1 00:00:12,227 --> 00:00:14,628 Moeten we sterven? 2 00:00:16,297 --> 00:00:19,967 Zijn er wezens in de kosmos die eeuwig leven 3 00:00:21,870 --> 00:00:26,473 op drift op een eindeloze reis door de rivier des tijds? 5 00:01:55,000 --> 00:02:00,000 Nederlandse vertaling: Geminy Aflevering 11 - The Immortals 6 00:02:05,340 --> 00:02:10,244 Onze voorouders hielden de tijd bij aan de hand van de maan en sterren. 8 00:02:39,441 --> 00:02:43,310 De mensen die hier leefden, 5.000 jaar geleden 10 00:02:43,344 --> 00:02:49,049 begonnen de tijd op te delen in stukjes van uren en minuten. 12 00:02:49,084 --> 00:02:51,485 Zij noemden deze plek Uruk. 13 00:02:51,519 --> 00:02:54,521 Wij noemen hem Irak. 14 00:02:54,556 --> 00:02:56,256 Het hoorde bij Mesopotamië, 15 00:02:56,291 --> 00:02:59,793 het gebied tussen de rivieren de Tigris en de Eufraat. 16 00:03:03,365 --> 00:03:05,366 De stad werd hier uitgevonden 17 00:03:05,400 --> 00:03:07,935 en er werd een grote slag gewonnen 18 00:03:07,969 --> 00:03:10,371 in de aanhoudende strijd tegen de tijd. 19 00:03:10,405 --> 00:03:13,407 Hier leerden we schrijven. 20 00:03:13,441 --> 00:03:15,709 De dood legde ons niet meer het zwijgen op. 21 00:03:15,744 --> 00:03:19,847 Door te schrijven reiken we door de millennia heen 23 00:03:19,881 --> 00:03:22,583 en spreken in het hoofd van de levenden. 24 00:03:22,617 --> 00:03:27,021 Niemand had ooit zo lang haar stem laten horen 26 00:03:27,055 --> 00:03:31,191 als deze Akkadische prinses, de dochter van de eerste keizer 28 00:03:31,226 --> 00:03:34,428 en de priesteres van de maan: Enheduanna. 29 00:03:34,462 --> 00:03:40,701 Ze schreef niet alleen poëzie, maar deed iets wat ongekend was. 32 00:03:40,735 --> 00:03:43,237 Ze signeerde haar werk. 33 00:03:43,271 --> 00:03:49,309 Ze is de eerste mens van wie we weten wie ze was en wat ze droomde. 36 00:03:49,344 --> 00:03:53,247 Ze droomde ervan de Poort der Verwondering door te gaan. 37 00:03:53,781 --> 00:03:59,652 Deze gedachte heeft Enheduanna 4.000 jaar geleden naar jou verstuurd. 39 00:03:59,687 --> 00:04:03,824 Het komt uit haar werk Lady of the Largest Heart. 41 00:04:08,163 --> 00:04:12,498 Innana, de planeet Venus, godin van de liefde 42 00:04:12,532 --> 00:04:17,237 wacht een grootse lotbestemming in het hele universum. 45 00:04:20,175 --> 00:04:25,512 In Uruk is ook het eerste heldendicht geschreven. 47 00:04:25,547 --> 00:04:30,417 Voor Batman, Luke Skywalker en Odysseus bestonden 49 00:04:30,452 --> 00:04:37,524 vertrok een man, Gilgamesj, op een missie om de tijd te bedwingen. 51 00:04:37,559 --> 00:04:40,594 Gilgamesj zocht onsterfelijkheid. 52 00:04:40,628 --> 00:04:47,634 Hij zocht overal, verwierf wijsheid, omhulde het verborgene. 55 00:04:47,669 --> 00:04:51,438 Hij bracht een verhaal mee van voor de zondvloed. 56 00:04:52,741 --> 00:04:57,811 Hij bouwde de muur van Uruk, wat geen koning hem zal nadoen. 58 00:04:57,846 --> 00:05:02,850 Lees het verhaal van die man, Gilgamesj, een held uit Uruk 60 00:05:02,884 --> 00:05:05,486 die allerlei ontberingen doorstond. 61 00:05:05,520 --> 00:05:09,890 Die de oceaan overstak, tot aan de zonsondergang. 63 00:05:09,924 --> 00:05:14,395 Die de randen van de wereld afzocht naar het eeuwige leven. 65 00:05:14,429 --> 00:05:19,066 Op zijn reizen ontmoette Gilgamesj een wijs man, Oetnapisjtim. 67 00:05:19,100 --> 00:05:22,736 Hij zei dat een zondvloed de wereld had verwoest. 68 00:05:22,771 --> 00:05:27,339 En dat een van de goden Oetnapisjtim een ark liet bouwen 69 00:05:27,374 --> 00:05:30,844 om zijn familie te redden, en de dieren. 70 00:06:03,478 --> 00:06:08,549 Het oudste verslag van de zondvloed is in Mesopotamië geschreven, 72 00:06:08,583 --> 00:06:13,854 duizend jaar voor het opnieuw werd verteld als het verhaal van Noach. 74 00:06:13,888 --> 00:06:18,125 Je kunt dus wel stellen dat Galgamesj onsterfelijk is geworden. 76 00:06:18,159 --> 00:06:24,098 We lezen het epos van Gilgamesj nog steeds, dus hij leeft nog voort. 78 00:06:24,132 --> 00:06:27,534 Al die helden en superhelden van nadien 79 00:06:27,569 --> 00:06:31,472 treden in de voetsporen van de eerste. 80 00:06:31,506 --> 00:06:34,441 Een ander soort onsterfelijkheid. 81 00:06:34,476 --> 00:06:39,880 Een verhaal van de ene beschaving aan de andere, duizenden jaren later. 83 00:06:39,914 --> 00:06:45,486 Het leven verstuurt ook verhalen, door miljarden jaren heen. 85 00:06:48,923 --> 00:06:51,992 Die boodschap dragen we allemaal in ons mee. 86 00:06:52,027 --> 00:06:58,232 Hij ligt vast in onze lichaamscellen, in een taal die elk wezen kan lezen. 88 00:06:58,266 --> 00:07:03,170 De genetische code heeft een alfabet met maar vier letters. 90 00:07:03,204 --> 00:07:07,074 Elke letter is een molecuul, gevormd door atomen. 91 00:07:07,108 --> 00:07:09,643 Elk woord is drie letters lang. 92 00:07:09,678 --> 00:07:16,617 Ieder levend wezen is een meesterwerk, gevormd door de natuur en evolutie. 94 00:07:16,651 --> 00:07:21,755 De handleiding om leven te laten werken en zich te laten voortplanten. 96 00:07:21,790 --> 00:07:27,628 Die levensboodschap wordt al ruim 3 miljard jaar gekopieerd. 98 00:07:27,662 --> 00:07:30,497 Maar waar die boodschap vandaan komt? 99 00:07:30,532 --> 00:07:32,800 Dat weet niemand... 100 00:07:42,043 --> 00:07:45,613 Misschien begon het in zo'n ondiepe poel onder de zon. 101 00:07:45,647 --> 00:07:52,119 Koolstofrijke moleculen gebruikte energie om zichzelf te kopiëren. 103 00:07:52,153 --> 00:07:56,657 Soorten die daar beter in waren, zorgden voor meer nageslacht. 105 00:07:56,691 --> 00:07:59,994 De wedijverende moleculen werden complexer. 106 00:08:00,028 --> 00:08:03,864 Evolutie en het leven zelf waren onderweg. 107 00:08:06,901 --> 00:08:11,639 Of het leven is ontstaan in de hitte van een vulkaanmonding 109 00:08:11,673 --> 00:08:14,249 op de diepe zeebodem. 110 00:08:17,846 --> 00:08:21,681 Of is het leven op aarde gekomen als lifter? 112 00:08:22,584 --> 00:08:27,020 Ik zal je iets vertellen over een reiziger van een andere wereld. 114 00:08:32,594 --> 00:08:36,930 De rust in het Egyptische dorp Nakhla, bij Alexandrië 116 00:08:36,965 --> 00:08:40,868 werd ruw verstoord op een juni-ochtend in 1911. 117 00:08:54,749 --> 00:08:59,086 In deze meteoriet stond een boodschap van een andere planeet. 119 00:08:59,120 --> 00:09:03,457 Maar er verstreek 70 jaar voordat iemand die kon lezen. 121 00:09:06,728 --> 00:09:13,267 In 1976 landde NASA met twee Viking ruimtevaartuigen op Mars. 123 00:09:13,301 --> 00:09:17,805 Carl Sagan bracht ons daarheen, op onze eerste reis door de kosmos. 125 00:09:17,839 --> 00:09:21,809 De lucht op Mars was minder dan 1 procent zo dicht als de onze. 127 00:09:21,843 --> 00:09:24,844 Hij bestond vooral uit kooldioxide. 128 00:09:24,879 --> 00:09:30,884 Er was minder stikstof, argon, waterdamp en zuurstof. 130 00:09:30,919 --> 00:09:32,419 Enkele jaren later 131 00:09:32,454 --> 00:09:38,993 toen wetenschappers de gassen in de Nakhla-meteoriet analyseerden 134 00:09:39,027 --> 00:09:41,228 vonden ze een treffende gelijkenis. 135 00:09:41,262 --> 00:09:45,566 De meeste meteorieten zijn fragmenten van asteroïden. 137 00:09:45,600 --> 00:09:51,705 Maar de meteoriet die Nakhla trof, kon maar van één plek afkomstig zijn... 139 00:10:02,717 --> 00:10:04,718 Mars. 140 00:10:09,280 --> 00:10:12,248 Welkom op Mars. 141 00:10:16,354 --> 00:10:20,089 Een miljard jaar terug kwam een vulkaan tot uitbarsting. 142 00:10:20,123 --> 00:10:22,392 De lava koelde af tot gesteente. 143 00:10:22,426 --> 00:10:27,697 Honderden miljoenen jaren later stond dit gebied onder water. 145 00:10:27,732 --> 00:10:31,735 Later botste een asteroïde zo groot als de Rots van Gibraltar 147 00:10:31,769 --> 00:10:34,404 op het oppervlak van Mars. 148 00:10:34,438 --> 00:10:36,439 Er werd een enorme krater geslagen. 149 00:10:39,777 --> 00:10:43,346 Veel puin werd de ruimte in geslingerd. 150 00:10:43,381 --> 00:10:47,182 Daar draaide het om de zon tot de zwaartekracht van Mars 151 00:10:47,217 --> 00:10:51,855 een van de keien op een ramkoers met de aarde bracht. 153 00:10:51,889 --> 00:10:56,026 Z'n inslag deed het dorpje Nakhla schudden. 154 00:10:56,060 --> 00:10:58,695 Meteorieten zoals degene die Nakhla trof 155 00:10:58,729 --> 00:11:03,033 zijn voertuigen in een interplanetair transportstelsel 156 00:11:03,067 --> 00:11:05,468 dat stenen vervoert. 157 00:11:05,503 --> 00:11:09,906 Zo'n meteoriet kan een microscopische vracht bevatten: 158 00:11:09,940 --> 00:11:12,208 de zaadjes van het leven. 159 00:11:12,243 --> 00:11:14,878 Een interplanetaire ark. 160 00:11:14,912 --> 00:11:18,548 De meeste stenen zijn poreus, vol gaten en kieren. 161 00:11:18,582 --> 00:11:20,684 Daar kan leven zich verschuilen. 162 00:11:24,422 --> 00:11:29,392 Sommige microben kunnen overleven in de onherbergzame ruimte. 164 00:11:29,427 --> 00:11:32,162 Neem nou bijvoorbeeld deze jongens. 165 00:11:32,196 --> 00:11:37,967 Deze microben hebben anderhalf jaar op het ISS gezeten 167 00:11:38,002 --> 00:11:43,406 blootgesteld aan extreme temperaturen, vacuüm en straling. 169 00:11:43,441 --> 00:11:49,279 Sommige ervan kwamen levend terug op aarde. 171 00:11:49,313 --> 00:11:52,148 Nog verbazingwekkender zijn deze wezens. 172 00:11:52,183 --> 00:11:56,920 Gewekt van een doodsslaap van acht miljoen jaar. 173 00:11:56,954 --> 00:12:03,193 Ze zijn ingevroren in Antarctica, miljoenen jaren voor wij bestonden. 175 00:12:03,227 --> 00:12:04,861 En ze leven nog! 176 00:12:06,564 --> 00:12:11,668 Als er leven is dat in de ruimte kan overleven, millennia lang 178 00:12:11,702 --> 00:12:16,473 kan het meeliften op het transportsysteem tussen de werelden. 180 00:12:16,507 --> 00:12:21,378 Onze voorouders, de microben, zijn vast in de ruimte geweest. 182 00:12:21,412 --> 00:12:23,013 Waarom denken we dat? 183 00:12:23,047 --> 00:12:26,650 Omdat de aarde 4,5 miljard jaar bestaat. 184 00:12:29,387 --> 00:12:31,221 De eerste helft daarvan 185 00:12:31,255 --> 00:12:36,292 bombardeerden grote asteroïden de planeet elke paar miljoen jaar. 187 00:12:36,327 --> 00:12:40,663 De grootste inslagen deden de oceanen verdampen 188 00:12:40,697 --> 00:12:43,032 en het oppervlakte- gesteente smelten. 189 00:12:43,167 --> 00:12:47,369 Door elk van die inslagen werd de planeet gesteriliseerd 191 00:12:47,404 --> 00:12:49,801 duizenden jaren lang. 192 00:12:51,475 --> 00:12:53,476 Maar door fossielen weten we 193 00:12:53,511 --> 00:12:58,048 dat er al bacteriën evolueerden tijdens die vormende periode. 195 00:12:59,950 --> 00:13:06,089 Hoe kan het leven zo'n dodelijke reeks klappen hebben overleefd? 196 00:13:06,123 --> 00:13:08,657 Bij elke asteroïde-inslag 197 00:13:08,691 --> 00:13:14,097 werd er een krater geslagen en vlogen er miljoenen rotsen de ruimte in. 199 00:13:14,131 --> 00:13:18,034 Veel van die stenen bevatten levende bacteriën. 200 00:13:18,069 --> 00:13:23,640 Sommige bacteriën overleefden in de ruimte, de achterblijvers stierven. 202 00:13:23,674 --> 00:13:29,145 Een paar duizend jaar na elke inslag was het koel genoeg 204 00:13:29,180 --> 00:13:31,648 om water te laten condenseren tot oceanen. 205 00:13:31,682 --> 00:13:35,452 De planeet was weer bewoonbaar. 206 00:13:35,486 --> 00:13:42,559 Intussen waren de meeste stenen in de ruimte om de zon gedraaid. 208 00:13:42,593 --> 00:13:48,631 Sommige daarvan kwamen weer op aarde. Ze vielen als meteorieten 210 00:13:48,666 --> 00:13:53,269 en leverden hun kostbare vracht af om de planeet weer te bevruchten. 212 00:13:55,372 --> 00:13:57,407 Zoals de ark van Noach. 213 00:13:57,441 --> 00:14:04,214 Daardoor hoeft het leven niet opnieuw te beginnen na elke ramp. 215 00:14:04,248 --> 00:14:06,783 Het kan verdergaan waar het gebleven was. 216 00:14:07,652 --> 00:14:12,021 Toen het zonnestelsel nog jong was, leek Venus meer op de aarde. 218 00:14:12,056 --> 00:14:15,191 Met oceanen en misschien met leven. 219 00:14:15,226 --> 00:14:20,430 Venus, aarde en Mars wisselden stenen uit, door asteroïde inslagen. 221 00:14:20,464 --> 00:14:26,236 Draagt het aardse leven sporen mee van vroegere interplanetaire reizen? 223 00:14:26,270 --> 00:14:33,009 Waarom kunnen microben de straling en het vacuüm in de ruimte aan? 225 00:14:33,043 --> 00:14:36,379 Die omstandigheden komen niet voor op aarde. 226 00:14:36,414 --> 00:14:38,281 Misschien vertellen ze ons 227 00:14:38,315 --> 00:14:44,654 dat hun voorouders de omstandig- heden in de ruimte hebben overleefd. 229 00:14:45,890 --> 00:14:51,094 We weten dat microben in stenen tussen planeten kunnen reizen. 231 00:14:51,128 --> 00:14:53,596 En een reis van ster naar ster? 232 00:14:53,631 --> 00:14:56,099 Een interstellaire odyssee? 233 00:15:03,962 --> 00:15:06,030 De paardenbloem. 234 00:15:06,065 --> 00:15:10,099 30 miljoen jaar terug ontwikkelde hij een manier 235 00:15:10,134 --> 00:15:15,105 om zijn eigen levensboodschap de ruimte en de tijd in te sturen. 237 00:15:22,147 --> 00:15:26,851 Elke zaailing is een parachutist die op de wind zweeft. 239 00:15:26,885 --> 00:15:30,888 Hij riskeert alles voor een veilige landingsplaats. 240 00:15:30,923 --> 00:15:35,259 Door opwaartse luchtstromen kunnen ze hoger komen. 241 00:15:35,294 --> 00:15:38,763 Een paardenbloem kan wel honderden kilometers afleggen 243 00:15:38,797 --> 00:15:43,301 en zelfs bergketens oversteken. 244 00:15:43,335 --> 00:15:48,106 De evolutie heeft er een verfijnde vliegmachine van gemaakt. 245 00:15:48,140 --> 00:15:50,808 Het zaadje is ook een soort ark. 246 00:15:50,843 --> 00:15:56,214 Hij houdt zijn soort in stand door naar een veilige haven te vliegen. 248 00:15:56,248 --> 00:15:59,584 Elke zaadje draagt in zijn DNA een verhaal met zich mee 249 00:15:59,618 --> 00:16:02,787 het karakter en het lot van de volgende. 250 00:16:02,821 --> 00:16:06,591 Het leven plant zich voort door zijn verhaal te blijven vertellen. 251 00:16:08,527 --> 00:16:13,898 Kan het leven de reis overleven van ster naar ster? 253 00:16:13,932 --> 00:16:19,337 De sterren staan een miljoen keer verder uiteen dan onze planeten. 255 00:16:19,371 --> 00:16:23,274 De ruimte is zo groot dat het miljarden jaren duurt 256 00:16:23,309 --> 00:16:29,914 voor een steen van de aarde botst met een planeet van een andere ster. 258 00:16:29,949 --> 00:16:35,253 Meeliftende microben zouden nooit zo lang de straling overleven. 260 00:16:35,287 --> 00:16:40,992 Het is wel denkbaar dat leven zich tussen zonnestelsels kan verspreiden. 262 00:16:46,732 --> 00:16:53,338 De sterren van de Melkweg maken door de zwaartekracht een enorme baan. 264 00:16:53,372 --> 00:16:59,978 Zo kost het onze zon 225 miljoen jaar om één baan te maken. 266 00:17:00,712 --> 00:17:03,214 Tijdens elke omwenteling 267 00:17:03,249 --> 00:17:08,653 komt ons zonnestelsel door twee of drie interstellaire wolken. 269 00:17:08,687 --> 00:17:12,357 Elk daarvan heeft een doorsnee van vele lichtjaren. 270 00:17:15,894 --> 00:17:20,131 Sterrenstelsels zijn machines die werelden maken. 271 00:17:20,165 --> 00:17:23,801 Onze Melkweg bevat honderd van deze wolken 272 00:17:23,836 --> 00:17:29,073 plekken waar gas en stof condenseren en sterren en planeten vormen. 274 00:17:32,444 --> 00:17:34,746 Op reis door de Melkweg 275 00:17:34,780 --> 00:17:37,749 wordt onze zon vergezeld door zijn planeten 276 00:17:37,783 --> 00:17:41,286 maar ook door een biljoen verre kometen. 277 00:17:43,255 --> 00:17:46,558 Als ons zonnestelsel door een interstellaire wolk komt 278 00:17:46,592 --> 00:17:52,564 prikkelt de zwaartekracht daar de buitenste kometen. 280 00:17:52,598 --> 00:17:57,936 Sommige kometen worden de ruimte tussen de sterren in geslingerd. 282 00:17:59,939 --> 00:18:02,373 Andere duiken naar binnen. 283 00:18:04,743 --> 00:18:07,245 Ze vallen naar de zon. 284 00:18:23,229 --> 00:18:26,931 En sommige botsen met de planeten. 285 00:18:28,000 --> 00:18:31,536 Door de botsing van een komeet op een planeet 286 00:18:31,570 --> 00:18:34,973 worden er keien als raketten de ruimte in gelanceerd. 287 00:18:35,007 --> 00:18:40,578 Als die planeet bewoond is, nemen veel stenen passagiers mee. 289 00:18:40,613 --> 00:18:42,914 Levende microben. 290 00:18:42,948 --> 00:18:44,883 Na duizenden jaren 291 00:18:44,917 --> 00:18:47,218 kunnen stukjes van stenen van de aarde 292 00:18:47,253 --> 00:18:51,656 als meteoren in de atmosfeer van nieuwe planeten belanden 293 00:18:51,690 --> 00:18:53,925 in de interstellaire wolk. 294 00:19:00,866 --> 00:19:05,303 Als de meeliftende microben in contact komen met water 296 00:19:05,337 --> 00:19:08,907 kunnen ze tot leven komen en zich voortplanten. 297 00:19:08,941 --> 00:19:13,945 Misschien belandt het leven zo op onvruchtbare plekken. 299 00:19:13,979 --> 00:19:16,481 De zon komt uit de wolk 300 00:19:16,515 --> 00:19:21,753 nadat hij de zaadjes van het leven op nieuwe werelden heeft gezaaid. 302 00:19:21,787 --> 00:19:24,823 Die werelden, die nu leven kennen 303 00:19:24,857 --> 00:19:28,626 verlaten hun geboortewolk en gaan hun eigen weg. 305 00:19:28,661 --> 00:19:33,230 Hun sterren zullen ze door andere interstellaire wolken voeren. 307 00:19:33,265 --> 00:19:37,367 Daar kunnen ze andere nieuwe werelden bevruchten. 308 00:19:37,402 --> 00:19:41,840 Denk je eens in dat dit zich herhaalt van wereld op wereld. 309 00:19:41,874 --> 00:19:45,543 Elk daarvan brengt leven op andere werelden. 310 00:19:51,050 --> 00:19:57,388 Het leven zou zich voortplanten door de hele Melkweg. 312 00:20:02,061 --> 00:20:06,064 Zo kan het leven op aarde zijn gekomen. 313 00:20:06,098 --> 00:20:08,066 We weten het niet zeker. 314 00:20:08,100 --> 00:20:11,736 Zijn er meer wezens zoals wij? 315 00:20:11,770 --> 00:20:13,705 Stellen zij dezelfde vragen? 316 00:20:13,739 --> 00:20:16,406 Hebben zij dezelfde angsten? 317 00:20:16,742 --> 00:20:18,376 Hebben ze helden en avonturen? 318 00:20:23,749 --> 00:20:27,585 Als ze bestaan, waar zijn ze dan? 319 00:20:27,620 --> 00:20:30,121 Hoe maken ze hun aanwezigheid kenbaar? 320 00:20:46,238 --> 00:20:49,574 Hoe hebben we ons bekendgemaakt aan de Melkweg? 321 00:20:49,608 --> 00:20:55,280 Het was 1946, het jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog. 322 00:20:57,883 --> 00:21:03,621 De rijke fantasie van H.G. Wells en Buck Rogers kunnen niet tippen 325 00:21:03,656 --> 00:21:08,426 aan de legeringenieurs in hun lab in Belmar, New Jersey. 327 00:21:08,461 --> 00:21:12,263 Dit biedt legio mogelijkheden voor interstellair onderzoek. 329 00:21:12,298 --> 00:21:16,134 Amerikaanse ingenieurs kaatsten radiogolven naar de maan 331 00:21:16,168 --> 00:21:19,069 en konden de echo opvangen. 332 00:21:25,144 --> 00:21:28,146 Ze noemden dit experiment Project Diana. 333 00:21:28,180 --> 00:21:32,583 Het was de eerste interstellaire boodschap van onze soort. 335 00:21:34,353 --> 00:21:36,354 Een griezelig klokgeluid. 336 00:21:38,023 --> 00:21:44,996 Als je je fantasie de vrije loop laat, zie je allerlei mogelijkheden. 338 00:21:47,032 --> 00:21:51,736 Ruimteschepen die duizenden kilometers per uur afleggen 340 00:21:51,771 --> 00:21:57,509 kunnen bestuurd worden en er kan met passagiers gecommuniceerd worden. 343 00:21:57,543 --> 00:22:02,047 Want de atmosfeer van de aarde kan doorbroken worden. 345 00:22:07,720 --> 00:22:11,289 Met de snelheid van het licht kost het een radiogolf één seconde 347 00:22:11,323 --> 00:22:13,991 om het maanoppervlak te bereiken. 348 00:22:15,061 --> 00:22:18,963 Maar het golffront is veel groter dan de maan. 349 00:22:18,998 --> 00:22:24,402 De golf gaat er grotendeels langs, maar het midden kaatst terug. 351 00:22:25,805 --> 00:22:30,141 Na een retourtje van 2,5 seconde komt het aan op onze planeet. 353 00:22:31,544 --> 00:22:35,347 Project Diana zond sterkte radiogolven uit, 355 00:22:35,381 --> 00:22:38,950 één per vier seconden, naar de maan. 357 00:22:41,220 --> 00:22:44,823 Wat de maan miste, is nog steeds onderweg. 358 00:22:47,593 --> 00:22:49,494 Dit was nog maar het begin. 359 00:22:49,528 --> 00:22:51,062 Na de Tweede Wereldoorlog 360 00:22:51,097 --> 00:22:56,200 verschenen er televisiestations in de VS en overal ter wereld. 362 00:22:57,236 --> 00:23:03,475 De boodschap van Project Diana en de FM-, televisie- en radarsignalen 365 00:23:03,509 --> 00:23:05,510 worden uitgezonden, zo snel als het licht. 366 00:23:06,044 --> 00:23:09,814 Die uitzendingen vormen een bol van radiogolven 367 00:23:09,849 --> 00:23:12,851 die zich in alle richtingen uitbreidt. 368 00:23:12,885 --> 00:23:18,023 Je kunt wel stellen dan onze wereld verhalen uitstraalt. 370 00:23:18,057 --> 00:23:23,028 Onze voorouders krasten het verhaal van Gilgamesj in kleitabletten. 372 00:23:23,062 --> 00:23:25,997 Dat epos werd de toekomst in gezonden. 373 00:23:26,032 --> 00:23:30,769 Wij hebben onze verhalen gecodeerd in radiogolven die de ruimte in gaan. 375 00:23:30,803 --> 00:23:35,707 Ze bestrijken een afstand van 1 lichtjaar, 9,5 biljoen km. 377 00:23:35,741 --> 00:23:38,176 in elk jaar sinds ze verzonden zijn. 378 00:23:38,210 --> 00:23:42,514 We sturen onze verhalen al 70 jaar de ruimte in. 380 00:23:42,548 --> 00:23:48,186 De voorhoede heeft al duizenden planeten van andere sterren geraakt. 383 00:23:48,220 --> 00:23:52,857 Als er daar beschaafd leven is met radiotelescopen 385 00:23:52,892 --> 00:23:55,794 kunnen ze al weten dat wij hier zijn. 386 00:23:59,165 --> 00:24:03,435 Stel dat andere werelden hun verhalen de ruimte in zenden. 388 00:24:05,071 --> 00:24:09,574 Sinds 1960 speuren we naar buitenaardse radiosignalen 390 00:24:09,608 --> 00:24:12,877 zonder zelfs maar klokgeluid te horen. 391 00:24:12,912 --> 00:24:17,816 Maar onze zoektocht is beperkt tot bepaalde delen van de hemel. 393 00:24:22,955 --> 00:24:27,092 Misschien hebben we net een buitenaards signaal gemist. 395 00:24:27,126 --> 00:24:30,829 Misschien keken we verkeerd, op het verkeerde moment. 397 00:24:30,863 --> 00:24:34,666 We hebben maar naar een fractie van de sterren geluisterd. 399 00:24:34,700 --> 00:24:36,334 En er is nog een probleem: 400 00:24:36,369 --> 00:24:40,838 we zijn gevangenen van onze tijd. 402 00:24:40,872 --> 00:24:43,473 Onze technologie is beperkt. 403 00:24:43,508 --> 00:24:49,681 Radio en televisie zijn mogelijk maar een korte fase in onze ontwikkeling. 406 00:24:49,715 --> 00:24:54,853 Als we denken dat ruimtewezens gebruikmaken van radiotelescopen 408 00:24:54,887 --> 00:24:58,089 zijn we dan anders dan eerdere generaties 409 00:24:58,124 --> 00:25:02,126 die dachten dat je op kanonskogels op de maan kon komen? 410 00:25:03,129 --> 00:25:07,699 Beschavingen die verder ontwikkeld zijn dan wij 412 00:25:07,701 --> 00:25:10,435 kunnen al een nieuwe vorm van communicatie hebben. 413 00:25:10,437 --> 00:25:14,339 Een vorm die we nog moeten ontdekken of bedenken. 415 00:25:14,341 --> 00:25:17,676 Hun boodschappen kunnen nu al hier zijn 417 00:25:17,678 --> 00:25:21,346 terwijl wij die niet kunnen waarnemen. 418 00:25:21,348 --> 00:25:26,283 Onze voorouders zouden een eeuw terug ook niets hebben gemerkt 420 00:25:26,285 --> 00:25:30,956 van een dringend radiosignaal uit een andere wereld. 422 00:25:30,958 --> 00:25:34,125 Er is nog een verontrustender mogelijkheid. 423 00:25:34,127 --> 00:25:40,431 Beschavingen, net als andere levende dingen, leven maar kort. 425 00:25:40,465 --> 00:25:44,235 Dan bezwijken ze aan natuurrampen, geweld of zelf toegebrachte wonden. 427 00:25:44,270 --> 00:25:48,006 Of we ooit contact zullen leggen met buitenaards leven 429 00:25:48,040 --> 00:25:50,875 kan afhangen van een cruciale vraag: 430 00:25:50,909 --> 00:25:54,813 wat is de levensverwachting van een beschaving? 431 00:26:18,027 --> 00:26:22,731 In de tijd van Enheduanna, de eerste bekende auteur, 433 00:26:22,765 --> 00:26:26,534 bestond haar beschaving al ruim duizend jaar. 434 00:26:27,870 --> 00:26:32,174 Tegenwoordig is haar prachtige stad een dorre vlakte. 435 00:26:32,208 --> 00:26:33,608 Wat is er misgegaan? 436 00:26:33,643 --> 00:26:38,246 Ten eerste de oorlogen in Mesopotamië. 438 00:26:38,281 --> 00:26:40,916 Die deden hun prestaties teniet. 439 00:26:40,950 --> 00:26:43,084 Ze wilden land veroveren, 440 00:26:43,119 --> 00:26:46,521 maar werden zelf het slachtoffer. 441 00:26:48,958 --> 00:26:55,163 Ook oversteeg hun technische kennis hun begrip van de natuur. 444 00:26:55,198 --> 00:27:00,368 Het irrigatiesysteem dat de basis was van de beschavingen in Mesopotamië 446 00:27:00,403 --> 00:27:02,337 had een onbedoeld gevolg. 447 00:27:02,371 --> 00:27:05,707 Het water dat elk jaar op hun akkers liep, 448 00:27:05,741 --> 00:27:09,344 verdampte en liet zout achter. 449 00:27:09,378 --> 00:27:13,782 Door de jaren heen stapelde het zich op en doodde de gewassen. 451 00:27:13,816 --> 00:27:17,052 En toen, 2.200 voor Christus, 452 00:27:17,086 --> 00:27:21,323 niet lang na de tijd van Enheduanna, sloeg het noodlot toe... 454 00:27:21,357 --> 00:27:26,027 Een droogte van epische omvang, die decennialang duurde. 456 00:27:26,062 --> 00:27:28,663 Geen regen, verdroogde gewassen. 457 00:27:28,697 --> 00:27:30,564 Er heersten honger en anarchie. 458 00:27:30,599 --> 00:27:31,799 Barbaren vielen binnen, 459 00:27:31,834 --> 00:27:34,970 de straten lagen bezaaid met lijken. 460 00:27:35,004 --> 00:27:36,872 Er was maar één verklaring: 461 00:27:36,906 --> 00:27:42,978 Enlil, de oppergod, was boos vanwege een verwoeste tempel. 464 00:27:43,012 --> 00:27:49,049 Men wist niet dat dezelfde droogte beschavingen verpletterde 466 00:27:49,084 --> 00:27:53,355 in Egypte, Griekenland, India, Pakistan en China. 469 00:27:53,389 --> 00:27:57,993 Alle goden van de aarde moeten wel heel boos zijn geweest. 471 00:27:58,027 --> 00:28:02,096 Ondanks al hun wijsheid hadden de mensen toen niet door 473 00:28:02,130 --> 00:28:06,067 dat ze te maken hadden met een abrupte klimaatverandering. 475 00:28:09,439 --> 00:28:14,676 3.000 jaar later sloeg het klimaat om voor een andere beschaving. 477 00:28:14,710 --> 00:28:16,778 Ditmaal in Midden-Amerika. 478 00:28:16,813 --> 00:28:20,382 Op haar hoogtepunt stierf de Mayabeschaving uit. 480 00:28:20,416 --> 00:28:24,786 Weggevaagd door een reeks ernstige droogtes, een eeuw lang. 482 00:28:24,820 --> 00:28:29,524 We dragen de echo's van die beschavingen nog mee 484 00:28:29,559 --> 00:28:32,260 in onze talen, onze mythen. 485 00:28:32,295 --> 00:28:36,198 Tegenwoordig is er een wereldwijde beschaving. 486 00:28:36,232 --> 00:28:38,033 Hoelang zal die bestaan? 487 00:28:38,067 --> 00:28:41,603 Een beschaving kan op veel manieren uitsterven. 488 00:28:41,637 --> 00:28:45,073 Eerst de manieren waarop we weinig invloed hebben. 490 00:28:47,310 --> 00:28:50,912 Die supernova is duizend licht-jaar verderop. 491 00:28:50,947 --> 00:28:53,081 Als hij dichterbij was, 492 00:28:53,116 --> 00:28:55,584 binnen 30 licht-jaar van de aarde, 493 00:28:55,618 --> 00:28:59,955 zou de kosmische straling onze ozonlaag vernietigen. 495 00:28:59,989 --> 00:29:02,157 Onze beschaving zou uitgeroeid worden. 496 00:29:02,191 --> 00:29:07,429 Gelukkig zullen de sterren dichtbij ons geen supernova doormaken 498 00:29:07,463 --> 00:29:10,331 de komende honderden miljoenen jaren. 499 00:29:15,772 --> 00:29:21,309 Elke miljoen jaar barst er ergens op aarde een supervulkaan uit. 501 00:29:21,344 --> 00:29:25,614 De laatste keer was 74.000 jaar geleden 502 00:29:25,648 --> 00:29:30,018 op het eiland Sumatra, in wat nu Indonesië is. 504 00:29:30,053 --> 00:29:33,922 Hij spuwde honderd keer meer stenen, as en gifgas uit 506 00:29:33,956 --> 00:29:37,125 dan welke andere vulkaan dan ook, voor zover bekend. 507 00:29:37,160 --> 00:29:42,431 Het gesmolten gesteente uit de aardkorst kwam uit deze caldera 509 00:29:42,465 --> 00:29:46,335 100 kilometer lang, nu gevuld met een meer. 511 00:29:49,305 --> 00:29:54,109 De Toba-vulkaan spuwde ruim 2.500 kubieke kilometer 512 00:29:54,143 --> 00:29:57,145 aan verpulverd gesteente de lucht in. 513 00:29:57,180 --> 00:30:00,983 De oostenwind droeg de vulkaanas naar India toe. 514 00:30:01,017 --> 00:30:05,854 Daar kwam hij als een verstikkende deken neer op het subcontinent. 516 00:30:05,888 --> 00:30:10,192 De uitbarsting vulde de atmosfeer met zwavelgas. 518 00:30:10,226 --> 00:30:12,160 De wereld werd gehuld in een nevel 519 00:30:12,195 --> 00:30:16,631 waar het zonlicht minstens vijf jaar niet doorheen kon dringen. 521 00:30:16,666 --> 00:30:20,435 Het was net een bewolkte dag die vijf jaar duurde. 522 00:30:21,204 --> 00:30:25,339 Die vulkanische winter leek op een nucleaire winter 523 00:30:25,373 --> 00:30:28,076 maar dan zonder straling. 524 00:30:29,112 --> 00:30:31,546 De temperatuur daalde overal. 525 00:30:31,581 --> 00:30:36,084 Planten en dieren bevroren zelfs in de tropen en stierven massaal. 527 00:30:36,119 --> 00:30:37,586 Het leven is gehard. 528 00:30:37,620 --> 00:30:40,656 Slechts enkele soorten stierven uit. 529 00:30:40,690 --> 00:30:44,660 Een Indiase voorouder van ons sleep dit stenen mes 531 00:30:44,694 --> 00:30:47,062 in de jaren voor de Toba-uitbarsting. 532 00:30:47,096 --> 00:30:53,502 En dit blad is met tientallen andere gevonden boven de aslaag. 535 00:30:53,536 --> 00:30:58,540 Dus sommige gereedschapsmakers in het gebied rondom de vulkaan 537 00:30:58,574 --> 00:31:00,676 hebben de ramp overleefd. 538 00:31:00,710 --> 00:31:05,547 Maar de wereldpopulatie moet in eerste instantie zijn afgenomen. 540 00:31:05,581 --> 00:31:11,353 Als dit morgen weer gebeurt, stort onze beschaving in 542 00:31:11,387 --> 00:31:14,623 ook al zou de mensheid het wel overleven. 543 00:31:16,893 --> 00:31:20,729 Ik denk dat we over een paar honderd jaar 545 00:31:20,763 --> 00:31:24,266 de energie van een supervulkaan kunnen wegsluizen 547 00:31:24,300 --> 00:31:26,101 voor hij uitbarst. 548 00:31:26,135 --> 00:31:28,604 Die energie kunnen we gebruiken. 549 00:31:28,638 --> 00:31:33,041 Eens in de miljoen jaar botst er een kleine asteroïde op aarde. 551 00:31:33,076 --> 00:31:35,444 Die richt net zo veel verwoesting aan. 552 00:31:35,478 --> 00:31:40,415 Met de huidige technieken kunnen we een inslag voorkomen. 554 00:31:40,450 --> 00:31:46,421 We kunnen hem al jaren zien naderen en hem afweren met een ruimtevaartuig. 557 00:31:46,456 --> 00:31:48,990 Met de techniek van over duizend jaar 558 00:31:49,024 --> 00:31:54,263 kunnen we wellicht zelfs het dodelijke effect van een supernova indammen. 560 00:31:54,297 --> 00:32:01,136 Maar stel dat het gevaar onzichtbaar is en niemand het ziet aankomen. 563 00:32:10,004 --> 00:32:13,407 Columbus en de andere Europese veroveraars van Amerika 565 00:32:13,441 --> 00:32:17,310 hadden een geheim wapen waar ze niets van afwisten. 566 00:32:17,345 --> 00:32:22,382 Ze droegen bacteriën en virussen mee van dodelijke ziekten als pokken 568 00:32:22,417 --> 00:32:26,319 waar de Amerikanen nog nooit aan blootgesteld waren. 569 00:32:26,354 --> 00:32:30,357 De Europeanen denken graag dat ze met moed, wapens 571 00:32:30,391 --> 00:32:33,226 en cultuur de nieuwe wereld veroverden. 572 00:32:33,261 --> 00:32:38,764 Maar de echte veroveraars waren de legers van ziektekiemen 574 00:32:38,799 --> 00:32:41,601 die de dood teweegbrachten van negen op de tien Indianen 575 00:32:41,636 --> 00:32:44,404 in Noord-, Midden,- en Zuid-Amerika. 576 00:32:46,074 --> 00:32:51,345 De beschavingen in de nieuwe wereld bezweken onder de microben. 578 00:32:51,379 --> 00:32:55,449 Zonder dit onzichtbare leger had Cortez 580 00:32:55,483 --> 00:32:59,252 misschien geen schijn van kans gehad. 581 00:32:59,287 --> 00:33:02,789 En beschavingen die zichzelf vernietigen? 582 00:33:10,999 --> 00:33:14,400 Onze economieën zijn gevormd toen de planeet, 583 00:33:14,434 --> 00:33:18,170 de lucht, rivieren, oceanen en het land 584 00:33:18,204 --> 00:33:20,273 allemaal onuitputtelijk leken. 585 00:33:20,308 --> 00:33:23,210 De economieën ontstonden voordat we de aarde zagen 586 00:33:23,244 --> 00:33:26,913 als het kleine organisme dat ze is. 587 00:33:26,948 --> 00:33:30,250 Alle economieën zijn op winst gericht. 589 00:33:30,284 --> 00:33:34,021 Daarom kijken we naar de korte termijn. 590 00:34:00,515 --> 00:34:05,018 De grootste economische stelsels, ongeacht de ideologie 592 00:34:05,053 --> 00:34:08,789 houden geen rekening met onze nakomelingen 594 00:34:08,823 --> 00:34:13,226 over honderd jaar, laat staan over honderdduizend jaar. 596 00:34:18,232 --> 00:34:22,502 In één opzicht lopen we voor op de mensen in Mesopotamië. 598 00:34:22,537 --> 00:34:26,473 Wij begrijpen wel wat er met onze wereld gebeurt. 599 00:34:26,507 --> 00:34:29,842 Zo pompen we broeikasgassen de atmosfeer in 600 00:34:29,876 --> 00:34:32,946 in een tempo dat miljoenen jaren ongekend was. 602 00:34:32,981 --> 00:34:36,883 Wetenschappers zijn het eens: we ontwrichten het klimaat. 604 00:34:36,918 --> 00:34:43,357 Maar onze beschaving lijkt dat te willen ontkennen. We zijn verlamd. 606 00:34:43,391 --> 00:34:47,927 Er is een tegenstelling tussen wat we weten en wat we doen. 608 00:34:50,631 --> 00:34:54,001 Ons gedrag aanpassen aan uitdagingen 609 00:34:54,035 --> 00:34:58,205 is de beste definitie van intelligentie die ik ken. 610 00:35:02,410 --> 00:35:06,346 Als onze intelligentie ons grote pluspunt is 611 00:35:06,381 --> 00:35:09,983 moeten we dat benutten, zoals andere wezens doen 613 00:35:10,018 --> 00:35:14,688 om te zorgen voor hun nageslacht, zodat de lijn zich voortzet 615 00:35:14,722 --> 00:35:19,059 en de natuur die ons onderhoudt, wordt beschermd. 616 00:35:19,093 --> 00:35:24,331 Het menselijke verstand is onvolmaakt en nieuw. 618 00:35:24,365 --> 00:35:28,234 Het gemak waarmee het overweldigd wordt 619 00:35:28,268 --> 00:35:33,106 door andere neigingen, soms zelf vermomd als logica, 621 00:35:33,141 --> 00:35:35,342 is zorgwekkend. 622 00:35:35,376 --> 00:35:39,246 Als ons verstand ons enige voordeel is, moet het beter. 624 00:35:39,280 --> 00:35:43,350 We moeten het aanscherpen en de beperkingen ervan begrijpen. 626 00:35:43,384 --> 00:35:47,254 Het gebruiken, zoals katten sluipen. 627 00:35:47,288 --> 00:35:53,060 Zoals wandelende takken zich camoufleren. Ermee overleven. 629 00:35:53,094 --> 00:35:57,128 Als we dat doen, kunnen we vrijwel alles oplossen 630 00:35:57,163 --> 00:36:00,467 wat ons de komende 100.000 jaar overkomt. 632 00:36:06,908 --> 00:36:11,545 Op deze plek komen onze dromen over onsterfelijkheid 634 00:36:11,579 --> 00:36:15,148 en de moderne astrofysica samen. 635 00:36:15,183 --> 00:36:19,786 Enorme elliptische sterrenstelsels lijken wel wat op... Florida 637 00:36:19,821 --> 00:36:23,523 waar de oudste sterren in het universum zijn. 638 00:36:29,264 --> 00:36:31,398 Dit is een rode dwergster, 639 00:36:31,432 --> 00:36:34,101 kleiner en zwakker dan onze zon. 640 00:36:34,135 --> 00:36:38,605 Rode dwergsterren komen het meest voor in de kosmos. 641 00:36:38,640 --> 00:36:42,743 Anders dan de zon, die op de helft is van zijn levensduur van 10 miljard jaar, 643 00:36:42,777 --> 00:36:46,679 blijven rode dwergen hun planeten licht en warmte bieden 644 00:36:46,713 --> 00:36:48,615 gedurende biljoenen jaren. 645 00:36:48,650 --> 00:36:50,684 Dat is honderden keren langer 646 00:36:50,718 --> 00:36:53,420 dan de leeftijd van het universum. 647 00:36:53,454 --> 00:36:56,757 Wat zou intelligent leven doen met een eeuwigheid 649 00:36:56,791 --> 00:37:00,093 om hun begrip van het universum te ontwikkelen? 650 00:37:00,128 --> 00:37:04,498 Misschien zouden ze kortere routes vinden in de ruimte-tijd 652 00:37:04,532 --> 00:37:08,268 om sneller dan het licht tussen sterrenstelsels te reizen. 654 00:37:08,303 --> 00:37:14,641 Misschien zouden ze als experiment een nieuw universum maken. 656 00:37:14,676 --> 00:37:20,314 Maar niemand op aarde weet wat de onsterfelijken zouden doen. 658 00:37:21,549 --> 00:37:25,619 Als je je fantasie de vrije loop laat... 659 00:37:25,653 --> 00:37:27,321 En wij dan? 660 00:37:30,358 --> 00:37:32,693 Wat is onze eigen toekomst? 661 00:37:32,727 --> 00:37:38,499 Hoe zou de kosmische kalender van de komende 14 miljard jaar eruit zien? 663 00:37:53,036 --> 00:37:55,870 De eerste kosmische kalender bevat alle tijd 664 00:37:55,904 --> 00:37:59,341 van het ontstaan van het universum tot nu toe. 666 00:37:59,376 --> 00:38:06,048 Hoe ziet de kosmische kalender er dan uit voor de komende 14 miljard jaar? 668 00:38:06,082 --> 00:38:08,517 Net als op de oude kalender 669 00:38:08,551 --> 00:38:13,021 stelt elke maand in de toekomst een miljard jaar voor 671 00:38:13,056 --> 00:38:15,958 en elke dag zo'n 40 miljoen jaar. 672 00:38:17,193 --> 00:38:20,029 Door de wetenschap hebben we voorkennis 673 00:38:20,063 --> 00:38:27,369 van latere astronomische voorvallen, zoals de dood van de zon. 676 00:38:27,404 --> 00:38:33,042 Over vijf miljard jaar heeft onze ster de waterstof opgebruikt 678 00:38:33,076 --> 00:38:37,279 de nucleaire brandstof en wordt hij een rode reus. 680 00:38:37,313 --> 00:38:40,348 Dat klinkt deprimerend, maar als we ons verstand gebruiken 681 00:38:40,382 --> 00:38:45,354 zijn onze nakomelingen dan al lang weg. 683 00:38:45,388 --> 00:38:48,190 bij de verloren werelden van de zon. 684 00:38:48,224 --> 00:38:50,025 Wie weet? 685 00:38:50,060 --> 00:38:53,796 Menselijke voorvallen kennen te veel onzekerheden 687 00:38:53,830 --> 00:38:56,365 om wetenschappelijke voorspellingen te doen. 688 00:38:56,399 --> 00:38:58,467 Maar we kunnen wel dromen. 689 00:38:58,501 --> 00:39:03,439 De volgende Gouden Eeuw van de mensheid begint hier en nu. 691 00:39:03,473 --> 00:39:07,409 Nieuwjaarsdag van een nieuw kosmisch jaar. 692 00:39:07,444 --> 00:39:09,545 In de eerste één/tiende seconde 693 00:39:09,579 --> 00:39:12,815 nemen we het visioen van de aarde ter harte 694 00:39:12,849 --> 00:39:16,418 en leren dit wereldje met elkaar te delen. 695 00:39:16,453 --> 00:39:20,255 De laatste verbrandingsmotor belandt in een museum. 697 00:39:20,290 --> 00:39:23,058 De klimaatverandering wordt omgekeerd. 698 00:39:23,093 --> 00:39:26,929 Eén/vijfde seconde in de toekomst 699 00:39:26,963 --> 00:39:29,898 sterven er geen mensen meer door armoede. 700 00:39:29,933 --> 00:39:35,404 De planeet is nu een zelfvoorzienend, intern communicerend organisme. 702 00:39:35,438 --> 00:39:37,473 Over een halve seconde 703 00:39:37,507 --> 00:39:41,477 worden de ijskappen weer zoals in de 19e eeuw. 705 00:39:41,511 --> 00:39:44,446 En er wordt zacht weer voorspeld 706 00:39:44,481 --> 00:39:49,818 voor de komende anderhalve kosmische minuut, 40.000 jaar. 708 00:39:49,853 --> 00:39:54,690 Tegen de tijd dat we naar andere planetenstelsels kunnen 710 00:39:54,724 --> 00:39:57,526 zijn we veranderd. 711 00:39:57,560 --> 00:40:00,296 Het verstrijken van al die generaties 712 00:40:00,330 --> 00:40:02,331 zal ons veranderd hebben. 713 00:40:02,365 --> 00:40:05,768 Uit noodzaak zullen we veranderd zijn. 714 00:40:05,802 --> 00:40:08,804 We zijn een soort die zich aanpast. 715 00:40:10,340 --> 00:40:16,946 Wij gaan niet naar Alpha Centauri op onze interstellaire ark. 718 00:40:16,980 --> 00:40:19,582 Dat doet een soort die op ons lijkt, 719 00:40:19,616 --> 00:40:23,319 maar meer van onze pluspunten heeft en minder zwaktes. 720 00:40:23,353 --> 00:40:25,421 Zelfverzekerder, vooruitziend, 721 00:40:25,455 --> 00:40:28,157 capabel en wijs. 722 00:40:28,191 --> 00:40:32,428 Ondanks al onze tekortkomingen en beperkingen 724 00:40:32,462 --> 00:40:36,165 zijn wij mensen in staat tot grootse dingen. 725 00:40:36,199 --> 00:40:39,435 Welke onvoorstelbare wonderen 726 00:40:39,469 --> 00:40:42,972 zullen we bereikt hebben in een volgende generatie... 727 00:40:43,006 --> 00:40:45,007 en een volgende? 728 00:40:46,243 --> 00:40:49,377 Hoe ver is onze nomadische soort afgedwaald 729 00:40:49,412 --> 00:40:54,817 aan het eind van de volgende eeuw en het volgende millennium? 731 00:40:54,851 --> 00:40:57,286 Onze verre afstammelingen, 732 00:40:57,320 --> 00:41:01,824 veilig op werelden in het zonnestelsel en nog verder weg, 734 00:41:01,858 --> 00:41:05,194 zullen verenigd zijn door hun erfenis. 735 00:41:05,228 --> 00:41:09,664 Door hun respect voor hun thuisplaneet en de wetenschap 736 00:41:09,698 --> 00:41:12,368 dat wat er ook voor leven bestaat 737 00:41:12,402 --> 00:41:18,340 de enige mensen in het universum van de aarde komen. 739 00:41:18,375 --> 00:41:23,145 Ze zullen omhoog kijken naar de blauwe stip aan hun hemel. 741 00:41:23,180 --> 00:41:29,085 Ze zullen zich verwonderen over hoe kwetsbaar we ooit waren. 743 00:41:29,119 --> 00:41:31,987 Over onze gevaarlijke kindertijd, 744 00:41:32,022 --> 00:41:36,092 ons nederige begin. 745 00:41:36,126 --> 00:41:39,028 Over hoeveel rivieren we moesten oversteken 746 00:41:41,965 --> 00:41:44,400 voordat we onze weg vonden...