1
00:00:07,257 --> 00:00:08,757
MACERAYI BAŞLAT

2
00:00:16,349 --> 00:00:19,809
Macera fikrini hep sevmişimdir.

3
00:00:23,398 --> 00:00:24,648
Yürüyüş...

4
00:00:26,401 --> 00:00:27,741
Keşfe çıkma...

5
00:00:29,904 --> 00:00:33,244
Benim merak hevesim çok büyük.

6
00:00:33,324 --> 00:00:34,834
Asla pes etmiyorum.

7
00:00:38,580 --> 00:00:43,080
Hayal gücüm beni hep
farklı yerlere götürürdü.

8
00:00:44,544 --> 00:00:46,674
Hayaller kurardım, dünyalar yaratırdım.

9
00:00:49,841 --> 00:00:53,551
Tasarladığım oyunlardaki amacım
orada olduğunuzu hissettirmesi.

10
00:00:54,554 --> 00:00:56,184
Keşfedebileceğiniz bir yer.

11
00:01:01,978 --> 00:01:03,938
Farklı bir dünyaya kapılmak istiyordum.

12
00:01:05,190 --> 00:01:07,190
NETFLIX ORİJİNAL BELGESEL DİZİSİ

13
00:01:52,487 --> 00:01:55,117
Roberta'yla lisedeyken tanıştım.

14
00:01:58,785 --> 00:02:01,535
O zaman kadınlarla
çok ilgileniyordum.

15
00:02:02,455 --> 00:02:03,865
Ondan hoşlanmıştım.

16
00:02:04,541 --> 00:02:06,501
İlk görüşte aşktı.

17
00:02:06,584 --> 00:02:09,344
Ben 18'ime bastıktan
dört gün sonra evlendik.

18
00:02:09,963 --> 00:02:12,303
O zamandan beri birlikteyiz.

19
00:02:14,134 --> 00:02:15,144
Biz çok farklıyız.

20
00:02:16,219 --> 00:02:18,969
Ken daha ciddi biri.

21
00:02:19,681 --> 00:02:21,931
Daha düzenli biri.

22
00:02:22,517 --> 00:02:24,307
Atılacak bir macera varsa

23
00:02:24,394 --> 00:02:28,774
Roberta bunu öğrenirdi ve bir anda 
yapmamız gereken bir şey olurdu.

24
00:02:31,901 --> 00:02:33,741
Bu Roberta Williams.

25
00:02:34,320 --> 00:02:35,910
70'lerin sonundan itibaren

26
00:02:35,989 --> 00:02:37,409
o ve kocası Ken

27
00:02:37,490 --> 00:02:41,040
video oyunlarını yeni bir
boyuta taşıyacaklardı.

28
00:02:42,620 --> 00:02:45,290
Ona Bay Bilgisayar diyorum.

29
00:02:46,040 --> 00:02:50,170
İlişkimizin başında bilgisayar bilimleri
dersine başlamıştı.

30
00:02:51,337 --> 00:02:56,177
O yıl sürekli
bilgisayar odalarında randevulaşırdık.

31
00:02:56,259 --> 00:02:59,009
Bilgisayarla tanışmam bu sayede oldu.

32
00:03:00,263 --> 00:03:04,433
70'lerin başında bilgisayarlar
oyun makinesi değildi.

33
00:03:04,517 --> 00:03:08,097
Hesaplamalar yapan, 
veri tabanları içeren cihazlardı.

34
00:03:08,188 --> 00:03:10,318
Pek romantik bir şey sayılmaz.

35
00:03:10,398 --> 00:03:12,228
Eğer Ken ve Roberta değilseniz...

36
00:03:13,526 --> 00:03:18,026
Bir gün eve bir bilgisayar getirdiğimde
oynadığım bir oyuna ilgi gösterdi.

37
00:03:18,615 --> 00:03:21,615
Bir anda farklı bir Roberta
ortaya çıktı.

38
00:03:24,621 --> 00:03:27,711
Bilgisayardaki oyunun adı
Collosal Cave'di.

39
00:03:28,082 --> 00:03:30,792
Macera oyunlarının başlangıcıydı.

40
00:03:31,252 --> 00:03:36,632
Hikâyenin gelişimine aktif olarak
dâhil olduğunuz bir oyun.

41
00:03:38,593 --> 00:03:40,803
Collosal Cave Adventure, 1976 yılında

42
00:03:40,887 --> 00:03:44,557
Will Crowther isimli bir
programcı tarafından yazılmıştı.

43
00:03:45,516 --> 00:03:48,646
Bilgisayar grafiği denen bir şeyin
icadından çok önceydi.

44
00:03:48,728 --> 00:03:52,318
Birçok kişi için fare, hâlâ sadece
bir haşere demekti.

45
00:03:54,150 --> 00:03:56,990
Oyun kelimelerle oynanıyordu.

46
00:03:57,070 --> 00:04:02,330
Oyuncular basit komutlar yazıyordu
ve ekran buna karşılık veriyordu.

47
00:04:02,450 --> 00:04:06,410
Yeni bir oyun türüydü.
Yazı tabanlı macera.

48
00:04:06,496 --> 00:04:08,156
"Ne yapmak istiyorsun?" derdi.

49
00:04:08,248 --> 00:04:09,828
"Açık bir alandasın.

50
00:04:09,916 --> 00:04:12,246
Çok derin bir kuyu var

51
00:04:12,335 --> 00:04:15,835
ama kuyunun içine giden
bir halat görüyorsun."

52
00:04:15,922 --> 00:04:18,722
Ben de "Halatı al." derdim.

53
00:04:19,342 --> 00:04:21,052
"Kuyunun içine düştün!" yazardı.

54
00:04:21,135 --> 00:04:22,965
Sonra başka bir yazı gelirdi.

55
00:04:23,054 --> 00:04:25,064
"Sana doğru gelen bir cüce görüyorsun."

56
00:04:26,224 --> 00:04:30,814
Oyun o zaman için 
eşsiz bir şey sunuyordu: Seçim.

57
00:04:31,312 --> 00:04:34,522
Eğer hiçbir şey yapmazsan
okunu ve yayını çıkartıp

58
00:04:34,607 --> 00:04:37,397
seni vurabilirdi ve ölürdün.
Bu kadar, hikâye bitti.

59
00:04:37,485 --> 00:04:39,145
Baştan başlamalısın.

60
00:04:39,737 --> 00:04:43,617
Bu seçim imkânı, maceracı biri için
tam gereken şeydi.

61
00:04:44,075 --> 00:04:46,945
Yatağa girerken düşünürdüm.

62
00:04:48,121 --> 00:04:50,461
Bu ejderhayı nasıl geçeceğim?

63
00:04:50,540 --> 00:04:53,960
Çünkü ejderhanın arkasında
bir mağara var.

64
00:04:54,043 --> 00:04:56,133
Oraya gitmem gerek.

65
00:04:56,754 --> 00:04:58,264
Ejderhayı nasıl geçeceğim?

66
00:05:00,341 --> 00:05:03,431
Oyuna çok fena sarmıştım.

67
00:05:03,511 --> 00:05:06,311
Tek yaptığım şey onu oynamaktı.

68
00:05:06,848 --> 00:05:10,348
Bir ay sonra oyunu bitirdim.

69
00:05:11,060 --> 00:05:13,310
Aklıma bir şey gelmişti.

70
00:05:13,688 --> 00:05:15,058
"Ben bunu yapabilirim.

71
00:05:15,148 --> 00:05:16,978
Sanırım bir oyun yazabilirim.

72
00:05:17,066 --> 00:05:18,686
Bir oyun yazmak istiyorum.

73
00:05:19,610 --> 00:05:21,820
Bir oyun yazacağım."

74
00:05:25,325 --> 00:05:29,115
Roberta gibi bir aceminin
büyük soruları sorması gerekiyordu

75
00:05:29,620 --> 00:05:33,000
"Gökten gelen uzaylıları vurmaktan
başka bir oyun olabilir mi?

76
00:05:33,082 --> 00:05:36,002
Bir topu ileri geri atmaktan başka
bir oyun yapılabilir mi?

77
00:05:36,627 --> 00:05:41,167
Oyuncuları yeni dünyalara taşıyacak,
interaktif bir oyun yapılabilir mi?"

78
00:05:41,257 --> 00:05:45,507
NEW YORK'TA, BROWNSTONE'DASIN
TIMES SQUARE'E GİT

79
00:05:45,636 --> 00:05:52,596
Bunu anlamak için tiyatro deneyimine sahip
gerçek bir hikâyeci olmak gerekiyordu.

80
00:05:54,395 --> 00:05:56,895
ELİNDE KURUKAFA OLAN BİR ADAM GÖRÜYORSUN

81
00:05:56,981 --> 00:05:58,981
ONU ÖLDÜR

82
00:06:00,109 --> 00:06:02,569
ONUNLA KONUŞ

83
00:06:05,323 --> 00:06:08,243
Merhaba. Britanya Köşkü'ne hoş geldiniz.

84
00:06:08,701 --> 00:06:10,661
Kim olduğumu merak ediyorsunuzdur.

85
00:06:10,745 --> 00:06:12,745
Hikâyelerimi dinlemek ister misiniz?

86
00:06:13,164 --> 00:06:14,544
EVET! ANLAT BANA!

87
00:06:14,624 --> 00:06:15,674
Harika.

88
00:06:15,958 --> 00:06:20,248
Her şey çoklu yüzü olan
bir zar ile başladı.

89
00:06:23,758 --> 00:06:28,178
Kapıyı açtığınızda
büyük ve karanlık bir oda görüyorsunuz.

90
00:06:28,721 --> 00:06:32,431
Tam ortasında kocaman, demirden
bir sandık var.

91
00:06:33,059 --> 00:06:35,139
Ne yapıyorsunuz?

92
00:06:35,228 --> 00:06:37,018
Bu Richard Garriott.

93
00:06:37,105 --> 00:06:39,855
Önden gidiyorum ve sandığı açıyorum.

94
00:06:39,941 --> 00:06:41,981
Bu da Richard Garriott.

95
00:06:42,527 --> 00:06:43,567
Bu da o.

96
00:06:43,903 --> 00:06:45,493
Bu da.

97
00:06:46,239 --> 00:06:50,869
Gördüğünüz gibi Richard, çeşitli şapkalar 
takmayı seviyor. Gerçekte de öyle.

98
00:06:52,036 --> 00:06:54,866
Kendisi Titanik'i görmüş
bir derin deniz dalgıcı.

99
00:06:55,540 --> 00:06:57,290
Amazon'da keşfe çıkmış.

100
00:06:58,126 --> 00:07:00,546
Hatta uzaya bile gitmiş.

101
00:07:01,129 --> 00:07:06,129
O aynı zamanda bir oyun geliştiricisi
ve bir zindan efendisi.

102
00:07:06,592 --> 00:07:08,262
Sandığı açtığında

103
00:07:08,761 --> 00:07:12,101
etrafa bir sürü hazine saçılıyor.

104
00:07:13,015 --> 00:07:17,015
Şu anda izlediğiniz şey
bir Dungeons & Dragons oyunu.

105
00:07:17,520 --> 00:07:21,570
70'lerde herkesi kasıp kavuran bir
masa oyunu.

106
00:07:21,649 --> 00:07:24,739
Geleceğin oyun tasarımcılarına
ilham olan bir akım.

107
00:07:25,445 --> 00:07:30,365
Collosal Cave Adventure gibi oyunların
ortaya çıkmasını sağlayan şey.

108
00:07:31,242 --> 00:07:34,542
Bir bilgisayarda değil, bir masada.

109
00:07:35,455 --> 00:07:41,205
Odanın etrafında dört tane kapı açılıyor
ve içeriye sürülerce goblin giriyor.

110
00:07:42,336 --> 00:07:47,336
Oyun efendisi olan kişiyle
özgür bir iletişiminiz var.

111
00:07:47,425 --> 00:07:51,385
Bu fantezi dünyasında sizin
başınıza gelenleri anlatıyor.

112
00:07:52,096 --> 00:07:55,476
Karar verme yetkisine sahip oyuncular

113
00:07:55,558 --> 00:07:58,938
onlara anlatılan
hikâyeye tepki veriyorlar.

114
00:08:02,732 --> 00:08:05,112
Bu karmaşık bir oyun.

115
00:08:06,819 --> 00:08:09,659
Yüzlerce sayfa uzunluğunda
kural kitapları var.

116
00:08:10,323 --> 00:08:12,333
Çılgın görünümlü zarlar...

117
00:08:12,408 --> 00:08:15,408
Aynı oyun yıllarca sürebiliyor.

118
00:08:16,037 --> 00:08:19,537
Bilinmesi gereken şey bunun
bir rol yapma oyunu olduğu

119
00:08:19,624 --> 00:08:21,794
ve çok popüler olduğu.

120
00:08:22,668 --> 00:08:25,878
Kült bir olgu olarak başladı
ve iyice yayıldı.

121
00:08:25,963 --> 00:08:28,013
Yeni bir oyun ülkede çığır açıyor.

122
00:08:31,677 --> 00:08:34,387
Bir sürü oyuncu, oyuna bayılmışken...

123
00:08:34,472 --> 00:08:36,062
Orada hiçbir şey yok mu?

124
00:08:36,140 --> 00:08:39,270
Cehennem iblislerini yok eder
ve kara büyüler yaparken...

125
00:08:39,352 --> 00:08:43,232
Evet, bu ebeveynleri endişelendirdi.

126
00:08:43,314 --> 00:08:47,074
Dungeons & Dragons insanlık tarihinde
büyücülük ve gizeme giden

127
00:08:47,151 --> 00:08:50,451
en etkili yönlerden biri oldu.

128
00:08:50,947 --> 00:08:54,777
Bence birçok ebeveyn
oyunun içinde ne olduğunu bilmiyor.

129
00:08:54,867 --> 00:08:58,367
Bu oyundaki ürkütücü ögeler
ve şeytani bağlantılar...

130
00:08:58,955 --> 00:09:02,455
Sonra Hollywood, bu tartışmalardan
para kazanmaya çalıştı.

131
00:09:02,542 --> 00:09:06,212
Aşırı derecede benzerlik gösteren
bir konuyu ele aldılar.

132
00:09:06,295 --> 00:09:09,505
Mazes and Monsters çok iyi bir oyun.

133
00:09:09,840 --> 00:09:12,930
Kılıçlar, zehirler, büyüler...

134
00:09:13,427 --> 00:09:16,717
İleride Oscar kazanacak oyuncu
Tom Hanks oynadı.

135
00:09:16,806 --> 00:09:18,886
JJ, ben burada ne yapıyorum?

136
00:09:19,475 --> 00:09:24,105
Doğrusu, Dungeons & Dragons
asla şeytana tapmakla ilgili değildi.

137
00:09:24,814 --> 00:09:26,864
Hikâye anlatmakla ilgiliydi.

138
00:09:26,941 --> 00:09:29,531
O zamanlar 16 yaşındaki Richard,

139
00:09:29,610 --> 00:09:32,320
hikâyeye olan sevgisini
yeni bir teknoloji ile

140
00:09:32,405 --> 00:09:34,275
birleştirmeye karar vermişti.

141
00:09:37,702 --> 00:09:41,962
Modern bilgisayar olacak 
bir şeyin öncüsüydü.

142
00:09:42,039 --> 00:09:44,329
Bunun adı teletype'tı.

143
00:09:44,667 --> 00:09:46,247
Video görüntüsü yoktu.

144
00:09:46,335 --> 00:09:52,045
Verdiğin bilgiye göre sürekli yazmaya
devam eden bir cihazdı.

145
00:09:53,092 --> 00:09:57,352
Bu cihaz veri işlemek gibi sıkıcı işler
için kullanılıyordu

146
00:09:58,055 --> 00:10:00,925
ama bazı insanlar oyun yapmak
için kullanmaya başlamıştı

147
00:10:01,017 --> 00:10:03,347
ve Richard da bunu denemek istiyordu.

148
00:10:05,021 --> 00:10:08,071
Gittiğim okulda iki tane 
teletype cihazı vardı

149
00:10:08,149 --> 00:10:10,989
ve bütün okulda bu cihazı kullanan
bir ders yoktu.

150
00:10:11,277 --> 00:10:13,147
Öğretmenler kullanmayı bilmiyordu.

151
00:10:13,529 --> 00:10:17,739
Ben de her gün bir ders boyunca
sınıfın bana verilmesi için

152
00:10:17,825 --> 00:10:19,445
okulu ikna etmiştim.

153
00:10:22,079 --> 00:10:24,999
Yapabileceğiniz şeyler sınırlıydı.

154
00:10:25,791 --> 00:10:29,461
Duvarlar için yıldız, koridorlar boşluk,
hazine için dolar sembolü.

155
00:10:29,545 --> 00:10:31,455
Dev karınca için büyük A harfi.

156
00:10:32,715 --> 00:10:36,755
Kuzeye, güneye, doğuya ya da batıya 
gidebiliyor, hazineyi alabiliyordunuz.

157
00:10:36,844 --> 00:10:37,894
O kadardı.

158
00:10:37,970 --> 00:10:41,180
Her hamle yaptığınızda
canavarların ne yaptığını

159
00:10:41,265 --> 00:10:44,265
ve kendi hamlenizi görmek için
on saniye beklemeniz gerekiyordu.

160
00:10:46,187 --> 00:10:49,227
Ama çalışıyordu.
Bilgisayar bunu yapabiliyordu.

161
00:10:49,899 --> 00:10:52,989
Oyun efendisi olmak yerine
bir oyun tasarlayıp

162
00:10:53,069 --> 00:10:55,279
oyuna kendim olarak
dâhil olabilirdim.

163
00:11:04,872 --> 00:11:06,172
Başına oturdum.

164
00:11:06,248 --> 00:11:09,668
"Vay, oynamayı sevdiğim
bir fantezi oyunu yazacağım." dedim.

165
00:11:11,879 --> 00:11:15,839
Yazdığım her oyun için
bir defter oluştururdum.

166
00:11:17,218 --> 00:11:18,798
Harika bir fikirdi.

167
00:11:19,220 --> 00:11:22,810
Ama yani, büyük A harfini
yenmek o kadar eğlenceli mi?

168
00:11:23,641 --> 00:11:28,651
Eğer bilgisayar, büyük macera ve fantezi 
içeren oyunlar için bir cihaz olacaksa

169
00:11:29,230 --> 00:11:33,030
kimsenin bulamadığı,
özel bir şeye ihtiyacı vardı.

170
00:11:33,984 --> 00:11:34,824
Henüz...

171
00:11:43,244 --> 00:11:46,004
Bir oyun yazmaya nasıl başlayacağımı
hiç bilmiyordum.

172
00:11:46,914 --> 00:11:48,964
Büyük kağıtlara ihtiyacım olacaktı.

173
00:11:50,835 --> 00:11:53,045
Elimde kalemle oturuyordum.

174
00:11:53,129 --> 00:11:54,959
"Bunu daha önce hiç yapmadım.

175
00:11:56,424 --> 00:11:57,804
Ne yazacağım?

176
00:11:57,883 --> 00:11:59,433
Bu ne? Ne yapıyorum ben?"

177
00:12:00,344 --> 00:12:02,564
Aklıma ilk gelen düşünce şu oldu:

178
00:12:02,638 --> 00:12:04,178
"Hangi oyunları oynadım?"

179
00:12:05,015 --> 00:12:06,845
Katil Kim? oyununu düşündüm.

180
00:12:07,601 --> 00:12:09,601
Ama hikâye de olmalıydı.

181
00:12:09,687 --> 00:12:11,727
Sadece masa oyunu olamazdı.

182
00:12:16,360 --> 00:12:22,280
Bu dünyayı akış şeması kullanarak
yaratma fikri aklıma gelmişti.

183
00:12:26,245 --> 00:12:29,035
Yapılacak şeyler, karşılaşacak şeyler.

184
00:12:29,123 --> 00:12:32,293
Tanışılacak karakterler, kimisi iyi,
kimisi kötü...

185
00:12:33,544 --> 00:12:38,924
Dünyayı sonuna kadar açmalısınız,
böylece oyuncu orada olduğunu hisseder.

186
00:12:40,092 --> 00:12:44,972
Bunu yapabilmek için insanlara
nereye gideceği kararını verdirtmelisiniz.

187
00:12:45,931 --> 00:12:49,771
Çiziyordum, yavaş yavaş ilerliyordum.

188
00:12:50,227 --> 00:12:53,977
Büyüdüğünü görebiliyordum
ve daha fazla ekleyebiliyordum.

189
00:12:54,648 --> 00:12:55,858
Engeller,

190
00:12:56,567 --> 00:12:57,987
gizli geçitler,

191
00:12:58,068 --> 00:13:01,488
tuzaklar ve cinayetler.

192
00:13:05,993 --> 00:13:07,753
Oyunumu yazdığımda,

193
00:13:08,496 --> 00:13:11,166
elimde kocaman bir kağıt vardı

194
00:13:11,749 --> 00:13:13,999
ve gidecek bir yerim yoktu.

195
00:13:14,084 --> 00:13:16,174
Bunu programlayamam.

196
00:13:16,253 --> 00:13:17,883
Bu bir tasarım şeması.

197
00:13:18,547 --> 00:13:19,797
Bana programcı gerek.

198
00:13:20,633 --> 00:13:21,593
Bana Ken gerek.

199
00:13:23,844 --> 00:13:27,064
Ben bununla uğraşırken

200
00:13:27,932 --> 00:13:30,392
Ken'in kendi şirketini
kurma planları vardı.

201
00:13:31,685 --> 00:13:33,845
Microsoft gibi temelleri olan

202
00:13:34,355 --> 00:13:36,225
bir şirket kurmak istiyordum.

203
00:13:36,690 --> 00:13:38,320
Bu konuda çok çalıştım.

204
00:13:39,652 --> 00:13:41,402
Ben de bir plan yaptım.

205
00:13:41,487 --> 00:13:43,907
Rezervasyon yaptım
ve onu yemeğe çıkardım.

206
00:13:44,824 --> 00:13:48,744
Ken dışarıda yemek yemeye bayılır.
Sürpriz hoşuna gitmişti.

207
00:13:49,537 --> 00:13:51,867
Ben satıcı moduna girmiştim.

208
00:13:55,251 --> 00:13:57,631
Yüksek sesle konuşuyordu
ve diğer insanlar

209
00:13:57,711 --> 00:13:59,631
deliymişiz gibi bize bakıyorlardı.

210
00:14:01,715 --> 00:14:03,465
İlk başta biraz...

211
00:14:06,136 --> 00:14:09,676
Bir cinayetten bahsediyordu,
kimin öleceğini anlattı.

212
00:14:09,765 --> 00:14:11,385
Nasıl öleceğini anlattı.

213
00:14:12,685 --> 00:14:14,935
Garip bir konuşmaydı.

214
00:14:16,564 --> 00:14:17,774
En sonunda dedi ki

215
00:14:19,149 --> 00:14:24,279
"Zaten herkes yazı tabanlı
hikayeler ve oyunlar yapıyor.

216
00:14:25,239 --> 00:14:28,529
-Ne yapmalıyız, biliyor musun?"
-"Ne?" dedim.

217
00:14:29,535 --> 00:14:31,195
"Bunun ötesine geçmeliyiz.

218
00:14:31,787 --> 00:14:33,707
Oyuna grafik eklemeliyiz."

219
00:14:34,790 --> 00:14:35,750
Ben de...

220
00:14:36,333 --> 00:14:39,043
"Aman Tanrım.

221
00:14:39,753 --> 00:14:41,553
Yapacak."

222
00:14:43,132 --> 00:14:45,382
Tek bir sorun vardı.

223
00:14:45,467 --> 00:14:48,297
Ken'in önerdiği şey
daha önce hiç yapılmamıştı.

224
00:14:49,346 --> 00:14:51,596
Teknik bir zorlukla
başa çıkmaya bayılırım.

225
00:14:51,682 --> 00:14:54,732
Bilgisayarlar yeni olduğu için
her şey yeni ve havalıydı.

226
00:14:55,603 --> 00:15:00,153
Oyunlar o zaman disketler ile geliyordu.
O zamanın USB belleği.

227
00:15:00,900 --> 00:15:04,240
Ama sadece 360K hafızası vardı.

228
00:15:04,320 --> 00:15:07,410
Bu bir şarkının sadece
birkaç saniyesi için yeterli.

229
00:15:07,865 --> 00:15:09,275
Görüntüye asla yetmez.

230
00:15:09,950 --> 00:15:13,700
Bugün olsa çok kolay olurdu
ama o zamanlar farklıydı.

231
00:15:14,747 --> 00:15:18,077
Resimleri dijitalleştirmek yerine

232
00:15:18,167 --> 00:15:21,877
çizgilerin bittiği yerleri
grafik için kullanmayı düşündüm.

233
00:15:24,256 --> 00:15:28,136
Böylece bütün resimleri
tek bir diskete sığdırabildim.

234
00:15:30,387 --> 00:15:35,387
Mystery House grafiğe sahip olan
ilk bilgisayar oyunuydu.

235
00:15:35,476 --> 00:15:38,056
Teknolojik açıdan büyük bir adımdı.

236
00:15:41,315 --> 00:15:42,855
Görseller basitti.

237
00:15:43,859 --> 00:15:44,689
Netti.

238
00:15:45,110 --> 00:15:46,530
Şaşaalı değildi.

239
00:15:47,196 --> 00:15:49,656
Ama bunları bir bilgisayarda görmek

240
00:15:49,740 --> 00:15:51,030
büyük bir adımdı.

241
00:15:51,116 --> 00:15:53,576
Büyük bir şeyin başlangıcıydı.

242
00:15:56,330 --> 00:16:01,290
Mystery House çıkana kadar oyuncular
ya oyun salonlarında oynuyorlardı.

243
00:16:02,252 --> 00:16:03,382
Ya da Atari.

244
00:16:05,923 --> 00:16:09,593
Şimdi sektöre yeni bir aday girmişti.

245
00:16:10,928 --> 00:16:13,598
Benim yöneticim Apple.

246
00:16:14,348 --> 00:16:18,598
Apple bilgisayar, dünyada
en çok yere ulaşmış

247
00:16:18,686 --> 00:16:22,606
ve en çok kullanılan
kişisel bilgisayar hâline geldi.

248
00:16:22,690 --> 00:16:27,070
Kelime işleme ve basit tablolar yönetmeye
yarayan bir makine

249
00:16:27,194 --> 00:16:31,414
yepyeni ve sihirli bir dünyaya açılan
bir kapı hâline gelmişti.

250
00:16:31,490 --> 00:16:35,700
Apple II, tüm dünyada beş milyondan
fazla ünite sattı.

251
00:16:35,786 --> 00:16:38,076
Piyasayı yeni bir terime hazırladı.

252
00:16:38,205 --> 00:16:39,865
En kişisel bilgisayar.

253
00:16:39,957 --> 00:16:41,247
Ev bilgisayarı.

254
00:16:42,459 --> 00:16:47,089
Apple II çok daha hızlıydı,
gerçek zamanlı video görüntüsü vardı.

255
00:16:47,715 --> 00:16:49,295
Avantajı çok fazlaydı.

256
00:16:49,800 --> 00:16:54,350
Teletype'da yaptığım tepeden görünen
harita yerine,

257
00:16:54,430 --> 00:16:57,930
teoride, dünyaya bir perspektif
açı yaratabilirim diye düşündüm.

258
00:17:00,060 --> 00:17:03,110
Odamdaki dolabı tamamen boşalttım.

259
00:17:03,188 --> 00:17:08,438
Karanlık ve bilgisayarın başında
24 saat oturabileceğim bir yer istiyordum.

260
00:17:08,527 --> 00:17:12,567
Gündüz ve gece, adım adım
bu oyunu geliştirmeye devam ettim.

261
00:17:15,034 --> 00:17:18,954
Oyun bittiğinde Richard
oyunun ismini Akalabeth koydu.

262
00:17:19,038 --> 00:17:23,128
Telif ücretlerinden 150 bin dolar kazandı.

263
00:17:23,208 --> 00:17:26,208
Altı haftalık bir iş için fena değil.
Hem de lisede.

264
00:17:26,795 --> 00:17:28,755
Ama hâlâ tatmin olmamıştı.

265
00:17:31,133 --> 00:17:35,513
Akalabeth bir araçtı, bir oyuncaktı.
Kişinin kendini ifade etmesi

266
00:17:35,596 --> 00:17:37,096
ve keşfetmesiydi.

267
00:17:37,181 --> 00:17:39,141
"Neler yapabilirim? Neler mümkün?"

268
00:17:39,641 --> 00:17:43,231
Bilgisayarda tam bir rol yapma oyunu
deneyimi yaptığım

269
00:17:43,729 --> 00:17:46,189
ilk oyun Ultima oldu.

270
00:17:46,648 --> 00:17:48,398
Burada bir duralım.

271
00:17:48,484 --> 00:17:50,944
Oyun diline bir dalış yapalım.

272
00:17:51,028 --> 00:17:52,068
Rol yapma.

273
00:17:52,654 --> 00:17:55,874
Rol yapma oyunları, kısaca RYO'ları
açıklamak için uzmanımız

274
00:17:55,949 --> 00:17:58,409
ünlü oyun geliştiricisi Becky Heineman.

275
00:17:58,535 --> 00:18:00,535
Rol yapma oyunlarının çekiciliği

276
00:18:00,621 --> 00:18:05,131
kendi yarattığınız bir karakteri
oynamanızdan geliyor.

277
00:18:05,209 --> 00:18:10,589
Oyuncuları en çok çeken nokta,
oyun, karakteri sizin için yaratmıyor.

278
00:18:10,672 --> 00:18:12,342
Siz karakteri yaratıyorsunuz.

279
00:18:12,925 --> 00:18:17,255
Olmayı arzuladığınız kişi
olarak oynamanızı sağlıyor.

280
00:18:17,346 --> 00:18:20,266
İyi ya da kötü birisi.
Gerçek hayatta olamadığınız biri.

281
00:18:22,684 --> 00:18:26,774
RYO'lardan önce popüler oyunlar
bir formülü takip ediyordu.

282
00:18:27,439 --> 00:18:30,859
Uzaydaki bir gemiyi kontrol ederek
asteroidleri yok ediyordunuz.

283
00:18:30,943 --> 00:18:33,403
Uzaydaki bir gemide
uzaylıları yok ediyordunuz.

284
00:18:34,321 --> 00:18:36,741
Hikâye ya da keşif yok.

285
00:18:36,824 --> 00:18:39,874
Sadece ateş et ve patlat.

286
00:18:40,619 --> 00:18:42,959
Ama Richard farklı bir şey
yapmak istemişti.

287
00:18:43,831 --> 00:18:45,831
İşte yeni oyunu Ultima.

288
00:18:45,916 --> 00:18:48,626
Anlamsız patlamalardan
çok daha fazlasıydı.

289
00:18:52,673 --> 00:18:56,843
1980'lerde Ultima, o zaman için
çok eşsiz bir oyundu.

290
00:18:56,927 --> 00:19:00,597
Bir karakter yaratarak başlıyordunuz.

291
00:19:00,681 --> 00:19:04,601
Bu karakterin kuvvet, çeviklik
ve dayanıklılık gibi özellikleri oluyordu.

292
00:19:04,685 --> 00:19:05,555
Nasıl isterseniz.

293
00:19:07,271 --> 00:19:09,111
Karakterler ve hikâyesi vardı.

294
00:19:09,189 --> 00:19:12,319
Bir yere gidip savaştıktan sonra

295
00:19:12,401 --> 00:19:16,241
şehre geri dönüp
ihtiyaçlarınızı giderebiliyordunuz.

296
00:19:16,321 --> 00:19:18,201
Dinlenip, iyileşebiliyordunuz.

297
00:19:18,532 --> 00:19:20,782
Ben bunu
bir oyuncu olarak bulunabildiğiniz,

298
00:19:20,868 --> 00:19:24,958
canlı ve hayat dolu,
fantastik bir evren olarak gördüm.

299
00:19:25,247 --> 00:19:28,997
Oyunculara oynayacak bir karakter veren
bir sektörde

300
00:19:29,501 --> 00:19:32,421
Ultima gibi bir oyunda
kendi karakterinizi yaratabiliyordunuz.

301
00:19:32,504 --> 00:19:37,974
Efsanevi maceralara çıkabildiğiniz,
açık bir dünya sunuyordu.

302
00:19:38,051 --> 00:19:42,391
Maceranızda size yardım edecek
silahlar ve zırhlar kuşanabiliyordunuz.

303
00:19:43,640 --> 00:19:44,680
Ultima ile

304
00:19:45,392 --> 00:19:48,942
o oyun efendiliği yeteneklerimi

305
00:19:49,021 --> 00:19:53,031
ortaya çıkartmaya başlamıştım.

306
00:19:55,235 --> 00:20:01,025
Hikâyenin temellerini oluşturan
ve ortaya koyan kişi olmuştum.

307
00:20:01,116 --> 00:20:03,786
Ama hikâyenin detaylarını
oyuncular veriyordu.

308
00:20:10,334 --> 00:20:14,674
Dürüst olmak gerekirse bu oyun
zamanla pek iyiye gitmedi.

309
00:20:15,422 --> 00:20:16,802
Ama bu olmasaydı

310
00:20:17,549 --> 00:20:19,589
bunlar olmazdı.

311
00:20:28,060 --> 00:20:32,020
Kısa bir süre içinde
Richard ve Roberta gibi oyun yapımcıları

312
00:20:32,105 --> 00:20:35,395
bilgisayar oyunlarını
ekrandaki yazılardan

313
00:20:35,484 --> 00:20:38,494
basit grafiklere
ve karakter yaratımına dönüştürdüler.

314
00:20:39,321 --> 00:20:40,571
Oyun türü evrimleşiyordu.

315
00:20:41,031 --> 00:20:44,411
Çağının teknolojisinin sınırları içinde
mükemmelleşmeye çalışıyordu.

316
00:20:44,493 --> 00:20:47,413
Her seferinde yenilik getiriyordu.

317
00:20:47,955 --> 00:20:51,245
Bir sonraki büyük dönüm noktası
Japonya'dan gelecekti.

318
00:20:51,333 --> 00:20:52,253
Klavyeden değil,

319
00:20:53,418 --> 00:20:55,748
bir boya fırçasından.

320
00:20:59,716 --> 00:21:01,256
Hep bir şeyler hayal ediyorum.

321
00:21:03,428 --> 00:21:05,888
Hep hayal gücümün derinliklerindeyim.

322
00:21:05,973 --> 00:21:08,893
O alemde gibiyim.

323
00:21:09,810 --> 00:21:11,020
Gerçek dünyada değilim.

324
00:21:11,728 --> 00:21:15,938
Yoshitaka Amano
eşsiz karakterleriyle bilinen bir sanatçı.

325
00:21:17,067 --> 00:21:18,397
Kariyerinin başlarında

326
00:21:18,485 --> 00:21:23,065
bu karakterleri popüler anime dizilerinde
ve mangalarda hayata geçirdi.

327
00:21:24,992 --> 00:21:28,912
Ama onun çizim tarzı tatlı,
büyük gözlü anime görüntüsünden

328
00:21:30,038 --> 00:21:32,918
başka bir dünyaya doğru evrildi.

329
00:21:39,339 --> 00:21:43,929
Fantastik bir dünya çizmenin
ilginç olacağını düşündüm.

330
00:21:46,471 --> 00:21:50,061
Tamamen kendi hayal gücümden
yeni karakterler yaratmanın

331
00:21:50,142 --> 00:21:51,892
daha iyi olduğunu düşünüyorum.

332
00:21:52,602 --> 00:21:54,982
Başladıktan sonra bunun
sonu yok diyebilirim.

333
00:21:58,775 --> 00:22:02,195
Her karakterin kendi rengi varmış
gibi düşünüyorum.

334
00:22:05,490 --> 00:22:08,580
Çizime biraz gösteriş eklemek gerekince
ekleme yaparım.

335
00:22:08,660 --> 00:22:10,750
Yanına bir hayvan eklerim.

336
00:22:10,829 --> 00:22:16,289
Karakterin belirleyici özelliklerinin
öne çıkması gerekir.

337
00:22:21,506 --> 00:22:24,756
Bir sonraki aşama
onları hayata geçirmektir.

338
00:22:30,349 --> 00:22:35,439
1987 yılında Amano, yeni bir araç ile
karşı karşıya kaldı.

339
00:22:36,271 --> 00:22:37,191
Video oyunları.

340
00:22:38,648 --> 00:22:43,238
İnsanlar o zaman oyunların
ne gerektiğini tam anlamıyordu.

341
00:22:43,320 --> 00:22:45,570
Yabancı, özel bir havası vardı.

342
00:22:46,782 --> 00:22:49,372
O zamanlar oyun tasarlama süreci

343
00:22:49,451 --> 00:22:51,751
bir sanat olarak görülmüyordu.

344
00:22:52,412 --> 00:22:55,792
Ama yeni bir proje Amano'nun
ilgisini çekmişti.

345
00:22:56,208 --> 00:23:00,418
Üzerinde çalıştığım ilk oyun
Final Fantasy oldu.

346
00:23:00,504 --> 00:23:02,134
Bu hayali bir dünya.

347
00:23:03,048 --> 00:23:05,628
Hayal gücünden görseller
hazırlanması gerek.

348
00:23:06,968 --> 00:23:09,258
Final Fantasy'yi yapan firma

349
00:23:09,346 --> 00:23:12,926
Ultima'dan esinlenmiş
bir RYO yapmak istiyordu.

350
00:23:14,017 --> 00:23:17,647
Ama dikkat çekmesi için
bir sanatçının dokunuşu gerekliydi.

351
00:23:18,355 --> 00:23:19,975
Bunu Amano yaptı.

352
00:23:20,065 --> 00:23:22,565
İşim karakterleri yaratmaktı.

353
00:23:23,443 --> 00:23:26,153
Tamamen yeni bir dünya yaratacaktık.

354
00:23:27,197 --> 00:23:30,577
Gerçek hayatta olmayan 
karakterler içeren bir dünya.

355
00:23:37,124 --> 00:23:38,794
Kahramanlar ve canavarlar vardı.

356
00:23:41,545 --> 00:23:43,875
Karanlık kötülükler ve uzak diyarlar...

357
00:23:44,840 --> 00:23:47,050
Macera ve merak uyandıran dünyalar...

358
00:23:47,843 --> 00:23:50,473
Ama boyutlarının küçülmesi gerekiyordu.

359
00:23:51,972 --> 00:23:56,392
Ben karakterleri çizdikten sonra
benim işim biter.

360
00:23:57,102 --> 00:23:59,812
Sonra iş başkasına düşer.

361
00:23:59,896 --> 00:24:06,736
Karakterleri oyuna aktarmak 
başkasının işi olur.

362
00:24:08,113 --> 00:24:12,203
Amano'nun inanılmaz 
detaylı çizimleri oyuna...

363
00:24:13,660 --> 00:24:14,490
...böyle geçti.

364
00:24:17,122 --> 00:24:19,712
Kısa ve orantısız vücutları olsa bile

365
00:24:20,333 --> 00:24:21,923
bence çok tatlıydılar.

366
00:24:22,002 --> 00:24:23,962
Bu boyda her şey çok tatlı olur.

367
00:24:24,463 --> 00:24:26,723
Başlangıçta bu sorun değildi.

368
00:24:27,215 --> 00:24:31,385
Oyuncular küçük ve bodur karaktere bakarak
hayal güçlerini kullanabiliyor,

369
00:24:31,470 --> 00:24:33,890
Amano'nun çizimlerini görebiliyordu.

370
00:24:34,848 --> 00:24:38,638
Final Fantasy'nin ilk oyununun
bu kadar uzun ömürlü olmasının sebebi

371
00:24:38,727 --> 00:24:40,687
karakterleri ve tasarımlarıydı.

372
00:24:44,024 --> 00:24:49,704
Günümüzde bu oyunun düzinelerce
devam serisi, ön bölümleri var.

373
00:24:51,740 --> 00:24:54,830
Final Fantasy gibi bir seride

374
00:24:56,244 --> 00:24:59,624
her yeni oyun çıktığında
karakterler evrim geçiriyor.

375
00:25:03,251 --> 00:25:05,591
Onlar da bir hayat yaşıyor.

376
00:25:06,046 --> 00:25:09,416
Kendi hayatlarını yaşıyor olabilirler
ama oyunun her yeni versiyonunda

377
00:25:09,883 --> 00:25:13,223
karakterler giderek Amano'nun
orijinal çizimlerine benziyordu.

378
00:25:15,847 --> 00:25:20,557
Oyun dünyasında kendini kaybetmek
giderek daha kolay oluyordu.

379
00:25:20,644 --> 00:25:23,864
İşler ters gittiğinde bir karakter
için üzülmek,

380
00:25:24,689 --> 00:25:28,779
zorlu bir bölüm sonu canavarı geldiğinde
korku ve gerilim hissetmek...

381
00:25:31,446 --> 00:25:32,856
Ya da bazıları için

382
00:25:32,948 --> 00:25:36,118
kaybolmuş bir hazineyi bulmanın
verdiği heyecan...

383
00:25:41,331 --> 00:25:43,171
Bir şeyler aramayı hep sevmişimdir.

384
00:25:44,459 --> 00:25:47,169
Çocukken mezarlıklara giderdim,

385
00:25:47,254 --> 00:25:51,344
terk edilmiş binalara giderdim
ve hazine arardım.

386
00:25:52,842 --> 00:25:56,972
Bir RYO'dan bir karakter gibi
Ryan Best de bir göreve çıkmış.

387
00:25:58,348 --> 00:26:01,478
Ama onun görevi gerçek dünyada oluyor.

388
00:26:02,227 --> 00:26:05,607
40 yıl önce kendi başına
kod yazmayı öğrendi

389
00:26:05,689 --> 00:26:07,769
ve bilgisayarda bir RYO tasarladı.

390
00:26:09,651 --> 00:26:11,901
Ama oyun kayboldu.

391
00:26:14,322 --> 00:26:18,622
Bildiğim tüm sabit diskleri aradım.

392
00:26:19,828 --> 00:26:22,578
Oyun şu an kayıp durumda.

393
00:26:23,248 --> 00:26:25,208
Bir daha asla ortaya çıkamayacak.

394
00:26:26,501 --> 00:26:29,171
Ryan Ryan'ın oyunu
büyük bir başarı değildi.

395
00:26:29,254 --> 00:26:33,724
Hatta birçok insan muhtemelen
oynamayı bırakın, hiç duymamıştır.

396
00:26:34,426 --> 00:26:38,966
Ama oynayanlar için
bu oyun, hem Ryan hem de toplumu için

397
00:26:39,055 --> 00:26:40,635
bir kaçış yolu gibiydi.

398
00:26:47,981 --> 00:26:51,191
1988 yılı civarında
San Francisco'ya taşındım.

399
00:26:52,569 --> 00:26:56,739
San Francisco'nun gey ve lezbiyen
merkezine yaklaşmak istiyordum.

400
00:26:56,823 --> 00:26:58,033
Büyük bir ortamdı.

401
00:27:00,118 --> 00:27:02,998
Sokakta el ele tutuşan
erkekler görebilirdiniz.

402
00:27:03,747 --> 00:27:05,207
Kadınlar da öyle.

403
00:27:06,541 --> 00:27:07,581
Özgür bir yerdi.

404
00:27:09,419 --> 00:27:11,919
Ama bu AIDS krizi dönemindeydi.

405
00:27:12,005 --> 00:27:14,085
Gey erkekler ölmeye başlamıştı.

406
00:27:14,174 --> 00:27:15,974
GEY KANSERİ

407
00:27:16,051 --> 00:27:18,011
1980'lerin sonuydu

408
00:27:18,094 --> 00:27:23,184
ve Ryan ABD hükûmetinin bu krizde
başarısız olmasını çaresizce izliyordu.

409
00:27:23,266 --> 00:27:27,096
Bence burada eksik olan konu eğitim.

410
00:27:27,562 --> 00:27:29,772
Bazıları, kurbanları suçladı.

411
00:27:30,440 --> 00:27:33,650
Sağcı muhafazakârlar bu fikre
çok sıkı tutundular.

412
00:27:33,735 --> 00:27:37,855
Bunu Tanrı'nın geylere verdiği
bir ceza olarak gördüler.

413
00:27:38,740 --> 00:27:41,240
O zamanlarda TV'de
gey ve lezbiyenlere karşı

414
00:27:41,326 --> 00:27:43,616
nefret dolu söylemlerde bulunan
vaizler vardı.

415
00:27:43,703 --> 00:27:48,963
Gey insanlar kanlarının zararlı olduğunu
bile bile diğer insanlara aktarıyorlar.

416
00:27:49,042 --> 00:27:51,502
Bence bu sorumsuz
ve ahlaksız bir davranış.

417
00:27:53,046 --> 00:27:57,466
Pat Buchanan, gey ve lezbiyen toplumunda
bir numaralı düşman olmuştu

418
00:27:57,550 --> 00:27:59,300
çünkü sürekli nefret saçıyordu.

419
00:27:59,386 --> 00:28:02,386
Eş cinseller, insan doğasına
savaş açtılar.

420
00:28:03,056 --> 00:28:07,186
İnsan doğasının verdiği
tepkiye savaş açtılar.

421
00:28:08,228 --> 00:28:11,478
Bu nefretin sonucunda doğan
iyi bir şey olduysa

422
00:28:12,565 --> 00:28:16,065
o da bu topluluğun bir araya gelerek
savaşması oldu.

423
00:28:17,737 --> 00:28:19,487
Protesto eden gruplar vardı.

424
00:28:21,074 --> 00:28:24,414
Ben başka bir şey yapmayı çok istiyordum.

425
00:28:24,494 --> 00:28:27,164
Beni tatmin edecek bir şey.

426
00:28:27,622 --> 00:28:30,962
Bir gey ve lezbiyen rol yapma oyunu
yapmaya karar verdim.

427
00:28:35,672 --> 00:28:38,592
Ryan için kodlama,
onun protesto etme şekliydi.

428
00:28:39,634 --> 00:28:42,104
Oyunun adını GayBlade koydu.

429
00:28:42,971 --> 00:28:44,601
Çok ses getirdi.

430
00:28:46,141 --> 00:28:51,101
Zindandaki canavarlar,
para taşıyan vaizlerdi.

431
00:28:51,187 --> 00:28:52,187
Bağnazlar,

432
00:28:52,689 --> 00:28:53,689
kocaman bitler.

433
00:28:54,315 --> 00:28:59,445
Gerçek dünyada bana saldıran
insanlar ve canavarların temsiliydi.

434
00:29:00,071 --> 00:29:02,491
Evet, lisedeyken kasık biti kapmıştım.

435
00:29:03,533 --> 00:29:05,623
Bu şekilde onlar oyuna girdi.

436
00:29:07,454 --> 00:29:08,754
Ama dev büyüklükte.

437
00:29:08,830 --> 00:29:11,250
Silahlar yerine takma tırnaklar vardı.

438
00:29:12,083 --> 00:29:13,633
Ve en son sahnede

439
00:29:14,586 --> 00:29:17,296
kazanması çok zor olan
düşman olarak karşınızda...

440
00:29:17,630 --> 00:29:18,550
Pat Buchanan.

441
00:29:21,509 --> 00:29:24,849
Çok komikti. Eğlenceli ve komikti.

442
00:29:26,389 --> 00:29:29,639
Oyunu bitirdiğimde benim için
terapi gibiydi.

443
00:29:31,019 --> 00:29:34,809
Yıllarca taşıdığım kızgınlık
ortadan kaybolmuştu.

444
00:29:35,231 --> 00:29:38,491
Gerçekten özgür kılıcıydı.

445
00:29:38,985 --> 00:29:42,565
GayBlade, onlara karşı gelenlere
bir tavırdı.

446
00:29:43,239 --> 00:29:44,449
Duygusal arınma.

447
00:29:44,532 --> 00:29:49,332
Sosyal tartışmaları ve ahlak sorunlarını
bir fantezi oyununa taşımıştı.

448
00:29:50,872 --> 00:29:54,832
RYO'lar oyuncuların kendilerini
özgür kılabildikleri bir yerdi.

449
00:29:55,627 --> 00:29:59,007
Aynı zamanda 
içlerini boşaltabilecekleri bir yer.

450
00:30:03,134 --> 00:30:05,054
Ben bu oyunları yaparken

451
00:30:05,136 --> 00:30:10,016
oyuncunun büyük kahraman
olmasını planlamıştım, varsaymıştım.

452
00:30:10,099 --> 00:30:13,189
Dünyayı büyük kötülükten
arındıracak bir kahraman.

453
00:30:15,146 --> 00:30:18,686
Ama insanların
oyunu oynarken yaptığı şeyleri gördüm.

454
00:30:19,317 --> 00:30:21,397
Kesinlikle öyle değildi.

455
00:30:25,740 --> 00:30:29,660
Tüm oyunlarda zafere ulaşmanın
en kısa yolu erdemli olmak değildi.

456
00:30:29,744 --> 00:30:31,964
Dükkânlardan eşya çalmaktı.

457
00:30:33,289 --> 00:30:35,289
Karakterlerin hepsini öldürmek

458
00:30:36,084 --> 00:30:39,634
ve en iyi ihtimalle 
ahlaki açıdan nötr olmaktı.

459
00:30:39,712 --> 00:30:41,262
Kötü adamı yenmek için.

460
00:30:41,339 --> 00:30:44,679
Ama bu sırada
kendiniz kötü adam oluyordunuz.

461
00:30:45,093 --> 00:30:48,143
Bu beni şok etmişti.

462
00:30:49,222 --> 00:30:50,602
Dehşete düşmüştüm.

463
00:30:50,682 --> 00:30:55,562
Oyuncular için hayal ettiğim,
büyük arzuları olan kişiler değil,

464
00:30:55,645 --> 00:30:59,605
bir sürü hırsız ve hilekâr oyuncudan
oluşan bir toplum yaratmıştım.

465
00:31:00,650 --> 00:31:02,490
Bunu düzeltmeye çalıştım.

466
00:31:09,158 --> 00:31:14,578
Ultima IV, oyunculuğu en baştan
oluşturmak amacıyla çıktığım,

467
00:31:14,664 --> 00:31:16,214
büyük bir yoldu.

468
00:31:17,959 --> 00:31:20,419
Yazmak istediğim oyunun bir temeli vardı.

469
00:31:20,503 --> 00:31:23,883
Eğer iyi bir insan olamazsanız
oyunu kazanamazsınız.

470
00:31:24,716 --> 00:31:26,296
Sadece bu değil.

471
00:31:26,384 --> 00:31:29,474
Bu kişinin sen olduğunu bilmelisin.
İkinci bir şahsiyet değil.

472
00:31:29,554 --> 00:31:31,764
Eğer sen o dükkânda
hırsızlık yapacaksan

473
00:31:31,848 --> 00:31:33,518
ve bu konuda yargılanacaksan,

474
00:31:34,142 --> 00:31:36,942
gerçekten o dükkândan çaldığını
hissetmeni istiyorum.

475
00:31:37,520 --> 00:31:39,230
Richard'ın bahsettiği şey,

476
00:31:39,314 --> 00:31:42,534
oyunun içindeki oyuncuya
bir vicdan vermek.

477
00:31:42,901 --> 00:31:46,861
Ve bu ahlaki ilham
çok farklı bir yerden gelmiş.

478
00:31:49,032 --> 00:31:50,332
Hayır, buradan değil.

479
00:31:51,534 --> 00:31:53,294
Buradan da değil.

480
00:31:54,495 --> 00:31:55,615
Evet, buradan.

481
00:31:56,039 --> 00:31:57,749
Şey, buradan.

482
00:31:58,082 --> 00:31:59,582
Kütüphaneden.

483
00:32:05,256 --> 00:32:09,136
Araştırmalarımda ilginç bir
kelimeye rastladım.

484
00:32:09,218 --> 00:32:11,348
Bu kelime "avatar."

485
00:32:11,429 --> 00:32:13,929
Bu kelimenin sözlükteki anlamı

486
00:32:14,015 --> 00:32:19,345
"Tanrısal bir varlığın insan şeklinde
dünyada vücut bulması."

487
00:32:20,813 --> 00:32:22,693
"Bu mükemmel." diye düşündüm.

488
00:32:22,774 --> 00:32:26,324
Seni, dünyadaki cılız bir oyuncuyu alıyor

489
00:32:26,402 --> 00:32:29,362
ve büyülü Britannia dünyasına getiriyor.

490
00:32:29,447 --> 00:32:33,487
Şimdi sen olmayı hayal ettiğin
güçlü bir maceracısın.

491
00:32:33,576 --> 00:32:36,866
Ama bu hâlâ sensin.
Bu senin avatarın.

492
00:32:36,955 --> 00:32:42,495
Ve bu sayede, oyundaki karakterin
yaptığı şeylerden sen sorumlusun.

493
00:32:43,044 --> 00:32:49,014
Ultima IV, Quest of the Avatar ile Richard
oyuncuların gerçek dünyadaki

494
00:32:49,092 --> 00:32:52,972
doğru ve yanlış algılarını
oyun dünyasına getirmesini sağladı.

495
00:32:53,054 --> 00:32:54,394
Eğer dükkânı soyacaksanız

496
00:32:54,472 --> 00:32:59,272
sonradan çok önemli olacak
iblis öldürücü kılıcı alamayacaksınız.

497
00:32:59,352 --> 00:33:00,772
Rastgele öldürürseniz

498
00:33:01,354 --> 00:33:05,194
kimse size yardım etmeyecek
ve oyunu yenemeyeceksiniz.

499
00:33:07,527 --> 00:33:10,907
İlkel olsa da bu oyunun oluşturduğu 
ahlak kuralları çerçevesi

500
00:33:10,989 --> 00:33:14,489
günümüzdeki açık dünya oyunlarda
büyük etki bıraktı.

501
00:33:15,493 --> 00:33:18,873
Pillars of Eternity
ve Skyrim gibi oyunlarda

502
00:33:18,955 --> 00:33:23,915
oyuna getirmiş olduğunuz tavır,
oyunun gidişatını etkiliyor.

503
00:33:25,545 --> 00:33:29,045
Bence bu benim "Ultima IV'ü
nasıl önemli yapabilirim" diyişimdi.

504
00:33:29,549 --> 00:33:33,429
Sadece mutlu bir şekilde
vakit geçirecek bir yer olmamalı.

505
00:33:33,511 --> 00:33:38,561
Oyunu oynayan kişiyle ilgili
bir deneyim yaratmalıydım.

506
00:33:45,314 --> 00:33:52,284
GayBlade, LGBTQ toplumuna odaklanan
ilk rol yapma oyunuydu.

507
00:33:55,700 --> 00:33:57,790
Popüler olan bilgisayar oyunları

508
00:33:57,869 --> 00:34:00,409
eğer gey ya da lezbiyen
karakter koyacaksa

509
00:34:00,997 --> 00:34:03,247
küçük rollerde oluyordu.

510
00:34:04,459 --> 00:34:07,549
Hepimizin nasıl dışlandığının
bir temsiliydi.

511
00:34:08,212 --> 00:34:09,762
Sonradan düşünmüşüz gibi.

512
00:34:11,966 --> 00:34:14,386
İnsanlar bana mektup yazıyordu.

513
00:34:15,219 --> 00:34:17,349
Mutsuz oldukları anlarda

514
00:34:17,430 --> 00:34:22,020
GayBlade sayesinde biraz rahatlama,
mizah ve kahkaha buluyorlardı.

515
00:34:22,101 --> 00:34:24,311
Çok fazla insanın oynamak istemesi

516
00:34:25,021 --> 00:34:26,521
gerçekten inanılmazdı.

517
00:34:27,315 --> 00:34:28,685
Dahasını istiyorlardı.

518
00:34:30,026 --> 00:34:32,696
Sonra, çılgın bir şey oldu.

519
00:34:34,322 --> 00:34:36,372
Pat Buchanan GayBlade'i duydu.

520
00:34:36,824 --> 00:34:38,834
Kendi özel tur otobüsüne bindi.

521
00:34:39,619 --> 00:34:41,749
San Francisco'ya gitti.

522
00:34:42,538 --> 00:34:44,788
Hatıralık almak için the Castro'da durdu.

523
00:34:45,708 --> 00:34:47,958
Sonra Ryan'ın kapısına dayandı.

524
00:34:48,044 --> 00:34:51,924
Oyunu çaldı ve Ryan'a 
dua ederek geylikten arınmasını söyledi.

525
00:34:52,715 --> 00:34:56,675
Ama esas komik olan, oyun sayesinde
kendisinin gey olduğunu fark etti!

526
00:34:57,637 --> 00:35:00,927
Şimdi partneri François ile
Paris'te yaşıyorlar.

527
00:35:01,015 --> 00:35:03,975
İki köpeği Coco ve Chanel ile.

528
00:35:05,269 --> 00:35:07,519
Aslında böyle olmadı.

529
00:35:08,022 --> 00:35:12,362
Ryan'ın oyununun başına gelenler
çok daha sıkıcı.

530
00:35:17,740 --> 00:35:23,080
Honolulu'dan San Franscisco'ya taşınırken
bütün GayBlade kopyalarını kaybettim.

531
00:35:24,622 --> 00:35:30,552
Nakliye şirketi eşyalarımı almak için
taşındığım apartmana gitmedi.

532
00:35:30,628 --> 00:35:33,338
Ben de tekrar Honolulu'ya dönemedim.

533
00:35:35,758 --> 00:35:41,468
Her şey, ana kopya, sürümler,
kaynak kodları... Hepsi gitmişti.

534
00:35:42,348 --> 00:35:45,348
O olaydan beri oyunu arıyorum.

535
00:35:45,768 --> 00:35:48,768
Bu 15 yıl önceydi.

536
00:35:49,897 --> 00:35:52,397
Eğer hâlâ bir yerlerdeyse
gerçekten harika olur.

537
00:35:52,483 --> 00:35:55,323
Çok önemli bir şey.
Benim için anlamı çok büyük.

538
00:35:58,656 --> 00:36:01,736
Yakın zamanda arayışıma yardım aldım.

539
00:36:03,536 --> 00:36:05,996
Aniden bir kadın bana ulaştı.

540
00:36:06,497 --> 00:36:10,667
Gey ve lezbiyen karakterler içeren

541
00:36:10,751 --> 00:36:13,251
bilgisayar oyunlarının
arşivini yapıyormuş.

542
00:36:13,880 --> 00:36:16,800
Bir sürü farklı foruma mesajlar gönderdi.

543
00:36:17,383 --> 00:36:22,853
Dört, altı ay kadar oldu
ama farklı sitelerde, Twitter'da,

544
00:36:22,930 --> 00:36:26,140
haber sayfalarında herkes
GayBlade'i arıyor.

545
00:36:26,851 --> 00:36:29,311
Bu haber sosyal medyada yayıldı.

546
00:36:29,395 --> 00:36:32,605
Bir araya gelen bu çevrim içi grup
tek bir amaca yöneldi.

547
00:36:33,107 --> 00:36:35,687
Ryan'ın kayıp oyununu bulmak.

548
00:36:36,819 --> 00:36:38,359
Çok şaşırmıştım.

549
00:36:38,446 --> 00:36:41,196
Bir sürü insan bunu yapmaya çabalıyordu.

550
00:36:42,283 --> 00:36:44,243
Eğer oyun bir yerlerdeyse

551
00:36:44,952 --> 00:36:46,162
bulunacaktır.

552
00:36:49,040 --> 00:36:53,420
Bu büyüyen destek, RYO'ların oyuncularda
nasıl etkiler bırakabildiğini

553
00:36:55,129 --> 00:36:56,759
ve ilerleyişini gösterdi.

554
00:36:57,548 --> 00:37:02,088
Duvarlar için yıldız sembollerinden
bir araya gelmiş bir topluluk.

555
00:37:02,803 --> 00:37:07,893
Bence rol yapma oyunları toplumda
çok olumlu bir yere sahip.

556
00:37:10,937 --> 00:37:12,857
Dünyanın her yerinden insanlar

557
00:37:13,314 --> 00:37:15,864
birbirlerini avatarları ile tanıyorlar

558
00:37:15,942 --> 00:37:20,862
ve şimdi gerçek dünyada bir araya gelmek
için bir sebepleri var.

559
00:37:20,947 --> 00:37:22,737
Aralarındaki bağı güçlendirecekler.

560
00:37:23,491 --> 00:37:27,201
Bitirmeden önce sonlandırmamız gereken
bir detay var.

561
00:37:27,286 --> 00:37:31,116
OYUNUN GAYBLADE'İ KAYBETTİN

562
00:37:31,207 --> 00:37:34,587
DİĞER RYO HAYRANLARINA ULAŞ

563
00:37:34,669 --> 00:37:36,459
SOSYAL MEDYA CEVAP VERDİ!

564
00:37:36,545 --> 00:37:41,255
GİZLİ BİR YABANCIDAN
BİR E-POSTA ALDIN

565
00:37:41,342 --> 00:37:42,762
E-POSTAYI OKU

566
00:37:42,843 --> 00:37:45,183
E-POSTAYI AÇTIN. İÇİNDE...

567
00:37:45,263 --> 00:37:50,103
BENDE BİR GAYBLADE KOPYASI VAR,
SİZE GÖNDERMEK İSTERİM!

568
00:37:52,144 --> 00:37:55,404
Oyunlarda yepyeni bir tür
ve oynama tarzı ortaya çıkmıştı.

569
00:37:57,316 --> 00:38:00,316
Yaptığınız şeyler ve bunu nasıl yaptığınız

570
00:38:00,403 --> 00:38:02,283
farklı sonuçlar doğurabiliyor.

571
00:38:05,241 --> 00:38:07,031
Teknoloji geliştikçe

572
00:38:07,118 --> 00:38:10,248
bu hikâyelerin detayları da gelişti.

573
00:38:13,749 --> 00:38:17,129
Ama ev konsolları dünyasında
bir savaş yaklaşıyordu.

574
00:38:17,378 --> 00:38:21,168
Sektörün devini yenmekte
zorluk çeken bir şirket

575
00:38:21,632 --> 00:38:24,592
kendi gizli silahını
geliştirmeye başlamıştı.

576
00:38:24,677 --> 00:38:28,097
Çıplak gözle görülemeyecek kadar hızlı.

577
00:39:35,164 --> 00:39:38,584
Alt yazı çevirmeni: Gökay Örsel