1
00:00:06,068 --> 00:00:07,945
NETFLIX — SERIAL ORYGINALNY

2
00:00:48,903 --> 00:00:50,988
Rok 1568.

3
00:00:51,072 --> 00:00:56,744
Po dziesięciu latach krwawej batalii,
by przejąć kontrolę nad własną prowincją

4
00:00:56,827 --> 00:00:59,705
potężny samurajski przywódca,
Oda Nobunaga,

5
00:00:59,789 --> 00:01:04,502
przejął znaczną część środkowej Japonii,
w tym stolicę kraju, Kioto.

6
00:01:06,670 --> 00:01:09,673
Kierując się wielkimi ambicjami,

7
00:01:09,757 --> 00:01:14,136
marzył o zniszczeniu potężnych klanów,
które sprzeciwiały się jego rządom,

8
00:01:14,220 --> 00:01:19,308
i o zjednoczeniu Japonii
po raz pierwszy od ponad stu lat.

9
00:01:20,309 --> 00:01:24,563
Ale legendarna brutalność Nobunagi
wywołała powszechny gniew.

10
00:01:25,106 --> 00:01:29,110
W całym kraju potężni wrogowie
planowali jego upadek.

11
00:01:31,028 --> 00:01:35,908
JAPONIA, ROK 1568

12
00:01:41,372 --> 00:01:44,416
Nobunaga był mistrzem pola bitwy.

13
00:01:47,211 --> 00:01:53,634
Ale w Kioto zaczynał
dostrzegać swój potencjał władzy.

14
00:01:57,555 --> 00:02:01,725
To wywołało niezadowolenie
wśród rywali Nobunagi.

15
00:02:01,809 --> 00:02:06,147
Wiedzieli, że Nobunaga chciał władzy.

16
00:02:09,942 --> 00:02:14,822
Od razu pojawili się przeciwnicy
rządów Nobunagi w centralnej Japonii.

17
00:02:14,905 --> 00:02:17,074
Różniło ich pochodzenie,

18
00:02:17,158 --> 00:02:21,871
ale łączyła niechęć i obawa
względem jego coraz większej władzy.

19
00:02:24,039 --> 00:02:27,209
Jeśli Nobunaga chciałby
umocnić swą władzę w Japonii,

20
00:02:27,293 --> 00:02:30,921
musiałby współdziałać
z innymi źródłami władzy lub je zniszczyć.

21
00:02:33,048 --> 00:02:35,509
A buddyjskie placówki, wielkie świątynie,

22
00:02:36,427 --> 00:02:40,139
i populistyczne sekty buddyjskie
były największymi zagrożeniami.

23
00:02:42,933 --> 00:02:47,563
Błogosławieństwo Buddy dla nas…

24
00:02:47,646 --> 00:02:52,359
Buddyjska wiara
była wielką przeszkodą na drodze Nobunagi.

25
00:02:52,443 --> 00:02:55,029
Jej organizacje były poważnie uwikłane

26
00:02:55,112 --> 00:02:56,864
w politykę kraju

27
00:02:56,947 --> 00:03:00,117
i przywykły
do wywierania politycznych nacisków.

28
00:03:08,000 --> 00:03:10,628
Buddyzm ma długą historię w Japonii.

29
00:03:10,711 --> 00:03:14,548
Pojawił się tam,
zanim Japonia naprawdę istniała

30
00:03:14,632 --> 00:03:17,259
jako scentralizowane,
biurokratyczne państwo.

31
00:03:19,845 --> 00:03:24,850
Wielkie świątynie istnieją po to,
by odprawiać rytuały i ceremonie,

32
00:03:24,934 --> 00:03:28,604
które ochronią Japonię przed inwazją,
chorobami i trudnościami.

33
00:03:29,438 --> 00:03:33,776
To boska obrona
przed wszelkimi zagrożeniami.

34
00:03:36,654 --> 00:03:42,201
Buddyjskie klasztory były często
uzbrojone równie mocno jak watażkowie.

35
00:03:44,745 --> 00:03:47,957
Mnisi byli gotowi walczyć do końca,
nic ich nie zniechęcało

36
00:03:48,040 --> 00:03:51,752
i wiedzieli, że zwycięstwo w walce
zapewni im drogę do raju.

37
00:03:54,255 --> 00:03:58,050
To były najważniejsze instytucje
o potędze militarnej,

38
00:03:58,133 --> 00:04:02,263
która mogła zapobiec
dominacji Nobunagi w środkowej Japonii.

39
00:04:06,267 --> 00:04:07,309
Wzywałeś, panie?

40
00:04:17,486 --> 00:04:19,697
Pozbądź się tych pasożytów!

41
00:04:19,780 --> 00:04:20,781
Mitsuhide!

42
00:04:21,949 --> 00:04:23,075
Ruszaj natychmiast!

43
00:04:27,121 --> 00:04:28,163
Tak jest.

44
00:04:28,247 --> 00:04:30,374
Wielkie buddyjskie klasztory

45
00:04:30,457 --> 00:04:33,961
nie były jedynym
ani nawet największym zagrożeniem

46
00:04:34,044 --> 00:04:37,006
ze strony buddyjskiej sfery.

47
00:04:37,089 --> 00:04:39,883
Pojawiła się też nowa
zbrojna sekta buddyzmu

48
00:04:39,967 --> 00:04:41,552
nazywana Ikkō-ikki.

49
00:04:43,262 --> 00:04:46,849
Jednoczyła społeczności wierzących
na terenie całego kraju.

50
00:04:48,142 --> 00:04:51,562
Ikkō-ikki przemawiała
do zwykłych rolników i robotników,

51
00:04:51,645 --> 00:04:54,940
bo to był prosty sposób na zbawienie.

52
00:04:55,024 --> 00:04:57,318
Wystarczyła wiara w Buddę.

53
00:04:57,401 --> 00:05:02,364
Świetnie przyjęło się to w kraju
wyniszczonym biedą, głodem i wojną.

54
00:05:04,908 --> 00:05:07,995
Ikko zbliżyła ludzi
z różnych grup społecznych,

55
00:05:08,078 --> 00:05:11,957
by wspólnie bronili
swoich miejsc kultu i społeczności.

56
00:05:12,041 --> 00:05:16,420
Kupcy, wieśniacy, mnisi,
wszyscy mogli się zjednoczyć w wierze,

57
00:05:16,503 --> 00:05:18,839
by wypędzić daimyo z ich ziemi.

58
00:05:20,674 --> 00:05:25,095
Pod koniec 1500 roku
Ikkō-ikki miała sieć w całej Japonii.

59
00:05:25,179 --> 00:05:27,473
Zbudowała wielkie fortece świątynne…

60
00:05:30,559 --> 00:05:33,604
i powstawała
w prawie wszystkich prowincjach.

61
00:05:38,400 --> 00:05:40,736
Miała armie mnichów i wieśniaków.

62
00:05:41,278 --> 00:05:45,366
Ich zwierzchnikiem były niebiosa.
Nie chcieli podporządkować się

63
00:05:45,449 --> 00:05:48,827
żadnemu przywódcy daimyo,
w tym Odzie Nobunadze.

64
00:05:48,911 --> 00:05:50,996
Oda Nobunaga…

65
00:05:52,289 --> 00:05:54,249
torturuje naszych ludzi.

66
00:05:55,793 --> 00:05:58,295
Jego czyny to czyste zło.

67
00:05:58,379 --> 00:06:03,258
Musimy zapomnieć o tym,
że buddyjscy mnisi byli pokojowymi ludźmi,

68
00:06:03,342 --> 00:06:05,469
którzy spędzali życie na modlitwie.

69
00:06:05,552 --> 00:06:08,097
Stanowili znaczącą potęgę militarną.

70
00:06:11,683 --> 00:06:14,353
Gdyby Nobunaga
nie zrobił z Ikkō-ikki przykładu

71
00:06:14,436 --> 00:06:17,398
i, czując, że zagraża ona jego władzy,

72
00:06:17,481 --> 00:06:20,275
pozwoliłoby na powstania w całym kraju

73
00:06:20,359 --> 00:06:23,445
w strategicznych punktach,
które chciał kontrolować,

74
00:06:23,529 --> 00:06:24,905
musiałby je zniszczyć.

75
00:06:35,207 --> 00:06:39,795
Gdy Nobunaga walczył z Ikkō-ikki,
miał na celu jej całkowitą eliminację

76
00:06:39,878 --> 00:06:42,548
i masakrę każdego,
kto stanął mu na drodze.

77
00:06:46,677 --> 00:06:48,971
Sierpień 1570 roku.

78
00:06:49,054 --> 00:06:52,474
Nobunaga chciał zniszczyć
Ikkō-ikki raz na zawsze.

79
00:06:53,183 --> 00:06:55,686
Po zniszczeniu ich fortec

80
00:06:55,769 --> 00:06:59,481
postanowił uderzyć
w serce japońskiego buddyzmu.

81
00:06:59,565 --> 00:07:01,942
Klasztor Enryaku-ji.

82
00:07:02,025 --> 00:07:03,026
KIOTO

83
00:07:03,110 --> 00:07:07,322
Ta decyzja może zaprzepaścić wszystko,
na co pracował.

84
00:07:14,997 --> 00:07:20,961
My, buddyści, nie możemy na to pozwolić.

85
00:07:21,545 --> 00:07:25,090
Nie pozwolimy na to, co robi.

86
00:07:25,174 --> 00:07:31,346
Enryaku-ji był najbardziej wpływowym
buddyjskim klasztorem w Japonii.

87
00:07:31,430 --> 00:07:34,349
Przez wieki miał władzę polityczną,

88
00:07:34,433 --> 00:07:37,060
która dorównywała wielkim wodzom Japonii

89
00:07:37,144 --> 00:07:39,021
i był blisko związany z dworem.

90
00:07:39,104 --> 00:07:43,525
Nawet jeśli to sprzeczne z naukami Buddy…

91
00:07:43,609 --> 00:07:46,653
Jedną z rzeczy,
które rozwścieczyły Nobunagę,

92
00:07:46,737 --> 00:07:49,865
który i tak był bardzo antybuddyjski,

93
00:07:50,949 --> 00:07:55,496
było to, że ci mnisi dali schronienie
jego uciekającym wrogom.

94
00:07:56,163 --> 00:07:59,708
Poza tym było to tak blisko Kioto,

95
00:07:59,791 --> 00:08:02,169
że dosłownie mieli widok na miasto,

96
00:08:02,878 --> 00:08:07,758
a to było potencjalnym zagrożeniem
dla przetrwania Nobunagi.

97
00:08:10,344 --> 00:08:13,764
Podjął więc najgorszą decyzję
w swojej karierze.

98
00:08:13,847 --> 00:08:16,725
Zaatakował i zniszczył

99
00:08:16,808 --> 00:08:20,646
największy klasztor w Japonii, Enryaku-ji.

100
00:08:23,106 --> 00:08:25,484
We wrześniu 1571 roku

101
00:08:25,567 --> 00:08:30,614
Nobunaga zebrał armię tak potężną,
jakiej spodziewano by się w walce

102
00:08:30,697 --> 00:08:32,950
z poważnym wrogiem.

103
00:08:38,580 --> 00:08:43,293
Atak Nobunagi na Enryaku-ji sprawił,

104
00:08:44,002 --> 00:08:46,922
że większość cywilów
wycofała się na górę Hiei,

105
00:08:47,005 --> 00:08:49,633
gdzie znajdował się klasztor Enryaku-ji.

106
00:08:51,468 --> 00:08:55,389
Nobunaga kazał swoim oddziałom
ruszyć w górę zbocza,

107
00:08:55,472 --> 00:08:57,307
mordując po drodze każdego…

108
00:08:59,685 --> 00:09:01,270
i paląc wszelkie budynki.

109
00:09:03,063 --> 00:09:06,984
W czasie wojny okresu Sengoku
zewsząd dochodziło do brutalności,

110
00:09:07,067 --> 00:09:09,736
ale Enryaku-ji wyniósł ją na inny poziom.

111
00:09:14,116 --> 00:09:17,536
Źródła opisują oddziały Nobunagi
jako dzikie jak zwierzęta.

112
00:09:22,874 --> 00:09:25,335
Ludzie Nobunagi dotarli na szczyt góry

113
00:09:25,419 --> 00:09:27,212
i do samej świątyni.

114
00:09:27,296 --> 00:09:31,300
Gdy wojska Nobunagi się zbliżyły,
przedstawiono Enryaku-ji ultimatum.

115
00:09:33,218 --> 00:09:35,220
Mogli okazać mu lojalność

116
00:09:36,680 --> 00:09:38,890
albo stawić opór i zostać zniszczeni.

117
00:09:43,270 --> 00:09:44,855
Wybrali drugi wariant.

118
00:09:48,400 --> 00:09:50,319
Świątynię doszczętnie spalono,

119
00:09:50,402 --> 00:09:55,282
a mieszkańcy Kioto mogli spojrzeć w niebo
i zobaczyć je oświetlone

120
00:09:55,365 --> 00:09:59,453
płomieniami najsłynniejszego buddyjskiego
klasztoru w Japonii.

121
00:10:01,288 --> 00:10:05,626
Ludzie Nobunagi polowali na każdego,
kto uciekł z pożaru.

122
00:10:15,510 --> 00:10:17,971
- Matko, wszystko w porządku?
- Uciekaj.

123
00:10:19,389 --> 00:10:21,058
Mamo! Uciekaj.

124
00:10:21,642 --> 00:10:23,727
Mamo!

125
00:10:24,895 --> 00:10:29,733
To był bezlitosny atak, w którym nikt,
mnich, kobieta czy dziecko,

126
00:10:30,984 --> 00:10:33,070
nie został oszczędzony.

127
00:11:06,812 --> 00:11:10,399
Nobunaga rozkazał, by wszyscy,
każda kobieta i dziecko,

128
00:11:11,316 --> 00:11:12,442
zostali ścięci.

129
00:11:12,526 --> 00:11:15,987
Nawet jego żołnierze
ledwie znosili ten widok.

130
00:11:17,948 --> 00:11:20,826
Podobno 20 tysięcy ludzi zginęło

131
00:11:20,909 --> 00:11:25,163
w tym największym akcie
tyranii i okrucieństwa.

132
00:11:25,747 --> 00:11:29,501
Zniesmaczyło to nawet
jego najwierniejszych generałów.

133
00:11:31,211 --> 00:11:34,840
Akechi Mitsuhide sam był oddanym buddystą.

134
00:11:34,923 --> 00:11:38,218
Od tamtej chwili zaczął mieć
poważne wątpliwości

135
00:11:38,301 --> 00:11:41,263
co do zdolności Nobunagi do rządzenia.

136
00:11:44,808 --> 00:11:48,812
Nobunaga miał w sobie coś patologicznego.

137
00:11:48,895 --> 00:11:54,067
Żaden daimyo nie unikał użycia siły,
ale Nobunaga wydawał się tym zachwycać.

138
00:11:55,777 --> 00:11:57,654
To była straszliwa rzeź.

139
00:11:57,738 --> 00:12:01,408
Podobno zboczem góry spływała rzeka krwi

140
00:12:01,491 --> 00:12:05,120
i to była wiadomość.
Wiadomość dla innych sekt buddyjskich.

141
00:12:05,203 --> 00:12:09,624
Była to też wiadomość dla innych daimyo,
że Nobunaga nie zna granic.

142
00:12:11,251 --> 00:12:13,545
Ten człowiek, który po raz pierwszy

143
00:12:13,628 --> 00:12:18,759
miał szansę zjednoczyć
przynajmniej środkowe prowincje Japonii,

144
00:12:18,842 --> 00:12:22,345
chciał to zrobić w jeden sposób:
rozlewem krwi i mieczem.

145
00:12:24,097 --> 00:12:27,642
Ale zniszczenie Enryaku-ji
wróci później, by go prześladować.

146
00:12:31,271 --> 00:12:35,901
Rozlew krwi nie kończy się,
a Nobunaga znowu atakuje warownie

147
00:12:35,984 --> 00:12:38,528
i zabija niezliczoną liczbę buddystów.

148
00:12:40,071 --> 00:12:44,534
Te działania rozwścieczają innych
potężnych watażków, zwanych daimyo,

149
00:12:44,618 --> 00:12:50,123
i doprowadzają do konfrontacji Nobunagi
z jego najpotężniejszym rywalem.

150
00:12:54,878 --> 00:12:57,339
Nie tylko buddyści

151
00:12:57,422 --> 00:13:01,259
byli wstrząśnięci działaniami Nobunagi
na górze Hiei.

152
00:13:01,343 --> 00:13:04,888
Wielu daimyo przekonało się,

153
00:13:04,971 --> 00:13:08,934
że Nobunaga to okrutny tyran,
którego trzeba obalić.

154
00:13:09,976 --> 00:13:14,940
Jednak tylko nieliczni mieli środki,
by to zrobić.

155
00:13:17,275 --> 00:13:18,360
Jednym z nich był

156
00:13:19,069 --> 00:13:21,404
Takeda Shingen.

157
00:13:25,575 --> 00:13:30,247
Takeda Shingen był daimyo z prowincji Kai
w środkowej Japonii.

158
00:13:31,915 --> 00:13:37,337
Był znany jako wyjątkowo zaciekły
dowódca wojskowy.

159
00:13:38,922 --> 00:13:41,633
Stał się znany jako Tygrys z Kai

160
00:13:41,716 --> 00:13:45,470
i był jednym z ostatnich,
którzy byli w stanie

161
00:13:45,554 --> 00:13:48,765
powstrzymać ataki Nobunagi
w całej Japonii.

162
00:13:48,849 --> 00:13:50,475
Krążyły o nim różne opinie.

163
00:13:50,559 --> 00:13:53,603
Z jednej strony
to człowiek niesamowitej przemocy.

164
00:13:53,687 --> 00:13:57,107
Niektóre przestępstwa
karał gotowaniem żywcem.

165
00:13:58,650 --> 00:14:01,903
Z drugiej strony
był wyświęconym mnichem buddyjskim.

166
00:14:02,988 --> 00:14:06,533
Przypisywane mu powiedzenie
nawiązuje do powiedzenia Buddy:

167
00:14:06,616 --> 00:14:10,120
„Pod niebiosami
tylko mnie należy szanować”.

168
00:14:10,203 --> 00:14:14,165
Shingen przeinaczył je dla siebie.
„Tylko mnie należy się bać”.

169
00:14:16,293 --> 00:14:22,173
Inni daimyo zauważyli, że Takeda Shingen
stanowił poważne zagrożenie

170
00:14:23,216 --> 00:14:27,637
i że dowodził potężną armią.

171
00:14:27,721 --> 00:14:30,390
Sprowadza się to do tego,

172
00:14:30,473 --> 00:14:34,769
że Shingen wiedział, że Nobunaga
był poważnym zagrożeniem i na odwrót.

173
00:14:37,314 --> 00:14:39,983
Po zniszczeniu Enryaku-ji

174
00:14:40,066 --> 00:14:44,237
Takeda Shingen zdecydował,
że musi zaatakować Nobunagę.

175
00:14:45,113 --> 00:14:48,325
Zrobił to, próbując najpierw wyeliminować

176
00:14:48,408 --> 00:14:51,202
sojusznika Nobunagi, Tokugawę Ieyasu.

177
00:14:53,914 --> 00:14:56,708
Ieyasu służył Nobunadze
od bitwy pod Okehazamą

178
00:14:56,791 --> 00:14:59,628
i był jednym z jego
zaufanych generałów i doradców.

179
00:15:03,506 --> 00:15:06,468
Ale ziemie Ieyasu
leżały na wschód od ziem Nobunagi

180
00:15:06,551 --> 00:15:09,596
i na południe od ziem Shingena.
Był między nimi.

181
00:15:09,679 --> 00:15:13,975
Shingen najpierw chciał zaatakować Ieyasu,
a potem Nobunagę.

182
00:15:15,936 --> 00:15:20,148
To pierwszy krok do inwazji na Kioto,

183
00:15:20,231 --> 00:15:22,901
by wyprzeć Nobunagę z samego Kioto,

184
00:15:22,984 --> 00:15:26,613
by Shingen mógł zostać
nowym panem Miasta Cesarskiego.

185
00:15:31,618 --> 00:15:33,912
To było niebezpieczne dla Ieyasu,

186
00:15:33,995 --> 00:15:37,332
bo wówczas wiedział,
że wróg miał przewagę liczebną

187
00:15:37,415 --> 00:15:39,918
i stawiał czoła potężnemu generałowi.

188
00:15:40,001 --> 00:15:44,047
Ale miał asa w rękawie,
a był to jego związek z Odą Nobunagą.

189
00:15:44,130 --> 00:15:47,801
Mógł poprosić o pomoc
potężnego sojusznika.

190
00:15:56,226 --> 00:16:01,940
Ale Nobunaga był wówczas uwikłany
w wojnę z buddystami środkowej Japonii.

191
00:16:02,023 --> 00:16:04,025
Większość jego sił była zajęta.

192
00:16:04,734 --> 00:16:10,198
Wysłał Ieyasu wsparcie w postaci
małej grupy 3000 średniej klasy dowódców.

193
00:16:12,826 --> 00:16:15,412
Nobunaga sporo ryzykował.

194
00:16:15,495 --> 00:16:19,833
Jeśli Ieyasu padnie,
to jego własna prowincja Owari

195
00:16:19,916 --> 00:16:21,543
będzie kolejnym celem.

196
00:16:21,626 --> 00:16:24,713
Ale z wielu powodów
musiał podjąć to ryzyko.

197
00:16:24,796 --> 00:16:26,423
Prowadził zbyt wiele wojen.

198
00:16:30,552 --> 00:16:34,014
Takeda Shingen miał
około 35 000 żołnierzy.

199
00:16:36,141 --> 00:16:38,977
Ieyasu miał około 8000 żołnierzy.

200
00:16:43,231 --> 00:16:45,483
Spotkamy ich na polu walki.

201
00:16:46,151 --> 00:16:49,529
Będziemy walczyć z Takedą
i zniszczymy ich! Zero słabości!

202
00:16:50,655 --> 00:16:53,742
A mimo to postanowił
zmierzyć się z Shingenem.

203
00:16:54,909 --> 00:16:57,245
Głównie dlatego, że uważał,

204
00:16:57,328 --> 00:17:01,958
że pokaz siły
był konieczny dla jego wasali.

205
00:17:02,042 --> 00:17:05,545
Lojalność samurajów nie była bezwarunkowa.

206
00:17:05,628 --> 00:17:08,590
Służyli zwycięzcom,
którzy mogli ich ochronić.

207
00:17:08,673 --> 00:17:12,135
Czy warto podążać za panem,
który nie obroni swoich ziem

208
00:17:12,218 --> 00:17:14,929
przed napadami armii,
która tamtędy przechodzi?

209
00:17:18,767 --> 00:17:21,644
JAPONIA, ROK 1573

210
00:17:21,728 --> 00:17:24,522
25 stycznia 1573 roku.

211
00:17:25,356 --> 00:17:28,568
Ieyasu zignorował wezwania dowódców
do odwrotu.

212
00:17:29,527 --> 00:17:32,155
Ruszył z ludźmi,
by zmierzyć się z Shingenem.

213
00:17:33,031 --> 00:17:37,786
Ieyasu miał trzy razy mniejszą armię,
ale mimo wszystko zaatakował.

214
00:17:39,621 --> 00:17:45,668
W ciągu kilku godzin taktyka i liczebność
Shingena pokonała siły Ieyasu.

215
00:17:45,752 --> 00:17:48,296
Wściekły Ieyasu walczył,

216
00:17:48,379 --> 00:17:51,758
a wierni słudzy musieli
zaciągnąć go w bezpieczne miejsce.

217
00:18:06,231 --> 00:18:08,817
To była upokarzająca porażka dla Ieyasu.

218
00:18:09,484 --> 00:18:11,778
Próbował stawić czoła większej sile,

219
00:18:11,861 --> 00:18:14,531
jak kilkakrotnie czynił to
jego sojusznik Nobunaga,

220
00:18:14,614 --> 00:18:16,032
i został rozgromiony.

221
00:18:21,121 --> 00:18:26,459
Przegrana była demoralizująca dla Ieyasu,
podobnie jak fakt, że w następnym roku

222
00:18:26,543 --> 00:18:28,294
armia Takedy powróci

223
00:18:28,378 --> 00:18:32,215
i odbierze mu kilka zamków,
a on nie będzie mógł tego powstrzymać.

224
00:18:32,298 --> 00:18:34,425
Nie wystawi nawet armii.

225
00:18:39,556 --> 00:18:43,351
Takeda Shingen pewnie pokonał Ieyasu

226
00:18:43,434 --> 00:18:47,021
i gdyby chciał zadać ostateczny cios,
mógł to zrobić.

227
00:18:48,314 --> 00:18:53,027
Ale na początku dekady

228
00:18:53,111 --> 00:18:58,408
w obliczu wielkiego swojego sukcesu
Shingen umarł.

229
00:19:00,910 --> 00:19:05,039
Uznano, że prawdopodobnie zmarł
na raka wątroby.

230
00:19:05,123 --> 00:19:09,210
To bezceremonialny koniec
tego wybitnego wodza.

231
00:19:11,671 --> 00:19:14,632
Przed śmiercią wydał instrukcje
starszym sługom,

232
00:19:14,716 --> 00:19:17,552
by utrzymali to w tajemnicy
przez trzy lata.

233
00:19:24,309 --> 00:19:29,606
Po to, by jego następca, Takeda Katsuyori,
umocnił swoją kontrolę nad prowincją Kai

234
00:19:29,689 --> 00:19:35,111
i swoimi sługami
przed dalszymi działaniami.

235
00:19:41,201 --> 00:19:44,537
Takeda Katsuyori był wybitnym generałem.

236
00:19:44,621 --> 00:19:46,539
Odważnie walczył w bitwach.

237
00:19:47,248 --> 00:19:51,836
Jego największym problemem
było zdobycie poparcia generałów ojca.

238
00:19:53,046 --> 00:19:57,342
Byli to poplecznicy Shingena,
którzy spędzili z nim całe życie.

239
00:19:58,301 --> 00:20:01,679
Konkurował ze wspomnieniem ojca.

240
00:20:03,848 --> 00:20:06,601
Jego ojciec był wybitną postacią.

241
00:20:15,568 --> 00:20:17,820
Nie wszyscy jego ludzie mu ufali.

242
00:20:17,904 --> 00:20:24,118
Shingen siłą wziął matkę Katsuyoriego
na swoją kochankę.

243
00:20:24,202 --> 00:20:26,913
Dlatego wielu ludzi Takedy
nie ufało Katsuyoriemu.

244
00:20:26,996 --> 00:20:28,790
Uważali go za bękarta.

245
00:20:28,873 --> 00:20:31,125
Pochodził z pozamałżeńskiego związku

246
00:20:31,209 --> 00:20:33,920
i mógł nie być lojalny.

247
00:20:38,383 --> 00:20:42,387
Gdy Katsuyori spróbował zdobyć
pozycję przywódcy klanu Takeda,

248
00:20:45,014 --> 00:20:47,934
dostał niespodziewany,
ale bardzo miły list.

249
00:20:48,559 --> 00:20:53,189
List był od żony jednego z jego
największych wrogów, Tokugawy Ieyasu.

250
00:20:55,566 --> 00:20:57,944
Wydawało się to zbyt piękne,
by było prawdziwe.

251
00:21:02,615 --> 00:21:05,910
Tsukiyama-dono potajemnie wysyłała listy

252
00:21:05,994 --> 00:21:11,207
do odwiecznego wroga Ieyasu,
Takedy Katsuyoriego.

253
00:21:12,709 --> 00:21:17,130
Tsukiyama-dono i Tokugawa Ieyasu
pobrali się, gdy byli bardzo młodzi.

254
00:21:17,213 --> 00:21:19,549
Mieli po 14 czy 15 lat.

255
00:21:19,632 --> 00:21:22,051
To było aranżowane małżeństwo,
by zawrzeć pokój.

256
00:21:25,221 --> 00:21:30,226
Przez to, że został zaaranżowany,
ich związek nigdy nie był dobry.

257
00:21:34,605 --> 00:21:39,152
Mieszkali razem przez 13 lat i mieli syna.

258
00:21:40,445 --> 00:21:45,241
Tsukiyama-dono była bardzo dumna,
zazdrosna, wybuchowa,

259
00:21:45,325 --> 00:21:47,827
bardzo trudno było się z nią dogadać.

260
00:21:48,870 --> 00:21:54,250
Ieyasu zaczął brać kochanki
i miał ich wiele.

261
00:21:55,793 --> 00:21:59,756
Ieyasu zdecydowanie
wolał towarzystwo kochanek.

262
00:22:01,382 --> 00:22:04,844
Wszyscy ludzie władzy mieli
wtedy kochanki,

263
00:22:04,927 --> 00:22:08,973
ale wiadomo,
że Tsukiyama-dono bywała zazdrosna,

264
00:22:09,057 --> 00:22:12,185
więc pewnie była zazdrosna o to,

265
00:22:12,268 --> 00:22:15,688
że miał 19 czy 20 kochanek.

266
00:22:16,814 --> 00:22:20,068
Jeśli chodzi o nią,
znalazła się w nieciekawej sytuacji.

267
00:22:29,827 --> 00:22:35,875
W listach pisała,
że zdradzi Ieyasu i Odę Nobunagę,

268
00:22:35,958 --> 00:22:37,335
a w zamian…

269
00:22:38,628 --> 00:22:42,507
chciała, aby dał jej synowi
schronienie i ziemię,

270
00:22:42,590 --> 00:22:46,844
i by dał jej męża
spośród swoich generałów.

271
00:23:09,575 --> 00:23:14,831
Katsuyori mógł pomyśleć,
że miał szansę wyeliminować Ieyasu.

272
00:23:16,624 --> 00:23:21,546
To umocniłoby jego pozycję
jako nowej głowy rodziny Takeda.

273
00:23:23,047 --> 00:23:28,428
Pomogłoby to również
zyskać mocne poparcie sług.

274
00:23:30,638 --> 00:23:34,642
Takeda Katsuyori zgodził się.

275
00:23:34,725 --> 00:23:37,603
Wybrał generała,
który miał się z nią ożenić.

276
00:23:50,616 --> 00:23:53,786
Więc zamiast czekać trzy lata,
jak kazał mu ojciec,

277
00:23:53,870 --> 00:23:55,955
Katsuyori zdecydował się działać.

278
00:23:56,038 --> 00:24:00,751
To doprowadziło do jednego
z najsłynniejszych starć w Sengoku.

279
00:24:04,755 --> 00:24:09,844
W 1575 roku Katsuyori wezwał swoje
oddziały i podążył tą samą drogą

280
00:24:09,927 --> 00:24:12,013
co jego ojciec kilka lat wcześniej.

281
00:24:14,223 --> 00:24:18,978
Dla Ieyasu był to kolejny atak
na jego terytorium.

282
00:24:22,064 --> 00:24:24,150
Ieyasu zdawał sobie sprawę z zagrożenia,

283
00:24:24,233 --> 00:24:28,446
ponieważ miał informacje od posłańców
o wielkości sił Takedy

284
00:24:28,529 --> 00:24:30,531
wynoszącej około 15 000 żołnierzy.

285
00:24:31,866 --> 00:24:33,409
Gdyby ich nie powstrzymał,

286
00:24:34,577 --> 00:24:37,371
pewnie całkowicie by go wyeliminowali.

287
00:24:39,832 --> 00:24:43,294
Ieyasu widział, że sytuacja była poważna.

288
00:24:44,629 --> 00:24:47,048
Wysłał wiadomość do Nobunagi.

289
00:24:47,965 --> 00:24:50,134
Ieyasu był niezłomnym sojusznikiem

290
00:24:50,218 --> 00:24:52,678
przez cały czas ich relacji.

291
00:24:53,262 --> 00:24:57,475
Walczył u boku Nobunagi,

292
00:24:58,726 --> 00:25:00,728
czasami przybywał mu na ratunek.

293
00:25:16,869 --> 00:25:18,246
Napisał Nobunadze,

294
00:25:19,038 --> 00:25:21,374
że zrobił to wszystko dla niego.

295
00:25:22,583 --> 00:25:25,628
Jeśli ten nie wyśle posiłków,

296
00:25:26,212 --> 00:25:27,588
przejdzie na stronę wroga.

297
00:25:27,672 --> 00:25:31,008
Ostrzegł, że razem z Katsuyorim
zaatakują jego ziemie,

298
00:25:31,092 --> 00:25:34,178
zabiorą jego zamki i pokonają go.

299
00:25:34,762 --> 00:25:38,140
Odważył się poważnie grozić
Odzie Nobunadze.

300
00:25:39,809 --> 00:25:42,478
Gdyby Nobunaga przegrał,

301
00:25:42,562 --> 00:25:45,940
byłaby to najpoważniejsza porażka,

302
00:25:46,023 --> 00:25:48,401
jaką by poniósł do tego czasu.

303
00:25:48,484 --> 00:25:53,656
A to oznaczałoby
całkowite zatrzymanie ekspansji na wschód.

304
00:25:55,324 --> 00:26:00,413
Nobunaga opierał się na aurze strachu,
aurze niezwyciężoności.

305
00:26:00,496 --> 00:26:04,041
Jeśli rozeszłoby się, że można go pokonać,

306
00:26:04,125 --> 00:26:08,004
dodałoby to skrzydeł jego przeciwnikom.

307
00:26:12,466 --> 00:26:14,885
Ieyasu miał rację i Nobunaga to wiedział.

308
00:26:15,511 --> 00:26:20,516
Wysłał list, w którym obiecał wsparcie
wraz ze znaczną ilością złota,

309
00:26:20,600 --> 00:26:24,395
zebrał siły
i wyruszył na spotkanie z Ieyasu.

310
00:26:24,478 --> 00:26:26,272
JAPONIA, ROK 1575

311
00:26:28,733 --> 00:26:30,776
Czerwiec 1575 roku.

312
00:26:31,569 --> 00:26:34,530
Nobunaga i Ieyasu połączyli siły

313
00:26:34,614 --> 00:26:37,325
i razem ruszyli przeciw Katsuyoriemu.

314
00:26:39,827 --> 00:26:44,624
Armie Nobunagi i Ieyasu
zatrzymały się na równinach Shitaragahara,

315
00:26:44,707 --> 00:26:48,419
kilka kilometrów od obozu Katsuyoriego.

316
00:26:50,546 --> 00:26:52,673
W przeddzień bitwy

317
00:26:52,757 --> 00:26:55,801
Nobunaga zaczął realizację śmiałego planu,

318
00:26:55,885 --> 00:27:00,514
który miał pomóc mu pokonać
najpotężniejszą armię, z jaką się mierzył.

319
00:27:11,859 --> 00:27:15,404
Jednym z fascynujących faktów
o Odzie Nobunadze jest to,

320
00:27:15,488 --> 00:27:17,615
że, z braku lepszego określenia,
odrabia lekcje.

321
00:27:17,698 --> 00:27:20,201
Dobrze znał swojego przeciwnika.

322
00:27:21,744 --> 00:27:26,791
Klan Takeda militarnie był znany z tego,
że szybko przenosił swoich żołnierzy.

323
00:27:26,874 --> 00:27:28,751
Jeśli się ich nie kontrolowało,

324
00:27:28,834 --> 00:27:32,421
mogli szybko przemieszczać swoje siły,

325
00:27:32,505 --> 00:27:35,800
co mogło być szkodliwe,
jeśli nie było się na to gotowym.

326
00:27:37,134 --> 00:27:41,472
By zmniejszyć skuteczność ataku,
Nobunaga zbudował serię palisad,

327
00:27:41,555 --> 00:27:44,141
które miały spowolnić wroga.

328
00:27:45,351 --> 00:27:50,481
Te przeszkody zostały tak rozstawione,
że gdyby Takeda ruszył naprzód,

329
00:27:50,564 --> 00:27:52,566
ich atak zostałby zakłócony.

330
00:27:52,650 --> 00:27:59,281
Chodziło o to, by zwabić Takedę
do strefy śmierci.

331
00:27:59,365 --> 00:28:03,160
Gdyby jego ludzie już tam byli,
przeszkody utrudniałyby im ruch.

332
00:28:05,579 --> 00:28:10,209
I to tam strzelcy Ody i Tokugawy
wyrządziliby ogromne spustoszenie.

333
00:28:12,586 --> 00:28:17,341
Jednak jedną z największych słabości
muszkietów w tej epoce było to,

334
00:28:17,425 --> 00:28:21,220
że czas przeładowania był bardzo długi.

335
00:28:21,303 --> 00:28:25,057
Legendy jednak głoszą,

336
00:28:25,141 --> 00:28:29,562
że Nobunaga wymyślił świetną technikę,
by to zniwelować.

337
00:28:30,354 --> 00:28:32,398
Chodzi o serię trzech strzałów.

338
00:28:34,066 --> 00:28:40,322
Ludzie z arkebuzami połączeni byli
w jednostki z dwoma lub trzema łucznikami.

339
00:28:41,157 --> 00:28:43,868
Gdy przeładowywano arkebuzy,

340
00:28:43,951 --> 00:28:47,872
łucznicy pokrywali ten czas.

341
00:28:47,955 --> 00:28:52,918
Rozciągało się to w czasie
i dawało wrażenie ciągłego ognia.

342
00:28:54,587 --> 00:28:58,924
Za strzelcami Nobunagi stały

343
00:28:59,008 --> 00:29:03,637
oddziały wyposażone w piki,
by zrzucać jeźdźca z konia,

344
00:29:03,721 --> 00:29:07,516
by można go było potem zaatakować
mieczem lub włócznią.

345
00:29:08,684 --> 00:29:14,148
Tu są oddziały Ody.
Jeśli zaatakujemy stąd, możemy wygrać.

346
00:29:15,065 --> 00:29:17,318
Typową taktyką Takedy

347
00:29:17,401 --> 00:29:20,446
było poruszanie się wokół przeciwnika,

348
00:29:20,529 --> 00:29:23,032
okrążenie go i pokonanie.

349
00:29:24,200 --> 00:29:30,080
Katsuyori i jego zwolennicy
byli przekonani, że wygrają to spotkanie.

350
00:29:30,164 --> 00:29:36,253
Walczyli wcześniej z Tokugawą
i odnieśli spektakularne zwycięstwo.

351
00:29:38,714 --> 00:29:43,636
W przeddzień bitwy można było powiedzieć,
że obie strony mogły wygrać.

352
00:29:45,888 --> 00:29:51,435
Porażka mogła zaszkodzić wizerunkowi
Nobunagi w Japonii.

353
00:29:51,519 --> 00:29:54,230
W połowie lat 70. XVI wieku
miał wielu wrogów.

354
00:29:54,313 --> 00:29:59,318
Gdyby przegrał,
mogłoby to połączyć jego przeciwników.

355
00:30:02,279 --> 00:30:04,323
Armie miały zetrzeć się rankiem.

356
00:30:05,241 --> 00:30:10,704
Zapowiadała się jedna z najbardziej
decydujących bitew w historii Japonii.

357
00:30:21,715 --> 00:30:24,009
W dniu bitwy wojska Takedy ruszyły naprzód

358
00:30:24,093 --> 00:30:28,347
i zajęły strategiczne pozycje na wzgórzu
naprzeciw sił Ody.

359
00:30:31,267 --> 00:30:34,770
Panowała kompletna cisza.
Słychać było tylko tętent koni.

360
00:30:38,858 --> 00:30:42,111
Katsuyori widział siły Ody, ale…

361
00:30:42,194 --> 00:30:46,574
wówczas nie był pewien,
z czym ma do czynienia.

362
00:30:52,079 --> 00:30:54,331
Żołnierze gotowi? Do ataku!

363
00:30:57,501 --> 00:30:59,628
Wyobraź sobie,
że jesteś żołnierzem Takedy.

364
00:30:59,712 --> 00:31:02,798
Widzisz przed sobą wroga, atakujesz.

365
00:31:02,882 --> 00:31:04,508
Ognia!

366
00:31:06,385 --> 00:31:08,929
Zaczynają do ciebie strzelać z muszkietów.

367
00:31:13,058 --> 00:31:14,435
A potem lecą strzały.

368
00:31:15,603 --> 00:31:16,729
Do ataku!

369
00:31:17,396 --> 00:31:19,023
Przywódcy cię zachęcają,

370
00:31:19,106 --> 00:31:21,609
a ty trafiasz na pierwszą linię przeszkód,

371
00:31:21,692 --> 00:31:24,778
czyli barykady, które musisz ominąć.

372
00:31:25,362 --> 00:31:26,405
Teraz!

373
00:31:27,615 --> 00:31:30,242
Tymczasem strzelanina się wzmaga.

374
00:31:30,326 --> 00:31:32,286
Strzały zaczynają trafiać w cel.

375
00:31:32,369 --> 00:31:35,289
Twoi rodacy po lewej i po prawej dostają.

376
00:31:36,624 --> 00:31:40,085
Jedynym sposobem na, by przejść,
jest pokonanie przeszkód,

377
00:31:40,169 --> 00:31:43,255
zaatakowanie wroga i udział w walce wręcz.

378
00:31:44,423 --> 00:31:45,382
Do ataku!

379
00:31:51,472 --> 00:31:54,016
Katsuyori wysyłał kolejnych żołnierzy.

380
00:31:54,642 --> 00:31:57,144
Dopóki utrzymywał takie natarcie,

381
00:31:57,227 --> 00:32:00,314
wciąż miał szansę okrążyć wroga.

382
00:32:03,943 --> 00:32:07,404
Wszędzie latały strzały i pociski.

383
00:32:08,697 --> 00:32:11,867
Dym zasłaniał widok, wciskał się do oczu.

384
00:32:23,712 --> 00:32:30,678
Z boku zaatakowali żołnierze piechoty Ody.

385
00:32:31,845 --> 00:32:34,556
Używali włóczni i pik.

386
00:32:34,640 --> 00:32:36,892
Rozerwali na strzępy żołnierzy Takedy.

387
00:32:37,726 --> 00:32:40,646
To świadczy o tym,
że plan Nobunagi zakładał

388
00:32:40,729 --> 00:32:44,191
wciągnięcie ich
i utrzymanie w strefie śmierci.

389
00:32:48,946 --> 00:32:51,740
Katsuyori nie chciał się poddać.

390
00:32:51,824 --> 00:32:53,909
Wysyłał kolejnych żołnierzy.

391
00:32:53,993 --> 00:32:59,206
Tak było trzy, cztery, pięć razy.
Dziesiątkowało to siły Takedy.

392
00:33:01,208 --> 00:33:02,668
To była rzeź.

393
00:33:09,550 --> 00:33:10,718
Dalej!

394
00:33:11,385 --> 00:33:15,806
Z czasem przywódcy Takedy
zaczynali rozumieć,

395
00:33:15,889 --> 00:33:17,057
że nie wygrają.

396
00:33:19,435 --> 00:33:23,397
Wielu z nich zaczęło się wycofywać,

397
00:33:23,480 --> 00:33:28,569
a to najniebezpieczniejsza chwila
w każdej bitwie w historii ludzkości,

398
00:33:28,652 --> 00:33:32,197
bo gdy jedna strona zaczyna
uciekać przed drugą,

399
00:33:32,281 --> 00:33:34,158
rozpętuje się piekło.

400
00:33:36,285 --> 00:33:38,495
Katsuyori nie chciał się wycofać.

401
00:33:38,579 --> 00:33:40,456
Chciał walczyć do upadłego.

402
00:33:41,498 --> 00:33:43,250
Ale gdy jego siły się rozpadały…

403
00:33:43,333 --> 00:33:44,418
Do ataku!

404
00:33:44,501 --> 00:33:48,797
…jego podwładni błagali go, by uciekał,

405
00:33:48,881 --> 00:33:51,717
aż jeden z nich wsadził go na konia,

406
00:33:52,468 --> 00:33:53,427
pchnął na północ

407
00:33:54,219 --> 00:34:00,559
i Katsuyori mógł wrócić do siebie
z garstką swoich sił.

408
00:34:05,272 --> 00:34:11,779
W tej bitwie zginęło
10 000 żołnierzy Katsuyoriego.

409
00:34:12,404 --> 00:34:14,656
Wielu przywódców Takedów…

410
00:34:16,200 --> 00:34:19,536
generałów,
którzy tak długo służyli Shingenowi,

411
00:34:19,620 --> 00:34:23,499
leżało martwych ze swoimi żołnierzami.

412
00:34:28,796 --> 00:34:34,051
Nagashino jest często postrzegana
jako przełomowa bitwa w historii świata

413
00:34:34,134 --> 00:34:40,099
z powodu rzekomej techniki Nobunagi
polegającej na nieustającej serii ognia.

414
00:34:41,517 --> 00:34:47,856
Imponujące jest to,
że Nobunaga opracował ten plan,

415
00:34:48,524 --> 00:34:52,945
by efektywnie wykorzystać przeszkody,
jak robią to dzisiejsze armie,

416
00:34:53,654 --> 00:34:56,490
i połączył to wszystko w jeden plan,

417
00:34:56,573 --> 00:34:59,493
który miał całkowicie unicestwić wroga.

418
00:35:03,205 --> 00:35:08,836
Bitwa pod Nagashino była
wielkim sukcesem Nobunagi i Ieyasu,

419
00:35:08,919 --> 00:35:13,132
bo zadała potężny cios

420
00:35:14,216 --> 00:35:17,761
jednemu z trzech
głównych wschodnich daimyo.

421
00:35:17,845 --> 00:35:23,475
Temu, który był najbliżej krain Nobunagi.

422
00:35:25,269 --> 00:35:29,565
Katsuyori doznał takiej traumy…

423
00:35:29,648 --> 00:35:30,858
Idź już.

424
00:35:32,484 --> 00:35:34,695
…że to był ostatni raz,

425
00:35:34,778 --> 00:35:37,865
gdy z wojskiem ośmielił się
opuścić swoje terytorium.

426
00:35:40,909 --> 00:35:44,037
Kilka kolejnych lat potrwało
całkowite pozbycie się Takedy,

427
00:35:44,121 --> 00:35:47,499
ale tak musiało być.

428
00:35:47,583 --> 00:35:53,714
Po Nagashino nigdy już nie stanowił
poważnego zagrożenia dla Nobunagi.

429
00:36:00,220 --> 00:36:03,182
Choć to było wielkie zwycięstwo Ieyasu,

430
00:36:04,016 --> 00:36:09,438
radość umniejszył fakt, że dowiedział się,
że jego żona, Tsukiyama, planowała zdradę.

431
00:36:25,287 --> 00:36:27,164
Odkryto listy.

432
00:36:28,040 --> 00:36:32,961
Podobno Nobunaga umieścił
szpiegów w domu Ieyasu.

433
00:36:33,045 --> 00:36:35,214
To bardzo możliwe.

434
00:36:35,297 --> 00:36:38,091
Każdy szpiegował wówczas
zarówno przyjaciół, jak i wrogów.

435
00:36:38,175 --> 00:36:42,971
Podobno służąca Tsukiyamy-dono
znalazła te listy

436
00:36:43,055 --> 00:36:45,682
i przekazała je Odzie Nobunadze.

437
00:36:49,311 --> 00:36:54,608
Nie było wielu dowodów,
to głównie spekulacje,

438
00:36:54,691 --> 00:36:57,236
ale nie mogli tego zignorować.

439
00:36:57,319 --> 00:37:02,157
Dlatego Nobunaga
kazał Ieyasu znaleźć rozwiązanie.

440
00:37:02,783 --> 00:37:03,659
Odejdź.

441
00:37:12,793 --> 00:37:15,712
Tokugawa Ieyasu
musiał pozbyć się Tsukiyamy-dono.

442
00:37:15,796 --> 00:37:16,964
Puśćcie mnie!

443
00:37:17,839 --> 00:37:18,757
Puśćcie mnie!

444
00:37:18,840 --> 00:37:20,968
Ieyasu postanowił ją wygnać.

445
00:37:21,051 --> 00:37:25,430
Ale gdyby przeżyła,
mogłaby zaszkodzić mu jeszcze bardziej.

446
00:37:49,454 --> 00:37:51,164
Ieyasu poszedł o krok dalej.

447
00:37:51,248 --> 00:37:54,334
Ieyasu podejrzewał,
że jego syn spróbuje pomścić matkę,

448
00:37:54,418 --> 00:37:59,339
jak przystało na oddanego
i lojalnego potomka.

449
00:37:59,423 --> 00:38:02,884
Umieścił go więc w areszcie domowym.

450
00:38:06,763 --> 00:38:10,100
Ale pod naciskiem Nobunagi

451
00:38:10,183 --> 00:38:14,938
Ieyasu musiał
zmusić własnego syna do samobójstwa.

452
00:38:17,441 --> 00:38:20,736
Nobunaga był wtedy
bardzo silnym przywódcą,

453
00:38:20,819 --> 00:38:22,612
a Ieyasu musiał go słuchać.

454
00:38:22,696 --> 00:38:26,825
Ieyasu musiał utrzymać ten sojusz.
To było konieczne.

455
00:38:26,908 --> 00:38:29,661
Bez względu na to, co sądził,

456
00:38:29,745 --> 00:38:34,166
jeśli Nobunaga kazał mu
stracić własnego syna, musiał to zrobić.

457
00:38:37,753 --> 00:38:41,173
To był najgorszy rozkaz,
jaki mógł usłyszeć.

458
00:38:41,256 --> 00:38:44,718
Miał on znaczny wpływ
na jego relacje z Nobunagą

459
00:38:44,801 --> 00:38:46,595
do końca ich dni.

460
00:38:51,683 --> 00:38:56,480
Zwycięstwo pod Nagashino uczyniło
z Nobunagi najpotężniejszego wodza.

461
00:39:00,484 --> 00:39:03,737
Większość środkowej Japonii
była teraz pod jego rządami.

462
00:39:06,323 --> 00:39:11,119
Jego marzenie o zjednoczeniu całego narodu
pod sobą było coraz bliższe spełnienia.

463
00:39:12,788 --> 00:39:14,539
Ale miało to swoją cenę.

464
00:39:14,623 --> 00:39:19,336
Nobunaga wpadał w coraz większą paranoję
i wszędzie widział wrogów.

465
00:39:23,423 --> 00:39:25,717
Zdrada Tsukiyamy-dono

466
00:39:25,801 --> 00:39:31,848
tylko pogłębiła obawy Nobunagi,
że otaczają go wrogowie.

467
00:39:31,932 --> 00:39:37,687
Oznaczało to niemal paranoiczne uczucie,
że każdy chce się go pozbyć.

468
00:39:40,148 --> 00:39:45,195
Postawcie się na miejscu Nobunagi,
gdy zda sobie z tego sprawę.

469
00:39:52,119 --> 00:39:56,498
Każdy rolnik na pole, każdy przechodzień,

470
00:39:56,581 --> 00:40:02,170
każda służąca na jego dworze
mogła próbować go otruć.

471
00:40:02,254 --> 00:40:06,925
Myśl, że nie jest się bezpiecznym
bardzo otrzeźwia.

472
00:40:10,512 --> 00:40:14,599
Nobunagę kilkakrotnie próbowano zabić.

473
00:40:15,809 --> 00:40:19,229
Jeden śmiałek pochodził z prowincji Iga.

474
00:40:20,313 --> 00:40:24,067
Była to jedna z najmniejszych
prowincji Japonii w okresie Sengoku.

475
00:40:27,237 --> 00:40:31,950
Przez 150 lat
ci ludzie rządzili sami sobą,

476
00:40:32,033 --> 00:40:36,288
nie wpuszczając intruzów do swojej krainy.

477
00:40:38,373 --> 00:40:39,708
Kiedy walczyli,

478
00:40:39,791 --> 00:40:44,963
łączyli siły w autonomicznych komunach
na wzór armii partyzanckiej.

479
00:40:45,589 --> 00:40:51,219
W ten sposób latami
atakowali linie komunikacyjne Nobunagi.

480
00:40:51,303 --> 00:40:56,349
Byli tak dobrzy
w technikach nieregularnej wojny,

481
00:40:56,433 --> 00:41:01,354
że zapoczątkowali legendy
o wojownikach ninja z prowincji Iga.

482
00:41:03,106 --> 00:41:07,360
Okazali się solą w oku Ody Nobunagi.

483
00:41:08,778 --> 00:41:11,948
Musieli zniknąć bez względu na cenę.

484
00:41:12,032 --> 00:41:14,784
Nobunaga nie mógł pozwolić im istnieć

485
00:41:15,535 --> 00:41:20,040
ze względu na swoją reputację
i własne bezpieczeństwo.

486
00:41:22,918 --> 00:41:25,337
I to nie powinno było stanowić problemu,

487
00:41:26,004 --> 00:41:29,841
ale okazało się jedną z najbardziej
okrutnych i krwawych kampanii

488
00:41:29,925 --> 00:41:31,718
w karierze Nobunagi.

489
00:42:02,123 --> 00:42:05,126
Napisy: Liliana Reguła