1
00:00:07,257 --> 00:00:08,757
START AVONTUUR

2
00:00:16,349 --> 00:00:19,809
Ik heb altijd iets gevoeld
voor het idee van avontuur.

3
00:00:23,398 --> 00:00:24,648
Trekken...

4
00:00:26,401 --> 00:00:27,741
...verkennen...

5
00:00:29,738 --> 00:00:33,238
Ik heb
een heel diepgewortelde nieuwsgierigheid.

6
00:00:33,324 --> 00:00:34,834
Het houdt maar niet op.

7
00:00:38,580 --> 00:00:43,080
M'n verbeelding voerde me altijd
naar allerlei plekken.

8
00:00:44,544 --> 00:00:46,674
Ik droomde ervan, bedacht werelden.

9
00:00:49,716 --> 00:00:53,546
De spellen die ik ontwierp,
geven je het gevoel dat je er bent.

10
00:00:54,554 --> 00:00:56,184
Dat je kunt verkennen.

11
00:01:01,978 --> 00:01:03,978
Ik wilde gewoon worden meegevoerd.

12
00:01:05,190 --> 00:01:07,440
EEN NETFLIX ORIGINAL-DOCUMENTAIRESERIE

13
00:01:52,487 --> 00:01:55,117
Ik ontmoette Roberta
op de middelbare school.

14
00:01:58,785 --> 00:02:01,535
Ik was toen erg geïnteresseerd in meisjes.

15
00:02:02,455 --> 00:02:03,865
En ik vond haar leuk.

16
00:02:04,541 --> 00:02:06,501
Het was meteen liefde.

17
00:02:06,584 --> 00:02:09,344
We trouwden vier dagen nadat ik 18 werd.

18
00:02:09,963 --> 00:02:12,303
En sindsdien zijn we samen.

19
00:02:14,134 --> 00:02:15,144
We zijn heel anders.

20
00:02:16,219 --> 00:02:18,969
Ken is serieuzer.

21
00:02:19,681 --> 00:02:21,931
Hij is ook wat systematischer.

22
00:02:22,517 --> 00:02:26,187
Als er een avontuur te beleven is,
hoort Roberta erover.

23
00:02:26,271 --> 00:02:28,771
Dan is dat plots iets
dat we moeten doen.

24
00:02:31,901 --> 00:02:33,741
Dit is Roberta Williams.

25
00:02:34,279 --> 00:02:37,409
Vanaf de late jaren 70
brachten zij en haar man Ken...

26
00:02:37,490 --> 00:02:41,040
...videogames naar een nieuwe dimensie.

27
00:02:42,620 --> 00:02:45,290
Hij is meneer Computer.

28
00:02:46,040 --> 00:02:50,170
Toen we net iets hadden,
ging hij net een informaticacursus doen.

29
00:02:51,337 --> 00:02:56,177
Dus dat jaar waren veel van onze dates
in computerruimtes.

30
00:02:56,259 --> 00:02:59,009
Dat gaf mij m'n kennismaking
met computers.

31
00:03:00,263 --> 00:03:04,433
In de vroege jaren 70
waren computers geen gamemachines.

32
00:03:04,517 --> 00:03:08,097
Ze voerden berekeningen uit
en bevatten databases.

33
00:03:08,188 --> 00:03:12,228
Niet geschikt voor intieme gesprekken.
Tenzij je Ken en Roberta bent.

34
00:03:13,526 --> 00:03:18,026
Toen ik een computer mee naar huis nam,
vroeg ze naar de game die ik speelde.

35
00:03:18,615 --> 00:03:21,615
Plotseling verscheen er
een geheel andere Roberta.

36
00:03:24,621 --> 00:03:30,791
Het spel dat erop stond was Colossal Cave,
wat het begin was van avonturenspellen...

37
00:03:31,252 --> 00:03:36,632
...waarbij je actief betrokken bent
bij het verhaal.

38
00:03:38,593 --> 00:03:44,563
Colossal Cave Adventure werd geschreven
door programmeur Will Crowther in 1976.

39
00:03:45,516 --> 00:03:48,646
Lang voor er
zoiets als computergraphics bestond.

40
00:03:48,728 --> 00:03:52,318
En voor de meesten was een muis
nog gewoon een knaagdier.

41
00:03:54,150 --> 00:03:56,990
Dus de game werd gespeeld met woorden.

42
00:03:57,070 --> 00:04:02,330
De speler typte simpele opdrachten
waar het scherm op reageerde.

43
00:04:02,450 --> 00:04:06,410
Het was een new genre van gaming:
de tekstadventure.

44
00:04:06,496 --> 00:04:12,246
Het was altijd: wat wil je doen? Je bent
op een open plek. De put is heel diep.

45
00:04:12,335 --> 00:04:15,835
Maar je ziet
dat er een touw de put in gaat.

46
00:04:15,922 --> 00:04:18,722
Dus je typte: 'Pak touw.'

47
00:04:19,342 --> 00:04:22,972
En terwijl je daar stond,
stond er opeens in de tekst:

48
00:04:23,054 --> 00:04:25,144
'Je ziet een dwerg op je af komen.'

49
00:04:26,224 --> 00:04:30,814
De game bood iets
dat in die tijd echt uniek was: keuze.

50
00:04:31,312 --> 00:04:34,522
Maar als je niets deed,
pakte hij een pijl...

51
00:04:34,607 --> 00:04:39,147
...en schoot hij je dood. Einde verhaal.
Je moest helemaal opnieuw beginnen.

52
00:04:39,737 --> 00:04:43,617
En die keuze was precies
wat zo'n avontuurlijke geest nodig had.

53
00:04:44,075 --> 00:04:46,945
Ik ging naar bed en dacht erover na.

54
00:04:48,121 --> 00:04:50,461
Hoe ga ik langs die draak komen?

55
00:04:50,540 --> 00:04:56,130
Want er zit een grot achter deze draak
en daar moet ik naartoe.

56
00:04:56,713 --> 00:04:58,263
Hoe kom ik langs de draak?

57
00:05:00,341 --> 00:05:03,431
Ik werd erg in beslag genomen
door dit spel.

58
00:05:03,511 --> 00:05:06,311
Op een gegeven moment
deed ik niets anders meer.

59
00:05:06,848 --> 00:05:10,348
Na ongeveer een maand
had ik het uitgespeeld.

60
00:05:11,060 --> 00:05:15,060
En ik weet nog dat ik dacht:
weet je wat? Ik denk dat ik dit ook kan.

61
00:05:15,148 --> 00:05:18,688
Ik denk dat ik een game kan schrijven.
Ik wil het echt.

62
00:05:19,610 --> 00:05:21,820
Ik ga een game schrijven.

63
00:05:25,325 --> 00:05:29,115
Er was een nieuweling als Roberta nodig
voor de grote vragen.

64
00:05:29,620 --> 00:05:33,000
Konden games meer zijn
dan aliens uit de lucht knallen...

65
00:05:33,082 --> 00:05:36,292
...en een eindeloos heen en weer gaan
van een Pong-bal?

66
00:05:36,627 --> 00:05:41,167
Konden ze spelers nieuwe werelden
met een interactief verhaal geven?

67
00:05:45,636 --> 00:05:49,346
Er waren wat echte vertellers nodig
met een voorliefde voor...

68
00:05:49,432 --> 00:05:52,942
...laten we het het theatrale noemen,
om het uit te zoeken.

69
00:05:54,395 --> 00:05:56,895
JE ZIET EEN MAN DIE EEN SCHEDEL VASTHOUDT.

70
00:05:56,981 --> 00:05:58,981
DOOD HEM.

71
00:06:00,109 --> 00:06:02,569
PRAAT MET HEM.

72
00:06:05,323 --> 00:06:08,243
Daar ben je. Welkom in Britannia Manor.

73
00:06:08,701 --> 00:06:10,661
Je vraagt je vast af wie ik ben.

74
00:06:10,745 --> 00:06:12,745
Wil je wat verhalen horen?

75
00:06:13,164 --> 00:06:14,544
JA, VERGAST ME.

76
00:06:14,624 --> 00:06:15,674
Heel goed.

77
00:06:16,459 --> 00:06:20,249
Het begon allemaal
met een set veelvlakkige dobbelstenen.

78
00:06:23,758 --> 00:06:28,178
Als je de deur opent,
zie je een grote, verduisterde kamer...

79
00:06:28,721 --> 00:06:32,431
...met een enorme ijzeren kist
midden in de kamer.

80
00:06:33,059 --> 00:06:35,139
Wat doe je?

81
00:06:35,228 --> 00:06:37,018
Dit is Richard Garriott.

82
00:06:37,105 --> 00:06:39,855
Ik leid de groep naar binnen
en open de kist.

83
00:06:39,941 --> 00:06:41,981
Dit is ook Richard Garriott.

84
00:06:42,527 --> 00:06:43,567
Dit is hij weer.

85
00:06:43,903 --> 00:06:45,493
En nog één keer.

86
00:06:46,239 --> 00:06:50,869
Zoals je ziet, draagt Richard
graag letterlijk meerdere hoeden.

87
00:06:51,953 --> 00:06:54,873
Hij is een diepzeeduiker
die de Titanic bezocht...

88
00:06:55,540 --> 00:06:57,540
...een verkenner van de Amazone...

89
00:06:58,126 --> 00:07:00,546
...en hij is zelfs in de ruimte geweest.

90
00:07:01,129 --> 00:07:06,129
Hij is ook een iconische gamedeveloper
en iets dat een Dungeon Master heet.

91
00:07:06,592 --> 00:07:12,102
Als je de kist opent, komt er
een weelde aan schatten uit stromen.

92
00:07:13,015 --> 00:07:17,015
Wat je nu ziet,
is een sessie Dungeons & Dragons...

93
00:07:17,520 --> 00:07:21,570
...een bordspel dat midden jaren 70
vele kelders veroverde...

94
00:07:21,649 --> 00:07:25,359
...en een generatie
toekomstige gamedesigners inspireerde.

95
00:07:25,445 --> 00:07:30,365
Het is precies hoe games als
Colossal Cave Adventure werden bedacht.

96
00:07:31,242 --> 00:07:34,542
Niet in een computer,
maar op een tafelblad.

97
00:07:35,455 --> 00:07:41,205
De vier deuren van de kamer gaan open
en massa's goblins stromen naar binnen.

98
00:07:42,336 --> 00:07:47,336
Er is een geïmproviseerde dialoog
tussen een spelmeester...

99
00:07:47,425 --> 00:07:51,595
...die beschrijft wat je zou zien
in een fantasie-omgeving...

100
00:07:52,096 --> 00:07:58,936
...en de spelers, die keuzes kunnen maken,
die reageren op het verhaal.

101
00:08:02,732 --> 00:08:05,112
Het spel is gecompliceerd.

102
00:08:06,819 --> 00:08:09,659
Er zijn handleidingen
van honderden bladzijdes...

103
00:08:10,323 --> 00:08:12,333
...raar uitziende dobbelstenen...

104
00:08:12,408 --> 00:08:15,408
...en één spel kan jaren duren.

105
00:08:16,037 --> 00:08:19,537
Wat belangrijk is om te weten,
is dat het een rollenspel is.

106
00:08:19,624 --> 00:08:21,794
En één dat behoorlijk populair werd.

107
00:08:22,627 --> 00:08:25,877
Het begon als een cultfenomeen,
maar toen sloeg het aan.

108
00:08:25,963 --> 00:08:28,013
Een nieuw spel verovert het land.

109
00:08:31,677 --> 00:08:34,387
Terwijl hordes nerds
gek op het spel waren...

110
00:08:34,472 --> 00:08:36,062
Ligt er niets of zo?

111
00:08:36,140 --> 00:08:39,270
...en ze duivelsgebroed verdreven
met zwarte magie...

112
00:08:39,352 --> 00:08:43,232
Ja, dat joeg ouders wel op de kast.

113
00:08:43,314 --> 00:08:47,074
Dungeons & Dragons wordt
de meest effectieve introductie...

114
00:08:47,151 --> 00:08:50,451
...tot het occultisme
in de geschiedenis genoemd.

115
00:08:50,947 --> 00:08:54,777
Ik denk niet dat veel ouders beseffen
wat het spel inhoudt.

116
00:08:54,867 --> 00:08:58,367
Ik denk dat de akeligheid ervan,
de link met het occulte...

117
00:08:58,955 --> 00:09:02,455
Toen probeerde Hollywood
munt te slaan uit de controverse...

118
00:09:02,542 --> 00:09:06,212
...met een tv-film
over een griezelig vergelijkbaar spel...

119
00:09:06,295 --> 00:09:09,505
Mazes & Monsters is een te gek spel.

120
00:09:09,840 --> 00:09:12,930
Zwaarden, gif, spreuken.

121
00:09:13,427 --> 00:09:16,717
...met toekomstig Oscarwinnaar Tom Hanks.

122
00:09:16,806 --> 00:09:18,886
JJ, wat doe ik hier?

123
00:09:19,475 --> 00:09:24,105
Voor de duidelijkheid, Dungeon & Dragons
ging nooit om duivelsverering.

124
00:09:24,814 --> 00:09:26,864
Het ging om storytelling.

125
00:09:26,941 --> 00:09:32,321
En in die tijd wilde een 16-jarige Richard
z'n liefde voor storytelling combineren...

126
00:09:32,405 --> 00:09:34,275
...met een nieuwe technologie.

127
00:09:37,702 --> 00:09:41,962
Het was de voorloper
van wat de moderne computer zou worden...

128
00:09:42,039 --> 00:09:44,329
...en het heette de teletype.

129
00:09:44,667 --> 00:09:46,247
Er was geen scherm.

130
00:09:46,335 --> 00:09:52,045
Het was een rol papier waarop je de output
van je mogelijke interactie kon afdrukken.

131
00:09:53,092 --> 00:09:57,352
Teletypes werden gebruikt
voor saaie dingen als dataverwerking...

132
00:09:58,014 --> 00:10:00,934
...maar men probeerde
er ook games mee te maken...

133
00:10:01,017 --> 00:10:03,347
...en Richard wilde een poging doen.

134
00:10:05,021 --> 00:10:08,071
Op m'n middelbare school
hadden ze twee teletypes...

135
00:10:08,149 --> 00:10:12,989
...en ze werden niet voor lessen gebruikt.
Geen leraar die ermee kon omgaan.

136
00:10:13,529 --> 00:10:17,739
Dus overtuigde ik de school ervan
om me alleen in dat lokaal te laten.

137
00:10:17,825 --> 00:10:19,445
Eén heel lesuur per dag.

138
00:10:22,079 --> 00:10:24,999
Het aantal opties dat je had, was beperkt.

139
00:10:25,791 --> 00:10:29,461
Muren waren asterisken,
gangen spaties, schatten dollartekens.

140
00:10:29,545 --> 00:10:31,665
Een reuzenmier was de hoofdletter A.

141
00:10:32,715 --> 00:10:36,545
Je kon naar noord, oost, zuid of west,
of de schat pakken.

142
00:10:36,802 --> 00:10:41,182
Dat was het wel. En na elke zet 
moest je tien tellen wachten om te zien...

143
00:10:41,265 --> 00:10:44,265
...wat de monsters hadden gedaan
en waar jij nu was.

144
00:10:46,187 --> 00:10:49,017
Maar het werkte.
De computer kon dat werk doen.

145
00:10:49,899 --> 00:10:55,149
Hij kon een ervaring maken waarbij ik niet
de spelmeester maar een deelnemer was.

146
00:11:04,872 --> 00:11:09,672
Ik begon met het idee: ik schrijf
een fantasyspel zoals ik zelf graag speel.

147
00:11:11,879 --> 00:11:15,839
Ik had notitieboekjes
bij elk spel dat ik schreef.

148
00:11:17,218 --> 00:11:18,798
Het was een geweldig idee.

149
00:11:19,220 --> 00:11:23,140
Maar kom op, is het echt zo leuk
om de letter A in elkaar te slaan?

150
00:11:23,641 --> 00:11:28,651
Als de computer een serieuze gamemachine
voor avontuur en fantasie zou worden...

151
00:11:29,230 --> 00:11:33,030
...dan was er iets speciaals nodig
dat niemand had uitgevogeld.

152
00:11:33,984 --> 00:11:34,824
Nog niet.

153
00:11:43,244 --> 00:11:46,044
Ik had geen idee
hoe ik m'n game moest beginnen.

154
00:11:47,248 --> 00:11:48,958
Ik wilde grote vellen papier.

155
00:11:50,835 --> 00:11:54,955
Ik weet nog dat ik daar zat met m'n pen.
Ik had het nog nooit gedaan.

156
00:11:56,424 --> 00:11:59,434
Dus wat ga ik schrijven?
Wat is dit? Wat doe ik?

157
00:12:00,344 --> 00:12:04,184
Het eerste dat in me opkwam was:
welke spellen heb ik gespeeld?

158
00:12:05,015 --> 00:12:06,845
Ik dacht aan het spel Cluedo.

159
00:12:07,601 --> 00:12:11,901
Maar het moet ook een verhaal zijn.
Het kan niet alleen een bordspel zijn.

160
00:12:16,360 --> 00:12:22,280
Ik ontwikkelde het idee van een wereld
om te verkennen met een flowchart.

161
00:12:26,245 --> 00:12:29,035
Dingen om te doen,
dingen om tegen te komen.

162
00:12:29,123 --> 00:12:32,293
Personages die je tegenkwam,
goed en slecht.

163
00:12:33,544 --> 00:12:38,924
Je moet de wereld openmaken
om het gevoel te krijgen dat je er bent.

164
00:12:40,092 --> 00:12:44,972
Dat doe je door mensen de kans te geven
om te kiezen waar ze heen gaan.

165
00:12:45,931 --> 00:12:49,771
Ik tekende het.
En ik bouwde het op, stukje voor stukje.

166
00:12:50,227 --> 00:12:53,977
Ik kon het zich zien ontwikkelen
en ik kon meer toevoegen.

167
00:12:54,648 --> 00:12:55,858
Obstakels...

168
00:12:56,567 --> 00:12:57,987
...geheime gangen...

169
00:12:58,068 --> 00:13:01,488
...valluiken en moorden.

170
00:13:05,993 --> 00:13:07,753
Ik had m'n spel geschreven.

171
00:13:08,496 --> 00:13:11,166
Het stond op dat grote vel papier...

172
00:13:11,749 --> 00:13:13,999
...en ik kon nergens anders heen.

173
00:13:14,084 --> 00:13:16,174
Want ik kan dit niet programmeren.

174
00:13:16,253 --> 00:13:17,883
Het is een ontwerpdocument.

175
00:13:18,547 --> 00:13:21,587
Ik heb een programmeur nodig.
Ik heb Ken nodig.

176
00:13:23,844 --> 00:13:27,064
Goed, terwijl ik daarmee bezig was...

177
00:13:27,848 --> 00:13:30,388
...had Ken besloten
een bedrijf te beginnen.

178
00:13:31,685 --> 00:13:36,225
Ik wilde een bedrijf opzetten
met een soort Microsoft-stijl achtergrond.

179
00:13:36,690 --> 00:13:38,320
Daar werkte ik hard aan.

180
00:13:39,652 --> 00:13:41,402
Dus maakte ik een snood plan.

181
00:13:41,487 --> 00:13:43,907
Ik reserveerde bij een restaurant.

182
00:13:44,824 --> 00:13:48,744
Ken gaat altijd graag uit eten.
Hij was aangenaam verrast...

183
00:13:49,537 --> 00:13:51,867
...en ik was in m'n beste verkoopmodus.

184
00:13:55,251 --> 00:13:59,631
Ze praatte hard en de andere gasten
keken naar ons alsof we gek waren.

185
00:14:01,715 --> 00:14:03,465
Eerst was hij zo van...

186
00:14:06,136 --> 00:14:09,676
Want ze had het over moord
en wie er dood zouden gaan...

187
00:14:09,765 --> 00:14:11,555
...en hoe ze dood zouden gaan.

188
00:14:12,685 --> 00:14:14,935
Het was een vreemd gesprek.

189
00:14:16,564 --> 00:14:17,774
Eindelijk zei hij...

190
00:14:19,149 --> 00:14:24,279
...dat iedereen al interactieve fictie
of avonturenspellen had gedaan.

191
00:14:25,322 --> 00:14:28,532
'Weet je wat we moeten doen?'
En ik zei: 'Wat?'

192
00:14:29,535 --> 00:14:33,705
'We moeten verder dan dat gaan.
We moeten graphics toevoegen.'

193
00:14:34,790 --> 00:14:36,170
En ik zei tegen mezelf:

194
00:14:39,753 --> 00:14:41,553
'Hij gaat het doen.'

195
00:14:43,132 --> 00:14:48,302
Er was slechts één probleem.
Wat Ken voorstelde, was nog nooit gedaan.

196
00:14:49,388 --> 00:14:51,558
Ik hou van technische uitdagingen.

197
00:14:51,640 --> 00:14:54,730
Omdat computers nieuw waren,
was alles nieuw en cool.

198
00:14:55,603 --> 00:15:00,153
Games stonden toentertijd op floppy's,
de USB-sticks van hun tijd.

199
00:15:00,900 --> 00:15:04,240
Maar ze hadden maar 360 kB opslagruimte.

200
00:15:04,320 --> 00:15:07,410
Dat is maar een paar tellen van een lied.

201
00:15:07,865 --> 00:15:09,575
Afbeeldingen kun je vergeten.

202
00:15:09,950 --> 00:15:13,700
Nu zou het makkelijk zijn.
Maar het was een andere wereld.

203
00:15:14,663 --> 00:15:18,083
Dus ik besloot de plaatjes
niet simpelweg te digitaliseren.

204
00:15:18,167 --> 00:15:22,087
Ik bedacht dat de eindpunten van lijnen
als graphics konden dienen.

205
00:15:24,256 --> 00:15:28,136
Zo kreeg ik alle afbeeldingen,
de hele game, op één floppy.

206
00:15:30,387 --> 00:15:35,387
Mystery House was
het allereerste computerspel met graphics.

207
00:15:35,476 --> 00:15:38,056
Het was technologisch een enorme stap.

208
00:15:41,315 --> 00:15:42,855
De beelden waren simpel.

209
00:15:43,734 --> 00:15:44,694
Ongecompliceerd.

210
00:15:45,110 --> 00:15:46,530
Niets bijzonders.

211
00:15:47,196 --> 00:15:51,026
Maar dit op een personal computer zien,
was een openbaring.

212
00:15:51,116 --> 00:15:53,576
Dit is het begin van iets groots.

213
00:15:56,330 --> 00:16:01,290
Tot de release van Mystery House
kregen gamers hun shot in de speelhallen.

214
00:16:02,252 --> 00:16:03,382
Of voor een Atari.

215
00:16:05,923 --> 00:16:09,593
Nu was er
een nieuwe speler in de industrie.

216
00:16:10,928 --> 00:16:13,598
M'n Apple is m'n manager.

217
00:16:14,348 --> 00:16:18,598
Er zijn meer mensen op meer plekken
die meer dingen doen...

218
00:16:18,686 --> 00:16:22,606
...met Apples dan met welke andere
personal computer dan ook.

219
00:16:22,690 --> 00:16:27,190
Een machine die ooit beperkt was
tot tekstverwerking en spreadsheets...

220
00:16:27,277 --> 00:16:31,407
...werd plotseling een portaal
naar een compleet nieuw magisch rijk.

221
00:16:31,490 --> 00:16:35,700
De Apple II zou wereldwijd
ruim vijf miljoen keer worden verkocht...

222
00:16:35,786 --> 00:16:38,116
...en zorgen voor een nieuw begrip.

223
00:16:38,205 --> 00:16:39,865
De persoonlijkste computer.

224
00:16:39,957 --> 00:16:41,247
De thuiscomputer.

225
00:16:42,459 --> 00:16:47,089
De Apple II was veel sneller
en had een realtime beeldscherm.

226
00:16:47,715 --> 00:16:49,295
Hij had enorme voordelen.

227
00:16:49,800 --> 00:16:54,350
Ik besefte meteen dat een kaart niet
van boven af hoefde zoals op de teletype.

228
00:16:54,430 --> 00:16:57,930
Ik kon, in theorie,
een perspectief op de wereld geven.

229
00:17:00,060 --> 00:17:03,110
Ik maakte de kast
op m'n slaapkamer leeg...

230
00:17:03,188 --> 00:17:08,438
...omdat ik 24 uur per dag in het donker
voor m'n monitor wilde kunnen zitten.

231
00:17:08,527 --> 00:17:12,567
Dag en nacht, stap voor stap,
bezig met het ontwikkelen van de game.

232
00:17:15,034 --> 00:17:18,954
Toen hij eindelijk klaar was,
noemde Richard het spel Akalabeth.

233
00:17:19,038 --> 00:17:23,128
Hij verdiende er 150.000 dollar
aan royalty's mee.

234
00:17:23,208 --> 00:17:26,168
Niet slecht voor zes weken werk
als schoolleerling.

235
00:17:26,795 --> 00:17:29,045
Maar hij was nog steeds niet tevreden.

236
00:17:31,133 --> 00:17:35,513
Akalabeth was een dingetje,
een speeltje, een stukje zelfexpressie...

237
00:17:35,596 --> 00:17:39,266
...en een verkenning.
Wat kan ik doen? Wat is er mogelijk?

238
00:17:39,641 --> 00:17:46,191
Bij Ultima ging ik er echt voor zitten
om een heel rollenspel op een pc te maken.

239
00:17:46,648 --> 00:17:50,938
Laten we daar even pauzeren
en in wat gamerstaal duiken.

240
00:17:51,028 --> 00:17:52,068
Rollenspellen.

241
00:17:52,654 --> 00:17:58,454
Om uit te leggen wat deze 'RPG's' zijn,
is vermaard developer Becky Heineman hier.

242
00:17:58,619 --> 00:18:05,129
Rollenspellen zijn aantrekkelijk omdat je
zelf je personage kunt ontwikkelen.

243
00:18:05,209 --> 00:18:10,589
Het aantrekkelijkste element is
dat het spel geen personage voor je maakt.

244
00:18:10,672 --> 00:18:12,342
Jij maakt het personage.

245
00:18:12,925 --> 00:18:17,255
Je speelt als iemand die je wilt zijn...

246
00:18:17,346 --> 00:18:20,266
...goed of slecht,
die je in het echt nooit wordt.

247
00:18:22,684 --> 00:18:26,774
Vóór RPG's volgden
de meeste populaire games een formule.

248
00:18:27,439 --> 00:18:30,859
De speler beheert een ruimteschip,
blaast asteroïden op.

249
00:18:30,943 --> 00:18:33,403
Ruimteschip, aliens opblazen.

250
00:18:34,321 --> 00:18:36,741
Geen verhaallijn. Geen verkenning.

251
00:18:36,824 --> 00:18:39,874
Gewoon op dingen schieten
en ze laten knallen.

252
00:18:40,619 --> 00:18:42,959
Maar Richard wilde iets anders.

253
00:18:43,747 --> 00:18:48,627
En daar was z'n nieuwe game Ultima,
die meer was dan stompzinnige explosies.

254
00:18:52,673 --> 00:18:56,843
Een van de manieren
waarop Ultima uniek was in de jaren 80...

255
00:18:56,927 --> 00:19:00,597
...was dat je begon 
met het maken van een personage.

256
00:19:00,681 --> 00:19:04,601
Je personage had kenmerken
als kracht, behendigheid, weerstand.

257
00:19:04,685 --> 00:19:05,555
Wat dan ook.

258
00:19:07,146 --> 00:19:09,106
Het had personages en 'n verhaal.

259
00:19:09,189 --> 00:19:13,399
Er waren plekken waar je naartoe kon
na een gevecht.

260
00:19:13,485 --> 00:19:16,235
Een stad of dorp
waar je je kon bevoorraden...

261
00:19:16,321 --> 00:19:18,201
...rusten, genezen, enzovoort.

262
00:19:18,532 --> 00:19:20,782
Ik zag het als een wereld.

263
00:19:20,868 --> 00:19:24,958
Een levend, ademend fantasie-universum
om als speler in te spelen.

264
00:19:25,247 --> 00:19:29,167
In een industrie die spelers
altijd een personage had toebedeeld...

265
00:19:29,501 --> 00:19:32,421
...kon je hem
in een game als Ultima zelf maken.

266
00:19:32,504 --> 00:19:37,974
Het maakte een open wereld
waarin je op epische queesten kon gaan...

267
00:19:38,051 --> 00:19:42,391
...en je kon uitrusten
met verschillende wapens en pantsers.

268
00:19:43,640 --> 00:19:44,680
Met Ultima...

269
00:19:45,392 --> 00:19:50,062
...begon ik op een echte manier
eindelijk een beetje te laten zien...

270
00:19:50,147 --> 00:19:53,027
...wat ik kon
met m'n oorsprong als spelmeester.

271
00:19:55,235 --> 00:19:57,315
Je doet mee aan een verhaal...

272
00:19:57,404 --> 00:20:03,544
...waarvoor ik de fundering heb gelegd
maar jij als speler de details invult.

273
00:20:10,334 --> 00:20:14,674
Om heel eerlijk te zijn
is de game niet gracieus oud geworden.

274
00:20:15,422 --> 00:20:16,802
Maar zonder dit...

275
00:20:17,549 --> 00:20:19,589
...had je deze niet gehad.

276
00:20:28,060 --> 00:20:32,020
In een korte periode
hadden makers als Richard en Roberta...

277
00:20:32,105 --> 00:20:35,395
...computerspellen veranderd
van tekst op een scherm...

278
00:20:35,484 --> 00:20:38,494
...tot ruwe graphics
en tot character creation.

279
00:20:39,321 --> 00:20:40,571
Het genre evolueerde.

280
00:20:40,989 --> 00:20:44,409
Het wou perfect worden
binnen de grenzen van technologie...

281
00:20:44,826 --> 00:20:47,406
...en bouwde voort op elke uitvinding.

282
00:20:47,955 --> 00:20:52,245
De volgende doorbraak kwam uit Japan.
Niet van een toetsenbord...

283
00:20:53,418 --> 00:20:55,748
...maar van het puntje van een penseel.

284
00:20:59,716 --> 00:21:01,126
Ik fantaseer altijd.

285
00:21:03,428 --> 00:21:05,888
Het voelt alsof ik opga in m'n fantasie.

286
00:21:05,973 --> 00:21:08,893
Het voelt alsof ik in die wereld ben.

287
00:21:09,810 --> 00:21:11,060
Niet in de realiteit.

288
00:21:11,728 --> 00:21:15,938
Yoshitaka Amano is een artiest
die bekendstaat om z'n unieke personages.

289
00:21:17,067 --> 00:21:21,107
Vroeg in z'n carrière bracht hij ze
tot leven in populaire anime...

290
00:21:21,196 --> 00:21:23,066
...en in geïllustreerde manga.

291
00:21:24,992 --> 00:21:28,912
Maar z'n stijl ontwikkelde zich
voorbij de snoezige anime-look...

292
00:21:30,038 --> 00:21:32,918
...en begon iets bovenaards te lijken.

293
00:21:39,339 --> 00:21:43,929
Ik dacht dat het interessant zou zijn
om een fantasiewereld te tekenen.

294
00:21:46,471 --> 00:21:51,891
Ik vind het beter om nieuwe personages
te maken die je zelf hebt verzonnen.

295
00:21:52,561 --> 00:21:54,811
Als je begint, hou je niet meer op.

296
00:21:58,775 --> 00:22:02,195
Voor mij heeft elk personage
een eigen kleur.

297
00:22:05,490 --> 00:22:08,330
Ik voeg iets toe
als het niet genoeg zwier heeft.

298
00:22:08,660 --> 00:22:10,750
Een extra diertje, bijvoorbeeld.

299
00:22:10,829 --> 00:22:16,289
Je wilt zorgen
dat hun typische gelaatstrekken opvallen.

300
00:22:21,506 --> 00:22:24,756
De volgende stap is ze leven inblazen,
als het ware.

301
00:22:30,349 --> 00:22:35,439
In 1987 werd Amano uitgedaagd
met een compleet nieuw medium.

302
00:22:36,271 --> 00:22:37,191
Videogames.

303
00:22:38,648 --> 00:22:43,238
Mensen begrepen niet
wat videogames inhielden.

304
00:22:43,320 --> 00:22:45,700
Het leek een niche, iets voor outsiders.

305
00:22:46,782 --> 00:22:51,752
In die tijd zag men gamedesign
niet bepaald als hogere kunst.

306
00:22:52,412 --> 00:22:55,792
Maar een project in ontwikkeling
wist Amano te prikkelen.

307
00:22:56,208 --> 00:23:00,418
Final Fantasy was de eerste videogame
waar ik ooit aan werkte.

308
00:23:00,504 --> 00:23:02,134
Het is een fantasiewereld.

309
00:23:03,048 --> 00:23:05,468
Iemand moest dus hun fantasie verbeelden.

310
00:23:06,968 --> 00:23:12,928
Het bedrijf achter Final Fantasy wilde
een op Ultima geïnspireerde RPG maken...

311
00:23:14,017 --> 00:23:17,647
...maar ze hadden een artiest nodig
om zich te onderscheiden.

312
00:23:18,355 --> 00:23:19,975
Daar schoot Amano te hulp.

313
00:23:20,065 --> 00:23:22,565
Mijn taak was het maken van personages.

314
00:23:23,443 --> 00:23:26,153
We wilden
een geheel nieuwe wereld maken...

315
00:23:27,197 --> 00:23:30,577
...met personages
die in het echt niet bestaan.

316
00:23:37,124 --> 00:23:38,794
Er waren helden en monsters.

317
00:23:41,545 --> 00:23:43,875
Duistere kwaden en verre landen.

318
00:23:44,840 --> 00:23:47,050
Veelbelovend avontuur en verbazing.

319
00:23:47,843 --> 00:23:50,643
Maar het moest krimpen
om in het spel te passen.

320
00:23:51,972 --> 00:23:56,392
Mijn werk zit erop zo gauw ik
het personage op papier heb gezet.

321
00:23:57,102 --> 00:23:59,812
Dan geef ik het stokje door.

322
00:23:59,896 --> 00:24:06,736
Iemand anders
zet de personages in de game.

323
00:24:08,113 --> 00:24:12,203
Amano's fantasierijke tekeningen
zagen er uiteindelijk...

324
00:24:13,660 --> 00:24:14,490
...zo uit.

325
00:24:17,122 --> 00:24:19,712
Zelfs al zijn ze kort en gedrongen...

326
00:24:20,333 --> 00:24:23,963
...ik vond ze schattig.
Alles wordt op deze manier schattig.

327
00:24:24,463 --> 00:24:26,723
In het begin was dat prima.

328
00:24:27,215 --> 00:24:31,385
De spelers konden hun fantasie gebruiken
bij het gedrongen personage...

329
00:24:31,470 --> 00:24:33,970
...en Amano's meesterwerken
voor zich zien.

330
00:24:34,848 --> 00:24:38,638
De monsters en personages gaven
de eerste Final Fantasy...

331
00:24:38,727 --> 00:24:40,937
...z'n ongelooflijk lange levensduur.

332
00:24:44,024 --> 00:24:49,704
Nu zijn er tientallen sequels,
prequels en spin-offs van de game.

333
00:24:51,740 --> 00:24:54,830
In het geval van een game
als Final Fantasy...

334
00:24:56,244 --> 00:24:59,624
...ontwikkelen de personages zich
met elke nieuwe versie.

335
00:25:03,251 --> 00:25:05,591
Ze gaan een eigen leven leiden.

336
00:25:06,046 --> 00:25:09,416
Dat is misschien waar,
maar in elke nieuwe versie...

337
00:25:09,883 --> 00:25:13,223
...lijken ze meer
op Amano's oorspronkelijke tekeningen.

338
00:25:15,847 --> 00:25:20,557
Het werd makkelijker om geheel
op te gaan in de wereld van het spel.

339
00:25:20,644 --> 00:25:24,154
Om sympathie te voelen
voor je personage als het mis ging...

340
00:25:24,689 --> 00:25:28,779
...en spanning en angst
als je voor een uitdagende eindbaas stond.

341
00:25:31,363 --> 00:25:32,863
Of in sommige gevallen...

342
00:25:32,948 --> 00:25:36,238
...de vreugde van het blootleggen
van een verloren schat.

343
00:25:41,331 --> 00:25:43,171
Ik hou altijd al van speuren.

344
00:25:44,459 --> 00:25:51,339
Als kind ging ik naar begraafplaatsen
en oude gebouwen om schatten te zoeken.

345
00:25:52,842 --> 00:25:56,972
Net als een personage uit een RPG,
heeft Ryan Best een missie.

346
00:25:58,348 --> 00:26:01,478
Maar zijn queeste
speelt zich af in de echte wereld.

347
00:26:02,227 --> 00:26:07,767
Het begon 40 jaar geleden, toen hij
leerde coderen en een rollenspel maakte.

348
00:26:09,651 --> 00:26:11,901
Maar het spel is sindsdien verdwenen.

349
00:26:14,322 --> 00:26:18,622
Ik heb al m'n harde schijven doorzocht
en alle bronnen die ik kende.

350
00:26:19,828 --> 00:26:25,208
Het spel is verloren gegaan en ik vrees
dat het nooit meer zal worden gezien.

351
00:26:26,501 --> 00:26:29,171
Ryan's spel was geen commercieel succes.

352
00:26:29,254 --> 00:26:33,724
De meeste mensen hebben er nooit
van gehoord, en het zeker niet gespeeld.

353
00:26:34,426 --> 00:26:37,506
Maar voor wie 't speelde,
was de RPG een uitlaatklep.

354
00:26:37,596 --> 00:26:40,636
Zowel voor Ryan
als de mensen in z'n gemeenschap.

355
00:26:47,981 --> 00:26:51,191
Ik verhuisde volgens mij in 1988
naar San Francisco.

356
00:26:52,569 --> 00:26:56,739
Ik wilde dichter bij het LGBTQ-centrum
van San Francisco zijn...

357
00:26:56,823 --> 00:26:58,163
...wat heel groot was.

358
00:27:00,118 --> 00:27:02,998
Je zag mannen hand in hand
over straat lopen.

359
00:27:03,747 --> 00:27:05,417
Vrouwen die hetzelfde deden.

360
00:27:06,541 --> 00:27:07,671
Het was bevrijdend.

361
00:27:09,419 --> 00:27:14,089
Maar dit was tijdens de aidsepidemie.
Gaye mannen begonnen dood te gaan.

362
00:27:16,051 --> 00:27:19,971
Het waren de late jaren 80
en Ryan keek machteloos toe...

363
00:27:20,055 --> 00:27:23,175
...terwijl de Amerikaanse overheid
de crisis negeerde.

364
00:27:23,266 --> 00:27:27,096
Ik vind dat onthouding meer benadrukt
moet worden in de opvoeding.

365
00:27:27,562 --> 00:27:29,982
Sommigen gaven de slachtoffers de schuld.

366
00:27:30,440 --> 00:27:33,650
De conservatieven
maakten er echt een stokpaardje van.

367
00:27:33,735 --> 00:27:37,855
Ze zeiden dat het Gods vergelding was
omdat we gay waren.

368
00:27:38,740 --> 00:27:43,620
Er kwamen allerlei predikanten op tv die
vol haat jegens de gemeenschap waren.

369
00:27:43,703 --> 00:27:48,963
Gaye mensen geven bloed in de weet
dat het mensen besmet...

370
00:27:49,042 --> 00:27:51,502
...en dat is onverantwoord en immoreel.

371
00:27:53,046 --> 00:27:57,466
Pat Buchanan, dat was de grootste vijand
van de LGBTQ-gemeenschap.

372
00:27:57,550 --> 00:27:59,300
Hij was zo'n haatzaaier.

373
00:27:59,386 --> 00:28:02,806
De homoseksuelen verklaarden de oorlog
aan de mensenaard...

374
00:28:03,056 --> 00:28:07,186
...en nu neemt de natuur
haar gruwelijke wraak.

375
00:28:08,186 --> 00:28:11,476
En als er iets goeds
uit al die haat voortkwam...

376
00:28:12,565 --> 00:28:16,235
...is het de eenheid waarmee
de gemeenschap ertegen vocht.

377
00:28:17,737 --> 00:28:19,487
Er waren protestgroepen.

378
00:28:21,074 --> 00:28:27,164
Ik wilde echt iets anders doen
dat me innerlijke voldoening zou geven.

379
00:28:27,622 --> 00:28:30,962
Ik besloot dat ik
een LGBT-rollenspel-parodie ging maken.

380
00:28:35,672 --> 00:28:38,592
Voor Ryan was coderen
zijn vorm van protest.

381
00:28:39,634 --> 00:28:42,104
Hij noemde de game GayBlade.

382
00:28:42,971 --> 00:28:44,601
En wauw.

383
00:28:46,141 --> 00:28:51,101
De monsters in de kerker waren dingen als
priesters met zakken geld...

384
00:28:51,187 --> 00:28:52,187
...rednecks...

385
00:28:52,689 --> 00:28:53,769
...enorme luizen.

386
00:28:54,315 --> 00:28:59,445
In feite gewoon de mensen en de wezens
die de pik op mij hadden.

387
00:29:00,071 --> 00:29:02,991
Want ja, het is waar.
Ik had een keer schaamluis.

388
00:29:03,533 --> 00:29:05,623
Dus er kwamen luizen in het spel.

389
00:29:07,454 --> 00:29:08,464
Maar dan enorme.

390
00:29:08,830 --> 00:29:11,250
De wapens werden plaknagels.

391
00:29:12,083 --> 00:29:17,013
Tot de laatste scène, waarin het
heel moeilijk is om te winnen van...

392
00:29:17,630 --> 00:29:18,590
...Pat Buchanan.

393
00:29:21,509 --> 00:29:24,849
Het was hilarisch. Het was maf en grappig.

394
00:29:26,389 --> 00:29:29,639
Toen ik het spel af had,
was het therapeutisch voor me.

395
00:29:31,019 --> 00:29:34,809
Veel van de woede
die ik jaren bij me had gedragen, was weg.

396
00:29:35,231 --> 00:29:38,491
Het was heel bevrijdend.

397
00:29:38,985 --> 00:29:42,815
GayBlade was een prachtige terechtwijzing
van de heersende klasse.

398
00:29:43,239 --> 00:29:44,449
Een catharsis.

399
00:29:44,532 --> 00:29:49,332
Het verpakte sociale kwesties en moralen
in de vermomming van een fantasyspel.

400
00:29:50,872 --> 00:29:54,832
RPG's gaven spelers de kans
om hun meest altruïstische zelf te zijn.

401
00:29:55,627 --> 00:29:59,007
Maar ze gaven ze ook de kans
om hun demonen los te laten.

402
00:30:03,134 --> 00:30:05,054
Terwijl ik deze games maakte...

403
00:30:05,136 --> 00:30:10,016
...nam ik aan en plande ik
dat je de grote held bent...

404
00:30:10,099 --> 00:30:13,189
...die de wereld komt redden
van het grote kwaad.

405
00:30:15,146 --> 00:30:18,686
Maar toen ik zag
hoe mensen het spel echt speelden...

406
00:30:19,400 --> 00:30:21,570
...waren ze allesbehalve heldhaftig.

407
00:30:25,740 --> 00:30:29,660
Het zekerste pad door alle games
vond je niet door braaf te zijn...

408
00:30:29,744 --> 00:30:32,254
...maar door van alle winkels te stelen...

409
00:30:33,289 --> 00:30:35,289
...alle personages te doden...

410
00:30:36,084 --> 00:30:39,634
...en in feite gewoon
op z'n best moreel ambigu te zijn...

411
00:30:39,712 --> 00:30:44,682
...om de grote slechterik te verslaan.
Maar op weg erheen was je zelf ook slecht.

412
00:30:45,093 --> 00:30:48,143
En dat was voor mij een echte schok.

413
00:30:49,305 --> 00:30:53,305
Ik was enigszins ontzet
dat ik een bende schurken had gemaakt...

414
00:30:53,393 --> 00:30:57,773
...die niet de gedreven,
rechtschapen fantasie leefden...

415
00:30:57,856 --> 00:30:59,606
...die ik me had voorgesteld.

416
00:31:00,608 --> 00:31:02,688
Dus besloot ik dat te herstellen.

417
00:31:09,158 --> 00:31:14,578
Ultima IV was een radicale verandering
in de manier waarop ik naar games keek.

418
00:31:14,664 --> 00:31:16,214
Ik begon echt opnieuw.

419
00:31:17,959 --> 00:31:20,419
Ik wilde een spel schrijven dat zei...

420
00:31:20,503 --> 00:31:23,883
...dat je deugdzaam moest zijn
om te kunnen winnen.

421
00:31:24,716 --> 00:31:29,466
En dat niet alleen.
Je moest het zelf zijn. Niet je alter ego.

422
00:31:29,554 --> 00:31:33,524
Als ik je streng beoordeel
omdat je uit die winkel stal...

423
00:31:34,142 --> 00:31:36,942
...moet het voelen
alsof je zelf hebt gestolen.

424
00:31:37,520 --> 00:31:42,530
Waar Richard het over heeft,
is de speler een geweten geven in de game.

425
00:31:42,901 --> 00:31:46,861
En die morele inspiratie
vond hij op een onwaarschijnlijke plek.

426
00:31:49,032 --> 00:31:50,072
Nee, niet daar.

427
00:31:51,534 --> 00:31:53,294
Nee, ook niet daar.

428
00:31:54,495 --> 00:31:55,615
Ja, hier.

429
00:31:56,956 --> 00:31:59,576
Hier. In de bibliotheek.

430
00:32:05,256 --> 00:32:09,136
In m'n onderzoek was ik
een interessant woord tegengekomen.

431
00:32:09,218 --> 00:32:11,348
Dat woord was 'avatar'.

432
00:32:11,429 --> 00:32:13,929
Als je dat opzoekt in de encyclopedie...

433
00:32:14,015 --> 00:32:19,345
...is het de vleeswording
van een godheid op aarde.

434
00:32:20,813 --> 00:32:22,693
Ik dacht: dit is perfect.

435
00:32:22,774 --> 00:32:26,324
Het maakt jou,
de magere kleine computernerd op aarde...

436
00:32:26,402 --> 00:32:29,362
...die aankomt
in m'n magische wereld Britannia...

437
00:32:29,447 --> 00:32:33,487
...de gespierde avonturier
die je misschien wilt zijn.

438
00:32:33,576 --> 00:32:36,866
Maar je bent het nog steeds zelf.
Dit is je avatar.

439
00:32:36,955 --> 00:32:42,495
Op die manier ben je nu verantwoordelijk
voor de acties en daden van je personage.

440
00:32:43,044 --> 00:32:46,764
Met Ultima IV: Quest of the Avatar
vond Richard een manier...

441
00:32:46,839 --> 00:32:51,509
...waarop spelers hun besef
van goed en kwaad konden overbrengen...

442
00:32:51,594 --> 00:32:52,974
...naar de gamewereld.

443
00:32:53,054 --> 00:32:57,234
Als je uit een winkel steelt,
kun je het demonenzwaard niet kopen...

444
00:32:57,308 --> 00:32:59,268
...dat later zo belangrijk wordt.

445
00:32:59,352 --> 00:33:00,902
Moord je in het wilde weg?

446
00:33:01,354 --> 00:33:05,194
Niemand helpt je op je queeste
en dus kun je het niet uitspelen.

447
00:33:07,527 --> 00:33:10,907
Hoewel hij primitief was,
zou deze gedragscode...

448
00:33:10,989 --> 00:33:14,489
...een enorme impact hebben
op de openwereldspellen van nu.

449
00:33:15,493 --> 00:33:18,873
In titels als
Pillars of Eternity en Skyrim...

450
00:33:18,955 --> 00:33:23,915
...heeft het gedrag dat je toont
impact op het verloop van je spelervaring.

451
00:33:25,545 --> 00:33:29,045
Ik denk dat ik me afvroeg:
hoe maak ik Ultima IV belangrijk?

452
00:33:29,549 --> 00:33:33,429
Niet alleen een plek
om vrolijk wat tijd te verspillen.

453
00:33:33,511 --> 00:33:38,561
Maar hoe maak ik echt iets
dat relevant is voor de individuele gamer?

454
00:33:45,231 --> 00:33:49,571
GayBlade was het eerste rollenspel...

455
00:33:49,652 --> 00:33:52,492
...dat op de LGBTQ-gemeenschap
was gefocust.

456
00:33:55,700 --> 00:33:57,540
De reguliere spellen...

457
00:33:57,869 --> 00:34:03,249
Als er al personages gay of lesbisch zijn,
dan spelen ze altijd een kleine rol.

458
00:34:04,459 --> 00:34:07,669
Het geeft eigenlijk weer 
hoe we zijn gemarginaliseerd.

459
00:34:08,212 --> 00:34:09,762
Alsof we een postscriptum zijn.

460
00:34:11,966 --> 00:34:14,386
Ik kreeg berichtjes van mensen.

461
00:34:15,219 --> 00:34:17,349
In een tijd van veel ellende...

462
00:34:17,430 --> 00:34:22,020
...haalden ze wat steun, humor
en gegniffel uit het spelen van GayBlade.

463
00:34:22,101 --> 00:34:24,311
Het was fantastisch hoeveel mensen...

464
00:34:24,937 --> 00:34:26,307
...het wilden spelen...

465
00:34:27,315 --> 00:34:28,685
...en meer wilden.

466
00:34:30,026 --> 00:34:32,696
En toen gebeurde het mafste ding nooit.

467
00:34:34,322 --> 00:34:38,832
Pat Buchanan hoorde over GayBlade,
stapte in z'n campagnebus...

468
00:34:39,619 --> 00:34:42,119
...reed het land door
naar San Francisco...

469
00:34:42,538 --> 00:34:45,118
...stopte in de Castro
voor wat souvenirs...

470
00:34:45,708 --> 00:34:47,958
...en klopte toen bij Ryan aan.

471
00:34:48,044 --> 00:34:52,134
Hij stal het spel en zei tegen Ryan
dat hij 'de gay weg moest bidden'.

472
00:34:52,715 --> 00:34:56,675
Grappig genoeg zag Pat Buchanan
door de game in dat hij gay was.

473
00:34:57,637 --> 00:35:00,927
Nu woont hij in Parijs
met z'n partner François...

474
00:35:01,015 --> 00:35:03,975
...en hun twee bichons, Coco en Chanel.

475
00:35:05,269 --> 00:35:07,609
Eigenlijk is dat helemaal niet gebeurd.

476
00:35:08,022 --> 00:35:12,362
De waarheid over hoe Ryan
de game kwijtraakte, is veel minder bont.

477
00:35:17,740 --> 00:35:23,080
Ik verloor al m'n exemplaren toen ik
van Honolulu naar San Francisco verhuisde.

478
00:35:24,622 --> 00:35:30,552
Het bedrijf dat de spullen zou verschepen
kwam niet opdagen bij m'n appartement...

479
00:35:30,628 --> 00:35:33,338
...en ik kon niet terug vliegen
naar Honolulu.

480
00:35:35,758 --> 00:35:40,218
Alles, m'n originele versies,
m'n installatie, m'n broncode...

481
00:35:40,596 --> 00:35:41,466
Allemaal weg.

482
00:35:42,348 --> 00:35:45,348
Dus ik ben er al 
sinds het incident naar op zoek...

483
00:35:45,768 --> 00:35:48,768
...en dat was 15 jaar geleden.

484
00:35:49,772 --> 00:35:55,322
Als het nog ergens is, zou dat
gewichtig zijn en veel voor me betekenen.

485
00:35:58,656 --> 00:36:01,736
Maar ik heb recent hulp gekregen
bij m'n zoektocht.

486
00:36:03,536 --> 00:36:06,406
Uit het niets
nam een vrouw contact met me op.

487
00:36:06,497 --> 00:36:10,667
Ze was een archief aan het bouwen
van computerspellen...

488
00:36:10,751 --> 00:36:13,251
...met gaye en lesbische personages.

489
00:36:13,880 --> 00:36:16,800
Ze had er op allerlei forums over gepost.

490
00:36:16,883 --> 00:36:22,853
Het is pas vier à zes maanden geleden,
maar ik zie dat sites, Twitter...

491
00:36:22,930 --> 00:36:26,140
...en nieuwsgroepen
op zoek zijn naar GayBlade.

492
00:36:26,851 --> 00:36:29,311
Er werd over gepraat op social media...

493
00:36:29,395 --> 00:36:35,685
...en er ontstond een gemeenschap rond
hun missie: de zoektocht naar Ryans game.

494
00:36:36,819 --> 00:36:41,199
Ik was er ondersteboven van
dat zoveel mensen hun licht opstaken.

495
00:36:42,283 --> 00:36:46,253
Ik denk echt dat als het spel er nog is,
het gevonden zal worden.

496
00:36:49,040 --> 00:36:53,420
Deze enorme hoeveelheid steun
laat zien wat RPG's met spelers doen...

497
00:36:55,087 --> 00:36:56,757
...en hoe ver de games zijn gekomen.

498
00:36:57,548 --> 00:37:02,088
Van asterisks als muren
naar een volledig verbonden gemeenschap.

499
00:37:02,803 --> 00:37:07,893
Ik vind dat rollenspellen een ontzettend
positieve rol in de maatschappij hebben.

500
00:37:10,937 --> 00:37:15,857
Het zijn mensen van overal ter wereld
die elkaar door hun avatar kennen...

501
00:37:15,942 --> 00:37:20,862
...en die nu een reden hebben
om elkaar in het echt op te zoeken...

502
00:37:20,947 --> 00:37:22,737
...en die band te versterken.

503
00:37:23,491 --> 00:37:27,201
Maar voor we klaar zijn,
moeten we een laatste detail afronden.

504
00:37:27,286 --> 00:37:31,116
JE BENT JE VIDEOGAME GAYBLADE KWIJT.

505
00:37:31,207 --> 00:37:34,587
MAAK CONTACT MET ANDERE RPG-FANS

506
00:37:34,669 --> 00:37:36,459
SOCIAL MEDIA REAGEERT MASSAAL.

507
00:37:36,545 --> 00:37:41,255
JE KRIJGT EEN MYSTERIEUZE E-MAIL
VAN EEN VREEMDE.

508
00:37:41,342 --> 00:37:42,762
LEES E-MAIL

509
00:37:42,843 --> 00:37:45,183
JE OPENT DE E-MAIL. ER STAAT...

510
00:37:45,263 --> 00:37:50,103
IK HEB EEN EXEMPLAAR VAN GAYBLADE.
WIL HET JE GRAAG STUREN.

511
00:37:52,144 --> 00:37:55,404
Er was een nieuw genre
en een nieuwe manier van spelen.

512
00:37:57,316 --> 00:38:02,276
Keuze in wat je deed en hoe je het deed,
kon zowaar gevolgen hebben.

513
00:38:05,241 --> 00:38:10,251
En naarmate de technologie beter werd,
werden de verhalen complexer.

514
00:38:13,749 --> 00:38:17,129
Maar bij de thuisconsoles
was er een oorlog op komst.

515
00:38:17,378 --> 00:38:21,168
Een bedrijf dat moeilijk staande bleef
tegenover een gamekolos...

516
00:38:21,632 --> 00:38:24,592
...begon een geheim wapen te ontwikkelen.

517
00:38:24,677 --> 00:38:28,097
Een wapen dat te snel was
voor het blote oog.

518
00:38:30,808 --> 00:38:31,638
Sega.

519
00:39:35,164 --> 00:39:38,584
Ondertiteld door: A. Stevens