1 00:00:10,761 --> 00:00:14,389 Spróbuj na motorze mamy, ma lepsze zawieszenie. 2 00:00:16,892 --> 00:00:19,728 Jeśli się przewróci albo coś pójdzie źle, ja będę winny. 3 00:00:23,023 --> 00:00:25,234 Gdy moje dzieci wyprawiają takie wariactwa, 4 00:00:25,776 --> 00:00:28,820 dzikie popisy, kiedy podejmują ryzyko i są całkowicie zanurzone 5 00:00:28,904 --> 00:00:33,575 w tym doświadczeniu, przepełnia mnie duma i uznanie dla nich, 6 00:00:33,700 --> 00:00:36,245 ale czuję też zazdrość. Głównie czuję zazdrość. 7 00:00:39,081 --> 00:00:42,251 Im starszy jestem, tym trudniej mnie zaskoczyć 8 00:00:42,501 --> 00:00:44,586 i brakuje mi tej radości 9 00:00:44,711 --> 00:00:47,839 i zabawy znanych mi z dzieciństwa. Tęsknię za tym. 10 00:00:48,048 --> 00:00:50,217 Chcę doświadczać świata jak moje dzieci. 11 00:00:51,468 --> 00:00:56,139 Odkryłem też, że wiąże się to z istotnymi korzyściami dla zdrowia. 12 00:00:56,431 --> 00:00:58,475 Chcę poznać sekrety ludzi, 13 00:00:58,558 --> 00:01:01,311 którzy nie stracili dziecięcego podejścia do życia, 14 00:01:03,730 --> 00:01:04,982 sportowców ekstremalnych, 15 00:01:06,024 --> 00:01:10,112 ludzi wspinających się bez zabezpieczeń, kaskaderów, z którymi pracuję 16 00:01:10,696 --> 00:01:14,074 i moich odważnych kumpli, takich jak Robbie Maddison. 17 00:01:25,168 --> 00:01:26,628 Tak, Robbie! 18 00:01:26,712 --> 00:01:29,965 Robbie to mój osobisty bohater i bohater moich dzieci. 19 00:01:35,304 --> 00:01:38,640 Wykonał chyba najwięcej ekstremalnych i imponujących popisów. 20 00:01:42,019 --> 00:01:43,937 Więcej niż ktokolwiek inny na świecie. 21 00:01:44,855 --> 00:01:47,274 I wydaje się, że świetnie się przy tym bawi. 22 00:01:49,609 --> 00:01:50,902 Jak to wypadło, drużyno? 23 00:01:50,986 --> 00:01:54,448 - Było świetnie! - Tak. Genialne. 24 00:02:04,291 --> 00:02:06,668 Brakuje mi tego poziomu odwagi. 25 00:02:06,752 --> 00:02:11,882 Obserwuję podejście moich dzieci do życia i widzę, że one zupełnie ignorują 26 00:02:12,132 --> 00:02:14,801 zasady bezpieczeństwa, ale jakoś sobie radzą. 27 00:02:17,512 --> 00:02:19,222 W ten sposób buduje się odporność. 28 00:02:19,306 --> 00:02:22,142 Jest w tym coś wyzwalającego. Im wygodniej się czujemy, 29 00:02:22,225 --> 00:02:26,271 tym mniej chcemy stawiać się w niekomfortowych sytuacjach. 30 00:02:26,438 --> 00:02:29,191 Wtedy zaczynasz się zamykać. Coraz bardziej ich unikasz. 31 00:02:29,274 --> 00:02:31,568 Co zrobisz, żeby to odzyskać? 32 00:02:31,735 --> 00:02:33,987 Szukam. Poluję na coś nowego, 33 00:02:34,071 --> 00:02:38,075 - na nowe doświadczenia. - Jeśli chcesz doświadczyć tego, 34 00:02:38,158 --> 00:02:40,202 czego teraz doświadczają dzieciaki, 35 00:02:40,285 --> 00:02:42,746 musisz wyjść ze strefy komfortu przyzwyczajeń 36 00:02:42,829 --> 00:02:44,665 i spróbować czegoś zupełnie nowego. 37 00:02:46,875 --> 00:02:48,251 I potrzeba elementu ryzyka. 38 00:02:49,127 --> 00:02:50,921 Zrobię coś wielkiego, coś nowego. 39 00:02:53,173 --> 00:02:55,926 Coś, czego jeszcze nie próbowałem. 40 00:02:56,385 --> 00:02:57,469 Dokładnie tak. 41 00:03:02,557 --> 00:03:07,938 BEZ GRANIC: LEPSZE ŻYCIE 42 00:03:11,066 --> 00:03:14,361 ROZDZIAŁ TRZECI: RYZYKO 43 00:03:17,739 --> 00:03:20,200 W poszukiwaniu tej ekscytacji 44 00:03:20,367 --> 00:03:22,619 którą dzieci odczuwają, przesuwając swoje granice, 45 00:03:22,828 --> 00:03:27,249 muszę podjąć wyzwanie dla mojego umysłu i ciała. 46 00:03:28,375 --> 00:03:30,836 Musi to być coś nowego i nieznanego. 47 00:03:31,920 --> 00:03:34,214 I wiązać się z ryzykiem, które zmusi mnie 48 00:03:34,297 --> 00:03:36,091 do wyjścia poza strefę komfortu. 49 00:03:39,302 --> 00:03:42,889 Po kilkumiesięcznych poszukiwaniach znalazłem zaporę. 50 00:03:42,973 --> 00:03:44,516 Ma 200 metrów wysokości. 51 00:03:45,183 --> 00:03:48,478 Znajduje się w Szwajcarii i wygląda na ogromne wyzwanie, 52 00:03:48,603 --> 00:03:51,231 a ja spróbuję samodzielnie się na nią wspiąć 53 00:03:51,356 --> 00:03:52,816 w środku zimy. 54 00:03:54,985 --> 00:03:56,570 Nie mam budowy wspinacza, 55 00:03:56,653 --> 00:03:59,364 nie mam dużego doświadczenia we wspinaczce po skałkach. 56 00:04:00,699 --> 00:04:03,785 I niespecjalnie lubię wysokości i możliwość porażki. 57 00:04:06,913 --> 00:04:09,833 To zdecydowanie pachnie nową przygodą. 58 00:04:12,252 --> 00:04:18,133 {\an8}ZAPORA LUZZONE, SZWAJCARIA NAJWYŻSZA ŚCIANA WSPINACZKOWA NA ŚWIECIE 59 00:04:20,719 --> 00:04:22,345 Nie chodzi tylko o wyzwanie. 60 00:04:23,305 --> 00:04:25,724 Pojawiają się wyniki badań nad korzyściami 61 00:04:25,807 --> 00:04:28,101 z wyzwań, których wolelibyśmy uniknąć. 62 00:04:29,102 --> 00:04:31,396 Więc podjąłem współpracę z wybitną neurolożką, 63 00:04:31,480 --> 00:04:33,231 profesor Abigail Marsh. 64 00:04:34,733 --> 00:04:36,234 Co czujesz przed wspinaczką? 65 00:04:36,318 --> 00:04:40,864 Jest sporo niewiadomych. Najwyższa ściana, 66 00:04:40,947 --> 00:04:43,533 na którą się wspiąłem, miała jakieś 50 metrów 67 00:04:43,617 --> 00:04:45,952 i myślałem, że to wysoko. To będzie coś innego. 68 00:04:46,036 --> 00:04:48,789 Te warunki też są diametralnie różne. 69 00:04:48,914 --> 00:04:50,832 Powiedz mi, dlaczego chcesz to zrobić? 70 00:04:50,957 --> 00:04:52,250 Obserwuję swoje dzieci 71 00:04:52,334 --> 00:04:55,128 i ich zdolność zupełnego zanurzenia się w tej aktywności. 72 00:04:55,253 --> 00:04:56,254 Surfują, łowią ryby 73 00:04:56,421 --> 00:04:59,174 albo się biją i zupełnie je to absorbuje. 74 00:04:59,341 --> 00:05:01,593 Ta chwila jest jedynym, co istnieje. 75 00:05:02,052 --> 00:05:06,598 Im starszy się robię, tym mniej sytuacji 76 00:05:06,681 --> 00:05:08,767 przynosi mi takie uczucie. 77 00:05:08,850 --> 00:05:10,560 Gdy dorośli obserwują dzieci, 78 00:05:10,685 --> 00:05:14,105 które cieszą się życiem, czują zazdrość 79 00:05:14,231 --> 00:05:18,568 z powodu ich podekscytowania, ciekawości i radości 80 00:05:18,735 --> 00:05:21,196 wywołanych czymś nowym i fascynującym. 81 00:05:21,488 --> 00:05:24,950 Myślę, że wielu z nas chciałoby przywołać znowu te uczucia. 82 00:05:25,158 --> 00:05:29,621 Dlaczego z wiekiem staramy się unikać tego rodzaju aktywności? 83 00:05:29,704 --> 00:05:31,748 - Nowe, trudne sytuacje... - Tak. 84 00:05:31,832 --> 00:05:34,793 ...mogą być postrzegane na dwa sposoby, jako zagrożenie, 85 00:05:34,960 --> 00:05:38,088 możliwość porażki, i tę drogę wybieramy, gdy robimy się starsi, 86 00:05:38,672 --> 00:05:39,840 a dzieci myślą inaczej. 87 00:05:40,006 --> 00:05:41,967 Stawiają sobie nowe wyzwania 88 00:05:42,092 --> 00:05:43,093 i obserwują efekty. 89 00:05:43,176 --> 00:05:44,261 - Tak. - Jest to część 90 00:05:44,344 --> 00:05:46,263 przejścia z dzieciństwa do dorosłości. 91 00:05:46,555 --> 00:05:48,598 - Muszą rozszerzać zdolności. - Tak. 92 00:05:48,682 --> 00:05:50,225 Stają się przez to niezależne. 93 00:05:50,308 --> 00:05:52,853 - Umysł dziecka do tego je pcha. - Zdecydowanie. 94 00:05:53,103 --> 00:05:56,857 Dzieci są zmotywowane do szukania ryzykownych aktywności 95 00:05:56,940 --> 00:05:58,608 i wyzwań, bo ich mózgi 96 00:05:58,692 --> 00:06:03,154 są bardziej wrażliwe na dopaminę, hormon, który motywuje nas do próbowania nowych, 97 00:06:03,238 --> 00:06:04,698 ciekawych, ryzykownych rzeczy. 98 00:06:05,949 --> 00:06:07,492 W dziecięcym mózgu 99 00:06:07,617 --> 00:06:10,662 system regulujący przepływ dopaminy jest w natarciu, 100 00:06:11,162 --> 00:06:14,291 budząc ciekawość i napędzając chęć odkrywania świata. 101 00:06:15,375 --> 00:06:20,839 {\an8}Z wiekiem wrażliwość na dopaminę spada o 10% w każdej dekadzie. 102 00:06:20,922 --> 00:06:22,215 {\an8}WIEK A WRAŻLIWOŚĆ NA DOPAMINĘ 103 00:06:22,299 --> 00:06:25,135 {\an8}Wyjątkiem są sportowcy uprawiający sporty ekstremalne, 104 00:06:25,343 --> 00:06:27,554 którzy lubią wysokie ryzyko. 105 00:06:27,804 --> 00:06:30,640 Badania wskazują, że mają bardziej aktywny układ dopaminy 106 00:06:30,724 --> 00:06:32,475 niż inni dorośli. 107 00:06:33,476 --> 00:06:35,061 Dobra wiadomość jest taka, 108 00:06:35,729 --> 00:06:39,441 że mierzenie się z trudnymi wyzwaniami może aktywować układ dopaminy, 109 00:06:39,816 --> 00:06:42,611 przywracając emocje, które czuliśmy jako dzieci, 110 00:06:43,153 --> 00:06:46,364 co ma korzyści dla naszego zdrowia psychicznego i samopoczucia. 111 00:06:47,324 --> 00:06:51,286 Lepsze samopoczucie oznacza mniejsze ryzyko chorób przewlekłych, 112 00:06:51,369 --> 00:06:54,205 wzmocnienie odporności, a nawet dłuższe życie. 113 00:06:54,289 --> 00:06:57,208 Jedno z badań sugeruje nawet, że lepsze samopoczucie 114 00:06:57,292 --> 00:06:59,669 może wydłużyć życie o nawet 10 lat. 115 00:07:00,879 --> 00:07:05,425 Może zatem jednym z sekretów lepszego życia jest zachowywanie się jak młodzież? 116 00:07:05,842 --> 00:07:10,930 A kluczem do tego jest zdobycie się na odwagę do przesuwania własnych granic. 117 00:07:11,973 --> 00:07:13,558 Chyba tego nie doceniłem. 118 00:07:13,975 --> 00:07:16,102 Cieszę się, że to nie ja muszę tam wejść. 119 00:07:16,353 --> 00:07:19,022 - Nie wiem, czy dałbym sobie radę. - Z pewnością. 120 00:07:19,314 --> 00:07:21,858 Abi nie jest jedyną osobą, którą tu zatrudniłem. 121 00:07:22,442 --> 00:07:24,694 Robbie jest dla mnie inspiracją, 122 00:07:25,111 --> 00:07:28,615 więc jest moim przewodnikiem, a od spraw technicznych i bezpieczeństwa 123 00:07:28,740 --> 00:07:32,494 mam Percy'ego Bishtona, jednego z najlepszych wspinaczy na świecie. 124 00:07:32,827 --> 00:07:37,290 Ta ściana jest najwyższą sztuczną ścianą wspinaczkową na świecie. 125 00:07:37,707 --> 00:07:39,125 - Dobrze. - Zatem 126 00:07:39,209 --> 00:07:43,088 doświadczona para wspinaczy potrzebuje na to od dwóch do czterech godzin. 127 00:07:43,505 --> 00:07:45,674 I to gdyby było lato. A mamy luty. 128 00:07:46,383 --> 00:07:48,968 Jesteśmy w Szwajcarskich Alpach i jest zimno. 129 00:07:49,177 --> 00:07:50,387 Mamy tu lód i śnieg. 130 00:07:50,470 --> 00:07:52,222 Musisz dać sobie radę mimo tego. 131 00:07:52,389 --> 00:07:53,682 - Tak. - Kolejną sprawą, 132 00:07:54,140 --> 00:07:56,351 wyjątkową w twoim przypadku, jest brak partnera. 133 00:07:56,476 --> 00:07:59,104 - Wspinasz się sam. - Jak się z tym czujesz? 134 00:07:59,396 --> 00:08:04,984 Jestem świadomy wszystkich trudności, 135 00:08:05,068 --> 00:08:08,822 wysokości i strachu, który może się pojawić w tej sytuacji. 136 00:08:08,905 --> 00:08:12,992 Myślę, że przezwyciężenie strachu będzie tu wyzwaniem. 137 00:08:13,535 --> 00:08:14,536 - Tak. - Pamiętajmy też, 138 00:08:14,619 --> 00:08:17,080 że to onieśmielające środowisko. 139 00:08:17,330 --> 00:08:18,331 - Spróbujemy? - Wow! 140 00:08:18,665 --> 00:08:21,459 Sprawdźmy, jak długo poleci. 141 00:08:22,252 --> 00:08:23,795 Robi mi się niedobrze. 142 00:08:30,385 --> 00:08:31,428 Leci. 143 00:08:34,556 --> 00:08:35,557 Wow. 144 00:08:35,640 --> 00:08:38,852 - Mogę założyć spadochron? - Nie. Weź sobie jeden blok. 145 00:08:40,311 --> 00:08:41,354 Leci bomba. 146 00:08:45,734 --> 00:08:46,985 Dziwne uczucie. 147 00:08:47,193 --> 00:08:49,112 Mam natłok myśli. 148 00:08:49,571 --> 00:08:50,947 Czuję się bardzo niekomfortowo. 149 00:08:51,489 --> 00:08:54,492 Chyba pierwszy raz naprawdę się boję. 150 00:08:55,869 --> 00:08:57,037 Słyszeliście wybuch? 151 00:08:57,120 --> 00:09:02,500 Wiem, że im dłużej będę tam stał i rozmyślał nad możliwymi scenariuszami 152 00:09:02,584 --> 00:09:06,504 niepowodzenia, będę coraz bardziej odwodził siebie od tego pomysłu. 153 00:09:06,713 --> 00:09:08,673 Za dużo o tym myślę. Zaczynajmy. 154 00:09:09,549 --> 00:09:11,384 Na pewnym poziomie, oczywiście, 155 00:09:11,676 --> 00:09:14,554 wspinaczka z zabezpieczeniami i w poszanowaniu procedur 156 00:09:14,846 --> 00:09:16,556 nie jest niebezpieczna, 157 00:09:16,639 --> 00:09:19,559 ale sądzę, że nie jest możliwe, 158 00:09:19,642 --> 00:09:22,771 by ktokolwiek nie czuł przerażenia w sytuacji, 159 00:09:22,854 --> 00:09:25,273 gdy znajduje się na tak stromej ścianie. 160 00:09:30,236 --> 00:09:34,032 Ale jeśli chcemy czerpać korzyści zdrowotne z próbowania nowych wyzwań, 161 00:09:34,616 --> 00:09:36,951 nie pozwólmy, by strach nam w tym przeszkodził. 162 00:09:40,038 --> 00:09:43,750 Więc poprosiłem o pomoc mojego dublera i dobrego przyjaciela, Bobby'ego Hantona. 163 00:09:43,833 --> 00:09:45,210 SYDNEY, PIĘĆ MIESIĘCY WCZEŚNIEJ 164 00:09:49,005 --> 00:09:50,006 Popisy. 165 00:09:50,673 --> 00:09:53,885 Bobby był akrobatą i nurkiem, 166 00:09:54,302 --> 00:09:56,179 a teraz jest czołowym kaskaderem. 167 00:09:57,013 --> 00:10:00,433 Nauczył mnie niesamowitych popisów na planie filmowym, 168 00:10:00,850 --> 00:10:02,644 ale te najbardziej szalone rzeczy... 169 00:10:04,729 --> 00:10:06,189 zostawiam Bobby'emu. 170 00:10:06,856 --> 00:10:08,942 Gdy Bobby ma wykonać jakiś szalony wyczyn, 171 00:10:09,109 --> 00:10:10,735 jest jak duży dzieciak. 172 00:10:11,653 --> 00:10:12,821 Nieźle, Bobby! 173 00:10:13,905 --> 00:10:15,615 Co robimy? Wziąłem maskę i rurkę, 174 00:10:15,698 --> 00:10:17,117 płetwy i rękawki. 175 00:10:17,242 --> 00:10:19,244 - Nie będą ci potrzebne. - Nie? 176 00:10:20,995 --> 00:10:23,832 Dzisiaj będziemy trenować wspinaczkę 177 00:10:23,957 --> 00:10:25,583 i tolerancję na duże wysokości. 178 00:10:26,209 --> 00:10:29,963 Na początek Bobby zabrał mnie na szczyt na wysokości 10 metrów, 179 00:10:30,088 --> 00:10:32,715 lub 30 stóp, by sprawdzić moją reakcję. 180 00:10:36,928 --> 00:10:40,557 Nie powiedziałbym, że mam lęk wysokości, ale nie przepadam za nimi. 181 00:10:40,640 --> 00:10:42,642 Ale, co ciekawe, kiedy byłem mały, 182 00:10:42,725 --> 00:10:44,894 robiłbym salta z samego szczytu. 183 00:10:46,938 --> 00:10:48,022 W mózgu dorosłych 184 00:10:48,189 --> 00:10:51,317 znajduje się w pełni rozwinięty obszar zwany korą przedczołową. 185 00:10:51,651 --> 00:10:52,902 To ta część mózgu, 186 00:10:52,986 --> 00:10:55,530 która odpowiada za martwienie się konsekwencjami. 187 00:10:56,906 --> 00:10:59,659 Mózgi dzieci są zbudowane inaczej niż mózgi dorosłych. 188 00:11:00,451 --> 00:11:02,745 Nastolatki częściej poszukują emocji 189 00:11:02,829 --> 00:11:05,498 niż dorośli, bo ich kora przedczołowa 190 00:11:05,582 --> 00:11:07,000 nie jest w pełni rozwinięta. 191 00:11:09,919 --> 00:11:11,629 Dalej, stary. Dobrze. 192 00:11:11,713 --> 00:11:13,923 Jednak nawet dorośli mogą nauczyć się 193 00:11:14,132 --> 00:11:18,178 regulować aktywność obszarów przedczołowych, 194 00:11:18,344 --> 00:11:21,347 by znów poczuć emocje, które towarzyszą dzieciom. 195 00:11:21,514 --> 00:11:23,349 - Wszystko w porządku? - Tak, Bobby. 196 00:11:25,435 --> 00:11:26,519 Mocno się zwiń. 197 00:11:29,063 --> 00:11:30,899 Dobrze wszedł, nie widziałem rozprysku. 198 00:11:31,733 --> 00:11:35,528 Muszę powoli wchodzić coraz wyżej. 199 00:11:45,205 --> 00:11:48,583 Daleko temu do szalonych wyczynów kaskaderskich. 200 00:11:50,335 --> 00:11:53,087 Skakałeś z każdej platformy. 201 00:11:53,171 --> 00:11:56,216 Powtarzałeś skok wiele razy. Wiesz dokładnie, co masz zrobić. 202 00:11:56,299 --> 00:11:58,927 Musisz się zwinąć. Ręce i nogi blisko ciała. 203 00:11:59,010 --> 00:12:00,011 Dziwnie się czuję. 204 00:12:01,095 --> 00:12:03,223 Za dużo myślę. 205 00:12:03,514 --> 00:12:06,100 Rozważam różne złe scenariusze, 206 00:12:06,267 --> 00:12:08,978 a to nawet nie jest niebezpieczne środowisko. 207 00:12:10,104 --> 00:12:14,651 Jedynym sposobem ograniczenia reakcji jest postawienie się w takiej sytuacji 208 00:12:14,817 --> 00:12:17,445 i doświadczenie, że dasz sobie z tym radę, 209 00:12:17,570 --> 00:12:19,364 że wszystko będzie dobrze 210 00:12:19,447 --> 00:12:21,866 i to oduczenie się przeniesie się 211 00:12:21,950 --> 00:12:24,744 na następną sytuację związaną z ryzykiem. 212 00:12:34,170 --> 00:12:36,130 Kiedy już to zrobiłem, było fajnie. 213 00:12:36,422 --> 00:12:37,799 To było bardzo ekscytujące. 214 00:12:40,385 --> 00:12:43,388 Ale jest ogromna różnica między nurkowaniem z podestu... 215 00:12:45,807 --> 00:12:49,686 a prawie dwustumetrową ścianą. 216 00:12:52,438 --> 00:12:54,023 Stąd nie wygląda tak źle. 217 00:12:54,816 --> 00:12:56,025 Wygląda. 218 00:12:57,068 --> 00:12:59,112 Gdy rozbijemy to na części, 219 00:12:59,237 --> 00:13:01,698 - widać pięć wyciągów. - Tak. 220 00:13:01,781 --> 00:13:03,950 - Jest większa, niż wygląda. - To widać. 221 00:13:04,075 --> 00:13:07,620 Zaczynam rozważać ten problem i próbuję 222 00:13:07,704 --> 00:13:11,291 obliczyć, czy to w ogóle jest w jakikolwiek sposób wykonalne. 223 00:13:11,916 --> 00:13:13,376 Proszę, tu je widać. 224 00:13:14,252 --> 00:13:16,087 Tu zobaczysz metalową kratę. 225 00:13:16,170 --> 00:13:18,965 Tak wygląda szczyt każdego wyciągu. 226 00:13:19,048 --> 00:13:21,384 - Tak. - Kiedy dotrzesz na szczyt wyciągu, 227 00:13:21,801 --> 00:13:24,554 będziesz miał dobre oparcie, możesz stanąć na występie. 228 00:13:24,804 --> 00:13:26,764 - To da ci chwilę wytchnienia. - Tak. 229 00:13:26,848 --> 00:13:29,767 Możesz się skupić przed kolejnym wyciągiem. 230 00:13:30,059 --> 00:13:32,478 Postaraj się pozwolić rękom odpocząć, 231 00:13:32,562 --> 00:13:34,355 bo będą ci potrzebne na szczycie. 232 00:13:34,439 --> 00:13:35,481 Dobrze. 233 00:13:35,648 --> 00:13:37,984 Pierwsze dwa wyciągi to wejście w rytm wspinaczki. 234 00:13:38,067 --> 00:13:40,528 {\an8}Zobaczysz, że kiedy słońce oprze się o ścianę... 235 00:13:40,611 --> 00:13:41,779 {\an8}WYCIĄG 1, WYCIĄG 2 236 00:13:41,946 --> 00:13:42,989 ...zrobi się cieplej. 237 00:13:43,156 --> 00:13:45,241 Na dole osiada zimne powietrze 238 00:13:45,408 --> 00:13:47,618 {\an8}i uchwyty są bardzo zimne. 239 00:13:48,036 --> 00:13:49,954 {\an8}Jest bardzo zimno. Patrzę 240 00:13:50,038 --> 00:13:52,790 na zaporę i cały się trzęsę, myśląc, 241 00:13:52,874 --> 00:13:55,293 jak wytrzymam godzinę lub dwie na tej ścianie? 242 00:13:55,585 --> 00:13:57,545 Dolna część to będzie twoja rozgrzewka. 243 00:13:57,628 --> 00:13:59,964 Środkowa część wymaga walki umysłowej. 244 00:14:00,131 --> 00:14:02,133 - Będziesz tam dość samotny. - Tak. 245 00:14:02,216 --> 00:14:04,635 Jesteś pośrodku ściany, na wysokości 80 metrów. 246 00:14:04,719 --> 00:14:06,262 - Tak. - Wokół ciebie pusto. 247 00:14:06,345 --> 00:14:08,431 To specyficzne otoczenie, onieśmiela. 248 00:14:08,848 --> 00:14:14,187 {\an8}Myślę, jak poradzę sobie z zawrotami głowy, adrenaliną i lękiem wysokości. 249 00:14:14,270 --> 00:14:15,271 {\an8}WYCIĄG 3 LĘK 250 00:14:15,354 --> 00:14:17,899 {\an8}Czuję przeciążenie sensoryczne. 251 00:14:17,982 --> 00:14:19,776 {\an8}Pozostanie ci jeszcze 80 metrów. 252 00:14:19,942 --> 00:14:21,486 - Ruchy. - Tam mamy przewieszkę. 253 00:14:21,611 --> 00:14:24,238 To jest kluczowy wyciąg, najtrudniejsza część ściany. 254 00:14:24,739 --> 00:14:27,950 To ostatnia prosta przed szczytem. Będziesz już widział niebo. 255 00:14:28,034 --> 00:14:29,077 Tam wszyscy czekają. 256 00:14:29,160 --> 00:14:30,536 To będzie trudne, prawda? 257 00:14:30,620 --> 00:14:32,997 Chodzi o kształt zapory i przewieszkę na szczycie. 258 00:14:33,081 --> 00:14:34,290 Nie zwalniaj wtedy. 259 00:14:34,457 --> 00:14:36,084 Zrobisz to jednym podejściem. 260 00:14:36,250 --> 00:14:37,877 - Tak. - A w ten sposób 261 00:14:37,960 --> 00:14:39,128 nikt tego nie robi. 262 00:14:39,212 --> 00:14:41,005 Martwię się o fizyczne zmęczenie. 263 00:14:41,089 --> 00:14:42,173 ZMĘCZENIE WYCIĄG 4 264 00:14:42,256 --> 00:14:45,718 Wiem ze swojego doświadczenia, jak męczące to jest dla palców i rąk. 265 00:14:46,427 --> 00:14:49,013 Po przekroczeniu połowy trasy 266 00:14:49,138 --> 00:14:51,974 ściana zupełnie zmienia nachylenie. 267 00:14:53,559 --> 00:14:55,228 Nikt tego w ten sposób nie robi 268 00:14:55,311 --> 00:14:58,439 i nikt nie robi tego o tej porze roku, więc będzie trudno. 269 00:14:58,523 --> 00:15:00,233 Szacunek, stary. 270 00:15:00,733 --> 00:15:02,860 Takie wyzwania nie mają nam udowodnić, 271 00:15:02,944 --> 00:15:04,237 że zrobimy coś trudnego. 272 00:15:04,821 --> 00:15:08,825 Chcemy w nich odnaleźć coś, co zgubiliśmy z wiekiem, 273 00:15:09,534 --> 00:15:12,411 dziecięcą wiarę, że wszystko jest możliwe. 274 00:15:14,497 --> 00:15:19,752 {\an8}MAJORKA, HISZPANIA DZIESIĘĆ TYGODNI WCZEŚNIEJ 275 00:15:20,294 --> 00:15:22,338 Żeby zbliżyć się do tego nastawienia, 276 00:15:22,839 --> 00:15:26,342 trenuję z jedną z największych zawodniczek sportów ekstremalnych. 277 00:15:28,594 --> 00:15:33,516 Steph Davis jest legendą we wspinaczce, skokach ze spadochronem i wingsuicie. 278 00:15:35,143 --> 00:15:37,186 Nie tylko stawia czoła niemożliwemu, 279 00:15:38,062 --> 00:15:39,772 ale sama go poszukuje. 280 00:15:40,982 --> 00:15:42,191 To Cala Sa Nau. 281 00:15:42,483 --> 00:15:46,612 To najlepsze miejsce na wspinaczkę nad wodą bez asekuracji. 282 00:15:46,821 --> 00:15:48,156 Co to jest? 283 00:15:48,281 --> 00:15:51,492 - Wspinasz się bez liny. - Tak. 284 00:15:51,576 --> 00:15:54,787 Ale jeśli spadniesz, nie spadniesz na ziemię. 285 00:15:55,705 --> 00:15:57,415 - Wpadasz do wody. - Dokładnie. 286 00:15:59,375 --> 00:16:03,838 Będzie strasznie i intensywnie. Jest to też pewne ryzyko, 287 00:16:04,172 --> 00:16:08,050 ale możesz się na to przygotować i dobrze się bawić. 288 00:16:09,594 --> 00:16:12,555 Kiedy zaczęłam się wspinać, wszystko się zmieniło. 289 00:16:15,474 --> 00:16:16,684 Byłam na studiach. 290 00:16:16,893 --> 00:16:20,146 Zdobyłam tytuł magistra i to był dla mnie przełom. 291 00:16:20,229 --> 00:16:25,443 Wtedy podjęłam decyzję, że przerywam swoją karierę akademicką. 292 00:16:26,152 --> 00:16:30,865 Odeszłam, zamieszkałam w samochodzie i zaczęłam wspinać się na pełen etat. 293 00:16:34,535 --> 00:16:38,039 Pociągała mnie ciekawość i emocje z tym związane. 294 00:16:40,082 --> 00:16:44,295 Dla mnie cały świat to plac zabaw, a ja nigdy nie przestałam się bawić. 295 00:16:44,670 --> 00:16:47,173 Mój światopogląd 296 00:16:47,256 --> 00:16:50,927 różni się od tego, którym kieruje się większość ludzi. 297 00:16:54,180 --> 00:16:56,390 Zawodnicy sportów ekstremalnych, 298 00:16:56,474 --> 00:16:59,143 podobnie jak nastolatki, 299 00:16:59,227 --> 00:17:02,438 mają bardzo aktywny układ dopaminy, więc są ukierunkowani 300 00:17:02,521 --> 00:17:04,106 na czerpanie przyjemności 301 00:17:04,190 --> 00:17:06,943 z ryzykownych wyzwań i są zmotywowani, by je podejmować 302 00:17:07,026 --> 00:17:08,027 pomimo ryzyka, 303 00:17:08,110 --> 00:17:09,946 nie dlatego, że nie są go świadomi. 304 00:17:11,489 --> 00:17:14,325 Dobra wiadomość jest taka, że tego rodzaju nastawienie 305 00:17:14,450 --> 00:17:16,244 to coś, co wszyscy możemy przejąć. 306 00:17:19,247 --> 00:17:22,041 Plan pracy z Chrisem zakłada nauczenie go trasy 307 00:17:22,124 --> 00:17:23,209 z linami. 308 00:17:23,334 --> 00:17:25,795 Będzie miał okazję, 309 00:17:25,878 --> 00:17:28,714 by zapoznać się z trasą, którą będzie się wspinał. 310 00:17:29,340 --> 00:17:31,259 Później zdejmiemy zabezpieczenia. 311 00:17:35,471 --> 00:17:36,973 Chcemy pomóc mu wspinać się 312 00:17:37,265 --> 00:17:40,518 z tym samym uczuciem wolności i elastyczności, które mają dzieci. 313 00:17:43,187 --> 00:17:46,816 Ponieważ tym, co przeszkadza większości ludzi, nie jest ich technika, 314 00:17:48,150 --> 00:17:50,945 ale burza wewnątrz ich umysłów. 315 00:17:55,575 --> 00:17:57,201 - Przyszliśmy tu po to... - Tak. 316 00:17:57,368 --> 00:17:59,245 ...żebyś sprawdził początek trasy. 317 00:17:59,328 --> 00:18:01,163 - Tak. - Będziesz musiał 318 00:18:01,330 --> 00:18:04,250 przejść z łodzi na skały. 319 00:18:04,333 --> 00:18:05,334 W to miejsce, OK. 320 00:18:05,418 --> 00:18:07,628 Spójrz, którędy przebiega twoja lina. 321 00:18:07,753 --> 00:18:09,839 - To tutaj? - Masz tu ogromną szczelinę. 322 00:18:09,964 --> 00:18:10,965 - Tak. - Tutaj. 323 00:18:11,048 --> 00:18:13,134 Od razu możesz oprzeć się na nogach. 324 00:18:13,217 --> 00:18:14,885 - Dobrze. - Tylko kilka ruchów. 325 00:18:14,969 --> 00:18:17,305 - Ślisko tu, co? - Bardzo ślisko. 326 00:18:22,268 --> 00:18:23,853 - Nie jest łatwo. - Tak! 327 00:18:26,022 --> 00:18:28,941 Wspinaczka sprawdza odporność psychiczną i fizyczną. 328 00:18:29,191 --> 00:18:32,403 Ci, którym udaje się wejść na szczyt, to nie zawsze ci silni. 329 00:18:32,570 --> 00:18:35,698 To ci, którym udało się wygrać z własnymi myślami. 330 00:18:36,282 --> 00:18:39,535 Kiedy mam przed sobą ryzykowne zadanie, mogę powiedzieć: 331 00:18:39,619 --> 00:18:41,037 „To skomplikowane”. 332 00:18:41,203 --> 00:18:43,497 Zamiast mówić, że coś jest niemożliwe, 333 00:18:43,581 --> 00:18:45,666 mówię: „Wciąż nad tym pracuję”. 334 00:18:45,916 --> 00:18:48,586 Czasem, gdy się boję, mówię tylko: „To ekscytujące”. 335 00:18:50,338 --> 00:18:52,340 Nie chodzi o ukrywanie uczuć, 336 00:18:52,673 --> 00:18:55,635 ale zmianę ich na coś, co popchnie nas do przodu. 337 00:18:55,718 --> 00:18:59,263 Niektórzy ludzie odkryli, że duma, frustracja, 338 00:18:59,388 --> 00:19:02,933 a nawet gniew, można przekuć w napęd, którego potrzebujemy. 339 00:19:03,017 --> 00:19:04,685 To najtrudniejsze przejście. 340 00:19:04,769 --> 00:19:06,604 Tutaj będziesz najbardziej zmęczony. 341 00:19:06,729 --> 00:19:09,857 Najtrudniejsza część, gdy jesteś najbardziej zmęczony. Super. 342 00:19:19,241 --> 00:19:22,161 - Tak! - Tak! 343 00:19:25,665 --> 00:19:29,335 Czy zauważasz, że za każdym razem, gdy sprostasz dużemu wyzwaniu, 344 00:19:29,585 --> 00:19:31,837 rozwijasz się emocjonalnie, duchowo i fizycznie? 345 00:19:32,088 --> 00:19:36,175 Wierzę, że za każdym razem, kiedy podejmujesz się dużego wyzwania, 346 00:19:36,884 --> 00:19:38,260 dajesz z siebie wszystko. 347 00:19:38,427 --> 00:19:39,929 Uczysz się o sobie czegoś, 348 00:19:40,012 --> 00:19:42,014 - czego nie widziałaś. - To cię zmienia. 349 00:19:42,181 --> 00:19:43,432 To daje ci pewność siebie 350 00:19:43,641 --> 00:19:45,726 i zmienia twoje podejście do życia. 351 00:19:45,810 --> 00:19:50,356 Pewnie dzięki temu codzienne stresy nie wydają się takie onieśmielające. 352 00:19:50,856 --> 00:19:53,317 - Chodzi o podejście: „Już to robiłam”. - Tak. 353 00:19:53,401 --> 00:19:55,861 Coś ci się przytrafia i myślisz: „Dam sobie radę”. 354 00:19:56,070 --> 00:19:58,656 Robiłam to wcześniej. I to jest miłe uczucie. 355 00:20:01,283 --> 00:20:03,452 Większość codziennych stresów 356 00:20:03,536 --> 00:20:05,996 nie jest kwestią życia i śmierci. To tylko e-maile 357 00:20:06,080 --> 00:20:07,164 czy terminy, 358 00:20:07,248 --> 00:20:09,458 które jednak czasem nas przytłaczają. 359 00:20:12,211 --> 00:20:13,212 Należy pamiętać, 360 00:20:13,295 --> 00:20:15,256 że jeśli stawiamy sobie wyzwania, 361 00:20:15,548 --> 00:20:18,968 z czasem będą one działały jak psychologiczna szczepionka. 362 00:20:19,218 --> 00:20:21,762 Będziemy dzięki nim bardziej odporni i zdolni 363 00:20:21,846 --> 00:20:25,224 do radzenia sobie z przyszłymi wyzwaniami. W efekcie 364 00:20:25,349 --> 00:20:28,102 codzienne problemy nie mają na nas takiego wpływu. 365 00:20:33,607 --> 00:20:36,026 Kluczem czerpania z tego korzyści, dla każdego, 366 00:20:37,862 --> 00:20:40,531 jest dojście do granic strefy komfortu. 367 00:20:46,495 --> 00:20:47,621 Jak się czujesz? 368 00:20:47,705 --> 00:20:50,082 Teraz staram się sobie przypomnieć, 369 00:20:50,332 --> 00:20:52,793 o czym rozmawialiśmy, co mam po kolei robić. 370 00:20:52,960 --> 00:20:54,920 - Dokładnie. - Gdzie są szczeliny, 371 00:20:55,004 --> 00:20:56,172 co będzie trudne. 372 00:20:56,380 --> 00:21:00,426 Jeśli to czujesz, jesteś pewny siebie, to jest ta chwila, po prostu to zrób. 373 00:21:00,634 --> 00:21:01,635 Jasne. 374 00:21:07,641 --> 00:21:10,102 Baw się dobrze. 375 00:21:19,320 --> 00:21:22,406 W przypadku Chrisa umiejętności fizyczne 376 00:21:22,656 --> 00:21:28,204 odgrywają pewną rolę, ale mamy też element psychologiczny. 377 00:21:46,639 --> 00:21:51,977 Czy strach przed potencjalną porażką musi być czymś złym? 378 00:21:52,228 --> 00:21:54,188 Nie. On może nam dać wiele rzeczy. 379 00:21:54,438 --> 00:21:57,691 Czasem to ogień, który nas motywuje. 380 00:22:06,742 --> 00:22:07,910 - Jak było? - Dobrze. 381 00:22:07,993 --> 00:22:09,537 Dobra robota. 382 00:22:14,124 --> 00:22:16,126 Im więcej się wspinamy, 383 00:22:17,086 --> 00:22:20,464 choć na początku miałem w sobie pewne obawy, 384 00:22:20,923 --> 00:22:25,010 tym lepiej się bawię i tym większą radość z tego czerpię. 385 00:22:26,303 --> 00:22:27,513 Jest wspaniale. 386 00:22:31,100 --> 00:22:33,269 Mnie fizyczne wyzwania, jak wspinaczka, 387 00:22:33,769 --> 00:22:36,605 zachęcają do improwizacji, bycia obecnym tu i teraz 388 00:22:38,023 --> 00:22:41,235 i powrotu do patrzenia na świat jak dziecko. 389 00:22:43,821 --> 00:22:46,031 Świetnie! Dobra robota. 390 00:22:46,115 --> 00:22:47,741 - Było idealnie. - Dzięki. 391 00:22:47,908 --> 00:22:49,910 Tym, co chciałeś osiągnąć, 392 00:22:50,327 --> 00:22:53,414 była zabawa, jaką twoje dzieci czują na motocyklach. 393 00:22:53,581 --> 00:22:55,583 - Czułeś to? - Zdecydowanie. 394 00:22:55,791 --> 00:22:58,460 Kiedy już wspinałem się bez lin, 395 00:22:59,587 --> 00:23:00,963 łatwiej było mi się skupić. 396 00:23:01,130 --> 00:23:02,840 Jako dzieci nie myślimy 397 00:23:02,923 --> 00:23:04,884 o innych rzeczach, jesteśmy obecni. 398 00:23:05,050 --> 00:23:06,969 Widzę to po moich dzieciach. 399 00:23:07,052 --> 00:23:08,846 One żyją chwilą, dają się ponieść. 400 00:23:08,929 --> 00:23:09,930 To bywa ryzykowne, 401 00:23:10,055 --> 00:23:11,223 ale zazwyczaj 402 00:23:11,682 --> 00:23:13,934 ich instynkt przejmuje kontrolę i radzą sobie. 403 00:23:14,018 --> 00:23:15,269 - Jesteś dorosły. - Tak. 404 00:23:15,352 --> 00:23:16,812 Nie wyłączysz się całkowicie, 405 00:23:16,979 --> 00:23:19,315 ale pokazałeś, że masz nad tym kontrolę. 406 00:23:20,065 --> 00:23:21,650 A kiedy przejmujesz kontrolę, 407 00:23:21,775 --> 00:23:22,943 zaczyna się zabawa. 408 00:23:27,698 --> 00:23:30,492 Zaczynam czuć innego rodzaju entuzjazm 409 00:23:30,743 --> 00:23:33,495 i bardziej doceniam wspinaczkę. 410 00:23:35,998 --> 00:23:38,959 A to dobrze, bo ta zapora 411 00:23:39,293 --> 00:23:42,004 może być największym wyzwaniem, przed jakim stanąłem. 412 00:23:43,589 --> 00:23:46,717 Przy tak trudnych zadaniach trening oczywiście ma znaczenie, 413 00:23:47,092 --> 00:23:49,219 ale czasem w tak ekstremalnych sytuacjach 414 00:23:49,303 --> 00:23:52,056 ludzie potrafią przełączyć się na coś wyjątkowego, 415 00:23:52,181 --> 00:23:53,891 co nazywamy stanem przepływu. 416 00:23:56,644 --> 00:23:58,646 Jedną z przyjemnych rzeczy 417 00:23:58,729 --> 00:24:01,815 związanych ze stanem przepływu jest pełne skupienie 418 00:24:01,899 --> 00:24:03,734 na tym, co robimy w danym momencie. 419 00:24:04,485 --> 00:24:07,780 Stan przepływu przypomina funkcjonowanie dziecięcego mózgu. 420 00:24:08,489 --> 00:24:10,491 Skupiasz się na tym, czym się zajmujesz. 421 00:24:13,661 --> 00:24:16,288 Naukowcy uważają, że w stanie przepływu 422 00:24:16,580 --> 00:24:18,832 przedczołowe obszary mózgu, które odpowiadają 423 00:24:18,958 --> 00:24:21,669 za nadmierne analizowanie, zmniejszają swoją aktywność. 424 00:24:23,545 --> 00:24:26,799 W tym samym czasie dopamina zalewa nasz mózg, 425 00:24:26,882 --> 00:24:30,511 dając nam poczucie motywacji i zwiększając koncentrację. 426 00:24:32,888 --> 00:24:37,393 Gdy te zmiany zachodzą w tym samym momencie, dajemy się ponieść chwili, 427 00:24:37,559 --> 00:24:39,353 podobnie jak robią to dzieci. 428 00:24:41,313 --> 00:24:44,984 Dzięki temu możemy osiągnąć najlepsze wyniki. 429 00:24:46,151 --> 00:24:50,864 Kiedy zobaczyłem tę zaporę, pomyślałem, że on tam doświadczy stanu przepływu. 430 00:24:54,535 --> 00:24:58,539 Dla mnie stan przepływu wiąże się z podejmowaniem różnych wyzwań. 431 00:24:59,039 --> 00:25:01,166 Wtedy czas staje w miejscu. 432 00:25:03,711 --> 00:25:06,213 W jednej chwili może zdarzyć się wszystko. 433 00:25:08,007 --> 00:25:09,883 Wydaje się, że trwa w nieskończoność. 434 00:25:13,804 --> 00:25:15,639 Stan przepływu jest intrygujący. 435 00:25:16,140 --> 00:25:18,600 Zdaje się, że daje nadludzkie umiejętności 436 00:25:18,851 --> 00:25:20,561 sportowcom takim jak Robbie 437 00:25:21,061 --> 00:25:23,605 i jest to obszar aktualnie prowadzonych badań. 438 00:25:24,857 --> 00:25:26,650 Gotowy na spotkanie z Zefirem? 439 00:25:26,859 --> 00:25:28,277 - Zefir? - System Zefir. 440 00:25:28,360 --> 00:25:30,946 Pozwoli nam obserwować twoje ciało podczas wejścia. 441 00:25:31,071 --> 00:25:32,573 - Fajnie. - Przepraszam, tutaj. 442 00:25:32,865 --> 00:25:34,950 Przed wejściem Abi obkleja mnie czujnikami. 443 00:25:35,909 --> 00:25:38,829 Ta technologia sprawdzi, czy wejdę w stan przepływu, 444 00:25:38,954 --> 00:25:40,164 kiedy będę na zaporze. 445 00:25:40,247 --> 00:25:41,707 - Załóż to tu... - Powinien być 446 00:25:41,790 --> 00:25:42,916 - w tym miejscu. - OK. 447 00:25:43,000 --> 00:25:45,377 System Zefir uchwyci zarówno rytm serca 448 00:25:45,544 --> 00:25:46,754 jak i jego zmiany. 449 00:25:47,337 --> 00:25:49,006 Zobaczymy czy oba będą wysokie 450 00:25:49,089 --> 00:25:51,175 lub czy będą równocześnie wzrastać. 451 00:25:51,300 --> 00:25:53,886 To wskaźnik tego, czy ktoś jest w stanie przepływu. 452 00:25:56,055 --> 00:26:00,267 Ostatnie słowa. Dasz sobie radę. 453 00:26:00,684 --> 00:26:01,894 Jestem podekscytowany, 454 00:26:01,977 --> 00:26:04,229 bo im więcej o tym rozmawiamy, 455 00:26:04,313 --> 00:26:05,856 tym bardziej wolę tego uniknąć 456 00:26:06,023 --> 00:26:10,110 i przechodzę w stan nadmiernego analizowania, 457 00:26:10,319 --> 00:26:11,945 - natłoku myśli. - Tak. 458 00:26:12,029 --> 00:26:13,947 A teraz chcę dać się temu ponieść, 459 00:26:14,031 --> 00:26:15,157 wejść w przepływ. 460 00:26:15,491 --> 00:26:19,078 Nie stresuj się. Pozbądź się tych myśli, 461 00:26:19,203 --> 00:26:21,705 emocji, uczuć i pogódź się z tym. 462 00:26:21,789 --> 00:26:23,290 - Właśnie. - Zrób to, bracie. 463 00:26:23,373 --> 00:26:25,459 - Widzimy się na szczycie. - Będzie super. 464 00:26:31,799 --> 00:26:35,344 Zbliżając się do zapory, boleśnie rozumiem, co mnie czeka. 465 00:26:35,844 --> 00:26:37,513 Jest bardzo zimno. 466 00:26:37,596 --> 00:26:38,639 Dobra. 467 00:26:38,722 --> 00:26:40,724 Boję się, że nie ujarzmię swoich myśli 468 00:26:40,974 --> 00:26:42,935 lub nie dam rady pod względem fizycznym. 469 00:26:43,310 --> 00:26:46,647 Patrzę na uchwyty i drogę, 470 00:26:46,730 --> 00:26:47,940 którą będę się wspinał. 471 00:26:50,442 --> 00:26:55,072 Czuję się, jakbym został połknięty przez ten olbrzymi, 472 00:26:55,364 --> 00:26:58,492 gigantyczny, betonowy... byt. 473 00:27:02,871 --> 00:27:04,915 - Widzimy się na górze. - Do zobaczenia. 474 00:27:06,125 --> 00:27:08,418 Desperacko chcę zapomnieć o wszystkim 475 00:27:08,627 --> 00:27:10,337 i doświadczyć tej przygody. 476 00:27:12,631 --> 00:27:14,216 Tak jak robią to dzieci. 477 00:27:16,969 --> 00:27:20,347 Kiedy rozpocząłem wejście, zjawili się moi kumple Zocchi i Aaron, 478 00:27:20,430 --> 00:27:23,141 oferując moralne wsparcie. 479 00:27:23,600 --> 00:27:24,768 Abi, dokąd on dojdzie? 480 00:27:24,852 --> 00:27:26,061 - Zdobędzie szczyt. - Tak? 481 00:27:26,144 --> 00:27:27,145 Co myślisz, Zoc? 482 00:27:27,479 --> 00:27:29,314 Zrobi to. Nie mogę wątpić w kumpla. 483 00:27:29,398 --> 00:27:30,858 Mam nadzieję, że mu się uda, 484 00:27:30,983 --> 00:27:32,985 ale myślę, że dojdzie do początku kąta. 485 00:27:37,739 --> 00:27:39,700 Pierwsze dwa lub trzy uchwyty, 486 00:27:40,284 --> 00:27:42,744 a ja od razu pomyślałem: „One są lodowate”. 487 00:27:43,745 --> 00:27:46,957 Palce zaczęły mi drętwieć. 488 00:27:49,877 --> 00:27:51,837 Jakbym wspinał się po lodowych blokach. 489 00:27:51,920 --> 00:27:54,548 ZIMNO 490 00:27:55,716 --> 00:27:59,803 Musiałem szukać oparć, 491 00:28:00,053 --> 00:28:02,180 o które mógłbym zahaczyć dłonie. 492 00:28:03,015 --> 00:28:05,684 Czułem się jak mała foka, która próbuje się wspinać. 493 00:28:09,855 --> 00:28:11,857 Dosłownie nie czułem palców. 494 00:28:16,028 --> 00:28:18,405 Powtarzałem sobie: „Musisz iść dalej”. 495 00:28:22,075 --> 00:28:25,078 Powiedziano mi, że nasłoneczniona część ściany 496 00:28:26,121 --> 00:28:27,789 jest zupełnie inna 497 00:28:27,998 --> 00:28:30,667 i to stało się moim pierwszym głównym celem. 498 00:28:39,092 --> 00:28:42,304 Patrzę, jak Chris robi ogromne kroki, 499 00:28:42,638 --> 00:28:44,556 jak goryl wchodzący na drzewo. 500 00:28:44,890 --> 00:28:48,560 Pomyślałem sobie, że wchodzi zbyt szybko. 501 00:28:49,645 --> 00:28:51,104 Powiedział brzydkie słowo. 502 00:28:52,606 --> 00:28:53,982 Takie słowa uśmierzają ból. 503 00:28:56,360 --> 00:28:59,196 Niech płaci za przekleństwa, a pod koniec będę bogaty. 504 00:29:00,238 --> 00:29:01,823 Sapię i dyszę. 505 00:29:04,117 --> 00:29:05,827 Do szczytu jeszcze bardzo daleko. 506 00:29:07,704 --> 00:29:09,873 W końcu dotarłem do nasłonecznionej części. 507 00:29:12,459 --> 00:29:14,252 To dobre miejsce na odpoczynek. 508 00:29:14,336 --> 00:29:16,755 - Możesz stanąć na występie. - Tak. 509 00:29:16,922 --> 00:29:18,757 Możesz też usiąść w uprzęży. 510 00:29:18,840 --> 00:29:20,467 Ruszaj rękami i przywróć im krążenie. 511 00:29:20,676 --> 00:29:21,677 Tak. 512 00:29:22,052 --> 00:29:25,138 SZCZYT WYCIĄGU 2 WYSOKOŚĆ: 60 METRÓW 513 00:29:25,222 --> 00:29:26,556 Wszystko gra? Jak tam? 514 00:29:28,016 --> 00:29:29,184 Dobrze. 515 00:29:29,726 --> 00:29:31,436 - Ręce gotowe. - Dobra, stary. 516 00:29:31,520 --> 00:29:32,813 Nie odpoczywaj za długo. 517 00:29:32,896 --> 00:29:34,856 Jeśli chcesz kontynuować, ruszaj dalej. 518 00:29:36,191 --> 00:29:39,027 Nie mogę się zdecydować. Nie chcę długo odpoczywać, 519 00:29:39,111 --> 00:29:43,240 ale moje palce... 520 00:29:44,533 --> 00:29:47,995 czuję się, jakby przejechała po nich ciężarówka, kilka razy. 521 00:29:53,458 --> 00:29:56,420 Jestem na wysokości 60 metrów lub 200 stóp, 522 00:29:56,878 --> 00:29:59,214 gdzie zaczyna się trudniejsze podejście. 523 00:29:59,923 --> 00:30:02,050 Teraz muszę wspinać się pod kątem. 524 00:30:02,551 --> 00:30:05,262 Dalej. Dobrze. 525 00:30:10,017 --> 00:30:15,022 Znowu ruszam, staram się szybko posuwać do przodu, zakładając, z jakiegoś powodu, 526 00:30:15,230 --> 00:30:16,648 że pobiję jakiś rekord. 527 00:30:28,243 --> 00:30:31,288 Kiedy byłem około połowy trasy, 528 00:30:34,541 --> 00:30:36,334 spojrzałem w dół 529 00:30:38,170 --> 00:30:41,590 i natychmiast ogarnęła mnie fala paniki. 530 00:30:44,051 --> 00:30:45,927 Zrobiło mi się niedobrze. 531 00:30:56,063 --> 00:30:58,774 Jakiś głos, nad którym nie mam kontroli, 532 00:30:59,608 --> 00:31:01,526 podsuwa mi pokręcone wyobrażenia 533 00:31:01,818 --> 00:31:06,156 i słyszę, jak rozpina mi się uprząż. 534 00:31:06,239 --> 00:31:09,910 Wciąż sprawdzam jej zapięcia. W pewnej chwili 535 00:31:10,118 --> 00:31:11,578 sięgam, by ją zaciągnąć 536 00:31:11,661 --> 00:31:14,372 i pomyślałem: „A co, jeśli właśnie ją poluzowałem?”. 537 00:31:16,374 --> 00:31:19,211 Patrzę w górę na linę i myślę: „A co, jeśli pęknie?”. 538 00:31:20,253 --> 00:31:22,422 STRACH 539 00:31:22,506 --> 00:31:24,716 Wracam myślami do treningów z Bobbym, 540 00:31:24,800 --> 00:31:28,720 moim dublerem, i wiem, że uda mi się pokonać mój strach 541 00:31:29,179 --> 00:31:33,558 i uporczywe analizowanie, jeśli się skupię. 542 00:31:37,854 --> 00:31:40,482 Krok za krokiem, uchwyt za uchwytem. 543 00:31:50,283 --> 00:31:53,912 Wracam do wspinaczki i nagle 544 00:31:54,204 --> 00:31:57,290 wydarzyło się coś pięknego. 545 00:31:58,792 --> 00:32:02,295 Zaczynam zauważać, że w chwilach, 546 00:32:02,379 --> 00:32:04,297 kiedy myślałem, że nie dam rady... 547 00:32:05,632 --> 00:32:08,343 biorę głęboki oddech i jestem tam, gdzie chciałem. 548 00:32:09,136 --> 00:32:11,304 Pokonałem kolejne 3 metry, 549 00:32:11,471 --> 00:32:13,306 nie zdając sobie z tego sprawy. 550 00:32:16,184 --> 00:32:20,772 Poczułem prawdziwe zespojenie myśli i emocji. 551 00:32:21,898 --> 00:32:23,775 Wydarzyło się coś harmonijnego. 552 00:32:31,741 --> 00:32:34,369 Jesteś przygotowany, znasz technikę 553 00:32:35,036 --> 00:32:37,664 i musisz pozwolić, by kontrolę przejęły podświadomość 554 00:32:37,747 --> 00:32:40,292 i pamięć mięśniowa. One muszą dojść do głosu. 555 00:32:40,375 --> 00:32:42,169 Na tym polega stan przepływu. 556 00:32:45,964 --> 00:32:48,341 Czuję przypływ energii. 557 00:32:48,758 --> 00:32:51,553 Patrzę w górę i myślę: „Dam radę”, 558 00:32:52,429 --> 00:32:54,931 i wtedy trach, przerywa mi... 559 00:32:55,056 --> 00:32:56,057 Dalej. 560 00:32:56,141 --> 00:32:57,142 ...totalne zmęczenie. 561 00:32:57,475 --> 00:33:02,272 {\an8}SZCZYT WYCIĄGU 3 WYSOKOŚĆ: 90 METRÓW 562 00:33:12,699 --> 00:33:16,912 Zbliżam się do najtrudniejszego etapu, gdzie ściana zmienia kąt. 563 00:33:20,415 --> 00:33:22,542 Ciało zaczyna mnie zawodzić. 564 00:33:29,674 --> 00:33:32,135 Chyba nigdy wcześniej nie czułem takiego zmęczenia 565 00:33:33,220 --> 00:33:36,473 i zaczynam zdawać sobie sprawę, 566 00:33:36,556 --> 00:33:39,684 że niepotrzebnie tak się spieszyłem na metę. 567 00:33:39,768 --> 00:33:41,603 ZMĘCZENIE 568 00:33:41,686 --> 00:33:43,688 Musicie mnie wciągnąć, moje ręce są... 569 00:33:45,440 --> 00:33:46,483 Wszędzie skurcze. 570 00:33:51,154 --> 00:33:52,697 Zaczynam w siebie wątpić. 571 00:33:55,200 --> 00:33:58,745 Śmieszne, co te wątpliwości robią z całym ciałem. 572 00:34:15,345 --> 00:34:18,390 Właśnie dotarłem do najtrudniejszego etapu wspinaczki. 573 00:34:21,434 --> 00:34:23,019 Jestem gotowy się poddać. 574 00:34:30,485 --> 00:34:31,736 Zaraz się załamie. 575 00:34:32,404 --> 00:34:34,406 Myślę sobie: „Po prostu go wciągnijmy”. 576 00:34:41,288 --> 00:34:43,707 Trening ze Steph na Majorce nauczył mnie, 577 00:34:43,873 --> 00:34:46,543 że możemy przekuć nasze uczucia 578 00:34:47,794 --> 00:34:49,296 w siłę, która nas zmotywuje, 579 00:34:50,463 --> 00:34:52,465 a ja w tamtej chwili czułem... 580 00:34:54,634 --> 00:34:56,344 niekontrolowaną furię. 581 00:35:07,564 --> 00:35:11,192 Nie ma opcji, żebym się poddał. Nie ma mowy. 582 00:35:12,444 --> 00:35:16,031 Nieważne, czy po drodze odpadną mi paznokcie, 583 00:35:16,323 --> 00:35:19,618 wygryzę te oparcia, jeśli będę musiał, ale tam wejdę. 584 00:35:29,294 --> 00:35:30,670 Dawaj! 585 00:35:32,922 --> 00:35:34,341 Jest wściekły na tę ścianę. 586 00:35:34,424 --> 00:35:35,884 Nie chce, żeby go pokonała. 587 00:35:37,302 --> 00:35:39,429 Co ciekawe, jest coś nastoletniego 588 00:35:39,512 --> 00:35:42,766 w sytuacji, gdy denerwujemy się, bo trudno nam zdobyć jakiś cel. 589 00:35:44,476 --> 00:35:46,853 I ma to też pewne korzyści. 590 00:35:48,730 --> 00:35:51,399 Gniew dodaje nam siły fizycznej. 591 00:35:52,359 --> 00:35:54,861 - Właśnie tak. - Prawie tu jesteś, stary. 592 00:35:56,571 --> 00:35:57,572 Idziemy. 593 00:36:15,006 --> 00:36:16,758 - Dalej, Hem! - Tak! 594 00:36:16,841 --> 00:36:18,051 Wchodź tu! 595 00:36:21,054 --> 00:36:23,515 - Tak! - Dalej, stary! 596 00:36:25,892 --> 00:36:28,228 - Udało ci się! - Tak! 597 00:36:29,145 --> 00:36:31,564 SZCZYT WYSOKOŚĆ: 165 METRÓW 598 00:36:31,690 --> 00:36:32,899 - Chodź, stary. - Proszę! 599 00:36:33,149 --> 00:36:35,110 Dobra robota, powtórz to teraz. 600 00:36:37,320 --> 00:36:38,363 Jestem przypięty? 601 00:36:41,199 --> 00:36:42,575 O Boże! 602 00:36:50,750 --> 00:36:52,544 Nie tylko jestem dumny z Chrisa, 603 00:36:52,669 --> 00:36:55,463 ale jestem też bardzo szczęśliwy, że mu się udało. 604 00:36:55,630 --> 00:36:57,257 - Kurczę. - Jesteś inspiracją. 605 00:36:59,217 --> 00:37:00,760 Najtrudniejsze, co zrobiłem. 606 00:37:01,803 --> 00:37:02,929 Było okropnie. 607 00:37:05,515 --> 00:37:10,103 Niemal upadłem na ziemię, ale od razu poczułem radość 608 00:37:10,270 --> 00:37:11,646 i dumę z tego osiągnięcia. 609 00:37:12,647 --> 00:37:13,982 Musiało być ciężko. 610 00:37:14,065 --> 00:37:16,735 W tamtej chwili czułem się przeszczęśliwy. 611 00:37:17,986 --> 00:37:20,488 Jestem pod ogromnym wrażeniem tego, co zrobił. 612 00:37:20,947 --> 00:37:22,449 Kilka razy myślałem: 613 00:37:22,782 --> 00:37:25,243 „Nie dam rady wspiąć się na ten następny uchwyt”. 614 00:37:25,368 --> 00:37:27,537 - Tak. - Starałem się wyciszyć, odetchnąć 615 00:37:27,704 --> 00:37:29,998 i nagle znajdowałem się trzy metry dalej. 616 00:37:30,457 --> 00:37:31,458 Myślałem: „Co jest?”. 617 00:37:31,541 --> 00:37:32,542 Rozumiecie? 618 00:37:32,625 --> 00:37:35,420 Moje nastawienie zmieniało się bardzo szybko. 619 00:37:35,670 --> 00:37:37,255 Patrząc na odczyt rytmu serca, 620 00:37:37,630 --> 00:37:39,924 widzimy wyraźny wzrost zmienności rytmu serca 621 00:37:40,175 --> 00:37:43,553 i podwyższone tętno, co jest charakterystyczne dla stanu przepływu. 622 00:37:43,678 --> 00:37:45,054 Widać tu pięć wysięgów. 623 00:37:45,138 --> 00:37:47,098 - Widzisz spadki... - Tak. 624 00:37:47,182 --> 00:37:49,768 ...na każdym z czterech przystanków, ale co ciekawe, 625 00:37:49,851 --> 00:37:51,478 kiedy rozpocząłeś trzeci wyciąg, 626 00:37:51,644 --> 00:37:53,229 zmienność rytmu serca wzrosła. 627 00:37:53,313 --> 00:37:55,440 To wskazywałoby na stan przepływu. 628 00:37:55,565 --> 00:37:57,150 Jako zewnętrzny obserwator, 629 00:37:57,358 --> 00:37:59,027 widzę, że wtedy wpadłeś w rytm. 630 00:38:00,862 --> 00:38:04,491 Zabawne! To nie tak, że przez 20 lub 30 minut byłem w stanie przepływu. 631 00:38:04,574 --> 00:38:06,075 Ten stan przychodzi i znika. 632 00:38:06,451 --> 00:38:08,745 Myślisz, co zrobić, i nim się obejrzysz, 633 00:38:08,995 --> 00:38:11,039 jesteś o wiele wyżej. To dość dziwne. 634 00:38:11,539 --> 00:38:13,249 To było niesamowite. 635 00:38:13,750 --> 00:38:16,544 Im bardziej siedzący tryb życia przyjmujemy, 636 00:38:16,628 --> 00:38:20,757 im więcej mamy wyborów, tym mniej życie zmusza nas 637 00:38:21,216 --> 00:38:23,384 do podejmowania wyzwań. 638 00:38:23,551 --> 00:38:24,719 To było... 639 00:38:24,886 --> 00:38:27,222 Przesuwanie swoich granic i poszukiwanie wyzwań 640 00:38:27,305 --> 00:38:28,640 może być niekomfortowe... 641 00:38:29,432 --> 00:38:30,892 Nigdy w ciebie nie wątpiłem. 642 00:38:30,975 --> 00:38:33,561 Ale dzięki temu będziemy szczęśliwsi, 643 00:38:33,686 --> 00:38:35,980 a nawet zdrowsi i będziemy dłużej żyć. 644 00:38:36,773 --> 00:38:41,778 Życie patrzy nam w oczy i zaprasza, by się w nie zanurzyć 645 00:38:42,111 --> 00:38:45,031 i doświadczyć wszystkiego, co ma do zaoferowania. 646 00:38:46,699 --> 00:38:49,828 Nieważne, czy chodzi o grę w szachy, grę na instrumencie, 647 00:38:50,119 --> 00:38:55,291 zabawę z dziećmi, skoki ze spadochronem, wspinaczkę czy surfing, 648 00:38:55,834 --> 00:38:58,503 musimy żyć z pasją i zaangażowaniem... 649 00:38:58,753 --> 00:39:00,088 Wszystko w porządku? 650 00:39:00,547 --> 00:39:02,257 ...i otworzyć się na to wszystko. 651 00:39:04,175 --> 00:39:07,470 - Lubisz jeździć? - Na świeżym powietrzu, wiatr na twarzy 652 00:39:07,554 --> 00:39:10,056 - to świetne uczucie. - Kiedy podjeżdżam do skoku, 653 00:39:10,181 --> 00:39:11,683 myślę: „Co ma być, to będzie”. 654 00:39:13,393 --> 00:39:16,020 Kiedy zaczynałem, chciałem odzyskać 655 00:39:16,104 --> 00:39:18,815 tego ducha przygody, którego widzimy w dzieciach. 656 00:39:18,898 --> 00:39:21,985 Może znowu obudziłem w sobie dziecko. 657 00:39:22,068 --> 00:39:24,529 Koło się zamknęło i teraz ja uczę się od nich. 658 00:39:25,113 --> 00:39:26,698 Chyba o to właśnie chodziło. 659 00:39:29,242 --> 00:39:33,079 Rozwój, który odbywa się przez każde podejmowane wyzwanie, 660 00:39:33,454 --> 00:39:34,747 jest tym, czego szukamy. 661 00:40:03,234 --> 00:40:05,236 Napisy: Hanna Szulik