1
00:00:07,632 --> 00:00:09,592
Jest 23.59.

2
00:00:10,343 --> 00:00:13,433
9 grudnia 1993 roku.

3
00:00:14,806 --> 00:00:16,216
Za minutę

4
00:00:16,307 --> 00:00:22,557
nowa gra komputerowa trafi na modną
ostatnio platformę zwaną internetem.

5
00:00:22,939 --> 00:00:24,979
Na serwerach były setki osób,

6
00:00:25,066 --> 00:00:27,356
które chciały zdobyć tę grę.

7
00:00:32,157 --> 00:00:34,117
Tą grą był Doom.

8
00:00:34,200 --> 00:00:36,910
Wszyscy zaczęli pobieranie jednocześnie,

9
00:00:36,995 --> 00:00:38,455
więc serwer padł.

10
00:00:39,122 --> 00:00:42,082
To był dowód, że na grę czekali wszyscy.

11
00:00:42,167 --> 00:00:44,537
NETFLIX — ORYGINALNY SERIAL DOKUMENTALNY

12
00:01:28,546 --> 00:01:31,296
To mroczna i przerażająca baza wojskowa,

13
00:01:31,382 --> 00:01:33,472
którą zaatakowały demony z piekła.

14
00:01:35,762 --> 00:01:36,852
Wszędzie ciemność,

15
00:01:37,555 --> 00:01:38,765
światło migocze,

16
00:01:39,224 --> 00:01:40,774
demony nadciągają,

17
00:01:41,810 --> 00:01:44,310
a ty widzisz tylko sylwetki i kule ognia.

18
00:01:46,147 --> 00:01:48,357
Chcieliśmy przerazić cię na śmierć.

19
00:01:49,609 --> 00:01:51,949
Nikt dotąd czegoś takiego nie widział.

20
00:01:52,445 --> 00:01:54,275
Oto John Romero…

21
00:01:57,408 --> 00:01:59,828
legendarny już projektant gier,

22
00:02:01,496 --> 00:02:04,366
przerażający kolejne pokolenia graczy.

23
00:02:05,583 --> 00:02:07,543
Gra miała być mroczna i straszna.

24
00:02:07,627 --> 00:02:11,007
Ostatecznie stała się jednym
z najbrutalniejszych tytułów.

25
00:02:11,506 --> 00:02:14,626
John otworzył drzwi do nowej ery gier,

26
00:02:16,136 --> 00:02:17,926
w których gracz mógł wędrować,

27
00:02:18,304 --> 00:02:19,184
odkrywać

28
00:02:19,889 --> 00:02:21,679
i rywalizować z innymi.

29
00:02:22,267 --> 00:02:24,267
Stało się to w kluczowym momencie,

30
00:02:24,936 --> 00:02:30,146
gdy komputery i konsole
miały wejść w nowy wymiar.

31
00:02:30,650 --> 00:02:32,650
Romero wybrał…

32
00:02:34,821 --> 00:02:35,911
komputer.

33
00:02:37,949 --> 00:02:40,369
Wszystko zaczęło się w 1989 roku,

34
00:02:40,451 --> 00:02:45,371
gdy Romero zaczął produkować gry
dla prenumeratorów usługi Gamer’s Edge.

35
00:02:46,291 --> 00:02:48,291
Co miesiąc dostawało się dyskietkę

36
00:02:48,376 --> 00:02:51,416
na konkretny model komputera.

37
00:02:52,130 --> 00:02:55,010
Na dyskietce były różne rzeczy.

38
00:02:55,758 --> 00:02:57,588
Zamawiałeś to w ciemno

39
00:02:57,677 --> 00:03:00,347
i liczyłeś na grę albo coś fajnego.

40
00:03:00,763 --> 00:03:04,683
Dwudziestodwuletni Romero połączył siły
z innym młodym programistą,

41
00:03:04,767 --> 00:03:09,557
Johnem Carmackiem, by tworzyć gry,
które spodobałyby się prenumeratorom.

42
00:03:09,647 --> 00:03:11,317
Spytałem go:

43
00:03:11,399 --> 00:03:12,779
„Co chciałbyś robić?

44
00:03:12,859 --> 00:03:15,399
Będziemy współpracować.
Co cię interesuje?”.

45
00:03:16,154 --> 00:03:18,574
Powiedział, że interesuje go grafika

46
00:03:18,656 --> 00:03:20,826
i architektura gier.

47
00:03:21,826 --> 00:03:24,996
Powiedziałem, że zajmę się
projektowaniem, poziomami,

48
00:03:25,079 --> 00:03:27,459
programowaniem i tym, czego on nie lubi.

49
00:03:27,874 --> 00:03:30,084
Romero miał już wspólnika.

50
00:03:30,585 --> 00:03:34,665
Teraz partnerzy potrzebowali
idealnego miejsca do kodowania.

51
00:03:34,756 --> 00:03:37,126
Firma działała w fabryce świetlówek.

52
00:03:39,010 --> 00:03:41,100
A ja nie mogę tworzyć przy świetle.

53
00:03:41,596 --> 00:03:42,886
Wolę ciemność.

54
00:03:45,016 --> 00:03:46,886
Zdobyłem osobne pomieszczenie

55
00:03:46,976 --> 00:03:50,266
i stworzyliśmy w nim
odpowiednią atmosferę.

56
00:03:51,105 --> 00:03:52,355
Panował tam mrok.

57
00:03:52,440 --> 00:03:56,280
Mieliśmy okno wpuszczające światło,
ale ono też przeszkadzało.

58
00:03:56,861 --> 00:03:58,701
W kącie stała konsola Nintendo,

59
00:03:58,780 --> 00:04:02,240
graliśmy na niej w kółko
w Life Force, Zeldę i Mario 3.

60
00:04:02,325 --> 00:04:05,785
Mieliśmy też ogromną lodówkę
wypełnioną napojami.

61
00:04:06,871 --> 00:04:09,831
Przyniosłem swojego czadowego boomboksa

62
00:04:09,916 --> 00:04:13,036
i każdy puszczał przez cały dzień
ulubione kawałki.

63
00:04:14,295 --> 00:04:15,295
Głównie metal.

64
00:04:17,840 --> 00:04:19,630
Spędzaliśmy tam mnóstwo czasu.

65
00:04:19,717 --> 00:04:24,097
Zaczęliśmy kodować nawet po godzinach.

66
00:04:24,639 --> 00:04:26,059
Tak chcieliśmy

67
00:04:26,140 --> 00:04:28,310
i nikt nie mógł nam zabronić. Super.

68
00:04:28,393 --> 00:04:31,063
Napędzane metalem szaleństwo

69
00:04:31,145 --> 00:04:34,015
stało się fundamentem czegoś przełomowego:

70
00:04:34,524 --> 00:04:37,694
płynnego bocznego przewijania
na ekranie komputera.

71
00:04:38,027 --> 00:04:41,567
Na Nintendo takie przewijanie
było niezwykle płynne.

72
00:04:42,657 --> 00:04:44,367
Na pececie to nie działało.

73
00:04:44,993 --> 00:04:49,463
Grafika komputerowa
nie była wtedy tak rozwinięta.

74
00:04:50,456 --> 00:04:53,416
Istniały kopie Mario
z bocznym przewijaniem,

75
00:04:53,501 --> 00:04:56,001
ale ekran przesuwał się po kawałku.

76
00:04:56,754 --> 00:05:00,134
Słabo to wyglądało
i wybijało gracza z rytmu.

77
00:05:00,925 --> 00:05:02,925
Ale tylko tak dało się to zrobić.

78
00:05:04,220 --> 00:05:07,140
Wprowadzenie płynnego przewijania

79
00:05:07,223 --> 00:05:08,563
to byłoby coś.

80
00:05:08,641 --> 00:05:12,311
Gdybyśmy skopiowali jakoś Mario…
To byłoby niewiarygodne.

81
00:05:13,855 --> 00:05:14,895
Pewnej nocy

82
00:05:15,398 --> 00:05:17,978
Carmack postanowił spróbować.

83
00:05:18,985 --> 00:05:21,025
Wybrał się w podróż…

84
00:05:22,613 --> 00:05:26,663
po grzybkowym królestwie.

85
00:05:29,329 --> 00:05:31,079
Nie, nie po tym.

86
00:05:32,332 --> 00:05:33,172
Po tym.

87
00:05:34,334 --> 00:05:36,594
Wróciłem tam o dziesiątej rano.

88
00:05:37,170 --> 00:05:38,550
Na biurku leżało demo.

89
00:05:38,629 --> 00:05:41,169
Dangerous Dave
i naruszenie praw autorskich.

90
00:05:41,257 --> 00:05:44,797
Dangerous Dave to gra,
którą zrobiłem miesiąc wcześniej.

91
00:05:46,012 --> 00:05:47,932
„A więc John coś wymyślił!”

92
00:05:48,014 --> 00:05:50,854
Włożyłem dyskietkę i ją uruchomiłem.

93
00:05:51,976 --> 00:05:54,646
Na ekranie pojawia się
Super Mario Brothers 3,

94
00:05:54,729 --> 00:05:56,149
ale z Dangerous Dave’em.

95
00:05:57,732 --> 00:06:00,822
Postać się porusza,
a obraz płynnie się przewija.

96
00:06:00,902 --> 00:06:02,822
Nie mogłem uwierzyć,

97
00:06:02,904 --> 00:06:04,414
że to pecet.

98
00:06:05,531 --> 00:06:07,991
Nie wierzyłem, że mu się udało.

99
00:06:09,160 --> 00:06:10,500
Nikt tego nie dokonał.

100
00:06:10,578 --> 00:06:13,578
Po raz pierwszy działało to na komputerze.

101
00:06:14,082 --> 00:06:18,422
W ciągu jednej nocy Carmack odkrył coś,
czego nie zrobił nikt inny.

102
00:06:18,503 --> 00:06:21,713
Stworzyło to zupełnie nowe możliwości.

103
00:06:22,715 --> 00:06:27,465
Komputer stał się
pełnoprawną maszyną do gier.

104
00:06:28,888 --> 00:06:33,058
Wiedziałem, że mieliśmy coś wielkiego.

105
00:06:33,142 --> 00:06:34,892
Musieliśmy zrobić własną grę.

106
00:06:35,436 --> 00:06:37,476
Romero zrozumiał, że komputer

107
00:06:37,563 --> 00:06:40,733
mógł konkurować z ówczesnymi konsolami.

108
00:06:41,526 --> 00:06:43,856
Ale nawet w świecie Nintendo

109
00:06:43,945 --> 00:06:47,565
gracz miał mocno ograniczone ruchy.

110
00:06:50,576 --> 00:06:51,736
Do tej pory

111
00:06:51,828 --> 00:06:54,828
tytuły Nintendo rozgrywało się
w dwóch wymiarach.

112
00:06:55,248 --> 00:06:59,288
Biegasz w lewo i w prawo,
wskakujesz i zeskakujesz.

113
00:07:00,044 --> 00:07:03,174
Dotąd nie udało się umieścić gracza

114
00:07:03,256 --> 00:07:06,626
w grze z perspektywą pierwszoosobową

115
00:07:06,717 --> 00:07:08,797
i trójwymiarową grafiką.

116
00:07:10,263 --> 00:07:12,183
Tymczasem w Wielkiej Brytanii

117
00:07:12,265 --> 00:07:15,175
zuchwały dzieciak bez liceum,
Dylan Cuthbert,

118
00:07:15,268 --> 00:07:17,558
obmyślał rozwiązanie pewnego problemu.

119
00:07:18,729 --> 00:07:20,899
Rzuciłem szkołę, gdy miałem 17 lat.

120
00:07:22,066 --> 00:07:25,896
Złożyłem podanie o pracę
w firmie Argonaut Software.

121
00:07:25,987 --> 00:07:29,027
Wtedy była to wiodąca firma
produkująca gry 3D.

122
00:07:29,115 --> 00:07:32,075
Firma próbowała wyrobić sobie markę

123
00:07:32,160 --> 00:07:33,910
wśród gigantów świata gier.

124
00:07:33,995 --> 00:07:36,905
Miała jej w tym pomóc grafika 3D.

125
00:07:37,623 --> 00:07:40,923
Moim pierwszym zadaniem było
stworzenie gry na Game Boya,

126
00:07:41,252 --> 00:07:44,262
w 3D, z lataniem i strzelaniem.

127
00:07:45,298 --> 00:07:48,628
Dotąd na Game Boya
nie stworzono żadnej gry 3D,

128
00:07:48,718 --> 00:07:51,678
ale nie był to jedyny problem
zespołu Argonaut.

129
00:07:53,097 --> 00:07:56,057
Nintendo pilnie strzegło swoich tajemnic.

130
00:07:56,476 --> 00:08:00,556
Osoba chcąca legalnie tworzyć
gry na konsole Nintendo,

131
00:08:01,022 --> 00:08:02,772
potrzebowała pozwolenia,

132
00:08:02,857 --> 00:08:04,977
którego Argonaut nie posiadał.

133
00:08:05,568 --> 00:08:07,818
Ale i tak kontynuowali projekt,

134
00:08:07,904 --> 00:08:09,954
żeby sprawdzić, czy to wykonalne.

135
00:08:10,323 --> 00:08:13,583
Nie mieliśmy oficjalnych narzędzi
ani licencji, niczego.

136
00:08:13,659 --> 00:08:15,119
Tylko Game Boya.

137
00:08:15,620 --> 00:08:19,290
Rozebraliśmy go na części,
podłączyliśmy kable

138
00:08:19,373 --> 00:08:24,593
i zhakowaliśmy połączenia na czipie,
żeby podmienić dane.

139
00:08:26,422 --> 00:08:30,682
W ten sposób Dylan stworzył
szkielet dema gry

140
00:08:30,801 --> 00:08:32,801
działającej w trójwymiarze.

141
00:08:33,221 --> 00:08:36,851
Mieliśmy już prowizorkę
trójwymiarowej gry na Game Boya,

142
00:08:37,517 --> 00:08:38,427
nieoficjalnie.

143
00:08:39,310 --> 00:08:40,690
Upiekło nam się.

144
00:08:40,770 --> 00:08:42,770
A przynajmniej tak myśleli.

145
00:08:48,945 --> 00:08:52,565
Pół roku po rozpoczęciu prac
zobaczył to ktoś z Nintendo.

146
00:08:58,538 --> 00:09:01,078
Hakowanie Nintendo mogło oznaczać kłopoty.

147
00:09:01,165 --> 00:09:03,375
Wielkie, natury prawnej.

148
00:09:03,876 --> 00:09:07,506
Ale Nintendo przede wszystkim
było zaciekawione.

149
00:09:08,005 --> 00:09:11,755
Nagle szef mi powiedział:
„Twórcy Game Boya nie wierzą,

150
00:09:11,842 --> 00:09:13,392
że zadziała na nim 3D.

151
00:09:14,345 --> 00:09:16,425
Za dwa tygodnie lecisz do Japonii”.

152
00:09:19,850 --> 00:09:22,650
Miałem z 18 lat. Nie miałem paszportu.

153
00:09:22,728 --> 00:09:25,438
Musiałem szybko go wyrobić.

154
00:09:25,523 --> 00:09:28,993
Wiele nie myślałem,
tylko wsiadłem z szefem do samolotu.

155
00:09:32,488 --> 00:09:34,988
Następnego ranka pojechaliśmy do Nintendo.

156
00:09:35,074 --> 00:09:38,084
Posadzili nas w wielkiej, białej sali.

157
00:09:40,371 --> 00:09:43,831
Nagle około 30 pracowników Nintendo

158
00:09:43,916 --> 00:09:45,956
weszło z drugiej strony.

159
00:09:46,544 --> 00:09:48,384
Wszyscy w firmowych marynarkach.

160
00:09:48,462 --> 00:09:51,342
My mieliśmy na sobie koszulki i jeansy.

161
00:09:53,217 --> 00:09:56,467
Siadają tam jak ważne osobistości,

162
00:09:57,138 --> 00:09:58,638
po drugiej stronie stołu.

163
00:09:59,348 --> 00:10:02,438
A ja, 18-letni dzieciak,

164
00:10:03,019 --> 00:10:05,099
pokazuję im, co zrobiłem.

165
00:10:06,439 --> 00:10:09,899
A oni na to: „Niesamowite! Kupujemy to!”.

166
00:10:10,568 --> 00:10:14,568
Zamiast pozwu, Argonaut dostał kontrakt

167
00:10:14,655 --> 00:10:16,525
na wyprodukowanie gry.

168
00:10:17,241 --> 00:10:18,531
Ale to nie wszystko.

169
00:10:18,618 --> 00:10:23,658
Projektant Nintendo, Shigeru Miyamoto,
miał w zanadrzu kolejny tajny projekt,

170
00:10:23,789 --> 00:10:25,919
konsolę do gier nowej generacji.

171
00:10:27,084 --> 00:10:30,924
Miyamoto przyniósł nam przed premierą
konsolę Super Nintendo.

172
00:10:31,005 --> 00:10:33,505
Nie dostałem umowy o zachowaniu poufności.

173
00:10:33,591 --> 00:10:35,931
Nie pilnowała nas ochrona.

174
00:10:36,510 --> 00:10:38,720
„Chcielibyśmy mieć na nią gry 3D.

175
00:10:39,221 --> 00:10:41,311
Czy Argonaut może nam z tym pomóc?”

176
00:10:43,017 --> 00:10:46,647
Było już za późno na modyfikację konsoli.

177
00:10:47,188 --> 00:10:49,728
Dylan oparł się więc
na swojej specjalności:

178
00:10:50,066 --> 00:10:51,186
hakowaniu.

179
00:10:51,275 --> 00:10:54,485
Zaproponował umieszczanie czipa
radzącego sobie z 3D

180
00:10:54,570 --> 00:10:56,780
bezpośrednio w kartridżach.

181
00:10:57,490 --> 00:10:59,080
Oczy Miyamoto rozbłysły.

182
00:10:59,158 --> 00:11:01,698
Tak narodził się czip Super FX.

183
00:11:02,453 --> 00:11:06,873
Czip Super FX pozwolił Miyamoto
na obranie nowego punktu widzenia.

184
00:11:07,917 --> 00:11:11,547
Opanował już gry dwuwymiarowe,
takie jak Mario i Zelda.

185
00:11:12,088 --> 00:11:16,178
Teraz połączył siły z Dylanem,
by stworzyć rozgrywkę w 3D

186
00:11:16,300 --> 00:11:19,300
i przenieść graczy do świata gry.

187
00:11:20,846 --> 00:11:22,676
Tymczasem w Stanach

188
00:11:23,766 --> 00:11:28,146
prace Romero i jego zespołu
nad grą 3D szły już pełną parą.

189
00:11:29,021 --> 00:11:33,031
Mówi się, że nie samą pracą żyje człowiek.

190
00:11:34,902 --> 00:11:38,572
Złamanie kodu Nintendo na pececie
było tylko początkiem

191
00:11:38,656 --> 00:11:39,946
dla Romero i kolegów.

192
00:11:40,032 --> 00:11:41,332
To już za nami.

193
00:11:41,409 --> 00:11:43,289
Panowie rzucili pracę

194
00:11:43,369 --> 00:11:46,579
i założyli własną firmę, Id Software.

195
00:11:46,997 --> 00:11:48,707
W 1992 roku

196
00:11:49,333 --> 00:11:53,303
wykorzystali nową,
płynną technikę przewijania

197
00:11:53,379 --> 00:11:55,719
i wywrócili ją na lewą stronę…

198
00:11:55,798 --> 00:11:58,338
Trójwymiar i mapowanie tekstur.

199
00:11:58,467 --> 00:12:02,597
Oto Wolfenstein, jedna z najlepiej
sprzedających się gier na świecie.

200
00:12:02,930 --> 00:12:07,350
Stworzyli przebojową grę,
popularyzując nową perspektywę

201
00:12:08,144 --> 00:12:10,104
strzelanki pierwszoosobowej.

202
00:12:10,187 --> 00:12:14,227
Postanowiliśmy zrobić coś poważniejszego

203
00:12:14,316 --> 00:12:18,276
w trójwymiarze.
Koniec z bocznym przewijaniem.

204
00:12:18,362 --> 00:12:22,582
Wolfenstein 3D pojawił się na rynku
5 maja 1992 roku

205
00:12:22,658 --> 00:12:24,578
i odniósł ogromny sukces.

206
00:12:24,660 --> 00:12:26,660
Ludzie kochali wysadzać nazistów

207
00:12:26,746 --> 00:12:29,536
i strzelać, odkrywając komnaty zamku.

208
00:12:30,374 --> 00:12:34,094
To była gra 3D
z płynnością 70 klatek na sekundę,

209
00:12:34,170 --> 00:12:37,800
w pełnym kolorze
i, po raz pierwszy, z cyfrowym dźwiękiem.

210
00:12:38,758 --> 00:12:42,388
Ówczesne procesory pozwalały na tyle
i nic więcej.

211
00:12:42,720 --> 00:12:45,220
Wykorzystaliśmy technologię do jej granic.

212
00:12:45,306 --> 00:12:48,676
W ciągu zaledwie kilku lat
Romero i jego zespół

213
00:12:48,768 --> 00:12:52,228
stworzyli firmę,
która zmieniła komputer osobisty

214
00:12:52,313 --> 00:12:55,653
we wciągającą
i pełną akcji platformę do gier.

215
00:12:56,066 --> 00:12:59,816
Tak wyglądały podstawy
ich ostatecznego arcydzieła.

216
00:12:59,904 --> 00:13:01,614
W każdej naszej grze

217
00:13:01,697 --> 00:13:03,237
próbowaliśmy

218
00:13:03,324 --> 00:13:06,544
zrobić coś nowego, innego i lepszego.

219
00:13:06,619 --> 00:13:08,249
Tylko na tym nam zależało.

220
00:13:08,329 --> 00:13:11,419
Zaczęliśmy się zastanawiać,
co zrobić dalej.

221
00:13:11,916 --> 00:13:14,206
Chcieliśmy udoskonalić technologię,

222
00:13:14,293 --> 00:13:16,463
by gra wciągała jeszcze bardziej.

223
00:13:17,421 --> 00:13:20,261
Sporządziliśmy niezwykle ambitną
listę rzeczy,

224
00:13:20,341 --> 00:13:23,641
które miały się w niej pojawić.

225
00:13:24,845 --> 00:13:26,595
Chcieliśmy ciemnych barw…

226
00:13:26,680 --> 00:13:28,140
Żeby było straszniej.

227
00:13:28,808 --> 00:13:29,678
…szybkości…

228
00:13:29,767 --> 00:13:31,097
Dla realizmu.

229
00:13:31,185 --> 00:13:33,595
I najważniejsze: rozgrywki wieloosobowej.

230
00:13:33,687 --> 00:13:35,687
Po to, by grać z przyjaciółmi.

231
00:13:35,773 --> 00:13:37,823
To był nasz ostateczny cel.

232
00:13:38,234 --> 00:13:41,784
Możliwość gry z innymi
w sieci lub przez modem.

233
00:13:43,781 --> 00:13:44,871
Chwileczkę.

234
00:13:45,533 --> 00:13:46,533
Słyszycie?

235
00:13:47,243 --> 00:13:50,203
Jeśli w latach 90.
byliście odbiorcami gry Romero,

236
00:13:50,287 --> 00:13:54,827
to pamiętacie cudowny dźwięk
komputera łączącego się z internetem.

237
00:13:55,835 --> 00:13:59,415
W tamtych czasach podłączało się komputer
do linii naziemnej,

238
00:14:00,089 --> 00:14:01,379
wybierało się numer

239
00:14:03,551 --> 00:14:04,471
i czekało…

240
00:14:05,511 --> 00:14:06,801
czekało…

241
00:14:07,805 --> 00:14:08,885
i czekało.

242
00:14:09,390 --> 00:14:10,390
Witaj.

243
00:14:11,016 --> 00:14:12,886
A jeśli ktoś musiał zadzwonić,

244
00:14:13,686 --> 00:14:14,726
to cię wywalało.

245
00:14:14,812 --> 00:14:15,692
Do widzenia.

246
00:14:15,771 --> 00:14:17,771
Mamo, rozłącz się!

247
00:14:18,148 --> 00:14:20,988
To była nowość,
którą nie wszyscy rozumieli.

248
00:14:21,277 --> 00:14:25,237
Gdy nauczysz się łączyć z siecią,
wszędzie będziesz widział strony.

249
00:14:25,322 --> 00:14:28,202
Zróbmy coś fajnego. Pograjmy w grę!

250
00:14:28,284 --> 00:14:31,084
Poszukajmy jakiejś na stronie Yahooligans!

251
00:14:32,288 --> 00:14:35,618
Modemy pozwalały już
grać w gry wieloosobowe,

252
00:14:35,708 --> 00:14:39,548
ale nie były to szybkie gry sieciowe.

253
00:14:39,628 --> 00:14:42,298
W tamtych czasach
komputery połączone siecią

254
00:14:42,381 --> 00:14:45,431
pozwalały grać jedynie
w powolne, proste gry:

255
00:14:46,093 --> 00:14:47,143
w War

256
00:14:48,596 --> 00:14:49,676
albo w Golf.

257
00:14:49,763 --> 00:14:52,353
Gry strategiczne,
w które grało się na zmianę.

258
00:14:52,933 --> 00:14:54,313
To było ograniczające.

259
00:14:54,393 --> 00:14:56,273
Pomyślałem, że fajnie by było

260
00:14:56,979 --> 00:15:00,359
zagrać w grę akcji
z kimś przy innym komputerze,

261
00:15:00,441 --> 00:15:02,941
biegając i strzelając do siebie nawzajem.

262
00:15:03,527 --> 00:15:05,907
Carmack zabrał się do opracowywania

263
00:15:05,988 --> 00:15:08,118
zdalnej rozgrywki na żywo.

264
00:15:08,198 --> 00:15:11,238
A Tom Cruise wymyślił tytuł gry.

265
00:15:11,327 --> 00:15:12,997
W filmie Kolor pieniędzy

266
00:15:13,704 --> 00:15:18,794
Tom Cruise jest w klubie bilardowym
i ma zagrać z jakimś facetem.

267
00:15:18,959 --> 00:15:20,629
Przyniósł swój własny kij.

268
00:15:21,545 --> 00:15:23,755
Facet podchodzi i pyta go…

269
00:15:23,839 --> 00:15:25,129
Co tam masz?

270
00:15:25,883 --> 00:15:27,723
Tom Cruise patrzy w dół i mówi…

271
00:15:28,928 --> 00:15:29,888
Zagładę.

272
00:15:32,640 --> 00:15:34,560
To była wspaniała nazwa.

273
00:15:34,642 --> 00:15:36,312
Dobra, mały. Gramy.

274
00:15:36,393 --> 00:15:37,983
Tak, gramy.

275
00:15:38,479 --> 00:15:40,859
Nie napisawszy nawet linijki kodu,

276
00:15:40,940 --> 00:15:43,190
Romero przygotował komunikat prasowy.

277
00:15:43,943 --> 00:15:45,993
Wydaliśmy oświadczenie,

278
00:15:46,070 --> 00:15:48,490
w którym chwaliliśmy się, co szykujemy.

279
00:15:48,572 --> 00:15:51,282
To szaleństwo, nikt tak nie robi.

280
00:15:51,367 --> 00:15:53,617
Oświadczenie wydaje się razem z grą.

281
00:15:53,702 --> 00:15:56,622
A my nawet jej jeszcze nie zaczęliśmy.

282
00:15:56,705 --> 00:15:58,455
Nieważne. Tacy wtedy byliśmy.

283
00:15:58,874 --> 00:16:00,334
Co gorsza, napisaliśmy,

284
00:16:00,417 --> 00:16:04,797
że gra po wydaniu spowoduje
spadek produktywności na całym świecie.

285
00:16:04,880 --> 00:16:06,590
Tym samym ekipa Id

286
00:16:06,674 --> 00:16:11,144
nieumyślnie wyznaczyła sobie trudny termin
i wywołała mnóstwo szumu.

287
00:16:11,220 --> 00:16:14,220
A potem musieliśmy harować,
żeby się wyrobić.

288
00:16:14,306 --> 00:16:17,636
Romero czuł, że jego pomysł
zdobędzie rzeszę fanów.

289
00:16:18,936 --> 00:16:20,476
Tymczasem w Japonii

290
00:16:20,562 --> 00:16:24,072
Dylan pracował w tajemnicy
nad grą 3D dla Nintendo.

291
00:16:24,608 --> 00:16:27,188
Za zamkniętymi drzwiami
przygotowywał dowód

292
00:16:27,277 --> 00:16:30,277
na efektywność czipa Super FX.

293
00:16:30,698 --> 00:16:35,198
Pokazaliśmy im demo
z lotem w trójwymiarze

294
00:16:35,786 --> 00:16:37,446
i strzelaniem pociskami.

295
00:16:37,538 --> 00:16:39,208
To było całkiem niezłe demo.

296
00:16:39,748 --> 00:16:41,418
Ale nie wszyscy tak uważali.

297
00:16:42,626 --> 00:16:46,086
Miyamoto nie mógł ogarnąć
lotu we wszystkich kierunkach.

298
00:16:46,463 --> 00:16:49,303
Nie podobało mu się to,
że gracz musi myśleć

299
00:16:49,383 --> 00:16:51,683
o wszystkim, co dzieje się wokół.

300
00:16:52,928 --> 00:16:54,848
Powiedział nam:

301
00:16:54,930 --> 00:16:56,890
„Jedźcie do domu na święta,

302
00:16:56,974 --> 00:16:58,434
i wróćcie po Nowym Roku.

303
00:16:58,517 --> 00:17:00,767
Będziemy kontynuować prace,

304
00:17:00,853 --> 00:17:03,363
a ja poszukam rozwiązania problemu”.

305
00:17:10,154 --> 00:17:12,994
Gdy wróciliśmy po przerwie świątecznej,

306
00:17:13,615 --> 00:17:15,865
Miyamoto powiedział nam:

307
00:17:15,951 --> 00:17:18,701
„W Nowy Rok miałem świetny pomysł”.

308
00:17:20,956 --> 00:17:25,996
Każdego roku Japończycy
odbywają pielgrzymki do świątyń.

309
00:17:26,628 --> 00:17:27,958
Nazywają to Hatsumode.

310
00:17:29,298 --> 00:17:32,758
Miyamoto udał się
do świątyni Fushimi Inari,

311
00:17:32,843 --> 00:17:34,973
niedaleko siedziby Nintendo.

312
00:17:35,054 --> 00:17:40,064
Mają tam tysiące cynobrowych bram.

313
00:17:49,193 --> 00:17:52,033
Miyamoto przechodził przez nie
i pomyślał,

314
00:17:53,155 --> 00:17:55,695
że świetnie by się
przez takie przelatywało.

315
00:17:56,158 --> 00:18:00,248
To byłoby przyjemne
bez żadnego strzelania.

316
00:18:02,164 --> 00:18:03,964
A my na to: „Dobra.

317
00:18:04,041 --> 00:18:05,751
To całkiem ciekawy pomysł”.

318
00:18:07,461 --> 00:18:10,381
Miyamoto znalazł rozwiązanie
swojego problemu.

319
00:18:11,215 --> 00:18:15,175
Pozwalając graczowi przelatywać
przez bramy, mógł kontrolować akcję.

320
00:18:15,260 --> 00:18:18,390
Gracz nie musiał się martwić o to,
co było za nim.

321
00:18:18,972 --> 00:18:23,022
Stało się to podstawą
legendarnej gry Nintendo.

322
00:18:23,602 --> 00:18:26,982
Co ciekawe,
w nazwie świątyni Fushimi Inari

323
00:18:27,064 --> 00:18:29,074
słowo „inari” oznacza lisa.

324
00:18:29,608 --> 00:18:33,238
Właśnie tak narodził się Star Fox.

325
00:18:33,946 --> 00:18:37,366
Wszystko zaczęło się od tamtego spaceru.

326
00:18:42,037 --> 00:18:44,707
Ale sam spacer po świątyni to za mało,

327
00:18:44,790 --> 00:18:47,500
jak na stworzenie przełomowej grafiki.

328
00:18:47,584 --> 00:18:51,174
Dylan ściągnął więc kumpla,
Gilesa Goddarda.

329
00:18:51,255 --> 00:18:53,835
Jestem Giles Goddard,
programista Star Fox.

330
00:18:54,258 --> 00:18:57,468
Giles był jednym z moich pierwszych
kolegów z Argonaut.

331
00:18:57,553 --> 00:19:00,813
Facet ma dość… ironiczne usposobienie.

332
00:19:00,889 --> 00:19:02,389
Dylan jest bardzo ambitny.

333
00:19:02,474 --> 00:19:03,984
- Jest zabawny.
- Uparty.

334
00:19:04,059 --> 00:19:06,399
Naprawdę… niezwykły.

335
00:19:06,478 --> 00:19:07,348
Kłóciliśmy się.

336
00:19:08,355 --> 00:19:12,065
Ten dynamiczny duet
był gotowy na podbój Kioto.

337
00:19:16,613 --> 00:19:19,993
Dwadzieścia lat temu
Japonia była zupełnie innym miejscem.

338
00:19:20,075 --> 00:19:23,905
Było tam mało zagranicznych turystów
i w ogóle obcokrajowców.

339
00:19:24,538 --> 00:19:27,878
To było przerażające, ale i zabawne.
Mieliśmy po 18 lat.

340
00:19:28,292 --> 00:19:32,342
Przylecieliśmy z Londynu pierwszą klasą.

341
00:19:32,796 --> 00:19:34,166
Wszystko nam opłacili.

342
00:19:35,174 --> 00:19:37,634
Czuliśmy się jak gwiazdy rocka.

343
00:19:38,886 --> 00:19:43,136
Dwóch gości w Kioto, wszystko opłacone.
Co może pójść nie tak?

344
00:19:43,223 --> 00:19:45,023
Widzisz znak? Wciąż zepsuty.

345
00:19:45,851 --> 00:19:47,191
Bar Backgammon.

346
00:19:47,269 --> 00:19:50,939
Zapuszczony, surowy, brudny
i całkiem odjazdowy.

347
00:19:52,232 --> 00:19:55,322
Pamiętasz czasy,
gdy machało się do obcokrajowców?

348
00:19:55,402 --> 00:19:56,822
Jakieś 25 lat temu.

349
00:19:56,904 --> 00:20:00,244
Nosiliśmy w kieszeniach
małe, białe słowniki.

350
00:20:00,908 --> 00:20:02,828
Zabieraliśmy je do barów,

351
00:20:02,910 --> 00:20:05,250
żeby dogadać się z ludźmi.

352
00:20:07,664 --> 00:20:09,374
- Dużo się piło.
- Zdrówko!

353
00:20:10,209 --> 00:20:11,209
Do dna.

354
00:20:11,293 --> 00:20:13,923
Nasz japoński był coraz lepszy.

355
00:20:16,506 --> 00:20:17,586
Pozornie.

356
00:20:18,425 --> 00:20:21,005
Gdy Dylan i Giles
wzięli się już do roboty,

357
00:20:21,803 --> 00:20:25,433
odkryli, że w biurze
będą dosłownie ludźmi z zewnątrz.

358
00:20:26,683 --> 00:20:30,193
Nikt spoza Nintendo
nie pracował w ich budynku.

359
00:20:31,021 --> 00:20:33,321
Zrobili dla nas osobne biuro.

360
00:20:33,398 --> 00:20:36,238
Siedzieliśmy tam sami, odosobnieni.

361
00:20:36,735 --> 00:20:40,025
A jedynym miejscem w budynku,
gdzie Miyamoto mógł palić,

362
00:20:40,113 --> 00:20:42,123
był nasz pokój.

363
00:20:44,576 --> 00:20:46,826
Palił za naszymi plecami.

364
00:20:47,663 --> 00:20:50,963
Programujemy sobie,
a on nagle znowu się pojawia.

365
00:20:52,501 --> 00:20:56,051
Próbujemy wdrożyć coś ciekawego,

366
00:20:56,171 --> 00:20:59,881
a on zaczyna mówić o drzewach.

367
00:20:59,967 --> 00:21:01,967
O czymś zupełnie bez związku.

368
00:21:05,013 --> 00:21:07,223
Ale po jakimś czasie zrozumieliśmy,

369
00:21:07,307 --> 00:21:11,097
że właśnie dlatego jest takim geniuszem.

370
00:21:11,186 --> 00:21:15,016
Jego mózg myśli o wielu rzeczach
w tym samym czasie.

371
00:21:15,691 --> 00:21:19,951
Jednym z problemów Star Foxa,
nad którym skupiał się Miyamoto,

372
00:21:20,028 --> 00:21:22,278
był widok z kamery.

373
00:21:24,324 --> 00:21:27,244
W dwuwymiarowej grze
ruchy kamery są proste.

374
00:21:27,869 --> 00:21:30,539
Obraz porusza się razem z postacią.

375
00:21:30,622 --> 00:21:32,672
W prawo, w lewo i tak dalej.

376
00:21:33,000 --> 00:21:35,880
Ale w trójwymiarze sprawy się komplikują.

377
00:21:37,379 --> 00:21:40,879
To była najważniejsza cecha 3D,
możliwość poruszania kamerą.

378
00:21:41,341 --> 00:21:44,391
Miyamoto miał to rozgryźć.

379
00:21:45,554 --> 00:21:47,394
Gdyby kamera była za Arwingiem,

380
00:21:47,472 --> 00:21:49,222
nie czułbyś, że skręcasz.

381
00:21:49,308 --> 00:21:52,348
Gdyby była nieruchoma,
ruchu byłoby za dużo.

382
00:21:54,521 --> 00:21:58,111
Między ruchami kamery i statku
musi być opóźnienie.

383
00:21:58,191 --> 00:22:00,191
Inaczej czujesz, że nie skręcasz.

384
00:22:01,153 --> 00:22:03,363
Ale jeśli przesadzisz,

385
00:22:03,447 --> 00:22:06,527
gracz widzi za dużo ruchu

386
00:22:06,616 --> 00:22:08,406
i czuje się zdezorientowany.

387
00:22:10,287 --> 00:22:14,167
Chodzi o równowagę pomiędzy
fajnym wyglądem i grywalnością.

388
00:22:19,421 --> 00:22:21,591
Programowanie Star Foxa trwało.

389
00:22:22,132 --> 00:22:23,182
Statki latały.

390
00:22:23,258 --> 00:22:24,928
Lasery laserowały.

391
00:22:25,010 --> 00:22:26,350
Wszystko się układało.

392
00:22:26,428 --> 00:22:29,428
A potem zaangażował się dział sztuki.

393
00:22:31,350 --> 00:22:34,440
Przez długi czas mieliśmy oldschoolową grę

394
00:22:34,519 --> 00:22:40,939
w stylu Gwiezdnych Wojen,
surową, bez żadnych ludzi.

395
00:22:41,485 --> 00:22:45,315
Ale Nintendo słynęło z uroczych postaci
dla graczy w każdym wieku,

396
00:22:45,739 --> 00:22:48,489
a świątynia, którą Miyamoto tak kochał,

397
00:22:49,034 --> 00:22:51,544
była poświęcona lisowi.

398
00:22:53,830 --> 00:22:56,210
Nagle artyści z Nintendo zaczęli rysować

399
00:22:56,291 --> 00:22:58,671
urocze projekty postaci,

400
00:22:58,752 --> 00:23:01,092
puchate zwierzątka i tak dalej.

401
00:23:01,254 --> 00:23:03,474
Szczerze? Wyglądały dość kijowo.

402
00:23:07,719 --> 00:23:09,759
To było dość dziwne.

403
00:23:09,846 --> 00:23:13,726
„Zwierzęta za sterami statków kosmicznych?
Co tu się dzieje?”.

404
00:23:14,226 --> 00:23:18,016
Ale jeśli Miyamoto nas czegoś nauczył,

405
00:23:18,105 --> 00:23:20,725
to tego, żeby zawsze
patrzeć na całokształt.

406
00:23:20,816 --> 00:23:22,646
Zawsze można zrobić to fajniej.

407
00:23:23,860 --> 00:23:26,860
Miyamoto nie przybiera tylko
punktu widzenia gracza.

408
00:23:26,947 --> 00:23:30,197
Stara się zaprojektować
całe doświadczenie.

409
00:23:30,700 --> 00:23:33,160
To była dobra lekcja dla nas wszystkich.

410
00:23:40,252 --> 00:23:41,802
W końcu się przekonaliśmy.

411
00:23:44,548 --> 00:23:47,968
Nie wiedzieliśmy, że wszystko
będzie tak do siebie pasować.

412
00:23:49,928 --> 00:23:53,178
Gra miała naprawdę wszystko.

413
00:23:55,934 --> 00:23:59,774
Ruchy kamery, słodkie zwierzątka, bramy.

414
00:24:00,397 --> 00:24:03,937
To połączenie przyniosło
kolejną klasyczną grę Nintendo,

415
00:24:04,025 --> 00:24:05,355
tyle że w 3D.

416
00:24:06,736 --> 00:24:09,066
Fox McCloud mógł przekazywać kolegom,

417
00:24:09,156 --> 00:24:12,406
Peppy’emu Hare, Falco Lombardiemu
i Slippy’emu Toadowi,

418
00:24:12,492 --> 00:24:16,462
cele misji,
co czyniło grę bardziej wciągającą.

419
00:24:16,538 --> 00:24:20,078
Wyjątkowe w Star Fox było to,
że gra powstała na konsolę.

420
00:24:20,167 --> 00:24:23,837
Wcześniej nie stworzono
żadnej gry 3D na konsole.

421
00:24:26,548 --> 00:24:30,888
Pierwsza i jedyna gra
zasilana czipem Super FX.

422
00:24:30,969 --> 00:24:34,009
Połączenie programistycznego talentu
Dylana i Gilesa

423
00:24:34,097 --> 00:24:36,307
i magii projektowej Nintendo zadziałało.

424
00:24:36,683 --> 00:24:39,603
Nintendo sprzedało
ponad cztery miliony kopii gry

425
00:24:39,686 --> 00:24:42,936
i na dobre zadomowiło się w świecie 3D.

426
00:24:43,023 --> 00:24:45,863
Tylko na Super Nintendo
Entertainment System.

427
00:24:51,031 --> 00:24:54,701
Ale trójwymiar wkrótce już nie wystarczył.

428
00:24:55,577 --> 00:24:58,827
W Stanach Zjednoczonych
inna grupa młodych buntowników

429
00:24:58,914 --> 00:25:04,714
jeszcze dalej popchnęła ideę
perspektywy pierwszoosobowej.

430
00:25:05,962 --> 00:25:07,802
Po wydaniu oświadczenia

431
00:25:07,881 --> 00:25:10,431
wiedzieliśmy, że Doom będzie sporym hitem,

432
00:25:10,926 --> 00:25:15,506
bo ludzie wydzwaniali do biura
i pytali, kiedy się ukaże.

433
00:25:16,223 --> 00:25:17,313
Gdzie jest Doom?

434
00:25:18,016 --> 00:25:19,306
Czy Doom już wyszedł?

435
00:25:19,392 --> 00:25:20,562
Co to jest Doom?

436
00:25:20,644 --> 00:25:23,774
Ludzie byli podekscytowani.
To było szaleństwo.

437
00:25:24,189 --> 00:25:26,189
Komunikat Romero obiecał graczom,

438
00:25:26,274 --> 00:25:29,444
że „będą brodzić w trupim świecie”
przed końcem roku.

439
00:25:29,861 --> 00:25:32,161
Teraz wystarczyło już tylko…

440
00:25:33,532 --> 00:25:34,872
stworzyć samą grę.

441
00:25:34,950 --> 00:25:39,660
Doom była dziełem niewielkiego,
pięcioosobowego zespołu.

442
00:25:40,914 --> 00:25:42,334
Mieliśmy mnóstwo pracy.

443
00:25:42,874 --> 00:25:44,044
Czym jest Doom?

444
00:25:44,125 --> 00:25:47,375
Nasz pierwszy poważny pomysł

445
00:25:47,462 --> 00:25:51,472
dotyczył walki z inwazją demonów…
w jakimś miejscu.

446
00:25:52,133 --> 00:25:56,893
To moje szkice, kilka pomysłów na poziomy.

447
00:25:57,639 --> 00:25:59,979
Krew ściekająca po ścianach,

448
00:26:00,058 --> 00:26:03,768
organiczne ściany w piekle…

449
00:26:03,853 --> 00:26:05,733
To byłoby do zrobienia.

450
00:26:06,565 --> 00:26:07,435
A to…

451
00:26:07,816 --> 00:26:09,566
są moje ulubione strony.

452
00:26:09,651 --> 00:26:12,201
Wczesne szkice demonów.

453
00:26:13,780 --> 00:26:15,700
Wyjątkowo oryginalne pomysły.

454
00:26:15,782 --> 00:26:17,122
Niektóre dość zabawne.

455
00:26:17,200 --> 00:26:19,790
Co to ma być?

456
00:26:20,829 --> 00:26:23,369
Gdyby demony wyglądały tak w grze,

457
00:26:24,541 --> 00:26:26,501
historia potoczyłaby się inaczej.

458
00:26:28,044 --> 00:26:29,844
W końcu zdecydowaliśmy,

459
00:26:30,255 --> 00:26:33,585
że bohaterem będzie
kosmiczny żołnierz z przyszłości.

460
00:26:33,675 --> 00:26:37,215
W wyniku nieudanego eksperymentu
w bazie zjawiają się demony.

461
00:26:37,637 --> 00:26:41,727
Ale fabuła była tylko tłem
dla cyfrowych demonów,

462
00:26:41,808 --> 00:26:43,728
eksplodujących kawałków mięcha

463
00:26:44,144 --> 00:26:46,314
i szalonej broni.

464
00:26:47,397 --> 00:26:49,607
Chcieliśmy tradycyjnej broni,

465
00:26:49,691 --> 00:26:51,741
która spodobałaby się graczom.

466
00:26:51,818 --> 00:26:55,068
Strzelby, piły łańcuchowe…

467
00:26:55,905 --> 00:26:57,565
Każdy chce przeciąć demona!

468
00:26:57,657 --> 00:27:00,907
Jest też goła pięść,
do lania demonów po pyskach.

469
00:27:01,453 --> 00:27:04,003
Dodaliśmy też kosmiczną broń,

470
00:27:04,080 --> 00:27:05,290
żeby było ciekawiej.

471
00:27:05,373 --> 00:27:07,213
Stąd działko plazmowe.

472
00:27:07,792 --> 00:27:10,302
Chcieliśmy też
strzelać do demonów rakietami.

473
00:27:11,838 --> 00:27:13,338
To było ekstra.

474
00:27:13,715 --> 00:27:16,465
Była też KWB.

475
00:27:16,926 --> 00:27:19,796
"W", czyli „wielka”, „B”, czyli „broń”.

476
00:27:20,430 --> 00:27:21,680
Reszty się domyślcie.

477
00:27:22,474 --> 00:27:24,734
KWB była najlepsza.

478
00:27:24,809 --> 00:27:28,649
Gdy ją zdobyłeś i zdołałeś naładować,

479
00:27:28,730 --> 00:27:30,320
mogłeś zniszczyć wszystko.

480
00:27:31,358 --> 00:27:32,858
Jesienią 1993 roku

481
00:27:32,942 --> 00:27:35,572
Romero i jego zespół
zbliżali się do finiszu.

482
00:27:35,987 --> 00:27:37,317
Carmack wiedział już,

483
00:27:37,405 --> 00:27:40,115
jak pozwolić graczom na walkę w sieci,

484
00:27:40,200 --> 00:27:41,580
w trybie wieloosobowym.

485
00:27:41,660 --> 00:27:44,750
Gdy Carmack uruchomił grę
na dwóch komputerach,

486
00:27:44,829 --> 00:27:47,619
gdy strzelał z jednego,
a druga postać obrywała…

487
00:27:47,707 --> 00:27:50,037
Wtedy wiedzieliśmy, że to mamy.

488
00:27:50,502 --> 00:27:55,172
Zgadza się. Strategia w Doomie
zmieniłaby się w trybie dla wielu graczy.

489
00:27:56,216 --> 00:27:57,966
Zamiast walczyć z demonami,

490
00:27:58,051 --> 00:28:00,761
mogłeś walczyć z przyjaciółmi.

491
00:28:01,096 --> 00:28:03,136
Gdy dochodzi kolejny gracz,

492
00:28:03,223 --> 00:28:05,523
rozgrywka wygląda zupełnie inaczej.

493
00:28:06,601 --> 00:28:08,981
Ludzie grają inaczej niż SI.

494
00:28:09,479 --> 00:28:11,269
Wabią cię,

495
00:28:11,356 --> 00:28:12,476
ukrywają się…

496
00:28:12,565 --> 00:28:16,435
Granie z kimś innym to prawdziwe wyzwanie.

497
00:28:17,987 --> 00:28:20,117
Gdy zobaczyłem strzelające postacie,

498
00:28:20,198 --> 00:28:22,368
zastanawiałem się, jak to nazwać.

499
00:28:23,076 --> 00:28:24,536
To jak walka w klatce.

500
00:28:24,869 --> 00:28:27,869
Tyle że w kółko zabijasz tę samą osobę.

501
00:28:29,290 --> 00:28:31,130
To jak mecz śmierci.

502
00:28:31,209 --> 00:28:34,629
„Deathmatch brzmi super.
Chyba tak to nazwę”.

503
00:28:35,130 --> 00:28:37,670
Romero wiedział, że gra będzie czadowa,

504
00:28:38,091 --> 00:28:40,761
ale chciał mieć pewność,
że gracze się wkręcą.

505
00:28:40,844 --> 00:28:44,474
Dlatego on i jego zespół
dali im darmową próbkę.

506
00:28:44,556 --> 00:28:49,386
Gry w wersji shareware
dzieliło się na trzy części.

507
00:28:49,853 --> 00:28:53,443
Pierwsza jest w pełni darmowa,
możesz ją pobrać.

508
00:28:53,523 --> 00:28:55,113
Ale jeśli chcesz więcej,

509
00:28:55,191 --> 00:28:58,611
musisz zamówić pozostałe części
na dyskietkach.

510
00:28:59,404 --> 00:29:02,494
Wtedy był to
rewolucyjny pomysł marketingowy

511
00:29:02,574 --> 00:29:03,914
i naprawdę zadziałał.

512
00:29:04,534 --> 00:29:07,834
Wiedzieliśmy, że ostatecznie
i tak zarobimy,

513
00:29:07,912 --> 00:29:10,582
bo zrobiliśmy najlepszą grę na świecie.

514
00:29:10,665 --> 00:29:12,455
A skoro tak,

515
00:29:12,542 --> 00:29:14,842
to ludzie na pewno kupią całość.

516
00:29:14,919 --> 00:29:17,299
Będą chcieli wszystkie trzy części,

517
00:29:17,380 --> 00:29:21,430
bo pierwsze dziewięć poziomów
w końcu im się znudzi.

518
00:29:21,509 --> 00:29:23,219
Chcesz resztę opowieści.

519
00:29:24,137 --> 00:29:26,637
W końcu, gdy gra miała wyjść,

520
00:29:27,015 --> 00:29:30,435
serwer był pełen ludzi,
którzy na nią czekali.

521
00:29:30,518 --> 00:29:33,148
Myślałem: „O Boże, tak!”.

522
00:29:34,063 --> 00:29:37,823
Oto co dzieciaki
w salach komputerowych w całym kraju

523
00:29:37,901 --> 00:29:42,611
robiły o północy 10 grudnia 1993 roku:

524
00:29:43,156 --> 00:29:47,736
czekały na pobranie
pierwszego rozdziału Doom.

525
00:29:50,205 --> 00:29:52,615
Wszyscy zaczęli pobieranie jednocześnie,

526
00:29:53,500 --> 00:29:55,040
więc serwer padł.

527
00:29:57,837 --> 00:30:01,417
Przywrócili go,
a ludzie znowu się połączyli.

528
00:30:01,883 --> 00:30:03,843
Znowu to samo, wszystko padło.

529
00:30:03,927 --> 00:30:04,967
Ale potem

530
00:30:05,553 --> 00:30:08,933
ludzie zaczęli kopiować pliki
na serwery na całym świecie,

531
00:30:09,015 --> 00:30:10,515
dzieląc się ze sobą.

532
00:30:10,600 --> 00:30:12,390
A potem wszyscy zaczęli grać.

533
00:30:14,354 --> 00:30:18,234
Wieloosobowe gry online
stały się czymś naprawdę wielkim.

534
00:30:18,316 --> 00:30:21,686
Deathmatch i rozgrywka online
wszystko zmieniły.

535
00:30:24,155 --> 00:30:27,115
Gracze komunikowali się,
łącząc się przez sieć.

536
00:30:28,076 --> 00:30:30,536
Zanurzali się w nowym świecie,

537
00:30:31,246 --> 00:30:32,576
tym razem wspólnie.

538
00:30:32,664 --> 00:30:35,754
Po raz pierwszy mogliśmy zagrać
w szybką grę 3D

539
00:30:36,626 --> 00:30:38,586
i rozwalać w niej kumpli.

540
00:30:38,670 --> 00:30:39,670
Niech to szlag!

541
00:30:40,588 --> 00:30:43,048
Gra w trybie Deathmatch to sama radocha.

542
00:30:43,716 --> 00:30:46,846
Dzięki niej wszyscy
zapragnęli tworzyć gry.

543
00:30:46,928 --> 00:30:52,348
A potem panowie z Id
wręczyli graczom klucze do ich królestwa.

544
00:30:52,433 --> 00:30:54,063
Otworzyliśmy kod źródłowy.

545
00:30:54,143 --> 00:30:56,103
Opublikowaliśmy informacje o tym,

546
00:30:56,354 --> 00:30:58,234
jak powstawały poziomy.

547
00:30:58,773 --> 00:31:00,983
Doom został otwarty na modding.

548
00:31:01,067 --> 00:31:04,777
Bardziej obyci gracze
mogli zastępować postacie,

549
00:31:04,863 --> 00:31:06,573
efekty dźwiękowe, tekstury

550
00:31:06,656 --> 00:31:09,406
i wszystko inne własnymi dziełami.

551
00:31:09,492 --> 00:31:12,292
Ludzie zaczęli tworzyć
nową grafikę, nową broń

552
00:31:12,704 --> 00:31:14,124
i nowe dźwięki.

553
00:31:15,665 --> 00:31:18,585
Wszystko, co widzisz w grze,
można zmienić.

554
00:31:19,460 --> 00:31:22,710
Ale grę modyfikować mogli tylko ci,
co ją kupili.

555
00:31:24,007 --> 00:31:27,717
Shareware’owa wersja gry
nie pozwalała na wprowadzanie zmian.

556
00:31:28,553 --> 00:31:33,103
W ten sposób zmusiliśmy ludzi do zakupu.

557
00:31:34,350 --> 00:31:35,230
Rzecz w tym,

558
00:31:35,894 --> 00:31:37,904
że gracze też chcą tworzyć.

559
00:31:37,979 --> 00:31:41,899
A łatwiej coś przerobić,
niż stworzyć od zera.

560
00:31:41,983 --> 00:31:43,613
Modyfikując grę,

561
00:31:43,693 --> 00:31:46,743
gracze mogą zakosztować
procesu jej tworzenia

562
00:31:46,821 --> 00:31:49,241
i dopasować ją do siebie.

563
00:31:49,324 --> 00:31:53,494
Doom został oddany w ręce graczy,
a ci umieszaczli w grze część siebie.

564
00:31:53,578 --> 00:31:55,748
Gra będzie żyć wiecznie.

565
00:32:00,752 --> 00:32:05,092
W pewnym sensie historia Romero
to historia całej branży gier wideo.

566
00:32:07,759 --> 00:32:12,969
Każda nowa gra powstawała
na fundamentach istniejących już tytułów.

567
00:32:13,056 --> 00:32:16,846
Dlatego też trudno przypomnieć sobie
skromne początki tego,

568
00:32:16,935 --> 00:32:20,935
co miało się stać wartym miliardy
rozrywkowym gigantem.

569
00:32:21,856 --> 00:32:24,026
Ale jest człowiek, który je pamięta.

570
00:32:24,525 --> 00:32:25,525
Ten człowiek,

571
00:32:25,610 --> 00:32:29,320
ojciec chrzestny gier wideo,
Nolan Bushnell.

572
00:32:30,114 --> 00:32:33,494
Uważam, że wielką satysfakcję daje…

573
00:32:34,452 --> 00:32:35,542
bycie…

574
00:32:36,162 --> 00:32:38,002
absolutnie najlepszym

575
00:32:38,831 --> 00:32:40,381
we wszystkim, co się robi.

576
00:32:40,792 --> 00:32:47,052
W 1964 roku Bushnell wpadł na pomysł,
z którego wykiełkowała nowa branża.

577
00:32:47,131 --> 00:32:50,261
Byłem na studiach,
gdy jeden z kolegów z bractwa

578
00:32:51,010 --> 00:32:52,350
powiedział mi:

579
00:32:53,429 --> 00:32:56,099
„Spotkajmy się o północy
w budynku inżynierii.

580
00:32:56,182 --> 00:32:57,732
Pokażę ci coś ekstra”.

581
00:32:58,977 --> 00:33:00,187
A ja na to: „Co?”.

582
00:33:01,854 --> 00:33:04,694
Byłem ciekawski z natury,
więc tam poszedłem.

583
00:33:05,942 --> 00:33:10,202
Kolega rozwalił zamek
w drzwiach sali komputerowej,

584
00:33:12,490 --> 00:33:13,990
weszliśmy do środka

585
00:33:15,618 --> 00:33:18,448
i przez resztę wieczoru
graliśmy w Spacewar!.

586
00:33:20,456 --> 00:33:21,866
Byłem oczarowany.

587
00:33:22,667 --> 00:33:25,957
Bushnell jeszcze nigdy
nie widział czegoś takiego.

588
00:33:26,045 --> 00:33:30,295
Grę dwa lata wcześniej
stworzyła grupka dzieciaków z MIT,

589
00:33:30,383 --> 00:33:32,723
członków klubu modelarzy kolejowych.

590
00:33:33,636 --> 00:33:35,466
Byli to pierwsi hakerzy.

591
00:33:35,888 --> 00:33:38,058
Sami wymyślili ten termin.

592
00:33:38,766 --> 00:33:41,686
Dla zabawy zmienili komputer

593
00:33:41,769 --> 00:33:43,519
w zupełnie nowy wynalazek:

594
00:33:44,397 --> 00:33:45,477
grę wideo.

595
00:33:46,649 --> 00:33:50,189
Latałeś sobie i strzelałeś pociskami.

596
00:33:50,278 --> 00:33:52,278
Ruszałeś, wciskając guzik.

597
00:33:52,572 --> 00:33:57,792
Żeby zwolnić, trzeba było odwrócić ciąg,

598
00:33:57,869 --> 00:34:00,789
zgodnie z pierwszą
zasadą dynamiki Newtona.

599
00:34:01,748 --> 00:34:02,998
Świetna zabawa.

600
00:34:03,082 --> 00:34:06,592
Spacewar! była sekretnym hitem
na każdym kampusie

601
00:34:06,669 --> 00:34:08,629
posiadającym odpowiedni komputer.

602
00:34:08,880 --> 00:34:13,680
Wiedziałem, że gdyby dało się tam
wrzucać monety, tobym na tym zarobił.

603
00:34:16,137 --> 00:34:20,727
Bushnell wiedział, że gry wideo
nie były tylko dla komputerowych maniaków.

604
00:34:21,225 --> 00:34:22,975
Były dla wszystkich.

605
00:34:23,061 --> 00:34:27,521
Dlatego założył swoją firmę, Atari, i…

606
00:34:27,607 --> 00:34:29,187
Tak się zaczęło.

607
00:34:30,193 --> 00:34:32,823
Był pierwszym z wielu wizjonerów…

608
00:34:33,571 --> 00:34:36,031
którzy pokazali nam nowy rodzaj rozrywki…

609
00:34:36,741 --> 00:34:39,291
Chcieliśmy stworzyć zupełnie nowy świat.

610
00:34:39,368 --> 00:34:41,498
Gdy zaczniesz, nie możesz przestać.

611
00:34:42,205 --> 00:34:44,205
…nie bali się ponosić porażek…

612
00:34:44,290 --> 00:34:46,420
Zrobiłem wszystko, co mogłem.

613
00:34:46,501 --> 00:34:48,921
Szukałem wyzwania i je znalazłem.

614
00:34:49,796 --> 00:34:51,626
…i walczyli o swoje miejsce.

615
00:34:52,006 --> 00:34:55,256
Niebiali muszą usprawiedliwiać
swoją obecność.

616
00:34:55,343 --> 00:34:58,183
A gry wideo niwelują różnice fizyczne.

617
00:34:58,554 --> 00:35:01,024
Ludzi napędzanych wyobraźnią…

618
00:35:01,099 --> 00:35:05,689
Czułam, że muszę to zrobić,
i pytałam siebie dlaczego.

619
00:35:06,521 --> 00:35:08,651
…i nie przyjmowali odmowy.

620
00:35:09,524 --> 00:35:12,944
To, co wtedy robiliśmy,
wyprzedzało swoje czasy,

621
00:35:13,402 --> 00:35:15,032
ale one właśnie nadeszły.

622
00:35:15,113 --> 00:35:15,953
Zaczynamy!

623
00:35:31,129 --> 00:35:34,759
Tworzyli w niesamowitych czasach,
które zdefiniowały gry

624
00:35:34,841 --> 00:35:38,891
jako miejsca, w których można ukryć się
przed światem, zostać kimś innym

625
00:35:38,970 --> 00:35:40,810
i odwiedzać odległe krainy.

626
00:35:40,888 --> 00:35:42,718
Ale przede wszystkim pokazały,

627
00:35:42,807 --> 00:35:46,637
że każdy gracz sam może być twórcą.

628
00:35:46,727 --> 00:35:49,517
Teraz, gdy technologia
potrafi zacierać granice

629
00:35:49,605 --> 00:35:51,605
między fantazją a rzeczywistością,

630
00:35:51,691 --> 00:35:52,571
pytanie brzmi:

631
00:35:53,568 --> 00:35:55,188
Co będzie dalej?

632
00:36:58,299 --> 00:37:01,719
Napisy: Aleksandra Basińska