1 00:00:07,800 --> 00:00:09,427 Czytałem kiedyś scenariusz, w którym 2 00:00:09,510 --> 00:00:12,889 było zdanie „jeśli nie mam wspomnień, to czy kiedykolwiek istniałem?”. 3 00:00:13,139 --> 00:00:14,640 Utkwiło mi to w głowie. 4 00:00:21,314 --> 00:00:23,483 Nasze wspomnienia powinny być wieczne. 5 00:00:25,610 --> 00:00:28,237 One nas kształtują i tworzą takimi, jakimi jesteśmy. 6 00:00:32,200 --> 00:00:34,035 Celny strzał, synku. 7 00:00:34,410 --> 00:00:35,661 Myśl o tym, że… 8 00:00:36,245 --> 00:00:39,123 nie będę pamiętał swojego życia, 9 00:00:39,207 --> 00:00:42,585 żony, czy dzieci, 10 00:00:43,252 --> 00:00:46,047 jest moim największym lękiem. 11 00:00:49,383 --> 00:00:52,428 Odebrałem niedawno wiadomości, które skłoniły mnie 12 00:00:52,512 --> 00:00:54,305 do refleksji na ten temat. 13 00:00:57,600 --> 00:01:00,603 Kiedy zacząłem badać, jak żyć lepiej i dłużej, 14 00:01:01,604 --> 00:01:03,564 wysłano mnie na mnóstwo badań… 15 00:01:04,357 --> 00:01:07,443 - Jak się masz? - …z polecenia Dr. Petera Attii. 16 00:01:08,694 --> 00:01:10,238 - Jak się dziś czujemy? - Dobrze. 17 00:01:10,863 --> 00:01:14,325 Przeprowadziliśmy na tobie badania za miliony dolarów. 18 00:01:14,492 --> 00:01:16,494 Zrobiliśmy każde możliwe badanie krwi, 19 00:01:16,661 --> 00:01:20,289 dokładnie przyjrzałem się każdemu genowi w twoim ciele. 20 00:01:20,748 --> 00:01:23,793 Ogólnie wyniki wyglądają świetnie. 21 00:01:24,043 --> 00:01:26,129 Patrząc na ciebie z zewnątrz, 22 00:01:26,254 --> 00:01:29,298 od razu widać, jak dobrze dbasz o siebie, 23 00:01:29,882 --> 00:01:32,718 ale znaleźliśmy kilka niepokojących rzeczy. 24 00:01:33,511 --> 00:01:34,554 Okej. 25 00:01:34,679 --> 00:01:37,056 Niektóre z przeprowadzonych badań genetycznych, 26 00:01:37,181 --> 00:01:41,477 dotyczyły genu zwanego APOE. 27 00:01:41,936 --> 00:01:48,359 Posiadasz bardzo rzadką kombinację dwóch kopii APOE 4, 28 00:01:48,776 --> 00:01:51,320 po zestawie od mamy i taty. 29 00:01:52,113 --> 00:01:53,406 Co to dokładnie oznacza? 30 00:01:53,489 --> 00:01:57,743 Że masz podwyższone ryzyko zachorowania na Alzheimera. 31 00:02:01,706 --> 00:02:02,874 Jak bardzo? 32 00:02:03,833 --> 00:02:06,669 Od ośmiu do dziesięciu razy większe, 33 00:02:06,919 --> 00:02:09,547 niż u przeciętnej osoby. 34 00:02:10,715 --> 00:02:11,841 Rozumiem. 35 00:02:14,010 --> 00:02:15,303 Wiecie… 36 00:02:16,220 --> 00:02:18,848 ciągle się myśli, że będzie się żyło wiecznie, 37 00:02:18,931 --> 00:02:21,017 zwłaszcza jako młoda osoba. 38 00:02:21,184 --> 00:02:23,019 A tu nagle powiedziano mi 39 00:02:23,144 --> 00:02:25,646 „to może być coś, co cię załatwi”. 40 00:02:25,730 --> 00:02:29,192 Przez chwilę byłem w szoku. 41 00:02:33,029 --> 00:02:36,365 Wiem, że ciężko to sobie wyobrazić, ale… 42 00:02:37,909 --> 00:02:41,996 wierzę, że jeśli zrobimy wszystko, co możemy, 43 00:02:42,288 --> 00:02:46,042 jesteśmy w stanie zmniejszyć ryzyko do minimum. 44 00:02:46,542 --> 00:02:47,543 Okej. 45 00:02:47,627 --> 00:02:50,546 Pewnie teraz mi nie uwierzysz, w to co powiem, 46 00:02:50,671 --> 00:02:52,131 ale z czasem się przekonasz. 47 00:02:52,590 --> 00:02:54,926 Ten gen, który posiadasz, to błogosławieństwo. 48 00:02:55,259 --> 00:02:57,345 Przez to, że da mi motywację do… 49 00:02:57,470 --> 00:03:02,058 Zmotywuje cię do podjęcia kroków, 50 00:03:02,141 --> 00:03:04,477 o których ludzie w twoim wieku nie pomyśleliby 51 00:03:04,560 --> 00:03:07,438 - do pięćdziesiątki albo sześćdziesiątki. - Okej. 52 00:03:10,483 --> 00:03:15,196 Przez większość życia przykładałem wagę 53 00:03:15,321 --> 00:03:16,948 do zdrowia i samopoczucia, 54 00:03:17,156 --> 00:03:21,953 szukałem metod, jak być silniejszym i zdrowszym. 55 00:03:22,870 --> 00:03:26,207 Ale nigdy nie skupiałem się na zdrowiu mózgu. 56 00:03:29,252 --> 00:03:31,212 Ta wiadomość wszystko zmienia. 57 00:03:39,303 --> 00:03:44,892 To test sprawdzający funkcjonowanie płatów czołowych i planowanie. 58 00:03:44,976 --> 00:03:47,144 Patrz, co robię i powtarzaj. 59 00:03:47,270 --> 00:03:48,771 Dobra? To zaczynamy. 60 00:03:49,230 --> 00:03:53,025 Dlatego spotkałem się z renomowaną neurolog Dr Sharon Sha. 61 00:03:55,945 --> 00:03:57,154 Poczekaj. 62 00:03:57,446 --> 00:03:59,240 Czy to… Jeszcze raz. 63 00:04:03,119 --> 00:04:06,122 Tak jak wszyscy, chcę zachować wspomnienia 64 00:04:06,205 --> 00:04:10,084 tak długo, jak się da, nie martwiąc się, 65 00:04:10,209 --> 00:04:12,545 że nie będę mógł, no wiesz. 66 00:04:12,795 --> 00:04:15,256 Oczywiście, jesteś okazem zdrowia, 67 00:04:15,423 --> 00:04:18,968 ale po trzydziestce mózg zaczyna się degenerować. 68 00:04:19,093 --> 00:04:23,014 Jego rozkwit jest w młodości, kiedy jesteśmy dwudziestolatkami. 69 00:04:23,222 --> 00:04:26,976 Musimy go wzmacniać i dbać o niego najlepiej, jak się da. 70 00:04:27,268 --> 00:04:29,854 Nie da się nagle zadbać o mózg w wieku 60 lat. 71 00:04:29,937 --> 00:04:31,188 Tak. 72 00:04:31,480 --> 00:04:33,316 Ponieważ Alzheimer i inne przypadłości 73 00:04:33,399 --> 00:04:37,069 rozwijają się od 15 do 20 lat, zanim zaczniemy mieć problemy z pamięcią. 74 00:04:37,570 --> 00:04:39,488 Jem dobrze, dużo ćwiczę. 75 00:04:39,947 --> 00:04:44,410 Co jeszcze mogę zrobić, żeby poprawić zdrowie mózgu? 76 00:04:44,577 --> 00:04:47,079 Praca nad ciałem wymaga czasu… 77 00:04:47,204 --> 00:04:48,205 Tak. 78 00:04:48,289 --> 00:04:50,041 …i praca nad mózgiem tak samo. 79 00:04:50,166 --> 00:04:54,545 Nowe wyzwania mogą stymulować połączenia neuronowe, 80 00:04:54,754 --> 00:04:57,548 rozprzestrzeniając tak zwaną „neuroplastyczność”, 81 00:04:57,715 --> 00:05:00,634 co może poprawić funkcje kognitywne. 82 00:05:01,093 --> 00:05:03,429 Damy ci coś nowatorskiego. 83 00:05:03,554 --> 00:05:06,474 Coś, co będzie wyzwaniem dla twojego mózgu. 84 00:05:15,524 --> 00:05:17,693 Aby ochronić wspomnienia, Chris musi 85 00:05:17,943 --> 00:05:19,278 oderwać się od normalności… 86 00:05:19,362 --> 00:05:20,488 NEUROLOG, UNIW. STANFORDA 87 00:05:22,198 --> 00:05:27,870 …i w dziczy odciąć się od technologii. 88 00:05:31,332 --> 00:05:32,833 Niezłe widoki, co? 89 00:05:34,043 --> 00:05:36,837 O tam, zapamiętaj to sobie. 90 00:05:40,508 --> 00:05:44,178 Nie będzie go rozpraszać telefon ani GPS. 91 00:05:44,428 --> 00:05:47,807 Chris będzie musiał zanurzyć się w dziczy… 92 00:05:49,850 --> 00:05:54,647 i odnaleźć drogę powrotną tylko za pomocą mózgu. 93 00:05:59,235 --> 00:06:01,946 Łatwo się tam zgubić. 94 00:06:02,279 --> 00:06:04,281 Dobrze, że mi pomożesz. 95 00:06:04,865 --> 00:06:05,908 Bo już się zgubiłem. 96 00:06:08,953 --> 00:06:13,082 Ponieważ kontakt społeczny jest ważny dla funkcji kognitywnych, 97 00:06:13,582 --> 00:06:16,710 idzie z nim jego przyjaciel, artysta Otis Hope Carey. 98 00:06:18,963 --> 00:06:20,714 Można rozbić obóz 99 00:06:20,798 --> 00:06:22,508 u stóp tego wodospadu. 100 00:06:22,758 --> 00:06:24,218 Warto zapamiętać to miejsce. 101 00:06:28,722 --> 00:06:30,641 Tam będzie koniec naszej trasy. 102 00:06:30,808 --> 00:06:32,393 - Tam? - Tak. 103 00:06:32,643 --> 00:06:34,562 Jak mamy tam wejść? 104 00:06:35,563 --> 00:06:38,315 To wyzwanie to taki obóz treningowy dla mózgu. 105 00:06:38,441 --> 00:06:40,109 Chris ma tu nabrać nawyków, 106 00:06:40,192 --> 00:06:42,445 dzięki którym utrzyma swój mózg w zdrowiu. 107 00:07:12,391 --> 00:07:17,438 BEZ GRANIC Z CHRISEM HEMSWORTHEM 108 00:07:20,733 --> 00:07:24,904 ODCINEK 5 PAMIĘĆ 109 00:07:26,989 --> 00:07:30,284 KRAJ DUNGHUTTI, ANAIWAN I GUMBAYNGGIRR 110 00:07:32,912 --> 00:07:35,164 ABORYGENÓW I LUDZI ZAMIESZKUJĄCY CIEŚNINĘ TORRESA 111 00:07:35,247 --> 00:07:37,416 INFORMUJEMY, ŻE NINIEJSZY PROGRAM MOŻE ZAWIERAĆ 112 00:07:37,500 --> 00:07:41,003 OBRAZY, GŁOSY I NAGRANIA ZMARŁEJ OSOBY. 113 00:07:45,424 --> 00:07:49,803 Witamy was w kraju Dunghutti, Anaiwan 114 00:07:49,887 --> 00:07:51,222 i Gumbaynggirr. 115 00:07:51,805 --> 00:07:54,308 Jest to wspólny kraj dzielony przez trzy plemiona. 116 00:08:02,733 --> 00:08:05,444 To ojczyzna przodków mojego kumpla Otisa. 117 00:08:07,071 --> 00:08:10,282 Od lat marzyliśmy o tym, żeby ją zwiedzić. 118 00:08:12,076 --> 00:08:14,995 Kiedy Sharon zaproponowała przygodę w dziczy, 119 00:08:15,829 --> 00:08:17,748 wiedziałem, że to miejsce będzie idealne. 120 00:08:21,293 --> 00:08:24,547 To co sprawia, że to miejsce jest odpowiednie dla naszej podróży, 121 00:08:25,214 --> 00:08:29,927 to właśnie to, że tutaj krajobraz i wspomnienia są ze sobą splecione. 122 00:08:31,178 --> 00:08:35,307 Ciało, umysł i duch. 123 00:08:40,229 --> 00:08:41,564 Nazywam się Otis Hope Carey. 124 00:08:41,647 --> 00:08:44,942 Pochodzę z ludów Gumbaynggirr oraz Bundjalung. 125 00:08:48,779 --> 00:08:52,825 Rdzenna ludność mieszka w Australii od ponad 60 tysięcy lat, 126 00:08:52,908 --> 00:08:56,829 więc mamy długą więź z Matką Ziemią. 127 00:09:01,292 --> 00:09:05,796 W kulturze Pierwszych Narodów wierzymy, że pamięć jest w skałach, 128 00:09:05,921 --> 00:09:09,675 wodzie, wietrze i w niebie. 129 00:09:11,802 --> 00:09:17,391 Gdy usiądziemy i się wsłuchamy, możemy usłyszeć mówiących do nas przodków. 130 00:09:21,937 --> 00:09:23,981 Mamy nadzieję, że podczas waszej podróży 131 00:09:24,273 --> 00:09:27,443 usłyszycie, jak kraj do was przemówi. 132 00:09:27,860 --> 00:09:30,863 Słuchajcie dźwięków tego świata własnymi uszami, 133 00:09:31,030 --> 00:09:32,406 a nie cudzymi. 134 00:09:33,741 --> 00:09:39,288 Patrzcie na świat swoimi oczami, a nie cudzymi. 135 00:09:40,831 --> 00:09:44,126 Gdy starszyzna dawała nam pozwolenie na przejście po ich ziemi, 136 00:09:44,209 --> 00:09:45,544 jeden z nich mówił, 137 00:09:45,753 --> 00:09:47,087 „słuchajcie swoimi uszami… 138 00:09:50,466 --> 00:09:52,134 i patrzcie swoimi oczami. 139 00:09:53,677 --> 00:09:55,387 Pozostańcie wierni sobie”. 140 00:09:57,765 --> 00:10:02,978 Wywarło to na mnie spore wrażenie 141 00:10:03,854 --> 00:10:05,773 i poruszyło mnie do głębi. Coś pięknego. 142 00:10:08,400 --> 00:10:09,818 Przez następne dwa dni, 143 00:10:09,902 --> 00:10:11,904 Chris i Otis będą musieli pokonać 144 00:10:11,987 --> 00:10:14,323 tysiące hektarów dziczy. 145 00:10:15,658 --> 00:10:21,080 Okej, tutaj zaczynamy, a potem ruszamy w tamtą stronę? 146 00:10:22,164 --> 00:10:24,833 Ale wyzwanie psychiczne już się zaczęło, 147 00:10:25,334 --> 00:10:28,170 bo muszą zaplanować i zapamiętać drogę. 148 00:10:28,796 --> 00:10:30,839 A potem trafiamy na grzbiet, tak? 149 00:10:31,423 --> 00:10:32,508 Tak. 150 00:10:33,842 --> 00:10:38,055 Najpierw udadzą się na północ przez otwarty teren i las. 151 00:10:39,181 --> 00:10:41,558 Od wodospadu przechodzimy tutaj i docieramy do potoku. 152 00:10:41,642 --> 00:10:43,310 Którędy idziemy dalej? 153 00:10:44,269 --> 00:10:46,355 Zmienimy kierunek, gdy dotrzemy do tej małej rzeki. 154 00:10:46,522 --> 00:10:48,148 Potem idziemy w dół rzeki. 155 00:10:49,650 --> 00:10:53,654 Muszą znaleźć rzekę pełną wodospadów, 156 00:10:54,196 --> 00:10:55,739 a ona zaprowadzi ich do miejsca, 157 00:10:55,823 --> 00:10:57,991 gdzie będą mogli rozbić się na noc. 158 00:10:58,742 --> 00:11:03,747 Drugiego dnia wyruszymy z obozu i udamy się na północ. 159 00:11:03,872 --> 00:11:05,499 Tutaj masz zdjęcie. 160 00:11:05,582 --> 00:11:06,750 Jest tam ścieżka, czy musimy… 161 00:11:07,126 --> 00:11:08,669 Sami musimy zrobić ścieżkę. 162 00:11:09,920 --> 00:11:13,590 A na końcu czeka ich stroma wspinaczka do wyznaczonego miejsca, 163 00:11:14,508 --> 00:11:15,884 czyli Wrights Lookout. 164 00:11:17,136 --> 00:11:19,680 Dobra, nasza trasa. Las, grzbiet, wodospad, 165 00:11:19,763 --> 00:11:21,557 Las, grzbiet, wodospad. 166 00:11:21,640 --> 00:11:24,268 Po wodospadzie wspinamy się na otwarty teren… 167 00:11:27,354 --> 00:11:29,231 Dam głowę, że przeze mnie się zgubimy. 168 00:11:31,191 --> 00:11:32,693 Dobrze, że mam cię ze sobą. 169 00:11:35,529 --> 00:11:39,533 Ale zanim Chris i Otis wyruszą, muszą zrobić jeszcze jedną rzecz. 170 00:11:40,451 --> 00:11:41,535 Oddajcie telefony. 171 00:11:42,619 --> 00:11:43,620 Trzymaj. 172 00:11:44,705 --> 00:11:47,583 Dziękuję. To wszystko? 173 00:11:51,253 --> 00:11:53,172 - Wszystko. - Okej. 174 00:11:53,630 --> 00:11:56,133 Jest jeszcze jeden. 175 00:11:58,177 --> 00:11:59,636 Dla kogo będzie to trudniejsze? 176 00:12:00,262 --> 00:12:04,141 Dla Otisa. Sporo korzysta z telefonu… 177 00:12:05,476 --> 00:12:07,269 Będzie mu naprawdę ciężko, prawda? 178 00:12:07,436 --> 00:12:08,604 Powodzenia. 179 00:12:27,414 --> 00:12:28,707 Zbiera się na deszcz. 180 00:12:35,631 --> 00:12:37,466 Idziemy we właściwą stronę? 181 00:12:39,134 --> 00:12:41,762 Po prostu idźmy. Najlepsze wyjście, jak się zgubisz. 182 00:12:53,190 --> 00:12:56,527 Słońce całkiem się schowało i robi się trudniej. 183 00:12:58,111 --> 00:13:01,240 Jak się rozejrzymy, to gdzie jest najjaśniejsza część nieba? 184 00:13:01,406 --> 00:13:02,533 Tam. 185 00:13:02,950 --> 00:13:06,328 Albo to słońce, albo statek kosmiczny. Może jednak słońce. 186 00:13:07,287 --> 00:13:09,790 Północ, zachód. Powinniśmy iść w tę stronę. 187 00:13:10,332 --> 00:13:11,333 Też tak myślę. 188 00:13:12,292 --> 00:13:13,335 Do dzieła, stary. 189 00:13:17,631 --> 00:13:21,009 Nie bez powodu wysłałam Chrisa i Otisa 190 00:13:21,093 --> 00:13:24,137 do dziczy bez niczego, co mogłoby im pomóc w nawigacji. 191 00:13:25,180 --> 00:13:26,390 Co sądzisz? 192 00:13:26,473 --> 00:13:28,934 Wąwóz jest tam? Chyba tak. 193 00:13:29,685 --> 00:13:30,936 Chyba tędy. 194 00:13:34,982 --> 00:13:37,901 Proces zastanawiania się nad tym, gdzie iść 195 00:13:37,985 --> 00:13:41,613 jest jednym z najbardziej złożonych zadań, które może wykonać mózg. 196 00:13:42,406 --> 00:13:47,578 W górę linii grzbietu, potem za wodą, strumień, wodospad, skręt w prawo. 197 00:13:47,703 --> 00:13:48,787 Tak, o to chodzi. 198 00:13:48,912 --> 00:13:52,374 Proces opiera się na części mózgu, która jest kluczowa do tego, 199 00:13:52,499 --> 00:13:53,584 jak postrzegamy świat. 200 00:13:53,750 --> 00:13:57,170 Ta część to hipokamp, centrum pamięci mózgu. 201 00:13:57,671 --> 00:13:59,006 PAMIĘĆ HIPOKAMP 202 00:13:59,089 --> 00:14:02,885 Hipokamp to mała struktura w kształcie konika morskiego, 203 00:14:04,303 --> 00:14:08,098 która znajduje się w obu półkulach mózgu. 204 00:14:08,891 --> 00:14:12,436 To taka mapa, gdzie znajdują się wszystkie nasze wspomnienia 205 00:14:12,561 --> 00:14:13,687 i dostęp do nich. 206 00:14:13,812 --> 00:14:16,023 ROZDANIE DYPLOMÓW - PIERWSZE AUTO NARODZINY DZIECKA 207 00:14:16,148 --> 00:14:20,110 Gdy się starzejemy, hipokamp się kurczy, i jest to pierwszy obszar 208 00:14:20,235 --> 00:14:22,571 atakowany przez choroby takie jak Alzheimer. 209 00:14:24,698 --> 00:14:27,659 Ale jeśli stymulujemy go działaniami takimi jak nawigowanie, 210 00:14:27,868 --> 00:14:32,080 staje się on większy i zdrowszy, tworząc nowe połączenia 211 00:14:32,164 --> 00:14:34,041 i dodając więcej komórek mózgowych. 212 00:14:35,083 --> 00:14:38,253 Naukowcy sądzą, że im silniejszy hipokamp 213 00:14:38,503 --> 00:14:42,549 tym większe są szanse na utratę sprawności mózgu na starość. 214 00:14:47,304 --> 00:14:49,848 Porzucenie GPS'u i samodzielna nawigacja 215 00:14:49,932 --> 00:14:53,185 to coś, co Chris może łatwo wprowadzić do swojego życia. 216 00:14:53,602 --> 00:14:56,146 To prosty i efektowny sposób, by uaktywnić mózg 217 00:14:56,813 --> 00:14:59,816 i sprawić, że będzie silny i odporny. 218 00:15:00,817 --> 00:15:02,861 Chyba zbliża się południe. 219 00:15:03,111 --> 00:15:04,279 Chyba tak. 220 00:15:05,030 --> 00:15:07,783 Północ, wschód, południe, zachód. 221 00:15:08,283 --> 00:15:10,619 Jeśli to jest północ, to powinniśmy iść tamtędy. 222 00:15:14,247 --> 00:15:15,332 Mamy rzekę. 223 00:15:16,208 --> 00:15:17,292 Tak. 224 00:15:17,668 --> 00:15:20,587 Wydaję mi się, że zbliżamy się do celu. 225 00:15:25,592 --> 00:15:27,594 Kurczę, ruchome piaski. 226 00:15:28,053 --> 00:15:31,556 Prawie, jak ta scena z Niekończącej się opowieści. 227 00:15:31,640 --> 00:15:33,016 Kojarzysz? 228 00:15:33,350 --> 00:15:35,477 - Nie. - Nie znasz Niekończącej się opowieści? 229 00:15:35,644 --> 00:15:37,688 - Raczej nie. - Otis. 230 00:15:37,813 --> 00:15:39,147 Za młodu nie oglądałem TV. 231 00:15:39,481 --> 00:15:43,610 A pamiętasz te stare telewizory, gdzie trzeba było poruszać anteną? 232 00:15:44,111 --> 00:15:45,487 - Tak. - Mieliśmy taki. 233 00:15:45,570 --> 00:15:47,906 Tam nie chodziło tylko o przesunięcie anteny, 234 00:15:47,990 --> 00:15:50,826 tylko postawienie jej w odpowiedniej części pokoju. 235 00:15:51,785 --> 00:15:52,911 Tak, i… 236 00:15:53,662 --> 00:15:55,414 „Nie siadaj tam tato, 237 00:15:55,539 --> 00:15:57,165 - bo znów stracimy sygnał”. - Tak. 238 00:16:07,759 --> 00:16:10,387 Jest coś bardzo nostalgicznego w byciu na łonie natury… 239 00:16:13,724 --> 00:16:17,227 z dala od miast i cywilizacji. 240 00:16:19,312 --> 00:16:22,024 Jak myślę o swoich najwcześniejszych wspomnieniach, 241 00:16:22,441 --> 00:16:25,402 tych, które mnie ukształtowały, to właśnie takie chwile 242 00:16:25,485 --> 00:16:26,903 chcę zatrzymać na zawsze. 243 00:16:30,490 --> 00:16:34,703 Dorastałem w Terytorium Północnym, w samym środku niczego, 244 00:16:34,786 --> 00:16:36,872 miałem cztery i pół godziny do miasta, 245 00:16:37,205 --> 00:16:39,791 a w dodatku nie miałem butów, bo było za gorąco. 246 00:16:39,875 --> 00:16:45,422 Całe dnie spędzaliśmy na zewnątrz. 247 00:16:51,428 --> 00:16:52,804 Moje pierwsze wspomnienie… 248 00:16:54,473 --> 00:16:56,433 Byłem bardzo młody. Miałem ze cztery lata. 249 00:16:58,894 --> 00:17:05,275 Pamiętam, że tata miał odebrać kogoś z lotniska, 250 00:17:05,400 --> 00:17:09,237 które było wielkim pasem ziemi na środku odludzia. 251 00:17:13,617 --> 00:17:16,411 Wyszedłem go szukać, a potem po prostu szedłem przed siebie. 252 00:17:21,041 --> 00:17:24,002 Pamiętam ten suchy, straszliwy żar. 253 00:17:26,713 --> 00:17:29,424 Czerwony pył właził we wszystko, 254 00:17:30,383 --> 00:17:32,385 w skórę, włosy i ubrania. 255 00:17:34,930 --> 00:17:38,225 Czułem, jakby moje stopy płonęły. 256 00:17:41,895 --> 00:17:45,732 Płakałem. Nie wiedziałem, gdzie był tata. 257 00:17:47,776 --> 00:17:50,278 Ale nagle pojawił się na wzgórzu. 258 00:17:53,031 --> 00:17:57,577 Cały spanikowany zastanawiał się, co ja robię 259 00:17:58,370 --> 00:18:00,705 na środku pustkowia, błąkając się samemu. 260 00:18:03,834 --> 00:18:06,086 Na początku nie rozumiałem, co się działo, 261 00:18:06,211 --> 00:18:08,421 ani o co chodziło. 262 00:18:10,757 --> 00:18:17,264 Pamiętam ciepło i poczucie bezpieczeństwa w jego ramionach. 263 00:18:25,939 --> 00:18:28,275 - Prosto? - Tak. 264 00:18:29,568 --> 00:18:31,653 Prawie jak na siłce. 265 00:18:42,706 --> 00:18:44,291 - Spragniony? - Tak. 266 00:18:44,666 --> 00:18:46,001 Napiję się z tobą. 267 00:19:19,242 --> 00:19:20,285 Przepiękne. 268 00:19:22,662 --> 00:19:24,623 Normalnie zrobilibyśmy zdjęcie i… 269 00:19:26,082 --> 00:19:29,836 Nie słuchalibyśmy… tylko patrzyli przez telefony. 270 00:19:30,212 --> 00:19:31,213 Tak. 271 00:19:33,423 --> 00:19:36,509 To niesamowite, być tutaj bez żadnych rozpraszaczy. 272 00:19:37,260 --> 00:19:39,596 Wszystkie zmysły są wyostrzone. 273 00:19:40,180 --> 00:19:43,225 Zapachy, dotyk i dźwięk. 274 00:19:49,648 --> 00:19:52,442 Nie jest zaskoczeniem, że Chris jest bardziej czujny. 275 00:19:54,569 --> 00:19:56,363 Mózg ewoluuje w naturze 276 00:19:59,199 --> 00:20:01,076 i są badania, które pokazują, 277 00:20:01,409 --> 00:20:04,246 dlaczego uważamy świat przyrody za tak orzeźwiający. 278 00:20:09,334 --> 00:20:11,962 Badania sugerują, że gdy jesteśmy w przestrzeni miejskiej 279 00:20:13,755 --> 00:20:19,010 wszystkie stworzone przez człowieka obrazy, hałasy 280 00:20:19,302 --> 00:20:22,347 zużywają dużo energii, bo mózg musi je ciągle przetwarzać. 281 00:20:22,430 --> 00:20:24,557 AKTYWNOŚĆ FAL ALFA W TYLNEJ CZĘŚCI MÓZGU 282 00:20:25,475 --> 00:20:26,893 Oznacza to, że wspomnienia, 283 00:20:27,060 --> 00:20:31,398 rozwiązywanie problemów i koncentracja ulegają osłabieniu. 284 00:20:32,607 --> 00:20:33,984 OBCIĄŻENIE KOGNITYWNE 285 00:20:36,653 --> 00:20:39,614 Ale naukowcy sądzą, że mózgi są przystosowane 286 00:20:39,781 --> 00:20:42,993 do łatwiejszego przetworzenia dźwięków i widoków natury. 287 00:20:44,286 --> 00:20:45,954 Nie będąc przeciążone 288 00:20:46,746 --> 00:20:49,749 nasze zdolności poznawcze wracają do pełni możliwości. 289 00:20:55,255 --> 00:20:56,464 Ale to nie wszystko. 290 00:20:57,007 --> 00:20:59,801 Spędzanie czasu na łonie natury obniża stres, 291 00:21:00,176 --> 00:21:02,971 co obniża ryzyko Alzheimera i wydłuża życie. 292 00:21:03,680 --> 00:21:06,766 Udowodniono, że zaledwie 20-minutowy spacer po parku 293 00:21:06,975 --> 00:21:08,476 bez telefonu 294 00:21:08,601 --> 00:21:10,937 znacząco obniża poziom hormonu stresu, 295 00:21:11,062 --> 00:21:12,981 czyli kortyzolu. 296 00:21:15,984 --> 00:21:17,777 - Nie chcesz prowadzić? - Poprowadzę. 297 00:21:17,902 --> 00:21:21,239 Może ja poprowadzę, bo jak się poślizgnę, to nic się nie stanie. 298 00:21:21,489 --> 00:21:24,284 Stanie. Wtedy będę musiał cię nieść. A to duży problem. 299 00:21:24,409 --> 00:21:26,453 O to mi chodziło, jesteś silniejszy ode mnie. 300 00:21:34,919 --> 00:21:36,463 Otis to świetny facet. 301 00:21:40,133 --> 00:21:43,470 Ma dobre poczucie humoru. Bardzo miły człowiek. 302 00:21:46,139 --> 00:21:47,223 Otis! 303 00:21:47,891 --> 00:21:50,518 - Pomocy. - Upadłeś z gracją. 304 00:21:50,810 --> 00:21:51,936 Trzeba przyznać. 305 00:21:55,106 --> 00:21:58,526 Jest też wspaniałym artystą. 306 00:22:02,781 --> 00:22:05,825 Cała twoja sztuka jest oparta na widoku z lotu ptaka, prawda? 307 00:22:06,868 --> 00:22:08,203 W większości tak. 308 00:22:09,120 --> 00:22:11,831 Można powiedzieć, że to coś w rodzaju topografii. 309 00:22:15,210 --> 00:22:18,046 Używam dużo tradycyjnych symboli, 310 00:22:18,963 --> 00:22:22,675 ale trochę je łagodzę, czyniąc je bardziej wyrazistymi. 311 00:22:24,761 --> 00:22:28,431 Nie zapominając przy tym, skąd pochodzą i co naprawdę znaczą. 312 00:22:31,601 --> 00:22:36,439 Biorę starą, tradycyjną sztukę sprzed tysięcy lat 313 00:22:37,357 --> 00:22:39,275 i dostosowuję ją do współczesności. 314 00:22:39,526 --> 00:22:43,655 Staram się nadać nowe znaczenie starym sposobom. 315 00:22:46,199 --> 00:22:48,118 Każda linia, kropka w mojej sztuce, 316 00:22:49,702 --> 00:22:53,039 tak, jak każdy kamień, rzeka, drzewo, 317 00:22:53,665 --> 00:22:54,999 jest wspomnieniem. 318 00:22:59,129 --> 00:23:01,214 W miejscu, gdzie Chris się wychowywał 319 00:23:01,339 --> 00:23:06,678 jest ogromna rdzenna społeczność, więc on rozumie moje obrazy. 320 00:23:07,929 --> 00:23:13,351 I to pewnie dlatego tak dobrze się dogadujemy. 321 00:23:15,270 --> 00:23:16,521 Powinniśmy kupić kajak. 322 00:23:17,814 --> 00:23:19,190 Deska bodyboard byłaby lepsza. 323 00:23:24,821 --> 00:23:27,782 Spędzanie czasu z innymi ludźmi jest dobre dla naszych mózgów. 324 00:23:28,950 --> 00:23:32,579 Jesteśmy zwierzętami społecznymi i interakcja z innymi zachęca nas 325 00:23:32,704 --> 00:23:36,833 do nauki nowych rzeczy, pobudza nas do nowych myśli i nowego spojrzenia na świat. 326 00:23:40,336 --> 00:23:44,132 Ale gdy jesteśmy odizolowani, ryzyko demencji jest wyższe 327 00:23:44,215 --> 00:23:47,510 o pięćdziesiąt procent. 328 00:23:48,970 --> 00:23:52,557 Ze wszystkich znanych nam rzeczy, które mogą ochronić długowieczność, 329 00:23:53,141 --> 00:23:56,311 najważniejszą mogą być otaczający nas ludzie. 330 00:23:58,605 --> 00:24:02,108 Dobra, jak będziemy szli tędy, to powinniśmy dojść do miejsca obozu. 331 00:24:02,775 --> 00:24:06,070 Tak, obozowiska na dole wodospadu. 332 00:24:14,370 --> 00:24:15,872 Jesteśmy na szczycie wodospadu 333 00:24:17,540 --> 00:24:20,752 i Otis wskazuje, gdzie powinniśmy rozbić obóz. 334 00:24:26,341 --> 00:24:29,302 Nie widzimy żadnej drogi na dół. 335 00:24:29,844 --> 00:24:31,596 Więc jest jedno rozwiązanie. 336 00:25:00,416 --> 00:25:01,417 O stary! 337 00:25:10,552 --> 00:25:11,803 Czuję, że żyję! 338 00:25:14,973 --> 00:25:17,141 To z pewnością oczyściło mi umysł. 339 00:25:17,725 --> 00:25:19,310 Pomyślałem sobie: 340 00:25:19,727 --> 00:25:22,188 „mam nadzieję, że na starość też będę tak robił”. 341 00:25:24,816 --> 00:25:27,277 Odkąd dostałem wyniki, dużo myślałem 342 00:25:27,360 --> 00:25:30,780 nad tym, jak będzie wyglądało moje życie, gdy się zestarzeję. 343 00:25:33,783 --> 00:25:36,369 Być może wiadomość, że mam wyższe ryzyko Alzheimera 344 00:25:36,619 --> 00:25:38,788 nie powinna być takim zaskoczeniem. 345 00:25:42,375 --> 00:25:45,753 Mój dziadek ma Alzheimera. 346 00:25:47,130 --> 00:25:48,131 I… 347 00:25:49,007 --> 00:25:53,845 Jego pamięć od paru lat się pogarsza. 348 00:25:57,724 --> 00:26:01,936 To trudne. Kiedy jest świadomy, zaczyna się martwić, 349 00:26:02,103 --> 00:26:04,731 bo zdaje sobie sprawę z tego, co się dzieje i ile zapomniał. 350 00:26:04,856 --> 00:26:07,984 To naprawdę przytłaczające i przerażające. 351 00:26:14,115 --> 00:26:20,496 Pamiętam, jak siedzieliśmy razem w garażu. 352 00:26:25,627 --> 00:26:28,921 Pomagał nam robić rzeczy z drewna. 353 00:26:31,549 --> 00:26:32,592 Robił nam miecze, 354 00:26:34,636 --> 00:26:38,598 małe drewniane pistolety, karabiny itp. 355 00:26:42,727 --> 00:26:47,190 Pamiętam, że był naprawdę cierpliwy, gdy waliliśmy młotkiem, przecinaliśmy 356 00:26:47,273 --> 00:26:48,608 i niszczyliśmy rzeczy. 357 00:26:52,487 --> 00:26:56,324 Mam piękne wspomnienia, za które jestem wdzięczny 358 00:26:57,492 --> 00:27:02,246 tej miłej i opiekuńczej osobie. 359 00:27:07,126 --> 00:27:09,253 Jest cudownym człowiekiem. 360 00:27:18,012 --> 00:27:20,890 Twój dziadek ma Alzheimera? 361 00:27:21,140 --> 00:27:25,937 Tak. Nie pamięta, kim jesteśmy, 362 00:27:26,104 --> 00:27:29,774 nie pamięta wnuków, a nawet swoich dzieci. 363 00:27:30,024 --> 00:27:34,570 Zapomina. I to łamie mi serce. 364 00:27:35,655 --> 00:27:40,868 Martwisz się, że możesz skończyć jak on? 365 00:27:42,495 --> 00:27:45,957 Kiedy coś nas przeraża, możemy całkiem się załamać, 366 00:27:46,040 --> 00:27:49,877 albo znaleźć motywację, by to przezwyciężyć i zrobić wszystko, 367 00:27:50,336 --> 00:27:54,924 żeby pokonać trudności. Chyba o to w tym chodzi, co nie? 368 00:27:55,091 --> 00:27:58,469 O to, by robić ile się da, 369 00:27:58,928 --> 00:28:00,179 żeby utrzymać mózg w zdrowiu. 370 00:28:00,388 --> 00:28:03,725 Można skupić się na pozytywach, zamiast zastanawiać się 371 00:28:03,850 --> 00:28:06,602 na ile maili muszę jeszcze odpowiedzieć, 372 00:28:06,686 --> 00:28:08,396 jakie będą recenzje nowego filmu 373 00:28:08,479 --> 00:28:10,064 i czy dostanę jeszcze pracę. 374 00:28:20,116 --> 00:28:23,661 Dzisiejsza wyprawa dała nam niezły wycisk, więc poszliśmy spać. 375 00:28:24,787 --> 00:28:28,916 Niezależnie od poziomu zmęczenia, zawsze jest mi ciężko zasnąć. 376 00:28:29,959 --> 00:28:32,211 Sen był jedną z głównych rzeczy, 377 00:28:32,336 --> 00:28:35,256 na których dr Peter Attia skupił się na naszej konsultacji. 378 00:28:40,428 --> 00:28:42,638 Chris, opowiedz mi o śnie. 379 00:28:42,847 --> 00:28:44,932 Uważasz, że dobrze sypiasz? 380 00:28:45,308 --> 00:28:48,311 Nie, nie bardzo. Budzę się w nocy. 381 00:28:48,478 --> 00:28:51,564 Pamiętam, że mam tak od małego. Mama często o tym mówi. 382 00:28:51,731 --> 00:28:55,401 Coś w tym jest, że noc i sen wzmacniają 383 00:28:55,651 --> 00:28:59,071 wszystkie obawy i poczucie winy. 384 00:28:59,197 --> 00:29:01,657 Często czułem, jakbym zrobił coś złego lub niepokojącego. 385 00:29:02,074 --> 00:29:05,161 Coś w tym musi być. 386 00:29:06,162 --> 00:29:09,290 To, co nie pozwala ci spać, 387 00:29:09,415 --> 00:29:12,668 wydaje się pochodzić z „małpiego umysłu”, który wszyscy posiadamy. 388 00:29:12,835 --> 00:29:16,339 To taka nerwica, przeżuwanie myśli. 389 00:29:17,131 --> 00:29:22,386 Sen nie jest czynnością bierną. Nie chodzi w nim o bycie nieświadomym. 390 00:29:22,887 --> 00:29:27,183 Tak naprawdę to aktywny czas, kiedy mózg się leczy. 391 00:29:27,517 --> 00:29:30,436 A w twoim przypadku, ze względu na zwiększone ryzyko, 392 00:29:30,520 --> 00:29:32,522 potraktujemy sen na poważnie. 393 00:29:32,772 --> 00:29:35,983 Wiemy, że nawet jedna nieprzespana noc 394 00:29:36,317 --> 00:29:39,946 prowadzi do gromadzenia się w mózgu toksyn, 395 00:29:40,404 --> 00:29:42,573 które zwiększają ryzyko zachorowania na Alzheimera. 396 00:29:42,657 --> 00:29:45,952 Sen wspaniale nas regeneruje na krótką metę, 397 00:29:46,035 --> 00:29:49,664 ale również chroni nas przed chorobami przewlekłymi. 398 00:29:53,501 --> 00:29:57,964 Działa to tak: gdy śpimy, śmieci, które nagromadziły się za dnia 399 00:29:58,047 --> 00:30:01,425 są zmywane przez rodzaj usług sprzątających 400 00:30:01,717 --> 00:30:03,219 zwanych układem glimfatycznym. 401 00:30:05,096 --> 00:30:08,724 Ale gdy się starzejemy i nie sypiamy prawidłowo, 402 00:30:08,933 --> 00:30:11,060 operacje sprzątające zaczynają być niedokładne. 403 00:30:12,436 --> 00:30:16,566 Szkodliwe odpady zaczynają się gromadzić szybciej, niż możemy je usunąć. 404 00:30:16,983 --> 00:30:18,317 Zakłócając pracę, 405 00:30:21,070 --> 00:30:25,032 powodując stany zapalne i potencjalnie prowadząc do Alzheimera. 406 00:30:25,241 --> 00:30:29,370 CHOROBA ALZHEIMERA 407 00:30:31,372 --> 00:30:34,125 Jest dużo rzeczy, które Chris może zrobić, 408 00:30:34,250 --> 00:30:36,502 by poprawić długość i jakość snu. 409 00:30:36,586 --> 00:30:37,712 EKSPERT OD DŁUGOWIECZNOŚCI 410 00:30:37,795 --> 00:30:39,046 Wpoić sobie proste nawyki, 411 00:30:39,130 --> 00:30:42,258 takie jak chodzenie spać i wstawanie o tych samych godzinach, 412 00:30:42,466 --> 00:30:44,510 zmniejszenie stresu przed snem 413 00:30:44,760 --> 00:30:46,888 oraz niesprawdzanie maili i mediów społecznościowych. 414 00:30:48,014 --> 00:30:50,057 Gdy biwakuje w lesie, to proste. 415 00:30:50,391 --> 00:30:53,394 Ale miejmy nadzieję, że wprowadzenie tych zmian po powrocie do domu 416 00:30:53,603 --> 00:30:57,648 będzie korzystne dla jego przyszłego zdrowia. 417 00:30:59,483 --> 00:31:02,069 Zdrowy sen nie jest jedyną rzeczą, 418 00:31:02,194 --> 00:31:03,654 jaką musi Chris ćwiczyć. 419 00:31:07,533 --> 00:31:08,618 Dobrze. 420 00:31:08,784 --> 00:31:12,163 W zasadzie przyswoił już wiele nawyków, 421 00:31:12,622 --> 00:31:15,625 które później pomogą mu w zapobieganiu choroby mózgu. 422 00:31:16,042 --> 00:31:17,251 O to chodzi! 423 00:31:17,668 --> 00:31:22,089 Poprzez okresowe poszczenie i dietę bogatą w warzywa i ryby, 424 00:31:22,465 --> 00:31:26,218 walczy ze starzeniem się komórek, które przyczyniają się do Alzheimera. 425 00:31:27,094 --> 00:31:28,429 Śmiać się, czy płakać. 426 00:31:30,890 --> 00:31:35,811 Podjęcie kroków w celu zmniejszenia stresu powinno pomóc w ochronie wspomnień. 427 00:31:36,562 --> 00:31:39,565 Wykazano, że wystawienie ciała na ekstremalne temperatury 428 00:31:39,774 --> 00:31:43,069 pomaga znacznie zmniejszyć ryzyko zachorowania na Alzheimera. 429 00:31:49,867 --> 00:31:51,911 Jak ci się spało? Było dość wilgotno. 430 00:31:52,286 --> 00:31:54,622 Było przepięknie z wodospadem w tle. 431 00:31:56,082 --> 00:31:58,501 Dźwięki wodospadu mnie uśpiły. 432 00:32:00,628 --> 00:32:03,756 Mamy drugi dzień i po dobrze przespanej nocy 433 00:32:03,839 --> 00:32:04,924 czuję się rześko. 434 00:32:11,222 --> 00:32:14,684 Wiem, że to tylko jeden dzień bez telefonu i maili, 435 00:32:14,850 --> 00:32:18,771 ale już czuję, że mój umysł jest czystszy i spokojniejszy. 436 00:32:19,730 --> 00:32:21,357 Nie mogę się doczekać, co dalej. 437 00:32:22,108 --> 00:32:24,652 Wiesz, w którym kierunku mamy dzisiaj iść? 438 00:32:25,945 --> 00:32:27,613 Dalej na północny zachód? 439 00:32:29,240 --> 00:32:30,324 No i gdzie to słońce? 440 00:32:30,616 --> 00:32:32,743 Myślę, że jeszcze na nie poczekamy. 441 00:32:33,369 --> 00:32:38,416 Miejmy nadzieje, że dotrzemy do Wrights Lookout na corroboree. 442 00:32:41,877 --> 00:32:43,921 Zmierzamy do Wrights Lookout, 443 00:32:44,046 --> 00:32:48,175 wyjątkowego miejsca spotkań rdzennych mieszkańców tego regionu, 444 00:32:48,718 --> 00:32:51,637 gdzie w przeszłości gromadziły się różne plemiona. 445 00:32:53,848 --> 00:32:56,892 Gdzie dokładnie jest corroboree? I co ma się tam wydarzyć? 446 00:32:57,143 --> 00:32:59,645 Trzy plemiona mają się tam spotkać, 447 00:32:59,729 --> 00:33:03,065 tańczyć, dzielić wiedzą 448 00:33:03,149 --> 00:33:06,277 - i wspólnie cieszyć się przyrodą. - Tak. 449 00:33:07,486 --> 00:33:10,614 Chodzi o poczucie połączenia ze światem zewnętrznym. 450 00:33:11,157 --> 00:33:13,659 Na pewno. Corroboree nie odbywało się tu 451 00:33:13,784 --> 00:33:15,703 już od ponad 100 lat, dlatego to będzie 452 00:33:15,786 --> 00:33:21,333 coś specjalnego, potężnego i podnoszącego na duchu. 453 00:33:25,254 --> 00:33:26,714 Robi się stromo. 454 00:33:30,134 --> 00:33:31,427 Masz sprzęt do wspinaczki? 455 00:33:33,512 --> 00:33:34,638 Spróbuję. 456 00:33:39,435 --> 00:33:43,022 Drugi dzień wyprawy to dla Chrisa zupełnie inne wyzwanie. 457 00:33:45,066 --> 00:33:46,442 Aby dostać się do Wrights Lookout, 458 00:33:46,650 --> 00:33:49,612 muszą się wspiąć na zbocze góry. 459 00:34:01,540 --> 00:34:03,876 Można uznać, że to trening dla ciała, 460 00:34:04,335 --> 00:34:06,462 ale także dla mózgu. 461 00:34:12,009 --> 00:34:13,677 Stary, wyglądasz jak kozica. 462 00:34:13,803 --> 00:34:14,929 Tak. 463 00:34:15,304 --> 00:34:17,181 Tyle pracy na siłce, powinieneś mnie nieść. 464 00:34:21,769 --> 00:34:22,978 Gdy ćwiczymy, 465 00:34:23,062 --> 00:34:26,565 nasze ciało wytwarza substancje chemiczne, które działają jak nawóz dla mózgu. 466 00:34:28,067 --> 00:34:30,986 Sprzyjają one wzrostowi i zdrowiu neuronów. 467 00:34:33,656 --> 00:34:35,366 - Jeszcze trochę. - Już prawie. 468 00:34:36,158 --> 00:34:40,121 Z wielu badań wiemy, że regularne ćwiczenia w średnim wieku 469 00:34:40,329 --> 00:34:42,832 mogą zmniejszyć szanse zachorowania na Alzheimera 470 00:34:43,124 --> 00:34:45,376 nawet o pięćdziesiąt procent. 471 00:34:48,462 --> 00:34:51,465 A ćwiczenia w połączeniu z wysiłkiem kognitywnym 472 00:34:51,799 --> 00:34:54,927 okazują się być bardzo potężnym narzędziem 473 00:34:55,302 --> 00:34:56,679 w walce z demencją. 474 00:34:58,639 --> 00:35:00,099 Nawet, gdy się starzejemy. 475 00:35:03,352 --> 00:35:08,983 MAGDEBURG NIEMCY 476 00:35:13,821 --> 00:35:17,533 Moja mama zmarła pięć lat temu. 477 00:35:19,243 --> 00:35:25,124 Niestety cierpiała na demencję. 478 00:35:26,542 --> 00:35:29,128 Cały czas mam z tyłu głowy, 479 00:35:29,211 --> 00:35:30,963 że też tak skończę, 480 00:35:31,046 --> 00:35:32,089 lub mogę skończyć. 481 00:35:34,550 --> 00:35:36,594 Jeden, dwa, trzy, cztery. 482 00:35:38,429 --> 00:35:42,349 Siedemdziesięcioletnia Gudrun co tydzień uczęszcza na zajęcia z tańca. 483 00:35:47,313 --> 00:35:52,359 Czasami nie czuję się tak dobrze, jak 30 lat temu. 484 00:35:54,695 --> 00:35:55,988 Ale przeważnie 485 00:35:56,113 --> 00:35:57,531 jestem w dobrej formie. 486 00:36:05,915 --> 00:36:10,502 To nie są zwyczajne lekcje tańca. To badania naukowe. 487 00:36:11,837 --> 00:36:15,049 A celem ich jest sprawdzenie, czy ćwiczenia takie jak taniec 488 00:36:15,132 --> 00:36:18,594 są dla starzejącego się mózgu bardziej korzystne niż zwykły trening. 489 00:36:20,221 --> 00:36:22,723 Taniec to nauka skomplikowanych ruchów. 490 00:36:22,848 --> 00:36:24,725 NIEMIECKIE CENTRUM CHORÓB NEURODEGENERACYJNYCH 491 00:36:24,808 --> 00:36:27,019 To nie jazda na rowerze, gdzie powtarzasz ruchy. 492 00:36:28,270 --> 00:36:33,734 Uważamy, że taniec jest lepszym sposobem na poprawę funkcjonowania mózgu, 493 00:36:33,817 --> 00:36:38,739 ponieważ łączy umiejętności kognitywne z fizycznymi. 494 00:36:44,536 --> 00:36:48,624 Naukowcy odkryli, że nasze mózgi mogą powodować rozwój 495 00:36:48,749 --> 00:36:52,002 nowych połączeń, nawet w późnym wieku. 496 00:36:55,464 --> 00:36:57,508 Jestem królikiem doświadczalnym! 497 00:36:58,217 --> 00:37:02,721 Notger i jego zespół chcą odkryć, w jakim stopniu taniec 498 00:37:02,888 --> 00:37:04,598 stymuluje ten wzrost. 499 00:37:06,433 --> 00:37:08,602 Szukają oznak pozytywnych zmian 500 00:37:08,852 --> 00:37:11,146 w części mózgu, która odpowiada za pamięć. 501 00:37:13,232 --> 00:37:18,112 Pokaż przednią część hipokampa. 502 00:37:24,576 --> 00:37:27,204 Widać tutaj wzrost. 503 00:37:28,497 --> 00:37:29,915 Dobrze to wygląda. 504 00:37:35,087 --> 00:37:38,048 Bardzo nam ulżyło, ponieważ wyniki pokazały, 505 00:37:38,132 --> 00:37:40,759 że taniec ma niesamowity potencjał 506 00:37:40,843 --> 00:37:43,512 w poprawie funkcjonowania i struktury mózgu. 507 00:37:44,388 --> 00:37:49,393 Mamy nadzieję, że taniec będzie mógł zapobiegać 508 00:37:49,476 --> 00:37:51,312 nowym przypadkom demencji. 509 00:37:54,565 --> 00:37:57,067 Imponujące są nie tylko wyniki Gundrun. 510 00:37:58,193 --> 00:38:01,280 Grupa taneczna pokazała znaczny wzrost w hipokampie 511 00:38:01,613 --> 00:38:04,366 w porównaniu z tymi, którzy poddali się konwencjonalnemu treningowi. 512 00:38:06,201 --> 00:38:09,788 Wyniki naprawdę mną wstrząsnęły. 513 00:38:11,248 --> 00:38:13,876 Teraz klepię się po plecach i mówię: 514 00:38:14,001 --> 00:38:15,627 „dobra robota”. 515 00:38:24,136 --> 00:38:27,222 Od paru godzin się wspinamy 516 00:38:27,431 --> 00:38:30,309 i wreszcie czuć, że Wrights Lookout jest w naszym zasięgu. 517 00:38:32,269 --> 00:38:34,146 - Prosto? - Tak. 518 00:38:48,077 --> 00:38:49,370 To tutaj? 519 00:38:57,795 --> 00:38:58,921 - Brawo, stary. - Udało się. 520 00:38:59,088 --> 00:39:00,130 Dobra robota. 521 00:39:02,966 --> 00:39:07,930 Udało nam się. Zrobiliśmy to bez telefonu, GPS'u, czy mapy. 522 00:39:09,390 --> 00:39:13,352 Mieliśmy tylko jedną rzecz, której ludzie przez tysiąclecia używali do nawigacji. 523 00:39:13,977 --> 00:39:15,145 Nasze mózgi. 524 00:39:15,646 --> 00:39:16,897 Przyszliśmy stamtąd. 525 00:39:17,689 --> 00:39:20,234 - Kawał drogi. - Zgadza się. 526 00:39:20,359 --> 00:39:22,277 Daje do myślenia, prawda? 527 00:39:28,826 --> 00:39:31,537 Gdy tak patrzę, ile z Otisem przeszliśmy 528 00:39:32,246 --> 00:39:33,997 i podziwiam piękno tego krajobrazu, 529 00:39:34,623 --> 00:39:37,626 myślę o tym, co powiedziała nam starszyzna przed wyprawą. 530 00:39:38,544 --> 00:39:42,464 „Słuchajcie swoimi uszami i patrzcie swoimi oczami”. 531 00:39:44,216 --> 00:39:45,968 Teraz wszystko ma sens. 532 00:39:46,468 --> 00:39:50,347 Jeśli zablokujemy hałas i naprawdę wsłuchamy się w świat przyrody, 533 00:39:50,806 --> 00:39:51,890 będziemy żyć lepiej. 534 00:39:55,436 --> 00:39:56,937 To były długie dwa dni, 535 00:39:58,689 --> 00:40:03,318 ale udało nam się zdążyć na spotkanie corroboree. 536 00:40:16,373 --> 00:40:21,170 W imieniu trzech plemion zapraszam was do wspólnego tańca. 537 00:40:22,421 --> 00:40:23,422 Oczywiście, dziękujemy. 538 00:40:24,882 --> 00:40:26,884 - Nie tańczę najlepiej. - Nie martw się! 539 00:40:27,593 --> 00:40:30,137 Myślałem, że będę tylko obserwował. 540 00:40:31,638 --> 00:40:33,765 Zacząłem się stresować. 541 00:40:51,492 --> 00:40:53,994 - Najpierw lewo, potem prawo. - Najpierw lewo, potem prawo. 542 00:40:54,077 --> 00:40:57,664 Dół, dół, ramiona, ramiona. 543 00:40:58,040 --> 00:40:59,082 Dobra. 544 00:40:59,458 --> 00:41:01,919 Dzięki cudownemu powitaniu przez wszystkich 545 00:41:02,002 --> 00:41:04,755 i ich zachętom, szybko się wkręciłem. 546 00:41:19,394 --> 00:41:21,355 Spojrzałem na Otisa 547 00:41:23,899 --> 00:41:27,152 i zrozumiałem, ile to dla niego znaczy. 548 00:41:31,698 --> 00:41:33,408 Spotkanie trzech plemion. 549 00:41:35,619 --> 00:41:41,542 Czuję, jakbym dostał pozwolenie, by do nich przynależeć. 550 00:41:42,834 --> 00:41:46,713 Ponieważ to zgromadzenie ma obudzić przodków 551 00:41:46,838 --> 00:41:49,550 w naszych wspomnieniach i opowieściach z ziemi. 552 00:41:52,261 --> 00:41:57,641 Nie tylko tworzę nowe i piękne wspomnienia… 553 00:42:01,019 --> 00:42:05,023 ale robię to z Chrisem i możemy o tym rozmawiać 554 00:42:05,107 --> 00:42:06,316 przez kolejne lata. 555 00:42:11,780 --> 00:42:13,448 Rozpocząłem tę przygodę z obawy, 556 00:42:13,574 --> 00:42:15,617 że na starość stracę wspomnienia. 557 00:42:19,496 --> 00:42:23,250 Ale uświadomiłem sobie, jak wiele zależy ode mnie. 558 00:42:26,920 --> 00:42:30,465 Recepta jest prosta. Jedz i śpij dobrze. 559 00:42:31,717 --> 00:42:34,803 Rzuć wyzwanie umysłowi i ciału z nowymi doświadczeniami, 560 00:42:35,137 --> 00:42:37,097 zanurz się w naturze, 561 00:42:37,723 --> 00:42:40,684 z dala od rozproszeń i stresu nowoczesnego życia. 562 00:42:42,894 --> 00:42:45,814 I najważniejsze, podziel się tym z ludźmi, których kochasz. 563 00:42:49,985 --> 00:42:52,654 Wszystko to jest proste do wykonania. 564 00:42:55,032 --> 00:42:57,034 Bo uwielbiam robić te rzeczy. 565 00:42:58,952 --> 00:43:00,579 Rzeczy, które chciałbym robić częściej. 566 00:43:02,080 --> 00:43:05,459 Mam nadzieję, że nie tylko będę żył szczęśliwiej i lepiej, 567 00:43:06,293 --> 00:43:10,922 ale też dam radość i szczęście rodzinie i przyjaciołom, tak jak mój dziadek. 568 00:43:12,758 --> 00:43:15,969 Razem stworzymy nowe, cenne wspomnienia, 569 00:43:16,303 --> 00:43:18,472 które będą ze mną do końca moich dni. 570 00:44:21,702 --> 00:44:23,704 Napisy: Bartłomiej Kołodziejczyk