1
00:00:11,721 --> 00:00:15,976
డేవిడ్ అటెన్బరో
సమర్పణ

2
00:00:16,560 --> 00:00:21,606
ఈ భూమి మీద ఇప్పటివరకూ జీవించిన వాటిలో
ఖచ్చితంగా అత్యంత విశిష్టమైన జంతువు,

3
00:00:22,148 --> 00:00:26,361
అన్ని జీవరాశులలో ప్రముఖమైనది, డైనోసర్.

4
00:00:27,404 --> 00:00:29,656
టైరనోసారస్ రెక్స్.

5
00:00:30,699 --> 00:00:35,245
మన అందరిలో ఒక ఊహను
ప్రేరేపించగల జంతువు.

6
00:00:35,328 --> 00:00:38,290
ఇది ఏ రకమైన జంతువు?

7
00:00:38,373 --> 00:00:41,585
అది ఎలా ఉండేది? ఎలా జీవించేది?

8
00:00:41,668 --> 00:00:45,630
ఇప్పుడు, శాస్త్రీయ పరిశోధనలు ఈ ప్రశ్నలకు
సమాధానాలు అందిస్తున్నాయి.

9
00:00:45,714 --> 00:00:47,966
ఇది కేవలం టి. రెక్స్ కి సంబంధించి మాత్రమే కాదు,

10
00:00:48,049 --> 00:00:51,386
దానితో పాటు జీవించిన ఇతర
జీవరాశుల గురించి కూడా తెలియజేస్తున్నాయి.

11
00:00:51,469 --> 00:00:58,059
వాటిని సజీవంగా దర్శించడానికి
ఆధునికమైన ఇమేజింగ్ టెక్నాలజీ దోహదపడుతోంది.

12
00:01:01,980 --> 00:01:05,901
భూగోళం, 66 మిలియన్ సంవత్సరాల క్రితం.

13
00:01:13,992 --> 00:01:17,537
ఆకాశం అంతా భారీ పక్షులతో నిండిపోయింది.

14
00:01:20,081 --> 00:01:24,127
సముద్రాలలో, రాక్షస సరీసృపాలు
అగాథాల అంచువరకూ పహారా కాస్తున్నాయి.

15
00:01:26,171 --> 00:01:29,299
ఇక భూమి మీద, అన్ని రకాల డైనోసార్లు,

16
00:01:30,508 --> 00:01:33,261
మనుగడ కోసం పోరాటం సాగిస్తున్నాయి.

17
00:01:39,434 --> 00:01:45,732
డైనోసర్లు రాజ్యం ఏలిన ఈ ప్రపంచం గురించి
మనం ఇప్పుడు చాలా తెలుసుకున్నాము.

18
00:01:49,694 --> 00:01:52,239
ఇది వాటి గురించిన కథ.

19
00:02:05,085 --> 00:02:09,296
సముద్ర తీరాలు

20
00:02:09,381 --> 00:02:12,884
ఉత్తర అమెరికా భూభాగాన్ని చీల్చే

21
00:02:12,968 --> 00:02:14,970
గొప్ప లోతట్టు సముద్రపు దక్షిణ తీరాలు ఇవి.

22
00:02:23,311 --> 00:02:27,107
ఈ భూభాగంలో అతి పెద్ద మాంసాహారి జాడలు ఇవి.

23
00:02:32,612 --> 00:02:36,533
ఒక టైరనోసారస్ రెక్స్ ఈత కొడుతోంది.

24
00:02:39,869 --> 00:02:43,164
డొల్లగా, లోపల గాలితో నిండిన ఎముకలు
ఇంకా బలమైన వెనుక అవయవాలు

25
00:02:43,248 --> 00:02:46,418
కారణంగా టి. రెక్స్ సమర్థంగా ఈత కొట్టగలదు.

26
00:02:52,424 --> 00:02:58,638
తన యువ సంతానంతో ఉన్న మగ రాకాసి బల్లి ఇది.

27
00:03:02,267 --> 00:03:06,479
ఈ సముద్ర తీరానికి ఆనుకుని ఉన్న
ఎన్నో ద్వీపాలలో ఒక ద్వీపానికి

28
00:03:06,980 --> 00:03:10,984
ప్రయాణమైన రాకాసి బల్లిని
దాని యువ సంతానం అనుసరిస్తున్నాయి.

29
00:03:34,466 --> 00:03:38,845
ఈదడానికి దూరం తక్కువే, కానీ
ఇది చాలా ప్రమాదకరమైన ప్రయాణం.

30
00:03:44,309 --> 00:03:45,727
ఇది ఒక మొసాసార్.

31
00:03:45,810 --> 00:03:49,981
టైరనోసార్ కన్నా రెండింతలు పెద్దదయిన
భారీ సముద్రపు బల్లి

32
00:03:50,065 --> 00:03:52,484
దాదాపు 15 టన్నుల బరువుంటుంది.

33
00:04:03,161 --> 00:04:05,622
ఈ భూగోళం మీద ఇదే అతిపెద్ద మాంసాహారి.

34
00:04:13,797 --> 00:04:17,007
మొసాసార్ సాధారణంగా తినే ఆహారం తాబేళ్లు.

35
00:04:19,344 --> 00:04:23,557
కానీ ఈ చిన్నారి రాకాసి బల్లులు దీనికి నోరూరిస్తున్నాయి.

36
00:04:33,900 --> 00:04:36,570
పెద్ద టి. రెక్స్ నీటిలో కూడా,

37
00:04:36,653 --> 00:04:39,322
తనని తాను చాలా సమర్థంగా రక్షించుకోగలుగుతుంది.

38
00:04:43,827 --> 00:04:45,912
కానీ ఈ చిన్నారి రాకాసి బల్లులు దగ్గరగా ఉండాలి.

39
00:05:30,373 --> 00:05:34,002
టైరనోసారస్ రెక్స్ పదిహేను పిల్లలని కంటే
అందులో కనీసం మూడింట రెండు వంతుల సంతానాన్ని

40
00:05:34,085 --> 00:05:38,215
తొలి సంవత్సరంలోనే కోల్పోతుంది.

41
00:05:45,597 --> 00:05:48,225
ఇప్పుడు అవి నాలుగు మాత్రమే మిగిలాయి.

42
00:05:57,776 --> 00:06:01,196
ఈ ద్వీపంలో రక్షణతో పాటు ఆహారం కూడా లభిస్తుంది.

43
00:06:02,113 --> 00:06:05,825
అతి భారీ రెండు టన్నుల తాబేళ్లు
ఇక్కడ గుడ్లు పొదుగుతూ ఉంటాయి.

44
00:06:10,163 --> 00:06:12,832
కానీ ఈ రాకాసి బల్లి ఇక్కడకు రావడానికి కారణం
ఈ తాబేలు.

45
00:06:17,254 --> 00:06:21,174
అది మరణించింది, కానీ దాని కుళ్లిన శరీరాన్ని
ఈ టైరనోసార్ వాసన చూసింది.

46
00:06:33,019 --> 00:06:35,438
ఈ తాబేలుని బోర్లా తిరగవేయగలిగితే,

47
00:06:35,522 --> 00:06:39,109
అది కనీసం 900 కిలోల కన్నా ఎక్కువ
మాంసాన్ని తేలికగా అందివ్వగలదు.

48
00:06:54,791 --> 00:06:58,587
జీవరాశులలోనే అత్యంత శక్తిమంతమైన దవడలు
ఉన్న జంతువు టి. రెక్స్

49
00:07:00,714 --> 00:07:04,509
సుమారు అయిదు టన్నుల బలంతో
అది కొరకగలదు.

50
00:07:06,469 --> 00:07:12,017
పిల్ల డైనోసార్లు రుచి చూడాలని ఆతృతగా ఉన్నాయి,
కానీ తండ్రి డైనోసార్ మాంసాన్ని పంచుకోవడం లేదు.

51
00:07:12,601 --> 00:07:15,520
అవి సొంతంగా వేటాడటం నేర్చుకునే
సమయం ఆసన్నమయింది.

52
00:07:18,106 --> 00:07:21,151
అయితే, ఈ సముద్రతీరం అంత
అనుకూలంగా కనిపించడం లేదు.

53
00:07:27,574 --> 00:07:31,953
కానీ సాయంత్రం అయ్యే సరికి,
పరిస్థితులు మారడం మొదలయింది.

54
00:07:38,043 --> 00:07:43,506
చిట్టి తాబేళ్లు పొదుగుకుని ఇసుక నుండి
బయటకు వచ్చి సముద్రం వైపు వెళుతున్నాయి.

55
00:07:55,268 --> 00:07:59,272
చిన్నారి టి. రెక్స్ లు సరైన శిక్షణా ప్రదేశానికే వచ్చాయి.

56
00:08:06,112 --> 00:08:10,116
అప్పుడే పొదుగుకుని బయటపడిన తాబేళ్లను
ఈ అమాయకపు డైనోసార్ పిల్లలు తేలికగా పట్టుకోగలవు.

57
00:08:19,042 --> 00:08:23,004
ఏ వేటగాడికైనా విషయాసక్తి ఉంటే లాభాలు ఉంటాయి.

58
00:08:40,020 --> 00:08:42,440
నేర్చుకోవడానికి చాలా ఉంటుంది.

59
00:08:55,662 --> 00:09:00,375
తండ్రికి ఇంకా పిల్లలకి సంతృప్తిగా తినగలిగేంత
ఆహారం ఇక్కడ సమృద్ధిగా ఉంది.

60
00:09:09,676 --> 00:09:11,303
అన్ని ఉపాయాలూ విఫలమయితే,

61
00:09:11,386 --> 00:09:14,764
వేరొకరి నుండి ఆహారాన్ని దొంగిలించే అవకాశం
ఎప్పుడూ ఉంటుంది.

62
00:09:35,785 --> 00:09:37,078
భూగోళం అంతటా,

63
00:09:37,162 --> 00:09:43,168
అంతగా లోతు లేని తీర సముద్రాలు సుమారు
నాలుగు కోట్ల కిలోమీటర్ల మేర ఆవరించి ఉన్నాయి.

64
00:09:43,251 --> 00:09:46,171
అతిపెద్ద ఖండం కన్నా ఇది చాలా ఎక్కువ.

65
00:09:48,215 --> 00:09:51,009
విస్తారంగా ఉండటంతో పాటు
వాటి జలాల సుసంపన్నత జత కలిసి,

66
00:09:51,092 --> 00:09:53,720
ఈ ప్రదేశాలు అతి ముఖ్యమైన స్థావరాలుగా
మారుతున్నాయి.

67
00:09:59,935 --> 00:10:02,145
భూమి ఎక్కడయితే సముద్రంతో కలుస్తుందో,

68
00:10:02,229 --> 00:10:06,650
సముద్ర లోతుల్లోంచి పోషకాలు వెలికి వచ్చి
జీవజాలం అభివృద్ధికి సహకరిస్తాయి.

69
00:10:09,402 --> 00:10:12,697
ముఖ్యంగా నార్త్ అట్లాంటిక్ మహాసముద్రంలో
పోషకాలు ఎక్కువగా ఉంటాయి,

70
00:10:12,781 --> 00:10:16,785
అందువల్ల భారీగా చేపల గుంపులు
తీరానికి చేరువగా వస్తుంటాయి.

71
00:10:26,670 --> 00:10:32,384
అటువంటి ప్రదేశాలలో జీవిస్తూ
పెద్ద సంఖ్యలో స్థిరపడే ఒక జంతువు ఉంది.

72
00:10:37,556 --> 00:10:40,600
ఎగిరే సరీసృపాలు. టెరోసార్స్.

73
00:10:41,518 --> 00:10:46,398
ఇక్కడ, నార్త్ ఆఫ్రికా సముద్ర తీరాలలో,
ఆ జంతువుకు చెందిన ఏడు జాతులు ఉన్నాయి.

74
00:10:49,192 --> 00:10:53,780
అవి ఇక్కడికి ఆహారం కోసం వచ్చి, విశ్రాంతి తీసుకుని
తమ పిల్లలను పెంచి పెద్ద చేస్తాయి.

75
00:10:56,658 --> 00:11:00,453
భూమి మీద ఎక్కువ సమయం గడపడానికి
అలవాటు పడిన జంతువు జాతి టెథిడ్రాకో

76
00:11:00,537 --> 00:11:04,749
ఇక్కడ గూళ్లు కట్టుకోవడమే కాకుండా
తమ సంతతిని కాపాడుకోవడం కోసం కాపలా కాస్తాయి.

77
00:11:10,005 --> 00:11:12,966
వాటి పిల్లలకు తప్పనిసరిగా రక్షణ అవసరం.

78
00:11:17,554 --> 00:11:20,599
కత్తిలాంటి పదునైన ముక్కు ఉన్న ఫోస్ఫటోడ్రాకో.

79
00:11:28,106 --> 00:11:31,902
తొమ్మిది అడుగుల పొడవైన ఈ మాంసాహారి
ఈ పక్షుల నివాస ప్రదేశాలలో వేచి ఉండి,

80
00:11:31,985 --> 00:11:35,572
కాపలా లేని జంతు పిల్లని తన్నుకుపోవడానికి
అవకాశం కోసం ఎదురుచూస్తోంది.

81
00:11:41,786 --> 00:11:45,957
కానీ టేరోసార్స్ లో కొన్ని తరహా జంతువులు
భూమి మీద జీవించడానికి ఎక్కువ అలవాటు పడలేదు.

82
00:11:46,041 --> 00:11:49,502
గుడ్లు పొదగడానికి వాటికి భిన్నమైన వ్యూహం ఉంది.

83
00:11:52,464 --> 00:11:56,635
వేటాడే జంతువుల దృష్టిని తక్కువగా ఆకర్షించే
ప్రదేశాలలో అవి గూళ్లు ఏర్పాటు చేస్తాయి.

84
00:11:58,011 --> 00:12:00,889
దూరంగా ఉండే ఈ కొండల వంటివి
వాటికి అనుకూలమైనవి.

85
00:12:03,475 --> 00:12:07,687
టేరోసార్ గుడ్లు చర్మం మాదిరిగా ఉండి
త్వరగా ఎండిపోతాయి,

86
00:12:07,771 --> 00:12:09,981
కాబట్టి వాటిని కప్పి ఉంచడం తప్పనిసరి.

87
00:12:11,691 --> 00:12:15,904
ఈ సముద్రపు కలుపు మొక్కల అడుగున
ఏదో కదులుతోంది.

88
00:12:22,202 --> 00:12:25,872
చిట్టి ఆల్సియోనె పిట్ట,
కొద్ది అంగుళాలు మాత్రమే పొడవుండి

89
00:12:25,956 --> 00:12:28,250
యాభై ఆరు గ్రాముల కన్నా తక్కువ బరువు ఉంటుంది.

90
00:12:34,047 --> 00:12:37,467
వాటి తల్లులు సుమారు రెండు నెలల కిందట
ఇక్కడ గుడ్లు పెట్టాయి.

91
00:12:51,565 --> 00:12:54,568
ఒకరినొకరు పిలుచుకుంటూ,
గుడ్లన్నీ సమన్వయంతో పొదగబడతాయి.

92
00:12:55,610 --> 00:12:58,113
వాటి సంఖ్యలో భద్రత కనిపిస్తుంది.

93
00:13:02,617 --> 00:13:05,495
వాటి మొదటి ఆలోచన కొండ ఎక్కడం.

94
00:13:29,394 --> 00:13:33,315
వందల గూళ్లలో పొదిగిన పిట్టలు
ఆ కొండ పైన గుమిగూడి

95
00:13:33,398 --> 00:13:35,650
మొదటిసారి ఎగరడానికి అవి సిద్ధమవుతాయి.

96
00:13:44,159 --> 00:13:46,411
కానీ వాటి రెక్కలు ఇంకా పూర్తిగా నిర్మాణం కాలేదు.

97
00:13:47,662 --> 00:13:51,082
వాటి రెక్కల పొరకు దన్నుగా ఉండే
పొడవు వేలి ఎముకలు

98
00:13:51,166 --> 00:13:56,171
ముందుగా తిన్నగా ఏర్పడి తరువాత ఒక దానికి ఒకటి
జోడవ్వాలి, అందుకు కొద్ది గంటలు పడుతుంది.

99
00:13:59,090 --> 00:14:00,884
కానీ అవి ఇక్కడ ఎక్కువ సేపు ఉండకూడదు.

100
00:14:08,350 --> 00:14:12,270
వాటి ఎముకలు విపరీతమైన తేలికగా ఉంటాయి,
దాదాపు తొంభై శాతం గాలితో నిండి ఉంటాయి,

101
00:14:12,354 --> 00:14:15,815
అందువల్ల అవి ఎగరడానికి ఎక్కువ శ్రమపడే
అవసరం ఉండదు.

102
00:14:18,652 --> 00:14:21,696
అయినా కూడా, ఎగరడాన్ని పరీక్షించుకోవడం తప్పనిసరి.

103
00:14:23,073 --> 00:14:26,034
ఎగిరే సమయం ఆసన్నమైనప్పుడు,
అవి సరిగ్గా ఎగరాలంటే

104
00:14:26,117 --> 00:14:28,078
ఒకే ఒక్క అవకాశం లభిస్తుంది.

105
00:14:35,669 --> 00:14:39,506
కొండ అంచులు ఎత్తుగా ఉండటం వల్ల,
అవి ఎగరడానికి అనుకూలంగా ఉంటాయి.

106
00:14:39,589 --> 00:14:43,718
కాబట్టి, ప్రధాన భూభాగం దిక్కుగా చూస్తూ
వీచే గాలులను ఎదుర్కొంటూ

107
00:14:43,802 --> 00:14:45,929
అక్కడ గుమిగూడటం వల్ల వాటికి మేలు జరుగుతుంది.

108
00:14:49,391 --> 00:14:52,602
కానీ వాటిలో ఏదీ కూడా ముందుగా ఎగరడానికి
సిద్ధంగా ఉండదు.

109
00:14:59,693 --> 00:15:04,906
కానీ, చివరికి, ఒక చిట్టి పక్షి మిగతా పక్షులకు
దారి చూపిస్తూ ఎగురుతుంది.

110
00:15:44,821 --> 00:15:47,490
అవి సముద్ర తీరానికి ఇంకా వాటి స్థావరాలకి
వెళ్లడం లేదు.

111
00:15:47,574 --> 00:15:52,078
వాటి వెనుకగా ఉన్న పొగమంచు అడవుల్లోకి
అవి ముందుగా వెళ్లాలి.

112
00:16:00,795 --> 00:16:02,255
బార్బరిడాక్టిలస్.

113
00:16:02,964 --> 00:16:06,927
బలమైన, వేటాడే టేరోసార్స్
సాధారణంగా చేపలను వేటాడతాయి.

114
00:16:07,719 --> 00:16:10,680
కానీ ఈ చిట్టి పక్షులను అది వదులుకోలేదు.

115
00:16:19,856 --> 00:16:24,945
దాని నుండి తప్పించుకోవడానికి ఒక మార్గం
తమ రెక్కలు ముడిచి కిందకి పడిపోవడమే.

116
00:16:32,077 --> 00:16:36,039
కానీ ఎత్తు తగ్గిపోతే అడవులు చేరుకోవడం
వాటికి కష్టం అవుతుంది.

117
00:17:13,159 --> 00:17:15,411
ఒకటి నివాస ప్రదేశంలోకి నేలకూలింది.

118
00:17:15,495 --> 00:17:18,540
ఆ చిట్టి పక్షులకి స్వంత కాళ్ల మీద జీవించే
ప్రదేశం కాదు ఇది.

119
00:17:42,814 --> 00:17:46,651
మొదటి విడత పొదిగిన పక్షులలో
అదృష్టవశాత్తూ బతికిపోయిన చిట్టి పక్షి

120
00:17:49,195 --> 00:17:51,489
సరైన మార్గంలో ముందుకు సాగిపోతుంది.

121
00:18:10,508 --> 00:18:11,760
అభయారణ్యము.

122
00:18:14,596 --> 00:18:18,975
పొదిగిన పక్షి పిల్లలలో కొన్ని మాత్రమే మిగిలి
ఇంత దూరం చేరుకోగలుగుతాయి.

123
00:18:21,853 --> 00:18:23,021
కానీ వాటికి, ఈ అడవి

124
00:18:23,104 --> 00:18:28,318
ఆ చిట్టి టేరోసార్ పక్షికి అవసరమైన ఆశ్రయం
ఇంకా ఆహారం అందిస్తుంది.

125
00:18:31,029 --> 00:18:34,449
మరో అయిదు సంవత్సరాల వరకూ
ఆ అడవే వాటికి ఇల్లు అవుతుంది.

126
00:18:35,659 --> 00:18:38,954
తరువాత, అవి ఎదిగి పెద్ద పక్షులతో చేరడానికి
సిద్ధమవుతాయి,

127
00:18:39,037 --> 00:18:41,915
సముద్రంలో చేపలను వేటాడుతూ పెద్దవి అవుతాయి.

128
00:18:52,467 --> 00:18:57,222
కొన్ని సముద్ర జంతువులు తమ జీవిత కాలం అంతా
సముద్రంలో చేపలను వేటాడుతూ గడుపుతాయి

129
00:18:57,305 --> 00:19:01,726
కానీ ఒక ప్రత్యేకమైన పని మీద మాత్రం అవి
అప్పుడప్పుడు తీరానికి రావలసి వస్తుంది.

130
00:19:03,520 --> 00:19:07,691
సముద్ర గర్భంలో కలిసిపోయిన
జీలాండియా ఖండపు సముద్ర జలాలలో,

131
00:19:07,774 --> 00:19:10,277
ఒక సుదీర్ఘ ప్రయాణం ముగింపునకు సిద్ధమవుతోంది.

132
00:19:11,444 --> 00:19:13,780
ఇవి టౌరంగిసార్స్,

133
00:19:13,863 --> 00:19:17,701
సుమారు ముప్పై అడుగుల పొడవైన
భారీ సముద్ర సరీసృప జీవి.

134
00:19:24,916 --> 00:19:29,421
ఈ ఆడ జంతువుని తన ఆరు నెలల పసికూన
అనుసరిస్తూ ఉంటుంది.

135
00:19:34,301 --> 00:19:38,263
ఆ ఆడజంతువు ప్రతి రెండేళ్లకో ఎప్పుడో
ఒకే ఒక్క పిల్లకి జన్మనిస్తుంది.

136
00:19:38,346 --> 00:19:39,973
అది చాలా భారీ పెట్టుబడి,

137
00:19:40,056 --> 00:19:44,144
ఆ తల్లికీ పిల్లకీ మధ్య అనుబంధానికి
అదే చాలా ముఖ్యమైనది.

138
00:19:55,113 --> 00:20:00,118
ఈ ఆడజంతువు తన పసికూనని మైళ్ల దూరంలో
ఉన్న ఈ తీరానికి తీసుకువచ్చింది.

139
00:20:12,172 --> 00:20:13,590
అవి ఒంటరివి కావు.

140
00:20:14,174 --> 00:20:17,886
టౌరంగిసార్స్ దక్షిణ పసిఫిక్ మహాసముద్రం
నుంచి కూడా ఇక్కడికి వస్తాయి.

141
00:20:34,319 --> 00:20:40,033
మగజంతువులు కూడా ఇక్కడికి వచ్చి
ఆడ జంతువులను మచ్చిక చేసుకోవాలని చూస్తాయి.

142
00:20:46,915 --> 00:20:51,628
అయితే ప్రస్తుతానికి, జత కలవడం అనేది
ఆడ జంతువు ప్రధాన లక్ష్యం కాదు.

143
00:20:56,508 --> 00:21:00,595
మిగతా ఎక్కడా దొరకనిది ఏదో ఇక్కడ
ఈ తీర ప్రాంతం అందిస్తోంది.

144
00:21:17,237 --> 00:21:22,200
గులకరాళ్లు విశిష్టంగా నున్నగా, గట్టిగా ఇంకా
గుండ్రంగా ఉంటాయి.

145
00:21:24,744 --> 00:21:29,332
నదీ జలాల ప్రవాహం కారణంగా అవి ఆ రూపులోకి
మారతాయి, కానీ వాటిని కనుగొనడం కష్టం.

146
00:21:36,548 --> 00:21:40,051
అయితే, ఇక్కడ, ఈ జలపాతం
అడుగు భాగంలోని కొలనులో,

147
00:21:40,135 --> 00:21:41,636
అవి చాలా ఎక్కువగా ఉన్నాయి.

148
00:21:41,720 --> 00:21:44,222
ఈ టౌరంగిసార్స్ వాటిని ఏరుకుంటాయి.

149
00:21:50,020 --> 00:21:52,314
ఆ తరువాత అవి చాలా ప్రత్యేకమైన పని ఒకటి చేస్తాయి.

150
00:21:52,981 --> 00:21:54,316
వాటిని అవి మింగేస్తాయి.

151
00:21:56,192 --> 00:22:01,740
ఆ రాళ్లు వాటి కడుపులో బరువును పెంచి,
అరుగుదలకు ఉపయోగపడతాయి.

152
00:22:01,823 --> 00:22:05,619
తమ కడుపుల్లో నమలకపోవడం వల్ల పేరుకుపోయిన
ఆహారాన్ని మెత్తగా నలగ్గొట్టి

153
00:22:05,702 --> 00:22:08,038
అవి అరిగేలా చేస్తాయి ఈ గులకరాళ్లు.

154
00:22:16,338 --> 00:22:17,589
ఒక చిట్టి జంతువుకి,

155
00:22:17,672 --> 00:22:21,343
మొదటిసారి గులకరాళ్లను మింగడం
అంత తేలికైన విషయం కాదు.

156
00:22:22,385 --> 00:22:24,429
అందుకు కొద్దిగా సాధన చేయాలి.

157
00:22:27,390 --> 00:22:33,021
కానీ తల్లి జంతువుకి తనకు తగిన మగ జంతువుని
వెతకడానికి ఇది ఒక అవకాశం కల్పిస్తుంది.

158
00:23:13,937 --> 00:23:17,315
ఆ పసికూన చివరికి సాధించింది.

159
00:23:22,654 --> 00:23:25,198
ఇప్పుడు అది వీలైనన్ని రాళ్లను మింగగలుగుతుంది.

160
00:23:25,282 --> 00:23:29,327
ఇది పెద్దదయ్యే కొద్దీ మరిన్ని రాళ్లు
మింగడానికి ఇక్కడికి వస్తుంది.

161
00:23:35,917 --> 00:23:39,045
ఈ కుటుంబం ఈ తీర ప్రాంతాన్ని వదిలి

162
00:23:39,129 --> 00:23:41,381
మళ్లీ సముద్రంలోకి వెళ్లే సమయం వచ్చింది.

163
00:23:41,464 --> 00:23:43,842
ఈ చిన్నారి టౌరంగిసార్ విషయంలో,

164
00:23:43,925 --> 00:23:47,470
అది పెద్దయ్యే క్రమంలో ఇది చాలా ముఖ్యమైన దశ.

165
00:23:58,481 --> 00:23:59,774
దక్షిణ యూరోప్ లో,

166
00:23:59,858 --> 00:24:02,736
అట్లాంటిక్ సముద్రం ప్రసిద్ధమైన
టెథిస్ సముద్రం కలిసే ప్రదేశంలో,

167
00:24:02,819 --> 00:24:06,656
సముద్ర తీరాలలో భిన్నమైన జంతుజాతులు
మనుగడ సాగిస్తున్నాయి.

168
00:24:09,034 --> 00:24:13,371
సముద్ర మట్టం పెరగడం అంటే
ఎన్నో ద్వీపాలు మునిగిపోయి

169
00:24:13,455 --> 00:24:16,875
ఇప్పుడు స్పాంజ్ లు, పుట్టగొడుగులు ఇంకా కొరల్స్ తో
కప్పబడిపోయాయి.

170
00:24:27,010 --> 00:24:31,264
ఈ లోతులేని తీరాలలోని పగడపు దిబ్బలు
ఇక్కడ సూర్యరశ్మిని ఉపయోగించుకుంటూ,

171
00:24:31,348 --> 00:24:35,268
తమ పొరల లోపల పెరిగే శైవలాలతో
అవి జత కలుస్తాయి.

172
00:24:43,944 --> 00:24:48,573
సముద్రంలో ప్రవాహపు తరంగాలలో తేలియాడే
చిన్న చిన్న ఆహార పదార్థాలను అవి సేకరిస్తాయి.

173
00:25:05,131 --> 00:25:09,594
ఈ సముద్ర జీవులు అసంఖ్యాకంగా
బండ రాళ్ల మీద విస్తరిస్తాయి.

174
00:25:14,391 --> 00:25:18,395
కానీ ఇక్కడ ఒక్క రాతిబండ మాత్రం
బోసిగా ఉండి ఆశ్చర్యపరుస్తుంది.

175
00:25:21,565 --> 00:25:25,569
దీనికి అవతల సముద్రపు లోతుల్లో,

176
00:25:25,652 --> 00:25:28,280
వేటాడే జంతువులకు అది ఆవాసం...

177
00:25:43,920 --> 00:25:47,549
అమాయకపు రీఫ్ చేపలకు అది ప్రమాదం.

178
00:26:14,659 --> 00:26:19,039
కానీ ఈ జాతి చేపలు భయపడాల్సిన అవసరం లేదు.

179
00:26:20,332 --> 00:26:24,753
ఇది హాఫ్మాన్ కనుగొన్న మొసాసార్,
ఇది సముద్రంలోనే అత్యంత ప్రమాదకర వేట జంతువు.

180
00:26:25,337 --> 00:26:29,216
కానీ ఇది ఇక్కడికి వేటాడటానికి రాలేదు.
అది శుభ్రం చేయించుకోవడానికి వచ్చింది.

181
00:26:34,888 --> 00:26:40,518
మొసాసార్లు భారీ పరిమాణంలోని బల్లులు,
వీటికి బల్లికి ఉన్నట్లే నాలుక చీలి ఉంటుంది,

182
00:26:40,602 --> 00:26:44,439
ఇవి జత కలిసే కాలంలో,
బల్లి తరహా రంగురంగుల చర్మం కలిగి ఉంటుంది.

183
00:26:47,108 --> 00:26:50,612
ఆ పాత చర్మాన్ని వదలగొట్టుకోవడానికి ఇది సమయం.

184
00:27:02,415 --> 00:27:04,376
పైగా మనం చూడచక్కగా ముస్తాబు కావాలంటే,

185
00:27:04,459 --> 00:27:08,088
శరీరం అంతా రుద్దుకోవడానికి మించినది
మరేమీ ఉండదు.

186
00:27:18,974 --> 00:27:23,395
ఈ వేటజంతువు శరీరం మీద పొరలను
చేపలు ఇంకా రొయ్యలు పీకేస్తాయి.

187
00:27:39,202 --> 00:27:43,832
సముద్రంలో సంచరిస్తూ, గాలి పీలుస్తూ బతికే
ఈ భారీ రాకాసి బల్లి సముద్ర ఉపరితలంలో

188
00:27:43,915 --> 00:27:46,126
తన ఊపిరితిత్తులను గాలితో నింపుకుంటూ,

189
00:27:47,460 --> 00:27:49,838
విశ్రాంతి తీసుకుంటుంది.

190
00:28:06,938 --> 00:28:08,148
ఒక ప్రత్యర్థి.

191
00:28:08,231 --> 00:28:10,942
ఒక యుక్తవయస్సులో ఉన్న మగ మొసాసార్
ఆ ప్రాంతంలో ఆధిపత్యం కోసం పోరాడుతోంది.

192
00:28:37,135 --> 00:28:40,680
ఈ వృద్ధ మగ మొసాసార్ పదిహేను టన్నుల
భారీ కాయపు జంతువు.

193
00:28:40,764 --> 00:28:43,183
కానీ దాని ప్రత్యర్థి చాలా చురుకైనది.

194
00:28:56,655 --> 00:29:01,243
అవి గనుక ఈ విధంగా సమవుజ్జీలు అయితే,
ఆ పోరాటాలు చాలా హింసాత్మకంగా ఉంటాయి.

195
00:29:03,620 --> 00:29:07,499
మొసాసార్లను కనుగొన్నప్పుడు వాటి పుర్రెలలో
ప్రత్యర్థి జంతువుల

196
00:29:07,582 --> 00:29:09,376
దంతపు ముక్కలు ఇరుక్కుపోయి కనిపించాయి.

197
00:29:16,508 --> 00:29:18,593
ముసలి మగ జంతువు గట్టిగా ఊపిరి పీల్చుకుంది.

198
00:29:26,601 --> 00:29:28,937
ఇప్పుడు దానికి అనుకూలంగా ఉంది.

199
00:29:34,067 --> 00:29:37,487
తన ప్రత్యర్థిని సముద్ర లోతుల్లోకి
లాక్కెళ్లి దానిని ఉక్కిరిబిక్కిరి చేస్తోంది.

200
00:30:24,326 --> 00:30:26,870
వృద్ధ మగ మొసాసార్ గెలిచింది.

201
00:30:27,704 --> 00:30:31,958
ఇప్పటికి అయితే, ఈ పగడపు దిబ్బ
దాని సామ్రాజ్యంగానే ఉంటుంది.

202
00:30:40,217 --> 00:30:44,971
ఉత్తర అమెరికా తీర ప్రాంతంలో
ఆకాశంలో నెలవంక.

203
00:30:49,684 --> 00:30:56,107
ఆ ప్రశాంతమైన, చీకటి రాత్రులలో
ఒక అరుదైన అందమైన సంఘటన జరగబోతోంది.

204
00:31:04,783 --> 00:31:08,828
ఈ రాత్రివేళ, సముద్ర లోతుల్లో కూడా,
వెలుగు ఉండబోతోంది.

205
00:31:21,841 --> 00:31:25,887
మెరిసే అమొనైట్లు అగాథాల్లోంచి పైకి వస్తాయి.

206
00:31:34,813 --> 00:31:38,942
అమొనైట్లు నత్తల జాతికి చెందిన జీవులు,
అక్టోపస్ ఇంకా స్క్విడ్ లకు సంబంధించినవి.

207
00:31:39,651 --> 00:31:43,947
ఈ స్కఫైడిట్ అమొనైట్లు ఒక మనిషి అరచేతి కన్నా
పెద్దగా ఉండవు.

208
00:31:52,163 --> 00:31:55,917
కొద్ది వారాలుగా, అవి సముద్ర తీర ప్రాంతపు
లోతులలో గుమిగూడుతున్నాయి.

209
00:32:02,382 --> 00:32:06,845
సముద్ర గర్భంలో, ఈ కాంతులతో ప్లాంక్టన్ ని
ఆకర్షించి ఆహారంగా మార్చుకుంటాయి.

210
00:32:07,554 --> 00:32:11,016
కానీ ఈ రాత్రి, ఇవి భిన్నమైన పని చేయబోతున్నాయి.

211
00:32:13,643 --> 00:32:17,105
అవి జత కలవడం కోసం సముద్ర ఉపరితలానికి వస్తున్నాయి.

212
00:32:17,188 --> 00:32:21,151
ప్రతి సమూహంలో వేల సంఖ్యలో అమొనైట్లు చేరాయి.

213
00:32:34,331 --> 00:32:39,753
ఒకదానికి ఒకటి తగులుతూ, అవి
ప్రకృతి సహజమైన కాంతి తరంగాలను సృష్టిస్తాయి.

214
00:32:49,095 --> 00:32:51,723
వాటి నాడీ వ్యవస్థ సంక్లిష్టమైనది,

215
00:32:51,806 --> 00:32:55,268
ఫోటోసైట్స్ అనే కాంతిని ఉత్పత్తి చేసే కణాలను
ఈ నాడీ వ్యవస్థ నియంత్రిస్తుంది.

216
00:33:04,236 --> 00:33:09,115
తమ కన్నా పెద్దగా ఉండే ఆడ అమొనైట్ల చుట్టూ
మగ అమొనైట్లు చక్కర్లు కొడతాయి.

217
00:33:10,659 --> 00:33:16,623
అవి ప్రసరించే కాంతి తరంగాలు అనుసరించి
ఎవరు సరిజోడి ఎవరు కాదు అనేది నిర్ధారించబడుతుంది.

218
00:33:21,503 --> 00:33:25,966
ఆడ మగ జంట సంభోగించినప్పుడు,
అవి తమ కాంతి తరంగాలను సమన్వయం చేసుకుంటాయి.

219
00:33:32,597 --> 00:33:37,060
ఆమె కాంతి తరంగాల లయని అతను అందుకోలేకపోతే
అతడు తిరస్కరించబడతాడు.

220
00:33:42,148 --> 00:33:44,359
కానీ ఇక్కడ సంపూర్ణమైన సమన్వయం కుదిరింది.

221
00:33:47,737 --> 00:33:51,992
ఈ జంట ఇప్పుడు సంభోగించి
మరొక తరాన్ని పుట్టించడానికి సమాయత్తం అవుతోంది.

222
00:33:57,455 --> 00:33:59,040
ఫలదీకరణ జరిగాక,

223
00:33:59,124 --> 00:34:02,711
ఆడ అమొనైట్లు గుడ్లు పెట్టడం కోసం
గూళ్లలోకి చేరిపోతాయి.

224
00:34:11,595 --> 00:34:13,722
తక్కువ కాలం జీవించే చాలా
సెఫెలోపోడ్స్ జాతి సముద్ర జీవులలో

225
00:34:13,805 --> 00:34:17,224
సంతానోత్పత్తి అనేది వాటి చివరి దశ.

226
00:34:22,856 --> 00:34:27,110
మరుసటి రోజు ఉదయానికి, ఈ వెలుగులు
ఆరిపోయి అవి మరణించి ఉంటాయి.

227
00:34:37,495 --> 00:34:41,499
ఆ అందమైన రాత్రే వాటికి చివరి రాత్రి.

228
00:34:54,596 --> 00:34:58,975
అసంఖ్యాకమైన జీవరాశులు సంభోగించడానికి,
తమ సంతానాన్ని వృద్ధి చేసుకోవడానికీ,

229
00:34:59,059 --> 00:35:04,898
ఆహారాన్ని సమకూర్చుకోవడానికీ భూగోళం అంతటా ఉన్న
సముద్ర తీరాలు అనువైన పరిస్థితులు కల్పిస్తున్నాయి.

230
00:35:11,988 --> 00:35:14,449
జీలాండియా సముద్రపు లోతులేని ప్రదేశాలలో

231
00:35:15,367 --> 00:35:19,162
టౌరంగిసార్స్ పెద్ద సంఖ్యలో గుంపులుగా గుమిగూడాయి.

232
00:35:34,010 --> 00:35:39,558
వాటి నాలుగు రెక్కలతో అవి ఈదుతూ
సునాయాసంగా ప్రయాణం సాగిస్తూ

233
00:35:39,641 --> 00:35:43,019
వేసవిలో ఇక్కడ గుంపులుగా గుమిగూడే
చేపల మందలను వేటాడటానికి వస్తాయి.

234
00:35:44,938 --> 00:35:47,857
మధ్యమధ్యలో, అవి సముద్ర ఉపరితలం చేరుకుని
గట్టిగా గాలి పీల్చుకుని

235
00:35:47,941 --> 00:35:51,278
తిరిగి సముద్ర గర్భంలో తమ వేటను కొనసాగిస్తాయి.

236
00:36:00,078 --> 00:36:04,457
కానీ ఒక్క ఆడ జంతువు మాత్రం దాని సహజమైన
లక్షణంతో ఈదడం లేదు.

237
00:36:05,709 --> 00:36:10,922
ఆమె ఇంకా తన రెండు సంవత్సరాల పసికూన
మిగతా గుంపు కంటే వెనుకబడి ఉన్నారు.

238
00:36:14,843 --> 00:36:17,679
ఈ ఆడ జంతువు అతి కష్టంగా ఈదుతోంది.

239
00:36:20,098 --> 00:36:23,226
అయితే అది ఎవరి కంటా పడకుండా ఉండలేదు.

240
00:36:26,396 --> 00:36:30,025
ప్రమాదకారి అయిన వేటాడే జంతువు, కైకైఫిలు.

241
00:36:35,864 --> 00:36:39,993
బలహీనంగా ఉన్న ఆడ జంతువు
ఒక ఊరించే లక్ష్యంగా మారింది.

242
00:36:43,705 --> 00:36:47,375
సముద్ర గర్భం లోతుకు వెళ్లడం ద్వారా
అది ప్రమాదాన్ని తగ్గించుకోగలదు.

243
00:36:53,215 --> 00:36:57,761
అయితే ఆ మొసాసార్ దృష్టిని మరల్చడం అనేది
ఆ పసికూనకు ప్రమాదకరమైన ఆట.

244
00:36:59,679 --> 00:37:01,848
కానీ అది సమయాన్ని తీసుకుంటోంది.

245
00:37:07,312 --> 00:37:10,774
తల్లి ఇంకా పిల్ల పూర్తిగా ఒంటరిగా లేరు.

246
00:37:21,534 --> 00:37:23,995
ఈ ప్రతి జంతువు బహుశా సంబంధం కలిగి ఉండచ్చు,

247
00:37:24,079 --> 00:37:28,667
అందుకే కైకైఫిలు ని తరిమికొట్టడం
ఆ జంతువులన్నింటికీ అవసరం.

248
00:37:53,191 --> 00:37:57,737
ఈ ఆడజంతువు బలహీనంగా ఉండటానికి
ఒక కారణం ఉంది.

249
00:37:58,780 --> 00:38:00,323
ఆమె గర్భవతి.

250
00:38:24,890 --> 00:38:28,643
ఏడాదిన్నర గర్భం ధరించిన తరువాత,
ఇంక ఇప్పుడు,

251
00:38:29,519 --> 00:38:30,812
ఒక పసిబిడ్డ జన్మించింది.

252
00:38:36,902 --> 00:38:41,740
తన తల్లి పొడవులో దాదాపు సగం ఉండి
సుమారు పది అడుగుల పొడవు ఉంది.

253
00:38:42,407 --> 00:38:45,660
సృష్టిలోనే అతిపెద్ద పసికూన ఇది.

254
00:38:53,710 --> 00:38:58,590
మొదటిసారి గాలి పీల్చుకోవడం కోసం
సముద్ర ఉపరితలానికి అది చేరుకోవాలి.

255
00:39:19,819 --> 00:39:24,199
ఈ యువ టౌరంగిసార్ సుమారు
ఎనభై సంవత్సరాల పాటు జీవించగలదు.

256
00:39:26,243 --> 00:39:28,954
ఇప్పుడు, తన కుటుంబం అండగా ఉండటంతో,

257
00:39:29,037 --> 00:39:32,040
ఒక వేటజంతువుగా దాని స్థానాన్ని అది సొంతం చేసుకోగలదు...

258
00:39:35,126 --> 00:39:38,004
మన భూగోళంలోనే సహజ సంపన్నమైన ప్రదేశం,

259
00:39:39,130 --> 00:39:44,052
మన చరిత్రపూర్వ భూగోళంలో సముద్ర తీరాల చుట్టూ
ఆవరించి ఉన్న సముద్రాలు.

260
00:39:59,276 --> 00:40:01,820
తరువాయి భాగంలో,

261
00:40:01,903 --> 00:40:07,284
ఉడుకెత్తించే ఉష్ణోగ్రతలు ఉన్న ఎడారుల మధ్య
ఆడ జత కోసం భారీ డైనోసార్ల పోరు.

262
00:40:08,243 --> 00:40:09,661
ఇంకా భూగోళం అంతటా,

263
00:40:09,744 --> 00:40:14,583
నివాసయోగ్యం కాని అత్యంత ప్రతికూల పరిస్థితులలో

264
00:40:14,666 --> 00:40:17,878
మనుగడ సాగించడానికి విశిష్టమైన ప్రత్యేక జీవులు
తమకు తెలిసిన ప్రతి ఉపాయాన్నీ అమలు చేయాలి.

265
00:40:18,879 --> 00:40:21,923
కథల వెనుక శాస్త్రీయ మర్మాన్ని తెలుసుకోవడానికి,

266
00:40:22,007 --> 00:40:26,469
షో వెబ్ సైట్ ని వెంటనే చూడండి.

267
00:41:54,516 --> 00:41:56,518
తెలుగు అనువాదం: సతీశ్ కుమార్