1
00:00:06,215 --> 00:00:10,803
‎LOẠT PHIM NETLFIX

2
00:00:14,807 --> 00:00:15,641
<i>‎Nước.</i>

3
00:00:19,145 --> 00:00:20,855
<i>‎Cơ thể người chủ yếu là nước.</i>

4
00:00:21,731 --> 00:00:22,940
<i>‎Khoảng 70%.</i>

5
00:00:24,567 --> 00:00:28,154
<i>‎Một sự trùng hợp kỳ lạ,</i>
<i>‎hoặc không hề trùng hợp,</i>

6
00:00:28,237 --> 00:00:32,241
<i>‎là 70% bề mặt hành tinh này</i>
<i>‎được bao phủ bởi nước.</i>

7
00:00:32,325 --> 00:00:34,410
<i>‎Thế nên nước mới quan trọng với ta.</i>

8
00:00:35,203 --> 00:00:37,914
<i>‎Vì vậy ta phải nỗ lực</i>
<i>‎bảo vệ không khí và đất,</i>

9
00:00:38,915 --> 00:00:42,543
<i>‎và bảo vệ biển</i>
<i>‎cũng không kém phần quan trọng.</i>

10
00:00:43,503 --> 00:00:48,174
<i>‎Ở Úc, có một hệ thống 3.000 rạn san hô</i>

11
00:00:48,257 --> 00:00:50,134
<i>‎trải dài 1.400 dặm.</i>

12
00:00:50,885 --> 00:00:55,515
<i>‎Chúng là những cấu trúc sống cung cấp</i>
<i>‎môi trường sống cho một hệ sinh thái</i>

13
00:00:55,598 --> 00:00:58,768
<i>‎lớn đến nỗi chúng được coi là</i>
<i>‎rừng mưa nhiệt đới của biển.</i>

14
00:00:58,851 --> 00:01:02,980
<i>‎Nhưng sau một cuộc sống lâu dài,</i>
<i>‎khỏe mạnh kéo dài khoảng 25 triệu năm,</i>

15
00:01:03,773 --> 00:01:09,779
<i>‎rạn san hô ở khu vực này đang chết dần,</i>
<i>‎khoảng một nửa, kể từ năm 1995. Biến mất.</i>

16
00:01:10,321 --> 00:01:14,700
<i>‎Đã chết. Và sớm thôi, tất cả các sinh vật</i>
<i>‎phụ thuộc vào chúng cũng sẽ chết.</i>

17
00:01:18,246 --> 00:01:20,456
<i>‎Kể cả chúng ta.</i>

18
00:01:21,290 --> 00:01:22,792
<i>‎Ta sắp hết thời gian rồi.</i>

19
00:01:30,842 --> 00:01:34,011
‎- Dory kìa.
‎- Ừ, đó là Dory. Và có cả Nemo nữa.

20
00:01:34,720 --> 00:01:36,013
‎- Chào!
‎- Xin chào!

21
00:01:36,556 --> 00:01:39,225
<i>‎Bọn tôi đang ở bờ biển Đông Bắc nước Úc</i>

22
00:01:39,308 --> 00:01:42,228
<i>‎để xem các nhà nghiên cứu</i>‎,
<i>‎nhà khoa học hàng đầu…</i>

23
00:01:42,311 --> 00:01:43,646
‎Phải nghiên cứu các ý tưởng.

24
00:01:43,729 --> 00:01:44,814
‎- Thật à?
‎- Ừ!

25
00:01:44,897 --> 00:01:47,692
‎Rõ ràng là chúng đang bị đe dọa.

26
00:01:47,775 --> 00:01:50,862
<i>‎…tất cả đều đang nỗ lực để cứu</i>
<i>‎một phần rất quan trọng của đại dương…</i>

27
00:01:50,945 --> 00:01:55,199
‎Cỏ biển. Thực vật ngập mặn.
‎Đó là toàn bộ bề mặt vùng ven biển.

28
00:01:55,283 --> 00:01:58,327
<i>‎…việc này đã nằm trong danh sách</i>
<i>‎ước nguyện của tôi suốt 15 năm qua.</i>

29
00:01:58,411 --> 00:02:01,914
‎- Anh phải đi thu hoạch.
‎- Tuyệt. Tôi chưa từng làm đâu.

30
00:02:01,998 --> 00:02:04,083
<i>‎- Và trên đường tới đó…</i>
‎- Chào!

31
00:02:04,792 --> 00:02:07,295
<i>‎…bọn tôi sẽ cố vui chơi nhiều nhất có thể.</i>

32
00:02:15,928 --> 00:02:18,764
<i>‎Rạn san hô chiếm khoảng 2% đáy đại dương.</i>

33
00:02:19,724 --> 00:02:23,561
<i>‎Nhưng chúng là nơi sinh sống</i>
<i>‎của khoảng 25% sinh vật biển.</i>

34
00:02:24,270 --> 00:02:27,231
<i>‎Chúng đem lại doanh thu cho ta</i>
<i>‎thông qua thức ăn và du lịch.</i>

35
00:02:27,773 --> 00:02:30,484
<i>‎Chúng bảo vệ bờ biển khỏi bão và xói mòn.</i>

36
00:02:31,235 --> 00:02:32,904
<i>‎Trong chuyến phiêu lưu này,</i>

37
00:02:32,987 --> 00:02:36,240
<i>‎bọn tôi sẽ gặp một vài người</i>
<i>‎đã cống hiến cả cuộc đời</i>

38
00:02:36,324 --> 00:02:39,202
<i>‎để cứu và bảo vệ</i>
<i>‎hệ thống rạn san hô lớn nhất</i>

39
00:02:39,285 --> 00:02:40,536
<i>‎trên toàn hành tinh,</i>

40
00:02:41,412 --> 00:02:42,914
<i>‎rạn san hô Great Barrier.</i>

41
00:02:43,664 --> 00:02:45,958
<i>‎Chạy dọc theo bờ biển phía bắc của Úc,</i>

42
00:02:46,042 --> 00:02:50,171
<i>‎rạn san hô Great Barrier chiếm 10%</i>
<i>‎hệ thống rạn san hô trên Trái Đất.</i>

43
00:02:50,922 --> 00:02:54,550
<i>‎Và trong khi tất cả hệ thống rạn san hô</i>
<i>‎trên hành tinh này đang gặp nguy hiểm,</i>

44
00:02:54,634 --> 00:02:57,428
<i>‎vì Úc hoàn toàn bị bao quanh bởi nước,</i>

45
00:02:57,511 --> 00:02:59,555
<i>‎sức khỏe và biển</i>
<i>‎của rạn san hô Great Barrier.</i>

46
00:02:59,639 --> 00:03:01,849
<i>‎có vẻ đặc biệt quan trọng</i>
<i>‎với đất nước này.</i>

47
00:03:02,391 --> 00:03:05,228
<i>‎Với hệ thống rạn san hô lớn nhất thế giới,</i>

48
00:03:05,311 --> 00:03:08,356
<i>‎đây là nghiên cứu hoàn hảo</i>
<i>‎cho các nhà khoa học và nhà nghiên cứu</i>

49
00:03:08,439 --> 00:03:11,859
<i>‎để tìm ra nguyên nhân gây ra sự suy giảm</i>
<i>‎của các rạn san hô trên thế giới.</i>

50
00:03:11,943 --> 00:03:14,654
<i>‎Và quan trọng hơn là cách để cứu chúng.</i>

51
00:03:14,737 --> 00:03:18,449
<i>‎Điểm dừng đầu tiên trong chuyến phiêu lưu</i>
<i>‎dưới nước này là bờ biển bang Queensland,</i>

52
00:03:19,033 --> 00:03:22,161
<i>‎một đoạn bờ biển nhỏ nhô ra biển San Hô.</i>

53
00:03:24,205 --> 00:03:26,207
‎RẠN SAN HÔ GREAT BARRIER
‎AIMS

54
00:03:26,290 --> 00:03:28,876
<i>‎Đây là Viện Mô phỏng Biển Quốc gia,</i>

55
00:03:28,960 --> 00:03:33,422
<i>‎điều hành bởi Viện Khoa học</i>
<i>‎Hàng hải Úc, gọi tắt là AIMS.</i>

56
00:03:34,090 --> 00:03:37,093
<i>‎Ở đây, các nhà khoa học</i>
<i>‎hàng đầu thế giới đã tạo ra</i>

57
00:03:37,176 --> 00:03:40,680
<i>‎thủy cung nghiên cứu</i>
<i>‎công nghệ tiên tiến nhất thế giới.</i>

58
00:03:41,389 --> 00:03:43,516
<i>‎Đây là nơi trú ẩn</i>
<i>‎để các nhà nghiên cứu tận tâm</i>

59
00:03:43,599 --> 00:03:46,269
<i>‎từ khắp mọi nơi có thể</i>
<i>‎nghiên cứu môi trường dưới nước</i>

60
00:03:46,352 --> 00:03:48,688
<i>‎và tác động</i>
<i>‎của hoạt động con người lên nó,</i>

61
00:03:50,106 --> 00:03:53,192
<i>‎tất cả cùng làm việc</i>
<i>‎để cải thiện sức khỏe và sự bền vững</i>

62
00:03:53,276 --> 00:03:54,777
<i>‎của các đại dương trên hành tinh.</i>

63
00:03:54,860 --> 00:03:57,363
‎Rạn san hô Great Barrier
‎có quy mô rất lớn.

64
00:03:57,446 --> 00:03:59,782
‎và bọn tôi nghiên cứu
‎các chiến lược can thiệp

65
00:03:59,865 --> 00:04:03,619
‎giúp bọn tôi sử dụng
‎công cụ của mình được nhiều hơn

66
00:04:03,703 --> 00:04:07,123
‎để thực sự giúp được
‎rạn san hô Great Barrier.

67
00:04:07,206 --> 00:04:09,875
‎Bọn tôi phải nghiên cứu các ý tưởng,
‎vì đây là một nơi

68
00:04:09,959 --> 00:04:11,669
‎có rạn san hô bị đe dọa nghiêm trọng.

69
00:04:11,752 --> 00:04:16,382
‎Rạn san hô chỉ chiếm
‎một phần nhỏ đáy biển,

70
00:04:16,465 --> 00:04:20,219
‎nhưng có lại 500 triệu người
‎sống nhờ vào rạn san hô.

71
00:04:20,303 --> 00:04:24,932
‎Mỗi năm người ta thu về năm đến sáu tỷ đô
‎từ việc khách du lịch tới thăm ran san hô.

72
00:04:25,016 --> 00:04:25,975
‎Đây thực sự là…

73
00:04:26,058 --> 00:04:28,144
‎Vấn đề việc làm, vấn đề kinh tế.

74
00:04:28,227 --> 00:04:32,023
‎- Thử tưởng tượng nó biến mất mà xem.
<i>‎- Ừ. "Tưởng tượng" là đúng.</i>

75
00:04:32,690 --> 00:04:36,110
<i>‎Toàn bộ thế giới đều phụ thuộc</i>
<i>‎vào sức khỏe</i>

76
00:04:36,193 --> 00:04:39,739
<i>‎của vùng nước ven biển này.</i>
<i>‎Hãy xem họ đang làm gì nhé.</i>

77
00:04:39,822 --> 00:04:40,906
‎Đi ngắm san hô nào.

78
00:04:40,990 --> 00:04:42,616
‎- Vâng.
‎- Vâng. Tuyệt.

79
00:04:42,700 --> 00:04:45,411
‎- Nếu tôi có thể mở cửa.
‎- Ôi trời.

80
00:04:45,494 --> 00:04:48,289
‎Đây cứ như nhà máy sô-cô-la
‎của Willy Wonka vậy.

81
00:04:48,914 --> 00:04:51,917
<i>‎Và giờ, kính thưa quý vị,</i>
<i>‎tôi xin giới thiệu,</i>

82
00:04:52,626 --> 00:04:53,836
<i>‎phòng Mô phỏng Biển.</i>

83
00:05:04,263 --> 00:05:06,390
<i>‎Giống nhà máy sô-cô-la thật.</i>

84
00:05:15,441 --> 00:05:18,486
<i>‎Rồi, nó trông như</i>
<i>‎cửa hàng cá tuyệt nhất thế giới</i>

85
00:05:18,569 --> 00:05:21,030
<i>‎hoặc phim của Pixar trong đời thực.</i>

86
00:05:21,113 --> 00:05:22,990
‎- Dory kìa.
‎- Phải, Dory đó.

87
00:05:23,074 --> 00:05:25,993
‎Và dưới này, có Nemo.

88
00:05:26,077 --> 00:05:26,952
‎- Chào!
‎- Chào!

89
00:05:27,036 --> 00:05:27,870
‎Đúng không?

90
00:05:28,412 --> 00:05:31,082
‎Và đây là nhà của Nemo. Như trong phim.

91
00:05:31,165 --> 00:05:33,376
‎- Đẹp quá. Hải quỳ.
‎- Ừ.

92
00:05:33,459 --> 00:05:36,170
<i>‎Không đùa đâu, ở đây đẹp ngoạn mục luôn.</i>

93
00:05:36,253 --> 00:05:38,172
<i>‎Ban đầu trông không giống thật,</i>

94
00:05:38,255 --> 00:05:41,634
<i>‎nhưng rồi ta sẽ thấy một số bể cá…</i>
<i>‎không đẹp mắt lắm.</i>

95
00:05:42,134 --> 00:05:43,969
‎Nếu tìm hiểu, các anh sẽ biết

96
00:05:44,053 --> 00:05:46,097
‎san hô cung cấp đủ loại dịch vụ
‎cho con người.

97
00:05:46,180 --> 00:05:49,058
‎Nhưng khi…
‎Khi dân số dọc bờ biển tăng lên,

98
00:05:49,141 --> 00:05:52,937
‎ta sẽ thấy các rạn san hô biết mất
‎cho tác động của con người.

99
00:05:53,020 --> 00:05:55,689
‎Họ đã bắt đầu phá rừng ở bờ biển,

100
00:05:55,773 --> 00:05:58,734
‎rừng là nơi ngăn trầm tích
‎chảy vào các rạn san hô.

101
00:05:58,818 --> 00:06:00,903
‎Trong vài năm qua, bọn tôi đã chứng kiến

102
00:06:00,986 --> 00:06:05,074
‎các vụ tẩy trắng,
‎tức là san hô trở nên quá nóng.

103
00:06:05,157 --> 00:06:08,911
‎Bọn tôi thấy việc đó gây ra
‎một số thay đổi trong hệ sinh thái,

104
00:06:08,994 --> 00:06:10,996
‎San hô biến mất, rồi cá biến mất,

105
00:06:11,539 --> 00:06:15,084
‎- và lợi ích cho con người cũng biến mất.
‎- Vâng.

106
00:06:15,167 --> 00:06:17,253
<i>‎Người ta ước tính rằng từ năm 1950,</i>

107
00:06:17,336 --> 00:06:20,506
<i>‎Trái Đất đã mất một nửa số rạn san hô.</i>

108
00:06:20,589 --> 00:06:24,510
<i>‎Và hai phần ba số còn lại</i>
<i>‎bị tổn hại và bị đe dọa.</i>

109
00:06:24,593 --> 00:06:26,887
<i>‎Ở đây họ nghiên cứu</i>
<i>‎cách rạn san hô thay đổi</i>

110
00:06:26,971 --> 00:06:28,973
<i>‎theo nhiệt độ và mức độ ô nhiễm,</i>

111
00:06:29,056 --> 00:06:31,725
<i>‎và họ tìm kiếm các phương pháp</i>
<i>‎để phục hồi.</i>

112
00:06:31,809 --> 00:06:34,437
‎Mỗi bể đại diện
‎cho các tình trạng khác nhau.

113
00:06:34,520 --> 00:06:39,942
‎Đúng vậy. Đây là tình trạng
‎của san hô từ hàng ngàn năm trước.

114
00:06:40,025 --> 00:06:42,820
‎Có bùng nổ của đa dạng sinh học, có cá.

115
00:06:42,903 --> 00:06:46,407
‎Có sự sinh sôi nảy nở. Những dịch vụ
‎của rạn san hô. Một hệ thống lành mạnh.

116
00:06:46,490 --> 00:06:50,453
‎Rạn san hô đã tạo nên
‎rất nhiều mối quan hệ tương hỗ.

117
00:06:50,536 --> 00:06:54,457
‎Nó còn tác động đến cả cá.
‎Chúng tới trú ẩn mỗi đêm

118
00:06:54,540 --> 00:06:56,125
‎ở giữa những nhánh san hô,

119
00:06:56,208 --> 00:06:59,253
‎chúng thải chất dinh dưỡng
‎quan trọng vào cột nước

120
00:06:59,336 --> 00:07:02,173
‎để nuôi sống san hô,
‎và san hô sẽ bảo vệ chúng.

121
00:07:02,256 --> 00:07:06,343
<i>‎Lũ cá cần được bảo vệ,</i>
<i>‎còn rạn san hô cần chất dinh dưỡng.</i>

122
00:07:06,427 --> 00:07:08,512
<i>‎Thế là lũ cá nói "Bạn gặp may đó".</i>

123
00:07:09,305 --> 00:07:13,893
‎Có một vòng lặp
‎giữa cá, san hô, nước tiểu,

124
00:07:13,976 --> 00:07:15,686
‎và rạn san hô.

125
00:07:15,769 --> 00:07:20,149
‎Nó giống như thực thể lưỡng đảng
‎hoàn hảo của đại dương.

126
00:07:20,232 --> 00:07:22,776
‎Đúng rồi. Cách nói đó hay đấy.

127
00:07:22,860 --> 00:07:26,238
‎Nhưng đây là điều sẽ xảy ra
‎nếu nhiệt độ cao hơn hai độ

128
00:07:26,322 --> 00:07:28,824
‎so với nhiệt độ mùa hè trên rạn san hô.

129
00:07:28,908 --> 00:07:32,286
‎Mọi thứ sẽ trông như thế này.
‎Vẫn có vài con cá.

130
00:07:32,369 --> 00:07:36,832
‎- Anh đã tăng nhiệt độ ở đây lên à?
‎- Chỉ tăng có hai độ.

131
00:07:36,916 --> 00:07:39,251
<i>‎Đây là sự cân bằng cộng sinh</i>
<i>‎vô cùng mong manh.</i>

132
00:07:39,335 --> 00:07:41,962
<i>‎Khi nhiệt độ nước tăng lên vài độ,</i>

133
00:07:42,046 --> 00:07:45,132
<i>‎san hô trở nên căng thẳng</i>
<i>‎và không thể nuôi tảo nữa.</i>

134
00:07:45,216 --> 00:07:50,179
<i>‎Các loài tảo chết đi, để lại</i>
<i>‎bộ xương cằn cỗi của san hô bị tẩy trắng.</i>

135
00:07:50,262 --> 00:07:54,308
<i>‎Cuối cùng, các sinh vật và cá</i>
<i>‎sống dựa vào tảo cũng biến mất,</i>

136
00:07:54,391 --> 00:07:57,478
<i>‎và toàn bộ hệ sinh thái cũng dần chết đi.</i>

137
00:07:57,561 --> 00:08:01,148
‎Đây là điều sẽ xảy ra
‎nếu khi có nhiều chất dinh dưỡng

138
00:08:01,232 --> 00:08:04,985
‎đi vào rạn san hô.
‎Vì ta đã đưa nitơ vào hệ thống,

139
00:08:05,069 --> 00:08:07,363
‎toàn bộ mọi thứ
‎đã trải qua một sự thay đổi.

140
00:08:07,446 --> 00:08:10,741
‎Nhưng dần dần ta thấy tảo xuất hiện.

141
00:08:10,824 --> 00:08:13,452
‎Và điều đó cũng có thể bị ảnh hưởng
‎bởi cá ăn tảo.

142
00:08:13,536 --> 00:08:17,623
‎Loài cá thích ăn tảo,
‎và chúng là những người làm vườn.

143
00:08:17,706 --> 00:08:21,085
‎Chúng đi vào đó, thu thập và ăn tảo biển,

144
00:08:21,168 --> 00:08:24,547
‎và điều đó giúp san hô phát triển trở lại.

145
00:08:24,630 --> 00:08:27,424
‎Có một ran san hô đến từ vùng ven biển
‎của rạn san hô Great Barrier,

146
00:08:27,508 --> 00:08:30,553
‎đây là nơi đã mất rất nhiều san hô.

147
00:08:30,636 --> 00:08:34,723
‎- Bể này có một polyp san hô rất to.
‎- Mô phỏng một không gian hoàn toàn khác.

148
00:08:34,807 --> 00:08:37,851
‎Đúng vậy. Điều này
‎giúp bọn tôi thấy các tương lai khác nhau

149
00:08:37,935 --> 00:08:39,103
‎và xem điều gì sẽ xảy ra.

150
00:08:39,186 --> 00:08:42,523
‎Nếu có thể nhìn thấy và hiểu được
‎tương lai đó, có lẽ bọn tôi…

151
00:08:42,606 --> 00:08:44,066
‎Bọn tôi có thể tìm ra giải pháp.

152
00:08:44,149 --> 00:08:47,444
<i>‎Khá đáng sợ khi thấy ảnh hưởng</i>
<i>‎của thay đổi nhiệt độ lên rạn san hô</i>

153
00:08:47,528 --> 00:08:50,489
<i>‎được trình bày rõ ràng thế này.</i>

154
00:08:50,573 --> 00:08:54,618
<i>‎Nhưng nếu tại con người mà đại dương</i>
<i>‎từ đầy sức sống trở thành suy tàn,</i>

155
00:08:54,702 --> 00:08:57,997
<i>‎có lẽ vẫn có cơ may con người</i>
<i>‎có thể chữa lành cho chúng.</i>

156
00:08:59,498 --> 00:09:01,917
<i>‎Tôi tự hỏi san hô nói gì về chuyện này.</i>

157
00:09:04,336 --> 00:09:06,880
‎Tác hại từ việc tăng nhiệt độ nước
‎và ô nhiễm

158
00:09:06,964 --> 00:09:10,926
‎có thể thấy ở rạn san hô Great Barrier.
‎Lấy San Hô làm ví dụ nhé.

159
00:09:11,010 --> 00:09:12,553
‎Anh bạn à, đúng rồi đó.

160
00:09:12,636 --> 00:09:16,765
‎Từ năm 1950, Trái Đất
‎đã mất khoảng 50% số rạn san hô.

161
00:09:16,849 --> 00:09:19,852
‎Sự gia tăng nhanh chóng của nhiệt độ
‎nước biển do con người gây ra,

162
00:09:19,935 --> 00:09:24,982
‎cùng với sự gia tăng khí thải CO2
‎đã thay đổi chất hóa học dưới biển.

163
00:09:25,065 --> 00:09:25,899
‎Phiền lắm.

164
00:09:25,983 --> 00:09:28,485
‎- Đã có chuyện gì?
‎- Tẩy trắng san hô.

165
00:09:28,986 --> 00:09:32,114
‎Chất dinh dưỡng và sức sống
‎của mọi thứ ở rạn san hô bị hút cạn,

166
00:09:32,197 --> 00:09:33,907
‎rồi mọi thứ dần chết đi,

167
00:09:33,991 --> 00:09:36,577
‎ảnh hưởng đến toàn bộ
‎hệ sinh thái của đại dương.

168
00:09:36,660 --> 00:09:39,496
‎Ta có thể làm gì đây? Có quá muộn không?

169
00:09:39,580 --> 00:09:43,375
‎Không. Nhưng phải mau chóng
‎có những thay đổi trên diện rộng.

170
00:09:43,459 --> 00:09:45,377
<i>‎Có hai cách để giúp,</i>

171
00:09:45,878 --> 00:09:49,965
<i>‎bảo vệ và phục hồi. Phục hồi bao gồm</i>
<i>‎tất cả các phương pháp trồng lại</i>

172
00:09:50,049 --> 00:09:52,176
<i>‎và tăng số lượng san hô</i>
<i>‎có khả năng chống chịu,</i>

173
00:09:52,259 --> 00:09:55,220
<i>‎và chữa lành các khu vực</i>
<i>‎để chúng lại khỏe mạnh.</i>

174
00:09:55,304 --> 00:09:56,722
‎Nghe có vẻ phức tạp.

175
00:09:56,805 --> 00:09:57,723
‎Một chút thôi.

176
00:09:57,806 --> 00:10:01,060
‎May mắn là, các nhà sinh thái hàng đầu
‎đang nghiên cứu mỗi ngày.

177
00:10:01,143 --> 00:10:03,270
‎- Nhưng biết cái gì đơn giản không?
‎- Cái gì?

178
00:10:03,354 --> 00:10:06,190
‎Các hành động bảo vệ
‎để không có thêm thiệt hại

179
00:10:06,273 --> 00:10:10,194
‎như là không gây ô nhiễm, nhận thức được
‎nguồn gốc của hải sản mình ăn

180
00:10:10,694 --> 00:10:13,030
‎và giảm lượng khí thải CO2 nữa.

181
00:10:13,572 --> 00:10:15,199
‎Cái đó thì tôi làm được.

182
00:10:15,908 --> 00:10:18,369
‎Này, Coral, tôi phải quay lại. Cảm ơn.

183
00:10:18,452 --> 00:10:20,788
‎Không sao. Hẹn gặp lại nhé!

184
00:10:21,997 --> 00:10:25,209
<i>‎Ví dụ đầu tiên về việc chữa lành</i>
<i>‎vết thương ở rạn san hô Great Barrier</i>

185
00:10:25,292 --> 00:10:26,752
<i>‎là ở AIMS.</i>

186
00:10:26,835 --> 00:10:30,881
<i>‎Tiến sĩ Carly sẽ đứng ra để chỉ cho ta</i>
<i>‎phương pháp mới có tên gieo hạt san hô.</i>

187
00:10:31,465 --> 00:10:35,844
‎Bọn tôi rất mong được thấy việc cô làm
‎để giúp rạn san hô khỏe mạnh hơn.

188
00:10:35,928 --> 00:10:39,515
‎Bọn tôi tập trung vào việc
‎tìm ra một bộ dụng cụ

189
00:10:39,598 --> 00:10:43,060
‎để giúp rạn san hô phục hồi.
‎Đây chỉ là một trong số đó.

190
00:10:43,143 --> 00:10:45,562
‎Đó là một phần của thứ
‎có tên là gieo hạt san hô.

191
00:10:45,646 --> 00:10:50,943
‎Về cơ bản, bọn tôi đang cố phát triển
‎một cách để gieo san hô vào rạn san hô

192
00:10:51,026 --> 00:10:55,781
‎giống như gieo hạt
‎vào một khu rừng cần phục hồi.

193
00:10:55,864 --> 00:10:58,158
‎Và bọn tôi có thể đưa nó vào thứ này,

194
00:10:58,242 --> 00:11:01,495
‎nó được gọi là hạt định cư,
‎rồi bọn tôi gieo hạt này lên rạn san hô.

195
00:11:01,578 --> 00:11:05,666
‎Mỗi hạt này có mười đến 15
‎san hô con đang phát triển.

196
00:11:05,749 --> 00:11:08,585
‎Cô đã thành công với loại nào chưa?

197
00:11:08,669 --> 00:11:13,507
‎Năm ngoái, tỷ lệ sống sót laf 25%,
‎bọn tôi khá hài lòng với điều đó.

198
00:11:13,590 --> 00:11:14,717
‎Tuyệt quá.

199
00:11:14,800 --> 00:11:18,470
‎Các anh muốn nhúng tay vào nước
‎và giúp tôi cho san hô vào thiết bị không?

200
00:11:19,388 --> 00:11:21,515
‎- Ừ. Có chứ.
‎- Có à? Tuyệt quá.

201
00:11:21,598 --> 00:11:24,727
‎Có vài cái ghế đẩu bên dưới.
‎Cứ tự nhiên kéo ra.

202
00:11:26,270 --> 00:11:27,604
‎Phải dùng ghế nâng.

203
00:11:29,106 --> 00:11:30,983
‎Ừ, tuyệt lắm. Cảm ơn.

204
00:11:31,066 --> 00:11:33,026
‎Tôi sẽ đưa cho các anh

205
00:11:33,777 --> 00:11:38,824
‎các linh kiện của thiết bị, và một ít hạt.

206
00:11:38,907 --> 00:11:43,454
‎Rồi các anh lắp vào.
‎Cầm ở dưới hoặc ở cạnh nhé.

207
00:11:44,079 --> 00:11:47,416
‎- Zac? Cứ thế…
‎- Lắp vào ô tam giác.

208
00:11:47,499 --> 00:11:51,253
<i>‎Darin không biết rằng bọn tôi</i>
<i>‎đang thi xem ai lắp nhanh hơn.</i>

209
00:11:52,129 --> 00:11:55,966
<i>‎Ai lắp ráp thiết bị gieo hạt đúng cách</i>
<i>‎chậm hơn thì sẽ bị loại.</i>

210
00:11:56,049 --> 00:11:57,926
<i>‎Để tôi nhắc lại hướng dẫn.</i>

211
00:11:58,010 --> 00:12:01,972
<i>‎Ai lắp ráp thiết bị gieo hạt đúng cách</i>
<i>‎chậm hơn thì sẽ bị loại.</i>

212
00:12:02,055 --> 00:12:04,641
‎- Cho tôi…
‎- Tôi chả cần cố cũng lắp được.

213
00:12:04,725 --> 00:12:08,395
‎- Anh thì mất rõ nhiều thời gian…
‎- Tôi… Tôi nhường anh thôi.

214
00:12:08,479 --> 00:12:12,483
<i>‎Ý tưởng là nhân giống các chủng san hô</i>
<i>‎có thể sống ở nhiệt độ cao,</i>

215
00:12:12,566 --> 00:12:16,028
<i>‎và trồng những hạt giống này</i>
<i>‎ở những nơi bị tổn hại.</i>

216
00:12:16,111 --> 00:12:17,780
‎- Được rồi.
‎- Tôi nghĩ tôi xong rồi.

217
00:12:17,863 --> 00:12:18,697
‎- Ừ.
‎- Tốt lắm.

218
00:12:18,781 --> 00:12:22,785
<i>‎Thiết bị gieo hạt có thể cung cấp</i>
<i>‎không gian cho san hô non phát triển.</i>

219
00:12:23,577 --> 00:12:27,289
<i>‎Sau khi được trồng, các thiết bị</i>
<i>‎sẽ giúp chúng bám chắc vào rạn san hô</i>

220
00:12:27,372 --> 00:12:29,416
<i>‎và bảo vệ san hô khỏi kẻ săn mồi.</i>

221
00:12:30,501 --> 00:12:34,254
‎Công việc của cô ở đây
‎thật đáng được tôn vinh,

222
00:12:34,922 --> 00:12:38,383
‎vì thứ này giúp xây dựng lại

223
00:12:38,467 --> 00:12:41,970
‎toàn bộ hệ sinh thái từ tận đáy biển.

224
00:12:42,054 --> 00:12:45,015
‎Mọi người có thể làm ở nhà
‎nếu họ có đi du lịch

225
00:12:45,098 --> 00:12:47,976
‎đến nơi nào có rạn san hô,
‎có rất nhiều dự án khoa học công dân

226
00:12:48,060 --> 00:12:50,020
‎mà mọi người có thể quan sát

227
00:12:50,103 --> 00:12:52,606
‎và báo cáo những thứ họ thấy khi đi lặn.

228
00:12:52,689 --> 00:12:54,650
‎Đó là việc nhỏ mà mỗi cá nhân có thể làm,

229
00:12:54,733 --> 00:12:58,237
‎nhưng sẽ cung cấp
‎cho các nhà nghiên cứu nhiều thông tin.

230
00:12:58,320 --> 00:13:01,156
<i>‎Như Tiến sĩ Carly nói,</i>
<i>‎tìm kiếm nhanh trên mạng là thấy</i>

231
00:13:01,240 --> 00:13:04,117
<i>‎các chương trình giám sát rạn san hô</i>
<i>‎của công dân trên thế giới</i>

232
00:13:04,201 --> 00:13:05,327
<i>‎cho ai muốn giúp.</i>

233
00:13:05,869 --> 00:13:07,579
‎Đó là quãng thời gian thú vị với tôi.

234
00:13:07,663 --> 00:13:12,584
‎Trong tương lai, tôi mong
‎bọn tôi sẽ được ăn mừng chiến thắng.

235
00:13:13,126 --> 00:13:14,586
‎Tuyệt quá. Cảm ơn nhiều.

236
00:13:14,670 --> 00:13:16,213
‎- Rất hân hạnh.
‎- Thật tuyệt vời.

237
00:13:16,296 --> 00:13:20,968
<i>‎Việc gieo hạt san hô diễn ra ở AIMS</i>
<i>‎chỉ là khởi đầu</i>‎ <i>‎của quá trình phục hồi.</i>

238
00:13:22,719 --> 00:13:26,557
<i>‎Nhưng có một bước nữa để khôi phục</i>
<i>‎các rạn san hô đã diễn ra trong nhiều năm.</i>

239
00:13:29,476 --> 00:13:30,853
<i>‎Bọn tôi đang ở Cairns,</i>

240
00:13:31,728 --> 00:13:35,607
<i>‎một điểm nóng du lịch, cảng lớn,</i>
<i>‎và nơi nghỉ ngơi ở rạn san hô Barrier.</i>

241
00:13:36,775 --> 00:13:40,028
<i>‎Bọn tôi sẽ ra khơi khoảng 17 dặm</i>
<i>‎bằng du thuyền hai thân</i>

242
00:13:40,946 --> 00:13:45,576
<i>‎rồi lên một con thuyền nhỏ</i>
<i>‎để đi tới nhà nổi của Marine World.</i>

243
00:13:47,035 --> 00:13:48,829
<i>‎Đây là điểm dừng cuối cùng,</i>

244
00:13:48,912 --> 00:13:52,249
<i>‎nhà nổi của Marine World,</i>
<i>‎nơi mọi phép màu xảy ra.</i>

245
00:13:52,833 --> 00:13:56,336
<i>‎Đây là một liên doanh</i>
<i>‎của các công ty tư nhân, trường đại học,</i>

246
00:13:56,420 --> 00:13:57,796
<i>‎những người quan tâm,</i>

247
00:13:57,880 --> 00:14:00,966
<i>‎tất cả làm việc cùng nhau</i>
<i>‎để cứu rạn san hô Great Barrier,</i>

248
00:14:01,550 --> 00:14:04,511
<i>‎Và bọn tôi sắp gặp</i>
<i>‎các ngôi sao sữa chữa điều đó.</i>

249
00:14:05,304 --> 00:14:08,724
<i>‎- Hay đúng hơn là sao san hô.</i>
<i>‎- </i>‎Chào mừng đến Marine World.

250
00:14:08,807 --> 00:14:12,394
‎Hôm nay chúng ta sẽ làm một thứ
‎có tên là sao san hô.

251
00:14:12,477 --> 00:14:15,564
‎Đây là một kỹ thuật phục hồi rạn san hô,

252
00:14:15,647 --> 00:14:17,900
‎được phát triển bởi Mars,
‎công ty sản xuất sôcôla.

253
00:14:18,400 --> 00:14:20,193
‎- Được phát triển từ mười năm trước.
‎- Thật à?

254
00:14:20,277 --> 00:14:21,236
‎- Ừ.
‎- Hay quá.

255
00:14:21,320 --> 00:14:22,571
‎Khá thú vị nhỉ?

256
00:14:22,654 --> 00:14:25,657
‎Ta sẽ dùng các thanh thép

257
00:14:25,741 --> 00:14:29,578
‎đã được phủ cát hoặc đá vôi như cái này.

258
00:14:29,661 --> 00:14:31,663
‎- Rồi ta gắn các mảnh san hô lên đó.
‎- Tuyệt.

259
00:14:32,164 --> 00:14:33,540
‎Thả những thứ này xuống nước

260
00:14:33,624 --> 00:14:37,085
‎và giúp khôi phục
‎những khu vực san hô đã bị vỡ

261
00:14:37,169 --> 00:14:40,130
‎do bão hoặc hoạt động đánh cá bằng mìn,

262
00:14:40,213 --> 00:14:42,215
‎và cả do biến đổi khí hậu.

263
00:14:42,299 --> 00:14:45,928
‎Hôm nay ta sẽ tới một khu vực bị tàn phá

264
00:14:46,011 --> 00:14:48,639
‎bởi cơn bão Yasi khoảng mười năm trước.

265
00:14:48,722 --> 00:14:52,601
‎Khi đã có san hô và rạn san hô,
‎chúng sẽ tự phục hồi.

266
00:14:52,684 --> 00:14:55,354
‎Nhưng có một số khu vực
‎bị thiệt hại nặng nề do bão,

267
00:14:55,437 --> 00:14:57,356
‎và nó trở thành một đống đổ nát.

268
00:14:57,439 --> 00:15:00,776
‎Thế là có nhiều mảnh vỡ
‎cứ trôi nổi trong nước,

269
00:15:00,859 --> 00:15:04,738
‎và chúng khó mà sống nổi
‎nếu không bám vào thứ gì.

270
00:15:04,821 --> 00:15:07,950
‎Hôm nay, cô sẽ… Cô và Zac sẽ đi và

271
00:15:08,033 --> 00:15:10,661
‎Bọn tôi sẽ ra ngoài
‎và thu thập những mảnh san hô.

272
00:15:10,744 --> 00:15:15,123
‎Ta sẽ tìm những mảnh san hô
‎có triển vọng. Ta sẽ tìm các mảnh

273
00:15:15,207 --> 00:15:20,545
‎to bằng ngón cái hoặc ngón trỏ.
‎Bọn tôi có thể cho các anh xem vài mảnh.

274
00:15:21,088 --> 00:15:24,466
‎Những mảnh không còn gắn vào san hô nữa.

275
00:15:25,342 --> 00:15:27,970
‎- Vậy là anh phải đi thu hoạch.
‎- Nghe có vẻ vui.

276
00:15:28,470 --> 00:15:30,138
‎Ừ. Hay quá. Chưa từng làm việc này.

277
00:15:30,222 --> 00:15:33,433
<i>‎Darin và tôi sẽ tách nhau ra.</i>
<i>‎Tôi đã lặn nhiều năm rồi.</i>

278
00:15:33,517 --> 00:15:36,478
<i>‎Còn việc Darin lần đầu mặc đồ lặn</i>
<i>‎thì để lần sau.</i>

279
00:15:36,979 --> 00:15:40,232
<i>‎Với lại, anh ấy phải ở lại tàu</i>
<i>‎để xem cách chuẩn bị sao san hô.</i>

280
00:15:40,774 --> 00:15:42,234
<i>‎Được rồi. Đây rồi.</i>

281
00:15:43,151 --> 00:15:44,194
<i>‎Sẵn sàng lặn rồi.</i>

282
00:15:47,364 --> 00:15:49,533
<i>‎Thật tốt khi được trở lại đại dương.</i>

283
00:15:50,283 --> 00:15:51,785
<i>‎Nhìn san hô kìa.</i>

284
00:15:51,868 --> 00:15:53,286
<i>‎Nhìn lũ cá kìa.</i>

285
00:15:53,370 --> 00:15:54,913
<i>‎Nhìn lũ cá mập kìa.</i>

286
00:15:56,832 --> 00:15:58,834
<i>‎Kia là cá mập sọc trắng,</i>

287
00:15:58,917 --> 00:16:01,253
<i>‎và chúng là loài cá mập</i>
<i>‎phổ biến nhất ở khu vực này.</i>

288
00:16:01,336 --> 00:16:03,755
<i>‎Chúng thường chỉ tấn công người</i>
<i>‎khi thấy bị đe dọa.</i>

289
00:16:04,297 --> 00:16:07,551
<i>‎Nên tôi sẽ đi hướng này</i>
<i>‎và cố tỏ ra không đe dọa.</i>

290
00:16:07,634 --> 00:16:11,888
<i>‎Bọn tôi tới đây để cứu rạn san hô mà.</i>
<i>‎Việc đó không hề đe dọa gì cả.</i>

291
00:16:12,514 --> 00:16:15,350
<i>‎Nghiêm túc đấy, các bạn có thấy</i>
<i>‎kích cỡ của chúng không?</i>

292
00:16:16,351 --> 00:16:17,978
<i>‎Rồi. Quay lại làm việc nào.</i>

293
00:16:19,187 --> 00:16:21,815
<i>‎Nhớ nhé, bọn tôi tìm</i>
<i>‎các mảnh san hô bị vỡ to bằng bàn tay</i>

294
00:16:21,898 --> 00:16:27,487
<i>‎để mang lên và gắn vào khung sao san hô.</i>
<i>‎Không biết Darin sao rồi.</i>

295
00:16:27,571 --> 00:16:30,866
‎Rạn san hô Great Barrier
‎không chỉ có san hô hay cá.

296
00:16:30,949 --> 00:16:33,160
‎Nó có cỏ biển và thực vật ngập mặn.

297
00:16:33,243 --> 00:16:35,454
‎Đó là toàn bộ bề mặt vùng ven biển

298
00:16:35,537 --> 00:16:39,458
‎rất quan trọng đối với sự sống của cá
‎mà chúng ta thấy ở đây.

299
00:16:39,541 --> 00:16:43,503
‎Chúng bắt đầu lại cuộc sống trên bờ biển.
‎Xét về dòng chảy và quá trình lọc

300
00:16:43,587 --> 00:16:45,964
‎trong rừng ngập mặn và hệ thống cỏ biển,

301
00:16:46,048 --> 00:16:49,134
‎tất cả đều thuộc về rạn san hô
‎Great Barrier mà ta biết.

302
00:16:49,217 --> 00:16:53,263
‎Có 30% động vật dưới đại dương
‎sẽ sống một thời gian ở rạn san hô.

303
00:16:53,346 --> 00:16:57,809
‎Nên rạn san hô đầy sức sống
‎là điều vô cùng quan trọng.

304
00:16:58,435 --> 00:17:00,937
‎Dạo gần đây, rạn san hô
‎đã trải qua nhiều khó khăn.

305
00:17:01,021 --> 00:17:04,691
‎Liên tục bị tẩy trắng
‎vào năm 2016 và 2017.

306
00:17:04,775 --> 00:17:09,029
‎Có lẽ phần lớn mọi người nghĩ
‎rạn san hô đã biết mất, nhưng không phải.

307
00:17:09,112 --> 00:17:14,951
‎Nhưng khi thế giới
‎bắt đầu đối phó với biến đổi khí hậu,

308
00:17:15,035 --> 00:17:18,622
‎ta vẫn phải xây dựng khả năng phục hồi
‎cho rạn san hô càng nhiều càng tốt.

309
00:17:18,705 --> 00:17:20,373
‎Phải làm đồng thời cả hai việc đó.

310
00:17:20,457 --> 00:17:23,043
‎Đối phó với biến đổi khí hậu.
‎Vấn đề toàn cầu. Ai cũng phải đối mặt.

311
00:17:23,126 --> 00:17:25,629
‎Và bọn tôi phải làm việc
‎để chăm sóc rạn san hô,

312
00:17:25,712 --> 00:17:27,839
‎xây dựng khả năng phục hồi cho hệ thống.

313
00:17:29,216 --> 00:17:33,011
<i>‎Đây là một trong những chương trình</i>
<i>‎phục hồi rạn san hô lớn nhất thế giới.</i>

314
00:17:34,721 --> 00:17:37,557
<i>‎Việc lắp đặt khiến san hô</i>
<i>‎phát triển nhanh chóng,</i>

315
00:17:37,641 --> 00:17:41,103
<i>‎tăng độ che phủ lên gấp 12 lần</i>
<i>‎chỉ trong vài tháng.</i>

316
00:17:41,186 --> 00:17:45,315
<i>‎Và số lượng cá tăng gần gấp ba lần.</i>
<i>‎Trong vài thập kỷ qua,</i>

317
00:17:45,398 --> 00:17:49,111
<i>‎các đội lặn đã lắp đặt khoảng 20.000</i>
<i>‎sao san hô trên toàn thế giới,</i>

318
00:17:49,653 --> 00:17:52,531
<i>‎sử dụng gần 300.000 mảnh san hô.</i>

319
00:17:53,365 --> 00:17:54,199
<i>‎Như cái này.</i>

320
00:17:55,992 --> 00:17:59,913
<i>‎Đây là một mảnh nhỏ.</i>
<i>‎Đây chính là thứ bọn tôi đang tìm.</i>

321
00:18:02,332 --> 00:18:04,626
<i>‎Gửi lời chào đến Owen Wilson. Trời.</i>

322
00:18:06,711 --> 00:18:09,339
<i>‎Hoặc lật ngược lại,</i>
<i>‎và gửi lời chào đến mẹ.</i>

323
00:18:09,422 --> 00:18:10,340
‎MẸ

324
00:18:12,717 --> 00:18:15,178
<i>‎Đây là ví dụ</i>
<i>‎về một ngôi sao biển được trồng.</i>

325
00:18:15,262 --> 00:18:16,888
<i>‎Nhìn xem nó bắt đầu phát triển</i>

326
00:18:16,972 --> 00:18:19,933
<i>‎đồng thời tạo ra</i>
<i>‎nơi trú ẩn cho các sinh vật khác,</i>

327
00:18:20,016 --> 00:18:24,146
<i>‎và gia tăng sự đa dạng sinh học</i>
<i>‎cho toàn bộ khu vực.</i>

328
00:18:24,646 --> 00:18:26,731
<i>‎Bọn tôi sẽ mang</i>
<i>‎các mảnh san hô này lên tàu,</i>

329
00:18:26,815 --> 00:18:28,525
<i>‎và sau đó là để Darin lo.</i>

330
00:18:32,070 --> 00:18:36,158
‎Ta sẽ lấy các mảnh nhỏ ở đây ra,

331
00:18:36,241 --> 00:18:38,451
‎và gắn chúng vào ngôi sao.

332
00:18:38,535 --> 00:18:40,120
‎Anh cầm cái này nhé.

333
00:18:40,203 --> 00:18:42,289
‎Ta có thể đặt nó lên trên này.

334
00:18:42,998 --> 00:18:47,127
‎Mỗi mảnh phải được gắn hai sợi dây cáp…

335
00:18:47,210 --> 00:18:49,588
‎- Thật đơn giản…
‎- Dễ mà.

336
00:18:49,671 --> 00:18:54,134
‎Một ở dưới cùng, một ở trên cùng.
‎Và sau đó thắt chặt lại.

337
00:18:54,217 --> 00:18:56,469
‎Ta làm thủ công thế này.

338
00:18:56,553 --> 00:18:58,763
‎Tôi mới nghĩ "Làm sao để nhân rộng?"

339
00:18:58,847 --> 00:18:59,681
‎Ừ.

340
00:18:59,764 --> 00:19:03,977
‎- Và ta đang đối mặt với một thứ rất lớn.
‎- Ta có thể không chữa được

341
00:19:04,060 --> 00:19:08,648
‎và đặt thứ này ở 3.000 rạn san hô,

342
00:19:08,732 --> 00:19:11,484
‎nhưng nếu có thể tập trung
‎vào những nơi cần ta nhất,

343
00:19:11,568 --> 00:19:14,654
‎ta sẽ giúp duy trì những rạn san hô đó
‎và đảm bảo chúng đủ khỏe

344
00:19:14,738 --> 00:19:16,907
‎để vượt qua những thời khắc
‎khó khăn và mệt mỏi.

345
00:19:16,990 --> 00:19:18,658
‎- Tóm chỗ trên cùng nhé?
‎- Ừ.

346
00:19:18,742 --> 00:19:20,202
‎- Và nâng lên.
‎- Nâng à?

347
00:19:20,285 --> 00:19:23,079
‎Cách đó an toàn nhất. Anh nhấc nó lên, và…

348
00:19:23,163 --> 00:19:27,667
‎- Tôi sẽ chỉ cho anh chỗ đặt chúng.
‎- <i>‎Khi đã gắn đủ san hô vào khung,</i>

349
00:19:27,751 --> 00:19:30,879
<i>‎họ sẽ đặt chúng xuống bệ này</i>
<i>‎tới khi chúng đủ điều kiện để trồng</i>

350
00:19:30,962 --> 00:19:33,256
<i>‎ở khu vực đáy biển cần được phục hồi.</i>

351
00:19:39,596 --> 00:19:40,722
<i>‎Dưới này đẹp lắm.</i>

352
00:19:44,392 --> 00:19:47,354
<i>‎Lặn dưới nước có cảm giác</i>
<i>‎như đang đến một hành tinh khác.</i>

353
00:19:54,444 --> 00:19:55,528
<i>‎Không trọng lượng…</i>

354
00:19:59,157 --> 00:20:00,909
<i>‎cách biệt với mọi người…</i>

355
00:20:02,118 --> 00:20:04,412
<i>‎và xung quanh toàn các sinh vật kỳ lạ.</i>

356
00:20:06,581 --> 00:20:10,001
<i>‎Nó làm tôi nhớ đến lý do</i>
<i>‎vì sao bảo vệ biển lại quan trọng.</i>

357
00:20:11,711 --> 00:20:15,090
<i>‎Cảm giác thật tuyệt khi được</i>
<i>‎tham gia sửa chữa và bảo vệ nó.</i>

358
00:20:15,590 --> 00:20:19,469
<i>‎Nhưng đây chỉ là một điểm dừng,</i>
<i>‎và vẫn còn một chặng đường dài.</i>

359
00:20:20,220 --> 00:20:23,682
<i>‎Tôi mong Darin có cơ hội được lặn</i>
<i>‎trước khi về quá.</i>

360
00:20:27,602 --> 00:20:29,312
<i>‎Sắp hết không khí rồi. Đi lên thôi.</i>

361
00:20:38,363 --> 00:20:40,865
<i>‎Giữa đại dương và đất liền</i>

362
00:20:40,949 --> 00:20:44,369
<i>‎là một xã sinh vật độc đáo</i>
<i>‎bảo vệ san hô và các rạn san hô.</i>

363
00:20:44,869 --> 00:20:46,997
<i>‎Chúng có tên là thực vật ngập mặn,</i>

364
00:20:47,080 --> 00:20:49,582
<i>‎các loài cây bụi và cây sống và phát triển</i>

365
00:20:49,666 --> 00:20:52,502
<i>‎ở rìa bờ biển nơi nước gặp đất liền.</i>

366
00:20:52,585 --> 00:20:54,713
<i>‎Các hệ sinh thái</i>
<i>‎như rạn san hô Great Barrier</i>

367
00:20:54,796 --> 00:20:57,215
<i>‎dựa vào rừng ngập mặn</i>
<i>‎để hoạt động bình thường.</i>

368
00:20:57,757 --> 00:21:00,844
<i>‎Và thật không may,</i>
<i>‎rừng ngập mặn cũng bị đe dọa.</i>

369
00:21:01,845 --> 00:21:04,514
<i>‎Bọn tôi tới thăm một vườn quốc gia</i>
<i>‎công cộng và được bảo vệ</i>

370
00:21:04,597 --> 00:21:06,975
<i>‎để gặp một nhà hoạt động khí hậu</i>
<i>‎bản địa ở đây</i>

371
00:21:07,058 --> 00:21:09,227
<i>‎và người chăm sóc rừng ngập mặn</i>

372
00:21:09,311 --> 00:21:12,188
<i>‎để hiểu rõ hơn</i>
<i>‎về môi trường sống tươi đẹp này.</i>

373
00:21:12,272 --> 00:21:13,815
‎Các anh thích ở đây chứ?

374
00:21:13,898 --> 00:21:15,525
‎- Ừ. Nay trời đẹp lắm.
‎- Vậy à?

375
00:21:15,608 --> 00:21:16,860
‎- Ừ.
‎- Tôi thích lắm.

376
00:21:16,943 --> 00:21:19,654
‎- Đây là vương quốc cây ngập mặn.
‎- Đúng rồi.

377
00:21:19,738 --> 00:21:20,572
‎Ở Cairns.

378
00:21:21,990 --> 00:21:24,576
<i>‎Và trời vẫn mưa. Đừng lo.</i>

379
00:21:25,910 --> 00:21:27,329
<i>‎Máy quay thích thế. Phải không?</i>

380
00:21:27,412 --> 00:21:31,750
‎Nó có ý nghĩa gì với dân tộc,
‎người dân, rừng ngập mặn và rạn san hô?

381
00:21:31,833 --> 00:21:35,378
‎Trong văn hóa thổ dân,
‎văn hóa bản địa, ở Úc,

382
00:21:35,462 --> 00:21:39,382
‎chúng tôi thấy mối liên hệ
‎về văn hóa giữa chúng.

383
00:21:39,466 --> 00:21:40,508
‎- Ừ.
‎- Được chứ?

384
00:21:40,592 --> 00:21:42,886
‎Có thể nói, rừng ngập mặn

385
00:21:42,969 --> 00:21:46,139
‎là đứa em trai.
‎Và rạn san hô là người anh.

386
00:21:46,222 --> 00:21:50,393
‎Điều gì hiệu quả và điều gì không hiệu quả
‎khi nói về tác động môi trường

387
00:21:50,477 --> 00:21:55,690
‎- đến sức khỏe của rừng ngập mặn?
‎- Những tác động do con người tạo ra.

388
00:21:55,774 --> 00:21:58,485
‎Con người đã phá hủy
‎các môi trường sống như thế này.

389
00:21:58,568 --> 00:22:03,615
‎Một ví dụ là phá rừng ngập mặn
‎chỉ để làm bãi đỗ xe.

390
00:22:03,698 --> 00:22:06,951
‎Chặt phá rừng ngập mặn
‎và ảnh hưởng của đất cằn cỗi xuất hiện.

391
00:22:07,035 --> 00:22:09,496
‎- Tức là nhiều trầm tích chảy ra.
‎- Ừ.

392
00:22:09,579 --> 00:22:14,209
‎Nó sẽ chảy trực tiếp vào hệ thống nước,
‎rồi hệ thống nước đưa nó ra rạn san hô.

393
00:22:14,292 --> 00:22:18,630
‎Hậu quả của ô nhiễm do con người gây ra
‎sẽ đi thẳng ra biển.

394
00:22:18,713 --> 00:22:20,298
‎- Trực tiếp đến rạn san hô. Ừ.
‎- Ừ.

395
00:22:20,382 --> 00:22:25,011
‎Rừng ngập mặn cần nước ngọt
‎và cũng cần nước mặn.

396
00:22:25,095 --> 00:22:28,681
‎Nó không chỉ phụ thuộc vào nước muối.
‎Chúng cũng cần oxy.

397
00:22:28,765 --> 00:22:31,017
‎Chúng thực sự là cây môi trường.

398
00:22:31,101 --> 00:22:37,399
‎Chúng đang giữ ranh giới an toàn
‎giữa thế giới trên đất liền và đại dương.

399
00:22:37,482 --> 00:22:40,318
‎Có thể chỉ là trùng hợp khi sân bay kiểu

400
00:22:40,402 --> 00:22:42,237
‎"Ta sẽ xây gần rừng ngập mặn".

401
00:22:42,320 --> 00:22:46,616
‎Vì rừng ngập mặn bù đắp
‎lượng khí thải carbon của họ.

402
00:22:46,699 --> 00:22:47,909
‎- Thú vị ghê.
‎- Ừ.

403
00:22:47,992 --> 00:22:51,913
‎Họ ở đây thôi là đã thải ra
‎nhiều khí CO2 hơn rồi.

404
00:22:52,539 --> 00:22:55,625
‎Rừng ngập mặn hấp thụ
‎bao nhiêu khí CO2 so với…

405
00:22:55,708 --> 00:22:59,963
‎Khoảng hơn 20%
‎so với các loài cây bình thường.

406
00:23:00,630 --> 00:23:04,634
‎Những gì ta làm ở đây
‎ảnh hưởng đến người khác ở bên bán cầu kia

407
00:23:04,717 --> 00:23:06,219
‎hoặc ở đầu kia nước Úc.

408
00:23:06,302 --> 00:23:10,223
‎Và ngược lại. Những gì họ làm ở đó
‎ảnh hưởng đến ta ở đây.

409
00:23:11,474 --> 00:23:15,270
‎Thế hệ của tôi và thế hệ trẻ
‎thực sự chán ngấy việc ngồi một chỗ.

410
00:23:15,353 --> 00:23:17,647
‎Bọn tôi sẽ không để ai phá hủy nó.

411
00:23:17,730 --> 00:23:20,191
‎Bọn tôi sẽ đứng dậy
‎và bắt đầu làm những gì có thể.

412
00:23:20,275 --> 00:23:23,319
‎Vì tôi muốn để lại thứ gì đó đẹp đẽ
‎cho các con gái của tôi.

413
00:23:23,403 --> 00:23:26,906
‎Tôi muốn chúng được
‎tới rạn san hô và biết rằng

414
00:23:26,990 --> 00:23:30,201
‎"Bằng cách chăm sóc rừng ngập mặn
‎bố tôi cũng góp phần

415
00:23:30,285 --> 00:23:32,412
‎giúp tôi được tới đây
‎và ngắm nhìn rạn san hô".

416
00:23:32,495 --> 00:23:34,456
‎"Và ngắm đàn cá xinh đẹp ở đây,

417
00:23:34,539 --> 00:23:37,000
‎ngắm cả rạn san hô tuyệt đẹp ở đây nữa".

418
00:23:37,083 --> 00:23:41,087
‎Nếu ta đều nghĩ
‎về mục tiêu của người bản địa…

419
00:23:41,171 --> 00:23:43,423
‎Bọn tôi để lại cho thế hệ sau.

420
00:23:43,506 --> 00:23:45,467
‎- Ta có thể bắt đầu ngay.
‎- Đúng rồi.

421
00:23:45,550 --> 00:23:47,385
‎Giờ là lúc thích hợp để bắt đầu.

422
00:23:47,469 --> 00:23:50,054
<i>‎Thế là bọn tôi bắt đầu chuyến tham quan.</i>

423
00:23:50,889 --> 00:23:52,932
<i>‎Được rồi. Hãy xem lối đi này.</i>

424
00:23:53,683 --> 00:23:56,269
‎Trước khi các anh tới, ở đây khô ráo lắm.

425
00:23:56,769 --> 00:23:59,647
‎Vì lượng mưa mà chúng ta vừa có,

426
00:23:59,731 --> 00:24:01,983
‎tất cả nước bắt đầu chảy vào đây.

427
00:24:02,066 --> 00:24:05,487
‎Đó cũng là lý do vì sao rừng ngập mặn
‎và hệ thống rễ lại quan trọng,

428
00:24:05,570 --> 00:24:08,656
‎vì chúng trữ nước ở dưới đất,

429
00:24:08,740 --> 00:24:11,367
‎và điều đó tốt cho các loài cây này.

430
00:24:11,451 --> 00:24:14,621
‎- Vì nó sẽ đi thẳng ra biển.
‎- Đúng rồi.

431
00:24:16,372 --> 00:24:20,668
‎Nếu các anh để ý đoạn trước dày đặc cây,

432
00:24:20,752 --> 00:24:23,963
‎đó là một loại cây ngập mặn khác.

433
00:24:24,047 --> 00:24:27,425
‎Giờ ta đi qua chỗ này,
‎và các anh thấy mấy cái cây này

434
00:24:27,509 --> 00:24:32,388
‎chụm vào nhau nhiều hơn và khẳng khiu hơn.

435
00:24:33,139 --> 00:24:36,809
‎Và có bao nhiêu loại cây ngập mặn?

436
00:24:36,893 --> 00:24:41,231
‎Tổng cộng có 42 loài.

437
00:24:42,106 --> 00:24:44,567
<i>‎Đây là câu nói đùa về hệ Dagobah.</i>

438
00:24:45,693 --> 00:24:46,861
<i>‎"Bỏ vũ khí xuống".</i>

439
00:24:47,654 --> 00:24:50,865
‎Thấy mấy cái này không?
‎Đây lại là những loài khác.

440
00:24:50,949 --> 00:24:54,619
‎Các anh có thấy mấy cái cuống nhỏ nhọn
‎đang chĩa lên không?

441
00:24:54,702 --> 00:24:56,704
‎- Có.
‎- Đó là đường thở.

442
00:24:56,788 --> 00:24:57,622
‎Hay quá.

443
00:24:58,164 --> 00:25:00,416
‎Đường thở đó để làm gì?

444
00:25:00,500 --> 00:25:03,378
‎Để hít oxy vào. Nó hoạt động như ống thở.

445
00:25:03,878 --> 00:25:06,631
‎Giống như ta cần mặt nạ và ống thở,

446
00:25:06,714 --> 00:25:08,716
‎chúng cũng có ống thở ở đây.

447
00:25:08,800 --> 00:25:11,469
‎- Ta chỉ bắt chước rừng ngập mặn.
‎- Ừ!

448
00:25:12,345 --> 00:25:16,474
‎Những cái này là… Đây là lá. Được chứ?

449
00:25:16,558 --> 00:25:21,187
‎Có thể các anh không nhìn ra,
‎nhưng đó là lá trên những cái cây này.

450
00:25:21,271 --> 00:25:26,025
‎Điều gì sẽ xảy ra khi có bùn,
‎ta thả xuống và thấy nó dựng đứng thế kia?

451
00:25:26,943 --> 00:25:29,070
‎- Này!
‎- Thế là đã trồng xong.

452
00:25:29,153 --> 00:25:30,613
‎- Ta trồng xong rồi.
‎- Đúng rồi.

453
00:25:30,697 --> 00:25:32,615
‎Tôi đã chính thức trồng rừng ngập mặn.

454
00:25:33,741 --> 00:25:36,160
‎Nhìn chúng trông ghê quá. Y như Mordor.

455
00:25:36,244 --> 00:25:38,746
‎- Chúc may mắn khi đi qua đó.
‎- Ừ.

456
00:25:39,622 --> 00:25:41,791
‎- Phải luyện tập nhiều.
‎- Trông điên rồ ghê.

457
00:25:41,874 --> 00:25:46,170
‎- Trông hơi khác lúc đầu.
‎- Giờ có nhiều bùn hơn.

458
00:25:47,130 --> 00:25:49,382
‎Có nhiều mùi rừng ngập mặn hơn đó.

459
00:25:49,465 --> 00:25:51,759
‎Thật tuyệt… tôi thích trời mưa.

460
00:25:53,261 --> 00:25:54,095
‎Chắc họ không thích đâu.

461
00:25:54,178 --> 00:25:56,180
‎- Đẹp nhỉ?
‎- Đẹp quá.

462
00:25:56,264 --> 00:25:57,890
‎- Nó giúp…
‎- Ừ, tuyệt thật.

463
00:25:57,974 --> 00:26:00,143
‎Giúp đuổi ruồi nhuế.

464
00:26:00,226 --> 00:26:02,604
‎RUỒI NHUẾ = MUỖI

465
00:26:04,731 --> 00:26:07,984
‎Tôi nghĩ bây giờ
‎ta đi bộ quanh đây một chút

466
00:26:08,067 --> 00:26:13,698
‎và chiêm ngưỡng một phần của đất nước tôi,
‎và thấy ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới.

467
00:26:13,781 --> 00:26:16,284
‎- Đúng.
‎- Có mưa và rừng ngập mặn.

468
00:26:16,367 --> 00:26:18,620
‎Rồi đến rạn san hô
‎và tận hưởng nó nhiều hơn.

469
00:26:18,703 --> 00:26:21,164
‎Tuyệt lắm. Cảm ơn.
‎Điều này rất có ý nghĩa với bọn tôi.

470
00:26:21,247 --> 00:26:24,417
‎- Bọn tôi sẽ thăm toàn bộ mọi thứ.
‎- Ừ, đúng rồi.

471
00:26:24,500 --> 00:26:26,586
<i>‎Từ việc cô lập khí CO2</i>

472
00:26:26,669 --> 00:26:31,549
<i>‎để bảo vệ cả đất liền và rạn san hô,</i>
<i>‎rừng ngập mặn đóng một vai trò quan trọng</i>

473
00:26:31,633 --> 00:26:34,177
<i>‎trong việc duy trì sự cân bằng</i>
<i>‎của sự sống trên Trái Đất.</i>

474
00:26:34,260 --> 00:26:35,720
<i>‎Và thông điệp của Jiritju</i>

475
00:26:35,803 --> 00:26:38,681
<i>‎đóng vai trò quan trọng</i>
<i>‎trong việc bảo vệ rừng ngập mặn.</i>

476
00:26:42,185 --> 00:26:44,562
<i>‎Sau khi được giới thiệu</i>
<i>‎về rạn san hô Great Barrier,</i>

477
00:26:45,104 --> 00:26:46,898
<i>‎đã đến lúc tự mình trải nghiệm.</i>

478
00:26:47,440 --> 00:26:50,860
<i>‎Bọn tôi đang ở bãi biển Airlie</i>
<i>‎ở bờ Đông Bắc của bang Queensland</i>

479
00:26:50,943 --> 00:26:53,905
<i>‎để đi 39 hải lý ra biển.</i>

480
00:26:54,447 --> 00:26:56,949
<i>‎Phải, mục tiêu là đi lặn ở rạn san hô.</i>

481
00:26:57,033 --> 00:27:00,953
<i>‎Nhưng đây là trường hợp "Điểm đến</i>
<i>‎không quan trọng bằng hành trình",</i>

482
00:27:01,037 --> 00:27:03,915
<i>‎vì bọn tôi sẽ ra biển bằng thứ này.</i>

483
00:27:03,998 --> 00:27:05,416
<i>‎Bật nhạc yacht rock nào!</i>

484
00:27:08,419 --> 00:27:10,088
‎Tuyệt quá.

485
00:27:10,171 --> 00:27:12,799
‎- Ta vào vùng đó rồi.
‎- Vùng nguy hiểm.

486
00:27:14,217 --> 00:27:17,929
‎Ừ. Tôi háo hức lắm.
‎Tôi đã đi lặn được 15 năm rồi.

487
00:27:18,012 --> 00:27:19,764
‎Đây là nơi duy nhất

488
00:27:19,847 --> 00:27:25,103
‎mà ai tôi đi lặn cùng cũng bảo
‎"Anh phải đến rạn san hô Great Barrier".

489
00:27:25,186 --> 00:27:27,480
‎Chỉ là… Dưới đó là một thế giới khác.

490
00:27:27,563 --> 00:27:29,691
‎Nên tôi rất muốn xem dưới đó có gì.

491
00:27:29,774 --> 00:27:30,608
‎Vậy đó.

492
00:27:33,778 --> 00:27:35,530
‎- Chào.
‎- Chào các anh.

493
00:27:35,613 --> 00:27:39,784
<i>‎Peter là huấn luyện viên lặn.</i>
<i>‎Darin chưa từng đi lặn. Chưa bao giờ.</i>

494
00:27:39,867 --> 00:27:42,036
‎- Rất vui được gặp.
‎- Sắp đến rồi.

495
00:27:42,120 --> 00:27:45,957
‎Sắp tới rạn san hô Great Barrier rồi.

496
00:27:46,040 --> 00:27:48,167
‎- Ôi trời.
‎- Quay lại quá khứ một chút nhé.

497
00:27:48,251 --> 00:27:51,838
‎Khoảng 10.000 năm trước, ta có thể
‎đi bộ ra đây. Nơi đây từng là đất liền.

498
00:27:52,338 --> 00:27:55,216
‎Khoảng 10.000 năm trước,
‎kỷ băng hà cuối cùng đã kết thúc.

499
00:27:55,299 --> 00:27:57,552
‎Khi đó, mực nước biển dâng cao.

500
00:27:57,635 --> 00:28:00,763
‎Và khoảng 6.000 năm trước,
‎nó đã đạt đến mức hiện tại.

501
00:28:00,847 --> 00:28:03,891
‎Trước đó, đằng này có một ngọn núi,

502
00:28:03,975 --> 00:28:07,478
‎và cả đằng này cũng có.
‎Chỗ này từng là một dòng sông lớn.

503
00:28:08,521 --> 00:28:12,024
‎Khi mực nước biển dâng cao,
‎nó bao phủ những ngọn núi này,

504
00:28:12,108 --> 00:28:14,277
‎và san hô bắt đầu
‎phát triển trên đỉnh chúng.

505
00:28:14,777 --> 00:28:19,323
‎Như vậy, san hô cứ dần mọc lên
‎ở trên đỉnh của ngọn núi chìm.

506
00:28:19,824 --> 00:28:20,825
‎- Hay ghê.
‎- Gì vậy?

507
00:28:20,908 --> 00:28:23,077
‎Và nó đã đạt đến mức hiện tại.

508
00:28:23,161 --> 00:28:26,372
‎Khoảng 10.000 năm trước,
‎chỗ này từng là một dòng sông.

509
00:28:29,667 --> 00:28:32,170
‎San hô ở rạn san hô Great Barrier
‎rất tuyệt vời.

510
00:28:34,422 --> 00:28:36,799
‎Nghe nói vài năm trở lại đây,

511
00:28:36,883 --> 00:28:39,302
‎ngày càng có nhiều người đến rạn san hô

512
00:28:39,385 --> 00:28:42,180
‎khi nghe nói tình trạng ở đây rất tệ,

513
00:28:42,263 --> 00:28:44,932
‎và giờ họ thấy san hô nâu
‎hoàn toàn khỏe mạnh,

514
00:28:45,016 --> 00:28:48,644
‎nhưng vì nó màu nâu,
‎họ nhìn và nói "Nâu thì chắc chết rồi".

515
00:28:48,728 --> 00:28:53,483
‎Người ta hay thấy san hô
‎trên video hoặc bưu thiếp…

516
00:28:53,566 --> 00:28:55,693
‎- Màu bảy sắc cầu vồng.
‎- …có màu sắc rực rỡ.

517
00:28:55,777 --> 00:29:00,072
‎Vì mọi người sẽ không mua bưu thiếp
‎nếu có hình san hô màu nâu trên đó.

518
00:29:01,115 --> 00:29:04,660
‎Tuy nhiên, tôi không nói
‎ta không làm gì tổn hại đến đại dương.

519
00:29:04,744 --> 00:29:07,121
‎Ta đang đánh bắt quá mức.
‎Ta thải quá nhiều đồ nhựa.

520
00:29:07,205 --> 00:29:08,873
‎Nhưng không phải cái gì cũng tệ.

521
00:29:09,415 --> 00:29:13,211
‎Nhìn đâu cũng thấy cái mới.
‎Ta sẽ thấy nhiều loài khác nhau.

522
00:29:13,294 --> 00:29:16,339
‎Ở đây có rất nhiều cá lớn,
‎và chắc chắn các anh sẽ mê lắm.

523
00:29:17,215 --> 00:29:20,718
‎Ngôi nhà mới của bọn tôi
‎trong vài ngày tới sẽ là nơi này.

524
00:29:21,219 --> 00:29:24,347
‎Cái gì vậy? Waterworld à?
‎Kevin Costner đang ở đó?

525
00:29:24,430 --> 00:29:26,641
‎Giống Waterworld thật. Nhìn kìa.

526
00:29:27,809 --> 00:29:29,435
<i>‎Đây là Reefworld,</i>

527
00:29:30,520 --> 00:29:34,607
<i>‎một căn nhà nổi ba tầng</i>
<i>‎ở rạn san hô Hardy.</i>

528
00:29:35,399 --> 00:29:36,442
‎Trời.

529
00:29:36,526 --> 00:29:37,360
‎Chào!

530
00:29:38,194 --> 00:29:42,156
<i>‎Phần tiếp theo còn khiến tập này</i>
<i>‎thêm phần thú vị hơn.</i>

531
00:29:42,865 --> 00:29:46,661
<i>‎Darin và tôi sẽ có cơ hội</i>
<i>‎ngủ qua đêm trong rạn san hô.</i>

532
00:29:46,744 --> 00:29:48,955
<i>‎Không phải ở trên. Ở trong nhé.</i>

533
00:29:49,455 --> 00:29:51,624
<i>‎Dưới nước. Các bạn sẽ thấy.</i>

534
00:29:51,707 --> 00:29:54,252
<i>‎Tất nhiên ta có thể ngủ trên boong,</i>

535
00:29:54,335 --> 00:29:58,089
<i>‎nhưng ở dưới là trải nghiệm</i>
<i>‎ở khách sạn dưới nước bốn mét,</i>

536
00:29:58,172 --> 00:30:01,300
<i>‎đảm bảo là phòng có tầm nhìn đẹp nhất.</i>

537
00:30:01,384 --> 00:30:05,012
‎Chào mừng đến Reefworld.
‎Dưới này khá dốc đó.

538
00:30:05,805 --> 00:30:07,640
‎- Nhớ bám vào tay vịn.
‎- Ừ.

539
00:30:08,432 --> 00:30:09,517
‎Tuyệt quá.

540
00:30:09,600 --> 00:30:11,602
‎- Chà.
‎- Chà.

541
00:30:12,478 --> 00:30:13,771
‎Cứ như trong phi thuyền vậy.

542
00:30:15,606 --> 00:30:16,607
‎Cái gì vậy?

543
00:30:16,691 --> 00:30:18,609
<i>‎Ở đây làm tôi nhớ đến nhà</i>
<i>‎của Troy McClure.</i>

544
00:30:21,529 --> 00:30:22,738
‎Chào anh bạn.

545
00:30:22,822 --> 00:30:26,200
<i>‎Tối nay, tôi sẽ ngủ với lũ cá,</i>
<i>‎nhưng không phải theo kiểu của Mafia.</i>

546
00:30:26,284 --> 00:30:29,412
‎Ánh sáng xanh ở dưới
‎sẽ thu hút chúng vào ban đêm.

547
00:30:29,495 --> 00:30:32,248
‎Có điều cửa sổ này không cách âm,

548
00:30:32,331 --> 00:30:35,501
‎nên các anh sẽ nghe thấy tiếng cá,
‎nhưng nghe tiếng thiên nhiên về đêm

549
00:30:35,585 --> 00:30:38,462
‎- mới là điều tuyệt nhất.
‎- Tôi không phiền đâu.

550
00:30:38,546 --> 00:30:42,049
‎Đây là cửa sổ hai chiều,
‎ta thấy được cá, và chúng cũng thấy ta,

551
00:30:42,133 --> 00:30:44,051
‎và đủ thứ chuyện trên đời…

552
00:30:44,135 --> 00:30:48,806
‎- Có lẽ chúng đã thấy vài thứ khá điên rồ.
‎- Chúng có kể cho tôi vài chuyện.

553
00:30:49,348 --> 00:30:50,224
‎Ôi trời.

554
00:30:59,317 --> 00:31:02,236
<i>‎Bọn tôi thức dậy cùng mặt trời</i>
<i>‎và nạp nặng lượng để đi lặn.</i>

555
00:31:09,535 --> 00:31:11,370
<i>‎Và mua vài món đồ lưu niệm.</i>

556
00:31:19,962 --> 00:31:21,797
‎Chào các anh. Thế nào rồi?

557
00:31:21,881 --> 00:31:23,007
‎- Ổn lắm.
‎- Khá tốt.

558
00:31:23,090 --> 00:31:25,885
‎- Tốt. Chúng ta sẽ…
‎- Xuống nước?

559
00:31:25,968 --> 00:31:29,305
‎…cho các anh ít cao su đen
‎trước khi mặc đồ vào.

560
00:31:29,388 --> 00:31:30,806
‎- Tuyệt.
‎- Đồ lặn này.

561
00:31:30,890 --> 00:31:33,017
‎- Bộ nhỏ cho anh.
‎- Của anh đây.

562
00:31:35,728 --> 00:31:36,729
‎Quẩy thôi, Wayne.

563
00:31:38,564 --> 00:31:39,982
‎Bộ này hơi chật.

564
00:31:43,736 --> 00:31:45,321
‎Cứ như đoàn thủy thủ
‎ở phim <i>‎The Life Aquatic .</i>

565
00:31:48,157 --> 00:31:49,450
‎Kéo khóa giúp em nhé?

566
00:31:50,409 --> 00:31:51,494
‎Được thôi, em yêu.

567
00:31:52,453 --> 00:31:54,330
‎Trông anh tuyệt lắm, anh yêu.

568
00:31:55,081 --> 00:31:57,333
‎Trời ạ, Darin, anh đô con quá.

569
00:31:58,376 --> 00:31:59,377
‎Nhiều cơ bắp ghê.

570
00:31:59,460 --> 00:32:01,837
‎- Bộ đồ sắp rách rồi.
‎- Xin lỗi vì tôi to con quá.

571
00:32:03,673 --> 00:32:05,049
‎- Thoải mái chứ?
<i>‎- Không hẳn.</i>

572
00:32:05,132 --> 00:32:07,134
<i>‎Có thấy tôi ép chặt anh ấy</i>
<i>‎trong bộ đồ không?</i>

573
00:32:09,095 --> 00:32:11,180
‎Đi nào. Đưa các anh xuống nước nào.

574
00:32:11,263 --> 00:32:14,392
<i>‎Bọn tôi bắt đầu băng qua một khu vực</i>
<i>‎có tên là Whitsundays</i>

575
00:32:14,475 --> 00:32:16,769
<i>‎để đi đến điểm lặn ở rạn san hô Hardy.</i>

576
00:32:17,311 --> 00:32:20,356
<i>‎Khi làm gió mặn thổi vào mặt</i>
<i>‎và lùa qua tóc tôi,</i>

577
00:32:21,273 --> 00:32:24,652
<i>‎tôi sớm đoán trước được</i>
<i>‎trải nghiệm này sẽ như thế nào.</i>

578
00:32:24,735 --> 00:32:28,197
<i>‎Tôi luôn có chút căng thẳng trước khi lặn.</i>

579
00:32:28,280 --> 00:32:29,532
<i>‎Đó không phải nỗi sợ,</i>

580
00:32:30,032 --> 00:32:33,703
<i>‎mà là sự kính trọng</i>
<i>‎đối với điều này</i>‎,<i>‎ như là bay,</i>

581
00:32:33,786 --> 00:32:36,956
<i>‎thở dưới nước không phải</i>
<i>‎trải nghiệm tự nhiên của con người.</i>

582
00:32:37,039 --> 00:32:39,500
<i>‎Lương tâm của tôi nằm ở giữa việc</i>

583
00:32:39,583 --> 00:32:42,670
<i>‎thận trọng và thư giãn</i>
<i>‎để tận hưởng mọi khoảnh khắc tuyệt vời.</i>

584
00:32:42,753 --> 00:32:46,757
<i>‎Darin nói đã sẵn sàng, nhưng anh ấy</i>
<i>‎không biết mình sẽ đối mặt với cái gì.</i>

585
00:32:47,675 --> 00:32:49,760
<i>‎Và có lẽ tôi cũng vậy.</i>

586
00:32:54,390 --> 00:32:55,224
<i>‎Ta đi nào!</i>

587
00:33:03,441 --> 00:33:04,483
<i>‎Đẹp quá,</i>

588
00:33:05,776 --> 00:33:08,112
<i>‎đẹp đến mức nhìn chả giống thật tí nào.</i>

589
00:33:08,654 --> 00:33:11,073
<i>‎Tôi đã xem vô số hình ảnh và video.</i>

590
00:33:11,157 --> 00:33:13,367
<i>‎Nhưng không thể sánh bằng</i>
<i>‎việc nhìn tận mắt.</i>

591
00:33:14,744 --> 00:33:17,872
<i>‎Đó là lý do đây là</i>
<i>‎địa điểm lặn tuyệt nhất.</i>

592
00:33:19,790 --> 00:33:22,293
<i>‎Rạn san hô tràn đầy sự sống.</i>

593
00:33:23,252 --> 00:33:25,004
<i>‎Những đàn cá khổng lồ</i>

594
00:33:25,087 --> 00:33:27,590
<i>‎với vô số chủng loại,</i>
<i>‎hình dạng và màu sắc.</i>

595
00:33:29,341 --> 00:33:32,803
<i>‎Tôi không biết thứ này là gì,</i>
<i>‎nhưng nhìn nó tuyệt quá!</i>

596
00:33:32,887 --> 00:33:34,680
<i>‎Tôi sẽ chạm nhẹ vào nó.</i>

597
00:33:35,181 --> 00:33:36,474
<i>‎Chạm này.</i>

598
00:33:41,353 --> 00:33:45,441
<i>‎Đúng thật. Ở một số khu vực</i>
<i>‎san hô có màu nâu. Nhưng chúng chưa chết.</i>

599
00:33:45,941 --> 00:33:48,486
<i>‎Và mong là chúng sẽ</i>
<i>‎phát triển lại mạnh mẽ hơn.</i>

600
00:33:49,111 --> 00:33:52,907
<i>‎Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến tất cả</i>
<i>‎những người bọn tôi gặp trên đường đi,</i>

601
00:33:53,699 --> 00:33:55,409
<i>‎những người đã lao động không ngừng</i>

602
00:33:55,493 --> 00:33:58,454
<i>‎để cứu rạn san hô Great Barrier</i>
<i>‎và những người tiếp tục làm việc.</i>

603
00:34:02,083 --> 00:34:04,585
<i>‎Darin không biết mình may mắn thế nào đâu.</i>

604
00:34:05,211 --> 00:34:07,546
<i>‎Lần đầu đi lặn mà lặn ở đây,</i>

605
00:34:08,255 --> 00:34:09,799
<i>‎tôi biết anh ấy thích lắm.</i>

606
00:34:14,595 --> 00:34:17,723
<i>‎Tôi sẽ khắc ghi khoảnh khắc này</i>
<i>‎trong đầu mãi mãi.</i>

607
00:34:18,265 --> 00:34:21,102
<i>‎Đây là một trong những</i>
<i>‎trải nghiệm tuyệt nhất đời tôi.</i>

608
00:34:31,529 --> 00:34:32,780
‎Tuyệt!

609
00:34:34,031 --> 00:34:35,157
‎Thật tuyệt vời.

610
00:34:36,742 --> 00:34:39,537
‎- Lần lặn đầu tiên thế nào, anh bạn?
‎- Thôi nào.

611
00:34:39,620 --> 00:34:41,413
‎- Tốt lắm.
‎- Thật tuyệt vời.

612
00:34:41,497 --> 00:34:42,456
‎Thành công đó.

613
00:34:43,332 --> 00:34:44,208
‎Ôi trời.

614
00:34:44,291 --> 00:34:48,045
‎Có vài con cá đến chỗ ta
‎như con cún con vậy.

615
00:34:48,129 --> 00:34:49,421
‎- Ừ.
‎- Giống như…

616
00:34:49,505 --> 00:34:52,091
‎- Cún con? Nó to mà!
‎- Con cá siêu to.

617
00:34:52,174 --> 00:34:55,553
‎Nặng hơn bất cứ con chó nào tôi từng thấy.
‎Đó là một con chó nặng 130 kg.

618
00:34:55,636 --> 00:34:58,639
‎…ta có thể chạm vào chúng,
‎mà chúng vẫn thoải mái.

619
00:34:58,722 --> 00:35:00,516
‎Ừ. Anh chạm vào nó à?

620
00:35:00,599 --> 00:35:03,477
‎- Ừ.
‎- Anh nên đi khám tay đi.

621
00:35:06,981 --> 00:35:08,983
‎Tuyệt lắm. Tôi thật sự…

622
00:35:09,066 --> 00:35:12,194
‎Không thể tin là anh đã thấy điều đó
‎trong lần lặn đầu tiên.

623
00:35:12,278 --> 00:35:13,445
‎- Ừ.
‎- Tuyệt lắm à?

624
00:35:13,529 --> 00:35:14,363
‎Tuyệt lắm.

625
00:35:15,322 --> 00:35:17,533
‎Khó tin lắm. Kiểu như…

626
00:35:18,492 --> 00:35:21,537
‎Tôi chưa từng thấy san hô
‎sống và căng tràn sức sống

627
00:35:21,620 --> 00:35:26,500
‎và có rất nhiều màu sắc khác nhau…

628
00:35:26,584 --> 00:35:28,586
‎- Tuyệt thật. Làm tốt lắm, D.
‎- Ừ.

629
00:35:28,669 --> 00:35:32,631
‎Không thể tin lần đầu đi lặn
‎mà được lặn ở đó, may mắn thật.

630
00:35:38,179 --> 00:35:41,182
<i>‎Lặn ở rạn san hô Great Barrier</i>
<i>‎là giấc mơ thành hiện thực với tôi.</i>

631
00:35:41,682 --> 00:35:44,351
<i>‎Và thật tốt khi thấy</i>
<i>‎họ đã làm được bao nhiêu để cứu nó.</i>

632
00:35:44,852 --> 00:35:48,355
<i>‎Nhưng đồng thời,</i>
<i>‎giống như tất cả đại dương trên Trái Đất,</i>

633
00:35:48,439 --> 00:35:52,234
<i>‎những mối đe dọa do thay đổi khí hậu,</i>
<i>‎ô nhiễm, đánh bắt quá nhiều</i>

634
00:35:52,318 --> 00:35:53,360
<i>‎vẫn còn tồn tại.</i>

635
00:35:53,444 --> 00:35:57,156
<i>‎Tương lai của các rạn san hô</i>
<i>‎và các sinh vật biển sống ở đó</i>

636
00:35:57,239 --> 00:35:58,365
<i>‎vẫn chưa rõ ràng.</i>

637
00:35:59,116 --> 00:36:00,951
<i>‎Ta có có cơ hội để chữa lành.</i>

638
00:36:01,035 --> 00:36:04,538
<i>‎Ta có khả năng chữa lành</i>
<i>‎cho các rạn san hô từng chút một,</i>

639
00:36:04,622 --> 00:36:08,334
<i>‎có thể đảo ngược điều</i>
<i>‎mà giờ có vẻ không thể tránh khỏi.</i>

640
00:36:08,417 --> 00:36:10,336
<i>‎Nhưng câu hỏi vẫn là</i>

641
00:36:10,419 --> 00:36:14,882
<i>‎liệu ta có thể giảm bớt những hành động</i>
<i>‎đã gây ra thiệt hại từ đầu không?</i>

642
00:36:15,382 --> 00:36:18,719
<i>‎Chỉ thời gian mới trả lời được.</i>
<i>‎Tiện nói về thời gian, tôi không biết</i>

643
00:36:18,802 --> 00:36:24,725
<i>‎khi nào mới được làm thế này nữa,</i>
<i>‎nên tôi sẽ tranh thủ thêm lần nữa.</i>

644
00:36:26,018 --> 00:36:26,852
<i>‎Gặp sau nhé.</i>

645
00:36:31,774 --> 00:36:33,567
‎Đội ngũ <i>‎Du hí cùng Zac Efron</i>
‎xin cảm ơn các cư dân bản địa

646
00:36:33,651 --> 00:36:34,526
‎của những vùng đất trên khắp nước Úc.

647
00:36:34,610 --> 00:36:36,237
‎Chúng tôi xin tỏ lòng kính trọng với các
‎bô lão trong quá khứ, hiện tại và sau này

648
00:36:36,320 --> 00:36:37,905
‎vì họ gìn giữ ký ức,
‎truyền thống, văn hóa và hy vọng

649
00:36:37,988 --> 00:36:40,157
‎của thổ dân và cư dân eo biển Torres
‎trên khắp đất nước.

650
00:37:11,272 --> 00:37:12,982
‎Biên dịch: Tuan Nguyen