1
00:00:11,721 --> 00:00:15,976
DAVID ATTENBOROUGH SUNAR

2
00:00:16,560 --> 00:00:21,606
Elbette şimdiye dek var olmuş
en dikkat çekici

3
00:00:22,148 --> 00:00:26,361
ve kesinlikle en ünlü hayvanlardan biri
dinozordur.

4
00:00:27,404 --> 00:00:29,656
Tyrannosaurus rex.

5
00:00:30,699 --> 00:00:35,245
Hepimizin hayal gücünü ateşleyen
bir hayvan.

6
00:00:35,328 --> 00:00:38,290
Nasıl bir hayvandı?

7
00:00:38,373 --> 00:00:41,585
Neye benziyordu? Nasıl yaşardı?

8
00:00:41,668 --> 00:00:45,630
Artık bilimsel araştırmalar
bu tür soruları cevapladı

9
00:00:45,714 --> 00:00:47,966
ve sadece T. rex değil,

10
00:00:48,049 --> 00:00:51,386
onunla yaşayan
diğer türler hakkındaki soruları da

11
00:00:51,469 --> 00:00:58,059
ve en yeni görüntüleme teknolojileri
onları canlandırmamızı sağlıyor.

12
00:01:01,980 --> 00:01:05,901
Dünya gezegeni, 66 milyon yıl önce.

13
00:01:13,992 --> 00:01:17,537
Gökler uçan devlerle dolu.

14
00:01:20,081 --> 00:01:24,127
Denizlerde canavar sürüngenler
derinlerde devriye geziyor

15
00:01:26,171 --> 00:01:29,299
ve karada her türden dinozor

16
00:01:30,508 --> 00:01:33,261
hayatta kalma mücadelesi veriyor.

17
00:01:39,434 --> 00:01:45,732
Dinozorların hâkimiyetindeki
dünya hakkında artık çok şey biliyoruz.

18
00:01:49,694 --> 00:01:52,239
Bu onların hikâyesi.

19
00:02:05,085 --> 00:02:09,296
Kıyılar

20
00:02:09,381 --> 00:02:14,970
Kuzey Amerika'yı bölen
büyük iç denizin güney kıyıları

21
00:02:23,311 --> 00:02:27,107
ve karanın en tepedeki avcısının izleri.

22
00:02:32,612 --> 00:02:36,533
Bir Tyrannosaurus rex yüzüyor.

23
00:02:39,869 --> 00:02:43,164
Boş, hava dolu kemikleri
ve güçlü arka uzuvları

24
00:02:43,248 --> 00:02:46,418
T. rex'i çok etkili bir yüzücü yapar.

25
00:02:52,424 --> 00:02:58,638
Bu, genç ailesiyle gezen
yetişkin bir erkek.

26
00:03:02,267 --> 00:03:06,479
Yavruları artık bu sahilin kıyısındaki
çok sayıda adaya doğru

27
00:03:06,980 --> 00:03:10,984
çıktığı yolculukta
onu izleyebilecek yaşa geldi.

28
00:03:34,466 --> 00:03:38,845
Yeterince kısa bir geçiş
ama yine de tehlikeli olabilir.

29
00:03:44,309 --> 00:03:45,727
Bir mosasaur.

30
00:03:45,810 --> 00:03:49,981
Bir tyrannosaur'dan iki kat iri
ve 15 tondan ağır

31
00:03:50,065 --> 00:03:52,484
dev bir deniz kertenkelesi.

32
00:04:03,161 --> 00:04:05,622
Gezegendeki en iri avcı.

33
00:04:13,797 --> 00:04:17,007
Mosasaur'un menüsünde
normalde kaplumbağalar olur

34
00:04:19,344 --> 00:04:23,557
ama bu sürü de hoş bir atıştırmalık olur.

35
00:04:33,900 --> 00:04:36,570
Yetişkin bir T. rex suda bile

36
00:04:36,653 --> 00:04:39,322
kendisini
çok etkili biçimde savunabilirdi…

37
00:04:43,827 --> 00:04:45,912
…ama küçükler yakınında kalmalı.

38
00:05:30,373 --> 00:05:34,002
Tyrannosaurus rex'ler ilk yılda
sayısı 15 civarında olan

39
00:05:34,085 --> 00:05:38,215
orijinal sürülerinin
en az üçte ikisini sıklıkla kaybederler.

40
00:05:45,597 --> 00:05:48,225
Artık sadece dört yavru kaldı.

41
00:05:57,776 --> 00:06:01,196
Ada güvenlik ve yiyecek ihtimali sunuyor.

42
00:06:02,113 --> 00:06:05,825
İki tonluk dev kaplumbağalar
yumurtlamaya geldi…

43
00:06:10,163 --> 00:06:12,832
…ama onu buraya çeken kaplumbağa bu.

44
00:06:17,254 --> 00:06:21,174
Ölmüş ve tyrannosaur
çürüyen cesedinin kokusunu aldı.

45
00:06:33,019 --> 00:06:35,438
Yumuşak karnına ulaşabilirse

46
00:06:35,522 --> 00:06:39,109
900 kilodan fazla yenecek ete erişecek.

47
00:06:54,791 --> 00:06:58,587
T. rex doğadaki en güçlü çeneye sahip…

48
00:07:00,714 --> 00:07:04,509
…ve beş tonun üstünde bir güçle
ısırabilir.

49
00:07:06,469 --> 00:07:12,017
Küçükler tatmaya çok istekli
ama paylaşmıyor.

50
00:07:12,601 --> 00:07:15,520
Kendi kendilerine avlanmayı
öğrenmelerinin vakti geldi…

51
00:07:18,106 --> 00:07:21,151
…ama kumsal pek umut verici görünmüyor…

52
00:07:27,574 --> 00:07:31,953
…ama akşam yaklaşırken
durum değişmeye başlıyor.

53
00:07:38,043 --> 00:07:43,506
Bebek kaplumbağalar kumun içinde
yumurtadan çıkıp denize gitmeye başlıyor.

54
00:07:55,268 --> 00:07:59,272
Genç T. rex'ler
ideal bir eğitim alanına getirildi.

55
00:08:06,112 --> 00:08:10,116
Yumurtadan çıkan kaplumbağalar
tam acemilerin baş edebileceği boyda.

56
00:08:19,042 --> 00:08:23,004
Bir avcının meraklı olması faydalıdır.

57
00:08:40,020 --> 00:08:42,440
Öğrenecek çok şey var…

58
00:08:55,662 --> 00:09:00,375
…ve burada hem babayı hem de yavruları
tatmin edecek kadar yiyecek var.

59
00:09:09,676 --> 00:09:11,303
Hem başarısız olursanız

60
00:09:11,386 --> 00:09:14,764
başkasının yemeğini çalabilirsiniz.

61
00:09:35,785 --> 00:09:37,078
Küre çapında

62
00:09:37,162 --> 00:09:43,168
bu sığ kıyı denizleri 40 milyon
kilometreden uzun bir alanı kaplıyor.

63
00:09:43,251 --> 00:09:46,171
En büyük kıtadan bile çok daha büyük.

64
00:09:48,215 --> 00:09:51,009
Bu, suların zenginlikleriyle birleşince

65
00:09:51,092 --> 00:09:53,720
denizleri çok önemli bir habitat
hâline getiriyor.

66
00:09:59,935 --> 00:10:02,145
Karanın denizle birleştiği her yerde

67
00:10:02,229 --> 00:10:06,650
besin maddeleri derinlerden yükselip
canlı sayısının artmasını sağlıyor.

68
00:10:09,402 --> 00:10:12,697
Büyük balık sürülerinin kıyıya yaklaştığı

69
00:10:12,781 --> 00:10:16,785
burada, Kuzey Atlantik'te özellikle yoğun.

70
00:10:26,670 --> 00:10:32,384
Bir tür hayvan böyle yerlerde serpiliyor
ve çok büyük koloniler kuruyor.

71
00:10:37,556 --> 00:10:40,600
Uçan sürüngenler. Pterosaur'lar.

72
00:10:41,518 --> 00:10:46,398
Burada, Kuzey Afrika sahillerinde
yedi farklı türleri var.

73
00:10:49,192 --> 00:10:53,780
Buraya beslenmeye, dinlenmeye
ve yavrularını yetiştirmeye geliyorlar.

74
00:10:56,658 --> 00:11:00,453
Tethydraco'lar yerde zaman geçirmeye
iyi uyum sağlamıştır

75
00:11:00,537 --> 00:11:04,749
ve yuvalarını burada kurmakla kalmaz,
sürülerini korumak için de kalırlar…

76
00:11:10,005 --> 00:11:12,966
…ve yavrularının
kesinlikle korunmaya ihtiyacı var.

77
00:11:17,554 --> 00:11:20,599
Phosphatodraco'nun kama gagası.

78
00:11:28,106 --> 00:11:31,902
İki metre 70 santimlik avcı
sinsice bu kolonilerde gezip

79
00:11:31,985 --> 00:11:35,572
korunmayan bir yavruyu kapma şansı arıyor

80
00:11:41,786 --> 00:11:45,957
ama bazı pterosaur türleri
kara hayatına daha az uyum sağlamıştır.

81
00:11:46,041 --> 00:11:49,502
Biraz farklı bir
yuva kurma stratejileri vardır.

82
00:11:52,464 --> 00:11:56,635
Yuvalarını avcıların dikkatini
daha az çekecekleri yerlere kurarlar.

83
00:11:58,011 --> 00:12:00,889
Yalıtılmış uçurumlar idealdir.

84
00:12:03,475 --> 00:12:07,687
Pterosaur yumurtaları derimsi olur
ve kolayca kuruyabilirler,

85
00:12:07,771 --> 00:12:09,981
bu yüzden de üstlerinin örtülmesi gerekir.

86
00:12:11,691 --> 00:12:15,904
Bu yosun yığının altında
bir şey kıpırdanıyor.

87
00:12:22,202 --> 00:12:25,872
Sadece birkaç santim boyunda
ve ağırlığı 50 gramdan az

88
00:12:25,956 --> 00:12:28,250
bir Alcione yavrusu.

89
00:12:34,047 --> 00:12:37,467
Anneleri yumurtaları
iki ay kadar önce buraya bıraktı.

90
00:12:51,565 --> 00:12:54,568
Birbirlerine seslenmeleri
yumurtadan çıkmalarını senkronize ediyor.

91
00:12:55,610 --> 00:12:58,113
Birlikten güç doğar.

92
00:13:02,617 --> 00:13:05,495
İlk içgüdüleri tırmanmak.

93
00:13:29,394 --> 00:13:33,315
Yüzlerce yuvada yumurtadan çıkan yavrular
ilk uçuşlarına hazırlanmak için

94
00:13:33,398 --> 00:13:35,650
uçurumun tepesinde toplanıyor

95
00:13:44,159 --> 00:13:46,411
ama kanatları hâlâ gelişmemiş.

96
00:13:47,662 --> 00:13:51,082
Kanat zarlarını destekleyen
uzun parmağın kemikleri

97
00:13:51,166 --> 00:13:56,171
düzelip birbirine kilitlenmeli
ve bu birkaç saat sürecek…

98
00:13:59,090 --> 00:14:00,884
…ama uzun süre burada kalamazlar.

99
00:14:08,350 --> 00:14:12,270
Kemikleri aşırı derecede hafif
ve neredeyse yüzde 90'ı havadır

100
00:14:12,354 --> 00:14:15,815
ve bu da havalanmak için gereken çabayı
çok kolaylaştırıyor.

101
00:14:18,652 --> 00:14:21,696
Öyle bile olsa test uçuşları gereklidir.

102
00:14:23,073 --> 00:14:26,034
Kalkma vakti geldiğinde
doğrusunu yapmaları için

103
00:14:26,117 --> 00:14:28,078
tek bir şansları olacak.

104
00:14:35,669 --> 00:14:39,506
Uçurumun kenarı yukarı yönlü hava akımı
yaratıyor ve bunun faydası olabilir.

105
00:14:39,589 --> 00:14:43,718
Bu yüzden burada toplanıp hâkim rüzgârlara

106
00:14:43,802 --> 00:14:45,929
ve ana karaya doğru dönmek faydalı…

107
00:14:49,391 --> 00:14:52,602
…ama hiçbiri tehlikeyi göze almaya
pek hazır görünmüyor.

108
00:14:59,693 --> 00:15:04,906
Ta ki sonunda
bir yavru hepsini yola çıkarana dek.

109
00:15:44,821 --> 00:15:47,490
Kumsala ve oradaki koloniye gitmiyorlar.

110
00:15:47,574 --> 00:15:52,078
Kumsalın ardındaki
sisli ormana gitmeleri gerek.

111
00:16:00,795 --> 00:16:02,255
Barbaridactylus.

112
00:16:02,964 --> 00:16:06,927
Normalde balık yakalayan
güçlü, avcı pterosaur'lar

113
00:16:07,719 --> 00:16:10,680
ama yavrular kaçırılmayacak kadar güzel.

114
00:16:19,856 --> 00:16:24,945
Kaçınma manevrası yapmanın bir yolu
sadece kanatlarını kapatıp düşmek…

115
00:16:32,077 --> 00:16:36,039
…ama yükseklik kaybetmeleri
ormanlara ulaşmalarını zorlaştıracak.

116
00:17:13,159 --> 00:17:15,411
Koloniye mecburi iniş.

117
00:17:15,495 --> 00:17:18,540
Burası yalnız bir yavruya göre değil.

118
00:17:42,814 --> 00:17:46,651
İlk yavru dalgasından
hayatta kalan şanslı biri…

119
00:17:49,195 --> 00:17:51,489
…hâlâ doğru yönde ilerliyor.

120
00:18:10,508 --> 00:18:11,760
Sığınak.

121
00:18:14,596 --> 00:18:18,975
Uçurumdan ayrılan yavruların çok azı
bu kadar ilerleyebilir…

122
00:18:21,853 --> 00:18:23,021
…ama onlar için

123
00:18:23,104 --> 00:18:28,318
orman genç bir pterosaur'un ihtiyacı olan
tüm barınak ve besini sağlıyor.

124
00:18:31,029 --> 00:18:34,449
Gelecek birkaç yıl boyunca
burası yuvaları olacak.

125
00:18:35,659 --> 00:18:38,954
Sonra açık denizde
balık yakalayan yetişkinlere

126
00:18:39,037 --> 00:18:41,915
katılabilecek kadar iri olacaklar.

127
00:18:52,467 --> 00:18:57,222
Tüm hayatlarını denizde balık avlayarak
geçiren bazı deniz hayvanları

128
00:18:57,305 --> 00:19:01,726
çok özel bir amaç için
zaman zaman kıyıya gelmek zorunda.

129
00:19:03,520 --> 00:19:07,691
Batan kıta Zealandia'nın açıklarında

130
00:19:07,774 --> 00:19:10,277
uzun bir yolculuk sona ermek üzere.

131
00:19:11,444 --> 00:19:13,780
Bunlar tuarangisaur'lar,

132
00:19:13,863 --> 00:19:17,701
neredeyse dokuz metre boyunda,
çok büyük deniz sürüngenleri.

133
00:19:24,916 --> 00:19:29,421
Dişinin yanında altı aylık yavrusu var.

134
00:19:34,301 --> 00:19:38,263
Aşağı yukarı her iki yılda bir
en fazla bir yavrusu olacak.

135
00:19:38,346 --> 00:19:39,973
Büyük bir yatırım

136
00:19:40,056 --> 00:19:44,144
ve bu yüzden anneyle yavru arasındaki
bağın büyük önemi var.

137
00:19:55,113 --> 00:20:00,118
Genç yavrusunu kilometrelerce yoldan
özellikle bu körfeze getirdi…

138
00:20:12,172 --> 00:20:13,590
…ve yalnız değiller.

139
00:20:14,174 --> 00:20:17,886
Tuarangisaur'lar buraya
Güney Pasifik'i geçerek gelir.

140
00:20:34,319 --> 00:20:40,033
Erkekler de dişilerin ilgisini çekmek için
burada toplanır…

141
00:20:46,915 --> 00:20:51,628
…ama şimdilik dişinin önceliği
kur yapmak değil.

142
00:20:56,508 --> 00:21:00,595
Bu körfezde
başka çok yerde olan bir şey var.

143
00:21:17,237 --> 00:21:22,200
Buradaki çakıllar oldukça pürüzsüz,
sert ve yuvarlak.

144
00:21:24,744 --> 00:21:29,332
Nehir suyunun hareketiyle aşınmışlar
ama onları bulmak zor…

145
00:21:36,548 --> 00:21:40,051
…ama burada, şelalenin dibindeki gölde

146
00:21:40,135 --> 00:21:41,636
çok sayıda çakıl var

147
00:21:41,720 --> 00:21:44,222
ve tuarangisaur'lar
istediklerini seçebilirler.

148
00:21:50,020 --> 00:21:52,314
Sonra çok dikkat çekici
bir şey yapıyorlar.

149
00:21:52,981 --> 00:21:54,316
Onları yutuyorlar.

150
00:21:56,192 --> 00:22:01,740
Taşlara hem safra olarak
hem de taşlıkları için ihtiyaçları var.

151
00:22:01,823 --> 00:22:05,619
Taşlar midelerinde kalarak

152
00:22:05,702 --> 00:22:08,038
çiğnenmemiş besinleri ezecekler.

153
00:22:16,338 --> 00:22:17,589
Bir yavru için

154
00:22:17,672 --> 00:22:21,343
ilk seferde taşları yutmayı öğrenmek
kolay değil.

155
00:22:22,385 --> 00:22:24,429
Biraz çalışmak gerekiyor…

156
00:22:27,390 --> 00:22:33,021
…ama bu, annesi için erkekler arasından
uygun bir eş bulmak için de bir fırsat.

157
00:23:13,937 --> 00:23:17,315
Yavru en sonunda başarıyor.

158
00:23:22,654 --> 00:23:25,198
Şimdi olabildiğince çok taş yutacak

159
00:23:25,282 --> 00:23:29,327
ve büyüdükçe daha fazla yutmak için
buraya dönecek.

160
00:23:35,917 --> 00:23:41,381
Ailenin kıyıdan ayrılıp beslenmek için
denize dönme vakti geldi

161
00:23:41,464 --> 00:23:43,842
ve genç tuarangisaur için

162
00:23:43,925 --> 00:23:47,470
bu, yetişkinlik yolunda önemli bir adım.

163
00:23:58,481 --> 00:23:59,774
Güney Avrupa'da,

164
00:23:59,858 --> 00:24:02,736
Atlantik'in
büyük Tetis Denizi'yle buluştuğu yerde

165
00:24:02,819 --> 00:24:06,656
kıyı hayatı
belki de en büyük çeşitliliğe ulaşıyor.

166
00:24:09,034 --> 00:24:13,371
Yükselen deniz seviyesi
sünger, istiridye ve mercanla kaplı

167
00:24:13,455 --> 00:24:16,875
yüzlerce adanın deniz seviyesinin
altında olduğu anlamına geliyor.

168
00:24:27,010 --> 00:24:31,264
Mercanlar bu sığ sularda
güneş ışığından faydalanarak

169
00:24:31,348 --> 00:24:35,268
dokularının içinde yetişen yosunlarla
ortaklıklar kurarlar.

170
00:24:43,944 --> 00:24:48,573
Okyanus akıntılarında süzülen
küçük yiyecek parçacıklarını toplarlar.

171
00:25:05,131 --> 00:25:09,594
Çok sayıda deniz yaratığı
bu kayaları kaplar…

172
00:25:14,391 --> 00:25:18,395
…ama buradaki bir kaya
şaşırtıcı derecede çıplak görünüyor.

173
00:25:21,565 --> 00:25:25,569
Ardında dik bir uçurum ve açık deniz var,

174
00:25:25,652 --> 00:25:28,280
okyanus avcılarının yuvası…

175
00:25:43,920 --> 00:25:47,549
…ve ihtiyatsız resif balıkları için
tehlike…

176
00:26:14,659 --> 00:26:19,039
…ama bu pycnodont balığının
korkmasına gerek yok.

177
00:26:20,332 --> 00:26:24,753
Bu Hoffman mosasaur'u,
okyanusun en ölümcül avcısı

178
00:26:25,337 --> 00:26:29,216
ama buraya beslenmeye gelmedi.
Temizlenmeye geldi.

179
00:26:34,888 --> 00:26:40,518
Mosasaur'lar dev kertenkelelerdir
ve hem çatallı kertenkele dilleri vardır

180
00:26:40,602 --> 00:26:44,439
hem de çiftleşme döneminde derileri
kertenkelelerinki gibi renklenir.

181
00:26:47,108 --> 00:26:50,612
Şimdi eski deriyi atma vakti…

182
00:27:02,415 --> 00:27:04,376
…ve çok güzel görünmeniz gerektiğinde

183
00:27:04,459 --> 00:27:08,088
tüm vücudunuzun
temizlenmesinden azı yetmez.

184
00:27:18,974 --> 00:27:23,395
Balıklar ve karidesler
vücudundan dökülen pulları toplar.

185
00:27:39,202 --> 00:27:43,832
Yüzeyde dinlenmesi bu denize açılan,
hava soluyan kertenkelenin

186
00:27:43,915 --> 00:27:46,126
ciğerlerini doldurup

187
00:27:47,460 --> 00:27:49,838
gevşemesini sağlar.

188
00:28:06,938 --> 00:28:08,148
Bir rakip.

189
00:28:08,231 --> 00:28:10,942
Genç bir erkek,
bölgesi için ona meydan okuyor.

190
00:28:37,135 --> 00:28:40,680
Yaşlı erkek daha ağır, 15 ton

191
00:28:40,764 --> 00:28:43,183
ama rakibi daha çevik.

192
00:28:56,655 --> 00:29:01,243
Eşleşmeler bu kadar denk olunca
bu savaşlar ölümcül olabilir.

193
00:29:03,620 --> 00:29:07,499
Kafataslarına
rakiplerinin parçalanmış dişleri saplı

194
00:29:07,582 --> 00:29:09,376
mosasaur'lar bulunmuştur.

195
00:29:16,508 --> 00:29:18,593
Yaşlı erkek bir nefes alıyor.

196
00:29:26,601 --> 00:29:28,937
Şimdi avantaj onda.

197
00:29:34,067 --> 00:29:37,487
Rakibini aşağı çekerek boğabilir.

198
00:30:24,326 --> 00:30:26,870
Yaşlı erkek kazandı.

199
00:30:27,704 --> 00:30:31,958
En azından şimdilik
bu resif hâlâ onun bölgesi.

200
00:30:40,217 --> 00:30:44,971
Kuzey Amerika sahili üstünde hilal.

201
00:30:49,684 --> 00:30:56,107
Takip eden sakin, karanlık geceler
nadir ve güzel bir olayı tetikliyor.

202
00:31:04,783 --> 00:31:08,828
Bu gece derinlerde bile ışık var.

203
00:31:21,841 --> 00:31:25,887
Parlayan amonitler derinlerden yükseliyor.

204
00:31:34,813 --> 00:31:38,942
Amonitler, ahtapot ve mürekkep balığının
akrabası yumuşakçalardır.

205
00:31:39,651 --> 00:31:43,947
Bu kafadan bacaklılar
bir insan elinden büyük değiller.

206
00:31:52,163 --> 00:31:55,917
Haftalardır sahile yakın derinliklerde
toplanıyorlardı.

207
00:32:02,382 --> 00:32:06,845
Derinlerde bu ışıklar, besinleri olan
planktonları çekmeye yardımcı olabilir

208
00:32:07,554 --> 00:32:11,016
ama bu gece
farklı bir amaca hizmet ediyorlar.

209
00:32:13,643 --> 00:32:17,105
Çiftleşmek için yüzeye çekildiler

210
00:32:17,188 --> 00:32:21,151
ve kısa sürede her resifte
binlercesi toplandı.

211
00:32:34,331 --> 00:32:39,753
Komşu komşuyu tetikleyerek
biyolojik ışıldama dalgaları yaratıyor.

212
00:32:49,095 --> 00:32:51,723
Fotosit adı verilen ışık üreten hücreleri

213
00:32:51,806 --> 00:32:55,268
kontrol eden
karmaşık bir sinir sistemleri var.

214
00:33:04,236 --> 00:33:09,115
Erkekler daha iri dişilerin çevresinde
yer kapmak için itişiyor.

215
00:33:10,659 --> 00:33:16,623
Işıklarındaki ipuçları bize hangisinin
en formdaki ve iyi eş olduğunu gösteriyor.

216
00:33:21,503 --> 00:33:25,966
Çiftler sarmaş dolaş olurken
ışıklarını koordine ediyorlar.

217
00:33:32,597 --> 00:33:37,060
Dişinin ritmine tam uyum sağlayamazsa
reddedilecek…

218
00:33:42,148 --> 00:33:44,359
…ama eş zamanlılıkları mükemmel.

219
00:33:47,737 --> 00:33:51,992
Şimdi bu çift yumurtlayacak
ve bir sonraki kuşağı üretecek.

220
00:33:57,455 --> 00:33:59,040
Döllenmeden sonra

221
00:33:59,124 --> 00:34:02,711
dişiler yumurtalarını salmak için
sığlıklara giderler.

222
00:34:11,595 --> 00:34:13,722
Çoğu kafadan bacaklıda olduğu gibi

223
00:34:13,805 --> 00:34:17,224
üreme kısa hayatlarının son eylemidir.

224
00:34:22,856 --> 00:34:27,110
Sabah bu ışıklar titreşip sönmüş olacak.

225
00:34:37,495 --> 00:34:41,499
Bu büyülü gece son geceleri olacak.

226
00:34:54,596 --> 00:34:58,975
Tüm kürede sahiller sayısız hayvana

227
00:34:59,059 --> 00:35:04,898
çiftleşmek, yavrularını yetiştirmek
ve beslenmek için ideal ortamı sağlar.

228
00:35:11,988 --> 00:35:14,449
Zealandia'nın sığ sularında

229
00:35:15,367 --> 00:35:19,162
büyük tuarangisaur grupları
bir araya geldi.

230
00:35:34,010 --> 00:35:39,558
Yazın burada toplanan balık sürülerini
bulmak için

231
00:35:39,641 --> 00:35:43,019
dört yüzgeçlerini de kullanarak
neredeyse çaba sarf etmeden ilerliyorlar.

232
00:35:44,938 --> 00:35:47,857
Su altındaki uçuşlarına devam etmeden önce

233
00:35:47,941 --> 00:35:51,278
arada bir yüzeye çıkıp nefes alıyorlar…

234
00:36:00,078 --> 00:36:04,457
…ama bir dişi
her zamanki zarafetiyle yüzmüyor.

235
00:36:05,709 --> 00:36:10,922
O ve iki yaşındaki yavrusu
grubun gerisinde kalıyor.

236
00:36:14,843 --> 00:36:17,679
Oldukça zorlanarak hareket ediyor…

237
00:36:20,098 --> 00:36:23,226
…ve bu da fark ediliyor.

238
00:36:26,396 --> 00:36:30,025
Ölümcül bir avcı, Kaikaifilu.

239
00:36:35,864 --> 00:36:39,993
Yaralı görünen dişi, çekici bir hedef.

240
00:36:43,705 --> 00:36:47,375
Derinlere dalmak tehlikeyi azaltabilir.

241
00:36:53,215 --> 00:36:57,761
Yavru için mosasaur'un dikkatini
dağıtmaya çalışmak tehlikeli bir oyun

242
00:36:59,679 --> 00:37:01,848
ama zaman kazanma vakti.

243
00:37:07,312 --> 00:37:10,774
Anne ve yavrusu tamamen yalnız değiller.

244
00:37:21,534 --> 00:37:23,995
Bu bireyler akraba olabilir

245
00:37:24,079 --> 00:37:28,667
ve Kaikaifilu'yu uzaklaştırmak
hepsi için faydalı.

246
00:37:53,191 --> 00:37:57,737
Dişinin belirgin rahatsızlığının
nedeni bu.

247
00:37:58,780 --> 00:38:00,323
Hamile…

248
00:38:24,890 --> 00:38:28,643
…ve şimdi,
bir buçuk yıllık hamileliğin ardından

249
00:38:29,519 --> 00:38:30,812
bir bebek.

250
00:38:36,902 --> 00:38:41,740
Üç metreden uzun,
neredeyse annesinin yarısı kadar.

251
00:38:42,407 --> 00:38:45,660
Tüm zamanların
en büyük bebeklerinden biri.

252
00:38:53,710 --> 00:38:58,590
İlk nefesini almak için yüzeye ulaşmalı.

253
00:39:19,819 --> 00:39:24,199
Bu genç tuarangisaur 80 yıl yaşayabilirdi.

254
00:39:26,243 --> 00:39:28,954
Şimdi ailesinin desteğiyle

255
00:39:29,037 --> 00:39:32,040
dünyanın
en zengin habitatlarından birinde…

256
00:39:35,126 --> 00:39:38,004
…bir avcı olarak yerini alabilir,

257
00:39:39,130 --> 00:39:44,052
tarih öncesi gezegenimizin
denizlerini çevreleyen kıyılarda.

258
00:39:59,276 --> 00:40:01,820
Prehistoric Planet'ta gelecek bölümde,

259
00:40:01,903 --> 00:40:07,284
dev dinozorlar yakıcı çöllerde
eş kazanmak için güreşiyor

260
00:40:08,243 --> 00:40:09,661
ve küre çapında

261
00:40:09,744 --> 00:40:14,583
dünyanın yaşaması en zor bölgelerinde
dikkat çekici uzmanlar

262
00:40:14,666 --> 00:40:17,878
hayatta kalmak için
her numarayı kullanmak zorunda kalıyor.

263
00:40:18,879 --> 00:40:21,923
Bu hikâyelerin ardındaki bilimi
keşfetmek için

264
00:40:22,007 --> 00:40:26,469
şimdi Prehistoric Planet
dizi sayfasına gidin.

265
00:41:54,516 --> 00:41:56,518
Alt yazı çevirmeni: Murat Lü