmozaura.
169
00:26:36,388 --> 00:26:38,098
Są stałocieplne
170
00:26:38,098 --> 00:26:42,895
i mają grubą warstwę tłuszczu,
która zatrzymuje ciepło w ich ciele.
171
00:26:48,150 --> 00:26:52,321
To jedne z najbardziej tajemniczych
i nieuchwytnych zwierząt na świecie.
172
00:26:56,116 --> 00:27:01,163
To stado przemierzyło
ponad 3200 km z Ameryki Południowej,
173
00:27:02,831 --> 00:27:05,501
by dotrzeć tu z nadejściem wiosny.
174
00:27:09,338 --> 00:27:14,718
Tegoroczne młode po raz pierwszy
zetkną się z morskim lodem.
175
00:27:18,013 --> 00:27:21,016
To niebezpieczne
dla oddychającego powietrzem gada.
176
00:27:26,813 --> 00:27:30,817
Mogą złapać oddech tylko tam,
gdzie w lodzie pojawiły się szczeliny.
177
00:27:33,195 --> 00:27:36,281
Dorośli szukają ich z wielką rozwagą,
178
00:27:37,032 --> 00:27:39,326
a młode muszą trzymać się blisko.
179
00:27:54,424 --> 00:28:00,097
Te zimne wody są doskonałym siedliskiem
dla ulubionego pokarmu tego olbrzyma.
180
00:28:03,851 --> 00:28:08,522
Polarne błoto pełne małych stworzeń.
181
00:28:14,278 --> 00:28:19,575
Na każdym metrze kwadratowym dna morskiego
mogą znajdować się setki żyjątek.
182
00:28:26,164 --> 00:28:30,627
Oddzielenie pożywienia
od lepkiego błota to nie lada wyzwanie.
183
00:28:34,131 --> 00:28:36,675
Ale mają zgrabne rozwiązanie.
184
00:28:39,094 --> 00:28:43,390
Zbierając pokarm do pysków,
częściowo zamykają szczęki,
185
00:28:45,309 --> 00:28:49,438
tworząc gigantyczne sito
do odfiltrowywania pożywienia.
186
00:28:54,610 --> 00:28:59,823
Jako jedyne wykorzystują zęby,
by odżywiać się w ten sposób.
187
00:29:31,355 --> 00:29:34,775
Morturneria będzie tu żerować
przez całe lato,
188
00:29:34,775 --> 00:29:38,862
aż do ponownego zamarznięcia wody
w trakcie polarnej zimy.
189
00:29:51,250 --> 00:29:55,128
W cieplejszych wodach
czekają je inne wyzwania.
190
00:29:58,298 --> 00:30:03,011
Ale najbardziej zaradne zwierzęta
zawsze znajdą możliwości
191
00:30:04,429 --> 00:30:08,100
w rozległych oceanach
prehistorycznej planety.
192
00:30:19,570 --> 00:30:24,575
{\an8}PREHISTORYCZNA PLANETA: BEZ TAJEMNIC
193
00:30:24,575 --> 00:30:28,370
{\an8}JAK SZYBKI BYŁ MOZAZAUR?
194
00:30:29,371 --> 00:30:34,001
Lądami prehistorycznej planety
rządziły dinozaury.
195
00:30:34,668 --> 00:30:38,964
Ale morza były zdominowane
przez zupełnie inną grupę gadów:
196
00:30:38,964 --> 00:30:40,340
mozazaury.
197
00:30:40,841 --> 00:30:43,385
A to jest czaszka jednego z nich.
198
00:30:49,558 --> 00:30:53,312
Mozazaury były jaszczurkami morskimi.
199
00:30:53,312 --> 00:30:57,733
{\an8}Takimi gigantycznymi, pływającymi
waranami z Komodo wielkości wieloryba.
200
00:30:57,733 --> 00:30:59,902
{\an8}UNIWERSYTET KALIFORNIJSKI
201
00:31:01,153 --> 00:31:06,325
Zwężony pysk, szorstka skóra,
cztery płetwy zamiast normalnych kończyn
202
00:31:06,825 --> 00:31:11,872
i długi ogon, który przypominał
ogon rekina, ale do góry nogami.
203
00:31:12,998 --> 00:31:14,791
To w zasadzie mozazaur.
204
00:31:19,296 --> 00:31:22,883
Największym był Mozazaurus hoffmanni.
205
00:31:25,010 --> 00:31:26,887
Atakował z zaskoczenia.
206
00:31:27,846 --> 00:31:30,599
Na czym polegała tajemnica jego sukcesu?
207
00:31:34,394 --> 00:31:36,522
{\an8}Czając się w kompletnym bezruchu...
208
00:31:36,522 --> 00:31:38,607
{\an8}UNIWERSYTET POŁUDNIOWOKALIFORNIJSKI
209
00:31:38,607 --> 00:31:41,026
{\an8}...potrafiły błyskawicznie ruszyć do ataku.
210
00:31:41,735 --> 00:31:45,864
Dzisiaj obserwujemy tę zdolność
u takich gadów jak krokodyle.
211
00:31:54,164 --> 00:31:58,168
Ich mięśnie pozwalają im
na zrywy o potężnej mocy.
212
00:32:01,922 --> 00:32:04,842
Skoro mozazaury były gadami, jaszczurkami,
213
00:32:04,842 --> 00:32:07,636
to prawdopodobnie
miały podobne możliwości.
214
00:32:11,807 --> 00:32:14,434
Posiadały też inną zdolność,
215
00:32:15,018 --> 00:32:17,604
która mogła zwiększyć element zaskoczenia.
216
00:32:19,189 --> 00:32:21,900
Szybki zryw pod wodą
217
00:32:21,900 --> 00:32:25,279
wymaga specjalnego rodzaju dynamiki,
218
00:32:25,279 --> 00:32:28,323
odpowiednika startu sprintera z bloków.
219
00:32:28,323 --> 00:32:33,829
Jednym z najlepszych sposobów
jest wygięcie się w kształt litery C,
220
00:32:33,829 --> 00:32:36,874
a następnie odepchnięcie się
od wody bokiem ciała.
221
00:32:37,958 --> 00:32:40,210
Dzisiejsze ryby tak robią.
222
00:32:41,378 --> 00:32:42,921
Tak zwany C-start
223
00:32:43,505 --> 00:32:49,052
{\an8}pozwala im z bezruchu błyskawicznie
rozwinąć maksymalną prędkość.
224
00:32:49,052 --> 00:32:50,429
{\an8}PRĘDKOŚĆ - PRZYSPIESZENIE - CZAS
225
00:32:50,429 --> 00:32:53,765
{\an8}Mozazaury prawdopodobnie
potrafiły zrobić coś podobnego,
226
00:32:53,765 --> 00:32:55,893
ale na znacznie większą skalę.
227
00:33:02,107 --> 00:33:08,572
Jak szybko mógł pływać
taki olbrzym jak Mozazaurus hoffmanni?
228
00:33:09,531 --> 00:33:16,079
Aby się tego dowiedzieć, nasz zespół
zlecił przeprowadzenie unikalnego badania.
229
00:33:18,957 --> 00:33:22,753
Do niedawna nikt tak naprawdę nie próbował
230
00:33:22,753 --> 00:33:25,881
szczegółowo oszacować tych wartości.
231
00:33:25,881 --> 00:33:31,637
To jedna z pierwszych prób
określenia możliwości tych zwierząt.
232
00:33:31,637 --> 00:33:35,641
A uzyskane wyniki
są naprawdę oszałamiające.
233
00:33:35,641 --> 00:33:37,267
{\an8}DŁUGOŚĆ CIAŁA
234
00:33:38,352 --> 00:33:40,521
{\an8}Liczono cztery razy...
235
00:33:40,521 --> 00:33:41,605
{\an8}12 TON
13 METRÓW
236
00:33:41,605 --> 00:33:42,856
{\an8}...aby wykluczyć błąd.
237
00:33:42,856 --> 00:33:45,275
{\an8}DŁUGOŚĆ OGONA
238
00:33:45,275 --> 00:33:49,196
{\an8}Wszystkie cztery próby
doprowadziły do tego samego wniosku.
239
00:33:50,572 --> 00:33:53,992
Te zwierzęta potrafiły generować
potężne przyspieszenia.
240
00:34:11,844 --> 00:34:15,931
Ten mozazaur potrafił pokonać
odległość odpowiadającą 75% długości ciała
241
00:34:15,931 --> 00:34:17,641
w ciągu sekundy.
242
00:34:18,766 --> 00:34:23,397
Czyli jeśli ten mozazaur
znajduje się 17 metrów od ciebie,
243
00:34:23,397 --> 00:34:26,900
to w ciągu jednej sekundy
będzie o 75% bliżej.
244
00:34:26,900 --> 00:34:29,360
A w drugiej sekundzie cię prześcignie
245
00:34:29,360 --> 00:34:31,154
i zapewne pożre po drodze.
246
00:34:33,657 --> 00:34:39,288
Uderzenie przez mozazaura odpowiadałoby
uderzeniu przez półciężarówkę.
247
00:34:39,955 --> 00:34:44,710
Już sam impakt, a tym bardziej ugryzienie,
które nastąpiłoby po nim,
248
00:34:45,377 --> 00:34:48,297
natychmiast zabiłby wiele z jego ofiar.
249
00:34:52,426 --> 00:34:54,928
Mozazaur rozpędzał się do 50 km/h
250
00:34:54,928 --> 00:34:56,972
w ciągu zaledwie sekundy.
251
00:35:00,934 --> 00:35:07,024
To czyni go prawdopodobnie najlepszym
morskim drapieżnikiem wszech czasów.
252
00:37:49,269 --> 00:37:51,271
Napisy: Daria Okoniewska