1
00:00:04,045 --> 00:00:07,048
Normalde bu saatte yayınlanan
Shirley Temple programı yerine
2
00:00:07,173 --> 00:00:10,677
birazdan özel bir yayına bağlanacağız.
3
00:00:11,094 --> 00:00:14,055
Programımıza
Cape Canaveral'dan özel bir yayın için
4
00:00:14,222 --> 00:00:15,390
ara veriyoruz.
5
00:00:15,974 --> 00:00:21,229
5 Mayıs 1961 günü kesinlikle
ileride tarih kitaplarına geçecek bir gün.
6
00:00:21,730 --> 00:00:25,692
Fırlatma, yakın çekimde ve canlı olarak
televizyondan izlenebiliyor olsa da
7
00:00:25,859 --> 00:00:30,280
yüzlerce insan bu ana
daha yakından tanıklık edebilmek için
8
00:00:30,363 --> 00:00:31,740
Cocoa Beach'e geldi,
9
00:00:31,906 --> 00:00:36,411
Redstone'un gökyüzüne yükselirken
ardında bıraktığı alevleri görebilecekler.
10
00:00:36,995 --> 00:00:40,415
5 MAYIS 1961'DE NASA UZAYA
İLK İNSANINI GÖNDERMEYE HAZIRLANIYORDU.
11
00:00:40,498 --> 00:00:43,960
ASTRONOTUN BU UÇUŞTAN SAĞ ÇIKIP
ÇIKAMAYACAĞINDAN KİMSE EMİN DEĞİLDİ.
12
00:00:44,210 --> 00:00:46,463
Aklıma klişelerden başka söz gelmiyor.
13
00:00:46,755 --> 00:00:49,007
Cape Canaveral'da gergin bekleyiş sürüyor.
14
00:00:50,216 --> 00:00:52,260
Tüm dünyanın gözü burada.
15
00:00:52,552 --> 00:00:56,806
Kamuoyu, Redstone roketinin en ucunda
uzanmakta olan adamı
16
00:00:56,973 --> 00:00:59,225
endişeli gözlerle izliyor.
17
00:00:59,434 --> 00:01:02,979
Burası bir insan için
pek uygun bir yere benzemiyor.
18
00:01:03,354 --> 00:01:05,732
BU İLK YEDİ ASTRONOTUN HİKÂYESİDİR.
19
00:01:05,815 --> 00:01:09,235
Bu olaya nihayetinde
büyük bir keşif gözüyle bakıyoruz.
20
00:01:09,402 --> 00:01:11,196
Gelecekte daha büyük keşifler için
21
00:01:11,404 --> 00:01:14,407
bir temel oluşturmayı umuyoruz.
22
00:01:14,657 --> 00:01:16,868
AY'A İLK ADIM İÇİN
HAYATINI RİSKE ATANLARIN HİKÂYESİ.
23
00:01:16,951 --> 00:01:19,079
Eminim uçuşta işlerin
ters gitme ihtimalini
24
00:01:19,245 --> 00:01:20,955
ve geri dönememeyi düşünmüşsündür.
25
00:01:21,039 --> 00:01:22,123
BOL ŞANS ASTRONOTLAR
26
00:01:22,540 --> 00:01:25,376
SOVYETLER BİRLİĞİ'NE KARŞI
UZAY ÜSTÜNLÜĞÜ İÇİN ÖLÜM KALIM YARIŞI.
27
00:01:25,710 --> 00:01:28,546
O adamın arkasında
10.000 kişilik bir ekip var
28
00:01:28,713 --> 00:01:32,217
ve o ekibin arkasında da bilimin
icat edebildiği en komplike cihazlar.
29
00:01:32,675 --> 00:01:35,011
UNUTULMUŞ HABERLER,
NADİR RESİM VE SES KAYITLARIYLA.
30
00:01:35,095 --> 00:01:39,891
Ama nihayetinde o adam,
roketteki küçücük bir kabinde tek başına.
31
00:01:45,563 --> 00:01:50,193
GERÇEK MERCURY YEDİLİSİ
32
00:01:51,152 --> 00:01:53,530
NASA'dan
1959'daki Mercury Projesi'nde çalışan…
33
00:01:53,613 --> 00:01:54,697
17 EYLÜL 1979
34
00:01:54,781 --> 00:01:59,202
…John Glenn ve diğer altı astronotun
resmini isteyince bakın ne gönderdiler.
35
00:02:00,453 --> 00:02:04,415
Yedili, uzay elbiseleri içerisinde
âdeta bir sınıf fotoğrafı gibi poz vermiş.
36
00:02:05,125 --> 00:02:09,045
Ama burada gördüğünüz
saç baş dağınık, poşulu adamlar da
37
00:02:09,212 --> 00:02:13,883
uzaya çıkıp bize Rus Sputnik'ine karşı
Soğuk Savaş'ı kazandıracak aynı adamlar,
38
00:02:14,050 --> 00:02:16,803
çölde dört günlük
hayatta kalma eğitiminden çıkmışlar.
39
00:02:20,306 --> 00:02:21,641
Peki kimdi bu astronotlar?
40
00:02:22,517 --> 00:02:26,604
Uzay kapsülündeki kahramanlar mı
yoksa sadece sıradan pilotlar mı?
41
00:02:30,483 --> 00:02:32,777
Yazar Tom Wolfe yıllar boyunca
42
00:02:32,944 --> 00:02:35,905
onların hikâyesini araştırdı
ve The Right Stuff adında
43
00:02:36,072 --> 00:02:37,073
bir kitap yazdı.
44
00:02:38,867 --> 00:02:40,827
O zamanlar uzay yöneticilerinden,
45
00:02:40,994 --> 00:02:44,831
politikacılardan hatta Amerikan basınından
dinlediğimiz tarzda bir hikâye değil.
46
00:02:47,000 --> 00:02:48,293
Tom Wolfe, hoş geldin.
47
00:02:48,459 --> 00:02:49,377
Hoş bulduk Tom.
48
00:02:49,544 --> 00:02:50,712
THE RIGHT STUFF'IN YAZARI
49
00:02:50,795 --> 00:02:52,338
Kahramanlara çok mu ihtiyacımız vardı?
50
00:02:52,505 --> 00:02:56,634
Onları gözümüzde bir tanrı gibi yüceltmeye
teşne oluşumuzun nedeni bu muydu?
51
00:02:56,885 --> 00:02:59,179
Şu anda o dönemi hatırlamak çok zor,
52
00:03:00,138 --> 00:03:04,058
50'lerin sonunda Soğuk Savaş'ın ne kadar
ciddiye alındığını hatırlamak zor.
53
00:03:04,267 --> 00:03:05,727
4 EKİM 1957
54
00:03:05,810 --> 00:03:11,191
NASA UZAYA İNSAN GÖNDERME GİRİŞİMİNDE
BULUNMADAN ÜÇ YIL ÖNCE
55
00:03:11,274 --> 00:03:16,279
AMERİKALILAR TELEVİZYONLARI BAŞINDA
NAHOŞ BİR OLAYA TANIKLIK ETTİLER.
56
00:03:24,287 --> 00:03:26,998
Sputnik 1'in fırlatılışına
tanıklık eden ilk Amerikalılarsınız.
57
00:03:27,081 --> 00:03:27,999
KONUŞAN: MIKE WALLACE
58
00:03:28,082 --> 00:03:31,461
Fırlatma, Sovyetler Birliği'ndeki
Kızılkum Çölü'nde gerçekleşti.
59
00:03:33,087 --> 00:03:34,255
MELODİYİ BİL
60
00:03:34,339 --> 00:03:36,049
Bu akşam 20.000 dolar için yarışan…
61
00:03:36,174 --> 00:03:37,133
SPUTNIK'TEN ÜÇ SAAT SONRA
62
00:03:37,217 --> 00:03:40,178
…on yaşındaki Eddie Hodges
ve Binbaşı John Glenn'e dönüyoruz,
63
00:03:40,345 --> 00:03:41,596
kendisi savaş pilotu.
64
00:03:41,804 --> 00:03:44,057
Dünyanın etrafında
saatte 30.000 km hızla dönen…
65
00:03:44,140 --> 00:03:45,266
BNB. JOHN GLENN
DENİZ PİYADESİ
66
00:03:45,350 --> 00:03:47,769
…Rus uydusu hakkında ne düşünüyorsunuz?
67
00:03:47,936 --> 00:03:51,439
Bir şeyi uzayda bu kadar uzağa gönderip
68
00:03:51,522 --> 00:03:53,983
yörüngede kalmasını sağlamak
insanoğlu için bir ilk.
69
00:03:54,234 --> 00:03:58,571
Bu da muhtemelen uzay yolculuğunun
ya da Ay'a seyahatin temellerini atacak,
70
00:03:58,696 --> 00:04:01,574
belki de Eddie ileride
böyle şeylere tanık olabilecek.
71
00:04:02,367 --> 00:04:04,035
Eddie, Ay'a gitmek ister miydin?
72
00:04:04,202 --> 00:04:06,204
Hayır efendim, ben böyle iyiyim.
73
00:04:08,039 --> 00:04:11,417
İLK UYDU SPUTNIK'İN FIRLATILMASI SONRASI
AMERİKALILAR, SOVYETLER'İN
74
00:04:11,501 --> 00:04:15,964
AMERİKA'YA KITALARARASI BİR SALDIRI
DÜZENLEYEBİLECEĞİNDEN KORKMAYA BAŞLADI.
75
00:04:16,089 --> 00:04:17,715
Demokrat Washington Senatörü Jackson,
76
00:04:17,882 --> 00:04:20,927
Rusya'nın başarısını Amerika'nın itibarına
77
00:04:21,094 --> 00:04:23,012
yıkıcı bir darbe olarak tanımladı.
78
00:04:23,179 --> 00:04:26,683
Uydu, bir buçuk saatte bir
dünyanın etrafında dönerken
79
00:04:26,808 --> 00:04:29,560
kimyasal bataryayla çalışan
radyo vericileri de
80
00:04:29,727 --> 00:04:32,939
Ruslara şifreli mesajlar gönderiyor.
81
00:04:36,276 --> 00:04:38,653
Beyaz Saray duruma şu şekilde yaklaşıyor.
82
00:04:38,820 --> 00:04:42,073
Rusya'nın ve de dünyanın
ilk yapay uydusunun fırlatılışı
83
00:04:42,240 --> 00:04:45,660
şüphesiz ki bilimsel açıdan
muazzam bir değer taşımaktadır.
84
00:04:45,994 --> 00:04:49,580
Rusların bu koca Sputnik'in başarısından
etkilendiniz mi komutanım?
85
00:04:49,747 --> 00:04:51,958
İnsan sadece anlamadığı şeylerden
86
00:04:52,125 --> 00:04:54,127
ya da yapılamayacağını
düşündüklerinden etkilenir.
87
00:04:54,252 --> 00:04:56,546
Bunu nasıl yaptıklarını
biliyoruz diyebilir miyiz?
88
00:04:56,629 --> 00:04:57,630
TÜMG. JOHN MEDARIS
89
00:04:57,714 --> 00:04:59,674
-Tabii ki.
-Biz niye yapmadık o zaman?
90
00:05:00,008 --> 00:05:01,426
Biz biraz geç başladık.
91
00:05:01,592 --> 00:05:04,137
İşi gerektiği kadar çabuk tamamlayamadık.
92
00:05:04,554 --> 00:05:06,597
Arayı kapatmak için çok çalışmamız gerek.
93
00:05:09,183 --> 00:05:10,768
Bizim önümüze geçmiş oldular,
94
00:05:10,935 --> 00:05:13,604
onları yakalamamız için
çok çalışmamız gerekiyor.
95
00:05:16,482 --> 00:05:19,402
Amerika'nın uyanıp
harekete geçme vakti geldi bence.
96
00:05:21,154 --> 00:05:24,157
Bu ülkede,
uzay konusunda Rusları yakalamamızın…
97
00:05:24,240 --> 00:05:25,199
KONUŞAN: TOM WOLFE
98
00:05:25,408 --> 00:05:27,201
…çok önemli olduğu düşünülüyordu.
99
00:05:27,493 --> 00:05:29,162
Temsilciler Meclisi Başkanı
John McCormick…
100
00:05:29,287 --> 00:05:30,371
KALİNİNGRAD, SOVYETLER BİRLİĞİ
101
00:05:30,496 --> 00:05:34,250
…Rusları yakalayamazsak
ulusumuzun tarih olacağını söylüyordu.
102
00:05:36,461 --> 00:05:39,380
6 ARALIK 1957
103
00:05:39,547 --> 00:05:42,008
ABD, SPUTNIK'TEN İKİ AY SONRA
BİR VANGUARD ROKETİYLE
104
00:05:42,091 --> 00:05:44,093
KENDİ UYDUSUNU FIRLATMAYA KALKIŞTI.
105
00:05:44,218 --> 00:05:47,972
Amerika, tüm umutlarını
Vanguard'a bağladı.
106
00:05:51,142 --> 00:05:53,144
Dünyanın dört bir yanından
200'e yakın gazeteci…
107
00:05:53,227 --> 00:05:54,520
KONUŞAN: MIKE WALLACE
108
00:05:54,604 --> 00:05:55,688
…bu tarihi an için geldi.
109
00:05:55,813 --> 00:05:57,106
FLY-EASTERN HAVAYOLLARI
110
00:05:57,273 --> 00:05:59,942
Fırlatma alanında
anbean bilgilendiriliyorlar.
111
00:06:00,485 --> 00:06:04,238
Normalde çok gizli yürütülen hazırlıkların
her bir detayına hâkim oldular.
112
00:06:05,073 --> 00:06:08,826
Koruganın içerisinde
gergin bekleyiş sürüyor.
113
00:06:28,554 --> 00:06:32,934
Amerika'nın itibarı
hiç şu an olduğu kadar zedelenmemişti,
114
00:06:33,101 --> 00:06:38,731
tam şu anda,
6 Ekim 1957 günü, saat 11.45'te.
115
00:06:39,023 --> 00:06:41,692
EISENHOWER UZAY YARIŞINDA
KRUŞÇEV'E KARŞI TÖKEZLEDİ
116
00:06:41,776 --> 00:06:44,278
AMERİKA KAPUTNIK OLDU
ROKET İNFİLAK ETTİ
117
00:06:44,362 --> 00:06:49,575
Vadedilenle gerçekleşen arasında
muazzam bir fark bulunuyor.
118
00:06:49,659 --> 00:06:50,743
TEKSAS SENATÖRÜ
119
00:06:51,411 --> 00:06:54,539
Amerikan halkının harekete geçmemizi
ve programı başlatmamızı…
120
00:06:57,542 --> 00:06:58,626
ABD ROKETLERİ BAŞARISIZ OLDU
121
00:06:58,709 --> 00:06:59,836
4,000-MI. TESTİ SONUÇ VERMEDİ
122
00:06:59,919 --> 00:07:01,838
…talep ettiğine inanıyorum.
123
00:07:09,971 --> 00:07:12,807
Gelişmiş ülkelerde kamuoyu
hızlı, bilimsel ilerlemeye
124
00:07:12,974 --> 00:07:14,725
alışmaya başladı.
125
00:07:14,809 --> 00:07:18,604
Sputnik'in uzayda dolaşıyor olması fikri
çoktan kanıksandı
126
00:07:18,688 --> 00:07:23,276
ve insanlar şimdi de "Sputnik'ten,
Vanguard'dan sonra sırada ne var?" diyor.
127
00:07:23,526 --> 00:07:26,404
Sıradaki adım
uzun süre önce planlandı aslında.
128
00:07:26,571 --> 00:07:28,364
İnsanlı bir uydu.
129
00:07:28,698 --> 00:07:31,784
SOVYETLER İLK UYDUYU GÖNDEREREK
ABD'Yİ YENİLGİYE UĞRATMIŞTI.
130
00:07:31,868 --> 00:07:34,996
FAKAT SIRADAKİ HEDEF
UZAYA İNSAN YOLLAYABİLMEKTİ
131
00:07:35,079 --> 00:07:38,416
VE AMERİKA
BU ALANDA İLK OLMAYA KARARLIYDI.
132
00:07:40,334 --> 00:07:43,296
Tüm alanlarda onlara yetişmek.
Buna mecburdular.
133
00:07:43,754 --> 00:07:47,592
Alelacele denilebilecek
bir yaklaşım benimsenmişti.
134
00:07:47,675 --> 00:07:48,801
YAZAR TOM WOLFE
135
00:07:48,885 --> 00:07:53,347
Bir uzay gemisi yerine
insanlı küçük bir bölme, bir konteyner,
136
00:07:53,764 --> 00:07:56,476
bir kapsül göndermeyi deneyeceklerdi.
137
00:07:58,603 --> 00:08:00,438
Bu adam bir pilottan ziyade,
138
00:08:00,938 --> 00:08:02,982
bir insan güllesi olacaktı.
139
00:08:03,483 --> 00:08:07,403
Kapsülün rotasında en ufak bir
değişiklik yapması mümkün olmayacaktı.
140
00:08:07,778 --> 00:08:09,280
SİVİL UZAY AJANSI TASLAĞI ONAYLANDI
141
00:08:09,363 --> 00:08:10,990
Bu iş NACA'e verilmişti
142
00:08:11,157 --> 00:08:13,784
yani Ulusal Havacılık Danışma Komitesi'ne.
143
00:08:14,952 --> 00:08:17,580
Daha sonra bu kurum NASA'ya evrildi.
144
00:08:21,042 --> 00:08:23,586
Uzaya, bilimsel veri toplamak…
145
00:08:23,669 --> 00:08:24,712
NASA BAŞKANI
146
00:08:24,795 --> 00:08:27,089
…ve Güneş Sistemi'ni keşfetmek amacıyla
147
00:08:27,256 --> 00:08:29,300
araçlar geliştirip göndereceğiz.
148
00:08:31,010 --> 00:08:33,721
NASA bu programa 1959 mali yılı içerisinde
149
00:08:33,888 --> 00:08:39,018
300 milyon dolar civarı bütçe ayıracak
ve bu ödeneği kullanarak da
150
00:08:39,268 --> 00:08:42,396
laboratuvarımızdaki mevcut
araştırma programlarını ilerletmeliyiz.
151
00:08:43,314 --> 00:08:44,440
Elektronik…
152
00:08:44,524 --> 00:08:45,775
YÖNLENDİRME & KONTROL BİRİMİ
153
00:08:45,900 --> 00:08:48,069
…ve yönlendirme gibi alanlarda
154
00:08:48,486 --> 00:08:51,322
yeterliliğe ya da gerekli tesislere
sahip olmadığımız alanlarda
155
00:08:52,156 --> 00:08:53,908
diğer uzmanlarla çalışmalıyız.
156
00:08:54,575 --> 00:08:56,744
Geliştirme programlarımızı
hızlandırmalıyız.
157
00:08:58,496 --> 00:09:00,706
Kullanacağımız veri toplama teçhizatımızı
158
00:09:00,873 --> 00:09:05,753
ve nihayetinde göndereceğimiz insanı
uzaya taşıyacak araçlar geliştirmeliyiz.
159
00:09:07,797 --> 00:09:10,216
OCAK 1959'DA ARAYIŞ BAŞLADI.
160
00:09:10,299 --> 00:09:15,555
NASA ROKETLE UZAYA GİTME RİSKİNİ ALACAK
İNSANLARI ARAMAYA BAŞLADI.
161
00:09:15,680 --> 00:09:17,390
Uzayda yörüngeye çıkacak roketi…
162
00:09:17,473 --> 00:09:18,641
KONUŞAN: MARTIN AGRONSKY
163
00:09:18,724 --> 00:09:20,601
…kullanacak ilk Amerikalıyı
seçme süreci başladı.
164
00:09:20,768 --> 00:09:23,437
Uzay Operasyonları Şefi T. Keith Glennan
bu akşam
165
00:09:23,604 --> 00:09:27,066
insanlı uydu programına
Mercury Projesi ismi verildiğini duyurdu.
166
00:09:27,191 --> 00:09:28,359
ISI KALKANI - KONUM KONTROLÖRÜ
167
00:09:28,442 --> 00:09:30,194
Pilotlarına da
Mercury Astronotları denecek
168
00:09:30,278 --> 00:09:33,656
ve bu gönüllülerin içinden bir tanesi
ilk uçuşu gerçekleştirecek.
169
00:09:35,324 --> 00:09:36,826
Astronotlar seçilmeden iki ay önce,
170
00:09:36,993 --> 00:09:39,495
yarış pilotlarını, dağcıları, dalgıçları,
171
00:09:39,662 --> 00:09:42,415
piyadeleri kullanmayı düşünüyorlardı.
172
00:09:42,582 --> 00:09:46,586
Stresle ve tehlikeli durumlarla
başa çıkabilen hemen herkes
173
00:09:46,752 --> 00:09:50,381
astronotluk için başvurabiliyordu
çünkü uçmayı gerektiren bir durum yoktu.
174
00:09:52,174 --> 00:09:53,593
34. ABD BAŞKANI
175
00:09:53,676 --> 00:09:57,179
Nihayetinde Eisenhower şöyle dedi,
"Orduda 500 test pilotumuz var.
176
00:09:57,388 --> 00:09:59,223
"Onları hemen Washington'a çağırabiliriz."
177
00:09:59,974 --> 00:10:00,975
TEST PİLOTU OKULU
178
00:10:01,058 --> 00:10:03,477
"Astronotlarımızı
tamamen kontrol edebileceğimiz
179
00:10:03,644 --> 00:10:04,645
"bu gruptan seçelim."
180
00:10:05,813 --> 00:10:07,398
Böylece test pilotlarını getirdiler.
181
00:10:08,858 --> 00:10:10,109
ABD HAVA KUVVETLERİ
PİLOT OKULU
182
00:10:10,192 --> 00:10:11,319
EDWARDS HAVA ÜSSÜ
MOJAVE ÇÖLÜ
183
00:10:11,402 --> 00:10:14,780
Deniz ve Hava Kuvvetleri'ndeki
tüm aktif pilotlar içerisinden
184
00:10:15,197 --> 00:10:19,535
473 test pilotunun sicil kaydı
inceleme için seçildi.
185
00:10:20,119 --> 00:10:21,203
110 AMERİKALI UZAY YARIŞINDA
186
00:10:21,329 --> 00:10:23,331
Bunlardan 110 tanesi
gerekli yeterliliğe sahipti.
187
00:10:24,957 --> 00:10:30,129
The Right Stuff hem bir davranış kodu
hem de mistik bir inançtı.
188
00:10:31,047 --> 00:10:35,176
Test pilotu olarak, fani bedeninizi
her türlü riske atmaya razı olmalı,
189
00:10:35,343 --> 00:10:37,928
sonra tehlikeyle
kararlılıkla yüzleşebilmeli,
190
00:10:38,095 --> 00:10:41,307
ardından kendinizi toparlayabilmeli
ve bunu ertesi gün yine,
191
00:10:41,474 --> 00:10:43,476
tekrar, tekrar ve tekrar yapabilmelisiniz,
192
00:10:43,768 --> 00:10:45,019
sonsuza kadar.
193
00:10:57,198 --> 00:11:00,284
ASTRONOT KAMPI
ADAY LİSTESİ DARALIYOR
194
00:11:00,701 --> 00:11:07,458
Seçme programının ikinci aşaması
çok kapsamlı bir sağlık muayenesiydi.
195
00:11:08,501 --> 00:11:11,754
Adaylar buradan sonra
üçüncü aşamaya geçtiler.
196
00:11:12,004 --> 00:11:15,758
Bu aşama ise
ivmeye, düşük basınca, gürültüye
197
00:11:16,050 --> 00:11:19,595
ve uzay uçuşunda
karşılaşılabilecek diğer streslere
198
00:11:19,887 --> 00:11:21,639
maruz kalma testleri içeriyordu.
199
00:11:22,973 --> 00:11:24,225
ABD 7 "UZAY ADAMI" SEÇTİ
200
00:11:24,308 --> 00:11:25,935
"MERCURY ASTRONOTLARI"NIN
İSİMLERİ HÂLÂ SIR
201
00:11:26,227 --> 00:11:27,561
Yetkililer basın toplantısında…
202
00:11:27,645 --> 00:11:28,688
9 NİSAN 1959
203
00:11:28,771 --> 00:11:31,357
…özenle seçilmiş
yedi askerî test pilotunu,
204
00:11:31,440 --> 00:11:34,068
Amerika'nın ilk uzay adamları
olarak tanıttı.
205
00:11:35,736 --> 00:11:38,239
VIRGIL "GUS" GRISSOM'IN EVİ
ENON, OHIO
206
00:11:38,322 --> 00:11:42,118
-Çocukların bu akşam iştahı nasıl?
-Epey iyi gibi.
207
00:11:43,119 --> 00:11:45,079
Her zamankinden iyi mi, kötü mü?
208
00:11:45,246 --> 00:11:47,581
Aslında birazcık…
Sanırım çok heyecanlılar.
209
00:11:47,665 --> 00:11:48,833
GUS GRISSOM'IN EŞİ
210
00:11:48,916 --> 00:11:51,127
Belki her zamanki kadar yemezler.
211
00:11:51,919 --> 00:11:55,005
Bu işin çok büyük bir sır olarak
kalması gerekiyordu.
212
00:11:55,214 --> 00:11:57,925
Ne zaman bir şeylerden
şüphe etmeye başladınız?
213
00:11:58,259 --> 00:12:00,344
Haberleri dinlerken tabii.
214
00:12:00,845 --> 00:12:03,931
Yedi adamın hepsi asker ve test pilotu.
215
00:12:04,056 --> 00:12:08,018
Hava Kuvvetleri'nden üç, Donanma'dan üç
ve Deniz Piyadeleri'nden bir gönüllü.
216
00:12:08,227 --> 00:12:09,562
Doktor T. Keith Glennan,
217
00:12:09,729 --> 00:12:12,356
Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi
başkanı sıfatıyla,
218
00:12:12,523 --> 00:12:15,192
pilotları bugünkü basın toplantısında
kamuoyuna tanıttı.
219
00:12:15,651 --> 00:12:19,447
Bu adamlardan hangisi
uzaya çıkan ilk kişi olacak, açıklayamam.
220
00:12:19,530 --> 00:12:20,823
NASA BAŞKANI
221
00:12:21,699 --> 00:12:24,660
Uçuşun gerçekleşeceği güne kadar
kendisi de bilmeyecek.
222
00:12:25,745 --> 00:12:28,706
Şimdi müsaadenizle pilotlarımızı
takdim etmek istiyorum,
223
00:12:28,873 --> 00:12:31,375
sizinle büyük gurur duyduğumu da
belirtmeliyim beyler…
224
00:12:32,626 --> 00:12:35,921
…sağdan başlayarak
sırasıyla, Malcolm S. Carpenter…
225
00:12:37,339 --> 00:12:41,927
…Leroy G. Cooper, John H. Glenn…
226
00:12:42,720 --> 00:12:44,430
…Virgil I. Grissom…
227
00:12:45,806 --> 00:12:47,558
…Walter M. Schirra…
228
00:12:49,185 --> 00:12:54,440
…Alan B. Shepard ve Donald K. Slayton.
229
00:12:55,900 --> 00:13:00,905
Hanımlar ve beyler, işte bu adamlar
ulusumuzun Mercury Astronotları.
230
00:13:06,368 --> 00:13:08,662
Tabii ki herkesin aklındaki soru şu,
231
00:13:08,829 --> 00:13:13,292
"Bu adamların eşleri ve çocukları
uzay sevdaları hakkında ne düşüyor?"
232
00:13:13,751 --> 00:13:14,877
JOHN GLENN
MERCURY ASTRONOTU
233
00:13:14,960 --> 00:13:18,047
Karımın bu konudaki tepkisi
pilotluk dönemimdekiyle aynı oldu,
234
00:13:18,881 --> 00:13:21,592
istediğim şey buysa
o da çocuklar da bu konuda beni
235
00:13:21,759 --> 00:13:23,344
yüzde yüz destekliyorlar.
236
00:13:25,179 --> 00:13:28,349
Benim karım da öyle düşünüyor,
aksi hâlde burada olmazdım tabii.
237
00:13:28,641 --> 00:13:32,144
Sonuna kadar beni destekliyor,
oğlanlar henüz küçük…
238
00:13:32,228 --> 00:13:33,354
MERCURY ASTRONOTU
239
00:13:33,437 --> 00:13:35,564
…ama eminim onlar da öyle düşünüyordur.
240
00:13:36,440 --> 00:13:37,358
MERCURY ASTRONOTU
241
00:13:37,441 --> 00:13:39,109
Karım kariyerimle ilgili konuları
242
00:13:39,276 --> 00:13:42,696
tamamen benim inisiyatifime bıraktı,
aile olmak da bunu gerektirir,
243
00:13:42,863 --> 00:13:44,448
bu konuda onunla hemfikiriz.
244
00:13:44,990 --> 00:13:47,785
Evde herhangi bir sorun çıkmadı.
Ailemden tam destek aldım.
245
00:13:47,868 --> 00:13:49,787
ALAN SHEPARD
MERCURY ASTRONOTU
246
00:13:53,874 --> 00:13:56,168
John Glenn kişilik olarak yedili arasında
247
00:13:56,335 --> 00:13:57,711
benzersiz bir yere sahipti.
248
00:13:57,878 --> 00:14:02,174
Ben John Glenn, yalnız bir
Deniz Piyadesi'yim, 37 yaşındayım.
249
00:14:02,341 --> 00:14:05,970
Tabii ki şaka olarak,
bu projede yer alma nedenimin aslında
250
00:14:06,136 --> 00:14:09,598
cennete yakın olma olduğunu ve bu fırsatı
değerlendirmek istediğimi söylemiştim.
251
00:14:10,266 --> 00:14:14,311
Ama bence bütün bu uzay projesini
aslında bir bakıma
252
00:14:14,395 --> 00:14:17,147
Wright kardeşlerin 50 sene önce
253
00:14:17,231 --> 00:14:21,694
Kitty Hawk'ta yaptıklarına benzetebiliriz.
254
00:14:22,570 --> 00:14:24,905
Daha ilk basın toplantısından
John Glenn'in
255
00:14:25,072 --> 00:14:27,157
yedili içinde
en konuşkan olan olduğu belliydi.
256
00:14:27,324 --> 00:14:29,493
Karım geçen gün
benim zaten bu dünyadan olmadığımı,
257
00:14:29,660 --> 00:14:31,745
orada yabancılık çekmeyeceğimi söyledi.
258
00:14:33,914 --> 00:14:35,332
Sıradaki soru lütfen.
259
00:14:35,833 --> 00:14:38,252
Tabiri caizse
bir köylü kurnazlığına sahipti,
260
00:14:38,419 --> 00:14:41,422
çilli yüzünden de
harika gülümsemesi eksik olmazdı
261
00:14:41,714 --> 00:14:45,593
ve bugünkü tabirle
"medya"yı etkilemekte üzerine yoktu.
262
00:14:45,759 --> 00:14:51,891
Şunu sormak istiyorum,
beyler acaba en sevmedikleri testin
263
00:14:52,057 --> 00:14:56,061
hangisi olduğunu söyleyebilirler mi?
264
00:14:58,522 --> 00:15:01,859
Johnny Glenn, sen başla, sonra böyle gider
265
00:15:02,026 --> 00:15:03,193
ve oradan devam ederiz.
266
00:15:03,903 --> 00:15:06,572
Gerçekten zor bir soru
çünkü epey zorlu testlerden geçtik,
267
00:15:06,739 --> 00:15:11,160
içlerinden birini seçmek epey zor aslında
çünkü insan vücudunda
268
00:15:11,327 --> 00:15:15,289
kaç adet delik olduğunu ve ne kadar derine
inebileceğinizi düşünmek lazım.
269
00:15:19,126 --> 00:15:20,377
Her şeyi anlattın.
270
00:15:22,671 --> 00:15:26,425
Senin için en zor olanı hangisidir
onu söyle şimdi.
271
00:15:32,723 --> 00:15:35,517
Epey konuşkan bir adam olan Glenn'in
272
00:15:35,684 --> 00:15:38,437
Tanrı'yla, ülkeyle, aileyle ilgili vesair
273
00:15:38,604 --> 00:15:41,815
söylediklerinden sonra
bu yedi astronot hakkında
274
00:15:41,982 --> 00:15:46,195
dindar, küçük kasabadan gelen
aile babaları imajı oluşmuştu.
275
00:15:47,279 --> 00:15:48,530
Diğerleri de itiraz etmedi.
276
00:15:48,697 --> 00:15:50,783
Ya ellerini kaldırıp şöyle diyeceklerdi,
277
00:15:50,950 --> 00:15:53,035
"Bir saniye, ben buna katılmıyorum,
278
00:15:53,202 --> 00:15:56,288
"bence karına, çocuklarına, kiliseye
o kadar da sadık olmak gerekmez."
279
00:15:56,497 --> 00:16:00,250
Ya da akıllıca olanı yapıp
"Ben de öyleyim." diyeceklerdi.
280
00:16:01,168 --> 00:16:03,796
Ben Bay Glenn kadar sık
kiliseye gitmiyorum
281
00:16:03,963 --> 00:16:06,674
ama yine de
iyi bir Hristiyan olduğumu düşünüyorum.
282
00:16:07,633 --> 00:16:11,303
Bayan Grissom, bugün açıklanmadan önce
bir şeyler döndüğünü
283
00:16:11,512 --> 00:16:15,474
-hiç anlamış mıydınız?
-Tahmin ediyordum aslında.
284
00:16:16,433 --> 00:16:19,561
Bu konu hakkında ne hissettiğinizi
hiç düşündünüz mü?
285
00:16:20,854 --> 00:16:23,440
Şu an pek bilemiyorum.
286
00:16:26,235 --> 00:16:28,988
MUHABİR: Babanın başına gelen
bu olay hakkında ne diyorsun?
287
00:16:29,697 --> 00:16:33,450
SCOTT GRISSOM: Sanırım uzaya çıkan
ilk insanlardan biri olacak.
288
00:16:34,159 --> 00:16:36,996
Mahalledeki çocuklar
sana bunu soruyorlar mı?
289
00:16:38,288 --> 00:16:41,583
Henüz değil,
geçenlerde öğretmenim arayıp…
290
00:16:41,667 --> 00:16:42,584
GUS GRISSOM'IN OĞLU
291
00:16:42,668 --> 00:16:44,920
…"Tebrik ederim." dedi.
292
00:16:45,796 --> 00:16:48,465
Sence bu durum
kasabada seni popülerleştirecek mi?
293
00:16:51,260 --> 00:16:54,596
Bir uzay adamının karısı
böylesine büyük bir macera hakkında
294
00:16:54,680 --> 00:16:56,348
neler hissediyordur?
295
00:16:56,432 --> 00:16:57,474
SCOTT CARPENTER'IN EŞİ
296
00:16:57,558 --> 00:16:59,768
Tabii ki olası tehlikelerin farkındayız
297
00:17:00,102 --> 00:17:04,732
ama elimden gelse
ben de onunla giderdim, oğlanlar da öyle.
298
00:17:10,404 --> 00:17:14,408
Sıkı bir eğitimden sonra,
bu adamlardan biri Mercury Projesi'nin
299
00:17:14,616 --> 00:17:17,578
uzay kapsülüyle Dünya etrafında
200 kilometre yüksekliğe çıkacak
300
00:17:17,953 --> 00:17:21,040
ve daha sonra yavaşlatma roketleri,
kapsülü Atlas Okyanusu'na indirecek.
301
00:17:27,046 --> 00:17:30,257
Hepsi test pilotu olan bu astronotlar
uzay uçuşunu…
302
00:17:30,507 --> 00:17:31,467
KONUŞAN: FRANK MCGEE
303
00:17:31,550 --> 00:17:34,011
…normal uçuşun biraz gelişmişi
olarak görseler de
304
00:17:34,261 --> 00:17:36,180
bu bizler için inanılmaz bir şey.
305
00:17:36,764 --> 00:17:40,976
Ama aslında bu
inanılmazın inanılırla buluştuğu nokta.
306
00:17:41,935 --> 00:17:45,230
Cocoa Beach, Florida da
hemen bitişiğindeki Cape Canaveral'dan
307
00:17:45,397 --> 00:17:47,024
roket fırlatanların üssü konumunda.
308
00:17:47,232 --> 00:17:50,527
On sene önce
burada sadece 246 insan yaşıyordu,
309
00:17:50,694 --> 00:17:53,405
şimdiyse tabelalardan anlaşıldığı üzere
nüfus patlaması yaşanıyor.
310
00:17:53,489 --> 00:17:54,823
BİLGİ MERKEZİ
BOL ŞANS ASTRONOTLAR
311
00:17:54,907 --> 00:17:58,035
Nüfus yüzde 1.312 arttı.
312
00:17:59,119 --> 00:18:01,747
Burada her şey uzay temalı.
313
00:18:04,249 --> 00:18:06,251
RIVIERA LOUNGE
BİTMEK BİLMEYEN EĞLENCE
314
00:18:06,460 --> 00:18:09,338
RIVIERA LOUNGE
COCOA BEACH, FLORİDA
315
00:18:09,546 --> 00:18:13,675
Cape Canaveral'da
Astronotlar dünden hazır
316
00:18:15,719 --> 00:18:19,598
Amerika'nın uzaya giden
Yolunu açmaya
317
00:18:21,892 --> 00:18:25,646
Onlar aslında
Sıradan bir hayatı olan aile babaları
318
00:18:28,190 --> 00:18:32,236
Ama bize yol gösterecekler
Kennedy'nin de dediği gibi
319
00:18:34,029 --> 00:18:36,990
John Glenn ve Grissom var
Shepard var bir de
320
00:18:37,574 --> 00:18:40,410
Yok bu astronotların başaramayacağı
Tek bir şey bile
321
00:18:40,869 --> 00:18:46,291
Slayton, Schirra ve Cooper geçti testleri
Carpenter da en efendisi
322
00:18:46,625 --> 00:18:49,169
Hadi hepimiz kadeh kaldıralım
Roketteki bu adamlara
323
00:18:49,294 --> 00:18:50,337
TEHLİKE
PATLAYICI
324
00:18:52,631 --> 00:18:59,263
Ve en büyük tebrik de
Uzaya gidecek olana
325
00:18:59,555 --> 00:19:02,141
On, dokuz, sekiz, yedi, altı, beş, dört
326
00:19:02,224 --> 00:19:08,313
Üç, iki, bir, gidiyor uzaya
327
00:19:09,314 --> 00:19:11,191
NİSAN 1959'DA MERCURY ASTRONOTLARI
328
00:19:11,316 --> 00:19:14,945
UZAY UÇUŞUNUN TEHLİKELERİNE
HAZIRLANMAK İÇİN SIKI BİR EĞİTİME BAŞLADI.
329
00:19:15,028 --> 00:19:18,448
NASA İKİ YIL İÇERİSİNDE İÇLERİNDEN BİRİNİN
UZAYA ÇIKAN İLK AMERİKALI
330
00:19:18,574 --> 00:19:19,575
OLMASINI UMUYORDU.
331
00:19:21,910 --> 00:19:23,620
Dinamik test dediğimiz
bir şey geliştirdik.
332
00:19:23,704 --> 00:19:24,788
KONUŞAN: DR. STANLEY WHITE
333
00:19:24,872 --> 00:19:26,832
-O ne demek oluyor?
-Dinamik testte,
334
00:19:26,999 --> 00:19:30,669
insanı gerçek uçuşta karşılaşabileceği
335
00:19:30,961 --> 00:19:33,755
stres yüküne benzer şekilde
336
00:19:33,922 --> 00:19:36,133
-zorlamaya çalışıyoruz.
-Ona gerçek deneyimi
337
00:19:36,300 --> 00:19:37,718
-yaşatmaya çalışıyorsunuz?
-Evet.
338
00:19:39,720 --> 00:19:42,890
Eğitimin amacı,
diğer uçuş eğitimleri gibi astronota
339
00:19:43,056 --> 00:19:45,475
aletin nasıl kullanılacağını
öğretmek değil…
340
00:19:46,852 --> 00:19:50,063
…astronotun yaşayacağı
korku dolu anlara
341
00:19:50,230 --> 00:19:51,690
onu alıştırmaktı.
342
00:20:01,366 --> 00:20:04,828
Psikolojide bir prensip vardır,
bir insanı kademeli olarak
343
00:20:04,995 --> 00:20:09,041
korkunç durumların içerisine sokarsanız
344
00:20:10,167 --> 00:20:11,835
korkuyu yenmesini sağlarsınız.
345
00:20:12,878 --> 00:20:15,672
Belli başlı stres yüklerini
düşünmemiz gerekti.
346
00:20:15,756 --> 00:20:16,840
KONUŞAN: DR. STANLEY WHITE
347
00:20:16,924 --> 00:20:18,467
Adamların belli bir ivmeye,
348
00:20:18,634 --> 00:20:22,971
belli bir sıcaklığa, belli bir titreşime,
sese ve ruhsal travmaya
349
00:20:23,138 --> 00:20:24,556
maruz kalacağını biliyorduk.
350
00:20:24,890 --> 00:20:28,810
Bütün bunlar
bu yeni maceranın bir parçasıydı.
351
00:20:29,937 --> 00:20:32,898
ASGAR, burası Recovery 5.
352
00:20:33,065 --> 00:20:35,651
Bu duyduğunuz uzay kapsülüyle
komuta merkezi arasındaki
353
00:20:35,776 --> 00:20:38,153
iletişimin bir simülasyonu.
354
00:20:38,320 --> 00:20:41,823
Çarpışmadan sonra harekete geçmek için
bekliyorum. Recovery duyuyor mu?
355
00:20:42,574 --> 00:20:45,369
Daha az korkutucu sayılabilecek
eğitimlerden birisi de
356
00:20:45,535 --> 00:20:47,871
su altı kaçış eğitimi.
357
00:20:54,753 --> 00:20:58,507
Bütün eğitimler,
yapılan testler içerisinde sizce hangisi
358
00:20:58,590 --> 00:21:01,009
onları en çok zorlamıştır?
359
00:21:01,176 --> 00:21:07,099
Muhtemelen santrifüj programı
en büyük stres yükünü oluşturmuştur.
360
00:21:07,266 --> 00:21:11,645
Bu test, uçuşun bütün stresini
aynı anda yansıtma konusunda
361
00:21:11,812 --> 00:21:14,147
gerçeğe en yakın olanıydı.
362
00:21:19,444 --> 00:21:21,446
Santrifüj tek koltuklu
bir atlıkarınca gibi…
363
00:21:21,530 --> 00:21:22,531
KONUŞAN: GUS GRISSOM
364
00:21:22,614 --> 00:21:25,117
…istedikleri G kuvvetine ulaşana dek
365
00:21:25,284 --> 00:21:27,869
sizi daha hızlı döndürüp duran
uzun bir kol.
366
00:21:29,579 --> 00:21:33,709
18 G'lere kadar çıktık,
yani yer çekiminin 18 katına kadar.
367
00:21:59,735 --> 00:22:01,403
Sahne bir, çekim bir.
368
00:22:04,906 --> 00:22:08,327
Ben John Glenn,
uzaya ilk insanlı uçuşumuz için
369
00:22:08,410 --> 00:22:11,288
hazırlanan astronotlardan biriyim.
370
00:22:12,331 --> 00:22:15,959
Tabii ki hepimizin gözü kulağı
yakın zamanda
371
00:22:16,043 --> 00:22:20,130
birimizin içinde uzaya gideceği
buradaki Mercury kapsülünde.
372
00:22:20,464 --> 00:22:23,842
1959 YAZINDA, BASININ ASTRONOTLARA
VE AİLELERİNE OLAN İLGİSİ TAVAN YAPMIŞTI.
373
00:22:23,925 --> 00:22:27,220
LIFE DERGİSİ ONLARIN HİKÂYELERİNİN
YAYIN HAKLARINI ALMAK İÇİN
374
00:22:27,304 --> 00:22:29,139
CÖMERT BİR TEKLİFTE BULUNDU.
375
00:22:29,222 --> 00:22:31,475
"UZAY ADAMLARI" VOLEYİ VURDU
LIFE 500.000 DOLAR ÖDÜYOR
376
00:22:31,558 --> 00:22:37,147
LIFE dergisi astronotların hikâyelerinin
haklarını satın almaya karar verdi.
377
00:22:37,314 --> 00:22:39,316
ASTRONOTLARIN ÇOK ÖZEL HİKÂYELERİ
378
00:22:39,399 --> 00:22:41,568
O zaman için muazzam bir miktar ödediler,
379
00:22:41,693 --> 00:22:43,945
yedi kişi için
üç yıl boyunca 500.000 dolar.
380
00:22:44,112 --> 00:22:47,074
Aile başına
yıllık 25.000 dolara tekabül ediyordu…
381
00:22:47,157 --> 00:22:48,241
ASTRONOTLAR TARİHE GEÇECEK
382
00:22:48,325 --> 00:22:49,409
ARKALARINDAKİ YEDİ CESUR EŞ
383
00:22:49,493 --> 00:22:52,120
…yıllık sekiz, dokuz bin kazanan
aileler için muazzam bir paraydı.
384
00:22:53,914 --> 00:22:56,541
Basının çok fazla
ilgi göstereceğini biliyorduk…
385
00:22:56,625 --> 00:22:57,918
KONUŞAN: SCOTT CARPENTER
386
00:22:58,001 --> 00:23:02,172
…ama hiçbirimiz her şeyimizin
didik didik edileceğini tahmin etmemiştik.
387
00:23:02,756 --> 00:23:07,386
Time Life bizi izci çocuklar olarak
lanse etti, Amerikan kahramanlarıydık
388
00:23:07,803 --> 00:23:09,679
ve her şey yolundaydı.
389
00:23:09,763 --> 00:23:10,847
ÇEKİM NO. İZCİ ÇOCUK
390
00:23:12,349 --> 00:23:14,184
Karşınızda astronot John Glenn.
391
00:23:14,351 --> 00:23:17,854
Merhaba dostlar,
sizlere maceradan bahsetmek istiyorum.
392
00:23:18,647 --> 00:23:21,983
Hiç dağa tırmandınız mı?
Ya da balık tuttunuz mu?
393
00:23:22,401 --> 00:23:24,903
İzcilikte yaşadığınız
maceraya benzer bir macera.
394
00:23:25,195 --> 00:23:31,410
Macera arıyorsanız çocuklar
Gelin bugün biz izcilere katılın
395
00:23:31,493 --> 00:23:32,494
AMERİKA'NIN İZCİ ÇOCUKLARI
396
00:23:33,537 --> 00:23:36,164
Alan Shepard
çok iyi kontrol altında tuttuğu
397
00:23:36,331 --> 00:23:38,458
çok canlı bir mizah anlayışına sahip.
398
00:23:38,750 --> 00:23:41,044
Ama ciddi konulara girmekten de
imtina ediyor.
399
00:23:41,211 --> 00:23:44,214
Birbirlerine karşı lafını sakınmayan
bir grup için de
400
00:23:44,381 --> 00:23:47,551
bu durum biraz olsun
tansiyonu düşürüyor.
401
00:23:47,717 --> 00:23:51,221
Astronotların eğitiminde yer alan
teknisyenlerin en sevdiği biri varsa
402
00:23:51,304 --> 00:23:55,308
o kişinin hiç şüphesiz
Shepard olduğu söylenebilir.
403
00:23:58,812 --> 00:23:59,813
Tamam.
404
00:23:59,980 --> 00:24:03,483
Her bir astronotun
özenle dikilmiş bir uçuş üniforması var,
405
00:24:03,692 --> 00:24:07,195
onlara uzay elbisesi değil,
"basınç giysisi" demeyi tercih ediyorlar.
406
00:24:08,029 --> 00:24:11,241
Shepard şişirildiklerini değil,
kabartıldıklarını söylemenin
407
00:24:11,408 --> 00:24:14,536
astronotlar açısından
daha iyi olduğunu söylüyor.
408
00:24:19,374 --> 00:24:22,127
Bir araya geldiğinizde ne konuşuyorsunuz?
409
00:24:22,335 --> 00:24:25,505
Pek boş zamanımız olmuyor aslında.
410
00:24:25,839 --> 00:24:29,676
Neredeyse tüm dikkatimizi
uzay uçuşunun önceliklerine veriyoruz.
411
00:24:30,260 --> 00:24:36,433
Bulduğumuz az sayıda fırsatta da
su kayağı yapıyoruz ya da golf oynuyoruz.
412
00:24:36,600 --> 00:24:38,059
-Su kayağı sever misiniz?
-Evet.
413
00:24:38,226 --> 00:24:40,770
Beyaz bir Corvette sürdüğünüzü görmüştüm,
414
00:24:40,854 --> 00:24:43,815
-arabanızı sever misiniz?
-Arabamı kullanmayı seviyorum.
415
00:24:43,982 --> 00:24:45,484
En çok neyini seviyorsunuz?
416
00:24:46,401 --> 00:24:49,863
Normal bir arabadan
daha hızlı gitmesini sağlamak için
417
00:24:50,030 --> 00:24:51,573
bir iki modifikasyon yapıldı.
418
00:24:54,451 --> 00:24:56,411
Astronotların hikâyelerine baktığımızda,
419
00:24:56,578 --> 00:25:00,165
kendilerine savaş pilotu denilen
bir dünyadan geliyorlardı.
420
00:25:00,332 --> 00:25:02,042
-Evet.
-Bu savaş pilotları
421
00:25:02,459 --> 00:25:05,962
askeriyedeki uçuş piramidinin
en tepesindeki insanlar.
422
00:25:06,129 --> 00:25:08,298
-Evet.
-Bu insanlar sadece uçarken değil,
423
00:25:08,381 --> 00:25:12,219
eğlenirken de işin hakkını veren adamlar
ve çoğu zaman evlerinden uzaktalar.
424
00:25:12,636 --> 00:25:14,930
Kadınlar onları çekici buluyor
ve bu da hayatlarını
425
00:25:15,013 --> 00:25:17,349
her savaş pilotunu
etkilediği gibi etkiliyor.
426
00:25:17,599 --> 00:25:19,851
Astronotların etrafında
o kadar çok kadın var ki
427
00:25:19,935 --> 00:25:22,979
John Glenn bu konuda
bir açıklama yapmak zorunda kalmıştı,
428
00:25:23,271 --> 00:25:27,150
San Diego'daki etkinlikte,
aşırı göz önünde olduklarını söylemişti.
429
00:25:27,275 --> 00:25:28,985
ASTRONOTLAR SAN DIEGO'DA
CONVAIR-ASTRONOTİK
430
00:25:30,737 --> 00:25:33,823
19 EYLÜL 1959
431
00:25:39,538 --> 00:25:43,083
Glenn gibi birinin,
Alan Shepard gibi biriyle
432
00:25:43,250 --> 00:25:45,544
eninde sonunda
anlaşmazlığa düşeceği belliydi.
433
00:25:47,087 --> 00:25:48,838
Nihayetinde küçük bir münakaşa yaşandı.
434
00:25:49,214 --> 00:25:53,009
San Diego'daki Shelter Island'da
Kona Kai Hotel'de.
435
00:25:55,804 --> 00:25:58,807
Glenn kafasına göre takılmayı seven biri.
436
00:25:59,349 --> 00:26:02,435
Bu küçük kaçamakların çığırından çıkmaya
başladığını düşünüyordu.
437
00:26:03,478 --> 00:26:06,231
Kaçamaktan kastı
onlara hayran olan kızlarla yaşananlardı.
438
00:26:07,148 --> 00:26:09,985
Glenn bu konuyu
gündeme getirme niyetindeydi,
439
00:26:10,151 --> 00:26:13,154
diğer grup üyelerinin
bu kızlarla takılarak
440
00:26:13,321 --> 00:26:16,408
bir skandala sebep olup
hayatlarının fırsatını mahvetmesine
441
00:26:16,575 --> 00:26:19,953
seyirci kalmaya
hiç niyeti olmadığını söyledi.
442
00:26:21,621 --> 00:26:25,083
Diğerleri, içlerinden birinin, bir pilotun
443
00:26:25,166 --> 00:26:27,502
onlara ahlak dersi vermeye
kalkmasına inanamamıştı.
444
00:26:27,711 --> 00:26:30,505
John Glenn'den
epey farklı biri olan Alan Shepard
445
00:26:30,839 --> 00:26:35,677
sert ve soğuk bir komutan edasıyla
ona karşı çıkıp şöyle söyledi,
446
00:26:35,844 --> 00:26:40,223
"Bana bak, bana ya da herhangi birine
kendi ahlak anlayışını dayatamazsın sen."
447
00:26:43,768 --> 00:26:50,025
Bu olay iki cenah arasında
ciddi bir çatışmanın tetikleyicisi oldu.
448
00:26:50,317 --> 00:26:53,528
Bir cenahta John Glenn
ve Scott Carpenter vardı
449
00:26:53,695 --> 00:26:55,905
ve geri kalanlarsa
Shepard'ın tarafındaydı.
450
00:26:56,656 --> 00:27:02,412
Shepard, senin de bizden bir farkın yok,
ne yapacağımıza karışamazsın, diyordu.
451
00:27:03,204 --> 00:27:05,415
Birbirlerine muhalif oldular.
452
00:27:21,890 --> 00:27:25,727
Başkan'dan taksi şoförüne kadar
bütün Amerikalılar
453
00:27:25,894 --> 00:27:29,439
uzaya insan gönderme yarışında
Rusya'nın önde olmasından çekiniyor.
454
00:27:30,690 --> 00:27:34,027
Bizim ülkemizi de
yukarıya çıkarmak için elimizden gelen
455
00:27:34,235 --> 00:27:36,321
her türlü fedakârlığı yapmalıyız.
456
00:27:36,988 --> 00:27:41,660
NASA UZAYA İNSAN GÖNDERMEDEN ÖNCE
GÖREVİN GÜVENLİĞİNDEN EMİN OLMALIYDI.
457
00:27:41,743 --> 00:27:44,496
İLK UÇUŞU YAPMALARI İÇİN
ŞEMPANZELERİ EĞİTTİLER.
458
00:27:45,080 --> 00:27:49,209
MR-2 aracı, New Mexico'daki
Holloman Hava Üssü'nde özel eğitilmiş olan
459
00:27:49,542 --> 00:27:51,961
bir şempanzeyi taşıyacak.
460
00:27:52,379 --> 00:27:55,799
Batı Afrika'dan şempanzeler kaçırılıp
Mercury kapsülüne binmesi için
461
00:27:55,965 --> 00:27:58,301
özel olarak eğitildiler.
462
00:27:58,635 --> 00:28:00,929
Bu eğitim epey karmaşık bir eğitimdi
463
00:28:01,096 --> 00:28:03,181
ve astronot eğitimiyle
birlikte başlamıştı.
464
00:28:03,807 --> 00:28:06,768
Kumanda panelindeki göstergeleri
okumayı bile öğrenmişlerdi.
465
00:28:06,935 --> 00:28:10,188
Onlara iki daire, bir üçgen gibi
semboller veriliyordu
466
00:28:10,355 --> 00:28:13,316
ve üçgeni, yani farklı olan sembolü
seçmeleri gerekiyordu,
467
00:28:13,525 --> 00:28:15,485
seçemezlerse çarpılıyorlardı.
468
00:28:16,986 --> 00:28:20,990
Şimdi de uçuşa hangi şempanzenin
gönderileceğine karar verilecek.
469
00:28:22,075 --> 00:28:24,786
Tüm adaylar
kapsamlı bir sağlık kontrolünden geçti.
470
00:28:25,453 --> 00:28:31,167
Ve bu şerefe nail olan astroşempanze
"Ham" isimli şempanze oluyor.
471
00:28:31,459 --> 00:28:35,088
31 OCAK 1961
472
00:28:37,716 --> 00:28:39,926
Bu Mercury Redstone 2…
473
00:28:41,594 --> 00:28:46,850
Yani MR-2… ve Ham yola çıkıyor.
474
00:28:53,440 --> 00:28:57,277
Endişe artıyor, Ham'in kalp atışı
ve solunumu giderek hızlanıyor.
475
00:28:57,402 --> 00:28:58,403
VÜCUT - SOLUNUM - KALP
476
00:28:59,070 --> 00:29:01,614
Uçuş doktoru gözlerini
panelden bir an ayırmıyor,
477
00:29:02,449 --> 00:29:03,950
Ham'in durumunu gözlüyor.
478
00:29:09,539 --> 00:29:13,668
Uçuş doktoru ekranları takip ederken
Ham'in durumu iyiye gitmeye başladı.
479
00:29:14,836 --> 00:29:18,548
MR-2 en tepeye çıktı
ve atmosfere giriş başlıyor.
480
00:29:24,179 --> 00:29:26,556
Uzay aracı havadan tespit edildi.
481
00:29:41,654 --> 00:29:43,072
Ham gayet iyi.
482
00:29:46,034 --> 00:29:52,332
MR-2 insanın uzaya yolculuğunda
çok önemli bir dönüm noktasıydı.
483
00:29:52,999 --> 00:29:57,879
Bunun kanıtı da kanlı canlı,
uzayı tecrübe etmiş bir şempanze.
484
00:30:01,174 --> 00:30:03,510
HAM'IN BAŞARILI UÇUŞ TESTİ
KAMUOYU BİLGİSİNDEYKEN
485
00:30:03,593 --> 00:30:05,512
SOVYETLER TESTLERİNİ GİZLİ YAPIYORDU.
486
00:30:05,595 --> 00:30:08,932
PROGRAMI YÜRÜTEN KİŞİNİN
İSMİ BİLİNMİYORDU.
487
00:30:09,015 --> 00:30:11,392
AMERİKALILAR ONU SADECE
"BAŞ TASARIMCI" OLARAK BİLİYORDU.
488
00:30:14,479 --> 00:30:17,273
Sovyetler uzay programlarının liderini
hiç açıklamadılar.
489
00:30:17,440 --> 00:30:18,817
Ona "Baş Tasarımcı" dediler.
490
00:30:18,942 --> 00:30:21,820
Kruşçev onun ismini açıklamayacaklarını,
491
00:30:22,028 --> 00:30:25,406
açıklarlarsa düşman ajanlarının
onu bulup öldüreceğini söylerdi.
492
00:30:26,115 --> 00:30:29,035
Gerçek nedeni ise
bu adamın Sergey Korolyov olmasıydı.
493
00:30:29,702 --> 00:30:31,830
Siyasi suçlardan on sene hapis yatmıştı.
494
00:30:32,080 --> 00:30:33,832
Eski bir Sovyet mahkûmdu.
495
00:30:34,082 --> 00:30:37,293
Uzay programlarını eski bir mahkûmun
yürüttüğünü kabul edemezlerdi.
496
00:30:37,502 --> 00:30:42,090
Sovyetler'in bir şekilde,
bu muazzam uzay araçlarını üretebilen
497
00:30:42,173 --> 00:30:44,551
süper bilim adamlarından oluşan
498
00:30:44,676 --> 00:30:47,136
bir nesle sahip olduğu varsayılıyordu.
499
00:30:47,303 --> 00:30:50,473
Aslında ortada sadece tek bir kişi,
bir dâhi olan Korolyov vardı,
500
00:30:50,640 --> 00:30:51,933
o da deli olarak görülüyordu.
501
00:30:52,475 --> 00:30:54,352
12 NİSAN 1961
502
00:30:54,435 --> 00:30:57,897
NASA'NIN ŞEMPANZE BAŞARISINDAN SONRA
SOVYETLER TARİHÎ BİR UÇUŞA HAZIRLANIYORDU.
503
00:31:12,829 --> 00:31:17,166
Kırk bin kilometre,
saatte 27 bin kilometre,
504
00:31:17,417 --> 00:31:19,794
daha önce
hiç kimse böyle bir şey yapmamıştı.
505
00:31:20,545 --> 00:31:23,715
İçinde bulunduğu araç
şu ana kadar ismi sadece
506
00:31:23,882 --> 00:31:26,801
bilim kurguda duyulan bir uzay gemisiydi.
507
00:31:28,052 --> 00:31:30,221
Bu uzay gemisi Rusya'da üretildi,
508
00:31:30,388 --> 00:31:33,141
kalkış ve iniş de
Rusya'da bir yerlerde gerçekleşti.
509
00:31:33,516 --> 00:31:35,018
Adamın ismi…
510
00:31:35,143 --> 00:31:36,477
İNSANOĞLU UZAYDA
511
00:31:36,561 --> 00:31:38,897
…Yuri Alekseyeviç Gagarin.
512
00:31:42,775 --> 00:31:43,902
KONUŞAN: WALTER CRONKITE
513
00:31:43,985 --> 00:31:46,905
Uzay çağının ilk kahramanı,
bugün kahramanlar gibi karşılandı.
514
00:31:47,488 --> 00:31:52,660
Dünya yörüngesinde gezen
tarihteki ilk insan olan Yuri Gagarin
515
00:31:52,994 --> 00:31:57,165
amiri Sovyetler Birliği başbakanı
Nikita S. Kruşçev'e rapor veriyor.
516
00:31:57,332 --> 00:32:01,836
Bu coşkulu kutlamaların olduğu günde
Sovyet halkı tarafından
517
00:32:02,045 --> 00:32:07,759
yeni bir öncü, bir Kolomb, bir Linden,
uzay elbiseli bir Lenin gibi karşılanıyor.
518
00:32:15,308 --> 00:32:19,145
Uzay meraklısı bir topluluk olan
Cape Canaveral'da,
519
00:32:19,312 --> 00:32:23,733
Rusya'nın zaferinin haberi
görünürde bir yankı uyandırmadı.
520
00:32:24,359 --> 00:32:26,736
Burada yaşayan ve boş zamanlarında
521
00:32:27,028 --> 00:32:29,030
füze fırlatışlarını izleyen insanlar
522
00:32:29,238 --> 00:32:33,618
hâlâ NASA'nın Mercury Projesi'yle
büyük gurur duyuyorlar.
523
00:32:34,327 --> 00:32:37,372
Büyük bir heyecanla Amerika'nın
524
00:32:37,789 --> 00:32:39,874
uzaya astronot göndermesini bekliyorlar.
525
00:32:40,792 --> 00:32:45,171
Fırlatmanın önümüzdeki
iki üç haftada gerçekleşmesi bekleniyor.
526
00:32:48,299 --> 00:32:50,468
Cape Canaveral'da
günler sürebilecek geri sayım…
527
00:32:50,551 --> 00:32:51,594
GAGARİN'DEN 18 GÜN SONRA
528
00:32:51,678 --> 00:32:53,471
…bu sabah itibarıyla başladı.
529
00:32:53,805 --> 00:32:56,099
Uçuş için Shepard'ın seçildiği
530
00:32:56,265 --> 00:32:59,686
ve Glenn'in de onun yedeği olacağı
söylentileri var.
531
00:33:00,019 --> 00:33:02,355
Mercury Projesi yetkilileri
fırlatmanın zamanı
532
00:33:02,522 --> 00:33:05,984
ya da seçilen astronotla ilgili
bir açıklamada bulunmadı.
533
00:33:06,734 --> 00:33:09,696
Ama fırlatmanın heyecanı
tüm kasabayı sardı ve yakında da
534
00:33:09,862 --> 00:33:10,905
tüm ülkeye yayılacak.
535
00:33:11,656 --> 00:33:15,368
Fakat deney
muazzam bir başarıya ulaşsa dahi
536
00:33:15,535 --> 00:33:18,204
Rusya'nın Amerika'yı
çoktan geçtiği bilindiği için
537
00:33:18,663 --> 00:33:22,375
beklentiler biraz azalmış olacak.
538
00:33:22,875 --> 00:33:27,213
Uçuş bir felaketle sonuçlanırsa da
kaybedilen bir insan hayatıyla birlikte
539
00:33:27,380 --> 00:33:30,341
başarısızlığın kederi daha da büyüyecek.
540
00:33:35,179 --> 00:33:39,142
5 MAYIS 1961
GAGARİN'İN UÇUŞUNDAN 23 GÜN SONRA
541
00:33:39,600 --> 00:33:42,603
Programımıza
Cape Canaveral'dan özel bir yayın için
542
00:33:42,687 --> 00:33:45,898
ara veriyoruz. Şimdi Cape'e bağlanıyoruz.
543
00:33:45,982 --> 00:33:46,941
SIVI OKSİJEN
544
00:33:47,025 --> 00:33:48,693
Bu fırlatmada kullanılacak roket
545
00:33:48,860 --> 00:33:50,611
ve onun üzerinde olacak kapsül
546
00:33:50,778 --> 00:33:53,781
Cape Canaveral'da seçilip hazırlandı.
547
00:33:54,115 --> 00:33:56,868
Seçilen astronotun ismi
fırlatmadan hemen önceye kadar
548
00:33:57,035 --> 00:33:59,203
açıklanmayacak.
549
00:33:59,370 --> 00:34:02,123
UZAYA GİDEN ROKETE BİNECEK
İLK KİŞİYİ SEÇMEYE YARDIM ETMEK İÇİN
550
00:34:02,206 --> 00:34:03,332
ASTRONOTLAR OYLAMA YAPTI.
551
00:34:03,458 --> 00:34:05,460
TARİHİ UÇUŞ İÇİN ALAN SHEPARD SEÇİLDİ.
552
00:34:05,543 --> 00:34:07,712
YEDEĞİ DE JOHN GLENN OLACAKTI.
553
00:34:07,837 --> 00:34:10,256
İlk insanlı uzay uçuşu için seçilen pilot
554
00:34:10,423 --> 00:34:12,967
Alan B. Shepard, Jr. oldu.
555
00:34:15,470 --> 00:34:18,222
Yüzlerce insan bu ana uzaktan
tanıklık etmek için Cocoa Beach'e geldi.
556
00:34:18,306 --> 00:34:19,390
KONUŞAN: RALPH RENICK
557
00:34:19,474 --> 00:34:23,770
Redstone'un gökyüzüne yükselirken
ardında bıraktığı alevleri görebilecekler.
558
00:34:24,520 --> 00:34:29,150
İnsanlar sahildeki gözetleme noktalarında
geceyi arabalarında, uyku tulumlarında
559
00:34:29,400 --> 00:34:30,860
uyuyarak geçirdi.
560
00:34:31,110 --> 00:34:35,156
Uzakta, üç kilometre kadar ötede ise
devasa projektörler
561
00:34:35,239 --> 00:34:37,325
Redstone kalkış kulesini aydınlatıyor.
562
00:34:38,451 --> 00:34:41,704
Shepard, Mercury astronot hangarından
563
00:34:41,829 --> 00:34:45,166
özel ekipmanlı bir aracın içinde ayrılarak
564
00:34:45,374 --> 00:34:48,920
fırlatma rampası alanına doğru ilerledi,
dışarı çıkıp
565
00:34:49,087 --> 00:34:52,757
rokete doğru baktı
ve ardından asansörle yukarı çıkarak
566
00:34:53,007 --> 00:34:57,386
uzay kapsülünün içerisindeki yerini aldı.
567
00:34:59,180 --> 00:35:01,724
Yuri Gagarin gibi yörüngeye girmeyecek…
568
00:35:01,808 --> 00:35:02,934
KONUŞAN: ROBERT ABERNATHY
569
00:35:03,017 --> 00:35:06,437
…ama kapsülü yani uzay aracıyla
186 kilometre yukarıya çıkacak.
570
00:35:06,562 --> 00:35:07,563
BÜYÜK BAHAMA ADASI
571
00:35:07,647 --> 00:35:10,066
Yer çekimi onu atmosfere geri çekene dek
572
00:35:10,233 --> 00:35:14,278
beş dakika boşlukta kaldıktan sonra
takribî 500 kilometre öteye denize inecek.
573
00:35:14,362 --> 00:35:15,404
185 KM
574
00:35:18,241 --> 00:35:21,619
Bütün uçuş sadece 16 dakika sürecek
ama kısa süre olsa da
575
00:35:21,786 --> 00:35:26,124
bizlere insanoğlunun uzayda
işe yarayıp yarayamayacağını gösterecek.
576
00:35:30,586 --> 00:35:31,546
KONUŞAN: ROBERT TROUT
577
00:35:31,629 --> 00:35:34,507
Yüksek kalkış kulesi
üç saat kadar önce yer değiştirip
578
00:35:34,674 --> 00:35:39,345
bembeyaz Redstone'u uzay çağının
bir abidesi gibi tek başına bıraktı.
579
00:35:41,055 --> 00:35:44,142
Ağır basınç giysisi içerisindeki
Alan Shepard,
580
00:35:44,308 --> 00:35:47,603
kapsülde sırtını
çevre desteğine dayamış otururken
581
00:35:47,937 --> 00:35:50,565
panelindeki karmaşık düğmelerle
meşgul oluyor,
582
00:35:50,731 --> 00:35:53,985
eğitiminden aşina olduğu
hareketleri yaparak
583
00:35:54,235 --> 00:35:55,695
kontrol merkeziyle konuşuyordu.
584
00:35:56,028 --> 00:35:58,823
Ateşlemeye son 30.
585
00:35:59,115 --> 00:36:01,617
Anlaşıldı, periskop geri çekildi.
586
00:36:01,909 --> 00:36:03,703
Elimizdeki en iyi periskop bu.
587
00:36:04,036 --> 00:36:06,164
Ana bara voltajı 24 volt.
588
00:36:06,330 --> 00:36:09,834
Meşguldü ama o gerginliği
hissetmemesi mümkün değildi.
589
00:36:10,126 --> 00:36:13,171
Program. Anlaşıldı. Yakıt. Yakıt kontrol.
590
00:36:13,337 --> 00:36:15,089
Harekât. Anlaşıldı, birinciyi ateşleyin.
591
00:36:15,256 --> 00:36:19,969
Otomatik yakıt 95'te. Normal 96.
Kameralar ve ses kaydediciler çalışıyor.
592
00:36:20,136 --> 00:36:21,429
On iki ülkeden 62 gazeteci geldi.
593
00:36:21,512 --> 00:36:22,805
KONUŞAN: CHARLES VON FREMD
594
00:36:22,972 --> 00:36:26,392
Bazıları dolanıyor,
bazılarıysa dikilmiş Redstone'un olduğu
595
00:36:26,517 --> 00:36:27,560
fırlatma rampasına bakıyor.
596
00:36:27,727 --> 00:36:30,980
Az önce hoparlörden
fırlatmaya altı dakika kaldığı duyuruldu.
597
00:36:33,482 --> 00:36:36,319
Alan Shepard'ın uçuşu…
598
00:36:37,236 --> 00:36:39,071
…kalkışa yaklaştıkça…
599
00:36:39,155 --> 00:36:40,239
GERİ SAYIM
600
00:36:40,406 --> 00:36:45,203
…tüm mühendislerin kendi sistemlerinin
felakete yol açacak sorun çıkarmasından
601
00:36:45,369 --> 00:36:47,371
deli gibi korktuğunu hissettim.
602
00:36:49,081 --> 00:36:51,209
En sonunda, Shepard bir mühendisin
603
00:36:51,834 --> 00:36:53,669
aşırı ısınan bir parçadan
bahsettiğini duydu.
604
00:36:53,836 --> 00:36:56,380
Kimse var mı, ikincide teknisyen var mı?
605
00:36:56,631 --> 00:36:57,924
Mühendisin biri diğerine,
606
00:36:58,090 --> 00:37:02,220
"Kalkıştan önce o parçayı alıp
incelesek iyi olacak." diyordu
607
00:37:02,303 --> 00:37:04,931
ve Shepard o parçayı çıkarıp incelemenin
608
00:37:05,097 --> 00:37:07,975
on beş dakika değil,
iki gün süreceğini biliyordu.
609
00:37:10,186 --> 00:37:11,729
Hayır, beklemeleri gerek.
610
00:37:12,355 --> 00:37:14,357
O noktada telsizi alıp şöyle söyledi,
611
00:37:14,482 --> 00:37:16,817
"Bakın, ben sizden daha rahatım."
612
00:37:17,652 --> 00:37:20,988
"Hadi şu küçük sorunu halledin de
şu mumu yakın artık."
613
00:37:21,155 --> 00:37:22,823
Kapsüle doğru akım verilecek.
614
00:37:23,032 --> 00:37:24,617
Kapsüle doğru akım verilecek.
615
00:37:24,992 --> 00:37:26,577
Bunu duyunca hepsi kendine gelip
616
00:37:26,744 --> 00:37:30,373
"Eğer o riski almaya razıysa
bizim de razı olmamız gerekir." dediler.
617
00:37:30,915 --> 00:37:32,792
Fırlatmaya son 15 saniye.
618
00:37:33,751 --> 00:37:39,632
Fırlatmaya son on, dokuz,
sekiz, yedi, altı, beş, dört,
619
00:37:39,966 --> 00:37:43,386
üç, iki, bir, sıfır.
620
00:37:43,552 --> 00:37:46,097
Kalkış. Ateşleme.
621
00:37:46,264 --> 00:37:48,557
Anlaşıldı, kalkış ve süre başladı.
622
00:37:49,392 --> 00:37:54,021
Redstone, fırlatma rampasından
yavaşça yükselip…
623
00:37:55,147 --> 00:37:57,608
…direkt gökyüzüne uzanıyor.
624
00:37:58,693 --> 00:38:00,528
Evet efendim, gayet net duyuyorum.
625
00:38:01,862 --> 00:38:04,740
Kalkışın sesi şimdi
bulunduğumuz yere ulaştı.
626
00:38:06,033 --> 00:38:07,451
Her şey iyi gidiyor.
627
00:38:08,369 --> 00:38:10,913
Gazeteciler alkışlıyorlar.
628
00:38:12,290 --> 00:38:14,000
Muazzam bir coşku var.
629
00:38:14,458 --> 00:38:18,504
Alan B. Shepard şu an o roketin en ucunda.
630
00:38:20,715 --> 00:38:26,637
Burası Freedom 7.
Yakıt normal, 1,2 G, kabin basıncı 14 psi.
631
00:38:26,846 --> 00:38:28,597
Oksijen normal.
632
00:38:28,889 --> 00:38:30,766
Otuz beş bin kilogramlık bir basınç.
633
00:38:31,309 --> 00:38:33,269
Roketi gökyüzüne doğru itiyor.
634
00:38:33,602 --> 00:38:35,104
Rota mükemmel.
635
00:38:35,646 --> 00:38:39,567
Hız saatte 7.200 kilometreye yükseliyor…
636
00:38:41,944 --> 00:38:45,948
…uzay adamı Shepard'ı dünyanın
185 kilometre yukarısına çıkarıyor.
637
00:38:46,157 --> 00:38:49,452
Freedom 7 normal seyrinde. Rota mükemmel.
638
00:38:50,161 --> 00:38:55,541
Astronot Alan B. Shepard, Freedom 7'nin
yakıt sisteminin normal olduğunu bildirdi.
639
00:38:56,083 --> 00:38:58,377
Kabin basıncı 5,5.
640
00:38:58,627 --> 00:39:01,005
Kabin basıncı inç karede 5,5 pound.
641
00:39:01,213 --> 00:39:03,549
Oksijen normal, tüm sistemler normal.
642
00:39:03,799 --> 00:39:07,219
Tıbbi göstergeler iyi.
Uçuş, planlandığı gibi
643
00:39:07,428 --> 00:39:10,473
gidiyor gibi görünüyor
hatta belki biraz daha da iyi.
644
00:39:10,639 --> 00:39:13,851
Uzun süredir üzerinde çalıştığımız
acil durum planlarından
645
00:39:14,018 --> 00:39:17,855
henüz hiçbirini kullanmadık
ve tabii kullanmayı da ummuyoruz.
646
00:39:18,356 --> 00:39:21,609
Periskopta ne güzel bir manzara var.
647
00:39:23,110 --> 00:39:27,281
Şu noktada, pilotun kalkışının üzerinden
altı dakika, 30 saniye geçmiş durumda,
648
00:39:27,448 --> 00:39:30,368
kalkışın üzerinden
altı buçuk dakika geçti.
649
00:39:30,534 --> 00:39:34,663
Birkaç dakika sonra,
zirveye ulaştığını doğrulayacak…
650
00:39:35,164 --> 00:39:36,165
KAPSÜL SİSTEMLERİ EKRANI
651
00:39:36,248 --> 00:39:38,042
…yani dünyadan en uzak noktaya ulaşacak,
652
00:39:38,125 --> 00:39:41,087
bunun da 185 ila 188 kilometre
arasında olmasını umuyoruz.
653
00:39:44,006 --> 00:39:47,927
Denizdeyse donanma gemileri,
paraşütle indikten sonra
654
00:39:48,135 --> 00:39:50,971
kapsülü denizden almak için
hazır bekliyor.
655
00:39:51,389 --> 00:39:54,517
Atmosfere giriş pozisyonu için
yavaşlatma roketleri ateşlendi.
656
00:39:55,684 --> 00:39:59,688
Kapsül, uçak ve gemilerin radarında
daha kolay gözükmesi için şaf bırakıyor.
657
00:40:02,942 --> 00:40:06,237
G kuvveti artışı…üç…
658
00:40:06,862 --> 00:40:09,532
…altı…dokuz.
659
00:40:12,326 --> 00:40:16,163
Ana paraşüt yeşil,
ana paraşüt sağlam ve iyi görünüyor.
660
00:40:16,330 --> 00:40:18,582
Tabii birazdan ilk sözlerini duyacağız.
661
00:40:18,666 --> 00:40:22,545
Saniyeler sonra
kapsülün tespit edileceğini umuyoruz.
662
00:40:29,677 --> 00:40:32,096
Az önce suya düştü.
663
00:40:32,263 --> 00:40:36,058
Buradaki uçak gemisinin
tüm güvertelerinden
664
00:40:36,225 --> 00:40:37,518
sevinç çığlıkları yükseldi.
665
00:40:38,144 --> 00:40:42,189
Astronot Alan Shepard
az önce kapsülden dışarıya tırmandı.
666
00:40:42,773 --> 00:40:46,444
Şimdi de onu
helikoptere almaya çalışıyorlar.
667
00:40:53,534 --> 00:40:56,162
Doktorlar tarafından muayene edilmeden
gazeteciler dâhil
668
00:40:56,328 --> 00:40:59,623
hiç kimsenin ona soru sormasına
izin verilmeyecek.
669
00:41:05,212 --> 00:41:07,590
Al Shepard aralarından yükselirken
670
00:41:07,756 --> 00:41:10,843
Glenn ve diğerleri olan biteni
kenardan izlemekle yetiniyordu.
671
00:41:11,218 --> 00:41:13,679
İşte astronotlar ve işte Shepard!
672
00:41:13,971 --> 00:41:18,309
Lindbergh Nişanı'yla ödüllendirilerek
ulusal kahraman ilan edildi.
673
00:41:20,269 --> 00:41:24,106
İlk Amerikan Astronotu olarak
uzay teknolojisinin ilerlemesine…
674
00:41:24,190 --> 00:41:25,483
35. ABD BAŞKANI
675
00:41:25,649 --> 00:41:29,028
…olağanüstü katkılarda bulundun.
676
00:41:29,195 --> 00:41:31,530
Ben de, aynı zamanda
Uzay Kurulumuzun başkanı olan
677
00:41:31,697 --> 00:41:33,782
Başkan Yardımcımız,
678
00:41:33,949 --> 00:41:38,454
Temsilciler Meclisi ve Senato üyeleri
ve burada bulunan uzay komitesi adına…
679
00:41:39,538 --> 00:41:43,834
…az önce yerde olan bu madalyayı
sana takdim ediyorum, buyur.
680
00:41:53,135 --> 00:41:55,346
MUHABİR: O beş dakikalık
yer çekimsiz geçen sürede
681
00:41:55,429 --> 00:41:57,264
neler hissettiniz acaba?
682
00:41:57,681 --> 00:42:02,478
O yer çekimsiz geçen sürenin
tam ortasında, bir anda
683
00:42:03,062 --> 00:42:05,731
birinin bana mutlaka
bu soruyu soracağını fark ettim.
684
00:42:10,486 --> 00:42:11,529
O yüzden…
685
00:42:15,491 --> 00:42:18,118
Bu soruya
mutlaka bir cevap bulmalıyım, dedim.
686
00:42:20,454 --> 00:42:24,792
Şaka bir yana, daha önce
eğitimlerimizde de tecrübe ettiğimiz
687
00:42:24,875 --> 00:42:28,045
böyle yer çekimsiz geçen kısa süreler
688
00:42:28,837 --> 00:42:30,631
bize hep çok zevkli gelmiştir.
689
00:42:31,048 --> 00:42:34,051
ALAN SHEPARD'IN UÇUŞUNDAN ÜÇ HAFTA SONRA,
690
00:42:34,134 --> 00:42:37,179
BAŞKAN KENNEDY
KONGRE'DE BİR KONUŞMA YAPTI.
691
00:42:37,638 --> 00:42:41,642
Son olarak,
dünya üzerinde epeydir süregelen…
692
00:42:41,725 --> 00:42:42,726
25 MAYIS 1961
693
00:42:43,018 --> 00:42:47,565
…özgürlük ve despotluk arasındaki
bu savaşı kazanmak istiyorsak,
694
00:42:47,731 --> 00:42:51,902
geçtiğimiz haftalarda elde ettiğimiz
uzaydaki dramatik başarılar,
695
00:42:52,486 --> 00:42:55,155
Sputnik'in de 1957'de yaptığı gibi,
696
00:42:55,864 --> 00:43:01,120
hangi yolu seçeceğimiz konusunda
karar vermeye çalışan tüm insanlar için
697
00:43:01,954 --> 00:43:04,164
seçilecek yolun hangisi olduğunu
698
00:43:04,540 --> 00:43:06,625
bize net bir şekilde göstermiştir.
699
00:43:07,418 --> 00:43:11,964
Bu ulusun, önümüzdeki on sene içerisindeki
en büyük hedefinin
700
00:43:12,631 --> 00:43:17,094
Ay'a insan göndermek ve ardından
Dünya'ya sağ salim geri döndürmek olması
701
00:43:17,261 --> 00:43:18,429
gerektiğine inanıyorum.
702
00:43:20,848 --> 00:43:24,685
Başkan, Ay'a gidecek olan
sadece tek bir kişi değil,
703
00:43:24,810 --> 00:43:28,772
onu oraya göndermek için
tüm ulus olarak çalışmamız gerek, dedi.
704
00:43:28,981 --> 00:43:31,900
BOŞ LAF DEĞİL: AY'A GERÇEKTEN
İNSAN GÖNDERMEYİ DENEYECEĞİZ
705
00:43:31,984 --> 00:43:34,153
ABD'Yİ ZORLU BİR SÜREÇ BEKLİYOR
706
00:43:46,457 --> 00:43:49,543
Bu eğitim cihazı
özel olarak astronotlar için üretildi.
707
00:43:50,044 --> 00:43:53,589
Hava salma suretiyle, üç farklı yönde
ya da bu üçünün kombinasyonlarında
708
00:43:53,756 --> 00:43:57,301
hareketlerini kontrol edebilmeyi
öğreniyorlar.
709
00:43:57,718 --> 00:44:00,721
NASA YÖRÜNGE GÖREVİNE KALKIŞMADAN ÖNCE
710
00:44:00,804 --> 00:44:03,432
SHEPARD'IN YÖRÜNGEALTI UÇUŞUNUN
TESADÜF OLMADIĞINI KANITLAMALIYDI.
711
00:44:03,515 --> 00:44:08,187
UZAYA ÇIKAN İKİNCİ AMERİKALI OLMASI İÇİN
GUS GRISSOM SEÇİLDİ.
712
00:44:08,937 --> 00:44:12,650
Bu hareketleri yaparken,
öngörülen rotanın neresinde olduklarını
713
00:44:12,816 --> 00:44:16,278
görerek öğrenmelerine
yardımcı olmak amacıyla
714
00:44:16,445 --> 00:44:18,989
önlerindeki ekrana
dünya coğrafyası yansıtılıyor.
715
00:44:21,992 --> 00:44:24,119
Astronot Virgil Grissom'ı dinliyoruz.
716
00:44:24,828 --> 00:44:27,498
Günün birinde dünyayı
bu şekilde izleyebileceğinize
717
00:44:27,665 --> 00:44:29,583
kendinizi inandırmakta zorlandınız mı?
718
00:44:29,750 --> 00:44:31,418
Bu simülatörde otururken
719
00:44:31,543 --> 00:44:34,713
Dünya'nın 150 kilometre üzerinde
olduğumu düşünmüyorum.
720
00:44:35,339 --> 00:44:39,677
Tamamen kontrol görevine odaklanıyorum
ve aklımı meşgul eden şey sadece bu,
721
00:44:39,802 --> 00:44:40,678
hayaller değil.
722
00:44:44,139 --> 00:44:46,392
Şimdi tekrardan ABC News merkezine,
723
00:44:46,475 --> 00:44:48,018
Cape Canaveral'a bağlanıyoruz.
724
00:44:48,102 --> 00:44:49,436
KONUŞAN: JULES BERGMAN
725
00:44:49,520 --> 00:44:51,647
Amerika'nın ikinci insanlı uzay uçuşuna
üç dakika kaldı.
726
00:44:51,772 --> 00:44:53,482
Yüzbaşı Gus Grissom,
Mercury uzay kapsülünde…
727
00:44:53,565 --> 00:44:54,733
21 TEMMUZ 1961
728
00:44:54,900 --> 00:44:57,695
…25 metrelik Redstone roketinin
tepesinde oturuyor.
729
00:44:58,195 --> 00:45:01,198
An itibarıyla da
her şey yolunda gibi görünüyor.
730
00:45:05,536 --> 00:45:07,287
Periskop geri çekildi.
731
00:45:09,581 --> 00:45:11,667
Fırlatmaya son 15 saniye.
732
00:45:12,501 --> 00:45:13,544
ALAN SHEPARD
KAPSÜL İLETİŞİM
733
00:45:13,627 --> 00:45:17,506
On, dokuz, sekiz, yedi, altı,
734
00:45:18,215 --> 00:45:22,803
beş, dört, üç, iki, bir.
735
00:45:23,262 --> 00:45:25,848
Ateşleme. Kalkış.
736
00:45:28,225 --> 00:45:32,020
GRISSOM: Anlaşıldı,
burası Liberty Bell 7. Saat işliyor.
737
00:45:34,857 --> 00:45:37,776
SHEPARD: Seni gayet iyi duyuyoruz.
Çok fazla ağlama.
738
00:45:37,901 --> 00:45:38,902
GRISSOM: Tamamdır.
739
00:45:43,824 --> 00:45:49,329
Bütün sistemler hazır, Gus Grissom da
bugün kendine çok güveniyor gibi.
740
00:45:50,289 --> 00:45:52,291
-Net duyuyoruz.
-Anlaşıldı.
741
00:45:53,041 --> 00:45:56,044
Tamam, yakıt normal, 1,25 G kadar.
742
00:45:56,211 --> 00:45:59,381
Kabin basıncı yavaşça artıyor.
Oksijen seviyesi normal.
743
00:46:02,676 --> 00:46:04,428
Altı dakika 17 saniyedir havada.
744
00:46:05,721 --> 00:46:08,348
Kapsül yörünge pozisyonuna doğru geliyor.
745
00:46:10,142 --> 00:46:11,185
480 KM.
746
00:46:11,268 --> 00:46:14,104
Uzay aracını
atmosfere giriş pozisyonuna getirdi,
747
00:46:14,271 --> 00:46:17,691
büyük bir çana benzeyen kısmı
aşağıyı doğru gelmeye başladı.
748
00:46:19,943 --> 00:46:24,490
GRISSOM: Eğim oranı arttı.
G kuvveti etkisini göstermeye başladı.
749
00:46:24,948 --> 00:46:27,910
G kuvveti artıyor. Altıya dayandı.
750
00:46:29,286 --> 00:46:30,329
Dokuz oldu.
751
00:46:32,414 --> 00:46:33,540
Ona yaklaşıyor.
752
00:46:33,749 --> 00:46:36,043
Eğim oranı tekrar yediye düşüyor.
753
00:46:36,460 --> 00:46:39,379
Yoğunlaşma izleri başladı.
Şok dalgası geliyor.
754
00:46:39,505 --> 00:46:42,174
On beş kilometredeyim, iyi hissediyorum.
755
00:46:43,342 --> 00:46:47,179
Uçuş doktoru, Gus Grissom'ın
atmosfere giriş sırasında
756
00:46:47,387 --> 00:46:49,890
yüksek G'ye maruz kaldığını
ama iyi olduğunu belirtti.
757
00:46:51,350 --> 00:46:53,101
GRISSOM:
Paraşüt yüksekliğine yaklaştım.
758
00:46:56,230 --> 00:46:57,606
Paraşüt açıldı.
759
00:46:58,065 --> 00:47:00,400
Çarpışmaya hazırlanıyorum.
760
00:47:00,692 --> 00:47:05,489
USS RANDOLPH
CAPE CANAVERAL'IN 480 KM UZAĞI
761
00:47:05,781 --> 00:47:08,909
Suya inen Gus Grissom'la
konuşanlardan öğrendiğimize göre,
762
00:47:09,201 --> 00:47:12,246
kurtarma helikopterlerine,
kapsülden çıkmadan önce
763
00:47:12,704 --> 00:47:15,666
kontrol listesini tamamlayıp
kokpitte her şeyin
764
00:47:15,749 --> 00:47:18,919
yolunda olduğundan
emin olmak istediğini söylemiş.
765
00:47:30,514 --> 00:47:33,559
Astronot Virgil Grissom kapsülden çıktı,
766
00:47:33,642 --> 00:47:35,060
şu an suda yüzüyor.
767
00:47:41,817 --> 00:47:44,862
Görünüşe göre
kapsül suda daha da derine batıyor…
768
00:47:47,281 --> 00:47:51,201
…ve suyun tamamen dibine
gömülmesinden korkuluyor.
769
00:47:51,410 --> 00:47:54,288
Astronotun ve kapsülün üzerinde
şu an iki helikopter
770
00:47:54,413 --> 00:47:55,789
çok yakın uçuş yapıyor.
771
00:48:00,794 --> 00:48:03,380
Helikopter şu an
kapsülü kaldırmaya başladı.
772
00:48:03,547 --> 00:48:06,341
Grissom'ı tekrar kontrol ediyorlar
ama helikopter bir yandan da
773
00:48:06,466 --> 00:48:09,595
içindeki bir kablo vasıtasıyla
kapsülü tutuyor.
774
00:48:10,971 --> 00:48:14,266
Helikopter, kapsülü suyun üzerinde
tutmaya devam ediyor.
775
00:48:14,558 --> 00:48:17,603
Kapsül suya batmaya başlamıştı
ve Virgil Grissom da
776
00:48:17,728 --> 00:48:20,147
bu yüzden kapsülden çıkmak zorunda kaldı.
777
00:48:22,065 --> 00:48:24,276
Helikopterlerden biri
kapsülün hemen üstünden uçuyor,
778
00:48:24,443 --> 00:48:25,986
diğeri de hemen yanında.
779
00:48:26,194 --> 00:48:29,698
Kapsülü yukarıda tutarken
Grissom için de kablo indirmeleri gerek.
780
00:48:33,577 --> 00:48:35,454
Kapsül suya düştü.
781
00:48:35,704 --> 00:48:38,290
Helikopter kapsülü suya düşürdü.
782
00:48:38,498 --> 00:48:40,042
Şu an tekrar suya battı.
783
00:48:40,167 --> 00:48:42,669
Bu sefer
kapsülü derine inmeden çıkarabilmek
784
00:48:42,961 --> 00:48:45,422
büyük bir sorun olacak gibi görünüyor.
785
00:48:53,430 --> 00:48:55,015
Grissom az daha boğuluyordu.
786
00:48:55,182 --> 00:48:57,517
Kıyafetinin içindeki
oksijen valflerinden birini
787
00:48:57,684 --> 00:48:59,102
kapatmayı unutmuştu.
788
00:49:04,399 --> 00:49:07,736
Virgil Grissom'a
kablo uzatmaya çalışıyorlar…
789
00:49:10,739 --> 00:49:15,494
…ve Grissom çıkıyor gibi,
Grissom sudan çıkıyor.
790
00:49:15,661 --> 00:49:18,789
İşte orada, onu görebilirsiniz.
791
00:49:18,956 --> 00:49:22,709
Bizden altı buçuk kilometre kadar uzakta
ve şu anda yukarı çekiliyor.
792
00:49:29,257 --> 00:49:33,053
Kapsülü batmaya başlayınca
denize atlayan Grissom,
793
00:49:33,220 --> 00:49:35,639
şu anda sağ salim helikoptere ulaştı.
794
00:49:41,311 --> 00:49:46,024
Özetle, ikinci Amerikan astronotun da
uzaya gönderimini başarıyla tamamladık.
795
00:49:46,108 --> 00:49:47,985
Tabii ki ilki kadar başarılı olmadı
796
00:49:48,068 --> 00:49:51,029
çünkü kurtarma operasyonu sırasında
kapsül kaybedildi.
797
00:49:51,113 --> 00:49:54,491
Ama işin en önemli ve kritik kısmı
başarıyla atlatıldı.
798
00:49:54,658 --> 00:49:57,869
Astronotun kendisi,
Hava Yüzbaşı Virgil Grissom,
799
00:49:57,953 --> 00:49:59,037
sağ salim kurtarıldı.
800
00:50:00,455 --> 00:50:04,501
Kapsüle ilk defa içeriden açılabilecek
bir kapak monte edilmişti.
801
00:50:07,045 --> 00:50:10,424
Kapağı neden açtığı tartışma konusuydu,
bu facianın nedeni
802
00:50:10,590 --> 00:50:14,344
panikleyip "Buradan çıkmam lazım." deyip
düğmeye basması mıydı
803
00:50:14,469 --> 00:50:18,390
yoksa dikkatsizlik sonucu
düğmeye yanlışlıkla mı basmıştı?
804
00:50:18,598 --> 00:50:21,268
İki durumda da hata büyüktü.
805
00:50:22,561 --> 00:50:27,441
Başkan, astronot
Yüzbaşı Virgil Gus Grissom'ı aradı.
806
00:50:28,442 --> 00:50:30,193
KENNEDY: Yüzbaşı, tebrik ederim.
807
00:50:30,402 --> 00:50:34,072
Uçuşunuzu burada televizyondan
takip ediyordum ve sağ salim çıkmanıza
808
00:50:34,239 --> 00:50:35,282
çok sevindim.
809
00:50:35,574 --> 00:50:37,534
GRISSOM: Evet efendim. Sağ salim çıktım.
810
00:50:37,701 --> 00:50:42,289
Fakat az önce kapsülü, kamerayı
ve filmi kaybettiğimizi söylediler.
811
00:50:42,664 --> 00:50:47,127
Evet ama çok iyi bir iş çıkarmışsınız
ve sizin açınızdan iyi geçmesine
812
00:50:47,294 --> 00:50:49,337
çok memnun olduk.
813
00:50:52,174 --> 00:50:54,092
Grissom, John F. Kennedy'ye müteşekkirdi.
814
00:51:00,682 --> 00:51:06,271
Başkan, kendi yönetimindeki ikinci uçuşun
fiyasko olarak nitelendirilmesine
815
00:51:06,396 --> 00:51:07,439
müsaade etmeyecekti.
816
00:51:08,648 --> 00:51:10,233
Herkesin kabul ettiği şekilde,
817
00:51:10,400 --> 00:51:12,986
"Gus'ın uçuşu çok başarılıydı.
818
00:51:16,823 --> 00:51:18,283
"Sadece sonda biraz zorlandı." dedi.
819
00:51:23,997 --> 00:51:26,458
Manuel kontrol sistemini denemek için
820
00:51:26,666 --> 00:51:28,877
sağa sola hareket etmeye başlamıştım,
821
00:51:29,086 --> 00:51:33,632
sonra penceredeki manzaradan
o kadar çok etkilendim ki
822
00:51:33,965 --> 00:51:37,344
manzaraya kendimi kaptırdığım için
aletlere konsantre olmakta zorlandım.
823
00:51:38,595 --> 00:51:39,596
Siz buyurun.
824
00:51:40,222 --> 00:51:44,184
Şişirilebilir bota ne oldu Gus?
825
00:51:44,351 --> 00:51:47,646
Çok mu hızlı çıkmak zorunda kaldın,
ne oldu?
826
00:51:48,605 --> 00:51:54,361
Başlığımı çıkardım, kemerimi çözdüm
ve helikopterlere haber verdim,
827
00:51:54,444 --> 00:51:55,779
hazır olduğumu söyledim.
828
00:51:55,946 --> 00:51:59,157
Hazırdım, onları bekliyordum,
sırtüstü uzanmıştım.
829
00:51:59,491 --> 00:52:02,077
Orada öylece yatarken
"güm" diye bir ses duydum,
830
00:52:02,786 --> 00:52:05,247
kapak açıldı, yukarı baktım,
gökyüzünü görebiliyordum
831
00:52:05,372 --> 00:52:06,957
ve içeri su dolmaya başladı.
832
00:52:07,749 --> 00:52:10,919
O kapının patladığını görmek
kesinlikle yaşadığım en büyük şoktu.
833
00:52:11,253 --> 00:52:12,712
-Siz.
-Kapağın havaya uçmasıyla
834
00:52:12,879 --> 00:52:15,298
kapsülün su dolması arasında
ne kadar zaman geçtiğini
835
00:52:15,382 --> 00:52:17,300
-biliyor musunuz?
-Biri size,
836
00:52:17,509 --> 00:52:20,178
"Hemen o kapsülden dışarı çık." diyordu.
837
00:52:20,512 --> 00:52:23,223
-Böyle bir şey konuşmuş muydunuz?
-Kapak konusunda,
838
00:52:23,348 --> 00:52:24,349
başka neler…
839
00:52:24,516 --> 00:52:28,186
Yüzbaşı, o çıkış kapağının
neden açıldığına dair bir fikriniz var mı?
840
00:52:28,270 --> 00:52:32,149
Kilit düğmesine
yanlışlıkla basmış olabilir misiniz?
841
00:52:32,691 --> 00:52:35,152
Öyle bir şey yapmadığımdan gayet eminim
842
00:52:35,360 --> 00:52:37,404
çünkü onu açmak epey zor bir iş.
843
00:52:42,993 --> 00:52:47,789
Mercury astronotu Virgil I. Grissom,
NBC News'in basın toplantısına katıldı.
844
00:52:47,956 --> 00:52:51,668
Kendisi dün Amerika'nın
uzaya gönderdiği ikinci insan olmuştu.
845
00:52:56,882 --> 00:52:59,426
SOVYETLER DÜNYANIN YÖRÜNGESİNE
İKİ İNSAN GÖNDERMİŞTİ.
846
00:52:59,509 --> 00:53:03,346
ŞİMDİ DE NASA İLK İNSANLI
YÖRÜNGE UZAY UÇUŞUNU DENEYECEKTİ.
847
00:53:03,471 --> 00:53:07,475
FELAKETLE SONUÇLANMA RİSKİ
HER ZAMANKİNDEN FAZLAYDI.
848
00:53:07,934 --> 00:53:09,060
LANGLEY ARAŞTIRMA MERKEZİ
849
00:53:09,144 --> 00:53:10,437
Mercury Projesi'nin
850
00:53:10,520 --> 00:53:14,441
ilk insanlı yörünge uzay uçuşu için
iki pilot ekibi seçildi.
851
00:53:15,400 --> 00:53:18,153
John H. Glenn Jr.
852
00:53:18,236 --> 00:53:22,532
ilk uçuş için seçildi,
yedeğiyse Scott Carpenter olacak.
853
00:53:27,537 --> 00:53:30,248
Bildiğiniz üzere
ciddi miktarda eğitim yaptık.
854
00:53:30,540 --> 00:53:33,251
Bu eğitimlerin birçoğu
yeni ve değişik eğitimlerdi
855
00:53:33,376 --> 00:53:37,255
ve eve döndüğüm zamanlarda
bu süreci mümkün olduğunca
856
00:53:37,380 --> 00:53:39,674
ailemle paylaşmaya çalıştım.
857
00:53:39,799 --> 00:53:42,761
Zaten genelde
her seyahatten döndüğümde böyle yaparız.
858
00:53:42,844 --> 00:53:45,639
Sadece benim yaptıklarımdan değil,
859
00:53:45,805 --> 00:53:48,516
Annie ve çocukların
yaptıklarından da söz ederiz.
860
00:53:50,143 --> 00:53:52,938
Uçuşun iyi bitmeme ihtimalini
ve geri dönemeyebileceğinizi
861
00:53:53,104 --> 00:53:55,398
düşünmüşsünüzdür eminim.
862
00:53:55,982 --> 00:53:57,859
Böyle bir şey olursa oğlunuzun
863
00:53:58,026 --> 00:53:59,986
sizi nasıl hatırlamasını istersiniz?
864
00:54:08,245 --> 00:54:10,413
İtiraf etmeliyim ki epey ilginç bir soru.
865
00:54:10,580 --> 00:54:11,581
Öyle.
866
00:54:12,707 --> 00:54:14,167
Hepimizin farklı yetenekleri var.
867
00:54:14,334 --> 00:54:17,712
Bu yetenekleri
en üst seviyede kullanmak bizim elimizde.
868
00:54:17,879 --> 00:54:21,508
Buradayken yeteneklerimi
en iyi şekilde kullanmaya çalıştım,
869
00:54:21,633 --> 00:54:24,511
böyle bir mirası
evladıma da bırakabilirsem
870
00:54:24,844 --> 00:54:26,805
sanırım böyle hatırlanmak en güzeli olur.
871
00:54:26,972 --> 00:54:29,182
DUALARIMIZ ALB. JOHN GLENN İLE
872
00:54:29,432 --> 00:54:32,811
Kasabadaki bekleyiş belki de
hiç olmadığı kadar gergin.
873
00:54:36,064 --> 00:54:39,359
Astronot John Glenn'in
yarın yapılması planlanan
874
00:54:39,526 --> 00:54:41,736
üçlü yörünge uçuşuyla ilgili
tek soru işareti
875
00:54:41,903 --> 00:54:43,571
havanın durumu olacak.
876
00:54:43,947 --> 00:54:47,450
Fırlatma alanındaki
ve Donanma kurtarma gemilerinin
877
00:54:47,534 --> 00:54:52,289
Glenn'i almak için bekleyeceği
Atlas Okyanusu'ndaki hava durumu.
878
00:54:59,254 --> 00:55:03,049
John Glenn uçuş için hazırdı,
879
00:55:03,133 --> 00:55:05,343
yörüngeye çıkan ilk Amerikalı olacaktı.
880
00:55:08,221 --> 00:55:11,057
Uçuş şubat ayında yapılacaktı
ve o dönem kötü hava nedeniyle
881
00:55:11,141 --> 00:55:13,435
ertelenen dört beş uçuş olmuştu.
882
00:55:18,189 --> 00:55:21,484
Glenn beş buçuk saat roketin tepesinde
883
00:55:21,985 --> 00:55:23,737
havanın düzelmesini beklemişti.
884
00:55:25,655 --> 00:55:29,576
Nihayetinde hava düzelmedi
ve uçuş ertelendi.
885
00:55:31,453 --> 00:55:32,954
Bir duyurum var.
886
00:55:33,079 --> 00:55:34,080
İYİ ŞANSLAR GLENN!
887
00:55:34,164 --> 00:55:37,250
Bugün yapılacak,
Mercury Projesi uzay aracıyla
888
00:55:37,375 --> 00:55:43,131
yörüngeye insanlı uçuş denemesi
hava şartları nedeniyle ertelenmiştir.
889
00:55:44,132 --> 00:55:46,968
O dönemki Başkan Yardımcısı
Lyndon Johnson'dı
890
00:55:47,135 --> 00:55:49,512
ve Başkan Yardımcısı'na iş olsun diye
891
00:55:49,596 --> 00:55:52,349
uzay programının başına getirilmişti.
892
00:55:52,599 --> 00:55:55,101
Medyanın ilgisizliğinden
muzdarip olan Johnson,
893
00:55:55,268 --> 00:55:58,646
Glenn ailesinin evlerine misafir olup
894
00:55:58,813 --> 00:56:02,692
kocasının uzayda parçalanmasından
korktuğu için
895
00:56:02,817 --> 00:56:04,986
endişe içinde bekleyen Annie Glenn'i
896
00:56:05,153 --> 00:56:08,823
canlı yayında teselli etme niyetindeydi.
897
00:56:09,407 --> 00:56:12,702
Glenn'in evine şu anda
tabii ki hayal kırıklığı hâkim durumda.
898
00:56:12,869 --> 00:56:17,957
Hepimiz gibi, Bayan Glenn de
bu sabahki fırlatma için heyecanlıydı.
899
00:56:18,208 --> 00:56:21,252
Şu an daha sonra açıklanacak
yeni fırlatma tarihini bekliyor.
900
00:56:21,419 --> 00:56:24,255
Gördüğünüz gibi
evin önü gazeteciler, komşular
901
00:56:24,339 --> 00:56:26,216
ve meraklı insanlarla dolu.
902
00:56:27,425 --> 00:56:30,595
Annie Glenn bu ziyaretten
çok rahatsız olmuştu.
903
00:56:30,887 --> 00:56:33,390
İleri derecede kekeme olduğundan
904
00:56:33,473 --> 00:56:35,058
hiç kimsenin haberi yoktu.
905
00:56:37,811 --> 00:56:40,647
O yüzden sürekli itiraz edip
"Hayır, çok teşekkür ederim.
906
00:56:40,772 --> 00:56:44,109
"Başkan Yardımcısı'nı görmek istemiyorum.
Bu, benim için çok özel bir an." dedi.
907
00:56:44,526 --> 00:56:46,069
Onu içeri almak istemiyordu.
908
00:56:46,361 --> 00:56:49,072
Bu sırada o da
birkaç sokak ötede bir limuzinin içinde
909
00:56:49,322 --> 00:56:52,200
astronotun eşinin
onu kabul etmesini bekliyordu.
910
00:56:53,618 --> 00:56:56,121
Glenn soyunma odasına geri döndüğünde,
911
00:56:56,287 --> 00:56:57,414
basınç giysisini çıkarırken
912
00:56:57,622 --> 00:57:01,543
NASA'dan gelen temsilciler
odaya dalıp ona şöyle dediler,
913
00:57:01,709 --> 00:57:05,338
"John, yardımına ihtiyacımız var,
karınla ufak bir sorun yaşıyoruz."
914
00:57:05,463 --> 00:57:06,881
"Karımla ne sorununuz var?" dedi.
915
00:57:07,549 --> 00:57:10,009
"Başkan Yardımcısı'nı
eve sokmuyor." dediler.
916
00:57:10,218 --> 00:57:14,806
"Teselli etmesi için Başkan Yardımcısı'nın
eve girmesine müsaade etmesini söyleyin."
917
00:57:15,098 --> 00:57:16,516
Glenn telefonu eline alıp
918
00:57:16,683 --> 00:57:19,978
"Bak, Başkan Yardımcısı'nın
eve girmesini istemiyorsan,
919
00:57:20,186 --> 00:57:23,398
"Başkan'ın eve girmesini istemiyorsan
eve giremezler."
920
00:57:24,816 --> 00:57:30,155
Glenn'in bu hareketi nedeniyle
uçuşunu kaybetme ihtimali çok yüksekti
921
00:57:31,156 --> 00:57:33,116
çünkü NASA'nın yeni başkanı James Webb
922
00:57:33,324 --> 00:57:35,285
Glenn'i derhâl değiştirmek istemişti.
923
00:57:36,119 --> 00:57:37,829
"Ekip çalışmasına yatkın değil." dedi.
924
00:57:38,705 --> 00:57:41,040
Webb'in kararını değiştirense
bazı çalışanları oldu,
925
00:57:41,291 --> 00:57:44,002
"Bakın, astronotlar arasında
fikir ayrılıkları vardır.
926
00:57:44,169 --> 00:57:45,545
"Birbirlerini çekemezler.
927
00:57:45,670 --> 00:57:47,964
"Ama böyle bir konuda her pilot gibi
928
00:57:48,089 --> 00:57:51,134
"onların da hepsi birlik olup
isyan çıkartırlar.
929
00:57:54,304 --> 00:57:56,681
"Göreve gönderecek
adam bulamazsınız." dediler.
930
00:58:03,104 --> 00:58:07,484
20 ŞUBAT 1962
ÜÇ HAFTA SONRA
931
00:58:10,236 --> 00:58:12,822
Pilot Glenn de şu an dışarıya çıkıyor.
932
00:58:12,906 --> 00:58:14,699
KONUŞAN: HERBERT KAPLOW
933
00:58:14,782 --> 00:58:18,703
Taşınabilir hava soğutucuyu
sol elinden sağ eline alıyor,
934
00:58:18,870 --> 00:58:20,955
şimdi tekrar sol elinde,
Fırlatma Rampası 14'ün
935
00:58:21,122 --> 00:58:23,500
önündeki araca doğru gidiyor.
936
00:58:29,339 --> 00:58:31,841
Şimdi de
Dr. Douglas'la birlikte asansöre biniyor,
937
00:58:32,008 --> 00:58:35,845
elbise teknisyeni Schmitt
ve astronot Deke Slayton da onlarla.
938
00:58:39,724 --> 00:58:40,600
KONUŞAN: JULES BERGMAN
939
00:58:40,683 --> 00:58:43,561
Albay John Glenn
bu göreve hazırlanmak için
940
00:58:43,686 --> 00:58:45,813
bu gece
doğu saatiyle 02.20'de uyandı.
941
00:58:48,233 --> 00:58:51,986
Özgür dünyanın
yörüngeye gerçekleştireceği üç katmanlı
942
00:58:52,070 --> 00:58:54,489
ilk insanlı uçuşun ikinci denemesi.
943
00:59:11,089 --> 00:59:13,466
Aklıma klişelerden başka söz gelmiyor,
944
00:59:13,591 --> 00:59:16,386
Cape Canaveral'da gergin bekleyiş sürüyor.
945
00:59:16,469 --> 00:59:20,306
Bu tabiri pek çok kez duyduk
ama daha önce bu lafa bu kadar uygun olan
946
00:59:20,473 --> 00:59:22,267
bir olaya tanık olmamıştım.
947
00:59:22,642 --> 00:59:25,019
-Basınçlandırma durum kontrolü.
-Tamam.
948
00:59:25,186 --> 00:59:27,647
-Sıvı oksijen tankı?
-Işık yanıp sönüyor.
949
00:59:27,897 --> 00:59:30,108
-Hazırsın!
-Hortum geri çekilsin mi?
950
00:59:30,275 --> 00:59:32,443
-Menzil ne durumda?
-Fırlatma için uygun.
951
00:59:32,610 --> 00:59:34,070
-Mercury kapsülü?
-Hazır.
952
00:59:34,237 --> 00:59:38,241
-On beş saniye. Tanrı yardımcın olsun.
-Yolun açık olsun John Glenn.
953
00:59:38,491 --> 00:59:41,035
Geri sayımda son 30 saniyeye giriyoruz.
954
00:59:41,244 --> 00:59:42,745
Son on saniye.
955
00:59:43,246 --> 00:59:46,291
-Son on saniye.
-On, dokuz, sekiz, yedi,
956
00:59:46,457 --> 00:59:48,918
altı, beş, dört, üç…
957
00:59:49,002 --> 00:59:50,211
JOHN GLENN'İN EVİ
958
00:59:50,378 --> 00:59:54,716
…iki, bir, sıfır, ateşleme.
959
00:59:55,675 --> 00:59:59,220
Kalkış. Kalkış!
960
01:00:05,935 --> 01:00:08,646
Atlas roketi fırlatma rampasından ayrıldı
961
01:00:08,980 --> 01:00:11,524
ve doğruca gökyüzüne yükseliyor.
962
01:00:35,923 --> 01:00:42,680
Böylece John Glenn Jr. Dünya etrafındaki
ilk yörünge seferine başlıyor.
963
01:00:53,983 --> 01:00:56,486
Kalkış saati 9.47 idi.
964
01:00:56,569 --> 01:00:59,530
Uzay aracı
Florida'da gözlerden uzaklaşırken
965
01:00:59,697 --> 01:01:02,075
Bermuda takip istasyonu
tarafından izlemeye alındı.
966
01:01:02,825 --> 01:01:05,828
John Glenn'in sesi
gayet net bir şekilde duyuluyordu.
967
01:01:06,704 --> 01:01:09,332
Arkamdaki periskopta
güneşin doğduğunu görüyorum,
968
01:01:09,499 --> 01:01:12,043
muhteşem bir kırmızı renkte. Tamam.
969
01:01:13,252 --> 01:01:14,295
Anlaşıldı.
970
01:01:15,296 --> 01:01:17,840
JOHN GLENN DÜNYA ETRAFINDAKİ
ÜÇ YÖRÜNGEDEN İLKİNE GİRİŞ YAPAR.
971
01:01:17,924 --> 01:01:21,761
ŞU ANDA UZAYA ÇIKAN TÜM AMERİKALILARDAN
65 KİLOMETRE DAHA İLERİDEDİR.
972
01:01:22,470 --> 01:01:23,554
KONUŞAN: DALLAS TOWNSEND
973
01:01:23,638 --> 01:01:26,891
John Glenn'in Cape Canaveral'dan çıkalı
tam bir saat üç dakika oldu.
974
01:01:27,100 --> 01:01:30,770
Saatte 28.235 kilometre hızla
975
01:01:30,978 --> 01:01:35,358
ve dünya üzerinden
160 ila 250 kilometre yükseklikte gidiyor.
976
01:01:36,359 --> 01:01:38,778
GRAND CENTRAL TERMİNALİ
NEW YORK
977
01:01:38,861 --> 01:01:41,280
-Bugün hiç işe gittiniz mi?
-Evet, gittim.
978
01:01:41,698 --> 01:01:43,825
Şirket yayını izlememiz için izin verdi.
979
01:01:43,991 --> 01:01:46,244
İyi yapmışlar.
Sanırım kalsaydınız da
980
01:01:46,411 --> 01:01:48,121
-aklınız işte olmazdı zaten.
-Bugün öyle.
981
01:01:48,204 --> 01:01:49,956
Bu, işten daha önemli dediler.
982
01:01:50,748 --> 01:01:51,958
BİR SAAT 15 DAKİKA SONRA
983
01:01:52,041 --> 01:01:55,461
Burası Friendship 7,
durumumu tarif etmeye çalışacağım.
984
01:01:56,087 --> 01:01:59,841
Parıl parıl parlayan parçacıklardan oluşan
büyük bir kitlenin içerisindeyim,
985
01:02:00,299 --> 01:02:03,010
parçalar sanki ışıldıyor.
986
01:02:03,177 --> 01:02:04,345
Hiç böyle bir şey görmedim.
987
01:02:04,512 --> 01:02:07,640
Etrafta böyle küçük…
Kapsüle doğru geliyorlar
988
01:02:08,766 --> 01:02:12,770
ve küçük yıldızlara benziyorlar,
yağmur gibi üzerime geliyor.
989
01:02:14,564 --> 01:02:17,358
Bunlar şüphesiz ki
güneş ışığının üzerlerine
990
01:02:17,525 --> 01:02:20,361
belirli bir açıyla vurduğu parçacıklardı.
991
01:02:21,028 --> 01:02:22,155
Çok güzellerdi.
992
01:02:23,865 --> 01:02:26,075
Burada binlercesi var.
993
01:02:26,993 --> 01:02:30,204
Ama bu parçacıklar kapsülden mi geliyordu?
İşte bu sorun demekti.
994
01:02:30,955 --> 01:02:32,498
GLENN: Burası Friendship 7.
995
01:02:32,623 --> 01:02:35,752
Benim aracımdan geldiklerini
düşünmüyorum, olumsuz. Tamam.
996
01:02:37,170 --> 01:02:40,506
Kapsülünün etrafında
küçük elmaslar gibi dönüp duruyorlardı.
997
01:02:40,673 --> 01:02:44,385
Mücevher gibi, değil mi?
Bunlar daha çok ateş böceği gibiydiler.
998
01:02:45,428 --> 01:02:49,974
Güneşin parlaklığından uzaklaştığım için
ortadan kaybolmuş gibi görünüyorlar.
999
01:02:51,476 --> 01:02:54,020
FRIENDSHIP 7 YÖRÜNGEDE İKİNCİ
TURUNA BAŞLARKEN KONTROL MERKEZİ
1000
01:02:54,103 --> 01:02:56,856
İNİŞ SİSTEMİNDE GARİP BİR ŞEY GÖRDÜ:
ISI KALKANI HASAR GÖRMÜŞ OLABİLİR.
1001
01:02:56,981 --> 01:02:59,525
GLENN'E ATMOSFERE GİRİŞ SIRASINDA
YAŞANABİLECEK TEHLİKE SÖYLENMEDİ.
1002
01:02:59,609 --> 01:03:01,110
Veri analizden uçuşa.
1003
01:03:01,569 --> 01:03:02,695
Devam edin.
1004
01:03:03,070 --> 01:03:05,448
İniş yastığını otomatiğe aldığınızda,
1005
01:03:05,531 --> 01:03:07,533
arıza olduğunu gösteren bir ışık yandı,
1006
01:03:07,700 --> 01:03:10,328
yedek sisteminizin de
aktive olduğunu gösteriyordu.
1007
01:03:11,037 --> 01:03:13,748
Bir kırmızı
ya da yeşil ışık görebilirsiniz.
1008
01:03:13,915 --> 01:03:15,583
Anladım.
O ışıklardan biri yanarsa
1009
01:03:15,792 --> 01:03:17,627
arka üniteyi kullanarak indireceğiz.
1010
01:03:19,378 --> 01:03:22,381
Friendship 7, bize gelen sinyale göre…
1011
01:03:22,465 --> 01:03:23,508
YÖRÜNGE İKİ
ÜÇ SAAT SONRA
1012
01:03:23,591 --> 01:03:25,051
…51. segmentte sorun görünüyor
1013
01:03:25,218 --> 01:03:29,972
yani iniş yastığı kısmında.
Sinyalin hatalı olabileceğini düşünüyoruz.
1014
01:03:30,348 --> 01:03:31,641
HALKA - ISI KALKANI - DARBE EMİCİ
1015
01:03:31,724 --> 01:03:33,476
İNİŞ YASTIĞI
1016
01:03:33,559 --> 01:03:34,769
ANA PARAŞÜT 3000 METREDE AÇILIR
1017
01:03:34,852 --> 01:03:35,770
KAPSÜL İNİŞ HIZI 10M/S
1018
01:03:35,853 --> 01:03:38,940
İniş yastığı açıldıysa
bunu görmesine olanak yoktu,
1019
01:03:39,106 --> 01:03:43,069
periskopla bile göremezdi
çünkü tam arka tarafında kalıyordu.
1020
01:03:43,277 --> 01:03:46,906
O açıldıysa ısı kalkanı da
gevşemiş demekti
1021
01:03:47,114 --> 01:03:49,325
ve atmosfere giriş sırasında
yerinden çıkabilirdi.
1022
01:03:50,284 --> 01:03:51,911
Isı kalkanı yerinden çıkarsa…
1023
01:03:52,995 --> 01:03:56,582
…Glenn kapsülün içinde çıra gibi yanardı.
1024
01:03:58,584 --> 01:04:01,796
Gemi atmosferin
daha yoğun kısımlarına geldiğinde,
1025
01:04:01,921 --> 01:04:07,134
maruz kalacağı sıcaklık
1.600 derecelere kadar çıkacak.
1026
01:04:07,385 --> 01:04:11,264
Bu da yaklaşık olarak
40 kilometre yükseklikte gerçekleşecek.
1027
01:04:11,848 --> 01:04:17,019
O noktada, uzay aracı
saatte 24.000 km hızla ilerliyor olacak.
1028
01:04:17,436 --> 01:04:20,523
Gemi o ısıya iki dakika kadar
maruz kaldıktan sonra,
1029
01:04:21,148 --> 01:04:25,403
sıcaklık, çok özel bir çeşit
plastik malzemeden yapılan
1030
01:04:25,486 --> 01:04:28,239
ısı kalkanı tarafından absorbe edilecek,
1031
01:04:29,156 --> 01:04:30,449
sonra da yanıp kül olacak.
1032
01:04:33,244 --> 01:04:34,287
ATMOSFERE GİRİŞE 30 DK
1033
01:04:34,370 --> 01:04:36,414
Ona bu mesajı iletebilir misiniz Linus?
1034
01:04:36,622 --> 01:04:37,957
Anlaşıldı, iletebiliriz.
1035
01:04:39,375 --> 01:04:41,210
Yedi, burası Cape. Tamam.
1036
01:04:41,752 --> 01:04:44,213
İniş yastığının açılıp açılmadığından
emin değiliz.
1037
01:04:44,297 --> 01:04:45,464
KONUŞAN: ALAN SHEPARD
1038
01:04:45,548 --> 01:04:50,428
Arka üniteyle atmosfere giriş yapmanın
daha güvenli olacağı kanaatindeyiz.
1039
01:04:50,761 --> 01:04:55,224
Şu anda atmosfere böyle giriş yapmakta
bir sorun göremiyoruz. Tamam.
1040
01:04:55,433 --> 01:04:56,642
Burası Friendship 7.
1041
01:04:56,851 --> 01:04:59,604
Bunun nedeni nedir?
Bir nedeniniz var mı? Tamam.
1042
01:05:00,938 --> 01:05:04,901
CAPCOM: Şu anda yok.
Bu, uçuş merkezinin takdiri.
1043
01:05:05,318 --> 01:05:09,822
Hawaii üzerinden geçerken
ısı kalkanıyla ilgili bir sorun yaşandı,
1044
01:05:09,989 --> 01:05:12,366
gördükleri uyarının
hatalı olduğundan emin olmak için
1045
01:05:12,533 --> 01:05:15,786
tedbir amaçlı olarak
ısı kalkanı ekipmanını
1046
01:05:16,120 --> 01:05:19,373
bir süre arka üniteyle
birlikte kullanmaya karar verdiler.
1047
01:05:19,582 --> 01:05:24,045
Böylece ısı kalkanı arka ünitesi
uzay kapsülünde tutuldu
1048
01:05:24,211 --> 01:05:26,505
ve gerekli tedbirler alındı.
1049
01:05:26,672 --> 01:05:30,301
Burası Friendship 7, atmosfere giriş
pozisyonuna geçiyorum o hâlde.
1050
01:05:31,344 --> 01:05:35,348
Arka ünite ve yavaşlatma roketleri
aslında fren işlevi görüyor.
1051
01:05:35,556 --> 01:05:40,311
John Glenn'in uzay kapsülünün
arka tarafı düz ve geniş bir uca sahipti
1052
01:05:40,478 --> 01:05:43,814
ve yavaşlatma roketleri de
o düz kısımda bulunuyordu.
1053
01:05:44,315 --> 01:05:47,902
Yaptıkları şey ise
öne doğru itme kuvveti uygulayarak
1054
01:05:48,069 --> 01:05:50,821
kapsülü yavaşlatmak,
bu da kapsülün hızını
1055
01:05:50,988 --> 01:05:52,615
yörünge hızının altına düşürerek
1056
01:05:52,782 --> 01:05:55,284
kapsülün atmosfere girişe
başlamasını sağlıyor.
1057
01:05:55,451 --> 01:05:57,662
Anlaşıldı, periskobu
manuel olarak kapatıyorum.
1058
01:05:59,288 --> 01:06:02,500
Glenn iyi durumda, Atlas Okyanusu'na doğru
uzun iniş yolculuğunu
1059
01:06:02,667 --> 01:06:06,462
başlatmak için yavaşlatma roketlerini
ateşlemeye hazırlanıyor.
1060
01:06:07,463 --> 01:06:12,927
Beş, dört, üç, iki, bir, ateş.
1061
01:06:13,886 --> 01:06:16,347
Anlaşıldı, yavaşlatma roketleri ateşlendi.
1062
01:06:16,722 --> 01:06:17,765
Hem de ne biçim.
1063
01:06:17,932 --> 01:06:19,934
Tekrar Hawaii'ye doğru gidiyor gibiyim.
1064
01:06:20,893 --> 01:06:23,771
KAPSÜL YÖRÜNGE YÜKSEKLİĞİNDEN
DÜNYA ATMOSFERİNE GİRİŞ YAPTIĞINDA
1065
01:06:23,854 --> 01:06:29,527
AŞIRI ISI, TELSİZ İLETİŞİMİNİ
ÜÇ DAKİKALIĞINA SEKTEYE UĞRATTI.
1066
01:06:29,610 --> 01:06:31,278
Yedi, burası Cape. Tamam.
1067
01:06:32,321 --> 01:06:34,699
Devam et Cape, sesin kesiliyor.
1068
01:06:35,783 --> 01:06:37,618
Sana önerimiz…
1069
01:06:47,628 --> 01:06:50,673
Friendship 7 uzay aracı şu an
Florida'nın doğu kıyısından
1070
01:06:51,132 --> 01:06:53,467
atmosfere girmek üzere.
1071
01:06:53,634 --> 01:06:55,302
Florida'nın doğu kıyısı üzerinde
1072
01:06:55,845 --> 01:06:59,265
ve şu anda John Glenn'le
iletişim kurulabilmiş değil.
1073
01:07:02,268 --> 01:07:03,519
Beyaz kumlu…
1074
01:07:04,478 --> 01:07:06,355
Yedi, burası Cape, duyuyor musun? Tamam.
1075
01:07:12,737 --> 01:07:13,904
KONUŞAN: SHORTY POWERS
1076
01:07:13,988 --> 01:07:16,657
Mercury uzay aracı
şu anda atmosfere giriş sürecinde.
1077
01:07:17,408 --> 01:07:19,452
Yedi, burası Cape, duyuyor musun? Tamam.
1078
01:07:20,536 --> 01:07:23,706
Şu anda
herhangi bir sesli yanıt alamıyoruz.
1079
01:07:23,914 --> 01:07:28,210
Ana paraşütün açıldığını
ve onu Dünya'ya sağ salim
1080
01:07:28,377 --> 01:07:31,881
geri getirdiğini duymak için bekliyoruz.
1081
01:07:32,298 --> 01:07:34,258
Friendship 7, burası Cape, duyuyor musun?
1082
01:07:51,317 --> 01:07:54,195
Burası Friendship 7.
Dışarısı alev topuna döndü.
1083
01:07:57,698 --> 01:08:01,744
CAPCOM: Yedi, burası Cape,
genel durumun nasıl? İyi misin?
1084
01:08:02,119 --> 01:08:05,081
GLENN: Durumum gayet iyi
ama gerçekten alev topu vardı.
1085
01:08:06,415 --> 01:08:10,294
Arka üniteden
büyük parçalar koptuğunu gördüm.
1086
01:08:13,255 --> 01:08:17,802
Paraşütten hâlâ bir iz görebilmiş değiliz,
1087
01:08:17,968 --> 01:08:21,597
on iki kilometrede açılması gerekiyordu.
1088
01:08:25,017 --> 01:08:28,062
Paraşüt göründü, gayet iyi durumda.
1089
01:08:28,229 --> 01:08:31,899
3,30 kilometrede açıldı,
ne güzel bir paraşüt.
1090
01:08:32,942 --> 01:08:34,193
Paraşüt iyi görünüyor.
1091
01:08:35,778 --> 01:08:39,198
Muhrip, kapsül paraşütünü tespit etti.
1092
01:08:39,406 --> 01:08:41,367
Konuşuyorlar. Anlaşıldı.
1093
01:08:41,617 --> 01:08:44,161
Tahminlerimiz doğruysa
20 saniye içerisinde
1094
01:08:44,328 --> 01:08:45,538
denize düşecek.
1095
01:08:48,415 --> 01:08:50,835
Burası Friendship 7,
çarpışmaya hazırlanıyorum.
1096
01:08:56,590 --> 01:09:02,096
Şu anda Muhrip Noa
kapsülün yanına doğru ilerliyor.
1097
01:09:02,304 --> 01:09:06,559
Yani, birkaç dakika içerisinde
John Glenn'in
1098
01:09:06,725 --> 01:09:10,187
Friendship 7'den
alındığı haberini duyabiliriz.
1099
01:09:12,314 --> 01:09:15,151
Albay Powers
açıklamalarda bulunuyor. Dinleyelim.
1100
01:09:15,359 --> 01:09:17,027
Uzay aracı, doğu standart saatine göre
1101
01:09:17,319 --> 01:09:21,198
öğleden sonra
saat üçü bir dakika geçe sudan alındı
1102
01:09:21,365 --> 01:09:25,035
ve üçü dört dakika geçe de
güverteye indirildi.
1103
01:09:27,163 --> 01:09:29,999
Muhabirimiz Dave Nichols,
şu anda Albay Glenn'in…
1104
01:09:30,082 --> 01:09:31,292
KONUŞAN: BILL SHADEL
1105
01:09:31,375 --> 01:09:32,501
…Virjinya'daki evinde.
1106
01:09:33,961 --> 01:09:37,089
Bayan Glenn bugün ilk kez
kameraların karşısına çıkacak.
1107
01:09:38,048 --> 01:09:39,884
Söyleyeceğimiz çok şey var aslında…
1108
01:09:39,967 --> 01:09:41,051
JOHN GLENN'İN EŞİ
1109
01:09:41,135 --> 01:09:45,514
…ama herkesin bilmesini isterim ki
bugün ailemin en mutlu günü
1110
01:09:45,598 --> 01:09:47,349
ve hepimiz çok…
1111
01:09:47,516 --> 01:09:52,438
Babamızla çok…baba…baba…
babalarıyla çok gurur duyuyoruz,
1112
01:09:52,897 --> 01:09:56,192
bugünkü başarının arkasındaki…
1113
01:09:57,484 --> 01:10:01,238
…tüm Mercury ekibiyle gurur duyuyoruz.
1114
01:10:15,586 --> 01:10:18,547
Her bir yörünge yaklaşık 89 dakika sürdü.
1115
01:10:18,714 --> 01:10:22,301
Toplam üç tane vardı
ve hiç şüphesiz Glenn'in hayatının
1116
01:10:22,468 --> 01:10:24,762
en olaylı dört saat 50 dakikasıydı.
1117
01:10:28,474 --> 01:10:29,350
KONUŞAN: JOHN GLENN
1118
01:10:29,433 --> 01:10:31,352
Isı kalkanındaki sorunla ilgili
1119
01:10:31,435 --> 01:10:33,312
bana daha önce bilgi verilebilirdi,
1120
01:10:33,562 --> 01:10:36,649
kalkanın gevşemiş olabileceğini
düşündüklerini söyleyebilirdiler.
1121
01:10:37,942 --> 01:10:42,196
Bu konuda benim haberimin olmadığı
epey uzun bir tartışma yaşanmış belli ki.
1122
01:10:42,279 --> 01:10:46,450
Böyle bir sorun olduğundan
haberim olmuş olsaydı
1123
01:10:46,784 --> 01:10:50,537
kapsüldeki küçük çarpışmaları
ya da durumla ilgili diğer göstergeleri
1124
01:10:50,663 --> 01:10:53,207
daha dikkatli takip ederdim.
1125
01:10:54,541 --> 01:10:57,086
Bu konu benden makul derecede saklandı.
1126
01:10:59,171 --> 01:11:00,297
Nasılsınız? Adınız nedir?
1127
01:11:00,464 --> 01:11:03,509
Adım Oliver Whiting, İngiliz vatandaşıyım.
1128
01:11:03,676 --> 01:11:05,886
Orası belli zaten, peki bugün Amerika'nın…
1129
01:11:06,053 --> 01:11:07,846
-Bence…
-…ve özgür dünyanın başardığına
1130
01:11:08,013 --> 01:11:09,014
ne diyorsunuz?
1131
01:11:09,181 --> 01:11:12,268
Gerçekten de,
bu koca salonda bulunan herkesin
1132
01:11:12,434 --> 01:11:15,729
hayatlarında gördüğü en büyük
bilimsel ilerlemelerden bir tanesi.
1133
01:11:16,063 --> 01:11:18,440
Müsaade ederseniz
bir şey söylemek istiyorum.
1134
01:11:18,607 --> 01:11:20,693
-Buyurun lütfen.
-Söyleyeceğim şey şu,
1135
01:11:21,026 --> 01:11:23,821
bence bugünün bilim çağında,
1136
01:11:23,988 --> 01:11:27,616
koca dünyayı küçültüp
öyle bir noktaya getirdik ki
1137
01:11:27,700 --> 01:11:28,993
tek bir bütün hâlini aldı,
1138
01:11:29,159 --> 01:11:32,579
başka türlüsünü düşünmek mümkün değil
ve umarım bir daha hiç düşünmeyiz.
1139
01:11:33,539 --> 01:11:37,334
23 ŞUBAT 1962
COCOA BEACH, FLORİDA
1140
01:11:37,960 --> 01:11:40,671
ALB. GLENN DÜNYAYA HOŞ GELDİN
1141
01:11:41,088 --> 01:11:45,217
John Glenn bu sabah
ailesiyle buluşmak için Florida'ya geldi.
1142
01:11:51,223 --> 01:11:52,725
HOŞ GELDİNİZ ASTRONOTLAR
1143
01:12:10,701 --> 01:12:12,202
DUALARIMIZ KABUL OLDU
1144
01:12:13,996 --> 01:12:15,998
John Glenn şu anda
1145
01:12:16,165 --> 01:12:18,876
kapsülün detaylarını
Başkan Kennedy'ye gösteriyor.
1146
01:12:19,376 --> 01:12:22,338
Normalde o yavaşlatma roketleri
ateşlemeden sonra düşer.
1147
01:12:22,755 --> 01:12:26,800
Yer kontroldekiler ısı kalkanının
yerinden oynadığını düşünmüşler,
1148
01:12:26,925 --> 01:12:29,345
tabii böyle bir şey olması durumunda
1149
01:12:29,511 --> 01:12:31,597
kalkanın hepsi parçalara ayrılıp,
1150
01:12:32,139 --> 01:12:33,223
yanıp kül olurdu.
1151
01:12:33,474 --> 01:12:36,602
O yüzden biraz…
Geri dönüşüm biraz ilginç oldu.
1152
01:12:37,269 --> 01:12:39,021
Biraz şey gibi…
1153
01:12:40,522 --> 01:12:43,859
Glenn'in uçuşu bazı cevaplarla birlikte
bazı soruları da beraberinde getirdi,
1154
01:12:44,026 --> 01:12:46,403
güneş her çıktığında gördüğünü belirttiği
1155
01:12:46,570 --> 01:12:48,864
ışıldayan gizemli minik parçacıklar gibi.
1156
01:12:48,989 --> 01:12:53,285
Bu konuda tek söyleyebileceğim,
güneşin ilk ışığıyla beraber
1157
01:12:53,619 --> 01:12:56,914
üç buçuk, dört dakika boyunca…
1158
01:12:59,500 --> 01:13:01,210
…onları görebildiğim.
1159
01:13:01,835 --> 01:13:04,797
Bu süre içerisinde
onları yakından gözlemledim.
1160
01:13:05,172 --> 01:13:08,884
Çok parlak
ve sarımtırak yeşil renkteydiler.
1161
01:13:09,843 --> 01:13:13,347
Psikiyatristimiz George Ralph
bunu dinlediğinde,
1162
01:13:13,514 --> 01:13:15,516
"Seninle ne konuştular John?" dedi.
1163
01:13:18,977 --> 01:13:20,020
1 MART 1962
NEW YORK
1164
01:13:20,145 --> 01:13:22,106
İnsanlar bu sabah
Düşünüyorlardı kendi kendilerine
1165
01:13:22,314 --> 01:13:25,109
Yoktur hiçbir insan ki
Dolaşsın dünyanın etrafında üç kere
1166
01:13:25,317 --> 01:13:26,985
Ama John Glenn başardı
1167
01:13:29,238 --> 01:13:30,239
Evet, bunu yaptı
1168
01:13:30,406 --> 01:13:32,950
John Glenn, Dünya yörüngesine çıkan
ilk Amerikalı olunca
1169
01:13:33,117 --> 01:13:35,035
onun için konfeti yağmuru düzenlendi.
1170
01:13:35,119 --> 01:13:36,495
HOŞ GELDİNİZ ASTRONOTLAR
1171
01:13:36,620 --> 01:13:40,249
Astronotların hepsi
New York polisinin bu geçit töreni için
1172
01:13:40,416 --> 01:13:42,835
kavşaklarda trafiği düzenlerken
gözlerinden yaşlar süzüldüğünü
1173
01:13:43,001 --> 01:13:45,671
net bir şekilde hatırlıyorlardır.
1174
01:13:47,464 --> 01:13:50,092
John Glenn'e
"Seni seviyoruz Johnny." diyorlardı.
1175
01:13:50,175 --> 01:13:51,969
"Seni seviyoruz!" Bu, ülke tarihinde
1176
01:13:52,136 --> 01:13:55,347
eşi benzeri görülmemiş
duygusallıkta bir andı.
1177
01:13:55,514 --> 01:13:57,933
John Glenn'den beri
böyle bir ulusal kahramanımız olmadı.
1178
01:13:58,100 --> 01:13:59,393
John Glenn söyledi
1179
01:13:59,893 --> 01:14:03,981
Tek söyleyebileceğim, 72 yıllık yaşamımda
1180
01:14:04,148 --> 01:14:07,234
daha önce böyle bir şeye
hiç şahit olmadım.
1181
01:14:09,903 --> 01:14:13,907
Bugün burada, bu koca kürsüde
yalnızmışım gibi göründüğümü biliyorum…
1182
01:14:15,534 --> 01:14:17,202
…aynı Friendship 7'nin kokpitinde
1183
01:14:17,369 --> 01:14:19,037
yalnızmışım gibi göründüğüm gibi…
1184
01:14:20,372 --> 01:14:21,498
…ama yalnız değilim.
1185
01:14:22,416 --> 01:14:26,420
O zaman yanımda binlerce Amerikalı
ve dünyanın farklı ülkelerinden
1186
01:14:26,503 --> 01:14:29,673
yüzlerce insan vardı, şimdi de öyle.
1187
01:14:31,758 --> 01:14:35,095
İçinde yaşadığımız evren hakkındaki
bilgilerimiz artarken…
1188
01:14:35,929 --> 01:14:38,974
…Tanrı bize bu bilgileri
bilgelikle kullanmamız için yol göstersin.
1189
01:14:39,600 --> 01:14:40,809
Çok teşekkürler.
1190
01:14:46,565 --> 01:14:48,525
NASA'NIN İLK YÖRÜNGE UÇUŞU
BAŞARIYLA SONUÇLANMIŞTI.
1191
01:14:48,609 --> 01:14:51,862
BİR SONRAKİNİN İSE
KENDİNE HAS ZORLUKLARI OLACAKTI.
1192
01:14:52,029 --> 01:14:54,323
Bu uçuş sadece başlangıcın sonuydu.
1193
01:14:54,490 --> 01:14:57,743
Amerika'nın ilk yörünge uçuşuydu
ama kesinlikle son olmayacak.
1194
01:14:58,202 --> 01:15:01,830
Programlanan bir sonraki uçuş
60 gün kadar sonra gerçekleşecek.
1195
01:15:04,791 --> 01:15:09,129
Deke olarak bilinen Donald Slayton
kalp çarpıntıları nedeniyle
1196
01:15:09,338 --> 01:15:11,089
sıradaki diğer astronot olan
1197
01:15:11,256 --> 01:15:14,092
M. Scott Carpenter ile değiştirildi.
1198
01:15:14,301 --> 01:15:19,473
DÜZENSİZ KALP ATIŞI
SLAYTON'IN YERİNE CARPENTER GETİRİLDİ
1199
01:15:27,064 --> 01:15:29,608
Benden sonra tekrar edin.
Şahane bir partiye gittim.
1200
01:15:29,775 --> 01:15:33,111
-"Şahane bir partiye gittim."
-Çok eğlenceli olduğunu söylemeliyim.
1201
01:15:33,278 --> 01:15:35,030
"Çok eğlenceli olduğunu söylemeliyim."
1202
01:15:35,197 --> 01:15:38,408
Hepimiz, tanıdığımız insanların
100 yıl sonra yapacaklarını yapıyorduk.
1203
01:15:38,575 --> 01:15:42,579
"Hepimiz, tanıdığımız insanların
100 yıl sonra yapacaklarını yapıyorduk."
1204
01:15:42,996 --> 01:15:46,542
1972'DE TOM WOLFE, THE RIGHT STUFF İÇİN
YAPTIĞI ARAŞTIRMA KAPSAMINDA
1205
01:15:46,625 --> 01:15:51,213
ASTRONOT SCOTT CARPENTER'IN EŞİ
RENE CARPENTER İLE BİR RÖPORTAJ YAPTI.
1206
01:15:52,047 --> 01:15:56,468
RENE CARPENTER: Astronotların evlerinin
önünü gördünüz mü hiç?
1207
01:15:56,969 --> 01:16:01,723
Evin önüne kamp kuruyorlar.
Bütün sokağa, bahçeye yayılıyorlar.
1208
01:16:02,182 --> 01:16:05,435
Evden çıkamıyorsunuz.
Ne zaman arabanıza gitseniz,
1209
01:16:05,686 --> 01:16:07,854
"Nereye gidiyorsunuz?
Ne yapacaksınız?
1210
01:16:08,021 --> 01:16:09,982
"Biz de sizle
markete gelebilir miyiz?" diyorlar.
1211
01:16:10,857 --> 01:16:13,944
RENE, EVİNDEN İZLEMEK YERİNE
1212
01:16:14,111 --> 01:16:18,365
GİZLİCE SCOTT'IN MERCURY UÇUŞUNA
KATILDIĞINI ANLATTI.
1213
01:16:18,448 --> 01:16:20,993
TOM WOLFE: Yani, gizlice Cape'e gittiniz?
1214
01:16:21,451 --> 01:16:23,161
Bunu bir yerlere de yazacaktınız?
1215
01:16:23,370 --> 01:16:24,413
LIFE dergisine.
1216
01:16:25,831 --> 01:16:28,041
-LIFE dergisine yazacaktınız?
-Evet, ben istedim.
1217
01:16:28,166 --> 01:16:29,543
Kendi hikâyenizi yazacaktınız.
1218
01:16:30,669 --> 01:16:34,381
Gitmeye karar verdiğimde,
not tutmak için izin istemiştim,
1219
01:16:34,548 --> 01:16:36,758
hikâyeyi ben yazacaktım…
1220
01:16:37,801 --> 01:16:41,471
Yeterince iyi olursa
yayınlanır mıydı acaba?
1221
01:16:42,889 --> 01:16:45,976
Yazmayı çok istemiştim.
1222
01:16:46,768 --> 01:16:51,273
Rene bir süre sonra, bunu ona yaptıranın
mütevazı edebiyat aşkı mı
1223
01:16:52,065 --> 01:16:56,069
yoksa astronotun karısı olarak bilinmenin
zoruna gitmesi mi olduğunu bilmiyordu.
1224
01:16:57,654 --> 01:17:03,076
RENE CARPENTER: Uçuş için
Cape'e gitmeyi planladığım için
1225
01:17:03,201 --> 01:17:04,870
ciddi bir hoşnutsuzluk hissettim.
1226
01:17:05,162 --> 01:17:11,543
Bu hikâyeyi bahçedeki insanlarla
yazamayacağımı hissettim.
1227
01:17:13,295 --> 01:17:16,131
24 MAYIS 1962
CAPE CANAVERAL, FLORİDA
1228
01:17:19,635 --> 01:17:22,888
Shepard, Grissom ve Glenn'in
önceki başarılarından sonra,
1229
01:17:23,138 --> 01:17:26,642
Scott Carpenter'ın görevi daha şimdiden
rutin bir şeymiş gibi görünüyor.
1230
01:17:27,059 --> 01:17:29,603
Hâlbuki bu görev
bizim en büyük arzularımızdan biriydi.
1231
01:17:30,020 --> 01:17:34,232
Pilotun, daha öncekilerden beklemediğimiz
şeyleri yapmasını gerektiriyordu.
1232
01:17:34,441 --> 01:17:37,444
Uzay kapsülünün
daha üst derecede kontrolü ve idaresi,
1233
01:17:37,611 --> 01:17:40,572
nesnelerin uzayda nasıl hareket ettiğini
ölçebilmek için daha çok test
1234
01:17:40,864 --> 01:17:42,908
ve daha çok gözlem.
1235
01:17:43,325 --> 01:17:47,371
TOM WOLFE: Peki nereden izlediniz…
Scott'ın uçtuğu sırada neredeydiniz?
1236
01:17:47,913 --> 01:17:49,831
-RENE CARPENTER: Bir evde…
-LIFE dergisinin mi?
1237
01:17:49,915 --> 01:17:51,083
RENE CARPENTER RÖPORTAJI
1238
01:17:51,166 --> 01:17:52,501
Cocoa Beach. Hayır, başka bir ev.
1239
01:17:53,627 --> 01:17:57,506
Artık astronotla birlikte
diğer her şey de hazır.
1240
01:17:59,091 --> 01:18:03,345
On, dokuz, sekiz, yedi, altı.
1241
01:18:03,512 --> 01:18:06,181
Alevleri televizyondan izledik.
1242
01:18:06,556 --> 01:18:10,560
Sıfır, ateşleme. Kalkış.
1243
01:18:13,271 --> 01:18:15,941
Kalkış. Kalkış. Ve süre başladı.
1244
01:18:17,234 --> 01:18:18,318
Anlaşıldı.
1245
01:18:18,402 --> 01:18:19,569
KONUŞAN: GUS GRISSOM
1246
01:18:19,653 --> 01:18:20,654
Net duyuyorum Gus.
1247
01:18:20,862 --> 01:18:24,241
Anlaşıldı Aurora 7. Beklemede kal.
1248
01:18:24,491 --> 01:18:25,534
Anlaşıldı.
1249
01:18:30,330 --> 01:18:32,749
Bir elimde Chrissy ile dışarı koştum,
1250
01:18:32,874 --> 01:18:36,169
o sırada
yapışkan bir şeye basıp çığlık attı.
1251
01:18:36,628 --> 01:18:40,674
Kucağımda onu tutarken bir fotoğrafım var,
1252
01:18:40,841 --> 01:18:45,887
o sırada çığlık atarak bakmaya çalışıyor,
ben de uçuşu izlemeye çalışıyorum.
1253
01:18:47,723 --> 01:18:48,849
Yapışkan bir şeye mi bastı?
1254
01:18:49,099 --> 01:18:52,310
O şeylere işte…yapışkan bitkiler var ya.
1255
01:18:54,354 --> 01:18:55,856
Anlaşıldı Aurora.
1256
01:18:58,150 --> 01:18:59,609
Gökyüzü masmavi.
1257
01:19:00,736 --> 01:19:02,904
CARPENTER, SON YÖRÜNGEDEN GEÇİŞİ SIRASINDA
1258
01:19:03,029 --> 01:19:05,407
JOHN GLENN'İN KARŞILAŞTIĞI
OLAYLA KARŞILAŞTI.
1259
01:19:05,490 --> 01:19:09,327
GLENN'İN "ATEŞ BÖCEĞİ" OLARAK TANIMLADIĞI
PARLAK CİSİMLERLE.
1260
01:19:13,540 --> 01:19:16,543
SCOTT CARPENTER:
Şu an ateş böceklerini görüyorum.
1261
01:19:16,668 --> 01:19:18,128
Çok parlaklar.
1262
01:19:18,587 --> 01:19:21,757
Kapsülden dışarıya yayılıyorlar.
1263
01:19:21,965 --> 01:19:25,510
Kapağa hafifçe vurunca
yüzlercesi dağılıyor.
1264
01:19:25,927 --> 01:19:28,472
Fotoğrafını çekmeye çalışacağım.
Muazzamlar.
1265
01:19:30,223 --> 01:19:33,435
Küçük beyaz buz parçaları.
1266
01:19:34,352 --> 01:19:39,107
Anladığım kadarıyla kapsülün yan tarafı
tamamen buzla kaplanmış.
1267
01:19:41,401 --> 01:19:43,737
CARPENTER BUZ PARÇACIKLARININ
FOTOĞRAFINI ÇEKERKEN
1268
01:19:43,820 --> 01:19:46,364
ATMOSFERE GİRİŞ SÜRECİNİ
BAŞLATMAK İÇİN GEÇ KALMIŞTI.
1269
01:19:46,490 --> 01:19:50,327
UZAY ARACINI
ONLARI GÖZLEMLEMEK İÇİN ÇEVİRMESİ
1270
01:19:50,410 --> 01:19:52,871
ONA ZAMAN VE YAKIT KAYBINA NEDEN OLDU.
1271
01:19:53,121 --> 01:19:54,664
CAPCOM: Aurora 7, burası Cape CAPCOM.
1272
01:19:54,998 --> 01:19:56,625
SCOTT CARPENTER:
Cape CAPCOM, devam et.
1273
01:19:56,792 --> 01:19:58,418
Anlaşıldı. Yakıtın ne durumda?
1274
01:19:58,752 --> 01:20:00,754
Yakıt otomatik 15'te.
1275
01:20:00,921 --> 01:20:04,758
Manuel 7 olarak görünüyor
ama boş ve yetersiz.
1276
01:20:05,467 --> 01:20:06,718
Anlaşıldı.
1277
01:20:07,093 --> 01:20:09,554
Yakıt ucu ucuna yetecek gibi Gus.
1278
01:20:09,721 --> 01:20:11,681
Şu anda ufuk çizgisini görüyorum.
1279
01:20:13,350 --> 01:20:16,144
-İletişim her an kopabilir.
-Anlaşıldı.
1280
01:20:17,896 --> 01:20:21,817
New York Grand Central Terminali'ndeki
ve Amerika'nın her yerindeki insanlar
1281
01:20:23,193 --> 01:20:25,654
dualarla bu anı bekliyorlar,
Powers açıklama yapacak.
1282
01:20:25,862 --> 01:20:29,282
Mevcut verilerimiz, Aurora 7 uzay aracının
1283
01:20:29,366 --> 01:20:33,912
planlanandan epey uzak bir noktaya
iniş yapabilme olasılığının
1284
01:20:34,079 --> 01:20:35,330
yüksekliğini gösteriyor.
1285
01:20:35,747 --> 01:20:41,211
Şu anki tahminimize göre iniş noktası
300 kilometre kadar sapabilir.
1286
01:20:42,587 --> 01:20:44,005
CAPE CANAVERAL KONTROL MERKEZİ
1287
01:20:44,214 --> 01:20:48,343
Cronkite, Scott'ın atmosfere girerken
yaşadığı yakıt problemini açıklıyordu,
1288
01:20:48,885 --> 01:20:52,722
sonra sesi gittikçe
daha da ciddileşmeye başladı.
1289
01:20:53,348 --> 01:20:58,061
Şu anda NASA'dan,
uzay yetkililerinden gelen
1290
01:20:58,228 --> 01:21:00,397
çok daha tedirgin edici bir haber aldık.
1291
01:21:00,856 --> 01:21:04,651
İnişe geçen uzay aracından
herhangi bir radar sinyali
1292
01:21:05,402 --> 01:21:08,280
alamadıklarını söylediler.
1293
01:21:09,531 --> 01:21:14,619
Bunun ne anlama gelebileceğini
hepimiz merak ediyoruz.
1294
01:21:34,681 --> 01:21:40,395
En son Scott Carpenter'la kurduğu
sesli iletişimden beri Aurora 7 ile
1295
01:21:40,478 --> 01:21:42,647
radar teması dahi kurulamadı.
1296
01:21:42,939 --> 01:21:46,067
O son konuşmada da
atmosfere girişe başlarken
1297
01:21:46,234 --> 01:21:49,738
G kuvvetinin
etkisinin arttığını belirtmişti.
1298
01:21:50,113 --> 01:21:53,283
Bu bir muhabir için
en zor görevlerden bir tanesi…
1299
01:21:54,075 --> 01:21:57,704
…beklemek dışında yapacak bir şey yokken
zaman geçirmeye çalışıyorum.
1300
01:22:07,964 --> 01:22:11,593
-TOM WOLFE: Çok riskli bir durumdu.
-RENE CARPENTER: Evet, öyleydi.
1301
01:22:14,512 --> 01:22:16,723
Görünüşe göre, radar sinyali almak için
1302
01:22:16,890 --> 01:22:19,225
300 kilometre bile çok uzak değil.
1303
01:22:29,027 --> 01:22:31,154
İniş bölgesindeki
1304
01:22:31,321 --> 01:22:35,033
ABD Donanması'na ait bir P2V uçağı
elektronik sinyal tespit etti.
1305
01:22:38,870 --> 01:22:40,163
Çok endişeli değildim.
1306
01:22:40,997 --> 01:22:43,333
Kimi araştırırsanız araştırın…
1307
01:22:44,042 --> 01:22:49,464
…pilot kocası düşen hiçbir eş
kocasının öldüğüne ihtimal vermez.
1308
01:22:51,675 --> 01:22:54,886
Şu anda elimizde aracının
o bölgeye düşmüş olabileceğinden başka
1309
01:22:55,053 --> 01:22:56,972
herhangi bir detay yok.
1310
01:22:57,555 --> 01:23:01,726
Şimdi de USS Intrepid gemisindeki
Joe Campbell'a bağlanalım.
1311
01:23:01,935 --> 01:23:03,645
Az önce sevindirici bir haber aldık,
1312
01:23:03,812 --> 01:23:06,272
iniş bölgesine giden gemilerden
1313
01:23:06,523 --> 01:23:08,775
birine ait olan bir helikopter,
1314
01:23:09,025 --> 01:23:13,488
astronot Scott Carpenter'ı
başarılı şekilde kurtarmış
1315
01:23:13,655 --> 01:23:16,491
ve şimdi de
Intrepid gemisine doğru gidiyor.
1316
01:23:20,537 --> 01:23:21,871
Amanın.
1317
01:23:25,250 --> 01:23:28,294
Bu, hayatlarımızın en uzun 45 dakikasıydı.
1318
01:23:29,379 --> 01:23:31,840
Scott Carpenter
Atlas Okyanusu'ndan çıkartıldı.
1319
01:23:32,382 --> 01:23:36,594
Uzayda geçirdiği dört saat 50 dakika
ve Atlas Okyanusu'nda bir botta geçirdiği
1320
01:23:36,761 --> 01:23:39,055
üç saatten sonra.
1321
01:23:43,059 --> 01:23:45,186
Buck Rogers gibi başlayıp
1322
01:23:45,353 --> 01:23:48,440
hızlandırılmış bir
Robinson Crusoe gibi bitti.
1323
01:23:50,775 --> 01:23:54,320
Carpenter'ın kurtarılma haberi
Cocoa Beach, Florida'da bulunan
1324
01:23:54,487 --> 01:23:56,698
-eşi Rene'e de ulaştı.
-Söylemek isterim ki…
1325
01:23:59,159 --> 01:24:04,205
…bu görevler için harcanan…
1326
01:24:04,330 --> 01:24:05,457
SCOTT CARPENTER'IN EŞİ
1327
01:24:05,540 --> 01:24:10,920
…emek o kadar fazla ki…
1328
01:24:13,715 --> 01:24:19,179
…görev bitiminde genelde
duygusal olarak çökmüş hâle geliyoruz…
1329
01:24:21,264 --> 01:24:24,893
…ve ağzımızdan teselli edici lafları…
1330
01:24:27,312 --> 01:24:29,147
…hiç düşürmüyoruz.
1331
01:24:31,608 --> 01:24:36,863
"Mutluyum," "gururluyum,"
"heyecanlıyım" gibi…
1332
01:24:37,864 --> 01:24:39,574
…ve çok daha fazlasını hissediyoruz.
1333
01:24:41,076 --> 01:24:43,703
MUHABİR: Bayan Carpenter,
bugün iki önemli hikâye vardı.
1334
01:24:43,870 --> 01:24:47,248
Birincisi, eşinizin
fevkalade ve heyecan verici kurtuluşu,
1335
01:24:47,457 --> 01:24:50,710
diğeri de sizin basından
başarıyla kaçışınız.
1336
01:24:51,252 --> 01:24:52,670
Sizi tebrik ederiz.
1337
01:24:53,505 --> 01:24:59,052
Şunu belirtmek isterim ki
benim yakınımda olamamanın
1338
01:24:59,177 --> 01:25:03,890
sizleri zora soktuğunun bilincindeyim…
1339
01:25:05,266 --> 01:25:08,103
…ama bugün mahremiyetimi koruyabilmek…
1340
01:25:09,604 --> 01:25:11,523
…benim için şahane bir şeydi.
1341
01:25:11,731 --> 01:25:13,983
RENE CARPENTER YAZIYOR
BİTMEK BİLMEYEN 55 DAKİKA
1342
01:25:14,067 --> 01:25:17,070
"BİR TÜRLÜ GEÇMEK BİLMEYEN SÜRE"
YAZAN RENE CARPENTER
1343
01:25:17,153 --> 01:25:18,154
Çok heyecanlıydı.
1344
01:25:18,321 --> 01:25:20,532
Bütün işimi bırakıp izledim,
bebeğim de izliyordu
1345
01:25:20,698 --> 01:25:22,325
ve o da gitmek istedi.
1346
01:25:22,492 --> 01:25:24,619
Daha dört yaşında ama o da gitmek istiyor.
1347
01:25:24,994 --> 01:25:27,997
Astronotun çocukları
ve eşi çıktığında ise…
1348
01:25:30,125 --> 01:25:31,584
…çok heyecanlanmıştım.
1349
01:25:32,335 --> 01:25:37,132
Sanırım herkes astronot bulununcaya kadar
hop oturup hop kalktı.
1350
01:25:37,423 --> 01:25:40,885
Bence şahane bir olay.
Bu ülke için harika bir şey bence!
1351
01:25:41,094 --> 01:25:43,429
İnanın bana,
bizi hiçbir zaman yıkamayacaklar.
1352
01:25:44,556 --> 01:25:47,559
İKİ MERCURY GÖREVİ DAHA VARDI.
1353
01:25:47,642 --> 01:25:50,603
3 EKİM 1962'DE WALTER SCHIRRA
SIGMA 7 UZAY ARACIYLA
1354
01:25:50,687 --> 01:25:52,814
O ZAMANA KADARKİ EN UZUN UZAY UÇUŞU OLAN
1355
01:25:52,897 --> 01:25:55,483
DOKUZ SAAT SÜREN
ALTI YÖRÜNGELİ UÇUŞU GERÇEKLEŞTİRDİ.
1356
01:25:55,567 --> 01:25:57,777
Anlaşıldı Wally,
tüm ülkede seni izleyen insanlara
1357
01:25:57,944 --> 01:25:59,404
söylemek istediğin bir şey var mı?
1358
01:25:59,612 --> 01:26:01,072
Canlı yayına geçiyoruz.
1359
01:26:02,073 --> 01:26:04,450
Şu anda ABD'ye bakıyorum
1360
01:26:04,951 --> 01:26:07,787
ve sürüklenme oranı yüksek olduğu için
biraz kayıyorum.
1361
01:26:08,329 --> 01:26:11,291
Buradan Ay'ı da görüyorum,
eminim Amerika'daki hiç kimse
1362
01:26:11,457 --> 01:26:12,792
benim gibi göremiyordur.
1363
01:26:14,085 --> 01:26:17,088
SON MERCURY UÇUŞUNDA
GORDON COOPER'IN FAITH 7 ARACI
1364
01:26:17,172 --> 01:26:19,799
34 SAATLİK BİR GÖREVLE
DÜNYA'NIN ETRAFINDA 22 TUR ATTI.
1365
01:26:19,924 --> 01:26:22,635
OTOMATİK KONTROL SİSTEMİNİN
ELEKTRİKLERİ KESİLİNCE
1366
01:26:22,719 --> 01:26:25,972
ATMOSFERE GİRİŞTE UZAY ARACINI
MANUEL OLARAK KULLANDI.
1367
01:26:26,055 --> 01:26:31,311
Bu uçuş, Mercury Programı bitip
çift insan taşıyacak Gemini kapsülü
1368
01:26:31,436 --> 01:26:35,440
uçuşuna başlamadan önce
yapılacak son uçuş olarak planlanmıştı.
1369
01:26:35,648 --> 01:26:39,527
Bu kapsül Apollo'yla Ay'a adım atmadan
önceki aşamamız olacak.
1370
01:26:43,198 --> 01:26:44,240
9 YENİ ASTRONOT AÇIKLANDI
1371
01:26:44,324 --> 01:26:46,534
Houston, Teksas'taki
İnsanlı Uzay Merkezi'nin…
1372
01:26:47,952 --> 01:26:51,456
…bugün açıkladığı isimlerle Amerika'nın
astronot sayısı 16'ya yükseldi.
1373
01:26:51,539 --> 01:26:55,418
Bu adayların Ay'a seyahat için
eğitilecekleri belirtildi.
1374
01:26:58,922 --> 01:27:01,549
Beyaz Saray ve Cape Canaveral'da…
1375
01:27:01,633 --> 01:27:03,343
JOHN F. KENNEDY
ABD'NİN 35. BAŞKANI
1376
01:27:03,426 --> 01:27:08,223
…bütün hepimize hâlâ aşılacak
büyük hudutlar olduğunu gösteren
1377
01:27:08,723 --> 01:27:12,143
bu bir grup seçkin Amerikalının
başarılarını onurlandırmak için
1378
01:27:12,936 --> 01:27:15,104
bunun gibi çok tören yaptık.
1379
01:27:15,480 --> 01:27:18,900
Yaptıkları uzay uçuşları sırasında
180 milyon yurttaşın
1380
01:27:19,067 --> 01:27:23,321
dileklerini, dualarını, umutlarını
ve gururlarını da yanlarında taşıdılar.
1381
01:27:26,699 --> 01:27:29,911
Bu programa devam etmeye
teşvik edileceğimizi umuyorum.
1382
01:27:30,620 --> 01:27:33,039
"Ay'a neden gidiyorsunuz?" diyen
çok insan var, biliyorum.
1383
01:27:33,581 --> 01:27:36,292
Aynı Lindbergh'e
"Paris'e neden gidiyorsun?" diyenler gibi.
1384
01:27:39,170 --> 01:27:42,465
Lindbergh, "Bu mantık değil,
gönül meselesi." demişti.
1385
01:27:47,345 --> 01:27:51,516
Amerika 60'larda bu büyük maceraya atıldı
ve umuyorum ki
1386
01:27:51,641 --> 01:27:55,561
60'ların sonuna gelmeden de
bir Amerikalının Ay'a çıktığını göreceğiz.
1387
01:27:55,853 --> 01:28:00,858
Bunu yaparken amacımız da
sadece bu seyahati gerçekleştirmek değil,
1388
01:28:00,984 --> 01:28:04,946
bu yeni denizlerde üstünlüğümüzü göstermek
1389
01:28:05,571 --> 01:28:09,033
ve bu yeni büyük macera döneminde
aynı geçmişte olduğu gibi
1390
01:28:09,242 --> 01:28:13,329
Amerikalıların yine büyük bir rol
almasını sağlamak olacaktır.
1391
01:28:57,248 --> 01:28:59,250
Alt yazı çevirmeni: Reşat Bir