1
00:00:06,680 --> 00:00:09,960
SIRI DOKUMENTARI ASLI NETFLIX

2
00:00:24,440 --> 00:00:28,960
Bumi, rumah bagi berjuta-juta spesies.

3
00:00:33,520 --> 00:00:36,800
Tetapi apa yang mungkin hidup, di luar?

4
00:00:42,280 --> 00:00:45,600
Ahli astronomi telah temui beribu planet

5
00:00:45,680 --> 00:00:47,680
di luar sistem suria kita.

6
00:00:50,680 --> 00:00:53,640
Mereka yakin ada trilion lagi.

7
00:00:56,840 --> 00:01:00,280
Jika kehidupan ini cuma
sebahagian kecil daripadanya,

8
00:01:01,440 --> 00:01:06,200
maka alam semesta pasti hidup.

9
00:01:15,880 --> 00:01:19,360
Semua makhluk hidup
mempunyai keperluan yang sama.

10
00:01:22,320 --> 00:01:23,280
Untuk makan,

11
00:01:30,320 --> 00:01:31,480
membiak

12
00:01:36,000 --> 00:01:37,480
dan berkembang.

13
00:01:41,040 --> 00:01:43,680
Dengan menerapkan hukum kehidupan di bumi

14
00:01:44,240 --> 00:01:46,280
ke seluruh alam semesta,

15
00:01:48,040 --> 00:01:49,840
membolehkan bayangan

16
00:01:50,400 --> 00:01:51,600
tentang kehidupan

17
00:01:53,120 --> 00:01:55,320
di dunia asing.

18
00:02:28,640 --> 00:02:32,240
Menjadi ahli astronomi sentiasa
menjadi buah mulut manusia.

19
00:02:33,640 --> 00:02:37,280
Dua soalan yang akan selalu diterima.
Pertama, "Apa isi lubang hitam?"

20
00:02:37,360 --> 00:02:40,000
SAINS ANEH
FANTASI ANEH

21
00:02:40,080 --> 00:02:42,400
"Bagaimana kehidupan
di tempat lain di alam semesta?

22
00:02:46,160 --> 00:02:49,440
Kemudian, kami sentiasa datang ke sini.

23
00:02:49,520 --> 00:02:51,120
ADAM FRANK
AHLI ASTROFIZIK

24
00:02:52,560 --> 00:02:57,520
KAWASAN 51 NEVADA, AMERIKA
SULIT

25
00:03:06,000 --> 00:03:07,680
BERHENTI

26
00:03:07,760 --> 00:03:11,680
Kawasan 51 adalah pangkalan
Tentera Udara rahsia AS.

27
00:03:13,320 --> 00:03:19,120
Kewujudannya hanya
dikenali secara rasmi pada 2013.

28
00:03:24,760 --> 00:03:26,800
Jadi, apa sebenarnya ada di sana?

29
00:03:26,920 --> 00:03:29,640
Tak siapa tahu.

30
00:03:29,720 --> 00:03:35,360
Tentunya, ada yang anggap mereka tahu.
Orang yang percaya, ahli teori konspirasi,

31
00:03:35,520 --> 00:03:38,840
mereka fikir ada badan
makhluk asing di situ.

32
00:03:38,920 --> 00:03:43,280
Semua makhluk asing yang mati akibat
hempasan kapal angkasa dibawa ke sana

33
00:03:43,360 --> 00:03:46,400
dan disimpan di dalam peti atau pemusnah

34
00:03:46,480 --> 00:03:49,240
atau apa saja teknologi yang
diperlukan badan makhluk asing.

35
00:03:49,600 --> 00:03:52,680
Di situlah lokasi segala rahsia

36
00:03:52,760 --> 00:03:55,480
yang kita tak dibenarkan tahu disimpan.

37
00:03:57,080 --> 00:04:00,760
KAWASAN 51

38
00:04:04,520 --> 00:04:08,200
Ini adalah rakaman yang konon
menunjukkan badan makhluk asing

39
00:04:08,920 --> 00:04:11,200
sedang diperiksa di Kawasan 51.

40
00:04:17,040 --> 00:04:18,720
Namun video ini satu rekaan,

41
00:04:21,640 --> 00:04:25,440
mengekalkan idea yang
makhluk asing ada di kalangan kita.

42
00:04:29,200 --> 00:04:32,600
PENDUDUK BUMI MENGALU-ALUKAN MAKHLUK ASING
RESTORAN, BAR, MOTEL

43
00:04:35,040 --> 00:04:39,320
Sebab kebanyakan ufologi berbunyi
seakan kisah sains fiksyen adalah,

44
00:04:39,600 --> 00:04:41,600
ia memang kisah sains fiksyen.

45
00:04:54,160 --> 00:04:57,560
Namun, di sebalik isu ufologi ini,

46
00:04:57,640 --> 00:05:02,000
saya percaya memang ada
hidupan lain di alam semesta.

47
00:05:02,280 --> 00:05:05,400
Sebagai saintis,
saya berpegang pada kepercayaan itu

48
00:05:05,480 --> 00:05:09,080
kerana saya yakin di situlah
nombornya melepasi kita.

49
00:05:09,600 --> 00:05:13,360
PESAWAT TERBANG RENDAH.

50
00:05:18,280 --> 00:05:21,000
Beberapa tahun lalu,
saya dan rakan sekerja

51
00:05:21,400 --> 00:05:24,520
cuba mengambil semua data
luar biasa yang kami ada sekarang

52
00:05:24,720 --> 00:05:27,640
dan kami catit persamaan
yang membenarkan kami

53
00:05:27,800 --> 00:05:32,760
mengira jumlah planet di luar sana

54
00:05:32,840 --> 00:05:34,640
yang mungkin ada peradaban.

55
00:05:35,160 --> 00:05:40,160
Pada dasarnya, kami temui sepuluh bilion,

56
00:05:40,960 --> 00:05:42,080
trilion

57
00:05:43,000 --> 00:05:44,120
planet di luar sana

58
00:05:45,440 --> 00:05:50,040
di tempat yang tepat di mana kehidupan
serta mungkin peradaban boleh dibentuk.

59
00:05:57,240 --> 00:06:00,560
Setiap satu planet itu pada
hakikatnya adalah eksperimen.

60
00:06:00,680 --> 00:06:04,480
Jika semua planet selain bumi
yang tak hidup dalam peradaban,

61
00:06:05,160 --> 00:06:06,760
itu agak keterlaluan.

62
00:06:14,120 --> 00:06:18,000
Jika peradaban asing 
mungkin wujud secara statistik,

63
00:06:18,600 --> 00:06:21,320
kenapa ahli astronomi
tak jumpa sebarang tanda?

64
00:06:25,120 --> 00:06:26,440
Di mana semua makhluk?

65
00:06:28,960 --> 00:06:30,360
Fikir begini,

66
00:06:30,480 --> 00:06:35,880
di dalam Lautan Pasifik,
terdapat 187 juta bilion gelen air.

67
00:06:35,960 --> 00:06:40,080
Kalau saya ambil baldi ini
dan lempar ke dalam laut,

68
00:06:43,400 --> 00:06:44,680
kemudian lempar

69
00:06:45,800 --> 00:06:46,920
dan lihat isinya…

70
00:06:49,240 --> 00:06:51,280
Okey. Apa yang kita lihat?

71
00:06:53,240 --> 00:06:54,200
Tiada apa-apa.

72
00:06:55,440 --> 00:06:58,240
Adakah apabila saya tak
nampak hidupan dalam baldi ini

73
00:06:58,320 --> 00:07:00,520
bermakna tiada hidupan 
dalam Lautan Pasifik?

74
00:07:00,640 --> 00:07:03,880
Itu mustahil, bukan?
Ada pelbagai hidupan di dalam laut.

75
00:07:04,120 --> 00:07:07,360
Ada memerang, ikan paus,
sotong gurita dan ubur-ubur,

76
00:07:07,440 --> 00:07:09,240
hanya Tuhan yang tahu isinya!

77
00:07:10,000 --> 00:07:11,640
Cuma ia tiada di sini.

78
00:07:14,240 --> 00:07:16,720
Sebab itu ini metafora sempurna

79
00:07:16,800 --> 00:07:19,280
untuk pencarian
kepintaran di luar angkasa.

80
00:07:21,840 --> 00:07:26,320
Setiap kali kami melihat bintang individu,
seakan melempar baldi di lautan.

81
00:07:28,640 --> 00:07:31,280
Kami perlu mencari bintang yang banyak

82
00:07:31,360 --> 00:07:34,280
dan melalui pelbagai data,

83
00:07:35,080 --> 00:07:39,040
sehingga menemui petunjuk yang
membawa kami ke tamadun yang lain.

84
00:07:53,440 --> 00:07:59,520
Apakah jenis tamadun asing yang
mungkin wujud dalam angkasa yang luas?

85
00:08:05,800 --> 00:08:12,680
Bayangkan planet, berusia sembilan bilion
tahun, dua kali lebih tua daripada bumi.

86
00:08:14,120 --> 00:08:18,600
Cukup tua untuk kecerdasan yang
amat mahu boleh berkembang.

87
00:08:22,440 --> 00:08:24,400
Ini Terra.

88
00:08:31,720 --> 00:08:34,280
Dahulu ia subur.

89
00:08:36,320 --> 00:08:38,080
Kini ia tandus.

90
00:08:39,640 --> 00:08:42,640
Namun hidupan masih
boleh berkembang di sini,

91
00:08:45,040 --> 00:08:47,280
dalam kubah buatan.

92
00:08:57,480 --> 00:09:01,080
Tumbuhan mengubah cahaya
matahari menjadi tenaga glukosa,

93
00:09:03,320 --> 00:09:05,800
yang memberi makan penduduk Terra.

94
00:09:16,520 --> 00:09:21,880
Setiap kotak mengandungi isu otak
makhluk yang amat cerdas.

95
00:09:24,160 --> 00:09:28,120
Semakin lama, mereka berevolasi
untuk tak menggunakan badan sendiri.

96
00:09:30,440 --> 00:09:33,200
Mereka wujud hanya sebagai tisu saraf.

97
00:09:38,720 --> 00:09:40,120
Mereka tak pernah tua.

98
00:09:40,520 --> 00:09:41,680
Mereka tak pernah mati.

99
00:09:42,440 --> 00:09:45,400
Mereka dipantau dan dikendalikan robot.

100
00:09:49,600 --> 00:09:51,440
Setiap satunya adalah individu.

101
00:09:53,240 --> 00:09:56,600
Namun mereka saling terhubung
untuk berfikir sebagai satu,

102
00:09:57,120 --> 00:09:58,560
sebuah sarang minda.

103
00:10:02,240 --> 00:10:06,120
Ini adalah peradaban yang amat maju.

104
00:10:14,280 --> 00:10:21,240
Di bumi, cuma manusia yang
boleh mencipta bentuk ketamadunan.

105
00:10:25,320 --> 00:10:29,200
Kenapa makhluk 
cerdas lain tak buat begitu?

106
00:10:29,880 --> 00:10:33,040
SEATTLE WASHINGTON, AMERIKA

107
00:10:38,440 --> 00:10:42,080
Octopus adalah seakan makhluk asing pintar

108
00:10:42,160 --> 00:10:44,080
yang muncul di planet kita.

109
00:10:51,960 --> 00:10:54,800
Octopus tergolong dalam
kumpulan yang disebut sefalopod.

110
00:10:57,040 --> 00:10:59,960
Ia telah berkembang dalam
cara yang amat berbeza.

111
00:11:04,440 --> 00:11:08,520
Octopus mempunyai sistem saraf
yang terpisah di setiap lengannya.

112
00:11:09,560 --> 00:11:12,640
Setiap lengan mengandungi
kira-kira 14 juta neuron.

113
00:11:13,240 --> 00:11:16,200
Setiap lengan berupaya 
membuat keputusan sendiri.

114
00:11:17,040 --> 00:11:21,320
Jadi ia boleh dikatakan mempunyai 
sembilan otak yang terpisah.

115
00:11:25,120 --> 00:11:27,480
Rasa macam nak pegang ia.

116
00:11:33,480 --> 00:11:35,880
Permainan Lego seperti sukar dileraikan.

117
00:11:36,760 --> 00:11:40,160
Tapi kami ingin tahu jika
ia mampu membukanya.

118
00:12:07,760 --> 00:12:10,120
Octopus ternyata bijak.

119
00:12:13,440 --> 00:12:17,360
Namun bijak saja tak cukup 
untuk bentuk peradaban.

120
00:12:28,040 --> 00:12:30,360
Kuncinya ialah kerjasama,

121
00:12:32,200 --> 00:12:33,360
berkongsi idea,

122
00:12:35,760 --> 00:12:41,040
menurunkan pengetahuan
dari generasi ke generasi seterusnya.

123
00:12:45,120 --> 00:12:47,480
Budaya kita sentiasa meningkat.

124
00:12:48,600 --> 00:12:51,680
Kita terus membina ciptaan masing-masing.

125
00:12:55,840 --> 00:12:56,880
Baiklah.

126
00:13:00,320 --> 00:13:01,760
Ambil teksi ini sebagai contoh.

127
00:13:03,040 --> 00:13:06,400
Roda dicipta lebih 
daripada 5.5 ribu tahun dahulu.

128
00:13:06,960 --> 00:13:10,640
Besi mula dileburkan lebih 
daripada 4.5 ribu tahun dahulu.

129
00:13:12,440 --> 00:13:16,520
Getah tervulkan digunakan
untuk tayar sejak 180 tahun lalu.

130
00:13:19,240 --> 00:13:20,440
Kesemua penemuan ini

131
00:13:20,520 --> 00:13:24,240
diperlukan untuk membina
sesuatu yang rumit seperti kereta ini.

132
00:13:24,640 --> 00:13:27,280
KUNING

133
00:13:27,520 --> 00:13:31,760
Octopus pula, perlu ketahui
segalanya untuk dirinya sendiri.

134
00:13:33,720 --> 00:13:37,160
Tiada peningkatan atau
penyelesaian sebelumnya.

135
00:13:37,840 --> 00:13:40,760
Itu memberinya had,
walaupun dengan sembilan otak.

136
00:13:44,720 --> 00:13:48,400
Peradaban adalah seperti organisma hidup,

137
00:13:50,160 --> 00:13:52,560
dengan berjuta bahagian yang bersambung.

138
00:13:55,920 --> 00:13:57,560
Kesinambungan inilah

139
00:13:58,120 --> 00:14:00,240
yang membolehkan mereka berkembang.

140
00:14:06,400 --> 00:14:09,480
KEAMATAN BINTANG

141
00:14:12,120 --> 00:14:16,080
Namun peradaban 
di Terra berada dalam bahaya.

142
00:14:19,520 --> 00:14:22,800
Usia bintangnya dua kali 
ganda matahari kita.

143
00:14:28,080 --> 00:14:32,760
Apabila bintang semakin tua,
ia menjadi semakin besar dan cerah.

144
00:14:37,680 --> 00:14:42,040
Akhirnya, planet Terra akan terbakar.

145
00:14:48,720 --> 00:14:51,840
Maka, rancangan 
menyelamatkan diri sedang berjalan,

146
00:14:56,440 --> 00:15:00,200
untuk menjajah planet lain
di dalam sistem suria yang sama

147
00:15:03,160 --> 00:15:05,440
jauh daripada bintang dari Terra.

148
00:15:12,920 --> 00:15:16,600
Terdapat ais di dunia ini, 
tapi tiada atmosfera.

149
00:15:19,640 --> 00:15:22,280
Ia perlu dihasilkan.

150
00:15:33,840 --> 00:15:37,800
Ini adalah kejuruteraan pada skala planet.

151
00:15:42,320 --> 00:15:45,080
Mesin raksasa mencairkan penutup ais

152
00:15:46,040 --> 00:15:48,200
untuk mengeluarkan wap dan gas,

153
00:15:52,920 --> 00:15:56,600
menjana atmosfera yang cukup
untuk memanaskan planet ini.

154
00:16:00,920 --> 00:16:06,120
Projek besar sebegini
memerlukan sejumlah besar tenaga,

155
00:16:08,480 --> 00:16:11,800
dihantar terus dari bintang yang tua.

156
00:16:24,120 --> 00:16:30,080
Keupayaan untuk memanfaatkan tenaga
adalah landasan peradaban itu sendiri.

157
00:16:39,720 --> 00:16:43,280
MARRAKECH
MOROCCO

158
00:16:45,000 --> 00:16:47,800
Antara tugas saya ialah
cuba meramal masa depan.

159
00:16:48,640 --> 00:16:52,880
Kita boleh rujuk kembali sejarah
dan dapat banyak idea dari sana.

160
00:16:54,240 --> 00:16:59,280
Tapi terdapat trend dasar yang boleh
diguna untuk tahu apa yang akan berlaku,

161
00:17:00,320 --> 00:17:03,360
seperti jangka hayat,
kekayaan dan jumlah penduduk.

162
00:17:03,760 --> 00:17:08,440
Salah satu perkara yang amat jelas ialah
jumlah tenaga yang digunakan peradaban.

163
00:17:11,280 --> 00:17:14,720
Semakin banyak tenaga yang
boleh dicapai peradaban,

164
00:17:15,440 --> 00:17:17,480
ia semakin berkuasa.

165
00:17:20,040 --> 00:17:22,480
Itulah rahsia kemajuan.

166
00:17:24,040 --> 00:17:26,720
Dari zaman batu hingga ke hari ini.

167
00:17:39,400 --> 00:17:42,400
Melepaskan haba dan tenaga ke dalam arang

168
00:17:42,480 --> 00:17:45,840
membolehkan kita mendapat suhu
yang cukup panas untuk leburkan logam

169
00:17:46,160 --> 00:17:48,040
untuk membuat alat dan senjata.

170
00:17:52,040 --> 00:17:56,680
Kemudian, kita memanfaatkan bahan
bakar fosil seperti arang batu dan gas

171
00:17:57,040 --> 00:18:00,600
membolehkan penciptaan kenderaan
yang menguasai seluruh dunia

172
00:18:00,680 --> 00:18:03,640
yang sangat laju berbanding sebelumnya.

173
00:18:11,160 --> 00:18:15,920
Namun sumber terpenting
tenaga tentunya, bintang kita.

174
00:18:36,640 --> 00:18:42,880
Stesen Tenaga Noor adalah
kompleks suria terbesar di dunia.

175
00:18:48,080 --> 00:18:52,400
Setengah juta cermin
di pinggir Gurun Sahara.

176
00:19:00,880 --> 00:19:03,720
Alat ini dipanggil heliostat.

177
00:19:04,200 --> 00:19:07,000
Ia mengesan matahari
ketika ia bergerak melalui langit

178
00:19:07,120 --> 00:19:11,000
dan menumpukan seluruh
tenaganya ke menara itu.

179
00:19:16,320 --> 00:19:18,920
Seterusnya tenaga itu masuk ke dalam dunia

180
00:19:19,000 --> 00:19:21,000
dan menguatkan tamadun moden.

181
00:19:24,320 --> 00:19:26,240
Semakin bertambah pengangkutan,

182
00:19:26,680 --> 00:19:28,840
pencahayaan dan pertanian kita.

183
00:19:29,120 --> 00:19:31,760
Sangat relevan untuk
penyaman udara di sini.

184
00:19:32,360 --> 00:19:34,480
Pada dasarnya,
segala yang buat kita selamat

185
00:19:34,560 --> 00:19:38,480
bekerja dan berkhidmat
kepada kita datang dari elektrik.

186
00:19:38,760 --> 00:19:40,760
Semakin banyak elektrik itu

187
00:19:40,920 --> 00:19:44,000
semuanya berasal dari
loji tenaga suria seperti ini.

188
00:19:49,640 --> 00:19:56,080
Namun manusia cuma menggunakan
sebahagian kecil daripada tenaga matahari.

189
00:19:58,080 --> 00:20:04,600
Terdapat 430 kuintilion joule tenaga
matahari jatuh di bumi pada setiap jam.

190
00:20:04,920 --> 00:20:10,040
Sebagai perbandingan,
kira-kira 2,000 bom Hiroshima setiap saat.

191
00:20:10,720 --> 00:20:12,640
Tenaga yang banyak.
Jumlah yang kita guna?

192
00:20:12,920 --> 00:20:19,040
Umat manusia menggunakan
410 kuintilion joule, dalam setahun.

193
00:20:20,840 --> 00:20:23,000
Jadi dalam setahun, 
kita gagal untuk gunakan

194
00:20:23,080 --> 00:20:26,920
kesemua tenaga yang 
dihantar matahari dalam satu jam.

195
00:20:28,160 --> 00:20:31,160
Bayangkan jika kita dapat
tangkap kesemua tenaga itu

196
00:20:31,240 --> 00:20:33,560
dan gunanya untuk kuatkan tamadun kita.

197
00:20:34,920 --> 00:20:37,400
Keajaiban apa yang boleh dicapai?

198
00:20:37,720 --> 00:20:40,160
Tempat mana yang
boleh diteroka dengannya?

199
00:20:44,160 --> 00:20:46,200
Menurut ahli astrofizik,

200
00:20:46,520 --> 00:20:51,800
suatu peradaban yang amat mahu
akan dapat memanfaatkan seluruh tenaga

201
00:20:53,080 --> 00:20:55,080
yang didapati terus dari matahari.

202
00:21:03,440 --> 00:21:09,120
Dengan ukuran ini, 
peradaban di Terra amat maju.

203
00:21:14,680 --> 00:21:17,080
Panel suria telah dibina di angkasa,

204
00:21:18,000 --> 00:21:19,400
berhampiran bintangnya

205
00:21:22,720 --> 00:21:24,280
untuk kesan yang maksima.

206
00:21:37,920 --> 00:21:41,040
Tetapi apabila bintang
menjadi lebih besar dan terang,

207
00:21:43,840 --> 00:21:46,800
ia juga menjadi lebih meruap.

208
00:21:52,960 --> 00:21:54,320
Sinar suria.

209
00:22:10,840 --> 00:22:15,560
Lambat laun, inilah nasib Terra…

210
00:22:18,280 --> 00:22:21,600
Dihapuskan oleh kekuatan matahari.

211
00:22:27,920 --> 00:22:33,680
Penyelesaiannya ialah dengan
segera menjajah planet baru.

212
00:22:39,040 --> 00:22:40,880
Tiada bentuk kehidupan di sini.

213
00:22:42,440 --> 00:22:45,040
Semua kerja dilakukan mesin.

214
00:22:51,120 --> 00:22:55,840
Ia mampu berfikir 
dan buat keputusan sendiri.

215
00:22:59,760 --> 00:23:02,200
Ia kepintaran buatan.

216
00:23:11,320 --> 00:23:14,320
Sekiranya manusia
membentuk koloni di angkasa,

217
00:23:14,400 --> 00:23:17,440
asasnya akan dilakukan
dengan cara yang sama.

218
00:23:20,160 --> 00:23:21,400
Menggunakan robot.

219
00:23:26,120 --> 00:23:28,080
Robot-robot itu akan direka

220
00:23:29,240 --> 00:23:31,360
oleh pereka seperti Philip Metzger.

221
00:23:33,840 --> 00:23:37,680
Dia telah menghabiskan seluruh hidupnya
di dalam dan di sekitar program angkasa.

222
00:23:40,400 --> 00:23:42,640
Dulu ayah saya kerja di bangunan ini.

223
00:23:42,720 --> 00:23:44,840
Dia bantu bina roket Saturn V

224
00:23:45,080 --> 00:23:48,040
yang cukup besar
untuk bawa manusia ke bulan.

225
00:23:48,680 --> 00:23:51,400
Apollo 11, ini adalah Operasi Pelancaran.

226
00:23:51,480 --> 00:23:54,080
Pasukan pelancaran mengucapkan
semoga berjaya dan lancar.

227
00:23:54,840 --> 00:23:57,040
Terima kasih banyak.
Ia pasti bagus.

228
00:23:57,120 --> 00:23:58,560
TANJUNG CANAVERAL
FLORIDA, USA

229
00:24:03,320 --> 00:24:06,160
Saya takkan lupa penerbangan Apollo 11.

230
00:24:09,120 --> 00:24:10,680
Saya berumur tujuh tahun.

231
00:24:11,720 --> 00:24:14,720
Saya ada di seberang sungai ketika
pelancaran, sedang menontonnya.

232
00:24:16,040 --> 00:24:17,960
Helikopter berlegar di udara.

233
00:24:18,880 --> 00:24:20,880
Ramai yang datang dari
seluruh pelusuk dunia,

234
00:24:21,040 --> 00:24:23,000
untuk melihat pelancaran roket ke bulan.

235
00:24:24,480 --> 00:24:25,800
Ia sangat mengujakan.

236
00:24:25,880 --> 00:24:29,440
Angkasawan laporkan semua bagus.
Dalam kiraan 20.

237
00:24:31,280 --> 00:24:34,080
T-Tolak 15 saat, panduan dalaman.

238
00:24:34,840 --> 00:24:36,640
12, 11,

239
00:24:36,720 --> 00:24:38,840
sepuluh, sembilan,

240
00:24:38,920 --> 00:24:40,520
urutan pencucuhan bermula,

241
00:24:40,600 --> 00:24:46,160
enam, lima, empat, tiga, dua, satu,

242
00:24:46,800 --> 00:24:47,760
kosong.

243
00:24:51,000 --> 00:24:51,960
Berlepas!

244
00:24:52,040 --> 00:24:53,280
Pelepasan berlaku.

245
00:25:01,640 --> 00:25:06,000
Ketika ia naik ke langit,
dapat nampak api yang cantik dan panjang

246
00:25:06,360 --> 00:25:08,280
berkilau di seberang laut.

247
00:25:11,240 --> 00:25:12,520
Skirt telah diangkat?

248
00:25:13,680 --> 00:25:15,320
Terima, kami sahkan skirt diangkat.

249
00:25:17,840 --> 00:25:22,280
Jadi saya membesar
untuk jadi saintis roket.

250
00:25:36,720 --> 00:25:39,240
Philip menjadi saintis NASA.

251
00:25:40,720 --> 00:25:42,920
Bukan mereka bentuk roket,

252
00:25:44,120 --> 00:25:45,760
tetapi pembuatan robot.

253
00:25:52,040 --> 00:25:56,880
Jika kita mahu buat sesuatu yang luar
biasa di angkasa, kita perlukan robot.

254
00:26:05,760 --> 00:26:09,360
RASSOR direka untuk bekerja
di persekitaran planet yang sukar.

255
00:26:11,920 --> 00:26:13,280
Ia boleh memanjat batu.

256
00:26:14,240 --> 00:26:17,480
Jika tersekat, ia boleh lepaskan diri.

257
00:26:19,840 --> 00:26:23,240
Jika terbalik, ia boleh betul sendiri.

258
00:26:24,160 --> 00:26:26,920
Dalam apa situasi sekalipun,
ia mampu selesaikan masalahnya.

259
00:26:29,520 --> 00:26:33,240
Bahan termudah yang boleh
dilombong di planet ialah regolitos.

260
00:26:33,840 --> 00:26:36,680
Kekotoran yang menutupi permukaan planet.

261
00:26:38,640 --> 00:26:40,920
Regolitos boleh mengekstrak logam.

262
00:26:42,720 --> 00:26:47,480
Ia juga boleh menghasilkan seramik
untuk jadi sistem penebat elektrik.

263
00:26:48,440 --> 00:26:50,320
Juga sebagai bahan bakar roket.

264
00:26:53,520 --> 00:26:56,280
Tapi perlombongan perlukan kepintaran.

265
00:26:57,920 --> 00:27:00,800
Anda perlu tahu pandu ke mana
dan potong di mana.

266
00:27:01,400 --> 00:27:04,360
Anda perlu elakkan diri sesat
dan pastikan diri tak tersekat.

267
00:27:04,440 --> 00:27:07,240
Maka, jentera bijak 
seperti RASSOR diperlukan

268
00:27:07,320 --> 00:27:09,560
untuk memulakan industri di angkasa lepas.

269
00:27:12,240 --> 00:27:15,680
Ciptaan ulung robot
pembuatan robot adalah replikaan diri.

270
00:27:17,600 --> 00:27:20,280
Mesin yang boleh buat
salinan dirinya sendiri.

271
00:27:23,480 --> 00:27:26,480
Ini adalah roda ganti untuk RASSOR.

272
00:27:27,440 --> 00:27:33,600
Alat ganti robot yang dibuat oleh robot,
menggunakan bahan angkasa.

273
00:27:34,560 --> 00:27:37,600
Tapi ini adalah contoh awal
bagaimana kita mengembangkan robot

274
00:27:37,680 --> 00:27:44,400
ke arah robot ekologi penuh yang boleh
menghasilkan semula diri di angkasa.

275
00:27:50,520 --> 00:27:54,840
Setelah robot replikaan diri dapat
dihasilkan, kita boleh ke semua tempat.

276
00:27:55,840 --> 00:27:57,600
Saya tak fikir akan ada had.

277
00:28:11,920 --> 00:28:14,600
Tanpa input daripada
sebarang bentuk hidupan,

278
00:28:15,840 --> 00:28:18,560
robot merancang semula planet,

279
00:28:21,400 --> 00:28:23,720
menyiapkannya untuk penjajahan.

280
00:28:34,840 --> 00:28:37,400
Kini, masa untuk meninggalkan Terra.

281
00:28:41,240 --> 00:28:44,240
Setiap kubah telah direka untuk saat ini,

282
00:28:47,040 --> 00:28:48,480
untuk masuk ke orbit.

283
00:28:53,840 --> 00:28:57,080
Dari sini, mereka akan
bergerak ke rumah baru.

284
00:29:12,040 --> 00:29:15,720
Kubah ini mempunyai
sistem sokongan hidupan sendiri.

285
00:29:17,680 --> 00:29:19,520
Malangnya mereka tak berdaya

286
00:29:20,120 --> 00:29:23,400
melawan ledakan
tenaga tinggi radiasi suria.

287
00:29:48,960 --> 00:29:53,200
Tiada apa yang boleh
bertahan dalam ruang vakum.

288
00:29:59,040 --> 00:30:02,880
Sama ada makhluk asing ataupun manusia.

289
00:30:11,320 --> 00:30:15,520
Michael Foale tahu semua bahaya
tentang pengembaraan angkasa lepas.

290
00:30:20,040 --> 00:30:26,640
Pada 1997, dia adalah angkasawan jemputan
Amerika di Stesen Angkasa Mir Rusia,

291
00:30:29,760 --> 00:30:32,600
sewaktu perlanggaran
pertama di angkasa lepas.

292
00:30:37,840 --> 00:30:42,040
Terdapat cubaan oleh Komander Rusia,
Vasily dan anak buahnya

293
00:30:42,120 --> 00:30:44,760
untuk mengawal
kapal kargo seberat tujuh ton

294
00:30:44,840 --> 00:30:49,480
dan melabuhkannya tanpa radar,
kelajuan atau ukuran jarak,

295
00:30:49,840 --> 00:30:51,760
pasangkannya ke stesen angkasa kami.

296
00:31:06,760 --> 00:31:08,200
Saya dapat rasakannya.  

297
00:31:08,400 --> 00:31:12,840
Bukan rasa, saya nampak stesen
berpusing dan dengar bunyi ribut.

298
00:31:19,880 --> 00:31:23,960
Sewaktu itu saya fikir,
"Mungkin inilah dia", detik kematian saya.

299
00:31:24,080 --> 00:31:26,280
Saya sedang melihat bolt itu bergerak

300
00:31:26,360 --> 00:31:28,360
dan cuma menunggu ia terpisah,

301
00:31:28,480 --> 00:31:31,440
dan apabila terbuka akan
masuk ke ruang kosong angkasa.

302
00:31:38,520 --> 00:31:45,240
Kemudian semua kipas, lampu
dan komputer mati dan senyap.

303
00:31:49,640 --> 00:31:52,480
Kini kami dalam stesen
yang senyap sepenuhnya

304
00:31:53,120 --> 00:31:54,400
dan semakin sejuk.

305
00:31:59,400 --> 00:32:02,080
Kita kehilangan kuasa.

306
00:32:03,120 --> 00:32:06,880
Tekanan pada 602.

307
00:32:09,520 --> 00:32:11,680
Kemudian telinga saya mula meletup.

308
00:32:13,360 --> 00:32:15,240
Saya sedar gas semakin kurang.

309
00:32:16,440 --> 00:32:19,360
Itu bermakna udara keluar
daripada stesen angkasa.

310
00:32:20,480 --> 00:32:22,920
Cuma tinggal 23 minit untuk kami hidup,

311
00:32:23,000 --> 00:32:25,520
kalau kami terus di situ
dan tak hentikan bocoran.

312
00:32:26,640 --> 00:32:29,080
Saya mula bantu Sasha tarik kabel keluar.

313
00:32:30,720 --> 00:32:33,640
Kabel besar yang disangka perlukan
masa yang lama untuk ditarik,

314
00:32:33,720 --> 00:32:35,200
kami siapkan dalam enam minit.

315
00:32:35,720 --> 00:32:39,440
Kami ambil penutupnya dan pasang,
ia disedut masuk kemudian…

316
00:32:39,840 --> 00:32:41,960
Ketika itulah kami hentikan bocoran.

317
00:32:47,040 --> 00:32:50,480
Ia berada di sana di depan tingkap,
apabila melihat galaksi

318
00:32:51,680 --> 00:32:52,560
saya cakap,

319
00:32:53,320 --> 00:32:57,880
"Saya tahu hari ini malang tapi
pemandangan ini amat indah."

320
00:33:01,120 --> 00:33:05,840
Cuba merasa setiap kehadiran
elemen di alam semesta.

321
00:33:14,360 --> 00:33:19,200
Keseluruhannya, Michael Foale
sertai enam misi ke angkasa.

322
00:33:19,680 --> 00:33:21,440
Alamak, rambut gugur lagi.

323
00:33:24,040 --> 00:33:26,480
Tapi setiap detik di luar bumi

324
00:33:27,520 --> 00:33:29,640
menambahkan jumlah radiasi.

325
00:33:33,440 --> 00:33:35,280
Kami terdedah radiasi di bumi,

326
00:33:36,520 --> 00:33:38,240
tapi setelah memasuki orbit,

327
00:33:38,320 --> 00:33:41,480
kini kami terdedah kepada
ribuan lebih tinggi radiasi.

328
00:33:44,000 --> 00:33:47,640
Radiasi itu kini merosakkan
DNA kami dengan pantas.

329
00:33:48,720 --> 00:33:51,880
Mekanisma pembaikan yang kami miliki

330
00:33:52,320 --> 00:33:53,880
tak berupaya untuk menanganinya.

331
00:34:14,600 --> 00:34:16,760
Semasa kembali dari
penerbangan luar angkasa,

332
00:34:17,480 --> 00:34:22,720
mereka mendapati empat peratus daripada
darah putih saya berlaku mutasi DNA.

333
00:34:27,920 --> 00:34:31,920
Kebanyakan sel mutasi itu berjaya
dibunuh oleh sel darah putih badan.

334
00:34:34,280 --> 00:34:36,640
Namun, malangnya ada yang tak mati.

335
00:34:37,800 --> 00:34:41,320
Ia membiak, bermutasi dan menjadi kanser.

336
00:34:42,600 --> 00:34:45,600
Itu risiko utama angkasawan.

337
00:34:52,920 --> 00:34:55,440
Jika dibayangkan naik ke bintang,

338
00:34:55,960 --> 00:35:00,000
di antara seratus kapal,
cuma satu yang akan berjaya.

339
00:35:12,480 --> 00:35:15,880
Pengembaraan angkasa
jarak jauh sentiasa berisiko,

340
00:35:17,920 --> 00:35:20,240
bahkan untuk makhluk asing yang pintar.

341
00:35:22,400 --> 00:35:26,400
Tiada perlindungan terhadap
letupan radiasi bintang secara tiba-tiba.

342
00:35:35,480 --> 00:35:38,280
Namun bagi yang berjaya
menamatkan pengembaraan,

343
00:35:39,440 --> 00:35:40,880
ini ganjaran mereka.

344
00:35:43,800 --> 00:35:45,040
Terra yang baru.

345
00:35:56,480 --> 00:35:59,320
Daripada menyesuaikan diri
dalam dunia berbeza,

346
00:36:00,640 --> 00:36:03,800
mereka mencipta salinan dunia lama mereka.

347
00:36:08,040 --> 00:36:11,560
Itulah kelebihan peradaban yang maju.

348
00:36:21,920 --> 00:36:24,640
Namun berapa lama 
detik indah akan bertahan?

349
00:36:28,720 --> 00:36:33,000
Bintang semakin membesar dan terang,

350
00:36:34,200 --> 00:36:36,160
memancarkan lebih banyak sinaran.

351
00:36:42,400 --> 00:36:47,200
Akhirnya, ia akan menjadi planet
baru tak bernyawa seperti Terra.

352
00:36:57,320 --> 00:36:59,840
Kemudian mereka perlu berpindah semula

353
00:37:01,080 --> 00:37:04,000
ke planet yang lain,
jauh daripada bintang.

354
00:37:15,240 --> 00:37:18,200
Ini kelebihan berpindah randah.

355
00:37:20,520 --> 00:37:23,880
Mereka mampu berpindah
dari planet ke planet lain,

356
00:37:24,400 --> 00:37:27,200
kemudian membina semula rumah.

357
00:37:39,480 --> 00:37:44,640
Mungkin sudah ada peradaban 
asing yang menuju ke bumi.

358
00:37:48,120 --> 00:37:50,600
Jika benar, adakah kita perlu bersembunyi,

359
00:37:51,440 --> 00:37:53,080
atau tonjolkan diri?

360
00:37:57,560 --> 00:37:58,400
Okey.

361
00:37:59,640 --> 00:38:01,880
Saya akan tamatkannya dengan…

362
00:38:03,120 --> 00:38:07,200
Saya akan tamatkan dengan beritahu
kenapa kita perlu mula berhubung

363
00:38:07,440 --> 00:38:09,920
dan kenapa kita patut bermula sekarang.

364
00:38:10,000 --> 00:38:14,200
DOUG VAKOCH
AHLI ASTROBIOLOGI

365
00:38:16,920 --> 00:38:21,400
Doug Vakoch mahu memulakan dialog
dengan makhluk asing yang berpotensi

366
00:38:22,360 --> 00:38:24,760
dengan menghantar pesanan radio.

367
00:38:37,520 --> 00:38:40,720
Tapi dia perlu meyakinkan
ahli astronomi di bumi dahulu

368
00:38:41,920 --> 00:38:43,480
yang ia idea yang bagus.

369
00:38:51,560 --> 00:38:53,160
Di sini segalanya bermula.

370
00:38:55,640 --> 00:38:59,400
Teleskop radio terbesar
yang pernah wujud di bumi.

371
00:39:01,240 --> 00:39:05,160
BALAI CERAP ARECIBO
PUERTO RICO

372
00:39:13,240 --> 00:39:15,080
Ada sesuatu di sini,

373
00:39:16,320 --> 00:39:18,680
kehebatannya dan skala tempatnya.

374
00:39:27,040 --> 00:39:32,080
Di sinilah pada 1974 kami menghantar
mesej pertama manusia ke angkasa.

375
00:39:40,800 --> 00:39:45,680
Ia bermula dengan denyutan ini yang
menghitung angka satu hingga sepuluh.

376
00:39:48,800 --> 00:39:51,280
Kemudian setelah
menunjukkan cara hitungan,

377
00:39:51,360 --> 00:39:53,280
kami gunakan nombor itu untuk jelaskan

378
00:39:53,360 --> 00:39:56,320
beberapa unsur kimia penting
untuk hidupan di bumi.

379
00:39:58,320 --> 00:39:59,440
Seterusnya,

380
00:40:01,040 --> 00:40:02,560
bagaimana rupa kita,

381
00:40:03,520 --> 00:40:05,280
berapa ramai jumlah manusia

382
00:40:06,040 --> 00:40:07,000
dan ketinggian.

383
00:40:09,040 --> 00:40:12,000
Kemudian, perwakilan sistem suria kita.

384
00:40:13,360 --> 00:40:17,000
Ia berakhir dengan
perwakilan teleskop itu sendiri,

385
00:40:17,080 --> 00:40:18,560
lokasi mesej itu datang.

386
00:40:21,520 --> 00:40:23,840
Denyut mesej Arecibo

387
00:40:24,120 --> 00:40:28,920
boleh disusun menjadi piktogram
untuk memberi tahu makhluk asing bijak

388
00:40:29,320 --> 00:40:31,240
tentang hidupan di bumi.

389
00:40:38,440 --> 00:40:40,080
Tapi ia kejadian satu kali,

390
00:40:40,920 --> 00:40:45,720
untuk kelompok bintang 
sejauh 25,000 tahun cahaya.

391
00:40:50,120 --> 00:40:52,600
Jika kita hantar mesej
kepada bintang berdekatan

392
00:40:52,680 --> 00:40:54,840
pada masa yang sama
mesej Arecibo dihantar,

393
00:40:54,920 --> 00:40:59,400
kita mungkin mendapat respon
kini dari salah satu ribuan bintang.

394
00:41:00,640 --> 00:41:03,200
Tapi tiada dan kita masih dalam kejahilan.

395
00:41:06,200 --> 00:41:10,640
Sebab terbesar kita belum hantar lebih
banyak mesej adalah sebab kita risau.

396
00:41:11,760 --> 00:41:14,880
Sebab filem sains fiksyen blokbuster

397
00:41:15,040 --> 00:41:17,880
menunjukkan makhluk asing datang
ke bumi dan memusnahkan kita.

398
00:41:20,920 --> 00:41:22,880
Maka, itulah jangkaan kita.

399
00:41:27,240 --> 00:41:32,440
Saya rasa cabaran yang paling utama
ialah kebimbangan segelintir pihak

400
00:41:32,560 --> 00:41:37,520
bahawa penghantaran mesej ini akan
menjurus kepada pencerobohan asing.

401
00:41:37,920 --> 00:41:41,800
Jawapan termudah adalah
planet kita telah memberi bukti

402
00:41:41,880 --> 00:41:44,480
kehidupan selama dua bilion tahun.

403
00:41:45,000 --> 00:41:47,240
Jadi, jika benar ada makhluk asing

404
00:41:47,320 --> 00:41:49,560
yang mahu menjadi pemenang pencerobohan,

405
00:41:49,640 --> 00:41:52,200
sudah lama mereka ke sini
tapi saya tak nampak apa-apa.

406
00:41:56,360 --> 00:41:59,280
Daripada menghantar satu mesej ke angkasa,

407
00:42:00,080 --> 00:42:03,400
Doug merancang untuk 
menghantar ribuan mesej

408
00:42:05,720 --> 00:42:08,600
sewaktu teleskop Arecibo tidak berfungsi.

409
00:42:12,520 --> 00:42:15,280
Dengan radio astronomi,
ia boleh dilakukan pada setiap masa.

410
00:42:16,320 --> 00:42:18,600
Tapi, saya gemar 
lakukannya di waktu malam.

411
00:42:21,480 --> 00:42:23,920
Kafein amat penting untuk ahli astronomi.

412
00:42:24,760 --> 00:42:27,600
Perlu banyak berjaga
malam dan kekal fokus.

413
00:42:36,360 --> 00:42:37,280
Sebulan sekali,

414
00:42:37,760 --> 00:42:41,440
Arecibo melakukan tinjauan
tentang asteroid yang baru ditemui.

415
00:42:44,040 --> 00:42:46,800
Selalunya ada jurang, mungkin sejam

416
00:42:46,880 --> 00:42:50,720
di mana pemancar dihantar ke ruang
angkasa tanpa tempat tertentu.

417
00:42:56,640 --> 00:43:01,360
Cadangan saya ialah Arecibo patut
gunakan jurang dalam jadual itu

418
00:43:01,720 --> 00:43:05,160
untuk mensasarkan bintang
terdekat dengan mesej,

419
00:43:05,400 --> 00:43:08,880
sekiranya ada makhluk luar
angkasa di orbit sekitar bintang itu.

420
00:43:13,120 --> 00:43:17,240
Setiap bulan kami dapat
mensasarkan kira-kira 50 bintang

421
00:43:17,400 --> 00:43:20,080
yang mungkin menyokong hidupan pintar.

422
00:43:20,160 --> 00:43:23,040
Bagi saya, jangan fikir lagi.
Kita patut lakukannya.

423
00:43:26,040 --> 00:43:29,320
Saya fikirkan situasi yang digelar,

424
00:43:29,400 --> 00:43:31,040
"menyertai kelab galaksi".

425
00:43:31,720 --> 00:43:36,760
Yang anehnya tentang analogi itu ialah
tiada sesiapa pernah bercakap tentang

426
00:43:37,120 --> 00:43:40,160
membayar yuran atau 
menghantar borang permohonan.

427
00:43:40,360 --> 00:43:43,360
Itulah mesej luar bumi pintar buat.

428
00:43:43,640 --> 00:43:46,640
Mungkin ini cara kita untuk
buat komunikasi pertama.

429
00:43:46,960 --> 00:43:47,800
Terima kasih.

430
00:43:47,880 --> 00:43:51,120
Terima kasih banyak, Douglas
di atas hujah yang menarik.

431
00:44:00,120 --> 00:44:04,080
Apabila kita menjangkau bintang
yang lain atau menghantar pesanan,

432
00:44:05,520 --> 00:44:10,600
dalam senario terbaik, kita akan
dibalas dalam sepuluh atau 20 tahun.

433
00:44:12,640 --> 00:44:16,560
Namun realistiknya, 
mungkin juga sehingga ribuan tahun.

434
00:44:21,040 --> 00:44:23,360
Ini adalah usaha kami,

435
00:44:23,520 --> 00:44:28,480
bukan untuk kami sendiri,
tapi untuk anak cucu kita nanti.

436
00:44:29,360 --> 00:44:30,680
Walaupun untuk makhluk asing.

437
00:44:34,280 --> 00:44:37,160
Lapan, tujuh, enam,

438
00:44:37,440 --> 00:44:40,200
lima, empat, tiga,

439
00:44:40,360 --> 00:44:42,360
dua, satu.

440
00:44:43,840 --> 00:44:45,520
Misi berjaya berlepas.

441
00:44:52,520 --> 00:44:58,760
Pada 2018, teleskop pemburu
planet terbaru memasuki orbit.

442
00:45:07,720 --> 00:45:10,680
Ia mencari bukti kewujudan dunia baru

443
00:45:11,960 --> 00:45:13,760
di seberang langit malam.

444
00:45:23,520 --> 00:45:26,520
Ahli astronomi fikir cuma menunggu masa

445
00:45:26,800 --> 00:45:30,000
sebelum bentuk hidupan 
makhluk asing ditemui.

446
00:45:35,520 --> 00:45:39,080
Di antara mereka, mungkin
terdapat makhluk pintar.

447
00:45:45,120 --> 00:45:47,680
Suatu hari nanti, kita akan tahu juga.

448
00:45:51,920 --> 00:45:57,800
Sehingga itu, kita cuma boleh meneka
tentang makhluk asing di luar sana.

449
00:46:34,360 --> 00:46:36,680
Terjemahan sari kata oleh Fhaezah Wan