1
00:00:30,360 --> 00:00:35,720
herrezen uit ruïnes
2
00:00:35,800 --> 00:00:40,920
en de toekomst toegekeerd
3
00:00:41,000 --> 00:00:45,720
laat ons jouw ten goede dienen
4
00:00:45,800 --> 00:00:51,600
Duitsland, ons enige vaderland
5
00:00:51,680 --> 00:00:56,240
oude nood moeten wij bedwingen
6
00:00:56,320 --> 00:01:00,760
en gezamenlijk lukt ons dat
7
00:01:00,840 --> 00:01:05,880
want het moet ons toch lukken
8
00:01:05,960 --> 00:01:10,480
dat de zon mooier dan ooit
9
00:01:10,560 --> 00:01:15,000
over Duitsland straalt
10
00:01:15,080 --> 00:01:22,000
over Duitsland straalt
11
00:01:34,240 --> 00:01:36,320
STASI-ROTZAKKEN
SED-PDS VERGIF
12
00:01:36,920 --> 00:01:42,000
Stasi, eruit.
13
00:01:53,600 --> 00:01:58,440
We waren echt overtuigd dat het onmogelijk
was dat de DDR ten onder zou gaan.
14
00:02:05,200 --> 00:02:08,000
Dat het ook maar zo ver zou kunnen komen.
15
00:02:08,640 --> 00:02:10,480
Maar toen heb ik het zelf gezien.
16
00:02:37,640 --> 00:02:39,360
Volgens de media…
17
00:02:39,440 --> 00:02:44,440
…was de moord op hoofd van de Treuhand
Rohwedder het werk van de RAF.
18
00:02:45,960 --> 00:02:49,480
Maar gezien de uitvoering,
de veronderstelde planning…
19
00:02:49,560 --> 00:02:52,280
…en de ideologische achtergrond
klopt dat niet.
20
00:02:53,600 --> 00:02:56,120
Uit de aanwijzingen spreekt veel eerder…
21
00:02:56,200 --> 00:02:59,920
…dat de moorden door de
net als voorheen functionerende netwerken…
22
00:03:00,000 --> 00:03:03,840
…van het Oost-Duitse ministerie
voor Staatsveiligheid ofwel de Stasi…
23
00:03:03,920 --> 00:03:06,200
…werden gepland en uitgevoerd.
24
00:03:35,240 --> 00:03:37,720
In de zaak-Rohwedder zie ik maar één ding:
25
00:03:38,200 --> 00:03:43,200
Ik zie dat die werd uitgevoerd
door ontevreden burgers…
26
00:03:43,280 --> 00:03:47,840
…van de voormalige DDR.
Daar ben ik rotsvast van overtuigd.
27
00:03:53,680 --> 00:03:58,560
Deze mensen moeten een uitstekende
militaire training hebben gehad…
28
00:03:58,640 --> 00:04:01,880
…waaronder ook
training als scherpschutter.
29
00:04:12,560 --> 00:04:16,600
Ik zie dit als een aanslag uit wraak.
30
00:04:20,120 --> 00:04:22,400
Is dit mogelijk of zeer onwaarschijnlijk?
31
00:04:22,480 --> 00:04:26,600
Als het op de Stasi aankomt,
is geen kwaad onmogelijk.
32
00:04:43,840 --> 00:04:45,600
EEN NETFLIX ORIGINAL-DOCUMENTAIRESERIE
33
00:04:47,400 --> 00:04:49,280
Het Duitse Rijk.
34
00:04:49,800 --> 00:04:51,960
Niemand is van plan een muur te bouwen.
35
00:04:52,040 --> 00:04:54,680
West- en Oost-Duitsland:
een verdeeld land.
36
00:04:54,760 --> 00:05:01,680
eendracht en recht en vrijheid…
37
00:05:01,760 --> 00:05:02,920
Rote Armee Fraktion.
38
00:05:03,000 --> 00:05:05,560
…krankzinnige aanvallen
door barbaarse terroristen.
39
00:05:05,640 --> 00:05:08,320
…vaderland
40
00:05:08,960 --> 00:05:12,560
herrezen uit ruïnes
41
00:05:12,640 --> 00:05:14,000
Sloop deze muur.
42
00:05:14,680 --> 00:05:16,800
Ons vaderland, herenigd.
43
00:05:18,280 --> 00:05:25,080
bloei, Duits vaderland
44
00:05:28,880 --> 00:05:32,960
BEZETTER
45
00:05:33,720 --> 00:05:36,200
Meneer Rohwedder is vermoord.
Wat vindt u daarvan?
46
00:05:36,280 --> 00:05:38,760
Is dat zo? Dat had ik nog niet gehoord.
47
00:05:40,040 --> 00:05:42,400
Ik heb nog niet naar 't nieuws geluisterd.
48
00:05:42,480 --> 00:05:46,360
Wist u het niet?
Hij was de baas van de Treuhand. Hebt u…
49
00:05:46,440 --> 00:05:47,560
Ach ja.
50
00:05:47,640 --> 00:05:49,680
Ze hadden vast hun redenen.
51
00:05:50,560 --> 00:05:52,120
Moet ik heel eerlijk zeggen.
52
00:05:52,200 --> 00:05:55,920
En als ik de kans kreeg,
zou ik er nog heel wat meer omleggen.
53
00:05:56,000 --> 00:05:58,560
We zijn nog nooit zo genaaid als nu.
54
00:05:59,080 --> 00:06:01,920
Misschien had de West-Duitse regering
eerder moeten inzien…
55
00:06:02,000 --> 00:06:04,520
…dat ze zo geen beleid kunnen voeren.
56
00:06:04,600 --> 00:06:07,720
Misschien snappen ze nu
dat de vijf nieuwe Bundesländer…
57
00:06:07,800 --> 00:06:12,800
…een bom zijn die op ontploffen staat.
Er stond iets te gebeuren, dat zag je zo.
58
00:06:13,760 --> 00:06:17,280
Of dat nou echt is gedaan
door de terroristen van de RAF…
59
00:06:17,360 --> 00:06:22,360
…zoals ze op het nieuws beweren,
dat betwijfel ik eerlijk gezegd.
60
00:06:22,440 --> 00:06:26,680
Ik weet het niet, het hadden
mensen van de Stasi kunnen zijn.
61
00:06:29,800 --> 00:06:30,920
Ik weet zeker…
62
00:06:31,720 --> 00:06:36,120
…dat dit niet zomaar een gek was
met politieke…
63
00:06:36,200 --> 00:06:38,720
MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN DDR
64
00:06:39,320 --> 00:06:42,120
Onverantwoordelijke lui
als de RAF en dergelijke.
65
00:06:42,200 --> 00:06:46,160
Ik denk dat de executie
van Detlev Karsten Rohwedder…
66
00:06:46,240 --> 00:06:49,080
…verband houdt
met economische maatregelen…
67
00:06:49,160 --> 00:06:53,080
…waartoe hij had besloten
en waar hij verantwoordelijk voor was.
68
00:06:55,760 --> 00:06:57,040
Berlijn, centrum.
69
00:06:57,120 --> 00:07:01,120
Eén kantoor was het belangrijkste adres
voor rijke investeerders uit het Westen…
70
00:07:01,200 --> 00:07:03,480
…die in de DDR wilden investeren.
71
00:07:05,680 --> 00:07:08,240
We onderhandelen
over de aankoop van een bedrijf.
72
00:07:08,760 --> 00:07:09,960
Waar gaat het om?
73
00:07:10,040 --> 00:07:12,200
We kopen een bedrijf.
-Welk bedrijf?
74
00:07:12,280 --> 00:07:14,720
Dat hoef ik niet te zeggen.
Dat wil ik ook niet.
75
00:07:14,800 --> 00:07:16,400
Ik kom alleen langs.
76
00:07:16,480 --> 00:07:18,600
Waarvoor?
-Om te zien hoe 't is.
77
00:07:18,680 --> 00:07:22,240
U komt niet zonder reden.
-Gewoon langs bij oude vrienden.
78
00:07:24,400 --> 00:07:27,840
Ik heb de Treuhand zelf meegemaakt
en gezien…
79
00:07:27,920 --> 00:07:29,560
BINNENLANDSE VEILIGHEIDSDIENST
80
00:07:29,640 --> 00:07:35,360
…hoe de mensen in de rij stonden
om een of ander bedrijf op te pikken.
81
00:07:37,400 --> 00:07:42,120
Ondernemers reden erheen met het idee:
'Hier kan ik een leuk koopje oppikken.
82
00:07:42,200 --> 00:07:45,760
Ik kan
een volledig uitgerust bedrijf kopen…
83
00:07:47,000 --> 00:07:48,000
…voor één euro.'
84
00:07:49,520 --> 00:07:51,360
Ik overdrijf…
85
00:07:51,440 --> 00:07:54,040
…maar dat was wel de algemene indruk:
86
00:07:54,120 --> 00:07:55,600
'Hier komen de bezetters…
87
00:07:56,200 --> 00:07:59,800
…die allerlei bedrijven gaan ontmantelen.…
88
00:08:01,280 --> 00:08:04,200
…om ze snel met winst te verkopen.'
89
00:08:06,440 --> 00:08:08,560
Ik weet niet hoe ik ze moet noemen.
90
00:08:09,880 --> 00:08:11,680
DDR-MINISTERIE VOOR BUITENLANDSE HANDEL
91
00:08:11,760 --> 00:08:14,480
De lui die graag uitbuiten
als ze de kans krijgen.
92
00:08:17,440 --> 00:08:22,680
Ze vielen ons landje binnen
als sprinkhanen…
93
00:08:23,520 --> 00:08:24,400
…en…
94
00:08:25,360 --> 00:08:29,320
Ze hebben niet
alleen de chaos versterkt…
95
00:08:29,400 --> 00:08:33,600
…ze verergerden ook
de persoonlijke ellende van mensen.
96
00:08:34,960 --> 00:08:37,040
En je kon het niet nalaten…
97
00:08:39,280 --> 00:08:40,200
…om te denken:
98
00:08:40,920 --> 00:08:44,520
dus jullie moeten nou
onze broeders en zusters zijn?
99
00:08:50,240 --> 00:08:55,200
Op dit moment zijn we inderdaad
in een fase waarin het socialisme…
100
00:08:55,280 --> 00:08:59,760
…uit bedrijven, uit de hele economie
gezweet moet worden. We moeten erdoor.
101
00:08:59,840 --> 00:09:04,200
En hoe sneller we deze crisis aanpakken,
net als een ziekte…
102
00:09:04,280 --> 00:09:05,920
…hoe sneller we eruit komen.
103
00:09:08,320 --> 00:09:14,560
Detlev Karsten Rohwedder was de machtigste
Duitse zakenmagnaat van die tijd.
104
00:09:14,640 --> 00:09:19,280
Ik kan me voorstellen dat hij beslissingen
heeft genomen die niet iedereen lagen.
105
00:09:19,360 --> 00:09:21,080
Het is een beetje het Wilde Westen.
106
00:09:21,160 --> 00:09:25,240
Sommige mensen permitteren zich
onbeschaamdheden jegens de Treuhand…
107
00:09:25,320 --> 00:09:27,800
…die in West-Duitsland
onmogelijk zouden zijn.
108
00:09:27,880 --> 00:09:34,720
Natuurlijk vindt een privatiseringsbeleid
dat zo hard wordt doorgezet als bij ons…
109
00:09:34,800 --> 00:09:37,280
…altijd zowel goedkeuring als afkeuring.
110
00:09:37,360 --> 00:09:39,320
ROHWEDDERS ASSISTENT
111
00:09:39,400 --> 00:09:43,120
Terugdenkend aan de lente van 1991…
112
00:09:44,000 --> 00:09:46,680
…werd Rohwedder eigenlijk alom gehaat.
113
00:09:48,640 --> 00:09:53,440
De vraag was toen ook wel:
zou ons iets kunnen overkomen?
114
00:09:53,960 --> 00:09:57,480
Want we hadden al
een paar bedreigingen ontvangen.
115
00:09:58,200 --> 00:10:02,240
Toen we in die tijd
in het Grand Hotel verbleven…
116
00:10:02,840 --> 00:10:05,120
…maakten we van de gelegenheid gebruik…
117
00:10:05,760 --> 00:10:10,600
…om 's ochtends samen
naar het Treuhand-gebouw te wandelen.
118
00:10:10,680 --> 00:10:14,000
Tegenover stond het
zogenaamde Haus der Demokratie.
119
00:10:14,080 --> 00:10:18,120
En hij zei:
'Kijk, als iemand me wil vermoorden…
120
00:10:18,200 --> 00:10:21,240
…kan die daar gaan zitten
en me zonder meer pakken.
121
00:10:21,320 --> 00:10:25,480
Wij hebben niet in de hand
wie daar in- en uitloopt.'
122
00:10:29,520 --> 00:10:30,360
Goed.
123
00:10:31,200 --> 00:10:32,160
Nu kunnen we.
124
00:10:47,160 --> 00:10:52,000
In onze telefoongesprekken bleef
mevrouw Rohwedder er altijd bij…
125
00:10:52,600 --> 00:10:54,600
…dat de Stasi erachter zat.
126
00:10:56,000 --> 00:10:57,000
MISDAADVERSLAGGEVER
127
00:10:57,080 --> 00:11:03,680
Omdat hun oude netwerken niet blij waren
dat haar man de DDR ontbond.
128
00:11:06,360 --> 00:11:11,960
In zijn werk kwam hij op het spoor van
misschien meerdere honderden miljoenen…
129
00:11:12,040 --> 00:11:14,360
…die de Stasi had laten verdwijnen.
130
00:11:14,960 --> 00:11:20,120
En de Stasi was bang
dat Rohwedder de verstopplaats zou vinden.
131
00:11:22,240 --> 00:11:24,840
Dit zijn telexberichten…
132
00:11:26,880 --> 00:11:33,200
…die ik naar het Bundeskriminalamt,
afdeling Staatsbescherming heb gestuurd.
133
00:11:41,160 --> 00:11:42,840
Het bewijs suggereert sterk…
134
00:11:42,920 --> 00:11:47,200
…dat er een nieuwe vorm
van terrorisme opduikt…
135
00:11:47,280 --> 00:11:51,200
…die de RAF ver achter zich laat
en in de schaduw stelt.
136
00:11:52,400 --> 00:11:55,240
Niet alleen zijn ze
veel talrijker dan de RAF…
137
00:11:55,800 --> 00:11:59,920
…de ex-Stasi-leden
zijn ook veel professioneler…
138
00:12:00,000 --> 00:12:03,920
…als het gaat om training,
communicatie, financiële middelen…
139
00:12:04,000 --> 00:12:06,800
…logistiek, kennis van zaken en ervaring.
140
00:12:06,880 --> 00:12:08,960
En ze zijn blind gehoorzaam.
141
00:12:09,600 --> 00:12:13,960
Hoofd Veiligheidsdienst van Saksen-Anhalt
Klaus-Dieter Matschke.
142
00:12:14,040 --> 00:12:17,000
Ja, dat was zeker…
143
00:12:18,520 --> 00:12:20,120
…mijn inschatting.
144
00:12:21,240 --> 00:12:23,680
Het baatte alleen diegenen…
145
00:12:23,760 --> 00:12:26,680
…die geloofden dat die hele uitverkoop…
146
00:12:26,760 --> 00:12:30,880
…de totale ontbinding van het land…
147
00:12:30,960 --> 00:12:33,640
…gestopt kon worden
door deze man te doden.
148
00:12:35,560 --> 00:12:39,400
Ik ben Klaus-Dieter Matschke. Ik werkte
voor de federale inlichtingendienst.
149
00:12:39,480 --> 00:12:43,240
Ik vertrok
naar de Binnenlandse Veiligheidsdienst.
150
00:12:43,920 --> 00:12:47,600
Daar werd ik overgeplaatst
naar de voormalige DDR…
151
00:12:48,360 --> 00:12:51,040
…om te onderzoeken…
152
00:12:51,960 --> 00:12:55,680
…wie ten tijde van de DDR
voor de Stasi had gewerkt…
153
00:12:56,320 --> 00:12:59,480
…en wat diegene
voor de Stasi heeft gedaan.
154
00:12:59,560 --> 00:13:06,400
Ik moest al mijn bevindingen rechtstreeks
aan de minister-president melden.
155
00:13:07,880 --> 00:13:10,080
Ik ben toen ook…
156
00:13:10,160 --> 00:13:15,160
…met de voormalige Stasi-generaals
in contact gekomen.
157
00:13:15,240 --> 00:13:17,160
We zaten vaak bij elkaar.
158
00:13:17,240 --> 00:13:20,760
We hebben ook samen alcohol gedronken.
159
00:13:21,320 --> 00:13:26,000
Ik hoefde het er maar één te vragen
en dan kreeg ik antwoord…
160
00:13:26,080 --> 00:13:30,520
…als ik over een of ander onderwerp
meer wilde weten.
161
00:13:32,560 --> 00:13:35,960
Ik vroeg de generaals
naar de zaak-Rohwedder…
162
00:13:36,040 --> 00:13:38,360
…en ze kwamen tot de conclusie:
163
00:13:39,120 --> 00:13:41,600
Dat waren vast onze mensen.
164
00:13:53,400 --> 00:13:55,120
STASI, LUITENANT-KOLONEL
165
00:13:55,200 --> 00:13:59,720
Ik ben Eberhard Böttcher. Ik werkte voor
het ministerie van Staatsveiligheid.
166
00:13:59,800 --> 00:14:02,440
M'n laatste baan was bij Afdeling XXII…
167
00:14:02,520 --> 00:14:07,200
…als Hoofd van Afdeling 1
en mijn rang was luitenant-kolonel.
168
00:14:09,000 --> 00:14:11,400
Mijn enige reden om bij de Stasi te gaan…
169
00:14:11,480 --> 00:14:14,800
…was mijn diepe wens
om nog een oorlog te voorkomen.
170
00:14:15,440 --> 00:14:17,960
Ik heb de Tweede Wereldoorlog overleefd.
171
00:14:19,280 --> 00:14:24,440
Ik kom uit Plauen, dat werd gebombardeerd
en voor 80 procent vernietigd.
172
00:14:24,520 --> 00:14:25,760
Bijna alle huizen.
173
00:14:30,160 --> 00:14:33,920
Ik was ontzettend bang tijdens de oorlog,
daar in de kelder.
174
00:14:38,400 --> 00:14:41,720
Dat heeft me gemaakt tot wie ik ben.
175
00:14:47,400 --> 00:14:49,040
Nooit meer oorlog.
176
00:14:54,800 --> 00:14:56,840
DE JEUGD VAN DE DDR
GROET DE JEUGD DER WERELD
177
00:14:56,920 --> 00:14:59,760
Vriendschap, vriendschap
met onze Russische broeders.
178
00:15:02,960 --> 00:15:08,440
De DDR was een antifascistische staat
en dat maakte het een beter Duitsland.
179
00:15:12,040 --> 00:15:14,400
In de Westerse zone…
180
00:15:15,400 --> 00:15:18,200
…had iedereen zich teruggetrokken…
181
00:15:19,200 --> 00:15:24,760
…wat aan nazi's had geprobeerd
om onder te duiken, weg te komen…
182
00:15:24,840 --> 00:15:27,440
…om niet in Russische handen te vallen.
183
00:15:27,520 --> 00:15:31,080
Dit leidde er natuurlijk toe
dat de drie Westerse zones…
184
00:15:32,000 --> 00:15:35,840
…vol liepen met allerlei soorten nazi's.
185
00:15:38,680 --> 00:15:41,240
Dat waren dezelfde mensen…
186
00:15:42,320 --> 00:15:45,360
…die ook mij wilden doden…
187
00:15:47,280 --> 00:15:48,680
…als joodse man.
188
00:15:48,760 --> 00:15:51,600
ONBEKEND
189
00:15:51,680 --> 00:15:55,960
Als je kijkt naar deze vreselijke periode
in de geschiedenis van ons land…
190
00:15:56,040 --> 00:16:00,800
…de Holocaust,
de verwoesting van de Tweede Wereldoorlog…
191
00:16:00,880 --> 00:16:02,160
…het vreselijke onrecht…
192
00:16:02,240 --> 00:16:06,360
…dat Duitsland de Europese landen
en de Sovjet-Unie heeft aangedaan…
193
00:16:06,440 --> 00:16:11,840
…met dat in gedachten verdienen we het
grote geluk van hereniging helemaal niet.
194
00:16:11,920 --> 00:16:15,880
Op geen enkele manier,
maar toch hebben we het verworven.
195
00:16:20,400 --> 00:16:25,120
Het instorten van de DDR was
vanuit economisch oogpunt te voorspellen.
196
00:16:26,960 --> 00:16:30,000
Vanuit maatschappelijk oogpunt
zag ik dat niet zo.
197
00:16:33,240 --> 00:16:36,280
Er was ook verraad in onze gelederen.
198
00:16:36,360 --> 00:16:37,680
Mensen werden vatbaar.
199
00:16:38,840 --> 00:16:43,120
Sommigen waren zo bang dat ze alles
gedaan zouden hebben. Uit angst.
200
00:16:46,240 --> 00:16:50,400
We gingen ervan uit dat het socialisme
zichzelf opnieuw kon uitvinden.
201
00:16:50,960 --> 00:16:52,800
Daar hebben we op gewacht.
202
00:16:54,200 --> 00:16:55,440
Maar wat gebeurde er?
203
00:16:55,520 --> 00:16:59,480
Totale instorting,
op bevel van Gorbatsjov zelf.
204
00:16:59,560 --> 00:17:04,440
Gorbi. Gorbi.
205
00:17:06,880 --> 00:17:10,080
De Sovjet-Unie
had enorme economische problemen.
206
00:17:11,080 --> 00:17:12,600
MINISTER VAN FINANCIËN
207
00:17:12,680 --> 00:17:14,680
In de zomer van 1989…
208
00:17:15,400 --> 00:17:16,880
…vroeg Helmut Kohl me…
209
00:17:18,000 --> 00:17:20,160
…om de Sovjet-Unie en daarmee Gorbatsjov…
210
00:17:20,240 --> 00:17:25,240
…een ongebonden krediet
van vijf miljard mark te geven.
211
00:17:25,920 --> 00:17:31,960
Want Gorbatsjov bevond zich
in enorm grote financiële problemen.
212
00:17:33,960 --> 00:17:38,040
Een ongebonden krediet
mocht ik eigenlijk alleen verstrekken…
213
00:17:38,560 --> 00:17:42,120
…als ik 99 procent zeker was
dat het terugbetaald werd.
214
00:17:43,720 --> 00:17:49,280
Maar ik was juist 99 procent zeker
dat we het geld niet zouden terugkrijgen.
215
00:17:49,840 --> 00:17:52,880
We hebben onze financiële regels
opzij geschoven.
216
00:17:52,960 --> 00:17:57,200
Het was een belangrijk gebaar
om vertrouwen op te bouwen…
217
00:17:57,280 --> 00:17:58,760
…zodat Gorbatsjov zag:
218
00:17:58,840 --> 00:18:02,640
'Ik kan Helmut Kohl
en zijn regering vertrouwen.'
219
00:18:10,920 --> 00:18:12,480
Secretaris-generaal…
220
00:18:13,040 --> 00:18:17,440
…als u op de linkerknop
aan de voorkant drukt…
221
00:18:18,520 --> 00:18:23,240
…ziet u een foto van de eregast,
namelijk uzelf.
222
00:18:30,800 --> 00:18:34,520
Nu, secretaris-generaal,
volgt het belangrijkste:
223
00:18:35,000 --> 00:18:39,320
Dank u voor de snelheid en dynamiek
van uw politiek.
224
00:18:47,400 --> 00:18:53,120
Het leidde ertoe dat men in de Sovjet-Unie
ook ging denken:
225
00:18:53,200 --> 00:18:55,160
'Misschien is het wel slim…
226
00:18:55,640 --> 00:19:00,160
…om een goede relatie te hebben
met een herenigd Duitsland…
227
00:19:00,800 --> 00:19:04,560
…in plaats van West-Duitsland
als vijand te hebben.'
228
00:19:04,640 --> 00:19:06,960
Op de Duitsland-Sovjet-top in Moskou…
229
00:19:07,040 --> 00:19:10,160
…hebben kanselier Kohl
en partijleider Gorbatsjov…
230
00:19:10,240 --> 00:19:13,200
…elkaar vier uur privé gesproken.
231
00:19:13,280 --> 00:19:17,320
De Sovjetleiding was onder de indruk
dat Helmut Kohl naar de top kwam…
232
00:19:17,400 --> 00:19:21,080
…met een gul aanbod
voor economische steun.
233
00:19:21,160 --> 00:19:23,640
Gorbatsjov en ik zijn het eens…
234
00:19:23,720 --> 00:19:26,760
…dat alleen het Duitse volk
het recht heeft…
235
00:19:27,280 --> 00:19:28,920
…om te beslissen…
236
00:19:29,720 --> 00:19:32,520
…of het weer als één land samen wil leven.
237
00:19:35,000 --> 00:19:38,000
Hij zei: 'Geef me eerst een hand.'
238
00:19:38,080 --> 00:19:43,160
Dat kunnen we nu zeggen. Heel mooi.
239
00:19:44,080 --> 00:19:47,520
Eigenlijk moeten we het nu
op een zuipen zetten.
240
00:19:50,040 --> 00:19:52,080
De DDR moest ten onder gaan…
241
00:19:52,600 --> 00:19:54,400
…ten opzichte van de BRD…
242
00:19:55,120 --> 00:19:57,320
…omdat het geen bondgenoten meer had.
243
00:19:57,400 --> 00:19:58,640
Zo zat dat.
244
00:19:58,720 --> 00:20:01,280
Hebben jullie iets te drinken?
245
00:20:01,840 --> 00:20:02,920
Op Duitsland.
246
00:20:09,120 --> 00:20:11,680
Door Gorbatsjovs verraad…
247
00:20:13,360 --> 00:20:15,040
…ging ons land ten onder.
248
00:20:17,440 --> 00:20:18,880
Mijn wereld stortte in.
249
00:20:19,680 --> 00:20:22,120
Ik was depressief, verdrietig.
250
00:20:23,520 --> 00:20:26,040
Je moest maar accepteren dat je weg moest.
251
00:20:28,520 --> 00:20:33,640
De laatste Stasi-werknemers verlieten hun
werkplaats voor de laatste keer vandaag.
252
00:20:33,720 --> 00:20:35,640
De hoofdpolitieagent zei:
253
00:20:35,720 --> 00:20:39,640
Eerst moeten we hun wapens verzamelen
en in de opslag doen.
254
00:20:39,720 --> 00:20:44,120
Dan moeten ze hun uniformen inleveren.
255
00:20:46,480 --> 00:20:49,720
Je wilde niet bekend hebben
dat je van de Stasi was.
256
00:20:49,800 --> 00:20:52,800
We kwamen er slecht af in de kranten…
257
00:20:53,480 --> 00:20:56,080
…op tv en elders,
dat zorgde voor veel onrust.
258
00:20:56,160 --> 00:20:58,520
Er werd zelfs over gesproken…
259
00:20:58,600 --> 00:21:03,600
…om ons als criminele organisatie
te bestempelen.
260
00:21:04,280 --> 00:21:06,880
WEG MET DE STASI
261
00:21:06,960 --> 00:21:10,040
Minister van Milieuzaken
Karl-Hermann Steinberg…
262
00:21:10,120 --> 00:21:13,480
…was een geheime Stasi-informant.
263
00:21:13,560 --> 00:21:15,720
Minister, wat zegt u op die beschuldiging?
264
00:21:15,800 --> 00:21:20,520
Ik wijs de beschuldigingen
van de heer Fischer van de hand.
265
00:21:20,600 --> 00:21:25,680
We willen wat vragen stellen over uw werk
voor het ministerie van Staatsveiligheid.
266
00:21:25,760 --> 00:21:27,000
Hoe komt u daar nou bij?
267
00:21:27,080 --> 00:21:30,360
Mogen we u vragen…
-Nee, en fotografeer me niet.
268
00:21:30,840 --> 00:21:32,240
We zoeken meneer Pirne.
269
00:21:32,320 --> 00:21:34,160
Pirne? Dat ben ik.
270
00:21:34,240 --> 00:21:35,360
Bent u dat?
-Ja.
271
00:21:35,440 --> 00:21:37,800
Wilt u ophouden?
-Bent u Stasi-officier?
272
00:21:37,880 --> 00:21:40,760
Nee. Houdt u op?
-Was u Stasi-officier?
273
00:21:41,240 --> 00:21:44,680
In documenten staat dat u
agent met een speciale opdracht bent.
274
00:21:44,760 --> 00:21:45,680
Dat was ik.
275
00:21:46,160 --> 00:21:48,200
Echt?
-Maar nu uiteraard niet meer.
276
00:21:48,720 --> 00:21:51,400
Maar u was agent met 'n speciale opdracht?
-Ja.
277
00:21:52,280 --> 00:21:53,960
En dat geeft u openlijk toe?
278
00:21:54,920 --> 00:21:56,640
Waarom zou ik het ontkennen?
279
00:21:56,720 --> 00:22:01,040
Meneer Rohwedder, kon u
de oude SED-netwerken ontmantelen…
280
00:22:01,120 --> 00:22:04,040
…om meer de vrije hand te hebben?
281
00:22:04,120 --> 00:22:09,320
Als u het over Stasi-leden hebt,
die hebben we niet bij de Treuhand.
282
00:22:09,400 --> 00:22:10,840
Niet meer.
283
00:22:11,520 --> 00:22:15,880
Ik ga geen organisatie leiden
waar zulke mensen werken.
284
00:22:17,160 --> 00:22:22,960
Veel mensen werden ontslagen en kregen
geen erkenning voor hun levenswerk.
285
00:22:23,040 --> 00:22:25,560
Dat werk werd niet erkend.
286
00:22:25,640 --> 00:22:29,200
Veel mensen werden
onrechtvaardig behandeld…
287
00:22:30,280 --> 00:22:33,120
…met het recht van de overwinnaar,
zo wil ik het noemen.
288
00:22:33,200 --> 00:22:37,640
De overwinnaar gooide ze eruit
en dat heeft me enorm gekwetst.
289
00:22:37,720 --> 00:22:42,040
Er was geen overwinning. Als er 'n winnaar
was, waren wij het, de Oost-Duitsers.
290
00:22:45,040 --> 00:22:48,560
Van de ene dag op de andere
waren ze niemand meer.
291
00:22:49,480 --> 00:22:52,240
Vandaag generaal, morgen bedelaar.
292
00:22:53,120 --> 00:22:57,120
Dat had een enorme negatieve invloed…
293
00:22:57,200 --> 00:23:02,680
…op alle voormalige strijdkrachten,
niet alleen op de Stasi.
294
00:23:05,120 --> 00:23:11,720
Iedereen moet begrijpen dat
de voormalige Stasi-leden woedend zijn.
295
00:23:11,800 --> 00:23:16,200
Hun verlies van sociale status
is een catastrofe, op zijn zachtst gezegd.
296
00:23:20,800 --> 00:23:25,520
Voormalig hooggeplaatste bevelhebbers
zijn ontslagen…
297
00:23:25,600 --> 00:23:29,600
…werkloos, of hebben slechte banen
gevonden onder aan de sociale ladder…
298
00:23:29,680 --> 00:23:31,800
…ver beneden hun bekwaamheden.
299
00:23:33,440 --> 00:23:37,320
Dit zijn allemaal mensen
die hun macht vrijwillig afstonden…
300
00:23:37,400 --> 00:23:42,840
…om hun plek te vinden in dit nieuwe,
democratische systeem.
301
00:23:44,320 --> 00:23:47,480
Natuurlijk sluit ik niet uit
dat het een gek was.
302
00:23:48,720 --> 00:23:54,000
De Stasi had 100.000 fulltime werknemers.
Misschien wilde iemand nog iets afrekenen.
303
00:24:12,200 --> 00:24:17,720
Een of andere wraakactie
om iemand te doden?
304
00:24:18,520 --> 00:24:19,600
Ondenkbaar.
305
00:24:20,680 --> 00:24:22,720
Hoewel de mogelijkheid er was.
306
00:24:25,160 --> 00:24:26,440
We hadden de wapens.
307
00:24:32,440 --> 00:24:36,840
Als we de opdracht hadden gekregen
om onze wapens te gebruiken…
308
00:24:36,920 --> 00:24:38,480
…was ik natuurlijk gegaan.
309
00:24:41,520 --> 00:24:43,600
Of ik geschoten zou hebben, weet ik niet.
310
00:24:48,280 --> 00:24:53,520
Sterker nog, het was geen groot nieuws
voor me dat hij doodgeschoten was.
311
00:24:54,120 --> 00:24:55,520
Het was betekenisloos.
312
00:24:55,600 --> 00:25:00,600
Ik had belangrijkere dingen te doen, zoals
weer opkrabbelen en de kost verdienen.
313
00:25:01,120 --> 00:25:05,680
Ik had het geluk de baas
van een beveiligingsbedrijf te ontmoeten.
314
00:25:06,320 --> 00:25:07,720
Hij nam me meteen aan.
315
00:25:10,040 --> 00:25:11,640
Maar het voelde…
316
00:25:12,200 --> 00:25:18,520
…als een degradatie van directeur
van een ziekenhuis naar portier.
317
00:25:26,120 --> 00:25:31,760
In die tijd hadden we heel veel mensen
uit de speciale eenheden van de DDR.
318
00:25:32,560 --> 00:25:38,600
In het gebied rond Düsseldorf/Essen
hadden we er een stuk of 30…
319
00:25:39,120 --> 00:25:40,640
…in verschillende functies.
320
00:25:40,720 --> 00:25:44,560
We waren blij met ze,
want ze konden met wapens omgaan…
321
00:25:44,640 --> 00:25:48,440
…hadden een militaire inslag,
konden bewaken…
322
00:25:48,520 --> 00:25:50,880
…en patrouilleren en beschermen.
323
00:25:50,960 --> 00:25:54,560
Dus we namen ze graag aan.
Er was niets immoreels aan.
324
00:25:54,640 --> 00:25:58,840
Nagaan waar ze vandaan kwamen,
kon eigenlijk al niet meer.
325
00:26:00,640 --> 00:26:03,160
Er waren vier beveiligingsbedrijven…
326
00:26:03,240 --> 00:26:07,440
…die werkten in de gegoede buurt rond
de Kaiser-Friedrich-Ring in Düsseldorf.
327
00:26:08,200 --> 00:26:13,160
Zat er een zwart schaap tussen dat alles
wist wat er gebeurde bij Rohwedder thuis?
328
00:26:14,760 --> 00:26:16,920
Hoe kon de schutter anders weten…
329
00:26:17,000 --> 00:26:20,720
…dat het kantoorraam op de eerste
verdieping van Rohwedders huis…
330
00:26:20,800 --> 00:26:23,600
…geen kogelvrij glas had?
331
00:26:25,000 --> 00:26:28,320
Een bewaker heeft juist
alle gelegenheid tot spioneren.
332
00:26:29,440 --> 00:26:32,720
Ik wil niet uitsluiten
dat er gepraat werd…
333
00:26:32,800 --> 00:26:35,040
…onderling, door wie dan ook…
334
00:26:35,120 --> 00:26:39,440
…over de huizen en dat iemand zei:
'Kijk dat huis. Hij moet steenrijk zijn.
335
00:26:39,520 --> 00:26:43,720
Wat zijn z'n beveiligingsmaatregelen?'
En dat iemand dan loslaat:
336
00:26:43,800 --> 00:26:47,560
'Een bewakingsdienst,
en de politie komt ook wel langs.'
337
00:26:47,640 --> 00:26:50,160
Daarom houd ik het wel voor mogelijk.
338
00:26:52,120 --> 00:26:53,800
Ik vraag me tot vandaag af…
339
00:26:55,120 --> 00:27:01,080
…wie uiteindelijk verantwoordelijk is
voor de moord op mijn voormalige baas.
340
00:27:03,560 --> 00:27:06,240
Met het idee van de voormalige Stasi…
341
00:27:06,320 --> 00:27:11,440
…werd ik bij de Treuhand
al snel geconfronteerd.
342
00:27:11,520 --> 00:27:15,320
Maar de opdracht van de Treuhand
was niet onderzoek doen…
343
00:27:15,400 --> 00:27:18,440
…naar de Stasi
en eventueel wangedrag.
344
00:27:18,520 --> 00:27:20,680
Het ging ons alleen om vermogen.
345
00:27:20,760 --> 00:27:24,520
Er zijn veel dingen gebeurd
die niet zo best zijn…
346
00:27:24,600 --> 00:27:29,240
…en soms voel ik me
de deputy die de schuld krijgt…
347
00:27:29,320 --> 00:27:34,120
…van alles wat de afgelopen maanden
fout is gegaan. Dat is nogal oneerlijk.
348
00:27:36,800 --> 00:27:40,680
Meneer Rohwedder heeft
bizarre beslissingen moeten nemen…
349
00:27:40,760 --> 00:27:43,080
…die bij deze of gene niet goed vielen.
350
00:27:43,880 --> 00:27:46,520
Als zich onder die mensen
een schurk bevond…
351
00:27:46,600 --> 00:27:49,440
…die zijn belangen dacht te beschermen
met een wapen…
352
00:27:49,520 --> 00:27:52,840
…dan kan dat de reden
voor zijn dood geweest zijn.
353
00:27:52,960 --> 00:27:55,560
4 WEKEN
354
00:27:55,640 --> 00:27:59,080
VOOR DE MOORD
355
00:27:59,160 --> 00:28:03,560
In maart 1991 hadden we discussies…
356
00:28:03,640 --> 00:28:06,880
…over registeraccountants inzetten…
357
00:28:06,960 --> 00:28:09,120
…om te analyseren en vast te stellen…
358
00:28:09,200 --> 00:28:13,080
…of er verborgen middelen waren
die we moesten overnemen.
359
00:28:15,920 --> 00:28:17,320
Ik ben Kurt Hillmann…
360
00:28:18,240 --> 00:28:19,840
…geboren in Berlijn.
361
00:28:19,920 --> 00:28:21,960
Ik studeerde internationale handel…
362
00:28:22,040 --> 00:28:24,760
…en werkte bij het
ministerie van Buitenlandse Handel.
363
00:28:24,840 --> 00:28:29,840
Ze stuurden me tot slot naar een
internationaal handelsbedrijf, IMES.
364
00:28:33,200 --> 00:28:34,960
Dit bedrijf…
365
00:28:35,880 --> 00:28:40,560
…hield zich bezig met de verkoop…
366
00:28:41,240 --> 00:28:44,400
…van wapens en munitie.
367
00:28:48,200 --> 00:28:50,560
Het belangrijkste wapen
was de Kalasjnikov.
368
00:28:52,000 --> 00:28:53,920
Waar hebben we ze verkocht?
369
00:28:54,960 --> 00:28:55,800
Afrika.
370
00:28:57,600 --> 00:28:58,760
Zuid-Amerika.
371
00:29:02,680 --> 00:29:07,000
IMES was onderdeel van KoKo…
372
00:29:07,800 --> 00:29:10,880
…het Departement
voor Commerciële Coördinatie.
373
00:29:12,240 --> 00:29:14,880
Het was een heel netwerk van veel mensen…
374
00:29:14,960 --> 00:29:19,240
…die deels heel gewoon zaken deden…
375
00:29:20,000 --> 00:29:22,840
…alleen om buitenlands geld…
376
00:29:23,720 --> 00:29:29,120
…te verdienen voor aankopen waarbij
de DDR-mark niet geaccepteerd werd.
377
00:29:29,200 --> 00:29:35,160
Maar ze verzonnen daar ook allerlei dingen
die nogal dubieus waren.
378
00:29:37,240 --> 00:29:40,280
Corrupte deals, zoals een noodoproep…
379
00:29:40,360 --> 00:29:43,080
…om bloed te geven
na een aardbeving in Roemenië.
380
00:29:43,160 --> 00:29:46,840
Dat bloed werd verkocht
aan het Rode Kruis in München.
381
00:29:48,440 --> 00:29:51,600
Medische apparatuur, kunsthandel…
382
00:29:53,200 --> 00:29:54,760
…wapens en munitie…
383
00:29:55,920 --> 00:29:57,960
De omvang was enorm.
384
00:29:58,040 --> 00:30:02,560
Welke omzet ze maakten,
hoe ze aan die omzet kwamen…
385
00:30:02,640 --> 00:30:04,600
…werd pas na de val van de muur bekend.
386
00:30:04,680 --> 00:30:09,480
Er werd veel meer aangeboden
dan de bekende Kalasjnikovs…
387
00:30:09,560 --> 00:30:11,800
…en de bijbehorende munitie.
388
00:30:14,760 --> 00:30:16,240
Handel in wapens…
389
00:30:17,800 --> 00:30:20,520
…is voor de zakenman…
390
00:30:21,360 --> 00:30:22,800
…gewoon iets zakelijks.
391
00:30:23,320 --> 00:30:25,000
Principes doen er niet toe.
392
00:30:26,440 --> 00:30:29,360
Of het nu knopen of zware machines zijn.
393
00:30:31,120 --> 00:30:32,640
Vergis je niet…
394
00:30:33,480 --> 00:30:39,240
…dit was een goed georganiseerde afdeling
die het meeste uit het kapitalisme haalde.
395
00:30:41,120 --> 00:30:45,720
Het hoofd van de afdeling
was Alexander Schalck-Golodkowski.
396
00:30:51,200 --> 00:30:56,840
Als er corruptie, fraude,
oneerlijkheid is…
397
00:30:57,360 --> 00:31:01,640
…is het aan anderen
om daar een licht op te schijnen.
398
00:31:01,720 --> 00:31:08,200
Maar we houden ons wel bezig
met de affaire-Schalck-Golodkowski.
399
00:31:10,440 --> 00:31:11,880
Daar zijn we mee bezig.
400
00:31:12,400 --> 00:31:15,280
Met het is wel explosief.
401
00:31:17,360 --> 00:31:19,920
Beelden van zijn zeldzame optredens.
402
00:31:20,000 --> 00:31:23,600
Schalck was een van de belangrijkste
bemiddelaars tussen Oost en West.
403
00:31:24,120 --> 00:31:28,600
Waarom werden de bewezen verdwenen…
404
00:31:29,960 --> 00:31:33,240
…miljoenen niet nauwgezet gezocht?
405
00:31:33,360 --> 00:31:39,040
Hadden er soms mensen belang bij
om te zorgen dat dat vertraagd werd?
406
00:31:39,760 --> 00:31:43,160
Naar de voormalige staatssecretaris
van de KoKo…
407
00:31:43,240 --> 00:31:45,840
…Alexander Schalck-Golodkowski
wordt gezocht.
408
00:31:47,760 --> 00:31:52,400
Verdachte van ambtsmisbruik
en verduistering is zakelijk expert…
409
00:31:52,480 --> 00:31:56,440
…Schalck-Golodkowski, die gisteren
nog in Bonn was voor gesprekken.
410
00:31:58,080 --> 00:32:00,400
Dr. Schalck-Golodkowski was gevlucht.
411
00:32:00,480 --> 00:32:03,800
Ze vlogen hem
naar de inlichtingendienst in München.
412
00:32:04,520 --> 00:32:10,240
En we vroegen ons af of hij
er zo makkelijk mee weg zou komen.
413
00:32:10,800 --> 00:32:14,960
Tegen de voormalig leverancier van
deviezen voor de DDR Schalck-Golodkowski…
414
00:32:15,040 --> 00:32:18,000
…is vandaag het eerste proces begonnen
in Berlijn.
415
00:32:18,080 --> 00:32:22,800
Ik denk dat hij een voorwaardelijke straf
van 18 maanden kreeg en dat deed hem niks.
416
00:32:22,880 --> 00:32:25,160
Het heeft hem niet geschaad.
417
00:32:25,240 --> 00:32:28,240
Ik weet dat
er nog een rechtszaak tegen hem was…
418
00:32:28,320 --> 00:32:30,720
…maar de zitting moest worden uitgesteld…
419
00:32:30,800 --> 00:32:36,200
…want gedaagde Schalk zat in het Duitse
regeringsvliegtuig op weg naar China…
420
00:32:36,280 --> 00:32:39,120
…om te adviseren
over handel met het Oosten.
421
00:32:39,200 --> 00:32:45,960
Vanaf dat moment wisten we dat we niet
veel konden verwachten van de aanklager.
422
00:32:46,040 --> 00:32:49,400
Iemand hield die man
de hand boven het hoofd.
423
00:32:49,480 --> 00:32:53,520
Minister van Binnenlandse Zaken Schäuble
spreekt een verslag in Stern tegen…
424
00:32:53,600 --> 00:32:58,520
…waarin staat dat hij valutahandelaar
en Stasi-officier Schalck-Golodkowski…
425
00:32:58,600 --> 00:33:01,560
…zou hebben geholpen om te vluchten.
426
00:33:01,640 --> 00:33:06,880
In het Westen, in de voormalige BDR,
liep geen zaak tegen hem.
427
00:33:06,960 --> 00:33:13,360
Maar we waren het erover eens dat hij op
humanitair niveau geholpen moest worden.
428
00:33:13,440 --> 00:33:16,080
En de kerkelijke hulporganisatie deed dat.
429
00:33:16,160 --> 00:33:19,840
Wolfgang Schäuble zou centraal staan
in het onderzoek.
430
00:33:19,920 --> 00:33:22,160
Hij weet veel uit die tijd en zegt weinig.
431
00:33:22,240 --> 00:33:25,280
De overheid hield zich afzijdig
en hield documenten achter.
432
00:33:25,360 --> 00:33:27,080
We hebben ons flink geërgerd…
433
00:33:27,560 --> 00:33:31,960
…toen we later hoorden dat Schalck
brieven naar Schäuble had gestuurd.
434
00:33:32,040 --> 00:33:38,720
Daarin moet hij details hebben gegeven
over bedrijven, activa, wie wat wist…
435
00:33:39,280 --> 00:33:41,720
Wij hebben die brieven nooit gekregen.
436
00:33:42,360 --> 00:33:46,280
Eerst wist Schäuble het niet meer.
Toen verklaarde hij de brieven 'privé'.
437
00:33:46,360 --> 00:33:49,760
En daarom was hij niet verplicht
ze te overhandigen.
438
00:33:49,840 --> 00:33:52,880
En hij kon zich niet herinneren
of hij ze nog had.
439
00:33:52,960 --> 00:33:54,920
Hoe moesten wij dat geld vinden?
440
00:33:55,000 --> 00:33:57,440
Waar we moesten zoeken? Geen idee.
441
00:33:59,320 --> 00:34:01,520
Het onderwerp voor de media:
442
00:34:01,600 --> 00:34:05,200
de inhoud van vijf koffers
vol explosieve documenten.
443
00:34:05,280 --> 00:34:08,160
Schalck noemt ze zijn levenswerk.
444
00:34:08,240 --> 00:34:10,960
Politiek dynamiet
in een herenigd Duitsland.
445
00:34:11,920 --> 00:34:18,240
Schalck-Golodkowski had een variabel,
flexibel karakter.
446
00:34:19,360 --> 00:34:21,640
Hij kan niets over me geweten hebben.
447
00:34:22,160 --> 00:34:24,640
En en ik weet niets van zijn zaken.
448
00:34:28,080 --> 00:34:30,160
Over de zorg dat hier iemand…
449
00:34:30,240 --> 00:34:31,960
MINISTER VAN JUSTITIE
450
00:34:32,040 --> 00:34:36,600
…meneer Schalck steunt en beschermt:
451
00:34:36,680 --> 00:34:39,880
Ik kan alleen maar herhalen
wat ik al vaker heb gezegd:
452
00:34:40,440 --> 00:34:41,920
complete onzin.
453
00:34:46,400 --> 00:34:48,800
Dossiers over West-Duitse politici…
454
00:34:49,400 --> 00:34:50,800
…zijn vernietigd.
455
00:34:52,320 --> 00:34:54,000
Ik noem geen namen…
456
00:34:54,080 --> 00:34:57,440
…maar de politieke elite weet
over wie ik het heb.
457
00:34:58,000 --> 00:35:01,240
Dit betekent dat we die immorele…
458
00:35:02,280 --> 00:35:06,000
…onwetende, kwaadaardige figuren
in allerlei functies terugzien…
459
00:35:06,760 --> 00:35:09,400
…want ze weten
dat hun dossiers vernietigd zijn.
460
00:35:14,120 --> 00:35:19,200
Maar één ding weet ik wel.
In het voorjaar van 1991…
461
00:35:19,280 --> 00:35:23,880
…waren er geen Stasi-structuren die mensen
doodschoten. Ze bestonden niet meer.
462
00:35:31,040 --> 00:35:34,280
STAATSPOLITIEBUREAU
HOOFD STAATSBESCHERMING
463
00:35:35,040 --> 00:35:37,280
Het feit dat deze moord…
464
00:35:37,360 --> 00:35:42,240
…toen politiek kon worden uitgebuit,
is interessant.
465
00:35:44,000 --> 00:35:49,480
Dan vraag ik me af, als politiek bewust
mens en in termen van politieonderzoek:
466
00:35:50,840 --> 00:35:52,200
Wie had er baat bij?
467
00:35:54,480 --> 00:35:56,280
Ik kon me iemand voorstellen…
468
00:35:56,360 --> 00:35:59,560
…die niets te maken had
met de Stasi of de RAF.
469
00:36:01,720 --> 00:36:05,960
Het kan een onafhankelijke
moordenaar zijn die in opdracht handelde.
470
00:36:07,120 --> 00:36:09,720
Van een westerse politiek belanghebbende.
471
00:38:02,920 --> 00:38:06,520
Ondertiteld door: Jolanda van den Berg