1 00:00:06,257 --> 00:00:10,845 BİR NETFLIX DİZİSİ 2 00:00:11,137 --> 00:00:12,597 Hayat bir yolculuktur. 3 00:00:12,680 --> 00:00:15,308 -Sırrı ne? Bu debriyaj mı? -Evet. 4 00:00:15,391 --> 00:00:17,310 Beklenmedik tümseklerle… 5 00:00:17,393 --> 00:00:18,811 Harika! 6 00:00:18,895 --> 00:00:19,854 …dolu. 7 00:00:21,189 --> 00:00:23,775 Bazıları iyi, bazıları kötü. 8 00:00:24,275 --> 00:00:26,903 Olanları kontrol edemeseniz de 9 00:00:28,154 --> 00:00:31,157 ne yapacağınızı kontrol etmeye çalışabilirsiniz. 10 00:00:31,240 --> 00:00:35,453 Çünkü gerçek karakterimiz bu hararetli anlarda ortaya çıkıyor. 11 00:00:36,245 --> 00:00:41,167 Tutuşma sürecinin görünür etkisine yakından bakacağız 12 00:00:41,250 --> 00:00:43,336 ama çok fazla yakından değil. 13 00:00:43,419 --> 00:00:46,631 Hayvanlar geldi, elleri yanmıştı. 14 00:00:46,714 --> 00:00:50,885 En kötü durumda, yıkım gücü yıkıcı ve ölümcül olabilir. 15 00:00:51,469 --> 00:00:53,262 Evimiz buradaydı. 16 00:00:54,097 --> 00:00:56,516 Ama düzgünce yönetilip kontrol edilince 17 00:00:57,016 --> 00:00:59,602 insanlığın en büyük keşiflerinden biri olur. 18 00:01:08,694 --> 00:01:12,240 Ateş hikâyemiz Güney Avustralya açıklarında başlıyor. 19 00:01:12,323 --> 00:01:15,326 Durağımıza tekne yolculuğuyla gideceğiz. 20 00:01:15,993 --> 00:01:20,373 4.400 kilometrekarelik bir kara parçası, Kanguru Adası. 21 00:01:20,456 --> 00:01:21,374 HOŞ GELDİNİZ 22 00:01:21,457 --> 00:01:23,918 Aralık 2019'da 23 00:01:24,001 --> 00:01:27,755 yılın en sıcak, en kurak döneminde yıldırım fırtınaları 24 00:01:27,839 --> 00:01:31,717 adanın tarihindeki en büyük orman yangınlarına sebep oldu 25 00:01:31,801 --> 00:01:36,097 ve böylece Kanguru Adası'nın %46'sı yandı. 26 00:01:36,180 --> 00:01:38,683 Doğa Ana vicdansızca hareket eder 27 00:01:39,350 --> 00:01:42,311 ve bu adadaki çeşitli vahşi yaşam popülasyonu 28 00:01:42,812 --> 00:01:46,482 dumanlar ve alevler içinde harap oldu. 29 00:01:46,566 --> 00:01:47,859 Sam ve Dana Mitchell 30 00:01:47,942 --> 00:01:51,696 Kanguru Adası Doğal Yaşam Parkı'nın sahipleri ve işletmecileri. 31 00:01:51,779 --> 00:01:53,489 İkisi de yangınlar karşısında 32 00:01:53,573 --> 00:01:58,202 çalışanları ve diğer yerlilerle birlikte anında kahraman oldular. 33 00:01:58,286 --> 00:02:02,999 Yerinden olan ya da yaralı tüm hayvanları kurtarma görevine başladılar. 34 00:02:03,082 --> 00:02:05,668 Yangınlar başlayalı iki ay oldu. 35 00:02:05,751 --> 00:02:11,048 O zamandan beri 600'den az hayvanın kapıdan girdiğini gördük, 36 00:02:11,132 --> 00:02:12,884 yaklaşık %95'i koala. 37 00:02:13,426 --> 00:02:17,513 Yangının karaya verdiği zararın ne kadar büyük olduğunu anlamamız için 38 00:02:17,597 --> 00:02:20,349 Sam bizi kurtarma aracıyla gezdirdi. 39 00:02:20,433 --> 00:02:23,436 Buraların yandığını görebiliyorsunuz. 40 00:02:23,519 --> 00:02:25,271 -Hepsi yeni mi büyüyor? -Evet. 41 00:02:25,354 --> 00:02:28,232 Yerli olmayan hiçbir şey yangından sağ çıkamadı 42 00:02:28,316 --> 00:02:31,485 ama Avustralya çalıları bunu daha önce de yaşadı. 43 00:02:31,569 --> 00:02:33,446 Evet, buna dayanıklılar. 44 00:02:35,907 --> 00:02:38,826 Evet, çok büyük bir yangındı. 45 00:02:47,251 --> 00:02:50,922 Her taraf yandı. Ötede yanmayan küçük bir yer var. 46 00:02:51,005 --> 00:02:52,173 Aman tanrım. 47 00:02:59,555 --> 00:03:00,556 Tanrım. 48 00:03:09,148 --> 00:03:12,401 Yayılma hızını açıklamak çok zor. 49 00:03:12,485 --> 00:03:14,445 Yanmış alanları görüyorsunuz 50 00:03:14,528 --> 00:03:17,198 ama 100 km batıya gidiyorsunuz, her şey yanmış 51 00:03:17,281 --> 00:03:18,950 ve hepsi bir gecede oldu. 52 00:03:19,033 --> 00:03:22,662 Bu şeyin ne kadar hızlı yayıldığını bir düşünün. 53 00:03:23,913 --> 00:03:27,625 Duman ve kül üstümüze geldikçe görmek zorlaşıyordu. 54 00:03:27,708 --> 00:03:30,044 Gözlük taksak bile gözümüz yanıyordu. 55 00:03:32,129 --> 00:03:35,091 Yangının üstünden bir kış geçti, 56 00:03:35,174 --> 00:03:37,009 otlak yeşillendi. 57 00:03:37,510 --> 00:03:40,930 Tüm otlar… Her şey siyahtı. 58 00:03:41,013 --> 00:03:42,640 Her yer küldü, siyahtı. 59 00:03:42,723 --> 00:03:45,268 Bu toprak kırmızı değildi, sadece kül vardı. 60 00:03:45,351 --> 00:03:50,564 Bir noktadan sonra geri gelebileceğine inanmıyorsun bile. 61 00:03:50,648 --> 00:03:51,524 Evet. 62 00:03:51,607 --> 00:03:54,902 Buraya gidip bir leşe bakardık. 63 00:03:54,986 --> 00:03:58,281 Onu döndürünce sinek, karınca ya da böcek görmezdik. 64 00:03:58,364 --> 00:04:01,867 Her şey etkilendi. Her şey acı çekti. 65 00:04:04,078 --> 00:04:07,581 Bir şeylerin geri gelmesi yıllar alacak. 66 00:04:11,627 --> 00:04:15,047 Bir yıl sonra bile yapılacak çok iş var. 67 00:04:16,132 --> 00:04:19,635 Hasar ve yıkım her yerde görülebiliyor. 68 00:04:19,719 --> 00:04:21,595 Her yönde. 69 00:04:24,640 --> 00:04:26,851 Hayatta kalan hayvanları kurtarıp 70 00:04:27,435 --> 00:04:30,771 rehabilitasyon için merkeze getiriyorlardı. 71 00:04:31,772 --> 00:04:32,898 Bir yılı geçti 72 00:04:32,982 --> 00:04:35,401 ve parkta orman yangınlarından kalma 73 00:04:35,484 --> 00:04:38,154 yaklaşık 20 tane koala yaşıyor. 74 00:04:38,738 --> 00:04:42,241 -600'den fazlaydı, değil mi? 650. -Evet, 650'den fazlaydı. 75 00:04:42,325 --> 00:04:43,242 Öyle mi? 76 00:04:43,326 --> 00:04:46,579 Kısa bir süre içinde yaklaşık 250 tanesini saldık. 77 00:04:46,662 --> 00:04:49,707 Ama maalesef diğerleri başaramadı. 78 00:04:50,291 --> 00:04:52,376 O 600 taneden sadece 250'si… 79 00:04:52,460 --> 00:04:54,295 Evet. 80 00:04:54,962 --> 00:04:57,340 Burayı kurtarma merkezi olarak kurmadık, 81 00:04:57,423 --> 00:04:59,675 bir turizm merkeziydik. 82 00:04:59,759 --> 00:05:03,763 Her yıl birkaç koala ve kanguruyu kurtarıp iyileştirdik. 83 00:05:04,347 --> 00:05:08,726 Yangınlar başladığında yılda birkaç taneden 84 00:05:08,809 --> 00:05:11,020 sadece iki ayda 600'e çıktı. 85 00:05:11,103 --> 00:05:13,356 Burada nüfus patlaması oldu. 86 00:05:13,439 --> 00:05:17,318 50 ila 60.000 koala olduğu tahmin ediliyordu. 87 00:05:17,401 --> 00:05:20,529 Şimdi beş ila 10.000 koala kaldığı söyleniyor. 88 00:05:20,613 --> 00:05:23,199 Yani nüfusun %80'i yok oldu. 89 00:05:23,282 --> 00:05:24,533 -Tanrım. -İnanılmaz. 90 00:05:24,617 --> 00:05:26,869 -Kangurular, sürüngenler… -Evet. 91 00:05:26,952 --> 00:05:31,290 Diğer türlerden çok koalalar görmemizin sebebi 92 00:05:31,374 --> 00:05:33,959 kaçamayan tek hayvan olmalarıydı. 93 00:05:34,043 --> 00:05:37,963 Kertenkeleler ve yılanlar yer altında bir yere gidebilir. 94 00:05:38,047 --> 00:05:41,092 Kuşlar uçabilir, kangurular da sıçrayıp kaçabilir. 95 00:05:41,175 --> 00:05:44,136 Ama koalalar büyük ağaçların tepesinde durur. 96 00:05:44,220 --> 00:05:48,307 Yangını görünce aşağı inemediler, zaten o kadar hızlı değiller. 97 00:05:48,808 --> 00:05:51,936 İlk birkaç hafta muhtemelen en zoruydu 98 00:05:52,019 --> 00:05:58,192 çünkü parmakları veya elleri yanan hayvanlar geliyordu. 99 00:05:58,275 --> 00:05:59,193 Tanrım. 100 00:05:59,276 --> 00:06:01,737 Yangından iki hafta sonra 101 00:06:01,821 --> 00:06:06,325 bacakları olmayan kangurular bulduk, hâlâ yavrularını besliyorlardı. 102 00:06:06,409 --> 00:06:09,120 Harika. Müthiş şeyler yapmışsınız. 103 00:06:09,203 --> 00:06:10,996 -Evet. -Evet, bizi meşgul etti. 104 00:06:11,080 --> 00:06:14,041 Tanışmanızı istediğimiz biri var. Bu Mickey. 105 00:06:14,125 --> 00:06:17,169 Mickey, parktaki bakıcılarımızdan biri. 106 00:06:17,253 --> 00:06:19,964 -Omzunda Pearl var. -Aman tanrım. 107 00:06:20,047 --> 00:06:23,175 Pearl orman yangınından kurtardıklarımızdan biri. 108 00:06:23,259 --> 00:06:24,885 Sarılmayı çok seviyor. 109 00:06:24,969 --> 00:06:27,555 Muhtemelen geriye kalan birkaç… 110 00:06:27,638 --> 00:06:29,140 Onu sevebilirsin. 111 00:06:29,223 --> 00:06:30,182 İsterim! 112 00:06:30,266 --> 00:06:35,604 Elimizde kalan en çok yanmış koala yavrularından biri. 113 00:06:35,688 --> 00:06:36,772 Görebiliyorum. 114 00:06:36,856 --> 00:06:39,775 Patilerinin dördü, kulaklarının üstü de öyle. 115 00:06:39,859 --> 00:06:42,820 Mickey yangınlar boyunca benimle çok çalıştı 116 00:06:42,903 --> 00:06:46,365 yavrulara baktı, onları biberonla besledi ve daha neler. 117 00:06:46,449 --> 00:06:49,785 Pearl kesinlikle özel kızlarımızdan biri. 118 00:06:49,869 --> 00:06:53,456 Kimmiş akıllı koala? Sensin. 119 00:06:53,539 --> 00:06:55,249 Evet! 120 00:06:55,332 --> 00:06:59,670 Ben Pearl'ü alıp içeri götüreyim. Güneşi pek sevmezler. 121 00:06:59,753 --> 00:07:01,839 Öyle mi? Soğuk mu severler? 122 00:07:01,922 --> 00:07:05,176 İçeri girip Pearl'ü orada görebiliriz. 123 00:07:05,259 --> 00:07:07,386 -Selam tatlı şey. -Ne dersiniz? 124 00:07:07,470 --> 00:07:09,180 -Tanrım, çok şekerler. -Evet. 125 00:07:09,263 --> 00:07:12,683 Bu tarafa gideceğiz, içerisi çok sıcak değil. 126 00:07:12,766 --> 00:07:14,602 Beş kilo falan mı? 127 00:07:14,685 --> 00:07:16,312 -Yaklaşık. -Beşin altında. 128 00:07:16,395 --> 00:07:19,356 -Erkekler 15 mi? -Evet. Büyük bir erkek var. 129 00:07:19,440 --> 00:07:23,360 Size göstereceğim, daha 11 kilo ama çok etkileyici. 130 00:07:23,444 --> 00:07:24,403 Vay canına. 131 00:07:24,487 --> 00:07:28,157 Adımlarınızı dikkatli atın. Yavru kangurular dolaşıyor. 132 00:07:28,240 --> 00:07:30,743 -"Etkileyici", senin gibi. -Teşekkürler. 133 00:07:30,826 --> 00:07:33,078 Beklediğimiz an geldi. 134 00:07:33,162 --> 00:07:37,833 Avustralya'da, Kanguru Adası'nda kanguru görmek üzereyiz. 135 00:07:37,917 --> 00:07:41,420 Rehabilitasyonun yapıldığı yer burası. 136 00:07:41,504 --> 00:07:43,130 -Aman tanrım. -Vay canına. 137 00:07:43,756 --> 00:07:47,259 -Selam. Yattığınızı bilmiyordum. -Yanlarına gidebilir miyim? 138 00:07:47,343 --> 00:07:50,179 Evet, elbette. Sam onlara süt getirdi. 139 00:07:50,262 --> 00:07:52,681 -Hiç yattığınızı görmemiştim. -Merhaba. 140 00:07:53,682 --> 00:07:54,934 Selam dostum. 141 00:07:55,017 --> 00:07:57,561 Bu küçük kız dün geldi. 142 00:07:57,645 --> 00:07:58,604 Merhaba tatlım. 143 00:07:59,813 --> 00:08:01,357 Pek iyi durumda değil. 144 00:08:03,150 --> 00:08:05,402 Arkamızdaki de küçük Grace. 145 00:08:05,486 --> 00:08:06,612 Selam bebeğim. 146 00:08:06,695 --> 00:08:09,281 Çok güzel bir kız. Çok maceracı. 147 00:08:09,365 --> 00:08:11,283 İsterseniz bir çalkalayın. 148 00:08:11,367 --> 00:08:14,328 Bu, arkandaki küçük kanguru için. 149 00:08:14,411 --> 00:08:17,373 -Bu büyük kanguru için. -Al bakalım. 150 00:08:17,456 --> 00:08:18,666 Evet, öyle… 151 00:08:18,749 --> 00:08:20,167 Merhaba bebek. 152 00:08:20,251 --> 00:08:22,211 Biraz dikkatleri dağılıyor. 153 00:08:22,294 --> 00:08:24,296 "Şişemi başkası tutuyor" der gibi. 154 00:08:24,380 --> 00:08:29,134 Rüşvet vererek kandırıyor gibiyiz. Gel bakalım, bak. 155 00:08:29,218 --> 00:08:32,096 İki kız da trafik kazasından geldi. 156 00:08:32,179 --> 00:08:34,765 İki anneye de araba çarpmış, ölmüşler. 157 00:08:34,848 --> 00:08:39,186 ama neyse ki çarpışmalarda kesedeki yavrular korunuyor. 158 00:08:39,770 --> 00:08:42,356 Çok dengeli duruyorsun. Kuyruğun yerdeymiş. 159 00:08:42,439 --> 00:08:43,983 Sindirimini duyabiliyorum. 160 00:08:44,525 --> 00:08:46,151 -İçiyor mu? -Midesi. 161 00:08:47,778 --> 00:08:52,283 Bebek koalalara ve bebek kangurulara "joey" dendiğini unutmayın. 162 00:08:52,366 --> 00:08:55,369 Aslında tüm keseli bebeklere joey denir. 163 00:08:55,953 --> 00:08:57,746 Bu kızlar yatmaya hazır. 164 00:08:57,830 --> 00:09:00,457 Çantayı tutun, onlar içine girerler. 165 00:09:00,541 --> 00:09:02,543 Jerry yerde, fikir değiştirebilir. 166 00:09:02,626 --> 00:09:05,379 Siz şöyle uzatıp açık tutun, onlar girer. 167 00:09:05,462 --> 00:09:08,090 Uyumaya hazır olduklarında arkamıza asacağız. 168 00:09:08,632 --> 00:09:09,800 Girmek ister misin? 169 00:09:11,510 --> 00:09:12,636 Gel. 170 00:09:12,720 --> 00:09:13,846 Belki. Hayır. 171 00:09:15,806 --> 00:09:19,435 Yani bu küçük… Bunların şey olduğunu mu… 172 00:09:19,518 --> 00:09:21,270 -İşte oldu. -Kese mi sanacak? 173 00:09:21,353 --> 00:09:25,566 Bunlar annelerinin kesesinde olduklarını sanmaları için yapay bir çanta. 174 00:09:25,649 --> 00:09:28,235 Biraz sallaman lazım. Evet. 175 00:09:29,737 --> 00:09:32,531 Bak ne buldum. Gitmek istiyor. 176 00:09:32,615 --> 00:09:35,868 -Artık hazır. Tamam. -Girmek ister misin? 177 00:09:36,785 --> 00:09:38,454 Hayır. Sanırım istemiyor. 178 00:09:39,580 --> 00:09:40,581 Reddedildi. 179 00:09:41,206 --> 00:09:42,666 -Vahşi hayvanlar. -Evet. 180 00:09:43,167 --> 00:09:44,126 Ne gezi ama. 181 00:09:44,209 --> 00:09:46,629 Darin gerçekten bir Joey Whisperer. 182 00:09:51,550 --> 00:09:53,469 Orman yangınları olacak. 183 00:09:53,552 --> 00:09:55,804 Olay beklenmeyeni planlamak değil, 184 00:09:55,888 --> 00:09:57,848 kaçınılmaz olanı planlamak. 185 00:09:57,931 --> 00:09:59,892 İklim değişikliğinden dolayı 186 00:09:59,975 --> 00:10:02,436 her yaz yangınlar büyüyor 187 00:10:02,519 --> 00:10:04,021 ve daha hızlı yayılıyor. 188 00:10:04,104 --> 00:10:07,816 Sam, Dana ve bölgedeki diğerleri gelecekle başa çıkmak için 189 00:10:07,900 --> 00:10:10,319 daha iyi bir altyapı yaratmaya çalışıyor. 190 00:10:10,402 --> 00:10:14,615 Burada kurtarılan hayvanların çoğu koalalar ve kangurular. 191 00:10:14,698 --> 00:10:18,702 Sevimli oldukları için onları kurtarmak insanların içinden geliyor. 192 00:10:18,786 --> 00:10:20,663 Ancak hayırsever bağışlar, 193 00:10:20,746 --> 00:10:25,167 tüm canlıları kurtarmak ve iyileştirmek için kullanılıyor. 194 00:10:25,250 --> 00:10:27,711 -Buna bu arkadaş da dâhil. -Yordi. 195 00:10:28,379 --> 00:10:29,630 Zac. Memnun oldum. 196 00:10:29,713 --> 00:10:32,132 -Nasılsın? Darin. -Darin, memnun oldum. 197 00:10:32,216 --> 00:10:33,217 İyiymiş. 198 00:10:33,300 --> 00:10:35,511 Daha üç yaşında, bir bebek. 199 00:10:36,512 --> 00:10:39,014 Size kaç tane sürüngen geliyordu? 200 00:10:39,098 --> 00:10:43,185 Avustralya tarih boyunca ateşle uğraşmıştır. 201 00:10:43,268 --> 00:10:46,355 Aborjinler toprakları yönetmek için ateşi kullandı. 202 00:10:46,438 --> 00:10:50,401 Buradaki bazı bitkiler ateşe dayanıklı. Ateş olmadan çiçek açmazlar. 203 00:10:50,484 --> 00:10:53,028 Bu hayvanlar ateşle büyüdü. 204 00:10:53,112 --> 00:10:56,824 Kara çaylak gibi hayvanlar ateşi kendi çıkarları için kullanır. 205 00:10:56,907 --> 00:10:59,660 Kara çaylak duman görünce hemen oraya gider. 206 00:10:59,743 --> 00:11:02,413 Pişmiş kertenkele ve yılanlar olduğunu bilir. 207 00:11:02,496 --> 00:11:05,624 Avlanmak zorunda kalmaz. Gidip barbekü yiyebilir. 208 00:11:05,708 --> 00:11:07,251 -Vay canına. -Şuna bak. 209 00:11:09,712 --> 00:11:14,508 Yakın çekime hazır mısın? Şuna bak. Yansımana bak. 210 00:11:15,926 --> 00:11:18,429 -Bu hafta kimseyi ısırmadı. -Evet. 211 00:11:19,012 --> 00:11:21,849 -Tamam. Pekâlâ. -Harikaymış 212 00:11:21,932 --> 00:11:23,767 -Bravo. -Teşekkürler. Harika. 213 00:11:23,851 --> 00:11:25,978 -Teşekkür ederim. -Bravo. 214 00:11:27,146 --> 00:11:31,275 Bu orman yangını hasarına tanık olmak üzücü olsa da 215 00:11:31,358 --> 00:11:34,987 bu halkın Kanguru Adası'ndaki vahşi yaşamı kurtarmak için 216 00:11:35,070 --> 00:11:37,072 bir araya geldiğini görmek güzel. 217 00:11:38,365 --> 00:11:41,118 Bir kangurunun cinsiyeti nasıl anlaşılır? 218 00:11:41,201 --> 00:11:42,870 Dişilerde kese olur. 219 00:11:44,121 --> 00:11:47,666 Vay canına! Uzman değilim ama o bence bu bir erkek kanguru. 220 00:11:50,377 --> 00:11:55,299 2019'dan 2020'ye kadar süren Avustralya orman yangını sezonuna 221 00:11:55,382 --> 00:11:56,800 Kara Yaz adı verildi. 222 00:11:58,010 --> 00:12:02,556 Yüzlerce yangın 46 milyon dönüm araziyi kül etti. 223 00:12:02,639 --> 00:12:08,061 Ülkenin ormanlarının %20'si ve binlerce bina ve ev gitti. 224 00:12:08,145 --> 00:12:12,441 Ülkenin tarihindeki en yıkıcı orman yangını sezonuydu 225 00:12:13,025 --> 00:12:17,196 ve 103 milyar dolarlık zarara yol açtığı tahmin ediliyor. 226 00:12:17,279 --> 00:12:21,700 Evini, arazisini, hayvanlarını kaybeden bir aileyle tanışmaya geldik. 227 00:12:21,784 --> 00:12:24,119 Her şey yanıp kül olmuş. 228 00:12:24,203 --> 00:12:27,915 Ama Tom ve Stephanie Wurst verdikleri tüm kayıplara rağmen 229 00:12:27,998 --> 00:12:29,500 hayatlarını yeniden kurup 230 00:12:29,583 --> 00:12:32,461 üç çocuklarına daha iyi bir gelecek inşa ederek 231 00:12:32,544 --> 00:12:35,047 umut ve pozitiflik mesajı veriyorlar. 232 00:12:35,130 --> 00:12:36,799 Merhaba Steph. Memnun oldum. 233 00:12:36,882 --> 00:12:39,092 Evimiz buradaydı. 234 00:12:40,177 --> 00:12:41,178 Burada. 235 00:12:42,471 --> 00:12:47,518 1950'lerde inşa edilmişti, yani yaklaşık 70 yaşındaydı. 236 00:12:47,601 --> 00:12:50,896 Aslında evi yenilemeyi yeni bitirmiştik. 237 00:12:50,979 --> 00:12:52,898 -Olamaz. -Yeni mi… 238 00:12:52,981 --> 00:12:53,899 -Sahi mi? -Evet. 239 00:12:53,982 --> 00:12:56,109 İstediğimiz gibi yapmıştık. 240 00:12:56,193 --> 00:12:59,321 Yangın 3 Ocak'ta çıktı 241 00:12:59,404 --> 00:13:03,075 ve bu kadar ileri gelmesini beklemiyorduk. 242 00:13:03,158 --> 00:13:06,829 Ama sanırım bu dördüncü tahliyemdi. 243 00:13:06,912 --> 00:13:10,457 Yani muhtemelen yeterince eşya almadım. 244 00:13:10,541 --> 00:13:12,459 -Böyle söyleyince komik. -Evet. 245 00:13:12,543 --> 00:13:16,588 Önemli olan ne ki? Çocukların ve birkaç şey işte. 246 00:13:16,672 --> 00:13:17,756 Doğru. 247 00:13:17,840 --> 00:13:22,094 Eninde sonunda insanlar güvende olduğu sürece… 248 00:13:22,177 --> 00:13:23,011 Evet. 249 00:13:23,095 --> 00:13:25,264 En çok düşündüğüm şey bu. 250 00:13:25,889 --> 00:13:27,683 Biliyor musunuz bilmem ama 251 00:13:27,766 --> 00:13:32,771 bunun acısını ve zorluklarını ben anlayabiliyorum. 252 00:13:32,855 --> 00:13:36,733 İlk sezonun sonunda her şeyimi kaybettim. 253 00:13:36,817 --> 00:13:38,360 Başa çıkmak zor. 254 00:13:38,443 --> 00:13:39,820 Başta şok olmuştuk, 255 00:13:39,903 --> 00:13:43,699 tüm arazide çiftlikten kalan tek bir şey yoktu, 256 00:13:43,782 --> 00:13:45,325 ekim ekipmanları gitmişti. 257 00:13:45,409 --> 00:13:47,911 Çekiç bile yoktu. Hiçbir şey kalmamıştı. 258 00:13:48,912 --> 00:13:53,458 Benim için en zor kısım hayvanlardı. Çok hayvan kaybettik. 259 00:13:53,542 --> 00:13:57,838 Neredeyse 60.000 hayvan yanmıştı. 260 00:13:57,921 --> 00:13:59,965 -60.000 mi? Aman tanrım. -Tanrım. 261 00:14:00,048 --> 00:14:02,301 Hatta bu az bile kalır. 262 00:14:02,384 --> 00:14:05,304 ama acı çeken hayvanları görmek 263 00:14:05,387 --> 00:14:08,348 ve bununla başa çıkmaya çalışmak… 264 00:14:08,432 --> 00:14:10,142 Ama halk harika davrandı. 265 00:14:10,225 --> 00:14:13,854 İlk bir iki günde gelen yardımın miktarı 266 00:14:13,937 --> 00:14:16,648 gerçekten inanılmazdı. 267 00:14:16,732 --> 00:14:18,233 Hayran kaldım. 268 00:14:19,067 --> 00:14:23,113 "Dünyadaki herkese borcumuzu ödeyebilir miyiz?" diyorum. 269 00:14:23,196 --> 00:14:26,950 Dünyanın dört bir yanından insanlar bizim için çok şey yaptı. 270 00:14:27,034 --> 00:14:31,580 Bazen toplumdaki herkesin bize sarıldığını hisseder gibiydim. 271 00:14:31,663 --> 00:14:33,624 İnsanlar Tom ve Stephanie'nin 272 00:14:33,707 --> 00:14:36,793 ayakları üstünde durmaları için çok yardımcı oldu. 273 00:14:37,377 --> 00:14:39,338 Stephanie de çok geçmeden 274 00:14:39,421 --> 00:14:42,549 benzer kayıplar yaşayan toprak sahiplerinin sesi oldu. 275 00:14:42,633 --> 00:14:45,677 Hatta Avustralya Senatosu Komitesi'nde ifade verip 276 00:14:45,761 --> 00:14:47,596 yangın yönetimi uygulamalarının 277 00:14:47,679 --> 00:14:51,475 ve yaban hayatı koruma yöntemlerinin kullanımını destekledi. 278 00:14:51,558 --> 00:14:53,226 Bu bir lojistik kâbustu 279 00:14:53,310 --> 00:14:57,272 çünkü herkes ekim ekipmanlarının çoğunu yangınlarda kaybetmişti. 280 00:14:57,356 --> 00:15:00,651 Yani tüm çiftlik arazilerinde 281 00:15:00,734 --> 00:15:03,946 işe yarayacak pek ekipman yoktu. 282 00:15:04,029 --> 00:15:07,658 Sığırlarla ilgili plan neydi? Hiç kurtarabildiniz mi? 283 00:15:07,741 --> 00:15:11,203 Çiftlik hayvanlarının yarısından fazlasını kaybettik. 284 00:15:11,286 --> 00:15:15,582 Bazıları şans eseri toprak buldu ve kurtuldu. 285 00:15:15,666 --> 00:15:20,379 Ama sonra onlarla başa çıkmak çok zor oldu 286 00:15:20,462 --> 00:15:24,758 çünkü çitler yandı, her yerde hayvanlar vardı. 287 00:15:24,841 --> 00:15:27,678 Yem de yoktu, bu da en büyük sorundu. 288 00:15:27,761 --> 00:15:32,349 Otlak yoktu, saman yoktu. Ekinleri, samanları, her şeyi kaybettik. 289 00:15:32,432 --> 00:15:35,769 O yüzden elimizde kalan hayvanlar için hiç yem yoktu. 290 00:15:35,852 --> 00:15:40,440 Bu olay ikinizi ve aileyi daha da yakınlaştırdı mı? 291 00:15:40,983 --> 00:15:44,444 Evet. Ama kesinlikle iniş çıkışlar oldu. 292 00:15:44,528 --> 00:15:47,447 -Değil mi Jack? -Evet. Kesinlikle. 293 00:15:47,531 --> 00:15:50,951 -Hep iniş olmadı tabii. -Çok da kolay değildi. 294 00:15:51,785 --> 00:15:53,745 Çok zor zamanlar oldu. 295 00:15:53,829 --> 00:15:55,956 Çok güzel zamanlar da oldu. 296 00:15:56,039 --> 00:15:57,916 Çok güzel zamanlarımız da oldu. 297 00:15:59,668 --> 00:16:01,336 Şimdi eğlence zamanı. 298 00:16:01,420 --> 00:16:03,213 Tom ve Stephanie'nin oğlu Jack 299 00:16:03,296 --> 00:16:06,883 bana bu kocaman kırmızı traktörü kullanmayı öğretecek. 300 00:16:06,967 --> 00:16:08,510 Yaşasın! İşte bu! 301 00:16:14,433 --> 00:16:16,435 Hiç beceremeyeceğim. 302 00:16:20,397 --> 00:16:21,898 Kolaymış gibi gösteriyor. 303 00:16:24,276 --> 00:16:25,944 Sadece iki kişilik yer var, 304 00:16:26,028 --> 00:16:28,780 o yüzden Darin'in bu sefer oturması gerekecek. 305 00:16:28,864 --> 00:16:31,908 Tamam, o da olur. Arazi motosikleti. Mükemmel. 306 00:16:34,244 --> 00:16:36,121 Atla ve Zac'e göster. 307 00:16:38,248 --> 00:16:41,209 Tamam. Kontrol edecek çok şey var. 308 00:16:41,293 --> 00:16:42,836 İyi şanslar Zac! 309 00:16:44,046 --> 00:16:46,923 -Sırrı ne? Bu debriyaj mı? -Evet. 310 00:16:47,007 --> 00:16:51,136 En çok yapman gereken şey… Bunu öne doğru it. 311 00:16:52,471 --> 00:16:54,681 -Evet. -Tamam. Şimdi ilerliyor muyuz? 312 00:16:56,641 --> 00:16:57,476 Debriyaj. 313 00:16:58,060 --> 00:16:59,936 -Debriyaj mı? -Bire tak. 314 00:17:00,645 --> 00:17:02,355 -Debriyaj mı? -Bire tak. 315 00:17:02,439 --> 00:17:03,273 Tamam! 316 00:17:06,902 --> 00:17:08,612 Bakalım ne kadar hızlı. 317 00:17:10,530 --> 00:17:11,698 Sanırım bu dört. 318 00:17:11,782 --> 00:17:12,783 Görüşürüz! 319 00:17:18,955 --> 00:17:20,123 Sen sıkı tutun da. 320 00:17:28,590 --> 00:17:31,176 Tuttum. Tamam, sağ ol sensei. 321 00:17:31,676 --> 00:17:32,719 Geri al. 322 00:17:48,902 --> 00:17:50,529 Sanırım bir şeye çarptık. 323 00:17:55,617 --> 00:17:56,952 Selam sabah yok mu? 324 00:17:58,829 --> 00:18:00,080 Selam saman? 325 00:18:00,163 --> 00:18:01,748 Bunlar aç gibi duruyor. 326 00:18:05,418 --> 00:18:10,674 Küçük bir bilgi, ortalama bir inek günde yaklaşık 10 kilo saman yer. 327 00:18:11,591 --> 00:18:13,260 Söyleyeyim dedim. 328 00:18:16,805 --> 00:18:18,056 Ne gün ama. 329 00:18:19,599 --> 00:18:20,851 Bunu seviyorlar. 330 00:18:21,351 --> 00:18:24,104 -İnekler yerken bunu kapatalım mı? -Olur. 331 00:18:26,398 --> 00:18:27,440 İşte oldu. 332 00:18:27,524 --> 00:18:29,943 Bu inanılmaz güzel bir histi. 333 00:18:30,026 --> 00:18:32,529 Traktörü kullanmaktan bahsetmiyorum bile. 334 00:18:32,612 --> 00:18:34,322 Gerçi o da çok güzeldi. 335 00:18:38,034 --> 00:18:39,995 Sen Maverick'sin, ben Goose. 336 00:18:40,078 --> 00:18:44,291 İzlemediğin ama bir gün çok seveceğin Top Gun filminden. 337 00:18:44,374 --> 00:18:47,127 Bir yıl önce bu aile her şeyini kaybetti. 338 00:18:47,210 --> 00:18:50,338 Ama onlar sadece eşyaydı, aile hep birlikteydi. 339 00:18:50,422 --> 00:18:54,426 Şimdi daha fazla sığır ve onları beslemenin bir yolu ile 340 00:18:54,509 --> 00:18:56,011 tekrar ayağa kalkıyorlar. 341 00:18:56,094 --> 00:18:58,638 Birlikte sevdikleri şeyi yapıyorlar. 342 00:18:58,722 --> 00:19:00,390 Bana bu kadar film yeter. 343 00:19:00,473 --> 00:19:03,101 -Yaralanmadın bile. -Çiftliğe. Teşekkürler. 344 00:19:03,185 --> 00:19:05,228 -Görüşürüz. -Çok tatlısınız. 345 00:19:05,312 --> 00:19:08,940 Geldiğiniz için teşekkürler. Çok keyifli vakit geçirdik. 346 00:19:09,024 --> 00:19:10,442 Biz teşekkür ederiz. 347 00:19:13,445 --> 00:19:14,905 Tebrikler millet. 348 00:19:21,244 --> 00:19:24,664 Modern toplumun geçmişteki gelenek ve yöntemlerden 349 00:19:24,748 --> 00:19:26,750 öğreneceği çok şey var. 350 00:19:26,833 --> 00:19:29,586 Avustralya'daki yangınların yıkımından sonra 351 00:19:30,921 --> 00:19:34,174 onlara kulak vermek her zamankinden çok daha önemli. 352 00:19:34,257 --> 00:19:36,593 Bugün Gerringong Rangers'la 353 00:19:36,676 --> 00:19:40,388 soğuk ateş ya da kültürel yangın tekniğini öğreneceğiz. 354 00:19:40,472 --> 00:19:42,974 Bu teknik binlerce yıl öncesine dayanıyor 355 00:19:43,058 --> 00:19:47,854 yangını hasarını kontrol altına almak için Aborjin halkı tarafından geliştirilmiş. 356 00:19:48,355 --> 00:19:51,650 Kaliforniya'da büyüdüm, kontrollü yakmayı biliyorum, 357 00:19:51,733 --> 00:19:53,401 bu da ona benzer bir fikir. 358 00:19:53,485 --> 00:19:56,613 Aborjinlerin nasıl yaptığını görmek ilginç olacak. 359 00:19:56,696 --> 00:20:00,158 -Bunu yapmadan önce geriliyor musun? -Bazen. 360 00:20:00,242 --> 00:20:03,745 Yakacağımız alanın büyüklüğüne bağlı. 361 00:20:08,750 --> 00:20:10,752 Bir ara yangın çıkarıyordum. 362 00:20:11,753 --> 00:20:16,466 Benzinle şenlik ateşi yakmaya çalıştım 363 00:20:16,549 --> 00:20:18,635 ve alev topuna dönüştü. 364 00:20:18,718 --> 00:20:20,762 -Her yanımı sardı. -Evet. 365 00:20:20,845 --> 00:20:23,598 Kaşlarımı, kirpiklerimi kaybettim. 366 00:20:23,682 --> 00:20:25,892 Okul fotoğraflarımda komik duruyordu. 367 00:20:25,976 --> 00:20:28,395 Hayır, o fotoğrafı göstermeyeceğiz. 368 00:20:29,104 --> 00:20:32,649 Orman yangınları giderek kötüleşiyor gibi. Ama neden? 369 00:20:34,734 --> 00:20:36,945 -Burada ne arıyorsun? -Hep buradaydım. 370 00:20:37,028 --> 00:20:39,948 İlk zamanlardan beri şimşekler yere çakıyor, 371 00:20:40,031 --> 00:20:43,118 yangın çıkarıyor ve çalıların yanmasına neden oluyor. 372 00:20:43,201 --> 00:20:45,870 Bu yangınların sebebi küresel ısınma değil mi? 373 00:20:45,954 --> 00:20:49,082 Orman yangının sebebi direkt iklim değişikliği olamaz. 374 00:20:49,165 --> 00:20:51,126 ama yüksek sıcaklıklar nedeniyle 375 00:20:51,209 --> 00:20:54,379 orman yangınları daha sık, büyük ve uzun oluyor. 376 00:20:54,462 --> 00:20:55,463 Ne farkı var? 377 00:20:55,547 --> 00:20:58,383 Atmosferdeki karbondioksit artışı 378 00:20:58,466 --> 00:21:01,261 Dünya'daki sıcaklığın yükselmesine neden oluyor. 379 00:21:01,344 --> 00:21:04,597 Artan sıcaklık daha uzun ve sıcak yangın mevsimlerine, 380 00:21:04,681 --> 00:21:06,224 yani yazlara sebep oluyor. 381 00:21:06,308 --> 00:21:09,811 Mevsimsel sıcaklık toprağı, ağaçları ve bitkileri kurutuyor, 382 00:21:09,894 --> 00:21:12,522 böylece böceklere karşı savunmasız oluyorlar. 383 00:21:12,605 --> 00:21:16,735 Tüm bu kurumuş ve ölü bitkiler tutuşmayı bekleyen yakıt gibiler. 384 00:21:16,818 --> 00:21:17,694 YAKIT SAYILIR 385 00:21:17,819 --> 00:21:20,739 Orman yangınlarının nedeni genelde yıldırımdır 386 00:21:20,822 --> 00:21:24,868 ve her bir sıcaklık derecesi yıldırımları yaklaşık %10 arttırır. 387 00:21:24,951 --> 00:21:27,829 Doğa neden çalı yangınlarına neden oluyor? 388 00:21:27,912 --> 00:21:30,457 Bu, doğanın ormanı sağlıklı tutma yöntemi. 389 00:21:30,540 --> 00:21:33,501 Yangınlar çalıları, orman zeminini temizliyor 390 00:21:33,585 --> 00:21:36,379 ve bölge daha sağlıklı oluyor. İşte böyle. 391 00:21:36,463 --> 00:21:39,424 Yüksek yangın ihtimali, bir kutu kuru yakıt 392 00:21:39,507 --> 00:21:41,885 ve daha uzun bir yaz buna sebep oluyor. 393 00:21:41,968 --> 00:21:45,221 Bu yüzden her yıl dünyanın her yerinde 394 00:21:45,305 --> 00:21:47,223 daha yıkıcı yangınlar çıkıyor. 395 00:21:47,307 --> 00:21:50,602 Unutma, Amerika'da orman yangınlarının %80 ila 90'ı 396 00:21:50,685 --> 00:21:52,520 insan faaliyetlerinden çıkıyor. 397 00:21:52,604 --> 00:21:55,857 İhmalci kampçılar, hatalı elektrik hatları, kundaklama… 398 00:21:55,940 --> 00:21:57,025 Aklıma geldi de, 399 00:21:57,108 --> 00:21:59,778 orman artık sağlıklı. Beni söndürsen iyi olur. 400 00:21:59,861 --> 00:22:00,987 İyi dedin. 401 00:22:01,696 --> 00:22:02,739 Hoşça kal! 402 00:22:04,282 --> 00:22:07,619 Aborjinlerin ormanı kontrol etmek için ateşi kullanmaları 403 00:22:07,702 --> 00:22:09,954 on binlerce yıl öncesine dayanıyor. 404 00:22:10,038 --> 00:22:11,748 Konsept oldukça basit. 405 00:22:11,831 --> 00:22:15,543 Çalılıkların düzenli olarak düşük yoğunlukta yakılması 406 00:22:15,627 --> 00:22:18,630 orman yangınlarının doğal yakıtını yok ediyor. 407 00:22:19,214 --> 00:22:21,049 Toprak daha verimli oluyor 408 00:22:21,132 --> 00:22:25,595 ve sonra çıkabilecek yangınlarda daha büyük ağaçlar hayatta kalabiliyor. 409 00:22:25,678 --> 00:22:26,930 Evet. Klaket. 410 00:22:27,013 --> 00:22:28,098 Burada ineceğiz. 411 00:22:28,181 --> 00:22:30,934 Geleneksel olarak, Aborjinler bu yakmaların 412 00:22:31,017 --> 00:22:34,813 toprakla ruhani bir bağı olduğuna inanırlar, haklılar da. 413 00:22:34,896 --> 00:22:38,817 Evlerini korumak için güçlü ateş elementini kullanıyorlar, 414 00:22:38,900 --> 00:22:42,946 ilk kolonicilerin karşı çıktığı ama sonra hayran kaldığı bir konsept 415 00:22:43,029 --> 00:22:45,448 çünkü çılgınca görünüyor ama işe yarıyor. 416 00:22:45,532 --> 00:22:48,993 Film ekibine, tüm herkese bir şey göstermek istiyorum. 417 00:22:49,077 --> 00:22:51,621 Çarpmayın diye. Ben bu hafta çarptım. 418 00:22:52,163 --> 00:22:53,581 Burada. 419 00:22:53,665 --> 00:22:55,542 Bu, yeşil karıncaların yuvası. 420 00:22:55,625 --> 00:22:57,627 Çok fena sokarlar. 421 00:22:57,710 --> 00:22:59,587 Vay canına. Yeşil karıncalar. 422 00:22:59,671 --> 00:23:01,589 Yeşil karıncayı hiç duymamıştım. 423 00:23:01,673 --> 00:23:04,342 Herhâlde kırmızı karıncalardan kötülerdir. 424 00:23:04,426 --> 00:23:05,260 Harika. 425 00:23:07,011 --> 00:23:09,431 Şimdi ateş yakma zamanı. 426 00:23:10,390 --> 00:23:14,269 Bu kişiler, izinleri ve ekipmanları olan eğitimli korucular 427 00:23:14,352 --> 00:23:17,188 ve kimse bunu tek başına denememeli. 428 00:23:17,272 --> 00:23:20,275 Önce yangının bırakacağı hasarı en aza indirmek için 429 00:23:20,358 --> 00:23:23,903 sağlıklı ağaç kütüklerindeki çöpler temizleniyor. 430 00:23:23,987 --> 00:23:26,448 -Hadi bakalım. -Evet. Hadi gidelim. 431 00:23:26,531 --> 00:23:29,742 Yakmayı başlatırken çok törensel bir süreç var. 432 00:23:29,826 --> 00:23:33,997 Clarence ilk ateşi en geleneksel şekilde yakacak. 433 00:23:34,080 --> 00:23:36,082 Çakmak ya da kibrit kullanılmıyor. 434 00:23:36,166 --> 00:23:39,502 Bir çubuğu tahtaya sürterek ateş yakılıyor. 435 00:23:39,586 --> 00:23:42,589 Denemek istiyorsan deneyebilirsin. 436 00:23:46,843 --> 00:23:48,803 -Böyle mi? -Doğuştan yeteneklisin. 437 00:23:50,638 --> 00:23:51,931 Duman çıkıyor. 438 00:23:52,015 --> 00:23:52,849 Evet. 439 00:23:52,932 --> 00:23:56,102 -Hayır, orada tutmaya çalış. Öyle yapma. -Tamam. 440 00:23:57,937 --> 00:24:01,441 Bu on binlerce yıldır böyle yapılıyor 441 00:24:01,524 --> 00:24:05,403 ve bunun gibi ağaçlar bu sayede hâlâ ayakta. 442 00:24:05,904 --> 00:24:07,405 Güzel. Yavaşça üfleyelim. 443 00:24:13,661 --> 00:24:14,704 Şimdi. 444 00:24:15,663 --> 00:24:17,290 Şu lanet karıncalara bak. 445 00:24:20,043 --> 00:24:21,336 Her yerdeler! 446 00:24:21,419 --> 00:24:23,213 Kuzey Queensland'e hoş geldin. 447 00:24:27,967 --> 00:24:29,135 İşte oldu. 448 00:24:30,720 --> 00:24:32,013 İnanılmaz bir şey. 449 00:24:32,680 --> 00:24:36,935 Ormanda ateş çıktığında yapman gereken şeyin tam tersi. 450 00:24:37,018 --> 00:24:37,977 -Vay. -Tamam. 451 00:24:38,061 --> 00:24:41,898 Bu geleneğin binlerce yıllık olduğunu unutmamaya çalışıyorum. 452 00:24:43,733 --> 00:24:47,737 Ateş yakıldığına göre yine tahta olan kibritler kullanacaklar 453 00:24:47,820 --> 00:24:50,448 ve geleneğe bağlı kalmış olacaklar. 454 00:24:51,032 --> 00:24:53,743 Bugün bunu tekrar tekrar yapacaklar. 455 00:24:53,826 --> 00:24:57,121 Bu çok farklı bir ateş deneyimi. 456 00:24:57,789 --> 00:25:01,376 Ateş bir dost, bir işbirlikçi olarak görülüyor, 457 00:25:01,459 --> 00:25:03,044 kontrolsüz bir yangının 458 00:25:03,127 --> 00:25:07,507 ormanı ve canlıları yok etmesini önlemek için bir araç oluyor. 459 00:25:07,590 --> 00:25:11,344 Bu kültürel yangın yavaş ve soğuk bir ateş olduğu için 460 00:25:11,427 --> 00:25:17,058 tüm hayvanların yanan bölgeden çabucak kaçmasına fırsat veriyor. 461 00:25:17,141 --> 00:25:23,189 Bazen açık ormanda yer yer yetişen çimlerin büyümesini de sağlıyor, 462 00:25:23,273 --> 00:25:28,570 bu da valabilerin filizlerde otlamasına olanak tanıyor ve… 463 00:25:28,653 --> 00:25:30,905 Yani toprağı sıfırlıyorsunuz. 464 00:25:30,989 --> 00:25:37,662 Evet, toprağı ve çimlenmek için ateşe gerek duyan bitkileri sıfırlıyoruz. 465 00:25:37,745 --> 00:25:41,541 Modern Aborjinlerin ateş kontrolüne girişmesi yeni bir şey 466 00:25:42,333 --> 00:25:46,045 ama süreç ve toplum için onlara çok ihtiyaç var. 467 00:25:48,923 --> 00:25:52,844 30 yıldır yanmamış yerleri yakıyoruz. 468 00:25:52,927 --> 00:25:53,845 Tanrım. 469 00:25:53,928 --> 00:25:56,639 Orada 30 yıllık yakıt var. 470 00:25:56,723 --> 00:25:59,183 Korkunç bir yangına davet çıkarıyor.. 471 00:25:59,267 --> 00:26:03,313 -Her an yangın çıkabilirdi. -Evet, çıkabilir. 472 00:26:03,396 --> 00:26:04,480 Çok ilginç. 473 00:26:04,564 --> 00:26:08,234 Ormana iyi geleceğini düşündüğün şeylerin gerçekten tam tersi. 474 00:26:08,318 --> 00:26:11,904 Evet. Bu, insanların ateş hakkında bilmesi gereken bir şey. 475 00:26:11,988 --> 00:26:14,490 Ateş ülkeye şifa da olabilir. 476 00:26:14,574 --> 00:26:18,703 Ateşin şifacı olması. İnanılmaz bir konsept. 477 00:26:22,624 --> 00:26:24,500 Bu beni derinden etkiledi 478 00:26:24,584 --> 00:26:28,630 çünkü Kaliforniya'daki evimi yangında kaybettim. 479 00:26:28,713 --> 00:26:31,716 Sanki böyle bir şey yapılmış olsaydı 480 00:26:31,799 --> 00:26:37,138 her şeyi yok eden büyük yangının önüne geçilebilirdi. 481 00:26:37,221 --> 00:26:44,020 Bence bu, yerli halktan öğrenmemiz gereken önemli bir tedbir. 482 00:26:44,103 --> 00:26:44,937 Evet. 483 00:26:45,021 --> 00:26:47,690 Bu deneyim için minnettarım. 484 00:26:49,859 --> 00:26:53,363 Ateş bir saat kadar yanacak, çalıları temizleyecek 485 00:26:53,446 --> 00:26:55,365 ve sonra kendi kendine sönecek. 486 00:26:56,532 --> 00:26:58,868 Bugün yaklaşık 17 hektar temizlendi. 487 00:27:01,537 --> 00:27:03,873 Bu gibi gönüllüler sayesinde 488 00:27:04,457 --> 00:27:08,169 gelenek sonraki nesle aktarılmaya devam edecek. 489 00:27:08,252 --> 00:27:12,632 Bu eski Aborjin töreni, çevredeki her şeyi dikkate alan 490 00:27:12,715 --> 00:27:14,717 bütüncül bir yaklaşım. 491 00:27:14,801 --> 00:27:17,011 Yanacak ve yanmayacak ağaçlar, 492 00:27:17,095 --> 00:27:19,347 yakıt işlevi görebilecek olan çalılar 493 00:27:19,430 --> 00:27:22,183 ve rüzgârın alevleri savuracağı yön. 494 00:27:22,684 --> 00:27:26,062 Bu daha çok uygulanırsa, bu ve diğer ülkelerdeki ormanlara 495 00:27:26,145 --> 00:27:30,316 daha iyi bir sürdürülebilirlik ve vahşi yaşam koruması sağlayabilir. 496 00:27:35,738 --> 00:27:36,864 Karıncalar! 497 00:27:37,573 --> 00:27:38,825 Yeşil karıncalar mı? 498 00:27:40,201 --> 00:27:42,161 Çok vahşi olabiliyorlar. 499 00:27:42,245 --> 00:27:43,955 Tam da güvende hissederken… 500 00:27:44,038 --> 00:27:44,872 Hay s… 501 00:27:44,956 --> 00:27:46,499 …yeşil karıncalar geliyor. 502 00:27:47,375 --> 00:27:49,335 -Nereden geliyorlar? -Boynundan. 503 00:27:49,419 --> 00:27:51,379 Böyle olacağı belliydi, değil mi? 504 00:27:52,171 --> 00:27:53,297 Hadi gidelim. 505 00:27:56,217 --> 00:27:57,844 Fena ısırıyorlarmış. 506 00:28:02,056 --> 00:28:03,516 Tamam. Klaket. 507 00:28:10,648 --> 00:28:14,068 Alevler ve dumanla ilgili yolculuğumuzun pozitif kısmı 508 00:28:14,152 --> 00:28:16,279 bizi güneydeki bu sahile getirdi. 509 00:28:16,362 --> 00:28:20,491 Tanışacağımız bu şef, daha geleneksel mutfaklardan çıkıp… 510 00:28:20,575 --> 00:28:21,784 Vay canına. 511 00:28:21,868 --> 00:28:23,411 …ateşe girmiş. 512 00:28:23,494 --> 00:28:25,413 Bu, Şef Lennox Hastie, 513 00:28:25,496 --> 00:28:29,208 Chef's Table: BBQ'ye çıkan ünlü bir yemek sanatçısı. 514 00:28:29,917 --> 00:28:32,670 Birinci sınıf restoranı Firedoor'da 515 00:28:32,754 --> 00:28:37,175 fırın veya ocak kullanmıyor, gaz ya da elektrik de yok. 516 00:28:37,258 --> 00:28:41,596 En sevdiği malzeme olan odunla yemek sanatını mükemmelleştirdi. 517 00:28:41,679 --> 00:28:44,640 Şansımıza mutfağını bize getirmeyi dert etmedi. 518 00:28:44,724 --> 00:28:48,728 Pasifik Okyanusu kıyısında ateşte pişirme dersi alacağız. 519 00:28:48,811 --> 00:28:50,021 -Müthiş. -Nasılsın? 520 00:28:50,104 --> 00:28:52,106 -Zac. Memnun oldum. -Selam şef. 521 00:28:52,190 --> 00:28:54,609 -Darin. -Açık hava mutfağına hoş geldiniz. 522 00:28:54,692 --> 00:28:57,361 -Vay canına! Şu düzene bak! -İnanılmaz. 523 00:28:58,112 --> 00:29:00,990 Bu birkaç saattir yanıyor. 524 00:29:01,073 --> 00:29:02,325 Bu kor aşaması. 525 00:29:02,408 --> 00:29:06,037 Ateşin olayı bu, her zaman önceden hazırlamak gerekiyor. 526 00:29:06,120 --> 00:29:09,832 Her gün bir şefin yapacağı ilk şey ateş yakmaktır, 527 00:29:09,916 --> 00:29:11,042 sonra işine bakar. 528 00:29:11,125 --> 00:29:14,420 Buradaki farklı odun türleriyle 529 00:29:14,504 --> 00:29:17,298 farklı ateşler ve sıcaklıklar mı elde ediyorsun? 530 00:29:17,381 --> 00:29:19,842 Evet, odunlar birbirinden farklıdır. 531 00:29:19,926 --> 00:29:23,346 Meyve ağaçlarından olabilir, çok yoğun olabilir. 532 00:29:23,429 --> 00:29:27,642 Kullandığımız baz kırmızı okaliptüs, demir kabuklu okaliptüs deniyor. 533 00:29:27,725 --> 00:29:31,145 Çok yoğundur. Dünyadaki en yoğun odunlardan biri. 534 00:29:31,229 --> 00:29:35,817 -Vay canına. Baksana. Tuğla gibi. -Evet. Taş kesilmiş gibi. 535 00:29:35,900 --> 00:29:37,985 Evet, yakması çok daha zor 536 00:29:38,069 --> 00:29:41,072 ama uzun bir süre boyunca çok yoğun ısı verir. 537 00:29:41,155 --> 00:29:46,118 Dalgaların karaya taşıdığı bu odunlardan bayağı farklı. 538 00:29:46,202 --> 00:29:47,078 Bunlar hafif. 539 00:29:47,161 --> 00:29:48,830 Şunları anlamak gerekiyor. 540 00:29:48,913 --> 00:29:51,457 Her odunun verdiği ısı şekli, 541 00:29:51,541 --> 00:29:54,418 odunun tat profili, karakteristik özellikleri, 542 00:29:54,502 --> 00:29:56,003 kokusu, aroması. 543 00:29:56,087 --> 00:29:58,256 Ateşe ne zaman sardın? 544 00:29:58,339 --> 00:30:02,635 Hepimizin ateşle ilgili çocukluk anıları vardır. 545 00:30:02,718 --> 00:30:05,513 Mesela ateşte yemek yapmak, kamp ateşi yakmak, 546 00:30:05,596 --> 00:30:08,349 kutlama için insanları bir araya getirmek. 547 00:30:08,432 --> 00:30:12,019 Ama ben bir şef olarak yıllar önce Bask Dağları'nda 548 00:30:12,103 --> 00:30:14,647 bir ocakbaşı restoran bulmayı başardım. 549 00:30:14,730 --> 00:30:16,065 15, 16 yıl önce. 550 00:30:16,148 --> 00:30:17,984 -Nerede? -İspanya'nın kuzeyinde. 551 00:30:18,067 --> 00:30:18,901 -Vay. -Evet. 552 00:30:18,985 --> 00:30:21,737 Izgara, Bask geleneğinin bir parçası. 553 00:30:21,821 --> 00:30:25,616 Dünyanın her yerinde böyle geleneksel kültürler var. 554 00:30:25,700 --> 00:30:27,952 Geleneklerin koruyucuları var. 555 00:30:28,035 --> 00:30:31,789 Geleneklerine çok bağlılar çünkü bu, kültürün bir parçası, 556 00:30:31,873 --> 00:30:33,207 bizi biz yapan şey. 557 00:30:33,291 --> 00:30:34,792 Onlarla yemek mi yaptın? 558 00:30:34,876 --> 00:30:38,212 Evet. Bir yıllığına oraya gittim. O tarza bayıldım. 559 00:30:38,296 --> 00:30:40,047 Sonra beş yıl daha kalıp 560 00:30:40,131 --> 00:30:44,260 kültürü yaşadım, öğrendim, ufkumu olabildiğince genişlettim. 561 00:30:44,343 --> 00:30:46,429 Çoğunu tecrübe ederek yaptım. 562 00:30:46,512 --> 00:30:48,931 Dışarıda yemek yapmak çok ilkel bir şey. 563 00:30:49,015 --> 00:30:52,935 Bir malzeme olduğumuzu, sürecin parçası olduğumuzu anlamalıyız. 564 00:30:53,019 --> 00:30:55,062 Bu etkileşimli bir spor. 565 00:30:55,146 --> 00:30:57,231 Bu dediklerine bayıldım. 566 00:30:57,315 --> 00:31:00,234 Sen de bu süreçte bir malzemesin. 567 00:31:00,318 --> 00:31:02,111 -Çok iyi. -Evet. 568 00:31:02,194 --> 00:31:03,779 Güzel karideslerimiz var. 569 00:31:04,572 --> 00:31:06,824 Şu ünlü "barbeküde karides" fikri. 570 00:31:06,908 --> 00:31:07,742 Harika. 571 00:31:07,825 --> 00:31:12,622 Buradaki nehirde yerel hasat edilen küçük karidesler. 572 00:31:12,705 --> 00:31:16,000 Yağ sisi kullanacağım. Üzüm çekirdeği yağı kullanıyoruz. 573 00:31:16,083 --> 00:31:18,294 Nötr tat profili, yüksek sıcaklık. 574 00:31:18,377 --> 00:31:21,422 Tam da gerektiği kadar sıkıyoruz. 575 00:31:21,505 --> 00:31:24,175 Fırçayla sürmüyor, zeytin yağına batırmıyoruz. 576 00:31:24,258 --> 00:31:26,886 Mesela… Barbekü yapıyor musunuz bilmem. 577 00:31:26,969 --> 00:31:31,891 Bana gelip "Her şey dumana boğuldu" deyip sonra zeytin yağı sürenler oldu. 578 00:31:31,974 --> 00:31:33,643 -Ben bunu yaşadım. -Aynen. 579 00:31:33,726 --> 00:31:36,562 Sonra birden alevleniyor ve korkup bağrışıyorlar. 580 00:31:36,646 --> 00:31:40,524 Ateş çıkıyor, herkes panikliyor. "* * *! Ne oluyor?" Çılgınlık. 581 00:31:41,359 --> 00:31:44,987 Biraz acı biber ve sarımsak, biraz da deniz semizotu var. 582 00:31:45,071 --> 00:31:48,324 Ne kadar çok yaparsan o kadar çok öğrenmen çok güzel. 583 00:31:48,407 --> 00:31:51,077 Bunu malzemelerle yakın temas kurduğum için 584 00:31:51,160 --> 00:31:53,704 ve her gün farklı olduğu için yapıyorum. 585 00:31:53,788 --> 00:31:56,707 Isınmaya başlayınca bu pipi'ler olacak. 586 00:31:58,376 --> 00:32:01,295 Güzel. Bir pipi ile diğer kabuklular arasındaki 587 00:32:01,379 --> 00:32:04,298 -Pipi mi? -…fark nedir? 588 00:32:04,382 --> 00:32:07,551 Avustralya'ya ilk geldiğimde doğu kıyısında yaşıyordum 589 00:32:07,635 --> 00:32:09,595 ve kumda ayağımla pipi arıyordum. 590 00:32:09,679 --> 00:32:12,098 Tesadüf eseri birkaç tane buldum. 591 00:32:12,181 --> 00:32:14,475 Ayak parmaklarından bir pipi çıkıyor. 592 00:32:14,558 --> 00:32:16,268 Bu da yanlış anlaşılıyor… 593 00:32:16,352 --> 00:32:20,106 Pipi'ler esasen yem balıklarıydı, temel gıda değildi. 594 00:32:20,606 --> 00:32:25,111 Yerli kültürüne bakarsak bu öylece yedikleri bir şey. 595 00:32:25,194 --> 00:32:28,364 60.000 yıl öncesine ait yığınlara bakarsanız 596 00:32:28,447 --> 00:32:31,701 istiridyelerin yanında pipi kabukları görürsünüz. 597 00:32:32,535 --> 00:32:34,203 Çok güzel bir besin kaynağı. 598 00:32:35,913 --> 00:32:37,581 Bu güzel sarımsak da var. 599 00:32:40,626 --> 00:32:43,587 Aman tanrım. Çok heyecanlıyım. Çok iyiymiş. 600 00:32:43,671 --> 00:32:45,214 Hepsini birleştiriyorsun. 601 00:32:45,297 --> 00:32:50,678 Çünkü odun dumanının, sebzenin, karidesin tadı birleşiyor. 602 00:32:50,761 --> 00:32:52,388 Sarımsak. Hepsi bir arada. 603 00:32:54,640 --> 00:32:57,018 -Tuzu yerinde. -Tüm bu. Kafası da var. 604 00:32:59,103 --> 00:33:01,647 -Güzel. Kıtır kıtır. -Aman tanrım. 605 00:33:06,360 --> 00:33:08,237 Bakın, pipi'ler açılıyor. 606 00:33:09,780 --> 00:33:11,532 Dillerini çıkardılar, bak. 607 00:33:14,994 --> 00:33:17,455 Onları alıp suyunu çıkarıyorsunuz, 608 00:33:17,538 --> 00:33:19,832 çok güzel sos oluyor. 609 00:33:19,915 --> 00:33:22,460 Tereyağı falan kullanıyor musun? 610 00:33:22,543 --> 00:33:26,255 Hayır, kullanmıyorum. Artık onunla yemek yapmıyorum. 611 00:33:26,338 --> 00:33:28,007 -Gerçekten mi? Hiç mi? -Evet. 612 00:33:28,090 --> 00:33:32,678 Fark ettim ki ateşte pişirince malzemelerin doğal lezzetini götürüyor. 613 00:33:32,762 --> 00:33:35,097 -Vay canına. -Bu daha çok… 614 00:33:35,181 --> 00:33:37,683 Farklı zeytinyağlarının meyveli tatlarıyla 615 00:33:37,767 --> 00:33:40,644 o tat profilleri daha çok vurgulanmış oluyor. 616 00:33:42,229 --> 00:33:44,398 Şimdi vegan dostuma yemek yapayım. 617 00:33:46,233 --> 00:33:49,445 -Izgara marula ne dersin? -Hadi yapalım. 618 00:33:49,528 --> 00:33:51,197 -Olur mu? Harika. -Tamam. 619 00:33:51,280 --> 00:33:53,365 Hiç ızgara marul yemedim. Ya sen? 620 00:33:54,033 --> 00:33:56,827 -Zac, tadına bakacak mısın? -Evet, lütfen. 621 00:34:00,498 --> 00:34:02,333 Mükemmel. Müthiş bir şey. 622 00:34:02,917 --> 00:34:05,461 Ağzına attığında "Aman tanrım" diyorsun, 623 00:34:05,544 --> 00:34:07,213 "Bu nasıl bir büyü?" 624 00:34:07,296 --> 00:34:09,006 Ateşte pişirme sanatı. 625 00:34:10,925 --> 00:34:12,426 İşte bu. Heyecanlı mısın? 626 00:34:12,510 --> 00:34:16,639 Eminim bu yediğin en müthiş marul olacak. 627 00:34:18,349 --> 00:34:20,893 Izgara marul için Avustralya'ya geldim. 628 00:34:20,976 --> 00:34:26,649 Çok güzel. Yemek özel bölümümüz olsaydı kimse Darin'e yemek yapmazdı. 629 00:34:27,441 --> 00:34:29,026 Beni yerken izlerdi. 630 00:34:29,110 --> 00:34:32,988 -Yemeği… -Sessizce beklerdi. Çok naziksin. 631 00:34:33,072 --> 00:34:34,990 -Herkese yemek yapılmalı. -Evet. 632 00:34:36,242 --> 00:34:39,286 -Ateşte kimse aç bırakılmaz. -Teşekkürler. 633 00:34:39,370 --> 00:34:41,247 Şuna bak. Vay canına. 634 00:34:41,330 --> 00:34:43,082 -Vay canına! -Harika. 635 00:34:43,165 --> 00:34:45,626 -Vay canına! -Çok güzel bir yemek. 636 00:34:45,709 --> 00:34:46,752 Görüşürüz. 637 00:34:48,504 --> 00:34:50,881 Gerçekten kimse aç kalmıyormuş. 638 00:34:50,965 --> 00:34:53,342 Mükemmel. Müthiş bir şey. 639 00:34:54,593 --> 00:34:56,637 Şef Lennox'un son yemeği paella, 640 00:34:56,720 --> 00:34:58,681 Kuzey İspanya'dayken çalıştığı 641 00:34:58,764 --> 00:35:02,351 Michelin yıldızlı restorandaki eski günlerini hatırlatıyor. 642 00:35:02,852 --> 00:35:05,604 Darin o marulla doymamışsa 643 00:35:05,688 --> 00:35:07,815 bu da bir vegan yemeği. 644 00:35:12,778 --> 00:35:16,615 Bu geleneksel İspanyol yemeğinin hayvansız Şef Hastie versiyonu, 645 00:35:16,699 --> 00:35:18,993 kalabalıkları doyurmak için mükemmel. 646 00:35:19,076 --> 00:35:21,412 Özellikle tüm gün çekim yapanları. 647 00:35:21,495 --> 00:35:24,874 Güneş battıkça ateş kalabalığı daha da birleştiriyor. 648 00:35:26,667 --> 00:35:29,044 Grubumuza ışık ve sıcaklık veriyor. 649 00:35:30,087 --> 00:35:33,799 Ateşin yol açtığı tüm o hasarı ve yıkımı gördükten sonra 650 00:35:37,303 --> 00:35:41,390 bu alevlerin verdiği ilkel rahatlığı görmek çok güzel. 651 00:35:46,145 --> 00:35:49,732 Doğanın tüm unsurları gibi bu güçlü elemente de 652 00:35:49,815 --> 00:35:52,776 anlayışlı bir tavırla yaklaşmak, 653 00:35:52,860 --> 00:35:55,362 saygı duymak ve onu takdir etmek gerekiyor. 654 00:35:55,446 --> 00:36:01,410 TEŞEKKÜRLER İTFAİYE 655 00:36:04,246 --> 00:36:10,502 DÜNYADAKİ İLK MÜDAHALE EKİPLERİNE İTHAFEN 656 00:36:10,586 --> 00:36:14,715 Ekip olarak Avustralya'nın geleneksel sahiplerini tanıyoruz. 657 00:36:14,798 --> 00:36:18,969 Aborjin ve Torres kültürünü taşıyan büyüklere saygı duyuyoruz. 658 00:36:49,959 --> 00:36:51,794 Alt yazı çevirmeni: Seda Tiğrek