1
00:00:07,341 --> 00:00:09,841
Dünya gezegeni o kadar büyük ki,

2
00:00:10,636 --> 00:00:13,676
hayattaki küçük şeyleri
gözden kaçırmak çok kolaydır.

3
00:00:15,766 --> 00:00:17,426
Ama yakından baktığınızda

4
00:00:18,101 --> 00:00:20,561
keşfedilmemiş bir dünya görürsünüz.

5
00:00:22,648 --> 00:00:24,978
O dünyada minik kahramanlar...

6
00:00:26,485 --> 00:00:27,815
...ve küçük canavarların...

7
00:00:29,029 --> 00:00:31,409
...devasa tehlikelere karşı koymak için...

8
00:00:34,618 --> 00:00:40,118
...muhteşem süper güçlere ihtiyacı var.

9
00:00:53,929 --> 00:00:55,969
Latin Amerika'nın ormanları,

10
00:00:57,766 --> 00:00:59,266
dünyanın her yerinden daha çok...

11
00:00:59,351 --> 00:01:00,351
ANLATAN
PAUL RUDD

12
00:01:00,435 --> 00:01:01,975
...minik cana ev sahipliği ediyor.

13
00:01:04,565 --> 00:01:09,145
Aşağıdaki yaprak yığınında
yeni bir hayat başlıyor.

14
00:01:11,655 --> 00:01:15,945
Bu zehirli kırmızı kurbağa
yavrusunu sırtında taşıyor.

15
00:01:19,288 --> 00:01:22,078
Bir pirinç tanesi boyutlarında.

16
00:01:35,804 --> 00:01:38,434
Ormandaki yer altı dünyası
bebeği için çok tehlikeli.

17
00:01:43,228 --> 00:01:45,648
Onun büyümesi için
güvenli bir yer bulması gerek.

18
00:01:49,401 --> 00:01:56,281
Yukarıda, 40 metrelik
orman gökdeleninin dalları arasında.

19
00:01:59,786 --> 00:02:01,616
Üzüm boyutunda bir kurbağa için...

20
00:02:02,998 --> 00:02:05,168
...bu Everest Dağı demek.

21
00:02:19,640 --> 00:02:21,310
Yapışkan ayaklarıyla tutunabiliyor.

22
00:02:24,311 --> 00:02:26,731
Ama bir hata ölümcül olabilir.

23
00:02:35,614 --> 00:02:37,914
Ağaçlarda bir sürü arkadaşı var.

24
00:02:40,702 --> 00:02:41,702
Kökten...

25
00:02:43,539 --> 00:02:44,539
...en uca kadar.

26
00:02:47,459 --> 00:02:50,799
Tek bir ağaçta yaşayan 5.000 farklı çeşit

27
00:02:50,879 --> 00:02:52,509
canlı olabilir.

28
00:03:06,186 --> 00:03:10,186
Nihayet güneşin parladığı tepede.

29
00:03:16,655 --> 00:03:19,365
Ananas bitkisi, yavrusunun büyümesi için

30
00:03:19,449 --> 00:03:21,079
çok uygun bir çatı havuzu oluşturuyor.

31
00:03:29,585 --> 00:03:33,585
Ama bu kadar küçük hayvan
yiyecek ve alan için mücadele ederken

32
00:03:34,882 --> 00:03:37,182
ormandaki hayat oldukça istikrarsız.

33
00:03:39,720 --> 00:03:42,140
Sadece gerçek bir uzman sağ kalabilir.

34
00:03:45,809 --> 00:03:50,399
ORMAN

35
00:03:58,405 --> 00:04:00,615
Karşınızda dünyanın en küçük maymunu...

36
00:04:03,660 --> 00:04:05,080
Cüce ipek maymunu.

37
00:04:09,416 --> 00:04:11,626
Yetişkin olanı avcunuza sığar.

38
00:04:23,263 --> 00:04:29,813
Böyle küçük olunca kimin dost, düşman
ya da yiyecek olduğunu bilmek zor oluyor.

39
00:04:37,945 --> 00:04:39,815
En azından
yanlarındaki yiyecek kaynağından

40
00:04:39,905 --> 00:04:41,105
faydalanabiliyorlar.

41
00:04:44,618 --> 00:04:46,698
Keskin dişleriyle ağaç kabuğunu oyarak

42
00:04:46,787 --> 00:04:51,247
lezzetli şekerli reçineyle dolacak
minik kuyular oluşturuyorlar.

43
00:04:53,168 --> 00:04:56,048
Büyük bir ağaçta binden fazlası olabilir.

44
00:05:02,094 --> 00:05:04,054
Büyüyen bir aile için oldukça yeterli.

45
00:05:07,933 --> 00:05:11,813
Güzel.
Gruba yeni katılanlar var.

46
00:05:15,566 --> 00:05:17,816
Hepsinin boyutu pinpon topu kadar.

47
00:05:30,122 --> 00:05:32,752
İpek maymunları
neredeyse her seferinde ikiz doğurur.

48
00:05:35,335 --> 00:05:40,085
Anne ve baba bebeklere birlikte bakar
ve büyük kardeşler bile yardımcı olur.

49
00:05:42,009 --> 00:05:43,219
Kavga etmedikleri zaman.

50
00:05:47,264 --> 00:05:50,604
Bu cep primatları için
ortak çalışma bir hayat biçimidir.

51
00:05:54,688 --> 00:05:57,318
Ağacın ortasında takılmak da öyle.

52
00:06:00,402 --> 00:06:02,032
Aşağısı çok tehlikeli...

53
00:06:08,744 --> 00:06:10,754
...yukarısı da çok kalabalık.

54
00:06:12,581 --> 00:06:18,211
İpek maymununun 60 katı olan
uluyan maymun buraların hükümdarıdır.

55
00:06:27,679 --> 00:06:31,849
Ormandaki canlıların yüzde 80'i
ağacın üzerinde bulunur.

56
00:06:47,950 --> 00:06:51,410
Orman zeminindeki hayat daha ziyade
bir mücadeledir.

57
00:06:55,415 --> 00:06:59,035
Buraya güneş ışığı gelmediğinden
peki bir şey büyümüyor.

58
00:07:10,681 --> 00:07:13,811
Bu minik aguti
yukarıdan düşenlere bel bağlıyor.

59
00:07:27,406 --> 00:07:29,826
Yağmur, ormanın can suyudur.

60
00:07:33,662 --> 00:07:35,662
Her yıl yaklaşık üç metre yağar.

61
00:07:39,668 --> 00:07:43,878
Her damlanın küçük canlar üzerinde
büyük etkisi vardır.

62
00:07:46,925 --> 00:07:50,175
Yağmurlar
yavru kurbağa havuzunu dolu tutar.

63
00:07:53,765 --> 00:07:56,765
Ama iyi şeyin de fazlası zarar olabilir.

64
00:07:58,353 --> 00:08:04,993
Bitkilerin ve kabuğunun emdiği su
eski ağaçlara çok ağırlık yükleyebilir.

65
00:08:12,659 --> 00:08:15,449
Sağanak yağmurlar
ince toprağı alıp götürür.

66
00:08:20,375 --> 00:08:24,085
Dev ağaçlar yüz yıllar süren
fırtınalara dayanır...

67
00:08:28,217 --> 00:08:29,547
...ta ki bir gün...

68
00:09:02,876 --> 00:09:05,086
Bu boyda bir ağaç devrildiğinde...

69
00:09:06,588 --> 00:09:08,838
...orman hayatında
büyük bir boşluk bırakır.

70
00:09:15,222 --> 00:09:17,722
Zehirli kırmızı kurbağa kurtuldu.

71
00:09:20,602 --> 00:09:22,602
Ama yavrusu korumasız kalmış.

72
00:09:30,988 --> 00:09:33,818
Kırmızı karınlı yılan da
bunu hissedebilir.

73
00:09:52,092 --> 00:09:53,932
Annenin yapabileceği tek şey...

74
00:09:58,182 --> 00:09:59,392
...baştan başlamaktır.

75
00:10:10,903 --> 00:10:15,573
Birinin felaketi
başka birinin avantajı olabilir.

76
00:10:18,869 --> 00:10:21,409
Yaprak yiyen karıncaların
artık tırmanmasına gerek yok.

77
00:10:27,836 --> 00:10:30,506
Yapraklar onlardan kat kat daha büyük.

78
00:10:32,758 --> 00:10:36,348
Ama her karınca
ağırlığının on katını taşıyabilir.

79
00:10:47,940 --> 00:10:51,820
Ve sekiz milyonluk koloni
birkaç gün içinde

80
00:10:51,902 --> 00:10:53,782
böyle bir ağacı soyabilir.

81
00:11:04,665 --> 00:11:08,875
Yıkılan dev her türlü
minik yaprak yiyenin ilgisini çeker.

82
00:11:11,338 --> 00:11:14,218
Maalesef ipek maymunları yaprak yemez.

83
00:11:16,802 --> 00:11:20,222
Ve büyük bir reçine ağacını kaybetmek
büyük bir engeldir.

84
00:11:28,230 --> 00:11:32,230
Ama bu minik yaramazların
şaşırtıcı bir avcılık yönü var.

85
00:11:44,997 --> 00:11:48,627
Yay gibi bacakları
onları üç metre yükseğe zıplatıyor.

86
00:11:52,129 --> 00:11:54,839
Kavisli pençeleri kanca gibi yapışıyor.

87
00:12:05,976 --> 00:12:10,056
O ağaç kabuklarını kemiren dişler
böcekler üzerinde de etkili oluyor.

88
00:12:18,197 --> 00:12:23,407
Düşen ağaç dalları karmaşası arasında
avlanmak bu mini maymunlar için çok kolay.

89
00:12:32,002 --> 00:12:34,052
Ellerine geçirdikleri
hemen her şeyi yiyorlar.

90
00:12:52,773 --> 00:12:55,233
Ama her şey göründüğü gibi değil.

91
00:12:57,611 --> 00:12:59,911
İnanılmaz bir taklitçilik gösterisi.

92
00:13:00,614 --> 00:13:04,624
Bu tırtılın ölümcül yılan taklidi
o kadar inandırıcı ki...

93
00:13:06,828 --> 00:13:08,078
...korkunç.

94
00:13:21,176 --> 00:13:23,006
Yüzlerce yıl gölgede kaldıktan sonra

95
00:13:23,554 --> 00:13:28,684
orman zemini bir anda
güneş ışığına bulanıyor.

96
00:13:36,567 --> 00:13:40,987
Uzun zamandır bekleyen tohumlar
ufaklar ama hedefleri büyük.

97
00:13:44,575 --> 00:13:47,995
Bu artık bir ışık yarışına döndü.

98
00:13:51,623 --> 00:13:54,043
Sarmaşık türü bitkiler hızla yükseliyor

99
00:13:57,129 --> 00:14:00,759
güneşte yer kapmak için yarışırken
bir yandan da reçineleri emiyorlar.

100
00:14:14,396 --> 00:14:17,816
Devrilen dev kısa zamanda
yeni bitkilerle kaplanıyor.

101
00:14:25,574 --> 00:14:30,624
Sonra da boşluk
yemyeşil bir alana dönüşüyor.

102
00:14:38,545 --> 00:14:40,205
Ama burası cennet değil.

103
00:14:44,259 --> 00:14:46,679
Sinek kuşlarının ağırlığı kâğıt kadar.

104
00:14:48,889 --> 00:14:52,179
Boyutlarındaki eksiği
asabiyetleriyle tamamlıyorlar.

105
00:15:02,569 --> 00:15:06,409
Çoğunun bıçak gibi burun ve dişleri var.

106
00:15:10,702 --> 00:15:12,702
Hepsi çiçekler için savaşıyor.

107
00:15:17,042 --> 00:15:19,592
Sinek kuşlarının birkaç dakikada bir
yakıt ikmali yapması gerekiyor.

108
00:15:21,296 --> 00:15:25,756
Tüylü dilleriyle
saniyede 20 kez nektar içebilirler.

109
00:15:29,972 --> 00:15:31,352
Ve çabuk olmaları gerekir.

110
00:15:35,310 --> 00:15:37,310
Rekabet acımasızdır.

111
00:15:40,232 --> 00:15:42,152
Ama böyle olmak zorunda değil.

112
00:15:47,573 --> 00:15:49,993
Hilal ay şekilli helikonya çiçeği

113
00:15:50,075 --> 00:15:52,695
çoğu sinek kuşu için
beslenilmesi imkânsız yer.

114
00:15:57,124 --> 00:15:59,924
Ama yeşil hermitin
burnu uzun ve kavislidir.

115
00:16:03,213 --> 00:16:05,723
Huzurla nektarı içmesini sağlar.

116
00:16:17,644 --> 00:16:19,564
Yani neredeyse.

117
00:16:21,398 --> 00:16:22,818
İğne böceğinden daha ufak olan

118
00:16:23,650 --> 00:16:27,280
bu çiçek bitleri helikonyayı
neredeyse kurutmuş.

119
00:16:30,157 --> 00:16:32,987
Bir sonraki çiçeğe ulaşmak için
onlara bir taşıyıcı lazım.

120
00:16:41,084 --> 00:16:43,924
Boyutlarına göre
neredeyse bir çita kadar hızlılar.

121
00:16:47,299 --> 00:16:49,129
Hızla sinek kuşunun gagasına tırmanıp...

122
00:16:51,637 --> 00:16:53,717
...burun deliklerine yerleşiyorlar.

123
00:16:58,810 --> 00:17:01,360
Bir sonraki çiçeğe uçmaya hazırlar.

124
00:17:13,700 --> 00:17:15,120
Alandaki bitkiler büyüdüğünden,

125
00:17:15,202 --> 00:17:18,622
orman zemini
bir kez daha karanlığa bürünüyor.

126
00:17:24,211 --> 00:17:26,511
Bu nemli şartlar altında
mantarlar büyüyor,

127
00:17:28,674 --> 00:17:31,094
devrilen ağaçtan
geriye kalanları çürütüyorlar.

128
00:17:37,057 --> 00:17:40,057
Burada taze yiyecek bulmak çok daha zor.

129
00:17:52,114 --> 00:17:55,164
Bir Brezilya kestanesi
çoğu hayvan için çok serttir.

130
00:17:58,120 --> 00:17:59,330
Ama aguti için değil.

131
00:18:06,879 --> 00:18:09,509
Şimdi yiyemediğini
sonra yemek için gömecek.

132
00:18:12,718 --> 00:18:14,138
Doğası gereği gergin.

133
00:18:16,346 --> 00:18:17,756
Bunun iyi de bir sebebi var.

134
00:18:24,897 --> 00:18:27,727
Bir margay kedisi,
ev kedisinden az daha büyüktür

135
00:18:31,361 --> 00:18:33,361
ancak çok daha ölümcüldür.

136
00:18:59,014 --> 00:19:02,314
Ormanın karanlık zemini
bir sürü avcıyı saklıyor.

137
00:19:05,062 --> 00:19:08,902
Daha küçük oranda, daha tehlikeliler.

138
00:19:12,277 --> 00:19:13,737
40 bacağıyla

139
00:19:13,820 --> 00:19:18,030
bu parmak boyundaki kadife solucanı
sessizce avlanıyor.

140
00:19:19,535 --> 00:19:22,575
Avlanma taktikleri
resmen bilim kurgu gibi.

141
00:19:28,961 --> 00:19:32,801
Gövdesindeki titreşim sensörleri
kurbanının hareketlerini izliyor.

142
00:19:38,470 --> 00:19:40,220
Gizli silahını kullanmak için...

143
00:19:43,141 --> 00:19:45,021
...daha yakına gelmesi gerek.

144
00:19:55,237 --> 00:19:56,657
Ağ atıcılar.

145
00:20:05,247 --> 00:20:07,877
Yapışkan iplikler
saniyeler içinde sertleşir.

146
00:20:13,714 --> 00:20:14,924
Kaçış yoktur.

147
00:20:26,268 --> 00:20:29,688
Minik yaratıklar
her zaman tetikte olmalıdır.

148
00:20:34,401 --> 00:20:38,241
Dişi zehir kırmızı kurbağa
yeni yumurtalar bıraktı.

149
00:20:41,950 --> 00:20:44,370
Ama onları korumak erkeğin görevi.

150
00:20:58,217 --> 00:21:00,837
Parlak kırmızı rengi
avcılar için bir uyarı.

151
00:21:04,139 --> 00:21:06,559
Cildi öldürücü bir toksin salgılıyor.

152
00:21:10,062 --> 00:21:11,272
Tek bir sorun var.

153
00:21:15,025 --> 00:21:17,025
Kırmızı karınlı yılanlar
buna karşı bağışık.

154
00:21:19,071 --> 00:21:22,121
Ayrıca harekete karşı da aşırı hassaslar.

155
00:21:26,286 --> 00:21:27,956
Hiç kıpırdamadan durursa...

156
00:21:30,415 --> 00:21:32,075
...belki sağ kalabilir.

157
00:21:45,347 --> 00:21:47,177
Ama her şeyden saklanamaz.

158
00:21:54,106 --> 00:21:55,316
Rakip bir erkek.

159
00:21:58,610 --> 00:22:00,030
Kendi bölgesinin peşinde.

160
00:22:07,870 --> 00:22:10,870
Orayı sahiplenirse yumurtaları yer.

161
00:22:14,793 --> 00:22:17,213
Bu minik babanın
uğruna savaşacağı çok şey var.

162
00:22:27,055 --> 00:22:31,685
İkisi de küp şeker kadar hafif
ve eşit şartlardalar.

163
00:22:46,617 --> 00:22:49,077
Bunu yarım saat kadar sürdürebilirler.

164
00:23:00,088 --> 00:23:02,298
Ufak kurbağa yorulmaya başlıyor.

165
00:23:10,516 --> 00:23:12,346
Ama baba galip geliyor.

166
00:23:15,437 --> 00:23:18,857
Rakibi kaçtı. En azından şimdilik.

167
00:23:21,818 --> 00:23:25,448
Yumurtalar çatlayana kadar
hâlâ iki hafta nöbet tutması gerek.

168
00:23:34,915 --> 00:23:38,955
Orman büyüdükçe
daha karmaşık ilişkiler gelişiyor.

169
00:23:47,928 --> 00:23:50,558
Bu orkide arısının
olağanüstü bir görevi var.

170
00:23:52,432 --> 00:23:55,142
Buraya varmak için
40 kilometreden fazla uçmuş.

171
00:23:58,355 --> 00:23:59,475
Ve yalnız değil.

172
00:24:02,734 --> 00:24:07,664
Tüm erkekler tek bir şeyin peşinde.

173
00:24:10,284 --> 00:24:11,494
Polen değil.

174
00:24:12,870 --> 00:24:13,910
Parfüm.

175
00:24:16,498 --> 00:24:18,168
Bu orkide kendini dişi arılar için

176
00:24:18,250 --> 00:24:20,880
karşı koyulamaz yapan bir koku salgılıyor.

177
00:24:23,297 --> 00:24:25,757
O da toplayabildiği kadar topluyor.

178
00:24:28,177 --> 00:24:29,597
Ama dikkatli olmazsa...

179
00:24:32,848 --> 00:24:33,848
...onun içinde boğulur.

180
00:24:44,985 --> 00:24:46,395
Sadece tek bir çıkış yolu var.

181
00:24:54,912 --> 00:24:56,412
Dar bir açıklık.

182
00:25:02,127 --> 00:25:04,957
Ve orkide onu
ayrılık hediyesi vermeden bırakmayacak.

183
00:25:09,593 --> 00:25:11,803
Sırtına yapışmış bir polen paketi.

184
00:25:21,396 --> 00:25:23,976
Bu minik arının çiftleşme görevi
devam ediyor

185
00:25:24,983 --> 00:25:26,403
ama orkidenin işi bitti.

186
00:25:41,875 --> 00:25:46,205
Cüce ipek maymunları için
hayat normale dönüyor gibi.

187
00:25:50,217 --> 00:25:52,467
Bugünlerde böcekler zor bulunuyor.

188
00:25:56,139 --> 00:25:57,219
Sorun değil.

189
00:25:58,308 --> 00:26:01,558
Onlar yeni ağaçlara
yeni reçine kuyuları açmakla meşguller.

190
00:26:10,112 --> 00:26:11,992
Meraklı komşuları da geri dönmüş.

191
00:26:18,579 --> 00:26:22,999
Gürültü çıkarıyorlar,
yemeklere konuyorlar...

192
00:26:32,009 --> 00:26:33,429
...ve ortalığı dağıtıyorlar.

193
00:26:42,394 --> 00:26:43,774
Doğa çağırdığında,

194
00:26:44,938 --> 00:26:47,268
sorunu çözmek bu ufaklıklara kalıyor.

195
00:26:54,531 --> 00:26:57,951
Bu minik süper kahraman ağacın üzerinde
her şeyin temiz olmasını sağlıyor.

196
00:27:04,875 --> 00:27:07,335
Sadece beş kuruş büyüklüğünde bir böcek.

197
00:27:08,504 --> 00:27:09,924
Ama hiçbir iş zor değildir.

198
00:27:17,888 --> 00:27:19,058
20 metre yukarıda...

199
00:27:21,225 --> 00:27:23,345
...sıkıca tutunuyor.

200
00:27:43,580 --> 00:27:45,750
İşte temizlik ekibinin
geri kalanları da geliyor.

201
00:28:00,305 --> 00:28:03,135
Gübre topları gömülmek üzere yuvarlanıyor.

202
00:28:06,270 --> 00:28:07,480
Yavruları için yiyecek.

203
00:28:10,691 --> 00:28:12,691
Ve orman için de gübre.

204
00:28:19,199 --> 00:28:23,199
Orman inanılmaz küçük hayvanlarla dolu
karmaşık bir dünyadır.

205
00:28:24,663 --> 00:28:26,793
Hepsinin kendine has rolleri vardır.

206
00:28:32,129 --> 00:28:34,969
Ve bu minik maymunlar da yerlerini buldu.

207
00:28:41,555 --> 00:28:44,385
Kalabalık orman alanları
sürekli değişiyor.

208
00:28:48,437 --> 00:28:51,357
Ama şimdilik hayat güzel.

209
00:28:56,195 --> 00:28:57,235
Ve aşağıda da...

210
00:28:58,614 --> 00:29:01,414
Agutinin geride bıraktığı
bir Brezilya kestanesi...

211
00:29:07,206 --> 00:29:09,416
Gölgelerin içinde yavaşça büyüyor.

212
00:29:13,086 --> 00:29:14,506
Uzun vadeli bir oyun oynuyor.

213
00:29:17,424 --> 00:29:22,434
Minik başlangıçlardan devler doğuyor.

214
00:29:34,358 --> 00:29:37,188
Orman sonsuz bir yeşil denizi gibi
görünebilir...

215
00:29:40,739 --> 00:29:45,579
...ama her ağaç birer minik mucize
evrenine ev sahipliği yapmaktadır.

216
00:29:51,166 --> 00:29:52,576
Bir zehirli kırmızı kurbağa

217
00:29:53,085 --> 00:29:55,915
minik yavrusu için güvenli bir yer arıyor.

218
00:30:00,300 --> 00:30:01,390
Yeni neslini büyütmek için...

219
00:30:13,981 --> 00:30:15,981
...acele etse iyi olur.

220
00:30:17,943 --> 00:30:19,613
Yukarı kadar...

221
00:30:20,404 --> 00:30:22,164
...uzun bir yolu var.

222
00:31:10,454 --> 00:31:12,464
Alt yazı çevirmeni: Orhan Cevher