1
00:00:07,520 --> 00:00:10,000
NETFLIX ORİJİNAL BELGESEL DİZİSİ

2
00:00:25,560 --> 00:00:30,000
Dünya, milyonlarca türün evi.

3
00:00:34,680 --> 00:00:37,920
Peki ötesinde neler yaşıyor olabilir?

4
00:00:45,240 --> 00:00:48,480
Evrende sayısız gezegen var.

5
00:00:53,920 --> 00:00:57,360
Sadece bir kısmında bile hayat varsa...

6
00:00:58,520 --> 00:01:03,200
...o zaman evren, yaşıyor olabilir.

7
00:01:12,960 --> 00:01:16,640
Tüm canlıların ihtiyaçları aynıdır.

8
00:01:19,440 --> 00:01:20,600
Beslenmek.

9
00:01:27,320 --> 00:01:28,600
Üremek.

10
00:01:33,280 --> 00:01:34,120
Evrimleşmek.

11
00:01:38,120 --> 00:01:43,160
Dünya'daki hayatın yasalarını
evrenin geri kalanına uygularsak...

12
00:01:45,120 --> 00:01:48,600
...uzaylıların dünyalarında
nelerin yaşıyor olabileceğini...

13
00:01:50,320 --> 00:01:52,480
...tahmin edebiliriz.

14
00:02:15,720 --> 00:02:19,160
Tüm yaşam formlarının
bir gezegene ihtiyaçları vardır.

15
00:02:20,640 --> 00:02:23,760
Peki evrende kaç gezegen var?

16
00:02:28,920 --> 00:02:32,280
Yıldızımız Güneş'i düşünün...

17
00:02:33,360 --> 00:02:36,760
...Dünya, Mars, Jüpiter
onun etrafında dönüyor.

18
00:02:41,520 --> 00:02:44,560
Yüzyıllardır insanlar
kendilerine sordular:

19
00:02:44,640 --> 00:02:48,200
"Ya diğer yıldızlar?
Onların da gezegenleri var mı?"

20
00:02:52,120 --> 00:02:55,440
24 yıl önce ben bir tane buldum!

21
00:02:57,280 --> 00:03:01,280
PARANAL GÖZLEMEVİ
ŞİLİ

22
00:03:02,880 --> 00:03:06,200
Didier Queloz büyük bir astrofizikçi.

23
00:03:09,200 --> 00:03:12,520
Güneş sistemimizin dışındaki
ilk gezegeni bulduğu için...

24
00:03:13,240 --> 00:03:14,920
...Nobel Ödülü kazandı.

25
00:03:18,640 --> 00:03:21,600
Gezegeni bulduğumda 28 yaşındaydım.

26
00:03:22,320 --> 00:03:24,560
Doktoramı bitirmek üzereydim

27
00:03:25,000 --> 00:03:28,080
ve danışmanım bana
ekipmanın anahtarını vermişti.

28
00:03:28,680 --> 00:03:32,280
51 Pegasi yıldızını
birkaç kez gözlemledikten sonra

29
00:03:32,480 --> 00:03:35,080
o yıldızda bir şeyler olduğunu fark ettim.

30
00:03:36,720 --> 00:03:39,120
Açıkçası o zaman telaşlandım.

31
00:03:40,160 --> 00:03:42,920
Ekipmanımda bir sorun olduğunu düşündüm.

32
00:03:44,120 --> 00:03:48,120
Ben anlamaya çalıştıkça
daha da anlamsız geliyordu.

33
00:03:49,640 --> 00:03:53,040
Ta ki onun bir gezegen olduğuna
ikna olana kadar.

34
00:03:58,440 --> 00:04:00,240
Şu, muhtemelen bir gezegen.

35
00:04:02,440 --> 00:04:03,920
Şu, Jüpiter olabilir.

36
00:04:04,520 --> 00:04:05,560
Çok güzel.

37
00:04:12,040 --> 00:04:15,280
Uzak gezegenler teleskopla görünmez

38
00:04:15,840 --> 00:04:17,880
çünkü ışık yaymazlar.

39
00:04:21,120 --> 00:04:23,840
Ama bir gezegen
bir yıldızın önünden geçerse...

40
00:04:25,240 --> 00:04:26,920
...minik bir gölge oluşturur

41
00:04:27,560 --> 00:04:30,440
ve yıldızın parlaklığında
ufacık bir azalma olur.

42
00:04:32,920 --> 00:04:38,240
Gök bilimciler, ışık düzeyindeki bu düşüşü
tespit edince yeni bir gezegen buldular.

43
00:04:41,920 --> 00:04:43,040
Merhaba çocuklar.

44
00:04:44,600 --> 00:04:48,200
Teleskop şu anda bunu gösteriyor.
Şu anki görüntüsü bu.

45
00:04:49,240 --> 00:04:52,280
Gözlemlediğimiz hedef, ortada.

46
00:04:52,720 --> 00:04:56,680
Bütün bu alanı analiz edip
verileri işliyorsunuz

47
00:04:56,760 --> 00:05:00,480
ve şanslıysanız bunu tespit ediyorsunuz.

48
00:05:00,560 --> 00:05:02,960
Akıda küçük bir azalma var.

49
00:05:03,280 --> 00:05:06,720
O yıldızın etrafında dönen
bir gezegen olduğunu gösteriyor.

50
00:05:10,960 --> 00:05:14,080
Biliyoruz ki
evrende çok sayıda gezegen var.

51
00:05:17,720 --> 00:05:21,400
Sayısız farklı yaşam türü olmalı.

52
00:05:22,240 --> 00:05:27,520
Bunun Dünya olduğunu düşünelim, tamam mı?

53
00:05:28,120 --> 00:05:33,400
Diyelim ki bir metre, 20 ışık yılıymış.

54
00:05:33,840 --> 00:05:37,040
Yani iki metre, 40 ışık yılı.

55
00:05:37,120 --> 00:05:42,200
İlk gezegenin keşfedildiği
51 Pegasi burada.

56
00:05:44,000 --> 00:05:45,720
Bu ufak ışıklardan her biri,

57
00:05:45,800 --> 00:05:48,840
bir gezegenin bulunduğu
bir yıldızı temsil ediyor.

58
00:05:51,360 --> 00:05:53,000
Sonraki birkaç yıl içinde

59
00:05:53,440 --> 00:05:55,680
her yerde gezegenler ortaya çıkacak.

60
00:05:57,400 --> 00:05:59,640
Gezegen, her yer gezegen

61
00:06:03,360 --> 00:06:04,920
Şu anda harika görünüyor.

62
00:06:06,240 --> 00:06:08,560
Her yanda göz alabildiğine yıldızlar...

63
00:06:09,320 --> 00:06:10,560
...ve gezegenler var.

64
00:06:16,920 --> 00:06:21,560
Güneş sistemimizin ötesindeki gezegenlere
ötegezegenler deniyor.

65
00:06:26,520 --> 00:06:30,280
Gök bilimciler
4.000 tane ötegezegen buldular.

66
00:06:31,120 --> 00:06:32,880
Bulmaya da devam ediyorlar.

67
00:06:41,200 --> 00:06:46,280
Artık evrende her yıldız için
en az bir gezegen olduğuna inanıyorlar.

68
00:06:48,920 --> 00:06:55,000
Bu da bir milyonlarca, milyarlarca,
trilyonlarca ötegezegen demek.

69
00:07:00,040 --> 00:07:03,640
Dünya'daki tüm kum tanelerinin sayısından
daha fazla.

70
00:07:05,840 --> 00:07:10,240
Yaşamın evrimi için muazzam bir tuval.

71
00:07:18,120 --> 00:07:20,840
Mesafeler, akıllara durgunluk veriyor.

72
00:07:22,760 --> 00:07:26,440
En yakın ötegezegenler
bizden trilyonlarca mil uzakta.

73
00:07:29,720 --> 00:07:34,640
Ama hepsi,
Dünya'yı yerinde tutan güce tabiler.

74
00:07:37,200 --> 00:07:38,080
Yer çekimine.

75
00:07:46,200 --> 00:07:49,480
Dünya'nın iki katı büyüklüğe
ve yer çekimine sahip...

76
00:07:50,440 --> 00:07:52,280
...bir dünya düşünün.

77
00:07:55,960 --> 00:07:58,280
Bu, Atlas.

78
00:08:03,160 --> 00:08:06,360
Hayat böyle bir dünyaya nasıl uyum sağlar?

79
00:08:17,920 --> 00:08:21,520
Yer çekimi, bitki örtüsünü
gezegenin yüzeyine çekiyor.

80
00:08:24,120 --> 00:08:27,520
Tohumlarsa havada süzülebiliyorlar.

81
00:08:29,520 --> 00:08:32,600
Çünkü burada yer çekimi çok güçlü.

82
00:08:33,120 --> 00:08:36,080
Hava molekülleri
yoğun kümeler hâlinde duruyorlar.

83
00:08:38,280 --> 00:08:42,840
Tohumların sürüklenebileceği kalın,
yüzen bir atmosfer oluşturuyorlar.

84
00:08:53,520 --> 00:08:55,080
Tohumların olduğu yerde...

85
00:08:56,120 --> 00:08:57,760
...gök otçulları da olur.

86
00:09:03,120 --> 00:09:06,280
Yoğun hava yastıklarına binmiş...

87
00:09:07,120 --> 00:09:09,600
...altı kanatlı dev otoburlar.

88
00:09:21,200 --> 00:09:22,800
Fazla yer çekimi nedeniyle

89
00:09:23,440 --> 00:09:25,920
Dünya'dakinin iki katı ağırlığındalar.

90
00:09:29,520 --> 00:09:31,640
Ama gökten düşmüyorlar.

91
00:09:32,320 --> 00:09:36,480
Atmosfer,
onları havada tutacak kadar kalın.

92
00:09:43,680 --> 00:09:45,960
Gerek Atlas'ta gerekse Dünya'da...

93
00:09:46,680 --> 00:09:50,800
...uçmak her zaman
yer çekimine karşı verilen bir savaş.

94
00:09:53,960 --> 00:09:57,320
GARDA GÖLÜ
İTALYA

95
00:09:59,320 --> 00:10:02,920
Yer çekimiyle epey karmaşık bir ilişkim
olduğu söylenebilir.

96
00:10:04,680 --> 00:10:09,120
Siz yükselmeye çalışırken sizi aşağı çeken
bir güç olduğunu hissediyorsunuz.

97
00:10:12,000 --> 00:10:15,360
Ama sonuçta hep
uçabilmeyi hayal etmişimdir.

98
00:10:23,520 --> 00:10:27,600
Yamaç paraşütünün en sevdiğim yanı,
çok basit ve sezgisel olması.

99
00:10:28,040 --> 00:10:29,800
Havayla baş başasınız.

100
00:10:32,040 --> 00:10:34,640
Atlas'taki gökyüzü otçulları gibi

101
00:10:35,080 --> 00:10:38,520
paraşütçüler de kanatlarıyla
kaldırma kuvveti oluşturuyor.

102
00:10:42,040 --> 00:10:44,960
Ama atmosferin yoğunluğu
Dünya'dakinden daha az...

103
00:10:46,640 --> 00:10:49,840
...bu nedenle havada kalmak
daha çok çaba gerektiriyor.

104
00:10:54,120 --> 00:10:56,560
Çoğu insan, havayı madde olarak görmüyor.

105
00:10:58,520 --> 00:11:01,920
Bense uçarken havayı vadilerde
ve tepeler boyunca

106
00:11:02,080 --> 00:11:05,600
alçalıp yükselen
bir sıvı olarak görüyorum.

107
00:11:08,720 --> 00:11:12,040
Çok yoğun bir atmosferde uçmak
epey garip olurdu.

108
00:11:13,040 --> 00:11:16,680
İnsan çaba harcamadan süzülebilirdi.

109
00:11:20,240 --> 00:11:22,360
İrtifa kazanmanın en iyi yolu,

110
00:11:22,440 --> 00:11:26,800
termal olarak bilinen
yukarı yönlü bir hava akımı bulmaktır.

111
00:11:29,120 --> 00:11:30,240
Termale rastlayınca

112
00:11:30,320 --> 00:11:33,520
asansördeymişsiniz gibi olur
ve yükselmeye başlarsınız.

113
00:11:36,520 --> 00:11:38,080
Yukarı itiş hissedersiniz.

114
00:11:38,160 --> 00:11:39,600
Evet, işte oluyor!

115
00:11:43,720 --> 00:11:46,040
Beni yukarı çeken, sadece doğanın gücü.

116
00:11:50,040 --> 00:11:52,840
Havadayken kuşlar bir daire oluşturuyorsa

117
00:11:52,920 --> 00:11:54,720
orada bir termal var demektir.

118
00:11:55,680 --> 00:11:57,840
O yüzden gözümüz sürekli onlardadır.

119
00:12:02,480 --> 00:12:07,480
Sizi aşağı çeken yer çekimi ve kaldıran
hava arasındaki dengeyi hissediyorsunuz.

120
00:12:08,320 --> 00:12:10,800
Sonra hız kazanmak için
vücut ağırlığınızı,

121
00:12:10,880 --> 00:12:15,760
enerji üretmek için de o hızı kullanıp
havada süzüldüğünüzü hissedebilirsiniz.

122
00:12:34,640 --> 00:12:37,960
Dünya'da yer çekimi
Atlas'takinden daha hafif olabilir...

123
00:12:39,120 --> 00:12:42,720
...ama daha ince atmosfer,
daha az havada kalma gücü demek.

124
00:12:45,240 --> 00:12:48,400
Böylece her şey düşüyor.

125
00:13:02,000 --> 00:13:05,040
ATMOSFER YOĞUNLUĞU

126
00:13:10,720 --> 00:13:14,400
Atlas'ta gök okçullarının
hiç karaya inmeleri gerekmiyor.

127
00:13:18,720 --> 00:13:22,280
Ön ve arka kanatları,
doğrultu ve itme kuvveti için.

128
00:13:25,440 --> 00:13:28,360
Uzun orta kanatları,
termalleri yakalamak için.

129
00:13:32,080 --> 00:13:33,720
Ağırlıklarına rağmen...

130
00:13:34,480 --> 00:13:38,320
...hava, gökyüzünde bir yaşam sürmelerine

131
00:13:38,800 --> 00:13:40,160
yetecek kadar kalın.

132
00:13:45,120 --> 00:13:48,080
Ama her zaman
huzurlu bir yaşam sürmüyorlar.

133
00:13:50,640 --> 00:13:54,600
Dünya'da olduğu gibi otçullar,
yırtıcıları cezbediyor.

134
00:13:57,440 --> 00:14:02,040
Hava keselerini
hidrojen üreten bakterilerle şişirerek

135
00:14:02,560 --> 00:14:04,520
göklere çıkıyorlar.

136
00:14:14,960 --> 00:14:17,720
Tek başlarına
avlarını haklayamadıkları için...

137
00:14:20,440 --> 00:14:22,320
...sürü hâlinde avlanıp...

138
00:14:24,400 --> 00:14:27,800
...bir gök otçulunun
gruptan ayrılmasını bekliyorlar.

139
00:14:38,480 --> 00:14:41,920
Hedef görüldü, gazlarını atıp...

140
00:14:44,440 --> 00:14:46,240
...yukarıdan saldırıyorlar.

141
00:14:57,000 --> 00:14:59,080
Dünya'daki en hızlı yırtıcı da

142
00:14:59,160 --> 00:15:01,200
aynı taktiği kullanıyor.

143
00:15:04,640 --> 00:15:06,600
Uçan doğanların

144
00:15:07,160 --> 00:15:11,520
hız faktörünün yanı sıra
yırtıcı içgüdüleri ilgimi çekiyor.

145
00:15:16,320 --> 00:15:18,360
O hızı avantajlarına kullanmaları.

146
00:15:24,040 --> 00:15:27,240
Ama bir yırtıcının
işini yapmasını sırf izlemek bile...

147
00:15:31,520 --> 00:15:33,280
...mükemmel.

148
00:15:35,800 --> 00:15:40,080
ABD

149
00:15:43,760 --> 00:15:46,600
Şu anda aşağı yukarı 30 tane kuşum var.

150
00:15:47,400 --> 00:15:49,400
Her kuşun farklı bir kişiliği var.

151
00:15:50,840 --> 00:15:55,640
Doğanların, evrimin yarattığı
en mükemmel tür olmalarını seviyorum.

152
00:16:05,440 --> 00:16:07,720
Bu arkadaşlarla aramda bir bağ var.

153
00:16:07,800 --> 00:16:09,520
Özellikle benim açımdan öyle.

154
00:16:09,960 --> 00:16:13,920
Belki tek taraflı ama beni
aralarından biri gibi gördükleri kesin.

155
00:16:16,560 --> 00:16:20,720
Vahe Alaverdian
esaret altında yetişen doğanlara

156
00:16:21,000 --> 00:16:22,120
av eğitimi veriyor.

157
00:16:27,320 --> 00:16:29,240
Bu kuşlar zaten genetik olarak

158
00:16:29,320 --> 00:16:31,600
en iyi uçan yırtıcılar.

159
00:16:34,440 --> 00:16:35,800
Doğancılar olarak

160
00:16:35,880 --> 00:16:38,600
kuşun yırtıcı doğasını
uyandırmaya çalışıyoruz.

161
00:16:47,280 --> 00:16:49,280
Tuzak eğitimi ilk adım.

162
00:16:49,360 --> 00:16:50,280
Hadi dostum!

163
00:16:54,640 --> 00:16:57,040
Yemi kuşun önüne koyarak doğanın...

164
00:16:57,560 --> 00:17:00,400
...baştan aşağı koordine olup
onu kapacak gibi...

165
00:17:00,840 --> 00:17:03,040
...ayaklarını çıkarmasını istiyorum.

166
00:17:03,920 --> 00:17:06,920
Bu sırada onu doğandan uzaklaştırıp

167
00:17:07,400 --> 00:17:10,360
hızla yükselmesini sağlayacağım
ve tekrarlayacağım.

168
00:17:11,240 --> 00:17:14,800
O kuşun olabildiğince dikey şekilde
düşmesini istiyorum.

169
00:17:18,520 --> 00:17:22,000
Bu, daha sonra av oyununda
başvuracakları bir şey.

170
00:17:30,440 --> 00:17:35,000
Doğanlar hazır olduğunda
Vahe onlara bir av hedefi gösteriyor.

171
00:17:36,600 --> 00:17:37,840
Bir posta güvercini.

172
00:17:41,240 --> 00:17:44,200
Doğan, güvercine yetişemiyor...

173
00:17:45,600 --> 00:17:49,680
...bu yüzden en mantıklısı,
yer çekiminden yararlanıp üstüne bırakmak.

174
00:17:56,120 --> 00:17:58,360
Kuş, avantajı olduğunu düşününce...

175
00:17:59,560 --> 00:18:01,280
...kanatlar içeri girecek.

176
00:18:04,640 --> 00:18:07,400
Gökyüzünden düşen
küçük bir gözyaşı damlası...

177
00:18:08,880 --> 00:18:10,200
...şeklini alıyorlar.

178
00:18:12,440 --> 00:18:15,240
Doğanın
güvercine çarpan kinetik enerjisi...

179
00:18:16,120 --> 00:18:19,560
...gülle çarpmışçasına kuvvetli olur.

180
00:18:27,440 --> 00:18:30,600
Eğitimde güvercin hep kaçıyor...

181
00:18:31,560 --> 00:18:34,960
...çünkü doğan
300 metreye ulaşamadan alçalıyor.

182
00:18:38,560 --> 00:18:40,000
Gerçek av sırasında...

183
00:18:40,520 --> 00:18:42,400
...daha yüksekten inerek...

184
00:18:44,280 --> 00:18:45,840
...ölümcül etki yaratacak.

185
00:18:51,520 --> 00:18:55,120
YER ÇEKİMİ İVMESİ

186
00:19:06,440 --> 00:19:08,680
Yırtıcılar harekete geçiyorlar.

187
00:19:23,840 --> 00:19:25,600
Kanatlarını açıp

188
00:19:25,680 --> 00:19:27,320
engel oluşturarak...

189
00:19:28,960 --> 00:19:31,200
...gök otçulunu karada yemek için

190
00:19:31,280 --> 00:19:33,680
istikrarını bozuyorlar.

191
00:19:42,720 --> 00:19:46,600
Ama bu sürü, böyle büyük bir yaratığı
alt edemeyecek kadar küçük.

192
00:19:53,480 --> 00:19:55,680
Bugünü aç geçirecekler.

193
00:20:07,920 --> 00:20:10,880
Gök otçulu toparlanmak için...

194
00:20:12,520 --> 00:20:13,680
...yükseğe uçuyor.

195
00:20:19,400 --> 00:20:21,240
Ama doğurgan bir dişi olarak...

196
00:20:21,960 --> 00:20:23,280
...yalnız değil.

197
00:20:25,680 --> 00:20:29,360
Eş olarak seçilmek için rekabet eden
erkek otçullar.

198
00:20:36,640 --> 00:20:39,600
Aşırı büyük kuyrukları bir engel...

199
00:20:40,720 --> 00:20:42,400
...uçmalarını zorlaştırıyor.

200
00:20:43,640 --> 00:20:44,920
Ama dişiler için

201
00:20:45,360 --> 00:20:47,520
bu bir canlılık göstergesi.

202
00:20:51,640 --> 00:20:54,000
Ona ilk ulaşan, çiftleşmeye başlıyor...

203
00:20:54,720 --> 00:20:56,800
...ve genlerini devam ettiriyor.

204
00:21:04,720 --> 00:21:07,280
Aynı prensip Dünya'da da geçerli.

205
00:21:08,720 --> 00:21:10,240
Gerek gökyüzünde...

206
00:21:11,280 --> 00:21:12,600
...gerekse karada.

207
00:21:15,960 --> 00:21:18,640
Erkekler
çiftleşme hakkı için yarışıyorlar.

208
00:21:24,080 --> 00:21:27,600
Sanırım insanlar evde oturup
televizyonda böcekleri izlerken

209
00:21:27,680 --> 00:21:30,200
kameramanın ormanda, bir nehrin

210
00:21:30,760 --> 00:21:32,480
veya bir çitin içinde

211
00:21:33,120 --> 00:21:35,880
böceklerin karşılaşıp kameranın önünde

212
00:21:36,040 --> 00:21:39,680
çiftleşmesini veya kavga etmesini
beklediğini sanıyorlar.

213
00:21:42,480 --> 00:21:43,440
Öyle olmuyor.

214
00:21:45,240 --> 00:21:48,800
İNGİLTERE

215
00:21:48,880 --> 00:21:53,200
Burası, hemen şuradaki
ailemin evine bağlı olan

216
00:21:53,320 --> 00:21:54,520
köhne bir kulübe.

217
00:21:55,640 --> 00:21:58,680
Onların evine bağlı olmasının
büyük avantajları var.

218
00:21:58,760 --> 00:22:02,880
Akşam güzel yemekler yiyorsunuz,
gündüz çay içiyorsunuz.

219
00:22:03,920 --> 00:22:05,720
Gel de bak, ne yapıyoruz.

220
00:22:06,400 --> 00:22:07,600
Tanrı'm.

221
00:22:08,800 --> 00:22:10,200
Bunlar da ne böyle?

222
00:22:10,320 --> 00:22:12,000
Gergedan böcekleri.

223
00:22:13,680 --> 00:22:16,600
Erkeğin büyük boynuzları var. Dişinin yok.

224
00:22:17,080 --> 00:22:21,400
Dişinin yok. Bu bir cinsel seçim
çünkü dişiler büyük boynuzlu erkeklerden

225
00:22:21,600 --> 00:22:22,720
hoşlanıyorlar.

226
00:22:24,280 --> 00:22:25,600
O yüzden her seferinde

227
00:22:25,680 --> 00:22:30,760
sonuncusundan daha büyük boynuzlu
bir böcekle çiftleşiyorlar.

228
00:22:30,840 --> 00:22:33,600
Böylece erkek, genlerini devam ettiriyor.

229
00:22:34,320 --> 00:22:37,400
Nesiller boyunca boynuzlar büyüyor.

230
00:22:39,280 --> 00:22:43,520
-Belirli bir yer var mı?
-Diğer erkeğe bakan kütüğün üzerine.

231
00:22:44,440 --> 00:22:46,120
Başlıyorlar. Hemen daldılar.

232
00:22:49,840 --> 00:22:52,080
Erkek gergedan böceğinin boynuzları,

233
00:22:52,240 --> 00:22:54,800
erkek gök otçulunun kuyruğu gibi.

234
00:22:57,840 --> 00:23:00,280
Cinsel rekabet amacıyla gelişmişler.

235
00:23:21,280 --> 00:23:22,840
Baskın olan yine yaptı.

236
00:23:28,480 --> 00:23:29,480
İyi bir görüntü.

237
00:23:29,560 --> 00:23:32,040
İstediğimiz görüntü bu.
İçine girişi, evet.

238
00:23:35,640 --> 00:23:36,760
Bir, iki, üç.

239
00:23:37,960 --> 00:23:39,120
-İyi mi?
-Evet.

240
00:23:39,800 --> 00:23:40,760
-Evet.
-Bu kadar.

241
00:23:41,560 --> 00:23:42,680
-İçeri mi?
-Evet.

242
00:23:48,000 --> 00:23:51,760
Erkek böcekler
eş için her zaman savaşmazlar.

243
00:23:53,240 --> 00:23:57,320
Bazen sadece fiziksel hünerlerini
göstermeleri yeterlidir.

244
00:24:00,520 --> 00:24:02,520
Pekâlâ, erkeği önüne getireceğim.

245
00:24:02,600 --> 00:24:03,800
Sağdan geliyor.

246
00:24:06,480 --> 00:24:08,080
Şimdi gitti.

247
00:24:09,200 --> 00:24:11,560
Bunlar, sap gözlü sinekler.

248
00:24:14,760 --> 00:24:17,080
Sap gözlü sinek harika bir ufaklık.

249
00:24:17,520 --> 00:24:21,280
Sapların uçlarında devasa gözleri olan
bir karıncayı andırıyor.

250
00:24:22,680 --> 00:24:24,480
Hem erkeğinin hem dişisinin

251
00:24:24,560 --> 00:24:26,560
saplarının ucunda gözleri var

252
00:24:26,640 --> 00:24:29,360
ama erkeğin sapları
dişininkinden daha uzun.

253
00:24:32,000 --> 00:24:34,600
Uzun saplı erkekler

254
00:24:34,960 --> 00:24:36,200
birbirlerine yaklaşıp

255
00:24:36,280 --> 00:24:38,480
biraz dans edecekler.

256
00:24:44,640 --> 00:24:46,000
Hangisinin sapının

257
00:24:46,080 --> 00:24:48,920
daha büyük olduğuna
karar vermeye çalışacaklar.

258
00:24:51,080 --> 00:24:52,640
İşte. Çatışma yaşanıyor!

259
00:24:57,560 --> 00:25:00,920
Kazanan, olduğu yerde kalacak,
kaybedense basıp gidecek.

260
00:25:03,280 --> 00:25:07,880
Kazanan, dişiyi hak edecek
ve onunla çiftleşebilecek,

261
00:25:08,280 --> 00:25:11,000
böylece daha uzun göz sapı da dâhil

262
00:25:11,080 --> 00:25:14,080
genlerini devam ettirebilecek.

263
00:25:15,720 --> 00:25:17,600
-Evet! Oldu.
-Çekiyor musun?

264
00:25:18,200 --> 00:25:19,400
Harika.

265
00:25:25,160 --> 00:25:28,000
Normalde bir saniyede biter. Bu harika.

266
00:25:34,920 --> 00:25:38,840
Erkek sinek
neden bu kocaman saplar için uğraşıyor?

267
00:25:39,440 --> 00:25:43,000
Olay şu ki bu kaynağa
inanılmaz enerji yatırımı

268
00:25:43,080 --> 00:25:48,000
yapılabileceğinin, buna
hiç gerek olmadığının sinyalini açık açık

269
00:25:48,080 --> 00:25:49,520
dişiye veriyorsunuz.

270
00:25:51,840 --> 00:25:53,440
Yine de hayatta kalmayı,

271
00:25:53,520 --> 00:25:57,080
uçmaya ve yaşamaya devam etmeyi
av olmamayı başarıp

272
00:25:57,480 --> 00:26:01,840
hâlâ kafanızdan çıkan
bu gereksiz şeyler varsa

273
00:26:01,920 --> 00:26:04,880
çiftleşmek için
çok uygun olacaksınız demektir.

274
00:26:19,040 --> 00:26:20,280
Atlas'ta

275
00:26:20,360 --> 00:26:26,080
erkek gök otçulunun uzun kuyruğu,
gelecek nesile babalık etmek için...

276
00:26:28,200 --> 00:26:30,880
...ideal bir seçim olduğunu gösteriyor.

277
00:26:37,720 --> 00:26:41,040
Ama anne,
yumurtalarını gökyüzüne bırakamıyor.

278
00:26:46,960 --> 00:26:48,800
Bu nedenle karaya iniyor.

279
00:26:53,120 --> 00:26:58,000
Yer çekimi yüzünden
gökyüzüne fırlayamayacak kadar ağır.

280
00:27:04,160 --> 00:27:08,120
Yeni bir hayat yaratmak için
kendi hayatından vazgeçmek zorunda.

281
00:27:22,200 --> 00:27:25,840
Yavrular annelerinin öldüğü yerin
yakınlarında büyüyorlar.

282
00:27:29,320 --> 00:27:33,080
Artık yerden
gökyüzüne havalanmaları gerekiyor.

283
00:27:41,560 --> 00:27:44,160
Ancak leşçiller pusuda bekliyorlar.

284
00:27:45,760 --> 00:27:50,480
Bunlar, kendilerine şekil verecek
bir iskeleti olmayan, kemiksiz canlılar.

285
00:27:55,920 --> 00:28:00,200
Avlarını sarmalayıp eriterek öldürüyorlar.

286
00:28:11,080 --> 00:28:17,240
Gök otçulları yumurtadan yeni çıktılar
ama şimdiden büyük tehlike altındalar.

287
00:28:20,840 --> 00:28:24,000
Ve artık geri dönüş yok.

288
00:28:38,920 --> 00:28:42,480
KALAHARI ÇÖLÜ
GÜNEY AFRİKA

289
00:28:48,200 --> 00:28:49,480
Dünya'da her gün

290
00:28:49,720 --> 00:28:53,000
genç hayvanlar hayatta kalmak için
korkunç zorlukların

291
00:28:53,560 --> 00:28:55,280
üstesinden gelmek zorundalar.

292
00:28:59,200 --> 00:29:03,760
Mirketlerin yüzde 60'ı
birinci doğum günlerini bile göremiyorlar.

293
00:29:06,320 --> 00:29:08,920
Genç bir mirketin
yaşamının ilk dönemlerinde

294
00:29:09,400 --> 00:29:11,840
burada çok fazla tehlike var.

295
00:29:12,680 --> 00:29:16,680
Doğduktan sonra aylarca savunmasızlar.

296
00:29:19,840 --> 00:29:23,640
Özellikle de yuvadan çıktıktan sonraki
bir iki ay içinde.

297
00:29:25,800 --> 00:29:29,520
Yırtıcılar her yerdeler
ve sürekli bir tehlike teşkil ediyorlar.

298
00:29:34,920 --> 00:29:36,360
Bu bölgede...

299
00:29:37,720 --> 00:29:40,160
...genç bir mirketi yiyecek yılanlar var.

300
00:30:03,400 --> 00:30:06,280
Genç bir mirket
bir grubun içindeyken güvende...

301
00:30:07,360 --> 00:30:10,400
...ama arkada kalırsa savunmasız oluyor.

302
00:30:15,840 --> 00:30:18,600
Akrepler her zaman bir tehdit.

303
00:30:24,560 --> 00:30:27,400
Akreplerle başa çıkmak konusunda
genç mirketler

304
00:30:27,840 --> 00:30:31,120
başta son derece beceriksiz
ve bilgisiz oluyorlar.

305
00:30:34,240 --> 00:30:36,720
Ama bu tehlikeden sonsuza dek kaçamazlar.

306
00:30:38,720 --> 00:30:42,040
Tehdidi etkisiz hâle getirmeyi
er geç öğrenecekler.

307
00:30:49,600 --> 00:30:53,040
Genç bir mirketin
tek başına atlatması gereken bir akreple

308
00:30:53,120 --> 00:30:54,720
ilk kez karşılaşması...

309
00:30:56,640 --> 00:30:59,000
...muhtemelen korkunç bir karşılaşmadır.

310
00:31:00,760 --> 00:31:03,400
Resmen bir kader anı.

311
00:31:28,120 --> 00:31:32,360
Tam bir ergenliğe geçiş töreni
çünkü bunu bir kez başardılar mı...

312
00:31:33,280 --> 00:31:37,400
...tek avlanıp bağımsız
ve faydalı bir grup üyesi olabilecekleri

313
00:31:37,480 --> 00:31:39,280
bir aşamaya geçiyorlar.

314
00:31:41,040 --> 00:31:45,320
Yavru olmanın verdiği
savunmasızlıktan kurtulup

315
00:31:45,400 --> 00:31:48,400
yetişkinliğe geçiş yapmayı başardılar.

316
00:31:57,600 --> 00:32:00,960
Bu, yetişkinliğe giden yolda bir adım

317
00:32:01,160 --> 00:32:03,840
ama sonrasında işleri hiç kolay değil.

318
00:32:05,480 --> 00:32:07,680
Dışarıda bir sürü tehdit var

319
00:32:07,760 --> 00:32:11,200
ve yetişkinliğe erişmek için
öğrenmeye devam etmek zorunda.

320
00:32:23,240 --> 00:32:25,880
Genç gök otçullarının büyümek için...

321
00:32:27,320 --> 00:32:28,680
...başka çareleri yok.

322
00:32:31,320 --> 00:32:33,040
Uçma vakti geldi.

323
00:33:03,440 --> 00:33:06,000
Havada bile güvende değiller.

324
00:33:14,160 --> 00:33:15,320
Atlas'ta

325
00:33:15,720 --> 00:33:18,280
hayatta kalmak bir kumar.

326
00:33:27,080 --> 00:33:31,040
Hayat, nesilden nesile devam ediyor.

327
00:33:34,640 --> 00:33:36,200
En azından şimdilik.

328
00:33:41,640 --> 00:33:46,720
Atlas'ın güçlü yer çekimi,
asteroitleri çarpışma rotasına çekiyor.

329
00:33:55,120 --> 00:33:57,440
Çoğu, atmosferde yanıp yok oluyor.

330
00:33:59,320 --> 00:34:02,840
Ancak büyük bir şeyin gelip
gezegendeki yaşam sürecini...

331
00:34:05,160 --> 00:34:08,320
...sıfırlayacağına dair
sürekli bir tehdit var.

332
00:34:18,480 --> 00:34:21,720
Dünya'da yer çekimi
Atlas'takinden daha zayıf olduğundan

333
00:34:21,840 --> 00:34:24,200
asteroit çarpması daha seyrek görülüyor.

334
00:34:27,320 --> 00:34:31,240
Ama gerçekleştiği zaman felaket olabilir.

335
00:34:36,440 --> 00:34:38,640
Burası Yucatán Yarımadası.

336
00:34:42,480 --> 00:34:46,200
70 bin kilometre karelik bir tropik orman.

337
00:34:49,120 --> 00:34:54,560
Ama ormanda
obruk adı verilen sayısız çukur var.

338
00:34:55,560 --> 00:34:59,320
YUCATÁN YARIMADASI
MEKSİKA

339
00:35:07,960 --> 00:35:12,200
Bunlar,
geniş yer altı mağaralarının girişleri.

340
00:35:15,040 --> 00:35:18,360
Yarımadada nehirler ya da dereler yok...

341
00:35:19,320 --> 00:35:23,040
...bu yüzden tek su kaynağı
mağaralardaki yer altı suları.

342
00:35:30,080 --> 00:35:34,000
Ama asıl ilginç olan,
bu obrukların konumu.

343
00:35:34,400 --> 00:35:39,440
Kuzeybatı bölgesinde, yarımadada
muhtemelen 10.000 veya daha fazla

344
00:35:40,240 --> 00:35:42,000
obruk olsa da...

345
00:35:45,440 --> 00:35:49,880
...çok belirgin bir yarım daire
şeklinde oluşuyorlar.

346
00:35:50,160 --> 00:35:54,440
Bu yarım daireyi Meksika Körfezi'ne doğru
devam ettirirsek...

347
00:35:57,880 --> 00:36:02,800
...bir asteroit çarpma kraterinin
beklenen sınırlarını gösteren

348
00:36:02,880 --> 00:36:05,760
bir tam daire ortaya çıkıyor.

349
00:36:07,800 --> 00:36:10,000
65 milyon yıl önce

350
00:36:10,080 --> 00:36:13,760
yer çekimi bir asteroidi
güneş sistemimize çekmiş.

351
00:36:16,560 --> 00:36:18,520
Asteroit, gezegenimize çarparak

352
00:36:18,600 --> 00:36:22,480
Dünya'daki yaşamın yüzde 75'inin
yok olmasına sebep olmuş.

353
00:36:33,920 --> 00:36:37,320
Asteroidin çarpmasıyla
öyle çok enkaz oluşmuş ki...

354
00:36:38,200 --> 00:36:41,080
...Dünya iki güneş ışığı görmemiş.

355
00:36:44,600 --> 00:36:47,480
Karanlığa gömülmüş bir dünya.

356
00:36:48,680 --> 00:36:50,040
Hiçbir şey yetişemez.

357
00:36:54,320 --> 00:36:56,160
Yeterince büyük bir asteroit...

358
00:36:56,680 --> 00:36:59,280
...Atlas'a çarparsa orada da aynısı olur.

359
00:37:01,160 --> 00:37:04,280
Tıpkı Dünya'nın
65 milyon yıl önceki hâli gibi...

360
00:37:06,320 --> 00:37:10,000
...obruklarda da hayatta kalmak zor.

361
00:37:12,240 --> 00:37:17,000
Bir türün yok olma tehlikesini
atlatması için gereken özellikler neler?

362
00:37:27,800 --> 00:37:29,040
Burada biri var.

363
00:37:39,640 --> 00:37:42,400
Timsahlar çok dayanıklı hayvanlar.

364
00:37:44,760 --> 00:37:47,720
Hem suda hem karada yaşıyorlar.

365
00:37:50,320 --> 00:37:54,600
Genelciler. Özel bir beslenme şekline
ihtiyaçları yok.

366
00:37:56,400 --> 00:37:58,080
Neredeyse her şeyi yiyorlar.

367
00:38:00,440 --> 00:38:02,840
Ulaşabilecekleri şey yeterince iyiyse...

368
00:38:03,440 --> 00:38:04,360
...onu alırlar.

369
00:38:09,720 --> 00:38:11,280
Bir tanesi...

370
00:38:12,240 --> 00:38:15,600
...bu obruğa girmiş, mahsur kalmış
ve çıkamamış...

371
00:38:17,040 --> 00:38:18,400
...her nasılsa...

372
00:38:19,840 --> 00:38:21,160
...kurtulmuş.

373
00:38:22,400 --> 00:38:23,840
Mücadeleciler.

374
00:38:26,920 --> 00:38:30,640
Değişen bir dünyada,
özelci değil, genelci olmanın

375
00:38:31,040 --> 00:38:32,400
bedelleri var.

376
00:38:46,320 --> 00:38:49,000
Atlas'a
yeterince büyük bir asteroit çarparsa

377
00:38:49,680 --> 00:38:52,720
gök otçullarının ve yırtıcıların
işi biter.

378
00:38:59,360 --> 00:39:02,640
Bunlar, değişimle başa çıkamayacak kadar
özelci türler.

379
00:39:08,040 --> 00:39:11,600
Genelci türler, kemiksiz leşçiller.

380
00:39:13,320 --> 00:39:16,240
Timsahlar gibi her şeyi yiyip...

381
00:39:17,440 --> 00:39:19,200
...her yerde yaşayabilirler.

382
00:39:23,640 --> 00:39:26,200
Bu yüksek yer çekimli hayalî dünyada...

383
00:39:26,920 --> 00:39:29,880
...hayatta kalanlar onlar olabilir.

384
00:39:43,440 --> 00:39:45,160
Hayat farklı bir dünyaya

385
00:39:45,560 --> 00:39:47,080
nasıl uyum sağlayabilir?

386
00:39:48,360 --> 00:39:52,280
Canlıların yakıcı bir çöl
ve donmuş bir gölgeler diyarı arasında...

387
00:39:53,760 --> 00:39:55,680
...sıkışıp kaldığı bir dünya.

388
00:39:57,720 --> 00:40:00,600
Sınırları zorlayan bir dünya.

389
00:40:26,640 --> 00:40:28,720
Alt yazı çevirmeni: Duygu Mengioğlu