1
00:00:11,678 --> 00:00:15,182
ĐƯỢC DẪN DẮT BỞI DAVID ATTENBOROUGH

2
00:00:16,517 --> 00:00:21,563
Chắc chắn một trong những loài động vật
đáng chú ý nhất từng tồn tại,

3
00:00:22,105 --> 00:00:26,318
và tất nhiên một trong những loài
nổi tiếng nhất, là khủng long.

4
00:00:27,361 --> 00:00:29,613
Khủng long bạo chúa.

5
00:00:30,656 --> 00:00:35,202
Một loài động vật kích thích
trí tưởng tượng của tất cả chúng ta.

6
00:00:35,285 --> 00:00:38,247
Đó là loài động vật nào vậy?

7
00:00:38,330 --> 00:00:41,542
Trông nó như thế nào? Nó sống ra sao?

8
00:00:41,625 --> 00:00:45,587
Giờ đây, nghiên cứu khoa học
đã trả lời được những câu hỏi đó.

9
00:00:45,671 --> 00:00:47,923
Và không chỉ về Khủng long bạo chúa,

10
00:00:48,006 --> 00:00:51,343
mà còn các loài khác sống cùng với nó.

11
00:00:51,426 --> 00:00:58,016
Và công nghệ hình ảnh mới nhất
cho phép chúng ta tái tạo chúng.

12
00:01:01,436 --> 00:01:05,440
Trái đất, 66 triệu năm về trước.

13
00:01:13,949 --> 00:01:17,494
Bầu trời
đầy những con vật khổng lồ biết bay.

14
00:01:20,038 --> 00:01:24,084
Dưới biển, những loài bò sát khổng lồ
tuần tra dưới vùng nước sâu.

15
00:01:26,128 --> 00:01:29,256
Còn trên mặt đất, mọi loài khủng long,

16
00:01:30,465 --> 00:01:33,218
tất cả đang vật lộn để tồn tại.

17
00:01:39,391 --> 00:01:45,689
Giờ đây chúng ta đã biết quá nhiều
về một thế giới do khủng long thống trị.

18
00:01:49,651 --> 00:01:52,196
Đây là câu chuyện của chúng.

19
00:01:55,365 --> 00:02:01,371
Hành Tinh Thời Tiền Sử

20
00:02:08,544 --> 00:02:11,673
NHỮNG SA MẠC

21
00:02:11,757 --> 00:02:14,301
Phía tây của Nam Mỹ

22
00:02:14,384 --> 00:02:19,097
và một trong những nơi hoang vắng nhất
trên hành tinh thời tiền sử này.

23
00:02:20,682 --> 00:02:23,477
Không có mấy động vật liều mình tới đây,

24
00:02:23,560 --> 00:02:28,524
thế mà đây lại là nơi diễn ra một trong
những cuộc hội ngộ khác thường nhất.

25
00:02:49,878 --> 00:02:51,380
Khủng long Dreadnoughtus.

26
00:03:15,404 --> 00:03:21,326
Thằn lằn hộ pháp. Dài 26 m và nặng 40 tấn.

27
00:03:33,255 --> 00:03:35,257
Đây đều là những con đực,

28
00:03:35,841 --> 00:03:39,595
và chúng đang ở cách bãi thức ăn
là khu rừng rậm rạp nhiều cây số.

29
00:03:42,222 --> 00:03:47,519
Chúng đến đây vì một lý do duy nhất:
tranh giành cơ hội giao phối.

30
00:03:49,813 --> 00:03:53,609
Các đàn thằn lằn cái
chăm chú nhìn những con đực mới đến,

31
00:03:54,693 --> 00:03:57,362
đánh giá sức mạnh và sự phù hợp.

32
00:04:05,621 --> 00:04:08,123
Cái cổ khổng lồ của thằn lằn hộ pháp

33
00:04:08,207 --> 00:04:12,711
được đỡ bởi bộ xương đầy khí siêu nhẹ.

34
00:04:15,339 --> 00:04:18,884
Xương cổ rỗng được nối với
một loạt lá phổi

35
00:04:18,966 --> 00:04:22,721
làm phồng các túi khí cổ họng kỳ dị.

36
00:04:35,609 --> 00:04:41,823
Những con đực thể hiện ấn tượng nhất
sẽ thu hút nhiều con cái nhất.

37
00:04:48,622 --> 00:04:53,001
Con đực khổng lồ này, phủ trắng bụi,

38
00:04:53,585 --> 00:04:56,547
đã được chú ý hai tuần nay.

39
00:04:59,842 --> 00:05:02,928
Nó nặng gần 50 tấn.

40
00:05:11,728 --> 00:05:14,189
Và màn thể hiện của nó, cho tới giờ,

41
00:05:15,315 --> 00:05:17,818
đã khiến mọi kẻ thách đố khiếp sợ.

42
00:05:35,502 --> 00:05:36,753
Nhưng con mới đến này...

43
00:05:42,634 --> 00:05:43,760
không nản lòng.

44
00:06:39,149 --> 00:06:42,778
Nâng một thân hình khổng lồ như thế
cũng thật kiệt sức.

45
00:06:47,407 --> 00:06:49,910
Đó là cuộc chiến về sức bền.

46
00:06:52,621 --> 00:06:58,168
Khi xung đột căng thẳng hơn,
chiến binh này cố làm con kia bị thương,

47
00:06:58,252 --> 00:07:01,964
đâm bằng những cái gai sắc như dao
ở mỗi ngón tay cái

48
00:07:03,507 --> 00:07:05,884
và dùng răng cào da.

49
00:07:15,310 --> 00:07:17,229
Cho tới khi, cuối cùng...

50
00:07:26,989 --> 00:07:28,615
cú đánh nốc ao.

51
00:07:39,960 --> 00:07:45,924
Sự thống trị của con đực già này
cuối cùng đã kết thúc.

52
00:07:54,516 --> 00:07:59,646
Đến lượt kẻ chiến thắng trẻ tuổi
chiếm lĩnh địa bàn.

53
00:08:09,489 --> 00:08:13,952
Cái giá của bại trận,
với một số con, là rất lớn.

54
00:08:40,102 --> 00:08:44,107
Dù vài con vật thích nghi tốt
với các điều kiện sa mạc,

55
00:08:45,400 --> 00:08:48,153
nhưng sự sinh tồn của chúng
lúc nào cũng mong manh.

56
00:08:49,530 --> 00:08:51,281
Nhất là ở châu Á,

57
00:08:52,032 --> 00:08:53,825
nơi mà vào đỉnh điểm của mùa hè,

58
00:08:53,909 --> 00:08:58,038
nhiệt độ vọt lên trên 60 độ C...

59
00:09:04,753 --> 00:09:07,965
nước bốc hơi ngay tức khắc.

60
00:09:14,930 --> 00:09:18,016
Ở đây có cả những con bò sát trông dữ tợn.

61
00:09:24,982 --> 00:09:29,444
Nhưng con thằn lằn con này
mới chỉ dài khoảng chục cm.

62
00:09:34,241 --> 00:09:37,661
Nơi đây, kiếm được bữa ăn
không bao giờ dễ dàng.

63
00:09:51,758 --> 00:09:54,845
Xác thối khổng lồ này có thể đầy hứa hẹn.

64
00:10:00,267 --> 00:10:02,352
Một con thằn lằn chết.

65
00:10:03,353 --> 00:10:06,440
Có thể là bữa tiệc cho nhiều con vật.

66
00:10:11,195 --> 00:10:13,739
Nhưng, kỳ lạ thay, tình hình rất yên ắng.

67
00:10:17,159 --> 00:10:18,827
Tarbosaurus…

68
00:10:20,162 --> 00:10:23,707
tương đương Khủng long bạo chúa
ở sa mạc này.

69
00:10:27,294 --> 00:10:30,088
Chúng đuổi những con khác đi.

70
00:10:39,056 --> 00:10:42,768
Nhưng đối với con thằn lằn này,
chúng có thể mang đến một cơ hội.

71
00:10:55,739 --> 00:11:00,369
Nếu có một thứ thu hút ruồi
hơn cái xác này...

72
00:11:05,499 --> 00:11:10,504
thì đó là con tarbosaur đang ngủ
sau khi vừa ăn xác.

73
00:11:32,943 --> 00:11:34,778
Đã đến lúc can đảm.

74
00:11:55,424 --> 00:11:57,467
Một con Velociraptor.

75
00:12:13,442 --> 00:12:15,611
Đã đến lúc cẩn thận.

76
00:12:19,323 --> 00:12:23,702
Vì những con Velociraptor
thường đi săn cùng nhau.

77
00:13:28,642 --> 00:13:30,519
Lũ tarbosaur đi tiếp.

78
00:13:39,862 --> 00:13:42,072
Còn bây giờ lũ dực long có thể sà xuống...

79
00:13:44,575 --> 00:13:46,827
và đòi chia phần cái xác.

80
00:14:09,933 --> 00:14:15,439
Đối với con thằn lằn con này,
cơ hội đã tuột mất.

81
00:14:22,487 --> 00:14:27,868
Tận dụng tốt nhất những cơ hội thoáng qua
là điều then chốt để tồn tại ở sa mạc,

82
00:14:28,493 --> 00:14:33,457
và thực tế, vài loài khủng long
đã làm được như vậy rất hiệu quả.

83
00:14:41,548 --> 00:14:44,676
Mononykus là loài thông thạo sa mạc.

84
00:14:49,640 --> 00:14:51,558
Giống như nhiều loài động vật sa mạc,

85
00:14:51,642 --> 00:14:55,812
nó phải tuần tra một khu vực lớn
nếu muốn tìm đủ thức ăn.

86
00:14:59,775 --> 00:15:03,028
Chân trần giúp nó giữ mát cơ thể.

87
00:15:04,029 --> 00:15:08,116
Bộ lông ở thân
che chắn nó khỏi tia mặt trời,

88
00:15:08,200 --> 00:15:11,078
và chúng cho nó vẻ mạnh mẽ tột bậc.

89
00:15:18,836 --> 00:15:23,590
Lông tạo thành vết lõm trên mặt giúp nó
phát hiện ra những âm thanh yếu nhất.

90
00:15:45,612 --> 00:15:48,490
Thính giác định hướng siêu nhạy như thế

91
00:15:48,574 --> 00:15:54,580
giúp nó vạch ra bản đồ tư duy của
khúc cây rỗng này và những gì trong đó.

92
00:16:09,595 --> 00:16:13,724
Giờ đây nó sử dụng vũ khí
được đặt làm tên cho kẻ săn mồi này.

93
00:16:15,642 --> 00:16:20,814
Mononykus, độc móng khổng lồ.

94
00:16:22,316 --> 00:16:26,862
Đúng thứ nó cần để mở một tổ mối.

95
00:16:36,413 --> 00:16:39,666
Và nó còn một dụng cụ đặc biệt khác.

96
00:16:42,753 --> 00:16:46,590
Một cái lưỡi linh hoạt dài gấp đôi đầu nó.

97
00:16:52,429 --> 00:16:54,932
Một bữa ăn đầy protein tuyệt hảo,

98
00:16:55,557 --> 00:16:58,769
nếu lũ mối không quá phát cáu.

99
00:17:05,901 --> 00:17:10,656
Kẻ thông thạo như Mononykus
có thể sống khỏe ở sa mạc khô cằn này.

100
00:17:14,034 --> 00:17:16,869
Nhưng những điều kiện như thế
không phải lúc nào cũng như nhau.

101
00:17:18,288 --> 00:17:19,873
Vào những dịp hiếm hoi,

102
00:17:19,957 --> 00:17:25,587
gió mát hơn từ núi thổi tới
và hòa với khí nóng đang bốc lên.

103
00:17:26,505 --> 00:17:31,468
Một cơn bão sa mạc,
mang theo cơn mưa dễ chịu.

104
00:17:47,067 --> 00:17:51,321
Có lẽ nó chưa bao giờ thấy
mặt đất sũng nước như thế.

105
00:17:58,954 --> 00:18:03,041
Nó khiến khung cảnh
bất thình lình biến đổi.

106
00:18:13,427 --> 00:18:17,639
Hạt mầm vẫn ngủ yên
giờ đây nở bừng sức sống.

107
00:18:29,860 --> 00:18:34,573
Chúng biến đổi hoàn toàn khung cảnh
khô cằn này chỉ trong vài ngày.

108
00:18:38,911 --> 00:18:43,081
Và cùng với thực vật
là nguồn thức ăn dồi dào,

109
00:18:44,374 --> 00:18:46,210
nếu ta biết cách bắt nó.

110
00:18:58,639 --> 00:19:03,018
Chim đảo ngược,
một loài chim từ thời cổ đại.

111
00:19:04,144 --> 00:19:06,480
Nhưng có lẽ quá to để xoay xở.

112
00:19:12,569 --> 00:19:16,573
Nó có thể khó thích nghi
với thế giới khác biệt và xa lạ.

113
00:19:22,788 --> 00:19:23,789
Ôi, trời.

114
00:19:44,017 --> 00:19:46,395
Cuối cùng, nó cũng có được cái gì đó.

115
00:19:49,147 --> 00:19:52,234
Nhưng những thách thức mới này
sẽ ngắn ngủi thôi.

116
00:19:52,317 --> 00:19:54,945
Một điều chắc chắn ở sa mạc:

117
00:19:55,028 --> 00:19:58,949
Cái nóng khô rang và mặt đất cháy sém
sẽ sớm trở lại.

118
00:20:00,701 --> 00:20:04,538
Hoa lá sẽ chỉ còn là ký ức xa vời.

119
00:20:11,920 --> 00:20:15,299
Không chỉ sức mạnh tàn nhẫn của mặt trời

120
00:20:15,382 --> 00:20:18,260
khiến sa mạc
là nơi không thể trú ngụ như thế.

121
00:20:18,343 --> 00:20:20,429
Mà còn do gió nữa.

122
00:20:24,349 --> 00:20:28,145
Ở Trung Á, gió gào rú khắp sa mạc,

123
00:20:28,228 --> 00:20:32,524
khiến mặt đất còn khô hơn
và làm thực vật bật rễ.

124
00:20:42,951 --> 00:20:45,287
Những loài khủng long lớn cứ lên đường

125
00:20:45,370 --> 00:20:48,207
cố gắng đương đầu với
những điều kiện khắc nghiệt này.

126
00:20:51,168 --> 00:20:55,380
Những con khủng long mỏ vịt này
là Barsboldia.

127
00:21:14,441 --> 00:21:17,611
Chúng là chuyên gia đường dài

128
00:21:18,362 --> 00:21:22,699
và có thể đi mà không cần nước
trong một thời gian dài kinh ngạc.

129
00:21:24,034 --> 00:21:27,579
Nhưng vào những dịp hiếm gặp,
có một thứ dư thừa.

130
00:21:33,919 --> 00:21:35,045
Khi trời mưa,

131
00:21:35,128 --> 00:21:40,551
nước có thể thấm vào đất
và chảy ngầm đi rất xa.

132
00:21:41,385 --> 00:21:46,139
Cho tới khi, ở một số nơi đặc biệt,
nước dâng lên bề mặt

133
00:21:46,223 --> 00:21:48,267
và tạo thành ốc đảo.

134
00:21:51,562 --> 00:21:56,733
Nước mặt thoáng thu hút đủ loại
động vật sa mạc từ cách đó nhiều cây số.

135
00:22:02,406 --> 00:22:05,284
Có loài khiến các loài khác
dường như nhỏ bé lại.

136
00:22:07,870 --> 00:22:10,205
Kẻ khổng lồ Mông Cổ.

137
00:22:12,583 --> 00:22:14,334
Chúng rất to lớn.

138
00:22:14,418 --> 00:22:16,295
Nặng hơn 70 tấn,

139
00:22:16,378 --> 00:22:20,507
chúng là một trong những loài động vật
lớn nhất từng tồn tại trên Trái đất.

140
00:22:23,468 --> 00:22:27,931
Một nơi mạo hiểm để con Mononykus nhỏ bé
đến uống nước.

141
00:22:34,563 --> 00:22:36,356
Có thể có một bầy,

142
00:22:36,440 --> 00:22:41,570
nhưng nếu có cái cổ dài nhất Trái đất,
ta có thể chen ngang vào hàng.

143
00:23:11,099 --> 00:23:13,977
Sự hội tụ như thế này thu hút sự chú ý.

144
00:23:20,984 --> 00:23:22,319
Một con tarbosaur.

145
00:24:33,015 --> 00:24:39,563
Nhưng như những kẻ khác,
kẻ săn mồi này chỉ đến uống nước.

146
00:24:56,371 --> 00:25:00,417
Bao nhiêu cái miệng khát nước này
uống cả ngày lẫn đêm,

147
00:25:00,501 --> 00:25:02,419
nước cũng chẳng còn lâu.

148
00:25:04,379 --> 00:25:06,423
Bầy động vật này giải tán,

149
00:25:06,507 --> 00:25:10,886
và một lần nữa, tình trạng
khắc nghiệt, khô cằn quay lại.

150
00:25:17,893 --> 00:25:21,939
Hàng triệu năm qua,
nước đã biến vài sa mạc

151
00:25:22,022 --> 00:25:24,483
thành những phong cảnh ngoạn mục...

152
00:25:27,236 --> 00:25:30,072
như ở Bắc Phi này.

153
00:25:30,155 --> 00:25:35,452
Những vùng đất hẻm núi này mang lại
cơ hội đặc biệt cho những vị khách sa mạc.

154
00:25:38,288 --> 00:25:43,669
Với sải cánh gần năm mét,
Barbaridactylus, một loài thằn lằn bay,

155
00:25:43,752 --> 00:25:47,256
có thể dễ dàng tận dụng nhiệt...

156
00:25:50,425 --> 00:25:52,594
và bay được những quãng đường dài,

157
00:25:52,678 --> 00:25:57,099
bất chấp việc
có những con có mào khổng lồ.

158
00:26:15,492 --> 00:26:20,622
Hàng năm, các con đực và cái
tụ về ở những nơi đặc biệt này trên cao

159
00:26:20,706 --> 00:26:22,583
với số lượng hàng nghìn.

160
00:26:37,681 --> 00:26:42,936
Không loài ăn thịt trên đất liền nào
lên đỉnh những cao nguyên biệt lập này,

161
00:26:43,020 --> 00:26:45,355
nên đó là những nơi an toàn để đáp xuống.

162
00:26:45,939 --> 00:26:50,652
Những con đực lớn chọn một khu vực
để khoe mẽ

163
00:26:52,279 --> 00:26:55,699
trong khi những chàng độc thân trẻ tuổi
háo hức lượn vòng tròn trên đầu.

164
00:27:01,163 --> 00:27:03,874
Những kẻ chiếm đóng lãnh thổ
đuổi bất cứ kẻ thách đố nào.

165
00:27:08,253 --> 00:27:12,216
Một thông điệp đôi khi
cũng cần phải được bộc lộ mạnh mẽ.

166
00:27:55,259 --> 00:27:59,680
Nhưng không nhất thiết phải có
trọng lượng nặng mới thành công.

167
00:28:00,973 --> 00:28:05,310
Có vài con đực không phát triển mào lớn.

168
00:28:14,278 --> 00:28:18,657
Chúng là những con đực lén lút
trông giống con cái

169
00:28:20,158 --> 00:28:23,078
và có thể cố gắng
để tiếp tục không bị nhận ra.

170
00:28:35,257 --> 00:28:37,718
Một trò chơi nguy hiểm...

171
00:28:40,637 --> 00:28:44,808
vì những con đực to lớn
thường xuyên tuần tra.

172
00:28:49,396 --> 00:28:51,648
Và chúng khoe mẽ.

173
00:29:08,582 --> 00:29:11,168
Những con lén lút đã bị phát hiện.

174
00:29:37,486 --> 00:29:38,904
Nhưng thực tế...

175
00:29:40,072 --> 00:29:43,200
nó đã chú ý tới con đực to lớn này.

176
00:29:57,422 --> 00:30:01,051
Nhưng con lén lút
giả vờ là con cái miễn cưỡng...

177
00:30:07,015 --> 00:30:09,393
không chịu để con đực tiếp cận.

178
00:30:13,438 --> 00:30:16,149
Bây giờ, trở lại mục đích hiện tại...

179
00:30:17,651 --> 00:30:19,778
và tới lúc để nó thu hút con cái.

180
00:30:38,881 --> 00:30:40,090
Thành công.

181
00:31:06,283 --> 00:31:09,203
Những con đực to lớn có vẻ thu hút hơn,

182
00:31:10,287 --> 00:31:14,208
nhưng có vẻ như những con cái muốn
bảo đảm sinh ra con non khỏe mạnh nhất

183
00:31:14,291 --> 00:31:17,794
bằng cách giao phối
với càng nhiều con đực càng tốt...

184
00:31:20,380 --> 00:31:24,510
dù chúng được điểm trang ấn tượng
hay là lén lút.

185
00:31:39,316 --> 00:31:42,444
Không chỉ có những loài động vật
kỳ dị, phi thường

186
00:31:42,528 --> 00:31:45,531
sống ở những sa mạc
của trái đất thời tiền sử.

187
00:31:48,408 --> 00:31:52,454
Có cả những phong cảnh kỳ lạ
của thế giới bên kia.

188
00:31:54,206 --> 00:31:56,583
Như ở Nam Mỹ này.

189
00:32:01,839 --> 00:32:04,550
Đây có thể trông như bụi tuyết,

190
00:32:04,633 --> 00:32:10,556
nhưng những đụn lớn này
không phải cát, mà là thạch cao.

191
00:32:11,306 --> 00:32:16,311
Thạch cao là khoáng chất mịn màu trắng
dễ dàng tan trong nước,

192
00:32:16,395 --> 00:32:21,191
nó chỉ có thể tồn tại ở dạng rắn
ở những nơi khô nhất Trái đất.

193
00:32:26,488 --> 00:32:30,993
Những đụn này khô tới mức
sống ở đây gần như là không thể.

194
00:32:32,828 --> 00:32:36,123
Thế mà vài loài khủng long vẫn sống được.

195
00:32:39,459 --> 00:32:43,005
Secernosaurus,
một loài khủng long hadrosaur nhỏ.

196
00:32:47,801 --> 00:32:50,846
Dù chúng có thể tồn tại
với chế độ ăn nghèo nàn về chất,

197
00:32:50,929 --> 00:32:55,309
mỗi thập kỷ, khu vực này
khô hạn cùng cực tới mức

198
00:32:55,392 --> 00:32:59,104
hầu như loài thực vật nào
cũng khô héo rồi chết.

199
00:33:02,524 --> 00:33:07,070
Còn phải chăm sóc con con non,
đây có thể là sự tuyệt chủng của bầy.

200
00:33:12,326 --> 00:33:15,829
Nhưng vài cá thể kinh nghiệm hơn, già hơn

201
00:33:15,913 --> 00:33:19,583
có thể nhớ ra những nguồn thức ăn
và nước uống tiềm năng khác.

202
00:33:21,126 --> 00:33:25,797
Và chúng biết cách để sinh tồn
mà không phải rời khỏi sa mạc

203
00:33:25,881 --> 00:33:29,760
mà tiếp tục đi xuyên qua
những đụn cát nóng rẫy này.

204
00:33:36,725 --> 00:33:42,022
Với gió cao và cát dịch chuyển,
sa mạc lúc nào cũng chuyển động.

205
00:33:44,983 --> 00:33:47,110
Và khiến việc định hướng trở nên phức tạp.

206
00:34:08,215 --> 00:34:11,301
Đàn này thích đi vào ban đêm.

207
00:34:30,654 --> 00:34:32,197
Không chỉ mát hơn

208
00:34:32,281 --> 00:34:37,077
mà nó còn hé lộ tấm bản đồ
có thể cho phép con vật tìm đường

209
00:34:37,159 --> 00:34:40,414
xuyên qua sa mạc nhạt nhòa
ấy mà vẫn luôn thay đổi.

210
00:34:42,291 --> 00:34:45,210
Một bản đồ trên bầu trời.

211
00:34:48,172 --> 00:34:50,132
Cũng như nhiều động vật di cư,

212
00:34:50,215 --> 00:34:54,178
hadrosaur có thể
nhận ra chòm sao trên trời.

213
00:35:00,475 --> 00:35:04,563
Ban ngày, mặt trời thiêu đốt
chói chang chiếu xuống đầu.

214
00:35:14,239 --> 00:35:19,953
Kể cả nếu chúng không tìm được bóng râm,
đây có thể là sự kết thúc hành trình.

215
00:35:28,003 --> 00:35:30,881
Nhưng còn một thứ khác có thể giúp chúng.

216
00:35:35,928 --> 00:35:40,140
Tiếng sóng ầm ầm thâm trầm
vỗ vào bờ biển xa xa

217
00:35:40,224 --> 00:35:42,768
vang xa hàng cây số qua các đụn cát.

218
00:35:44,978 --> 00:35:49,274
Âm thanh trầm đến mức
nhiều con vật không nghe thấy.

219
00:35:49,358 --> 00:35:54,696
Nhưng hadrosaur thì có thể,
nên biết tìm đường ra bờ biển.

220
00:35:57,115 --> 00:36:01,787
Nhưng sa mạc này vẫn còn một trở ngại
phải vượt qua.

221
00:36:03,580 --> 00:36:07,376
Những đụn cát khổng lồ dọc bờ biển
chắn đường chúng.

222
00:36:23,767 --> 00:36:28,981
Cát dốc, không vững chắc
khiến mỗi bước đi đều mất sức.

223
00:37:20,115 --> 00:37:21,491
Chúng đã đến nơi.

224
00:37:32,794 --> 00:37:38,383
Phần thưởng đầu tiên là được liếm
những giọt nước đọng lại trên da chúng

225
00:37:38,467 --> 00:37:42,304
từ màn sương được hình thành
ở nơi đụn cát gặp biển cả.

226
00:37:53,232 --> 00:37:57,986
Và màn sương này cũng ấp ủ
một thiên đường bờ biển phong phú.

227
00:38:10,123 --> 00:38:13,752
Thế này là đủ để
cả đàn tạm thời có thức ăn,

228
00:38:14,253 --> 00:38:18,090
nhưng khi cạn kiệt,
chúng sẽ buộc phải đi tiếp...

229
00:38:22,219 --> 00:38:25,222
và một lần nữa chịu đựng
những gian nan của cuộc sống

230
00:38:25,806 --> 00:38:29,142
ở những sa mạc của hành tinh thời tiền sử.

231
00:38:35,816 --> 00:38:37,568
Tập tiếp theo
trong Hành Tinh Thời Tiền Sử,

232
00:38:37,651 --> 00:38:41,071
một trong những loài khủng long
kỳ lạ nhất từng sống.

233
00:38:41,154 --> 00:38:46,159
Con khủng long mỏ vịt kỳ quái, khổng lồ
tìm thức ăn ở đầm lầy nội địa rộng lớn.

234
00:38:48,078 --> 00:38:50,497
Và khi nước ngọt chảy từ nguồn ra biển,

235
00:38:50,581 --> 00:38:53,834
nơi nào nó chảy qua
cũng hình thành nên sự sống.

236
00:38:55,127 --> 00:38:58,213
Để khám phá khoa học
phía sau những câu chuyện này,

237
00:38:58,297 --> 00:39:02,718
hãy vào trang web của chương trình
Hành Tinh Thời Tiền Sử.

238
00:40:30,764 --> 00:40:32,766
Biên dịch: Ngan Tran