1
00:00:06,256 --> 00:00:08,836
Stress beïnvloedt absoluut mijn slaap.
2
00:00:10,010 --> 00:00:12,180
Al een paar jaar.
3
00:00:12,262 --> 00:00:16,852
Tegenwoordig is het niet zo'n probleem.
Dat is niet waar. Dat is het wel.
4
00:00:20,729 --> 00:00:24,439
Ik val zonder problemen in slaap
en dan, om 02.30 uur...
5
00:00:25,483 --> 00:00:29,363
...krijg ik een stoot adrenaline
en gaan mijn hersens in overdrive.
6
00:00:29,446 --> 00:00:33,526
Heb ik daar last van? Of daar?
Laten we daar eens over nadenken.
7
00:00:38,580 --> 00:00:43,460
Ben je nerveus?
-Ik voel me misselijk.
8
00:00:51,176 --> 00:00:53,086
Soms weet ik niet eens waarom.
9
00:00:54,012 --> 00:00:56,062
Ik wil beter met die stress omgaan.
10
00:01:01,603 --> 00:01:03,403
Het is ineens echt.
11
00:01:03,938 --> 00:01:05,608
Niet omdat het balen is...
12
00:01:08,526 --> 00:01:10,896
...maar ook omdat het een killer is.
13
00:01:15,033 --> 00:01:20,413
Het blijkt dat de beste manier
om stress te lijf te gaan...
14
00:01:21,247 --> 00:01:22,667
...is de confrontatie aangaan.
15
00:01:28,213 --> 00:01:29,343
Dat doen we dus.
16
00:01:37,639 --> 00:01:42,019
DRIE DAGEN EERDER
SYDNEY, AUSTRALIË
17
00:01:44,229 --> 00:01:46,519
Vertel me eens waarvan je stress krijgt.
18
00:01:48,024 --> 00:01:51,904
De normale dingen. Maar het varieert ook.
19
00:01:51,986 --> 00:01:53,026
Zoals?
20
00:01:55,907 --> 00:01:58,617
Sorry.
-In hemelsnaam.
21
00:01:58,701 --> 00:02:00,371
Ik raak gestrest van deze auto.
22
00:02:04,707 --> 00:02:06,917
Stress is vaak
een groot deel van mijn leven.
23
00:02:08,086 --> 00:02:10,626
Daarom ben ik hier met dr Modupe Akinola.
24
00:02:10,839 --> 00:02:14,429
Een beroemd sociaal-psycholoog
met een baanbrekende aanpak tegen stress.
25
00:02:17,220 --> 00:02:19,760
Waar schoot je van in de stress?
26
00:02:19,931 --> 00:02:22,641
Wat was het vorige week?
-Ik heb drie kinderen. Dat is intens.
27
00:02:22,725 --> 00:02:24,515
Weet je?
-Dat is zo.
28
00:02:24,978 --> 00:02:28,858
Je probeert drie kinderen
gelukkig en gezond te houden.
29
00:02:29,983 --> 00:02:32,863
En soms moet ik ook nog werken en trainen.
30
00:02:34,279 --> 00:02:37,779
Afgelopen weekend
werd het me allemaal teveel...
31
00:02:37,866 --> 00:02:40,116
...en de kids waren zo druk.
We waren uit eten.
32
00:02:40,201 --> 00:02:43,001
Mensen keken naar ons
en ze namen vast ook foto's.
33
00:02:43,121 --> 00:02:46,881
Je bent slechtgehumeurd
en probeert niet boos te worden.
34
00:02:46,958 --> 00:02:49,878
Ik voelde mijn hartslag stijgen,
ik kreeg geen lucht.
35
00:02:53,006 --> 00:02:55,586
Het is belangrijk dat Chris verandert.
36
00:02:55,675 --> 00:02:58,215
Je voelt je niet alleen slecht
door stress.
37
00:02:58,678 --> 00:03:05,638
Het is dodelijk en draagt bij aan kanker,
suikerziekte en hartaandoeningen.
38
00:03:06,227 --> 00:03:09,937
We leren je manieren...
39
00:03:10,106 --> 00:03:14,396
...om je mindset te veranderen
om om te gaan met de stress die je voelt.
40
00:03:14,861 --> 00:03:17,661
Ik noem het 'je stress daten'.
41
00:03:18,114 --> 00:03:19,874
Je moet je stress daten.
42
00:03:20,158 --> 00:03:23,578
Ik heb een hechte relatie met mijn stress.
-Kijk wat het wil.
43
00:03:23,703 --> 00:03:25,963
We moeten er
een gezonde relatie van maken.
44
00:03:26,039 --> 00:03:27,789
Hij is een beetje verknipt.
45
00:03:28,791 --> 00:03:32,171
Iedereen kan zijn stress leren beheersen.
46
00:03:32,754 --> 00:03:36,304
Maar dan moeten we er wel
de confrontatie mee aangaan.
47
00:03:37,884 --> 00:03:40,474
Daarom leer ik Chris
tools en technieken...
48
00:03:40,720 --> 00:03:44,060
...waardoor hij kan omgaan
met de stress die onvermijdelijk is.
49
00:03:45,475 --> 00:03:48,265
Het klinkt raar, maar om dat te doen...
50
00:03:48,603 --> 00:03:53,943
...vraag ik Chris of hij zichzelf
in een stressvolle situatie wil plaatsen.
51
00:03:55,193 --> 00:03:59,743
Over drie dagen loop je over die kraan.
52
00:04:02,909 --> 00:04:07,539
Die toren is 900 feet hoog, 275 meter.
53
00:04:08,248 --> 00:04:09,288
Wacht even.
54
00:04:10,917 --> 00:04:11,957
Ja, dat is hoog.
55
00:04:12,043 --> 00:04:13,633
Je klinkt nerveus.
-Ik vraag me af...
56
00:04:13,878 --> 00:04:15,378
Ik ben nerveus. Heel erg.
57
00:04:15,505 --> 00:04:19,465
Waarom? Want...
-De dood speelt een grote rol.
58
00:04:19,550 --> 00:04:22,470
Speelt de dood een rol?
-Ik hou niet van hoogtes.
59
00:04:22,595 --> 00:04:25,175
Daar gaat dit niet om.
60
00:04:25,265 --> 00:04:29,225
Dit gaat erom dat je om kunt gaan...
61
00:04:29,352 --> 00:04:31,192
...met de emoties die je nu voelt.
62
00:04:31,521 --> 00:04:35,111
Je traint je brein om de stress
te accepteren en te omarmen...
63
00:04:35,525 --> 00:04:37,395
...zodat het ons later niet doodt.
64
00:04:37,485 --> 00:04:39,355
Straks kun je dit.
65
00:04:39,654 --> 00:04:43,374
Ik ben nieuwsgierig, opgewonden en bang.
66
00:04:45,118 --> 00:04:47,538
Ik weet wat je nu denkt.
67
00:04:48,746 --> 00:04:50,206
Waarom doe ik dit?
68
00:04:52,250 --> 00:04:55,420
De waarheid is
dat ik me meestal jong voel.
69
00:04:57,964 --> 00:05:00,094
Maar de klok tikt.
70
00:05:02,051 --> 00:05:03,471
Wat mijn leven verkort...
71
00:05:05,221 --> 00:05:06,971
...is al bezig vanbinnen.
72
00:05:08,308 --> 00:05:10,768
Gelukkig kan ik er iets aan doen.
73
00:05:14,397 --> 00:05:18,897
Daarom doe ik dit jaar
zes buitengewone challenges.
74
00:05:20,653 --> 00:05:23,573
Kom op.
-Ik vraag het uiterste van mezelf.
75
00:05:25,450 --> 00:05:28,410
Om te ontdekken hoe we allemaal...
76
00:05:28,828 --> 00:05:34,538
...de geheimen kunnen ontgrendelen
om gezonder en langer te leven.
77
00:05:36,711 --> 00:05:41,971
AFLEVERING ÉÉN
STRESSBESTENDIG
78
00:05:44,635 --> 00:05:46,095
Daar staat ze.
-Vooruit.
79
00:05:46,179 --> 00:05:48,179
Daar is ze.
-Dat lange, dunne ding.
80
00:05:48,473 --> 00:05:52,733
En dit lange, dunne ding
loopt zijn ondergang tegemoet.
81
00:05:53,686 --> 00:05:55,936
Vanaf hier lijkt ze niet kleiner.
82
00:05:57,565 --> 00:06:00,565
Over drie dagen is het tijd
voor deze geschifte uitdaging...
83
00:06:00,985 --> 00:06:05,655
...dus ik hoop dat mijn goede vrienden
Aaron Grist en Luke Zocchi me helpen.
84
00:06:06,741 --> 00:06:08,951
Als ik ernaar kijk, word ik misselijk.
-Ik zie de kraan.
85
00:06:09,035 --> 00:06:11,945
Ze is er klaar voor.
-Ze gaat op en neer.
86
00:06:12,080 --> 00:06:13,620
Het ziet er dubieus uit.
87
00:06:14,624 --> 00:06:16,634
Ze is enorm.
-Veel plezier.
88
00:06:17,668 --> 00:06:20,668
Meestal gaat het overdag harder waaien...
89
00:06:21,339 --> 00:06:23,879
Nu ik erover nadenk, weet ik niet
waarom ik ze heb meegevraagd.
90
00:06:24,050 --> 00:06:28,760
Zeker niet omdat Modupe me vandaag leert
hoe ik met stress kan omgaan.
91
00:06:29,013 --> 00:06:32,483
INTERNATIONAAL CONGRESCENTRUM
SYDNEY, AUSTRALIË
92
00:06:35,019 --> 00:06:38,189
Ik wil dat je het volgende doet.
Trek je shirt uit.
93
00:06:40,316 --> 00:06:43,896
Je krijgt dat shirt aan...
94
00:06:43,986 --> 00:06:47,116
...want daarmee kan ik
je fysiologische reacties meten.
95
00:06:47,698 --> 00:06:49,698
Het is net een jurk. Of een minirok.
96
00:06:49,826 --> 00:06:53,496
Het is een singlet.
NASA-astronauten dragen ze.
97
00:06:53,579 --> 00:06:55,829
Echt?
-Trek je shirt uit.
98
00:06:55,957 --> 00:06:56,957
Help me eens.
99
00:06:57,041 --> 00:06:58,581
Ziezo.
100
00:06:58,668 --> 00:07:00,038
Hij heeft push-ups gedaan.
101
00:07:00,169 --> 00:07:02,839
Hij spant zijn spieren.
-Ik span mijn spieren niet.
102
00:07:03,881 --> 00:07:07,391
Het moet strak zitten voor het signaal.
Zit het zo goed?
103
00:07:07,468 --> 00:07:09,508
Mijn houding is ook relaxed.
-Opschepper.
104
00:07:09,804 --> 00:07:12,314
Doe dit over je hoofd.
105
00:07:12,390 --> 00:07:15,390
Dit gedeelte moet daar komen.
106
00:07:15,643 --> 00:07:17,193
Dat meet je bloeddruk.
107
00:07:18,312 --> 00:07:20,362
Om Chris voor te bereiden...
108
00:07:20,440 --> 00:07:24,530
...wil ik dat hij
een stressvolle situatie ervaart...
109
00:07:24,777 --> 00:07:30,277
...die hem helpt te begrijpen
hoe zijn geest zijn lichaam beïnvloedt.
110
00:07:30,450 --> 00:07:32,950
Je ziet je bloeddruk.
-Bloeddruk?
111
00:07:33,119 --> 00:07:35,909
We zien je ademhaling en je hartslag.
112
00:07:36,205 --> 00:07:38,955
Duidelijk.
-Je zit nu op 65 slagen per minuut.
113
00:07:39,041 --> 00:07:45,131
Dit is je ijkpunt.
De rest wordt hiermee vergeleken.
114
00:07:46,757 --> 00:07:49,507
Ik heb Chris' hartslag gemeten in rust...
115
00:07:49,969 --> 00:07:54,349
...en ik kijk hoe hij verandert
als hij iets doet dat stress veroorzaakt.
116
00:07:54,891 --> 00:07:56,731
Ik zie die hand.
-Ja?
117
00:07:57,602 --> 00:08:02,732
Ik wil dat hij een VR-versie meemaakt
van de wandeling over de kraan.
118
00:08:03,024 --> 00:08:06,494
Loop naar het einde van de plank.
119
00:08:07,028 --> 00:08:08,108
Ga maar.
120
00:08:09,447 --> 00:08:10,487
Tot kijk, mensen.
121
00:08:16,704 --> 00:08:19,124
Het is hoog, hè?
-Ja.
122
00:08:19,832 --> 00:08:21,712
De VR-ervaring is fascinerend.
123
00:08:25,546 --> 00:08:28,836
Een deel van mijn brein
weet heel goed dat het niet echt is.
124
00:08:29,091 --> 00:08:31,891
Het andere deel schreeuwt:
'Dit is knetter. Wat doen we hier?
125
00:08:31,969 --> 00:08:34,349
We gaan dood.' Ik voel het in mijn maag.
126
00:08:34,430 --> 00:08:38,310
Dezelfde nerveuze energie die ik
zou voelen als ik op een gebouw zou staan.
127
00:08:39,685 --> 00:08:43,145
Zijn hartslag was 65
en gaat absoluut omhoog.
128
00:08:43,898 --> 00:08:46,568
Zijn ademhaling stijgt. Het was 12.
129
00:08:47,193 --> 00:08:48,283
Hij is bang.
130
00:08:49,237 --> 00:08:52,157
Ik voel me erg instabiel.
131
00:08:52,615 --> 00:08:53,985
Ik kan het niet.
132
00:08:55,785 --> 00:08:58,445
Ook al is Chris niet echt in gevaar...
133
00:08:58,579 --> 00:09:02,039
...zijn brein ervaart een dreiging
en zijn stressniveau stijgt.
134
00:09:02,416 --> 00:09:05,166
Het is de klassieke
vecht-of-vluchtreactie.
135
00:09:09,715 --> 00:09:14,045
Als mijn brein stress ervaart,
gaat er als het ware een schakelaar om.
136
00:09:14,971 --> 00:09:17,931
Mijn zenuwen schoppen
mijn hele systeem in de war...
137
00:09:19,016 --> 00:09:22,306
...waardoor een golf hormonen
in mijn bloedbaan komt.
138
00:09:23,312 --> 00:09:28,362
Mijn ademhaling stijgt,
mijn hart gaat tekeer. Ik voel me scherp.
139
00:09:29,860 --> 00:09:35,280
In gevaarlijke situaties helpt die energie
om te vechten of vluchten.
140
00:09:36,367 --> 00:09:37,487
VECHTEN OF VLUCHTEN
141
00:09:37,577 --> 00:09:42,327
Als het voorbij is, zou mijn stresscircuit
uit moeten schakelen. Niets gebeurd.
142
00:09:43,249 --> 00:09:45,209
Maar als onze stress niet weggaat...
143
00:09:45,876 --> 00:09:49,586
...blijft een van de hormonen,
cortisol, doorstromen...
144
00:09:51,048 --> 00:09:54,138
...en sluit ons vecht-of-vluchtcircuit
niet volledig af.
145
00:09:55,469 --> 00:10:00,139
Dat kan leiden tot burn-outs,
wat leidt tot een hoge bloeddruk...
146
00:10:00,349 --> 00:10:04,229
...een verward immuunsysteem
en een verhoogde bloedsuikerspiegel.
147
00:10:04,770 --> 00:10:07,610
Ze verhogen allemaal het risico
op een dodelijke ziekte.
148
00:10:11,861 --> 00:10:12,781
Zo bizar.
149
00:10:13,696 --> 00:10:15,066
Ging mijn hartslag omhoog?
150
00:10:15,156 --> 00:10:17,026
Het was interessant.
151
00:10:17,116 --> 00:10:20,286
Toen je omhoog ging,
steeg hij om je de energie te geven...
152
00:10:20,369 --> 00:10:22,289
...om te doen wat je moest doen.
153
00:10:22,872 --> 00:10:28,502
Als hij echter de hele dag door
zo hoog blijft, is dat...
154
00:10:29,003 --> 00:10:30,423
...minder gezond en functioneel.
155
00:10:30,671 --> 00:10:33,721
Dat betekent dat je lichaam
zich niet uitschakelt...
156
00:10:34,008 --> 00:10:36,048
...en rust zoals de bedoeling is.
157
00:10:36,135 --> 00:10:39,635
Ik dacht: dit wordt ruk als het menens is.
158
00:10:39,930 --> 00:10:41,520
Daar gaan we juist aan werken.
159
00:10:41,599 --> 00:10:43,559
Zoc, probeer jij het eens.
160
00:10:45,186 --> 00:10:47,516
Mijn vriend Zoc heeft hoogtevrees.
161
00:10:47,647 --> 00:10:48,727
Ziezo.
162
00:10:49,106 --> 00:10:53,106
Dit lijkt me een goede kans
om zijn vecht-of-vluchtreactie te testen.
163
00:11:05,247 --> 00:11:07,957
Kom op.
-Ik sta te trillen.
164
00:11:08,042 --> 00:11:10,292
Moet je zijn benen zien. Ga.
-Het gaat niet.
165
00:11:10,419 --> 00:11:11,749
Doe het.
-Vooruit, Zoc.
166
00:11:11,837 --> 00:11:13,377
Ga.
-Vooruit.
167
00:11:13,464 --> 00:11:14,474
Ik kan het niet.
168
00:11:14,715 --> 00:11:16,545
Ga, zet drie, vier stappen.
169
00:11:16,634 --> 00:11:18,474
Goed zo.
-Ga.
170
00:11:19,553 --> 00:11:21,263
Kom op, Zoochie.
-Vooruit, Zoc.
171
00:11:21,889 --> 00:11:24,809
Het helpt als je tegen jezelf praat.
-Ik kan dit, Luke.
172
00:11:29,855 --> 00:11:34,355
Dat voelde echt.
Het voelde alsof ik viel.
173
00:11:35,069 --> 00:11:38,069
Je snapt niet hoe echt dit voelt.
-Wat bedoel je?
174
00:11:40,449 --> 00:11:43,039
Dat is zo...
-Ik ben niet zo erg als Zoc...
175
00:11:43,285 --> 00:11:45,325
...maar ik hou ook niet van hoogtes.
176
00:11:46,163 --> 00:11:50,793
Door de VR ben ik huiveriger
voor de wandeling dan hiervoor.
177
00:11:51,335 --> 00:11:54,875
Maar als Modupe's training me kan helpen
om mijn stress te verlagen...
178
00:11:54,964 --> 00:11:58,884
...en mijn kans om ziek te worden,
dan ga ik ervoor.
179
00:12:01,512 --> 00:12:04,642
TWEE DAGEN TOT DE KRAANWANDELING
180
00:12:04,724 --> 00:12:08,564
Ik wil Chris laten zien dat hij
zijn gezondheidsrisico kan verlagen...
181
00:12:09,019 --> 00:12:14,279
...door zijn stressreactie te verminderen
door zijn geest en lichaam te beheersen.
182
00:12:14,817 --> 00:12:19,697
Dat hij, zelfs als hij
over de kraan loopt, dat rustig doet.
183
00:12:20,531 --> 00:12:23,871
AQUACENTRUM
SYDNEY OLYMPISCH PARK
184
00:12:24,410 --> 00:12:27,830
Om hem de aankomende twee dagen
voor te bereiden op de challenge...
185
00:12:28,164 --> 00:12:33,044
...wil ik dat Chris samenwerkt
met mensen die extreme stress ervaren...
186
00:12:33,210 --> 00:12:35,050
...op regelmatige basis.
187
00:12:38,883 --> 00:12:42,143
Ik ga je voorstellen aan twee officieren
van de speciale eenheden.
188
00:12:42,261 --> 00:12:44,051
Harry en Justin.
-Hoe gaat het?
189
00:12:44,388 --> 00:12:45,558
Goed. Bedankt.
-Hoi, Chris.
190
00:12:46,515 --> 00:12:50,015
Welkom bij de weerbaarheidstraining
van de speciale eenheden.
191
00:12:50,102 --> 00:12:53,982
Bedankt.
-Je gaat een drownproofing-oefening doen.
192
00:12:54,064 --> 00:12:56,534
De speciale eenheden oefenen dat ook.
193
00:12:56,859 --> 00:12:59,319
Hij is bedoeld
om je stress te laten ervaren...
194
00:12:59,945 --> 00:13:02,905
...maar ik leer je
hoe je ermee om kunt gaan.
195
00:13:02,990 --> 00:13:07,750
De oefening is bedoeld om onze mensen
mentaal sterker te maken.
196
00:13:08,037 --> 00:13:11,827
Tijdens de oefening
zijn je voeten en handen geboeid.
197
00:13:16,879 --> 00:13:21,049
Ik voel me gestrest in situaties
waarop ik me niet heb kunnen voorbereiden.
198
00:13:21,759 --> 00:13:24,349
Er gaan allerlei stomme dingen
door mijn hoofd.
199
00:13:25,095 --> 00:13:27,845
Wat als ik echt verdrink?
200
00:13:29,642 --> 00:13:32,732
Als je onder water denkt
dat je van je stokje gaat...
201
00:13:33,103 --> 00:13:36,403
...kom je terug naar het oppervlak
zodat we je daar kunnen redden.
202
00:13:36,941 --> 00:13:39,321
Als je ingaat tegen onze instructies...
203
00:13:39,401 --> 00:13:42,071
...of als je flauwvalt of verdrinkt,
ben je gezakt.
204
00:13:43,280 --> 00:13:44,490
Ben je zover?
-Ja.
205
00:13:44,615 --> 00:13:46,575
De eerste taak, dobberen. Vooruit.
206
00:14:05,719 --> 00:14:08,889
Ik moet 20 keer de bodem aantikken...
207
00:14:09,390 --> 00:14:12,810
...waardoor ik maar heel kort
kan inademen.
208
00:14:14,854 --> 00:14:17,654
In een ritme. Haal adem. Ritme.
209
00:14:22,945 --> 00:14:24,945
Ik weet dat ik genoeg zuurstof heb...
210
00:14:26,073 --> 00:14:28,333
...en ik weet
dat ze me niet laten verdrinken.
211
00:14:29,326 --> 00:14:33,786
Maar ik voel mijn hart tekeer gaan
en de stress toenemen.
212
00:14:35,749 --> 00:14:37,589
Koprol onder water, als je zover bent.
213
00:14:43,132 --> 00:14:45,092
Ik voel mijn longen branden.
214
00:14:50,472 --> 00:14:52,642
Gezakt. Zwem twee baantjes.
215
00:14:58,772 --> 00:15:03,112
Het is zwaar en het wordt steeds zwaarder.
216
00:15:05,821 --> 00:15:07,111
Twee keer gezakt.
217
00:15:08,657 --> 00:15:09,657
Hoe doet hij het?
218
00:15:09,742 --> 00:15:10,872
Hij zinkt.
219
00:15:13,162 --> 00:15:14,462
Blijf drijven.
220
00:15:21,003 --> 00:15:24,213
Ik kan mijn hoofd niet eens optillen
om adem te halen.
221
00:15:28,886 --> 00:15:30,176
Nu slaat de paniek toe.
222
00:15:53,202 --> 00:15:57,292
Chris was niet echt een succes, behalve...
223
00:15:57,373 --> 00:15:59,963
Niets, eigenlijk.
Je bent overal voor gezakt.
224
00:16:01,126 --> 00:16:02,246
Hoe gaat het?
225
00:16:02,711 --> 00:16:06,471
Het was zwaar
en er kwam zoveel techniek bij kijken.
226
00:16:06,548 --> 00:16:09,588
Ik denk dat je...
227
00:16:12,388 --> 00:16:14,928
...moet zorgen dat je niet panikeert.
228
00:16:15,015 --> 00:16:18,095
Niet veel mensen
ondergaan drownproofing.
229
00:16:18,185 --> 00:16:20,845
Maar iedereen
is weleens buiten zijn comfortzone.
230
00:16:21,438 --> 00:16:24,478
We ervaren situaties
waarop we niet zijn voorbereid...
231
00:16:24,566 --> 00:16:27,646
...en zeggen tegen onszelf
dat we mislukkelingen zijn.
232
00:16:28,195 --> 00:16:31,155
Je kunt positieve zelfspraak proberen.
233
00:16:31,407 --> 00:16:36,657
Zo herkader je je negatieve gedachten.
234
00:16:37,830 --> 00:16:40,960
Kan ik ze ombuigen
naar een positievere manier van denken?
235
00:16:41,458 --> 00:16:45,878
Hoe kan ik dit anders doen?
Wat win ik met deze ervaring?
236
00:16:47,381 --> 00:16:52,511
Door positieve zelfspraak beseft Chris
dat ons vecht-of-vluchtsysteem...
237
00:16:52,720 --> 00:16:55,260
...niet alleen reageert
op de buitenwereld.
238
00:16:55,764 --> 00:17:00,104
Onze eigen gedachten en emoties
beïnvloeden dat circuit ook.
239
00:17:00,185 --> 00:17:01,185
STRESSBESTENDIG
240
00:17:01,270 --> 00:17:05,770
Als ik onder druk sta
en denk dat het me niet lukt...
241
00:17:07,735 --> 00:17:09,395
...drukt mijn brein op de paniekknop...
242
00:17:11,071 --> 00:17:16,041
...en vertelt mijn vecht-of-vluchtcircuit
om zich voor te bereiden op het ergste.
243
00:17:17,453 --> 00:17:20,463
Slagaders en aders vernauwen zich,
omdat ze gevaar verwachten...
244
00:17:20,998 --> 00:17:23,078
...en sturen bloed naar mijn kern.
245
00:17:23,167 --> 00:17:25,587
Dat vermindert de kans
dat ik doodbloed.
246
00:17:27,087 --> 00:17:31,337
Maar omdat er nu minder bloed
naar mijn spieren en brein stroomt...
247
00:17:31,425 --> 00:17:34,465
...neemt mijn mentale
en fysieke kracht af.
248
00:17:35,471 --> 00:17:38,101
Door positiever te denken...
249
00:17:38,557 --> 00:17:40,977
...kan ik deze fysieke respons omkeren.
250
00:17:42,519 --> 00:17:47,359
Mijn bloedvaten openen zich weer
zodat ik de energie heb om door te gaan.
251
00:17:49,610 --> 00:17:54,160
Ik ben nog steeds gespannen,
maar mijn stress werkt niet meer tegen me.
252
00:17:56,075 --> 00:18:00,035
We gaan terug het zwembad in
om te zien hoe goed je drijft.
253
00:18:01,497 --> 00:18:02,787
Daar ga je.
254
00:18:10,506 --> 00:18:11,796
Dit wordt vreselijk.
255
00:18:12,382 --> 00:18:15,802
In het water voel ik weer dezelfde druk.
256
00:18:19,306 --> 00:18:21,346
En dan doe ik wat Modupe me vertelde.
257
00:18:21,433 --> 00:18:25,273
Ik sluit alle negatieve gedachten af
en zeg tegen mezelf:
258
00:18:25,354 --> 00:18:30,034
'Ik kan dit. Ik heb genoeg zuurstof.
Ik verdrink niet.'
259
00:18:31,318 --> 00:18:32,898
Kom op.
260
00:18:42,121 --> 00:18:44,161
Ik voel me kalm worden.
261
00:18:46,917 --> 00:18:50,417
Ik focus me op mijn ritme
en ik weet dat het me lukt.
262
00:18:51,505 --> 00:18:52,795
Dit is beter.
-Ja.
263
00:18:52,965 --> 00:18:55,675
Hij komt in een goed ritme.
-Een goed ritme.
264
00:18:55,759 --> 00:18:58,349
Hij is relaxed. Hij denkt na.
265
00:18:58,470 --> 00:19:00,430
Hij maakt gebruik van je tools.
266
00:19:01,640 --> 00:19:04,730
Als laatste moet je je masker opduiken.
267
00:19:08,856 --> 00:19:11,526
Kom op, grote hond. Vind hem.
268
00:19:14,319 --> 00:19:18,569
Ik voel me positiever, zekerder
en sterker in het water.
269
00:19:19,741 --> 00:19:22,201
Alsof mijn stress
me niet langer tegenhoudt.
270
00:19:33,213 --> 00:19:34,843
Vooruit.
271
00:19:41,346 --> 00:19:43,596
Breng hem hier.
272
00:19:45,100 --> 00:19:46,730
Draai je rug naar de muur.
273
00:19:46,852 --> 00:19:49,232
Zo ja. Klaar? Een, twee, drie.
274
00:19:52,274 --> 00:19:54,074
Hoe voelde dat?
275
00:19:54,985 --> 00:19:57,695
Dat was iets heftiger.
276
00:19:57,779 --> 00:20:00,909
De tweede keer dreef je veel beter.
277
00:20:01,074 --> 00:20:03,244
Dat is de positieve zelfspraak.
278
00:20:03,327 --> 00:20:06,207
Vanaf nu moet je leren hoe je...
279
00:20:06,288 --> 00:20:09,708
...deze psychologische tools
kunt integreren in je dagelijkse leven.
280
00:20:10,167 --> 00:20:13,207
Zelfs bij een script of een opname.
281
00:20:13,295 --> 00:20:15,795
Heb je dan weleens negatieve gedachten?
282
00:20:16,298 --> 00:20:20,838
Als ik niet genoeg voorbereid ben
of het script niet ken.
283
00:20:20,928 --> 00:20:22,388
Heb je weleens doemgedachten?
284
00:20:22,638 --> 00:20:24,508
Vroeger wel.
285
00:20:24,598 --> 00:20:27,808
Ze verlamden me. Ik kon niet praten...
286
00:20:27,893 --> 00:20:31,403
...en dacht: als ik dit verkloot
dan gaat niemand naar deze film.
287
00:20:31,480 --> 00:20:32,650
Dan flopt de film.
288
00:20:32,731 --> 00:20:35,821
Dat dus.
-Het moet perfect zijn, maar dat kan niet.
289
00:20:35,901 --> 00:20:39,201
Niets verloopt perfect,
dus verander het in positieve zelfspraak.
290
00:20:39,279 --> 00:20:42,779
'Ik doe dit altijd.
Ik kan opnieuw beginnen.'
291
00:20:54,294 --> 00:20:57,594
Vandaag werkte ik met de soldaten
in het zwembad.
292
00:20:57,714 --> 00:21:02,054
We lagen veel in het water
en het was erg vermoeiend en zwaar.
293
00:21:02,344 --> 00:21:04,014
Vooral voor mijn longen.
294
00:21:06,556 --> 00:21:11,976
Het is interessant dat ik mezelf blootstel
aan stressvolle situaties...
295
00:21:12,062 --> 00:21:15,612
...en me op mijn gemak ga voelen
in ongemakkelijke omgevingen...
296
00:21:15,691 --> 00:21:16,821
...en daar gaat dit om.
297
00:21:16,984 --> 00:21:20,404
Hopelijk kan ik dit meenemen
naar mijn normale leven.
298
00:21:20,570 --> 00:21:25,120
Het draait om perspectief.
Dit absorbeer ik door deze ervaring.
299
00:21:25,826 --> 00:21:31,036
Onze vecht-of-vluchtreactie
fluctueert constant...
300
00:21:31,498 --> 00:21:35,668
...door onbelangrijke dingen.
301
00:21:39,923 --> 00:21:42,473
Mijn ogen doen pijn van het chloor.
302
00:21:45,012 --> 00:21:48,272
Maar dat is nog het minste
van mijn problemen.
303
00:21:49,099 --> 00:21:52,479
Ik stap zo van een gebouw af.
304
00:21:57,357 --> 00:22:01,317
Chris vindt de kraan-uitdaging spannend.
305
00:22:02,154 --> 00:22:05,414
Maar ik wil dat hij beseft
dat deze technieken niet alleen...
306
00:22:05,490 --> 00:22:08,580
...helpen om de ongezonde stress
te verlagen.
307
00:22:09,995 --> 00:22:15,325
Ze kunnen ons ook helpen om te presteren
als we onder grote druk staan.
308
00:22:23,759 --> 00:22:26,299
Na een ongeluk in 2013...
309
00:22:26,762 --> 00:22:30,432
...is Faith Dickey volledig anders
gaan denken over stress.
310
00:22:32,434 --> 00:22:35,654
Ik reed naar huis voor de feestdagen.
311
00:22:35,729 --> 00:22:41,029
Mijn auto reed over een glad stuk
en op dat moment realiseerde ik me...
312
00:22:41,109 --> 00:22:47,029
...dat ik het oké zou vinden
als ik zou sterven.
313
00:22:58,126 --> 00:23:03,796
Na dat ongeluk besefte ik
dat je van stress je vriend moet maken.
314
00:23:04,299 --> 00:23:06,129
Je moet er om mee leren gaan.
315
00:23:13,934 --> 00:23:16,564
Als je risico's vermijdt...
316
00:23:19,064 --> 00:23:21,274
...leer je nooit waartoe je in staat bent.
317
00:23:27,364 --> 00:23:28,574
Dit moet veren.
318
00:23:32,244 --> 00:23:35,374
Hoe is de spanning?
-Goed.
319
00:23:36,206 --> 00:23:40,706
Sinds haar ongeluk heeft Faith
wereldrecords gebroken met highlining.
320
00:23:41,169 --> 00:23:45,219
Een sport die het uiterste vergt
van je hersens en je lichaam.
321
00:23:47,008 --> 00:23:51,558
Ik kan me makkelijk gek laten maken
door de angst en stress.
322
00:23:52,222 --> 00:23:54,642
Want angst is een natuurlijke reactie...
323
00:23:54,724 --> 00:23:59,194
...als je hoog boven de grond bent
op een wiebelende lijn boven een leegte.
324
00:24:03,608 --> 00:24:08,408
Ik heb een arsenaal aan hulpmiddelen
om over de highline te lopen.
325
00:24:09,614 --> 00:24:10,664
Haal adem.
326
00:24:11,575 --> 00:24:15,865
Soms is een positieve gedachte
het enige wat ik nodig heb...
327
00:24:15,954 --> 00:24:17,334
...voor die ene stap.
328
00:24:17,414 --> 00:24:18,624
Je kunt het.
329
00:24:20,417 --> 00:24:23,917
Het lijkt alsof ik
tegen mezelf roep: 'Kom op.'
330
00:24:25,672 --> 00:24:28,012
'Kom op.'
331
00:24:34,389 --> 00:24:36,809
'Relax, je kunt het.'
332
00:24:44,733 --> 00:24:49,243
Het is grappig dat zelfspraak
zo lonend kan zijn.
333
00:24:57,704 --> 00:25:02,254
Als ik halverwege de highline ben
en de wind steekt op...
334
00:25:08,590 --> 00:25:09,590
Kom op.
335
00:25:09,674 --> 00:25:14,724
...dan gebruik ik een andere techniek
uit mijn arsenaal om ermee om te gaan.
336
00:25:16,640 --> 00:25:18,730
Sommige mensen noemen het segmentatie.
337
00:25:20,060 --> 00:25:22,690
Ik probeer niet te denken
aan de hele uitdaging.
338
00:25:23,980 --> 00:25:26,730
Ik breek hem op in stukjes.
339
00:25:30,111 --> 00:25:33,741
Ik concentreer me op
de individuele stappen.
340
00:25:34,699 --> 00:25:36,119
Haal adem.
341
00:25:36,701 --> 00:25:38,621
De ene voet voor de andere.
342
00:25:41,790 --> 00:25:44,750
En die ene stap stuwt me naar de overkant.
343
00:25:51,508 --> 00:25:53,388
Ik loop door de angst heen.
344
00:25:57,305 --> 00:25:59,425
Ik probeer hem niet weg te duwen.
345
00:26:00,141 --> 00:26:03,731
Dat helpt me ook op andere vlakken.
346
00:26:04,229 --> 00:26:09,279
Als ik een sollicitatiegesprek heb,
een alledaagse stressvolle situatie...
347
00:26:10,193 --> 00:26:13,323
...kan ik overbrengen
wat ik heb geleerd op de highline.
348
00:26:16,199 --> 00:26:19,409
Dingen waar ik vroeger stress van kreeg...
349
00:26:20,370 --> 00:26:22,290
...hebben minder effect op me.
350
00:26:26,751 --> 00:26:30,711
Als ik erover nadenk
is er maar weinig wat stress veroorzaakt.
351
00:26:31,089 --> 00:26:34,589
Mijn gezin is gezond en gelukkig.
Ik ben trots op mijn carrière.
352
00:26:34,926 --> 00:26:38,256
Maar toch voel ik de stress aan me vreten.
353
00:26:39,556 --> 00:26:43,556
Dus om later ook gezond te blijven
wil ik er iets aan doen.
354
00:26:50,108 --> 00:26:54,948
Wat veel stress veroorzaakt...
355
00:26:55,030 --> 00:26:57,410
...is als ik veel op mijn bord heb.
356
00:26:57,490 --> 00:27:02,620
Ik werk aan teveel projecten
en ik heb teveel e-mails en telefoontjes.
357
00:27:02,704 --> 00:27:04,414
Dat is overweldigend.
358
00:27:04,914 --> 00:27:10,214
Het is belangrijk om erachter te komen
waarom je overal 'ja' op zegt.
359
00:27:10,295 --> 00:27:13,125
Toen ik begon met acteren...
360
00:27:13,256 --> 00:27:16,046
Mijn ouders hadden vroeger weinig geld...
361
00:27:16,134 --> 00:27:17,144
...en...
362
00:27:17,802 --> 00:27:20,642
Ik vroeg mijn vader
wanneer hij zijn schulden ging aflossen.
363
00:27:20,722 --> 00:27:24,562
'Nooit, we sterven met schulden.'
364
00:27:25,143 --> 00:27:27,653
Dat vind en vond ik heel erg.
365
00:27:28,104 --> 00:27:29,154
Weet je?
366
00:27:29,773 --> 00:27:34,033
Ik besloot dat ik dat niet wilde
voor mezelf en mijn gezin.
367
00:27:35,362 --> 00:27:39,282
Eerlijk gezegd ging ik acteren
om mijn ouders financieel te helpen...
368
00:27:39,491 --> 00:27:43,241
...maar ik blijf denken
dat het zo voorbij kan zijn.
369
00:27:43,328 --> 00:27:46,208
Het verdwijnt als ik dit niet doe.
370
00:27:46,331 --> 00:27:52,171
Maar dan is er een momentum
en alles stapelt zich op en dan...
371
00:27:52,629 --> 00:27:54,549
Als een klap in je gezicht.
372
00:27:57,467 --> 00:28:01,467
Het wordt Chris te veel
als de druk in zijn leven te groot wordt.
373
00:28:01,930 --> 00:28:05,640
Ik heb een techniek die hem kan helpen
bij die heftige gevoelens.
374
00:28:06,226 --> 00:28:11,016
Daarom ga ik hem testen
met een stressvolle oefening.
375
00:28:12,816 --> 00:28:16,276
BRANDWEER EN REDDINGSBRIGADE
376
00:28:24,744 --> 00:28:29,754
Vandaag wil ik je blootstellen
aan een ander soort extreme stress.
377
00:28:30,417 --> 00:28:33,127
Het heeft vast iets met vuur te maken.
-Inderdaad.
378
00:28:42,929 --> 00:28:47,269
Gisteren verdronk ik bijna
en vandaag verbrand ik.
379
00:28:49,602 --> 00:28:52,692
Ik word niet blootgesteld aan stress,
ik word gemarteld.
380
00:28:55,066 --> 00:28:56,476
Er is brand. Kom op.
381
00:28:58,111 --> 00:29:00,611
Zoc deed het zo goed tijdens de VR-test...
382
00:29:01,239 --> 00:29:03,699
...dat hij vast iets heeft
aan de tips van Modupe.
383
00:29:05,326 --> 00:29:08,996
Gisteren oefenden we met zelfspraak,
maar soms...
384
00:29:09,080 --> 00:29:11,670
...als je je midden in de actie bevindt...
385
00:29:11,750 --> 00:29:16,050
...en je je adrenaline voelt stromen
en je hartslag stijgen...
386
00:29:16,129 --> 00:29:18,669
...is het belangrijk om te blijven ademen.
387
00:29:19,424 --> 00:29:23,344
Hulpverleners doen dat
en het heet box breathing.
388
00:29:23,511 --> 00:29:28,271
Adem in, hou vast, adem uit, hou vast.
389
00:29:28,600 --> 00:29:30,520
Stel je vier kanten van een doos voor.
390
00:29:31,728 --> 00:29:34,358
Je doet het volgende.
391
00:29:35,064 --> 00:29:38,534
Adem vier seconden in,
hou hem vier seconden vast...
392
00:29:38,735 --> 00:29:42,065
...adem vier seconden uit,
hou hem vier seconden vast.
393
00:29:42,322 --> 00:29:48,952
Dat is het proces. Vier seconden.
Adem in, hou vast, adem uit, hou vast.
394
00:29:49,078 --> 00:29:54,628
Adem, een, twee, drie, vier.
Pauze, een, twee, drie, vier.
395
00:29:54,959 --> 00:29:58,709
Dit is een extreme situatie,
maar je kunt je...
396
00:29:58,797 --> 00:30:02,627
...situaties voorstellen
waarbij je je hartslag voelt stijgen...
397
00:30:03,051 --> 00:30:05,221
...en je deze techniek kunt toepassen.
-Adem.
398
00:30:05,386 --> 00:30:08,056
Adem erdoorheen.
-Ik snap het.
399
00:30:08,598 --> 00:30:12,728
Deze eenvoudige ademhalingstechniek
laat zien dat de stresssignalen...
400
00:30:12,811 --> 00:30:16,191
...die het brein en lichaam verbinden
geen eenrichtingsverkeer is.
401
00:30:16,773 --> 00:30:19,783
Het lichaam kan signalen terugsturen.
402
00:30:21,152 --> 00:30:24,492
Hoe meer stress ik ervaar,
hoe sneller ik adem.
403
00:30:25,323 --> 00:30:29,703
En hoe sneller ik adem,
hoe meer gestrest ik word.
404
00:30:31,204 --> 00:30:32,414
Een vicieuze cirkel.
405
00:30:33,998 --> 00:30:39,588
Maar als ik langzaam en diep ademhaal,
voelen de zenuwvezels in mijn borstkas...
406
00:30:40,129 --> 00:30:42,009
...dat er iets verandert...
407
00:30:43,591 --> 00:30:46,301
...en sturen een signaal
naar mijn brein om te kalmeren...
408
00:30:47,053 --> 00:30:49,683
...zodat mijn vecht-of-vluchtsysteem
wordt onderbroken.
409
00:30:50,098 --> 00:30:52,598
Alles in mijn lichaam gaat omlaag.
410
00:30:53,101 --> 00:30:56,941
Mijn hartslag, stresshormonen, spanning.
411
00:31:09,659 --> 00:31:12,659
Dit is een gesimuleerde woningbrand.
412
00:31:12,787 --> 00:31:14,747
Tara, Chris, jullie zijn team één.
413
00:31:15,039 --> 00:31:19,839
Om me te helpen met de oefening
werk ik samen met Tara Lowe.
414
00:31:20,128 --> 00:31:22,708
Een brandweervrouw met 16 jaar ervaring.
415
00:31:25,925 --> 00:31:29,755
Chris en ik moeten
kijken waar de brand is.
416
00:31:30,346 --> 00:31:33,346
Doe je halskoord om
dan kun je je zaklamp eraf trekken.
417
00:31:33,433 --> 00:31:36,603
We moeten de brand
zo snel mogelijk blussen...
418
00:31:36,728 --> 00:31:41,188
...maar ook eventuele slachtoffers redden.
419
00:31:43,735 --> 00:31:49,945
Dat is heftig voor hem,
want dat is een acute stresssituatie.
420
00:31:50,116 --> 00:31:53,696
Je moet drie zware dummy's
naar buiten slepen.
421
00:31:53,828 --> 00:31:56,708
Laat me weten hoeveel zuurstof
je nog hebt...
422
00:31:56,998 --> 00:32:00,748
...en haal iedereen uit het gebouw
voordat je tank leeg is.
423
00:32:00,877 --> 00:32:02,547
Beheers je ademhaling.
424
00:32:02,712 --> 00:32:04,712
Maak niet al je zuurstof op.
425
00:32:05,089 --> 00:32:06,129
Vooruit.
426
00:32:10,053 --> 00:32:13,353
Ik heb weinig zuurstof
en moet drie lichamen vinden...
427
00:32:13,973 --> 00:32:18,193
...dus ik moet langzaam ademen,
maar ook zo snel mogelijk werken.
428
00:32:19,437 --> 00:32:21,897
Team één gaat naar binnen.
429
00:32:22,732 --> 00:32:23,822
Loop door.
430
00:32:27,403 --> 00:32:30,413
Ga naar de deur achterin.
431
00:32:31,199 --> 00:32:34,119
Lokaliseer de brand.
-Ik zie de deur niet.
432
00:32:34,202 --> 00:32:35,622
Loop door.
433
00:32:37,914 --> 00:32:40,464
Het is eng hoe donker het is.
434
00:32:40,541 --> 00:32:44,961
Het is zwaar werk
en ik heb moeite met ademhalen.
435
00:32:51,052 --> 00:32:54,182
Stop. We gaan kijken
wat we binnen aantreffen.
436
00:32:54,263 --> 00:32:55,353
Klaar? Ga.
437
00:33:04,190 --> 00:33:05,570
Het brandt hier hevig.
438
00:33:09,112 --> 00:33:11,492
Ik probeer me te herinneren
wat ik heb geleerd.
439
00:33:11,656 --> 00:33:12,906
Moet ik hem blussen?
440
00:33:13,408 --> 00:33:15,448
Richt hem recht op het vuur.
441
00:33:17,078 --> 00:33:20,788
Ik probeer te luisteren.
Het is luid, heet, oncomfortabel.
442
00:33:20,873 --> 00:33:22,963
Ik ben uitgeput, mijn longen branden.
443
00:33:23,042 --> 00:33:25,502
Ik probeer diep door te ademen.
444
00:33:36,055 --> 00:33:39,425
Doorzoek de hele ruimte.
445
00:33:39,517 --> 00:33:41,767
Je zoekt naar slachtoffers.
446
00:33:44,897 --> 00:33:47,147
Hij ademt moeizaam. Heel snel.
447
00:33:47,233 --> 00:33:49,403
Veel sneller dan in het begin.
448
00:33:49,694 --> 00:33:50,744
Hij puft.
449
00:33:54,699 --> 00:33:55,949
Ik heb een slachtoffer.
450
00:33:58,661 --> 00:34:01,911
Ademen gaat nog moeizamer
met het extra gewicht.
451
00:34:09,047 --> 00:34:10,547
Er komt er een naar buiten.
-We winnen.
452
00:34:10,631 --> 00:34:11,761
Daar is er een.
453
00:34:13,468 --> 00:34:17,008
Wat is je zuurstof? Honderd.
Je hebt niet veel zuurstof...
454
00:34:17,096 --> 00:34:19,676
...maar we moeten
de bovenverdieping nog controleren...
455
00:34:19,807 --> 00:34:21,517
...en kijken of daar niemand is.
456
00:34:22,018 --> 00:34:23,518
Lukt je dat?
-Oké.
457
00:34:28,524 --> 00:34:29,534
Ik zie niets.
458
00:34:31,611 --> 00:34:33,321
Ik weet dat ik te snel adem.
459
00:34:35,114 --> 00:34:38,374
Ik moet rustiger ademen
als ik de verdiepingen moet controleren.
460
00:34:39,577 --> 00:34:41,657
Team één, is alles veilig?
461
00:34:41,871 --> 00:34:44,671
Ik zie niets. Dit is een deur.
462
00:34:54,092 --> 00:34:55,682
Hoeveel zuurstof hebben jullie?
463
00:34:56,427 --> 00:34:58,217
Chris, hoeveel zuurstof heb je?
464
00:35:00,890 --> 00:35:03,100
We zitten op 70 bar, over.
465
00:35:04,977 --> 00:35:07,107
Oké, team één, jullie zitten op 70.
466
00:35:07,480 --> 00:35:09,650
Verlaat het gebouw.
467
00:35:09,774 --> 00:35:12,744
Chris, we moeten weg.
We moeten ons terugtrekken.
468
00:35:14,487 --> 00:35:18,367
Omdat de zuurstof bijna op is,
breekt de chef de missie af.
469
00:35:18,533 --> 00:35:20,493
Kom mee, Chris.
470
00:35:29,377 --> 00:35:33,007
In de brand vergat ik de box breathing...
471
00:35:33,131 --> 00:35:38,091
...omdat ik door de ademhalingstechniek
die ik gebruikte, probeerde...
472
00:35:39,262 --> 00:35:41,182
...zoveel mogelijk zuurstof te krijgen.
473
00:35:43,224 --> 00:35:44,524
Als je er middenin zit...
474
00:35:45,852 --> 00:35:49,562
...probeer je enkel te overleven.
475
00:35:51,315 --> 00:35:56,065
Ik voel me leeg en teleurgesteld...
476
00:35:56,154 --> 00:35:59,624
...dat de stress de overhand kreeg.
477
00:36:02,910 --> 00:36:06,960
Ik kan me niet voorstellen
hoe het in het echt zou zijn geweest.
478
00:36:08,624 --> 00:36:12,384
Ik heb veel brandweerlieden zien scheiden.
479
00:36:12,461 --> 00:36:18,381
Dat komt door de onderliggende stress
waarvan ze zich niet bewust waren.
480
00:36:18,968 --> 00:36:23,008
Die openbaart zich in de langzame afbraak
van levens en hun fysieke...
481
00:36:23,097 --> 00:36:25,137
...emotionele en geestelijke gezondheid.
482
00:36:26,058 --> 00:36:29,688
Ik wil dat iedereen zijn ogen sluit.
483
00:36:30,813 --> 00:36:34,823
Een uur na de training
is Chris' stressrespons nog steeds hoog.
484
00:36:35,610 --> 00:36:40,490
Daarom check ik zijn hartslag
in een mindful meditatiesessie.
485
00:36:41,574 --> 00:36:44,294
Brandweerlieden doen deze oefening...
486
00:36:44,368 --> 00:36:48,498
...om langetermijnstress te verminderen
door zich te focussen op wat ze ervaren...
487
00:36:48,581 --> 00:36:50,541
...en voelen op dat moment.
488
00:36:51,292 --> 00:36:53,212
Voel alle cellen...
489
00:36:54,295 --> 00:36:57,585
...die door je lichaam gaan,
van top tot teen.
490
00:36:59,091 --> 00:37:01,511
Ik ben bekend met mindful-meditatie...
491
00:37:01,969 --> 00:37:05,009
...maar vind het niet makkelijk
om op commando te ontspannen...
492
00:37:06,807 --> 00:37:11,017
...vooral niet omdat mijn brein
de gebeurtenissen probeert te verwerken.
493
00:37:19,737 --> 00:37:23,617
Maar dan probeer ik te focussen.
494
00:37:26,535 --> 00:37:28,445
Ik voel mezelf rustiger worden.
495
00:37:35,670 --> 00:37:39,420
Mindful-meditatie
is een erg krachtige techniek.
496
00:37:40,132 --> 00:37:43,182
Het zorgt dat we ons minder
gestrest voelen...
497
00:37:43,719 --> 00:37:47,809
...en als je het regelmatig doet,
kan het je stressrespons veranderen.
498
00:37:49,976 --> 00:37:53,556
Het netwerk in onze hersens dat het
vecht-of-vluchtcircuit in gang zet...
499
00:37:53,646 --> 00:37:56,436
...moet hypergevoelig zijn
om ons veilig te houden.
500
00:37:57,650 --> 00:38:01,400
Het probleem is dat alles
het kan laten afgaan.
501
00:38:02,863 --> 00:38:05,663
Maar wetenschappers denken
dat minder dan acht weken...
502
00:38:05,741 --> 00:38:09,251
...mediteren voor nieuwe verbindingen
kan zorgen...
503
00:38:09,328 --> 00:38:10,788
...in belangrijke hersendelen...
504
00:38:12,039 --> 00:38:15,669
...zodat we minder fel reageren
op dingen die stress kunnen veroorzaken.
505
00:38:15,793 --> 00:38:19,383
STRESSNIVEAUS
506
00:38:21,132 --> 00:38:24,432
Veranderen mijn waarden?
507
00:38:24,593 --> 00:38:29,313
Toen je binnenkwam, waren ze hoger.
Daarna gingen ze...
508
00:38:29,390 --> 00:38:34,520
...snel omlaag en veranderden ze
toen je ademhaling...
509
00:38:34,603 --> 00:38:36,653
...daalde naar vier.
510
00:38:37,023 --> 00:38:41,493
Dat ene kwartier maakte al een verschil.
511
00:38:41,569 --> 00:38:45,449
Stel je voor dat je het langer doet
of dat het een gewoonte wordt...
512
00:38:45,531 --> 00:38:48,871
Daardoor kun je niet alleen...
513
00:38:48,951 --> 00:38:53,371
...langer brandweerman zijn,
maar je leeft ook langer en gezonder.
514
00:38:54,915 --> 00:38:59,415
Ik snap dat deze technieken me helpen
als ik ze gebruik als ik me gestrest voel.
515
00:38:59,837 --> 00:39:04,757
Maar mijn stressrespons hacken
hoog in de lucht op een smalle kraan...
516
00:39:05,634 --> 00:39:08,104
...ik weet niet of ik daar klaar voor ben.
517
00:39:12,475 --> 00:39:17,015
DAG VAN DE KRAANWANDELING
518
00:39:26,572 --> 00:39:27,622
Ga, maat.
519
00:39:28,616 --> 00:39:31,656
Ik voel me als een UFC-vechter.
We zijn er.
520
00:39:31,786 --> 00:39:34,286
Ik voel me zenuwachtig.
521
00:39:37,750 --> 00:39:39,250
Ik voel me ziek voor jou.
522
00:39:39,585 --> 00:39:41,875
Als ik kalm lijk,
is dat een sterk staaltje acteren.
523
00:39:41,962 --> 00:39:43,922
Dat is niet zo.
524
00:39:50,304 --> 00:39:52,854
Mijn benen voelen als gelei...
525
00:39:54,809 --> 00:39:57,479
...maar ik probeer me te concentreren.
526
00:39:59,230 --> 00:40:01,480
Gadver, gast.
527
00:40:01,899 --> 00:40:06,319
Moet je zien. Dat is walgelijk. Echt niet.
528
00:40:09,657 --> 00:40:14,787
Als ik over de kraan loop, kan ik
mezelf hopelijk wijsmaken dat het gaaf is.
529
00:40:14,995 --> 00:40:16,325
Opwindend.
530
00:40:16,664 --> 00:40:20,044
In plaats van tegen mezelf te zeggen
dat ik bang ben.
531
00:40:29,385 --> 00:40:30,385
Hoe voel je je?
532
00:40:31,679 --> 00:40:34,429
Ik heb steeds van die momenten
waarop ik denk:
533
00:40:34,640 --> 00:40:36,520
wat doe ik hier in godsnaam?
534
00:40:36,642 --> 00:40:40,862
Dan moet ik mezelf terughalen
en denken: ik zie mezelf dit doen.
535
00:40:42,106 --> 00:40:47,106
Maar dat ander stemmetje zegt:
'Dit werkt niet, je faalt...'
536
00:40:47,194 --> 00:40:49,824
Het gaat erom naar welke je luistert.
537
00:40:49,905 --> 00:40:55,575
Je mindset over die stress
bepaalt of het resultaat positief wordt.
538
00:40:56,120 --> 00:40:58,160
Ik heb niet goed geslapen.
539
00:40:58,289 --> 00:41:00,209
Ik voelde me duizelig.
540
00:41:03,002 --> 00:41:08,092
Ik droomde dat de kraan omviel
en door het raam ging...
541
00:41:09,216 --> 00:41:11,256
...en ik hing in de kamer eronder.
542
00:41:11,677 --> 00:41:14,467
De kraan viel bijna om
en ik moest mijn harnas uittrekken.
543
00:41:14,847 --> 00:41:17,637
Dat zou een interessant scenario zijn,
vind je niet?
544
00:41:19,477 --> 00:41:22,227
Ik ben bang dat Chris
er niet bij is met zijn hoofd.
545
00:41:22,771 --> 00:41:26,281
Hij moet die negatieve gedachten
erkennen en zich eroverheen zetten.
546
00:41:31,322 --> 00:41:35,242
Want de echte challenge vandaag
is niet alleen over de kraan lopen...
547
00:41:36,619 --> 00:41:38,749
...maar het rustig doen...
548
00:41:39,371 --> 00:41:41,921
...met behulp van de techniek
om zijn hartslag...
549
00:41:41,999 --> 00:41:44,249
...en ademhaling onder controle te houden.
550
00:41:45,461 --> 00:41:47,171
Hoe voel je je? Ben je nerveus?
551
00:41:48,464 --> 00:41:50,884
Dat heb je al gevraagd,
dus nu voel ik me raar.
552
00:41:55,012 --> 00:41:57,642
Het is zover en ik ga naar het dak.
553
00:42:02,978 --> 00:42:06,228
Ik voel mijn hartslag stijgen.
554
00:42:10,152 --> 00:42:13,202
Ik herinner mezelf eraan
waarom ik dit doe.
555
00:42:13,989 --> 00:42:18,829
Stress mag mijn leven niet bepalen
of een tol eisen van mijn gezondheid.
556
00:42:35,177 --> 00:42:37,217
Tot kijk. Het was tof.
-Veel succes.
557
00:42:37,304 --> 00:42:39,184
Het waren 30 mooie jaren.
-Je kunt het.
558
00:42:39,265 --> 00:42:40,555
Ik hou van je.
559
00:42:41,141 --> 00:42:43,891
Ik praat af en toe tegen je vanuit daar.
560
00:42:43,978 --> 00:42:45,058
Maar je kunt het.
561
00:42:46,855 --> 00:42:47,855
Tot aan de andere kant.
562
00:42:55,823 --> 00:42:56,953
Er staat hier veel wind.
563
00:43:03,163 --> 00:43:04,673
Mijn benen trillen.
564
00:43:04,790 --> 00:43:06,210
Ben je nerveus?
-Ja.
565
00:43:09,420 --> 00:43:13,880
Stap hierop en kijk naar voren.
Kun je hierbij?
566
00:43:26,061 --> 00:43:27,861
Mijn voeten voelen loodzwaar.
567
00:43:29,023 --> 00:43:31,073
Je ziet er goed uit.
-Armen gestrekt.
568
00:43:31,150 --> 00:43:32,570
Hij is er klaar voor.
-Adem.
569
00:43:33,861 --> 00:43:34,821
Wat denk je?
570
00:43:35,404 --> 00:43:39,204
Niets. Ik probeer te genieten
van het uitzicht en het beste te maken...
571
00:43:39,325 --> 00:43:40,865
...van een ongemakkelijke situatie.
572
00:43:43,203 --> 00:43:46,503
Chris' waarden zitten
al ver boven zijn ijkpunt.
573
00:43:46,915 --> 00:43:50,165
Hopelijk kan hij zijn hartslag
onder 100 slagen per minuut houden.
574
00:43:51,086 --> 00:43:55,716
Nu zit hij op 118 en het gaat snel omhoog.
575
00:43:56,717 --> 00:43:59,967
Ik ben me ervan bewust
dat mijn brein zegt: 'Wat doen we?'
576
00:44:03,766 --> 00:44:06,056
Je moet minder nadenken.
577
00:44:06,143 --> 00:44:09,903
Ik moet niet denken
aan wat er allemaal mis kan gaan.
578
00:44:09,980 --> 00:44:13,780
Daar heb ik al een paar dagen
niet aan gedacht.
579
00:44:14,860 --> 00:44:18,910
Maar zelfs nu denkt mijn brein:
wat doen we hier?
580
00:44:21,158 --> 00:44:23,328
Ik sta daar en kijk naar beneden.
581
00:44:23,786 --> 00:44:25,446
Het is ver. De wind waait.
582
00:44:25,579 --> 00:44:27,869
Mijn vrienden moedigen me aan.
583
00:44:29,208 --> 00:44:30,958
Ik doe mijn box breathing.
584
00:44:37,299 --> 00:44:39,839
Eén stap.
585
00:44:40,177 --> 00:44:42,887
Eén stap, één voet,
één moment, één ademhaling.
586
00:44:43,597 --> 00:44:45,137
Ik adem nog één keer diep in.
587
00:44:51,772 --> 00:44:52,772
En ik ga.
588
00:45:02,032 --> 00:45:03,782
Lopen valt me zwaar.
589
00:45:06,120 --> 00:45:07,750
Je ademhaling is goed.
590
00:45:08,205 --> 00:45:10,615
Het gaat veel beter dan gisteren.
591
00:45:12,418 --> 00:45:13,878
Mijn benen voelen gek.
592
00:45:16,547 --> 00:45:20,467
Ik voel me onstabiel.
-Let op waar je loopt.
593
00:45:30,102 --> 00:45:33,562
Ik zeg tegen mezelf: 'Je kunt het.
Hier heb je voor getraind.
594
00:45:34,440 --> 00:45:37,740
Blijf ademen. Blijf kalm.'
595
00:45:42,614 --> 00:45:49,254
Het waait nu heel hard.
En voelt alsof...
596
00:45:53,792 --> 00:45:56,212
Zijn hartslag daalt iets.
597
00:46:00,257 --> 00:46:01,257
Goed zo.
598
00:46:02,760 --> 00:46:06,430
Het is me gelukt. Dit is prachtig.
Kijk waar ik ben, dat uitzicht.
599
00:46:06,638 --> 00:46:09,098
Neem het in je op.
Hier heb je voor getraind.
600
00:46:11,643 --> 00:46:13,773
Dan realiseer ik me dat ik terug moet.
601
00:46:14,480 --> 00:46:16,360
Ik wil naar beneden kijken,
maar ook weer niet.
602
00:46:16,565 --> 00:46:18,185
Ik wil het afmaken.
603
00:46:20,611 --> 00:46:21,951
Waarom deed ik dat? Nee.
604
00:46:22,738 --> 00:46:27,738
Ik kijk naar beneden en alles begint...
605
00:46:28,744 --> 00:46:33,584
Ik voel me duizelig
en krijg een enorme stoot adrenaline.
606
00:46:34,333 --> 00:46:38,093
Even denk ik: ik kan dit niet.
607
00:46:38,837 --> 00:46:41,797
Ik voel mijn hartslag stijgen.
608
00:46:42,257 --> 00:46:43,217
Gaat het?
609
00:46:43,801 --> 00:46:45,391
Ik probeer mijn hartslag te verlagen.
610
00:46:47,095 --> 00:46:50,345
Hoe zijn de waarden?
-Hartslag: 145.
611
00:46:50,432 --> 00:46:52,772
Dubbel zoveel als in rust.
612
00:46:53,268 --> 00:46:54,978
Naar beneden kijken is vreselijk.
613
00:46:55,229 --> 00:46:57,269
Spring op de helikopter. Je kunt dit.
614
00:46:58,315 --> 00:47:01,485
Ik wil me focussen
op de ademhalingstechnieken...
615
00:47:01,610 --> 00:47:05,820
...die ze me heeft geleerd
om mijn hartslag te verlagen...
616
00:47:05,948 --> 00:47:08,618
...daarom blijf ik even staan
en kijk rond.
617
00:47:08,992 --> 00:47:14,292
Ik zorg dat ik weer
gefocust ben en aanwezig.
618
00:47:24,508 --> 00:47:26,178
Mindful en aanwezig.
619
00:47:32,933 --> 00:47:35,103
Ik blokkeer gedachten van twijfel.
620
00:47:35,227 --> 00:47:39,817
Ik herhaal dat er geen kans bestaat
dat het me niet lukt.
621
00:47:42,985 --> 00:47:46,065
En ik neem mijn eerste stap.
-Daar gaat-ie.
622
00:47:54,288 --> 00:47:57,498
Is mijn hartslag gezakt?
-Ja, hij is nu 103.
623
00:47:57,583 --> 00:48:00,043
Hij was 145, dus...
624
00:48:00,127 --> 00:48:01,587
Hij kan het.
625
00:48:05,132 --> 00:48:08,342
Met elke stap
voel ik mijn zelfvertrouwen groeien.
626
00:48:12,556 --> 00:48:17,516
De technieken werken,
dus ik geniet van de ervaring.
627
00:48:26,403 --> 00:48:27,863
Ik ben de situatie de baas.
628
00:48:31,825 --> 00:48:36,245
Je hartslag daalt naar 90, 88, 87.
629
00:48:36,371 --> 00:48:40,461
Hij blijft zakken.
Moet je zien hoe je die tools gebruikt.
630
00:48:44,713 --> 00:48:46,633
Hij doet karate.
-Nu wordt hij arrogant.
631
00:48:46,715 --> 00:48:48,005
Zelfverzekerd.
632
00:48:50,677 --> 00:48:52,467
De Karate Kid.
633
00:48:55,974 --> 00:48:59,814
Dat is ontzettend heftig.
-Goed zo, Chris.
634
00:49:00,145 --> 00:49:02,855
Goed zo, ik ben trots op je.
-Dat is geweldig.
635
00:49:04,024 --> 00:49:05,654
Was het moeilijker dan de VR?
636
00:49:08,487 --> 00:49:10,067
Veel moeilijker.
-Ja?
637
00:49:10,155 --> 00:49:11,195
Het is intens.
638
00:49:11,323 --> 00:49:14,833
De angst ligt op de loer.
639
00:49:15,118 --> 00:49:16,448
Hoe gestrest voelde je je?
640
00:49:16,536 --> 00:49:21,206
Als ik in die situatie zou zitten
zonder gesprekken of training vooraf...
641
00:49:21,333 --> 00:49:25,343
...dan had ik gezegd: 'Geen sprake van.'
642
00:49:28,340 --> 00:49:32,640
Deze ervaring draait niet alleen
om deze acute stressvolle momenten...
643
00:49:32,719 --> 00:49:35,179
...maar ook om de lange termijn,
de levensduur.
644
00:49:35,263 --> 00:49:37,183
Daarom wilde je dit.
645
00:49:37,307 --> 00:49:41,477
Met iedere stap dat je gefocust bent,
met ieder moment dat je ademhaalt...
646
00:49:41,645 --> 00:49:47,275
...leef je langer, omdat je
die chronische stressrespons niet hebt.
647
00:49:47,359 --> 00:49:52,819
Je gaat op natuurlijke wijze
terug naar je ijkpunt.
648
00:49:52,906 --> 00:49:55,946
Daardoor vermindert de kans
op cardiovasculaire ziektes...
649
00:49:56,034 --> 00:49:59,544
...en de kans dat je niet herstelt
als je ziek bent.
650
00:49:59,955 --> 00:50:02,745
Het gaat niet alleen om dit moment,
maar ook de lange termijn.
651
00:50:03,208 --> 00:50:06,918
Als de kinderen tekeer gaan
in een restaurant en mensen filmen het...
652
00:50:07,379 --> 00:50:09,509
...probeer ik te lachen
en relaxed te zijn.
653
00:50:09,589 --> 00:50:11,759
Dat wordt me wat.
654
00:50:16,430 --> 00:50:20,100
Wat ik geleerd heb
van deze ervaring is dat...
655
00:50:21,768 --> 00:50:26,818
...het verhaal dat je jezelf vertelt,
je realiteit wordt.
656
00:50:28,108 --> 00:50:32,608
Als ik voor de wandeling tegen mezelf
had gezegd dat het niet zou lukken...
657
00:50:32,696 --> 00:50:35,616
...zou ik gefaald hebben
en was het me niet gelukt.
658
00:50:37,325 --> 00:50:39,285
Het is echt geest over materie.
659
00:50:40,412 --> 00:50:43,042
Laat de angst dus niet de overhand nemen.
660
00:50:51,506 --> 00:50:52,756
Hebben we een harnas voor Zoc?
661
00:50:53,884 --> 00:50:54,894
Een kleine.
662
00:50:56,303 --> 00:50:57,303
Zet die camera uit.
663
00:50:57,721 --> 00:50:59,681
En cut.
664
00:51:06,438 --> 00:51:10,188
OM ZIJN STRESSNIVEAU TE BEDWINGEN
GAAT CHRIS:
665
00:51:15,405 --> 00:51:19,195
EEN PAAR KEER PER WEEK
MINDFUL-MEDITATIE DOEN
666
00:51:26,500 --> 00:51:30,340
BOX-BREATHEN ALS HIJ ZICH GESTREST VOELT
667
00:51:38,678 --> 00:51:43,728
EN ALS HIJ ONDER DRUK STAAT,
POSITIEVE ZELFPRAAT PROBEREN
668
00:51:47,229 --> 00:51:49,519
IEDER LICHAAM IS ANDERS.
VRAAG ADVIES AAN JE DOKTER...
669
00:51:49,606 --> 00:51:52,026
…VOOR JE IETS DOET
WAT INVLOED HEEFT OP JE GEZONDHEID.
670
00:52:14,464 --> 00:52:16,474
Ondertiteld door: Judith IJpelaar