1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX

2
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX

3
00:00:36,916 --> 00:00:39,750
{\an8}<i>Aktif yanardağların oluşturduğu</i>
<i>ateş çemberi,</i>

4
00:00:39,833 --> 00:00:41,625
{\an8}<i>bulutlarla birbirine giriyor.</i>

5
00:00:43,083 --> 00:00:46,916
{\an8}<i>Yoğun ve zengin, yemyeşil bitki örtüsü</i>

6
00:00:47,000 --> 00:00:50,083
{\an8}<i>ve hiç bitmeyen dağ manzaraları.</i>

7
00:00:54,000 --> 00:00:59,708
{\an8}<i>Amerika kıtasının</i>
<i>tarihi en zengin ülkelerinden biri.</i>

8
00:01:00,750 --> 00:01:02,458
{\an8}<i>2.000 yılı aşkın süre boyunca</i>

9
00:01:02,541 --> 00:01:06,666
{\an8}<i>bu topraklarda</i>
<i>sosyokültürel evrimiyle ünlü</i>

10
00:01:06,750 --> 00:01:10,125
{\an8}<i>olağanüstü bir uygarlık mevcuttu.</i>

11
00:01:12,625 --> 00:01:17,333
{\an8}<i>Kolomb öncesi dönemde</i>
<i>tüm Amerika'nın en ayrıntılı</i>

12
00:01:17,416 --> 00:01:22,083
{\an8}<i>yazı sistemlerinden birini geliştirmiş</i>
<i>bir uygarlık.</i>

13
00:01:22,583 --> 00:01:28,166
{\an8}<i>Astronomide ve matematikte</i>
<i>mutlak doğruyu yakalamış bir kültür.</i>

14
00:01:28,416 --> 00:01:35,208
{\an8}<i>Sanat, mimari ve ekonomide</i>
<i>büyük adımlar atmış bir medeniyet.</i>

15
00:01:41,666 --> 00:01:45,041
{\an8}<i>Doğal kaynaklarla dolup taşan topraklar,</i>

16
00:01:45,458 --> 00:01:50,291
{\an8}<i>dağlardan akan devasa berrak şelaleler,</i>

17
00:01:50,375 --> 00:01:54,333
{\an8}<i>bereketli toprakları besleyen nehirler.</i>

18
00:02:02,000 --> 00:02:07,250
{\an8}<i>Farklılığı iki dünyanın</i>
<i>bileşiminden doğan,</i>

19
00:02:07,333 --> 00:02:13,625
{\an8}<i>500 yıl önce dünyanın bu köşesinde</i>
<i>çatışmalara tanıklık eden bir ülke.</i>

20
00:02:14,333 --> 00:02:18,000
<i>Bu topraklar,</i>

21
00:02:18,083 --> 00:02:20,750
<i>Maya uygarlığının kalbi.</i>

22
00:02:34,041 --> 00:02:39,541
<i>Guatemala zengin bitki örtüsü,</i>
<i>iklimi, dil çeşitliliği, mutfağı </i>

23
00:02:39,750 --> 00:02:42,083
<i>ve canlı çeşitliliğiyle bilinir.</i>

24
00:02:42,875 --> 00:02:46,250
<i>Ülkenin en büyük hazinesi,</i>
<i>halkının çok ırklı oluşu</i>

25
00:02:46,333 --> 00:02:50,375
<i>ve her birinin</i>
<i>farklı hikâyeler anlatabilmesidir.</i>

26
00:02:50,458 --> 00:02:53,583
<i>Maya kültüründen gelenler bugün dahi</i>

27
00:02:53,666 --> 00:02:58,458
<i>geleneklerini, dillerini</i>
<i>ve kültürlerini korurken</i>

28
00:02:59,000 --> 00:03:05,416
<i>500 yıl önce bu topraklara gelen</i>
<i>yeni insanların kültürünü de benimserler.</i>

29
00:03:05,500 --> 00:03:08,375
<i>Nihayetinde hepsi aynı ülkenin parçasıdır:</i>

30
00:03:08,458 --> 00:03:09,583
<i>Guatemala!</i>

31
00:03:19,250 --> 00:03:21,541
Guatemalalı olmaktan gurur duyuyorum

32
00:03:22,000 --> 00:03:25,833
çünkü ülkenin zenginliğinin bilincindeyim.

33
00:03:30,750 --> 00:03:35,625
Guatemala ormanlarla, dağlarla,
göllerle ve nehirlerle dolu.

34
00:03:39,458 --> 00:03:45,375
<i>Ülke, 37 yanardağdan oluşan</i>
<i>bir ateş çemberiyle çevrili.</i>

35
00:03:46,250 --> 00:03:48,625
Mayalar bu dağlara asla çıkmazmış

36
00:03:48,708 --> 00:03:51,958
çünkü onları tanrı ve tanrıçalar olarak
görürlermiş.

37
00:03:52,541 --> 00:03:56,208
Güçlerini bildikleri için
onlardan korkarlarmış.

38
00:04:01,625 --> 00:04:05,375
<i>Gelişmişliğiyle insanlığı</i>
<i>hâlâ şaşırtabilen bir kültür.</i>

39
00:04:06,708 --> 00:04:09,125
Guatemala yaşayan bir kültürdür.

40
00:04:09,208 --> 00:04:12,041
Bu küçücük bölgede

41
00:04:12,541 --> 00:04:14,958
birçok şahane şey görebilirsiniz.

42
00:04:15,041 --> 00:04:16,875
Doğal bir cennettir.

43
00:04:17,875 --> 00:04:22,875
<i>Maya kültürünü zirveye taşıyan</i>
<i>arkeolojik bölgeleri</i>

44
00:04:23,291 --> 00:04:25,708
<i>itinayla koruyan bir ülke.</i>

45
00:04:26,916 --> 00:04:29,291
El Mirador, Mayaların toplumsal,

46
00:04:29,375 --> 00:04:34,083
ekonomik ve siyasi gelişimlerini
anlamamıza yardımcı oluyor.

47
00:04:34,833 --> 00:04:38,833
Bu uygarlığın gelişmişliğine
tanıklık etmek muhteşem bir şey.

48
00:04:40,041 --> 00:04:45,333
<i>Ormanın içine saklanmış</i>
<i>birçok piramit, heykel</i>

49
00:04:45,416 --> 00:04:49,083
<i>ve eşsiz mimari yapılar mevcut.</i>

50
00:05:02,958 --> 00:05:05,416
<i>Guatemala'nın özelliklerinden biri de</i>

51
00:05:05,500 --> 00:05:10,000
<i>dünyanın bazı yerlerinde</i>
<i>çok kısıtlı olan bir kaynağın bolluğu:</i>

52
00:05:10,666 --> 00:05:11,500
{\an8}<i>Su.</i>

53
00:05:11,583 --> 00:05:15,666
{\an8}SEMUC CHAMPEY TABİAT PARKI

54
00:05:31,541 --> 00:05:32,500
<i>Semuc Champey</i>

55
00:05:32,583 --> 00:05:36,916
<i>ya da Türkçesiyle</i>
<i>"nehrin kayaların altında saklandığı yer",</i>

56
00:05:37,458 --> 00:05:40,000
<i>doğal bir kireç taşı köprüsü.</i>

57
00:05:40,083 --> 00:05:42,291
<i>300 metre uzunluğundaki köprü,</i>

58
00:05:42,375 --> 00:05:46,041
<i>dev bir tropik ormanın üzerinde.</i>

59
00:06:13,375 --> 00:06:16,375
<i>Köprünün güzeller güzeli</i>
<i>turkuaz renkli suları,</i>

60
00:06:16,458 --> 00:06:20,000
<i>basamak basamak kayalardan inişi,</i>

61
00:06:20,416 --> 00:06:24,875
<i>olağanüstü cazibesi</i>
<i>ve çevresindeki doğal yaşam bölgesi,</i>

62
00:06:24,958 --> 00:06:30,000
<i>burayı Guatemala'nın en ziyaret edilen</i>
<i>bölgelerinden biri yapıyor.</i>

63
00:06:32,875 --> 00:06:37,625
<i>Semuc Champey Tabiat Parkı'nda</i>
<i>zaman âdeta duruyor</i>

64
00:06:37,708 --> 00:06:41,375
<i>ve doğa tüm duyularınızı ele geçiriyor.</i>

65
00:07:10,875 --> 00:07:15,791
<i>Guatemala yoğun ve zengin</i>
<i>bir bitki örtüsüyle kaplı.</i>

66
00:07:16,375 --> 00:07:22,458
<i>Bu tropik ormanın içinde</i>
<i>zamanda yolculuk yapıp</i>

67
00:07:22,541 --> 00:07:25,916
<i>Maya uygarlığının kalbine</i>
<i>göz atabilirsiniz.</i>

68
00:07:27,416 --> 00:07:31,416
{\an8}TIKAL MİLLÎ PARKI

69
00:07:31,500 --> 00:07:37,166
{\an8}<i>Amerika'nın Kolomb öncesi dönemdeki</i>
<i>en gelişmiş uygarlıklarından olan</i>

70
00:07:37,250 --> 00:07:41,916
<i>Maya uygarlığının merkezi,</i>
<i>Guatemala'dadır.</i>

71
00:07:50,875 --> 00:07:54,875
<i>Guatemala'nın en iyi korunmuş</i>
<i>Maya şehirlerinden biridir</i>

72
00:07:54,958 --> 00:08:00,666
<i>ve aynı zamanda bu uygarlıktan kalan</i>
<i>en büyük ören yerlerindendir.</i>

73
00:08:03,250 --> 00:08:07,958
<i>Şehirde, 300.000'in üzerinde</i>
<i>yapı görülmektedir.</i>

74
00:08:08,750 --> 00:08:12,541
<i>Kendisini çevreleyen</i>
<i>uçsuz bucaksız ormanlarca</i>

75
00:08:12,625 --> 00:08:16,250
<i>yüzyıllarca saklanan şehir,</i>

76
00:08:16,333 --> 00:08:20,625
<i>MS III ila V. yüzyıllarda Maya dünyasının</i>

77
00:08:20,708 --> 00:08:25,166
<i>siyasi, askerî ve ekonomik merkeziydi.</i>

78
00:08:26,083 --> 00:08:30,833
<i>Tikal Millî Parkı işte burada bulunuyor.</i>

79
00:08:39,083 --> 00:08:41,541
<i>Bölgede yapılan çalışmalara göre</i>

80
00:08:41,625 --> 00:08:45,500
<i>bazı yapıların geçmişi</i>
<i>MÖ IV. yüzyıla kadar dayanıyor.</i>

81
00:08:46,333 --> 00:08:50,291
<i>Şehrin, döneminde var olan</i>
<i>diğer büyük şehirlerle bağları vardı.</i>

82
00:08:50,375 --> 00:08:55,291
<i>Bunların bir örneği de</i>
<i>günümüz Meksika'sındaki Teotihuacan.</i>

83
00:08:55,375 --> 00:09:01,166
<i>Şehir, kültürel ve doğal mirası sebebiyle</i>

84
00:09:01,250 --> 00:09:04,875
<i>1979'da UNESCO'nun</i>
<i>Dünya Mirası Listesi'ne girdi.</i>

85
00:09:58,125 --> 00:10:01,333
{\an8}<i>Guatemala tarihinde de</i>
<i>tüm Amerika'da olduğu gibi</i>

86
00:10:01,416 --> 00:10:05,291
{\an8}<i>büyük değişimler yaşandı.</i>

87
00:10:05,375 --> 00:10:09,000
<i>16. yüzyılda yaşanan</i>
<i>İspanyol fethinden sonra</i>

88
00:10:09,500 --> 00:10:15,708
<i>günümüzde La Antigua Guatemala</i>
<i>olarak bilinen şehir,</i>

89
00:10:15,791 --> 00:10:21,333
<i>1541-1776 yıllarında</i>
<i>ülkenin başkentliğini yaptı.</i>

90
00:10:21,875 --> 00:10:26,125
<i>Sokaklarında gezince tanık olduğunuz</i>
<i>mimari ve iklim,</i>

91
00:10:26,208 --> 00:10:28,416
<i>sizi zamanda geri götürebilir.</i>

92
00:10:29,166 --> 00:10:32,916
<i>Yerel halklar ve Avrupa'dan gelenler,</i>

93
00:10:33,000 --> 00:10:37,875
<i>farklı süreçlerden geçerek</i>
<i>yeni bir kültürün doğuşuna önayak oldu.</i>

94
00:10:38,625 --> 00:10:44,166
<i>Yaşadıkları topraklara aidiyet duyarak</i>
<i>yeni âdetler edindiler.</i>

95
00:10:44,666 --> 00:10:45,958
<i>Yani Guatemala'ya.</i>

96
00:10:57,791 --> 00:11:00,875
<i>Son 500 yıl boyunca</i>

97
00:11:00,958 --> 00:11:06,833
<i>nüfusu, mimarisi ve âdetleri</i>
<i>bir değişimden geçen ülke,</i>

98
00:11:07,166 --> 00:11:10,958
<i>bugün bildiğimiz Guatemala'ya dönüştü.</i>

99
00:11:13,541 --> 00:11:17,750
<i>La Antigua Guatemala,</i>
<i>şık tarihî yapılarından dolayı</i>

100
00:11:17,833 --> 00:11:21,833
<i>düğünler için de</i>
<i>çok popüler bir yer hâline geldi.</i>

101
00:11:33,250 --> 00:11:34,666
<i>Bu muhteşem şehir,</i>

102
00:11:34,750 --> 00:11:39,458
<i>kendisini yıkımın eşiğine getiren</i>
<i>üç deprem yaşadı.</i>

103
00:11:40,125 --> 00:11:43,166
<i>Bu sebepten ötürü,</i>

104
00:11:43,250 --> 00:11:47,625
<i>ülkenin ekonomik ve dinî idaresi</i>

105
00:11:47,708 --> 00:11:51,250
<i>günümüzde hâlâ başkent olan</i>

106
00:11:51,333 --> 00:11:53,291
{\an8}<i>Guatemala City'ye taşındı.</i>

107
00:11:59,375 --> 00:12:03,875
<i>İspanyolların gelişiyle</i>
<i>ülkede Hristiyanlık yayıldı</i>

108
00:12:03,958 --> 00:12:07,708
<i>ve günümüzde de</i>
<i>ülkede en çok inanılan din oldu.</i>

109
00:12:07,791 --> 00:12:12,000
<i>Guatemala, 1985'ten bu yana</i>
<i>laik bir devlet olsa da</i>

110
00:12:12,083 --> 00:12:15,291
<i>halkın çoğunluğu Hristiyan.</i>

111
00:12:20,083 --> 00:12:25,000
<i>Ülkenin en mühim kutlamalarından biri</i>
<i>Kutsal Hafta'da gerçekleşiyor.</i>

112
00:12:25,750 --> 00:12:31,416
<i>Büyük şehirler eşsiz bir örtüye bürünüyor.</i>

113
00:12:32,625 --> 00:12:37,833
{\an8}Geçmişte, krallar halkı ziyaret ettiğinde

114
00:12:37,916 --> 00:12:44,208
halk evlerinden getirdikleri bezleri
yerlere serermiş ki

115
00:12:44,291 --> 00:12:48,375
krallar ve soyluların
ayakları kirlenmesin.

116
00:12:48,458 --> 00:12:53,083
Tıpkı halkın Kudüs'e giren
Hz. İsa'ya yaptığı gibi.

117
00:12:53,500 --> 00:12:57,291
Onun da önüne kıyafetler,
dallar ve çiçekler sermişler ki

118
00:12:57,375 --> 00:12:58,958
üzerinde yürüsün.

119
00:12:59,041 --> 00:13:03,291
İşte bu halı geleneği
Guatemala'da böyle başladı.

120
00:13:09,958 --> 00:13:12,708
Bu halılar genelde
farklı renklere boyanmış

121
00:13:13,708 --> 00:13:16,625
talaştan ya da kumdan yapılıyor.

122
00:13:17,208 --> 00:13:21,708
42 yıl önce biz de ailecek
halı hazırlamaya başladık.

123
00:13:21,791 --> 00:13:24,833
Deneyimsiz olduğumuz için
çok basit halılardı.

124
00:13:25,666 --> 00:13:27,833
Bu sanatı öğrenmemiz,

125
00:13:27,916 --> 00:13:31,500
araştırmamız, deneyimli kişilere
sormamız gerekti.

126
00:13:35,625 --> 00:13:39,833
Bir tür "geçici sanat"
çünkü kısa süre sonra yok oluyor.

127
00:13:39,916 --> 00:13:42,541
Törenden sonra bitiyor.

128
00:13:54,083 --> 00:13:55,625
<i>Aynı hafta boyunca,</i>

129
00:13:55,708 --> 00:14:01,000
<i>Guatemala, Hz. İsa'nın</i>
<i>duasını ve dirilişini kutluyor</i>

130
00:14:01,083 --> 00:14:05,708
<i>ve yüzlerce inançlı insan,</i>
<i>tören alayı hazırlıkları yapıyor.</i>

131
00:14:05,791 --> 00:14:08,833
<i>Hem dekoru hazırlıyorlar</i>

132
00:14:08,916 --> 00:14:11,250
<i>hem de törenin kendisini.</i>

133
00:14:12,000 --> 00:14:16,000
{\an8}<i>Geçit törenleri, inancımızı gösteriyor.</i>

134
00:14:16,083 --> 00:14:18,250
Mistisizm gereği,

135
00:14:18,333 --> 00:14:23,041
tören dekorlarını
tören gününe kadar kimse göremiyor.

136
00:14:23,125 --> 00:14:26,000
Bu, halka bir hediye.

137
00:14:27,666 --> 00:14:32,125
Tören yalnızca anlık bir etkinlik değil.

138
00:14:32,375 --> 00:14:36,041
Öncesinde manevi bir hazırlık gerekiyor.

139
00:14:39,625 --> 00:14:43,666
Tören sırasında halkın ve ailelerinin
kültürleri, âdetleri,

140
00:14:43,750 --> 00:14:49,250
tarihleri ve gelenekleri
bir potada eriyor.

141
00:14:52,958 --> 00:14:55,541
Guatemala'da sadece Maya kültürü yok.

142
00:14:55,625 --> 00:14:59,166
Ülke, bir İspanya sömürgesiydi.

143
00:14:59,250 --> 00:15:04,875
Bu, şehrin kendi geleneklerinden
doğan bir şey.

144
00:17:00,083 --> 00:17:03,416
{\an8}<i>Almolonga, 2.000 rakımda,</i>

145
00:17:03,500 --> 00:17:06,000
{\an8}<i>Quetzaltenango iline bağlı,</i>

146
00:17:06,416 --> 00:17:09,583
{\an8}<i>devasa dağlarla çevrili,</i>

147
00:17:09,666 --> 00:17:11,791
<i>büyük çayırlara sahip bir ilçe.</i>

148
00:17:11,875 --> 00:17:15,666
<i>Ülkenin zirai faaliyetleri</i>
<i>burada yoğunlaşmış durumda.</i>

149
00:17:24,875 --> 00:17:29,000
<i>Guatemala, bölgenin iklim şartları</i>

150
00:17:29,083 --> 00:17:32,541
<i>ve zengin ve verimli toprakları sayesinde</i>

151
00:17:32,625 --> 00:17:35,875
<i>bereketiyle nam salmış bir ülke.</i>

152
00:17:36,458 --> 00:17:40,500
<i>Guatemalalıların tükettiği gıdanın</i>
<i>yaklaşık yüzde 70'i</i>

153
00:17:40,583 --> 00:17:44,041
<i>aile temelli tarımdan geliyor,</i>

154
00:17:44,125 --> 00:17:48,666
<i>bu yüzden de gelenekler</i>
<i>büyük önem taşıyor.</i>

155
00:17:58,041 --> 00:18:00,500
<i>Ülkenin bu bölgesinin</i>

156
00:18:00,583 --> 00:18:02,625
<i>çok ilginç bir tarafı var.</i>

157
00:18:03,041 --> 00:18:06,541
<i>Burada, dünya ortalamasını aşan büyüklükte</i>

158
00:18:06,666 --> 00:18:10,333
<i>devasa sebzeler yetiştiriliyor.</i>

159
00:18:44,208 --> 00:18:48,416
<i>1850'den beri ülkede yetiştirilen kahve,</i>

160
00:18:48,500 --> 00:18:52,875
<i>Guatemala'da en çok üretilen</i>
<i>mahsullerden biri.</i>

161
00:18:53,250 --> 00:18:57,583
<i>Çekirdekler genellikle elle toplanıyor.</i>

162
00:19:18,333 --> 00:19:19,916
{\an8}<i>Santiago de Atitlán'da,</i>

163
00:19:20,000 --> 00:19:24,250
{\an8}<i>ülkedeki kültür karışımına</i>
<i>bir örnek görmek mümkün.</i>

164
00:19:24,875 --> 00:19:27,333
<i>Maya kültüründen gelen halk,</i>

165
00:19:27,416 --> 00:19:31,250
<i>ülkeye, İspanyol sömürgesi oluşundan</i>
<i>yıllar sonra gelen</i>

166
00:19:31,916 --> 00:19:35,125
<i>bir mahsul için çalışıyor.</i>

167
00:19:46,333 --> 00:19:50,250
Başlarda sadece kahve toplayıcısıydım

168
00:19:50,333 --> 00:19:53,625
ama sonra çok kârlı olduğunu fark ettim.

169
00:19:53,708 --> 00:19:57,083
O yüzden yetiştirmeye başladım.

170
00:20:10,625 --> 00:20:13,583
Bu sayede ailemi doyurabiliyor,
çocuklarımı okutabiliyorum.

171
00:20:13,666 --> 00:20:16,166
Kahve yetiştiriciliği
bana bunları sağladı.

172
00:20:35,750 --> 00:20:42,125
Burada çok kaliteli kahve yetiştiriyoruz

173
00:20:42,208 --> 00:20:47,791
çünkü bölgedeki dağ ve yanardağlar

174
00:20:47,875 --> 00:20:54,750
çekirdeklere eşsiz bir aroma katıyor.

175
00:21:16,666 --> 00:21:18,750
{\an8}<i>Büyük Atitlán Gölü,</i>

176
00:21:19,458 --> 00:21:24,375
{\an8}<i>Üç Dev olarak bilinen</i>
<i>üç yanardağla çevrili.</i>

177
00:21:24,958 --> 00:21:27,250
<i>Tolimán, San Pedro</i>

178
00:21:27,958 --> 00:21:30,125
<i>ve göle adını veren dağ.</i>

179
00:21:30,250 --> 00:21:37,208
<i>Çevredeki birçok tarım köyünün</i>
<i>su kaynağı burası.</i>

180
00:21:38,708 --> 00:21:43,333
<i>Göl çevresindeki köylerin</i>
<i>kendilerine has özellikleri var,</i>

181
00:21:43,416 --> 00:21:47,416
<i>bu yüzden de her biri eşsiz.</i>

182
00:21:51,083 --> 00:21:56,500
<i>San Juan La Laguna da</i>
<i>bu güzel köylerden biri.</i>

183
00:21:56,583 --> 00:22:00,625
<i>Resimleri, bibloları ve kilimleriyle ünlü.</i>

184
00:22:27,250 --> 00:22:33,041
<i>Burada, binyıllardır ekilen</i>
<i>mahsuller de var.</i>

185
00:22:34,000 --> 00:22:38,083
<i>Mayaların ana mahsulü, mısırdı.</i>

186
00:22:38,833 --> 00:22:40,166
<i>Kültürlerine göre,</i>

187
00:22:40,250 --> 00:22:43,333
<i>insan mısırdan yaratılmıştı.</i>

188
00:22:47,250 --> 00:22:52,583
Maya takvimi ne zaman ekileceğini,
ne zaman ekilmeyeceğini,

189
00:22:52,666 --> 00:22:55,750
toprağın ne zaman hazırlanacağını söyler.

190
00:22:55,833 --> 00:22:59,833
{\an8}O yüzden ilk yağmur düştüğünde

191
00:23:00,416 --> 00:23:02,916
hangi ayda olursak olalım,

192
00:23:03,375 --> 00:23:05,333
toprağı hazırlamaya başlarız.

193
00:23:19,041 --> 00:23:25,250
Guatemala'nın ele geçirildiğini,
Mayaların dağıtıldığını söyleyenler var.

194
00:23:25,333 --> 00:23:27,583
Ama bu doğru değil. İnsanlar birleşti.

195
00:23:27,666 --> 00:23:33,291
Bu yüzden hâlâ sarıldığımız
geleneklerimiz var zaten.

196
00:23:37,208 --> 00:23:40,166
Dört renk var.

197
00:23:40,708 --> 00:23:46,791
Bu, Maya takvimiyle de bağlantılı.

198
00:23:46,875 --> 00:23:51,583
Ayrıca dört ana yöne göre
hareket ediyoruz.

199
00:23:54,625 --> 00:23:59,791
Yerlilerin kültüründe

200
00:23:59,875 --> 00:24:02,833
mısır günde üç öğün yenir:

201
00:24:02,916 --> 00:24:05,875
Sabah, öğlen ve akşam.

202
00:24:45,291 --> 00:24:50,916
<i>Guatemala, son yıllarda</i>
<i>titizlikle korunan ve iyileşmekte olan</i>

203
00:24:51,000 --> 00:24:53,750
<i>sık ormanlarla kaplıdır.</i>

204
00:24:53,833 --> 00:24:55,541
<i>Görkemli nehirler,</i>

205
00:24:55,625 --> 00:25:00,041
<i>Guatemala'nın yeşil tropik ormanlarının</i>
<i>içinden akar.</i>

206
00:25:02,958 --> 00:25:05,208
<i>Ülkede binlerce canlı türü yaşar,</i>

207
00:25:05,291 --> 00:25:08,458
<i>bunlardan biri de orkidelerdir.</i>

208
00:25:12,000 --> 00:25:16,333
<i>Ormanda, yemeklerini yerken</i>
<i>bitkilerin içinde kamuflaj olan</i>

209
00:25:16,416 --> 00:25:18,833
<i>iguanalarla karşılaşabilirsiniz.</i>

210
00:25:21,083 --> 00:25:24,500
<i>Avlarını bulmak için</i>
<i>ağaçlara tırmanan sürüngenlerle.</i>

211
00:25:26,750 --> 00:25:33,416
<i>Ya da isimlerini çıkardıkları sesten alan</i>
<i>çıngıraklı yılanlarla.</i>

212
00:25:36,583 --> 00:25:41,916
<i>Bu ormanda aynı zamanda</i>
haloderma'lar <i>bulunur.</i>

213
00:25:42,791 --> 00:25:46,375
<i>Orta Amerika'da</i>
<i>sadece Guatemala'da yaşayan</i>

214
00:25:46,458 --> 00:25:49,291
<i>zehirli bir kertenkele türü.</i>

215
00:26:00,666 --> 00:26:03,750
<i>Guatemala ormanları</i>
<i>sürüngen ve kertenkelelerden</i>

216
00:26:03,833 --> 00:26:06,375
<i>çok daha fazlasına ev sahipliği yapıyor.</i>

217
00:26:09,916 --> 00:26:11,833
<i>Yüzlerce kuş türü,</i>

218
00:26:11,916 --> 00:26:16,000
<i>milyonlarca ağaçta gezinen maymun türleri.</i>

219
00:26:32,208 --> 00:26:36,500
{\an8}GUATEMALA CITY

220
00:26:39,625 --> 00:26:45,000
<i>Başkent Guatemala City'de</i>
<i>modernlik ve sömürgelik buluşuyor.</i>

221
00:26:45,083 --> 00:26:49,041
<i>Dört buçuk milyondan fazla insan,</i>

222
00:26:49,125 --> 00:26:53,125
<i>ülkenin başkentinde yaşıyor.</i>

223
00:27:29,083 --> 00:27:30,750
<i>Bu dağlarda,</i>

224
00:27:30,833 --> 00:27:33,541
<i>özellikle de</i>
<i>Sierra de las Minas bölgesinde</i>

225
00:27:33,625 --> 00:27:37,041
{\an8}<i>hâlâ yeşim madenleri var.</i>

226
00:27:38,291 --> 00:27:41,875
<i>Yeşim, Mayaların en kıymet verdiği</i>
<i>değerli taştı.</i>

227
00:27:42,416 --> 00:27:45,166
<i>Altından bile değerliydi.</i>

228
00:27:45,250 --> 00:27:50,291
<i>Olağanüstü sertliği</i>
<i>yeşime sonsuz bir dayanıklılık veriyordu.</i>

229
00:27:50,375 --> 00:27:53,125
<i>Bu yüzden Mayalar bu taşı</i>

230
00:27:53,208 --> 00:27:59,166
<i>sonsuzluk, ölümsüzlük, hayat,</i>
<i>doğurganlık ve güçle özdeşleştirmiştir.</i>

231
00:28:00,875 --> 00:28:04,291
Yeşim, Mayalı atalarımızın taktığı
tüm aksesuarların

232
00:28:04,375 --> 00:28:09,041
ana ögelerinden biriydi.

233
00:28:12,875 --> 00:28:16,375
Keşfedilen tüm mezarlarda,

234
00:28:16,458 --> 00:28:21,833
{\an8}tümü olmasa da büyük çoğunluğunda
kalıntıların üzerinde

235
00:28:22,541 --> 00:28:26,375
olağanüstü yeşim kolyeler bulundu.

236
00:28:26,458 --> 00:28:29,000
Yeşim onlar için çok kıymetliydi.

237
00:28:41,958 --> 00:28:47,458
Bazı insanlar kayaların yüzeyinden
çok iyi anlıyor.

238
00:28:48,208 --> 00:28:52,375
Eğitim ve deneyimleri sayesinde

239
00:28:53,166 --> 00:28:58,833
hangi kayanın içinde
ne tür yeşim olduğunu anlayabiliyorlar.

240
00:29:02,666 --> 00:29:07,291
Bu insanların çoğu sanatçı.

241
00:29:07,875 --> 00:29:11,916
Hepsinin farklı seviyelerde
yaratıcılıkları, yenilikçi yönleri var.

242
00:29:19,541 --> 00:29:21,625
{\an8}QUIRIGUÁ ÖREN YERİ

243
00:29:21,708 --> 00:29:23,291
{\an8}<i>Quiriguá Ören Yeri,</i>

244
00:29:23,375 --> 00:29:27,750
<i>antik Maya uygarlığının bulunduğu</i>
<i>bir başka bölge.</i>

245
00:29:27,833 --> 00:29:31,458
<i>Yaklaşık üç kilometrekarelik bölge,</i>

246
00:29:31,541 --> 00:29:35,500
<i>UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde.</i>

247
00:29:37,791 --> 00:29:42,625
<i>Milattan birkaç yüzyıl sonra</i>
<i>zirveye ulaşan şehir,</i>

248
00:29:43,125 --> 00:29:47,583
<i>genellikle hayranlık uyandırıcı</i>

249
00:29:48,125 --> 00:29:50,250
<i>dikili taşlarıyla biliniyor.</i>

250
00:29:50,333 --> 00:29:54,958
<i>Bazılarının boyu on metreyi aşıyor.</i>

251
00:30:20,916 --> 00:30:23,208
{\an8}<i>Mayaların inşa ettiği önemli yapılar,</i>

252
00:30:23,291 --> 00:30:27,666
{\an8}<i>Guatemala'nın dört bir yanında mevcut.</i>

253
00:30:29,416 --> 00:30:34,291
<i>Takalik Abaj da 20 yüzyıldan fazla süre</i>

254
00:30:34,375 --> 00:30:37,708
<i>dimdik ayakta durmuş bir şehir.</i>

255
00:30:37,791 --> 00:30:44,000
<i>Kazılar sonucu elde edilen</i>
<i>arkeolojik bulgulara göre bu şehir,</i>

256
00:30:44,083 --> 00:30:50,666
<i>Büyük Okyanus'un Guatemala kıyılarındaki</i>
<i>en büyük anıt bölgelerinden biri.</i>

257
00:30:56,791 --> 00:31:01,500
{\an8}<i>Maya köylerinin tamamı</i>
<i>merkezî bir idareye bağlı değildi.</i>

258
00:31:02,125 --> 00:31:05,500
{\an8}<i>Kendi idarelerine sahiplerdi</i>

259
00:31:05,583 --> 00:31:10,250
<i>ve ara sıra güç ya da toprak için</i>
<i>birbirleriyle savaşırlardı.</i>

260
00:31:11,250 --> 00:31:15,375
<i>Iximché şehri, 1470-1527 yıllarında</i>

261
00:31:15,458 --> 00:31:20,375
<i>Kaqchikel Krallığı'nın başkentiydi.</i>

262
00:31:20,458 --> 00:31:22,541
<i>1527 yılında terk edildi.</i>

263
00:31:22,625 --> 00:31:28,083
<i>Böyle bulgular ile Maya uygarlığının</i>
<i>kompleks ve dallanıp budaklanan kültürüne</i>

264
00:31:28,166 --> 00:31:32,250
<i>ve özellikle de siyasi yapısına</i>
<i>ışık tutulmuş oldu.</i>

265
00:31:57,333 --> 00:32:00,000
<i>İspanyolların fetihlerindeki niyeti</i>

266
00:32:00,083 --> 00:32:04,125
<i>Maya köylülerine</i>
<i>Hristiyanlık aşılamak olsa da</i>

267
00:32:04,666 --> 00:32:06,666
<i>her zaman başarılı olamadılar.</i>

268
00:32:06,750 --> 00:32:11,875
<i>Bu çaba, birçok bölgede</i>
<i>dinlerin karışmasına sebep oldu.</i>

269
00:32:11,958 --> 00:32:15,583
<i>Birçok Hristiyan ritüel ve inanışı,</i>

270
00:32:15,666 --> 00:32:19,250
<i>Mayaların antik ritüelleriyle birleşti.</i>

271
00:32:24,125 --> 00:32:29,583
<i>İnançların bu şekilde birleşmesine</i>
<i>uzmanlarca dinî senkretizm denir.</i>

272
00:32:35,333 --> 00:32:40,166
<i>Ruhani liderler yüzyıllar boyunca</i>
<i>halk tarafından saygı görmüş,</i>

273
00:32:40,250 --> 00:32:46,000
<i>bilgeler olarak anılmıştır.</i>
<i>Doğayı bütünüyle anlayabildiklerine,</i>

274
00:32:46,083 --> 00:32:50,875
<i>canlıları iyileştirebildiklerine</i>
<i>ve başka güçleri olduğuna inanılmıştır.</i>

275
00:32:57,666 --> 00:33:00,333
Yüreğim coşar, ruhum coşar.

276
00:33:00,875 --> 00:33:05,041
Yeni bir gün doğar,
şükürler olsun Yaradan!

277
00:33:32,333 --> 00:33:36,416
{\an8}CHICABAL YANARDAĞI VE GÖLÜ

278
00:33:45,291 --> 00:33:49,708
<i>Chicabal Yanardağı ve Gölü,</i>
<i>eşsiz bir yerdir.</i>

279
00:33:49,791 --> 00:33:55,625
<i>Kraterinde zümrüt yeşili</i>
<i>bir göl barındıran dağ,</i>

280
00:33:55,708 --> 00:33:57,333
<i>ormanlarla kaplıdır.</i>

281
00:33:58,000 --> 00:33:59,541
<i>Yerel kültüre göre,</i>

282
00:33:59,625 --> 00:34:03,083
<i>yanardağı ve göl,</i>
<i>doğumlarından itibaren insanları koruyan</i>

283
00:34:03,166 --> 00:34:07,125
<i>Nahual isimli ruhani varlıkların</i>
<i>himayesi altındadır.</i>

284
00:34:08,166 --> 00:34:13,833
<i>Bazı kültürlerin günümüzde dahi</i>
<i>ayinler için kullandığı kutsal bir yerdir</i>

285
00:34:14,250 --> 00:34:16,666
<i>ve bu yüzden gölde yüzmek yasaktır.</i>

286
00:34:19,666 --> 00:34:24,000
<i>Efsanelere göre bu göl</i>
<i>aslında başka bir yerdeymiş</i>

287
00:34:24,083 --> 00:34:26,833
<i>ama korunmadığı için kaçıp</i>

288
00:34:26,916 --> 00:34:30,541
<i>yanardağın kraterine saklanmış.</i>

289
00:34:31,166 --> 00:34:37,416
<i>Neredeyse her öğlen tuhaf bir doğa olayına</i>
<i>tanıklık edebilirsiniz.</i>

290
00:34:37,500 --> 00:34:40,833
<i>Kratere çöken yoğun sis,</i>

291
00:34:40,916 --> 00:34:46,833
<i>suya dokunur dokunmaz</i>
<i>geri çekilip krateri tark eder.</i>

292
00:35:38,333 --> 00:35:41,875
<i>Ülkenin ekonomisinin bel kemiği, kakao.</i>

293
00:35:42,708 --> 00:35:45,875
<i>Önemi, milyonlarca yıl öncesine dayanıyor.</i>

294
00:35:47,333 --> 00:35:52,208
<i>Maya kültürü kakaoyu</i>
<i>yemek ve içeceklerinde kullanırdı.</i>

295
00:35:52,291 --> 00:35:56,208
<i>Duruma göre</i>
<i>para birimi olarak da kullanılırdı.</i>

296
00:35:57,208 --> 00:36:00,500
<i>Ancak kakaoyu bu kadar önemli kılan şey,</i>

297
00:36:01,000 --> 00:36:05,083
<i>çikolatanın hakiki ham maddesi olması.</i>

298
00:37:00,916 --> 00:37:02,333
{\an8}IZABAL İLİ

299
00:37:02,416 --> 00:37:08,875
{\an8}<i>Guatemala'nın doğusunda yer alan</i>
<i>Isabel Gölü'nün bir kıyısında</i>

300
00:37:09,000 --> 00:37:12,000
<i>San Felipe de Lara Kalesi yer alıyor.</i>

301
00:37:15,708 --> 00:37:19,250
<i>Sömürge döneminden kalma</i>
<i>görkemli kale,</i>

302
00:37:19,333 --> 00:37:26,125
<i>o dönemlerde gümrük merkezi, askerî üs</i>
<i>ve hapishane olarak kullanıldı.</i>

303
00:37:31,916 --> 00:37:36,541
<i>Üzerinde 19 top bulunan kalede bulunan</i>
<i>birçok depoda</i>

304
00:37:36,625 --> 00:37:41,291
<i>İspanya ile Guatemala arasında</i>
<i>ticareti yapılan ürünler saklanırdı.</i>

305
00:37:56,166 --> 00:37:58,500
<i>Rio Dulce Millî Parkı,</i>

306
00:37:58,583 --> 00:38:04,166
<i>Izabal Gölü'ne komşu olan nehri çevreleyen</i>
<i>koruma altındaki bir bölge.</i>

307
00:38:04,833 --> 00:38:08,166
<i>Karayip Denizi'ne dökülen bu nehir,</i>

308
00:38:08,250 --> 00:38:11,166
<i>Guatemala'nın can damarlarından biri.</i>

309
00:38:16,583 --> 00:38:21,875
Millî Koruma Altındaki Bölgeler Konseyi'ne
bağlı bir korucuyum.

310
00:38:24,416 --> 00:38:29,166
İşim, doğal kaynakları muhafaza etmek.

311
00:38:35,958 --> 00:38:40,500
Rio Dulce Millî Parkı suda ve karada

312
00:38:40,583 --> 00:38:43,166
toplam 3.000 hektarlık bir arazi.

313
00:38:45,666 --> 00:38:47,208
Vardiyalı çalışıyoruz.

314
00:38:47,916 --> 00:38:52,083
Bir gün kara kısmında,
diğer gün de sularda devriye geziyoruz.

315
00:38:58,083 --> 00:39:04,250
<i>Nehir 16 kilometre boyunca</i>
<i>yavaş yavaş daralıyor</i>

316
00:39:04,791 --> 00:39:08,041
<i>ve bu güzergâh,</i>
<i>büyük bir maceraya dönüşüyor.</i>

317
00:39:08,125 --> 00:39:12,041
<i>50 metre yüksekliğindeki</i>
<i>kireç taşından duvarlar,</i>

318
00:39:12,125 --> 00:39:18,416
<i>nehrin iki yanından yükselerek</i>
<i>hayat dolu bir vadi yaratıyor.</i>

319
00:39:19,250 --> 00:39:23,916
Dikkatli hareket etmek,
suya iyi davranmak zorundayız

320
00:39:24,000 --> 00:39:26,083
çünkü hayatımız ona bağlı.

321
00:39:55,291 --> 00:40:00,958
<i>Guatemala'nın büyük şehirleri</i>
<i>ve ufak köyleri, doğasıyla uyumlu şekilde</i>

322
00:40:01,041 --> 00:40:05,291
<i>çeşitli yol ve patikalarla</i>
<i>birbirlerine bağlanıyor.</i>

323
00:40:05,375 --> 00:40:09,875
<i>Bu yollarda yepyeni keşifler</i>
<i>yapmak mümkün.</i>

324
00:40:12,458 --> 00:40:15,708
<i>Chichicastenango'nun çoğunluğu</i>
<i>Maya dili konuşan bir etnik grup olan</i>

325
00:40:15,791 --> 00:40:17,916
<i>Quiché halkından oluşuyor.</i>

326
00:40:19,000 --> 00:40:22,583
<i>İlgi çekici olan tarafı ise mezarlığı.</i>

327
00:40:22,666 --> 00:40:26,250
<i>Muhtemelen dünyanın</i>
<i>en renkli mezarlıklarından.</i>

328
00:40:45,666 --> 00:40:49,416
<i>Chichicastenango sokakta kurulan</i>
<i>pazarlarıyla da ünlü,</i>

329
00:40:49,500 --> 00:40:54,041
<i>burada her çeşit</i>
<i>meyve ve deniz ürünü bulunabiliyor.</i>

330
00:40:55,125 --> 00:40:57,708
<i>Sokak mutfağıyla ünlü kasabada,</i>

331
00:40:58,333 --> 00:41:04,208
<i>antik Maya kültürünü</i>
<i>farklı bölge gelenekleriyle birleştiren</i>

332
00:41:04,666 --> 00:41:08,583
<i>çeşit çeşit yemek pişiriliyor.</i>

333
00:41:41,291 --> 00:41:43,166
<i>Guatemala mutfağı,</i>

334
00:41:43,250 --> 00:41:47,958
<i>tam anlamıyla iki büyük kültürün bileşimi.</i>

335
00:41:48,375 --> 00:41:53,458
{\an8}<i>Bir tarafta Maya kültürünü oluşturan</i>
<i>çeşitli etnik grupların etkileri</i>

336
00:41:53,541 --> 00:41:58,041
{\an8}<i>ve miras bıraktıkları gelenekler,</i>
<i>diğer tarafta ise bu topraklara</i>

337
00:41:58,125 --> 00:42:01,708
<i>16. yüzyılda gelen</i>
<i>İspanyol mutfağının etkileri var.</i>

338
00:42:04,458 --> 00:42:06,708
<i>Guatemala topraklarında</i>
<i>en çok yetişen meyve,</i>

339
00:42:07,500 --> 00:42:12,916
<i>aynı zamanda ülkenin mutfak kültürünün</i>
<i>ana odağı hâline gelmiş.</i>

340
00:42:13,916 --> 00:42:17,458
<i>Tıpkı geleneksel bir yemek olan</i>
pepián'da<i> olduğu gibi.</i>

341
00:42:22,666 --> 00:42:26,250
<i>Demir atacağız burada</i>

342
00:42:26,333 --> 00:42:29,041
<i>Demir atacağız burada</i>

343
00:42:31,666 --> 00:42:34,750
<i>Demir atacağız burada</i>

344
00:42:34,833 --> 00:42:37,166
<i>Arayacağız diğer Garifunaları</i>

345
00:42:37,250 --> 00:42:39,458
ÜÇ GARİFUNA RESTORANI'NA
HOŞ GELDİNİZ

346
00:42:40,166 --> 00:42:43,666
<i>Guatemala mutfağının ağırlıklı kültürü</i>

347
00:42:43,750 --> 00:42:47,583
<i>Maya ve İspanyol kültürlerinin</i>
<i>bileşiminden gelse de</i>

348
00:42:47,666 --> 00:42:54,000
<i>başkalarının getirdiği</i>
<i>ya da kendi bulduğu yemekler de</i>

349
00:42:54,083 --> 00:42:57,583
<i>sık sık pişiriliyor.</i>

350
00:42:57,666 --> 00:42:59,458
{\an8}<i>Mesela </i>tapado,

351
00:42:59,541 --> 00:43:04,000
<i>başlarda Afrikalı göçmenlerin</i>
<i>pişirdiği bir yemek.</i>

352
00:43:04,083 --> 00:43:07,500
Garifuna kültürünü,

353
00:43:07,583 --> 00:43:12,583
gastronomi aracılığıyla kurtarıyoruz.

354
00:43:17,375 --> 00:43:18,791
<i>Livingstone'da </i>tapado,

355
00:43:18,875 --> 00:43:25,166
<i>kasabada pişirilen en geleneksel</i>
<i>yemeklerden biri konumunda.</i>

356
00:43:40,958 --> 00:43:46,291
<i>Guatemala, doğuda Karayip Denizi'ne,</i>
<i>batıda Büyük Okyanus'a erişimi olan</i>

357
00:43:46,375 --> 00:43:49,541
<i>Orta Amerika ülkelerinden biri.</i>

358
00:43:50,166 --> 00:43:53,625
<i>Topraklarındaki nehir, göl ve göletleriyle</i>

359
00:43:53,708 --> 00:43:57,625
<i>çok sayıda tatlısu rezervi var.</i>

360
00:43:58,625 --> 00:44:01,125
<i>Bu sularda çeşitli sporlar yapılıyor.</i>

361
00:44:01,208 --> 00:44:03,375
<i>Örneğin balıkçılık sporlarında</i>

362
00:44:03,458 --> 00:44:08,833
<i>Guatemala, Orta Amerika ülkeleri arasında</i>
<i>daima bayrağı taşıyan ülke konumunda.</i>

363
00:44:22,500 --> 00:44:24,291
<i>Batıda ise okyanus,</i>

364
00:44:24,375 --> 00:44:27,583
<i>kilometrelerce uzanan tropik kıyılarda</i>

365
00:44:27,666 --> 00:44:31,416
<i>cennetsi kumsallar oluşturmuş.</i>

366
00:45:30,958 --> 00:45:35,500
<i>Rom, Orta Amerika'nın</i>
<i>geleneksel içeceklerinden biridir.</i>

367
00:45:35,583 --> 00:45:40,916
<i>İklim şartları şeker kamışına çok müsait.</i>

368
00:45:41,000 --> 00:45:44,916
<i>Rom da bu kamışların özüyle hazırlanıyor.</i>

369
00:45:49,375 --> 00:45:53,875
<i>Guatemala romu,</i>
<i>dünyanın en iyi romlarından biri</i>

370
00:45:53,958 --> 00:45:57,750
<i>ve ülkenin hem insanının</i>
<i>hem de mutfağının kültüründe</i>

371
00:45:58,250 --> 00:46:00,333
<i>büyük öneme sahip.</i>

372
00:46:14,125 --> 00:46:17,833
Yaklaşık 150 rakımdan toplanan

373
00:46:17,916 --> 00:46:20,833
şeker kamışlarını kullanıyoruz.

374
00:46:21,750 --> 00:46:24,333
Toprağın niteliği gereği

375
00:46:24,416 --> 00:46:29,458
kamışlarımızın şeker seviyesi
rom imalatına çok uygun.

376
00:46:30,208 --> 00:46:33,083
{\an8}Bir de demlenme süreci var.

377
00:46:34,750 --> 00:46:38,416
Rom, Guatemala'nın simgelerinden biri.

378
00:46:38,500 --> 00:46:43,750
Alkollü içecekler, uzun yıllardır

379
00:46:43,833 --> 00:46:47,125
ülke mutfağımızın bir parçası.

380
00:47:23,958 --> 00:47:29,708
<i>Bu engebeli</i>
<i>ve büyük dağlarla kaplı coğrafyada</i>

381
00:47:29,791 --> 00:47:33,083
<i>birçok yerleşik köy ve kasaba bulunuyor.</i>

382
00:47:33,166 --> 00:47:38,625
<i>Her birinin kökenleri ve başarılarına dair</i>
<i>farklı tarihleri var.</i>

383
00:47:47,250 --> 00:47:51,166
<i>Cobán, 19. yüzyılın sonlarında</i>

384
00:47:51,250 --> 00:47:57,083
<i>birçok Alman ailesinin yerleştiği bir yer.</i>

385
00:47:57,166 --> 00:48:01,791
<i>O dönemlerde devlet,</i>
<i>insanları ülkenin bu kısmına çekmek için</i>

386
00:48:01,875 --> 00:48:03,750
<i>çeşitli teşvikler sunuyordu.</i>

387
00:48:22,583 --> 00:48:27,208
<i>İspanyol fethi öncesi</i>
<i>burada antik bir dünya vardı,</i>

388
00:48:27,291 --> 00:48:31,083
<i>fetih sonrası ise</i>
<i>yeni yerleşimler kuruldu.</i>

389
00:48:31,583 --> 00:48:36,625
<i>Günümüzde bu karışımı yansıtan</i>
<i>köy ve küçük kasabalarda</i>

390
00:48:37,083 --> 00:48:41,708
<i>yaklaşık 15 milyon Guatemalalı yaşıyor.</i>

391
00:48:46,750 --> 00:48:51,375
<i>Quetzaltenango, akademisiyle ünlü</i>
<i>güzeller güzeli bir şehir.</i>

392
00:48:51,833 --> 00:48:55,833
<i>Çevre köylerdeki öğrenciler,</i>
<i>ülkenin en büyük eğitim merkezi olan</i>

393
00:48:55,916 --> 00:48:59,125
<i>bu şehirde öğrenimini sürdürüyor.</i>

394
00:48:59,791 --> 00:49:02,750
<i>920.000 nüfuslu şehirde</i>

395
00:49:02,833 --> 00:49:08,541
<i>kiliseler, katedraller ve bazilikalar gibi</i>

396
00:49:09,208 --> 00:49:11,666
<i>birçok tarihî yapı bulunuyor.</i>

397
00:50:06,125 --> 00:50:10,333
{\an8}ACATENANGO YANARDAĞI

398
00:50:49,791 --> 00:50:51,916
{\an8}Amcam, 1965 yılında

399
00:50:52,000 --> 00:50:57,583
{\an8}Aconcagua seferini tamamlayan
ilk Orta Amerikalılardan biriydi.

400
00:50:58,041 --> 00:51:02,541
Onların tırmanışından yıllar sonra

401
00:51:02,625 --> 00:51:07,916
Guatemala devleti,
1977 yılında bir keşif gezisi düzenledi.

402
00:51:08,000 --> 00:51:10,000
Ben böyle bir yerde büyüdüm.

403
00:51:32,541 --> 00:51:37,166
Küçük yanardağa, dağlardan ilkine
ilk tırmandığımda

404
00:51:37,250 --> 00:51:39,041
beni çantada taşıyorlardı.

405
00:51:39,125 --> 00:51:43,458
Beş yaşındaydım.
Cerro de Oro Tepesi'ne çıkmıştık.

406
00:51:43,541 --> 00:51:46,208
15 yaşına geldiğimde,

407
00:51:46,291 --> 00:51:49,166
büyüdüğümde neye odaklanacağıma

408
00:51:49,708 --> 00:51:52,250
çoktan karar vermiştim.

409
00:52:01,458 --> 00:52:04,166
Doğada olmanın
en sevdiğim tarafı, sessizliği.

410
00:52:04,250 --> 00:52:07,333
Ne kadar sessiz, o kadar iyi.

411
00:52:07,416 --> 00:52:11,875
Hızlı bir hayata alışmışız,

412
00:52:11,958 --> 00:52:14,625
karmaşık ve huzursuz bir hayata.

413
00:52:15,125 --> 00:52:20,375
Ama dağlarda huzur bulup

414
00:52:20,458 --> 00:52:22,791
her şeyden kopabiliyoruz.

415
00:52:37,291 --> 00:52:42,250
Mayalar bu dağları tanrı olarak
gördükleri için asla tırmanmazlarmış.

416
00:52:42,833 --> 00:52:46,541
Tanrıların gücünü bildikleri için
onlardan korkarlarmış.

417
00:52:57,250 --> 00:53:02,583
<i>Guatemala, Büyük Okyanus'a kıyısı olan</i>
<i>tüm ülkeleri içine alan</i>

418
00:53:02,666 --> 00:53:05,125
<i>Ateş Çemberi'nin içinde yer alır.</i>

419
00:53:05,208 --> 00:53:10,458
<i>37 yanardağıyla,</i>
<i>dünyanın en çok yanardağa sahip ülkesidir.</i>

420
00:53:11,000 --> 00:53:13,875
<i>Bu yanardağlardan bazıları aktiftir</i>

421
00:53:13,958 --> 00:53:20,208
<i>ve sık sık devasa duman bulutları,</i>
<i>kül ve lav saçarlar.</i>

422
00:53:24,375 --> 00:53:27,375
<i>Ateş Çemberi bölgesi,</i>

423
00:53:27,458 --> 00:53:32,208
<i>dünyanın en aktif deprem bölgesidir.</i>

424
00:54:21,208 --> 00:54:26,333
<i>Petén, Guatemala'nın en büyük ilidir.</i>

425
00:54:27,583 --> 00:54:32,541
<i>İlin büyük çoğunluğu</i>
<i>orman ve sularla kaplıdır.</i>

426
00:54:36,750 --> 00:54:40,208
<i>Merkez ilçesi de Flores'tir.</i>

427
00:54:41,625 --> 00:54:45,000
<i>İspanyolların fethettiği bu ada,</i>

428
00:54:45,083 --> 00:54:48,333
<i>terk edilmiş</i>
<i>ve sonradan tekrar kurulmuştur.</i>

429
00:54:49,125 --> 00:54:52,916
{\an8}FLORES ADASI

430
00:55:10,625 --> 00:55:14,791
<i>Hemen ardında, şahane manzaralar</i>

431
00:55:14,875 --> 00:55:21,000
<i>ve Maya dünyasının</i>
<i>en iyi korunmuş hazinelerini barındıran</i>

432
00:55:21,500 --> 00:55:23,250
<i>engin ormanlar bulunur.</i>

433
00:55:24,166 --> 00:55:27,083
<i>Henüz tamamı keşfedilmemiştir.</i>

434
00:55:44,125 --> 00:55:48,583
{\an8}<i>Salto de Chilascó adındaki</i>
<i>bu görkemli şelale</i>

435
00:55:48,666 --> 00:55:51,208
<i>Baja Verapaz'da bulunur</i>

436
00:55:51,291 --> 00:55:54,500
<i>ve 130 metre yüksekliğiyle</i>

437
00:55:54,583 --> 00:55:58,375
<i>Orta Amerika'nın en yüksek şelalesidir.</i>

438
00:57:22,375 --> 00:57:28,291
<i>Bu sisli ormanlarda Guatemala'nın</i>
<i>eşi benzeri olmayan millî kuşu yaşar.</i>

439
00:57:29,583 --> 00:57:31,083
<i>Rengârenk tüyleri</i>

440
00:57:31,166 --> 00:57:34,083
<i>65 santimetreye kadar</i>
<i>uzayabilen kuyruğuyla</i>

441
00:57:34,625 --> 00:57:38,875
<i>nadir görülen bir türdür.</i>

442
00:57:40,666 --> 00:57:43,791
Quetzal <i>bu ülkenin gururudur</i>

443
00:57:43,875 --> 00:57:46,791
<i>ve bayrağında, armasında</i>

444
00:57:46,875 --> 00:57:49,208
<i>ve banknotlarında yer alır.</i>

445
00:57:57,041 --> 00:58:00,791
<i>Guatemala ormanlarında aynı zamanda</i>

446
00:58:00,875 --> 00:58:04,083
<i>Amerika'nın en büyük kedisi yaşar.</i>

447
00:58:04,625 --> 00:58:10,041
<i>Jaguar, aslan ve kaplanın ardından</i>

448
00:58:10,125 --> 00:58:13,333
<i>dünyanın en büyük üçüncü kedisidir.</i>

449
00:58:14,708 --> 00:58:17,916
<i>Mayalar, jaguarı</i>
<i>gücün simgesi olarak görürlerdi.</i>

450
00:58:18,000 --> 00:58:22,125
<i>Bu yüzden jaguar kürkünden</i>
<i>yapılmış giysiler</i>

451
00:58:22,208 --> 00:58:26,208
<i>toplumun en mühim ve nüfuzlu</i>
<i>kişilerine ayrılırdı.</i>

452
00:58:26,291 --> 00:58:30,916
<i>Jaguarlar, Mayaların neredeyse tüm</i>
<i>heykel ve resimlerinde görülebilir.</i>

453
00:58:39,000 --> 00:58:42,083
<i>Petén'in kuzeyinde,</i>

454
00:58:42,166 --> 00:58:45,250
<i>bu Guatemala ilinin büyük kısmının</i>

455
00:58:45,333 --> 00:58:47,750
<i>merkezliğini yapmış bir şehir bulunur.</i>

456
00:58:47,833 --> 00:58:50,125
{\an8}<i>Yaxhá şehri.</i>

457
00:58:50,583 --> 00:58:56,500
{\an8}<i>Belize ve Güney Meksika ile</i>
<i>çok kuvvetli bağları olan bir merkez.</i>

458
00:58:56,583 --> 00:59:00,791
<i>Şehir, Maya dünyasının</i>

459
00:59:00,875 --> 00:59:04,750
<i>en iyi saklanmış sırrı olarak bilinir.</i>

460
00:59:08,625 --> 00:59:15,333
<i>Günümüze dek keşfedilmiş</i>
<i>en güzel ve çarpıcı yapılardan biridir.</i>

461
00:59:38,916 --> 00:59:44,125
<i>Ormandan iki günlük yürüyüş mesafesinde</i>

462
00:59:44,541 --> 00:59:48,666
<i>bugüne dek keşfedilmiş</i>
<i>en etkileyici ve büyüleyici</i>

463
00:59:48,750 --> 00:59:54,958
<i>Maya şehirlerinden birini bulabilirsiniz.</i>

464
00:59:57,375 --> 01:00:01,791
{\an8}<i>MÖ 800 yılında kurulan şehir,</i>

465
01:00:01,875 --> 01:00:07,541
{\an8}<i>yakın tarihe kadar</i>
<i>ormanda bir sır olarak saklı kaldı.</i>

466
01:00:07,958 --> 01:00:13,250
<i>İlk keşifler 1930 yılında yapıldı.</i>

467
01:00:14,875 --> 01:00:17,250
La Danta Piramidi,

468
01:00:17,333 --> 01:00:22,208
600 metreye 300 metrelik
büyük bir platform üzerine kurulmuş.

469
01:00:22,291 --> 01:00:25,958
Çevresinde üç platform daha var

470
01:00:26,041 --> 01:00:28,333
ve üst kısmında bir tapınak mevcut.

471
01:00:29,916 --> 01:00:35,333
<i>Aynı zamanda Amerika'nın</i>
<i>en yüksek ikinci piramidi de buradadır.</i>

472
01:00:35,416 --> 01:00:36,791
<i>La Danta Piramidi'nin,</i>

473
01:00:37,500 --> 01:00:42,916
<i>Mayaların inşa ettiği</i>
<i>en büyük yapı olduğu düşünülüyor.</i>

474
01:00:57,083 --> 01:01:00,958
Mayaların toplumsal,
ekonomik ve siyasi gelişimi olağanüstü.

475
01:01:01,041 --> 01:01:04,166
Bu karmaşık toplum
El Mirador'da filizlenmiş.

476
01:01:04,250 --> 01:01:07,375
Bu devasa ekonomik gelişim,
burada başlamış.

477
01:01:07,458 --> 01:01:10,958
<i>Bu yerleşim yerine ulaşmak</i>
<i>hâlâ hiç kolay değil.</i>

478
01:01:11,041 --> 01:01:13,833
<i>Yapılarının büyük kısmı hâlâ</i>

479
01:01:13,916 --> 01:01:17,916
<i>geçmiş yüzyıllarda bölgenin üzerini örten</i>

480
01:01:18,000 --> 01:01:22,666
<i>toprak ve bitki örtüsünün altında.</i>

481
01:01:58,250 --> 01:02:02,125
<i>Bir ülkenin kalbine ulaşmanın</i>
<i>birçok farklı yolu vardır.</i>

482
01:02:07,666 --> 01:02:10,291
<i>Birçok güzel yoldan geçebiliriz.</i>

483
01:02:12,833 --> 01:02:13,666
<i>Huzurlu.</i>

484
01:02:16,666 --> 01:02:17,666
<i>Doğayla iç içe.</i>

485
01:02:20,250 --> 01:02:25,333
<i>Bizi insanlığın özüne döndüren manzaralar.</i>

486
01:02:29,541 --> 01:02:33,500
<i>Guatemala'nın kalbine ulaşmanın</i>
<i>birçok yolu var.</i>

487
01:02:34,916 --> 01:02:37,625
<i>Halkının sıcaklığıyla.</i>

488
01:02:39,166 --> 01:02:40,833
<i>Kültürüyle.</i>

489
01:02:42,166 --> 01:02:44,291
<i>Gelenekleriyle.</i>

490
01:02:46,666 --> 01:02:49,666
<i>Olağanüstü doğasıyla.</i>

491
01:03:06,750 --> 01:03:08,666
<i>Bugün dahi hem bizi şaşırtan</i>

492
01:03:09,500 --> 01:03:12,875
<i>hem de bize dersler veren bir mirasın</i>

493
01:03:13,500 --> 01:03:16,875
<i>anısını canlı tutarak.</i>

494
01:03:21,458 --> 01:03:22,625
<i>Bu topraklar,</i>

495
01:03:22,708 --> 01:03:28,791
<i>tüm dünyanın en gelişmiş uygarlıklarından</i>
<i>birine ev sahipliği yaptı.</i>

496
01:03:29,250 --> 01:03:32,208
<i>Burada yaşayan…</i>

497
01:03:34,083 --> 01:03:38,041
<i>…ve yepyeni bir toplumun</i>
<i>dayanak noktası olan bir uygarlık.</i>

498
01:03:38,875 --> 01:03:42,916
<i>Onların her birinin içinde</i>
<i>hâlâ atmaktadır…</i>

499
01:03:44,750 --> 01:03:47,666
<i>…Maya uygarlığının kalbi.</i>

500
01:06:53,916 --> 01:06:55,916
Alt yazı çevirmeni: Feride Nilay Sağlık