1
00:00:06,299 --> 00:00:08,885
Stress beïnvloedt absoluut mijn slaap.
2
00:00:10,053 --> 00:00:12,221
Al een paar jaar.
3
00:00:12,305 --> 00:00:16,893
Tegenwoordig is het niet zo'n probleem.
Dat is niet waar. Dat is het wel.
4
00:00:20,772 --> 00:00:24,484
Ik val zonder problemen in slaap
en dan, om 02.30 uur...
5
00:00:25,526 --> 00:00:29,405
...krijg ik een stoot adrenaline
en gaan mijn hersens in overdrive.
6
00:00:29,489 --> 00:00:33,576
Heb ik daar last van? Of daar?
Laten we daar eens over nadenken.
7
00:00:38,623 --> 00:00:43,503
Ben je nerveus?
-Ik voel me misselijk.
8
00:00:51,219 --> 00:00:53,137
Soms weet ik niet eens waarom.
9
00:00:54,055 --> 00:00:56,099
Ik wil beter met die stress omgaan.
10
00:01:01,646 --> 00:01:03,439
Het is ineens echt.
11
00:01:03,981 --> 00:01:05,650
Niet omdat het balen is...
12
00:01:08,569 --> 00:01:10,947
...maar ook omdat het een killer is.
13
00:01:15,076 --> 00:01:20,456
Het blijkt dat de beste manier
om stress te lijf te gaan...
14
00:01:21,290 --> 00:01:22,708
...is de confrontatie aangaan.
15
00:01:28,256 --> 00:01:29,382
Dat doen we dus.
16
00:01:37,682 --> 00:01:42,061
DRIE DAGEN EERDER
SYDNEY, AUSTRALIË
17
00:01:44,272 --> 00:01:46,566
Vertel me eens waarvan je stress krijgt.
18
00:01:48,067 --> 00:01:51,946
De normale dingen. Maar het varieert ook.
19
00:01:52,029 --> 00:01:53,072
Zoals?
20
00:01:55,950 --> 00:01:58,661
Sorry.
-In hemelsnaam.
21
00:01:58,744 --> 00:02:00,413
Ik raak gestrest van deze auto.
22
00:02:04,750 --> 00:02:06,961
Stress is vaak
een groot deel van mijn leven.
23
00:02:08,129 --> 00:02:10,673
Daarom ben ik hier met dr Modupe Akinola.
24
00:02:10,882 --> 00:02:14,468
Een beroemd sociaal-psycholoog
met een baanbrekende aanpak tegen stress.
25
00:02:17,263 --> 00:02:19,807
Waar schoot je van in de stress?
26
00:02:19,974 --> 00:02:22,685
Wat was het vorige week?
-Ik heb drie kinderen. Dat is intens.
27
00:02:22,768 --> 00:02:24,562
Weet je?
-Dat is zo.
28
00:02:25,021 --> 00:02:28,900
Je probeert drie kinderen
gelukkig en gezond te houden.
29
00:02:30,026 --> 00:02:32,904
En soms moet ik ook nog werken en trainen.
30
00:02:34,322 --> 00:02:37,825
Afgelopen weekend
werd het me allemaal teveel...
31
00:02:37,909 --> 00:02:40,161
...en de kids waren zo druk.
We waren uit eten.
32
00:02:40,244 --> 00:02:43,039
Mensen keken naar ons
en ze namen vast ook foto's.
33
00:02:43,164 --> 00:02:46,918
Je bent slechtgehumeurd
en probeert niet boos te worden.
34
00:02:47,001 --> 00:02:49,921
Ik voelde mijn hartslag stijgen,
ik kreeg geen lucht.
35
00:02:53,049 --> 00:02:55,635
Het is belangrijk dat Chris verandert.
36
00:02:55,718 --> 00:02:58,262
Je voelt je niet alleen slecht
door stress.
37
00:02:58,721 --> 00:03:05,686
Het is dodelijk en draagt bij aan kanker,
suikerziekte en hartaandoeningen.
38
00:03:06,270 --> 00:03:09,982
We leren je manieren...
39
00:03:10,149 --> 00:03:14,445
...om je mindset te veranderen
om om te gaan met de stress die je voelt.
40
00:03:14,904 --> 00:03:17,698
Ik noem het 'je stress daten'.
41
00:03:18,157 --> 00:03:19,909
Je moet je stress daten.
42
00:03:20,201 --> 00:03:23,621
Ik heb een hechte relatie met mijn stress.
-Kijk wat het wil.
43
00:03:23,746 --> 00:03:25,998
We moeten er
een gezonde relatie van maken.
44
00:03:26,082 --> 00:03:27,833
Hij is een beetje verknipt.
45
00:03:28,834 --> 00:03:32,213
Iedereen kan zijn stress leren beheersen.
46
00:03:32,797 --> 00:03:36,342
Maar dan moeten we er wel
de confrontatie mee aangaan.
47
00:03:37,927 --> 00:03:40,513
Daarom leer ik Chris
tools en technieken...
48
00:03:40,763 --> 00:03:44,100
...waardoor hij kan omgaan
met de stress die onvermijdelijk is.
49
00:03:45,518 --> 00:03:48,312
Het klinkt raar, maar om dat te doen...
50
00:03:48,646 --> 00:03:53,985
...vraag ik Chris of hij zichzelf
in een stressvolle situatie wil plaatsen.
51
00:03:55,236 --> 00:03:59,782
Over drie dagen loop je over die kraan.
52
00:04:02,952 --> 00:04:07,581
Die toren is 900 feet hoog, 275 meter.
53
00:04:08,291 --> 00:04:09,333
Wacht even.
54
00:04:10,960 --> 00:04:12,003
Ja, dat is hoog.
55
00:04:12,086 --> 00:04:13,671
Je klinkt nerveus.
-Ik vraag me af...
56
00:04:13,921 --> 00:04:15,423
Ik ben nerveus. Heel erg.
57
00:04:15,548 --> 00:04:19,510
Waarom? Want...
-De dood speelt een grote rol.
58
00:04:19,593 --> 00:04:22,513
Speelt de dood een rol?
-Ik hou niet van hoogtes.
59
00:04:22,638 --> 00:04:25,224
Daar gaat dit niet om.
60
00:04:25,308 --> 00:04:29,270
Dit gaat erom dat je om kunt gaan...
61
00:04:29,395 --> 00:04:31,230
...met de emoties die je nu voelt.
62
00:04:31,564 --> 00:04:35,151
Je traint je brein om de stress
te accepteren en te omarmen...
63
00:04:35,568 --> 00:04:37,445
...zodat het ons later niet doodt.
64
00:04:37,528 --> 00:04:39,405
Straks kun je dit.
65
00:04:39,697 --> 00:04:43,409
Ik ben nieuwsgierig, opgewonden en bang.
66
00:04:45,161 --> 00:04:47,580
Ik weet wat je nu denkt.
67
00:04:48,789 --> 00:04:50,249
Waarom doe ik dit?
68
00:04:52,293 --> 00:04:55,463
De waarheid is
dat ik me meestal jong voel.
69
00:04:58,007 --> 00:05:00,134
Maar de klok tikt.
70
00:05:02,094 --> 00:05:03,512
Wat mijn leven verkort...
71
00:05:05,264 --> 00:05:07,016
...is al bezig vanbinnen.
72
00:05:08,351 --> 00:05:10,811
Gelukkig kan ik er iets aan doen.
73
00:05:14,440 --> 00:05:18,944
Daarom doe ik dit jaar
zes buitengewone challenges.
74
00:05:20,696 --> 00:05:23,616
Kom op.
-Ik vraag het uiterste van mezelf.
75
00:05:25,493 --> 00:05:28,454
Om te ontdekken hoe we allemaal...
76
00:05:28,871 --> 00:05:34,585
...de geheimen kunnen ontgrendelen
om gezonder en langer te leven.
77
00:05:36,754 --> 00:05:42,009
AFLEVERING ÉÉN
STRESSBESTENDIG
78
00:05:44,678 --> 00:05:46,138
Daar staat ze.
-Vooruit.
79
00:05:46,222 --> 00:05:48,224
Daar is ze.
-Dat lange, dunne ding.
80
00:05:48,516 --> 00:05:52,770
En dit lange, dunne ding
loopt zijn ondergang tegemoet.
81
00:05:53,729 --> 00:05:55,981
Vanaf hier lijkt ze niet kleiner.
82
00:05:57,608 --> 00:06:00,611
Over drie dagen is het tijd
voor deze geschifte uitdaging...
83
00:06:01,028 --> 00:06:05,699
...dus ik hoop dat mijn goede vrienden
Aaron Grist en Luke Zocchi me helpen.
84
00:06:06,784 --> 00:06:08,994
Als ik ernaar kijk, word ik misselijk.
-Ik zie de kraan.
85
00:06:09,078 --> 00:06:11,997
Ze is er klaar voor.
-Ze gaat op en neer.
86
00:06:12,123 --> 00:06:13,666
Het ziet er dubieus uit.
87
00:06:14,667 --> 00:06:16,669
Ze is enorm.
-Veel plezier.
88
00:06:17,711 --> 00:06:20,714
Meestal gaat het overdag harder waaien...
89
00:06:21,382 --> 00:06:23,926
Nu ik erover nadenk, weet ik niet
waarom ik ze heb meegevraagd.
90
00:06:24,093 --> 00:06:28,806
Zeker niet omdat Modupe me vandaag leert
hoe ik met stress kan omgaan.
91
00:06:29,056 --> 00:06:32,518
INTERNATIONAAL CONGRESCENTRUM
SYDNEY, AUSTRALIË
92
00:06:35,062 --> 00:06:38,232
Ik wil dat je het volgende doet.
Trek je shirt uit.
93
00:06:40,359 --> 00:06:43,946
Je krijgt dat shirt aan...
94
00:06:44,029 --> 00:06:47,158
...want daarmee kan ik
je fysiologische reacties meten.
95
00:06:47,741 --> 00:06:49,743
Het is net een jurk. Of een minirok.
96
00:06:49,869 --> 00:06:53,539
Het is een singlet.
NASA-astronauten dragen ze.
97
00:06:53,622 --> 00:06:55,875
Echt?
-Trek je shirt uit.
98
00:06:56,000 --> 00:06:57,001
Help me eens.
99
00:06:57,084 --> 00:06:58,627
Ziezo.
100
00:06:58,711 --> 00:07:00,087
Hij heeft push-ups gedaan.
101
00:07:00,212 --> 00:07:02,882
Hij spant zijn spieren.
-Ik span mijn spieren niet.
102
00:07:03,924 --> 00:07:07,428
Het moet strak zitten voor het signaal.
Zit het zo goed?
103
00:07:07,511 --> 00:07:09,555
Mijn houding is ook relaxed.
-Opschepper.
104
00:07:09,847 --> 00:07:12,349
Doe dit over je hoofd.
105
00:07:12,433 --> 00:07:15,436
Dit gedeelte moet daar komen.
106
00:07:15,686 --> 00:07:17,229
Dat meet je bloeddruk.
107
00:07:18,355 --> 00:07:20,399
Om Chris voor te bereiden...
108
00:07:20,483 --> 00:07:24,570
...wil ik dat hij
een stressvolle situatie ervaart...
109
00:07:24,820 --> 00:07:30,326
...die hem helpt te begrijpen
hoe zijn geest zijn lichaam beïnvloedt.
110
00:07:30,493 --> 00:07:32,995
Je ziet je bloeddruk.
-Bloeddruk?
111
00:07:33,162 --> 00:07:35,956
We zien je ademhaling en je hartslag.
112
00:07:36,248 --> 00:07:39,001
Duidelijk.
-Je zit nu op 65 slagen per minuut.
113
00:07:39,084 --> 00:07:45,174
Dit is je ijkpunt.
De rest wordt hiermee vergeleken.
114
00:07:46,800 --> 00:07:49,553
Ik heb Chris' hartslag gemeten in rust...
115
00:07:50,012 --> 00:07:54,391
...en ik kijk hoe hij verandert
als hij iets doet dat stress veroorzaakt.
116
00:07:54,934 --> 00:07:56,769
Ik zie die hand.
-Ja?
117
00:07:57,645 --> 00:08:02,775
Ik wil dat hij een VR-versie meemaakt
van de wandeling over de kraan.
118
00:08:03,067 --> 00:08:06,529
Loop naar het einde van de plank.
119
00:08:07,071 --> 00:08:08,155
Ga maar.
120
00:08:09,490 --> 00:08:10,533
Tot kijk, mensen.
121
00:08:16,747 --> 00:08:19,166
Het is hoog, hè?
-Ja.
122
00:08:19,875 --> 00:08:21,752
De VR-ervaring is fascinerend.
123
00:08:25,589 --> 00:08:28,884
Een deel van mijn brein
weet heel goed dat het niet echt is.
124
00:08:29,134 --> 00:08:31,929
Het andere deel schreeuwt:
'Dit is knetter. Wat doen we hier?
125
00:08:32,012 --> 00:08:34,390
We gaan dood.' Ik voel het in mijn maag.
126
00:08:34,473 --> 00:08:38,352
Dezelfde nerveuze energie die ik
zou voelen als ik op een gebouw zou staan.
127
00:08:39,728 --> 00:08:43,190
Zijn hartslag was 65
en gaat absoluut omhoog.
128
00:08:43,941 --> 00:08:46,610
Zijn ademhaling stijgt. Het was 12.
129
00:08:47,236 --> 00:08:48,320
Hij is bang.
130
00:08:49,280 --> 00:08:52,199
Ik voel me erg instabiel.
131
00:08:52,658 --> 00:08:54,034
Ik kan het niet.
132
00:08:55,828 --> 00:08:58,497
Ook al is Chris niet echt in gevaar...
133
00:08:58,622 --> 00:09:02,084
...zijn brein ervaart een dreiging
en zijn stressniveau stijgt.
134
00:09:02,459 --> 00:09:05,212
Het is de klassieke
vecht-of-vluchtreactie.
135
00:09:09,758 --> 00:09:14,096
Als mijn brein stress ervaart,
gaat er als het ware een schakelaar om.
136
00:09:15,014 --> 00:09:17,975
Mijn zenuwen schoppen
mijn hele systeem in de war...
137
00:09:19,059 --> 00:09:22,354
...waardoor een golf hormonen
in mijn bloedbaan komt.
138
00:09:23,355 --> 00:09:28,402
Mijn ademhaling stijgt,
mijn hart gaat tekeer. Ik voel me scherp.
139
00:09:29,903 --> 00:09:35,326
In gevaarlijke situaties helpt die energie
om te vechten of vluchten.
140
00:09:36,410 --> 00:09:37,536
VECHTEN OF VLUCHTEN
141
00:09:37,620 --> 00:09:42,374
Als het voorbij is, zou mijn stresscircuit
uit moeten schakelen. Niets gebeurd.
142
00:09:43,292 --> 00:09:45,252
Maar als onze stress niet weggaat...
143
00:09:45,919 --> 00:09:49,632
...blijft een van de hormonen,
cortisol, doorstromen...
144
00:09:51,091 --> 00:09:54,178
...en sluit ons vecht-of-vluchtcircuit
niet volledig af.
145
00:09:55,512 --> 00:10:00,184
Dat kan leiden tot burn-outs,
wat leidt tot een hoge bloeddruk...
146
00:10:00,392 --> 00:10:04,271
...een verward immuunsysteem
en een verhoogde bloedsuikerspiegel.
147
00:10:04,813 --> 00:10:07,650
Ze verhogen allemaal het risico
op een dodelijke ziekte.
148
00:10:11,904 --> 00:10:12,821
Zo bizar.
149
00:10:13,739 --> 00:10:15,115
Ging mijn hartslag omhoog?
150
00:10:15,199 --> 00:10:17,076
Het was interessant.
151
00:10:17,159 --> 00:10:20,329
Toen je omhoog ging,
steeg hij om je de energie te geven...
152
00:10:20,412 --> 00:10:22,331
...om te doen wat je moest doen.
153
00:10:22,915 --> 00:10:28,545
Als hij echter de hele dag door
zo hoog blijft, is dat...
154
00:10:29,046 --> 00:10:30,464
...minder gezond en functioneel.
155
00:10:30,714 --> 00:10:33,759
Dat betekent dat je lichaam
zich niet uitschakelt...
156
00:10:34,051 --> 00:10:36,095
...en rust zoals de bedoeling is.
157
00:10:36,178 --> 00:10:39,682
Ik dacht: dit wordt ruk als het menens is.
158
00:10:39,973 --> 00:10:41,558
Daar gaan we juist aan werken.
159
00:10:41,642 --> 00:10:43,602
Zoc, probeer jij het eens.
160
00:10:45,229 --> 00:10:47,564
Mijn vriend Zoc heeft hoogtevrees.
161
00:10:47,690 --> 00:10:48,774
Ziezo.
162
00:10:49,149 --> 00:10:53,153
Dit lijkt me een goede kans
om zijn vecht-of-vluchtreactie te testen.
163
00:11:05,290 --> 00:11:08,001
Kom op.
-Ik sta te trillen.
164
00:11:08,085 --> 00:11:10,337
Moet je zijn benen zien. Ga.
-Het gaat niet.
165
00:11:10,462 --> 00:11:11,797
Doe het.
-Vooruit, Zoc.
166
00:11:11,880 --> 00:11:13,424
Ga.
-Vooruit.
167
00:11:13,507 --> 00:11:14,508
Ik kan het niet.
168
00:11:14,758 --> 00:11:16,593
Ga, zet drie, vier stappen.
169
00:11:16,677 --> 00:11:18,512
Goed zo.
-Ga.
170
00:11:19,596 --> 00:11:21,306
Kom op, Zoochie.
-Vooruit, Zoc.
171
00:11:21,932 --> 00:11:24,852
Het helpt als je tegen jezelf praat.
-Ik kan dit, Luke.
172
00:11:29,898 --> 00:11:34,403
Dat voelde echt.
Het voelde alsof ik viel.
173
00:11:35,112 --> 00:11:38,115
Je snapt niet hoe echt dit voelt.
-Wat bedoel je?
174
00:11:40,492 --> 00:11:43,078
Dat is zo...
-Ik ben niet zo erg als Zoc...
175
00:11:43,328 --> 00:11:45,372
...maar ik hou ook niet van hoogtes.
176
00:11:46,206 --> 00:11:50,836
Door de VR ben ik huiveriger
voor de wandeling dan hiervoor.
177
00:11:51,378 --> 00:11:54,923
Maar als Modupe's training me kan helpen
om mijn stress te verlagen...
178
00:11:55,007 --> 00:11:58,927
...en mijn kans om ziek te worden,
dan ga ik ervoor.
179
00:12:01,555 --> 00:12:04,683
TWEE DAGEN TOT DE KRAANWANDELING
180
00:12:04,767 --> 00:12:08,604
Ik wil Chris laten zien dat hij
zijn gezondheidsrisico kan verlagen...
181
00:12:09,062 --> 00:12:14,318
...door zijn stressreactie te verminderen
door zijn geest en lichaam te beheersen.
182
00:12:14,860 --> 00:12:19,740
Dat hij, zelfs als hij
over de kraan loopt, dat rustig doet.
183
00:12:20,574 --> 00:12:23,911
AQUACENTRUM
SYDNEY OLYMPISCH PARK
184
00:12:24,453 --> 00:12:27,873
Om hem de aankomende twee dagen
voor te bereiden op de challenge...
185
00:12:28,207 --> 00:12:33,086
...wil ik dat Chris samenwerkt
met mensen die extreme stress ervaren...
186
00:12:33,253 --> 00:12:35,088
...op regelmatige basis.
187
00:12:38,926 --> 00:12:42,179
Ik ga je voorstellen aan twee officieren
van de speciale eenheden.
188
00:12:42,304 --> 00:12:44,097
Harry en Justin.
-Hoe gaat het?
189
00:12:44,431 --> 00:12:45,599
Goed. Bedankt.
-Hoi, Chris.
190
00:12:46,558 --> 00:12:50,062
Welkom bij de weerbaarheidstraining
van de speciale eenheden.
191
00:12:50,145 --> 00:12:54,024
Bedankt.
-Je gaat een drownproofing-oefening doen.
192
00:12:54,107 --> 00:12:56,568
De speciale eenheden oefenen dat ook.
193
00:12:56,902 --> 00:12:59,363
Hij is bedoeld
om je stress te laten ervaren...
194
00:12:59,988 --> 00:13:02,950
...maar ik leer je
hoe je ermee om kunt gaan.
195
00:13:03,033 --> 00:13:07,788
De oefening is bedoeld om onze mensen
mentaal sterker te maken.
196
00:13:08,080 --> 00:13:11,875
Tijdens de oefening
zijn je voeten en handen geboeid.
197
00:13:16,922 --> 00:13:21,093
Ik voel me gestrest in situaties
waarop ik me niet heb kunnen voorbereiden.
198
00:13:21,802 --> 00:13:24,388
Er gaan allerlei stomme dingen
door mijn hoofd.
199
00:13:25,138 --> 00:13:27,891
Wat als ik echt verdrink?
200
00:13:29,685 --> 00:13:32,771
Als je onder water denkt
dat je van je stokje gaat...
201
00:13:33,146 --> 00:13:36,441
...kom je terug naar het oppervlak
zodat we je daar kunnen redden.
202
00:13:36,984 --> 00:13:39,361
Als je ingaat tegen onze instructies...
203
00:13:39,444 --> 00:13:42,114
...of als je flauwvalt of verdrinkt,
ben je gezakt.
204
00:13:43,323 --> 00:13:44,533
Ben je zover?
-Ja.
205
00:13:44,658 --> 00:13:46,618
De eerste taak, dobberen. Vooruit.
206
00:14:05,762 --> 00:14:08,932
Ik moet 20 keer de bodem aantikken...
207
00:14:09,433 --> 00:14:12,853
...waardoor ik maar heel kort
kan inademen.
208
00:14:14,897 --> 00:14:17,691
In een ritme. Haal adem. Ritme.
209
00:14:22,988 --> 00:14:24,990
Ik weet dat ik genoeg zuurstof heb...
210
00:14:26,116 --> 00:14:28,368
...en ik weet
dat ze me niet laten verdrinken.
211
00:14:29,369 --> 00:14:33,832
Maar ik voel mijn hart tekeer gaan
en de stress toenemen.
212
00:14:35,792 --> 00:14:37,628
Koprol onder water, als je zover bent.
213
00:14:43,175 --> 00:14:45,135
Ik voel mijn longen branden.
214
00:14:50,515 --> 00:14:52,684
Gezakt. Zwem twee baantjes.
215
00:14:58,815 --> 00:15:03,153
Het is zwaar en het wordt steeds zwaarder.
216
00:15:05,864 --> 00:15:07,157
Twee keer gezakt.
217
00:15:08,700 --> 00:15:09,701
Hoe doet hij het?
218
00:15:09,785 --> 00:15:10,911
Hij zinkt.
219
00:15:13,205 --> 00:15:14,498
Blijf drijven.
220
00:15:21,046 --> 00:15:24,257
Ik kan mijn hoofd niet eens optillen
om adem te halen.
221
00:15:28,929 --> 00:15:30,222
Nu slaat de paniek toe.
222
00:15:53,245 --> 00:15:57,332
Chris was niet echt een succes, behalve...
223
00:15:57,416 --> 00:16:00,002
Niets, eigenlijk.
Je bent overal voor gezakt.
224
00:16:01,169 --> 00:16:02,295
Hoe gaat het?
225
00:16:02,754 --> 00:16:06,508
Het was zwaar
en er kwam zoveel techniek bij kijken.
226
00:16:06,591 --> 00:16:09,636
Ik denk dat je...
227
00:16:12,431 --> 00:16:14,975
...moet zorgen dat je niet panikeert.
228
00:16:15,058 --> 00:16:18,145
Niet veel mensen
ondergaan drownproofing.
229
00:16:18,228 --> 00:16:20,897
Maar iedereen
is weleens buiten zijn comfortzone.
230
00:16:21,481 --> 00:16:24,526
We ervaren situaties
waarop we niet zijn voorbereid...
231
00:16:24,609 --> 00:16:27,696
...en zeggen tegen onszelf
dat we mislukkelingen zijn.
232
00:16:28,238 --> 00:16:31,199
Je kunt positieve zelfspraak proberen.
233
00:16:31,450 --> 00:16:36,705
Zo herkader je je negatieve gedachten.
234
00:16:37,873 --> 00:16:41,001
Kan ik ze ombuigen
naar een positievere manier van denken?
235
00:16:41,501 --> 00:16:45,922
Hoe kan ik dit anders doen?
Wat win ik met deze ervaring?
236
00:16:47,424 --> 00:16:52,554
Door positieve zelfspraak beseft Chris
dat ons vecht-of-vluchtsysteem...
237
00:16:52,763 --> 00:16:55,307
...niet alleen reageert
op de buitenwereld.
238
00:16:55,807 --> 00:17:00,145
Onze eigen gedachten en emoties
beïnvloeden dat circuit ook.
239
00:17:00,228 --> 00:17:01,229
STRESSBESTENDIG
240
00:17:01,313 --> 00:17:05,817
Als ik onder druk sta
en denk dat het me niet lukt...
241
00:17:07,778 --> 00:17:09,446
...drukt mijn brein op de paniekknop...
242
00:17:11,114 --> 00:17:16,078
...en vertelt mijn vecht-of-vluchtcircuit
om zich voor te bereiden op het ergste.
243
00:17:17,496 --> 00:17:20,499
Slagaders en aders vernauwen zich,
omdat ze gevaar verwachten...
244
00:17:21,041 --> 00:17:23,126
...en sturen bloed naar mijn kern.
245
00:17:23,210 --> 00:17:25,629
Dat vermindert de kans
dat ik doodbloed.
246
00:17:27,130 --> 00:17:31,384
Maar omdat er nu minder bloed
naar mijn spieren en brein stroomt...
247
00:17:31,468 --> 00:17:34,513
...neemt mijn mentale
en fysieke kracht af.
248
00:17:35,514 --> 00:17:38,141
Door positiever te denken...
249
00:17:38,600 --> 00:17:41,019
...kan ik deze fysieke respons omkeren.
250
00:17:42,562 --> 00:17:47,400
Mijn bloedvaten openen zich weer
zodat ik de energie heb om door te gaan.
251
00:17:49,653 --> 00:17:54,199
Ik ben nog steeds gespannen,
maar mijn stress werkt niet meer tegen me.
252
00:17:56,118 --> 00:18:00,080
We gaan terug het zwembad in
om te zien hoe goed je drijft.
253
00:18:01,540 --> 00:18:02,833
Daar ga je.
254
00:18:10,549 --> 00:18:11,842
Dit wordt vreselijk.
255
00:18:12,425 --> 00:18:15,846
In het water voel ik weer dezelfde druk.
256
00:18:19,349 --> 00:18:21,393
En dan doe ik wat Modupe me vertelde.
257
00:18:21,476 --> 00:18:25,313
Ik sluit alle negatieve gedachten af
en zeg tegen mezelf:
258
00:18:25,397 --> 00:18:30,068
'Ik kan dit. Ik heb genoeg zuurstof.
Ik verdrink niet.'
259
00:18:31,361 --> 00:18:32,946
Kom op.
260
00:18:42,164 --> 00:18:44,207
Ik voel me kalm worden.
261
00:18:46,960 --> 00:18:50,463
Ik focus me op mijn ritme
en ik weet dat het me lukt.
262
00:18:51,548 --> 00:18:52,841
Dit is beter.
-Ja.
263
00:18:53,008 --> 00:18:55,719
Hij komt in een goed ritme.
-Een goed ritme.
264
00:18:55,802 --> 00:18:58,388
Hij is relaxed. Hij denkt na.
265
00:18:58,513 --> 00:19:00,473
Hij maakt gebruik van je tools.
266
00:19:01,683 --> 00:19:04,769
Als laatste moet je je masker opduiken.
267
00:19:08,899 --> 00:19:11,568
Kom op, grote hond. Vind hem.
268
00:19:14,362 --> 00:19:18,617
Ik voel me positiever, zekerder
en sterker in het water.
269
00:19:19,784 --> 00:19:22,245
Alsof mijn stress
me niet langer tegenhoudt.
270
00:19:33,256 --> 00:19:34,883
Vooruit.
271
00:19:41,389 --> 00:19:43,642
Breng hem hier.
272
00:19:45,143 --> 00:19:46,770
Draai je rug naar de muur.
273
00:19:46,895 --> 00:19:49,272
Zo ja. Klaar? Een, twee, drie.
274
00:19:52,317 --> 00:19:54,110
Hoe voelde dat?
275
00:19:55,028 --> 00:19:57,739
Dat was iets heftiger.
276
00:19:57,822 --> 00:20:00,951
De tweede keer dreef je veel beter.
277
00:20:01,117 --> 00:20:03,286
Dat is de positieve zelfspraak.
278
00:20:03,370 --> 00:20:06,248
Vanaf nu moet je leren hoe je...
279
00:20:06,331 --> 00:20:09,751
...deze psychologische tools
kunt integreren in je dagelijkse leven.
280
00:20:10,210 --> 00:20:13,255
Zelfs bij een script of een opname.
281
00:20:13,338 --> 00:20:15,840
Heb je dan weleens negatieve gedachten?
282
00:20:16,341 --> 00:20:20,887
Als ik niet genoeg voorbereid ben
of het script niet ken.
283
00:20:20,971 --> 00:20:22,430
Heb je weleens doemgedachten?
284
00:20:22,681 --> 00:20:24,557
Vroeger wel.
285
00:20:24,641 --> 00:20:27,852
Ze verlamden me. Ik kon niet praten...
286
00:20:27,936 --> 00:20:31,439
...en dacht: als ik dit verkloot
dan gaat niemand naar deze film.
287
00:20:31,523 --> 00:20:32,691
Dan flopt de film.
288
00:20:32,774 --> 00:20:35,860
Dat dus.
-Het moet perfect zijn, maar dat kan niet.
289
00:20:35,944 --> 00:20:39,239
Niets verloopt perfect,
dus verander het in positieve zelfspraak.
290
00:20:39,322 --> 00:20:42,826
'Ik doe dit altijd.
Ik kan opnieuw beginnen.'
291
00:20:54,337 --> 00:20:57,632
Vandaag werkte ik met de soldaten
in het zwembad.
292
00:20:57,757 --> 00:21:02,095
We lagen veel in het water
en het was erg vermoeiend en zwaar.
293
00:21:02,387 --> 00:21:04,055
Vooral voor mijn longen.
294
00:21:06,599 --> 00:21:12,022
Het is interessant dat ik mezelf blootstel
aan stressvolle situaties...
295
00:21:12,105 --> 00:21:15,650
...en me op mijn gemak ga voelen
in ongemakkelijke omgevingen...
296
00:21:15,734 --> 00:21:16,860
...en daar gaat dit om.
297
00:21:17,027 --> 00:21:20,447
Hopelijk kan ik dit meenemen
naar mijn normale leven.
298
00:21:20,613 --> 00:21:25,160
Het draait om perspectief.
Dit absorbeer ik door deze ervaring.
299
00:21:25,869 --> 00:21:31,082
Onze vecht-of-vluchtreactie
fluctueert constant...
300
00:21:31,541 --> 00:21:35,712
...door onbelangrijke dingen.
301
00:21:39,966 --> 00:21:42,510
Mijn ogen doen pijn van het chloor.
302
00:21:45,055 --> 00:21:48,308
Maar dat is nog het minste
van mijn problemen.
303
00:21:49,142 --> 00:21:52,520
Ik stap zo van een gebouw af.
304
00:21:57,400 --> 00:22:01,363
Chris vindt de kraan-uitdaging spannend.
305
00:22:02,197 --> 00:22:05,450
Maar ik wil dat hij beseft
dat deze technieken niet alleen...
306
00:22:05,533 --> 00:22:08,620
...helpen om de ongezonde stress
te verlagen.
307
00:22:10,038 --> 00:22:15,377
Ze kunnen ons ook helpen om te presteren
als we onder grote druk staan.
308
00:22:23,802 --> 00:22:26,346
Na een ongeluk in 2013...
309
00:22:26,805 --> 00:22:30,475
...is Faith Dickey volledig anders
gaan denken over stress.
310
00:22:32,477 --> 00:22:35,688
Ik reed naar huis voor de feestdagen.
311
00:22:35,772 --> 00:22:41,069
Mijn auto reed over een glad stuk
en op dat moment realiseerde ik me...
312
00:22:41,152 --> 00:22:47,075
...dat ik het oké zou vinden
als ik zou sterven.
313
00:22:58,169 --> 00:23:03,842
Na dat ongeluk besefte ik
dat je van stress je vriend moet maken.
314
00:23:04,342 --> 00:23:06,177
Je moet er om mee leren gaan.
315
00:23:13,977 --> 00:23:16,604
Als je risico's vermijdt...
316
00:23:19,107 --> 00:23:21,317
...leer je nooit waartoe je in staat bent.
317
00:23:27,407 --> 00:23:28,616
Dit moet veren.
318
00:23:32,287 --> 00:23:35,415
Hoe is de spanning?
-Goed.
319
00:23:36,249 --> 00:23:40,753
Sinds haar ongeluk heeft Faith
wereldrecords gebroken met highlining.
320
00:23:41,212 --> 00:23:45,258
Een sport die het uiterste vergt
van je hersens en je lichaam.
321
00:23:47,051 --> 00:23:51,598
Ik kan me makkelijk gek laten maken
door de angst en stress.
322
00:23:52,265 --> 00:23:54,684
Want angst is een natuurlijke reactie...
323
00:23:54,767 --> 00:23:59,230
...als je hoog boven de grond bent
op een wiebelende lijn boven een leegte.
324
00:24:03,651 --> 00:24:08,448
Ik heb een arsenaal aan hulpmiddelen
om over de highline te lopen.
325
00:24:09,657 --> 00:24:10,700
Haal adem.
326
00:24:11,618 --> 00:24:15,914
Soms is een positieve gedachte
het enige wat ik nodig heb...
327
00:24:15,997 --> 00:24:17,373
...voor die ene stap.
328
00:24:17,457 --> 00:24:18,666
Je kunt het.
329
00:24:20,460 --> 00:24:23,963
Het lijkt alsof ik
tegen mezelf roep: 'Kom op.'
330
00:24:25,715 --> 00:24:28,051
'Kom op.'
331
00:24:34,432 --> 00:24:36,851
'Relax, je kunt het.'
332
00:24:44,776 --> 00:24:49,280
Het is grappig dat zelfspraak
zo lonend kan zijn.
333
00:24:57,747 --> 00:25:02,293
Als ik halverwege de highline ben
en de wind steekt op...
334
00:25:08,633 --> 00:25:09,634
Kom op.
335
00:25:09,717 --> 00:25:14,764
...dan gebruik ik een andere techniek
uit mijn arsenaal om ermee om te gaan.
336
00:25:16,683 --> 00:25:18,768
Sommige mensen noemen het segmentatie.
337
00:25:20,103 --> 00:25:22,730
Ik probeer niet te denken
aan de hele uitdaging.
338
00:25:24,023 --> 00:25:26,776
Ik breek hem op in stukjes.
339
00:25:30,154 --> 00:25:33,783
Ik concentreer me op
de individuele stappen.
340
00:25:34,742 --> 00:25:36,160
Haal adem.
341
00:25:36,744 --> 00:25:38,663
De ene voet voor de andere.
342
00:25:41,833 --> 00:25:44,794
En die ene stap stuwt me naar de overkant.
343
00:25:51,551 --> 00:25:53,428
Ik loop door de angst heen.
344
00:25:57,348 --> 00:25:59,475
Ik probeer hem niet weg te duwen.
345
00:26:00,184 --> 00:26:03,771
Dat helpt me ook op andere vlakken.
346
00:26:04,272 --> 00:26:09,319
Als ik een sollicitatiegesprek heb,
een alledaagse stressvolle situatie...
347
00:26:10,236 --> 00:26:13,364
...kan ik overbrengen
wat ik heb geleerd op de highline.
348
00:26:16,242 --> 00:26:19,454
Dingen waar ik vroeger stress van kreeg...
349
00:26:20,413 --> 00:26:22,332
...hebben minder effect op me.
350
00:26:26,794 --> 00:26:30,757
Als ik erover nadenk
is er maar weinig wat stress veroorzaakt.
351
00:26:31,132 --> 00:26:34,636
Mijn gezin is gezond en gelukkig.
Ik ben trots op mijn carrière.
352
00:26:34,969 --> 00:26:38,306
Maar toch voel ik de stress aan me vreten.
353
00:26:39,599 --> 00:26:43,603
Dus om later ook gezond te blijven
wil ik er iets aan doen.
354
00:26:50,151 --> 00:26:54,989
Wat veel stress veroorzaakt...
355
00:26:55,073 --> 00:26:57,450
...is als ik veel op mijn bord heb.
356
00:26:57,533 --> 00:27:02,664
Ik werk aan teveel projecten
en ik heb teveel e-mails en telefoontjes.
357
00:27:02,747 --> 00:27:04,457
Dat is overweldigend.
358
00:27:04,957 --> 00:27:10,254
Het is belangrijk om erachter te komen
waarom je overal 'ja' op zegt.
359
00:27:10,338 --> 00:27:13,174
Toen ik begon met acteren...
360
00:27:13,299 --> 00:27:16,094
Mijn ouders hadden vroeger weinig geld...
361
00:27:16,177 --> 00:27:17,178
...en...
362
00:27:17,845 --> 00:27:20,682
Ik vroeg mijn vader
wanneer hij zijn schulden ging aflossen.
363
00:27:20,765 --> 00:27:24,602
'Nooit, we sterven met schulden.'
364
00:27:25,186 --> 00:27:27,689
Dat vind en vond ik heel erg.
365
00:27:28,147 --> 00:27:29,190
Weet je?
366
00:27:29,816 --> 00:27:34,070
Ik besloot dat ik dat niet wilde
voor mezelf en mijn gezin.
367
00:27:35,405 --> 00:27:39,325
Eerlijk gezegd ging ik acteren
om mijn ouders financieel te helpen...
368
00:27:39,534 --> 00:27:43,287
...maar ik blijf denken
dat het zo voorbij kan zijn.
369
00:27:43,371 --> 00:27:46,249
Het verdwijnt als ik dit niet doe.
370
00:27:46,374 --> 00:27:52,213
Maar dan is er een momentum
en alles stapelt zich op en dan...
371
00:27:52,672 --> 00:27:54,590
Als een klap in je gezicht.
372
00:27:57,510 --> 00:28:01,514
Het wordt Chris te veel
als de druk in zijn leven te groot wordt.
373
00:28:01,973 --> 00:28:05,685
Ik heb een techniek die hem kan helpen
bij die heftige gevoelens.
374
00:28:06,269 --> 00:28:11,065
Daarom ga ik hem testen
met een stressvolle oefening.
375
00:28:12,859 --> 00:28:16,320
BRANDWEER EN REDDINGSBRIGADE
376
00:28:24,787 --> 00:28:29,792
Vandaag wil ik je blootstellen
aan een ander soort extreme stress.
377
00:28:30,460 --> 00:28:33,171
Het heeft vast iets met vuur te maken.
-Inderdaad.
378
00:28:42,972 --> 00:28:47,310
Gisteren verdronk ik bijna
en vandaag verbrand ik.
379
00:28:49,645 --> 00:28:52,732
Ik word niet blootgesteld aan stress,
ik word gemarteld.
380
00:28:55,109 --> 00:28:56,527
Er is brand. Kom op.
381
00:28:58,154 --> 00:29:00,656
Zoc deed het zo goed tijdens de VR-test...
382
00:29:01,282 --> 00:29:03,743
...dat hij vast iets heeft
aan de tips van Modupe.
383
00:29:05,369 --> 00:29:09,040
Gisteren oefenden we met zelfspraak,
maar soms...
384
00:29:09,123 --> 00:29:11,709
...als je je midden in de actie bevindt...
385
00:29:11,793 --> 00:29:16,088
...en je je adrenaline voelt stromen
en je hartslag stijgen...
386
00:29:16,172 --> 00:29:18,716
...is het belangrijk om te blijven ademen.
387
00:29:19,467 --> 00:29:23,387
Hulpverleners doen dat
en het heet box breathing.
388
00:29:23,554 --> 00:29:28,309
Adem in, hou vast, adem uit, hou vast.
389
00:29:28,643 --> 00:29:30,561
Stel je vier kanten van een doos voor.
390
00:29:31,771 --> 00:29:34,398
Je doet het volgende.
391
00:29:35,107 --> 00:29:38,569
Adem vier seconden in,
hou hem vier seconden vast...
392
00:29:38,778 --> 00:29:42,114
...adem vier seconden uit,
hou hem vier seconden vast.
393
00:29:42,365 --> 00:29:48,996
Dat is het proces. Vier seconden.
Adem in, hou vast, adem uit, hou vast.
394
00:29:49,121 --> 00:29:54,669
Adem, een, twee, drie, vier.
Pauze, een, twee, drie, vier.
395
00:29:55,002 --> 00:29:58,756
Dit is een extreme situatie,
maar je kunt je...
396
00:29:58,840 --> 00:30:02,677
...situaties voorstellen
waarbij je je hartslag voelt stijgen...
397
00:30:03,094 --> 00:30:05,263
...en je deze techniek kunt toepassen.
-Adem.
398
00:30:05,429 --> 00:30:08,099
Adem erdoorheen.
-Ik snap het.
399
00:30:08,641 --> 00:30:12,770
Deze eenvoudige ademhalingstechniek
laat zien dat de stresssignalen...
400
00:30:12,854 --> 00:30:16,232
...die het brein en lichaam verbinden
geen eenrichtingsverkeer is.
401
00:30:16,816 --> 00:30:19,819
Het lichaam kan signalen terugsturen.
402
00:30:21,195 --> 00:30:24,532
Hoe meer stress ik ervaar,
hoe sneller ik adem.
403
00:30:25,366 --> 00:30:29,745
En hoe sneller ik adem,
hoe meer gestrest ik word.
404
00:30:31,247 --> 00:30:32,456
Een vicieuze cirkel.
405
00:30:34,041 --> 00:30:39,630
Maar als ik langzaam en diep ademhaal,
voelen de zenuwvezels in mijn borstkas...
406
00:30:40,172 --> 00:30:42,049
...dat er iets verandert...
407
00:30:43,634 --> 00:30:46,345
...en sturen een signaal
naar mijn brein om te kalmeren...
408
00:30:47,096 --> 00:30:49,724
...zodat mijn vecht-of-vluchtsysteem
wordt onderbroken.
409
00:30:50,141 --> 00:30:52,643
Alles in mijn lichaam gaat omlaag.
410
00:30:53,144 --> 00:30:56,981
Mijn hartslag, stresshormonen, spanning.
411
00:31:09,702 --> 00:31:12,705
Dit is een gesimuleerde woningbrand.
412
00:31:12,830 --> 00:31:14,790
Tara, Chris, jullie zijn team één.
413
00:31:15,082 --> 00:31:19,879
Om me te helpen met de oefening
werk ik samen met Tara Lowe.
414
00:31:20,171 --> 00:31:22,757
Een brandweervrouw met 16 jaar ervaring.
415
00:31:25,968 --> 00:31:29,805
Chris en ik moeten
kijken waar de brand is.
416
00:31:30,389 --> 00:31:33,392
Doe je halskoord om
dan kun je je zaklamp eraf trekken.
417
00:31:33,476 --> 00:31:36,646
We moeten de brand
zo snel mogelijk blussen...
418
00:31:36,771 --> 00:31:41,233
...maar ook eventuele slachtoffers redden.
419
00:31:43,778 --> 00:31:49,992
Dat is heftig voor hem,
want dat is een acute stresssituatie.
420
00:31:50,159 --> 00:31:53,746
Je moet drie zware dummy's
naar buiten slepen.
421
00:31:53,871 --> 00:31:56,749
Laat me weten hoeveel zuurstof
je nog hebt...
422
00:31:57,041 --> 00:32:00,795
...en haal iedereen uit het gebouw
voordat je tank leeg is.
423
00:32:00,920 --> 00:32:02,588
Beheers je ademhaling.
424
00:32:02,755 --> 00:32:04,757
Maak niet al je zuurstof op.
425
00:32:05,132 --> 00:32:06,175
Vooruit.
426
00:32:10,096 --> 00:32:13,391
Ik heb weinig zuurstof
en moet drie lichamen vinden...
427
00:32:14,016 --> 00:32:18,229
...dus ik moet langzaam ademen,
maar ook zo snel mogelijk werken.
428
00:32:19,480 --> 00:32:21,941
Team één gaat naar binnen.
429
00:32:22,775 --> 00:32:23,859
Loop door.
430
00:32:27,446 --> 00:32:30,449
Ga naar de deur achterin.
431
00:32:31,242 --> 00:32:34,161
Lokaliseer de brand.
-Ik zie de deur niet.
432
00:32:34,245 --> 00:32:35,663
Loop door.
433
00:32:37,957 --> 00:32:40,501
Het is eng hoe donker het is.
434
00:32:40,584 --> 00:32:45,006
Het is zwaar werk
en ik heb moeite met ademhalen.
435
00:32:51,095 --> 00:32:54,223
Stop. We gaan kijken
wat we binnen aantreffen.
436
00:32:54,306 --> 00:32:55,391
Klaar? Ga.
437
00:33:04,233 --> 00:33:05,609
Het brandt hier hevig.
438
00:33:09,155 --> 00:33:11,532
Ik probeer me te herinneren
wat ik heb geleerd.
439
00:33:11,699 --> 00:33:12,950
Moet ik hem blussen?
440
00:33:13,451 --> 00:33:15,494
Richt hem recht op het vuur.
441
00:33:17,121 --> 00:33:20,833
Ik probeer te luisteren.
Het is luid, heet, oncomfortabel.
442
00:33:20,916 --> 00:33:23,002
Ik ben uitgeput, mijn longen branden.
443
00:33:23,085 --> 00:33:25,546
Ik probeer diep door te ademen.
444
00:33:36,098 --> 00:33:39,477
Doorzoek de hele ruimte.
445
00:33:39,560 --> 00:33:41,812
Je zoekt naar slachtoffers.
446
00:33:44,940 --> 00:33:47,193
Hij ademt moeizaam. Heel snel.
447
00:33:47,276 --> 00:33:49,445
Veel sneller dan in het begin.
448
00:33:49,737 --> 00:33:50,780
Hij puft.
449
00:33:54,742 --> 00:33:55,993
Ik heb een slachtoffer.
450
00:33:58,704 --> 00:34:01,957
Ademen gaat nog moeizamer
met het extra gewicht.
451
00:34:09,090 --> 00:34:10,591
Er komt er een naar buiten.
-We winnen.
452
00:34:10,674 --> 00:34:11,801
Daar is er een.
453
00:34:13,511 --> 00:34:17,056
Wat is je zuurstof? Honderd.
Je hebt niet veel zuurstof...
454
00:34:17,139 --> 00:34:19,725
...maar we moeten
de bovenverdieping nog controleren...
455
00:34:19,850 --> 00:34:21,560
...en kijken of daar niemand is.
456
00:34:22,061 --> 00:34:23,562
Lukt je dat?
-Oké.
457
00:34:28,567 --> 00:34:29,568
Ik zie niets.
458
00:34:31,654 --> 00:34:33,364
Ik weet dat ik te snel adem.
459
00:34:35,157 --> 00:34:38,410
Ik moet rustiger ademen
als ik de verdiepingen moet controleren.
460
00:34:39,620 --> 00:34:41,705
Team één, is alles veilig?
461
00:34:41,914 --> 00:34:44,708
Ik zie niets. Dit is een deur.
462
00:34:54,135 --> 00:34:55,719
Hoeveel zuurstof hebben jullie?
463
00:34:56,470 --> 00:34:58,264
Chris, hoeveel zuurstof heb je?
464
00:35:00,933 --> 00:35:03,144
We zitten op 70 bar, over.
465
00:35:05,020 --> 00:35:07,148
Oké, team één, jullie zitten op 70.
466
00:35:07,523 --> 00:35:09,692
Verlaat het gebouw.
467
00:35:09,817 --> 00:35:12,778
Chris, we moeten weg.
We moeten ons terugtrekken.
468
00:35:14,530 --> 00:35:18,409
Omdat de zuurstof bijna op is,
breekt de chef de missie af.
469
00:35:18,576 --> 00:35:20,536
Kom mee, Chris.
470
00:35:29,420 --> 00:35:33,048
In de brand vergat ik de box breathing...
471
00:35:33,174 --> 00:35:38,137
...omdat ik door de ademhalingstechniek
die ik gebruikte, probeerde...
472
00:35:39,305 --> 00:35:41,223
...zoveel mogelijk zuurstof te krijgen.
473
00:35:43,267 --> 00:35:44,560
Als je er middenin zit...
474
00:35:45,895 --> 00:35:49,607
...probeer je enkel te overleven.
475
00:35:51,358 --> 00:35:56,113
Ik voel me leeg en teleurgesteld...
476
00:35:56,197 --> 00:35:59,658
...dat de stress de overhand kreeg.
477
00:36:02,953 --> 00:36:06,999
Ik kan me niet voorstellen
hoe het in het echt zou zijn geweest.
478
00:36:08,667 --> 00:36:12,421
Ik heb veel brandweerlieden zien scheiden.
479
00:36:12,504 --> 00:36:18,427
Dat komt door de onderliggende stress
waarvan ze zich niet bewust waren.
480
00:36:19,011 --> 00:36:23,057
Die openbaart zich in de langzame afbraak
van levens en hun fysieke...
481
00:36:23,140 --> 00:36:25,184
...emotionele en geestelijke gezondheid.
482
00:36:26,101 --> 00:36:29,730
Ik wil dat iedereen zijn ogen sluit.
483
00:36:30,856 --> 00:36:34,860
Een uur na de training
is Chris' stressrespons nog steeds hoog.
484
00:36:35,653 --> 00:36:40,532
Daarom check ik zijn hartslag
in een mindful meditatiesessie.
485
00:36:41,617 --> 00:36:44,328
Brandweerlieden doen deze oefening...
486
00:36:44,411 --> 00:36:48,540
...om langetermijnstress te verminderen
door zich te focussen op wat ze ervaren...
487
00:36:48,624 --> 00:36:50,584
...en voelen op dat moment.
488
00:36:51,335 --> 00:36:53,254
Voel alle cellen...
489
00:36:54,338 --> 00:36:57,633
...die door je lichaam gaan,
van top tot teen.
490
00:36:59,134 --> 00:37:01,553
Ik ben bekend met mindful-meditatie...
491
00:37:02,012 --> 00:37:05,057
...maar vind het niet makkelijk
om op commando te ontspannen...
492
00:37:06,850 --> 00:37:11,063
...vooral niet omdat mijn brein
de gebeurtenissen probeert te verwerken.
493
00:37:19,780 --> 00:37:23,659
Maar dan probeer ik te focussen.
494
00:37:26,578 --> 00:37:28,497
Ik voel mezelf rustiger worden.
495
00:37:35,713 --> 00:37:39,466
Mindful-meditatie
is een erg krachtige techniek.
496
00:37:40,175 --> 00:37:43,220
Het zorgt dat we ons minder
gestrest voelen...
497
00:37:43,762 --> 00:37:47,850
...en als je het regelmatig doet,
kan het je stressrespons veranderen.
498
00:37:50,019 --> 00:37:53,605
Het netwerk in onze hersens dat het
vecht-of-vluchtcircuit in gang zet...
499
00:37:53,689 --> 00:37:56,483
...moet hypergevoelig zijn
om ons veilig te houden.
500
00:37:57,693 --> 00:38:01,447
Het probleem is dat alles
het kan laten afgaan.
501
00:38:02,906 --> 00:38:05,701
Maar wetenschappers denken
dat minder dan acht weken...
502
00:38:05,784 --> 00:38:09,288
...mediteren voor nieuwe verbindingen
kan zorgen...
503
00:38:09,371 --> 00:38:10,831
...in belangrijke hersendelen...
504
00:38:12,082 --> 00:38:15,711
...zodat we minder fel reageren
op dingen die stress kunnen veroorzaken.
505
00:38:15,836 --> 00:38:19,423
STRESSNIVEAUS
506
00:38:21,175 --> 00:38:24,470
Veranderen mijn waarden?
507
00:38:24,636 --> 00:38:29,350
Toen je binnenkwam, waren ze hoger.
Daarna gingen ze...
508
00:38:29,433 --> 00:38:34,563
...snel omlaag en veranderden ze
toen je ademhaling...
509
00:38:34,646 --> 00:38:36,690
...daalde naar vier.
510
00:38:37,066 --> 00:38:41,528
Dat ene kwartier maakte al een verschil.
511
00:38:41,612 --> 00:38:45,491
Stel je voor dat je het langer doet
of dat het een gewoonte wordt...
512
00:38:45,574 --> 00:38:48,911
Daardoor kun je niet alleen...
513
00:38:48,994 --> 00:38:53,415
...langer brandweerman zijn,
maar je leeft ook langer en gezonder.
514
00:38:54,958 --> 00:38:59,463
Ik snap dat deze technieken me helpen
als ik ze gebruik als ik me gestrest voel.
515
00:38:59,880 --> 00:39:04,802
Maar mijn stressrespons hacken
hoog in de lucht op een smalle kraan...
516
00:39:05,677 --> 00:39:08,138
...ik weet niet of ik daar klaar voor ben.
517
00:39:12,518 --> 00:39:17,064
DAG VAN DE KRAANWANDELING
518
00:39:26,615 --> 00:39:27,658
Ga, maat.
519
00:39:28,659 --> 00:39:31,703
Ik voel me als een UFC-vechter.
We zijn er.
520
00:39:31,829 --> 00:39:34,331
Ik voel me zenuwachtig.
521
00:39:37,793 --> 00:39:39,294
Ik voel me ziek voor jou.
522
00:39:39,628 --> 00:39:41,922
Als ik kalm lijk,
is dat een sterk staaltje acteren.
523
00:39:42,005 --> 00:39:43,966
Dat is niet zo.
524
00:39:50,347 --> 00:39:52,891
Mijn benen voelen als gelei...
525
00:39:54,852 --> 00:39:57,521
...maar ik probeer me te concentreren.
526
00:39:59,273 --> 00:40:01,525
Gadver, gast.
527
00:40:01,942 --> 00:40:06,363
Moet je zien. Dat is walgelijk. Echt niet.
528
00:40:09,700 --> 00:40:14,830
Als ik over de kraan loop, kan ik
mezelf hopelijk wijsmaken dat het gaaf is.
529
00:40:15,038 --> 00:40:16,373
Opwindend.
530
00:40:16,707 --> 00:40:20,085
In plaats van tegen mezelf te zeggen
dat ik bang ben.
531
00:40:29,428 --> 00:40:30,429
Hoe voel je je?
532
00:40:31,722 --> 00:40:34,475
Ik heb steeds van die momenten
waarop ik denk:
533
00:40:34,683 --> 00:40:36,560
wat doe ik hier in godsnaam?
534
00:40:36,685 --> 00:40:40,898
Dan moet ik mezelf terughalen
en denken: ik zie mezelf dit doen.
535
00:40:42,149 --> 00:40:47,154
Maar dat ander stemmetje zegt:
'Dit werkt niet, je faalt...'
536
00:40:47,237 --> 00:40:49,865
Het gaat erom naar welke je luistert.
537
00:40:49,948 --> 00:40:55,621
Je mindset over die stress
bepaalt of het resultaat positief wordt.
538
00:40:56,163 --> 00:40:58,207
Ik heb niet goed geslapen.
539
00:40:58,332 --> 00:41:00,250
Ik voelde me duizelig.
540
00:41:03,045 --> 00:41:08,133
Ik droomde dat de kraan omviel
en door het raam ging...
541
00:41:09,259 --> 00:41:11,303
...en ik hing in de kamer eronder.
542
00:41:11,720 --> 00:41:14,515
De kraan viel bijna om
en ik moest mijn harnas uittrekken.
543
00:41:14,890 --> 00:41:17,684
Dat zou een interessant scenario zijn,
vind je niet?
544
00:41:19,520 --> 00:41:22,272
Ik ben bang dat Chris
er niet bij is met zijn hoofd.
545
00:41:22,814 --> 00:41:26,318
Hij moet die negatieve gedachten
erkennen en zich eroverheen zetten.
546
00:41:31,365 --> 00:41:35,285
Want de echte challenge vandaag
is niet alleen over de kraan lopen...
547
00:41:36,662 --> 00:41:38,789
...maar het rustig doen...
548
00:41:39,414 --> 00:41:41,959
...met behulp van de techniek
om zijn hartslag...
549
00:41:42,042 --> 00:41:44,294
...en ademhaling onder controle te houden.
550
00:41:45,504 --> 00:41:47,214
Hoe voel je je? Ben je nerveus?
551
00:41:48,507 --> 00:41:50,926
Dat heb je al gevraagd,
dus nu voel ik me raar.
552
00:41:55,055 --> 00:41:57,683
Het is zover en ik ga naar het dak.
553
00:42:03,021 --> 00:42:06,275
Ik voel mijn hartslag stijgen.
554
00:42:10,195 --> 00:42:13,240
Ik herinner mezelf eraan
waarom ik dit doe.
555
00:42:14,032 --> 00:42:18,870
Stress mag mijn leven niet bepalen
of een tol eisen van mijn gezondheid.
556
00:42:35,220 --> 00:42:37,264
Tot kijk. Het was tof.
-Veel succes.
557
00:42:37,347 --> 00:42:39,224
Het waren 30 mooie jaren.
-Je kunt het.
558
00:42:39,308 --> 00:42:40,601
Ik hou van je.
559
00:42:41,184 --> 00:42:43,937
Ik praat af en toe tegen je vanuit daar.
560
00:42:44,021 --> 00:42:45,105
Maar je kunt het.
561
00:42:46,898 --> 00:42:47,899
Tot aan de andere kant.
562
00:42:55,866 --> 00:42:56,992
Er staat hier veel wind.
563
00:43:03,206 --> 00:43:04,708
Mijn benen trillen.
564
00:43:04,833 --> 00:43:06,251
Ben je nerveus?
-Ja.
565
00:43:09,463 --> 00:43:13,925
Stap hierop en kijk naar voren.
Kun je hierbij?
566
00:43:26,104 --> 00:43:27,898
Mijn voeten voelen loodzwaar.
567
00:43:29,066 --> 00:43:31,109
Je ziet er goed uit.
-Armen gestrekt.
568
00:43:31,193 --> 00:43:32,611
Hij is er klaar voor.
-Adem.
569
00:43:33,904 --> 00:43:34,863
Wat denk je?
570
00:43:35,447 --> 00:43:39,242
Niets. Ik probeer te genieten
van het uitzicht en het beste te maken...
571
00:43:39,368 --> 00:43:40,911
...van een ongemakkelijke situatie.
572
00:43:43,246 --> 00:43:46,541
Chris' waarden zitten
al ver boven zijn ijkpunt.
573
00:43:46,958 --> 00:43:50,212
Hopelijk kan hij zijn hartslag
onder 100 slagen per minuut houden.
574
00:43:51,129 --> 00:43:55,759
Nu zit hij op 118 en het gaat snel omhoog.
575
00:43:56,760 --> 00:44:00,013
Ik ben me ervan bewust
dat mijn brein zegt: 'Wat doen we?'
576
00:44:03,809 --> 00:44:06,103
Je moet minder nadenken.
577
00:44:06,186 --> 00:44:09,940
Ik moet niet denken
aan wat er allemaal mis kan gaan.
578
00:44:10,023 --> 00:44:13,819
Daar heb ik al een paar dagen
niet aan gedacht.
579
00:44:14,903 --> 00:44:18,949
Maar zelfs nu denkt mijn brein:
wat doen we hier?
580
00:44:21,201 --> 00:44:23,370
Ik sta daar en kijk naar beneden.
581
00:44:23,829 --> 00:44:25,497
Het is ver. De wind waait.
582
00:44:25,622 --> 00:44:27,916
Mijn vrienden moedigen me aan.
583
00:44:29,251 --> 00:44:31,002
Ik doe mijn box breathing.
584
00:44:37,342 --> 00:44:39,886
Eén stap.
585
00:44:40,220 --> 00:44:42,931
Eén stap, één voet,
één moment, één ademhaling.
586
00:44:43,640 --> 00:44:45,183
Ik adem nog één keer diep in.
587
00:44:51,815 --> 00:44:52,816
En ik ga.
588
00:45:02,075 --> 00:45:03,827
Lopen valt me zwaar.
589
00:45:06,163 --> 00:45:07,789
Je ademhaling is goed.
590
00:45:08,248 --> 00:45:10,667
Het gaat veel beter dan gisteren.
591
00:45:12,461 --> 00:45:13,920
Mijn benen voelen gek.
592
00:45:16,590 --> 00:45:20,510
Ik voel me onstabiel.
-Let op waar je loopt.
593
00:45:30,145 --> 00:45:33,607
Ik zeg tegen mezelf: 'Je kunt het.
Hier heb je voor getraind.
594
00:45:34,483 --> 00:45:37,778
Blijf ademen. Blijf kalm.'
595
00:45:42,657 --> 00:45:49,289
Het waait nu heel hard.
En voelt alsof...
596
00:45:53,835 --> 00:45:56,254
Zijn hartslag daalt iets.
597
00:46:00,300 --> 00:46:01,301
Goed zo.
598
00:46:02,803 --> 00:46:06,473
Het is me gelukt. Dit is prachtig.
Kijk waar ik ben, dat uitzicht.
599
00:46:06,681 --> 00:46:09,142
Neem het in je op.
Hier heb je voor getraind.
600
00:46:11,686 --> 00:46:13,814
Dan realiseer ik me dat ik terug moet.
601
00:46:14,523 --> 00:46:16,399
Ik wil naar beneden kijken,
maar ook weer niet.
602
00:46:16,608 --> 00:46:18,235
Ik wil het afmaken.
603
00:46:20,654 --> 00:46:21,988
Waarom deed ik dat? Nee.
604
00:46:22,781 --> 00:46:27,786
Ik kijk naar beneden en alles begint...
605
00:46:28,787 --> 00:46:33,625
Ik voel me duizelig
en krijg een enorme stoot adrenaline.
606
00:46:34,376 --> 00:46:38,129
Even denk ik: ik kan dit niet.
607
00:46:38,880 --> 00:46:41,842
Ik voel mijn hartslag stijgen.
608
00:46:42,300 --> 00:46:43,260
Gaat het?
609
00:46:43,844 --> 00:46:45,428
Ik probeer mijn hartslag te verlagen.
610
00:46:47,138 --> 00:46:50,392
Hoe zijn de waarden?
-Hartslag: 145.
611
00:46:50,475 --> 00:46:52,811
Dubbel zoveel als in rust.
612
00:46:53,311 --> 00:46:55,021
Naar beneden kijken is vreselijk.
613
00:46:55,272 --> 00:46:57,315
Spring op de helikopter. Je kunt dit.
614
00:46:58,358 --> 00:47:01,528
Ik wil me focussen
op de ademhalingstechnieken...
615
00:47:01,653 --> 00:47:05,866
...die ze me heeft geleerd
om mijn hartslag te verlagen...
616
00:47:05,991 --> 00:47:08,660
...daarom blijf ik even staan
en kijk rond.
617
00:47:09,035 --> 00:47:14,332
Ik zorg dat ik weer
gefocust ben en aanwezig.
618
00:47:24,551 --> 00:47:26,219
Mindful en aanwezig.
619
00:47:32,976 --> 00:47:35,145
Ik blokkeer gedachten van twijfel.
620
00:47:35,270 --> 00:47:39,858
Ik herhaal dat er geen kans bestaat
dat het me niet lukt.
621
00:47:43,028 --> 00:47:46,114
En ik neem mijn eerste stap.
-Daar gaat-ie.
622
00:47:54,331 --> 00:47:57,542
Is mijn hartslag gezakt?
-Ja, hij is nu 103.
623
00:47:57,626 --> 00:48:00,086
Hij was 145, dus...
624
00:48:00,170 --> 00:48:01,630
Hij kan het.
625
00:48:05,175 --> 00:48:08,386
Met elke stap
voel ik mijn zelfvertrouwen groeien.
626
00:48:12,599 --> 00:48:17,562
De technieken werken,
dus ik geniet van de ervaring.
627
00:48:26,446 --> 00:48:27,906
Ik ben de situatie de baas.
628
00:48:31,868 --> 00:48:36,289
Je hartslag daalt naar 90, 88, 87.
629
00:48:36,414 --> 00:48:40,502
Hij blijft zakken.
Moet je zien hoe je die tools gebruikt.
630
00:48:44,756 --> 00:48:46,675
Hij doet karate.
-Nu wordt hij arrogant.
631
00:48:46,758 --> 00:48:48,051
Zelfverzekerd.
632
00:48:50,720 --> 00:48:52,514
De Karate Kid.
633
00:48:56,017 --> 00:48:59,854
Dat is ontzettend heftig.
-Goed zo, Chris.
634
00:49:00,188 --> 00:49:02,899
Goed zo, ik ben trots op je.
-Dat is geweldig.
635
00:49:04,067 --> 00:49:05,694
Was het moeilijker dan de VR?
636
00:49:08,530 --> 00:49:10,115
Veel moeilijker.
-Ja?
637
00:49:10,198 --> 00:49:11,241
Het is intens.
638
00:49:11,366 --> 00:49:14,869
De angst ligt op de loer.
639
00:49:15,161 --> 00:49:16,496
Hoe gestrest voelde je je?
640
00:49:16,579 --> 00:49:21,251
Als ik in die situatie zou zitten
zonder gesprekken of training vooraf...
641
00:49:21,376 --> 00:49:25,380
...dan had ik gezegd: 'Geen sprake van.'
642
00:49:28,383 --> 00:49:32,679
Deze ervaring draait niet alleen
om deze acute stressvolle momenten...
643
00:49:32,762 --> 00:49:35,223
...maar ook om de lange termijn,
de levensduur.
644
00:49:35,306 --> 00:49:37,225
Daarom wilde je dit.
645
00:49:37,350 --> 00:49:41,521
Met iedere stap dat je gefocust bent,
met ieder moment dat je ademhaalt...
646
00:49:41,688 --> 00:49:47,318
...leef je langer, omdat je
die chronische stressrespons niet hebt.
647
00:49:47,402 --> 00:49:52,866
Je gaat op natuurlijke wijze
terug naar je ijkpunt.
648
00:49:52,949 --> 00:49:55,994
Daardoor vermindert de kans
op cardiovasculaire ziektes...
649
00:49:56,077 --> 00:49:59,581
...en de kans dat je niet herstelt
als je ziek bent.
650
00:49:59,998 --> 00:50:02,792
Het gaat niet alleen om dit moment,
maar ook de lange termijn.
651
00:50:03,251 --> 00:50:06,963
Als de kinderen tekeer gaan
in een restaurant en mensen filmen het...
652
00:50:07,422 --> 00:50:09,549
...probeer ik te lachen
en relaxed te zijn.
653
00:50:09,632 --> 00:50:11,801
Dat wordt me wat.
654
00:50:16,473 --> 00:50:20,143
Wat ik geleerd heb
van deze ervaring is dat...
655
00:50:21,811 --> 00:50:26,858
...het verhaal dat je jezelf vertelt,
je realiteit wordt.
656
00:50:28,151 --> 00:50:32,655
Als ik voor de wandeling tegen mezelf
had gezegd dat het niet zou lukken...
657
00:50:32,739 --> 00:50:35,658
...zou ik gefaald hebben
en was het me niet gelukt.
658
00:50:37,368 --> 00:50:39,329
Het is echt geest over materie.
659
00:50:40,455 --> 00:50:43,083
Laat de angst dus niet de overhand nemen.
660
00:50:51,549 --> 00:50:52,801
Hebben we een harnas voor Zoc?
661
00:50:53,927 --> 00:50:54,928
Een kleine.
662
00:50:56,346 --> 00:50:57,347
Zet die camera uit.
663
00:50:57,764 --> 00:50:59,724
En cut.
664
00:51:06,481 --> 00:51:10,235
OM ZIJN STRESSNIVEAU TE BEDWINGEN
GAAT CHRIS:
665
00:51:15,448 --> 00:51:19,244
EEN PAAR KEER PER WEEK
MINDFUL-MEDITATIE DOEN
666
00:51:26,543 --> 00:51:30,380
BOX-BREATHEN ALS HIJ ZICH GESTREST VOELT
667
00:51:38,721 --> 00:51:43,768
EN ALS HIJ ONDER DRUK STAAT,
POSITIEVE ZELFPRAAT PROBEREN
668
00:51:47,272 --> 00:51:49,566
IEDER LICHAAM IS ANDERS.
VRAAG ADVIES AAN JE DOKTER...
669
00:51:49,649 --> 00:51:52,068
…VOOR JE IETS DOET
WAT INVLOED HEEFT OP JE GEZONDHEID.
670
00:52:14,507 --> 00:52:16,509
Ondertiteld door: Judith IJpelaar