1 00:00:07,757 --> 00:00:09,377 Czytałem kiedyś scenariusz, w którym 2 00:00:09,467 --> 00:00:12,847 było zdanie „jeśli nie mam wspomnień, to czy kiedykolwiek istniałem?”. 3 00:00:13,096 --> 00:00:14,596 Utkwiło mi to w głowie. 4 00:00:21,271 --> 00:00:23,441 Nasze wspomnienia powinny być wieczne. 5 00:00:25,567 --> 00:00:28,187 One nas kształtują i tworzą takimi, jakimi jesteśmy. 6 00:00:32,157 --> 00:00:33,987 Celny strzał, synku. 7 00:00:34,367 --> 00:00:35,617 Myśl o tym, że… 8 00:00:36,202 --> 00:00:39,082 nie będę pamiętał swojego życia, 9 00:00:39,164 --> 00:00:42,544 żony, czy dzieci, 10 00:00:43,209 --> 00:00:45,999 jest moim największym lękiem. 11 00:00:49,340 --> 00:00:52,390 Odebrałem niedawno wiadomości, które skłoniły mnie 12 00:00:52,469 --> 00:00:54,259 do refleksji na ten temat. 13 00:00:57,557 --> 00:01:00,557 Kiedy zacząłem badać, jak żyć lepiej i dłużej, 14 00:01:01,561 --> 00:01:03,521 wysłano mnie na mnóstwo badań… 15 00:01:04,314 --> 00:01:07,404 - Jak się masz? - …z polecenia Dr. Petera Attii. 16 00:01:08,651 --> 00:01:10,201 - Jak się dziś czujemy? - Dobrze. 17 00:01:10,820 --> 00:01:14,280 Przeprowadziliśmy na tobie badania za miliony dolarów. 18 00:01:14,449 --> 00:01:16,449 Zrobiliśmy każde możliwe badanie krwi, 19 00:01:16,618 --> 00:01:20,248 dokładnie przyjrzałem się każdemu genowi w twoim ciele. 20 00:01:20,705 --> 00:01:23,745 Ogólnie wyniki wyglądają świetnie. 21 00:01:24,000 --> 00:01:26,090 Patrząc na ciebie z zewnątrz, 22 00:01:26,211 --> 00:01:29,261 od razu widać, jak dobrze dbasz o siebie, 23 00:01:29,839 --> 00:01:32,679 ale znaleźliśmy kilka niepokojących rzeczy. 24 00:01:33,468 --> 00:01:34,508 Okej. 25 00:01:34,636 --> 00:01:37,006 Niektóre z przeprowadzonych badań genetycznych, 26 00:01:37,138 --> 00:01:41,428 dotyczyły genu zwanego APOE. 27 00:01:41,893 --> 00:01:48,323 Posiadasz bardzo rzadką kombinację dwóch kopii APOE 4, 28 00:01:48,733 --> 00:01:51,283 po zestawie od mamy i taty. 29 00:01:52,070 --> 00:01:53,360 Co to dokładnie oznacza? 30 00:01:53,446 --> 00:01:57,696 Że masz podwyższone ryzyko zachorowania na Alzheimera. 31 00:02:01,663 --> 00:02:02,833 Jak bardzo? 32 00:02:03,790 --> 00:02:06,630 Od ośmiu do dziesięciu razy większe, 33 00:02:06,876 --> 00:02:09,496 niż u przeciętnej osoby. 34 00:02:10,672 --> 00:02:11,802 Rozumiem. 35 00:02:13,967 --> 00:02:15,257 Wiecie… 36 00:02:16,177 --> 00:02:18,807 ciągle się myśli, że będzie się żyło wiecznie, 37 00:02:18,888 --> 00:02:20,968 zwłaszcza jako młoda osoba. 38 00:02:21,141 --> 00:02:22,981 A tu nagle powiedziano mi 39 00:02:23,101 --> 00:02:25,601 „to może być coś, co cię załatwi”. 40 00:02:25,687 --> 00:02:29,147 Przez chwilę byłem w szoku. 41 00:02:32,986 --> 00:02:36,316 Wiem, że ciężko to sobie wyobrazić, ale… 42 00:02:37,866 --> 00:02:41,946 wierzę, że jeśli zrobimy wszystko, co możemy, 43 00:02:42,245 --> 00:02:45,995 jesteśmy w stanie zmniejszyć ryzyko do minimum. 44 00:02:46,499 --> 00:02:47,499 Okej. 45 00:02:47,584 --> 00:02:50,504 Pewnie teraz mi nie uwierzysz, w to co powiem, 46 00:02:50,628 --> 00:02:52,088 ale z czasem się przekonasz. 47 00:02:52,547 --> 00:02:54,877 Ten gen, który posiadasz, to błogosławieństwo. 48 00:02:55,216 --> 00:02:57,296 Przez to, że da mi motywację do… 49 00:02:57,427 --> 00:03:02,017 Zmotywuje cię do podjęcia kroków, 50 00:03:02,098 --> 00:03:04,428 o których ludzie w twoim wieku nie pomyśleliby 51 00:03:04,517 --> 00:03:07,397 - do pięćdziesiątki albo sześćdziesiątki. - Okej. 52 00:03:10,440 --> 00:03:15,150 Przez większość życia przykładałem wagę 53 00:03:15,278 --> 00:03:16,908 do zdrowia i samopoczucia, 54 00:03:17,113 --> 00:03:21,913 szukałem metod, jak być silniejszym i zdrowszym. 55 00:03:22,827 --> 00:03:26,157 Ale nigdy nie skupiałem się na zdrowiu mózgu. 56 00:03:29,209 --> 00:03:31,169 Ta wiadomość wszystko zmienia. 57 00:03:39,260 --> 00:03:44,850 To test sprawdzający funkcjonowanie płatów czołowych i planowanie. 58 00:03:44,933 --> 00:03:47,103 Patrz, co robię i powtarzaj. 59 00:03:47,227 --> 00:03:48,727 Dobra? To zaczynamy. 60 00:03:49,187 --> 00:03:52,977 Dlatego spotkałem się z renomowaną neurolog Dr Sharon Sha. 61 00:03:55,902 --> 00:03:57,112 Poczekaj. 62 00:03:57,403 --> 00:03:59,203 Czy to… Jeszcze raz. 63 00:04:03,076 --> 00:04:06,076 Tak jak wszyscy, chcę zachować wspomnienia 64 00:04:06,162 --> 00:04:10,042 tak długo, jak się da, nie martwiąc się, 65 00:04:10,166 --> 00:04:12,496 że nie będę mógł, no wiesz. 66 00:04:12,752 --> 00:04:15,212 Oczywiście, jesteś okazem zdrowia, 67 00:04:15,380 --> 00:04:18,930 ale po trzydziestce mózg zaczyna się degenerować. 68 00:04:19,050 --> 00:04:22,970 Jego rozkwit jest w młodości, kiedy jesteśmy dwudziestolatkami. 69 00:04:23,179 --> 00:04:26,929 Musimy go wzmacniać i dbać o niego najlepiej, jak się da. 70 00:04:27,225 --> 00:04:29,805 Nie da się nagle zadbać o mózg w wieku 60 lat. 71 00:04:29,894 --> 00:04:31,154 Tak. 72 00:04:31,437 --> 00:04:33,267 Ponieważ Alzheimer i inne przypadłości 73 00:04:33,356 --> 00:04:37,026 rozwijają się od 15 do 20 lat, zanim zaczniemy mieć problemy z pamięcią. 74 00:04:37,527 --> 00:04:39,447 Jem dobrze, dużo ćwiczę. 75 00:04:39,904 --> 00:04:44,374 Co jeszcze mogę zrobić, żeby poprawić zdrowie mózgu? 76 00:04:44,534 --> 00:04:47,044 Praca nad ciałem wymaga czasu… 77 00:04:47,161 --> 00:04:48,161 Tak. 78 00:04:48,246 --> 00:04:49,996 …i praca nad mózgiem tak samo. 79 00:04:50,123 --> 00:04:54,503 Nowe wyzwania mogą stymulować połączenia neuronowe, 80 00:04:54,711 --> 00:04:57,511 rozprzestrzeniając tak zwaną „neuroplastyczność”, 81 00:04:57,672 --> 00:05:00,592 co może poprawić funkcje kognitywne. 82 00:05:01,050 --> 00:05:03,390 Damy ci coś nowatorskiego. 83 00:05:03,511 --> 00:05:06,431 Coś, co będzie wyzwaniem dla twojego mózgu. 84 00:05:15,481 --> 00:05:17,651 Aby ochronić wspomnienia, Chris musi 85 00:05:17,900 --> 00:05:19,240 oderwać się od normalności… 86 00:05:19,319 --> 00:05:20,449 NEUROLOG, UNIW. STANFORDA 87 00:05:22,155 --> 00:05:27,825 …i w dziczy odciąć się od technologii. 88 00:05:31,289 --> 00:05:32,789 Niezłe widoki, co? 89 00:05:34,000 --> 00:05:36,790 O tam, zapamiętaj to sobie. 90 00:05:40,465 --> 00:05:44,135 Nie będzie go rozpraszać telefon ani GPS. 91 00:05:44,385 --> 00:05:47,755 Chris będzie musiał zanurzyć się w dziczy… 92 00:05:49,807 --> 00:05:54,597 i odnaleźć drogę powrotną tylko za pomocą mózgu. 93 00:05:59,192 --> 00:06:01,902 Łatwo się tam zgubić. 94 00:06:02,236 --> 00:06:04,236 Dobrze, że mi pomożesz. 95 00:06:04,822 --> 00:06:05,872 Bo już się zgubiłem. 96 00:06:08,910 --> 00:06:13,040 Ponieważ kontakt społeczny jest ważny dla funkcji kognitywnych, 97 00:06:13,539 --> 00:06:16,669 idzie z nim jego przyjaciel, artysta Otis Hope Carey. 98 00:06:18,920 --> 00:06:20,670 Można rozbić obóz 99 00:06:20,755 --> 00:06:22,465 u stóp tego wodospadu. 100 00:06:22,715 --> 00:06:24,175 Warto zapamiętać to miejsce. 101 00:06:28,679 --> 00:06:30,599 Tam będzie koniec naszej trasy. 102 00:06:30,765 --> 00:06:32,345 - Tam? - Tak. 103 00:06:32,600 --> 00:06:34,520 Jak mamy tam wejść? 104 00:06:35,520 --> 00:06:38,270 To wyzwanie to taki obóz treningowy dla mózgu. 105 00:06:38,398 --> 00:06:40,068 Chris ma tu nabrać nawyków, 106 00:06:40,149 --> 00:06:42,399 dzięki którym utrzyma swój mózg w zdrowiu. 107 00:07:12,348 --> 00:07:17,398 BEZ GRANIC Z CHRISEM HEMSWORTHEM 108 00:07:20,690 --> 00:07:24,860 ODCINEK 5 PAMIĘĆ 109 00:07:26,946 --> 00:07:30,236 KRAJ DUNGHUTTI, ANAIWAN I GUMBAYNGGIRR 110 00:07:32,869 --> 00:07:35,119 ABORYGENÓW I LUDZI ZAMIESZKUJĄCY CIEŚNINĘ TORRESA 111 00:07:35,204 --> 00:07:37,374 INFORMUJEMY, ŻE NINIEJSZY PROGRAM MOŻE ZAWIERAĆ 112 00:07:37,457 --> 00:07:40,957 OBRAZY, GŁOSY I NAGRANIA ZMARŁEJ OSOBY. 113 00:07:45,381 --> 00:07:49,761 Witamy was w kraju Dunghutti, Anaiwan 114 00:07:49,844 --> 00:07:51,184 i Gumbaynggirr. 115 00:07:51,762 --> 00:07:54,272 Jest to wspólny kraj dzielony przez trzy plemiona. 116 00:08:02,690 --> 00:08:05,400 To ojczyzna przodków mojego kumpla Otisa. 117 00:08:07,028 --> 00:08:10,238 Od lat marzyliśmy o tym, żeby ją zwiedzić. 118 00:08:12,033 --> 00:08:14,953 Kiedy Sharon zaproponowała przygodę w dziczy, 119 00:08:15,786 --> 00:08:17,706 wiedziałem, że to miejsce będzie idealne. 120 00:08:21,250 --> 00:08:24,500 To co sprawia, że to miejsce jest odpowiednie dla naszej podróży, 121 00:08:25,171 --> 00:08:29,881 to właśnie to, że tutaj krajobraz i wspomnienia są ze sobą splecione. 122 00:08:31,135 --> 00:08:35,255 Ciało, umysł i duch. 123 00:08:40,186 --> 00:08:41,516 Nazywam się Otis Hope Carey. 124 00:08:41,604 --> 00:08:44,904 Pochodzę z ludów Gumbaynggirr oraz Bundjalung. 125 00:08:48,736 --> 00:08:52,776 Rdzenna ludność mieszka w Australii od ponad 60 tysięcy lat, 126 00:08:52,865 --> 00:08:56,785 więc mamy długą więź z Matką Ziemią. 127 00:09:01,249 --> 00:09:05,749 W kulturze Pierwszych Narodów wierzymy, że pamięć jest w skałach, 128 00:09:05,878 --> 00:09:09,628 wodzie, wietrze i w niebie. 129 00:09:11,759 --> 00:09:17,349 Gdy usiądziemy i się wsłuchamy, możemy usłyszeć mówiących do nas przodków. 130 00:09:21,894 --> 00:09:23,944 Mamy nadzieję, że podczas waszej podróży 131 00:09:24,230 --> 00:09:27,400 usłyszycie, jak kraj do was przemówi. 132 00:09:27,817 --> 00:09:30,817 Słuchajcie dźwięków tego świata własnymi uszami, 133 00:09:30,987 --> 00:09:32,357 a nie cudzymi. 134 00:09:33,698 --> 00:09:39,248 Patrzcie na świat swoimi oczami, a nie cudzymi. 135 00:09:40,788 --> 00:09:44,078 Gdy starszyzna dawała nam pozwolenie na przejście po ich ziemi, 136 00:09:44,166 --> 00:09:45,496 jeden z nich mówił, 137 00:09:45,710 --> 00:09:47,040 „słuchajcie swoimi uszami… 138 00:09:50,423 --> 00:09:52,093 i patrzcie swoimi oczami. 139 00:09:53,634 --> 00:09:55,344 Pozostańcie wierni sobie”. 140 00:09:57,722 --> 00:10:02,942 Wywarło to na mnie spore wrażenie 141 00:10:03,811 --> 00:10:05,731 i poruszyło mnie do głębi. Coś pięknego. 142 00:10:08,357 --> 00:10:09,777 Przez następne dwa dni, 143 00:10:09,859 --> 00:10:11,859 Chris i Otis będą musieli pokonać 144 00:10:11,944 --> 00:10:14,284 tysiące hektarów dziczy. 145 00:10:15,615 --> 00:10:21,035 Okej, tutaj zaczynamy, a potem ruszamy w tamtą stronę? 146 00:10:22,121 --> 00:10:24,791 Ale wyzwanie psychiczne już się zaczęło, 147 00:10:25,291 --> 00:10:28,131 bo muszą zaplanować i zapamiętać drogę. 148 00:10:28,753 --> 00:10:30,803 A potem trafiamy na grzbiet, tak? 149 00:10:31,380 --> 00:10:32,470 Tak. 150 00:10:33,799 --> 00:10:38,009 Najpierw udadzą się na północ przez otwarty teren i las. 151 00:10:39,138 --> 00:10:41,518 Od wodospadu przechodzimy tutaj i docieramy do potoku. 152 00:10:41,599 --> 00:10:43,269 Którędy idziemy dalej? 153 00:10:44,226 --> 00:10:46,306 Zmienimy kierunek, gdy dotrzemy do tej małej rzeki. 154 00:10:46,479 --> 00:10:48,109 Potem idziemy w dół rzeki. 155 00:10:49,607 --> 00:10:53,607 Muszą znaleźć rzekę pełną wodospadów, 156 00:10:54,153 --> 00:10:55,703 a ona zaprowadzi ich do miejsca, 157 00:10:55,780 --> 00:10:57,950 gdzie będą mogli rozbić się na noc. 158 00:10:58,699 --> 00:11:03,699 Drugiego dnia wyruszymy z obozu i udamy się na północ. 159 00:11:03,829 --> 00:11:05,459 Tutaj masz zdjęcie. 160 00:11:05,539 --> 00:11:06,709 Jest tam ścieżka, czy musimy… 161 00:11:07,083 --> 00:11:08,633 Sami musimy zrobić ścieżkę. 162 00:11:09,877 --> 00:11:13,547 A na końcu czeka ich stroma wspinaczka do wyznaczonego miejsca, 163 00:11:14,465 --> 00:11:15,835 czyli Wrights Lookout. 164 00:11:17,093 --> 00:11:19,643 Dobra, nasza trasa. Las, grzbiet, wodospad, 165 00:11:19,720 --> 00:11:21,510 Las, grzbiet, wodospad. 166 00:11:21,597 --> 00:11:24,227 Po wodospadzie wspinamy się na otwarty teren… 167 00:11:27,311 --> 00:11:29,191 Dam głowę, że przeze mnie się zgubimy. 168 00:11:31,148 --> 00:11:32,648 Dobrze, że mam cię ze sobą. 169 00:11:35,486 --> 00:11:39,486 Ale zanim Chris i Otis wyruszą, muszą zrobić jeszcze jedną rzecz. 170 00:11:40,408 --> 00:11:41,488 Oddajcie telefony. 171 00:11:42,576 --> 00:11:43,576 Trzymaj. 172 00:11:44,662 --> 00:11:47,542 Dziękuję. To wszystko? 173 00:11:51,210 --> 00:11:53,130 - Wszystko. - Okej. 174 00:11:53,587 --> 00:11:56,087 Jest jeszcze jeden. 175 00:11:58,134 --> 00:11:59,594 Dla kogo będzie to trudniejsze? 176 00:12:00,219 --> 00:12:04,099 Dla Otisa. Sporo korzysta z telefonu… 177 00:12:05,433 --> 00:12:07,233 Będzie mu naprawdę ciężko, prawda? 178 00:12:07,393 --> 00:12:08,563 Powodzenia. 179 00:12:27,371 --> 00:12:28,661 Zbiera się na deszcz. 180 00:12:35,588 --> 00:12:37,418 Idziemy we właściwą stronę? 181 00:12:39,091 --> 00:12:41,721 Po prostu idźmy. Najlepsze wyjście, jak się zgubisz. 182 00:12:53,147 --> 00:12:56,477 Słońce całkiem się schowało i robi się trudniej. 183 00:12:58,068 --> 00:13:01,198 Jak się rozejrzymy, to gdzie jest najjaśniejsza część nieba? 184 00:13:01,363 --> 00:13:02,493 Tam. 185 00:13:02,907 --> 00:13:06,287 Albo to słońce, albo statek kosmiczny. Może jednak słońce. 186 00:13:07,244 --> 00:13:09,754 Północ, zachód. Powinniśmy iść w tę stronę. 187 00:13:10,289 --> 00:13:11,289 Też tak myślę. 188 00:13:12,249 --> 00:13:13,289 Do dzieła, stary. 189 00:13:17,588 --> 00:13:20,968 Nie bez powodu wysłałam Chrisa i Otisa 190 00:13:21,050 --> 00:13:24,090 do dziczy bez niczego, co mogłoby im pomóc w nawigacji. 191 00:13:25,137 --> 00:13:26,347 Co sądzisz? 192 00:13:26,430 --> 00:13:28,890 Wąwóz jest tam? Chyba tak. 193 00:13:29,642 --> 00:13:30,892 Chyba tędy. 194 00:13:34,939 --> 00:13:37,859 Proces zastanawiania się nad tym, gdzie iść 195 00:13:37,942 --> 00:13:41,572 jest jednym z najbardziej złożonych zadań, które może wykonać mózg. 196 00:13:42,363 --> 00:13:47,543 W górę linii grzbietu, potem za wodą, strumień, wodospad, skręt w prawo. 197 00:13:47,660 --> 00:13:48,740 Tak, o to chodzi. 198 00:13:48,869 --> 00:13:52,329 Proces opiera się na części mózgu, która jest kluczowa do tego, 199 00:13:52,456 --> 00:13:53,536 jak postrzegamy świat. 200 00:13:53,707 --> 00:13:57,127 Ta część to hipokamp, centrum pamięci mózgu. 201 00:13:57,628 --> 00:13:58,958 PAMIĘĆ HIPOKAMP 202 00:13:59,046 --> 00:14:02,836 Hipokamp to mała struktura w kształcie konika morskiego, 203 00:14:04,260 --> 00:14:08,060 która znajduje się w obu półkulach mózgu. 204 00:14:08,848 --> 00:14:12,388 To taka mapa, gdzie znajdują się wszystkie nasze wspomnienia 205 00:14:12,518 --> 00:14:13,638 i dostęp do nich. 206 00:14:13,769 --> 00:14:15,979 ROZDANIE DYPLOMÓW - PIERWSZE AUTO NARODZINY DZIECKA 207 00:14:16,105 --> 00:14:20,065 Gdy się starzejemy, hipokamp się kurczy, i jest to pierwszy obszar 208 00:14:20,192 --> 00:14:22,532 atakowany przez choroby takie jak Alzheimer. 209 00:14:24,655 --> 00:14:27,615 Ale jeśli stymulujemy go działaniami takimi jak nawigowanie, 210 00:14:27,825 --> 00:14:32,035 staje się on większy i zdrowszy, tworząc nowe połączenia 211 00:14:32,121 --> 00:14:34,001 i dodając więcej komórek mózgowych. 212 00:14:35,040 --> 00:14:38,210 Naukowcy sądzą, że im silniejszy hipokamp 213 00:14:38,460 --> 00:14:42,510 tym większe są szanse na utratę sprawności mózgu na starość. 214 00:14:47,261 --> 00:14:49,811 Porzucenie GPS'u i samodzielna nawigacja 215 00:14:49,889 --> 00:14:53,139 to coś, co Chris może łatwo wprowadzić do swojego życia. 216 00:14:53,559 --> 00:14:56,099 To prosty i efektowny sposób, by uaktywnić mózg 217 00:14:56,770 --> 00:14:59,770 i sprawić, że będzie silny i odporny. 218 00:15:00,774 --> 00:15:02,824 Chyba zbliża się południe. 219 00:15:03,068 --> 00:15:04,238 Chyba tak. 220 00:15:04,987 --> 00:15:07,737 Północ, wschód, południe, zachód. 221 00:15:08,240 --> 00:15:10,580 Jeśli to jest północ, to powinniśmy iść tamtędy. 222 00:15:14,204 --> 00:15:15,294 Mamy rzekę. 223 00:15:16,165 --> 00:15:17,245 Tak. 224 00:15:17,625 --> 00:15:20,535 Wydaję mi się, że zbliżamy się do celu. 225 00:15:25,549 --> 00:15:27,549 Kurczę, ruchome piaski. 226 00:15:28,010 --> 00:15:31,510 Prawie, jak ta scena z Niekończącej się opowieści. 227 00:15:31,597 --> 00:15:32,967 Kojarzysz? 228 00:15:33,307 --> 00:15:35,427 - Nie. - Nie znasz Niekończącej się opowieści? 229 00:15:35,601 --> 00:15:37,651 - Raczej nie. - Otis. 230 00:15:37,770 --> 00:15:39,100 Za młodu nie oglądałem TV. 231 00:15:39,438 --> 00:15:43,568 A pamiętasz te stare telewizory, gdzie trzeba było poruszać anteną? 232 00:15:44,068 --> 00:15:45,438 - Tak. - Mieliśmy taki. 233 00:15:45,527 --> 00:15:47,857 Tam nie chodziło tylko o przesunięcie anteny, 234 00:15:47,947 --> 00:15:50,777 tylko postawienie jej w odpowiedniej części pokoju. 235 00:15:51,742 --> 00:15:52,872 Tak, i… 236 00:15:53,619 --> 00:15:55,369 „Nie siadaj tam tato, 237 00:15:55,496 --> 00:15:57,116 - bo znów stracimy sygnał”. - Tak. 238 00:16:07,716 --> 00:16:10,336 Jest coś bardzo nostalgicznego w byciu na łonie natury… 239 00:16:13,681 --> 00:16:17,181 z dala od miast i cywilizacji. 240 00:16:19,269 --> 00:16:21,979 Jak myślę o swoich najwcześniejszych wspomnieniach, 241 00:16:22,398 --> 00:16:25,358 tych, które mnie ukształtowały, to właśnie takie chwile 242 00:16:25,442 --> 00:16:26,862 chcę zatrzymać na zawsze. 243 00:16:30,447 --> 00:16:34,657 Dorastałem w Terytorium Północnym, w samym środku niczego, 244 00:16:34,743 --> 00:16:36,833 miałem cztery i pół godziny do miasta, 245 00:16:37,162 --> 00:16:39,752 a w dodatku nie miałem butów, bo było za gorąco. 246 00:16:39,832 --> 00:16:45,382 Całe dnie spędzaliśmy na zewnątrz. 247 00:16:51,385 --> 00:16:52,755 Moje pierwsze wspomnienie… 248 00:16:54,430 --> 00:16:56,390 Byłem bardzo młody. Miałem ze cztery lata. 249 00:16:58,851 --> 00:17:05,231 Pamiętam, że tata miał odebrać kogoś z lotniska, 250 00:17:05,357 --> 00:17:09,187 które było wielkim pasem ziemi na środku odludzia. 251 00:17:13,574 --> 00:17:16,374 Wyszedłem go szukać, a potem po prostu szedłem przed siebie. 252 00:17:20,998 --> 00:17:23,958 Pamiętam ten suchy, straszliwy żar. 253 00:17:26,670 --> 00:17:29,380 Czerwony pył właził we wszystko, 254 00:17:30,340 --> 00:17:32,340 w skórę, włosy i ubrania. 255 00:17:34,887 --> 00:17:38,177 Czułem, jakby moje stopy płonęły. 256 00:17:41,852 --> 00:17:45,692 Płakałem. Nie wiedziałem, gdzie był tata. 257 00:17:47,733 --> 00:17:50,243 Ale nagle pojawił się na wzgórzu. 258 00:17:52,988 --> 00:17:57,528 Cały spanikowany zastanawiał się, co ja robię 259 00:17:58,327 --> 00:18:00,657 na środku pustkowia, błąkając się samemu. 260 00:18:03,791 --> 00:18:06,041 Na początku nie rozumiałem, co się działo, 261 00:18:06,168 --> 00:18:08,378 ani o co chodziło. 262 00:18:10,714 --> 00:18:17,224 Pamiętam ciepło i poczucie bezpieczeństwa w jego ramionach. 263 00:18:25,896 --> 00:18:28,226 - Prosto? - Tak. 264 00:18:29,525 --> 00:18:31,605 Prawie jak na siłce. 265 00:18:42,663 --> 00:18:44,253 - Spragniony? - Tak. 266 00:18:44,623 --> 00:18:45,963 Napiję się z tobą. 267 00:19:19,199 --> 00:19:20,239 Przepiękne. 268 00:19:22,619 --> 00:19:24,579 Normalnie zrobilibyśmy zdjęcie i… 269 00:19:26,039 --> 00:19:29,789 Nie słuchalibyśmy… tylko patrzyli przez telefony. 270 00:19:30,169 --> 00:19:31,169 Tak. 271 00:19:33,380 --> 00:19:36,470 To niesamowite, być tutaj bez żadnych rozpraszaczy. 272 00:19:37,217 --> 00:19:39,547 Wszystkie zmysły są wyostrzone. 273 00:19:40,137 --> 00:19:43,177 Zapachy, dotyk i dźwięk. 274 00:19:49,605 --> 00:19:52,395 Nie jest zaskoczeniem, że Chris jest bardziej czujny. 275 00:19:54,526 --> 00:19:56,316 Mózg ewoluuje w naturze 276 00:19:59,156 --> 00:20:01,026 i są badania, które pokazują, 277 00:20:01,366 --> 00:20:04,196 dlaczego uważamy świat przyrody za tak orzeźwiający. 278 00:20:09,291 --> 00:20:11,921 Badania sugerują, że gdy jesteśmy w przestrzeni miejskiej 279 00:20:13,712 --> 00:20:18,972 wszystkie stworzone przez człowieka obrazy, hałasy 280 00:20:19,259 --> 00:20:22,299 zużywają dużo energii, bo mózg musi je ciągle przetwarzać. 281 00:20:22,387 --> 00:20:24,507 AKTYWNOŚĆ FAL ALFA W TYLNEJ CZĘŚCI MÓZGU 282 00:20:25,432 --> 00:20:26,852 Oznacza to, że wspomnienia, 283 00:20:27,017 --> 00:20:31,357 rozwiązywanie problemów i koncentracja ulegają osłabieniu. 284 00:20:32,564 --> 00:20:33,944 OBCIĄŻENIE KOGNITYWNE 285 00:20:36,610 --> 00:20:39,570 Ale naukowcy sądzą, że mózgi są przystosowane 286 00:20:39,738 --> 00:20:42,948 do łatwiejszego przetworzenia dźwięków i widoków natury. 287 00:20:44,243 --> 00:20:45,913 Nie będąc przeciążone 288 00:20:46,703 --> 00:20:49,713 nasze zdolności poznawcze wracają do pełni możliwości. 289 00:20:55,212 --> 00:20:56,422 Ale to nie wszystko. 290 00:20:56,964 --> 00:20:59,764 Spędzanie czasu na łonie natury obniża stres, 291 00:21:00,133 --> 00:21:02,933 co obniża ryzyko Alzheimera i wydłuża życie. 292 00:21:03,637 --> 00:21:06,717 Udowodniono, że zaledwie 20-minutowy spacer po parku 293 00:21:06,932 --> 00:21:08,432 bez telefonu 294 00:21:08,558 --> 00:21:10,888 znacząco obniża poziom hormonu stresu, 295 00:21:11,019 --> 00:21:12,939 czyli kortyzolu. 296 00:21:15,941 --> 00:21:17,731 - Nie chcesz prowadzić? - Poprowadzę. 297 00:21:17,859 --> 00:21:21,199 Może ja poprowadzę, bo jak się poślizgnę, to nic się nie stanie. 298 00:21:21,446 --> 00:21:24,236 Stanie. Wtedy będę musiał cię nieść. A to duży problem. 299 00:21:24,366 --> 00:21:26,406 O to mi chodziło, jesteś silniejszy ode mnie. 300 00:21:34,876 --> 00:21:36,416 Otis to świetny facet. 301 00:21:40,090 --> 00:21:43,430 Ma dobre poczucie humoru. Bardzo miły człowiek. 302 00:21:46,096 --> 00:21:47,176 Otis! 303 00:21:47,848 --> 00:21:50,478 - Pomocy. - Upadłeś z gracją. 304 00:21:50,767 --> 00:21:51,887 Trzeba przyznać. 305 00:21:55,063 --> 00:21:58,483 Jest też wspaniałym artystą. 306 00:22:02,738 --> 00:22:05,778 Cała twoja sztuka jest oparta na widoku z lotu ptaka, prawda? 307 00:22:06,825 --> 00:22:08,155 W większości tak. 308 00:22:09,077 --> 00:22:11,787 Można powiedzieć, że to coś w rodzaju topografii. 309 00:22:15,167 --> 00:22:17,997 Używam dużo tradycyjnych symboli, 310 00:22:18,920 --> 00:22:22,630 ale trochę je łagodzę, czyniąc je bardziej wyrazistymi. 311 00:22:24,718 --> 00:22:28,388 Nie zapominając przy tym, skąd pochodzą i co naprawdę znaczą. 312 00:22:31,558 --> 00:22:36,398 Biorę starą, tradycyjną sztukę sprzed tysięcy lat 313 00:22:37,314 --> 00:22:39,234 i dostosowuję ją do współczesności. 314 00:22:39,483 --> 00:22:43,613 Staram się nadać nowe znaczenie starym sposobom. 315 00:22:46,156 --> 00:22:48,076 Każda linia, kropka w mojej sztuce, 316 00:22:49,659 --> 00:22:52,999 tak, jak każdy kamień, rzeka, drzewo, 317 00:22:53,622 --> 00:22:54,962 jest wspomnieniem. 318 00:22:59,086 --> 00:23:01,166 W miejscu, gdzie Chris się wychowywał 319 00:23:01,296 --> 00:23:06,636 jest ogromna rdzenna społeczność, więc on rozumie moje obrazy. 320 00:23:07,886 --> 00:23:13,306 I to pewnie dlatego tak dobrze się dogadujemy. 321 00:23:15,227 --> 00:23:16,477 Powinniśmy kupić kajak. 322 00:23:17,771 --> 00:23:19,151 Deska bodyboard byłaby lepsza. 323 00:23:24,778 --> 00:23:27,738 Spędzanie czasu z innymi ludźmi jest dobre dla naszych mózgów. 324 00:23:28,907 --> 00:23:32,537 Jesteśmy zwierzętami społecznymi i interakcja z innymi zachęca nas 325 00:23:32,661 --> 00:23:36,791 do nauki nowych rzeczy, pobudza nas do nowych myśli i nowego spojrzenia na świat. 326 00:23:40,293 --> 00:23:44,093 Ale gdy jesteśmy odizolowani, ryzyko demencji jest wyższe 327 00:23:44,172 --> 00:23:47,472 o pięćdziesiąt procent. 328 00:23:48,927 --> 00:23:52,507 Ze wszystkich znanych nam rzeczy, które mogą ochronić długowieczność, 329 00:23:53,098 --> 00:23:56,268 najważniejszą mogą być otaczający nas ludzie. 330 00:23:58,562 --> 00:24:02,072 Dobra, jak będziemy szli tędy, to powinniśmy dojść do miejsca obozu. 331 00:24:02,732 --> 00:24:06,032 Tak, obozowiska na dole wodospadu. 332 00:24:14,327 --> 00:24:15,827 Jesteśmy na szczycie wodospadu 333 00:24:17,497 --> 00:24:20,707 i Otis wskazuje, gdzie powinniśmy rozbić obóz. 334 00:24:26,298 --> 00:24:29,258 Nie widzimy żadnej drogi na dół. 335 00:24:29,801 --> 00:24:31,551 Więc jest jedno rozwiązanie. 336 00:25:00,373 --> 00:25:01,373 O stary! 337 00:25:10,509 --> 00:25:11,759 Czuję, że żyję! 338 00:25:14,930 --> 00:25:17,100 To z pewnością oczyściło mi umysł. 339 00:25:17,682 --> 00:25:19,272 Pomyślałem sobie: 340 00:25:19,684 --> 00:25:22,154 „mam nadzieję, że na starość też będę tak robił”. 341 00:25:24,773 --> 00:25:27,233 Odkąd dostałem wyniki, dużo myślałem 342 00:25:27,317 --> 00:25:30,737 nad tym, jak będzie wyglądało moje życie, gdy się zestarzeję. 343 00:25:33,740 --> 00:25:36,330 Być może wiadomość, że mam wyższe ryzyko Alzheimera 344 00:25:36,576 --> 00:25:38,746 nie powinna być takim zaskoczeniem. 345 00:25:42,332 --> 00:25:45,712 Mój dziadek ma Alzheimera. 346 00:25:47,087 --> 00:25:48,087 I… 347 00:25:48,964 --> 00:25:53,804 Jego pamięć od paru lat się pogarsza. 348 00:25:57,681 --> 00:26:01,891 To trudne. Kiedy jest świadomy, zaczyna się martwić, 349 00:26:02,060 --> 00:26:04,690 bo zdaje sobie sprawę z tego, co się dzieje i ile zapomniał. 350 00:26:04,813 --> 00:26:07,943 To naprawdę przytłaczające i przerażające. 351 00:26:14,072 --> 00:26:20,452 Pamiętam, jak siedzieliśmy razem w garażu. 352 00:26:25,584 --> 00:26:28,884 Pomagał nam robić rzeczy z drewna. 353 00:26:31,506 --> 00:26:32,546 Robił nam miecze, 354 00:26:34,593 --> 00:26:38,563 małe drewniane pistolety, karabiny itp. 355 00:26:42,684 --> 00:26:47,154 Pamiętam, że był naprawdę cierpliwy, gdy waliliśmy młotkiem, przecinaliśmy 356 00:26:47,230 --> 00:26:48,570 i niszczyliśmy rzeczy. 357 00:26:52,444 --> 00:26:56,284 Mam piękne wspomnienia, za które jestem wdzięczny 358 00:26:57,449 --> 00:27:02,199 tej miłej i opiekuńczej osobie. 359 00:27:07,083 --> 00:27:09,213 Jest cudownym człowiekiem. 360 00:27:17,969 --> 00:27:20,849 Twój dziadek ma Alzheimera? 361 00:27:21,097 --> 00:27:25,887 Tak. Nie pamięta, kim jesteśmy, 362 00:27:26,061 --> 00:27:29,731 nie pamięta wnuków, a nawet swoich dzieci. 363 00:27:29,981 --> 00:27:34,531 Zapomina. I to łamie mi serce. 364 00:27:35,612 --> 00:27:40,832 Martwisz się, że możesz skończyć jak on? 365 00:27:42,452 --> 00:27:45,912 Kiedy coś nas przeraża, możemy całkiem się załamać, 366 00:27:45,997 --> 00:27:49,827 albo znaleźć motywację, by to przezwyciężyć i zrobić wszystko, 367 00:27:50,293 --> 00:27:54,883 żeby pokonać trudności. Chyba o to w tym chodzi, co nie? 368 00:27:55,048 --> 00:27:58,428 O to, by robić ile się da, 369 00:27:58,885 --> 00:28:00,135 żeby utrzymać mózg w zdrowiu. 370 00:28:00,345 --> 00:28:03,675 Można skupić się na pozytywach, zamiast zastanawiać się 371 00:28:03,807 --> 00:28:06,557 na ile maili muszę jeszcze odpowiedzieć, 372 00:28:06,643 --> 00:28:08,353 jakie będą recenzje nowego filmu 373 00:28:08,436 --> 00:28:10,016 i czy dostanę jeszcze pracę. 374 00:28:20,073 --> 00:28:23,623 Dzisiejsza wyprawa dała nam niezły wycisk, więc poszliśmy spać. 375 00:28:24,744 --> 00:28:28,874 Niezależnie od poziomu zmęczenia, zawsze jest mi ciężko zasnąć. 376 00:28:29,916 --> 00:28:32,166 Sen był jedną z głównych rzeczy, 377 00:28:32,293 --> 00:28:35,213 na których dr Peter Attia skupił się na naszej konsultacji. 378 00:28:40,385 --> 00:28:42,595 Chris, opowiedz mi o śnie. 379 00:28:42,804 --> 00:28:44,894 Uważasz, że dobrze sypiasz? 380 00:28:45,265 --> 00:28:48,265 Nie, nie bardzo. Budzę się w nocy. 381 00:28:48,435 --> 00:28:51,515 Pamiętam, że mam tak od małego. Mama często o tym mówi. 382 00:28:51,688 --> 00:28:55,358 Coś w tym jest, że noc i sen wzmacniają 383 00:28:55,608 --> 00:28:59,028 wszystkie obawy i poczucie winy. 384 00:28:59,154 --> 00:29:01,614 Często czułem, jakbym zrobił coś złego lub niepokojącego. 385 00:29:02,031 --> 00:29:05,121 Coś w tym musi być. 386 00:29:06,119 --> 00:29:09,249 To, co nie pozwala ci spać, 387 00:29:09,372 --> 00:29:12,632 wydaje się pochodzić z „małpiego umysłu”, który wszyscy posiadamy. 388 00:29:12,792 --> 00:29:16,302 To taka nerwica, przeżuwanie myśli. 389 00:29:17,088 --> 00:29:22,338 Sen nie jest czynnością bierną. Nie chodzi w nim o bycie nieświadomym. 390 00:29:22,844 --> 00:29:27,144 Tak naprawdę to aktywny czas, kiedy mózg się leczy. 391 00:29:27,474 --> 00:29:30,394 A w twoim przypadku, ze względu na zwiększone ryzyko, 392 00:29:30,477 --> 00:29:32,477 potraktujemy sen na poważnie. 393 00:29:32,729 --> 00:29:35,939 Wiemy, że nawet jedna nieprzespana noc 394 00:29:36,274 --> 00:29:39,904 prowadzi do gromadzenia się w mózgu toksyn, 395 00:29:40,361 --> 00:29:42,531 które zwiększają ryzyko zachorowania na Alzheimera. 396 00:29:42,614 --> 00:29:45,914 Sen wspaniale nas regeneruje na krótką metę, 397 00:29:45,992 --> 00:29:49,622 ale również chroni nas przed chorobami przewlekłymi. 398 00:29:53,458 --> 00:29:57,918 Działa to tak: gdy śpimy, śmieci, które nagromadziły się za dnia 399 00:29:58,004 --> 00:30:01,384 są zmywane przez rodzaj usług sprzątających 400 00:30:01,674 --> 00:30:03,184 zwanych układem glimfatycznym. 401 00:30:05,053 --> 00:30:08,683 Ale gdy się starzejemy i nie sypiamy prawidłowo, 402 00:30:08,890 --> 00:30:11,020 operacje sprzątające zaczynają być niedokładne. 403 00:30:12,393 --> 00:30:16,523 Szkodliwe odpady zaczynają się gromadzić szybciej, niż możemy je usunąć. 404 00:30:16,940 --> 00:30:18,270 Zakłócając pracę, 405 00:30:21,027 --> 00:30:24,987 powodując stany zapalne i potencjalnie prowadząc do Alzheimera. 406 00:30:25,198 --> 00:30:29,328 CHOROBA ALZHEIMERA 407 00:30:31,329 --> 00:30:34,079 Jest dużo rzeczy, które Chris może zrobić, 408 00:30:34,207 --> 00:30:36,457 by poprawić długość i jakość snu. 409 00:30:36,543 --> 00:30:37,673 EKSPERT OD DŁUGOWIECZNOŚCI 410 00:30:37,752 --> 00:30:39,002 Wpoić sobie proste nawyki, 411 00:30:39,087 --> 00:30:42,217 takie jak chodzenie spać i wstawanie o tych samych godzinach, 412 00:30:42,423 --> 00:30:44,473 zmniejszenie stresu przed snem 413 00:30:44,717 --> 00:30:46,847 oraz niesprawdzanie maili i mediów społecznościowych. 414 00:30:47,971 --> 00:30:50,011 Gdy biwakuje w lesie, to proste. 415 00:30:50,348 --> 00:30:53,348 Ale miejmy nadzieję, że wprowadzenie tych zmian po powrocie do domu 416 00:30:53,560 --> 00:30:57,610 będzie korzystne dla jego przyszłego zdrowia. 417 00:30:59,440 --> 00:31:02,030 Zdrowy sen nie jest jedyną rzeczą, 418 00:31:02,151 --> 00:31:03,611 jaką musi Chris ćwiczyć. 419 00:31:07,490 --> 00:31:08,580 Dobrze. 420 00:31:08,741 --> 00:31:12,121 W zasadzie przyswoił już wiele nawyków, 421 00:31:12,579 --> 00:31:15,579 które później pomogą mu w zapobieganiu choroby mózgu. 422 00:31:15,999 --> 00:31:17,209 O to chodzi! 423 00:31:17,625 --> 00:31:22,045 Poprzez okresowe poszczenie i dietę bogatą w warzywa i ryby, 424 00:31:22,422 --> 00:31:26,182 walczy ze starzeniem się komórek, które przyczyniają się do Alzheimera. 425 00:31:27,051 --> 00:31:28,391 Śmiać się, czy płakać. 426 00:31:30,847 --> 00:31:35,767 Podjęcie kroków w celu zmniejszenia stresu powinno pomóc w ochronie wspomnień. 427 00:31:36,519 --> 00:31:39,519 Wykazano, że wystawienie ciała na ekstremalne temperatury 428 00:31:39,731 --> 00:31:43,031 pomaga znacznie zmniejszyć ryzyko zachorowania na Alzheimera. 429 00:31:49,824 --> 00:31:51,874 Jak ci się spało? Było dość wilgotno. 430 00:31:52,243 --> 00:31:54,583 Było przepięknie z wodospadem w tle. 431 00:31:56,039 --> 00:31:58,459 Dźwięki wodospadu mnie uśpiły. 432 00:32:00,585 --> 00:32:03,705 Mamy drugi dzień i po dobrze przespanej nocy 433 00:32:03,796 --> 00:32:04,876 czuję się rześko. 434 00:32:11,179 --> 00:32:14,639 Wiem, że to tylko jeden dzień bez telefonu i maili, 435 00:32:14,807 --> 00:32:18,727 ale już czuję, że mój umysł jest czystszy i spokojniejszy. 436 00:32:19,687 --> 00:32:21,307 Nie mogę się doczekać, co dalej. 437 00:32:22,065 --> 00:32:24,605 Wiesz, w którym kierunku mamy dzisiaj iść? 438 00:32:25,902 --> 00:32:27,572 Dalej na północny zachód? 439 00:32:29,197 --> 00:32:30,277 No i gdzie to słońce? 440 00:32:30,573 --> 00:32:32,703 Myślę, że jeszcze na nie poczekamy. 441 00:32:33,326 --> 00:32:38,366 Miejmy nadzieje, że dotrzemy do Wrights Lookout na corroboree. 442 00:32:41,834 --> 00:32:43,884 Zmierzamy do Wrights Lookout, 443 00:32:44,003 --> 00:32:48,133 wyjątkowego miejsca spotkań rdzennych mieszkańców tego regionu, 444 00:32:48,675 --> 00:32:51,585 gdzie w przeszłości gromadziły się różne plemiona. 445 00:32:53,805 --> 00:32:56,845 Gdzie dokładnie jest corroboree? I co ma się tam wydarzyć? 446 00:32:57,100 --> 00:32:59,600 Trzy plemiona mają się tam spotkać, 447 00:32:59,686 --> 00:33:03,016 tańczyć, dzielić wiedzą 448 00:33:03,106 --> 00:33:06,226 - i wspólnie cieszyć się przyrodą. - Tak. 449 00:33:07,443 --> 00:33:10,573 Chodzi o poczucie połączenia ze światem zewnętrznym. 450 00:33:11,114 --> 00:33:13,624 Na pewno. Corroboree nie odbywało się tu 451 00:33:13,741 --> 00:33:15,661 już od ponad 100 lat, dlatego to będzie 452 00:33:15,743 --> 00:33:21,293 coś specjalnego, potężnego i podnoszącego na duchu. 453 00:33:25,211 --> 00:33:26,671 Robi się stromo. 454 00:33:30,091 --> 00:33:31,381 Masz sprzęt do wspinaczki? 455 00:33:33,469 --> 00:33:34,599 Spróbuję. 456 00:33:39,392 --> 00:33:42,982 Drugi dzień wyprawy to dla Chrisa zupełnie inne wyzwanie. 457 00:33:45,023 --> 00:33:46,403 Aby dostać się do Wrights Lookout, 458 00:33:46,607 --> 00:33:49,567 muszą się wspiąć na zbocze góry. 459 00:34:01,497 --> 00:34:03,827 Można uznać, że to trening dla ciała, 460 00:34:04,292 --> 00:34:06,422 ale także dla mózgu. 461 00:34:11,966 --> 00:34:13,626 Stary, wyglądasz jak kozica. 462 00:34:13,760 --> 00:34:14,890 Tak. 463 00:34:15,261 --> 00:34:17,141 Tyle pracy na siłce, powinieneś mnie nieść. 464 00:34:21,726 --> 00:34:22,936 Gdy ćwiczymy, 465 00:34:23,019 --> 00:34:26,519 nasze ciało wytwarza substancje chemiczne, które działają jak nawóz dla mózgu. 466 00:34:28,024 --> 00:34:30,944 Sprzyjają one wzrostowi i zdrowiu neuronów. 467 00:34:33,613 --> 00:34:35,323 - Jeszcze trochę. - Już prawie. 468 00:34:36,115 --> 00:34:40,075 Z wielu badań wiemy, że regularne ćwiczenia w średnim wieku 469 00:34:40,286 --> 00:34:42,786 mogą zmniejszyć szanse zachorowania na Alzheimera 470 00:34:43,081 --> 00:34:45,331 nawet o pięćdziesiąt procent. 471 00:34:48,419 --> 00:34:51,419 A ćwiczenia w połączeniu z wysiłkiem kognitywnym 472 00:34:51,756 --> 00:34:54,876 okazują się być bardzo potężnym narzędziem 473 00:34:55,259 --> 00:34:56,639 w walce z demencją. 474 00:34:58,596 --> 00:35:00,056 Nawet, gdy się starzejemy. 475 00:35:03,309 --> 00:35:08,939 MAGDEBURG NIEMCY 476 00:35:13,778 --> 00:35:17,488 Moja mama zmarła pięć lat temu. 477 00:35:19,200 --> 00:35:25,080 Niestety cierpiała na demencję. 478 00:35:26,499 --> 00:35:29,089 Cały czas mam z tyłu głowy, 479 00:35:29,168 --> 00:35:30,918 że też tak skończę, 480 00:35:31,003 --> 00:35:32,053 lub mogę skończyć. 481 00:35:34,507 --> 00:35:36,547 Jeden, dwa, trzy, cztery. 482 00:35:38,386 --> 00:35:42,306 Siedemdziesięcioletnia Gudrun co tydzień uczęszcza na zajęcia z tańca. 483 00:35:47,270 --> 00:35:52,320 Czasami nie czuję się tak dobrze, jak 30 lat temu. 484 00:35:54,652 --> 00:35:55,952 Ale przeważnie 485 00:35:56,070 --> 00:35:57,490 jestem w dobrej formie. 486 00:36:05,872 --> 00:36:10,462 To nie są zwyczajne lekcje tańca. To badania naukowe. 487 00:36:11,794 --> 00:36:15,014 A celem ich jest sprawdzenie, czy ćwiczenia takie jak taniec 488 00:36:15,089 --> 00:36:18,549 są dla starzejącego się mózgu bardziej korzystne niż zwykły trening. 489 00:36:20,178 --> 00:36:22,678 Taniec to nauka skomplikowanych ruchów. 490 00:36:22,805 --> 00:36:24,675 NIEMIECKIE CENTRUM CHORÓB NEURODEGENERACYJNYCH 491 00:36:24,765 --> 00:36:26,975 To nie jazda na rowerze, gdzie powtarzasz ruchy. 492 00:36:28,227 --> 00:36:33,687 Uważamy, że taniec jest lepszym sposobem na poprawę funkcjonowania mózgu, 493 00:36:33,774 --> 00:36:38,704 ponieważ łączy umiejętności kognitywne z fizycznymi. 494 00:36:44,493 --> 00:36:48,583 Naukowcy odkryli, że nasze mózgi mogą powodować rozwój 495 00:36:48,706 --> 00:36:51,956 nowych połączeń, nawet w późnym wieku. 496 00:36:55,421 --> 00:36:57,471 Jestem królikiem doświadczalnym! 497 00:36:58,174 --> 00:37:02,684 Notger i jego zespół chcą odkryć, w jakim stopniu taniec 498 00:37:02,845 --> 00:37:04,555 stymuluje ten wzrost. 499 00:37:06,390 --> 00:37:08,560 Szukają oznak pozytywnych zmian 500 00:37:08,809 --> 00:37:11,099 w części mózgu, która odpowiada za pamięć. 501 00:37:13,189 --> 00:37:18,069 Pokaż przednią część hipokampa. 502 00:37:24,533 --> 00:37:27,163 Widać tutaj wzrost. 503 00:37:28,454 --> 00:37:29,874 Dobrze to wygląda. 504 00:37:35,044 --> 00:37:38,014 Bardzo nam ulżyło, ponieważ wyniki pokazały, 505 00:37:38,089 --> 00:37:40,719 że taniec ma niesamowity potencjał 506 00:37:40,800 --> 00:37:43,470 w poprawie funkcjonowania i struktury mózgu. 507 00:37:44,345 --> 00:37:49,345 Mamy nadzieję, że taniec będzie mógł zapobiegać 508 00:37:49,433 --> 00:37:51,273 nowym przypadkom demencji. 509 00:37:54,522 --> 00:37:57,022 Imponujące są nie tylko wyniki Gundrun. 510 00:37:58,150 --> 00:38:01,240 Grupa taneczna pokazała znaczny wzrost w hipokampie 511 00:38:01,570 --> 00:38:04,320 w porównaniu z tymi, którzy poddali się konwencjonalnemu treningowi. 512 00:38:06,158 --> 00:38:09,748 Wyniki naprawdę mną wstrząsnęły. 513 00:38:11,205 --> 00:38:13,825 Teraz klepię się po plecach i mówię: 514 00:38:13,958 --> 00:38:15,578 „dobra robota”. 515 00:38:24,093 --> 00:38:27,183 Od paru godzin się wspinamy 516 00:38:27,388 --> 00:38:30,268 i wreszcie czuć, że Wrights Lookout jest w naszym zasięgu. 517 00:38:32,226 --> 00:38:34,096 - Prosto? - Tak. 518 00:38:48,034 --> 00:38:49,334 To tutaj? 519 00:38:57,752 --> 00:38:58,882 - Brawo, stary. - Udało się. 520 00:38:59,045 --> 00:39:00,085 Dobra robota. 521 00:39:02,923 --> 00:39:07,893 Udało nam się. Zrobiliśmy to bez telefonu, GPS'u, czy mapy. 522 00:39:09,347 --> 00:39:13,307 Mieliśmy tylko jedną rzecz, której ludzie przez tysiąclecia używali do nawigacji. 523 00:39:13,934 --> 00:39:15,104 Nasze mózgi. 524 00:39:15,603 --> 00:39:16,853 Przyszliśmy stamtąd. 525 00:39:17,646 --> 00:39:20,186 - Kawał drogi. - Zgadza się. 526 00:39:20,316 --> 00:39:22,226 Daje do myślenia, prawda? 527 00:39:28,783 --> 00:39:31,493 Gdy tak patrzę, ile z Otisem przeszliśmy 528 00:39:32,203 --> 00:39:33,953 i podziwiam piękno tego krajobrazu, 529 00:39:34,580 --> 00:39:37,580 myślę o tym, co powiedziała nam starszyzna przed wyprawą. 530 00:39:38,501 --> 00:39:42,421 „Słuchajcie swoimi uszami i patrzcie swoimi oczami”. 531 00:39:44,173 --> 00:39:45,933 Teraz wszystko ma sens. 532 00:39:46,425 --> 00:39:50,295 Jeśli zablokujemy hałas i naprawdę wsłuchamy się w świat przyrody, 533 00:39:50,763 --> 00:39:51,853 będziemy żyć lepiej. 534 00:39:55,393 --> 00:39:56,893 To były długie dwa dni, 535 00:39:58,646 --> 00:40:03,276 ale udało nam się zdążyć na spotkanie corroboree. 536 00:40:16,330 --> 00:40:21,130 W imieniu trzech plemion zapraszam was do wspólnego tańca. 537 00:40:22,378 --> 00:40:23,378 Oczywiście, dziękujemy. 538 00:40:24,839 --> 00:40:26,839 - Nie tańczę najlepiej. - Nie martw się! 539 00:40:27,550 --> 00:40:30,090 Myślałem, że będę tylko obserwował. 540 00:40:31,595 --> 00:40:33,715 Zacząłem się stresować. 541 00:40:51,449 --> 00:40:53,949 - Najpierw lewo, potem prawo. - Najpierw lewo, potem prawo. 542 00:40:54,034 --> 00:40:57,624 Dół, dół, ramiona, ramiona. 543 00:40:57,997 --> 00:40:59,037 Dobra. 544 00:40:59,415 --> 00:41:01,875 Dzięki cudownemu powitaniu przez wszystkich 545 00:41:01,959 --> 00:41:04,709 i ich zachętom, szybko się wkręciłem. 546 00:41:19,351 --> 00:41:21,311 Spojrzałem na Otisa 547 00:41:23,856 --> 00:41:27,106 i zrozumiałem, ile to dla niego znaczy. 548 00:41:31,655 --> 00:41:33,365 Spotkanie trzech plemion. 549 00:41:35,576 --> 00:41:41,496 Czuję, jakbym dostał pozwolenie, by do nich przynależeć. 550 00:41:42,791 --> 00:41:46,671 Ponieważ to zgromadzenie ma obudzić przodków 551 00:41:46,795 --> 00:41:49,505 w naszych wspomnieniach i opowieściach z ziemi. 552 00:41:52,218 --> 00:41:57,598 Nie tylko tworzę nowe i piękne wspomnienia… 553 00:42:00,976 --> 00:42:04,976 ale robię to z Chrisem i możemy o tym rozmawiać 554 00:42:05,064 --> 00:42:06,274 przez kolejne lata. 555 00:42:11,737 --> 00:42:13,407 Rozpocząłem tę przygodę z obawy, 556 00:42:13,531 --> 00:42:15,571 że na starość stracę wspomnienia. 557 00:42:19,453 --> 00:42:23,213 Ale uświadomiłem sobie, jak wiele zależy ode mnie. 558 00:42:26,877 --> 00:42:30,417 Recepta jest prosta. Jedz i śpij dobrze. 559 00:42:31,674 --> 00:42:34,764 Rzuć wyzwanie umysłowi i ciału z nowymi doświadczeniami, 560 00:42:35,094 --> 00:42:37,054 zanurz się w naturze, 561 00:42:37,680 --> 00:42:40,640 z dala od rozproszeń i stresu nowoczesnego życia. 562 00:42:42,851 --> 00:42:45,771 I najważniejsze, podziel się tym z ludźmi, których kochasz. 563 00:42:49,942 --> 00:42:52,612 Wszystko to jest proste do wykonania. 564 00:42:54,989 --> 00:42:56,989 Bo uwielbiam robić te rzeczy. 565 00:42:58,909 --> 00:43:00,539 Rzeczy, które chciałbym robić częściej. 566 00:43:02,037 --> 00:43:05,417 Mam nadzieję, że nie tylko będę żył szczęśliwiej i lepiej, 567 00:43:06,250 --> 00:43:10,880 ale też dam radość i szczęście rodzinie i przyjaciołom, tak jak mój dziadek. 568 00:43:12,715 --> 00:43:15,925 Razem stworzymy nowe, cenne wspomnienia, 569 00:43:16,260 --> 00:43:18,430 które będą ze mną do końca moich dni. 570 00:44:21,659 --> 00:44:23,659 Napisy: Bartłomiej Kołodziejczyk