1
00:00:07,320 --> 00:00:10,040
SIRI DOKUMENTARI ASLI NETFLIX

2
00:00:25,640 --> 00:00:30,200
Bumi, rumah bagi berjuta-juta spesies.

3
00:00:34,640 --> 00:00:38,040
Tetapi apa yang mungkin hidup, di luar?

4
00:00:43,520 --> 00:00:46,280
Ahli astronomi telah temui beribu planet

5
00:00:46,880 --> 00:00:48,880
di luar sistem solar kita.

6
00:00:51,720 --> 00:00:54,640
Mereka yakin ada trilion lagi.

7
00:00:59,440 --> 00:01:02,520
Jika kehidupan ini cuma
sebahagian kecil daripadanya,

8
00:01:04,040 --> 00:01:08,280
maka alam semesta pasti hidup.

9
00:01:18,920 --> 00:01:22,200
Semua makhluk hidup
mempunyai keperluan yang sama.

10
00:01:25,120 --> 00:01:26,080
Untuk makan,

11
00:01:32,920 --> 00:01:34,040
membiak

12
00:01:38,840 --> 00:01:39,680
dan berkembang.

13
00:01:43,520 --> 00:01:46,080
Dengan menerapkan hukum kehidupan di Bumi

14
00:01:46,880 --> 00:01:49,000
ke seluruh alam semesta,

15
00:01:50,680 --> 00:01:52,480
membolehkan bayangan

16
00:01:53,240 --> 00:01:55,000
tentang kehidupan

17
00:01:55,920 --> 00:01:57,920
di dunia asing.

18
00:02:26,920 --> 00:02:30,360
Kebanyakan planet
yang kita tahu amat kejam,

19
00:02:31,920 --> 00:02:35,200
seakan mustahil untuk sesuatu terus hidup.

20
00:02:37,320 --> 00:02:41,120
Namun mengagumkan apabila
kehidupan itu dapat bertahan.

21
00:02:44,720 --> 00:02:48,880
Sepanjang ingatan saya, mak saya
sentiasa cakap saya makhluk asing.

22
00:02:50,840 --> 00:02:54,680
Sebab saya asyik fikirkan
pasal angkasa lepas sejak dulu lagi.

23
00:02:57,840 --> 00:03:01,520
Saya sentiasa tahu yang saya akan
keluar dan menerokai alam semesta.

24
00:03:08,720 --> 00:03:13,800
LEKUKAN DANAKIL
ETIOPIA

25
00:03:16,000 --> 00:03:17,360
Oh, Tuhanku.

26
00:03:18,400 --> 00:03:22,640
KENNDA LYNCH
AHLI ASTROBIOLOGI

27
00:03:23,160 --> 00:03:26,040
Ini tempat yang paling
menakjubkan yang pernah saya lihat.

28
00:03:27,440 --> 00:03:30,680
Beginilah bayangan saya
terhadap planet lain.

29
00:03:31,440 --> 00:03:32,960
Ia luar biasa.

30
00:03:34,360 --> 00:03:35,480
Jadi, ya.

31
00:03:40,440 --> 00:03:45,000
Lekukan Danakil dikenali penduduk
tempatan sebagai "Gerbang Neraka".

32
00:03:48,800 --> 00:03:52,520
Berada 120 meter di bawah paras laut
dan gunung berapi.

33
00:03:54,840 --> 00:03:57,240
Ia tempat terpanas di Bumi.

34
00:04:00,920 --> 00:04:04,480
Kini 79C. 82C.

35
00:04:04,960 --> 00:04:07,400
Yang ini sehingga 87C.

36
00:04:12,920 --> 00:04:14,920
Jika hidupan mampu wujud di sini,

37
00:04:16,640 --> 00:04:20,480
ia mampu wujud di seluruh dunia
di alam semesta.

38
00:04:24,440 --> 00:04:26,880
Hidupan di dunia lain,
ia pasti ada persamaan.

39
00:04:26,960 --> 00:04:29,120
Sama ada kelihatan seperti kita,

40
00:04:29,240 --> 00:04:32,200
kita tak tahu, tapi pasti ada
persamaan yang membantu ia hidup.

41
00:04:32,640 --> 00:04:35,640
Persamaan itu tertakluk kepada hadnya.

42
00:04:37,120 --> 00:04:39,560
Sebagai contoh, semua hidupan
berasal daripada sel.

43
00:04:39,640 --> 00:04:41,880
Di dalam sel ini terdapat biomolekul

44
00:04:41,960 --> 00:04:44,520
yang membenarkan
sel berfungsi, hidup dan bekerja.

45
00:04:44,840 --> 00:04:48,000
Itulah mesin kami yang
menjadikan persamaan ini,

46
00:04:48,080 --> 00:04:49,720
yang meneruskan hidupan.

47
00:04:49,960 --> 00:04:53,560
Maka kami ingin lebih faham
bagaimana mesin ini berfungsi.

48
00:04:54,280 --> 00:04:56,920
Serta apa yang boleh merosakkan mesin ini.

49
00:05:01,960 --> 00:05:07,440
Sehingga baru-baru ini, Danakil dikatakan
terlalu ekstrem untuk sokong kehidupan.

50
00:05:10,400 --> 00:05:16,400
Namun ahli astrobiologi ke sini bagi
mencari mikrob bersel tunggal

51
00:05:18,560 --> 00:05:20,840
dikenali sebagai extremofil .

52
00:05:34,280 --> 00:05:36,760
Mikrob terlalu halus untuk
dilihat dengan mata kasar,

53
00:05:36,840 --> 00:05:39,880
jadi ia tak semudah
mengambil air daripadaada tasik,

54
00:05:39,960 --> 00:05:42,560
letaknya di bawah mikroskop
dan lihat banyak pepijat.

55
00:05:50,120 --> 00:05:53,320
Satu-satunya cara mengesan
kehadiran extremofil

56
00:05:54,840 --> 00:05:58,440
ialah dengan mengesan DNA

57
00:06:00,120 --> 00:06:03,080
dengan menggunakan
penjujukan genetik mudah alih.

58
00:06:05,640 --> 00:06:09,000
Ini sebuah alat yang kecil
dan amat sensitif dengan suhu

59
00:06:09,120 --> 00:06:12,280
dan kita berada di salah satu
tempat terpanas di Bumi.

60
00:06:13,440 --> 00:06:15,640
Maka di sini kita ada blok sejuk

61
00:06:15,720 --> 00:06:18,920
untuk kekalkan suhu.
Salurannya sedang bekerja.

62
00:06:21,640 --> 00:06:22,640
Serta kita ada…

63
00:06:24,160 --> 00:06:26,880
Berlaku penjujukan!

64
00:06:27,480 --> 00:06:29,920
Penjujukan benar-benar berlaku.

65
00:06:30,640 --> 00:06:32,600
Kita ada DNA di sini.

66
00:06:34,720 --> 00:06:35,560
Hebat.

67
00:06:38,200 --> 00:06:41,040
Penjujukan DNA adalah bukti

68
00:06:41,120 --> 00:06:46,120
extremofil boleh bertahan
dalam air berasid Danakil.

69
00:06:48,800 --> 00:06:53,320
Hidupan ini seakan
wira mikrob dan ia mengagumkan,

70
00:06:53,400 --> 00:06:57,840
apabila kita belajar lebih banyak
tentang strategi berbeza dan mekanisme

71
00:06:57,920 --> 00:07:01,080
yang digunakan untuk bertahan
dalam persekitaran begini.

72
00:07:04,640 --> 00:07:09,480
Mencari hidupan di sini
membuka kemungkinan menarik.

73
00:07:10,640 --> 00:07:15,560
Namun beberapa bentuk hidupan
memang sukar untuk bertahan di mana saja.

74
00:07:19,000 --> 00:07:22,440
Walaupun di ruang paling dalam.

75
00:07:31,640 --> 00:07:33,600
Bintang kecil merah.

76
00:07:39,440 --> 00:07:42,440
Jenis bintang yang
paling biasa di galaksi kita.

77
00:07:56,240 --> 00:07:57,840
Bayangkan sebuah planet

78
00:07:57,920 --> 00:08:03,360
di orbit yang begitu dekat,
putarannya terkunci oleh graviti bintang.

79
00:08:06,080 --> 00:08:09,440
Jadi, cuma bahagian yang sama
berhadapan dengan matahari.

80
00:08:18,840 --> 00:08:21,160
Ini Janus.

81
00:08:29,640 --> 00:08:33,360
Bagaimana hidupan dapat sesuaikan
diri dalam dunia ekstrem ini?

82
00:08:40,120 --> 00:08:43,800
Di satu bahagian planet, sentiasa siang,

83
00:08:44,120 --> 00:08:45,680
padang pasir yang membara.

84
00:08:51,040 --> 00:08:53,960
Di bahagian lain pula, sentiasa malam,

85
00:08:54,400 --> 00:08:56,400
kawasan bayangan beku.

86
00:09:03,760 --> 00:09:09,240
Tersepit di antara dua,
serpihan senja yang abadi.

87
00:09:18,240 --> 00:09:22,120
Lelehan air beku mengalir
dari bahagian sejuk,

88
00:09:22,880 --> 00:09:25,600
mengukir ngarai melalui landskap.

89
00:09:28,480 --> 00:09:32,040
Walaupun di sini,
planet yang paling mesra,

90
00:09:32,520 --> 00:09:33,920
ada sedikit tumbuhan.

91
00:09:39,920 --> 00:09:41,840
Namun jauh di dalam ngarai ini,

92
00:09:41,920 --> 00:09:45,080
hidup makhluk luar biasa berkaki lima,

93
00:09:46,880 --> 00:09:47,840
pentapod.

94
00:09:52,920 --> 00:09:54,280
Tak besar daripada kucing,

95
00:09:54,920 --> 00:09:57,600
ini ialah bentuk hidupan dominan di Janus.

96
00:09:59,840 --> 00:10:02,800
Mampu sesuaikan diri dalam semua keadaan.

97
00:10:10,440 --> 00:10:11,920
Di bahagian sejuk,

98
00:10:12,320 --> 00:10:14,760
gempal pendek dan berbulu.

99
00:10:20,640 --> 00:10:25,640
Di bahagian panas,
berkilat, langsing dan licin.

100
00:10:27,680 --> 00:10:30,600
Pentapod boleh menjadi
apa saja yang diperlukan

101
00:10:31,360 --> 00:10:32,920
untuk terus hidup.

102
00:10:42,240 --> 00:10:46,920
Di Bumi, semua haiwan
menyesuaikan diri dengan persekitaran.

103
00:10:51,040 --> 00:10:54,080
Namun ada yang lebih mudah
menyesuaikan diri daripada yang lain.

104
00:11:00,840 --> 00:11:05,520
LEMBAH ARIMA
TRINIDAD

105
00:11:08,320 --> 00:11:10,920
Denai yang saya baru lalu ini

106
00:11:11,000 --> 00:11:13,080
sebuah denai yang rapi dan indah,

107
00:11:13,160 --> 00:11:16,920
dan anda fikir ia dibuat daripada
haiwan yang lebih besar atau manusia.

108
00:11:17,880 --> 00:11:19,520
Tapi sebenarnya dibuat semut.

109
00:11:22,200 --> 00:11:24,000
Lebih tepat lagi, semut pemotong daun.

110
00:11:27,400 --> 00:11:28,760
Semua nampak sunyi sekarang,

111
00:11:29,040 --> 00:11:32,680
namun jika kita kembali ketika malam,
ini sebenarnya menjadi lebuh raya semut,

112
00:11:32,760 --> 00:11:36,320
dengan daun tegak ke atas,
menuju ke sarang semut.

113
00:11:48,720 --> 00:11:49,680
Wah!

114
00:11:50,480 --> 00:11:51,720
Lihat itu.

115
00:11:54,440 --> 00:11:56,480
Ini sarang semut.

116
00:11:58,840 --> 00:12:03,760
Anda boleh tengok jantung koloni ini.
Ada pelbagai aktiviti.

117
00:12:07,520 --> 00:12:11,080
Sebenarnya ada beberapa kasta
untuk semut pemotong daun.

118
00:12:12,960 --> 00:12:14,200
Ada tentera, 

119
00:12:14,960 --> 00:12:16,880
pekerja pelbagai tugas,

120
00:12:17,640 --> 00:12:18,920
juga permaisuri.

121
00:12:19,000 --> 00:12:22,200
Cuma permaisuri yang bertelur
dan hanya ada seekor permaisuri.

122
00:12:22,440 --> 00:12:24,560
Tanpanya, semua ini takkan wujud.

123
00:12:27,240 --> 00:12:30,880
Koloni semut bergantung
kepada pembahagian tenaga kerja.

124
00:12:33,280 --> 00:12:35,760
Setiap kasta ada tugas berbeza

125
00:12:36,200 --> 00:12:39,080
dan ia wujud dalam
pelbagai bentuk dan saiz.

126
00:12:43,240 --> 00:12:45,840
Saya baru tangkap salah satu tentera

127
00:12:45,920 --> 00:12:48,480
dan juga pekerja yang halus.

128
00:12:48,560 --> 00:12:51,160
Ini bukan pekerja terhalus di sini,

129
00:12:51,480 --> 00:12:52,960
tapi agak hampir.

130
00:12:53,080 --> 00:12:56,000
Sukar untuk saya pegang tentera ini.

131
00:12:56,120 --> 00:12:57,840
Ia sangat sukar.
Boleh rasa tenaganya.

132
00:12:57,920 --> 00:13:01,440
Boleh rasa ia cuba untuk keluar.
Rahangnya luas terbuka.

133
00:13:02,040 --> 00:13:04,240
Perbezaannya amat luar biasa

134
00:13:04,320 --> 00:13:08,720
dan semuanya bermula dari larva yang sama.

135
00:13:12,120 --> 00:13:15,400
Semua semut di koloni berkait rapat.

136
00:13:17,440 --> 00:13:19,800
Ia berkongsi kebanyakan gen yang sama.

137
00:13:21,720 --> 00:13:22,840
Namun sewaktu membesar,

138
00:13:23,200 --> 00:13:27,280
ada gen yang hidup, ada yang mati,

139
00:13:28,280 --> 00:13:30,360
bergantung kepada makanan yang diberi.

140
00:13:32,440 --> 00:13:37,800
Kesemua semua boleh menjadi
pekerja, tukang cari atau tentera.

141
00:13:41,640 --> 00:13:46,280
Kemampuan mencipta bentuk dan jenis
berbeza daripada cetak biru yang sama

142
00:13:47,040 --> 00:13:49,240
ini sebenarnya dipanggil polifenisme.

143
00:13:49,320 --> 00:13:52,840
"Poli" bermakna banyak
dan "fenisme" adalah bentuk.

144
00:14:00,920 --> 00:14:05,640
Labah-labah baru saja buat
perkara yang cuba saya hindari.

145
00:14:05,960 --> 00:14:10,080
Ia berjalan tepat ke arah
salah satu denai pemotong daun ini.

146
00:14:10,240 --> 00:14:12,800
Itu bukan berita baik.

147
00:14:13,840 --> 00:14:17,800
Di sini anda boleh nampak
kuasa tentera semut dan rahangnya.

148
00:14:18,920 --> 00:14:21,200
Jika sesuatu mengganggu jajahan,

149
00:14:22,640 --> 00:14:26,120
menjadi tugas tentera untuk dapatkannya.
Itu tugas mereka.

150
00:14:34,560 --> 00:14:35,640
Wah!

151
00:14:42,720 --> 00:14:44,640
Baiklah, saya telah diserang.

152
00:14:45,360 --> 00:14:46,360
Itu pasti sakit.

153
00:14:46,760 --> 00:14:48,760
Kini tentera semut kejar saya.

154
00:14:54,240 --> 00:14:58,360
Jadi, setiap makhluk yang
mampu berubah dan bereaksi

155
00:14:58,440 --> 00:15:01,200
kepada perubahan
persekitaran sepantas semut,

156
00:15:01,280 --> 00:15:04,320
ada kelebihan luar biasa
untuk bukan saja bertahan,

157
00:15:04,400 --> 00:15:06,400
tetapi juga mendominasi dunianya.

158
00:15:15,920 --> 00:15:19,080
KADAR SUHU

159
00:15:21,840 --> 00:15:22,800
Di Janus,

160
00:15:23,480 --> 00:15:26,440
pentapod adalah pakar polifenisme.

161
00:15:30,040 --> 00:15:33,680
Seperti semut, ia boleh
berkembang kepada pelbagai bentuk.

162
00:15:37,120 --> 00:15:40,160
Namun semuanya memulakan
hidup di tempat yang sama,

163
00:15:42,840 --> 00:15:44,560
Zon Senja.

164
00:15:52,600 --> 00:15:55,400
Sepasang dewasa sedia untuk membiak.

165
00:15:58,240 --> 00:16:01,160
Kedua-duanya jantan dan betina.

166
00:16:02,720 --> 00:16:04,080
Hermafrodit.

167
00:16:06,120 --> 00:16:08,360
Kedua-duanya boleh hasilkan keturunan,

168
00:16:09,880 --> 00:16:12,200
menggandakan peluang untuk berjaya.

169
00:16:28,040 --> 00:16:32,680
Setelah mengawan, pentapod keluar
dari tempat perlindungan ngarai.

170
00:16:36,320 --> 00:16:39,240
Ia mendaki tanah tinggi,

171
00:16:41,400 --> 00:16:43,200
bersedia untuk bertelur.

172
00:16:51,240 --> 00:16:57,400
Di atas, angin berterusan bertiup di
antara sisi planet yang sejuk dan panas.

173
00:17:09,520 --> 00:17:14,600
Tapi angin memberi peluang
untuk menyebarkan larvanya.

174
00:17:19,240 --> 00:17:22,680
Dengan ini, ia mampu menjajah planet ini.

175
00:17:35,320 --> 00:17:39,000
Di bahagian panas, air itu mustahil,

176
00:17:42,280 --> 00:17:45,440
pemeluwapan cuma di kawasan gelap.

177
00:17:55,920 --> 00:17:58,760
Jika tiada makanan, ia bergerak terus.

178
00:18:10,240 --> 00:18:14,520
Dengan lima kaki,
ia boleh bergerak ke semua arah.

179
00:18:17,320 --> 00:18:18,800
Dengan sepuluh mata,

180
00:18:19,080 --> 00:18:21,800
sukar untuk lepas daripadapandangan ia.

181
00:18:30,240 --> 00:18:31,640
Jika ia merasa makanan,

182
00:18:32,800 --> 00:18:35,320
ia gunakan kaki untuk tariknya keluar.

183
00:18:41,240 --> 00:18:44,720
Ia perlu manfaatkan setiap peluang.

184
00:18:57,200 --> 00:19:01,400
LEMBAH API
NEVADA, AMERIKA

185
00:19:02,840 --> 00:19:05,600
Hidupan di setiap gurun adalah sukar.

186
00:19:06,720 --> 00:19:08,680
Hanya yang tabah akan bertahan.

187
00:19:10,840 --> 00:19:12,440
Di dunia semula jadi,

188
00:19:12,760 --> 00:19:14,600
tiada yang lebih sukar,

189
00:19:15,840 --> 00:19:17,000
daripada kala jengking.

190
00:19:23,880 --> 00:19:26,320
- Ada sesuatu?
- Saya tak rasa begitu.

191
00:19:32,040 --> 00:19:34,680
Ingatan masa kecil saya
tentang kala jengking,

192
00:19:34,920 --> 00:19:39,760
saya berusia sepuluh tahun
dan nampak kala jengking sebesar ini.

193
00:19:41,240 --> 00:19:42,480
Saya jerit, "Mak!"

194
00:19:43,320 --> 00:19:45,520
Mak datang bantu saya

195
00:19:45,680 --> 00:19:47,880
dan tanya, "Ada apa?"

196
00:19:47,960 --> 00:19:50,840
Sambil tunjuk kala jengking di siling,

197
00:19:50,920 --> 00:19:52,600
saya menjerit, "Ia nak makan saya!."

198
00:19:53,280 --> 00:19:57,360
Mak jawab, 
"Tak, tenanglah, ini cuma kala jengking."

199
00:19:58,600 --> 00:20:01,760
Sebagai ibu Mexico yang comel,

200
00:20:02,000 --> 00:20:08,040
mak ambil kasutnya
dan pukul kala jengking di siling.

201
00:20:17,440 --> 00:20:22,600
Carlos Santibáñez-López
kini seorang pakar kala jengking,

202
00:20:24,000 --> 00:20:26,800
pengkhususan dalam kajian mengenai racun.

203
00:20:28,720 --> 00:20:32,440
Saya pergi di waktu malam 
dan guna cahaya UV

204
00:20:32,720 --> 00:20:35,960
sebab cahaya UV
buat kala jengking bersinar.

205
00:20:36,520 --> 00:20:39,200
Mereka ada protein khas dalam cangkangnya.

206
00:20:40,720 --> 00:20:43,560
Ya, mari lihat yang ini.

207
00:20:47,960 --> 00:20:49,320
Lihat ini!

208
00:20:49,400 --> 00:20:50,720
Ada banyak di sini.

209
00:20:51,320 --> 00:20:52,360
Ya, ini bagus.

210
00:20:56,000 --> 00:21:00,560
Kala jengking hampir
tak berubah dalam 400 juta tahun. 

211
00:21:01,760 --> 00:21:04,480
Sesuai untuk kehidupan di padang pasir.

212
00:21:06,440 --> 00:21:10,640
Kala jengking mempunyai
metabolisme yang sangat perlahan.

213
00:21:11,400 --> 00:21:15,560
Ia boleh menghabiskan masa
yang lama tanpa makanan atau air.

214
00:21:16,920 --> 00:21:20,600
Kami ada rekod beberapa spesis
haiwan yang bertahan sehingga setahun

215
00:21:21,360 --> 00:21:22,920
tanpa makan apa-apa.

216
00:21:24,240 --> 00:21:27,960
Ia mempunyai tenaga
yang cukup untuk mengekalkan

217
00:21:28,040 --> 00:21:30,720
fungsi penting agar tetap hidup.

218
00:21:32,320 --> 00:21:36,920
Ia perlu pastikan bahawa
apabila makanan tersedia,

219
00:21:37,000 --> 00:21:38,280
ia perlu ditangkap.

220
00:21:40,200 --> 00:21:45,680
Maka, kala jengking menghasilkan banyak
senjata untuk digunakan sewaktu memburu,

221
00:21:47,000 --> 00:21:49,520
termasuk senjata terpenting,

222
00:21:51,440 --> 00:21:52,280
racun.

223
00:22:09,720 --> 00:22:11,800
Untuk mengkaji racun kala jengking,

224
00:22:12,440 --> 00:22:16,200
Carlos perlu mengekstraknya
dari kelenjar di ekor.

225
00:22:18,720 --> 00:22:25,240
Racun adalah koktel hebat
yang mengandungi mineral, garam,

226
00:22:25,320 --> 00:22:29,120
dan beratus protein
dengan fungsi yang berbeza.

227
00:22:30,240 --> 00:22:32,400
Cuba secepat yang boleh.

228
00:22:34,720 --> 00:22:38,200
Kami guna elektrik untuk merangsang otot.

229
00:22:40,920 --> 00:22:44,280
Kami cuma akan ambil jumlah yang kecil,

230
00:22:44,360 --> 00:22:46,160
cuma beberapa titis.

231
00:22:46,320 --> 00:22:50,040
Tapi titisan ini amat bernilai
jadi kami tak nak ia hilang.

232
00:22:52,320 --> 00:22:53,920
Beri ia urutan.

233
00:22:54,440 --> 00:22:57,040
Ya. Ada titisan kecil.

234
00:22:58,440 --> 00:22:59,600
Ya, tak apa.

235
00:22:59,680 --> 00:23:01,600
Ia berhasil. Kita dapat racun.

236
00:23:02,560 --> 00:23:05,760
Ia ada di sana, tapi cuma titisan kecil.

237
00:23:06,760 --> 00:23:08,040
- Itu betul.
- Awak nampak?

238
00:23:08,120 --> 00:23:11,000
- Ya.
- Ia seperti titisan air.

239
00:23:21,480 --> 00:23:24,040
Racun adalah senjata yang berkesan,

240
00:23:24,640 --> 00:23:28,480
ia digunakan reptilia, serangga dan ikan.

241
00:23:30,320 --> 00:23:34,600
Ia telah berkembang, secara berasingan,
sekurang-kurangnya 30 kali.

242
00:23:38,840 --> 00:23:42,560
Semakin kerap sifat
seperti racun berkembang di Bumi,

243
00:23:44,120 --> 00:23:47,640
semakin besar kemungkinan
ia wujud di planet lain.

244
00:24:01,440 --> 00:24:03,000
Di bahagian panas Janus,

245
00:24:03,840 --> 00:24:06,920
pentapod menggunakan racun
untuk menangkap mangsanya.

246
00:24:16,720 --> 00:24:19,080
Namun memburu sendiri ada risikonya.

247
00:24:31,320 --> 00:24:34,800
Pemangsa berbisa juga tak berdaya

248
00:24:35,200 --> 00:24:36,800
melawan kawanan musuh.

249
00:24:54,520 --> 00:24:58,640
Di bahagian sejuk planet,
keadaan juga tak kurang sukar.

250
00:25:02,920 --> 00:25:07,480
Dalam kegelapan abadi dan
tanpa tenaga daripada matahari,

251
00:25:09,920 --> 00:25:12,000
bagaimana sesuatu dapat bertahan?

252
00:25:22,320 --> 00:25:26,520
Di Bumi, hampir semua kehidupan
bergantung kepada cahaya matahari.

253
00:25:29,680 --> 00:25:32,760
Tumbuhan tukar
tenaga suria kepada makanan,

254
00:25:34,120 --> 00:25:36,280
memberi makan bentuk hidupan lain.

255
00:25:39,520 --> 00:25:42,400
Namun ada beberapa
tempat luar biasa di Bumi

256
00:25:42,560 --> 00:25:46,120
di mana hidupan telah
berkembang tanpa cahaya.

257
00:25:47,200 --> 00:25:51,280
CUEVA DE VILLA LUZ
MEXICO

258
00:25:57,040 --> 00:26:01,120
Sewaktu saya berfikir untuk
ke gua seperti ini, satu perkara saya tahu

259
00:26:01,200 --> 00:26:03,200
ialah ia persekitaran asing.

260
00:26:03,280 --> 00:26:05,360
- Berkabus sedikit.
- Ya.

261
00:26:05,440 --> 00:26:08,000
Terlalu banyak risiko untuk mati.

262
00:26:09,160 --> 00:26:14,760
Salah satu risiko besar dalam gua ini
ada banyak hidrogen sulfida.

263
00:26:15,960 --> 00:26:17,920
Hidrogen sulfida mampu membunuh.

264
00:26:18,000 --> 00:26:19,240
- Awak sedia?
- Ya.

265
00:26:19,720 --> 00:26:24,080
Oleh itu, suami saya datang untuk
bertindak sebagai pegawai keselamatan.

266
00:26:25,680 --> 00:26:28,280
Dia tak takut untuk tarik kami dan cakap,

267
00:26:28,640 --> 00:26:30,760
"Masa untuk pergi, dah cukup."

268
00:26:49,040 --> 00:26:53,400
Cueva de Villa Luz
adalah labirin ruang batu kapur.

269
00:26:57,680 --> 00:27:01,920
Hidrogen sulfida menggelegak
daripada kerak bumi.

270
00:27:04,160 --> 00:27:10,400
Bercampur dengan oksigen ia membentuk
asid sulfurik, menjadikan air putih susu.

271
00:27:13,720 --> 00:27:16,960
Namun, beberapa bentuk
hidupan masih bertahan,

272
00:27:17,520 --> 00:27:20,080
malah berkembang
dalam keadaan seperti ini.

273
00:27:25,600 --> 00:27:26,840
Snottite

274
00:27:30,280 --> 00:27:32,800
menitiskan koloni bakteria.

275
00:27:38,040 --> 00:27:42,040
Ada banyak organisme dalam satu snottite.

276
00:27:44,080 --> 00:27:46,880
Daripada bergantung pada fotosintesis,

277
00:27:47,520 --> 00:27:50,960
ia makan hidrogen sulfida

278
00:27:52,160 --> 00:27:55,680
dan gunanya sebagai sumber tenaga.

279
00:28:01,240 --> 00:28:03,280
- Okey, sedia untuk nyala?
- Ya.

280
00:28:04,280 --> 00:28:06,200
Buat dengan baik dan steril.

281
00:28:07,480 --> 00:28:09,560
Okey, tutupnya.

282
00:28:13,800 --> 00:28:15,600
Okey, buat yang ini pula.

283
00:28:16,400 --> 00:28:17,360
Okey.

284
00:28:18,400 --> 00:28:20,680
Okey. Satu snottite.

285
00:28:23,520 --> 00:28:26,240
Ini adalah antara
snottite terbaik di dunia.

286
00:28:27,200 --> 00:28:28,280
Sangat berasid.

287
00:28:29,080 --> 00:28:31,600
Lebih berasid daripada bateri kereta.

288
00:28:36,440 --> 00:28:39,280
Seluruh ekosistem telah berkembang

289
00:28:40,040 --> 00:28:42,200
untuk memberi snottite makanan.

290
00:28:44,440 --> 00:28:47,240
Makhluk yang tak pernah
melihat cahaya siang.

291
00:28:55,240 --> 00:28:56,160
Nampak itu?

292
00:28:58,120 --> 00:28:58,960
Ya, saya.

293
00:29:00,600 --> 00:29:03,200
Ada beberapa yang bersaiz besar di kanan.

294
00:29:05,040 --> 00:29:09,680
Apabila nampak salah satu bakteria putih,

295
00:29:10,240 --> 00:29:12,200
akan ada ikan yang mengejarnya.

296
00:29:13,840 --> 00:29:17,680
Okey, ada lagi di sana.
Nampak? Datang pula yang besar.

297
00:29:18,360 --> 00:29:20,760
Ia datang. Lihat, berjaya!

298
00:29:24,960 --> 00:29:28,080
Mempelajari hidupan dalam kegelapan mutlak

299
00:29:28,160 --> 00:29:33,920
telah memperluas cara kita melihat
hidupan di tempat lain di alam semesta.

300
00:29:34,440 --> 00:29:38,320
Ia buat kita fikir tentang hakikat
bahawa kita boleh cari hidupan

301
00:29:38,560 --> 00:29:40,640
di tempat yang tak pernah dijangka.

302
00:29:43,360 --> 00:29:45,280
Dua puluh lima.

303
00:29:45,640 --> 00:29:47,200
Ia semakin tinggi.

304
00:29:47,280 --> 00:29:50,320
Baiklah. Awak fikir kita patut keluar?

305
00:30:04,880 --> 00:30:07,800
Semua hidupan memerlukan
beberapa bentuk tenaga.

306
00:30:10,040 --> 00:30:13,920
Di bahagian panas Janus,
ia datang daripada cahaya bintang.

307
00:30:17,640 --> 00:30:22,080
Di bahagian sejuk,
ia datang daripada dalam.

308
00:30:29,000 --> 00:30:31,320
Aktiviti geoterma.

309
00:30:35,720 --> 00:30:39,560
Apabila tekanan gunung berapi
memaksa air naik ke permukaan,

310
00:30:40,520 --> 00:30:42,480
ada hidupan baru

311
00:30:45,120 --> 00:30:47,800
yang membuat pentapod bertindak.

312
00:31:01,560 --> 00:31:05,800
Ia mengejar lundi yang
muncul di sekitar kolam geoterma.

313
00:31:10,240 --> 00:31:11,640
Namun tak semudah itu.

314
00:31:17,720 --> 00:31:20,200
Lundi dilengkapi pertahanan.

315
00:31:21,240 --> 00:31:24,480
Ia melompat dan pancarkan
isyarat amaran kepada yang lain,

316
00:31:27,320 --> 00:31:29,880
bertindak bersama untuk kekal hidup.

317
00:31:46,120 --> 00:31:50,360
Di Bumi, beberapa haiwan menggunakan
cahaya dengan cara yang sama

318
00:31:51,120 --> 00:31:52,600
untuk menghantar isyarat.

319
00:31:54,920 --> 00:32:00,440
HUTAN NEGARA ALLEGHENY
PENNSYLVANIA, AMERIKA

320
00:32:01,520 --> 00:32:04,800
Setiap cahaya yang anda
lihat itu adalah kelip-kelip.

321
00:32:07,280 --> 00:32:10,080
Sebaik sahaja matahari terbenam,
ia akan mula muncul.

322
00:32:11,240 --> 00:32:13,120
Seperti percikan daripada api.

323
00:32:13,200 --> 00:32:16,760
Ia sungguh indah dan semakin menarik
apabila malam semakin pekat.

324
00:32:26,080 --> 00:32:28,680
Kelip-kelip berkelip sebagai
satu bentuk komunikasi.

325
00:32:29,960 --> 00:32:33,280
Ia antara satu-satunya haiwan darat

326
00:32:33,360 --> 00:32:35,800
yang berkomunikasi
dengan cahaya buatan sendiri.

327
00:32:39,400 --> 00:32:42,560
Biopendarcahaya
disebar di antara kelip-kelip

328
00:32:42,840 --> 00:32:44,480
sebagai peringatan kepada pemangsa,

329
00:32:45,400 --> 00:32:50,400
yang ia penuh dengan toksin dan
perlu diberi tempat tidur yang luas.

330
00:32:53,840 --> 00:32:55,200
Kini, mekanisme yang sama

331
00:32:55,840 --> 00:32:58,000
digunakan untuk cari pasangan.

332
00:33:02,040 --> 00:33:04,240
Jadi, kelip-kelip menghasilkan cahaya

333
00:33:04,320 --> 00:33:07,480
daripada organ dalam perut
yang digelar tanglung.

334
00:33:08,280 --> 00:33:11,000
Organ ini mempunyai enzim

335
00:33:11,080 --> 00:33:15,000
yang menghasilkan satu foton cahaya.
Reaksi kimia ini melibatkan oksigen.

336
00:33:15,080 --> 00:33:18,400
Dengan mengawal
aliran oksigen ke tanglung,

337
00:33:18,680 --> 00:33:22,920
ia dapat menghasilkan kilat. Ia boleh
hidup dan mematikan reaksi kimia ini

338
00:33:23,000 --> 00:33:27,000
dan gunakan kilat ini untuk
berkomunikasi di antara satu sama lain.

339
00:33:35,520 --> 00:33:39,720
Si jantan berkeliaran
dan buat sedikit iklan,

340
00:33:39,800 --> 00:33:43,160
sedikit kilat yang bermaksud,
"Ini saya, mari lihat saya."

341
00:33:46,040 --> 00:33:49,360
Kemudian sang betina tunggu
di tanah dan lihat ke atas.

342
00:33:51,520 --> 00:33:54,680
Apabila ia nampak si jantan
yang disukai, ia beri kilat.

343
00:33:57,840 --> 00:34:00,400
Kemudian si jantan akan datang
dan beri kilat lagi.

344
00:34:00,480 --> 00:34:03,080
Betina kilat semula,
seterusnya bersama dan mengawan.

345
00:34:04,160 --> 00:34:08,400
Jadi ini ialah satu tarian menggoda

346
00:34:08,480 --> 00:34:10,520
yang boleh kita lihat di belakang.

347
00:34:13,440 --> 00:34:16,000
Setiap spesis mencipta bahasanya sendiri

348
00:34:16,080 --> 00:34:18,080
yang diguna dalam kegelapan.

349
00:34:20,320 --> 00:34:24,440
Namun menggunakan cahaya untuk
berkomunikasi amat berisiko.

350
00:34:26,440 --> 00:34:31,200
Ada spesis berhasil
mengeluarkan isyarat palsu.

351
00:34:34,920 --> 00:34:39,720
Ini ialah pemangsa Photuris betina,

352
00:34:39,880 --> 00:34:42,800
juga dipanggil si penggoda
kerana ia terkenal

353
00:34:43,120 --> 00:34:46,800
dengan memikat jantan
spesies lain untuk memakannya.

354
00:34:47,720 --> 00:34:52,560
Ia juga boleh mengganggu
komunikasi antara jantan dan betina

355
00:34:52,640 --> 00:34:54,200
dan gunakan untuk kebaikannya.

356
00:34:56,320 --> 00:34:59,200
Anda boleh tahu ia kelip-kelip pemangsa 

357
00:34:59,400 --> 00:35:02,600
kerana bentuk tanglungnya yang berbeza.

358
00:35:03,640 --> 00:35:07,800
Hanya dua garis kecil yang menyala,
hampir seperti simbol sama dengan.

359
00:35:08,520 --> 00:35:12,160
Jadi, pada dasarnya,
si jantan akan terbang mencari pasangan

360
00:35:12,360 --> 00:35:14,840
dan apabila si jantan berkelip, 
ia akan membalasnya,

361
00:35:15,200 --> 00:35:17,920
seolah-olah ia betina dari spesies itu.

362
00:35:18,000 --> 00:35:20,440
Ia meniru si betina dari spesies lain itu,

363
00:35:20,600 --> 00:35:24,280
untuk menarik si jantan,
namun bukan untuk mengawan,

364
00:35:25,440 --> 00:35:27,800
ia mahu makan si jantan itu.

365
00:35:30,400 --> 00:35:34,480
Ia melakukannya dengan
cara yang sangat ganas.

366
00:35:39,520 --> 00:35:43,800
Ini ialah contoh klasik
pemangsa menggunakan ajukan.

367
00:35:48,120 --> 00:35:51,480
Satu spesies mengajuk sikap spesis lain,

368
00:35:52,840 --> 00:35:54,200
dengan tujuan membunuh.

369
00:35:58,960 --> 00:36:03,400
Tipu daya agak meluas di alam haiwan.

370
00:36:04,720 --> 00:36:07,720
Sama juga di mana-mana planet.

371
00:36:23,080 --> 00:36:27,000
Di Janus, lundi menggunakan
cahaya untuk kekal hidup.

372
00:36:32,040 --> 00:36:35,240
Tetapi sistemnya bakal musnah.

373
00:36:47,040 --> 00:36:52,600
Dengan menangkap beberapa ekor lundi,
pentapod menyerap biopendarcahayanya

374
00:36:56,120 --> 00:36:58,400
dan meniru isyarat amarannya.

375
00:37:04,640 --> 00:37:08,680
Lundi akan lari daripada cahaya itu.

376
00:37:10,520 --> 00:37:12,600
Namun kali ini ia satu perangkap.

377
00:37:15,840 --> 00:37:19,000
Pentapod berjaya memerangkap lundi.

378
00:37:24,120 --> 00:37:29,200
Sekali lagi, kebolehsuaian diri adalah
rahsia untuk kelangsungan hidup.

379
00:37:42,440 --> 00:37:44,600
Tetapi bagi semua makhluk di Janus,

380
00:37:45,400 --> 00:37:49,200
kewujudan bergantung pada satu kunci.

381
00:37:53,000 --> 00:37:56,600
Sama ada dalam dunia panas,
sejuk atau senja.

382
00:38:00,000 --> 00:38:00,840
Air.

383
00:38:12,800 --> 00:38:17,480
KAWASAN GEOTERMA HVERIR
ICELAND

384
00:38:20,240 --> 00:38:23,440
Semua orang tahu kisah
Goldilocks and the Three Bears.

385
00:38:26,440 --> 00:38:29,800
Dia menyelinap masuk ke rumah mereka
dan cuba makan bubur mereka.

386
00:38:33,640 --> 00:38:35,000
Mangkuk pertama amat panas.

387
00:38:39,640 --> 00:38:41,760
Mangkuk kedua amat sejuk.

388
00:38:46,440 --> 00:38:49,720
Apabila dia cuba mangkuk ketiga,
baru dia gembira.

389
00:38:54,840 --> 00:38:56,480
"Ini dia," kata Goldilocks,

390
00:38:57,240 --> 00:38:58,400
"Ini betul."

391
00:39:01,200 --> 00:39:04,120
Apabila kami melihat alam semesta
untuk mencari hidupan,

392
00:39:04,200 --> 00:39:07,360
kami mencari keadaan yang "betul."

393
00:39:13,640 --> 00:39:15,680
"Betul" dalam kes ini,

394
00:39:16,520 --> 00:39:19,080
ditakrifkan oleh kewujudan air.

395
00:39:20,280 --> 00:39:21,120
Air.

396
00:39:27,720 --> 00:39:32,120
Air mengangkut keperluan penting
untuk hidupan di seluruh planet

397
00:39:34,760 --> 00:39:37,000
dan setiap benda hidup.

398
00:39:41,520 --> 00:39:45,120
Ia bahan terpenting di alam semesta.

399
00:39:52,960 --> 00:39:54,800
Disebabkan air begitu biasa bagi kita,

400
00:39:54,880 --> 00:40:00,000
kita takkan sedar betapa peliknya ia
sehinggalah kita memikirkannya.

401
00:40:00,440 --> 00:40:03,320
Air terdiri daripada satu atom oksigen

402
00:40:05,440 --> 00:40:06,800
dan dua atom hidrogen.

403
00:40:08,160 --> 00:40:11,600
Disebabkan sifat unsur itu dan ikatannya,

404
00:40:11,680 --> 00:40:15,000
kita ada cas negatif pada oksigen

405
00:40:15,080 --> 00:40:16,840
dan positive pada dua atom hidrogen.

406
00:40:17,040 --> 00:40:19,440
Bermakna, setiap hidrogen dalam molekul

407
00:40:19,520 --> 00:40:22,880
boleh berinteraksi dengan oksigen
pada molekul lain yang berdekatan.

408
00:40:23,680 --> 00:40:27,400
Replika daya tarikan ini untuk
berbilion molekul berdekatan

409
00:40:27,480 --> 00:40:29,400
dan akan dapat bahan yang sangat melekit.

410
00:40:31,800 --> 00:40:34,320
Molekul air bukan saja tertarik
antara satu sama lain,

411
00:40:34,720 --> 00:40:38,200
ia juga tertarik hampir semua
molekul lain yang bersentuhan dengannya.

412
00:40:41,080 --> 00:40:43,280
Ia menarik bahan lain,

413
00:40:44,040 --> 00:40:46,480
meleraikan dan melarutkannya.

414
00:40:59,520 --> 00:41:02,320
Air merupakan pelarut sejagat

415
00:41:03,440 --> 00:41:07,600
kerana kemampuannya yang unik untuk
melarutkan nutrien dan bahan kimia.

416
00:41:15,840 --> 00:41:21,680
Ternyata permulaan hidupan
di Bumi tidak berlaku di darat,

417
00:41:24,040 --> 00:41:25,080
tapi di dalam air.

418
00:41:31,640 --> 00:41:34,200
Di dasar laut yang wujud
sejak dari awal dunia,

419
00:41:34,360 --> 00:41:37,560
terdapat banyak bahan kimia untuk hidupan.

420
00:41:40,440 --> 00:41:43,840
Apa yang diperlukan ialah tempat
untuk memusatkan bahan ini,

421
00:41:45,920 --> 00:41:49,480
yang membolehkan tindak balas kimia
yang akhirnya membawa kepada hidupan.

422
00:41:52,440 --> 00:41:55,880
Tempat itu boleh jadi saluran hidroterma.

423
00:41:59,800 --> 00:42:03,120
Air berinteraksi dengan
batu jauh di bawah tanah.

424
00:42:04,200 --> 00:42:07,000
Ia naik ke laut yang sejuk

425
00:42:07,280 --> 00:42:09,280
membawa nutrien dan bahan kimia,

426
00:42:11,360 --> 00:42:12,880
buih-buih kehidupan.

427
00:42:17,440 --> 00:42:21,000
Hubungan antara air dan hidupan amat kuat,

428
00:42:21,920 --> 00:42:26,040
sukar untuk membayangkan
sebarang hidupan di alam semesta

429
00:42:26,400 --> 00:42:28,080
wujud tanpanya.

430
00:42:37,520 --> 00:42:39,040
Ia membingungkan untuk fikir,

431
00:42:39,120 --> 00:42:42,160
bagaimana hidupan wujud
di tempat yang ekstrem,

432
00:42:42,600 --> 00:42:46,480
terlalu panas atau sejuk.
Pada akhirnya, semuanya kerana air.

433
00:42:46,560 --> 00:42:49,000
Jika terdapat air, maka akan ada hidupan.

434
00:43:00,120 --> 00:43:02,880
Air di Janus sukar didapati.

435
00:43:05,840 --> 00:43:08,160
Sama ada beku menjadi ais,

436
00:43:11,240 --> 00:43:13,480
atau menyejat menjadi angin.

437
00:43:18,240 --> 00:43:20,600
Namun air cukup

438
00:43:21,320 --> 00:43:23,000
untuk menampung hidupan,

439
00:43:26,320 --> 00:43:28,440
dan untuk makhluk terkuat

440
00:43:29,440 --> 00:43:31,760
menyesuaikan diri dan bertahan.

441
00:43:42,640 --> 00:43:44,680
Di NASA, ada pepatah,

442
00:43:46,240 --> 00:43:47,800
"Jika ingin cari hidupan,

443
00:43:49,040 --> 00:43:50,320
ikutlah air."

444
00:43:59,840 --> 00:44:03,080
Bagaimana hidupan sesuaikan
diri di dunia berbeza?

445
00:44:04,520 --> 00:44:06,440
Dunia dengan dua bintang.

446
00:44:09,480 --> 00:44:12,200
Di mana terdapat lebih
banyak tenaga berbanding Bumi.

447
00:44:15,800 --> 00:44:19,200
Dunia yang sempurna untuk hidupan.

448
00:44:49,000 --> 00:44:50,760
Terjemahan sari kata oleh Fhaezah Wan